Vol.1

No.

9 /

Chap

ter 1

Oct

ober

201

5

Chapter

1

ไวรสอนตรายปวนลก

Chapter 1 : “ไวรส” ปวนลก

Chapter 2 : รบมอ “ไวรส...วายราย”

Vol.1 No.9 / Chapter 1 October 2015

เจาของ : กลมบรษท อารแอลจ สรางสรรคโดย : นตยสาร ModernMom Contact Us กลมบรษท อารแอลจ 932 ถนนประชาชน แขวงวงศสวาง เขตบางซอ กรงเทพฯ 10800กองบรรณาธการ การตลาดและประชาสมพนธ โทรศพท 0 2831 8400, 0 2913 7555 ตอ 4420-4424, 3520, 3535 โทรสาร 0 2831 8499อเมล : mmm@rlg.co.thแผนกโฆษณา โทรศพท 0 2831 8400, 0 2913 7555 ตอ 3361, 3332, 3359, 3345, 4723 โทรสาร 0 2831 8477 อเมล : rungladda@rlg.co.th

www.modernmommag.comwww.booksmile.co.thwww.issuu.comโดย search modernmom focus

สวสดคะคณแม ModernMom ทกทาน ModernMom Focus กบ Hot Issue เดอนหนาฝนตนหนาวอยางน... จะมสงใดทคณแมๆ ใสใจเกนเรองสขภาพไมมคะ เพราะวาอากาศทเปลยนแปลงกท�าใหลกนอยเราไมเหมอนเดม นนคอปวยตามมาจาก “ไวรส” ทไมเคยปราณ หลายทานตงขอสงเกตวาเจาไวรสมนเกงขนหรอเปลา มมากขนหรออยางไร ท�าไมเพอนลก ลกของเพอนปวยกนบอยเสยเหลอเกน ModernMom Focus ทง 2 Chapter

Chapter 1 จะพาคณแมไปความรจกกบอาการหรอโรคทเกดจากไวรส เจาตวรายทคณแมตองทราบถงสาเหตและอาการทเกดกบลกนอย พรอมวธการรบมอและปองกน Chapter 2 พดคยกบคณหมอผเชยวชาญทจะท�าใหเราไดรจกกบธรรมชาตของไวรสมากขน แลวทวากนวาไวรสแขงแรงขน เขาใกลเรามากขน และหลายพนธจนไมมยารกษานนจรงหรอไม พบค�าตอบไดใน ModernMom Focus ทง 2 Chapter คะ

ModernMom Focus

Chapter 1 >>

โรคระบาด เชอไวรสอนตราย

คกคามเดก

4

Chapter 1 >>

เมอพดถงไวรส เรามกนกถงโรคระบาด โรคระบาดอนเกดจากการตดเชอไวรสทำาใหรสกตนตระหนกและหวาดกลว โรคททำาใหผคนลมตายราวใบไมรวงยกตวอยาง เมอประมาณ10กวาปทแลว ทงโลกตนตระหนกกบโรคซารส โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรงทระบาด ครงแรกในประเทศจน และมการแพรระบาดไปยง 29 ประเทศ หรอตอมา โรคไขหวดนก ทเกดจากเชอไวรส H5N1 ทำาใหคนไทยและคนทงโลกตนตกใจ อยพกใหญ จนมาถงเมอปทแลวถงปจจบนทงโลกยงคงจบตามองอยางหวาดหวนตอไวรสอโบลา(Ebolavirus)ทไดคราชวตผปวยชาวแอฟรกนไปหลายรอยรายมรายงานการระบาดหนกทไลบเรยกเนยและเซยราลโอนซงเปนประเทศทอยบรเวณตะวนตกของทวปแอฟรกาเปนโรคทยงไมมทางรกษาไมมวคซนปองกนผปวยทตดเชอไวรสนมอตราการเสยชวตสงถง 60-90 %

ไวรสอโบลาระบาดในทวปแอฟรกา โรคอโบลาทพบระบาดในทวปแอฟรกา มกพบเกดกบผ ใหญและผสงอาย ไมคอยพบในเดก โดยเฉพาะในเดกเลก

โรคตดเชอไวรสอโบลาเปนโรคตดเชอไวรสชนดเฉยบพลนรนแรงผเชยวชาญระบวาการระบาดของเชอไวรสอโบลาในบรเวณตะวนตกของทวปแอฟรกาไดสงผล ใหมผเสยชวตนบพนรายอาจมพาหะแพรเชอมาจากผปวยเดกหญงนอยวย2ปในกเนยโดยเดกรายนตดเชออโบลาและแสดงอาการปวย4วนหลงตดเชอกอน ทจะเสยชวตลงเมอวนท 6 ธนวาคม2556 โดยยงไมทราบสาเหตวาเธอตดเชอไวรสอโบลาจากคนหรอสตวและหลงจากนนไมกวนพสาววย3ขวบของเดกและคณยายของเดกกเสยชวตลงตามไป

5

เชอไวรส (Virus) คอ สงมชวตขนาดเลกมากทำาใหเกดโรคในคนไดหลายโรค ไวรสจะใชเซลลในรางกายของมนษยผลตไวรสออกมาจำานวนมหาศาลทำาใหเซลลไมสามารถทำาหนาทไดตามปกต เซลลทตดเชอไวรสจะคอยๆตายหรอถกทำาลายถาเซลลของอวยวะใดถกทำาลายไปจำานวนมากกจะเกดอาการของโรคตางๆขนอาทไวรสตบอกเสบทำาใหเกดภาวะตบวายไวรสสมองอกเสบทำาใหเกดอาการหมดสต ไมรตว ชก และโคมา ไวรสโรคพษสนขบา ทำาลายเซลลประสาททำาใหเกดอาการเกรงของ กลามเนอหมดสตและเสยชวต

โรคตดเชอไวรส

การตดเชอไวรสหลายชนดโดยเฉพาะโรคหวด (Commoncold) โรคไขหวดใหญ(Influenza)โรคหด(Measle)โรคอสกอใส(Chickenpox)รางกายจะสรางภมคมกนตานทาน (Antibody) เพอตอตานเชอไวรสไดดวยตวเองภายใน 2 สปดาหหลงจาก ไดรบเชอไวรสเขาสในรางกายภมคมกนตานทานนจะทำาลายเชอไวรสทำาใหหายจากโรคไดโดยอวยวะตางๆในรางกายไมเกดความเสยหาย ความนากลวของไวรสอาจจะอยทการตดตอทไวรสสามารถตดตอเขาสรางกายไดหลายทางเชน

ทางการหายใจ เชนไวรสโรคหวดธรรมดาไวรสโรคไขหวดใหญ ไวรสโรคไขหวดนก ไวรสททำาใหเกดปอดอกเสบไวรสโรคหด

ตดตอทางเลอด เชน โรคเอดส ไวรสตบอกเสบทกชนดโดยไดรบเลอดทมเชอจากการรบเลอดถกเขมฉดยาทเปอนเลอดผปวยแทงทผวหนงเลอดทมเชอไวรสเขาปาก

ไวรสทตดตอทางยงกด เชนไวรสสมองอกเสบไวรสโรคไขเลอดออกเดกทพบเสมอในประเทศไทย

ไวรสทเขาทางปาก เชน ไวรสโรตาททำาใหเกดโรคทองรวงและไวรสโปลโอททำาใหเกดโรคแขนขาลบ ทำาใหเกดโรคโปลโอเปนตน

6

ไวรสทคกคามเดก โรคตดเชอไวรสไมไดนากลวเสมอไป โดยมากมกรกษาหายได ความรนแรงของการตดเชอไวรสขน กบชนดสายพนธของไวรสปรมาณไวรสทเขาสรางกายและสขภาพของผปวยในคนทมภมคมกนตานทานโรคตำาโรคมกรนแรงกวาเชนเดกเลกผสงอายหญงตงครรภหรอผทมโรคเรอรง

ไวรสยอดฮต...คกคามลก ทกปเราจะเหนการออกคำาเตอนเมอพบวาเดกๆ เรมตดเชอและปวยดวยโรคตางๆ โดยเฉพาะในหนาฝนทเชอไวรสเจรญเตบโตไดดโรคตางๆเหลานจะถกกลาวถงเพอใหพอแมระมดระวงลกหลาน

ไวรสทคกคามเดก

โรคตดเชอในระบบทางเดนหายใจ

จากไวรส RSV

โรคไขเลอดออก

ไวรสโรตา ทำาใหทองรวงรนแรง

โรคมอเทาปาก

7

เนองจากยงไมมยารกษา การรกษาเปนการรกษาแบบประคบประคองตามอาการ และยงไมมวคซนปองกนเชอไวรส RSVการปองกนและควบคมเชอไวรส RSV นตองทำาใหรางกายเดกแขงแรงและอบอนอยเสมอไมนำาเดกไปปะปนในทแออดหรอสถานททมคนอยมากๆควรหมนลางมอเดกบอยๆเพอปองกนการตดเชอ

ไวรส RSV เวยนมาทกหนาฝน

ไวรส “Respiratory Syncytial Virus” หรอไวรส RSV เปนสาเหตของอาการหรอโรคตดเชอภายในระบบทางเดนหายใจ โดยเฉพาะในเดกไวรส RSVตดตอไดงายๆเพยงการสมผสใกลชดหรอสมผสสารคดหลงทางตาหรอจมกและทางลมหายใจ

เชอไวรส RSV ตางจากไขหวดธรรมดา เดกทเปนไขหวดธรรมดาจะมอาการมไข ไอ จาม นำามกไหล กนนำา กนนมได ซงจะหายไดใน 5-7 วน แตสญญาณเตอนวา ลกโดนไวรส RSV เลนงาน เดกจะมอาการหอบ เหนอย บางคนหอบมาก หายใจหอบจนอกบม หายใจแรงจนหนาอกโปง หายใจออกลำาบาก หรอหายใจมเสยงวดๆ มภาวะหลอดลมฝอยอกเสบหรอปอดอกเสบบางรายไอมากจนอาเจยนซมลงตวเขยวกนขาวกนนำากนนมไมได

ผลการศกษาใหมของนกวจยจากมหาวทยาลยเอดนบะระ สกอตแลนดการศกษาระดบโลกครงแรกพบวา ไวรสอารเอสว (RSV : Respiratory Syncytial Virus)เปนสาเหตสำาคญทสดของการตดเชอในระบบทางเดนหายใจของเดกทำาใหเกดโรคปอดบวมหรอปอดอกเสบ

คราชวตเดกทวโลกปละ 200,000 ราย

อยในประเทศกำาลงพฒนา

ตดเชอไวรสดงกลาว33.8 ลานคนตองเขารกษาตวในโรงพยาบาล3.4 ลานคน

99%เดกอายตำากวา 5 ปทวโลก

มกระบาดในชวงหนาฝน

8

โรคมอเทาปาก ภยรายใกลตวเดก

โรคนไมมวคซนปองกนและไมมยารกษาโดยเฉพาะแพทยจะรกษาแบบประคบประคองอาการ หากพบเดกปวยควรรบพาเดกไปพบแพทยและหยดพกรกษาตวทบานประมาณ7 วน หรอจนกวาจะหายเปนปกตโรคมอเทาปากโดยทวไปกรณทไมรนแรงสามารถหายไดเองภายในเวลา5-7 วนหรอไมเกน2 สปดาห แตถาเดกมไขสง ซม รบประทานอาหารไดนอยหรอมอาการชก ควรรบพาไปพบแพทยเพราะเปนสญญาณของภาวะแทรกซอนรนแรง เชน เยอหมสมองอกเสบสมองอกเสบภาวะกลามเนอออนปวกเปยกหรอกลามเนอหวใจอกเสบซงภาวะแทรกซอนรนแรงเหลานอาจทำาใหเดกเสยชวตได

หลงจากไดรบเชอเดกจะเรมแสดงอาการปวย มไขตำา ออนเพลย ตอมาอก1-2วนมอาการคลาย “อสกอใส” หรอการออก “หด” มตมแดง ขนาด 2-8 มลลเมตรทลน เหงอก กระพงแกมตอมาจะเหนเปนตมนำา สเทาเลกๆแตตมนำาจะแตกเรวเปนแผลตนๆสออกเหลองเทาและมผนแดง ลอมรอบ แผลเลกๆอาจรวมเปนแผลขนาดใหญ รอยโรคเหลานมกจะ หายไปใน 5-10 วน ผนทผวหนงพบทมอมากกวาทเทา ความรนแรง ของโรคมตงแตนอยจนอาจถงขนเสยชวต การตดตอสวนใหญเกดจากเดกเลกทชอบเลนคลกคล ใกลชดกน ไดรบเชอไวรสเขาสปากโดยตรงในสปดาหแรกของการปวยจะตดตองาย โดยเชอไวรสอาจตดมากบมอหรอของเลนทเปอนนำาลาย นำามก นำาจากตมพองและแผล หรออจจาระของผปวย รวมถงการไอจามรดกน

สถตผปวยโรคมอเทาปากในไทย

มกระบาดในชวงหนาฝน

ปละประมาณ800-1,000ราย

ในจำานวนนมากกวา เปนเดกวย2-5ป95%9

โรคมอเทาปากมกระบาดทกหนาฝนโรคนเกดประปรายตลอดปแตจะเพมมากขนในหนาฝนทอากาศเยนและชน โรคนเกดจากเชอไวรสทอยในกลมเอนเทอโรไวรสไดแกคอกซากไวรส(Coxsackie virus)บางชนดและเอนเทอโรไวรส71(Enterovirus 71) ซงเปนเชอไวรสทพบไดบอยในเดกทารกและเดกเลกอายตำากวา5ป

ไวรสโรตา...ตวรายทำาเดก 'ทองรวงรนแรง'

โรคทองรวงจากไวรสโรตาสามารถปองกนไดดวยวคซน เปนวคซนชนดรบประทาน(หยอด)สามารถเรมใหกบทารกอายตงแตประมาณ6-12สปดาห องคการอนามยโลกแนะนำาใหมการนำาวคซนปองกนไวรสโรตาบรรจในแผนสรางเสรมภมคมกนโรค เพอชวยปกปองเดกเลกทวโลกจากโรคอจจาระรวงจากเชอไวรสโรตา หลายประเทศทวโลก ทงในทวปอเมรกาและยโรปไดบรรจวคซนโรตาลงในแผนสรางเสรมภมคมกนแหงชาตแลวแตหลายประเทศในแถบเอเชย และแอฟรกายงไมมการบรรจวคซนปองกนเชอไวรสโรตาในแผนสรางเสรมภมคมกนโรค สำาหรบรฐบาลไทยเรมเหนความสำาคญและเตรยมวางนโยบายนไว แตปจจบนยงไมไดบรรจในแผนวคซนแหงชาต

โรคทองรวงกบเดกนอยเกดขนไดเสมอราวกบเปนของคกน ยงในหนาฝนแบบนเชอไวรสโรตา ออกมาอาละวาดไดงายขน ไวรสโรตาเปนสาเหตทำาใหเกดโรคทองรวงในเดกเลก โดยเฉพาะ เดกวย6เดอนถง2ขวบเปนกลมเสยงตอการตดเชอไวรสโรตา มากทสด

การตดเชอไวรสโรตาทำาใหเกดลำาไสอกเสบ จงเกดอาการโรคทองรวง โดยเดกมกตดเชอมาจากของเลน อาหาร ของใชใกลตวเดกทไมสะอาด หากเดกเลกทชอบนำาของเลนหรอของใชท มเ ชอเขาปากทำาใหตดเชอได มการศกษาวจยพบวาในเดกแรกเกดถงอาย 5 ขวบแทบทกคนเคยตดเชอนมาแลวเมอตดเชอไวรสเดกจะมอาการ ทองเสย อาเจยน บางรายมไขสง กนไดนอย และงอแง

มกระบาดในชวงหนาฝน

“ไวรสโรตา” เปนไวรสทแพรกระจายอยางกวางขวางทวโลกในแตละปมเดกเลกอายตำากวา 5 ขวบปวยเปนโรคอจจาระรวงปละไมตำาวา 2 ลานคน จากการตดเชอน

• ประเทศไทยมเดกตดเชอไวรสโรตา 586,000 ครงตอป

• เขามารบการรกษาทโรงพยาบาล 131,000 ครงตอป• เขารบการรกษาตวนอนในโรงพยาบาลประมาณ 56,000 ครงตอป

10

“ไวรสโรตา” เปนไวรสทแพรกระจายอยางกวางขวางทวโลก

โรคไขเลอดออก ภยเงยบจากยงลาย

โรคนยงไมมยารกษาเฉพาะ การรกษาเปนเพยงการรกษาตามอาการเทานน

โรคไขเลอดออกเปนปญหาสาธารณสขของประเทศในเขตรอนชนรวมถงประเทศไทยพบบอยในเดกตำากวา 15 ป โดยเฉพาะชวงอาย2-8ขวบเกดจากเชอไวรสไขเลอดออกทชอวาเดงก (Dengue) มพาหะนำาโรคคอยงลายพบผปวยไดตลอดทงปแตพบมากในชวงฤดฝนเนองจากเปนชวงขยายพนธของยงลาย

หากลกปวยเปนไขเลอดออก สามารถสงเกตอาการได 3 ระยะคอ ระยะท 1 ลกจะมระยะไขสง ประมาณ 2-7 วน เนอตว และใบหนาจะแดงกวาปกต อาจมผนขน มอาการคลนไส อาเจยน ปวดทองอาจพบวามจดเลอดออกตามตว ระยะท 2 เปนระยะวกฤต หลงจากทมไขสงระยะหนงแลว ไขจะลดลงอยางรวดเรวและจะมการรวของพลาสมาหรอนำาเหลองออกนอกเสนเลอดถาใหสารนำาโดยการกนหรอนำาเกลอทางเสนเลอดทดแทนไมทนผปวยจะอยในภาวะความดนโลหตตำาหรอชอกได ระยะท 3 ระยะพกฟน ผปวยจะมอาการโดยทวไปดขน หากพบวาลกมไขพอแมควรสงเกตอาการของลกอยางใกลชด

มกระบาดในชวงหนาฝน

มพาหะนำาโรคคอยงลาย

สถานการณ ไขเลอดออกในประเทศไทย ป 2557

จำานวนผปวย 40,278

ราย

เสยชวต 41 ราย

11

เชอไวรส Enterovirus 68 เลนงานเดกอเมรกน ตดเชอระบบทางเดนหายใจนบรอย แพรระบาดกวา 40 รฐ

เชอไวรส Enterovirus 68

โรคนยงไมมยารกษา ทำาไดเพยงรกษาตามอาการและพยายามชวยใหเดกหายใจไดดขน รวมถงยงไมมวคซนทสามารถปองกนการตดเชอไวรสนได

ในป 2557 ทผานมา เดกชาวสหรฐหลายรอยคนถกไวรส Enterovirus 68 คกคาม ไวรสนทำาใหเกดโรคตดเชอในระบบทางเดนหายใจทกป แตในปทแลวเชอ Enterovirus 68 เปนเชอไวรสชนดทพบเปนสาเหตของอาการเจบปวยทางระบบทางเดนหายใจในประเทศสหรฐอเมรกามากทสด พบการแพรกระจายของโรคในเกอบ50รฐทวประเทศมเดกตดเชอนมากกวา400คน

เชอไวรสนทำาใหเดกหายใจไมออก และหลายรายพฒนาไปสอาการกลามเนอออนแรงคลายโรคโปลโอ ไวรสชนดนคนพบเมอ 50 ปทแลวรจกในชอสนๆ วา ไวรส EV-D68 เปนสาเหตใหเกดอาการคลายเปนไขหวด ในผปวยเดกบางกลมอาจเกดอาการรนแรง มภาวะหายใจลำาบากหายใจมเสยงวด โดยพบวาผปวยทมอาการรนแรงมกเปนผปวยทม โรคหด(asthma)หรอโรคหลอดลมไวมากผดปกต(reactive airway disease)อยแลว แมวาผปวยสวนใหญทตดเชอEnterovirus 68 จะมอาการแสดงทางระบบทางเดนหายใจ เปนหลกแตกระทรวงสาธารณสขสหรฐอเมรกาไดพบวามเดก9รายทเกดอาการกลามเนอออนแรงคลาย โรคโปลโอโดยเดกทงหมดตดเชอไวรส EV-D68 และมอาการตดเชอระบบทางเดนหายใจกอนจะเกดอาการกลามเนอออนแรง ไวรส EV-D68เปนหนงในเชอไวรส100ชนดทไมใชเชอไวรสโปลโอโดยไวรสทง100ชนดนทำาใหเดกและทารกปวย10-15ลานคนตอปเดกมความเสยงตอการตดเชอไวรสเหลานมากกวาผใหญเนองจากระบบภมคมกนของเดกยงพฒนาไมสมบรณโดยเฉพาะเดกทเปนโรคหอบหดอยแลวจะเปนกลมทเสยงมากทสด นอกจากนมรายงานวาพบรองรอยของเชอไวรสEnterovirus ททำาใหเดกในทวปเอเชยและออสเตรเลยเกดอาการกลามเนอออนแรงคลายโปลโอ จากรายงานขาวการระบาดของไวรสEnterovirus D68 ในสหรฐอเมรกาจนทำาใหมเดกเสยชวตสายพนธของไวรสทพบในอเมรกาเปนสายพนธทคลายคลงกนมากกบสายพนธทพบในประเทศไทยพบผปวยไทย3รายทปวยเปนโรคทางเดนหายใจอกเสบรนแรงจากEnterovirus D68 โดยศนยเชยวชาญเฉพาะทางดานไวรสวทยาคลนกภาควชากมารเวชศาสตรคณะแพทยศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยไดศกษาเกยวกบไวรส Enterovirus D68 มาตงแตป2554

12

ดาวนโหลดทกวนท15และ30ของทกเดอน

ดาวนโหลดฉบบยอนหลง