Myanmar Experience

with Online Hate Speech

Myanmar ICT for Development Organization

အြန ္ လလင္း ေးပၚမွြမ လန္း စကာ ေးး ပာေးေနသာသမူ ာ က္ လ

ေးစာင္းၾ့ကည့း္ေးလလ့ား ခင္း

1. နာမည္ၾက ီးလသူမိ ာီးေ သာ Facebook စာမ က္ ာမ ာီး ၊ Facebook Group

မ ာီး င္ နာမည္ၾက ီး ပ ုုဂ ိ ၢိဳလ ာီး (နာမည္္ုုုုမ ာီး င္ အစစ ာီး အပါအ၀င္) -

65

2. မဘသ င္ သက ုိုုုင္ေ သာ facebook စာမ က္ ာမ ာီး - 82

3. အအန ိုုုုင္ ီး မ ဒ ယာမ ာီး (ေ ဒသအသ ီးသ ီးရ ိ အအန ိုုုုင္ ီးမ ဒ ယာမ ာီးအပါအ၀င္) -

17

စ ုုစ ုုေ ပါင္ ီး -

164

ဘယ ုိုုုေ ရ ီးခ ယ္ခ သလခ ?

ဟာီးဗတ္ဒ္ တ္ကသၠိ ုုလ္ မ ေပရာ ္ဖက ာ ဆဆူနဘနနကစ္၏ “အ ရာယ္ ရေိ သာ စကာီးမ ာီး” ကိ ုု

သတ္ ရတ္္ာီးေ သာ အခ က္ါီးခ က္ေ ပၚေအ ခခ၍ံ ေအကာင္ မ ာီးကိ ုုေ ရ ီးခ ယ္ခ သည္ ။

1. The Speaker - ဥ ီးေ ဆာင္ေ ပာဆိ ုုသူ

2. The Audience - နာီးေ ထာငသူပရိတ္သ တ္္

3. The Speech Act - မနိ္႔ခခန္ ီး (သ ုု ႔ိ) တ္တ္္ကစကာီး

4. Socio - Historical Context - ေ ဒသ ေ နာက္ံ သမိ ုုင္ ီးေ ၾကာင္ ီး

5. Mode of Transmission - ပ်ံ႕ ံ ႕မ နယပါယ္

အမ ိ ၢိဳီးအစာီးခခခ ခာီးသတ္ ရတ္္ ခ

င္ ီးေ အာကစဖိ ုု႔ဒ္ တ္ကသၠိ ုုလ ရ ဂ ိ ၢိဳနသန္ လ ဒါ ေ မနာဒ္၏ သ ုုေ တ္သေနအတ္႔ရ ိခ က ာီးအရပဋပိကၡကိ ုု ဥ ီးတ္ည္ေ စနိ ုုင္ေ သာ ေအၾကာင္ ီးအရာမ ာီးကိ ုုအမ ိ ၢိဳီးအစာီးေ ခာက ိ ၢိဳီးခခခ ခာီးထာီးသည။္

1) ခမိ္ ီးေ ခာက အ ဖစပ ံ ေ ဖာ ္ ခင္ ီး - Threats

2) အ ပစသာီးမ ာီးအ ဖစပ ံ ေ ဖာ ္ ခင္ ီး - Guilts

3) ဂ ုုဏ္ယ ူစရာ မင ္ မတ္္ေ သာအလ ုုပ္ ုုုု ခယံမူ - Virtue

4) လကူိ ုု လအူ ဖစ ရ မိ္ ခ ပ ီး အ ခာီးေ သာအရာမ ာီး ဖင္ ခိ ုုင္ ီး ိ င္ ီးေ ပာဆိ ုု ခင္ ီး - Dehumanization

5) ဆပူူအၾကမ္ ီးဖက ကိ ုု အာီးေ ပီးအာီးေ မ ာက္ ပၢိဳ ခင္ ီး - Encouraging

Violence

6) နိ ုု ငက္စ ီးနင္ ီး ပၢိဳ ခင္ ီး င္ ေ စာ ္ကာီးေ ပာဆိ ုု ခင္ ီး - Bullying and

Harassments

13%

33%

10%11%

14%

19%

Threats - 13 %

Guilts - 33 %

Encouraging Violence - 10 %

Dehumanization - 11 %

Bullying and Harassments - 80 %

Virtue - 19 %

facebook အတ္င္ေ အတ္႔ရ ိခခ ေရသာ ပဋပိကၡကိ ုုဥ ီးတ္ည္ေ စ ိ င္ေ သာအမ ုုန္ ီးစကာီးေ ပာဆိ ုုမ မ ာီး

စက္ငဘာလ ၂၀၁၅ မ ေ မလ ၂၀၁၆ အအတ္င္ ီး

• ေ ရ ီးေ ကာကကပခမတ္ိ ုုငင္္

• ေ ရ ီးေ ကာကကပခအအတ္င္ ီး

• ေ ရ ီးေ ကာကကပခ အ ပ ီး

အအန ိ ုုုုင္ ီးေ ပၚအတ္င္ ေ အတ္႔ရ ိေရသာ ပဋပိကၡကိ ုုဥ ီးတ္ည္ေ စ ိ င္ေ သာ အမ ုုန္ ီးစကာီး

ေ ပာဆိ ုုမ မ ာီး

ေ ရ ီးေ ကာကကပခမတ္ိ ုုငင္္

• မန ာတ္စ္ ိ င္လံ ံ ီး အမ ိ ၢိဳီးေ စာင္ ဥေပေဒအာငငပခ က င ္ီးပၾက ခင္ ီး

• မဘသ မ ထ ုုတ္္ေ သာ အတ္ ုုမရ ိ ဂ ာနတ္ယ္င္ “ေ ခါကၾ ကည္ ပ ီးမ ေ ရ ီးခ ယပါ”

အမည္ ဖင္ အမတ္္ေ လာင္ ီး ၂၉ ဥ ီးအာီး အငာ္ဗ ီးေအမီးေအ ဖမ ာီး

ေ မီးထာီး ခင္ ီး

• ရန္ုုုုန္ သာေ က အတ္င္ အာရဗ စာသင္ေ က ာင္ ီးအတ္င္ ၀တ္္ ပၢိဳမ မ ာီးကိ ုု

တ္ာီးဆ ီး ခင္ ီး

• Al Jazeera မ ဒ ယာ မ မန ာ ပတ္ည္္င္ လမူ ိ ၢိဳီးတ္ံ ုုီးသတ္္ ဖတ္ င္ ဆိ ုုင္ေ သာ

မ တ္္မ္ ီးတ္ငဗ ဒ ယိ ုု ိ အထက္ ရ ိ ခင္ ီး

• သာေ ကတ္မ လႊတ္္ေ တ္ာ ္အမတ္္ေ လာင္ ီး ကိ ုု ိ င္လံင္ ီး ဓါီးခ ုုတ္္ရံမ

ေ ရ ီးေ ကာကကပခမတ္ိ ုုငင္္• မဆူလင္ င္ ပါတ္သ တ္္ေ သာ ေ ကာလဟာလမ ာီး င္

သတ္င္ ီးအမ ာီးမ ာီး

• မဆူလင္ င္ ပါတ္သ တ္္၍ ဆပူအူၾကမ္ ီးဖက ဖစ္ေ အာင္

ပၢိဳလ ုုပ္ ခင္ ီးမ ာီး

• မ ဘသတ္ရာီးခပခ မ ာီး င္ မ ိ ၢိဳီးခ စသ ခ င္ ီးမ ာီး

• အမ ိ ၢိဳီးသာီး ဒ မိ ုုေကရစ အခဖခ႔ခ ၢိဳပ္ ပါတ္ ကိ ုု

တ္ိ ုုက္ုိုုု ္က္ေ စာ ္ကာီးမ မ ာီး ၊ ပါတ္ ၀င ာီးကိ ုု ပ ုုဂ ိ ၢိဳလ္ေ ရီးရာ

တ္ ုု က္ိုိုုုက မ ာီး င္ ေ ဒေၚအာင န္ ီးစ ုုၾကည္္ာီး ပ ုုဂ ိ ၢိဳလ္ေ ရီးရာ

တ္ိ ုုက္ုိုုု ္က မ ာီး

ေ ရ ီးေ ကာကကပခအအတ္င္ ီး

• ေ ရ ီးေ ကာကကပခကာလ ိ ၀ငဘာလအတ္င္ အမ ိ ၢိဳီးသာီး

ဒ မိ ုုေကရစ အခဖခ႔ခ ၢိဳပ္ ပါတ္ ကိ ုု တ္ိ ုုက္ုိုုု ္က္ေ စာ ္ကာီးမ မ ာီး ၊

အမ ုုန္ ီးစကာီးေ ပာဆိ ုုမ ာီးကိ ုု

အမ ာီးဆ ံ ီးေ အတ္႔ရ ိရသည္ ။

• ေ ရ ီးေ ကာကကပခေ န႔မတ္ိ ုုငင္္

ဆပူမူ ကိ ုုအာီးေ ပီးအာီးေ မ ာက္ ပၢိဳမ မ ာီးကိ ုု

ေ အတ္႔ရ ိ ခင္ ီး

• ေ မာက္ဥ ီး မိ ၢိဳ႕ အဆပိ န္႔ ေ အတ္႔ရ ိ ခင္ ီး

ေ ရ ီးေ ကာကကပခအ ပ ီး

• တ္ ုုတ္ ူမ ိ ၢိဳီးဘက္ုိုုု ဥ ီးတ္ည္္မ ုုန္ ီးစကာီးမ ာီး

ေ ပာေ သာေအၾကာင္ ီးအရာမ ာီး ေ တ္ခ႔ ခင္ ီး

• ိ ုုဟင္ ာ ပကၡဒနိ္နက္္ ရ ိ ခင္ ီး င္ ပါတ္သ တ္္ ပ ီး တ္ိ ုုက္ုိုုုက္ေ ၀ဖန္ ခင္ ီးမ ာီး

• ရခိ ုုင္ ပည္နယ ရ မသ တ္ာေ အထီး ရကစကကစာ အသတ္္ ဖတ္္ရံၾကာင္ ီး

ိ ုုက္ူီးထာီးေ သာ ဗ ဒ ယိ ုု ေ ခာက နိငစ္ခစာ အစမ္ ီးဗ ဒ ယိ ုု အထက္ ရ ိ ခင္ ီး

• အ ိ ငလ္ႊတ္္ေ တ္ာ ္အမတ္ ာီးကိ ုု ပ ုုဂ ိ ၢိဳလ္ေ ရီးရာတ္ိ ုုက္ုိုုုက မ ာီး

• သမၼတ္အသစ္ ေမၾက ငာခင္ ၅၉ (စ) ေ ထာက္ခံပခ လ ေံ ဆာ ္မ မ ာီး

ေ နရာအ ႕ံ ပၢိဳလ ုုပ္ ခင္ ီး

ေ ရ ီးေ ကာကကပခအ ပ ီး

• သမၼတ္ င ္ ဒ ုုသမၼတ္မ ာီးကိ ုု ပ ုုဂ ိ ၢိဳလ္ေ ရီးရာ တ္ိ ုုက္ိုုုုက မ ာီး

• ေ က ာင္ ီးသာီးလ ပ္ ရာီးမ အအတ္က္ အက ဥ္ ီးေ ထာေင္ ေနသာေ က ာင္ ီးသာီးမ ာီးကိ ုု ပန ည္ ႊတ္္ေ ပီး ပ ီးေ နာက္ က ာင္ ီးသာီးမ ာီး ၊ေ က ာင္ ီးသာီးေ ထာက္ံသမူ ာီး င္ အစိ ုုီးေရထာက္ံသမူ ာီးအၾကာီးအမ ုုန္ ီးစကာီး ဖန္ေ႔၀မ မ ာီး

• အခစန္ ီးေ ရာက္ ဗ ုုဒၶဘာသာဘ ုုန္ ီးၾက ီးမ ာီး မ ေ ရႊတ္ိဂံ ဘ ုုရာီးအန ီးနာီး၀န္ ီးက န္ငင္္ မူဆလငဘာသာ၀င ာီးမ ေ စ ီးေ ရာင ္ီးခ မ မ ာီးကိ ုု ၀င္ေ ရာက္ခစကဖက္ ခင္ ီး

• ဘ ုုရာီးခပခမ ာီးအတ္င္ ေ စ ီးေ ရာင္ ီးမ မ ာီးကိ ုု ပိတ္ပင္ ခင္ ီး

ေ ရ ီးေ ကာကကပခအ ပ ီး

• သာသနာေ ရီး၀နၾက ီး ဥ ီးေ အာင္ိုုုု မ ဧည ္ ိ င္သံာီးအမ ာီးစ ုု

ကိ ုုီးအကယ္ေ သာ အစၥလာမဘာသာ၀င ာီး ဟ ုု

အသ ံ ီးအ န္ ီးေ ပၚအတ္င္ အ ပနလ္ န္ိ ုုုုက္ုိုုုက္ေ ပာဆိ ုုမ မ ာီး

• ခရစယာန္ င္ ဗ ုုဒၶဘာသာ၀င ာီးအၾကာီး ဆပူမူ ဖစ္ေ စရန္

ဥ ီးတ္ည္ေ ေစသာ အာီးေ ပီးအာီးေ မ ာက္ ပၢိဳမ ာီး

• ေအမရိကနသရံံ ီးမ ိ ုုဟင္ ာ ဆိ ုုသည္

စကာီးလ ံ ီးအသ ံ ီးအ န္ ီးေ ပၚအတ္င္

မန ာအမ ိ ၢိဳီးသာီးေ ရီးအကနယက္ခဖခ႔ အပါအ၀င္ ဆန္႔က င္

ဆ ၵ ပမ မ ာီး (ရန္ုုုုန္ ၊ မ ေ လီး ၊ ေ တ္ာငၾက ီး ၊ ဧရာ၀တ္ )

၅၉ စ ေ ထာက္မံ ခပခမ ာီး ပၢိဳလ ုုပ္ ခင္ ီး

၅၉ စ ေ ထာက္မံ ခပခမ ာီး ပၢိဳလ ုုပ္ ခင္ ီး

၅၉ စ ေ ထာက္မံ ခပခမ ာီး ပၢိဳလ ုုပ္ ခင္ ီး

ေ က ာင္ ီးသာီးလ ပ္ ရာီးမ ေ ၾကာင္ အက ဥ္ ီးေ ထာေင္ ေနသာ ေ က ာင္ ီးသာီးမ ာီးကိ ုု ပန ည္ ႊတ္္ ပ ီးေ နာက္ ေ က ာင္ ီးသာီးမ ာီး ၊ ေ က ာင္ ီးသာီးေ ထာက္ံသမူ ာီး င္ အစိ ုုီးေရထာက္ံသမူ ာီးအၾကာီး အမ ုုန္ ီးစကာီး ဖန္ေ႔၀မ မ ာီး

ေ က ာင္ ီးသာီးလ ပ္ ရာီးမ ေ ၾကာင္ အက ဥ္ ီးေ ထာေင္ ေနသာ ေ က ာင္ ီးသာီးမ ာီးကိ ုု ပန ည္ ႊတ္္ ပ ီးေ နာက္ ေ က ာင္ ီးသာီးမ ာီး ၊ ေ က ာင္ ီးသာီးေ ထာက္ံသမူ ာီး င္ အစိ ုုီးေရထာက္ံသမူ ာီးအၾကာီး အမ ုုန္ ီးစကာီး ဖန္ေ႔၀မ မ ာီး

ေ က ာင္ ီးသာီးလ ပ္ ရာီးမ ေ ၾကာင္ အက ဥ္ ီးေ ထာေင္ ေနသာ ေ က ာင္ ီးသာီးမ ာီးကိ ုု ပန ည္ ႊတ္္ ပ ီးေ နာက္ ေ က ာင္ ီးသာီးမ ာီး ၊ ေ က ာင္ ီးသာီးေ ထာက္ံသမူ ာီး င္ အစိ ုုီးေရထာက္ံသမူ ာီးအၾကာီး အမ ုုန္ ီးစကာီး ဖန္ေ႔၀မ မ ာီး

Recommendation

• အမ ုုန္ ီးစကာီး င္ အလတ္ ရပစာေ ပာဆိ ုုခခင္

• ငမိ္ ီးခ မ္ ီးေ သာ အနာဂါတ္္

• စ ုုေ ပါင္ ီးအငာ္ီး

ေအမီး ေအ ဖ က႑

ေ က ီးဇူီးတ္ငပါတ္ယ္ ။