1

MOORD IN DE BIBLIOTHEEK

ALGEMEEN

GROEPSVERDELING

De leerlingen komen binnen in de bibliotheek (inkomhal) en krijgen elk een ketting ter indeling van de groepen. Om het verrassingseffect te verhogen, zijn de personages uit de boeken nog bedekt met een laken. De jassen worden weggehangen aan de kapstok die zich midden in de bibliotheek bevindt.

- Er zijn in totaal 32 leerlingen uit het 3de leerjaar. Deze worden ingedeeld in 4 groepen van 8 leerlingen. Persoon 5 groep wordt begeleid door een student.

- De leerlingen worden ingedeeld volgens de kleur van hun ketting. Er zijn groene, rode, gele en blauwe kaartjes aan de kettingen. Persoon 5 ketting heeft ook een verschillend symbool. De symbolen gaan ze tijdens hun zoektocht ontcijferen (volgens boeken van Geronimo Stilton). In de juiste volgorde vormen deze symbolen het beroep van de dader (tovenaar).

VERHAALLIJN

De leerlingen ontdekken de afgetekende contouren van een lijk op de grond van de kleuterhoek: Er is vannacht een moord gebeurd in de bibliotheek! Maar… De dader is nog niet gevonden. Er liggen 4 items rond de contouren die verwijzen naar personages uit boeken. Deze personages worden verdacht van de moord. Er zijn ook vier inspecteurs. Deze inspecteurs overlopen de verdachten en vermelden

hierbij het boek1 Sporen onderzoek dat ze gebruiken om moorden op te lossen. Gaan jullie dat gewoon

vermelden of vertel je nog iets meer? Iedere inspecteur heeft echter iemand anders in zijn hoofd als verdachte voor de moord. De inspecteurs maken ruzie en besluiten dat ze elk enkele leerlingen gaan meenemen die hun assistenten mogen zijn in het onderzoek. Persoon 5 inspecteur kiest dus een kleurtje en neemt het groepje kinderen mee die deze kleur gekregen hebben bij het binnenkomen.

De leerlingen vertrekken met hun inspecteur om de beurt naar één van de vier verdachten. Bij Persoon 5 verdachte lossen ze een opdracht op om een puzzelstuk te verdienen. Er wordt doorgeschoven doordat de verdachten iemand anders aanwijzen. Bij iedere verdachte blijven ze 7 minuten staan, er luidt een belsignaal dat aantoont dat het tijd is om de volgende verdachte te gaan verhoren.

1 FRITH, A., Sporen onderzoek, Haarlem, Holland, P. 94

2

DE CONCRETE AANPAK

INLEIDING

VERDACHTEN EN HUN ITEMS

Tovenaar Toverstaf Dief Koevoet Spook Een horloge dat stilstaat op twaalf uur (het spookuur) Buurman Geweer

INSPECTEURS EN HUN TEAMS Inspecteur Persoon 4 (blauwe kaartjes) vertrekken bij de dief Inspecteur Persoon 3 (gele kaartjes) vertrekken bij de tovenaar Inspecteur Persoon 2 (groene kaartjes) vertrekken bij de buurman Inspecteur Persoon 1 (rode kaartjes) vertrekken bij het spook

DIALOGEN VAN DE INSPECTEURS

PERSOON 2 PERSOON 4 PERSOON 3 PERSOON 4 PERSOON 1 PERSOON 3 PERSOON 4 PERSOON 2 PERSOON 3 PERSOON 1 PERSOON 2

Goeie dag beste stagiaires! Wij zijn de inspecteurs van de FBI. Waarom denk je dat wij hier met zoveel inspecteurs zijn? Kijk maar eens goed om je heen. Hebben jullie enig idee wat er is gebeurd? (Kinderen reageren) Inderdaad, er is hier gisterennacht een moord gepleegd! De moord op Dawn Hamilton, een

bekende wetenschapper 2. Volgens enkele getuigen ging hij naar deze bib om voor zijn

wetenschappelijk project boeken te ontlenen. Daarna is hij vermoord teruggevonden… Wij hebben het boek Sporen onderzoeken gelezen, dit boek helpt ons om de moord op te lossen. Hierin staat dat we aanwijzingen moeten zoeken! Heeft iemand van jullie toevallig al een aanwijzing gevonden (indien de objecten goed geplaatst zijn, gaan de leerlingen de objecten zeker kunnen aanbrengen. We kunnen ze ook vragen om ze namen te geven). Deze koevoet is duidelijk van de dief die we al een paar keer hebben betrapt! Deze horloge staat stil op twaalf uur, het spokenuur… Ons spookje is hier geweest! De toverstaf is van de tovenaar uit de tent! Mijn buurman heeft net hetzelfde geweer! 4 verdachten! Neen hoor, ik ben er zeker van! De dader is de dief! Hij wou boeken stelen en waarschijnlijk werd hij betrapt! Daarom sloeg hij de bekende wetenschapper dood! De moordenaar is de buurman! Ze maakten steeds ruzie dus hij heeft hem vermoord! Doe niet belachelijk, het is de tovenaar! Hij sloeg hem dood met zijn reuzenstaf! Hou nu toch op, dat spook is de enige dat het kan gedaan hebben. Hij voelde zich eenzaam en wou iemand bij hem! Nu is het genoeg! De groepjes met de groene kaartjes, kom maar bij mij, wij gaan die buurman eens ondervragen! (Analogie voor de andere inspecteurs)

2FRITH, A., Sporen onderzoek, Haarlem, Holland, P. 94

3

ALTERNATIEF VOOR DE BIBLIOTHEEK

Er ligt een mysterieuze brief op de plaats van misdaad. Een leerling leest voor: “Gisterennacht is er iets erg gebeurd. Zoals jullie kunnen zien, is dit de plaats van misdaad. Niet zomaar een misdaad maar een moord, de moord op Dawn Hamilton een bekende wetenschapper (Boek: Sporen onderzoek, p 35). Volgens getuigen ging hij naar deze bibliotheek om voor zijn wetenschappelijk project boeken te ontlenen. Er zijn hier vier verdachten die sporen hebben achtergelaten in de bibliotheek. Wie vindt de moordenaar ?”

KERN

Bij Persoon 5 verdachte worden er opdrachten uitgevoerd. Als de leerlingen in de opdracht slagen, krijgen de kinderen een puzzelstuk dat leidt naar de dader. De plattegrond van de bibliotheek met de locaties van de verdachten en de moord worden weergegeven in bijlage 1.

4

TOVENAAR

De tovenaar wordt gespeeld door Persoon 7, ze bevindt zich in de tent. Deze tent staat midden in de

bibliotheek. Bij de opdrachten van de tovenaar wordt het boek ‘TE GEK’ 3 getoond.

TOVENAAR: Goeie namiddag lieve kinderen, Wat komen jullie doen bij deze lieve tovenaar? Ik heb hier een boek bij mij vol met mysteries! Ik wil jullie alleen helpen als jullie mijn moeilijke toverspreuken juist kunnen uitspreken (tongbrekers). Ik zal ze eens voor zeggen: (tovenaar zegt drie tongbrekers) jullie krijgen even de tijd om ze in te oefenen, kies verstandig wie de opdracht gaat vervullen. Je krijgt maar 1 kans om de spreuk ( tongbrekers) juist te zeggen. Anders mislukt de betovering.

Opdracht 1 (Zie bijlage 2) De tovenaar geeft een tongbreker:

- Ping en pong speelden pingpong, ping pingpongde de pingpongbal naar pong en pong pingpongde de pingpongbal naar ping.

- De postkoetskoetsier poetst de postkoets met postkoetspoets op een postkoetspoetsdoek - De knappe kapper knipt en kapt nog knapper dan kapper knap de knappe kapper - Mientje mandenmakers mooiste meisje maakt mutsjes met moeders machientje

Opdracht 2 (Zie bijlage 2) Wat zie je? (Optische illusies) Opdracht 3 (Zie bijlage 2) Raadsel oplossen (Doordenkers) Doelen van de opdrachten Leren luisteren en kijken naar anderen en in dit scenario specifiek met als doel om de moordenaar te vinden.

INSPECTEUR: Weten jullie waarom je zo een tongtwister moet leren? Wat heb je moeten doen om zo een tongtwister te doen slagen? (Kinderen reageren: Nauwkeurig luisteren) Waarom is luisteren in een moordzaak belangrijk? (Kinderen reageren: Om de moordenaar te achterhalen, horen wat ze zeggen en wat ze verkeerd zeggen.) INSPECTEUR: Waar was je gisterenavond? TOVENAAR: ik was een nieuwe toverspreuk aan het oefenen om de tafel te laten vliegen, maar in plaats van dat de tafel begon te vliegen, vloog mijn toverstok weg! Maar ik heb de dief in de bibliotheek zien gaan! Hij is de dader!

De inspecteur maakt notities van het gebeuren om het op een echt onderzoek te laten lijken. De inspecteur en zijn stagiaires gaan naar de dief.

3MÈGE, A., Te GEK, Casterman, 2009, p. 8, 12, 13, 24, 25

5

DE DIEF

In de hoek recht tegenover de stripafdeling staat de dief, gespeeld door Persoon 8. Hier gaat het over gedichten.

DIEF: Dag lieve kindjes, hebben jullie waardevolle spullen thuis? Misschien een mooi juweeltje dat ik kan stelen? Kijk dit heb ik vannacht gestolen, een kandelaar, een dvd,… ( de dief neemt materiaal uit de plunjezak). Mooi hé? Ik heb nog iets moois gestolen! Een gedicht (de dief neemt het gedicht, maar het gedicht is verscheurd). Wat is er nu gebeurd? Mijn mooi gedicht. Kunnen jullie het maken?

Opdracht 1 (Zie bijlage 3)

Plak het verknipte gedicht4 in de juiste volgorde. Het gedicht komt uit de gedichtenbundel van de bibliotheek.

Opdracht 2 Geef me 8 rijmwoorden op verdacht. Mogelijke antwoorden: acht, lacht, zacht, pracht, kracht, dacht, vracht,... Doelen van de opdrachten Het achterhalen van samenhang in bepaalde gegevens.

INSPECTEUR:Zeg eens, waarom zou jij de moord niet gepleegd hebben? DIEF: Ik heb niemand vermoord! Het was twaalf uur en ik werd bang… Ik hoorde steeds een vreemd geluid... Het leek op een spook!

De inspecteur maakt hiervan notities en gaan naar het spook.

4 Uit: Kruit J., De maan begon te schijnen, Den Haag, Leopold, 2002

6

HET SPOOK

Het spook wordt gespeeld door Persoon 5. Zij staat in de stripafdeling. Hier worden de strips van de bibliotheek getoond. Het standbeeld voor de bibliotheek wordt hierbij eventueel ook betrokken.

SPOOK: Oehoehoeoeoeoeoe, jullie verdenken mij? Hoe durven jullie! Ik beloof plechtig dat ik het niet gedaan heb. Ik ga jullie niet vertellen wie het gedaan heeft, maar ik wil jullie wel een hint geven over het moordwapen. Ik ga jullie dat niet zelf gewoon vertellen, dat verdienen jullie niet! Mij zo beschuldigen! Kijk maar eens goed in mijn strip, of je nergens een moordwapen weet te vinden. Als je het juist hebt, dan krijg je van mij een tip over de echte dader!

Opdracht 1(Zie bijlage 4) Je krijgt een strip, zoek het moordwapen. Opdracht 2 Het spook geeft een omschrijving. De kinderen zoeken een strip van die bepaalde stripfiguur. Bv. Ik zoek een figuur met een strooien dakje op zijn hoofd De kinderen brengen een Jommekesstrip. Omschrijvingen:

- Een jongen en een meisje met een teletijdsmachine (Suske en Wiske) - Een man met 3 haren die van wafels houdt (Nero) - Een gele figuur die steeds d’oh zegt (The Simpsons)

Doel: De situatie kunnen begrijpen en verwoorden aan de hand van een prent.

SPOOK: Wie leest er graag stripverhalen? WPersoon 5 lees je graag? INSPECTEUR:We hebben gehoord dat je Hamilton vermoord hebt met een horloge? SPOOK: Met een horloge kan je niemand vermoorden! Met welk voorwerp wel? Misschien weet Tukker het…

De inspecteur en zijn stagiaires gaan naar de buurman Tukker.

7

BUURMAN TUKKER

De buurman Tukker wordt gespeeld door Persoon 6. De buurman staat in de cd-hoek. Het boek De grote

hamster massamoord 5 wordt hier vermeld.

BUURMAN: Beste kinderen. Ik ben Tukker de buurman. Zoals jullie wel zien, heb ik een heel leuk boek in mijn handen waaruit ik jullie heel graag iets wil voorlezen. Er hangt wel een opdracht aan verbonden waardoor jullie opnieuw een puzzelstuk kunnen verdienen. Jullie zijn allemaal speurders dus het is enorm belangrijk dat je je kan inleven in de rol van het slachtoffer maar ook de moordenaar zelf. Wat ik ga voorlezen moeten jullie allemaal uitbeelden zodat jullie zich beter in de rol van de moordenaar en het slachtoffer kunnen inleven. Luister dus allemaal naar mijn verhaaltje! Hier gaan we!

Opdracht (Zie bijlage 5) Een tekst wordt voorgelezen door de buurman. De kinderen beelden uit wat er in de tekst staat. Doel: Als goede speurder moet je je goed kunnen inleven in wat er is gebeurd. Daarom dat je een situatie moet uitbeelden om terug in het verleden te komen en zo te kruipen in het vel van het slachtoffer en of moordenaar.

BUURMAN: Wie leest er graag boeken? WPersoon 5 boeken? Ook detective verhalen? Waarom? goed in te leven boeken INSPECTEURS: Waarom zouden we ons inleven in iemand? (Kinderen reageren: om te begrijpen waarom iemand iets doet). BUURMAN (onderbreekt): Ja maar in die boeken, komt er dan ook zo een toffe buurman in voor? INSPECTEUR: Genoeg! Ik zal u eens een vraag stellen: Waarom zouden we u niet moeten verdenken? BUURMAN: Ik had eens geen kogels in mijn geweer! Dus ik kan het niet gedaan hebben, maar ik hoorde in de verte toverspreuken…

De inspecteurs gaan samen met hun stagiaires naar de tovenaar.

5 DAVIES, K., De grote hamster massamoord, Haarlem, Gottmer, 2010, p. 165-166

8

ALTERNATIEF VOOR DE BIBLIOTHEEK

Er zijn vier hoeken waar de opdrachten kaarten liggen en de leerlingen ontrafelen de sporen in het groepje dat

ze ingedeeld zijn. Er staat een tijdslimiet voor Persoon 5 hoek. Er wordt na 10 min een fluitsignaal gegeven en

de leerlingen schuiven door. Zodra de leerlingen de opdracht hebben opgelost, gaan ze bij de leerkracht of

bibliothecaris om te controleren of de opdracht juist werd uitgevoerd. Als ze opdracht juist hebben uitgevoerd

kunnen ze een puzzelstuk verdienen. Als de leerlingen na het doorlopen van Persoon 5 hoek de moordenaar

nog niet gevonden hebben dan verwijst de bibliothecaris naar een boek van Geronimo Stilton.

SLOT

De puzzelstukjes vormen samen het gezicht van de tovenaar (=de moordenaar). Bovendien geeft Persoon 5 verdachte een laatste tip aan de laatste groep: het boek van Geronimo Stilton.

LAATSTE VERDACHTE: “Wow, zulke mooie kettingen! Die tekens! Ik herken ze! Die komen uit het boek met die muis… hoe heet die muis alweer… Geronimo Stilton

De naam van de tovenaar kunnen ze onderzoeken via hun code (op de ketting die ze van in het begin meekrijgen, staat een letter van de verdachte, de betekenis van die letter staat in Fantasia van Geronimo Stilton).

TOVEAAR: Het zou me gelukt zijn, mochten die slimme kinderen er geen stokje voor hebben gestoken! Maar Dawn Hamilton had het verdiend! Hij had ontdekt hoe mensen ook magische krachten konden krijgen… Ik zou mijn baan verliezen!

De inspecteurs slaan de tovenaar in de boeien en begeleiden hem naar buiten. Nadat de tovenaar naar buiten is geleid houden we nog een klasgesprek over boeken.

ALTERNATIEF VOOR DE BIBLIOTHEEK

De bibliothecaris belt (doet alsof) naar de politie om te zeggen dat ze de moordenaar van Dawn Hamilton

hebben gevonden.

9

BIJLAGE

BIJLAGE 1: PLATTEGROND

10

BIJLAGE 2: TONGBREKERS, OPTISCHE ILLUSIES EN RAADSELS

11

12

13

14

BIJLAGE 3: GEDICHT

In de nacht

Niemand die het ziet,

niemand die het weet: stiekem langs de trap

ga ik naar benee.

Buiten schijnt de maan, sterren lopen mee.

dicht achter het duin ligt de grote zee.

Alles wat ik denk,

alles wat ik wil staat nu in de nacht

en de nacht staat stil.

15

BIJLAGE 4: ZOEKPRENT

16

BIJLAGE 5: TEKST OM UIT TE BEELDEN

17