mot so van de ve mxh

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

MNG X HI V NH HNG CA MNG X HI I VI QUC PHNG AN NINH

I. TNG QUAN V MNG X HI ................................................................................... 2 I.1. S lc v mng x hi ................................................................................................ 2 I.1.1. Khi nim .............................................................................................................. 2 I.1.2. Qu trnh hnh thnh pht trin ............................................................................... 2 I.1.3. c im ............................................................................................................... 2 I.1.4. Phn loi ................................................................................................................ 3 I.2. V tr, vai tr v hiu qu truyn thng ca mng x hi ............................................... 4 I.2.1. V tr, vai tr ca mng x hi trong truyn thng .................................................. 4 I.2.2. Hiu qu truyn thng ........................................................................................... 6 I.3. nh hng i vi i sng x hi ............................................................................... 8 I.3.1. nh hng tch cc................................................................................................ 8 I.3.2. nh hng tiu cc................................................................................................ 9 II. NH HNG CA MNG X HI I VI QUC PHNG AN NINH ............... 10 II.1. Tc ng t mng x hi i vi quc phng an ninh ............................................. 10 II.2. Mt s lin quan t mng x hi i vi quc phng an ninh ................................. 11 II.2.1. Nhng tit l chn ng th gii ca trang mng Wikileaks ................................ 11 II.2.2. Vai tr ca mng x hi trong cc s kin Bc Phi v Trung ng .................. 12 II.2.3. Nhng li cnh bo v mng x hi mt s nc ............................................. 15 II.3. nh hng ca mng x hi Vit Nam ................................................................... 16 II.3.1. Thc trng mng x hi Vit Nam ................................................................... 16 II.3.2. nh hng ca mng x hi vi quc phng - an ninh Vit Nam ........................ 18 III. XUT, KIN NGH ................................................................................................ 22 III.1. Xy dng hnh lang php l ......................................... Error! Bookmark not defined. III.2. u t tim lc v con ngi ........................................ Error! Bookmark not defined. III.3. Tuyn truyn gio dc .................................................. Error! Bookmark not defined. PH LC ............................................................................................................................ 23 TI LIU THAM KHO .................................................................................................... 25

1


I. TNG QUAN V MNG X HI I.1. S lc v mng x hi I.1.1. Khi nim Mng x hi (MXH), hay gi l mng x hi o, (ting Anh: social network) l dch v ni kt cc thnh vin cng s thch trn Internet li vi nhau vi nhiu mc ch khc nhau khng phn bit khng gian v thi gian. Hoc n gin hn: Mng x hi o l mt trang web m ni mt ngi c th kt ni vi nhiu ngi thng qua chia s nhng s thch c nhn, ni , c im hc vn I.1.2. Qu trnh hnh thnh pht trin S ra i v pht trin ca mng ton cu (World Wide Web) nm 1991, gip cho vic khai thc thng tin trn internet c thun tin, s lng ngi s dng Internet trn th gii ngy cng tng mnh. Xut hin cc nhu cu kt bn trn internet, nm 1995, trang classmate ra i vi mc ch kt ni bn hc; nh du s xut hin MXH u tin trn th gii. Tip theo l s xut hin ca SixDegrees vo nm 1997 vi mc ch giao lu kt bn da theo s thch; nm 2002, trang Friendster xut hin cng thu ht s ch rt ln ca c dn mng M; n nm 2004, MySpace ra i vi s cho php xem phim nh tr thnh trang mng x hi hp dn i vi c dn mng; Nm 2006, cng vi s xut hin ca Facebook vi nhng tnh nng mi nh cho php ngi dng t to nn mt ngi nh o ca mnh trn mng v chia s vi mi ngi, thu ht s lng ln ngi tham gia vo trang MXH ny. n nay, MXH pht trin th h 3 v c coi l phin bn 2.0 ca website (phin bn website 1.0 l cc trang web truyn thng, ni dung ca n do ban bin tp xy dng). MXH tr nn kh ph bin v tim nng i vi cng ng mng trn th gii. Trong tng lai, cc MXH s ngy cng pht trin v thu ht nhiu ngi dng thit b cng ngh di ng, vi kh nng kt ni 24/24 (hin ti, MXH h tr cng c gi in, nhn tin n cc s in thoi, bn trc tuyn (thm ch h thng ng knh ca Goolge cn ghi li c cc hnh nh ang chuyn ng nhiu ni trn th gii). Mt s thit b nh iPhone, iPad, c giao din tch hp biu tng kt ni MXH Facebook, Yahoo, ) I.1.3. c im - MXH c 2 c trng c bn: + C s tham gia trc tip ca nhiu c th (c nhn hoc t chc - nhng vai tr nh c nhn) + L 1 website m, ni dung ca website c xy dng hon ton bi cc thnh vin tham gia. Ngoi 2 c trng c bn trn, MXH cn c cc c im sau:

2


- MXH c nhiu tnh nng cho ngi dng chia s thng tin, nh: chat, e-mail, phim nh, voice chat, chia s file, blog v x lun. - Thng tin a dng, nng st: Thng tin chia s trn MXH phong ph, a dng, kp thi nhng nhn chung thiu tin cy. - D dng kt bn vi ngi l - bt c ni u v bt c lc no: Bng mt c nhp chut mi lm quen hoc ng lm quen vi mt ngi xa l, nay li x hi ca ta li c an thm mt si quan h x hi na. Truyn thng trn MXH o gip chng ta vt qua nhng ngng ngng v hnh thc, a v x hi, xc cm t nhin - D dng qun l nhm bn b: Thng tin v cc thnh vin c nhn din thng qua h s i din, b su tp nh c nhn, nhng bi ht, on quay phim m h chia s trn trang c nhn; Bt c ngi s dng khi ng nhp vo cc trang web mng x hi, mi hot ng t thnh vin trong nhm u c thng bo c th qua cc hnh thc nh: tin nhn, hnh nh mi, mn qu, li mi kt ni Nh vy, so vi hnh thc giao tip truyn thng, mng x hi o gip ngi ta tit kim thi gian, khng tn sc vch k hoch v ghi nh qu nhiu thng tin v bn b. - H tr ti a nhu cu tm kim: Cho php tm kim thnh vin theo nhiu tiu ch: s thch, ngh nghip, ni c tr trng hc, ni lm vic, ngy sinh nht, - H tr truy cp min ph: a s cc MXH cho truy cp min ph bn cnh mt s dch v tr ph (nh dch v qung co, ti sn o, ). - H s c nhn thng c cng khai: a phn, tt c nhng thng tin v gii tnh, tn gio, tui tc, trnh hc vn, thm ch s thch v hnh nh c nhn ca ngi m ta quen (hoc mun lm quen), c th tm hiu thng qua trang c nhn ca ngi , tr khi h c tnh mun n giu. - Thng tin c th khng c xc thc: Mt c nhn hoc t chc c th truy cp ng thi nhiu MXH v c th c nhiu ti khon trong mt MXH vi thng tin do h t khai bo. - Tnh ring t khng c bo m: Sau mi ln truy cp, cc c th thng li du vt truy cp trn mng (hay cn gi l du vt in t). Ln theo du vt in t ngi ta c th xc minh c v tr truy cp. Ngoi ra, thng tin chia s ni b c th b thnh vin trong nhm pht tn ti nhm khc. I.1.4. Phn loi C nhiu kin khc nhau v cch phn loi MXH, da trn cu trc mng c th chia lm 3 loi nh sau:-

MXH ly c nhn lm trung tm (Ego centric), v d nh Myspace MXH ly cc mi quan h lm trung tm (Relationship centric), v d nh Facebook 3


-

MXH ly ni dung lm trung tm (Content centric), v d nh Youtube

Nh nghin cu Eric K. Clemons thuc i hc Pennsylvania, M chia MXH thnh 6 loi cn bn da trn mc ch s dng ca ngi dng:-

gii tr: in hnh c Second Life ca M, hoc VinaGame ca Vit Nam, v Garena ca Singapore kt ni: Ni bt nht l Facebook, MySpace ca M, hay YuMe, ZingMe ca Vit Nam. C th ni y l mng ph bin nht ca MXH. kt ni nhm mc ch chia s thng tin: y l nhng cng ng mng c cng mi quan tm n mt vn no . V d yelp.com ca M (v website tng t yup.vn v thodia.vn ca Vit Nam) l ni cng ng chia s thng tin nh gi v nhng ni m c dn trong cng ng quan tm v thng lui ti (nh hng, siu th). Hoc tripadviser.com l cng ng dnh cho nhng ngi thch du lch. Dnh cho gii chuyn gia kt ni v chia s thng tin: in hnh l LinkedIn.com ca M, XING.com ca c v CyVee.com ca Vit Nam. tm s h tr v h tr cng ng: Thng nhm n nhng nhm i tng c th, v d webtretho.com, otosaigon.com. To v qun l ni dung gii tr: Khng th khng nhc n YouTube, Flickr, WordPress, hay vnphoto.net ca Vit Nam Ngoi ra cn c s phn bit MXH ni bi vi MXH din rng.

-

-

-

-

-

I.2. V tr, vai tr v hiu qu truyn thng ca mng x hi I.2.1. V tr, vai tr ca mng x hi trong truyn thng - MXH l cng c truyn thng hiu qu nht trn internet Tc lan truyn tin tc trn MXH rt nhanh v cc MXH c nhiu thnh vin tham gia nn tin tc trn MXH ph bin n cng ng mng rt nhanh. Ngoi ra, internet l mt trong ba cng c truyn thng quan trng nht hin nay. Ba cng c truyn thng quan trng hin nay gm: s 1 l truyn hnh, s 2 l bo in v internet (trong tng lai internet c th ng u). - MXH tham gia vo tt c cc lnh vc ca truyn thng v ngy cng c vai tr quan trng hn trong truyn thng Ngy 3/5/2001, ti hi ngh ca Lin Hp Quc nhn ngy T do bo ch th gii Tng th k Lin Hp Quc Ban Ki-moon v ch tch UNESCO Irina Bokova a ra tuyn b chung nhn mnh vai tr ca MXH, trong c on: Chng ta ang c nhng c hi cha tng c, nh cc cng ngh v phng tin truyn thng mi. Ngy cng nhiu ngi c th chia s thng tin v trao i quan im, 4


khng ch trong quc gia v cn vt ra ngoi khun kh cc bin gii. y l iu tuyt vi to iu kin cho s sng to, cho nhng x hi tt p v cho tt c mi ngi. Vai tr ca MXH trong vic to ra v duy tr t do thng tin c cao. Tt c cc lnh vc ca i sng x hi t chnh sch x hi n m thc v thi trang u c chia s trn MXH. Trong thi i ngy nay, cc phng tin nh in thoi di ng, mng x hi, c nhiu ngi, c bit l nhng ngi tr tui, s dng rng ri v to ra tin b x hi. - Gp phn thc y truyn thng pht trin Bo ch truyn thng ang ng trc thch thc ca vic chy ua a tin nhanh hn v a dng hn cc MXH. Tuy nhin cc chuyn gia cho rng s pht trin ca cc MXH khng nht thit dn n suy vong ca cc loi hnh bo ch truyn thng. Thng tin ca truyn thng MXH khng phi l bo ch, song bo ch khng th pht l quyn lc truyn thng ca MXH ang ngy cng ln. Cc chuyn gia ch ra rng c 3 lc lng trong cuc cch mng thng tin hin nay, gm cc MXH, nhng c nhn dn dt xu hng thng tin trn cc MXH, v bo ch truyn thng. Chng hn trong cc din bin Tunisia hay Ai Cp, nhng ngi dng in thoi di ng v MXH to ra mt lng thng tin khng l. Mt s c nhn, chng hn nh Wael Ghonim tr thnh ngi dn dt lung thng tin . V cui cng, cc knh truyn hnh nh Al-Jazeera hay France 24 - vi th mnh kim chng thng tin, gip a thng tin t cc nhng ngi s dng cng ngh v mng x hi tr thnh tin tc. Bo ch truyn thng khin cc tin tc c ph bin rng ri. Ba lc lng ny hnh thnh mt tam gic tng h ln nhau. Tin tc sau khi pht i li c cc thnh vin ca mng x hi tip nhn, truyn b v tho lun, ri t to ra ln sng tin tc mi. Hi ngh Truyn thng x hi ca i hc Oxford va din ra ti Anh tp trung vo tc ng ca truyn thng x hi. im c bit th v l cc tuyn b nhm tho lun Cc mi quan h ang thay i gia blog v truyn thng chnh thng. Richard Sambrook, Gim c B phn tin tc ton cu ca T hp truyn thng Anh BBC pht biu: Tc ng ca truyn thng MXH ang c nh gi qu cao trong ngn hn v b nh gi qu thp trong di hn. ng tha nhn truyn thng chnh thng ang hc theo truyn thng MXH c bit vi vit blog (blogging) v Twitter, nhng khng ai tho lun v nhng tc ng v lu v di. V lu di cc t chc tin tc s khng cn s hu tin tc na. C mt s chuyn bin i vi nh bo t l ngi gc cng thng tin thnh chia s thng tin trong mt khng gian cng cng. Do , nh bo cng dn l mt iu g c tnh n. Sambrook nhn mnh: Tin tc ngy nay phi chnh xc v cng bng, song iu quan trng i vi c gi, khn gi, thnh gi l thy c tin tc c sn xut nh th no, thng tin n t u v n hot ng nh th no. Tnh khn cp ca tin tc quan trng nh chnh vic pht i tin tc vy. 5


I.2.2. Hiu qu truyn thng - MXH c tc lan truyn tin tc nhanh nht hin nay Thng tin trong MXH c lan truyn t nt ny n nt khc thng qua lin kt gia cc nt v c th lan ra ton b MXH. Trong nt (node): L mt thc th trong mng. Thc th ny c th l mt c nhn, mt doanh nghip hoc mt t chc bt k no Lin kt (tie): l mi quan h gia cc thc th . Trong mng c th c nhiu kiu lin kt. dng n gin nht, MXH l mt n th v hng vi cc mi lin kt ph hp gia cc nt. Ta c th biu din mng lin kt ny bng mt biu m cc nt c biu din bi cc im cn cc lin kt c biu din bi cc on thng.

S mng x hi V d lan truyn tin: Mng c 1.000.000 thnh vin lin thng, mi thnh vin thuc t nht 1 nhm trung bnh khong 100 c th. Mt bn tin A c ng ln bi thnh vin no , ln th nht tin A lan truyn n 100 thnh vin trong nhm. Ln th 2, mi thnh vin li lan truyn tip cho cc thnh vin thuc nhm khc, s thnh vin bit A c th l 100 x 100 = 10.000. Ln th 3, li lan truyn nh trn, s thnh vin bit A c th l 100 x 10.000 = 1.000.000. Nh vy ch sau 3 ln lan tin mt triu thnh vin c th bit tin A. Tuy nhin thi gian loan 6


tin cn ph thuc vo vic cc thnh vin c online hay khng? Nu mi ngi u online th tin A ngay lp tc tin c lan ton mng. V d thng tin v ci cht ca trm khng b Osama bin Laden c lan truyn trn MXH nh sau: 22 gi 35 ngy 1/5/2011 (gi Washington), trang Twitter chnh thc ca Nh Trng ng ti cu trch dn ca tng thng M Obama v ci cht ca Bin Laden: Ti c th thng bo vi ngi dn M v ton th gii, M ch o mt chin dch v git cht Osama bin Laden. Tuy nhin, khong 1 gi trc khi Obama thng bo nhng thng tin cho ton th ngi dn M, Twitter tr thnh cng c pht tn thng tin v s kin ny trn ton th gii vi 12 tin ng ti ca gim c truyn thng Nh Trng, cc bo New York Times, CNN, Ti thi im 0 gi 30 ngy 2/5/2011 c 2.205 blog tin tc, 1.349 bn tin v 3.658 din n mng cp n vn ny. Ngay sau , Twitter ghi nhn mt k lc mi v tc ng tin trn nn tng ca mnh. Thng bo ca Twitter vit: Chng ti ghi nhn c mt tc tweet cao nht t trc n nay. n 23h, cc thng ip c a ln Twitter vi tc 5.106 tweet/giy (khong 18,4 triu tweet/gi, tweet l mt cu hoc mu tin m ngi dung a ln). (Theo ICTnews) Ch trong 2 gi k t khi thng tin v ci cht ca trm khng b Osama bin Laden c tng thng M xc nhn, trang Facebook vi tiu Osama Bin Laden cht ngay lp tc c hn 150.000 ngi tham gia bnh lun, chia s nhng thng tin v ci cht ca trm khng b. Theo bo co Net Usage Index For News (Ch s s dng Internet cho tin tc) ca hng thng k v theo di Internet Akamai, trong nhng gi u tin cc tin tc v ci cht ca Bin Laden thu ht ti 4,1 triu lt xem mi pht (mc d tin c tit l vo ngy ngh cui tun v c tng thng M cng b vo lc gn na m) V d Vit Nam: Cha bao gi ci tn Uyn Linh Idol li c lan ta nhiu nh vy. Nu nh g ci tn Uyn Linh Idol trn Google, c n hn 1.700.000 kt qu tm kim. N khin cc nh tip th, kinh doanh Vit Nam phi ngh v vic s dng cng c tip th trn MXH nh th no?-

Trong nhiu trng hp truyn thng gp kh khn, MXH vn pht huy c hiu qu

V d: Khi ng t, sng thn p vo nc Nht, vic lin lc bng in thoi trong ni a v vi nc ngoi gn nh b t lit. Tuy nhin, nhiu ngi tm c phng tin khc cp nht thng tin c nhn v trn an ngi thn qu nh, l cc MXH nh Facebook v Twitter. "Cc mng tiu blog nh Twitter hay mng x hi kiu Facebook th hin tt nht vai tr ca chng trong vic truyn pht thng tin", Eza Gottheil, mt nh phn tch ca hng 7


Technology Business Research, nhn xt. Ch mt gi sau khi ng t xy ra, hng Online Social Media o c mi pht c 1.200 tin nhn v v vic c gi i trn Twitter. Cn trn Facebook, cc trang cp nht thng tin v thm ha ny thu ht hng nghn thnh vin theo di. Nh Facebook, Twitter, ngi dn trn khp th gii c th nhn c nhng thng tin nhanh chng v tnh trng ca thn nhn h Nht cng nh gi thng ip cu chc bnh an. Nhng ngi tham gia cu h cng dng Twitter nh mt cng c cung cp cc thng tin gm ng dy nng cho nhng ngi khng ni ting Nht, cho ti cnh bo sng thn, thng bo lch tu ha v nhng ni tr n cho ngi mt nh ca. - MXH to ra hiu ng m ng trong cng ng Cc MXH c nhiu thnh vin tham gia nn tin tc trn MXH ph bin n cng ng rt nhanh v nh nhng ngi dn dt thng tin m nhiu thng tin chia s v tnh hoc c to ra hiu ng m ng trong cng ng Chng hn trong cc din bin Tunisia hay Ai Cp, nhng ngi dng in thoi di ng v mng x hi to ra mt lng thng tin khng l. Mt s c nhn, chng hn nh Wael Ghonim tr thnh ngi dn dt lung thng tin . V cui cng, cc knh truyn hnh nh Al-Jazeera hay France 24 - vi th mnh kim chng thng tin, gip a thng tin t cc nhng ngi s dng cng ngh v MXH tr thnh tin tc. Cc MXH nh Facebook, Twitter, Youtube, Google v mt s trang MXH khc, hay ni ng hn, mt s ngi iu hnh chng, v ang gi vai tr quan trng. Tham gia rt tinh vi khng ch vo vic kt ni, truyn ti thng tin gia cc thnh vin trong x hi, m cao hn th, h cn thm du vo la, to ra, dy ln nhiu t sng phn n, nhng cuc cch mng - lt cha tng c trong lch s ca cc nc vng Bc Phi-Trung ng. Nhiu ngi cng nhc n cc MXH nh Facebook., Twitter, Youtube nh l nhng ti ca cc s kin trn. I.3. nh hng i vi i sng x hi I.3.1. nh hng tch cc - p ng tnh lin tc v kp thi ca vic cp nht tin tc: Tin tc c cp nht thng xuyn lin tc bi nhiu ngi v lan ta nhanh chng nh cc mi lin kt trong mng. - Thc y truyn thng pht trin: MXH va cnh tranh, va h tr cho bo ch pht trin. Xut hin cc khi nim mi trong truyn thng nh We media, cng dn bo ch. We media cho php con ngi a tin tc, suy ngh, tng v hnh nh i bt c u, vo bt c thi im no. Tt c mi ngi u l mt phn ca cu chuyn, tt c mi ngi u c nh hng, mi ngi u c th tr thnh cng dn bo ch. 8


- H tr c lc cho cng tc vn ng, tuyn truyn, nht l cng vic tip th, qung co, kinh doanh ca cc t chc: To s nhn bit v thng hiu; cng c qun l trn mng v danh ting ca cng ty; Tuyn dng; Tm hiu v nhng k thut mi v v i th cnh tranh; Cng c cung cp thng tin c th can thip cc xu h ng c th xy ra trong tng lai; - MXH l ni cc c nhn t do trao i, to iu kin pht trin bn thn: + Trao i kinh nghim hc tp, lm vic trn cc trang web hc ngoi ng, din n cng ngh, + C hi pht trin cc tng kinh doanh + Ch ng trong vic tip cn thng tin: thng tin sn phm, thng tin o to vic lm, + T do chia s nhng suy ngh, tnh cm; to iu kin tm li bn b, ngi thn, giao lu, kt bn. + C hi cho nhng ngi am m sng to tm ti, khm ph I.3.2. nh hng tiu cc - Tn thi gian - C th to ra hiu ng m ng khng tt cho x hi - Kh qun l thng tin ca i tc mnh tip cn: + Nguy c b la o, li dng + Tnh chnh xc ca thng tin khng cao - nh hng ti tm l, tnh cm: + Khuynh hng bo lc + Xa lnh gia nh + Coi trng nhng mi quan h o hn nhng mi quan h thc t - nh hng ti li sng: + D b hm m thi qu thn tng hay vn no + Li sng khng lnh mnh ca cc thn tng 9


- Tip xc vi nhng vn khng ph hp: + Web en, kch ng bo lc + Truyn b t tng phn ng - Chng nghin th gii o - Nguy c ly nhim virus v l thng tin II. NH HNG CA MNG X HI I VI QUC PHNG AN NINH II.1. Tc ng t mng x hi i vi quc phng an ninh-

Ti phm trn internet (la o, li dng) ngy cng gia tng v tinh vi hn

Cc nh cung cp dch v trn internet lun a ra cc iu khon tha thun s dng v nhng cnh bo an ton cho ngi dng, nhng ngy cng c nhiu ngi b la o, li dng trn internet. MXH pht trin thu ht nhiu ngi truy cp t my tnh lm vic n cc thit b cng ngh di ng. Tnh trng r r v b pht tn thng tin c nhn, thng tin chia s ni b ngy cng nhiu trn internet.-

Sc mnh chnh tr ca truyn thng x hi

K t lc internet ph bin u nhng nm 1990, dn s th gii ni mng tng t vi triu ln vi t. Cng thi gian, truyn thng x hi tr thnh mt phn ca i sng i vi x hi ton cu. N bao gm nhiu yu t nh dn thng, cc nh hot ng, cc t chc phi chnh ph, cc cng ty vin thng, nhng nh cung cp phn mm, chnh ph Mt khi bi cnh truyn thng tr nn ng c hn, phc tp hn, v c nhiu ngi tham gia hn th cng chng c thm nhiu thng tin, c thm nhiu c hi tham gia ni chuyn trc cng chng, v c thm kh nng hp tc tp th. Trn v i chnh tr, nh nhng cuc biu tnh Philipin nm 2001 hay gn y l din bin Trung ng, Bc Phi cho thy, nhng t do mi m ny c th gp phn phi hp phn ln cng chng ang i hi thay i. Theo Clay Shirky tc gi ca The Political Power of Social Media: Vic s dng nhng tin ch truyn thng x hi - tin nhn, email, chia s hnh nh trn MXH, v nhng thuc loi nh vy - khng c duy nht mt kt qu nh trc. V th nhng n lc phc ha nhng nh hng ca chng n din bin chnh tr thng dn n nhng chuyn ci v. iu m t thn trng nht ca nhng n lc nh lng tr li cu hi "Liu nhng tin ch s c lm tng dn ch" l nhng tin ch c l khng gy hi g v trc mt v c th hu ch v lu di. Hn na chng c nhng hiu qu kch tnh nhng quc gia m khng gian cng cng kim ch nhng hnh ng ca chnh ph. Clay Shirky nhn mnh: C hai lun im phn bc li kin cho rng truyn thng x hi s thay i chnh tr quc gia. im th nht l nhng tin ch t thn chng l v dng v im th nh l chng c hi ln tt cho vic dn ch ha bi v nhng chnh ph c 10


on ang tr nn thnh tho hn v vic s dng nhng tin ch ny n p bt ng chnh kin-

Cc mi e da t an ninh mng nh hng n quc phng an ninh

Cng vi s pht trin ca khoa hc k thut v bng n ca cng ngh thng tin, tt c cc ngnh ngh lnh vc u ng dng nhng tin b ca khoa hc cng ngh dn n c s ph thuc t nhiu vo cng ngh thng tin ni chung khng gian mng ni ring. Tnh hnh chnh tr x hi s phc tp nu khng gian mng b li dng nht l trong nhng c quan trng yu nh B Quc Phng, Ti chnh ngn hng, Mc d chnh ph v cc chuyn gia bo mt ngy cng quan tm hn n an ninh mng nhng nhng l hng trong an ninh mng lin tc b pht hin, trong c nhiu l hng b li dng trc khi cc nh cung cp dch v a ra gii php khc phc. Nhiu t chc, doanh nghip b thit hi nghim trng do l nhng thng tin quan trng trn internet hay h thng mng my tnh b ngng tr, khng tin hnh c cng vic do b virus, b hacker tn cng, II.2. Mt s lin quan t mng x hi i vi quc phng an ninh II.2.1. Nhng tit l chn ng th gii ca trang mng Wikileaks Mc d trang mng Wikileaks khng phi l mt MXH thc s nhng nh MXH m cc tin tc trn Wikileaks mi lan ta nhanh chng v rng ri n cng chng. Mt khc, xt v mt website, Wikileaks thuc web phin bn 1.0, cn MXH l web 2.0. Do , chuyn xin nhc li nh hng quan trng ny: - WikiLeaks l s kin ca internet nm 2010: Trong lch s Internet, nu nh nm 1999 l nm ca Napster, th nm 2010 c cho thuc v WikiLeaks. Mng chia s file k thut s Napster lm thay i ngnh m nhc v vn bn quyn trong sut mt thp k sau k t khi thnh lp. Ln ny, WikiLeaks cng to ra nh hng tng t ti cng tc bo mt v tnh minh bch ca cc chnh ph. WikiLeaks ang to iu kin cho cc chnh ph, cc t chc v c nhn trn ton th gii tm cu tr li cho hng lot cu hi hc ba xung quanh chnh sch ca M, b mt c nhn, minh bch, quyn lc v c nhng nguy him ca mng thng tin ton cu na. Chng hn vo thng 4/2010, Wikileaks a ln trang mng ca h video cho thy mt chic trc thng Apache ca M git cht 12 ngi, trong c hai phng vin Reuters, trong mt trn tn cng Baghdad nm 2007. Mt nh phn tch qun s ca M hin ang i b a ra xt x v ti l video ny, cng cc ti liu nhy cm v qun s v ngoi giao khc. Wikileaks a ln mng gn 400 ngn ti liu cho bit chi tit v cc s kin ti Iraq sau cuc chin ca M nm 2003 - ch vi thng sau , h li tung ra 90 ngn ti liu mt gm cc phc trnh v tnh bo v cc bin c qun s M ti cuc chin Afghanistan. Theo tin ca VOA, Chnh ph Hoa K ln n trang mng Wikileaks v vic ph bin hn 250.000 cng in mt gi v Washington t cc i s qun khp ni trn th gii. Chnh ph M cng loan bo nhng bin php nhm ngn chn vic r r nhng thng tin nhy cm. 11


WikiLeaks cho rng, hng trm nghn vn bn mt ca M v hai cuc chin Afghanistan v Iraq, cng nhng thng tin trong ni b ngnh ngoi giao M m h cng b phi by s lm dng ca qun i M trn cc chin trng, cng nhng mu thun gia v b ngoi ca cc quan chc M vi nhng g h ni hu trng. Gn y nht, WikiLeaks li vn thm mn b mt v nh t Goan-ta-na-m. Nhng tit l chn ng ca trang mng WikiLeaks v cc t nhn b giam gi ti nh t Goan-ta-nam li tip tc lm chao o nc M. 759 ti liu qun s mt b r r ca Qun i M v ni tnh nh t Goan-ta-na-m c WikiLeaks cung cp cho bo Ngi bo v (Anh) v Thi bo New York (M) vn thm bc mn b mt v hot ng ca nh t gy tranh ci nhiu nht ca nc ny. Phn ng trc vic r r thng tin nhy cm v nh t Goan-ta-nam trn bo ch, B Quc phng M by t e ngi vic tit l nhng ti liu c th tc ng xu n n lc bo v cng dn ca chnh quyn M hin nay. - WikiLeaks lm chn ng gii bo mt Nh phn tch truyn thng mng Jeff Jarvis ca bo c Welt am Sonntag cho rng WikiLeaks v Internet chc thng kh nng bo mt ca cc chnh ph. ng ni: WikiLeaks cng chng t rng khng c b mt no l an ton. Trong k nguyn Internet ngy nay, sc mnh ang chuyn t nhng ngi nm gi b mt sang nhng ngi m ca. l s tht ang ni ln trong thi i chng ta. Nhng ngi phn i WikiLeaks cng b ti liu mt th cho rng vic tit l nhng vn bn ny l phm ti. ng Clay Shirky, mt cy bt ni ting ca M v tc ng ca Internet ti x hi v kinh t, cho bit ng c nhng phn ng tri ngc v WikiLeaks, nhng kin quyt phn i tin trnh php l nhm ng ca trang mng ny. Trn trang nht k in t ca mnh, ng Shirky vit: Ging nh rt nhiu ngi, ti c nhng nh gi tri ngc nhau v WikiLeaks. Cng dn ca cc nn dn ch cn c bit nh nc ni g v lm g khi nhn danh h v WikiLeaks ci thin rt ln kh nng ny." "Tuy nhin x hi loi ngi khng chu ng c s minh bch trn tri v ngi ta phi nht tr vi nhau rng h cn ni ring vi nhau nhng quan im m khi ra cng chng h s phi ni khc i. WikiLeaks ph v kh nng y. Nh trng cnh bo rng vic ph bin nhng vn kin nh cp v b mt chng nhng gy nguy him ti tnh mng ca cc nh ngoi giao v nhn vin tnh bo m cn phng hi ti n lc thc y nhn quyn trn th gii. Tuy khng cp ti ni dung ca mt s cng in m WikiLeaks tit l, Nh trng ni rng cc bo co ngoi giao rt thng thn nhng khng y ; v nhng bo co khng phi lc no cng nh hng ti cc quyt nh v chnh sch. II.2.2. Vai tr ca mng x hi trong cc s kin Bc Phi v Trung ng II.2.2.1. Mng x hi h tr cc phong tro dn ch T gia thng 12 nm 2010 n nay, ti nhiu nc vng Bc Phi v Trung ng, c bit l Tuynisia, Ai Cp xy ra nhng bin ng chnh tr ht sc to ln, su sc. Nguyn nhn c th t nhng cn nguyn su xa, mang tnh ch quan v c nhng nguyn nhn khch quan - li rt c th l nguyn nhn quan trng, ch yu. - S kin ny bng pht t mt vic ht sc nhy cm c lan truyn trn MXH: 12


Ngy 17/1/2011 ngi ta quay c cnh mt cng dn Tuynidi, 26 tui, khng c vic lm, phi i bn hng rong, nhng b cnh st tch thu gnh hng rong, do phn ut qu t thiu trn ng ph. Hnh nh c mt my quay in thoi quay li v tung ln cc trang MXH Facebook, Twitter, Youtubengay sau nhiu cuc biu tnh , bo lon lin tip n ra Sidi, Boudid v cc tnh thnh ph khc ca Tuynisia. Qua cc cuc x xt, trn p, phn khng c hng chc ngi b cht, hng trm ngi b thng. Trc sc p ca phe i lp v cc lc lng biu tnh, ngy 14/2/2011, Tng thng Ben Ali cng gia nh phi trn chy khi Tuynisia. - Cuc cch mng hoa nhi: Bin ng chnh tr chnh tr d di Tuynisia c th gii khoc cho mt ci tn m miu: cuc cch mng hoa nhi. N nhanh chng tc dng, ly lan sang hng lot nc vng Bc Phi v Trung ng, nh Algeria, Ai cp, Lybia, Yemen, Barain, Sudan, Iran, Oman, Jokdannia, Gibita. Bn cnh nhng nguyn nhn bn trong nh: s l thuc ca nhng nc ny vo nc ngoi v kinh t, chnh tr, qun s, ngoi giao; ng li chnh tr v cch thc iu hnh t nc c on, chuyn quyn, gia nh tr, tham nhng; Tnh trng i ngho tht nghip, m ch, ti phm v t nn x hi gia tng; Nh cm quyn khng nhn c s trung thnh, ng h tht lng ca qun i v cc lc lng cnh st cn phi k n nguyn nhn quan trng na, l vai tr v s tc ng ca bo ch v cc trang MXH. - M s dng MXH h tr cc phong tro dn ch: Thng 3/2005, Quc hi M thng qua b lut Thc y dn ch cc nc Arp, trong c iu khon yu cu B Ngoi giao Hoa k thnh lp cc trang website, cc MXH lin kt, h tr cc phong tro dn ch, ti tr tin bc cho cc t chc phi chnh ph (NGO) thuc khi Arp. MXH Twitter ra i t chnh sch v th hin rt r s li hi trong thi gian qua. S tham gia ca mt s trang MXH vi t cch l nhng cng c ht sc li hi cho cc cuc cch mng hoa nhi v bo ng chnh tr v ang din ra Bc Phi v Trung ng, cng c bo ch nc ngoi nu ra. Ngy 22/1/2011, t bo The News York Times ng bi vit trn Internet, c on hu ht cc quc gia trong th gii A rp, Facebook hin nay l mt trong s 10 trang web c truy cp nhiu nht. Ti Ai Cp, n ng th 3 - sau Google v Yahoo. C 9 ngi Ai Cp th c 1 ngi truy cp Internet v khong 9% trong s ny hin ti ang online trn Facebook.- trong tng s gn 800.00 thnh vin. Thng tin v cuc chin trn mng cng c bo ch nc ngoi cp nht nng hi, ging nh thng tin trn chin trng ang din ra ngy m quyt lit. Cc bo vit v bo in t nh Global Post, Tech.fortune, Techgeek.com c cc bi vit trn Internet Ai cp chn Facebook v Twitter , MXH ang i theo xu hng xu ti Ai Cp, Ai Cp phn i cc trang MXH v bo ch tham gia to nn nguy c v hnh, Ai Cp tri qua ngy th ba ct t thng tin trn mng. Cc MXH nh Facebook, Twitter, Youtube, Google v mt s trang MXH khc, hay ni ng hn, mt s ngi iu hnh chng, v ang gi vai tr quan trng. Tham gia rt tinh vi khng ch vo vic kt ni, truyn ti thng tin gia cc thnh vin trong x hi, m cao hn th, h cn thm du vo la, to ra, dy ln nhiu t sng phn n, nhng cuc 13


cch mng - lt cha tng c trong lch s ca cc nc vng Bc Phi-Trung ng. Nhiu ngi cng nhc n cc MXH nh Facebook., Twitter, Youtube nh l nhng ti ca cc s kin trn. Ch t ngy sau v ni dy ca ngi dn dn n s sp ca Tng thng Tunisia Zine al-Abidine Ben Ali, cc cuc biu tnh tng t cng n ra ti nc lng ging Ai Cp. Khi u cho hot ng ny l s phi hp gia cc nhm i lp khc nhau thng qua cc trang MXH. Nhng ngi Ai Cp tr tui pht ng cuc biu tnh t ngy 25/1 qua cc trang MXH. Chnh quyn lp tc ngn chn nhng v hiu v sau 18 ngy ngi dn ni dy, Tng thng Mubarak buc phi "nh neo". II.2.2.2. Internet chm ngi lt tng thng Mubarak Ai Cp v c vng Bc Phi v Trung ng, ngi ta rt quan tm ti nhn vt mang mt danh ElShaheed-ting Arp c ngha t v o, ngi ng vai tr chnh trong vic kch ng gii tr Ai Cp thng qua MXH Facebook. Ngi c nhc n vi vai tr khuy ng cuc ni dy ca ngi Ai Cp l Wael Ghonim, mt nhn vin 30 tui ca hng Google v ang c coi nh "ngi hng". Ghonim tng l qun tr ca trang chng nn tra tn trn Facebook. Khi tr li phng vn CNN, Ghonim nhn mnh: "y l mt cuc cch mng Internet v ti s gi l cuc cch mng 2.0". Mi chuyn bt u khi Walid Rachid, 27 tui, mt nh hot ng trn Internet vit mail cho Ghonim, khi ang hot ng nc danh, ngh h tr cho k hoch biu tnh vo ngy 25/1. B i ny lin lc vi nhau qua h thng chat ca Google, hnh thc m Ghonim tin l an ton nht, v cng nhau lp ra lin minh gia cc nhm thanh nin khc nhau. H qua mt cc nhn vin an ninh ca chnh quyn bng cch ni mt cch kh l trn mng rng s gp nhau ti mt thnh ng, nhng trn thc t cuc gp ny din ra ti mt khu vc ngho Cairo. Nh hot ng mang hai dng mu Ai Cp v Ireland l Sally Moore, 32 tui, cho bit thm cc nh hot ng chia lm hai nhm hnh ng. Mt nhm tp hp lc lng trong cc qun c ph, nhm cn li i h khu hiu xung quanh cc to nh v ku gi mi ngi ra ng biu tnh phn i i ngho. "Nhm ca chng ti bt u hnh ng khi tp trung c 50 ngi. Nhng khi chng ti ra ng th con s i cng ln ti hng nghn", Sally Moore ni vi The New York Times v ngy biu tnh u tin hm 25/1. T nhm thanh nin u tin, nhng ngy biu tnh tip theo thu ht hng nghn ngi ko ti qung trng trung tm Tahrir Cairo i Tng thng Hosni Mubarak t chc. Nhiu ngi trong s ny xung ng do cc li ku gi a trn MXH Twitter, trong khi nhng ngi khc r nhau i biu tnh bng tin nhn in thoi. Pht hin ra vai tr ca Internet trong cc cuc biu tnh, chnh quyn Mubarak phn ng tc th. Ngy 28/1, tng thng ra lnh chn cc MXH v cui cng l yu cu c 4 nh cung cp Internet ca Ai Cp chm dt dch v phn tn sc mnh ngi biu tnh. Trong khi , nh cung cp dch v di ng chnh ti Ai Cp l Vodafone cng cho bit h b buc phi chn sng. Nhng hnh ng kim duyt ca chnh quyn Mubarak lp tc cho thy hon ton khng c hiu qu. Ngy Ai Cp khng c internet 28/1 cng c gi l "Ngy ni gin" khi hng triu ngi xung ng. Bin php ca chnh quyn khng th ngn c vic ngi biu tnh lin lc vi nhau tp hp lc lng. Chnh quyn Mubarak cng khng th "che mt" c th gii v nhng g ang din ra ti Ai Cp. Knh truyn hnh v tinh Al-Jazeera vn pht i tin tc trc tip v cuc biu tnh sut c ngy, vi s cp nht ca mng li phng vin khp Ai Cp qua h thng in thoi c nh. 14


S kin ngy 28/1 cng cho thy, cuc biu tnh Ai Cp c th khi u t Internet nhng sau vi ngy khng cn ph thuc vo mi trng ny na. Bng chng l d c Internet ln mng di ng u b chn, ngi biu tnh vn xung ng vi s lng cn ng hn nhiu so vi trc. Nm ngy sau, do sc p ca cng ng quc t, chnh quyn Mubarak buc phi khi phc cc dch v vin thng v cc nh hot ng tip tc quay li mi trng trc tuyn tp hp lc lng. Tuy nhin, n thi im , ln sng biu tnh pht trin rt nhanh v lan rng khp Ai Cp. Do vy vai tr quyt nh ca Internet trong vic ku gi mi ngi xung ng khng cn na. Trn thc t, cuc ni dy n ra ngy 25/1 l s tp hp ca nhiu nhm hot ng tng xung ng sut 10 nm qua ti Ai Cp. H thuc cc thnh phn x hi v chnh tr khc nhau, t cng nhn, cc blogger, cc nh hot ng i dn ch cho n nhng thm phn cp cao v thnh vin ca t chc Anh em Hi gio, phong tro Hi gio c quy m khu vc. y l ln u tin tt c cc nhm hot ng ny cng nhau i biu tnh v cng l ln u tin h nhn c s ng h ca hng triu ngi dn khng phi l thnh vin trong nhm ca h. Vai tr ca Internet th hin ch cc nhm i lp tp hp lc lng v phi hp vi nhau thng qua cc MXH v in thoi di ng. Ln gn y nht Ai Cp chng kin cuc tun hnh c quy m tng t l vo nhng nm 1940. Khi nhng hiu sch mang quan im cp tin, cc t bo b mt v nhng cuc hp ca cc nghip on b cm hot ng ng vai tr tp hp lc lng. Cn ngy nay, vi th h cng dn k thut s th vai tr ny thuc v internet v mng in thoi di ng. II.2.3. Nhng li cnh bo v mng x hi mt s nc-

Tng cng kim sot thng tin trn cc trang MXH

Mt i pht thanh c ting Chu u, trong bi vit gn y c ta Cch mng: Iran-Thin An Mn-Ai Cp nu ra nhng kinh nghim lm cch mng, kch ng qun chng gy ri, bo lon, trit li dng cc s c, tai nn, nhng ci cht to c, s dng cc MXH, bo ch truyn thng kch ng lin kt trong ngoi. Trang web itp.net ng bi Trung Quc s ng ca cc trang mng a thng tin v biu tnh ti Ai Cp Nhn r s nguy hi ca MXH v cc phng tin truyn thng khi c s dng vo cc m mu en ti v nguy him, ngy 22/2/2011, sau s kin mt s nh hot ng dn ch Trung Quc ku gi cch mng hoa nhi, lnh o nc ny ch trng tht cht qun l thng tin Internet, c bit l cc trang MXH nh Facebook, Twitter. Cc c quan Trung Quc chn cc truy cp c t kha hoa nhi v cc t khc c coi l nhy cm nh Ty Tng, Nhn quyn, Vng Ph Tnh Nu khng tm cch vt qua c tng la th ngi s dng Internet ti Trung Quc, vi s lng ng nht th gii - 457 triu ngi, khng th vo c Facebook, Twitter, Youtube, Dailymotion Ti Belarus, c quan cnh st mt cng tng cng kim sot thng tin trn cc trang MXH. Cc quc gia khc nh Pakistan, Iran, Sirya, Bangladesh, Cc Tiu vng quc Arp thng nht, Myanmar cng chn cc MXH nc ngoi Facebook, Twitter, Flickr, kp thi ra chnh sch v gii php tng cng kim sot thng tin trn MXH. Gn y nht l Thi Lan, chnh quyn cm cc MXH trong ngy 3/7/2011 khi din ra cuc bu c h vin do lo ngi nh hng xu n an ninh x hi. 15


-

Thnh lp lc lng chuyn trch i ph vi an ninh mng qun s

Cng vi s pht trin mnh m ca khoa hc v cng ngh, c bit l s pht trin nhanh chng vt bc ca cng ngh thng tin, ngh thut tc chin, cng tc ch huy ca qun i ngy cng ph thuc vo khng gian mng. Nhm i ph cc xm hi trn mng, trong c cc nguy c t MXH, nhiu quc gia thnh lp lc lng qun s chuyn trch i ph. Nm 2010, qun i M thnh lp B t lnh tc chin mng nhm i ph vi nguy c chin tranh mng v gii quyt mi e da khng gian mng ang ngy mt gia tng i vi h thng qun s ca M. Mt khc, qun i M ang pht trin phn mm dng pht tn thng tin tuyn truyn thn M thng qua cc ti khon gi trn cc website MXH ph bin nh Facebook v Twitter. Hn Quc c k hoch n nm 2012 s thnh lp mt b t lnh tc chin mng c lp i ph vi mi e da tn cng vo cc mng my tnh quc phng ca h ngy mt gia tng. D khng c cng b cng khai, nhng lc lng tc chin thng tin mng trong C quan tnh bo qun i Israel (AMAN) ang thc s tr thnh lc lng chin u trc tip tng t nh khng qun hay hi qun. Cn Trung Quc, ngay t nhng nm u ca th k 21 xy dng v trin khai chin lc Chin tranh in t mng tch hp INEW mt hc thuyt qun s tch hp tc chin in t v hot ng mng my tnh. Mt trong nhng hnh ng ca Trung Quc i ph vi MXH l cuc tn cng mng nhm vo cc my ch ca Google nm 2010, Wikileaks dn chng theo mt s vn th ngoi giao ca M b tit l, trong c in vn: ng L Trng Xun, nhn vt ng hng th nm ca ng Cng sn Trung Quc v l Trng Ban Tuyn gio ng, ly lm lo ngi v nhng thng tin lin quan n bn thn m ng pht hin qua phng tin tm kim ca Google. II.3. nh hng ca mng x hi Vit Nam II.3.1. Thc trng mng x hi Vit Nam - MXH pht trin nhanh trong gii tr: Vit Nam tuy internet n kh mun, nhng tc pht trin li kh nhanh, gii tr l ngi tip nhn nhanh nht v chnh h cng l ngi hnh thnh nn cc mng o rt mnh m. Theo ng Vng Quang Khi- Ph Tng gim c VNG, MXH mang li mt cuc cch mng v cch thc giao tip. Do bn cht kt ni con ngi, tc lan ta ca thng tin trn MXH l v cng ln. MXH Vit Nam pht trin qua nhiu giai on. Giai on 2005- 2008 a s cc MXH ch cung cp ni dung thng tin n gin di dng blog v hnh nh, vi i din tiu biu l Yahoo 360. n 2009, m hnh MXH th h th ba mi bt u bc vo Vit Nam vi i din ni a tiu biu l Zing Me, da trn vic cp nht thng tin lin tc trong thi gian thc. MXH th h mi nhanh chng chim c s a chung ca gii tr v pht trin bng n c v s lng ngi dng cng nh thi lng s dng. Gn y bo Tui Tr ghi nhn xu hng mi "Rn rng thnh lp hi trn Facebook" vi hng triu ngi (90% di 30 tui) s dng Facebook Vit Nam kt ni vi 16


nhau qua vic lp nhm. Cc mi quan h phc tp thit lp rt nhanh qua mng, c sc cun ht mnh i vi gii tr Theo mt thng k ton cu ca Google cng b thng 8/2010, ti Vit Nam, Zing Me c 6,1 triu ngi s dng, chim xp x 20% tng s ngi dng Internet Vit Nam; Yume.Vn c 2,9 triu ngi dng; Facebook.com c 2,6 triu ngi dng v ngy cng thu ht ng o cng ng mng s dng t hc sinh, sinh vin, doanh nhn, doanh nghip. Theo c tnh ca VNG th n nm 2014, t l s dng MXH ca ngi Vit Nam c th ln ti 50%. - MXH tc ng nhiu n li sng ca gii tr MXH l ni ang c rt nhiu hc sinh, sinh vin s dng v yu thch vi nhng tin ch v tc dng nhanh chng chuyn ti nhng thng tin cho hng ngn, hng triu ngi xem qua vic quay phim bng in thoi di ng a ln mng nhng chuyn xu m trc y nu xy ra th ch c mt s ngi bit n v ch trong phm vi hp ti ni hoc mt nc no nh chuyn nh nhau, chi nh bi trong lp hay n sinh ci o gia lp hc Bn cnh nhng website lnh mnh v b ch, chia s thng tin nh hng tch cc n gii tr th cn kh nhiu nhng thng tin tiu cc nh hng khng tt cho gii tr, gy li nhiu phin toi trong nhn thc i vi gii tr v mi mt ca i sng MXH l mt trong nhng nguyn nhn lm tng bo lc hc ng v t l ti phm trong gii thanh thiu nin. Tuy nhin, vn cn rt nhiu ngi tr bit cch s dng MXH mt cch hiu qu nht. H s dng MXH l ni cung cp thm cho mnh ngun tri thc, nng cao gi tr bn thn, l ni gn kt cng ng, l ni s chia nhng bt hnh, nim vui ca nhng ngi c cng tri tim bit thng cm v gip nhng ngi c han cnh ng thng, cn s tr gip ca x hi. Trn c s nhiu bn tr lp ra cc trang web l ni ku gi ng gp tin, go, .v.v v c hin mu nhn o gip cho ngi ngho, ngi bnh - T l ngi dng MXH cha cao Theo kt qu nghin cu v xu hng s dng Internet ti Vit Nam do Cng ty Yahoo! Vit Nam v Tp on TNS tin hnh nm 2010, 45% ngi dn s dng Internet, a Vit Nam ng hng 17 trn th gii tnh theo t l s dng; Internet ng th 3, ch sau truyn hnh v bo in (t l online cao gn xp x vic xem bo in). Ngi Vit Nam dng khong 16 gi/tun ln mng, v xu hng ny cn tip tc tng thm. Mt na cng ng online c tham gia MXH, nhng con s kh n tng nhng so snh vi cc nc ASEAN vn cn kh khim tn mc d s lng ngi dng MXH pht trin nhanh . - nh hng ca MXH Vit Nam cha ni tri Do a s ngi dng MXH l gii tr nn MXH ch yu tc ng n gii tr, i vi ton x hi, MXH cha c nh hng r nt. Mt khc, cc hot ng ca gii tr Vit Nam trn MXH ch yu l kt ni bn b v gii tr. Nhn vo bng nh gi top 10 trang web c truy cp nhiu nht Vit Nam hin nay ca Alexa, chng ta d thy gn mt na (4/10) cc trang web l nhng trang thng tin hay bo in t. Trong khi top 10 trang web c truy cp 17


nhiu nht M, chng ta khng h thy c mt trang bo in t hay thng tin no c. Nhng sinh vin ca Vit Nam sng M nhiu nm nhn nh: mi ngy h ch cn vo MXH MySpace hay Facebook l c tt c nhng thng tin, hnh nh ca bn b, nhng tr chi trc tuyn v c nhng thng tin bo ch ni bt c cc hng tin hng u th gii cp nht thng qua cc MXH. - Cn nhiu bt cp trong chnh sch qun l v pht trin MXH hin nay Cho n nay cha ai thng k c Vit Nam c bao nhiu MXH c hnh thnh trn mng trong nc v lin kt vi nc ngoi, v cng cha c nghin cu no v lnh vc ny. Mc d nhiu MXH ra i i vo hot ng nhng hu nh vn cha tht s ni bt. Nguyn nhn l do cha c h tr trong vic ph bin n ngi dng. Thng t mi ban hnh ca B Thng tin Truyn thng s 14/2010/TT-BTTTT Quy nh chi tit mt s iu ca Ngh nh s 97/2008/N-CP v qun l, cung cp, s dng dch v Internet phn bit MXH vi trang thng tin in t trong hot ng qun l. Thng t ny khng c nhng quy nh c th v ch ti hay x pht nh th no i vi MXH ngoi ch bo co nh k hai ln trong mt nm, II.3.2. nh hng ca mng x hi vi quc phng - an ninh Vit Nam-

Nhng hnh vi xu trn inernet ni chung v MXH ni ring ang lan truyn mnh:

Theo kt qu iu tra kho st ca Hip hi An ton thng tin Vit Nam v bo co ca Cc Tin hc nghip v - B Cng an ti Hi tho Ngy an ton thng tin Vit Nam nhng nm gn y cc hnh vi xu v ang lan truyn mnh trn internet, ng lu nh: + Khng b, e do ngi khc qua mng + La o nhng ngi nh d c tin; + Ph bng, bi nh uy tn ca cc cng ty, c nhn trn mng + n cp m s th tn dng, th cn cc, th bo him x hi + D d tr em thc hin nhng hnh vi i bi + t nhp tri php vo cc h thng vi tnh (hacker) + Bi ton, nh bc, l + Bin tng bng sex + Tuyn truyn, kch ng vi mu toan chnh tr nham him Gn y nht l hai v vic cng an bt gi mt s thanh nin Qung Ngi v Hi Phng, tuy cn rt tr nhng h bit t xy dng cc trang web hoc dng cc cng c trn mng la o ngi khc ly tin tiu xi.-

K th ngy cng li dng MXH chng ph cch mng Vit Nam 18


Chng ta cng khng bt ng trc s vic ngy 15/2/2011, pht biu ti Trng i hc G.Washington, ngoi trng M, b H.Clinton li ln ting ch trch, xuyn tc Trung Quc, Vit Nam, Cu ba, Iran, Mianmar vi phm t do internet v thng bo B Ngoi giao Hoa K s tip tc tung ra cc trang MXH Twitter bng cc th ting Trung Quc, Nga, n , (sau khi h thc hin rt c hiu qu cc trang mng x hi bng th ting Arp v Farsi). Nm 2011, M s chi t nht t 25 n 30 triu USD bo v cc blogger ang b ngn cn, ci thin mi trng php l cho hot ng truyn thng. Mt s phn t chng i ang li dng internet v MXH vo mc ch chnh tr, tuyn truyn, kch ng chng i cc ng li chnh sch ca ng ta, ph hoi s on kt dn tc, mu toan tp hp lc lng vo hot ng biu tnh, bo lon. Thm ch chng nu c khu hiu sc mi phn ng, nh tin hnh cch mng hoa nhi ti Vit Nam. Trong nhng ngy va qua, li dng nhng bt n chnh tr x hi nghim trng din ra ti cc nc Bc Phi v Trung ng, mt s phn t, th lc phn ng, th ch trong v ngoi nc s dng cc trang thng tin in t, mng x hi, bo ch kch ng ngi dn xung ng t tp, gy ri trt t x hi. Chng cho rng nhng cuc biu tnh, bo ng va qua Bc Phi, Trung ng l tn hiu tt, khch l cc lc lng chng i trong nc; li dng tnh hnh lm pht, vic iu chnh t gi VN/USD v tng gi mt s mt hng hoc khot su mt s hn ch, yu km ca ta xuyn tc, kch ng biu tnh, gy ri. trang Thi bo chu c bi bo vi tiu (tm dch): Vit Nam sp tr thnh Tunisia th 2. i VOA c bi vit: Lnh Vit Nam s theo gng Ai Cp hay Trung Quc?. iu ng ni l tt c nhng ku gi d on mang tnh cht bo ng ny u v ang c ng ti rt rng ri trn Facebook cng nh cc trang MXH khc. Ngoi cc website v trang blog ca nhng phn t chng i hi ngoi c thm nin, gn y ni ln mt s blog trong nc nh cogaidolong, anhbamsam, boxitvn, hng ngy c hng nghn lt truy cp nhng ni dung khng ng vi nh hng ca ng v Nh nc. Cng vi s pht trin mnh m ca MXH l s bng n ca cc trang blog c nhn da trn MXH, mt khc ngy cng c nhiu thit b vin thng h tr kt ni internet. Do cng tc qun l cung cp, s dng dch v internet vn kh khn li cng tr nn kh khn hn. Trn mng lin tc cp nht cc hng dn k thut truy cp vo cc trang web vi phm b cc c quan chc nng x l hoc hn ch. Thm ch mt s trang web chng i c nhiu a ch IP v lu tr trn nhiu my ch cc quc gia khc nhau.-

Trung Quc li dng MXH trong vn tranh chp Bin ng

Mt mt Trung Quc tuyn truyn trong nc sai v cc s kin Bin ng gn y, mt khc Trung Quc li dng cc hi tho quc t v Bin ng v cng tc khoa hc a bn c hnh ch U vo cc tp ch v din n khoa hc. 19


R rng vi dn s p o v bc i c ch ca Trung Quc c th lm cho cng ng MXH quc t hiu sai v tnh hnh Bin ng. lm r hn, chuyn xin trch dn cc thng tin bo ch ng nh sau: Dn mng Trung Quc m m v Bin ng (Bo t Vit ngy 16/6/2011): Khng ch cc t bo ln nh Thi bo Hon Cu, Quang Minh nht bo, i truyn hnh Phng Hong... thng tin phin din v tnh hnh Bin ng cn trn ngp trn cc din n mng Trung Quc nh: http://club.china.com; http://junshi8888.blog.china.com, sina, http://economy.caixun.com, http://mil.huanqiu.com/ Do nhng bi bo cc t bo trn khng cung cp thng tin chi tit v Cng c ca Lin Hip Quc v Lut bin 1982, Vng c quyn kinh t (EEZ) thm lc a, dn mng Trung Quc ch bit c nhng thng tin "nh ng ri" kiu Tu hi gim Trung Quc xua ui tu Vit Nam thm d du kh phi php; Vit Nam khoa chn ma tay vng lnh hi ca Trung Quc; Sc chu ng ca Trung Quc c hn; n lc Trung Quc cn ra tay vi Vit Nam v Nht Bn; Vit Nam c gy hn trn bin ng; Trung Quc khng th c t kim ch mi Thiu thng tin, rt nhiu dn mng Trung Quc tr nn kch ng. Theo thng k ca trang tm kim Baidu, t sau s kin 26/5/2011 n nay, trn cc din n mng ca Trung Quc c hng nghn comment (bnh lun), trong c hng trm comment c xem l hiu chin, ku gi chin tranh. Mt s comment din n trn trang club.china.com vit: Hy dy cho Vit Nam bi hc th 2; Hy tiu dit Vit Nam i; hay l Mao Trch ng, ng u, ng Tiu Bnh, ng u, cn ai dm vung ao khng?.

Ku gi chin tranh chng Vit Nam trang http://club.china.com

20


Khng ch thiu thng tin, dn mng Trung Quc cn b tip cn nhng thng tin b b cong v ct xn. Hm 4/6/2011 China Daily phin bn ting Anh ca Trung Quc a tin v cuc gp gia b trng quc phng hai nc Trung Quc v Vit Nam bn l i thoi Shangri-La 2011. Bo ny vit: B trng Quc phng Vit Nam Phng Quang Thanh hm 3/6 pht biu rng, tranh chp vi Trung Quc bin Hoa Nam (bin ng) cn phi c gii quyt m khng c s tham gia ca mt bn th ba no. Trc , cng chnh t bo ny tng a tin rng, trong cuc gp song phng vi Th tng Trung Quc n Gia Bo bn l Cp cao ASEAN 17, nguyn Tng b th Nng c Mnh ng vi cch tip cn song phng ca Trung Quc trong vic gii quyt tranh chp Bin ng. Ngoi ra trang web ca hng Thng tn Bnh lun Trung Quc ngy 25/6 dn li Thiu tng Bnh Quang Khim, Ph Tng Th k y ban Chnh sch An ninh Quc gia, Hi Nghin cu Khoa hc Chnh sch Trung Quc, ngo mn tuyn b rng Trung Quc tng dy Vit Nam mt bi hc v c th cho Vit Nam bi hc ln hn. Trung Quc ln dn tng bc vi mc ch tranh th s ng tnh ca cng ng quc t: (Bo Khoa hc i Sng ngy 20/6/2011) Ngy 19/4/2011, Tp ch khoa hc quc t Qun l cht thi (Journal of Waste Management- Italy) ng ti mt bi bo ca cc nh khoa hc Trung Quc (Jun Tai, Weiqian Zhang, Yue Che v Di Feng cng tc ti Phng nghin cu trng im Thng Hi v th ha v khi phc sinh thi, i hc East China Normal v Vin nghin cu thit k k thut mi trng Thng Hi, Trung Quc) vi tiu : Thu gom phn loi cht thi rn th ti ngun: Mt phn tch so snh (Municipal solid waste source-separated collection in China: A comparative analysis). Trong bi bo ny cc tc gi Trung Quc ch thch sai s tht v bn Trung Quc c lin quan n ch quyn Vit Nam. Theo , trang s hai ca bi bo, (trang 1674 Tp 31, s 8 (8/2011) ca Tp ch), cc tc gi Trung Quc s dng mt nh minh ha th hin r ng t ot hnh ch U vn c Trung Quc dng tuyn b ch quyn trn Bin ng. Trc , trn nhiu website Trung Quc v mt s website nc ngoi, trong c nhng website uy tn nh Google hoc Hi a l Hoa K nm 2010 tng ch thch trn bn qun o Hong Sa v Trng Sa thuc v Trung Quc. Theo TS. T Vn Trng (ngi pht hin ra bi bo trn) cch y 30 nm, mt s bi bo ca cc nh khoa hc Trung Quc tng dng bn Trung Quc c ng t ot hnh ch U.

21


Bn Trung Quc vi ng li b trong bi bo trn tp ch Waste Management vi phm ch quyn Vit Nam - Nhiu c quan quang trng ca Nh nc, trong c mt s n v qun i cha coi trng cng tc bo mt thng tin trn mng my tnh ni b Mng ni b ca nhiu c quan trng yu vn thiu cc gii php bo mt hoc c nhng cha mnh m bo an ton, mt s ngi s dng my tnh trong mng ni b kt ni internet, chia s file khng an ton, copy ti liu v my tnh nh, (mc d nhiu c quan qui nh khng s dng my tnh ni b truy cp internet nhng nhiu ngi vn nn truy cp bng cch i dy mng hoc kt ni qua in thoi di ng, Dcom-3G,). Mt s ti liu mt b r r v pht trn internet, v d nm 2007, mt t ti liu v d n VQ01 ca Qun chng Phng khng Khng qun b l trn internet. 22


PH LC Ph lc 1: Nhng mng x hi o ni ting trn th gii (theo wikipedia)Tn Windows Live Blog Spaces Miu t S thnh vin 120 000 000 750 000 000 Facebook T l truy cp cao nht Canada v Anh, nhiu nhn vt ni ting (cn hot ng) Friendster hi5 Tagged Flixster Classmates Bebo Bebo Orkut Netlog Twitter Rt ph bin Philippines, Malaysia, Indonesia v Singapore Audience varie (Amrique centrale, Mongolie, Roumanie,...) Tagged.com Thit k dnh cho nhng ngi yu phim nh Gip mi ngi tm li c nhng ngi bn hc c c s dng rng ri nht Ireland Rt ph bin Brasil v n Rt ph bin ti B Mng nhn tin nhanh, blog nh 115 000 000 80 000 000 70 000 000 69 000 000 40 000 000 40 000 000 37 000 000 35 000 000 100 000 000

Ph lc 2: Bng so snh tnh hnh s dng Facebook gia mt s quc gia trn th gii Quc gia Hoa K Canada Anh Php c Thy in c Nht Bn Tunisia Ai Cp Lybia Ma rc Vit Nam T l truy cp % 40,72 45,48 42,78 28,94 12,17 40,62 40,52 0,94 15,29 4,58 2,43 5,82 1,19 23


Ph lc 3: Top 20 website c truy cp nhiu Vit Nam (theo Alexa) STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Tn web Google Vit Nam Google VnExpress Zing.vn Yahoo! YouTube Facebook Dn tr 24h.com.vn Vt gi MediaFire Vietnamnet Ngi sao Blogger NhacCuaTui.Com Kenh14.vn VN-Zoom Bo mi WordPress Tinh t M t Trang tm kim giao din ting Vit (google.com.vn ) Trang tm kim giao din ting Anh (google.com ) Bo tinh nhanh (vnexpress.net) Mng x hi gii tr Vit Nam (zing.vn) Mng dch v Cht, Mail, Plus (yahoo.com) Chia s video (youtube.com) Mng x hi ca M (facebook.com ) Bo Khuyn hc Dn tr (dantri.com.vn) Mng gii tr (24h.com.vn ) Siu th mua bn trc tuyn (vatgia.com ) Chia s file (mediafire.com ) Bo in t (vietnamnet.vn) Thng tin gii tr v vn ha hng ngy (ngoisao.net ) Chia s blog (blogger.com, blogspot.com) Website m nhc (NhacCuaTui.Com) Thng tin gii tr v vn ha (kenh14.vn) Chia s kin thc v phn mm (vn-zoom.com) Tng hp tin t ng (baomoi.com) Chia s blog (wordpress.com) Din n Khoa hc & Cng ngh (Tinhte.vn)

24


TI LIU THAM KHO 1. Ti liu hi tho Mng x hi, Vin Nghin cu pht trin thnh ph H Ch Minh (http://www.hids.hochiminhcity.gov.vn), 2010 2. Ti liu hi tho Ngy an ton thng tin Vit Nam nm 2009 - 2010, Hip hi An ton Thng tin Vit Nam 3. Bo co nh gi kh nng tc chin mng ca Trung Quc (ca y ban nh gi Kinh t v An ninh M - Trung), Hip hi An ton Thng tin Vit Nam 4. Cuc cch mng hoa nhi Bc Phi v Trung ng, PGS, TS Quang Mai, HVQP 5. Thng t s 14/2010/TT-BTTTT v Ngh nh 97/2008/N-CP 6. Chuyn Chin tranh thng tin - v tr, http://iTimes.vn 7. Mng x hi, Bch khoa ton th m, http://vi.wikipedia.org 8. Bo mt CNTT, Tin nhanh CNTT-TT, http://ictnews.vn 9. Trung Quc gy hn trn Bin ng, Bo t Vit, http://baodatviet.vn 10. Bo Khuyn hc Dn tr, http://dantri.com.vn/ 11. Bo Khoa hc v i sng, http://bee.net.vn 12. Bo Th gii vi tnh, http://pcworld.com.vn 13. Bo Tin nhanh VnExpress, http://vnexpress.net 14. Din n hacker Vit Nam, http://hvaonline.net 15. Din n thanh nin dn ch, http://thtndc.info

25

mot so van de ve mxh

Documents