MY SOM TUKEJ CZYLI GODKA MOJEGO PRZODKAREGIONALNY PROGRAM GRANTOWY

W sierpniu 2007 roku Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności ogłosiła kolejną edycję Regionalnego Konkursu Grantowego. Na adresy pięciu Partnerów Regionalnych programu "Równać Szanse" napłynęły 1724 wnioski , w tym z województwa śląskiego 102. Listę wybranych projektów ogłoszono 3 grudnia - dotację otrzymało 9 instytucji z naszego regionu. W gronie wyróżnionych znalazło się gierałtowickie Stowarzyszenie „Lepsza Przyszłość” , które opracowało projekt „Godka mojego przodka czyli my som tukej”. Otrzymaliśmy dotację w wysokości 7.000 zł.

MY SOM TUKEJ CZYLI GODKA MOJEGO PRZODKAREGIONALNY PROGRAM GRANTOWY

Projekt miał na celu wdrażanie młodzieży do samodzielności, odpowiedzialności i odwagi w podejmowaniu decyzji oraz efektywnego współdziałania w zespole. Uczestnicy projektu mieli posiąść umiejętność poszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, nauczyć się obsługi kamery, profesjonalnie udokumentować pozyskane dane do słownika gwarowego. Przede wszystkim dzięki projektowi młodzież miała rozwijać swoje zdolności oraz poznać własną, małą ojczyznę i gwarę śląską.

POLTERABEND

Polterabend to tytuł sztuki, którą młodzież naszego gimnazjum zobaczyła w Teatrze Śląskim w dn. 12 stycznia 2008 r. Sztuka Stanisława Mutza to napisany śląską gwarą poetycki utwór, opowiadający o powikłanej historii Śląska i Ślązaków w minionym stuleciu. Autor przedstawia modelową Śląską rodzinę oraz skomplikowane losy i dramatyczne wybory kolejnych w tej rodzinie pokoleń. Wszystkim najbardziej podobała się seniorka rodu, babka Tekla w wykonaniu Ewy Leśniak. Staruszka w jej wykonaniu wywoływała ciepły uśmiech na twarzach widzów, a jej gderanie było nam jakoś dziwnie swojskie.

Ślązaczka Roku 2007

W ramach projektu „My som tukej czyli godka mojego przodka”, w dniu 15 lutego br. zaprosiliśmy do naszego gimnazjum PaniąAnielę Stanisławską z Rudy Śląskiej, która w ubiegłym roku zajęła II miejsce w konkursie „Ślązak Roku”. Przedstawiła nam monolog o tematyce prawie walentynkowej, który specjalnie przygotowała na nasze spotkanie. „Czymu należy przoć naszej godce ? ” czyli jak dbać o gwarę śląską , pielęgnować ją i nie niszczyć jej słowami, które powszechnie uznawane są za obraźliwe. Pani Aniela zachęcała nas abyśmy próbowali tworzyć nowe słowa, które zastępowałyby komputerowe pojęcia np. pendrive, modem, joystick, skype.

Z kamerą na TY

Od dziś, tj. 11 marca 2008r., mamy nowych operatorów kamery cyfrowej, dzięki którym powstanie ( taką mamy nadzieję !) niejeden ciekawy film dokumentujący najciekawsze wydarzenia z życia gimnazjum. Warsztaty szkoleniowe poprowadził pan Mariusz Więcko, a ekipę operatorów stanowili m.in. Jarek Ostrowski, Bartek Sztejnbis, Krzysztof Dekarz oraz odważne dziewczyny: Monika Nitsze, Agata Szolc oraz Zuzanna Jasiulek.

Posłuchajcie roztomili….

Realizatorzy projektu „My som tukej czyli godka mojego przodka” we wtorek – 11.03.08r. wybrali się z przyjacielską wizytą na zebranie członków gierałtowickiego Koła Związku Górnośląskiego. Gospodarze spotkania chętnie wspominali swoje szkolne lata, opisywali zwyczaje i obyczaje wielkanocne, życie codzienne wczoraj ( ach te ciężko zdobywane pomarańcze kubańskie i smak lodów śmietankowych…) i dziś ( komputer i telewizor jako jedyna rozrywka współczesnej młodzieży). Tematem nadrzędnym była jednak gwara śląska – czy używamy jej w szkole, w pracy lub tylko podczas prywatnych rozmowów, czy można mówić o jej „renesansie” po latach tępienia, wyśmiewania się z osób, które „godają” a nie mówią.

Cholonek czyli dobry Pan Bóg z gliny

Spektakl pod tym tytułem, w reż. Mirosława Neinertai Roberta Talarczyka, to sceniczna adaptacja książki Janoscha. W niedzielnie przedpołudnie, 13 kwietnia br. , odwiedziliśmy Teatr Korez w Katowicach, by móc delektować się grą aktorów, a w szczególności pań: Grażyny Bułki ( p. Świętkowa: "jeeerona", „ z niczegonie ma nic”) oraz Izabelli Malik ( Tekla - najmłodsza córka, "niby głupia", a jednak bardzo mądra i wrażliwa). To spektakl naprawdę niezwykły. Grany gwarą, a właściwie nie grany, co autentycznie "wygodany" po śląsku.

Gwara łączy pokolenia

W ramach projektu „My som tukej czyli godka mojego przodka” spotkaliśmy się w poniedziałek 14 kwietnia br. z paniami z Koła Gospodyń Wiejskich. Gościliśmy je w przyjaznych murach naszej szkoły, serwując smakowite kanapki własnoręcznie wykonane. Panie z przyjemnością powróciły we wspomnieniach do swoich lat młodzieńczych, szczególnie do tych szkolnych. Tym razem zagraliśmy rolę wymagających nauczycieli, którzy zlecili rozmówczyniom wykonanie testu tożsamości językowej oraz przepytaliśmy je ze znajomości gwary śląskiej. Spotkanie uwieczniły, przy użyciu kamery cyfrowej, Agata Szolc i Zuzanna Jasiulek.

Izba łod starki

W piękne, sobotnie przedpołudnie, 26 kwietnia, niezwykle zgrana grupa gimnazjalistów udała się na rowerową wycieczkę do Chudowa. Naszym celem, w ramach projektu „Godka mojego przodka”, było spotkanie z finalistką konkursu „Po naszymu czyli po Śląsku” panią Moniką Organiściak. Była ona naszym przewodnikiem po „Izbie łod starki” czyli po chudowskiej Izbie Regionalnej. W Izbie zgromadzono liczne eksponaty XIX i XX wiecznych przedmiotów użytkowych, które służyły naszym pradziadkom i prababciom. Tradycyjnie odwiedziliśmy także „Skorupę” pod Zamkiem Chudowskim.

Spotkanie z panią Jolantą Tambor

Doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego - Instytutu Języka Polskiego- pani Jolanta Tambor była naszym gościem i jednocześnie autorką wykładu o gwarze śląskiej. Pani doktor wydała książkę pt. Mowa Górnoślązaków oraz ich świadomość językowa i etniczna, w której przedstawiła historyczne, społeczne i kulturowe uwarunkowania poczucia śląskiej tożsamości. Jej zdaniem konieczne jest porządne opisanie mowy Ślązaków, napisanie jej gramatyki i wydanie słownika. Mowa śląska to bowiem coś więcej niż gwara czy dialekt i status języka regionalnego jest dla niej odpowiedni.

WARSZTATY EDYTORSKIE

Realizatorzy projektu "My som tukej czyli godkamojego przodka" w ramach programu Równać Szanse spotkali się w dn. 29 kwietnia br. z panem Bogdanem Kallusem, członkiem stowarzyszenia Pro Loquela Silesiana. Autor "Słownika górnoślonskijgodki" opowiedział młodzieży o problemach z opracowaniem znaków graficznych, które odpowiadają śląskim głoskom. Podkreślił, że należy naszo godka skodyfikować (opracować jej wspólną ortografię i normy gramatyczne). Udzielał cennych wskazówek redaktorkom naszego słownika gwarowego, który ma powstać na podstawie ankiet tożsamości językowej.

Górny Śląsk - świat najmniejszy

W ramach cyklu pt. „Górnośląskie odkrywanie świata” mieliśmy okazję, w dn. 29 kwietnia br., odwiedzić Teatr Rozrywki w Chorzowie i zobaczyć filmy, które prezentowały wielonarodowe dziedzictwo kulturowe Górnego Śląska. W debacie publicystycznej, która stanowiła pewien komentarz do tych filmów wzięli udział:dr Piotr Greiner —historyk, dyrektor Archiwum Państwowego w Katowicach, prof. Marek S. Szczepański —kierownik Instytutu Socjologii na Uniwersytecie Śląskim, rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i i Nauk Społecznych w Tychach oraz współautor filmów red. Michał Smolorz i Krzysztof Karwat.

WARSZTATY DZIENNIKARSKIE

Tajniki pracy redaktorskiej zdradzili naszym gimnazjalistom redaktorzy „Nowin Gliwickich”. W zajęciach uczestniczyły osoby redagujące szkolnego „GimNewsa”, pisujące okazjonalnie artykuły na stronę internetową szkoły a także edytorzy Gierałtowickiego słownika gwarowego.

Projekt dobiegł końca. Wiele zobaczyliśmy, wiele się nauczyliśmy, wiele zapamiętamy. Efektem końcowym projektu jest na pewno „Gierałtowicki słownik gwarowy”. Dziękujemy wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się do powstania tego słownika. Cieszymy się, że ankietowani poświęcili nam swój czas wolny, przypomnieli nieużywane już słowa, wzbogacili nasz zbiór. Zwracamy się z ogromną prośbą do Czytelników tego słownika o wyrozumiałość i cierpliwość oraz uważną lekturę. Czasami mieliśmy bardzo dużo wątpliwości jak zapisać dany wyraz, aby był zrozumiany.

Mamy, dzięki kamerze cyfrowej i zdolnym kamerzystom, pełną dokumentację filmową naszych działań projektowych. Mamy nadzieję, że nasi młodsi koledzy będą mogli także uczestniczyć w realizacji takiego projektu jak ten, który właśnie dobiegł końca. Bo naprawdę warto…..