zet

1 / 3

TARH Mustafa Kemalin Samsuna k ve Havza Genelgesi

1. Osmanl Hkmetinin gallere Kar Tavr

Mondros Atekesi'nden sonra balayan igallere Osmanl ynetiminin tepkisizlii

karsnda bu hkmette bulunmak istemeyen Sadrazam Ahmet zzet Paa istifa

etmitir. Osmanl Hkmeti'nin bana getirilen Tevfik Paa da, tilaf Devletlerinin

ynetime yapt basklar karsnda istifa edince yerine ngilizlerin desteiyle Damat

Ferit Paa sadrazamla getirilmitir.

Uyar: ngiliz sempatizan olan Sadrazam Damat Ferit Paa, Osmanl Devletinin

yaad skntlardan kurtulabilmesi iin ngiliz himayesine girilmesi gerektiini

savunmutur.

2. Mustafa Kemalin gallere Kar Tavr

Mondros Atekes Anlamasnn imzalanmasndan sonra Mustafa Kemalin Suriye

Filistin Cephesinde yrtt Yldrm Ordular Grup Komutanl grevi sonlanmtr.

stanbula dndnde Boazdaki tilaf donanmalarn gren Mustafa Kemal, Geldikleri

gibi giderler! szn syleyerek igallere kar direniin yaplacann ilk sinyalini

vermitir. Osmanl Hkmetinden igallere kar tepkisiz kalmayarak direni yapmasn,

Osmanl ordusunu datmamasn ve silahlar teslim etmemesini istemitir. Ancak bu

istekleri tilaf Devletlerinin ynlendirmeleri dorultusunda hareket eden Osmanl

Hkmeti tarafndan kabul edilmemitir.

3. Mustafa Kemal'in Samsun'a k

ngiltere, Karadenizde karklk kararak huzuru bozmu, sonrasnda da Mondros

Atekes Anlamasnn ilgili maddesine dayanarak Osmanl Hkmetini blgeyi igal

etmekle tehdit etmitir. Bu durum zerine Osmanl Hkmeti, Mustafa Kemal'i blgedeki

karklklar bastrmas iin 9. Ordu Mfettii olarak Samsun'a gndermitir.

zet

2 / 3

TARH Mustafa Kemalin Samsuna k ve Havza Genelgesi

Mill Mcadele'nin Anadolu'da gerekleebileceine inanan Mustafa Kemal, bu durumun

yapacaklarn kolaylatracan dnmtr. nk 9. Ordu Mfettilii kapsamnda

Mustafa Kemale Karadeniz ve Dou Anadolu'daki tm asker ve sivil kurumlara emir

verme yetkisi verilmitir.

Mustafa Kemal'in Samsun'a Gnderilmesinin Amalar

Blgedeki Trk - Rum atmasn durdurmak,

Trklerin elindeki silahlar toplamak ve

Ordu mensuplarn tilaf Devletlerine teslim etmektir.

4. Mustafa Kemalin Mill Mcadele almalar

Mill Mcadeleyi rgtlemek amacyla Erzurum'daki 15. Kolordu Komutan Kzm

Karabekir ve Ankara'daki 20. Kolordu Komutan Ali Fuat Paa ile balantya gemitir.

Mustafa Kemalin dnemin kolordu komutanlaryla balantya gemesinin nedeni tek

bana karar almamak ve Mill Mcadeleyi rgtl bir biimde yrtebilmektir.

19 Mays 1919da Samsuna kan Mustafa Kemal bulunduu blgedeki durumu stanbul

Hkmetine bildirmek amacyla bir rapor hazrlamtr.

Samsun Raporu

Mustafa Kemal bu raporda;

Blgedeki karkln sorumlusunun Rumlar olduunu,

Trk milletinin hibir ekilde yabanc bir devletin himayesine giremeyeceini,

Trk milletinin tam bamsz olmas gerektiini,

zmir'in igalinin hakszln,

Mavri Mira ve Pontus Rum Cemiyetlerinin blgedeki Trklere zarar verdiini

belirtmitir.

zet

3 / 3

TARH Mustafa Kemalin Samsuna k ve Havza Genelgesi

5.Havza Genelgesi

Mustafa Kemal igallere kar mill bilinci salamak iin silah arkadalaryla birlikte 28

Mays 1919da Havza Genelgesi'ni hazrlam ve blgedeki idari ve mlki amirliklere

gndermitir.

Genelgenin Maddeleri

gallere kar mitingler ve protesto gsterileri dzenlenmelidir.

Yorum: Mustafa Kemal bu madde ile Trk halkn Mill Mcadele iin

ayaklandrmaya almtr.

Gsteriler srasnda dzen bozulmamal ve Hristiyan halka saldr ve dmanlk

yaplmamaldr.

Yorum: Mustafa Kemal bu madde ile Hristiyan aznlklara kt davranlmas

halinde Mondros Atekes Anlamasnn 7. maddesinin uygulanmas iin ortam

yaratlacan dnm ve bu nedenle byle bir kararn alnmasn istemitir.

Byk devletlerin temsilcilerine ve stanbul Hkmeti'ne uyar telgraflar

ekilmelidir.

Yorum: Mustafa Kemal bu madde ile toplum psikolojisini harekete geirip ulusal

bilinci uyandrmaya almtr.

Genelgenin Sonucu

stanbul Hkmeti, genelgenin Mill Mcadele'yi rgtleyen kararlar karsnda Mustafa

Kemal'i stanbul'a geri arm, ancak bu istek Mustafa Kemal tarafndan kabul

edilmemitir. Bylece Mustafa Kemal Mill Mcadele konusundaki kararlln

gstermitir.