Sermaye Piyasas Kurulundan :

Sermaye Piyasasnda Muhasebe Standartlar Hakknda Tebli (Seri: XI, No: 25)Tebli deiikliklerine ilikin liste: 1- (21/12/2004 tarihli ve 25677 sayl Resmi Gazetede Sermaye Piyasasnda Muhasebe Standartlar Hakknda Teblide Deiiklik Yaplmasna Dair Tebli (Seri: XI, No: 27) yaymlanmr.) Ama Madde 1. Bu Tebliin amac, Sermaye Piyasas Kanununun deiik 16 ve 22/e maddeleri uyarnca iletmeler tarafndan dzenlenecek mali tablo ve raporlar ile bunlarn hazrlanmas ve ilgililere sunulmasna ilikin muhasebe ilke ve kurallarn belirlemektir. Kapsam Madde 2. Bir ana ortakln bal ortakl, itiraki veya mterek ynetime tabi teebbs konumunda olanlar da dahil iletmeler mali tablo ve raporlarn bu Teblideki hkmler erevesinde dzenler. Bu hkm, anlan iletmelerin mali tablolarnn bamsz denetime tabi olmas hakknda da geerlidir. Ancak, ana ortakln bal ortakl, itiraki veya mterek ynetime tabi teebbs olmas nedeniyle bu Tebli hkmlerine tabi olan iletmelerden, Konsolide Mali Tablolar, Bal Ortaklklar, Mterek Ynetime Tabi Teebbsler ve tirakler Ksmndaki hkmler erevesinde konsolidasyon kapsam dnda tutulan iletmeler bu Tebli hkmlerine gre mali tablo dzenlemeyebilir, bu iletmelerin daha nce bamsz denetime tabi olmamas durumunda, konsolidasyon kapsam dnda tutulmalar nedeniyle mali tablolarn da bamsz denetimden geirmeyebilirler. Ana ortakln bal ortakl, itiraki veya mterek ynetime tabi teebbs olmas nedeniyle bu Tebli hkmlerine tabi olan iletmeler, bu Teblide getirilen mali tablolarn ilan ile bunlarn Kurul ve borsaya gnderilmesi ykmllnden muaftr. letmeler tarafndan, Kanunun 50/(a) maddesi erevesinde zel mevzuatlarna gre belirlenmi ekil ve esaslar erevesinde mali tablo ve raporlarn dzenlenmesi, bu Teblide ngrlen dzenleme ykmllnn yerine getirilmesi hkmndedir. Dier taraftan, iletmelerin bu Tebli uyarnca mali tablo ve rapor dzenlemeleri ve/veya kamuya aklamalar halinde, Tebliin ilgili Ksmlarnda getirilen zel hkmler sakl olmak zere, sz konusu mali tablo ve raporlarn bu Tebliin tm Ksmlarnda dzenlenen esaslara uygun olarak hazrlanmas zorunludur. Bu Tebliin Ksmlar ve bu Ksmlara karlk gelen Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar, Tebli ekindeki tabloda yer almaktadr. Tanmlar Madde 3. Bu Teblide geen; Kanun: 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayl Sermaye Piyasas Kanununu, Kurul: Sermaye Piyasas Kurulunu, letme: hra ettii sermaye piyasas aralar bir borsada ilem gren ortaklklar, arac kurumlar, portfy ynetim irketlerini ve konsolidasyon kapsamna alnan dier iletmeleri,

1

Mali tablolar: Mali raporlar: ifade eder.

Dipnotlaryla birlikte bilano, gelir tablosu, nakit akm tablosu ve z sermaye deiim tablosunu, Ynetim kurulu yllk faaliyet raporlar ile Trk Ticaret Kanununda dzenlenen deneti raporlarn,

Teblideki hkmlerin nitelii Madde 4. Bu Teblideki hkmler, iletmelerde gerekleen ilemlerin ve bunlarn etkilerinin mali tablolarda gsterilmesi ile ilgili olup, iletmelerin yrtecekleri faaliyetlerin snrlarnn belirlenmesine ilikin hkmler iermemektedir. lem ve olaylarn bu Tebli uyarnca mali tablolara yanstlm olmas, sz konusu ilem ve olaylarn ilgili mevzuata uygun bir ekilde yrtld konusunda bir deerlendirme yaplmasna imkan vermez. Muhasebe standartlar Madde 5. Kurul, bu Teblideki hkmlerin ak ve anlalr hale gelmesi ve birden ok alanla ilgili hususlarda yoruma ihtiya duyulmas halinde, muhasebe standartlar aklamas yaymlayabilir. Bu aklamalara aykrlk, bu Tebli hkmlerine aykrlk anlamna gelir. Bu Teblide veya bu Teblie ek olarak veya bu Teblile ilgili olarak karlan teblilerde yer alan hkmler ile Kurulun muhasebe standartlar aklamalar, topluca Kurulun muhasebe standartlar olarak adlandrlr. Terimlerin anlam Madde 6. Bu Teblide yer verilen terimlerin tanmlar, dier mevzuat veya uygulamadaki anlamlarndan farkl olmalar halinde ilgili terimlerin bu Teblideki anlamlar esas alnarak ileme tabi tutulmalar zorunludur. Mali tablo dzenleme ykmll Madde 7. letmeler bu Teblide kendileri iin ngrlen mali tablolar dzenlemekle ykmldr. Konsolide mali tablo dzenleme ykmll bulunan iletmelerin bu Tebli hkmlerine gre ayrca konsolide olmayan mali tablo dzenleme ykmll yoktur. Ancak bu iletmelerin dier ykmllkler uyarnca konsolide olmayan mali tablo hazrlamak zorunda olmalar durumunda, mali tablolar ilgili mevzuata uygun olarak dzenlenir. BRNC KISIM MAL TABLOLARA LKN GENEL LKELER BRNC BLM Genel lkeler Mali tablolara ilikin genel ilkeler Madde 8. Genel ilkeler, a) Mali tablolarn amac, b) Mali tablolarn nitelikleri, c) Mali tablolar oluturan unsurlarn tanmlanmas, mali tablolara alnmas ve deerlemesi, d) z sermaye kavram ve z sermayenin korunmas, konularn ierir.

2

Mali tablolar konsolide olanlar dahil, ekonomik karar almada bu tablolara baml olan ve bu tablolar kullanan mali tablo kullanclarnn ortak ihtiyalar gzetilerek hazrlanmal ve sunulmaldr. Mali tablo kullanclarnn sadece bir ksmnn ihtiyac dikkate alnarak mali tablo hazrlanamaz. Mali tablolar, finansal raporlama srecinin bir parasn tekil eder ve bilano, gelir tablosu, nakit akm tablosu, z sermaye deiim tablosu ve mali tablolarn ayrlmaz bir paras olan dipnotlardan oluur. Bunlarn yannda, mali tablolarda, mali tablo bilgilerine dayanlarak retilmi ilave bilgiler de yer alabilir. Bunlar, bir iletmenin corafi veya endstriyel blmlere gre raporlamas veya fiyat deiimlerinin etkileri ile ilgili bilgiler olabilir. Mali tablolar, ynetim kurulu yllk faaliyet raporu ile Trk Ticaret Kanununda dzenlenen deneti raporunu iermez. Tebliin kapsam maddesinde belirtilen iletmeler, mali tablolarn bu Teblide belirtilen standartlara uygun olarak dzenlemek zorundadr. Birinci ksmdaki hkmlerin nitelikleri Madde 9. Bu Ksmda yer alan genel ilkeler, dier ksmlarda yer verilen hkmlerin yorumlanmas, ilem ve olaylarn mali tablolarda gsterimi konusunda bilgi salamay amalar. Bu Ksmdaki genel ilkeler ile dier ksmlardaki hkmler arasnda farkllklarn bulunmas halinde, dier ksmlardaki konuyla ilgili zel hkmlere uyulur. Hakknda zel hkm bulunmayan ilem ve olaylarn mali tablolarda gsteriminde bu Ksmdaki genel ilkelere uyulur. Mali tablo kullanclar ve bunlarn bilgi ihtiyac Madde 10. Mali tablo kullanclar; mevcut ve potansiyel yatrmclar, alanlar, bor verenler, satclar, dier ticari alacakllar, mteriler, devlet ve toplumdur. a) Yatrmclar: letmelere z sermaye olarak fon salayanlar ve bunlarn danmanlar yatrmlarnn maruz kald risk ve elde edecekleri getiriler ile ilgilenir. Yatrmclar ve danmanlar hisse senetlerini ne zaman alacaklar, satacaklar veya elde tutacaklar konusundaki kararlar ile ilgili olarak bilgiye ihtiya duyarlar. Hisse senedi sahipleri iletmenin temett deme durumunu deerlendirmek asndan da bilgi ihtiyac duyabilirler. b) alanlar: alanlar ve sendikalar, iverenlerinin karll ve istikrar hakknda bilgi sahibi olmak isterler. Buna ilave olarak alanlar, cretlerinin ve dier mali haklarnn iletme tarafndan denme ve i imkanlarnn devamll konusunu deerlendirmeye yarayacak bilgilere ihtiya duyarlar. c) Bor verenler: Bor verenler kullandrdklar fonlarn ve bunlarn getirilerinin vadesinde denebilirlii konusunda bilgiye ihtiya duyarlar. d) Satclar ile dier ticari alacakllar: Satclar ile dier ticari alacakllar, alacakl olduklar tutarn vadesinde denebilirlii konusunda bilgiye ihtiya duyarlar. e) Mteriler: Mteriler, zellikle iletmeyle uzun vadeli bir iliki iine girmilerse veya ona bamllarsa, iletmenin devamll konusundaki bilgiyle yakndan ilgilidirler. f) Devlet: Devlet kaynak tahsisiyle ve dolaysyla iletmelerin faaliyetleri ile yakndan ilgilidir. Devlet ayrca, iletmenin faaliyetlerini dzenlemek, vergi politikalarn belirlemek ve milli gelir ve benzeri istatistikleri tutmak iin iletme hakknda bilgiye ihtiya duyar. g) Toplum: letmeler iinde bulunduklar toplumu deiik biimlerde etkiler. Bir iletme yrede nemli bir istihdam kayna veya o yrede retilen mal ve hizmetlerin nemli bir mterisi olabilir. Bu nedenle, iletmenin sreklilii hakkndaki bilgi yre halkn ilgilendirir.

3

Kullanclarn bilgi ihtiyac sadece mali tablolarla karlanamaz. Ancak kullanclarn ihtiyalarnn ortak noktalar bulunmaktadr. letmeye sermaye salayan ve dolaysyla fonlarn riske eden yatrmclarn bilgi ihtiyacn karlamaya ynelik dzenlemeler, iletme ile ilgili dier kesimlerin bilgi ihtiyacnn byk bir ksmn da karlar. KNC BLM Mali Tablolarn Amac Mali tablolarn hazrlanma amac Madde 11. Mali tablolar, kullanclarnn ekonomik kararlarnda faydal olacak ekilde, bir iletmenin mali durumu, performans ve mali durumundaki deiiklikler hakknda bilgi vermek amacyla hazrlanr. Mali tablolar, bunun dndaki amalar iin hazrlanamaz. Bu ekilde hazrlanm mali tablolar, kullanclarn ounun ortak bilgi ihtiyacn karlar. Ancak, finansal olmayan baz bilgilerin mali tablolarda yer almamas mmkndr. Ayrca, mali tablolarda byk lde gemi olaylarn etkileri yer alr. Bu nedenle, ekonomik karar almada, mali tablolar gerekli bilgilerin tmn salamayabilir. Mali tablolar, iletme kaynaklarnn iletme ynetimi tarafndan etkin idare edilip edilmediinin sonularn da gsterir. Mali tablo kullanclar, alacaklar ekonomik kararlarda kullanmak zere, performans deerlendirmesi yaparlar. letmedeki paylar satma, elde tutma veya yeni pay alma ile ynetimin yeniden atanmas veya deitirilmesi konular, ekonomik kararlar iinde yer alr. Mali durum, performans ve mali durumda deiim Madde 12. Mali tablo kullanclar tarafndan alnan ekonomik kararlar, iletmenin gelecekte elde etmesi beklenen nakit ve nakit benzerlerini oluturma yetenei ile bunlarn kesinlik dzeyi hakknda bir deerlendirme yapmay gerekli klar. Nakit ve nakit benzerleri oluturma yetenei sayesinde iletmeler, borlarn, bunlarn faizlerini, alanlarn cretlerini ve ortaklara kar payn deyebilir. letmenin mali durumuna, performansna ve mali durumunda deiime odakl bilgilerin salanmas halinde, mali tablo kullanclar iletmenin nakit ve nakit benzerleri oluturma kapasitesini daha iyi deerlendirme yeteneine sahip olurlar. Bir iletmenin mali durumu, kontrol ettii ekonomik kaynaklar, mali yaps, likiditesi, deme gc ve faaliyet gsterdii ortamdaki deiikliklere uyum yeteneinden etkilenir. letmenin kontrol ettii ekonomik kaynaklar ve gemite bu kaynaklar deitirme kapasitesi, iletmenin oluturaca nakit ve nakit benzerlerini tahmin etmekte yararl bir bilgidir. letmenin mali yaps hakkndaki bilgiler ise, iletmenin borlanma ihtiyacn, karlarn ve nakit akmlarnn hak sahipleri arasnda ne oranda pay edileceini, iletmenin ilave finansman ihtiyacnn nasl karlanacan tahmin etmede yararl olmaktadr. Likidite ve deme gc hakkndaki bilgiler, iletme borlarnn vadesinde denme gc hakknda bilgi verir. Likidite, ksa vade iin, bu sre ierisinde vadesi gelen finansal ykmllkleri dtkten sonra elde kullanlabilir nakdin kalmasn ifade eder. deme gc ise, iletmenin uzun vadede, vadesi gelen finansal ykmllklerini karlama yeteneidir. letmenin performans, zellikle karll ve karllktaki deiimi hakkndaki bilgi, iletmenin gelecekte kontrol etmesi beklenen ekonomik kaynaklardaki muhtemel deiiklikleri deerlendirme iin arttr. Mevcut ekonomik kaynaklarndan iletmenin elde edebilecei nakit ve nakit benzerlerinin tutarn tahminde, performansla ilgili bilgi verilmesi zorunludur. Bunun yannda, performans hakknda bilgi, iletmenin kullanaca ek kaynaklarn etkinlii hakknda karar vermede yardmc olabilir.

4

Mali durumdaki deiim, iletmenin dnem iinde gerekletirdii yatrm, finansman ve esas faaliyetleri hakknda bilgi vermeye yarar. Bu bilgi mali tablo kullanclarna, iletmenin nakit ve nakit benzerleri oluturma gc ve bu nakitten yararlanmak iin iletmenin ihtiyalarn belirlemede fayda salar. letmenin mali durumundaki deiimi gsteren mali tablolara konu edilen fonlar nakit ve nakit benzerleri, iletme sermayesi veya likit varlklar oluturabilir. Mali durum hakknda bilgi bilanoda, performans hakknda bilgi gelir tablosunda, mali durumdaki deiiklikler hakknda bilgi ise ayr mali tablolarda verilir. Mali tablolar setini oluturan tablolar; bilano, gelir tablosu, nakit akm tablosu ve z sermaye deiim tablosu, bir ilemin veya olayn farkl ynlerini temsil ettiklerinden birbirleriyle ilikilidir. Her bir mali tablo dierinden farkl konuda bilgi vermesine ramen, tek bana kullanclarn ihtiya duyduu bilgilerin tmn salayamaz. Dipnotlar Madde 13. Mali tablolar, dier ek aklamalarn da iinde yer ald dipnotlar kapsar. Dipnotlar, bir bilano veya gelir tablosu kalemi hakknda, kullanclarn ihtiya duyduu ek bilgiyi ierir. Bunun yannda, iletmenin kar karya olduu risk ve belirsizlikleri ve bilanoya alnmayan varlk ve ykmllkleri hakknda aklamalara da sz konusu dipnotlarda yer verilebilir. Corafi ve endstri blmlerine gre dzenlenmi bilgiler ile fiyat deiimlerinin iletmeye etkileri hakkndaki bilgiler de dipnotlarda yer alabilir. NC BLM Muhasebenin Temel Varsaymlar Muhasebenin temel varsaymlar Madde 14. Tahakkuk esas ve iletmenin sreklilii muhasebenin temel varsaymlardr. Tahakkuk esas Madde 15. Mali tablolar, amalanan fayday salamalar iin tahakkuk esas dikkate alnarak hazrlanr. Bu yntemde, ilemlerin ve dier olaylarn etkileri, bunlarla ilgili nakit ve nakit benzerlerinin tahsilatlarnn veya demelerin yapld tarih itibaryla deil, bunlarn vuku bulduu tarihler esas alnarak mali tablolara alnr. lem ve olaylar tahakkuk ettii tarih itibaryla mali tablolara alnr ve ilgili dnemin mali tablolarnda gsterilir. Tahakkuk esas kullanlarak hazrlanm mali tablolar, mali tablo kullanclarna, sadece iletmenin gemite yapt nakit tahsil ve deme ilemleri hakknda deil, gelecekte denmesi gereken ykmllkler ve gelecekte alnacak nakdi temsil eden kaynaklar hakknda da bilgi verir. letmenin sreklilii Madde 16. Mali tablolar, iletmenin tahmin edilebilir bir gelecekte faaliyetlerini srdrecei varsaym ile hazrlanr. Bylelikle, iletmenin faaliyetlerini tasfiye etme veya nemli miktarda azaltma niyet ve ihtiyacnda olmad varsaylr. Eer faaliyetleri tasfiye etme ve nemli miktarda azaltma niyeti veya gereklilii varsa, mali tablolar farkl esaslara gre dzenlenebilir. Bu durumda mali tablo dzenlemede kullanlan esaslar aklanr. DRDNC BLM Mali Tablolarn Nitelikleri

5

Mali tablolarn nitelikleri Madde 17. Mali tablolarn nitelikleri, mali tablolar kullanclar iin faydal hale getiren ynleridir. Anlalabilirlik, ihtiyaca uygunluk, gvenilirlik ve karlatrlabilirlik mali tablolarn niteliklerini oluturur. Anlalabilirlik Madde 18. Mali tablolarda sunulan bilgilerin kullanclar tarafndan kolayca anlalabilmesi, mali tablolarn en nemli niteliksel zelliidir. Ticari ve ekonomik faaliyetler ve muhasebe konusunda makul dzeyde bilgiye sahip olup, sunulan bilgileri makul bir dikkatle deerlendirmeye istekli kiiler tarafndan anlalabilecek dzeydeki mali tablolarn anlalabilirlik zelliini tad kabul edilir. Ekonomik karar almada nemli olan ve doas itibariyle karmak olan bilgiler, anlalmasnn zor olduu gerekesiyle mali tablolardan karlamaz. htiyaca uygunluk Madde 19. Mali tablolarda sunulan bilgilerin faydal olabilmesi iin, bu bilgilerin kullanclarn ekonomik karar alma ihtiyalarna uygun olmas arttr. Gemi, imdiki ve gelecek olaylarn deerlendirilmesini veya nceki deerlendirmelerin gzden geirilmesini salamak suretiyle, mali tablo kullanclarnn ekonomik kararlarn etkileyen bilgi ihtiyaca uygunluk zelliini tayor kabul edilir. Bilginin tahmin ve teyit etme rol birbirleriyle ilikilidir. (rnek, varlklarn mevcut tutar ve yaps, bir iletmenin kan frsatlardan yararlanma ve zor durumlar karlama yetenei hakknda kullanclara nemli bilgi verir.) letmenin varlklarnn tutar ve yaps, ayn zamanda gemite yaplan tahminlerin sonularn teyit asndan da bilgi verir. (rnek; planlanm faaliyetlerle ilgili olarak gemite yaplan tahminlerin gerekleip gereklemedii, varlklarn mevcut tutar ve yapsnn sunduu bilgi ile teyit edilebilir.) letmenin finansal durumu ve gemi performans hakkndaki bilgi; iletmenin gelecekteki mali durum ve performans ile mali tabloyu kullananlarn ilgili olduu alanlarda, temett, cret demeleri, menkul kymetlerin fiyat hareketleri ve iletmenin ykmllklerini vadesinde deme gc gibi konular hakknda tahmin yapmaya elverili bir temel salar. Mali tablolarn sunu biiminin, iletmenin gemi verilerinden, gelecekteki performansn tahmin etme gcn artracak ekilde belirlenmesi zorunludur. htiyaca uygunluk ve nemlilik Madde 20. Bir bilginin ihtiyaca uygun olmas, nemlilik kavram ve o bilginin esasyla ilgilidir. Baz durumlarda bir bilginin esas, onun ihtiyaca uygun olup olmadnn belirlenmesinde tek bana yeterli olur. (rnek; iletmenin yeni bir blmyle ilgili bilgi sunulmas, ilgili dnemde sz konusu blmden elde edilen sonularn nemliliinden bamsz olarak, iletmenin kar karya olduu risk ve getirilerin deerlendirilmesi asndan nem tayabilir.) Baz durumlarda, bilginin esas ve nemlilik birlikte dikkate alnr. Bir iletmenin farkl blmlerinde tutulan stoklarn miktar bu duruma rnek olarak gsterilebilir. Bir bilginin aklanmamas, yanl veya eksik aklanmas, mali tablolar esas alarak karar veren kullanclarn ekonomik kararlarn etkileyebilecek nitelikte ise, bu bilgi nem arz eder. Gvenilirlik Madde 21. Bilginin faydal olabilmesi iin, gvenilir olmas da arttr. nemli hatalar iermeyen, yanl olmayan ve temsil etmesi beklenen veya temsil ettii iddia edilen

6

ilem ve olaylar, geree uygun bir ekilde temsil etmek suretiyle kullanclara dayanak olabilen bir bilginin gvenilir olma zelliini tad kabul edilir. Bir bilgi ihtiyaca uygunluk zelliini tamakla beraber gvenilir olmayabilir. Bu durumda, sz konusu bilginin mali tablolara yanstlmas yanltc olabilir. (rnek; iletme aleyhine alm bir davada talep edilen tazminatn miktar ve geerlilii pheli ise, talep edilen tutarn tamam iin mali tablolarda karlk ayrlmas uygun olmayabilir. Bunun yerine sadece dipnotlarda aklama yaplmas yeterli olabilir.) Gvenilirlik ve geree uygun bir ekilde temsil Madde 22. Bir bilginin gvenilir kabul edilebilmesi iin, hatalardan ve nyarglardan arndrlm olmas, temsil etmesi beklenen veya temsil ettii anlalan ilem ve olaylar geree uygun bir ekilde sunmas arttr. (rnek; bilano, bilano tarihinde, mali tablolara alnma kriterlerini tayan ve varlk, bor ve z sermaye olarak sonulanan ilem ve olaylar geree uygun bir ekilde yanstmaldr.) Bir ok finansal veri, ilem ve olaylar geree uygun bir ekilde yanstmama riski tar. Bu durum, yanl olmaktan ziyade, llecek ilem ve olaylarn ya da lm ve sunum tekniklerinin belirlenmesinde karlalan zorluklardan kaynaklanr. Baz durumlarda, ilgili kalemin finansal etkilerinin llmesi ok belirsiz olabilir ve bunun sonucunda iletme ilgili kalemi mali tablolara almayabilir. Dier durumlarda ise, ilgili kalemi mali tablolara almak ve bunun lm ve mali tablolara alnmas ile ilgili riskleri aklamak daha uygun olabilir. Gvenilirlik ve zn ncelii Madde 23. Bir bilginin gerei uygun bir ekilde temsil etmesi iin, ilgili bilginin sadece hukuki biimine bakarak deil, onun z ve ekonomik anlam dikkate alnarak mali tablolarda sunulmas arttr. lem veya dier olaylarn z, hukuki formlar ile her zaman uyumlu olmayabilir. (rnek; bir iletme, hukuki belgeler zerinde, bir varl dier bir iletmeye devretmi gibi gsterebilir. Ancak o varlktan gelecekte elde edilmesi beklenen faydalardan yararlanma hakkn kendisinde brakm olabilir. Byle bir durumda, mali tablolarda sat varm gibi gstermek, geree uygun bir ekilde temsil kuraln ihlal eder.) Gvenilirlik ve tarafszlk Madde 24. Mali tablolarn gvenilir olmas iin, bu tablolarda bulunan bilgilerin tarafsz olmas, dier bir deyile yanl olmamas arttr. nceden belirlenmi bir sonucu elde etmek amacyla, kararlar ve yarglar etkileyecek ekilde bilgi sunan mali tablolar tarafsz olarak kabul edilemez. Gvenilirlik ve ihtiyatllk Madde 25. pheli alacaklarn tahsili, maddi varlklarn faydal mr, garanti kapsamnda yaplacak giderler gibi mali tablolar ilgilendiren bir ok olayn doasnda belirsizlik bulunur. Bu belirsizlikler, mali tablolarn hazrlanmasnda ihtiyatllk ilkesine uyularak ve bu belirsizliklerin esas ve boyutu hakknda aklama yaplarak mali tablolara alnmaldr. htiyatllk, belirsizlik altnda tahmin yaplmasnda gerekli olan takdirin kullanlmasnda, belirli lde tedbirli davranlmas, bylelikle varlklarn ve gelirlerin olduundan fazla, borlarn ve giderlerin de olduundan az grnmesinin engellenmesidir. htiyatllk, iletmenin gizli yedek ake ayrmasna, ar karlk ayrmasna, gelirlerin ve varlklarn bilinli ekilde dk gsterilmesine veya borlarn ve giderlerin bilinli ekilde yksek gsterilmesine de izin vermez. htiyatllk ilkesine aykr olarak hazrlanan mali tablolar tarafsz olma ve dolaysyla gvenilir olma zelliklerini kaybeder.

7

Gvenilirlik ve tam aklama Madde 26. Mali tablolarn gvenilir olabilmesi iin, bu tablolarda yer alan bilgilerin maliyet ve nemlilik snrlar ierisinde tam olmas arttr. Mali tablolarda bir bilginin ihmal edilmesi, mali tablolarn yanl veya yanltc olmasna, dolaysyla gvenilir ve ihtiyaca uygun olmamasna neden olabilir. Karlatrlabilirlik Madde 27. Mali durum ve performans eilimlerinin tespitine imkan vermek zere, bir iletmenin mali tablolarnn nceki dnemlerle karlatrlabilir olmas arttr. Bunun yannda, mali tablolarn, mali durum, performans ve mali durumda deiimi deerlendirmeyi salamaya ynelik olarak, iletmeler arasnda da karlatrma yapmaya msait olmas zorunludur. Bu erevede, benzer ilemlerin finansal sonular, tm iletmelerde srekli ve tutarl olarak ayn ekilde mali tablolarda gsterilmeli ve deerlenmelidir. Karlatrlabilir olma zelliinin gerei olarak, mali tablolarn hazrlanmasnda kullanlan muhasebe politikalar, bunlarda yaplan deiiklikler ve bu deiikliklerin etkileri hakknda mali tablo kullanclarna aklama yaplr. Mali tablo kullanclar, birbirini izleyen dnemlerde gerekleen benzer ilem ve olaylar iin benimsenen muhasebe politikalarnda, bir iletmede zaman iinde gerekleen deiiklikleri ve farkl iletmelerin bu konudaki politikalarn belirleyecek bilgilere sahip olmaldr. Kullanlan muhasebe politikalarna ilikin aklama yapmak dahil, Kurulca yaymlanan muhasebe standartlarna uyum, karlatrlabilir olma zelliini salamaya yardmc olur. Karlatrlabilirlik, tek dze olmaktan farkl olup, gelimi muhasebe standartlarnn uygulamaya konulmasna engel deildir. Bir ilem veya olay iin kabul edilen muhasebe politikas, ihtiyaca uygun olma ve gvenilir olma zelliini yitirmise, sz konusu ilem ve olaylarn muhasebeletirilmesinde bu politikann srdrlmesi uygun deildir. Bunun yannda, daha uygun ve gvenilir alternatif muhasebe politikalarnn ortaya kmas durumunda, eski politikalarn srdrlmesi mmkn deildir. Mali tablo kullanclar, iletmenin mali durumu, performans ve mali durumda deiimini nceki dnemlerle karlatrmaya ihtiya duyduklarndan, mali tablolar bir nceki dnemle karlatrmal olarak hazrlanr. htiyaca uygun ve gvenilir bilgiyle ilgili snrlamalar: zamanlama Madde 28. Mali tablolarn aklanmasnda gereksiz gecikmelerin olmas durumunda, bilgi ihtiyaca uygun olma zelliini kaybedebilir. letmelerin ynetimi, bilgileri ksa sre iinde aklama ile gvenilir olmas arasnda bir denge kurmak zorundadr. Bilginin ksa sre iinde sunulmas iin, ilem ve olaylarn tm ynlerine ilikin bilgiler edinilmeden, dier bir deyile gvenilirlii zedeleyerek, mali tablolarn kamuya aklanmas zorunlu olabilir. Bunun tersi durumda, gecikme halinde mali tablolardaki bilgiler ok gvenilir olabilir ancak, daha nceden karar almak zorunda olan kullanclar iin anlam azalabilir. Gvenilirlik ve ihtiyaca uygunluk arasnda denge kurmada, mali tablo kullanclarnn ekonomik karar alma ihtiyalarn en iyi ekilde karlama hususuna nem verilmelidir. htiyaca uygun ve gvenilir bilgiyle ilgili snrlamalar: fayda ve maliyet arasnda denge Madde 29. Fayda ve maliyet arasndaki denge, mali tablo niteliklerinden ziyade, genel bir kstlamadr. Bir bilgiden elde edilen fayda, onu temin etmek iin harcanan maliyetten fazla olmaldr. Ancak, fayda ve maliyetin belirlenmesi byk lde takdir kullanmay zorunlu klar. Ayrca, bilgi elde etme maliyetine, bilgiden yararlananlarn

8

katlanmas sz konusu olmayabilir. Bilgi, kendilerine bilgi salanmas amalananlardan farkl kesimlere de faydal olabilir. (rnek; iletmeye bor verenler iin salanan bilgiler, iletmenin borlanma maliyetini drebilir.) Bu nedenle her durumda fayda maliyet yaklamn uygulamak zordur. Bununla birlikte, iletmeler ve mali tablo kullanclar bu kstlamann farknda olmaldr. htiyaca uygun ve gvenilir bilgiyle ilgili snrlamalar: mali tablo nitelikleri arasnda denge Madde 30. Uygulamada, mali tablo nitelikleri arasnda bir denge arttr. Bu denge mali tablolarn amalarn en iyi ekilde karlayacak ekilde kurulmaldr. Mali tablo nitelikleri arasnda denge kurmada, olay baznda uzman kiilerin takdir yetkisi aranr. Gerei drst bir ekilde yanstma Madde 31. Mali tablolarn hazrlanmasnda, temel mali tablo niteliklerinin kullanlmas ve uygun muhasebe standartlarnn uygulanmas halinde, mali tablolarn gerei drst bir ekilde yanstt kabul edilir. BENC BLM Mali Tablolarn Unsurlar Mali tablolarn unsurlar Madde 32. Mali tablolar, ilem ve olaylar ekonomik zelliklerine gre genel gruplara ayrarak, bunlarn finansal etkilerini gsterir. Bu genel gruplar mali tablolarn unsurlarn oluturur. Bilanoda, iletmenin mali durumunun lm ile dorudan ilgili unsurlar; varlklar, borlar ve z sermayedir. Gelir tablosunda performansn lm ile dorudan ilgili unsurlar ise gelir ve giderlerdir. Nakit akm veya z sermaye deiim tablolar genellikle gelir tablosu unsurlarn ve bilano unsurlarndaki deiimleri yansttndan, bu tablolara zg unsurlara bu Teblide yer verilmemitir. Mali tablo unsurlar, bilano ve gelir tablosundaki gsterimlerinde daha alt kategorilere ayrlr. (rnek; varlklar ve borlar, kullanclarn ekonomik karar almalarna yardmc olacak ekilde, esaslar veya fonksiyonlar itibaryla daha alt kategorilere blnebilir.) Mali durum Madde 33. Bilanoda, iletmenin mali durumunun lm ile dorudan ilgili unsurlar varlklar, borlar ve z sermayedir. a) Varlk: Gemiteki ilemler neticesinde iletmenin kontrol ettii ve bundan gelecekte oluacak ekonomik faydalarn iletmeye ait olaca beklenen deerleri, b) Bor: Gemi olaylardan kaynaklanan ve ifas iletmenin ekonomik fayda ieren deerlerinde bir ka neden olacak mevcut ykmll, c) z sermaye: letmenin varlklarndan tm borlarn indirdikten sonra kalan bakiyeyi, ifade eder. Bu blmde varlk ve borlarn nemli zellikleri yer alr. Ancak bunlarn bilanoya alnmas iin gerekli kriterler bu blmde yer almamaktadr. Bunlarn bilanoya alnabilmesi iin bu Ksmda belirtilen mali tablolara alnma kriterlerini tamalar arttr. Bir kalemin varlk, bor veya z sermaye tanm ierisinde yer alp almadn deerlendirirken sadece hukuki biime deil, kalemin zne ve ekonomik anlamna baklr. (rnek; finansal kiralamada, z itibaryla kirac kiralamaya konu varln faydal mrnn nemli bir blm ierisindeki ekonomik faydasn elde etmekte, buna karlk ilgili varln

9

makul deeri ve ilgili finansman gideri kadar bir tutar deme ykmll altna girer. Bylece finansal kiralama, varlk ve bor tanmna uymakta ve bunun sonucunda kiracnn bilanosunda varlk ve bor olarak yer alr.) Varlklar Madde 34. Bir varln beklenen ekonomik faydas, iletmeye nakit ve nakit benzeri akmna dorudan ve dolayl olarak katk salayacak potansiyeldir. Potansiyel, iletmenin esas faaliyetlerinin paras olan retken bir birim olabilecei gibi, nakde ve nakit benzerlerine evrilebilen veya retim maliyetlerini azaltan bir bilgi gibi, iletmenin nakit kn azaltma kapasitesi eklinde de ortaya kabilir. Bir iletme, varlklarn mteri ihtiyalarn karlamaya ynelik mal ve hizmet retiminde kullanmak iin elde bulundurur. retilen mal ve hizmetler mteri ihtiyalarn karlad iin, mteriler bunlar iin bir deme yapmaya hazrdr. Bu deme iletmenin nakit akmna katk salar. Nakdin kendisi de, dier kaynaklara ulamay salamak suretiyle bir hizmet sunar. Bir varlktan beklenen ekonomik fayda iletmeye deiik biimlerde salanabilir. Bir varlk; a) letme tarafndan satlan mal ve hizmetlerin retiminde tek bana veya dier varlklarla beraber kullanlabilir, b) Baka varlklarla takas edilebilir, c) Bir borcun ifas iin kullanlabilir, veya d) Hisse sahiplerine datlabilir. Bir ok varlk (rnek: maddi varlklar) fiziki bir biime sahiptir. Ancak bir varln mali tablolara alnmas iin fiziki biiminin varl art deildir. (rnek: patent ve telif haklar, bunlardan salanacak ekonomik faydalarn iletme tarafndan elde edilecei bekleniyorsa ve bunlar iletme tarafndan kontrol ediliyorsa bir varlk olarak kabul edilir.) Bir ok varlk (rnek: alacaklar ve gayrimenkuller) hukuki haklarla ilgilidir. (rnek; bir varln mali tablolara alnmas iin sahiplik hakknn varl zorunlu deildir. Kiralanan bir gayrimenkulden elde edilmesi beklenen fayda iletme tarafndan kontrol edilebiliyorsa, bu gayrimenkul bir varlk olarak bilanoda yer alr.) Bunun yannda bir varlk olarak tanmlanabilmek iin hukuki kontroln iletmenin elinde olmas art deildir. (rnek: Hukuki bir sahiplik ilikisi kurulmam olsa bile, gizli tutulmak suretiyle bir gelitirme sonucu elde edilen know-howdan elde edilmesi beklenen faydann kontrol edilmesi durumunda, bu know-how varlk olarak bilanoya alnabilir.) Bir iletmenin varlklar gemi olaylar veya ilemler neticesinde ortaya kar. Bir varlk genellikle satn alma veya retme suretiyle elde edilir. Ancak bunun yannda dier yollarla da elde edilebilir. (rnek: devlet tevik olarak bir iletmeye belirli bir varl devredebilir veya iletme bir maden yata kefedebilir.) Gelecekte olmas beklenen ilemler neticesinde bir varlk elde edilemez. (rnek: Bir stok alma niyeti ileri srlerek bu stok varlklar arasnda izlenemez.) stisnalar olmakla beraber, harcama yapmakla varlk elde etmek arasnda ok yakn bir iliki vardr. Bu erevede, iletmenin bir harcama yapmas halinde bundan gelecekte bir fayda elde etmenin amaland sonucuna ulalabilir, ancak her zaman bu harcama neticesinde bir varlk elde edilmeyebilir. Benzer ekilde, bir harcama yaplmadan elde edilmi kalemler varlk kapsam dnda braklmayabilir. (rnek: iletmeye bir varlk balanm olabilir ve bunu elde etmek iin bir harcama yaplmamasna karn bu kalem varlk olarak tanmlanabilir.)

10

Borlar Madde 35. Borlarn en nemli zellii, iletmenin mevcut bir ykmllnn bulunmasdr. Ykmllk, iletmenin belirli bir ekilde hareket etme grevi veya sorumluluudur. Sorumluluk, balayc bir szleme veya kanuni dzenlemeler nedeniyle ortaya kabilir ve bu durumda hukuki yaptrma tabi olmas mmkndr. Bunun yannda, sorumluluk ticari rf veya mterilerle iyi ilikileri srdrme istei veya eit davranma arzusu gibi nedenlerle de ortaya kabilir. (rnek: bir iletme, garanti sresi sonunda bile retim hatas sonucu oluan zararlar gidermeyi bir politika olarak belirlemise, bu nedenle olumas beklenen giderler bir bor olarak dikkate alnr.) Mevcut bir ykmllk ile ileriye dnk bir taahht arasnda fark bulunmaktadr. Ynetimin ileride bir varl alma niyeti, bal bana bir tutarn bor olarak mali tablolara alnmasn art deildir. Bir ykmllk sadece ilgili varln teslim alnmas veya iletmenin geri dnlmez bir szleme yaplmas halinde ortaya kar. Geri dnlmez szleme, vazgeilmesi halinde iletmenin nemli ceza demek zorunda kalmas gibi nedenlerle, iletmenin bozmak istemeyecei szlemelerdir. Borlarn ifas genellikle, ekonomik fayda ieren deerlerin szlemenin dier tarafna iletmece verilmesini zorunlu klar. Bir borcun ifas; a) Nakdi deme, b) Dier varlklarn devredilmesi, c) Hizmet sunulmas, d) Borcun bir baka borla deitirilmesi, e) Borcun z sermayeyle deitirilmesi. eklinde olabilir. Bunun yannda, bir bor baka yollarla da ifa edilebilir. (rnek; kredi veren alacandan vazgeebilir veya iletmeye verilen bir avans, szleme ykmllnn yerine getirilmemesi nedeniyle gelir olarak kaydedilebilir.) Borlar gemi olay ve ilemlerden kaynaklanr. Bylece, bir mal ve hizmetin satn alnmas borlarn artmasna neden olur. Benzer ekilde bankalardan kredi alnmas bunlarn geri denmesi ykmllnn domasna neden olur. Baz durumlarda iletmeler, rettikleri mallar satn alan mterilerine sat bedelinin belirli bir tutarn daha sonra iade etme taahhdnde bulunabilirler. Bu durumda gemite yaplan satlar iletmenin borcunu artrr. Baz borlar tahmin yaplmak suretiyle llebilir. Bunlar karlk olarak adlandrlr. (rnek; mevcut garantiler sonucunda iletmenin deyecei tutar tahmin edilip, bunun iin karlk ayrlmaldr.) z sermaye Madde 36. z sermaye; iletmenin varlklarndan tm borlarn indirdikten sonra kalan bakiyedir. Ancak bu tutar bilanoda daha alt kategorilere ayrlabilir. letmeler, ortaklarn sermaye dahil katklarn, kar ve sermaye yedeklerini ve birikmi karlar ayr ayr gstermelidir. Bu tr ayrmlar, mali tablo kullanclarnn karar vermelerinde yardmc olacak hususlar ierir. (rnek; mali tablo kullanclar, z sermayenin ne kadarnn datlmaya msait olduunu veya ne tr hukuki kstlamalara tabi olduunu bilmek isteyebilirler.) Bunun yannda, bu snflandrma imtiyazl pay sahiplerinin haklarn da gsterecek ekilde dzenlenmelidir. Trk Ticaret Kanunu veya iletmelerin ana szlemeleri gerei veya dier ekillerde yedek akeler ayrlabilir. Bunun yannda vergi kanunlar baz tutarlarn datlmamas halinde vergi avantaj salayabilir. Bu bilgiler ekonomik karar almada mali tablo kullanclar iin fayda salar. Bu tutarlarn transferi bir gider olarak deil, ilgili tutarlarn datlmas olarak dikkate alnr.

11

z sermayenin bilanoda gsterilecek tutar, varlk ve ykmllklerin deerlenmesiyle ilgilidir. Mali tablolarda grnen z sermaye ile z sermayenin piyasadaki deerinin eit olmas beklenen bir durum deildir. Performans Madde 37. Kar, performans lm kriteri olarak veya/ve yatrmn getirisi ve hisse bana kazan lmleri iin kullanlr. Karn llmesi ile dorudan ilgili mali tablo unsurlar gelir ve giderlerdir. Gelir ve giderlerin mali tablolara alnmas ve deerlemesi, z sermaye ve z sermayenin korunmas kavram ile ilgilidir. a) Gelir; hesap dnemi ierisinde, ortaklarn katks haricinde z sermayenin artmasn salayan, varlklarn deerinin artmas, varlk girii veya ykmllklerin azalmas eklinde ekonomik faydadaki art, b) Gider; hesap dnemi iinde, hissedarlara datm dnda z sermayenin azalmasyla sonulanacak ekilde, varlk k, varlklarn tkenmesi veya ykmllklerin artmas suretiyle ekonomik faydann azaln, ifade eder. (a) ve (b) bentlerinde yaplan gelir ve gider tanm, gelir ve giderlerin mali tablolara alnmas iin gerekli kriterleri belirlemez. Gelir ve giderler, ekonomik karar almak iin gerekli ve ihtiyaca uygun bilgileri salamak zere farkl ekilde sunulabilir. Olaan faaliyetlerden oluan gelir ve giderler ile dier gelir ve giderler ayr ayr gsterilir. Bu ayrm, bir kalemin kayna hakknda bilginin, iletmenin gelecekte oluturabilecei nakit ve nakit benzerleri hakknda bir deerlendirmede bulunmak iin ihtiyaca uygun ve gerekli olduu gerekesiyle yaplmaktadr. (rnek; uzun vadeli bir yatrmn elden karlmas gibi arzi olaylarn dzenli bir ekilde tekrarlamas mmkn deildir.) Olaan ve dier gelir ve gider ayrm yaplrken iletmenin yaps ve faaliyetleri dikkate alnr. Bir iletme iin olaan olan bir ilem, dier iletme iin olaan olmayabilir. Gelir ve giderleri farkl gruplar halinde sunmak ve onlar ayrtrmak, brt kar marj, vergi ncesi olaan faaliyet kar ve net kar gibi baz performans lm bilgilerini de salar. Gelirler Madde 38. Gelirin tanm, haslat ve kazanlar kapsar. Haslat, iletmenin olaan faaliyetlerinden doar ve iletmenin durumuna gre sat, faiz, temett, royalti ve kira gelirleri olarak adlandrlabilir. Kazan, iletmenin olaan veya dier faaliyetleri sonucunda olutuuna baklmakszn, gelirin tanmna uyan dier kalemlerden oluur. Kazan ekonomik faydada bir art temsil eder ve yap itibariyle haslattan farkl deildir. Bu nedenle, bu Ksmda kazan ayr bir mali tablo unsuru olarak dikkate alnmamtr. Kazanlar, maddi veya maddi olmayan varlklarn elden karlmas sonucu elde edilebilir. Gelir, realize edilmemi kazanlar da kapsar. (rnek; aktif bir piyasas olan menkul kymetlerin yeniden deerlenmesi sonucunda oluan farklar da kazan olarak kabul edilir.) Kazanlar mali tablolara alnmalar halinde, ekonomik karar alnmasnda fayda salad iin ayrca gsterilir. Kazanlar aksine dzenleme olmadka, ilgili giderlerle mahsup edildikten sonra net olarak verilir. Giderler Madde 39. Giderler, zararlar ve iletmenin olaan faaliyetlerinden doan gider kalemlerini kapsar (rnek; satlarn maliyeti, cretler, itfa paylar olaan faaliyetler

12

sonucunda doan giderler). Giderler genellikle, nakit ve nakit benzerleri, stoklar, maddi varlklar gibi varlklarn deerinde azalma veya bu varlklarn k eklinde oluur. Zararlar, iletmenin olaan veya dier faaliyetleri sonucunda olutuuna baklmakszn, gider tanmna giren dier kalemlerden oluur. Zararlar, ekonomik faydada bir azalmay temsil ederler ve yap itibariyle dier giderlerden farkl deildir. Bu nedenle, zararlar ayr bir mali tablo unsuru olarak dikkate alnmamtr. Zararlar, yangn ve su basmas gibi felaketlerden veya cari olmayan varlklarn elden karlmasndan kaynaklanabilir. Yabanc para zerinden borlarn, kur deiimleri sonucunda artmas durumunda olduu gibi, realize edilmemi zararlar da giderin tanmna girmektedir. Ekonomik karar almada faydal olduu iin, zararlar mali tablolarda ayrca gsterilir. Zararlar aksine dzenleme olmadka, ilgili gelirlerle mahsup edildikten sonra net olarak gsterilir. z sermayenin korunmas amal ayarlamalar Madde 40. Varlklarn ve ykmllklerin deerlemeye tabi tutulmas sonucunda z sermaye azalr veya artar. Bu art ve azallar, gelir ve gider tanmna girmektedir, ancak baz durumlarda, bunlar gelir tablosu ile deil, dorudan z sermaye ile ilikilendirilir. ALTINCI BLM Mali Tablolara Alnma Mali tablo unsurlarnn mali tablolara alnmas Madde 41. Mali tablolara alnma, gelir ve gider tanmna uyan ve mali tablolara alnma kriterlerini tayan kalemlerin mali tablolarla ilikilendirilmesidir. Mali tablolara alnma, ilgili kalemin ieriine uygun ekilde adlandrlmas, ilgili kaleme parasal bir tutar atfedilmesi ve bu tutarn mali tablolar ile ilikilendirilmesi srecini kapsar. Mali tablolara alnma kriterlerini tayan kalemlerin bilano ve gelir tablosuna alnmas arttr. Mali tablolara alnmas gereken bir kalemin mali tablolara alnmayp, kullanlan muhasebe politikalarnda veya dipnotlarda aklanmas, ilgili kalemin mali tablolara alnmamasn hakl karmaz. Mali tablo unsuru tanmna giren kalemler, aadaki artlar tamalar halinde mali tablolara alnr: a) Kalemle ilgili beklenen ekonomik faydann iletmeye gireceinin veya iletmeden kacann muhtemel olmas, b) Kalemin gvenilir bir biimde llebilen bir deerinin veya maliyetinin olmas. Bir kalemin mali tablolara alnma kriterlerini tayp tamad deerlendirilirken nemlilik zellii dikkate alnmaldr. Mali tablo unsurlar arasndaki karlkl iliki, bir varln mali tablolara alnmas halinde e zamanl olarak bir ykmlln veya gelirin de mali tablolara alnmasn zorunlu klar. Mali tablo unsurlarnn mali tablolara alnmasnda muhtemel beklenen ekonomik fayda Madde 42. Mali tablolara alnma kriterlerinde kullanlan ihtimal kavram, bir kalemle ilgili beklenen faydann iletmeye girmesi veya iletmeden kmasnn belirsizlik dzeyi ile ilgilidir. Bu kavram, iletmenin faaliyette bulunduu evredeki belirsizlikleri uygun ekilde ileme tabi tutmay salar. Beklenen ekonomik fayda akmnn belirsizlii ile ilgili deerlendirmeler, mali tablolarn hazrlanma tarihinde var olan artlar erevesinde yaplr. (rnek; bir iletmenin alacann tahsilinin muhtemel olmas durumunda, aksini kantlayacak bir delil yoksa, bu alacak bir varlk olarak mali tablolara alnr.) letmenin ok

13

sayda kiiden alacann olmas durumunda, normal artlar altnda alacan belirli bir ksmnn tahsil edilememesi muhtemeldir ve bunun iin karlk ayrlr. Mali tablo unsurlarnn mali tablolara alnmasnda lmn gvenilirlii Madde 43. Bir kalemin mali tablolara alnmas iin, kalemle ilgili beklenen ekonomik faydann iletmeye gireceinin veya iletmeden kacann muhtemel olmas artnn yannda, ilgili kalemin gvenilir bir ekilde llebilen bir maliyet veya deerinin olmas arttr. Bir ok durumda maliyet veya deerin tahmin edilmesi gerekli hale gelir. Makul tahminlerin kullanlmas, mali tablo hazrlama srecinin nemli bir parasdr ve bu durum mali tablolarn gvenilirliini zedelemez. Makul tahminler yaplamad durumlarda, ilgili kalem mali tablolara alnmaz. (rnek; bir davadan kazanlmas beklenen tutar, varlk ve gelir tanmna uyabilir ve kazanlmas muhtemel olabilir, ancak kazanlacak tutar gvenilir bir ekilde tahmin etmek mmkn olmayabilir.) Bu gibi durumlarda, sz konusu davayla ilgili tutar, bir varlk ve gelir olarak mali tablolara alnmaz, ancak dipnotlarda aklanr. Mali tablolara alnma artlarn tamayan kalemler, daha sonra ortaya kan olaylar neticesinde bu artlar tar hale gelebilir. Mali tablolara alnma artlarn tamayan kalemler; mali tablo kullanclarnn, iletmenin performans, mali durumu ve mali durumdaki deimeleri deerlendirmesinde sz konusu bilgiye ihtiya duymalar halinde dipnotlarda aklanr. Varlklarn mali tablolara alnmas Madde 44. Aadaki artlar birlikte tayan bir varlk bilanoya alnr: a) Varln beklenen ekonomik faydasnn iletmeye akmasnn muhtemel olmas ve, b) lgili kalemin gvenilir bir ekilde llebilen bir maliyet veya deerinin bulunmas. Cari hesap dneminden sonra gelen hesap dnemlerinde ekonomik fayda retmesi muhtemel olmayan kalemlerle ilgili olarak yaplm harcamalar bir varlk olarak bilanoya alnmaz. Bu harcamalar bir gider olarak dorudan dnemin gelir tablosu ile ilikilendirilir. Borlarn mali tablolara alnmas Madde 45. Aadaki artlar birlikte tayan bir ykmllk bilanoya alnr: a) Mevcut bir ykmlln ifas iin iletmeden kaynak knn muhtemel olmas ve, b) Borcun ifas iin denecek miktarn gvenilir bir ekilde llebiliyor olmas. Eit derecede ve karlkl olarak yerine getirilmemi szlemelerden doan ykmllkler bir bor olarak mali tablolara alnmayabilir. (rnek; stok alm iin bir sipari verilmi, ancak stoklar teslim alnmamsa, verilen sipari nedeniyle oluan ykmllk mali tablolarda bir bor olarak izlenmeyebilir.) Ancak baz durumlarda bu tr szlemeler, bor tanmna girebilir. Mali tablolara alnma artlarn da tamas halinde, bu trden szlemelerden doan ykmllk bir bor olarak mali tablolara alnr. Bu ekildeki ykmllklerin mali tablolara alnmas, e zamanl olarak bir varln veya giderin de mali tablolara alnmasn zorunlu klar. Gelirin mali tablolara alnmas Madde 46. Varlklarn artmas veya borlarn azalmas suretiyle beklenen ekonomik faydada artn olmas ve bunun gvenilir bir ekilde llebilmesi durumunda gelir, gelir tablosuna alnr. Bu ekilde, gelirin mali tablolara alnmasyla e zamanl olarak bir varlkta artn veya bir borta azaln mali tablolara alnmas arttr.

14

Giderlerin mali tablolara alnmas Madde 47. Varlklarn azalmas veya borlarn artmas suretiyle beklenen ekonomik faydann azalmas ve bunun gvenilir bir ekilde llebilmesi durumunda gider, gelir tablosuna alnr. Bu ekilde, giderin mali tablolara alnmasyla e zamanl olarak bir varln azalmas veya bir borcun artnn mali tablolara alnmas arttr. Giderler, katlanlan maliyet ve belirli bir kalemin kazanc ile dorudan ilikilendirilerek gelir tablosuna alnr. Haslatla maliyetlerin eletirilmesi olarak bilinen bu yntemde, ayn ilem veya olaydan kaynaklanan gelir ve giderler e zamanl veya birlikte olarak gelir tablosuyla ilikilendirilir. (rnek; satlarn maliyetini oluturan eitli giderler, ilgili varln sat sonucunda elde edilen gelirle birlikte veya ayn zamanda gelir tablosuna alnr.) Haslatla maliyetlerin eletirilmesi kavram, varlk veya ykmllk tanmna girmeyen kalemlerin bilanoya alnmasna izin vermez. Ekonomik faydasnn birden fazla hesap dneminde ortaya kmasnn beklendii ve gelirle ilikisinin dolayl olarak belirlenebildii durumlarda, giderler sistematik ve rasyonel tahsis yntemleri kullanlarak gelir tablosuna alnr. Maddi ve maddi olmayan varlklarn kullanm sonucunda oluan giderlerin mali tablolara alnmasnda yukarda belirtilen ekilde ilem yaplmas arttr. Bu giderler, amortisman veya itfa pay olarak adlandrlr. Bu tahsis yntemi, giderlerin, ilgili kalemdeki ekonomik faydann tketildii dnemde mali tablolara alnmasn amalamaldr. Bir harcamann, beklenen ekonomik fayda oluturmad veya beklenen ekonomik faydann bir varlk olarak mali tablolara alnma kriterlerini tamad veya bu zelliini kaybettii durumlarda, sz konusu tutar gider olarak gelir tablosuna alnr. Karlnda bir varlk alnmadan bir bor altna girildii durumlarda da, ilgili tutar gider olarak gelir tablosu ile ilikilendirilir (rnek: verilen garantiler sonucunda bir borcun olumas). Mali tablo unsurlarnn deerlemesi Madde 48. Deerleme, mali tablo unsurlarnn mali tablolarda izlenecek parasal tutarlarnn belirlenmesi srecidir. Bu sre, belirli deerleme esaslarnn seilmesini ierir. Mali tablolarda, aadaki deerleme esaslar, farkl gruplar halinde ve deiik derecelerde kullanlr: a) Tarihi Maliyet: Varlklar denen nakit ve nakit benzeri tutarlaryla veya elde etme tarihi itibaryla, onlar elde etmek iin verilen dier varlklarn makul deeri ile kaydedilir. Ykmllkler, bu ykmlln domas karlnda elde edilen tutarla, vergi gibi baz durumlarda ise bu ykmlln ifas iin i hayatnn normal ak ierisinde denmesi gerekli nakit ve nakit benzeri tutaryla kaydedilir. b) Cari Maliyet: Varlklar, cari durum itibaryla, ayn veya benzeri bir varln elde edilmesi durumunda denmesi gereken nakit ve nakit benzerleri tutar zerinden izlenir. Ykmllkler, ifa edilmesi iin cari durumda gerekli olan nakit ve nakit benzerlerinin iskonto edilmemi tutar zerinden izlenir. c) Gerekleebilir Deer/fa deeri: Varlklar, varln normal artlarda sat halinde elde edilebilecek nakit ve nakit benzerleri tutar zerinden izlenir. Ykmllkler, ifa deeri zerinden, dier bir deyile, i hayatnn normal ak iinde sz konusu ykmll ifa etmek iin denmesi beklenen nakit ve nakit benzerlerinin iskonto edilmemi tutaryla mali tablolarda izlenir. d) Bugnk Deer: Varlklar, i hayatnn normal ak ierisinde gelecekte retmesi beklenen net nakit akmlarnn iskonto edilerek cari deere getirilmi deeri zerinden izlenir. Ykmllkler, i hayatnn normal ak ierisinde, bunlarn ifas iin denmesi beklenen nakdi tutarn iskonto edilmi cari deeri zerinden izlenir.

15

letmeler, aksi belirtilmedike, mali tablolarn hazrlarken deerleme esas olarak tarihi maliyeti esas almak zorundadr. Ancak, stoklarn deerlemesinde olduu gibi, stoklarn tarihi maliyetle net gerekleebilir deerden dk olan ile deerlenmesi veya borsada ilem gren menkul kymetlerin piyasa fiyat ile deerlenmesi ngrlebilir. YEDNC BLM z Sermaye ve z Sermayenin Korunmas z sermaye kavram Madde 49. Yatrlan para veya yatrlan satn alma gcn temsil eden z sermaye iletmenin net varlklarna eittir. z sermayenin korunmas ve karn belirlenmesi Madde 50. z sermaye kavramnda kar, ortaklarn katks ve ortaklara datlan tutarlar hari olmak zere, dnem sonundaki net varlklarn finansal tutarnn dnem bandaki net varlklarn finansal tutarndan fazla olan ksmdr. z sermayenin korunmasnda, korunacak z sermaye tutarnn llmesinde, parann nominal deeri veya satn alma gc esas alnabilir. Bir iletme, dnem sonunda, dnem bandaki kadar z sermayeye sahipse, z sermayesini korumu olarak kabul edilir. Bunun zerindeki tutarlar kar, altndaki tutarlar ise zarardr. z sermayenin parann nominal deeri esas alnarak korunmas durumunda kar, dnem iinde nominal parasal z sermayede meydana gelen arttr. Bu nedenle, aksi belirtilmedike, varlklarn fiyatlarnda meydana gelen art kar olarak dikkate alnr. Ancak, karn mali tablolara alnmas iin, bunlar satmak suretiyle karn realize edilmesi beklenebilir. z sermayenin, parann nominal deeri ile deil de, yksek enflasyon dnemlerinde olduu gibi satn alma gc birimi esas alnarak belirlenmesi durumunda, kar yatrlan satn alma gcnde dnem iinde meydana gelen arttr. Bu nedenle, bu seenekte kar, varlklarn deerinde artn enflasyonun zerinde kalan ksm olarak dikkate alnr. KNC KISIM MAL TABLOLARIN SUNUMU BRNC BLM Ama, Kapsam ve Mali Tablolarn Sunumuna likin Genel Hkmler Ama Madde 51. Bu ksmda, mali tablolarn nceki dnemlerle ve dier iletmelerin mali tablolar ile karlatrlmasn salamak amacyla, iletmelerin hazrlayacaklar mali tablolarn ekil ve ierii hakknda hkmlere yer verilmitir. Bu erevede, mali tablolarn sunumu, mali tablolarn yaps ve mali tablolarn ieriine ilikin asgari esaslar hakknda genel hkmler bu ksmda yer alr. lem ve olaylarn mali tablolara alnmas, bunlarn parasal tutarnn belirlenmesi ve aklanmasna ilikin hkmlere bu Tebliin dier ksmlarnda yer verilmitir. Kapsam Madde 52. Konsolide olanlar dahil kamuya aklanacak mali tablolarn bu ksmdaki hkmlere uygun olarak hazrlanmas ve sunulmas zorunludur. Ancak, ara

16

dnem mali tablolar iin bu Tebliin Ara Mali Tablolar balkl Ksmndaki esaslara uyulur. Bu Ksm tm iletmelere uygulanr. Ancak baz iletme trlerinin mali tablolar iin bu Tebliin dier ksmlarnda getirilen zel hkmler sakldr. Mali tablolarn amac Madde 53. Mali tablolar, iletmenin gerekletirdii ilemlerin, iletmenin mali durumunun ve iletmeyi etkileyen dier olaylarn belirli bir yap ierisinde sunulmasdr. Mali tablolarn, kullanclarn ekonomik karar almalarnda yardmc olacak ekilde iletmenin mali durumu, performans ve nakit akm hakknda bilgi vermek zere hazrlanmas zorunludur. Bunu salamak zere mali tablolar bir iletmenin; a) Varlklar, b) Ykmllkleri, c) z sermayesi, d) Gelir, gider, kazan ve kayplar , e) z sermayede gerekleen deiiklikleri, f) Nakit akm, hakknda bilgi verecek ekilde dzenlenir. Bu bilgiler, mali tablo dipnotlarnda belirtilen bilgiler ile birlikte mali tablo kullanclarnn iletmenin gelecekteki nakit akmlar ve zellikle nakit ve nakit benzerlerini elde etme zaman ve olasl hakknda tahminlerde bulunmasna yardmc olur. Mali tablolarn kapsam Madde 54. Mali tablolar aadaki tablolardan oluur: a) Bilano, b) Gelir tablosu, c) Nakit akm tablosu, d) z sermaye deiim tablosu. Dipnotlar ve dipnotlarda yer almak zere muhasebe politikalar ile ilgili aklamalar da ilgili mali tablolarn bir parasn oluturur. Mali tablolar, ekil asndan mali tablolarn tablo ksm ile dipnotlar ksm olmak zere iki ksmdan meydana gelir. Ynetim kurulu yllk faaliyet raporu ile Trk Ticaret Kanunu uyarnca hazrlanan deneti raporu mali tablolarn kapsam iinde deildir. Mali tablolardan retilen ancak mali tablolardaki ayrntlarn yer almad zet tablolar, bu Tebli kapsamnda mali tablo olarak kabul edilmez. Bu Tebliin Ara Mali Tablolar balkl Ksmndaki hkmler sakldr. letmede mali tablo hazrlanmasndan sorumlu olanlar Madde 55. Mali tablolarn bu Tebli hkmlerine gre hazrlanmasndan, sunulmasndan ve geree uygunluu ile doruluundan iletmenin ynetim kurulu sorumludur. letme ynetim kurullar, bu Tebli hkmlerine gre hazrlanacak mali tablolarn kabulne ilikin bir karar almak zorundadr. Mali tablo ve raporlarn Kurulun muhasebe standartlar ile genel kabul grm muhasebe ilkelerine uygun olarak hazrlanmasndan, sunulmasndan ve geree uygunluu ile doruluundan, Trk Ticaret Kanunu ve sermaye piyasas mevzuat erevesinde iletmelerin ynetim kurulu sorumludur. letmelerin ynetim kurulu, belirtilen kapsamda hazrlanacak mali tablolar ve yllk raporlarn kabulne dair ayr bir karar almak zorundadr. Ayrca iletmelerin mali tablo ve yllk raporlarnn ilan ve bildirimi srasnda sz konusu yllk ve ara mali tablolar ile yllk raporlarn; iletme genel mdr, mali tablo ve

17

yllk raporlarn hazrlanmasndan sorumlu blm bakan veya bu sorumluluu stlenmi grevi ile ynetim kurulunca bir i blm yaplm ise, mali tablo ve yllk raporlarn hazrlanmasndan sorumlu ynetim kurulu yesi tarafndan aadaki aklamalarla birlikte imzalanmas ve kamuya yaplacak aklamalarda da bu konuya yer verilmesi zorunludur. a)Mali tablo ve yllk raporlarn kendileri tarafndan incelendii, b)letmedeki grev ve sorumluluk alannda sahip olduu bilgiler erevesinde, raporun nemli konularda geree aykr bir aklama iermedii ya da aklamann yapld tarih itibaryla yanltc olmas sonucunu dourabilecek herhangi bir eksiklik iermedii, c) letmedeki grev ve sorumluluk alannda sahip olduu bilgiler erevesinde, raporun ilikin olduu dnem itibaryla, mali tablolarn ve rapordaki dier mali konulardaki bilgilerin, ortakln mali durumu ve faaliyet sonular hakknda gerei doru biimde yanstt. letme ynetim kurulu; mali tablo ve yllk raporlar imzalamakla ykml olan grevlilerin, iletmeyle ve konsolide mali tablolar kapsamna giren bal ortaklklar, itirakler ve mterek ynetime tabi ortaklklar ile ilgili nemli bilgilere ulamasn salayacak tedbirleri almakla ykmldr. mza ykmls grevliler, gerek iletmenin i kontrol sistemiyle, gerekse kendilerinin bilgiye ulama sistemiyle ilgili eletiri ve nerilerini iletme ynetim kuruluna, denetimden sorumlu komiteye, iletmenin denetimini yapmakta olan bamsz denetim kuruluuna bildirmekle ve raporu incelemeleri srasnda kullandklar i kontrol sistemi hakknda bilgi vermekle ykmldrler. Mali tablolarn format ve bu ksmda yer alan hkmler Madde 56. letmeler mali tablolarn, bu Ksmda yer alan ilkelere uygun olarak dzenler. Bu Ksm ekinde yer verilen rnek mali tablo formatlar bu Teblie tabi iletmelerin mali tablolarn hazrlarken dikkate almalar gereken genel unsurlar ihtiva eder. Bu Teblideki hkmler ile Kurulun muhasebe standartlar aklamalar erevesinde dipnotlaryla birlikte hazrlanan mali tablolarn iletmenin faaliyet sonularn ve mali durumunu daha iyi yanstmas iin rnek mali tablo formatlarna ihtiyaca uygun hesap isimleri ilave edilebilir. KNC BLM Ynetim Kurulu Yllk Faaliyet Raporu Ynetim kurulu yllk faaliyet raporu Madde 57. letmeler, yllk mali tablolar ile birlikte, kapsam bu ksmda belirtilen ynetim kurulu yllk faaliyet raporunu dzenler. Ynetim kurulu yllk faaliyet raporunun, iletmelerin iktisadi ve mali durumunu ve iletme faaliyetlerinin geliimini geree uygun ve doru bir biimde yanstmas arttr. Ynetim kurulu yllk raporunda, iletmenin mali performans ve mali durumunun genel zellikleri ve kar karya bulunduu temel belirsizlikler deerlendirilir ve en az aadaki hususlara yer verilir: a) Raporun dnemi, ortakln unvan, dnem iinde ynetim ve denetleme kurullarnda grev alan bakan ve yelerin, murahhas yelerin ad ve soyadlar, yetki snrlar, bu grevlerinin sreleri (balang ve biti tarihleriyle), b) letmenin performansn etkileyen ana etmenler, iletmenin faaliyette bulunduu evrede meydana gelen nemli deiiklikler, iletmenin bu deiikliklere kar uygulad politikalar, iletmenin performansn glendirmek iin uygulad yatrm ve temett politikas, c) letmenin finansman kaynaklar ve risk ynetim politikalar,

18

d) letmenin Kurulun muhasebe standartlar erevesinde mali tablolara alnmayan deerleri, e) Mali tablolarda yer almayan ancak kullanclar iin faydal olacak dier hususlar, f) Hesap dneminin kapanmasndan ilgili mali tablolarn grlecei genel kurul toplant tarihine kadar geen srede meydana gelen nemli olaylar, g) Ortakln geliimi hakknda yaplan ngrler, h) Yaplan aratrma ve gelitirme faaliyetleri, i) Dnem iinde esas szlemede yaplan deiiklikler ve nedenleri, j) Varsa, karlm bulunan sermaye piyasas aralarnn nitelii ve tutar, k) Ortakln faaliyet gsterdii sektr ve bu sektr ierisindeki yeri hakknda bilgi, l) Yatrmlardaki gelimeler, teviklerden yararlanma durumu, yararlanlmsa ne lde gerekletirildii, m) letmenin retim birimlerinin nitelikleri, kapasite kullanm oranlar ve bunlardaki gelimeler, genel kapasite kullanm oran, faaliyet konusu mal ve hizmet retimindeki gelimeler, miktar, kalite, srm ve fiyatlarn gemi dnem rakamlaryla karlatrmalarn ieren aklamalar, n) Faaliyet konusu mal ve hizmetlerin fiyatlar, sat haslatlar, sat koullar ve bunlarda yl iinde grlen gelimeler, randman ve prodktivite katsaylarndaki gelimeler, gemi yllara gre bunlardaki nemli deiikliklerin nedenleri, o) Bu Tebli hkmleri erevesinde dzenlenen mali tablo ve bilgiler esas alnarak hesaplanan mali durum, krllk ve bor deme durumlarna ilikin temel rasyolar, p) Ortakln mali yapsn iyiletirmek iin alnmas dnlen nlemler, q) st ynetimde yl iinde yaplan deiiklikler ve halen grev banda bulunanlarn ad, soyad ve mesleki tecrbesi, r) Personel ve ii hareketleri, toplu szleme uygulamalar, personel ve iiye salanan hak ve menfaatler, s) Vergiden sonraki krn tahsis yerleri, imtiyazl ve intifa pay gruplarna datm miktar ve kr paynn denme zamanlar hakknda genel kurula yaplacak neriler. Ynetim kurulu yllk faaliyet raporlar, Kurulca belirlenen esas ve standartlar erevesinde en az bir nceki dnemle karlatrmal olarak hazrlanm mali tablolar ierir. Ynetim kurulu yllk faaliyet raporlar yanltc, abartl, iletme ve iletme faaliyetleri hakknda yanl kanaat uyandrc ifadeler tayamaz. NC BLM Mali Tablolara likin Genel lkeler Mali tablolarn gerei drst bir ekilde yanstmas Madde 58. Mali tablolar, iletmenin mali durumunu, performansn ve nakit akmn drst bir ekilde yanstacak ekilde hazrlanmak zorundadr. Gerekli dipnotlara da yer verilerek bu Teblideki hkmler ile Kurulun muhasebe standartlar aklamalar erevesinde hazrlanan mali tablolarn gerei drst bir ekilde yanstt kabul edilir. Bu Teblie ve Kurulun bu Tebli erevesinde yapt muhasebe standartlar aklamalarna ksmen veya tamamen uygun ekilde hazrlanmam mali tablolar, Kurulun standartlarna uygun ekilde hazrlanm mali tablolar olarak kabul edilmez. lem ve olaylarn, mali tablolara bu Teblideki hkmler erevesinde yanstlmayp yalnzca dipnotlarda aklanmas, sz konusu ilem ve olaylarn uygun ekilde mali tablolara yanstld anlamna gelmez.

19

Bu Teblie ve Kurulun bu Tebli uyarnca yapt muhasebe standartlar aklamalarna uygun olarak hazrlanan mali tablolarn dipnotlarnda, bu hususlara uyulduu aklanr. letmenin sreklilii Madde 59. Mali tablolar hazrlanrken ynetim kurulu iletmenin sreklilii konusunu deerlendirir. letme ynetimince bilano tarihinden sonra iletmenin tasfiye edilmesine veya ticari faaliyetlerinin durdurulmasna karar verildii veya bu ekilde hareket edilmesi dnda gereki bir alternatifin bulunmad durumlar hari, mali tablolar iletmenin sreklilii ilkesi esas alnarak hazrlanr. Mali tablolarn hazrlanmas srasnda, iletmenin sreklilii konusunda nemli belirsizlikler varsa, konu dipnotlarda aklanr. Mali tablolarn iletmenin sreklilii varsaym esas alnarak hazrlanmamas durumunda, bu hususa, kullanlan deerleme ilkeleri ile iletmenin sreklilii varsaymnn yaplamamasnn nedenlerine dipnotlarda yer verilir. letmenin sreklilii varsaymnn geerlilii deerlendirilirken, bilano tarihinden itibaren en az oniki ay sonras iin, eldeki mevcut tm veriler kullanlr. Gemi dnemlerini krla sonulandran ve finansman kaynaklarna ulamada zorluk ekmeyen iletmeler iin, iletmenin sreklilii varsaymnn saland, detayl bir analize gerek olmadan kabul edilir. Dier durumlarda, bu varsaymn salanp salanmadnn tespiti, beklenen krllk, yeni bor bulma kapasitesi gibi hususlar deerlendirilerek yaplr. Tahakkuk esas Madde 60. Nakit akmna ilikin bilgiler hari, bir iletmenin mali tablolar tahakkuk esasna gre hazrlanr. Bu erevede, bir ilem ve olay, bu Tebliin Mali Tablolara likin Genel lkeler Ksmndaki mali tabloya alnma kriterlerini tar hale gelmesi durumunda varlk, ykmllk, z sermaye, gelir veya gider olarak mali tablolara alnr. Gsterimde tutarllk Madde 61. Mali tablo kalemlerinin snflandrlmas ve gsterimi dnemler arasnda deitirilemez. Ancak aadaki durumlarn varl halinde bu hususa uyulmaz: a) letmenin faaliyetlerinin ieriinin nemli lde deimesi veya mali tablolarnn yeniden gzden geirilmesi sonucunda deiiklik yaplmasnn ilem ve olaylar daha uygun bir ekilde yanstacak olmas, b) lgili ilemin gsterimi iin bu Teblide veya Kurulun bu Tebli erevesinde yapt muhasebe standartlar aklamalarnda yeni esaslarn belirlenmesi. nemli bir iktisap veya elden karma ya da mali tablolarn gzden geirilmesi sonucunda mali tablolarn farkl bir ekilde sunumu gerekebilir. Bu yeni yapnn kalclnn muhtemel olmas veya yeni gsterimin faydasnn ak olmas durumunda iletmeler mali tablo sunumunu deitirir. Mali tablolarda bu ekilde bir deiikliin yaplmas durumunda, aksi aka belirtilmemise, nceki dnem kalemleri de deitirilir. nemlilik ve toplulatrma Madde 62. Her nemli benzer kalemler topluluu mali tablolarda ayr gsterilir. nemli olmayan tutarlar, esaslar veya fonksiyonlar asndan birbirine benzeyen kalemler itibaryla toplulatrlarak gsterilir. Gerekleen ilemler ve olaylar, esaslar veya fonksiyonlar itibaryla toplulatrlarak mali tablolarda bir kalem olarak gsterilir. Bu ekilde oluan bir kalem yeterince nemli deilse, dier benzer kalemlerle toplulatrlarak gsterilir.

20

Mali tablolarda ihmal edilmesi halinde, mali tablolar esas alarak karar veren kullanclarn ekonomik kararlarn etkileyen bilgi nemlidir. Bir kalemin nemli olup olmadnn deerlendirilmesinde, ilgili kalemin esas ve bykl birlikte deerlendirilir. Duruma gre ilgili kalemin esas veya bykl belirleyici faktr olabilir. Esas ve fonksiyonu itibaryla ayn olan varlklar, tutarlar byk olsa bile toplulatrlarak gsterilir. Buna karn, esas veya fonksiyonlar itibaryla farkl olan byk tutarl kalemler ayr gsterilir. nemlilik kavram gerei, bu Teblide ve Kurulun muhasebe standartlar aklamalarnda ayrca aklanmas ngrlmekle beraber, aklanmas halinde ortaya kacak bilgilerin nemli olmamas halinde, sz konusu bilgilerin ayrca aklanmasna gerek yoktur. Mahsup; varlklar ve ykmllkler Madde 63. Bu Teblide izin verilen veya zorunlu tutulan haller dnda, varlklar ve ykmllkler birbirinden mahsup edilemez. lem ve olayn znn mahsubu gerekli klmas sonucunda bu ilem ve olayn net tutarlar zerinden gsterilmesi veya varlklarn, deer dkl dldkten sonraki tutarlar zerinden izlenmesi, mahsup edilmeme kuralnn ihlali olarak deerlendirilmez. Mahsup; gelirler ve giderler Madde 64. Gelir ve gider kalemleri ancak ilgili ilemin bu Teblide veya Kurulun muhasebe standartlar aklamalarnda ngrlmesi halinde birbirinden mahsup edilir. Mahsup: dier faaliyetler Madde 65. letmenin normal i ak iinde gerekletirdii ilemler sonucunda bu Tebliin Haslat balkl Ksmnda tanmlanan haslat dnda elde ettii gelirler, ilem veya olayn zne uygun olmas artyla, net deerleri zerinden gsterilir. Bu erevede; cari olmayan varlklarn elden karlmas durumunda, bundan elde edilen kazan ve kayp, sat gelirlerinden, varln kaytl deeri ve dier sat giderleri dldkten sonra kalan net tutarlar zerinden gsterilir. Ayrca, bir grup benzer ilemden doan kayp ve kazanlar da netletirilerek gsterilir (rnek; yabanc paraya dayal ilemlerden kaynaklanan kazan ve kayplar ile alm satm amacyla elde bulundurulan finansal aralara ilikin kazan ve kayplar, netletirilerek gsterilir.) Ancak, bykl ve yapsnn nemli olmas nedeniyle, iletmenin finansal performansnn anlalmas iin aklanmas gerekli olan gelir ve gider kalemleri ayrca aklanr. Mali tablolarda karlatrmal bilgi Madde 66. Aksi belirtilmedike, mali tablolardaki tm saysal veriler nceki dnemle karlatrmal olarak verilmek zorundadr. Cari dnem mali tablolarnn anlalmas iin gerekli olmas halinde, saysal olmayan hususlar da karlatrmal olarak verilir. nceki yl mali tablolarnda aklanan ve cari yl iinde sonulanan hukuki ihtilaflarn sonucu bu kapsamda cari yl mali tablo dipnotlarnda aklanr. Mali tablo kalemlerinin gsterimi veya snflandrlmas deitiinde karlatrlabilirlii salamak amacyla, nceki dnem mali tablolar da buna uygun olarak yeniden snflandrlr. nceki dnem mali tablolarnn yeniden snflandrlmas durumunda aadaki hususlar dipnotlarda aklanr; a) Yeniden snflandrmann esas, b) Yeniden snflandrmann nedeni ve c) Her bir yeniden snflandrlan hesap kalemi veya hesap grubunun tutar.

21

Bu deiikliin yaplmasnn, nceki dnem verilerinin bu yeni snflandrmaya uygun bir ekilde tutulmam olmas gibi nedenlerle, deiiklikten beklenen fayda ile orantl olmayan bir ekilde yksek maliyet ve abay gerektirmesi halinde, nceki dnem mali tablolar yeniden snflandrmaya tabi tutulmayabilir; bu durumda yeniden snflandrlmama nedenleri ve yeniden snflandrma yaplsayd olacak olan deiikliklerin esaslar dipnotlarda aklanr. Muhasebe politikalarnda bir deiiklik sonucunda nceki dnem verilerinde yaplacak ayarlamalar konusunda, bu Tebliin Muhasebe Politikalar, Muhasebe Tahminlerinde Deiiklik ve Hatalar Ksmndaki hkmlere uyulur. Mali tablolarn yaps ve ierii Madde 67. Bu Tebli uyarnca hazrlanacak mali tablolar, iletmenin sunduu dier bilgilerden kolayca ayrtrlabilecek ekilde sunulur. Mali tablolarn zerinde aadaki bilgilere yer verilir: a) Mali tablonun ad, b) lgili iletmenin ticaret unvan ve adresi, bunda dnem iinde bir deiiklik olmusa bu husus, c) Mali tablolarn konsolide olup olmad, parann cari satn alma gc cinsinden hazrlanp hazrlanmad, d) Mali tablonun tarihi veya kapsad dnem, e) Hazrland para birimi ve ksaltma tutar, f) Bamsz denetimden geip gemedii. Mali tablo hazrlama dnemi Madde 68. Tm iletmeler yllk mali tablo dzenlemekle ykmldr. Bunun yannda, bu Teblide belirtilen iletmeler, ara dnemlerde de mali tablo dzenlemekle ykmldr. letmeler, iletmenin baka bir iletme tarafndan devralnmas gibi hakl gerekelerin varl durumunda hesap dnemlerini deitirebilirler. Hesap dneminin deimesi durumunda, ilk yla mahsus olmak zere, yllk mali tablolar bir yldan daha ksa bir dnem iin dzenlenir. Bu durumda, mali tablo dipnotlarnda, bir yldan farkl hesap dneminin kullanlmasnn nedeni ve gelir tablosu, nakit akm tablosu ve z sermaye deiim tablosu ile bu tablolarn ilgili dipnotlarnn cari dnem rakamlarnn nceki dnem rakamlar ile karlatrlabilir olmad konusu aklanr. DRDNC BLM Bilano Bilanonun hazrlanmas Madde 69. letmeler, kural olarak faaliyetlerinin esaslarn dikkate alarak bilanonun tablo ksmnda varlklar cari ve cari olmayan varlklar, ykmllkleri ise ksa vadeli ve uzun vadeli ykmllkler eklinde ayrma tabi tutarlar. Ancak, finansal bilgilerin ihtiyaca daha uygun ve gvenilir olarak sunulabilmesi iin gerekli grlmesi halinde, bilano varlk ve ykmlkleri likidite esasna gre sunulur. Cari ve cari olmayan ayrm konusundaki seimden bamsz olarak bilano tarihinden sonraki oniki aydan sonra ve oniki ay ierisinde geri kazanlacak veya ifa edilecek tutarlar birlikte ieren her bir varlk veya ykmllk kalemi iin sz konusu tutarlarn oniki ay aan ksm da bilano dipnotlarnda aklanr.

22

Bilanoda cari ve cari olmayan varlklar ayrm Madde 70. Bilanonun, cari ve cari olmayan ayrm yaplarak sunulmas halinde aadaki zellikleri tayan varlklar cari varlk olarak kabul edilir: a) letmenin normal faaliyet devresinde elden karlmas beklenen veya bu devre ierisinde sat veya tketim iin elde bulundurulan varlklar, b) Alm satm amal veya ksa vadeli olarak elde bulundurulan varlklar, c) Bilano tarihi itibaryla bir yl veya daha ksa srede elden karlmas beklenen varlklar, veya d) En az bilano tarihinden sonraki oniki ay iinde, bir ykmlln ifas iin kullanlmas veya baka bir varlkla deiimi kstlanmam nakit ve nakit benzerleri. Cari varlklarn dnda kalan dier tm varlklar cari olmayan varlklar iinde izlenir. letmenin faaliyet devresi, retim veya ilem srecine giren hammadde ve malzemenin elde edilmesi ile bunun ilenip nakit veya kolayca nakde evrilebilecek deerler karlnda satlmas arasnda geen sredir. Bilano tarihinden sonraki bir yl iinde elden karlmas beklenmese bile, iletmenin normal faaliyet devresinin bir paras olarak satlan, tketilen veya elden karlan ticari alacaklar ve stoklar da cari varlklar arasnda izlenir. Aktif bir piyasas olan menkul kymetler, bilano tarihinden sonraki bir yl iinde elden karlmasnn beklenmesi durumunda cari varlklar ierisinde; aksi takdirde cari olmayan varlklar ierisinde izlenir. Bilanoda ksa ve uzun vadeli ykmllkler ayrm Madde 71. Bilanosunu cari ve cari olmayan ayrm yaparak sunan iletmelerde, bilano tarihi itibaryla vadesine bir yldan az kalm ykmllkler ile vadesi bundan uzun olmakla birlikte iletmenin normal faaliyet devresi ierisinde ifa edilmesi beklenen ykmllkler ksa vadeli ykmllk olarak kabul edilir. Ksa vadeli ykmllkler dndaki tm ykmllkler uzun vadeli ykmllkler ierisinde izlenir. Bu erevede, cari varlklara benzer ekilde, iletmenin normal faaliyet devresinde kullanlan iletme sermayesinin bir parasn oluturan ticari borlar, alanlara borlar ve dier faaliyet maliyetleri vadeleri bir yldan daha uzun olsa bile ksa vadeli ykmllkler ierisinde izlenir. Faaliyet devresinin bir paras olmayan, ancak bir yldan ksa bir sre ierisinde ifa edilmesi gereken, uzun vadeli borlarn cari dnemde denmesi gereken taksiti gibi kalemler de ksa vadeli ykmllkler ierisinde izlenir. Bilano tarihi itibaryla vadesine bir yldan az bir sre kalan uzun vadeli ykmllkler, borcun vadesinin bir yldan daha uzun olmas ve yeniden borlanlmasna veya borcun yenilenmesine ynelik anlamann bilano tarihinden sonra ancak mali tablolarn ilan iin onay alnmasndan nce sona erecek olmas halinde dahi ksa vadeli ykmllkler ierisinde izlenir. Bir sonraki dnemde deme zorunluluu olan baz ykmllkler irketin isteine bal olarak yeniden yaplandrlabilir veya erteleme yoluna gidilebilir. Bu ykmllklerin irketin uzun vadeli finansman kaynaklarnn bir parasn oluturduu kabul edilir ve bunlarn uzun vadeli olarak snflandrlmas arttr. Fakat, yeniden finansman opsiyonunun irketin isteine bal olmad durumlarda, bu ilem mutlaka olacakm gibi dnlmemeli ve bu ykmllk ksa vadeli olarak snflandrlmaldr. Bor verenin talebi halinde ifa edilmesi gereken uzun vadeli bir ykmlln stlenildii szlemeden caylmas halinde sz konusu ykmllk, bilano tarihinden sonra ancak mali tablolarn ilan iin onay alnmasndan nce bor verenin herhangi bir talepte

23

bulunmayaca hususunda mutabk olmas halinde dahi ksa vadeli ykmllk olarak snflandrlrlar. Ancak, bilano tarihi itibariyle bor veren borluya caymadan geri dnmesi iin, ivedi deme talep etmemek kaydyla, sre tanrsa sz konusu ykmllk, borcun ifas iin bilano tarihinden sonra cayma hari en az oniki ay iinde denecek hale gelmesi ve a) Borlunun kendisine tannan sre zarfnda caymadan geri dnmesi veya b) Mali tablolarn ilan iin onay alndnda tannan srenin dolmam olmas ve borlunun caymadan geri dnmesinin muhtemel olmas, halinde uzun vadeli ykmllk olarak snflandrlr. Borlu kendisine tannan sre zarfnda caymadan geri dnmezse, aslnda bor bilano tarihi itibariyle denebilir durumdadr ve sz konusu ykmlln ksa vadeli ykmllk olarak snflandrlmas arttr. Bilanonun tablo ksmnda yer alacak bilgiler Madde 72. Bilanonun tablo ksmnda en az aadaki bilgiler yer alr: a) Maddi varlklar, b) Yatrm amal gayrimenkuller, c) Maddi olmayan varlklar, d) (e), (h) ve (i) bentlerindeki tutarlar hari finansal varlklar, e) z sermaye yntemine gre deerlenmi itirakler, f) Canl varlklar, g) Stoklar, h) Ticari alacaklar ve dier alacaklar, i) Nakit ve nakit benzerleri, j) Ticari borlar ve dier borlar, k) Karlklar, l) (j) ve (k) bendindeki tutarlar hari olmak zere finansal ykmllkler, m) Vergi varlklar ve ykmllkleri, n) Ana ortaklk d paylar, o) Sermaye ve yedek akeler. Yukarda saylanlar ierisinde yer almasa bile, bu Teblide ayrca aklanmas istenen hususlar ile mali tablolarn gerei drst bir ekilde temsil etmesi iin gerekli grlen dier hususlar, ayr kalemler ve alt toplamlar olarak bilanoda ayrca aklanr. Bilanoda ayrca gsterilme iin gerekli artlar Madde 73. Bilanoda bir kalemin ayrca gsterilmesinde varlklarn likiditesi ve esas ile iletme iindeki fonksiyonu, ykmllklerin ise miktar, vadesi ve esas dikkate alnr. Toplu olarak gsterilen ancak farkl deerleme kriterlerine gre deerlenen varlk ve ykmllklere ilikin dipnotlarda ayrca aklama yaplr. Bilanonun tablo ksmnda veya dipnotlarnda gsterilecek bilgiler: genel ilkeler Madde 74. Bilgiler, iletmenin faaliyetlerine uygun ekilde, bilanonun tablo ksmnda veya dipnotlarda daha alt balklara ayrlarak gsterilir. z sermaye kalemlerinin gsterimi ile ilgili zel hkmler Madde 75. letmeler, aadaki hususlar bilanonun tablo ksmnda veya dipnotlarnda aklar. a) Kaytl sermaye tavan,

24

b) denmi veya karlm sermaye tutar, c) denmemi sermaye tutar, d) mtiyazl paylar ve bunlarn haklar, e) letmenin kendi hisse senetlerinden geici olarak kendi aktifinde bulunanlar, bal ortaklklarnda veya itiraklerinde bulunanlar, f) Bir szleme veya menkul kymet nedeniyle oluan hisse senedi ihra ykmllnn tutar ve artlar, g) Yedek akelerin amalar ve esaslar, h) Bilano tarihinden sonra, ancak bilanonun yaymlanmasndan nce datlmas kararlatrlan temett tutar. letmeler ise yukardaki bilgilerden bilanonun tablo ksmnda aklanmas faydal olmayanlar dipnotlarda aklayabilirler. z sermaye kalemlerinde, sermaye ve Trk Ticaret Kanunu uyarnca belirlenmi yasal yedek akeler gibi kalemler, ilgili tutarlar zerinden yer alr. Bu tutarlar ile bu Tebli uyarnca bulunacak z sermaye kalemleri toplam arasndaki fark, bir dengeleyici tutar olarak z sermaye dzeltme farklar kalemi ile ilikilendirilir. Bu ekilde, itiraklerden elde edilen bedelsiz hisse senetlerinin sermayeye ilave edilmesi sonucunda sermaye kaleminin artmas, buna karn aktifte bu Tebli uyarnca bir artn olumamas durumunda, sermaye bedelsiz hisse senetlerinin ilavesi sonucu oluan yeni tutarlar zerinden mali tablolarda yer alr ve sermayedeki art kadar bir tutar dengeleyici bir kalem olarak z sermaye dzeltme farklar hesab ile ilikilendirilir. letmeler, bu Tebli uyarnca dzenledikleri mali tablolarn dipnotlarnda, dier mevzuat uyarnca dzenlenen ve z kaynak, z sermaye veya dier adlarla adlandrlan, iletmenin sahipleri tarafndan konulmu veya birikmi karlardan oluan blm ile ilgili olarak aadaki aklamalar dipnotlarda yaparlar: a) Sermayeye eklenebilecek ve oluturulan dier fonlar ve bunlarn kaynakland alanlar, b) Trk Ticaret Kanunu uyarnca ayrlan yedek akeler ve bunlarn nitelii, c) Ana szleme gereince ayrlan yedek akeler, d) Dier z sermaye kalemleri, e) Btn bu kalemlerin ortaklara datlabilmesi hukuken mmkn olan ksm ve datlmalar iin gerekli artlar. Vergi mevzuat uyarnca z sermaye iinde oluturulan fonlar bilanonun tablo ksmnda yer almaz. BENC BLM Gelir Tablosu ve z Sermaye Deiim Tablosu Dnem kar ve zarar Madde 76. Kar ve zararn belirlenmesinde, bu Tebliin dier ksmlarnda istisna edilmemise, dnem iinde mali tablolara alnan tm gelir ve gider kalemleri dikkate alnr. Yeniden deerleme fonu, yabanc para evrim farklar gibi baz kalemler, ilgili ksmlarda ngrld ekilde dorudan z sermaye ile ilikilendirilir. Gelir tablosunun tablo ksmnda bulunmas gerekli bilgiler Madde 77. Gelir tablosunun tablo ksmnda en az aadaki balklarn veya ayn anlama gelmek zere kalemlerin yer almas arttr: a) Haslat, b) Finansman giderleri,

25

c) z sermaye yntemine gre muhasebeletirilen itirakler ile mterek ynetime tabi teebbslerin vergi sonras kar ve zararlarndan pay, d) Durdurulan faaliyetlere atfedilebilecek varlklarn sat veya ykmllklerin ifas sonucu oluan kar ve zararn vergi ncesi tutar, e) Vergi karlklar ve giderleri, f) Kar veya zarar, g) Ana ortaklk d pay, h) Dnemin net kar veya zarar. Bu Tebliin dier ksmlarnda belirtilmesi veya iletmenin finansal performansnn drst bir biimde gsterilmesi iin gerekli olmas hallerinde, yukarda belirtilen balklara yeni alt balklar veya kalemler ilave edilebilir veya bu kalemler daha alt kalemlere ayrlabilir. Herhangi bir gelir ve gider kalemi, gelir tablosunda olaanst kalem olarak ayrca gsterilmez. Gelir tablosunun tablo ksmnda veya dipnotlarda sunulmas gerekli bilgiler Madde 78. Bir iletmenin finansal performansnn deerlendirilmesinde, bykl, esas ve dier hususlar itibariyle aklanmasna ihtiya duyulan bilgiler, gelir tablosunun tablo ksmnda veya dipnotlarnda ayrca aklanr. Bu erevede aadaki kalemlerin ayrca aklanmas arttr: a) Stoklarn net gerekleebilir deerine, varlklarn geri kazanlabilir deerine indirilmesi ve bu deer dklklerinin iptali, b) letmenin yeniden yaplandrlmas faaliyetleri ve yeniden yaplandrma iin ayrlan karlklarn iptal edilmesi, c) Maddi varlklarn elden karlmas, d) Uzun vadeli yatrmlarn elden karlmas, e) Durdurulan faaliyetler, f) Hukuki ihtilaflarda meydana gelen gelimeler, g) Ayrlan dier karlklarn iptal edilmesi. letmeler, giderleri esaslarna veya fonksiyonlarna gre snflandrmak ve bunlarn detayna ilikin bilgileri gelir tablosunun tablo ksmnda veya dipnotlarnda sunmak zorundadr. Gider kalemleri; sklk, kazan ve kayp potansiyeli ve tahmin edilebilirlik asndan farkl olabilecek finansal performansn bileenlerini aklkla gsterecek ekilde, daha alt kalemlere ayrlr. Bu bilgiler, gelir tablosunun tablo ksmnda veya dipnotlarnda yer alabilir. letmeler, yukardaki bilgilerden gelir tablosunun tablo ksmnda aklanmas faydal olanlar gelir tablosunun tablo ksmna alabilirler. Giderlerin esaslarna gre gsterimi yntemi Madde 79. Gelir tablosunun hazrlanmasnda giderlerin esaslarna gre gsterimi ynteminde, giderler gelir tablosunda esaslarna gre toplulatrlarak, dier bir deyile amortismanlar, hammadde ve malzeme giderleri, ulam maliyetleri, cretler ilan giderleri gibi alt balklarda gsterilir. Bu yntemde, faaliyet giderlerinin fonksiyonel gider kalemleri arasnda paylatrlmasna gerek bulunmaz. Kurul, bu ynteme gre gelir tablosu hazrlayacak iletmeleri ayrca belirleyebilir.

26

Giderlerin fonksiyonlarna gre gsterimi yntemi Madde 80. Gelir tablosunun hazrlanmasnda giderlerin fonksiyonlarna gre gsterimi ynteminde giderler; satlarn maliyetinden, pazarlama sat ve datm veya genel ynetim faaliyetlerinden kaynaklananlar esas alnarak fonksiyonlarna gre gsterilir. Yntemlerin seimi Madde 81. letmeler, giderlerin fonksiyonlarna gre veya esaslarna gre gsterimi yntemlerinden birini seerken, finansal performansn deerlendirilmesinde en uygun sonucu verecek yntemi benimserler. Ancak Kurul, belirli iletmelerin veya iletme gruplarnn belirli bir ynteme gre mali tablo hazrlamasn isteyebilir. Gelir tablosu dipnotlar Madde 82. Gelir tablosu dipnotlarnda aadaki hususlara yer verilir. a) Giderlerin gelir tablosunda fonksiyonlarna gre gsterilmesi durumunda, amortisman ve itfa giderleri ile personel maliyetleri dahil dier giderlerin esaslar hakknda ek bilgi. b) Dnemin karndan temett olarak datlmas kararlatrlan veya datlmas genel kurula teklif edilecek tutarlar ile bu tutarlardan hisse bana den miktara ilikin bilgi. c) Gelir tablosunda yer almayan ancak, iletmenin performansnn lm konusunda bilgi salayan dier hususlar. d) Gelir tablosuna ilikin formatta yer alan zel hususlar. z sermaye deiim tablosu Madde 83. letmeler, rnei bu Tebli ekinde verilen formata uygun olarak z sermaye deiim tablosu dzenler. z sermaye deiim tablosunda en az aadaki bilgiler bulunur: a) Dnem net kar veya zarar, b) Gelir tablosu ile ilikilendirilmeksizin dorudan z sermaye ile ilikilendirilmi kalemler, c) Muhasebe politikalarnda deiikliklerin veya nceki dnemdeki nemli hatalarn bu Tebli uyarnca dzeltilmesi sonucunda oluan tutarlarn toplam etkisi, d) Temett datm, sermaye artrm ve azaltlmas, e) nceki dnem kar ve zararnn dnem banda ve bilano tarihindeki tutar ve bunda dnem iinde meydana gelen deiiklikler, f) Sermayenin ve dier yedeklerin her bir yedek ake tr itibaryla dnem bandaki tutar, dnem sonundaki tutar ve bunlarda dnem iinde meydana gelen deiiklikler. Bu Ksm ekinde yer verilen rnek z sermaye deiim tablosunda yer alan stunlarla ilgili aklamalar aada yer almtr. a) Sermaye: Trk Ticaret Kanunu uyarnca sermaye olarak kabul edilen tutar, b) z sermaye dzeltme farklar: Trk Ticaret Kanunu uyarnca hazrlanan bilanoda yer alan z sermaye kalemlerinin, bu Tebli uyarnca hazrlanan z sermaye tutarndan farkl olmas durumunda, bir dzeltme hesab olarak aradaki fark, c) letmenin kendi hisse senetleri: letmenin veya konsolidasyon kapsamnda bal ortaklklarnn satn ald ve bu tebliin ilgili ksmlarnda belirtilen ekilde muhasebeletirilen kendi hisse senetleri, d) Varlklarda deer art (gelirle ilikilendirilmeyen tutarlar): Gelirle ilikilendirilmeden dorudan z sermayeyle ilikilendirilmesi bu Teblide ngrlen tutarlar,

27

e) z sermaye enflasyon dzeltme farklar: Bu Tebliin Yksek Enflasyon Dnemlerinde Mali Tablolarn Dzeltilmesi Ksmnda ngrlen ekilde yaplan dzeltmeler sonucu ortaya kan fark, f) Yabanc para evrim farklar: Bu Tebliin ilgili ksmnda belirtilen ekilde, yabanc iletmelerin mali tablolarnn dntrlmesinde ortaya kan farklar, g) Yasal yedekler: letmelerin Trk Ticaret Kanunu hkmleri gereince ayrdklar yedek akeler, h) Stat yedekleri: letmelerin esas szlemeleri gereince ayrdklar yedek akeler, i) Dier yedekler ve birikmi karlar: genel kurul kararyla ayrlm yedek akeler ile datma tabi tutulmam karlar, j) Net dnem kar (veya zarar) : dnemin net kar veya zarar, k) Gemi yllar zarar: nceki dnemlerde gerekleen zararlarn toplam tutar. Sz konusu tabloda bu tutarlarn dnem bandaki tutar ve dnem iinde bu tutarlarda gerekleen art ve azal ile bu tutarlarn dnem sonundaki bakiyeleri hakknda bilgi verilir. Bir kalemde dnem iinde hem art, hem de azal meydana gelmise konu hakknda dipnotlarda bilgi verilir. Bunun yannda, z sermayede meydana gelen hareketlerin ak ve anlalr olmas iin gerekli bilgilere dipnotlarda yer verilir. Nakit akm tablosu Madde 84. Nakit akm tablosunun dzenlenmesinde bu Tebliin Nakit Akm Tablosu balkl Ksmndaki hkmler uygulanr. ALTINCI BLM Dipnotlar Dipnotlarn yaps Madde 85. letmeler, mali tablolarn tablo ksm ile birlikte, en az aadaki hususlar tayan mali tablo dipnotlarn hazrlar. Dipnotlarda aadaki hususlar yer alr: a)Mali tablolar hazrlama esaslar ile nemli ilem ve olaylar iin kullanlan muhasebe politikalar hakknda bilgi, b)Bu Teblide aklanmas ngrlen ancak mali tablolarda yer almayan bilgiler, c)Mali tablolarn gerei drst bir ekilde yanstmas iin gerekli olan ancak mali tablolarda yer almayan dier bilgiler. d)Bu Teblide dipnotlarda aklanmas zorunlu tutulmu bilgiler. Dipnotlarn sunumu Madde 86. Dipnotlar sistematik bir yap ierisinde, mali tablolarda ilgili olduu kaleme referans verilmek suretiyle sunulur. Dipnotlarda aadaki sraya uyulur: a) Mali tablolarn hazrlanmasnda bu Teblide yer alan hkmlere uyulduu hususu, b) Uygulanan muhasebe politikalar ve deerleme esaslar, c) Mali tablolarn tablo ksmndaki sra gzetilerek, sz konusu kalemlerle ilgili destekleyici aklamalar, d) arta bal olaylar, taahhtler ve mali bilgiler ile mali olmayan dier bilgiler. Birden fazla tabloyu ilgilendiren bilgilerin topluca verilmesinin gerekli olmas durumunda, ilgili bilgi ilk tabloyla ilgili dipnotlarda verilir ve dier tablolarda ilgili maddeye referans verilir.

28

Dipnotlarda muhasebe politikalarnn sunumu Madde 87. Dipnotlarn muhasebe politikalar ile ilgili aklamalarn yer ald blmnde aadaki aklamalara ve bilgilere yer verilir: a) Mali tablolarn hazrlanmasnda kullanlan deerleme ilkeleri, b) Mali tablolarn uygun bir ekilde anlalmas iin gerekli olduu lde, kullanlan muhasebe politikalar. Mali tablolarn hazrlanmasnda, bu Teblide kullanlmasna izin verilen deerleme ilkelerinden birden fazlasnn kullanlmas durumunda, her bir varlk ve ykmllk grubu iin kullanlan deerleme ilkeleri ayrca aklanr. lem ve olaylarn iletmenin finansal durumuna ve performansna nasl yanstldnn anlalmasnda mali tablo kullanclarna yardmc olacak muhasebe politikalar dipnotlarda aklanr. letme tarafndan aklanabilecek muhasebe politikalarna ilikin baz rnekler aada verilmitir; ancak, aklanmas gereken hususlar bunlarla snrl deildir. a) Haslatn mali tablolara alnmas, b) Konsolidasyon ilkeleri, c) tiraklerin z sermaye yntemine gre muhasebeletirilmesi, d) letme birlemeleri, e) Mterek ynetime tabi teebbsler, f) Maddi ve maddi olmayan varlklarn mali tablolara alnmas, bunlarn amortismana tabi tutulmas veya itfa edilmesi, g) Borlanma maliyetlerinin veya dier giderlerin aktifletirilmesi, h) naat szlemeleri, i) Yatrm amal gayrimenkuller, j) Finansal aralar ve yatrmlar, k) Kiralamalar, l) Stoklar, m) Dnemin vergileri ve ertelenmi vergiler, n) Karlklar, o) Kdem tazminatlar, p) Yabanc para evrim ilemleri, q) Corafi ve iletme blmnn tanm ve maliyetlerin blmler arasnda tahsis ilkeleri, r) Nakit ve nakit benzerlerinin tanm, s) Devlet tevikleri. Bunlarn yannda, mali tablolara alnan kalemlerin tutarn en ok etkileyen muhasebe politikalarnn tatbikinde mali tablo hazrlayanlar tarafndan yaplan takdir, dipnotlarda aklanr. Bu erevede, finansal varlklarn vadeye kadar elde bulundurulaca konusunu deerlendirirken mali tablo hazrlayanlarn yapm olduklar takdir, mali tablo dipnotlarnda aklanr. nemli deerleme varsaymlar Madde 88. letmeler, bir sonraki mali ylda, varlk ve ykmllklerin kaytl deerinde nemli bir deiikliin yaplmas riskine neden olan, gelecekle ilgili nemli varsaymlar ile deerlemede dier belirsizlikler hakknda dipnotlarda aklama yapar. Sz konusu riski tayan varlk ve ykmlln esas ve bilano tarihi itibariyle kaytl deerleri ayrca aklanr.

29

Dier aklamalar Madde 89. letmeler aadaki hususlar ayrca aklar: a) letmenin faaliyetlerinin esas ve ana faaliyet konusu, b) Ana ortakln ve nihai ana ortakln ticaret unvan, c) Mali tablolar yaymlanmadan nce datlmas kararlatrlan ancak henz z sermayeden dlmemi datlmayan temett tutar ve bunun hisse bana tutar, d) Bu ekilde henz z sermayeden dlmemi dier temett ykmllkleri. Ek: 1 rnek BilanoCari Dnem 20.. VARLIKLAR Cari Olmayan Varlklar Maddi Varlklar erefiye retim Lisanslar tirakler Dier Finansal Varllar Cari Varlklar Stoklar Ticari ve dier alacaklar Pein demeler Nakit ve nakit benzerleri Toplam Varlklar ZSERMAYE YKMLLKLER Sermaye ve Yedekler Sermaye Yedekler Birikmi kar/zarar VE X X X X X X X X X Ksa vadeli ykmllkler Ticari ve dier borlar Ksa vadeli borlar Faizli borlarn cari dneme tekabl eden ksm Kefalet karlklar Toplam z sermaye ykmllkler ve X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 20.. Gemi Dnem 20.. X X X X X X 20..

Ana ortaklk d pay Uzun vadeli ykmllkler Faizli borlar Ertelenmi vergiler Kdem tazminatlar

30

Ek:2 rnek Gelir Tablosu Giderlerin Fonksiyonlarna Gre GsterimiCari Dnem 20.. X (X) X X (X) (X) (X) X (X) X X X X X X Gemi Dnem 20.. X (X) X X (X) (X) (X) X (X) X X X X X X

Haslat Satlarn Maliyeti Brt Kar Dier esas faaliyet gelirleri Datm giderleri Genel ynetim giderleri Dier esas faaliyet giderleri Esas Faaliyet Kar Finansman Giderleri tiraklerden Gelirler Vergi ncesi kar Vergi Vergi sonras kar Ana ortaklk d pay Net dnem kar

Ek:3 rnek Gelir Tablosu Giderlerin Esaslarna Gre GsterimiCari Dnem 20.. X X (X) X (X) (X) (X) (X) X (X) X X (X) X X X Gemi Dnem 20.. X X (X) X (X) (X) (X) (X) X (X) X X (X) X X X

Haslat Dier esas faaliyet gelirleri Mamul ve yar mamullerde deiim Yaplan i karl elde edilen gelir Hammadde ve tketim mal kullanm Personel giderleri Amortisman ve itfa pay Dier esas faaliyet giderleri Esas faaliyet kar Finansman giderleri tiraklerden gelirler Vergi ncesi kar Vergi Vergi sonras kar Ana ortaklk d pay Net dnem kar

31

Ek :4 rnek z sermaye Deiim Tablosu

31.12... itibariyle bakiye Muhasebe politikasnda deiiklikler 31.12... itibariyle yeni bakiye Sermaye artrm Nakit kaynaklardan letmenin ald kendi hisse senetleri Gelir tablosunda yer almayan kazan ve kayplar Yeniden deerleme fonu Yabanc para evrim farklar Dier kazan ve kayplar Enflasyon dzeltme farklar Dnem net kar (veya zarar) Datlan Temett 31.12... itibariyle bakiye Sermaye artrm Nakit kaynaklardan letmenin ald kendi hisse senetleri Gelir tablosunda yer almayan kazan ve kayplar Yeniden deerleme fonu Yabanc para evrim farklar Dier kazan ve kayplar Enflasyon dzeltme farklar Dnem net kar Datlan Temett 31.12... itibariyle bakiye

z sermaye z sermaye letmenin Yeniden Enflasyon Yabanc dzeltme kendi hisse Emisyon deerleme Dzeltmesi Para evrim Yasal Stat Farklar Yedekler Yedekleri Sermaye farklar (-) senetleri (-) Primi fonu Farklar X (X) (X) X X X X X X X X X X (X) (X) (X) X X X X X X X

Dier Yedekler ve Net Dnem Gemi datlmam Kar (veya Yllar karlar zarar) Zararlar (-) Toplam X X (X) X X (X) X (X)

X X X

(X) X X X X X (X) X X X X (X) (X) (X) X X X X X X X (X) (X) X X X X X X (X) X X (X) X

32 (X)

(X) X X X X X X X X (X) X

NC KISIM ARA MAL TABLOLAR BRNC BLM Ama, Kapsam ve Tanmlar Ama Madde 90. Bu Ksmn amac; ara mali tablolarn asgari ieriinin, bu tablolara ilikin mali tablolara alnma ve deerleme ilkelerinin ve bu tablolarn dzenlenmesi gereken dnemlere ilikin hususlar belirlemektir. Kapsam Madde 91. Ara mali tablolarn dzenlenmesinde, dipnotlarda yaplacak aklamalarda ve ara dnemde ortaya kan ilem ve olaylarn mali tablolara alnmasnda ve deerlemesinde bu Ksm hkmleri uygulanr. Bir iletmenin hesap dnemi boyunca ara mali tablo dzenlememesi veya bu Ksm ile uyumlu olmayan ara mali tablo dzenlemesi, iletme tarafndan aksi yaplmad srece, iletmenin yllk mali tablolarnn bu Tebli hkmleri ile uyumlu olmasna engel tekil etmez. Tanmlar Madde 92. Bu ksmda geen; Ara dnem: Bir hesap dneminden ksa bir dnemi, Ara mali tablolar: Ara dnem iin bu Tebliin Mali Tablolarn Sunumu balkl Ksmnda tanmlanan tam set mali tablolar veya bu Ksmda tanmlanan zet mali tablolar, Tam set mali tablolar: Bilano, gelir tablosu, nakit akm tablosu, z sermaye deiim tablosu ve dipnotlar, ifade eder. KNC BLM Ara Mali Tablolarn erii Ara mali tablolarn ieriine ilikin esaslar Madde 93. Bu Ksm, zet mali tablolar ve seilmi dipnotlardan oluan ara mali tablolarn asgari ieriini belirler. Ara mali tablolar ile, en son yllk mali tablolarda yer alan finansal bilgilerde gncellemeler salanmas amalanmakta olup; bu erevede, ara dnemde yeni faaliyetler, olaylar ve durumlar zerinde odaklanlr ve daha nce raporlanan finansal bilgilerin tekrarndan kanlr. Bu Ksmda yer alan hkmler, bir iletmenin ara mali tablo olarak, zet mali tablolar ve seilmi dipnotlar yerine tam set mali tablolar yaymlamasn yasaklamaz veya engellemez. Bu Ksmdaki hkmler ayrca, zet mali tablolarn ve seilmi dipnotlarn, bu Ksmda ngrlen asgari kalem ve bilgilerden daha fazlasn iermesini yasaklamay veya engellemeyi amalamaz. Ara dnemde tam set mali tablolar dzenlenmesi benimsense bile, bu Ksmda yer alan mali tablolara alnma ve deerlemeye ilikin ilkeler uygulanr. Bu ekilde hazrlanan mali tablolarda, bu Ksmda ngrlen aklamalarn yannda bu Tebliin dier ksmlarnda ngrlen aklamalara da yer verilmesi arttr.

33

Ara mali tablolar Madde 94. Ara mali tablolar asgari olarak aada yer alan mali tablolardan oluur: a) zet bilano, b) zet gelir tablosu, c) zet z sermaye deiim tablosu, d) zet nakit akm tablosu, e) Seilmi dipnotlar. Ara mali tablolarn biim ve ierii Madde 95. letmelerin ara mali tablolar olarak tam set mali tablolarn yaymlamas durumunda; bu mali tablolarn biim ve ieriinin, bu Tebliin Mali Tablolarn Sunumu balkl Ksmndaki tam set mali tablolar iin ngrlen hkmler ile uyumlu olmas zorunludur. letmelerin ara mali tablolar olarak zet mali tablolarn yaymlamas durumunda; zet tablolarn asgari olarak, en son yllk mali tablolarda yer alan balk ve alt-balklarn her biri ile bu Ksm hkmleri erevesinde belirlenen seilmi dipnotlar iermesi arttr. Yer verilmemesi halinde zet mali tablolar yanltc hale getirebilecek hesap kalemleri ve dipnotlar bu tablolarn ieriine dahil edilir. Hisse bana kar ile hisse bana blnm kar tutarlar ara dnemlerde hazrlanacak tam set veya zet gelir tablosunda gsterilir. Bu Tebliin Mali Tablolarn Sunumu balkl Ksm; iletmenin z sermayesinde meydana gelen deiiklikleri gsteren tablonun ayr bir mali tablo olarak sunulmasn gerektirir ve iletme sahipleri ile yaplan sermaye ilemleri ile bu kiilere datlan tutarlardan kaynaklanan z sermaye deiikliklerine ilikin bilgilerin sz konusu mali tabloda veya alternatif olarak dipnotlarda gsterimine olanak salar. Bu kapsamda olmak zere, ara dnemde hazrlanacak z sermaye deiim tablosunun formatnn en son yllk mali tablolarda kullanlan format ile ayn olmas zorunludur. Bir iletmenin en son yllk mali tablolar konsolidasyona tabi tutulmusa, ara mali tablolar da konsolidasyona tabi tutulur. Bir iletmenin yllk finansal raporlarnn, konsolide mali tablolarn yannda ana ortakln konsolide olmayan mali tablolarn da iermesi durumunda; bu Ksm, iletmenin ara mali tablolarnn ana ortakln konsolide olmayan ara mali tablolarn da iermesini gerektirmez veya yasaklamaz. Seilmi dipnotlar Madde 96. Mali tablo kullanclarnn bir iletmenin ara mali ta