Scenariusz lekcji w klasie II szkoły ponadgimnazjalnej

TEMAT: Motywy twórczości Adama Mickiewicza – lekcja w bibliotece internetowej

CELE:

- uczeń utrwala i porządkuje wiadomości o twórczości A. Mickiewicza,

- uczeń rozwija umiejętność analizy i interpretacji tekstu poetyckiego oraz syntezy materiału,

- uczeń potrafi tworzyć zwięzłą i treściwą notatkę,

- uczeń zna wartościowe strony w Internecie,

- uczeń umie współpracować w grupie.

METODY: pogadanka, praca z tekstem, praca w grupach.

ŚRODKI: stanowiska komputerowe (po jednym na 2 uczniów).

CZAS: 2 jednostki lekcyjne (90 minut).

PRZEBIEG ZAJĘĆ

CZĘŚĆ WSTĘPNA (ok. 15 min.)

1. Krótkie wprowadzenie – pogadanka nauczyciela o bibliotekach internetowych.

2. Uczniowie wchodzą na stronę www.polona.pl – oglądamy i komentujemy zawartość.

Można pokazać uczniom rękopisy C. Norwida, najstarsze wydania dzieł A. Mickiewicza (pozycja 22, 99). Wnioski dotyczące przydatności materiałów, ale też trudnej pracy wydawców.

3. Uczniowie wchodzą na stronę www.wolnelektury.pl , zapoznają się z kategoriami (epoki, rodzaje i gatunki, motywy i ich rodziny, autorzy).

Pokazanie dwóch sposobów korzystania ze strony – punktem wyjścia może być tekst lub motyw.

Przykład: motyw „żywioły” – zadanie dla uczniów- sprawdzić, ile przykładów tego motywu jest w romantyzmie.

CZĘŚĆ GŁÓWNA (ok. 65 min.)

Uczniowie wchodzą na stronę z motywami w twórczości A. Mickiewicza. Dzielą się na 5 grup, każda dostaje zadanie opracowania motywu:

gr. 1 – dziecko

gr. 2 – zbrodnia

gr.3 – śmierć

gr.4 – poezja, poeta

gr.5 – kobieta

Nauczyciel podaje polecenie:

Znajdźcie fragmenty odnoszące się do danego motywu, opracujcie notatkę, zawierającą informacje o funkcjonowaniu motywu w twórczości A. Mickiewicza. Na wykonanie zadania macie 30 minut. W razie problemów z wykonaniem polecenia proście mnie o pomoc.

Zanim uczniowie przystąpią do pracy, nauczyciel pokazuje przykładowe opracowanie motywu „Bóg”, dokonując wspólnie z uczniami przeglądu odpowiednich fragmentów.

Motyw „Bóg” pojawia się 9 razy:

- w sonecie „Czatyrdah”

- w wierszu „Reduta Ordona”

- w „Dziadów cz. II”

- w „Dziadów cz. IV”

- w „Dziadów cz. III”.

W sonecie jest powiązany z motywem natury. Góra jest łącznikiem między ziemią – naturą a niebem – Bogiem. Przestrzeń symboliczna staje się dla poety realną drogą do Boga – Stwórcy wszechświata, który zadziwia pięknem i wzniosłością.

W „Reducie Ordona” Bóg jest ostateczną instancją, uświęcającą śmierć i zniszczenie jako karę dla zbrodniarzy – Rosjan.

W „Dziadów cz. II” odwołanie do Boga pogańskich uczestników obrzędu to właściwie wezwanie do losu. Poeta akcentuje sprawiedliwość, wynikającą z ludowej wiary, że „nie ma zbrodni bez

kary”. Dlatego Widmo nie zazna spokoju.

W „Dziadów cz. IV” Ksiądz w rozmowie z Pustelnikiem, wspominając swoją zmarłą rodzinę, parafrazuje słowa Hioba: „Pan Bóg daje, Pan Bóg bierze”. Ksiądz okazuje się stoikiem, racjonalistą, wątpiącym w romantyczną miłość. Nie wierzy też w realną obecność duchów, co dla Gustawa jest oznaką braku wiary w świat pozagrobowy, więc także – Boga!

W „Dziadów cz. III” motyw Boga pojawia się często, ponieważ dramat jest oparty na zderzeniu dwóch sił: dobra i zła. W bajce Żegoty znajdujemy zapowiedź ostatecznego zwycięstwa Boga nad Szatanem. Z kolei w Wielkiej Improwizacji Bóg to adresat buntowniczego monologu Konrada, który – uznając się z racji bycia poetą za godnego rozmówcę – oskarża Boga o brak miłości do ludzi. W poemacie „Ustęp”, ukazującym Rosję i Rosjan, Bóg i Szatan to siły, które mogą zawładnąć nieukształtowaną krainą i jej mieszkańcami.

WNIOSKI:

Świat w „Dziadach” jest areną walki dobra ze złem w wymiarze historycznym. Motyw Boga w twórczości Mickiewicza ma związek z romantyczną ludowością, moralnością, historyzmem.

Po upływie określonego czasu przedstawiciele poszczególnych grup odczytują swoje notatki.

CZĘŚĆ KOŃCOWA (ok. 10 min.)

1. Refleksja uczniów – jakie problemy stwarza oraz jakie przynosi korzyści taka praca z tekstem? Co ich zaskoczyło, co zainteresowało?

2. Zadanie pracy domowej: uzupełnij tabelę podsumowującą wiadomości o twórczości A. Mickiewicza, wykorzystując stronę Wolnych Lektur.

TWÓRCZOŚĆ ADAMA MICKIEWICZA - PODSUMOWANIE

rok 1820 1822 1823 1826 1828 1832 1834 1840

tytuł

gatunek

bohaterowie

motywy, idee