Монгол орны түүх , соёл

Монгол улс Үүсгэн байгуулагдсан он :1206 он

Газар нутгийн талбай: 1,564,116 кв.км / дэлхийд 18-т ордог/Хүн амын тоо: 2,900,000 хүн амтай ./Дэлхийд 140-д / Үүний

63 % нь хотод үлдсэн 37% нь хөдөө оршин суудаг Хөрш орнууд : ОХУ-тай 3485км,БНХАУ-тай 4676км, Казакстан

улсаас 47 км зайд оршино. Далай хүртэл: Номхон далайн Шар тэнгис хүртэл 900 орчим

км Засаг захиргааны хуваарь : 21 аймаг, 26 хот , 330 сум

Монгол улсын нийслэл: Улаанбаатар хот 1639 онд байгуулагдсан. 1,25 сая хүн амтай

Хүний хөгжлийн индекс: : 0,653 / 100-д /Хүн амын дундаж наслалт: 69

Төрийн бэлэгдэл

Төрийн далбаа 9 хөлт цагаан туг

Төрийн сүлд Төрийн тамга Төрийн дуулал

Монгол орны газрын гадарга • Монгол орны 60% нь уулархаг , 40% нь талархаг • Гадаргын дундаж өндөр дтд 1580 метр ба нийт нутгийн 80% нь

1000 м-с дээш өндөрт оршдог • Хамгийн өндөр цэг: Хүйтэн оргил дтд 4374м • Хамгийн нам цэг : Хөх нуурын хотгор дтд 600м • 4000м-с дээш 15 оргилтой • Монголын зүүн ба зүүн урд хэсэг талархаг • Монголд нийт 33 говь байдаг . Хамгийн том говь Галбын говь

70,000кв.км• Элс : Нийт 30,000 кв.км элсэн хуримтлалтай . Хамгийн том нь

Бөөрөг дэлийн элс 4,000кв.км

Монгол орны гадаргын ус

• Гол мөрөн : 3800 гол, нийт урт 67000км• Нуур: 3500 гаруй, нийт талбай 15000кв.км • Мөсөн гол: 262 мөсөн гол, нийт талбай

659кв.км • Рашаан : 300 • Булаг шанд :7000

Монгол орны уур амьсгал

• Жилийн 4 улирал бүхий эх газрын эрс тэс уур амьсгалтай , уур амьсгалын сэрүүн бүсэд оршдог.

• Хур тунадас: 200-220мм, хамгийн ихдээ 600мм

• Агаарын хэм: -50-/+45/• Цэлмэг өдөр :320-330 өдөр

Монгол орны байгалийн баялаг

• Нүүрсний нөөцөөр дэлхийд 15-д • Газрын тосны нөөцөөр 39-д • Зэс : дэлхийн нийт нөөцийн 10%, Оюутолгой 3-т • Алт олборлолтоор :17-д ,нөөцөөр эхний 20-д • Ураны нөөцөөр дэлхийд 16-д• Мөнгөний нөөцөөр • Фосфоритын нөөцөөр

Монголын хүн ам , монгол үндэстэн

• Монгол үндэстэн нь өөр хоорондоо онцлог бүхий 20 ястан , угсаатнаас бүрдэнэ.

Дэлхийн монголчууд

• Өнөөдөр дэлхий дээр нийт 10 сая гаруй монгол үндэстэн амьдардаг ба ихэнх нь ОХУ болон БНХАУ-д харьяалагдан амьдарч байна.

Монгол улс 2,9 сая хүн

БНХАУ-ын Өвөр Монголд 4,5 сая хүн

БНХАУ-ын бусад нутагт 1,3 сая хүн

/ Дээд, Дагуур , Цагаан, Дүнсиань,

Баянгол, Ховог сайр , бор тал гм /

ОХУ-д 1 сая орчим хүн/ буриад , тува , халимаг, алтай, агийн буриад гм /

Афганистанд 3 сая гаруй хүн/ хазара, аймак, могул гм/

НИЙТ 13 САЯ ГАРУЙ МОНГОЛЧУУД

Монголын байгалийн үзэсгэлэнт газар

Монгол орон нь говь, цөл, хээр, ойт хээр , тайга, таг гээд сэрүүн бүсийн бүхий л байгалийн бүс оршдог гайхамшигт унаган байгальтай билээ.

Хөвсгөл нуурын орчим: Монголын швейцари

Бурхан Халдун уул: Чингис хааны төрсөн газар

Ганга нуур : 1000 хунгийн чуулган болдог

Улаан эрэг : Үлэг гүрвэлийн эх орон

Хэрмэн цав

Алтай таван богд: Мөнх цасны орон

Хонгорын элс : Асар том элсэн уул

Мэнэнгийн тал : ширээ шиг тэгш тал

Ээж хайрхан

Монгол дагуурын дархан газар

Монгол хэл бичиг , үсгийн соёл

• Монголчууд бол бичиг үсгийн эртний маш их соёлтой ард түмэн билээ

• 1206 онд Чингис хаан босоо монгол бичгийг төрийн бичиг болгосон.

• Түүнээс гадна монголын олон бичгийн их эрдэмтэд бичиг үсэг зохион хэрэглэж байсан.

Дөрвөлжин үсэг 1269-1368

Соёмбо үсэг 1686-1900

Тод үсэг 1648-2013

Mongol uls Латин үсэг 1941

Монголын түүх ба соёл Кирилл үсэг 1946-2013

Босоо монгол бичиг 1206-2013

Монголын хааны алтан зоос /Абага 1265-1282 /