monitor prawa pracy i ubezpieczeń 2 2015 kodeks kadr i płac

9 7 7 1 7 3 1 9 9 6 5 1 1 40

ISSN 1731-996X

KODEKS KADR I PAC

Kodeks pracy 2015 z komentarzemKomentarz: Aleksander P. Kuniar

Stan prawny na 20 stycznia 2015 r.

Publikacja wchodzi w skad MONITORA prawa pracy i ubezpiecze

dwutygodnik

prawa pracyi ubezpieczeMONITOR

KOD

EKS KAD

R I PAC KO

DEKS PRACY 2015

Bd na bieco!550 zmian w przepisach

Zmieniaj si m.in.: ustawa o systemie ubezpiecze spoecznych,

Kodeks pracy, ustawa zasikowa.

Aby by na bieco ze zmianami, zamw prenumerat MONITORA prawa pracy i ubezpiecze.

W ramach prenumeraty otrzymasz:

Przewodnik po zmianach w prawie pracy i ubezpieczeniach

2014/2015

4 dodatki z serii Wskaniki i stawki

6 kartonikw z serii ciga Kadrowego

pyt CD ze szkoleniem dotyczcym zmian przepisw

telefoniczne dyury ekspertw z zakresu

prawa pracy i ZUS

e-wydanie MPPiU dostpne na www.mp.infor.pl

[email protected] 626 666, 22 212 07 30www.sklep.infor.pl/oferta

6 ksiek z serii Kodeks Kadr i Pac

4 dodatki z serii Sposb na pace

4 dodatki z serii Temat na yczenie

3 dodatki z serii Kadry i pace

w sferze budetowej

zmiany-165x235.indd 1 2015-01-07 15:21:09

2stycze 2015IFK

DZIA PIERWSZY PRZEPISY OGLNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Rozdzia I Przepisy wstpne (art . 191) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Rozdzia II Podstawowe zasady prawa pracy (art . 10183) . . . . . . . . 6 Rozdzia IIa Rwne traktowanie w zatrudnieniu (art . 183a183e) . . . . . . 7 Rozdzia IIb Nadzr i kontrola przestrzegania prawa pracy (art . 184185) . . . 8 Rozdzia III (art . 1921 uchylone) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9KOMENTARZ Dzia I: Przepisy oglne (art . 121) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 DZIA DRUGI STOSUNEK PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Rozdzia I Przepisy oglne (art . 2224) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Rozdzia II Umowa o prac (art . 2567) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Rozdzia IIa Warunki zatrudnienia pracownikw skierowanych do pracy

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z pastwa bdcego czonkiem Unii Europejskiej (art . 671674) . . . . . . . . . . . . 22

Rozdzia IIb Zatrudnianie pracownikw w formie telepracy (art . 6756717) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Rozdzia III Stosunek pracy na podstawie powoania, wyboru, mianowania oraz spdzielczej umowy o prac (art . 6877) . . . . . . . . 24

KOMENTARZ Dzia II: Stosunek pracy (art . 2277) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 DZIA TRZECI WYNAGRODZENIE ZA PRAC I INNE WIADCZENIA . . . . . . . . . . . . 50 Rozdzia I Ustalanie wynagrodzenia za prac i innych wiadcze

zwizanych z prac (art . 771775) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Rozdzia Ia Wynagrodzenie za prac (art . 7883) . . . . . . . . . . . . . . . 51 Rozdzia II Ochrona wynagrodzenia za prac (art . 8491) . . . . . . . . . 52 Rozdzia III wiadczenia przysugujce w okresie czasowej

niezdolnoci do pracy (art . 92) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Rozdzia IIIa Odprawa rentowa lub emerytalna (art . 921) . . . . . . . . . . . . 54 Rozdzia IV Odprawa pomiertna (art . 93) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54KOMENTARZ Dzia III: Wynagrodzenie za prac i inne wiadczenia (art . 77193) . . . 55 DZIA CZWARTY OBOWIZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Rozdzia I Obowizki pracodawcy (art . 9499) . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Rozdzia II Obowizki pracownika (art . 100101) . . . . . . . . . . . . . . . 66 Rozdzia IIa Zakaz konkurencji (art . 10111014) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Rozdzia III Kwalifikacje zawodowe pracownikw (art . 1021036) . . . . 67 Rozdzia IV Regulamin pracy (art . 1041044) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Rozdzia V Nagrody i wyrnienia (art . 105107) . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Rozdzia VI Odpowiedzialno porzdkowa pracownikw (art . 1081131) . . . 69KOMENTARZ Dzia IV: Obowizki pracodawcy i pracownika (art . 941131) . . . . . 70

SPIS TRECI

INFOR PL S.A.Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel. 22 530 41 93

Biuro Obsugi Klienta03-308 Warszawa, ul. Batalionu Platerwek 3, tel. 22 212 07 30, 801 626 666,

e-mail: [email protected], strona: www.sklep.infor.pl

3 Kodeks kadr i pacIFK

DZIA PITY ODPOWIEDZIALNO MATERIALNA PRACOWNIKW . . . . . . . . . . . 81 Rozdzia I Odpowiedzialno pracownika za szkod wyrzdzon

pracodawcy (art . 114123) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Rozdzia II Odpowiedzialno za mienie powierzone pracownikowi

(art . 124127) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82KOMENTARZ Dzia V: Odpowiedzialno materialna pracownikw (art . 114127) . . 82 DZIA SZSTY CZAS PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Rozdzia I Przepisy oglne (art . 128) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Rozdzia II Normy i oglny wymiar czasu pracy (art . 129131) . . . . . . 85 Rozdzia III Okresy odpoczynku (art . 132134) . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Rozdzia IV Systemy i rozkady czasu pracy (art . 135150) . . . . . . . . . 86 Rozdzia V Praca w godzinach nadliczbowych (art . 1511516) . . . . . . 89 Rozdzia VI Praca w porze nocnej (art . 15171518) . . . . . . . . . . . . . . . 90 Rozdzia VII Praca w niedziele i wita (art . 151915112) . . . . . . . . . . . 91KOMENTARZ Dzia VI: Czas pracy (art . 12815112) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 DZIA SIDMY URLOPY PRACOWNICZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Rozdzia I Urlopy wypoczynkowe (art . 152173) . . . . . . . . . . . . . . . 112 Rozdzia II Urlopy bezpatne (art . 174175) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115KOMENTARZ Dzia VII: Urlopy pracownicze (art . 152175) . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 DZIA SMY UPRAWNIENIA PRACOWNIKW ZWIZANE Z RODZICIELSTWEM

(art . 1761891) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124KOMENTARZ Dzia VIII: Uprawnienia pracownikw zwizane z rodzicielstwem

(art . 1761891) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

DZIA DZIEWITY ZATRUDNIANIE MODOCIANYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Rozdzia I Przepisy oglne (art . 190193) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Rozdzia II Zawieranie i rozwizywanie umw o prac w celu

przygotowania zawodowego (art . 194196) . . . . . . . . . . . 149 Rozdzia III Doksztacanie (art . 197200) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Rozdzia IIIa Zatrudnianie modocianych w innym celu

ni przygotowanie zawodowe (art . 20012002) . . . . . . . . . 150 Rozdzia IV Szczeglna ochrona zdrowia (art . 201204) . . . . . . . . . . 150 Rozdzia V Urlopy wypoczynkowe (art . 205) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Rozdzia VI Rzemielnicze przygotowanie zawodowe (art . 206) . . . . . . 151KOMENTARZ Dzia IX: Zatrudnianie modocianych (art . 190206) . . . . . . . . . . . . 151

DZIA DZIESITY BEZPIECZESTWO I HIGIENA PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 Rozdzia I Podstawowe obowizki pracodawcy (art . 2072093) . . . . 156 Rozdzia II Prawa i obowizki pracownika (art . 210212) . . . . . . . . . . 158 Rozdzia III Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy (art . 213214) . . . . 159 Rozdzia IV Maszyny i inne urzdzenia techniczne (art . 215219) . . . . 159 Rozdzia V Czynniki oraz procesy pracy stwarzajce szczeglne

zagroenie dla zdrowia lub ycia (art . 220225) . . . . . . . . 159

SPIS TRECI

4stycze 2015IFK

Rozdzia VI Profilaktyczna ochrona zdrowia (art . 226233) . . . . . . . . 161 Rozdzia VII Wypadki przy pracy i choroby zawodowe

(art . 2342371) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 Rozdzia VIII Szkolenie (art . 23722375) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Rozdzia IX rodki ochrony indywidualnej oraz odzie i obuwie

robocze (art . 237623710) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Rozdzia X Suba bezpieczestwa i higieny pracy (art . 23711) . . . . . . 167 Rozdzia XI Konsultacje w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy

oraz komisja bezpieczestwa i higieny pracy (art . 23711a23713a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

Rozdzia XII Obowizki organw sprawujcych nadzr nad przedsibiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi pastwowymi albo samorzdowymi (art . 23714) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168

Rozdzia XIII Przepisy bezpieczestwa i higieny pracy dotyczce wykonywania prac w rnych gaziach pracy (art . 23715) . . . 169

KOMENTARZ Dzia X: Bezpieczestwo i higiena pracy (art . 20723715) . . . . . . . 169

DZIA JEDENASTY UKADY ZBIOROWE PRACY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Rozdzia I Przepisy oglne (art . 23824113) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Rozdzia II Ponadzakadowy ukad zbiorowy pracy (art . 2411424121) . . . 178 Rozdzia III Zakadowy ukad zbiorowy pracy (art . 2412224130) . . . . . 179KOMENTARZ Dzia XI: Ukady zbiorowe pracy (art . 23824130) . . . . . . . . . . . . . . 181

DZIA DWUNASTY ROZPATRYWANIE SPORW O ROSZCZENIA ZE STOSUNKU PRACY . . 183 Rozdzia I Przepisy oglne (art . 242243) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 Rozdzia II Postpowanie pojednawcze (art . 244261) . . . . . . . . . . . 183 Rozdzia III Sdy pracy (art . 262280) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184KOMENTARZ Dzia XII: Rozpatrywanie sporw o roszczenia ze stosunku pracy

(art . 242280) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185

DZIA TRZYNASTY ODPOWIEDZIALNO ZA WYKROCZENIA PRZECIWKO PRAWOM PRACOWNIKA (art. 2812901) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186

Rozdzia II (art . 2842901 uchylone) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187KOMENTARZ Dzia XIII: Odpowiedzialno za wykroczenia przeciwko prawom

pracownika (art . 2812901) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

DZIA CZTERNASTY PRZEDAWNIENIE ROSZCZE (art . 291295) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190KOMENTARZ Dzia XIV: P rzedawnienie roszcze (art . 291295) . . . . . . . . . . . . . . 190

DZIA CZTERNASTYA (art . 29512952 uchylone) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191

DZIA PITNASTY PRZEPISY KOCOWE (art . 296305) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192KOMENTARZ Dzia XV: Przepisy kocowe (art . 296305) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194

WYKAZ NAJWANIEJSZYCH ROZPORZDZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

SPIS TRECI


DZIA I. PRZEPISY OGLNE [art. 191]

USTAWAz dnia 26 czerwca 1974 r.

KODEKSPRACY(j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 1662)1

Preambua (uchylona).

DZIAPIERWSZY PRZEPISY OGLNE

RozdziaI Przepisy wstpne

Art. 1. [Zakres regulacji]2

Kodeks pracy okrela prawa i obowizki pra-cownikw i pracodawcw.

Art. 2. [Definicja pracownika]Pracownikiem jest osoba zatrudniona na pod-

stawie umowy o prac, powoania, wyboru, miano-wania lub spdzielczej umowy o prac.

Art. 3. [Definicja pracodawcy]Pracodawc jest jednostka organizacyjna,

choby nie posiadaa osobowoci prawnej, a take osoba fizyczna, jeeli zatrudniaj one pracownikw.

Art. 31. [Czynnoci z zakresu prawa pracy] 1. Za pracodawc bdcego jednostk or-

ganizacyjn czynnoci w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarz-dzajcy t jednostk albo inna wyznaczona do tego osoba.

2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do pracodawcy bdcego osob fizyczn, jeeli nie dokonuje on osobicie czynnoci, o ktrych mowa w tym przepisie.

Art. 4. (uchylony).Art. 5. [Przepisy szczeglne]Jeeli stosunek pracy okrelonej kategorii pra-

cownikw reguluj przepisy szczeglne, przepisy kodeksu stosuje si w zakresie nie uregulowanym tymi przepisami.

Art. 6. (uchylony).Art. 7. (uchylony).Art. 8. [Naduycie prawa podmiotowego]Nie mona czyni ze swego prawa uytku, kt-

ry byby sprzeczny ze spoeczno-gospodarczym

przeznaczeniem tego prawa lub zasadami wsp-ycia spoecznego. Takie dziaanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uwaane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Art. 9. [Definicja prawa pracy] 1. Ilekro w Kodeksie pracy jest mowa o pra-

wie pracy, rozumie si przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktw wyko-nawczych, okrelajce prawa i obowizki pra-cownikw i pracodawcw, a take postanowie-nia ukadw zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumie zbiorowych, regulaminw i statutw okrelajcych prawa i obowizki stron stosunku pracy.

2. Postanowienia ukadw zbiorowych pracy i porozumie zbiorowych oraz regulaminw i sta-tutw nie mog by mniej korzystne dla pracowni-kw ni przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktw wykonawczych.

3. Postanowienia regulaminw i statutw nie mog by mniej korzystne dla pracownikw ni po-stanowienia ukadw zbiorowych pracy i porozu-mie zbiorowych.

4. Postanowienia ukadw zbiorowych pra-cy i innych opartych na ustawie porozumie zbio-rowych, regulaminw oraz statutw okrelajcych prawa i obowizki stron stosunku pracy, naruszaj-ce zasad rwnego traktowania w zatrudnieniu, nie obowizuj.

Art. 91. [Porozumienie o zawieszeniu stosowa-nia przepisw prawa pracy]

1. Jeeli jest to uzasadnione sytuacj finan-sow pracodawcy, moe by zawarte porozumie-nie o zawieszeniu stosowania w caoci lub w cz-ci przepisw prawa pracy, okrelajcych prawa

1) W ujednoliconym przez redakcj tekcie uwzgldniono wszystkie dotychczasowe zmiany. Najnowsze zmiany zostay wyrnione czcionk pogrubion.

2) Hasa w klamrach pochodz od redakcji.

6stycze 2015IFK

[art. 10181] USTAWA KODEKS PRACY

i obowizki stron stosunku pracy; nie dotyczy to przepisw Kodeksu pracy oraz przepisw innych ustaw i aktw wykonawczych.

2. Porozumienie, o ktrym mowa w 1, za-wiera pracodawca i reprezentujca pracownikw or-ganizacja zwizkowa, a jeeli pracodawca nie jest objty dziaaniem takiej organizacji, porozumienie zawiera pracodawca i przedstawicielstwo pracow-nikw wyonione w trybie przyjtym u tego praco-dawcy.

3. Zawieszenie stosowania przepisw prawa pracy nie moe trwa duej ni przez okres 3 lat. Przepis art. 24127 3 stosuje si odpowiednio.

4. Pracodawca przekazuje porozumienie waciwemu okrgowemu inspektorowi pracy.

5. Przepisy 14 nie naruszaj przepisw art. 24127.

RozdziaII Podstawowe zasady prawa pracy

Art. 10. [Prawo do pracy] 1. Kady ma prawo do swobodnie wybranej

pracy. Nikomu, z wyjtkiem przypadkw okrelo-nych w ustawie, nie mona zabroni wykonywania zawodu.

2. Pastwo okrela minimaln wysoko wy-nagrodzenia za prac.

3. Pastwo prowadzi polityk zmierzajc do penego produktywnego zatrudnienia.

Art. 11. [Nawizanie stosunku pracy]Nawizanie stosunku pracy oraz ustalenie wa-

runkw pracy i pacy, bez wzgldu na podstaw prawn tego stosunku, wymaga zgodnego owiad-czenia woli pracodawcy i pracownika.

Art. 111. [Poszanowanie dbr osobistych pra-cownika]

Pracodawca jest obowizany szanowa god-no i inne dobra osobiste pracownika.

Art. 112. [Rwne prawa pracownikw]Pracownicy maj rwne prawa z tytuu jedna-

kowego wypeniania takich samych obowizkw; dotyczy to w szczeglnoci rwnego traktowania mczyzn i kobiet w zatrudnieniu.

Art. 113. [Zakaz dyskryminacji]Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bez-

porednia lub porednia, w szczeglnoci ze wzgl-du na pe, wiek, niepenosprawno, ras, religi, narodowo, przekonania polityczne, przynaleno zwizkow, pochodzenie etniczne, wyznanie, orienta-cj seksualn, a take ze wzgldu na zatrudnienie na

czas okrelony lub nieokrelony albo w penym lub w niepenym wymiarze czasu pracy jest niedopusz-czalna.

Art. 12. (uchylony).Art. 13. [Prawo do godziwego wynagrodzenia]Pracownik ma prawo do godziwego wynagro-

dzenia za prac. Warunki realizacji tego prawa okrelaj przepisy prawa pracy oraz polityka pa-stwa w dziedzinie pac, w szczeglnoci poprzez ustalanie minimalnego wynagrodzenia za prac.

Art. 14. [Prawo do wypoczynku]Pracownik ma prawo do wypoczynku, ktry za-

pewniaj przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.

Art. 15. [Zapewnienie bezpiecznych i higie-nicznych warunkw pracy]

Pracodawca jest obowizany zapewni pra-cownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

Art. 16. [Potrzeby socjalno-bytowe pracowni-kw]

Pracodawca, stosownie do moliwoci i wa-runkw, zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracownikw.

Art. 17. [Podnoszenie kwalifikacji zawodo-wych]

Pracodawca jest obowizany uatwia pracow-nikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Art. 18. [Zgodno umw i innych aktw z pra-wem]

1. Postanowienia umw o prac oraz innych aktw, na ktrych podstawie powstaje stosunek pracy, nie mog by mniej korzystne dla pracowni-ka ni przepisy prawa pracy.

2. Postanowienia umw i aktw, o ktrych mowa w 1, mniej korzystne dla pracownika ni przepisy prawa pracy s niewane; zamiast nich stosuje si odpowiednie przepisy prawa pracy.

3. Postanowienia umw o prac i innych aktw, na podstawie ktrych powstaje stosunek pracy, naruszajce zasad rwnego traktowania w zatrudnieniu s niewane. Zamiast takich posta-nowie stosuje si odpowiednie przepisy prawa pracy, a w razie braku takich przepisw posta-nowienia te naley zastpi odpowiednimi posta-nowieniami niemajcymi charakteru dyskrymina-cyjnego.

Art. 181. [Tworzenie organizacji] 1. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezen-

tacji i obrony swoich praw i interesw, maj prawo tworzy organizacje i przystpowa do tych orga-nizacji.


DZIA I. PRZEPISY OGLNE [art. 182183b]

2. Zasady tworzenia i dziaania organizacji, o ktrych mowa w 1, okrela ustawa o zwiz-kach zawodowych, ustawa o organizacjach praco-dawcw oraz inne przepisy prawa.

Art. 182. [Uczestniczenie w zarzdzaniu]Pracownicy uczestnicz w zarzdzaniu zaka-

dem pracy w zakresie i na zasadach okrelonych w odrbnych przepisach.

Art. 183. [Obowizki pracodawcy i organw administracji]

Pracodawcy oraz organy administracji s obo-wizani tworzy warunki umoliwiajce korzysta-nie z uprawnie okrelonych w przepisach, o kt-rych mowa w art. 181 i 182.

RozdziaIIa Rwne traktowanie w zatrudnieniu

Art. 183a. [Zakaz dyskryminacji] 1. Pracownicy powinni by rwno traktowa-

ni w zakresie nawizania i rozwizania stosunku pracy, warunkw zatrudnienia, awansowania oraz dostpu do szkolenia w celu podnoszenia kwali-fikacji zawodowych, w szczeglnoci bez wzgl-du na pe, wiek, niepenosprawno, ras, religi, narodowo, przekonania polityczne, przynale-no zwizkow, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientacj seksualn, a take bez wzgldu na za-trudnienie na czas okrelony lub nieokrelony albo w penym lub w niepenym wymiarze czasu pracy.

2. Rwne traktowanie w zatrudnieniu ozna-cza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposb, bezporednio lub porednio, z przyczyn okrelo-nych w 1.

3. Dyskryminowanie bezporednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn okrelonych w 1 by, jest lub mgby by trakto-wany w porwnywalnej sytuacji mniej korzystnie ni inni pracownicy.

4. Dyskryminowanie porednie istnieje wte-dy, gdy na skutek pozornie neutralnego postano-wienia, zastosowanego kryterium lub podjtego dziaania wystpuj lub mogyby wystpi nieko-rzystne dysproporcje albo szczeglnie niekorzyst-na sytuacja w zakresie nawizania i rozwizania stosunku pracy, warunkw zatrudnienia, awanso-wania oraz dostpu do szkolenia w celu podno-szenia kwalifikacji zawodowych wobec wszystkich lub znacznej liczby pracownikw nalecych do grupy wyrnionej ze wzgldu na jedn lub kilka przyczyn okrelonych w 1, chyba e postanowie-

nie, kryterium lub dziaanie jest obiektywnie uza-sadnione ze wzgldu na zgodny z prawem cel, kt-ry ma by osignity, a rodki suce osigniciu tego celu s waciwe i konieczne.

5. Przejawem dyskryminowania w rozumie-niu 2 jest take:1) dziaanie polegajce na zachcaniu innej oso-

by do naruszenia zasady rwnego traktowa-nia w zatrudnieniu lub nakazaniu jej narusze-nia tej zasady,

2) niepodane zachowanie, ktrego celem lub skutkiem jest naruszenie godnoci pracowni-ka i stworzenie wobec niego zastraszajcej, wrogiej, poniajcej, upokarzajcej lub uwa-czajcej atmosfery (molestowanie). 6. Dyskryminowaniem ze wzgldu na pe

jest take kade niepodane zachowanie o cha-rakterze seksualnym lub odnoszce si do pci pracownika, ktrego celem lub skutkiem jest na-ruszenie godnoci pracownika, w szczeglnoci stworzenie wobec niego zastraszajcej, wrogiej, poniajcej, upokarzajcej lub uwaczajcej atmo-sfery; na zachowanie to mog si skada fizycz-ne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molesto-wanie seksualne).

7. Podporzdkowanie si przez pracowni-ka molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu, a take podjcie przez niego dziaa przeciwsta-wiajcych si molestowaniu lub molestowaniu sek-sualnemu nie moe powodowa jakichkolwiek ne-gatywnych konsekwencji wobec pracownika.

Art. 183b. [Naruszenie zasady rwnego trak-towania]

1. Za naruszenie zasady rwnego traktowania w zatrudnieniu, z zastrzeeniem 24, uwaa si rnicowanie przez pracodawc sytuacji pracowni-ka z jednej lub kilku przyczyn okrelonych w art. 183a 1, ktrego skutkiem jest w szczeglnoci:1) odmowa nawizania lub rozwizanie stosunku

pracy,2) niekorzystne uksztatowanie wynagrodzenia

za prac lub innych warunkw zatrudnienia albo pominicie przy awansowaniu lub przy-znawaniu innych wiadcze zwizanych z pra-c,

3) pominicie przy typowaniu do udziau w szko-leniach podnoszcych kwalifikacje zawodowe

chyba e pracodawca udowodni, e kierowa si obiektywnymi powodami.

2. Zasady rwnego traktowania w zatrud-nieniu nie naruszaj dziaania, proporcjonalne do

8stycze 2015IFK

[art. 183c184] USTAWA KODEKS PRACY

osignicia zgodnego z prawem celu rnicowa-nia sytuacji pracownika, polegajce na:1) niezatrudnianiu pracownika z jednej lub kilku

przyczyn okrelonych w art. 183a 1, jeeli ro-dzaj pracy lub warunki jej wykonywania powo-duj, e przyczyna lub przyczyny wymienione w tym przepisie s rzeczywistym i decyduj-cym wymaganiem zawodowym stawianym pra-cownikowi,

2) wypowiedzeniu pracownikowi warunkw za-trudnienia w zakresie wymiaru czasu pracy, je-eli jest to uzasadnione przyczynami niedoty-czcymi pracownikw bez powoywania si na inn przyczyn lub inne przyczyny wymienione w art. 183a 1,

3) stosowaniu rodkw, ktre rnicuj sytuacj prawn pracownika, ze wzgldu na ochron rodzicielstwa lub niepenosprawno,

4) stosowaniu kryterium stau pracy przy usta-laniu warunkw zatrudniania i zwalniania pracownikw, zasad wynagradzania i awan-sowania oraz dostpu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, co uza-sadnia odmienne traktowanie pracownikw ze wzgldu na wiek. 3. Nie stanowi naruszenia zasady rwne-

go traktowania w zatrudnieniu dziaania podej-mowane przez okrelony czas, zmierzajce do wyrwnywania szans wszystkich lub znacznej liczby pracownikw wyrnionych z jednej lub kilku przyczyn okrelonych w art. 183a 1, przez zmniejszenie na korzy takich pracownikw fak-tycznych nierwnoci, w zakresie okrelonym w tym przepisie.

4. Nie stanowi naruszenia zasady rwne-go traktowania ograniczanie przez kocioy i inne zwizki wyznaniowe, a take organizacje, ktrych etyka opiera si na religii, wyznaniu lub wiatopo-gldzie, dostpu do zatrudnienia, ze wzgldu na religi, wyznanie lub wiatopogld jeeli rodzaj lub charakter wykonywania dziaalnoci przez kocio-y i inne zwizki wyznaniowe, a take organizacje powoduje, e religia, wyznanie lub wiatopogld s rzeczywistym i decydujcym wymaganiem zawo-dowym stawianym pracownikowi, proporcjonalnym do osignicia zgodnego z prawem celu zrnico-wania sytuacji tej osoby; dotyczy to rwnie wyma-gania od zatrudnionych dziaania w dobrej wierze i lojalnoci wobec etyki kocioa, innego zwizku wyznaniowego oraz organizacji, ktrych etyka opie-ra si na religii, wyznaniu lub wiatopogldzie.

Art. 183c. [Prawo do jednakowego wynagrodze-nia]

1. Pracownicy maj prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakow prac lub za prac o jednakowej wartoci.

2. Wynagrodzenie, o ktrym mowa w 1, obejmuje wszystkie skadniki wynagrodzenia, bez wzgldu na ich nazw i charakter, a take inne wiadczenia zwizane z prac, przyznawane pra-cownikom w formie pieninej lub w innej formie ni pienina.

3. Pracami o jednakowej wartoci s pra-ce, ktrych wykonywanie wymaga od pracowni-kw porwnywalnych kwalifikacji zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w odrbnych przepisach lub praktyk i dowiad-czeniem zawodowym, a take porwnywalnej od-powiedzialnoci i wysiku.

Art. 183d. [Prawo do odszkodowania]Osoba, wobec ktrej pracodawca naruszy za-

sad rwnego traktowania w zatrudnieniu, ma pra-wo do odszkodowania w wysokoci nie niszej ni minimalne wynagrodzenie za prac, ustalane na podstawie odrbnych przepisw.

Art. 183e. [Ochrona pracownika] 1. Skorzystanie przez pracownika z upraw-

nie przysugujcych z tytuu naruszenia zasady rwnego traktowania w zatrudnieniu nie moe by podstaw niekorzystnego traktowania pra-cownika, a take nie moe powodowa jakich-kolwiek negatywnych konsekwencji wobec pra-cownika, zwaszcza nie moe stanowi przyczyny uzasadniajcej wypowiedzenie przez pracodaw-c stosunku pracy lub jego rozwizanie bez wy-powiedzenia.

2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do pracownika, ktry udzieli w jakiejkolwiek formie wsparcia pracownikowi korzystajcemu z upraw-nie przysugujcych z tytuu naruszenia zasady rwnego traktowania w zatrudnieniu.

RozdziaIIb Nadzr i kontrola przestrzegania prawa

pracy

Art. 184. [Pastwowa Inspekcja Pracy, Pastwowa Inspekcja Sanitarna]

1. Nadzr i kontrol przestrzegania prawa pracy, w tym przepisw i zasad bezpieczestwa i higieny pracy, sprawuje Pastwowa Inspekcja Pracy.


DZIA I KOMENTARZ [art. 121]

2. Nadzr i kontrol przestrzegania za-sad, przepisw higieny pracy i warunkw ro-dowiska pracy sprawuje Pastwowa Inspekcja Sanitarna.

3. Organizacj i zakres dziaania inspekcji, o ktrych mowa w 1 i 2, okrelaj odrbne prze-pisy.

Art. 185. [Spoeczna inspekcja pracy] 1. Spoeczn kontrol przestrzegania pra-

wa pracy, w tym przepisw i zasad bezpiecze-stwa i higieny pracy, sprawuje spoeczna in-spekcja pracy.

2. Organizacj, zadania i uprawnienia spo-ecznej inspekcji pracy oraz zasady jej wspdzia-ania z Pastwow Inspekcj Pracy i innymi pa-stwowymi organami nadzoru i kontroli okrelaj odrbne przepisy.

RozdziaIII (uchylony)

Art. 19. (uchylony).Art. 20. (uchylony).Art. 21. (uchylony).

KOMENTARZ Dzia I: Przepisy oglne

Pracodawca

Pracodawc jest jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna, jeeli zatrudniaj pracownikw. Tak jednostk moe by osoba prawna np. spka, spdzielnia, przedsibiorstwo lub jed-nostka pozbawiona takiej osobowoci np. jednostka budetowa. Za pracodawc mona zatem uzna jedynie taki podmiot, ktry jest upowaniony do samodzielnego zatrudniania pracowni-kw. Nie bdzie natomiast pracodawc jednostka, ktrej kierownik zatrudnia jedynie w imieniu pracodawcy i na podstawie upowanienia.

Pracodawc moe by rwnie osoba fizyczna, a zatem kady obywatel. Ma on prawo do za-trudniania pracownikw, nawet jeli nie prowadzi jakiejkolwiek dziaalnoci gospodarczej.

PracownikPracownikiem jest osoba pozostajca w stosunku pracy na podstawie umowy o prac, mia-

nowania, powoania, wyboru, spdzielczej umowy o prac. Pracownikami nie s zatem osoby zatrudnione na umowy cywilnoprawne, np. umow zlecenia lub umow o dzieo. Za pracownika naley uzna rwnie osob wykonujc prac w warunkach waciwych dla stosunku pracy, bez wzgldu na nazw zawartej przez ni umowy.

PRZYKADFirma zatrudnia osob na podstawie umowy zlecenia na stanowisku sekretarki. Osoba ta wykonuje prac w siedzibie firmy codziennie, w staych godzinach od 8.00 do 16.00. Jest podporzdkowana dyrektorowi, ktry na bieco zleca jej wykonywanie zada subowych. W takiej sytuacji, mimo e osoba ta jest zatrudniona na podstawie umowy zlecenia, mamy do czynienia ze stosunkiem pracy. Decyduje o tym charakter pracy sekretarki, poniewa spenione s cechy waciwe dla stosunku pracy, takie jak: podporzdkowanie, stae miejsce pracy, stae godziny pracy. Sekretarka moe w tej sytuacji wystpi do sdu pracy o uznanie zawartej umowy zlecenia za umow o prac.

AktyprawawewntrzzakadowegoDo aktw prawa wewntrzzakadowego zaliczane s m.in. ukady zbiorowe pracy, regulaminy

pracy, regulaminy wynagradzania, statuty oraz inne przepisy wewntrzne obowizujce w danym zakadzie pracy. Postanowienia zawarte w aktach prawa wewntrznego nie mog by w adnym punkcie mniej korzystne od oglnie obowizujcych przepisw prawa pracy zawartych zarwno w Kodeksie pracy, jak i w innych regulacjach szczegowych.

10

stycze 2015IFK


Zawieszenieprawawewntrzzakadowego

W przypadku zej sytuacji finansowej firmy pracodawca moe zawrze ze zwizkami zawodo-wymi, a gdy takie nie dziaaj w zakadzie, z przedstawicielstwem pracownikw, porozumienie o zawieszeniu stosowania w caoci lub w czci przepisw wewntrzzakadowych.

Porozumienie to moe dotyczy wycznie bardziej korzystnych, ni oglnie obowizujce przepisy, postanowie wewntrzzakadowych. Nie moe ono zawiesza jakichkolwiek postano-wie Kodeksu pracy oraz innych oglnie obowizujcych przepisw prawa pracy. Maksymalny okres zawieszenia przepisw wewntrzzakadowych wynosi 3 lata. Po upywie tego okresu praco-dawca musi powrci do stosowania zawieszonych przepisw.

Dyskusyjne jest natomiast to, czy porozumienie o zawieszeniu przepisw moe by zawarte ponownie po pewnym czasie, jeeli ju trwao 3 lata, a w firmie znw wystpi problemy eko-nomiczne. Wikszo ekspertw prawa pracy przyjmuje, e jeeli porozumienie trwao 3 lata, to nie mona go ponownie zawrze, nawet po dugiej przerwie od zakoczenia zawartego wczeniej porozumienia.

Porozumienie w tej sprawie pracodawca jest zobowizany przekaza waciwemu miejscowo inspektorowi pracy. Przekazanie tego porozumienia ma charakter zawiadomienia, a nie koniecz-noci uzyskania zgody PIP na jego zawarcie.

Naley przyj, e porozumienie o zawieszeniu przepisw prawa pracy nie podlega wypowie-dzeniu. Jest bowiem zawierane na okrelony czas. Nie ma jednak przeszkd, aby je rozwiza wczeniej za porozumieniem stron, jeeli sytuacja ekonomiczna pracodawcy poprawi si.

Wprowadzenie zawieszenia przepisw prawa pracy oznacza, e pracodawca nie musi wrcza pracownikom wypowiedze zmieniajcych, mimo e dochodzi do pogorszenia ich warunkw zatrudnienia. Zawieszenie przepisw dotyczy rwnie pracownikw chronionych, np. pracownic w ciy, pracownikw przebywajcych na urlopach macierzyskich, pracownikw w wieku przed-emerytalnym. Jeeli bowiem organizacja zwizkowa lub przedstawiciele pracownikw wyra zgod na zawieszenie przepisw, to dotyczy ono wszystkich pracownikw, w tym take podlega-jcych ochronie.

W czasie obowizywania zawieszenia przepisw pracownicy nie nabywaj prawa do wiadcze lub uprawnie, ktre zostay zawieszone.

PRZYKADPracodawca zawar z przedstawicielami pracownikw porozumienie o zawieszeniu przepi-sw dotyczcych wypaty nagrd jubileuszowych, premii rocznych i prawa do 100% wyna-grodzenia za pierwsze 33 dni choroby. W czasie obowizywania porozumienia pracownik nabywa prawo do nagrody jubileuszowej za 20 lat pracy. Ze wzgldu na to, e przepisy o przy-znawaniu nagrd jubileuszowych zostay zawieszone, pracownikowi nie przysuguje nagroda.

Po upywie okresu, na jaki zostay zawieszone przepisy prawa pracy, automatycznie nastpuje ich przywrcenie. Powinny wic by stosowane ponownie.

PodstawowezasadyprawapracyPrzepisy Kodeksu pracy zawieraj w art. 10183 gwne zasady prawa pracy. Zasady te dotycz

m.in. prawa pracownika do godziwego wynagrodzenia i wypoczynku, poszanowania dbr oso-bistych pracownika, zapewnienia pracownikom przez pracodawc bezpiecznych i higienicznych warunkw pracy.

Jednak zasada prawa pracy, ktra najczciej ma zastosowanie w praktyce, okrela, e po-stanowienia umw o prac oraz innych aktw, na podstawie ktrych powstaje stosunek pracy (akt powoania, mianowania), nie mog by mniej korzystne dla pracownika ni przepisy prawa pracy. Takie postanowienia s niewane, a w ich miejsce stosuje si odpowiednie przepisy prawa pracy. Zasada ta oznacza, e nawet jeeli pracodawca w porozumieniu z pracownikiem ustali

11

Kodeks kadr i pacIFK

DZIA I KOMENTARZ [art. 121]

w umowie o prac zapisy niezgodne z prawem pracy, to bd one niewane (art. 18 2 Kodeksu pracy).

PRZYKADPracodawca zawar z pracownikiem umow na czas nieokrelony. Ustalono w niej, e pra-cownika obowizuje 2-tygodniowy okres wypowiedzenia. Taki zapis po przepracowaniu przez pracownika co najmniej 6 miesicy u tego pracodawcy bdzie niewany. Okresy wypowie-dzenia dla umw na czas nieokrelony okrela bowiem Kodeks pracy. W przypadku gdy pracownik ma u danego pracodawcy przepracowane co najmniej 6 miesicy, obowizuje go 1 miesic wypowiedzenia. Dwa tygodnie wypowiedzenia przysuguj przy zatrudnieniu na umow na czas nieokrelony poniej 6 miesicy. Oznacza to, e jeli pracownik przepracuje 6 miesicy, zapis w umowie o prac dotyczcy okresu wypowiedzenia nie bdzie obowizy-wa. Jest on bowiem mniej korzystny dla pracownika ni przepisy Kodeksu pracy. Zamiast nie-go naley stosowa przepisy Kodeksu pracy o okresach wypowiedzenia umw na czas nie-okrelony. A zatem pracownikowi, mimo ustalenia w umowie o prac 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, bdzie przysugiwa, po przepracowaniu co najmniej 6 miesicy, 1 miesic wypowiedzenia, natomiast po osigniciu 3 lat pracy 3 miesice wypowiedzenia.

RwnetraktowaniewzatrudnieniuJedn z podstawowych zasad obowizujcych w Kodeksie pracy jest to, e pracownicy powinni

by rwno traktowani w zakresie nawizywania i rozwizywania stosunku pracy, warunkw za-trudnienia, awansowania oraz dostpu do szkole w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Nie mog by w tym zakresie dyskryminowani, w szczeglnoci ze wzgldu na pe, wiek, niepe-nosprawno, ras, religi, narodowo, przekonania polityczne, przynaleno zwizkow, po-chodzenie etniczne, wyznanie, orientacj seksualn, a take ze wzgldu na to, czy s zatrudnieni na czas okrelony, czy nieokrelony albo w penym lub niepenym wymiarze czasu pracy.

Uyty przez ustawodawc zwrot w szczeglnoci oznacza w tym przypadku, e nie jest to katalog zamknity i kade inne kryterium powodujce rnicowanie sytuacji pracownikw moe zosta uznane za nieuzasadnione, skutkujce naruszeniem zasady rwnego traktowania w za-trudnieniu. Takim kryterium moe by posiadanie lub nieposiadanie dzieci, stan majtkowy itp.

PRZYKADPrywatne przedszkole, chcc zatrudni nauczyciela na podstawie umowy o prac, za-miecio w prasie ogoszenie, w ktrym jako warunek konieczny do zatrudnienia wskazao posiadanie przez kandydata wasnych dzieci. Taki warunek nie moe zosta uznany za uzasadniony wymg zawodowy i stanowi naruszenie rwnego traktowania w zakresie na-wizania stosunku pracy.

Rnicowanie pracownikw w zatrudnieniu musi by uzasadnione zgodnym z prawem celem, ktry ma by przez to osignity, a rodki suce osigniciu tego celu musz by waciwe i konieczne. Zastosowanie przez ustawodawc tak oglnych poj bdzie niewtpliwie powodo-wao rozbienoci interpretacyjne, ktre w konkretnym przypadku bdzie musia rozstrzygn sd pracy.

Zarwno poddanie si przez pracownika molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu, jak i podjcie przez pracownika dziaa przeciwstawiajcych si takim zachowaniom, nie moe po-wodowa dla tego pracownika jakichkolwiek negatywnych konsekwencji. Zwolnienie z pracy pra-cownika, ktry przeciwstawi si molestowaniu, lub pomijanie go przy nagrodach czy podwy-kach zakadowych bdzie mogo zawsze zosta uznane jako naruszenie tego zakazu.

Niezatrudnienie pracownika ze wzgldu na kryterium wieku, pci czy np. niepenosprawnoci jest w niektrych przypadkach oczywiste i uzasadnione. Mczyzna nie bdzie mg skutecznie udowodni przejaww dyskryminacji ze wzgldu na pe, gdy oferta pracy dotyczya modelek

12

stycze 2015IFK


majcych reklamowa damskie ubrania. Tak samo oczywiste i niepodwaalne jest stosowanie rodkw, ktre rnicuj sytuacj prawn pracownikw ze wzgldu na ochron rodzicielstwa lub niepenosprawno. Dodatkowe uprawnienie kobiet w ciy czy pracownikw niepenospraw-nych (np. zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, dodatkowe urlopy) jest w peni uzasadnione ze wzgldu na ochron tych osb.

Nie stanowi przejawu dyskryminacji rnicowanie sytuacji pracownikw ze wzgldu na kryte-rium stau pracy, co uzasadnia odmienne traktowanie pracownikw ze wzgldu na wiek. Dotyczy to m.in. takich kwestii, jak np. wysoko dodatku staowego, wysoko odprawy zwalnianego pracownika, przyznanie odpowiedniego stopnia awansu zawodowego itp.

Dodatkowej ochronie podlega pracownik, ktry skorzysta z uprawnie przysugujcych z ty-tuu naruszenia zasad rwnego traktowania w zatrudnieniu i wystpi do sdu z pozwem o od-szkodowanie. Nie mona bowiem tym uzasadnia zwolnienia takiego pracownika z pracy, ale rwnie nie moe to powodowa dla niego adnych innych niekorzystnych konsekwencji. Ochro-nie podlega dodatkowo pracownik, ktry w jakiejkolwiek formie udzieli wsparcia pracownikowi korzystajcemu z uprawnie przysugujcych z tytuu naruszenia zasad rwnego traktowania w zatrudnianiu. Regulacja ta dotyczy przede wszystkim pracownikw zeznajcych jako wiadko-wie w postpowaniu o naruszenie zasad rwnego traktowania w zatrudnieniu.

Pracodawca jest zobowizany udostpni pracownikom tekst przepisw dotyczcych rw-nego traktowania w zatrudnieniu w formie pisemnej informacji rozpowszechnionej na terenie zakadu pracy (np. przez wywieszenie na tablicy ogosze) lub zapewni pracownikom dostp do tych przepisw w inny sposb przyjty u danego pracodawcy (art. 941 Kodeksu pracy). Moe np. zamieci tekst tych przepisw w regulaminie pracy, z ktrym kady z pracownikw ma obo-wizek zapozna si przed rozpoczciem pracy, albo indywidualnie przekaza pracownikom tekst tych przepisw.

Naruszenie przez pracodawc zasad rwnego traktowania w zatrudnieniu uprawnia pracow-nika do wystpienia do sdu pracy z pozwem o odszkodowanie w kwocie nie niszej ni obowi-zujce minimalne wynagrodzenie za prac (od 1 stycznia 2015 r. wynosi ono 1750 z brutto).

W takim przypadku ciar dowodu spoczywa na pracodawcy, ktry bdzie musia dowie przed sdem pracy rwnego traktowania pracownika, ktry zoy pozew, z innymi pracownikami zatrudnionymi na takich samych stanowiskach, z rwnorzdnymi obowizkami i innymi elemen-tami stosunku pracy.

NadzrikontrolaprzestrzeganiaprawapracyPodstawowy nadzr pracodawcw w zakresie przestrzegania przepisw prawa pracy, w tym

bezpieczestwa i higieny pracy oraz legalnoci zatrudnienia i innej pracy zarobkowej, sprawuje Pastwowa Inspekcja Pracy. Jej uprawnienia dotycz moliwoci kontroli o kadej porze dnia i nocy respektowania przez pracodawc przepisw prawa pracy oraz stosowania odpowiednich rodkw w tym zakresie wobec pracodawcw, polegajcych na wydawaniu decyzji administracyj-nych i stosowaniu innych rodkw prawnych kierowanych pod adresem pracodawcw. Niewy-konanie decyzji we wskazanym przez PIP terminie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pra-cownika, podlegajce karze grzywny. Natomiast utrudnianie lub udaremnianie przeprowadzenia kontroli stanowi przestpstwo przeciwko dziaalnoci instytucji pastwowych i jest zagroone kar pozbawienia wolnoci do 3 lat.

Spoeczn kontrol przestrzegania w zakadzie prawa pracy sprawuje spoeczna inspekcja pra-cy. Spoecznego inspektora pracy wybieraj pracownicy zakadu na okres 4 lat. Pracodawca jest zobowizany zoy w zakadzie ksig uwag i zalece spoecznego inspektora pracy. W ksidze tej spoeczny inspektor pracy wpisuje uwagi i zalecenia dla pracodawcy. Niewykonanie zalece spoecznego inspektora pracy przez pracodawc stanowi wykroczenie podlegajce karze grzywny. Pracodawca, ktry nie zgadza si z zaleceniem sformuowanym przez spoecznego inspektora pracy, moe wnie sprzeciw do waciwego inspektora pracy Pastwowej Inspekcji Pracy w ter-minie 7 dni od dnia dorczenia zalecenia, a od zalecenia inspektora nakazujcego natychmiasto-

13


DZIA II STOSUNEK PRACY [art. 22231]

we usunicie bezporednich zagroe mogcych spowodowa wypadek przy pracy niezwocz-nie. W takim przypadku inspektor pracy PIP po przeprowadzeniu kontroli w tym zakresie wydaje decyzj administracyjn lub stosuje inne dostpne rodki prawne, np. pouczenie.

DZIADRUGI STOSUNEK PRACY

RozdziaI Przepisy oglne

Art. 22. [Stosunek pracy] 1. Przez nawizanie stosunku pracy pracow-

nik zobowizuje si do wykonywania pracy okre-lonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczo-nym przez pracodawc, a pracodawca do za-trudniania pracownika za wynagrodzeniem.

11. Zatrudnienie w warunkach okrelonych w 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez wzgldu na nazw zawartej przez stro-ny umowy.

12. Nie jest dopuszczalne zastpienie umo-wy o prac umow cywilnoprawn przy zachowa-niu warunkw wykonywania pracy, okrelonych w 1.

2. Pracownikiem moe by osoba, kt-ra ukoczya 18 lat. Na warunkach okrelonych w dziale dziewitym pracownikiem moe by rw-nie osoba, ktra nie ukoczya 18 lat.

3. Osoba ograniczona w zdolnoci do czyn-noci prawnych moe bez zgody przedstawiciela ustawowego nawiza stosunek pracy oraz do-konywa czynnoci prawnych, ktre dotycz tego stosunku. Jednake gdy stosunek pracy sprzeci-wia si dobru tej osoby, przedstawiciel ustawowy za zezwoleniem sdu opiekuczego moe stosu-nek pracy rozwiza.

Art. 221. [Obowizek podania danych osobo-wych]

1. Pracodawca ma prawo da od osoby ubiegajcej si o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujcych:1) imi (imiona) i nazwisko,2) imiona rodzicw,3) dat urodzenia,4) miejsce zamieszkania (adres do koresponden-

cji),5) wyksztacenie,6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

2. Pracodawca ma prawo da od pracow-nika podania, niezalenie od danych osobowych, o ktrych mowa w 1, take:1) innych danych osobowych pracownika, a tak-

e imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeeli podanie takich danych jest konieczne ze wzgldu na korzystanie przez pracownika ze szczeglnych uprawnie prze-widzianych w prawie pracy,

2) numeru PESEL pracownika nadanego przez Rzdowe Centrum Informatyczne Powszech-nego Elektronicznego Systemu Ewidencji Lud-noci (RCI PESEL). 3. Udostpnienie pracodawcy danych oso-

bowych nastpuje w formie owiadczenia osoby, ktrej one dotycz. Pracodawca ma prawo -da udokumentowania danych osobowych osb, o ktrych mowa w 1 i 2.

4. Pracodawca moe da podania innych danych osobowych ni okrelone w 1 i 2, jeeli obowizek ich podania wynika z odrbnych prze-pisw.

5. W zakresie nieuregulowanym w 14 do danych osobowych, o ktrych mowa w tych prze-pisach, stosuje si przepisy o ochronie danych osobowych.

Art. 23. (uchylony).Art. 231. [Przejcie zakadu pracy] 1. W razie przejcia zakadu pracy lub jego

czci na innego pracodawc staje si on z mocy prawa stron w dotychczasowych stosunkach pra-cy, z zastrzeeniem przepisw 5.

2. Za zobowizania wynikajce ze stosunku pracy, powstae przed przejciem czci zaka-du pracy na innego pracodawc, dotychczasowy i nowy pracodawca odpowiadaj solidarnie.

3. Jeeli u pracodawcw, o ktrych mowa w 1, nie dziaaj zakadowe organizacje zwizkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informuj na pi-mie swoich pracownikw o przewidywanym terminie przejcia zakadu pracy lub jego czci na innego pracodawc, jego przyczynach, prawnych, ekono-

14

stycze 2015IFK

[art. 231a251] USTAWA KODEKS PRACY

micznych oraz socjalnych skutkach dla pracowni-kw, a take zamierzonych dziaaniach dotyczcych warunkw zatrudnienia pracownikw, w szczeglno-ci warunkw pracy, pacy i przekwalifikowania; prze-kazanie informacji powinno nastpi co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejcia za-kadu pracy lub jego czci na innego pracodawc.

4. W terminie 2 miesicy od przejcia za-kadu pracy lub jego czci na innego pracodaw-c, pracownik moe bez wypowiedzenia, za sied-miodniowym uprzedzeniem, rozwiza stosunek pracy. Rozwizanie stosunku pracy w tym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wi z rozwizaniem stosunku pra-cy przez pracodawc za wypowiedzeniem.

5. Pracodawca, z dniem przejcia zakadu pracy lub jego czci, jest obowizany zapropo-nowa nowe warunki pracy i pacy pracownikom wiadczcym dotychczas prac na innej podstawie ni umowa o prac oraz wskaza termin, nie krt-szy ni 7 dni, do ktrego pracownicy mog zoy owiadczenie o przyjciu lub odmowie przyjcia proponowanych warunkw. W razie nieuzgodnie-nia nowych warunkw pracy i pacy dotychczaso-wy stosunek pracy rozwizuje si z upywem okre-su rwnego okresowi wypowiedzenia, liczonego od dnia, w ktrym pracownik zoy owiadczenie o odmowie przyjcia proponowanych warunkw, lub od dnia, do ktrego mg zoy takie owiad-czenie. Przepis 4 zdanie drugie stosuje si od-powiednio.

6. Przejcie zakadu pracy lub jego czci na innego pracodawc nie moe stanowi przyczyny uzasadniajcej wypowiedzenie przez pracodawc stosunku pracy.

Art. 231a. [Porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunkw zatrudnienia]

1. Jeeli jest to uzasadnione sytuacj finanso-w pracodawcy, nieobjtego ukadem zbiorowym pracy lub zatrudniajcego mniej ni 20 pracow-nikw, moe by zawarte porozumienie o stoso-waniu mniej korzystnych warunkw zatrudnienia pracownikw ni wynikajce z umw o prac za-wartych z tymi pracownikami, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu.

2. Przepisy art. 91 14 stosuje si odpo-wiednio.

Art. 232. [Wspdziaanie z organizacj zwizko-w]

Jeeli przepisy prawa pracy przewiduj wsp-dziaanie pracodawcy z zakadow organizacj

zwizkow w indywidualnych sprawach ze stosun-ku pracy, pracodawca ma obowizek wspdziaa w takich sprawach z zakadow organizacj zwiz-kow reprezentujc pracownika z tytuu jego czonkostwa w zwizku zawodowym albo wyrae-nia zgody na obron praw pracownika nie zrzeszo-nego w zwizku zgodnie z ustaw o zwizkach zawodowych.

Art. 24. (uchylony).

RozdziaII Umowa o prac

Oddzia1 Zawarcie umowy o prac

Art. 25. [Rodzaje umw] 1. Umow o prac zawiera si na czas nie-

okrelony, na czas okrelony lub na czas wykona-nia okrelonej pracy. Jeeli zachodzi konieczno zastpstwa pracownika w czasie jego usprawied-liwionej nieobecnoci w pracy, pracodawca moe w tym celu zatrudni innego pracownika na pod-stawie umowy o prac na czas okrelony, obejmu-jcy czas tej nieobecnoci.

2. Kada z umw, o ktrych mowa w 1, moe by poprzedzona umow o prac na okres prbny, nie przekraczajcy 3 miesicy.

Art. 251. [Kolejna umowa na czas okrelony] 1. Zawarcie kolejnej umowy o prac na

czas okrelony jest rwnoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o prac na czas nieokrelony, jeeli poprzednio strony dwukrot-nie zawary umow o prac na czas okrelony na nastpujce po sobie okresy, o ile przerwa midzy rozwizaniem poprzedniej a nawiza-niem kolejnej umowy o prac nie przekroczya 1 miesica.

2. Uzgodnienie midzy stronami w trakcie trwania umowy o prac na czas okrelony du-szego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uwaa si za zawarcie, od dnia nastpuj-cego po jej rozwizaniu, kolejnej umowy o prac na czas okrelony w rozumieniu 1.

3. Przepis 1 nie dotyczy umw o prac na czas okrelony zawartych:1) w celu zastpstwa pracownika w czasie jego

usprawiedliwionej nieobecnoci w pracy,2) w celu wykonywania pracy o charakterze do-

rywczym lub sezonowym albo zada realizo-wanych cyklicznie.

15



Art. 26. [Termin nawizania stosunku pracy]Stosunek pracy nawizuje si w terminie okre-

lonym w umowie jako dzie rozpoczcia pracy, a jeeli terminu tego nie okrelono w dniu zawar-cia umowy.

Art. 27. (uchylony).Art. 28. (uchylony).Art. 29. [Forma i tre umowy o prac] 1. Umowa o prac okrela strony umowy, ro-

dzaj umowy, dat jej zawarcia oraz warunki pracy i pacy, w szczeglnoci:1) rodzaj pracy,2) miejsce wykonywania pracy,3) wynagrodzenie za prac odpowiadajce ro-

dzajowi pracy, ze wskazaniem skadnikw wy-nagrodzenia,

4) wymiar czasu pracy,5) termin rozpoczcia pracy.

2. Umow o prac zawiera si na pimie. Jeeli umowa o prac nie zostaa zawarta z za-chowaniem formy pisemnej, pracodawca powi-nien, najpniej w dniu rozpoczcia pracy przez pracownika, potwierdzi pracownikowi na pi-mie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umo-wy oraz jej warunkw.

3. Pracodawca informuje pracownika na pi-mie, nie pniej ni w cigu 7 dni od dnia zawarcia umowy o prac, o:1) obowizujcej pracownika dobowej i tygo-

dniowej normie czasu pracy,2) czstotliwoci wypat wynagrodzenia za prac,3) wymiarze przysugujcego pracownikowi urlo-

pu wypoczynkowego,4) obowizujcej pracownika dugoci okresu

wypowiedzenia umowy o prac,5) ukadzie zbiorowym pracy, ktrym pracownik

jest objty,a jeeli pracodawca nie ma obowizku ustalenia regulaminu pracy dodatkowo o porze nocnej, miejscu, terminie i czasie wypaty wynagrodze-nia oraz przyjtym sposobie potwierdzania przez pracownikw przybycia i obecnoci w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecnoci w pracy.

31. Poinformowanie pracownika o jego wa-runkach zatrudnienia, o ktrych mowa w 3 pkt 14, moe nastpi przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisw prawa pracy.

32. Pracodawca informuje pracownika na pi-mie o zmianie jego warunkw zatrudnienia, o kt-rych mowa w 3 pkt 14, o objciu pracownika ukadem zbiorowym pracy, a take o zmianie uka-

du zbiorowego pracy, ktrym pracownik jest ob-jty, niezwocznie, nie pniej jednak ni w cigu 1 miesica od dnia wejcia w ycie tych zmian, a w przypadku gdy rozwizanie umowy o prac miaoby nastpi przed upywem tego terminu nie pniej ni do dnia rozwizania umowy.

33. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunkw zatrudnienia, o ktrych mowa w 3 pkt 14, moe nastpi przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisw prawa pracy.

4. Zmiana warunkw umowy o prac wyma-ga formy pisemnej.

5. Przepisy 14 stosuje si odpowiednio do stosunkw pracy nawizanych na innej podstawie ni umowa o prac.

Art. 291. [Skierowanie do pracy za granic] 1. Umowa o prac z pracownikiem skierowa-

nym do pracy na obszarze pastwa niebdcego czonkiem Unii Europejskiej na okres przekracza-jcy 1 miesic, niezalenie od warunkw okrelo-nych w art. 29 1, powinna okrela:1) czas wykonywania pracy za granic,2) walut, w ktrej bdzie wypacane pracowniko-

wi wynagrodzenie w czasie wykonywania pra-cy za granic. 2. Przed skierowaniem pracownika do pracy

pracodawca dodatkowo informuje pracownika na pimie o:1) wiadczeniach przysugujcych z tytuu skie-

rowania do pracy poza granicami kraju, obej-mujcych zwrot kosztw przejazdu oraz za-pewnienie zakwaterowania,

2) warunkach powrotu pracownika do kraju. 3. Poinformowanie pracownika o jego warun-

kach zatrudnienia, o ktrych mowa w 2, moe nastpi przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisw.

4. Pracodawca informuje pracownika na pi-mie o zmianie jego warunkw zatrudnienia, o kt-rych mowa w 2, niezwocznie, nie pniej jed-nak ni w cigu 1 miesica od dnia wejcia w ycie tych zmian, a w przypadku gdy rozwizanie umowy o prac miaoby nastpi przed upywem tego ter-minu nie pniej ni do dnia rozwizania umowy.

5. Poinformowanie pracownika o zmianie jego warunkw zatrudnienia, o ktrych mowa w 2, moe nastpi przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisw.

6. Przepisy 15 stosuje si odpowiednio do stosunkw pracy nawizanych na innej podstawie ni umowa o prac.

16

stycze 2015IFK


Art. 292. [Zatrudnienie w niepenym wymiarze] 1. Zawarcie z pracownikiem umowy o prac

przewidujcej zatrudnienie w niepenym wymiarze czasu pracy nie moe powodowa ustalenia jego warunkw pracy i pacy w sposb mniej korzystny w stosunku do pracownikw wykonujcych tak sam lub podobn prac w penym wymiarze cza-su pracy, z uwzgldnieniem jednak proporcjonal-noci wynagrodzenia za prac i innych wiadcze zwizanych z prac, do wymiaru czasu pracy pra-cownika.

2. Pracodawca powinien, w miar moliwo-ci, uwzgldni wniosek pracownika dotyczcy zmiany wymiaru czasu pracy okrelonego w umo-wie o prac.

Oddzia2 Przepisy oglne o rozwizaniu umowy

o prac

Art. 30. [Rozwizanie umowy o prac] 1. Umowa o prac rozwizuje si:

1) na mocy porozumienia stron,2) przez owiadczenie jednej ze stron z zachowa-

niem okresu wypowiedzenia (rozwizanie umo-wy o prac za wypowiedzeniem),

3) przez owiadczenie jednej ze stron bez za-chowania okresu wypowiedzenia (rozwizanie umowy o prac bez wypowiedzenia),

4) z upywem czasu, na ktry bya zawarta,5) z dniem ukoczenia pracy, dla ktrej wykona-

nia bya zawarta. 2. Umowa o prac na okres prbny rozwi-

zuje si z upywem tego okresu, a przed jego upy-wem moe by rozwizana za wypowiedzeniem.

21. Okres wypowiedzenia umowy o prac obejmujcy tydzie lub miesic albo ich wielo-krotno koczy si odpowiednio w sobot lub w ostatnim dniu miesica.

3. Owiadczenie kadej ze stron o wypowie-dzeniu lub rozwizaniu umowy o prac bez wypo-wiedzenia powinno nastpi na pimie.

4. W owiadczeniu pracodawcy o wypowie-dzeniu umowy o prac zawartej na czas nie okre-lony lub o rozwizaniu umowy o prac bez wy-powiedzenia powinna by wskazana przyczyna uzasadniajca wypowiedzenie lub rozwizanie umowy.

5. W owiadczeniu pracodawcy o wypowie-dzeniu umowy o prac lub jej rozwizaniu bez wypowiedzenia powinno by zawarte pouczenie

o przysugujcym pracownikowi prawie odwoania do sdu pracy.


Oddzia3 Rozwizanie umowy o prac

za wypowiedzeniem

Art. 32. [Wypowiedzenie umowy o prac] 1. Kada ze stron moe rozwiza za wypo-

wiedzeniem umow o prac zawart na:1) okres prbny,2) (uchylony),3) czas nieokrelony.

2. Rozwizanie umowy o prac nastpuje z upywem okresu wypowiedzenia.

Art. 33. [Okres wypowiedzenia umowy na czas okrelony]

Przy zawieraniu umowy o prac na czas okre-lony, duszy ni 6 miesicy, strony mog przewi-dzie dopuszczalno wczeniejszego rozwizania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Art. 331. [Okres wypowiedzenia umowy na za-stpstwo]

Okres wypowiedzenia umowy o prac zawar-tej na czas okrelony w okolicznociach, o kt-rych mowa w art. 25 1 zdanie drugie, wynosi 3 dni robocze.

Art. 34. [Okres wypowiedzenia umowy na okres prbny]

Okres wypowiedzenia umowy o prac zawartej na okres prbny wynosi:1) 3 dni robocze, jeeli okres prbny nie przekra-

cza 2 tygodni,2) 1 tydzie, jeeli okres prbny jest duszy ni

2 tygodnie,3) 2 tygodnie, jeeli okres prbny wynosi 3 mie-

sice.Art. 35. (uchylony).Art. 36. [Okres wypowiedzenia umowy na czas

nieokrelony] 1. Okres wypowiedzenia umowy o prac za-

wartej na czas nieokrelony jest uzaleniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wy-nosi:1) 2 tygodnie, jeeli pracownik by zatrudniony

krcej ni 6 miesicy,2) 1 miesic, jeeli pracownik by zatrudniony co

najmniej 6 miesicy,3) 3 miesice, jeeli pracownik by zatrudniony co

najmniej 3 lata.

17



11. Do okresu zatrudnienia, o ktrym mowa w 1, wlicza si pracownikowi okres zatrudnie-nia u poprzedniego pracodawcy, jeeli zmiana pracodawcy nastpia na zasadach okrelonych w art. 231, a take w innych przypadkach, gdy z mocy odrbnych przepisw nowy pracodawca jest nastpc prawnym w stosunkach pracy nawi-zanych przez pracodawc poprzednio zatrudniaj-cego tego pracownika.

2. (uchylony). 3. (uchylony). 4. (uchylony). 5. Jeeli pracownik jest zatrudniony na sta-

nowisku zwizanym z odpowiedzialnoci mate-rialn za powierzone mienie, strony mog usta-li w umowie o prac, e w przypadku, o ktrym mowa w 1 pkt 1, okres wypowiedzenia wynosi 1 miesic, a w przypadku, o ktrym mowa w 1 pkt 2 3 miesice.

6. Strony mog po dokonaniu wypowie-dzenia umowy o prac przez jedn z nich usta-li wczeniejszy termin rozwizania umowy; usta-lenie takie nie zmienia trybu rozwizania umowy o prac.

Art. 361. [Skrcenie okresu wypowiedzenia] 1. Jeeli wypowiedzenie pracownikowi umo-

wy o prac zawartej na czas nieokrelony nast-puje z powodu ogoszenia upadoci lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotycz-cych pracownikw, pracodawca moe, w celu wczeniejszego rozwizania umowy o prac, skr-ci okres trzymiesicznego wypowiedzenia, naj-wyej jednak do 1 miesica. W takim przypadku pracownikowi przysuguje odszkodowanie w wy-sokoci wynagrodzenia za pozosta cz okresu wypowiedzenia.

2. Okres, za ktry przysuguje odszkodo-wanie, wlicza si pracownikowi pozostajcemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.

Art. 37. [Zwolnienie na poszukiwanie pracy] 1. W okresie co najmniej dwutygodniowego

wypowiedzenia umowy o prac dokonanego przez pracodawc pracownikowi przysuguje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

2. Wymiar zwolnienia wynosi:1) 2 dni robocze w okresie dwutygodniowego

i jednomiesicznego wypowiedzenia,2) 3 dni robocze w okresie trzymiesicznego

wypowiedzenia, take w przypadku jego skr-cenia na podstawie art. 361 1.

Art. 38. [Konsultacja zwizkowa] 1. O zamiarze wypowiedzenia pracowniko-

wi umowy o prac zawartej na czas nieokrelony pracodawca zawiadamia na pimie reprezentuj-c pracownika zakadow organizacj zwizko-w, podajc przyczyn uzasadniajc rozwizanie umowy.

2. Jeeli zakadowa organizacja zwizkowa uwaa, e wypowiedzenie byoby nieuzasadnione, moe w cigu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgosi na pimie pracodawcy umotywowane za-strzeenia.

3. (uchylony). 4. (uchylony). 5. Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji

zwizkowej, a take w razie niezajcia przez ni stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca po-dejmuje decyzj w sprawie wypowiedzenia.

Art. 39. [Ochrona przedemerytalna]Pracodawca nie moe wypowiedzie umowy

o prac pracownikowi, ktremu brakuje nie wi-cej ni 4 lata do osignicia wieku emerytalnego, jeeli okres zatrudnienia umoliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osigniciem tego wieku.

Art. 40. [Wyczenie ochrony przedemerytal-nej]

Przepisu art. 39 nie stosuje si w razie uzyska-nia przez pracownika prawa do renty z tytuu ca-kowitej niezdolnoci do pracy.

Art. 41. [Ochrona w czasie usprawiedliwionej nieobecnoci w pracy]

Pracodawca nie moe wypowiedzie umo-wy o prac w czasie urlopu pracownika, a tak-e w czasie innej usprawiedliwionej nieobecno-ci pracownika w pracy, jeeli nie upyn jeszcze okres uprawniajcy do rozwizania umowy o pra-c bez wypowiedzenia.

Art. 411. [Wyczenie ochrony w razie upado-ci lub likwidacji pracodawcy]

1. W razie ogoszenia upadoci lub likwida-cji pracodawcy, nie stosuje si przepisw art. 38, 39 i 41, ani przepisw szczeglnych dotyczcych ochrony pracownikw przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem umowy o prac.

2. W razie ogoszenia upadoci lub likwida-cji pracodawcy, umowa o prac zawarta na czas okrelony lub na czas wykonania okrelonej pra-cy moe by rozwizana przez kad ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

3. (uchylony). 4. (uchylony).

18

stycze 2015IFK


Art. 42. [Wypowiedzenie zmieniajce] 1. Przepisy o wypowiedzeniu umowy o prac

stosuje si odpowiednio do wypowiedzenia wyni-kajcych z umowy warunkw pracy i pacy.

2. Wypowiedzenie warunkw pracy lub pa-cy uwaa si za dokonane, jeeli pracownikowi za-proponowano na pimie nowe warunki.

3. W razie odmowy przyjcia przez pracownika zaproponowanych warunkw pracy lub pacy, umowa o prac rozwizuje si z upywem okresu dokonane-go wypowiedzenia. Jeeli pracownik przed upywem poowy okresu wypowiedzenia nie zoy owiadcze-nia o odmowie przyjcia zaproponowanych warun-kw, uwaa si, e wyrazi zgod na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadajce warunki pracy lub pacy powinno zawiera pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik moe do koca okresu wypowiedzenia zoy owiadczenie o odmo-wie przyjcia zaproponowanych warunkw.

4. Wypowiedzenie dotychczasowych warun-kw pracy lub pacy nie jest wymagane w razie po-wierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasad-nionych potrzebami pracodawcy, innej pracy ni okrelona w umowie o prac na okres nie przekra-czajcy 3 miesicy w roku kalendarzowym, jeeli nie powoduje to obnienia wynagrodzenia i odpo-wiada kwalifikacjom pracownika.

Art. 43. [Wypowiedzenie zmieniajce dla pra-cownika w wieku przedemerytalnym]

Pracodawca moe wypowiedzie warunki pracy lub pacy pracownikowi, o ktrym mowa w art. 39, je-eli wypowiedzenie stao si konieczne ze wzgldu na:1) wprowadzenie nowych zasad wynagradzania

dotyczcych ogu pracownikw zatrudnio-nych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do ktrej pracownik naley,

2) stwierdzon orzeczeniem lekarskim utrat zdol-noci do wykonywania dotychczasowej pra-cy albo niezawinion przez pracownika utrat uprawnie koniecznych do jej wykonywania.

Oddzia4 Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego

z prawem wypowiedzenia umowy o prac przez pracodawc

Art. 44. [Odwoanie od wypowiedzenia]Pracownik moe wnie odwoanie od wypo-

wiedzenia umowy o prac do sdu pracy, o ktrym mowa w dziale dwunastym.

Art. 45. [Orzeczenia sdu pracy] 1. W razie ustalenia, e wypowiedzenie umo-

wy o prac zawartej na czas nieokrelony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowia-daniu umw o prac, sd pracy stosownie do dania pracownika orzeka o bezskutecznoci wypowiedzenia, a jeeli umowa ulega ju rozwi-zaniu o przywrceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

2. Sd pracy moe nie uwzgldni dania pracownika uznania wypowiedzenia za bezsku-teczne lub przywrcenia do pracy, jeeli ustali, e uwzgldnienie takiego dania jest niemoliwe lub niecelowe; w takim przypadku sd pracy orzeka o odszkodowaniu.

3. Przepisu 2 nie stosuje si do pracowni-kw, o ktrych mowa w art. 39 i 177, oraz w przepi-sach szczeglnych dotyczcych ochrony pracow-nikw przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem umowy o prac, chyba e uwzgldnienie dania pracownika przywrcenia do pracy jest niemo-liwe z przyczyn okrelonych w art. 411; w takim przypadku sd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Art. 46. (uchylony).Art. 47. [Wynagrodzenie za czas pozostawa-

nia bez pracy]Pracownikowi, ktry podj prac w wyniku

przywrcenia do pracy, przysuguje wynagrodze-nie za czas pozostawania bez pracy, nie wicej jednak ni za 2 miesice, a gdy okres wypowie-dzenia wynosi 3 miesice nie wicej ni za 1 mie-sic. Jeeli umow o prac rozwizano z pracowni-kiem, o ktrym mowa w art. 39, albo z pracownic w okresie ciy lub urlopu macierzyskiego, wy-nagrodzenie przysuguje za cay czas pozostawa-nia bez pracy; dotyczy to take przypadku, gdy rozwizano umow o prac z pracownikiem-oj-cem wychowujcym dziecko w okresie korzysta-nia z urlopu macierzyskiego albo gdy rozwiza-nie umowy o prac podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczeglnego.

Art. 471. [Odszkodowanie]Odszkodowanie, o ktrym mowa w art. 45,

przysuguje w wysokoci wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesicy, nie niszej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Art. 48. [Odmowa ponownego zatrudnienia] 1. Pracodawca moe odmwi ponownego

zatrudnienia pracownika, jeeli w cigu 7 dni od przywrcenia do pracy nie zgosi on gotowoci niezwocznego podjcia pracy, chyba e przekro-

19



czenie terminu nastpio z przyczyn niezalenych od pracownika.

2. Pracownik, ktry przed przywrceniem do pracy podj zatrudnienie u innego pracodawcy, moe bez wypowiedzenia, za trzydniowym uprzedzeniem, rozwiza umow o prac z tym pracodawc w cigu 7 dni od przywrcenia do pracy. Rozwizanie umo-wy w tym trybie pociga za sob skutki, jakie przepi-sy prawa wi z rozwizaniem umowy o prac przez pracodawc za wypowiedzeniem.

Art. 49. [Skrcony okres wypowiedzenia]W razie zastosowania okresu wypowiedzenia

krtszego ni wymagany, umowa o prac rozwi-zuje si z upywem okresu wymaganego, a pra-cownikowi przysuguje wynagrodzenie do czasu rozwizania umowy.

Art. 50. [Odszkodowanie] 1. Jeeli wypowiedzenie umowy o prac zawar-

tej na okres prbny nastpio z naruszeniem przepi-sw o wypowiadaniu tych umw, pracownikowi przy-suguje wycznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysuguje w wysokoci wynagrodzenia za czas, do upywu ktrego umowa miaa trwa.

2. (uchylony). 3. Jeeli wypowiedzenie umowy o prac za-

wartej na czas okrelony lub na czas wykonania okrelonej pracy nastpio z naruszeniem przepi-sw o wypowiadaniu tych umw, pracownikowi przysuguje wycznie odszkodowanie.

4. Odszkodowanie, o ktrym mowa w 3, przysuguje w wysokoci wynagrodzenia za czas, do upywu ktrego umowa miaa trwa, nie wicej jednak ni za 3 miesice.

5. Przepisu 3 nie stosuje si w razie wypo-wiedzenia umowy o prac pracownicy w okresie ciy lub urlopu macierzyskiego, pracownikowi--ojcu wychowujcemu dziecko w okresie korzysta-nia z urlopu macierzyskiego, a take pracowniko-wi w okresie korzystania z ochrony stosunku pracy na podstawie przepisw ustawy o zwizkach za-wodowych. W tych przypadkach stosuje si odpo-wiednio przepisy art. 45.

Art. 51. [Okres pozostawania bez pracy] 1. Pracownikowi, ktry podj prac w wyni-

ku przywrcenia do pracy, wlicza si do okresu za-trudnienia okres pozostawania bez pracy, za ktry przyznano wynagrodzenie. Okresu pozostawania bez pracy, za ktry nie przyznano wynagrodzenia, nie uwaa si za przerw w zatrudnieniu, pociga-jc za sob utrat uprawnie uzalenionych od nieprzerwanego zatrudnienia.

2. Pracownikowi, ktremu przyznano od-szkodowanie, wlicza si do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, odpowiadajcy okresowi, za ktry przyznano odszkodowanie.

Oddzia5 Rozwizanie umowy o prac

bez wypowiedzenia

Art. 52. [Rozwizanie umowy z winy pracownika] 1. Pracodawca moe rozwiza umow

o prac bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:1) cikiego naruszenia przez pracownika pod-

stawowych obowizkw pracowniczych,2) popenienia przez pracownika w czasie trwania

umowy o prac przestpstwa, ktre uniemoli-wia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym sta-nowisku, jeeli przestpstwo jest oczywiste lub zostao stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnie koniecznych do wykonywania pracy na zajmo-wanym stanowisku. 2. Rozwizanie umowy o prac bez wypo-

wiedzenia z winy pracownika nie moe nastpi po upywie 1 miesica od uzyskania przez pracodaw-c wiadomoci o okolicznoci uzasadniajcej roz-wizanie umowy.

3. Pracodawca podejmuje decyzj w spra-wie rozwizania umowy po zasigniciu opinii re-prezentujcej pracownika zakadowej organizacji zwizkowej, ktr zawiadamia o przyczynie uza-sadniajcej rozwizanie umowy. W razie zastrze-e co do zasadnoci rozwizania umowy zaka-dowa organizacja zwizkowa wyraa swoj opini niezwocznie, nie pniej jednak ni w cigu 3 dni.

4. (uchylony).Art. 53. [Rozwizanie umowy z przyczyn nie-

zawinionych przez pracownika] 1. Pracodawca moe rozwiza umow

o prac bez wypowiedzenia:1) jeeli niezdolno pracownika do pracy wsku-

tek choroby trwa:a) duej ni 3 miesice gdy pracownik by

zatrudniony u danego pracodawcy krcej ni 6 miesicy,

b) duej ni czny okres pobierania z tego tytuu wynagrodzenia i zasiku oraz pobie-rania wiadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesice gdy pracownik by zatrudniony u danego pracodawcy co naj-

20

stycze 2015IFK


mniej 6 miesicy lub jeeli niezdolno do pracy zostaa spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorob zawodow,

2) w razie usprawiedliwionej nieobecnoci pra-cownika w pracy z innych przyczyn ni wymie-nione w pkt 1, trwajcej duej ni 1 miesic. 2. Rozwizanie umowy o prac bez wypo-

wiedzenia nie moe nastpi w razie nieobecnoci pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem w okresie pobierania z tego tytuu zasiku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze wzgldu na chorob zakan w okresie pobie-rania z tego tytuu wynagrodzenia i zasiku.

3. Rozwizanie umowy o prac bez wypo-wiedzenia nie moe nastpi po stawieniu si pra-cownika do pracy w zwizku z ustaniem przyczyny nieobecnoci.

4. Przepisy art. 36 11 i art. 52 3 stosuje si odpowiednio.

5. Pracodawca powinien w miar moliwoci ponownie zatrudni pracownika, ktry w okresie 6 miesicy od rozwizania umowy o prac bez wy-powiedzenia, z przyczyn wymienionych w 1 i 2, zgosi swj powrt do pracy niezwocznie po us-taniu tych przyczyn.

Art. 54. (uchylony).Art. 55. [Rozwizanie umowy przez pracownika] 1. Pracownik moe rozwiza umow o prac

bez wypowiedzenia, jeeli zostanie wydane orzecze-nie lekarskie stwierdzajce szkodliwy wpyw wykony-wanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzecze-niu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze wzgl-du na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

11. Pracownik moe rozwiza umow o pra-c w trybie okrelonym w 1 take wtedy, gdy pracodawca dopuci si cikiego naruszenia podstawowych obowizkw wobec pracowni-ka; w takim przypadku pracownikowi przysugu-je odszkodowanie w wysokoci wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeeli umowa o prac zo-staa zawarta na czas okrelony lub na czas wy-konania okrelonej pracy w wysokoci wynagro-dzenia za okres 2 tygodni.

2. Owiadczenie pracownika o rozwizaniu umowy o prac bez wypowiedzenia powinno na-stpi na pimie, z podaniem przyczyny uzasad-niajcej rozwizanie umowy. Przepis art. 52 2 stosuje si odpowiednio.

3. Rozwizanie umowy o prac z przyczyn okrelonych w 1 i 11 pociga za sob skutki, ja-

kie przepisy prawa wi z rozwizaniem umowy przez pracodawc za wypowiedzeniem.

Oddzia6 Uprawnienia pracownika

w razie niezgodnego z prawem rozwizania przez pracodawc

umowy o prac bez wypowiedzenia

Art. 56. [Roszczenia pracownika] 1. Pracownikowi, z ktrym rozwizano umo-

w o prac bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisw o rozwizywaniu umw o prac w tym trybie, przysuguje roszczenie o przywrcenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszko-dowanie. O przywrceniu do pracy lub odszkodo-waniu orzeka sd pracy.

2. Przepisy art. 45 2 i 3 stosuje si odpo-wiednio.

Art. 57. [Wynagrodzenie za czas pozostawa-nia bez pracy]

1. Pracownikowi, ktry podj prac w wyniku przywrcenia do pracy, przysuguje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie wicej jednak ni za 3 miesice i nie mniej ni za 1 miesic.

2. Jeeli umow o prac rozwizano z pra-cownikiem, o ktrym mowa w art. 39, albo z pra-cownic w okresie ciy lub urlopu macierzy-skiego, wynagrodzenie przysuguje za cay czas pozostawania bez pracy; dotyczy to take przy-padku, gdy rozwizano umow o prac z pracow-nikiem-ojcem wychowujcym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyskiego albo gdy rozwizanie umowy o prac podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczeglnego.

3. (uchylony). 4. Przepisy art. 48 i 51 1 stosuje si odpo-

wiednio.Art. 58. [Odszkodowanie]Odszkodowanie, o ktrym mowa w art. 56,

przysuguje w wysokoci wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeeli rozwizano umow o pra-c, zawart na czas okrelony albo na czas wy-konania okrelonej pracy, odszkodowanie przy-suguje w wysokoci wynagrodzenia za czas, do ktrego umowa miaa trwa, nie wicej jednak ni za 3 miesice.

Art. 59. [Odszkodowanie w przypadku umw terminowych]

W razie rozwizania przez pracodawc umowy o prac, zawartej na czas okrelony lub na czas wy-

21



konania okrelonej pracy, z naruszeniem przepisw o rozwizywaniu umw o prac bez wypowiedze-nia, pracownikowi przysuguje wycznie odszkodo-wanie, jeeli upyn ju termin, do ktrego umowa miaa trwa, lub gdy przywrcenie do pracy byoby niewskazane ze wzgldu na krtki okres, jaki pozo-sta do upywu tego terminu. Odszkodowanie przy-suguje w wysokoci okrelonej w art. 58.

Art. 60. [Rozwizanie umowy w okresie wy-powiedzenia]

Jeeli pracodawca rozwiza umow o prac w okresie wypowiedzenia z naruszeniem prze-pisw o rozwizywaniu umw o prac bez wy-powiedzenia, pracownikowi przysuguje wycz-nie odszkodowanie. Odszkodowanie przysuguje w wysokoci wynagrodzenia za czas do upywu okresu wypowiedzenia.

Art. 61. [Odesanie do innych przepisw]Do pracownika, ktremu przyznano odszkodo-

wanie na podstawie przepisw niniejszego oddzia-u, stosuje si odpowiednio przepis art. 51 2.

Oddzia6a Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwizania

przez pracownika umowy o prac bez wypowiedzenia

Art. 611. [Roszczenie pracodawcy]W razie nieuzasadnionego rozwizania przez

pracownika umowy o prac bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 11, pracodawcy przysuguje roszczenie o odszkodowanie. O odszkodowaniu orzeka sd pracy.

Art. 612. [Wysoko odszkodowania] 1. Odszkodowanie, o ktrym mowa w art. 611,

przysuguje w wysokoci wynagrodzenia pracow-nika za okres wypowiedzenia, a w przypadku roz-wizania umowy o prac zawartej na czas okre-lony lub na czas wykonania okrelonej pracy w wysokoci wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

2. W razie orzeczenia przez sd pracy o od-szkodowaniu, przepisu art. 55 3 nie stosuje si.


Oddzia7 Wyganicie umowy o prac

Art. 63. [Wyganicie umowy o prac]Umowa o prac wygasa w przypadkach okrelo-

nych w kodeksie oraz w przepisach szczeglnych.

Art. 631. [mier pracownika] 1. Z dniem mierci pracownika stosunek pra-

cy wygasa. 2. Prawa majtkowe ze stosunku pracy prze-

chodz po mierci pracownika, w rwnych cz-ciach, na maonka oraz inne osoby speniajce warunki wymagane do uzyskania renty rodzin-nej w myl przepisw o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. W razie braku takich osb prawa te wchodz do spadku.

Art. 632. [mier pracodawcy] 1. Z dniem mierci pracodawcy umowy

o prac z pracownikami wygasaj, z zastrzee-niem przepisu 3.

2. Pracownikowi, ktrego umowa o prac wygasa z przyczyn okrelonych w 1, przysu-guje odszkodowanie w wysokoci wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w przypadku zawarcia umowy o prac na czas okrelony lub na czas wy-konania okrelonej pracy w wysokoci wynagro-dzenia za okres 2 tygodni.

3. Przepis 1 nie ma zastosowania w razie przejcia pracownika przez nowego pracodawc na zasadach okrelonych w art. 231.

Art. 64. (uchylony).Art. 65. (uchylony).Art. 66. [Tymczasowe aresztowanie pracow-

nika] 1. Umowa o prac wygasa z upywem 3 mie-

sicy nieobecnoci pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania, chyba e pracodaw-ca rozwiza wczeniej bez wypowiedzenia umo-w o prac z winy pracownika.

2. Pracodawca, pomimo wyganicia umo-wy o prac z powodu tymczasowego aresztowa-nia, jest obowizany ponownie zatrudni pracow-nika, jeeli postpowanie karne zostao umorzone lub gdy zapad wyrok uniewinniajcy, a pracow-nik zgosi swj powrt do pracy w cigu 7 dni od uprawomocnienia si orzeczenia. Przepisy art. 48 stosuje si odpowiednio.

3. Przepisw 2 nie stosuje si w przypad-ku, gdy postpowanie karne umorzono z powodu przedawnienia albo amnestii, a take w razie wa-runkowego umorzenia postpowania.

Art. 67. [Odwoanie do sdu pracy]W razie naruszenia przez pracodawc przepi-

sw niniejszego oddziau, pracownikowi przysu-guje prawo odwoania do sdu pracy. W zakresie roszcze stosuje si odpowiednio przepisy od-dziau 6 niniejszego rozdziau.

22

stycze 2015IFK


RozdziaIIa Warunki zatrudnienia pracownikw

skierowanych do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z pastwa bdcego czonkiem Unii

Europejskiej

Art. 671. [Delegowanie pracownikw] 1. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si

w przypadku wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracownika skie-rowanego do tej pracy na okrelony czas przez pracodawc majcego siedzib w pastwie bd-cym czonkiem Unii Europejskiej.

2. Pracodawca, o ktrym mowa w 1, kierujcy pracownika do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:1) w zwizku z realizacj umowy zawartej przez

tego pracodawc z podmiotem zagranicznym,2) w zagranicznym oddziale (filii) tego pracodaw-

cy,3) jako agencja pracy tymczasowej zapewnia pracownikowi, w zakresie okrelonym w art. 672, warunki zatrudnienia nie mniej korzyst-ne ni wynikajce z przepisw Kodeksu pracy oraz innych przepisw regulujcych prawa i obowizki pracownikw.

Art. 672. [Warunki zatrudnienia] 1. Warunki zatrudnienia dotycz:

1) norm i wymiaru czasu pracy oraz okresw od-poczynku dobowego i tygodniowego,

2) wymiaru urlopu wypoczynkowego,3) minimalnego wynagrodzenia za prac, ustala-

nego na podstawie odrbnych przepisw,4) wysokoci dodatku za prac w godzinach nad-

liczbowych,5) bezpieczestwa i higieny pracy,6) uprawnie pracownikw zwizanych z rodzi-

cielstwem,7) zatrudniania modocianych oraz wykonywa-

nia pracy lub innych zaj zarobkowych przez dziec ko,

8) zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu,9) wykonywania pracy zgodnie z przepisami o za-

trudnianiu pracownikw tymczasowych. 2. Do pracownikw, o ktrych mowa

w art. 671, nie stosuje si przepisw 1 pkt 24, jeeli zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami wyko-nuj oni na danym stanowisku przez okres nie duszy ni 8 dni w cigu roku, poczynajc od dnia rozpoczcia pracy na danym stanowisku wstp-

ne prace montaowe lub instalacyjne poza budow-nictwem, przewidziane w umowie zawartej przez pracodawc z podmiotem zagranicznym, ktrych wykonanie jest niezbdne do korzystania z dostar-czonych wyrobw.

Art. 673. [Pracodawca spoza Unii Europejskiej]Przepisy art. 671 i 672 stosuje si odpowied-

nio w przypadku wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracownika skie-rowanego do tej pracy przez pracodawc maj-cego siedzib w pastwie niebdcym czonkiem Unii Europejskiej.

Art. 674. [Przedsibiorstwa marynarki handlo-wej]

Przepisw niniejszego rozdziau nie stosuje si do przedsibiorstw marynarki hand lowej w od-niesieniu do zag na morskich statkach handlo-wych, jeeli pracodawca ma siedzib w pastwie bdcym czonkiem Unii Europejskiej lub w pa-stwie czonkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

RozdziaIIb Zatrudnianie pracownikw w formie

telepracy

Art. 675. [Definicje] 1. Praca moe by wykonywana regularnie

poza zakadem pracy, z wykorzystaniem rodkw komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepi-sw o wiadczeniu usug drog elektroniczn (te-lepraca).

2. Telepracownikiem jest pracownik, ktry wykonuje prac w warunkach okrelonych w 1 i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szcze-glnoci za porednictwem rodkw komunikacji elektronicznej.

Art. 676. [Warunki stosowania telepracy] 1. Warunki stosowania telepracy przez pra-

codawc okrela si w porozumieniu zawiera-nym midzy pracodawc i zakadow organiza-cj zwizkow, a w przypadku gdy u pracodawcy dziaa wicej ni jedna zakadowa organizacja zwizkowa w porozumieniu midzy pracodawc a tymi organizacjami.

2. Jeeli nie jest moliwe uzgodnienie treci porozumienia ze wszystkimi zakadowymi organi-zacjami zwizkowymi, pracodawca uzgadnia tre porozumienia z organizacjami zwizkowymi repre-zentatywnymi w rozumieniu art. 24125a.

23



3. Jeeli w terminie 30 dni od dnia przedsta-wienia przez pracodawc projektu porozumienia nie dojdzie do zawarcia porozumienia, zgodnie z 1 i 2, pracodawca okrela warunki stosowania telepracy w regulaminie, uwzgldniajc ustalenia podjte z zakadowymi organizacjami zwizkowy-mi w toku uzgadniania porozumienia.

4. Jeeli u danego pracodawcy nie dziaaj za-kadowe organizacje zwizkowe, warunki stosowa-nia telepracy okrela pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracownikw wyo-nionymi w trybie przyjtym u danego pracodawcy.

Art. 677. [Sposb uzgodnienia wykonywania telepracy]

1. Uzgodnienie midzy stronami umowy o prac, e praca bdzie wykonywana w warun-kach okrelonych w art. 675, moe nastpi:1) przy zawieraniu umowy o prac albo2) w trakcie zatrudnienia.

2. Jeeli do uzgodnienia dotyczcego wyko-nywania pracy w formie telepracy dochodzi przy zawieraniu umowy o prac, w umowie dodatkowo okrela si warunki wykonywania pracy, zgodnie z art. 675.

3. W trakcie zatrudnienia zmiana warun-kw wykonywania pracy, na okrelone zgodnie z art. 675, moe nastpi na mocy porozumie-nia stron, z inicjatywy pracownika lub pracodaw-cy. Pracodawca powinien, w miar moliwoci, uwzgldni wniosek pracownika dotyczcy wyko-nywania pracy w formie telepracy.

4. Nie jest dopuszczalne powierzenie wyko-nywania pracy w formie telepracy na podstawie art. 42 4.

Art. 678. [Wniosek o zaprzestanie pracy w for-mie telepracy]

1. W terminie 3 miesicy od dnia podjcia pracy w formie telepracy, zgodnie z art. 677 1 pkt 2, kada ze stron moe wystpi z wicym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy i przywrcenie poprzednich warunkw wykonywania pracy. Strony ustalaj ter-min, od ktrego nastpi przywrcenie poprzed-nich warunkw wykonywania pracy, nie duszy ni 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

2. Jeeli wniosek telepracownika zostanie zoony po upywie terminu okrelonego w 1, pracodawca powinien w miar moliwoci uwzgldni ten wniosek.

3. Po upywie terminu okrelonego w 1 przywrcenie przez pracodawc poprzednich wa-

runkw wykonywania pracy moe nastpi w try-bie art. 42 13.

Art. 679. [Ochrona pracownika]Brak zgody pracownika na zmian warunkw wy-

konywania pracy, w przypadku okrelonym w art. 677 3, a take zaprzestanie wykonywania pracy w for-mie telepracy na zasadach okrelonych w art. 678, nie mog stanowi przyczyny uzasadniajcej wypo-wiedzenie przez pracodawc umowy o prac.

Art. 6710. [Przekazanie informacji o warun-kach zatrudnienia]

1. Jeeli podjcie pracy w formie telepracy nastpuje zgodnie z art. 677 1 pkt 1, informacja, o ktrej mowa w art. 29 3, obejmuje dodatkowo co najmniej:1) okrelenie jednostki organizacyjnej pracodaw-

cy, w ktrej strukturze znajduje si stanowisko pracy telepracownika,

2) wskazanie osoby lub organu, o ktrych mowa w art. 31, odpowiedzialnych za wspprac z tele-pracownikiem oraz upowanionych do przepro-wadzania kontroli w miejscu wykonywania pracy. 2. W przypadku, o ktrym mowa w art. 677

1 pkt 2, pracodawca przekazuje na pimie tele-pracownikowi informacje okrelone w 1 pkt 1 i 2, najpniej w dniu rozpoczcia przez niego wyko-nywania pracy w formie telepracy.

Art. 6711. [Podstawowe obowizki pracodawcy] 1. Pracodawca jest obowizany:

1) dostarczy telepracownikowi sprzt niezbd-ny do wykonywania pracy w formie telepracy, speniajcy wymagania okrelone w rozdziale IV dziau dziesitego,

2) ubezpieczy sprzt.3) pokry koszty zwizane z instalacj, serwi-

sem, eksploatacj i konserwacj sprztu,4) zapewni telepracownikowi pomoc techniczn

i niezbdne szkolenia w zakresie obsugi sprztu chyba e pracodawca i telepracownik postanowi inaczej, w odrbnej umowie, o ktrej mowa w 2.

2. Pracodawca i telepracownik mog, w od-rbnej umowie, okreli w szczeglnoci:1) zakres ubezpieczenia i zasady wykorzystywania

przez telepracownika sprztu niezbdnego do wykonywania pracy w formie telepracy, stano-wicego wasno telepracownika, speniajce-go wymagania okrelone w rozdziale IV dziau dziesitego,

2) zasady porozumiewania si pracodawcy z te-lepracownikiem, w tym sposb potwierdzania obecnoci telepracownika na stanowisku pracy,

24

stycze 2015IFK


3) sposb i form kontroli wykonywania pracy przez telepracownika. 3. W przypadku, o ktrym mowa w 2 pkt 1,

telepracownikowi przysuguje ekwiwalent pieni-ny w wysokoci okrelonej w porozumieniu lub re-gulaminie, o ktrych mowa w art. 676, lub w umo-wie, o ktrej mowa w 2. Przy ustalaniu wysokoci ekwiwalentu bierze si pod uwag w szczeglno-ci normy zuycia sprztu, jego udokumentowane ceny rynkowe oraz ilo wykorzystanego materia-u na potrzeby pracodawcy i jego ceny rynkowe.

Art. 6712. [Ochrona tajemnicy firmy] 1. Pracodawca okrela zasady ochrony da-

nych przekazywanych telepracownikowi oraz prze-prowadza, w miar potrzeb, instrukta i szkolenie w tym zakresie.

2. Telepracownik potwierdza na pimie zapozna-nie si z zasadami ochrony danych, o ktrych mowa w 1, oraz jest obowizany do ich przestrzegania.

Art. 6713. [Przekazywanie informacji midzy telepracownikiem a pracodawc]

Telepracownik i pracodawca przekazuj infor-macje niezbdne do wzajemnego porozumiewania si za pomoc rodkw komunikacji elektronicz-nej albo podobnych rodkw indywidualnego po-rozumiewania si na odlego.

Art. 6714. [Uprawnienia kontrolne pracodawcy] 1. Pracodawca ma prawo kontrolowa wy-

konywanie pracy przez telepracownika w miejscu wykonywania pracy.

2. Jeeli praca jest wykonywana w domu te-lepracownika, pracodawca ma prawo przeprowa-dza kontrol:1) wykonywania pracy,2) w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu

lub naprawy powierzonego sprztu, a take jego instalacji,

3) w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy za uprzedni zgod telepracownika wyraon na pimie, albo za pomoc rodkw komunikacji elek-tronicznej, albo podobnych rodkw indywidual-nego porozumiewania si na odlego.

3. Pracodawca dostosowuje sposb prze-prowadzania kontroli do miejsca wykonywania pracy i charakteru pracy. Wykonywanie czynnoci kontrolnych nie moe narusza prywatnoci tele-pracownika i jego rodziny ani utrudnia korzysta-nia z pomieszcze domowych, w sposb zgodny z ich przeznaczeniem.

4. Pierwsz kontrol, w zakresie okrelonym w 2 pkt 3, przeprowadza si, na wniosek telepra-

cownika, przed rozpoczciem przez niego wyko-nywania pracy.

Art. 6715. [Zakaz dyskryminacji telepracownika] 1. Telepracownik nie moe by traktowany

mniej korzystnie w zakresie nawizania i rozwiza-nia stosunku pracy, warunkw zatrudnienia, awan-sowania oraz dostpu do szkolenia w celu podno-szenia kwalifikacji zawodowych ni inni pracownicy zatrudnieni przy takiej samej lub podobnej pracy, uwzgldniajc odrbnoci zwizane z warunkami wykonywania pracy w formie telepracy.

2. Pracownik nie moe by w jakikolwiek sposb dyskryminowany z powodu podjcia pra-cy w formie telepracy, jak rwnie odmowy podj-cia takiej pracy.

Art. 6716. [Wstp do zakadu pracy]Pracodawca umoliwia telepracownikowi, na

zasadach przyjtych dla ogu pracownikw, prze-bywanie na terenie zakadu pracy, kontaktowanie si z innymi pracownikami oraz korzystanie z po-mieszcze i urzdze pracodawcy, z zakadowych obiektw socjalnych i prowadzonej dziaalnoci socjalnej.

Art. 6717. [Wyczenie obowizkw bhp]Jeeli praca jest wykonywana w domu tele-

pracownika, pracodawca realizuje wobec niego, w zakresie wynikajcym z rodzaju i warunkw wy-konywanej pracy, obowizki okrelone w dziale dziesitym, z wyczeniem:1) obowizku dbaoci o bezpieczny i higie-

niczny stan pomieszcze

monitor prawa pracy i ubezpieczeń 2 2015 kodeks kadr i płac

Documents