Mühendislik Etiği

Prof. Dr. Orhan KURAL

HAYVAN HAKLARI

Emre ŞİMŞEK Bayram KELEŞ Sercan ÖZTÜRK 050090243 050090206 050010114

SUNUMUN AMACI

“Dünya Hepimizindir”

*Bir milletin büyüklüğü ve ahlaki gelişimi, hayvanlara olan davranış biçimi ile değerlendirilir. Mahatma Gandhi

Doğa üzerinde tartışmasız egemenlik kuran ‘’modern insan’’ hayvan hakları konusunda duyarlı olabilmeyi kendilerine benimsemeye başlamıştır.

Hayvanlar, dünyayı kendi doğrularına göre değiştiren insanların sorumluluğu altındadır ve onların hakları vardır.

Modern İnsan = Duyarlı Olmalı

Bu bağlamda, hayvanlar üzerinde yapılan yanlış uygulamalar ve gerçekte olması gerekenler ile bizim yapabileceklerimiz ele alınmaya çalışılmıştır.

Modern İnsanın Etkisi:

Deney Hayvanları Kürk GerçeğiPet Shop DurumuAv SorunuHayvan DövüşleriSirkler ve Çiftlik Hayvanları

Sonrasında;

Genel Mevzuat ve Mevcut Durum:Evrensel Hayvan Hakları BildirgesiTürkiye’de Hayvan Hakları

Sonuç olarak ise biz ne yapabiliriz ve yol haritamız hakkında konuşacağız.

Her yıl 17 – 100 milyon hayvan…

Kozmetik endüstrisi Sayısız kozmetik ürün = milyonlarca masum yaşam! Her yeni ürün = yeni bir deney En çok tavşanlar ve kemirgenler Zehirlilik, deri ve göz tahrişleri, deri alerjilerine yol

açma, kalıtsal bozukluğa ve kansere neden olan özellikler

İngiltere’de yapılan bir deney…

Deney Hayvanları

Kürk Gerçeği

Her yıl 40 milyon hayvan…

1 Kürk Palto İçin…

25-45 koyun-kuzu 10-30 tilki 3-30 kurt 6-10 fok 30-40 tavşan

Öldürülmesi gerektiğini biliyor muydunuz?

Bülent Ersoy’un 250 bin liralık çinçilla kürkü…

Her yıl yüzlerce evcil hayvan hediye olarak satın alınıyor ve sonra terk ediliyor.

Bir ürün gibi sergilenerek yüksek bedellerle satılıyor. Kafeste depresyona giriyorlar.  Doğal ortamlarından ayrı tutularak hapsediliyorlar.

Pet Shop Durumu

Her yıl ‘’milyonlarca’’ hayvan spor yada başka amaçlar uğruna avlanıyor. Hiç bir din, inanç, ideolojik görüş, yaşam felsefesi içerisinde can almayı

barındırmaz.

Her yıl dünya çapında 40 milyondan fazla hayvan kürkü için öldürülüyor… Sadece Amerika’da her yıl avcılar tarafından avlanan hayvan sayısı 200

milyon…

Av Sorunu

Hayvan Dövüşleri

Geleneksel spor Eğlence unsuru Bahisler Gelecek kuşaklara yanlış örnek

İspanya'da, 1991 yılında Kanarya Adaları ve 2011'de Katalonya bölgelerinde boğa güreşlerinin yasaklanmasıyla ilgili karar alınmasına karşın, İspanya'nın diğer bölgelerinde yılda yaklaşık 750 kadar boğa güreşi düzenleniyor.

Mexico City’deki meşhur Devrim Meydanı’nda bir araya gelen yüzlerce gösterici boğa güreşinin yasaklanmasını istedi. Üzerlerinde sahte kan ve boğa güreşi mızraklarını andıran parçalar bulunan protestocular, boğaların çektiği acıyı yansıtmak için, güneşin parlak ışıkları altında yere uzandı.

Juan Jose Padilla

Sirkler ve Çiftlik Hayvanları

Kırbaç, dar tasma, ağızlık, elektrik şoku, çelik kancalı sopa ve diğer acı veren aletler, sirklerde filler ve diğerhayvanlar için kullanılan acı verici materyaller arasındadır.

Yunus doğumlarıDepresyon

Tavukların bacakları daha kendilerini taşıyacak güce varmadan, kimyasallar

sayesinde vücut ağırlıkları 3-4 kiloya ulaştığı için kırılmaktadır. Bu hayvanlar

2.haftadan 40 günlük olup kesim evresine gelene kadar kırık kemikle yaşamaya

mahkum edilmektedir. Tavuklar çiftlikten çıkartılıp araçlara yüklenirken sanki bir

cisimmiş gibi fırlatılmakta, ufacık kafeslere 10-13 tane sokulmakta ve bu işlemler

sonucu, önceki süreçlerde şans eseri kırılmayan kemikleri bir bir kırılmaktadır..

Düşük volt elektrik kullanıldığı için hayvanların kafası tam kesilememekte

sadece boyunlarına ufak kesikler atılarak kan kaybından ölmesi beklenmekte yada

o şekilde kaynar suya sokulmaktadırlar..

bunun gibi onlarca konudan bazı ünlü fast food firmaları dava edilmiştir.

HAYIRSIZ ADADA 80 BİN KÖPEK…

Mevzuatİnsan - hayvan ilişkisi, hayvanların toplum yaşamındaki yeri ve hayvanlara nasıl davranılması gerektiği konularındaki tartışmalar antik çağa kadar uzanmaktadır. En eski hukuk metinlerinde hayvanlara “mülk” bağlamında yer verilmiştir. Endüstrileşmeyle birlikte hayvanların gıda, pet, eğlence ya da deney amaçlı kullanımlarındaki artış ve bu kullanım süreçlerindeki acımasız yöntemler birçok ülkede kamuoyu tepkisine neden olmuştur. Bu tepkiler hayvanların temel hak ve güvencesini düzenleyen çeşitli yasal düzenlemeler yapılmasına yol açmıştır.

“Hayvan refahı” ve “hayvan hakları” kavramları modern hukuk kuralları içerisinde 1970’li yıllardan itibaren yer almaya başlamıştır.

Bilinen en eski yasalar, Mezopotamya kil tabletlerinde ortaya çıkarılmıştır. Bunlar;

Ur-Nammu Yasaları (M.Ö. 2100) Lipit-İştar Kanunu (M.Ö. 900) Eshnunna Yasaları (M.Ö. 1920) Hammurabi Yasalarıdır (M.Ö. 1728)

NE YAPMALIYIZ? Yaralı – Şiddete maruz kalmış – Tecavüze uğramış – Kaza geçirmiş- Hasta – Olumsuz şartlarda yaşayan hayvan tespit edilmiş ise aşağıdaki TABLO da işaretlenen kuruma haber verilir.

 ÇEVRE VE ORMAN

MÜDÜRLÜĞÜBELEDİYELER

TARIM VE KÖY İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ

POLİS    JANDARMA

EVCİL HAYVAN   X    

SAHİPSİZ HAYVAN   X    

GÜÇTEN DÜŞMÜŞ HAYVAN

X     X

YABANİ HAYVAN X     X

EV VE SÜS HAYVANLARI X X    

KONTROLLÜ HAYVAN X X    

DENEY HAYVANI   X X  

KESİM HAYVANI   X X X

Tablo: Hayvan grubuna göre ilgili kamu kuruluşları tablosu

İl Çevre ve Orman Müdürlükleri: • Her ilde bulunan müdürlükler 5199 sayılı

Hayvanları Koruma Kanunun yürütülmesinden birinci derecede sorumludur.

Belediyeler:• Bulunduğu yerleşim yerinde bakımevi

açmak zorundadır.• Sahipsiz hayvanları kayıt altına almak,

aşılatmak, rehabilite etmek, tekrar alındığı yere bırakmaktan sorumludur.

İl Hayvan Koruma Kurulu:• Kanunla her şehirde kurulmak

zorundadır.

Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi metni, Uluslararası Hayvan Hakları Birliği ve ona bağlı ulusal birlikler tarafından 21-23 Eylül 1977 tarihinde Londra'da hayvan hakları konusunda yapılan üçüncü uluslararası toplantıda kabul edildi. Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi ise, Paris'te UNESCO Sarayında 15 Ekim 1978 tarihinde törenle ilan edildi.

Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi

* Hayvanlara fiziki ya da psikolojik acı çektiren deneyler yapmak hayvan haklarına aykırıdır.     * Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz, hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır. * Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.    * Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir soykırım, yani bir suçtur.

Peygamberimiz zamanında Medine muhtesibi (belediye memuru) olan Hazreti Ömer’in, halife olunca da ihtisab (belediye) işleriyle uğraştığı ve bir deveye taşıyamayacağı kadar yük yüklediği için bir deveciyi dövdüğü ifade edilmektedir. İslam hukuku hükümlerinin uygulandığı Osmanlı Devletinde kuşlar için özel yuvalar yaptırıldığı, hayvanların yararlanması için vakıflar kurulduğu ve yük hayvanlarının iyi kullanılmaları için emirler yayınlandığı bildirilmektedir.

Türkiye’de Durumun Tarihi Gelişimi

Türkiye, 2003 yılında “Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi” ne taraf olmuş ve bu tarihten yaklaşık bir yıl sonra da 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nu kabul etmiştir.

Yasaklanan fiiller arasında: hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak,

acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak,

bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek, hayvanı gücünü aşan fiillere zorlamak, eğitim almamış ve onaltı yaşından küçük

kişilere ev ve süs hayvanı satmak, hayvanları hasta, ileri gebe ve yeni ana iken

çalıştırmak, uygun olmayan koşullarda barındırmak…

gibi fiiller vardır.

Hayvanları Koruma Kanunu Çerçevesinde;

HAYVANLARIN KORUNMASI İÇİN NELER YAPALIM

Bakımını üstlendiğimiz hayvanların yiyeceklerini, içeceklerini düzenli verelim. Aşılarını zamanında yaptıralım.

Hayvanlara eziyet edilmesi insanlıkla bağdaşmaz. Öte yandan bu davranış yasalarımıza göre suçtur. Bu suçu işleyenleri uyaralım. Gerekli mercilere şikayet edelim.

Kuşların, karıncaların yuvalarını bozmayalım. Avlanma mevsimi dışında kesinlikle av hayvanlarını avlamayalım.

Hayvanları korkutmayalım, ürkütmeyelim. Onlara şakadan da olsa eziyet etmeyelim.

Bakamayacağımız hayvanları eve almayalım. Yiyecek artıklarımızı, özellikle ekmeği, çöplüğe

atacağımıza yakınımızda bulunan hayvan besleyicilerine verelim.

Biz Ne Yapabiliriz ?

Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkürler…

Emre ŞİMŞEK Bayram KELEŞ Sercan ÖZTÜRK