monitoring „miejskiego programu przeciwdzia ł ania przemocy w rodzinie”
DESCRIPTION
Monitoring „Miejskiego Programu Przeciwdzia ł ania Przemocy w Rodzinie”. Podsumowanie 200 9 roku. Cele monitoringu. Charakterystyka prowadzonych działań Określenie zasięgu prowadzonych działań Określenie dotarcia do grup wymagających szczególnej interwencji - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Monitoring „Miejskiego Programu Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie”
Podsumowanie Podsumowanie 20020099 roku roku
ARS-C
ARS-C
Cele monitoringu
Charakterystyka prowadzonych działańCharakterystyka prowadzonych działań Określenie zasięgu prowadzonych działańOkreślenie zasięgu prowadzonych działań Określenie Określenie dotarcia do grup wymagających dotarcia do grup wymagających
szczególnej interwencjiszczególnej interwencji Charakterystyka mocnych i słabych stron Charakterystyka mocnych i słabych stron
programuprogramu
ARS-C
Zakres monitoringu
DziDziałania informacyjne ałania informacyjne Działania profilaktyczne i edukacyjneDziałania profilaktyczne i edukacyjne Działania na rzecz ofiar przemocy w rodzinieDziałania na rzecz ofiar przemocy w rodzinie DDziałania wobec sprawców przemocy ziałania wobec sprawców przemocy
w rodziniew rodzinie Działania dotyczące zwiększania wiedzy Działania dotyczące zwiększania wiedzy
i umiejętności pracowników organizacjii umiejętności pracowników organizacji
Charakterystyka organizacji uczestniczących w programie
ARS-C
ARS-C
Organizacje uczestniczące w programie 128 organizacji128 organizacji
102 jednostki samorządu terytorialnego102 jednostki samorządu terytorialnego 24 organizacji pozarządowych24 organizacji pozarządowych 2 instytucje administracji rządowej2 instytucje administracji rządowej
ARS-C
Inne organizacje
Pozostałe organizacje
pozarządowe
Poradnie specjalistycz
ne
Poradnie Psychologicz
no-Pedagogiczn
e
Wydziały Spraw
SpołecznychPunkty
Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy
Społecznej
Ośrodki Terapii
Uzależnień
Ośrodki Interwencji
Kryzysowej, Pogotowie
Opiek.
Domy dziecka, samotnej
matki
Typ organizacji
25
20
15
10
5
0
Lic
zeb
no
ść
4
20
8
21
1819
18
8
5
7
Wyk. 1 Organizacje uczestniczące w monitoringu
straż miejska, zespół
żłobków, warszawskie
centrum pomocy
rodzinie, izba wytrzeźwień.
ARS-C Zdecydowana większość organizacji (88) uczestniczących w programie prowadzi działalność wyłącznie na terenie dzielnic Warszawy.
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzie
lnic
a
6420
Liczebność
5
7
3
3
3
5
6
4
6
7
3
5
5
6
6
5
4
6
Wyk. 2 Organizacje działające na terenie dzielnic
ARS-C
Pracownicy Warszawski system przeciwdziałania Warszawski system przeciwdziałania
przemocy w rodzinie posiada stabilne przemocy w rodzinie posiada stabilne zaplecze instytucjonalnezaplecze instytucjonalne. . w IV kwartale 2009 roku w IV kwartale 2009 roku w przeciwdziałanie w przeciwdziałanie
przemocy w rodzinie zaangażowanych przemocy w rodzinie zaangażowanych było od było od 2260 osób2260 osób
największa liczba pracowników pracuje w największa liczba pracowników pracuje w ośrodkach pomocy społecznej i w poradniach ośrodkach pomocy społecznej i w poradniach psychologiczno-pedagogicznychpsychologiczno-pedagogicznych
ARS-C
Izba Wytrzeźwień
Staż Miejska
Zespół Żłobków
Warszawskie Cebtrum Pomocy Rodzinie
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki Interwencji Kryzysowej
Org
aniz
acja
2 5002 0001 5001 0005000
Suma
5
2
551
…
9
241
…
325
…
…
662
…
…
…
5
7
514
…
9
269
…
383
…
…
661
…
…
…
5
2
524
…
9
234
…
349
…
…
628
…
…
…
5
2
518
9
226
…
329
…
…
619
…
…
…
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 2 Liczba pracowników zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
ARS-C
Pracownicy
WW przeciwdziałanie przemocy w rodzinie przeciwdziałanie przemocy w rodzinie zaangażowanzaangażowanaa było 60% było 60% pracownikpracownikówów badanych badanych organizacjiorganizacji domy samotnych matek (niemal wszyscy domy samotnych matek (niemal wszyscy
pracownicy zajmują się przemocą domową), pracownicy zajmują się przemocą domową), punkty informacyjno-konsultacyjne. (85%-94% punkty informacyjno-konsultacyjne. (85%-94%
pracowników) pracowników) ośrodki interwencji kryzysowej (67% - 100% ośrodki interwencji kryzysowej (67% - 100%
pracowników)pracowników)
ARS-C
Izba Wytrzeźwień
Zespół Żłobków
Warszawskie Cebtrum Pomocy Rodzinie
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki Interwencji Kryzysowej
Org
aniz
acja
43210
Średnia
…
0,59
0,80
1,00
0,68
0,72
0,56
0,33
0,94
0,45
0,49
0,34
1,00
…
0,58
0,80
1,00
0,69
0,72
0,58
0,27
0,92
0,45
0,51
0,36
1,00
…
0,57
…
0,95
0,70
0,71
0,57
0,28
0,91
0,44
0,55
0,38
1,00
…
0,93
0,68
0,71
0,53
0,30
0,85
0,43
0,52
0,36
0,67
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 3 Odsetek pracowników zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
ARS-C
Specyficzną cechą „Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie” jest niewielki udział organizacji zajmujących się wyłącznie problemem przemocy
Jedynie 3 spośród 128 badanych organizacji przez cały okres monitoringu specjalizuje się wyłącznie w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
W 2009 roku prowadzenie działań dotyczących wyłącznie w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie deklarowało od 5 do 9 organizacji (IV kwartał 2009)
Fundacja Centrum Praw Kobiet
Fundacja Dzieci Niczyje
Fundacja IKA
Instytut Psychologii Zdrowia PTP
Pomoc Kobietom i Dzieciom
Poradnia Psychoterapii Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Punkt Informacyjno-Konsultacyjny ds. Przemocy w Rodzinie Dzielnicy Targówek
Stowarzyszenie Na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia
Stowarzyszenie Pomocy Bezdomnym - Ośrodek Dom
ARS-C
Najważniejsze obszary działania
Działania na rzecz ofiar przemocyDziałania na rzecz ofiar przemocy
Informacja i edukacjaInformacja i edukacja
Programy profilaktyczneProgramy profilaktyczne
ARS-C
WWszechstronność działań prowadzonych przez szechstronność działań prowadzonych przez badane organizacjebadane organizacje
ZZnaczna część organizacji realizujenaczna część organizacji realizuje zadania zadania związane zzwiązane z:: upowszechnianiem informacji o problemie, upowszechnianiem informacji o problemie, prowadzi programy profilaktyczne, prowadzi programy profilaktyczne, zajmuje się ofiarami i sprawcami przemocy zajmuje się ofiarami i sprawcami przemocy
domowej domowej szkoleniem własnych pracownikówszkoleniem własnych pracowników
ARS-C
4_093_092_091_09
kwartał
80
60
40
20
0
%
12
799
44
34
63
65
30
29
282
4
72
73
73
72
40
31
393
6
38
38
393
7
Szkolenia dla pracowników innych organizacji
Szkolenie własnych pracowników
Prowadzenie działań wobec sprawców przemocy w rodzinie
Prowadzenie działań wobec ofiar przemocy w rodzinie
Prowadzenie programów o charakterze profilaktycznym i edukacyjnym
Działania informacyjne
Wyk. 6 Organizacje realizujące działania programu
ARS-C Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie skoncentrowany jest na działaniach wobec ofiar przemocy domowej
W miarę upływu czasu działania na rzecz ofiar przemocy uznawane są za priorytet przez kolejne organizacje.
Efektem stopniowego przesuwania priorytetów jest spadek zainteresowania działaniami profilaktycznymi
Tabela 2 Najważniejszy obszar działania organizacji
30 26 29 30
23,4% 20,5% 22,7% 23,4%
28 34 32 27
21,9% 26,8% 25,0% 21,1%
47 46 46 52
36,7% 36,2% 35,9% 40,6%
10 10 13 11
7,8% 7,9% 10,2% 8,6%
13 11 8 8
10,2% 8,7% 6,3% 6,3%
128 127 128 128
100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Informacja i edukacja
Programy profilaktyczne
Działania na rzecz ofiarprzemocy
Działania wobec sprawcówprzemocy
Zwiększanie wiedzy iumiejętności pracowników
Najważniejszyobszardziałaniaorganizacji
Ogółem
1_09 2_09 3_09 4_09
kwartał
ARS-C
Zwiększanie wiedzy i umiejętności pracowników
Działania wobec sprawców przemocy
Działania na rzecz ofiar przemocy
Programy profilaktyczne
Informacja i edukacja
60
50
40
30
20
10
0
Pro
cent
710
56
23
587
33
2427
organizacja pozarządowa
administracja samorządowaWyk. 4 Najwazniejszy obszar działania
Działania na rzecz ofiar przemocy domowej są znacznie częściej priorytetem dla organizacji pozarządowych Instytucje samorządowe znacząco częściej wskazują jako priorytet prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych
ARS-C
Rozproszenie priorytetów ośrodki interwencji kryzysowej i pogotowia opiekuńczeośrodki interwencji kryzysowej i pogotowia opiekuńcze – –
blisko blisko 100% działania na rzecz ofiar przemocy100% działania na rzecz ofiar przemocy ośrodkośrodkii pomocy społecznej pomocy społecznej - - 61% działania na rzecz ofiar 61% działania na rzecz ofiar
przemocy domowej, przemocy domowej, 17% 17% działania profilaktycznedziałania profilaktyczne, 11% , 11% informacjinformacjaa wydziały spraw społecznychwydziały spraw społecznych - - 50% informacj50% informacja,a, 22% program22% programyy profilaktyczn profilaktyczne, e, 22% na działania wobec ofiar 22% na działania wobec ofiar przemocy przemocy
poradniporadniee psychologiczno-pedagogiczn psychologiczno-pedagogiczne – e – 38% 38% programprogramyy profilaktycznprofilaktyczne, 27% e, 27% informacjinformacja, 14% a, 14% działania na rzecz ofiar działania na rzecz ofiar przemocyprzemocy, 19% szkolenie własnych pracowników, 19% szkolenie własnych pracowników
IV Kwartał 2009
RRozproszenie priorytetów i ozproszenie priorytetów i niespójność niespójność najważniejszych najważniejszych obszarów działania obszarów działania – ryzyko – ryzyko osłabienia skuteczności i osłabienia skuteczności i
nieefektywne wykorzystanie nieefektywne wykorzystanie posiadanych posiadanych zasobówzasobów
ARS-C
Rozproszenie aktywności niewielka część organizacji niewielka część organizacji (29%) (29%) koncentruje swoją koncentruje swoją
aktywność na jednym wybranym obszarze działalności aktywność na jednym wybranym obszarze działalności systematyczny spadek udziału wyspecjalizowanych systematyczny spadek udziału wyspecjalizowanych
organizacji organizacji utrzymywanie się wysokiego odsetka organizacji utrzymywanie się wysokiego odsetka organizacji
nieaktywnychnieaktywnych Tabela 3 Liczba prowadzonych działań
7 7 8 7
5,5% 5,5% 6,3% 5,5%
17 28 20 28
13,3% 22,0% 15,6% 21,9%
44 33 42 41
34,4% 26,0% 32,8% 32,0%
49 49 43 37
38,3% 38,6% 33,6% 28,9%
11 10 15 15
8,6% 7,9% 11,7% 11,7%
128 127 128 128
100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
4 działania
3 działania
2 działania
1 działanie
brak działań
liczbaprowadzonychdziałań
Ogółem
1_09 2_09 3_09 4_09
kwartał
ARS-C
Staż Miejska
Warszawskie Cebtrum Pomocy Rodzinie
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Org
aniz
acja
100806040200
%
100
100
33
0
29
17
11
0
17
100
0
33
10
43
6
5
0
0
100
0
33
0
25
6
11
0
0
100
0
33
0
14
11
11
6
17
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 5 Organizacje nieaktywne
ARS-C
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzi
eln
ica
200150100500
%
20%
14%
…
…
33%
…
…
25%
17%
14%
…
40%
40%
…
…
…
…
17%
20%
29%
…
…
…
…
…
25%
…
14%
…
60%
20%
17%
17%
…
…
…
20%
14%
…
…
…
…
…
25%
…
14%
…
20%
40%
17%
…
…
…
…
…
…
…
…
100%
…
…
…
…
14%
…
40%
20%
17%
…
…
…
…
Wyk. 5A Organizacje nieaktywne
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
ARS-C
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzi
eln
ica
250200150100500
%
20
29
0
0
0
0
0
25
0
14
0
60
20
17
17
0
0
0
20
14
0
0
0
0
0
25
0
14
0
20
40
17
0
0
0
0
0
0
0
0
100
0
0
0
0
14
0
40
20
17
0
0
0
0
20
0
0
0
0
20
0
25
17
0
0
0
60
17
0
0
0
0
20
0
33
0
33
0
20
50
33
43
33
40
60
17
33
0
0
17
20
0
33
33
0
40
40
25
33
43
0
20
40
33
33
20
25
17
3_09
2_09
1_09
4_08
3_08
2_08
kwartał
Wyk. 9 Organizacje nieprowadzące działań merytorycznych
ARS-C
Charakterystyka organizacji
„„skoncentrowane”skoncentrowane” (1-2 obszary działalności i powyżej 50% pracowników (1-2 obszary działalności i powyżej 50% pracowników
zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie) zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie)
„„rozproszone”rozproszone” (1-2 obszary działalności i poniżej 50% pracowników (1-2 obszary działalności i poniżej 50% pracowników
zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie lub 3-4 zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie lub 3-4 obszary działalności i poniżej 50% pracowników zaangażowanych obszary działalności i poniżej 50% pracowników zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie)w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie)
„„marginalne”marginalne” (poniżej 50% pracowników zaangażowanych w przeciwdziałanie (poniżej 50% pracowników zaangażowanych w przeciwdziałanie
przemocy w rodzinie i 3-4 obszary działalności ).przemocy w rodzinie i 3-4 obszary działalności ).
ARS-C Warszawski system przeciwdziałania przemocy w rodzinie opiera się w decydującym stopniu na organizacjach rozproszonych (60%).
30% organizacji to organizacje skoncentrowane Jedynie 10% organizacji stanowią organizacje marginalne
Tabela 4 Organizacje - koncentracja na problemie
11 17 12 12
9,4% 14,5% 10,6% 10,6%
75 66 65 66
64,1% 56,4% 57,5% 58,4%
31 34 36 35
26,5% 29,1% 31,9% 31,0%
117 117 113 113
100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
marginalne
rozproszone
skoncentrowane
koncentracjana problemie
Ogółem
1_09 2_09 3_09 4_09
kwartał
Wysoki stopień profesjonalizacji i zaangażowania ma miejsce częściej wśród organizacji pozarządowych (43% organizacji skoncentrowanych) niż wśród instytucji samorządowych (27%
organizacji skoncentrowanych)
ARS-C
Tabela 5 Organizacja - koncentracja na problemie
% z Organizacja
8,3% 91,7% 100,0%
13,6% 77,3% 9,1% 100,0%
12,5% 59,4% 28,1% 100,0%
23,9% 63,4% 12,7% 100,0%
1,4% 46,4% 52,2% 100,0%
24,6% 73,8% 1,5% 100,0%
3,3% 58,3% 38,3% 100,0%
9,4% 65,6% 25,0% 100,0%
6,4% 56,4% 37,2% 100,0%
37,5% 62,5% 100,0%
66,7% 33,3% 100,0%
25,0% 25,0% 50,0% 100,0%
100,0% 100,0%
11,3% 59,1% 29,6% 100,0%
Ośrodki InterwencjiKryzysowej
Placówkiopiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki TerapiiUzależnień
Ośrodki PomocySpołecznej
PunktyInformacyjno-Konsultacyjne
Wydziały SprawSpołecznych
PoradniePsychologiczno-Pedagogiczne
Poradnie specjalistyczne
Organizacje pozarządowe
Domy samotnej matki
Warszawskie CebtrumPomocy Rodzinie
Zespół Żłobków
Izba Wytrzeźwień
Organizacja
Ogółem
marginalne rozproszoneskoncentro
wane
koncentracja na problemie
Ogółem
ARS-C
Najważniejsze ograniczenia
inne
postawy społeczeństwa
postawy ofiar i sprawców
inne zadania
kwalifikacje pracowników
zasoby finansowe
oferta programowa
wspólpraca
niestabilny system
prawo
Najw
ażnie
jsze o
gra
nic
zenie
302520151050
Procent
8
3
16
26
3
5
2
5
12
20
1
5
4
2
14
7
2
14
23
4
4
26
20
8
3
17
20
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 7 Najważniejsze ograniczenie działalności
Jako najważniejszą blokadę uznało ją 30% instytucji samorządowych i
3% organizacji pozarządowych
ARS-C
inne
postawy społeczeństwa
postawy ofiar i sprawców
inne zadania
kwalifikacje pracowników
zasoby finansowe
oferta programowa
wspólpraca
niestabilny system
prawo
Naj
waż
nie
jsze
ogra
nic
zenie
3020100
Procent
6
2
18
3
4
16
1
0
31
20
8
14
30
6
2
3
4
9
23
organizacja pozarządowa
administracja samorządowaWyk. 8 Najwazniejsze ograniczenie działalności
ARS-C
Tabela 6 Najważniejsze ograniczenie działalnosci a koncentracja na problemie
% z koncentracja na problemie
7,7% 23,5% 23,5% 21,7%
11,5% 15,8% 14,0% 14,8%
5,1% 4,4% 4,3%
1,9% 3,7% 3,7% 3,5%
1,9% 2,9% 9,6% 4,8%
1,9% 5,1% 7,4% 5,4%
36,5% 19,9% 18,4% 21,3%
21,2% 14,3% 13,2% 14,8%
9,6% ,7% 2,2% 2,2%
7,7% 8,8% 3,7% 7,2%
100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
prawo
niestabilny system
wspólpraca
oferta programowa
zasoby finansowe
kwalifikacje pracowników
inne zadania
postawy ofiar i sprawców
postawy społeczeństwa
inne
Najważniejszeograniczenie
Ogółem
marginalne rozproszoneskoncentr
owane
koncentracja na problemie
Ogółem
ARS-C
Najważniejsze wsparcieSatysfakcja ze współpracy deklarowana jest przede wszystkim przez instytucje samorządowe
innepostawy społeczne
zaangażowanie pracowników
znajmość problemu
kwalifikacje pracowników
oferta programowa
warunki pracywspółpraca z innymi
organizacjami
polityka Urzędu Miasta
Najważniejszy czynnik wspomagający działania
30
25
20
15
10
5
0
Procent
53
21
6
20
12
5
19
9
54
19
11
23
9
1
22
8
32
17
9
23
9
3
25
10
32
20
12
20
8
3
27
6
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 9 Najważniejszy czynnik wspomagający działania orgranizacji
ARS-C
innepostawy społeczne
zaangażowanie pracowników
znajmość problemu
kwalifikacje pracowników
oferta programowa
warunki pracywspółpraca z innymi
organizacjami
polityka Urzędu Miasta
Najważniejszy czynnik wspomagający działania
30
25
20
15
10
5
0
Pro
cent
0
4
23
8
1820
0
13
16
5
3
17
10
22
7
4
27
6
organizacja pozarządowa
administracja samorządowaWyk. 10 Najwazniejszy czynnik wspomagajacy działania organizacji
ARS-C
Uwagi i wnioski „„Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w
Rodzinie” charakteryzuje się Rodzinie” charakteryzuje się szerokim zakresem i szerokim zakresem i wszechstronnością oddziaływańwszechstronnością oddziaływań. Obejmuje on . Obejmuje on wszystkie sfery aktywności, niezbędne do wszystkie sfery aktywności, niezbędne do skutecznego przeciwdziałania i reagowania na skutecznego przeciwdziałania i reagowania na zjawisko przemocy w rodziniezjawisko przemocy w rodzinie
Zjawisko przemocy w rodzinie jest przedmiotem Zjawisko przemocy w rodzinie jest przedmiotem systematycznych, zinstytucjonalizowanych działańsystematycznych, zinstytucjonalizowanych działań podejmowanych przez władze Warszawy. W 2009 podejmowanych przez władze Warszawy. W 2009 roku w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie roku w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie zaangażowanych było ponad 2200 pracownikówzaangażowanych było ponad 2200 pracowników
ARS-C
Uwagi i wnioski Program Program opiera sięopiera się w decydującym stopniu w decydującym stopniu na na
organizacjach o niskim stopniu skoncentrowaniaorganizacjach o niskim stopniu skoncentrowania swoich swoich działań działań na problemie przemocy domowej. na problemie przemocy domowej.
Prowadzenie wielu innych form działalności, w opinii Prowadzenie wielu innych form działalności, w opinii pracowników badanych organizacji, jest najczęściej pracowników badanych organizacji, jest najczęściej wymienianym ograniczeniem skuteczności wymienianym ograniczeniem skuteczności oddziaływania. oddziaływania.
Pożądana jest Pożądana jest koncentrkoncentracja acja rozproszonrozproszonychych działa działańń wokół dominujących wokół dominujących zagadnieńzagadnień, , np. np. tworząc tworząc profesjonalne zespoły profesjonalne zespoły tematyczne tematyczne dysponujące dysponujące odpowiedniodpowiedniąą wiedzą i umiejętnościami wiedzą i umiejętnościami
ARS-C
Uwagi i wnioski Odmienne postrzeganie mocnych i słabych stron zalet Odmienne postrzeganie mocnych i słabych stron zalet
programu przez programu przez organizacje pozarządowe i organizacje pozarządowe i administrację samorządowąadministrację samorządową, wskazuje na , wskazuje na konieczność konieczność większej integracji systemuwiększej integracji systemu
PożądanPożądanaa wydaje się zarówno w wydaje się zarówno większa koncentracja iększa koncentracja działań w działań w instytucjach samorządowych, jak instytucjach samorządowych, jak i i zapewnienie zapewnienie podstaw dla stabilnego działania organizacji podstaw dla stabilnego działania organizacji pozarządowych i włączenie ich do istniejących form pozarządowych i włączenie ich do istniejących form współpracywspółpracy
Powyższe zmiany powinny być poprzedzone pogłębioną Powyższe zmiany powinny być poprzedzone pogłębioną analizą relacji analizą relacji istniejących form współpracy istniejących form współpracy pomiędzy pomiędzy organizacjami organizacjami obu sektorówobu sektorów
Działania związane z rozpowszechnianiem informacji o problemie przemocy w rodzinie
ARS-C
ARS-C
Rozpowszechnianie informacji o problemie PProwadzone są w sposób systematyczny przez 47-49 rowadzone są w sposób systematyczny przez 47-49
organizacji uczestniczących w programieorganizacji uczestniczących w programie WWiodącymi organizacjami prowadzącymi działania iodącymi organizacjami prowadzącymi działania
informacyjne stały się informacyjne stały się wydziały spraw społecznych i wydziały spraw społecznych i punkty informacyjno-konsultacyjnepunkty informacyjno-konsultacyjne
DDla większości z nich działalność informacyjna była la większości z nich działalność informacyjna była najważniejszym obszarem działalnościnajważniejszym obszarem działalności, co ś, co świadczwiadczyy o o wyłonieniu się kluczowych instytucji w tym obszarzewyłonieniu się kluczowych instytucji w tym obszarze i i konsolidowaniu się systemukonsolidowaniu się systemu
DDominującą formą działalności było przygotowanie i ominującą formą działalności było przygotowanie i rozpowszechnianie informacji przeznaczonych dla ofiar rozpowszechnianie informacji przeznaczonych dla ofiar przemocyprzemocy
ARS-C
Inne organizacje
Pozostałe organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Pogotowie Opiek.
Domy dziecka, samotnej matki
Typ o
rganiz
acji
300250200150100500
%
25%
35%
25%
14%
72%
68%
33%
…
40%
29%
50%
35%
25%
1…
61%
58%
33%
38%
40%
43%
50%
40%
38%
1…
56%
58%
33%
12%
60%
43%
50%
35%
25%
5%
72%
47%
28%
25%
60%
43%
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk.11 Prowadzenie działań informacyjnych
ARS-C
4_093_092_091_09
kwartał
100
80
60
40
20
%
4245
43
35
79
9186
94
25
36
24
35
5045
6259
informacje dla sprawców przemocy
materiały informacyjnych dla ofiar przemocy
materiały informacyjne dla dzieci i młodzieży szkolnej
materiały informacyjne dla mieszkańców WarszawyWyk.13 Organizacje prowadzące działania informacyjne i edukacyjne
ARS-C
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzie
lnic
a
250200150100500
%
20
43
67
67
33
20
50
50
67
14
33
20
40
50
33
60
75
17
0
57
67
67
0
0
50
50
67
29
33
0
40
50
33
40
50
33
20
43
0
67
33
0
67
50
50
29
33
20
20
50
20
60
50
17
20
43
0
33
0
20
33
50
50
14
33
20
60
50
17
40
50
50
Wyk. 12 Prowadzenie działań informacyjnych
4_09
3_092_09
1_09
kwartał
ARS-C
W 2009 roku zorganizowano 67 konferencji, seminariów i debat dotyczących problemu przemocy w rodzinie. Wzięło w nich udział ponad 2400 osób
Tabela 6 Organizacja konferencji, seminariów i debat
Suma
9 103
25 871
16 395
17 1036
67 2405
kwartał1_09
2_09
3_09
4_09
Ogółem
Liczba zorganizowanychkonferencji, seminariów i debat
Liczba uczestników konferencji,seminariów i debat
ARS-C
Kontakty z mediami nie posiadają charakteru działań systemowych i zależą od indywidualnej aktywności organizacji
O potrzebie zwiększenia aktywności w kontaktach mediami świadczy spadające zainteresowanie mediów problemem przemocy domowej
Tabela 7 Problem przemocy w rodzinie w mediach
Suma
57 51 33
45 30 11
18 9 13
9 17 12
129 107 69
kwartał1_09
2_09
3_09
4_09
Ogółem
Liczbaartykułówprasowych
Liczba audycjiradiowych
Liczba audycjitelewizyjnych
ARS-C
Uwagi i wnioski Wiodącymi organizacjami prowadzącymi działania Wiodącymi organizacjami prowadzącymi działania
informacyjne sinformacyjne stały się tały się wydziały spraw społecznych i wydziały spraw społecznych i punkty informacyjno-konsultacyjne, co przekonuje o punkty informacyjno-konsultacyjne, co przekonuje o konsolidowaniu się systemu przeciwdziałaniakonsolidowaniu się systemu przeciwdziałania
W W drugiej połowie drugiej połowie 2009 roku odnotowano spadające 2009 roku odnotowano spadające zainteresowanie mediów problemem przemocy domowej. zainteresowanie mediów problemem przemocy domowej. Szczególnie silny spadek zainteresowania mediów Szczególnie silny spadek zainteresowania mediów dotyczył prasy. Rodzi to niebezpieczeństwo wyłączenia dotyczył prasy. Rodzi to niebezpieczeństwo wyłączenia problemu przemocy domowej z kręgu istotnych kwestii problemu przemocy domowej z kręgu istotnych kwestii
społecznych przez znaczną część mieszkańców Warszawyspołecznych przez znaczną część mieszkańców Warszawy
Działania profilaktyczne i edukacyjne
ARS-C
ARS-C
Jeden z najważniejszych elementów programu. Jeden z najważniejszych elementów programu. Realizowało je 40Realizowało je 40% organizacji% organizacji..
W ostatnim półroczu prowadziło je blisko 80% wydziałów spraw społecznych a 50% także organizacji pozarządowych,, poradni specjalistycznych i poradni psychologiczno-pedagogicznych
Prowadzenie programów profilaktycznych najczęściej deklarowały organizacje marginalne (91%), znacznie rzadziej podejmowały się tych zadań organizacje rozproszone (45%), a do rzadkości należało prowadzenie takich programów przez organizacje skoncentrowane (29%)
ARS-C
Izba Wytrzeźwień
Staż Miejska
Zespół Żłobków
Warszawskie Cebtrum Pomocy Rodzinie
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki Interwencji Kryzysowej
Org
aniz
acja
300250200150100500
%
0
0
0
0
33
55
62
48
78
0
33
25
33
0
0
0
0
0
0
45
38
19
78
0
28
25
50
0
0
0
100
0
0
55
50
40
89
0
22
38
50
0
0
0
100
0
0
55
62
43
56
5
17
38
50
0
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 14 Organizacje prowadzące programy profilaktyczne
ARS-C W 2009 roku, w programach profilaktycznych realizowanych przez wszystkie organizacje wzięło udział ponad 81 tys. osób, w tym ponad 64 tys. dzieci i młodzieży, ponad 10 tys. rodziców. W programach przeznaczonych dla pracowników żłobków przedszkoli, szkół i innych placówek oświatowych wzięło udział blisko 5 tys. osób.
Tabela 9 Uczestnicy programów profilaktycznych
Suma
12880 31906 9962 26763 81511
4593 13894 3373 11772 33632
6218 13201 1610 10014 31043
1375 3324 1148 4159 10006
92 197 20 130 439
1318 727 355 1470 3870
863 103 140 256 1362
Liczba osób uczestniczących wprogramach profilaktycznych
Liczba uczestników programówprofilaktycznych i edukacyjnych dladzieci
Liczba uczestników programówprofilaktycznych i edukacyjnych dlamłodzieży
Liczba uczestników programówprofilaktycznych i edukacyjnych dlarodziców
Liczba uczestników programówprofilaktycznych i edukacyjnych dlapracowników żłobków i przedszkoli
Liczba uczestników programówprofilaktycznych i edukacyjnych dlapracowników szkół
Liczba uczestników programówprofilaktycznych i edukacyjnych dlapracowników innych placówekoświatowych
1_09 2_09 3_09 4_09 Ogółem
kwartał
ARS-C Kluczową organizacją, odpowiedzialną za działania profilaktyczne, są wydziały spraw społecznych, zlecające prowadzenie największej części programów i koordynujące prowadzone działania.
W 2009 roku programy koordynowane przez wydziały spraw społecznych objęły blisko 70 tysięcy osób
Zespół Żłobków
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Org
aniz
acja
60 00040 00020 0000
Suma
5
3 383
1…
7…
22 000
3…
64
8
6…
80
2…
8 511
3…
64
…
2…
1…
1…
5…
28 845
2…
64
19
43
1…
1…
3…
10 290
32
2…
97
20
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 16 Liczba osób uczestniczących w programach profilaktycznych
ARS-C Znaczący udział w programach profilaktycznych dotyczył wyłącznie przedsięwzięć realizowanych w kilku dzielnicach Warszawy (Wilanów, Wola, Śródmieście, Rembertów). W pozostałych dzielnicach programy profilaktyczne realizowane były sporadycznie, bądź też docierały do niewielkich grup odbiorców.
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzie
lnic
a
250200150100500
Suma
27
74
1
73
12
10
4
2
21
29
0
3
3
14
3
2
1
10
3
1
2
4
1
3
4
20
7
52
3
2
1
14
88
38
137
7
12
7
3
4
30
28
1
2
8
7
3
25
1
12
38
14
9
0
3
1
28
40
1
18
0
4
1
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 17 Uczestnicy programów profilaktycznych na 1 tys. mieszkańców
ARS-C
Systematycznie prowadzone są działania dotyczące Systematycznie prowadzone są działania dotyczące ujawnianiujawnianiaa przypadków zagrożenia przemocą domową. przypadków zagrożenia przemocą domową. W 2009 roku, badane organizacje dotarły do 3509 rodzin, W 2009 roku, badane organizacje dotarły do 3509 rodzin, w których miało miejsce zagrożenie przemocą. Najwięcej w których miało miejsce zagrożenie przemocą. Najwięcej ((979979)) przypadków ujawniono w IV kwartale przypadków ujawniono w IV kwartale
Ujawnianie przypadków zagrożenia przemocą Ujawnianie przypadków zagrożenia przemocą przebiega z różną intensywnością w poszczególnych przebiega z różną intensywnością w poszczególnych dzielnicach Warszawydzielnicach Warszawy. Najbardziej systematyczne . Najbardziej systematyczne działania podejmowane były na terenie Bielan, Bemowa, działania podejmowane były na terenie Bielan, Bemowa,
Ursusa Wawra i WilanowaUrsusa Wawra i Wilanowa
ARS-C
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzie
lnic
a
43210
Suma rodz_ident_zag_przem_mieszk
2,55
…
…
0,71
0,36
0,44
…
0,67
0,92
…
0…
0,26
0,31
0,28
…
0,74
0,43
0,77
…
0,20
0,24
…
0,19
0,24
0,63
0,42
0,26
…
0,43
0,50
0,42
0,94
…
0,74
…
…
…
0,83
0,49
0,26
0,88
0,28
…
…
0,28
0,25
0,25
…
0,95
0,31
0,70
…
…
0,83
…
1,12
0,22
0,82
0,31
…
…
0,34
0,37
0,39
…
0,98
…
0,25
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 18 Liczba rodzin w których ujawniona zagrożenie przemocą (na 1 tys. mieszkańców)
ARS-C
Uwagi i wnioski Przejęcie koordynacji działań profilaktycznych przez Przejęcie koordynacji działań profilaktycznych przez
wydziały spraw społecznych wydziały spraw społecznych wydaje się pożądaną wydaje się pożądaną odpowiedzią na zjawisko rozproszonych działań, odpowiedzią na zjawisko rozproszonych działań, rejestrowane w innych obszarach oddziaływania programurejestrowane w innych obszarach oddziaływania programu
Pożądane wydaje się stworzenie zespołu (składającego się Pożądane wydaje się stworzenie zespołu (składającego się przedstawicieli wydziałów spraw społecznych i przedstawicieli wydziałów spraw społecznych i najbardziej aktywnych organizacji pozarządowych) najbardziej aktywnych organizacji pozarządowych) koordynującego realizację programów profilaktycznych i koordynującego realizację programów profilaktycznych i zapewniającego dostęp do istniejącej oferty programowej zapewniającego dostęp do istniejącej oferty programowej we wszystkich dzielnicach Warszawywe wszystkich dzielnicach Warszawy
Działania na rzecz ofiar przemocy w rodzinie
ARS-C
ARS-C
Działania na rzecz ofiar przemocy
Działania na rzecz ofiar przemocy w rodzinie Działania na rzecz ofiar przemocy w rodzinie stanowią dominujący element programu stanowią dominujący element programu
Prowadzi je zdecydowana większość badanych Prowadzi je zdecydowana większość badanych organizacjiorganizacji
W 2009 roku z różnych form pomocy i wsparcia W 2009 roku z różnych form pomocy i wsparcia ofiarom przemocy skorzystało 20730 osóbofiarom przemocy skorzystało 20730 osób
System pomocy ofiarom przemocy charakteryzuje System pomocy ofiarom przemocy charakteryzuje się odpornością na wahania sezonowe. W 2009 się odpornością na wahania sezonowe. W 2009 roku, w każdym kwartale pomoc i wsparcie roku, w każdym kwartale pomoc i wsparcie docierało do blisko 5 tysięcy osóbdocierało do blisko 5 tysięcy osób
ARS-C
Izba Wytrzeźwień
Staż Miejska
Zespół Żłobków
Warszawskie Cebtrum Pomocy Rodzinie
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki Interwencji Kryzysowej
Org
aniz
acja
4003002001000
%
0
0
100
0
67
90
75
52
28
84
100
88
83
100
0
0
100
100
67
85
88
38
33
95
100
75
100
100
0
0
100
100
67
90
62
60
22
84
100
88
100
100
0
0
100
100
67
85
75
62
17
89
94
88
83
100
Wyk. 19 Organizacje prowadzące dzialania wobec ofiar przemocy domowej
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
ARS-C
Pomoc ofiarom przemocy oferowana jest przede Pomoc ofiarom przemocy oferowana jest przede wszystkim przez organizacje pozarządowewszystkim przez organizacje pozarządowe,, które w które w 2009 roku, objęły swoimi działaniami blisko 12 tys. 2009 roku, objęły swoimi działaniami blisko 12 tys. osób osób
Znacznie mniej ofiar przemocy korzysta ze wsparcia Znacznie mniej ofiar przemocy korzysta ze wsparcia punków informacyjno-punków informacyjno-kkonsultacyjnych (około tysiąca onsultacyjnych (około tysiąca osób w każdym kwartale) oraz z pomocy oferowanej osób w każdym kwartale) oraz z pomocy oferowanej przez ośrodki pomocy społecznej przez ośrodki pomocy społecznej
ARS-C
Inne organizacje
Pozostałe organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Pogotowie Opiek.
Domy dziecka, samotnej matki
Typ o
rganiz
acji
12 00010 0008 0006 0004 0002 0000
Suma
2
2 827
2…
87
93
1 038
4…
1…
2…
51
7
3 334
2…
28
2…
1 147
4…
1…
2…
48
18
2 441
2…
95
1…
895
4…
1…
1…
49
4
2 401
3…
1…
1…
1 124
485
1…
1…
43
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 20 Liczba ofiar przemocy w rodzinie objętych działaniami organizacji
ARS-C
Wyniki monitoringu z 2009 roku, ujawniają Wyniki monitoringu z 2009 roku, ujawniają zarówno zarówno rejony systematycznerejony systematycznegogo wsparciawsparcia udzielanego wielu osobom, jak i udzielanego wielu osobom, jak i na na liczne luki w istniejącej ofercie liczne luki w istniejącej ofercie pomocypomocy świadczonej na terenie wielu świadczonej na terenie wielu dzielnicdzielnic
ARS-C
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzie
lnic
a
121086420
Suma
…
…
1,66
0,71
0,68
0,91
1,12
1,30
2,72
0,94
0,57
0,97
1,66
2,00
0,56
1,51
…
1,90
3,28
…
1,89
0,71
…
0,84
1,63
1,26
4,04
0,87
0,71
0,90
0,90
1,51
…
1,32
0…
1,50
3,83
…
0,70
0,83
…
1,82
0,99
1,59
2,31
0,94
0,93
0,68
1,15
2,05
…
1,51
…
1,50
0,72
0,99
1,11
0,89
1,04
2,08
1,18
2,77
0,94
0,71
0,62
1,31
2,45
…
1,48
…
3,02
4_09
3_092_09
1_09
kwartał
Wyk. 21 Liczba ofiar przemocy domowej objętych działaniami organizacji (na 1 tys. mieszkańców)
ARS-C
Największą skuteczność dotarcia do ofiar przemocy Największą skuteczność dotarcia do ofiar przemocy domowej charakteryzowały się organizacje domowej charakteryzowały się organizacje skoncentrowaneskoncentrowane
W 2009 roku objęły one pomocą 9337 ofiar przemocy. W 2009 roku objęły one pomocą 9337 ofiar przemocy. Średnia liczba ofiar przemocy objętych działaniami Średnia liczba ofiar przemocy objętych działaniami organizacji skoncentrowanych wynosiła 74 osoby, podczas organizacji skoncentrowanych wynosiła 74 osoby, podczas gdy dla organizacji rozproszonych 51 osób. gdy dla organizacji rozproszonych 51 osób.
Szczególna skuteczność organizacji skoncentrowanych Szczególna skuteczność organizacji skoncentrowanych miała miejsce w IV kwartale.miała miejsce w IV kwartale. Przeciętna organizacja Przeciętna organizacja skoncentrowana udzieliła pomocy i wsparcia blisko 2,5-skoncentrowana udzieliła pomocy i wsparcia blisko 2,5-33--krotnie większej liczbie ofiar przemocy niż miało to krotnie większej liczbie ofiar przemocy niż miało to miejsce w organizacjach rozproszonych i marginalnychmiejsce w organizacjach rozproszonych i marginalnych. .
ARS-C
Analiza danych dotyczących najważniejszych Analiza danych dotyczących najważniejszych form oddziaływań wobec ofiar przemocy form oddziaływań wobec ofiar przemocy wskazuje na stabilne działanie systemuwskazuje na stabilne działanie systemu W 2009 rokuW 2009 roku dotarto do 2731 rodzin, w których miały miejsce dotarto do 2731 rodzin, w których miały miejsce
przypadki przemocy, w tym do 285 dzieci w wielu do 3 lat, 347 przypadki przemocy, w tym do 285 dzieci w wielu do 3 lat, 347 dzieci w wieku 4-6 lat oraz 604 dzieci w wieku 7-13 latdzieci w wieku 4-6 lat oraz 604 dzieci w wieku 7-13 lat
Systematyczną aktywność odnotowano w przypadku procedur Systematyczną aktywność odnotowano w przypadku procedur zakładania „Niebieskiej Karty” W pierwszych 3 kwartałach 2009 zakładania „Niebieskiej Karty” W pierwszych 3 kwartałach 2009 roku zakładano od 109 do 122 kart. Niepokojącym sygnałem jest roku zakładano od 109 do 122 kart. Niepokojącym sygnałem jest spadek liczby kart założonych w IV kwartale spadek liczby kart założonych w IV kwartale
ZZ porad dla ofiar przemocy skorzystało 10416 osób porad dla ofiar przemocy skorzystało 10416 osób, , udzielono udzielono schronienia 763schronienia 763 ofiarom przemocy ofiarom przemocy
W 2009 roku interwencjami kryzysowe objęto blisko 4 tys. osób W 2009 roku interwencjami kryzysowe objęto blisko 4 tys. osób (znaczący wzrost w(znaczący wzrost w II połowie 2009 II połowie 2009))
ARS-C
OOrganizacje rganizacje skoncentrowaneskoncentrowane a tak a takżże organizacje e organizacje dla których dla których działania działania dla ofiar przemocy stanowidla ofiar przemocy stanowiłyły priorytetowy obszar aktywnopriorytetowy obszar aktywnośścici charakteryz charakteryzowały owały sisięę najnajwiwięększksząą skuteczno skutecznośściciąą działań na rzecz działań na rzecz ofiar ofiar przemocy domowejprzemocy domowej
Tabela 16 Działania na rzecz ofiar przemocy a koncentracja na problemie
Średnia
30,9 30,4 9,5 17,6 54,6 6,2
50,6 40,9 17,9 17,2 97,0 8,0
74,1 44,7 23,4 23,8 15,4 5,4
56,0 40,8 18,6 19,9 68,7 6,9
koncentracjana problemiemarginalne
rozproszone
skoncentrowane
Ogółem
Liczba ofiarprzemocy w
rodzinieobjętych
działaniamiorganizacji
Liczba osób,którym
udzielonoporad
Liczba osób,w przypadku
którychpodjęto
interwencjekryzysowe
Liczba osóbuczestniczących w grupach
wsparcia
Liczba osóbuczestniczących
w grupachterapeutycznych
Liczba dzieci(osoby w
wieku do 13lat) którymudzielonopomocy
psychologicznej
ARS-C Tabela 12 Identyfikacja przypadków przemocy
Suma
929 88 100 217
670 68 103 123
525 81 66 125
607 48 78 139
2731 285 347 604
kwartał1_09
2_09
3_09
4_09
Ogółem
Liczba rodzin, wktórych
zidentyfikowanoprzypadkiprzemocy
Liczba dzieci ( 0- 3 lata), wśród
którychzidentyfikowano
przypadkiprzemocy w
rodzinie
Liczba dzieci (wwieku do 4 do 6
lat), wśródktórych
zidentyfikowanoprzypadki
stosowaniaprzemocy w
rodzinie
Liczba dzieci (wwieku od 7 do
13 lat), wprzypadku
którychzidentyfikowano
przypadkiprzemocy w
rodzinie
Tabela 13 Udzielanie porad
Suma
3099 2330 2049 2938 10416
2272 1900 1641 2593 8406
252 187 88 120 647
169 118 57 60 404
382 379 292 484 1537
1759 1694 1420 2070 6943
242 268 188 236 934
Liczba osób, którym udzielonoporad
Liczba kobiet, którym udzielonoporad
Liczba osób w wieku do 13 lat,którym udzielono porad
Liczba osób w wieku od 14 do 18lat, którym udzielono porad
Liczba osób w wieku od 19 do 44lat, którym udzielono porad
Liczba osób w wieku od 24 do 59lat, którym udzielono porad
Liczba osób w wieku powyżej 60lat, którym udzielono porad
1_09 2_09 3_09 4_09 Ogółem
kwartał
ARS-C
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Rembertów
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzi
eln
ica
100806040200
Suma
0
13
3
3
4
3
13
0
5
4
4
3
12
4
4
8
2
1
10
4
2
2
4
23
0
8
5
7
4
8
7
13
12
7
1
7
3
2
2
1
28
0
12
6
1
3
5
26
3
6
3
1
4
4
28
4
26
2
12
8
12
0
6
4
11
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 22 Liczba założonych Niebieskich Kart
ARS-C
Tabela 15 Interwencje kryzysowe, grupy wsparcia, grupy terapeutyczne
Suma
894 788 1155 1032 3869
36 75 47 91 249
278 521 436 577 1812
42 107 114 96 359
308 802 1028 953 3091
Liczba osób, w przypadku którychpodjęto interwencje kryzysowe
Liczba grup wsparcia
Liczba osób uczestniczących wgrupach wsparcia
Liczba grup terapeutycznych
Liczba osób uczestniczących wgrupach terapeutycznych
1_09 2_09 3_09 4_09 Ogółem
kwartał
ARS-C
Działania na rzecz ofiar przemocy - współpraca
Współpraca pomiędzy organizacjami zajmującymi się Współpraca pomiędzy organizacjami zajmującymi się ofiarami przemocy ograniczała się do ofiarami przemocy ograniczała się do nielicznej nielicznej grupygrupy organizacjiorganizacji
Niepokojącym zjawiskiem jest zarówno stosunkowo Niepokojącym zjawiskiem jest zarówno stosunkowo niewielki zakres współpracy, jak też brak zaangażowania niewielki zakres współpracy, jak też brak zaangażowania licznej grupy organizacji specjalizujących się w działaniach licznej grupy organizacji specjalizujących się w działaniach na rzecz ofiar przemocy domowejna rzecz ofiar przemocy domowej
W 2009 roku jedynie co trzecia organizacja (30%) W 2009 roku jedynie co trzecia organizacja (30%) zorganizowała spotkania koordynujzorganizowała spotkania koordynującące wysiłki na rzecz e wysiłki na rzecz rozwirozwiąązywanie indywidualnych problemów ofiar przemocyzywanie indywidualnych problemów ofiar przemocy
35% organizacji uczestniczyło w spotkaniach 35% organizacji uczestniczyło w spotkaniach koordynacyjnych organizowanych przez inne organizacjekoordynacyjnych organizowanych przez inne organizacje
ARS-C
Uwagi i wnioski Analiza danych dotyczących najważniejszych form Analiza danych dotyczących najważniejszych form
oddziaływań wobec ofiar przemocy wskazuje na stabilne oddziaływań wobec ofiar przemocy wskazuje na stabilne działanie systemudziałanie systemu
Koncentracja na problemie przemocy w rodzinie, a przede Koncentracja na problemie przemocy w rodzinie, a przede wszystkim wysoki stopień specjalizacji okazwszystkim wysoki stopień specjalizacji okazały ały koniecznymi koniecznymi warunkami skutecznego dotarcia do ofiar przemocywarunkami skutecznego dotarcia do ofiar przemocy
Znaczących korekt wymaga współpraca pomiędzy Znaczących korekt wymaga współpraca pomiędzy organizacjami zajmującymi się ofiarami przemocy. organizacjami zajmującymi się ofiarami przemocy. Niepokojącym zjawiskiem jest zarówno stosunkowo Niepokojącym zjawiskiem jest zarówno stosunkowo niewielki zakres współpracy, jak też brak zaangażowania niewielki zakres współpracy, jak też brak zaangażowania licznej grupy organizacji specjalizujących się w działaniach licznej grupy organizacji specjalizujących się w działaniach na rzecz ofiar przemocy domowejna rzecz ofiar przemocy domowej
Działania wobec sprawców przemocy w rodzinie
ARS-C
ARS-C
Działania wobec sprawców przemocy Działania wobec sprawców przemocy stanowią najDziałania wobec sprawców przemocy stanowią najmniej mniej
rozwinięty rozwinięty element programuelement programu. . W 2009 roku prowadziło je W 2009 roku prowadziło je około 30% badanych organizacjiokoło 30% badanych organizacji, a , a jedynie 9% organizacjijedynie 9% organizacji uznawało uznawało je je za najważniejszy obszar działaniaza najważniejszy obszar działania
PProwadzone rowadzone one one były w większości przez organizacje były w większości przez organizacje marginalnemarginalne. Tak np. w IV kwartale 2009 roku działania . Tak np. w IV kwartale 2009 roku działania wobec sprawców prowadziło 58% organizacji marginalnych, wobec sprawców prowadziło 58% organizacji marginalnych, 39% organizacji rozproszonych i zaledwie 17% organizacji 39% organizacji rozproszonych i zaledwie 17% organizacji skoncentrowanychskoncentrowanych
W W kolejnych pomiarach odnotowanokolejnych pomiarach odnotowano niewielki wzrost niewielki wzrost liczby liczby organizacji zajmujących się sprawcami przemocy domowejorganizacji zajmujących się sprawcami przemocy domowej
ARS-C
Izba Wytrzeźwień
Staż Miejska
Zespół Żłobków
Warszawskie Cebtrum Pomocy Rodzinie
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki Interwencji Kryzysowej
Org
aniz
acja
4003002001000
%
100
0
0
0
0
…
38
…
…
58
56
62
…
0
100
0
0
0
0
20
50
…
…
42
50
62
…
33
100
0
0
0
0
25
38
…
…
37
50
50
…
0
100
0
0
0
0
…
50
…
6
26
50
38
…
33
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 23 Organizacje prowadzące działania wobec sprawców przemocy w rodzinie
ARS-C
W 2009 roku, w różnych formach oddziaływania W 2009 roku, w różnych formach oddziaływania uczestniczyło 3081 sprawców przemocy, w tym 2723 uczestniczyło 3081 sprawców przemocy, w tym 2723 mężczyznmężczyzn
W kolejnych W kolejnych kwartałach kwartałach odnotowano systematyczne odnotowano systematyczne zmniejszanie się liczby sprawców objętych działaniami zmniejszanie się liczby sprawców objętych działaniami programu. programu.
W IV kwartale 2009 roku spadek aktywności miał W IV kwartale 2009 roku spadek aktywności miał miejsce w niemal wszystkich organizacjach miejsce w niemal wszystkich organizacjach prowadzących działania wobec sprawców przemocyprowadzących działania wobec sprawców przemocy,, w w tym przede wszystkim w ośrodkach pomocy społecznej tym przede wszystkim w ośrodkach pomocy społecznej i punktach informacyjno konsultacyjnychi punktach informacyjno konsultacyjnych
ARS-C
Tabela 18 Działania wobec sprawców przemocy domowej
Suma
1048 929
700 633
688 604
645 557
3081 2723
kwartał1_09
2_09
3_09
4_09
Ogółem
Liczba sprawcówobjętych działaniami
organizacji
Liczba mężczyzn sprawcówobjętych działaniami
organizacji
Izba Wytrzeźwień
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki Interwencji Kryzysowej
Org
aniz
acja
1 2501 0007505002500
Suma
260
37
32
4
7
136
80
89
0
274
33
56
4
12
148
99
57
0
5
328
28
35
6
1
113
108
81
0
479
47
60
3
2
216
135
105
0
1
4_093_092_091_09
kwartał
Wyk. 24 Liczba sprawców objętych działaniami organizacji
ARS-C
Systematyczne działania wobec sprawców, Systematyczne działania wobec sprawców, podejmowane są jedynie w kilku dzielnicachpodejmowane są jedynie w kilku dzielnicach. . NNajwiększa grupa sprawców objęta jest ajwiększa grupa sprawców objęta jest działaniami organizacji z Bemowa i Targówkadziałaniami organizacji z Bemowa i Targówka i i Pragi Południe. Pragi Południe.
W zdecydowanej większości dzielnic, działania W zdecydowanej większości dzielnic, działania wobec sprawców dotyczą kilku bądź kilkunastu wobec sprawców dotyczą kilku bądź kilkunastu osób w każdym kwartale i posiadają charakter osób w każdym kwartale i posiadają charakter działań doraźnychdziałań doraźnych
ARS-C
Żoliborz
Wola
Włochy
Wilanów
Wesoła
Wawer
Ursynów
Ursus
Targówek
Śródmieście
Praga Północ
Praga Południe
Ochota
Mokotów
Bielany
Białołęka
Bemowo
Dzi
eln
ica
43210
Suma
…
…
…
…
0,3
…
…
…
0,2
0,1
0,2
…
…
…
0,3
0,9
0,4
…
…
…
0,2
…
0,6
0,2
0,3
0,2
…
…
…
0,8
…
…
…
…
0,3
…
0,3
0,2
…
0,4
…
…
…
0,3
0,7
…
0,5
0,4
…
0,6
…
…
0,4
0,4
…
…
0,3
0,9
4_09
3_092_09
1_09
kwartał
Wyk. 25 Liczba sprawców przemocy objętych działaniami organizacji na 1 tys. mieszkańców
ARS-C
Pogłębione oddziaływania wobec sprawców Pogłębione oddziaływania wobec sprawców prowadzą jedynie nieliczne organizacjeprowadzą jedynie nieliczne organizacje. .
W 2009 roku, zajęcia korekcyjno-edukacyjne W 2009 roku, zajęcia korekcyjno-edukacyjne realizowane były przez 5-10 organizacji, zaś realizowane były przez 5-10 organizacji, zaś programy terapeutyczne jedynie przez 4 organizacje. programy terapeutyczne jedynie przez 4 organizacje.
Niewielkie zainteresowanie tym obszarem Niewielkie zainteresowanie tym obszarem działalności sprawia, że w programach działalności sprawia, że w programach terapeutycznych i korekcyjnych uczestniczyła terapeutycznych i korekcyjnych uczestniczyła nieliczna grupa sprawców. 268 osób wzięło udział w nieliczna grupa sprawców. 268 osób wzięło udział w programach terapeutycznych, a 400 osób programach terapeutycznych, a 400 osób uczestniczyło w zajęciach korekcyjnych. uczestniczyło w zajęciach korekcyjnych.
ARS-C
Tabela 19 Programy terapeutyczne i zajęcia korekcyjne dla sprawców przemocydomowej
Suma
128 99 67 20
100 41 65 10
70 40 68 9
102 79 68 48
400 259 268 87
kwartał1_09
2_09
3_09
4_09
Ogółem
Liczba sprawcówuczestniczących w
zajęciachkorekcyjno-edukacyjnych
Liczba sprawców, którzyukończyli zajęcia
korekcyjno-edukacyjne
Liczba sprawców,którzy
uczestniczyli wprogramach
terapeutycznych
Liczbasprawców ,
którzyukończyliprogramy
terapeutyczne
ARS-C
Uwagi i wnioski W przeciwieństwie do działań na rzecz ofiar przemocy W przeciwieństwie do działań na rzecz ofiar przemocy
realizowanych przez wyspecjalizowane organizacje, realizowanych przez wyspecjalizowane organizacje, działania wobec sprawców były zazwyczaj działania wobec sprawców były zazwyczaj uzupełniającym elementem dla innych form aktywności. uzupełniającym elementem dla innych form aktywności.
Nawet nieliczne organizacje uznające działania wobec Nawet nieliczne organizacje uznające działania wobec sprawców za najważniejszy obszar aktywności zmieniały sprawców za najważniejszy obszar aktywności zmieniały swoje priorytety w kolejnych pomiarachswoje priorytety w kolejnych pomiarach
W wszystkich badaniach prowadzonych w 2009 roku W wszystkich badaniach prowadzonych w 2009 roku jedynie 4 organizacje uznawały działania wobec sprawców jedynie 4 organizacje uznawały działania wobec sprawców za priorytetowy obszar swoje działalnościza priorytetowy obszar swoje działalności
ARS-C
Uwagi i wnioski „„Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie” Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie”
nie dysponuje obecnie odpowiednia bazą instytucjonalną i nie dysponuje obecnie odpowiednia bazą instytucjonalną i ofertofertąą programową pozwalającą na szerokie dotarcie i programową pozwalającą na szerokie dotarcie i skuteczne oddziaływanie na sprawców przemocy. skuteczne oddziaływanie na sprawców przemocy.
Pożądane jest stworzenie Pożądane jest stworzenie kilku wyspecjalizowanych kilku wyspecjalizowanych organizacjiorganizacji s skoncentrowanych na oddziaływania wobec koncentrowanych na oddziaływania wobec sprawców sprawców
Utrzymywanie obecnego stanu rzeczy w nieunikniony Utrzymywanie obecnego stanu rzeczy w nieunikniony sposób prowadzić będzie do kontynuowania bądź eskalacji sposób prowadzić będzie do kontynuowania bądź eskalacji zjawisk przemocy domowejzjawisk przemocy domowej, a w konsekwencji do , a w konsekwencji do zwiększania zakresu pomocy i wsparcia dla kolejnych ofiar zwiększania zakresu pomocy i wsparcia dla kolejnych ofiar przemocy domowejprzemocy domowej
Zwiększenie wiedzy i umiejętności pracowników
ARS-C
ARS-C
Zwiększenie wiedzy i umiejętności pracowników
W 2009 roku połowa badanych organizacji (51%) delegowała swoich pracowników na różne formy podnoszenia kwalifikacji. W drugiej połowie roku odnotowano znaczący spadek zainteresowania szkoleniami
WW 2009 roku, w różnych formach podnoszenia 2009 roku, w różnych formach podnoszenia wiedzy i kwalifikacji wzięło udział 1178 osób (683 wiedzy i kwalifikacji wzięło udział 1178 osób (683 osoby w I półroczu i 495 osób w II półroczu)osoby w I półroczu i 495 osób w II półroczu)
CCo drugi pracownik badanych organizacjio drugi pracownik badanych organizacji, , zaangażowany zaangażowany w w przeciwdziałanie przemocy przeciwdziałanie przemocy domowejdomowej,, uczestniczył w szkoleniach uczestniczył w szkoleniach zwiększających wiedzę i umiejętności zwiększających wiedzę i umiejętności profesjonalne profesjonalne
ARS-C
Inne organizacje
Pozostałe organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Pogotowie Opiek.
Domy dziecka, samotnej matki
Typ o
rganiz
acji
3002001000
%
75
50
0
43
39
26
78
38
40
43
50
45
0
33
33
26
50
25
20
43
100
80
75
55
56
47
89
25
60
43
75
85
75
52
72
37
89
38
60
57
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 26 Organizacje szkolące własnych pracowników
ARS-C
Izba Wytrzeźwień
Staż Miejska
Zespół Żłobków
Warszawskie Cebtrum Pomocy Rodzinie
Domy samotnej matki
Organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Placówki opiekuńczo-wychowawcze
Ośrodki Interwencji Kryzysowej
Org
aniz
acja
300250200150100500
Suma
4
98
1
39
28
…
13
58
5
…
1
7
75
1
36
…
…
13
54
…
4
3
3
6
96
5
1
57
…
34
23
27
49
4
13
7
3
6
78
1
70
…
31
27
25
56
6
22
…
4_09
3_092_09
1_09
kwartał
Wyk. 27 Liczba pracowników uczestniczących w różnych formach zwiększania wiedzy i umiejętności
ARS-C
Tabela 20 Pracownicy uczestniczący w szkoleniachspecjalistycznych
Suma
347 77 40 17
336 114 95 27
225 47 22 14
270 45 16 17
1178 283 173 75
kwartał1_09
2_09
3_09
4_09
Ogółem
Liczbapracowników
uczestniczących w różnych
formachzwiększania
wiedzy iumiejętności
Liczbapracowników,
którzyukończyliszkoleniaSPPWR Istopnia
Liczbapracowników,
którzyukończyliszkoleniaSPPWR II
stopnia
Liczbapracowników,
którzyotrzymalicertyfikatPARPA
Tabela 21 Pracownicy uczestniczacy w szkoleniachspecjalistycznych
Suma
20 25 47
19 24 62
14 49 74
19 37 58
72 135 241
kwartał1_09
2_09
3_09
4_09
Ogółem
Liczba pracowników,uczestniczących w
szkoleniach dla osóbpracujących ze
sprawcami przemocy
Liczba pracowników,uczestniczących w
szkoleniachlokalnych zespołówinterdyscyplinarnych
Liczba osóbuczestniczących w
superwizji
W porównaniu w pierwszą połową 2009 roku znacząco zmniejszyła się liczba osób, które ukończyły szkolenia SPPWR I i II stopnia. Najmniejszym zainteresowaniem cieszyły się szkolenia dla pracowników osób pracujących ze sprawcami przemocy
ARS-C Prowadzenie ewaluacji przeciwdziałań przemocy
w rodzinie Na początku 2009 roku, jedynie niewielka część Na początku 2009 roku, jedynie niewielka część
organizacji prowadziła analizy efektów prowadzonych organizacji prowadziła analizy efektów prowadzonych działań działań
W kolejnych pomiarachW kolejnych pomiarach odnotowano stopniowe odnotowano stopniowe zwiększenie zainteresowania ewaluacją. Ewaluację zwiększenie zainteresowania ewaluacją. Ewaluację wewnętrzną prowadziło w tym okresie 27% organizacji, a wewnętrzną prowadziło w tym okresie 27% organizacji, a ewaluację zewnętrzną 2,3% organizacjiewaluację zewnętrzną 2,3% organizacji
Tabela 22 Organizacje prowadzące ewaluację
2 1 1 3
1,6% ,8% ,8% 2,3%
26 25 26 34
20,3% 19,7% 20,3% 26,6%
100 101 101 91
78,1% 79,5% 78,9% 71,1%
128 127 128 128
100,0% 100,0% 100,0% 100,0%
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
Liczebność
% z kwartał
tak, ewaluacja zewnętrzna
tak, ewaluacja wewnętrzna
nie
Prowadzenieewaluacji
Ogółem
1_09 2_09 3_09 4_09
kwartał
ARS-C
Zaskakującą informacją jest fakt częstszego prowadzenia Zaskakującą informacją jest fakt częstszego prowadzenia ewaluacji wewnętrznych przez organizacje marginalneewaluacji wewnętrznych przez organizacje marginalne
Ocenę efektów prowadzonych działań znacznie częściej Ocenę efektów prowadzonych działań znacznie częściej przeprowadzały organizacje pozarządoweprzeprowadzały organizacje pozarządowe.. We wszystkich We wszystkich pomiarach realizowanych w 2009 roku, pomiarach realizowanych w 2009 roku, ewaluację prowadziło blisko ewaluację prowadziło blisko 50% organizacji pozarządowych i jedynie 12%-14% instytucji 50% organizacji pozarządowych i jedynie 12%-14% instytucji samorządowychsamorządowych
skoncentrowanerozproszonemarginalne
koncentracja na problemie
40
35
30
25
20
%
40%
27%
42%
25%
18%
42%
24%
18%
35%
19%
24%
36%
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
Wyk. 30 Organizacje prowadzące ewaluację
Inne organizacje
Pozostałe organizacje pozarządowe
Poradnie specjalistyczne
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Wydziały Spraw Społecznych
Punkty Informacyjno-Konsultacyjne
Ośrodki Pomocy Społecznej
Ośrodki Terapii Uzależnień
Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Pogotowie Opiek.
Domy dziecka, samotnej matki
Typ
org
aniz
acji
250200150100500
%
0
70
12
29
22
21
22
12
20
29
65
19
11
0
22
12
40
14
55
15
11
22
12
40
29
55
14
17
28
25
60
14
Wyk. 32 Organizacje prowadzące ewaluacje
4_09
3_09
2_09
1_09
kwartał
ARS-C
Uwagi i wnioski ZZnikoma liczba ewaluacji zewnętrznych sprawia, że niezbędnym nikoma liczba ewaluacji zewnętrznych sprawia, że niezbędnym
uzupełnieniem analiz uzupełnieniem analiz programu programu powinno być przeprowadzenie powinno być przeprowadzenie oceny rezultatów podejmowanych interwencji a także dokonanie oceny rezultatów podejmowanych interwencji a także dokonanie oceny wpływu programu na ograniczanie zjawiska przemocy w oceny wpływu programu na ograniczanie zjawiska przemocy w rodzinie. rodzinie.
Informacje zebrane w tracie monitoringu, ilustrujące szeroki zakres i Informacje zebrane w tracie monitoringu, ilustrujące szeroki zakres i systematyczność oddziaływań większości elementów programu, systematyczność oddziaływań większości elementów programu, przekonują, że przeciwdziałanie przemocy w rodzinie jest trwałą i przekonują, że przeciwdziałanie przemocy w rodzinie jest trwałą i zinstytucjonalizowaną reakcją władz Warszawy. zinstytucjonalizowaną reakcją władz Warszawy.
RRok 2010 powinien być okresem refleksji nad skutkami ok 2010 powinien być okresem refleksji nad skutkami prowadzonych działań. Analizy wykonane w ramach monitoringu prowadzonych działań. Analizy wykonane w ramach monitoringu wykazują, że pierwsze ewaluacje programu powinny obejmować wykazują, że pierwsze ewaluacje programu powinny obejmować oceny skuteczności działań profilaktycznych i działań skierowanych oceny skuteczności działań profilaktycznych i działań skierowanych do ofiar przemocy domowejdo ofiar przemocy domowej