n boses ng mamamayan -...

1Human Rights FORUM

2 Human Rights FORUM

PHILIPPINE HUMAN RIGHTS INFORMATION CENTER

Editorial Board

NYMIA PIMENTEL-SIMBULAN DR. P.H.SONNY MELENCIOGINA DELA CRUZ

BERNARDO LARINEditor-in-Chief

JM VILLEROManaging Editor

ARNEL RIVALArt Director

ANGELITO RINGORIllustrations

The Human Rights Forumis published quarterly

by thePhilippine Human Rights

Information Center (PhilRights)with office address at

53-B Maliksi St. BarangayPinyahan, Quezon City

Telefax: 433-1714Tel. No.: 436-5686

E-mail:[email protected]

4 812

Cheaper Medicines Bill:Isang Hakbang Tungo sa MakatarungangPresyo ng GamotNi Candy Diez

Alamin ang Inyong mga KarapatanKarapatan ng mga Sanggol sa Gatas ng Ina

Ang Panukalang ‘CARP Extensionwith Reforms’

The Anti-Mining Road showProtest Activities during the 7th Asia Pacific MiningConference

Pakikisalamuha sa mga Taong “Buhay-Daga”Ni Katrina Badon Canonce

HR DIGEST

HR TRIVIA

FACTS AND FIGURES

16

18

2224

252626

WILL NEVER BE THESAME AGAIN

By Percival Cendaña

The Party-list and the 2007Elections

PATI BA NAMANANG PARTY-LISTHINDI PINATAWAD?Ni Nymia Pimentel Simbulan

............................................................................................................................

.............................................................

...................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

.........................................................................................................................

This publication is made possible through the support of the Embassy of Finland

The Philippine Human Rights Information Center (PhilRights) is the research and information center of thePhilippine Alliance of Human Advocates (PAHRA).

EMBASSY OF FINLANDManila

ISSN 0117-552-1

3Human Rights FORUM

n EDITORYAL

Boses ng mamamayanay naghabol makapasok sa Kongreso sa pamamagitan ng sistemangparty- list nang siya ang hiranging kinatawan ng grupong Bantay o ‘TheTrue Marcos Loyalist (for God, Country and People) Association of the Philippines,Inc.’

Sineryoso ng mga trapo at mga relihiyosong sektor ang eleksyongparty-list sapagkat nakitang di-hamak na mas mura itong susi sa pag-upo sa Kongreso kaysa sa regular na halalan para sa pagka-kinatawanng distrito.

Naging aktibo naman ang Malakanyang at militar sa halalang itoupang lalong palakasin ang kontrol ng administrasyon sa MababangKapulungan at matiyak na walang proseso ng impeachment laban sapangulo ang magtatagumpay. Isa pa, layunin din ng militar batay saplanong counter-insurgency nito na pilayin ang mga pampulitika at elektoralna grupong diumano’y sumusuporta sa mga rebeldeng komunista.

Kaya naman hindi kataka-takang nabawasan ang mga progresibongpartidong nakakuha ng kinakailangang 2 porsyento ng kabuuang botopara sa party-list para makakuha ng isang pwesto sa Kongreso. Angmga kilala nang grupong party-list na Akbayan, Bayan Muna, Anakpawis,at iba pa ay nawalan ng isa hanggang dalawang upuan sa Kamara.

Bukod sa pagsasamantala ng mga trapo sa sistemang party-list, laloring sumikip ang mekanismong ito nang ipatupad ng Korte Supremaang ‘Panganiban Formula’ kung saan tanging ang may pinakamataas naboto sa halalang party-list ang pwedeng makakuha ng maksimum natatlong pwesto.

Sa ganitong kalagayan, nawalan na ng saysay ang diwa ng batas saparty-list, ang pagpapalapad sa espasyo para sa aktibo at makabuluhangpakikilahok ng mamamayan sa pagpapatakbo ng pamahalaan at pagbuong mga mahahalagang polisiya.

Isa na naman itong patunay na hindi na sapat ang umiiral napampulitikang sistema ng representasyon sa bansa upang maisabuhayng sambayanang Pilipino ang karapatan nitong maitakda ang tatahakinglandas ng pag-unlad.

BAGAMA’T may ilang positibong senyales ang eleksyon noongMayo, tulad ng pagkapanalo ni Fr. Ed Panlilio laban sa mgaLapid at Pineda sa Pampanga at pagkatalo ng karamihan samga artistang tumakbo sa pulitika, masasabing namayanipa rin ang tradisyunal na pulitika ng karahasan, bilihan ng

boto, at dayaan nitong nakaraang halalan.Katunayan, nagkaroon ng bagong ‘Garci’ sa katauhan ni Lintang

Bedol, opisyal ng Commission on Elections (COMELEC) sa Maguindanaokung saan nanalo ng 12-0 ang mga kandidatong senador ng Malakanyang.Subalit may mga gurong lumantad at umaming pinuwersa silang sulatanng mga pangalan ng mga kandidato ng Team Unity (TU) ang mgabalota. Hindi rin maipaliwanag ni Bedol kung bakit nawala sa ilalim ngkanyang pangangalaga ang mga election returns ng mga bayan saMaguindanao.

Sa kabuuang karera para sa pagka-senador, nanalo pa rin angoposisyon sapagkat pito mula sa kanilang tiket ang pinalad kontra sa tatlong administrasyon ngunit naging mapagpasya ang boto ng Maguindanaopara makuha ni Miguel Zubiri ng TU ang ika-12 pwesto sa Senado.

Isa pang hindi pinaligtas ng mga trapo at ng Malakanyang ay angeleksyong party-list na isang mekanismo sana para mabigyan ng bosesang mga maralita at mga ‘marginalized’ na sektor tulad ng mgakababaihan, katandaan, kabataan, magsasaka, manggagawa, maykapansanan, at iba pa.

Sa halalang 2007 kapansin-pansin ang pagdami ng mga grupongparty-list na gustong makakuha ng pwesto sa Kongreso. Kung noong2004 ay 64 lamang ang pinayagan ng COMELEC, ngayong taon aybiglang naging mabait ito at inaprubahan ang 93 na nagpalista bilanggrupong party-list.

Sa mga tumakbong grupong party-list, tinatayang aabot sa 20 angmay suporta ng Malakanyang at idagdag pa rito ang mga partidongmalapit na iniuugnay sa mga relihiyon, negosyante, at mga tradisyunalna pulitiko (trapo). Maging ang berdugong heneral na si Jovito Palparan


IF THERE is anything significant about the party-list race in the recent elections, it is theconspicuous change in the terrain of the party-list contest. The change in this case could easilybe characterized as “inevitable,” given that the

party-list contest is set against the marauding backdropof Philippine elections.

WILL NEVERThe Party-list and the 2007 ElectionsBE THE SAME AGAIN

n By PERCIVAL CENDAÑA*

For one, the ‘Panganibanformula’ has heightened thecompetition among party-listgroups. Since it is only thehighest ranking party-listorganization that would get themaximum three seats, groupshave to pull out all the stops to

land in the top slot. This is quitea change from the past threeelections, when garnering amere six percent (6%) of the totalparty-list votes was enough toget three (3) seats in Congress.

Secondly, and moreimportantly, the 2007 elections

has made obvious that theparty-list contest could easilysuccumb to the damningelements of traditional politics.The tide of money politics,patronage and fraud has greatlyaltered the playing field forgroups supposedly vying torepresent the disempoweredand the marginalized.

Interestingly, the 2007 party-list elections was also definedby the heightened interest andparticipation of religiousgroups or their affiliates in therace. This time around thereligious hand was invisible nomore as religious leaders go all

Akbayan members protest the ‘sale’ of the party-list system. Photo: AKBAYAN

5Human Rights FORUM

Table 1. PARTY-LIST GROUPS BELIEVED TO HAVE ADMINISTRATION BACKING

1-United Transport Coalition 1-UTAK 164,813 1.05Aangat Tayo AT 187,040 1.19Agbiag! Timpuyog Ilocano, Inc. AGBIAG! 50,781 0.32Aging Pilipino Organization, Inc. AGING PINOY 16,671 0.11Ahon Pinoy AHON 54,476 0.35Akbay Pinoy OFW-National, Inc. APOI 79,319 0.51Aksyon Sambayanan AKSA 56,859 0.36Alay sa Bayan ng Malayang Propesyonal ABAY PARAK 42,233 0.27at Repormang KalakalAlliance for Rural Concerns ARC 373,626 2.38Alliance for Nationalism and Democracy* ANAD 188,418 1.20Angat Ating Kabuhayan Pilipinas, Inc. ANAK 141,693 0.90Babae Para sa Kaunlaran BABAE KA 36,217 0.23Barangay Association for National BANAT 175,868 1.12Advancement of TransparencyThe True Marcos Loyalist (for God, Country and People) BANTAY 168,459 1.07Association of the Philippines, Inc.*Bigkis Pinoy Movement BIGKIS 77,282 0.49Biyaheng Pinoy BP 77,365 0.49Kasangga sa Kaunlaran, Inc. ANG KASANGGA 167,437 1.07Youth League for Peace Advancement LYPAD 8,436 0.05United Movement Against Drug* UNI-MAD 240,744 1.53You Against Corruption and Poverty YACAP 275,202 1.75

NAME ACRONYM VOTES PERCENTAGE

TOTAL 2,582,939 16.44*Also backed by the military

out, as in out in the open, in thecampaign, from sorties tonegotiations.

The inception of the party-listsystem in 1998 was greeted withmuch optimism from theprogressive community. It wasseen as a significant inroad to anelite-dominated institution.Through the years, it has been animportant site for the assertionof progressive causes andinterests. Up to a certain extent,the progressive elements withinthe party-list in Congress haveeffectively served as fiscalizingagents in times of great politicalcontradictions. In fact, in themainstream consciousness pre-May 2007 elections, the party-listwas synonymous with theprogressives.

But with the burstingincursion of traditional politicscoupled with the phenomena ofheightened religious partici-pation, the party-list race willnever be the same again, as faras the progressive communityis concerned.

Malacañang’s betsThe 2007 race was by far the

most competitive party-listelection. Other than thePanganiban formula, furtherheightening the competition isthe higher number of party-listcandidates this year. TheCOMELEC, this time beingsuddenly benevolent andaccommodating, accredited 93party-list organizations. This isquite a leap from the 64 groupsrecognized in 2004.

The COMELEC’s seemingopenhandedness in grantingaccreditation is not at allsurprising especially given theadministration’s drive to gettheir own party-list groups inCongress to offset theoppositionist left blocs. In the2007 elections, at least 20 groupswere identified as admi-nistration-backed party-listorganizations.

Out of the 20, only one hasgarnered the required twopercent to get a seat in congress.

However, it would be wrongto assume that the admi-nistration has failed in its intent.It has, in fact, succeeded.

The administration groupscrowded the party-list race andraised the threshold. The2,582,939 votes (16.44 percent oftotal party-list votes) garneredby the 20 administration groupsis more than enough to raise thetotal number of party-list votesthereby significantly increasingthe number of votes needed toreach the two percent bar from265,000 in 2004 to 315,00 in 2007.The vote increment created bythe 20 groups is enough todeprive a legitimate group of aseat or an additional seat.

The sheer number of

entrants is significant enough toaffect the results of an electionthat is based on eachorganization’s percentage shareof the total number of votes.Because of the low voter turn-out for the party-list, moregroups, in effect, fought over asmall pie.

Fraudulent competitionThe competition in the 2007

party-list race was made evenmore tougher by the “electoralpractices” of traditional politics.The participation of groups ledby political elites, both local and

national, drew in massive fraudin the party-list elections. The2007 elections will beremembered as the electionwhen the political elite took theparty-list seriously. Seriouslyhere means pulling every trickfrom the proverbial hat ofelection fraud, Philippine-style.

Of course, fraud was notabsent in the party-list electionsbefore. The party-list has neverbeen immune from thecorrupting elements ofPhilippine elections. But 2007 isa different case altogether. Thistime, the cheating was soobvious and brazen that it isnow on a par with the cheatingin the “more popular” politicalpositions.

The municipal canvass in anumber of municipalities inMindanao show that the party-list turnout was higher than theactual number of registeredvoters. The turnout in otherareas in Mindanao is also verysuspicious, almost anomalous.The NCR registered the highestparty-list awareness in surveyswith a meager 42 percent. Butthe party-list turnout in Suluwent as high as 98 percent. A

Photo: VANESSA RETUERMA


number of provinces in Minda-nao, including Zamboanga delSur, Tawi-tawi and Basilanregistered suspiciously highparty-list turnout.

Also, vote padding wasrepeatedly uncovered duringthe national canvassing at thePICC when provincial state-ments of votes were comparedwith municipal certificates ofcanvass. Padding in Mindanaowent as high as 38,000 in aprovince with 25 towns. It isobvious that it is not only theoperators of the “more main-stream” politicians that wentshopping for votes in Mindanao,but party-list operators as well.

And if there is shopping,there is money to spend.

So much money to spendThe change in the terrain was

most felt in the amount ofresources poured in by someparty-list groups. Take the caseof negotiations with localcandidates. The practice beforewas largely like this: A localcandidate woes a party-listgroup for endorsement and thevote of their members. Inexchange, the name of the party-list appears on the sample ballotof the local candidate and getsincluded in the local candidate’scampaign sorties. The practicenow is the other way around:party-list groups “invest” inlocal candidates in exchange forsupport.

The investment could be inthe form of campaignparaphernalia or campaigncontributions. Buhay Party-list,for example, printed sampleballots with the names of localcandidates in huge volumes. InBulacan, they allegedly

Table 2. REGIONAL POLITICAL ELITE’S PARTY-LIST GROUPS

Abono ABONO 339,888 2.16Agbiag! Timpuyog Ilocano, Inc. AGBIAG! 50,781 0.32An Waray AN WARAY 315,527 2.01Ang Laban ng Indiginong Filipino ALIF 157,111 1.00Agricultural Sector Alliance of the Philippines, Inc. AGAP 328,600 2.09Bahandi sa Kaumahan ug Kadagatan BAHANDI 46,555 0.30Kalahi-Advocates for Overseas Filipinos KALAHI 88,720 0.56Kapatiran ng mga Nakulong na Walang Sala KAKUSA 228,770 1.46


TOTAL 1,555,952 9.9

produced P2 million worth ofsample ballots and theyallegedly did the same inPampanga and Cavite. A newparty-list group gave tenthousand pesos to everybarangay captain in Batangas,while another party-list groupled by local elites in NorthernLuzon gave campaign contri-butions to mayoralty candidatesin Pangasinan and La Union.

In courting voters, somegroups resorted to the moretraditional way of winning theirhearts—buy their votes. In someareas, particularly in NorthernLuzon, vote-buying was done inthe conventional way of cash inexchange for votes. In Lagunaand Batangas, a party-listorganization of livestockentrepreneurs distributed meatproducts to voters. On the eveof the election, a local leader ofa left party-list group expressedgrave disappointment bysaying, “Ano ang laban natin satone-toneladang tocino? Ang meronlang tayo prinsipyo.”

Whether cash or tocino,money politics has raised thelevel of competition in theparty-list. This has debilitatingeffects on the chances of groups,like left forces, that do not haveas much resources to spare. Thepouring in of so much resourcesin the party-list race has greatlyaltered the playing field. Thewell-oiled campaign machineryof elite party-list groups signifi-cantly eats into the market shareof the left especially in theirareas of concentration.

New but oldRaising the level of com-

petition in the party-list was theheightened vigor in the

participation of local elites.They saw the party-list as abackdoor to the House ofRepresentatives. These newbreed of serious players in theparty-list game were organizedor supported by political clanslike the Tomawis clan’s ALIF orthe local business elite likeBatangas businessmen’s AGAP.There were also situations whenthe two elements converged, asin the case of ABONO. The grouprelied on the machinery of theOrtegas of La Union and theEstrellas of Pangasinan, with thesupport of trader Rosendo Sowho is said to be connected withDanding Cojuangco.

Even if the constituency of

the party-list is national inscope, these groups con-centrated their efforts in theirrespective vote-rich areas. Theirassumption was that the party-list votes in their area wereenough to break into the twopercent threshold. Two of themsucceeded, ABONO and AGAP.

These groups enjoy thenetwork and, oftentimes, theresources of their patrons, be ita political clan or business. Thiscomparative advantage isdifficult to neutralize bycompetitors who also targettheir vote-rich bailiwicks. Theyin effect shut out other groupsin their areas of operation.ABONO’s vote delivery in LaUnion and Pangasinan alonewas enough to get them a seat.This is the same with AGAP’selectoral performance inBatangas and Laguna.

Bible-bamboozledThe fiercest competition

however came from the mostentrenched camp of religiousgroups, with El Shaddai’s Buhayas the runaway winner of thetop slot and Jesus is LordMovement’s CIBAC landing on

7Human Rights FORUM

Table 3. PARTY-LIST GROUPS AFFILIATED WITH RELIGIOUS ORGANIZATIONS

Alagad ALAGAD 423,071 2.69Bagong Alyansang Tagapagtaguyod BATAS 384,961 2.45ng Adhikaing SambayananBuhay Hayaan Yumabong BUHAY 1,169,165 7.45Citizens Battle Against Corruption CIBAC 755,393 4.81


TOTAL 2,732,590 17.4

third place with two seats. Thereligious party-list cluster wasthe most successful grouping inthe recent polls, with all of themhurdling the threshold.

These groups have been verytransparent with their religiousconnections and convictions thiselection. Bro. Mike Velarde forexample was very open incampaigning for Buhay. In a not-so-subtle ploy, he even usedBuhay as an acronym for thepublic’s criteria for choosing acandidate. Its singular campaignmessage was limited to the pro-life/anti-abortion themeconsistent with the line of theCatholic Church. BATAS, aparty-list group identified withBro. Ely Soriano’s Ang DatingDaan, said that one of theirprimary programs is todistribute free bibles in schools.

The impressive performanceof religious groups could beattributed to a number of factors.One could be resources and theother one is their solidmachinery. A significant factorcould also be their premiumnegotiating position with localcandidates where their flocks arepresent because of their stature

and the value of theirendorsement. Their position andcondition truly looks enviablefrom the viewpoint of lessentrenched party-list groups.

‘Left’ at the disadvantageThe result of the previous

election is generally grim as faras the left is concerned. Exceptfor Gabriela and AnakMindanao (AMIN), the votes ofall incumbent party-list groupsdeclined. The decline in voteswent as high as 74 percent for

Partido Manggagawa (PM)which eventually cost themtheir seat in Congress.AKBAYAN lost two seats,Anakpawis lost one, while theprevious topnotcher BayanMuna lost its third seat.

The left had a lot againstthem this election. First is thevicious anti-left campaign of theadministration. This rangedfrom military harassment to ablanket policy imposed byMalacañang on local admi-nistration candidates that barred

them from endorsing leftgroups. Second, the with-holding of pork barrel ofincumbent left groups greatlyaffected their project delivery totheir constituencies and theirnegotiating capacity with localpoliticians. Third, fraud andmoney politics brought in bythe elite contenders have madecompetition tougher. All these,plus the greater participation ofreligious groups, have alteredthe level of competition andtilted it against the left.

Turning the tideSome claim that the party-

list system has been bastardized,that it is a dead end. But at thispoint and with the currentbalance of forces, it is the mostthat progressive forces have.Even if the left shifts its focus onother positions, the sameconditions will still be present.The challenge really is to turnthe tide of elite politics in theparty-list race and in theelections in general.

PERCIVAL CENDAÑA is theDeputy Secretary General of AkbayanParty-list. The views expressed in thisarticle do not necessarily reflect theofficial stand of Akbayan.

............................................................

Photo: AKBAYAN

Photo: PEPITO FRIAS

Table 4. LEFT PARTY-LIST GROUPS

AKBAYAN 460,968 2.94 -45.64ASAP 34,079 0.22 -32.4AMIN 316,249 2.01 +14.73ANAKPAWIS 369,023 2.35 -31.01BAYAN MUNA 976,364 6.22 -19.82GABRIELA 620,890 3.95 +27.71KABATAAN* 228,349 1.45 +7.42PM 116,892 0.74 -74.16SANLAKAS 97,311 0.62 -48.68SUARA 103,387 0.66 -54.47

ACRONYM VOTES PERCENTAGE VARIANCE FROM1994 (%)

*formerly Anak ng Bayan

TOTAL 3,543,728 22.56


PATI BA NAMANANG PARTY-LISTHINDI PINATAWAD?

TAPOS NA ang eleksyon! Nadeklara na ang karamihan sa mgakandidatong nakakuha ng pinakamaraming bilang ng boto sapamamaraang malinis, marumi at/o kumbinasyon ng dalawa.Nakapagbigay na ang presidente ng kanyang “State of the NationAddress” (SONA) na tulad ng inaasahan ay batbat ng mga pangakong

malamang ay mapapako at mga panaginip na mananatiling panaginip. Nagsimulana ring gumulong ang pagbalangkas at paggawa ng mga inisyatiba at batas –importante man o walang kwenta – sa pagbubukas ng ika-14 na Kongreso.

n Ni NYMIA PIMENTEL SIMBULAN DR. P.H.

Sa gitna ng mga kaganapangito, nananatiling nakabitin anghinaharap ng mga kinatawanng mga lehitimong grupongparty-list na nagsipagpanalonoong nakaraang Mayo 2007eleksyon. Isang mainit naisyung hinaharap ng mgagrupong party-list ay angpaggamit ng Comelec satinaguriang Panganiban formulasa pagtukoy kung ilangkinatawan ang uupo saMababang Kapulungan ngKongreso sa bawat party-list nanakakuha ng di-bababa sa 2%

ng kabuuang boto ng party-listnitong nakaraang eleksyon.

Nitong 2007 eleksyon,nasalang ang katayuan at hina-harap ng mga lehitimong party-list. Humarap ang mga ito sa mgakahirapan at hamong nagbabad-ya ng mga problemang kaka-harapin nito sa mga susunod naeleksyon. Kabilang dito angpagtakda ng bilang ng kinata-wang uupo sa Kongreso mula sabawat party-list na nakatamo ngminimum na 2% ng kabuuangboto at pagtukoy ng “pro-portional representation”.

Ang sistemang party-list saPilipinas

Malinaw ang intensyon atlayunin ng mga bumalangkasng 1987 Konstitusyon ngPilipinas nang isama nila angArtikulo VI, Seksyon 5.2 nanagsasaad na:

The party-list representativesshall constitute twenty percentum of the total number ofrepresentatives including thoseunder the party list. For threeconsecutive terms after theratification of this Constitution,one-half of the seats allocated toparty-list representatives shallbe filled, as provided by law, byselection or election from thelabor, peasant, urban poor,indigenous cultural com-munities, women, youth, andsuch other sectors as may beprovided by law, except thereligious sector.

Ito’y upang mabigyan ngrepresentasyon at tinig angmamamayan, laluna ang mgamarginalized, sa pagbalangkas ngmga batas ng bansa sa pama-magitan ng kanilang mgagrupong party-list. Nakasaad dinsa Seksyon 2 ng Republic Act7941 o ang Party-List System Act

Photo: LITO OCAMPO/PJR

9Human Rights FORUM

............................................................

(1995) na:

The State shall promoteproportional representation inthe election of representativesto the House of Representativesthrough a party-list system ofregistered national ,regional andsectoral parties or organizationsor coalitions thereof, which willenable Filipino citizensbelonging to the marginalizedand underrepresented sectors,organizations and parties, andwho lack well-defined politicalconstituencies but who couldcontribute to the formulationand enactment of appropriatelegislation that will benefit thenation as a whole, to becomemembers of the House ofRepresentatives….

Nakasaad din sa RA 7941ang tungkulin ng Estadongpaunlarin at igarantiya angisang sistema ng party-list nalubos na malaya at bukas upangmakamit ang pinakamalawakna representasyon ng interes ngmga partido, sektor at grupo saKamara.

Simula nang itatag atgumana ang Kongreso ngPilipinas, ito’y binuo ng mgamayor at tradisyunal na parti-dong pulitikal na suportado ngmga makapangyarihan atmayayamang pamilyang angpang-ekonomikong interes aynakasalalay sa malalakinglupain, hasyenda, pagtotroso,kalakalan at negosyo. Nagingpangunahing katangian ngpulitika sa bansa ang pag-iralng tinatawag na two-party systemna namalas sa mahabangpanahon sa pangingibabaw ngPartido Nasyonalista at Liberalbago ideklara ang batas militarnoong 1972.

Kung tutuusin, walangmalaking pagkakaiba angdalawang partidong ito sausapin ng komposisyon atpampulitikang programa oplataporma. Parehong binuo ngmga pulitikong galing sa mgaangkan o pamilya ng mgapulitiko (political dynasties), maymalalaking pag-aari at pino-protektahang interes sa sektorng agrikultura, kalakalan atnegosyo, may mga pribadonghukbo, at ginamit ang posisyonsa gobyerno para higit pangpalakasin at palakihin angkanilang ekonomikong base.

Depende kung anongpartido sa isang partikular nayugto ng kanilang political careerang mas makapagsisilbi’tmakapag-aangat ng kanilangpampulitiko’t ekonomikonginteres, doon sila sasapi atpapanig. Kaya’t kapansin-pansin noong bago ideklara angbatas militar, ang pagpapalit opaglipat ng partido ng mgaPhoto: PEPITO FRIAS

Photo: LITO OCAMPO/PJR

Malaki angpotensyal ngsistemang party-list para mabigyanng tinig atrepresentasyonang mahihirap namamamayan saKongreso.


pulitiko bago, pagkatapos at/osa pagitan ng mga eleksyon. Itoang tinaguriang turncoatism,isang katangian ng pulitika sabansa na matingkad dingumiiral sa takbo ng kasalu-kuyang pulitika.

Kaya’t nang mapabagsakang paghahari ng diktadurangMarcos noong Pebrero 1986 atmabuo ang ConstitutionalConvention (ConCon), isa samga kahinaan ng pampu-litikang sistema sa bansa nanilayong baguhin ng mgadelegado ay ang pag-alis ng two-party system at pagpapairal ngmultiparty system kasama na angpag-iinstitusyunalisa ng sis-temang party-list.

Ang sistemang party-list aymatagal nang umiiral sa mgabansang ang karaniwang pormang gobyerno ay parliya-mentaryo (Veterans FederationParty, et al. vs. Comelec, et al., G.R.No. 136781, October 6, 2000).Ilan dito’y ang Alemanya, NewZealand, Denmark, TimogKorea, Rusya, Taiwan, Hungary,Thailand, Ukraine, at Mexico. Sakatunayan, masasabing angsistemang party-list sa bansa aybahagyang naimpluwensyahanat ibinatay sa modelo at praktikang ilang bansang nabanggit saitaas.

Ngunit may mga katangianang Philippine style party-listsystem na nagtatakda ngpagiging kakaiba ng modelo sabansa (Veterans Federation Party,et al. vs. Comelec, et al., 2000). Itoay ang mga sumusunod:

1. 20% alokasyon – Angkabuuang upuang nakalaan salahat ng kinatawan ng party-listay hindi lalampas sa 20% ngkabuuang kasapi ng MababangKapulungan ng Kongreso.Samakatwid, ang 20% kabuuangupuan para sa lahat ng kinata-wan ng party-list ay nakabataysa kabuuang bilang ng congres-sional districts sa panahon ngeleksyon. Sa nakaraang Mayo2007 at 2004 na eleksyon, angkabuuang congressional districtsay 212. Ang 20% nito’y katum-bas ng 42 upuan para sa lahat ngkinatawan ng party-list sa Houseof Representatives (HoR) (Muga;Panganiban, 2007).

Batay sa desisyon ng KorteSuprema sa Veterans FederationParty vs. Comelec, ang 20% limitna kabuuang bilang ngkinatawan ng mga party-list saHoR na nakasaad sa 1987Konstitusyon ay hindi kai-langang punuan sa lahat ngpanahon at sa anumangsirkumstansya. Samakatwid,hindi kailangang nakaupo saHoR ang 42 kinatawan ng party-list. Hindi rin pwedeng punuanang 20% sapagkat kapagnangyari ito, binabangga namannito ang Artikulo VI, Seksyon5.1 ng 1987 Konstitusyon nanagsasaad na:

The House of Representativesshall be composed of not morethan two hundred and fiftymembers, unless otherwise fixedby law, who shall be elected fromlegislative districts apportionedamong the provinces, cities, andthe Metropolitan Manila area inaccordance with the number oftheir respective inhabitants,and on the basis of a uniformand progressive ratio, and thosewho, as provided by law, shallbe elected through a party-listsystem of registered national,regional, and sectoral parties ororganizations.

Kapag inobligang punuinang 20% para sa party-list,magiging 254 ang kabuuangmiyembro ng HoR. Ito’y mali-naw na paglabag sa Kons-titusyon na nagtatakdang hindidapat lumampas sa 250 angkabuuang kinatawan sa HoR(Panganiban, 2007).

2. 2% vote threshold – Angbawat kwalipikadong grupo aykailangang makatamo ngminimum na 2% ng kabuuangboto para sa party-list upang

makakuha ng isang upuan saHoR. Layon ng Kongreso, patina ng mga bumalangkas ng 1987Konstitusyon, na matiyak naang mga partido, organisasyonat koalisyong may sapat nabilang ng nasasakupan attagasuporta ang mabibigyan ngrepresentasyon sa Kongreso sapamamagitan ng party-list.Kaya’t nagtakda ito ng 2% votethreshold.

3. Paglimita sa 3 upuan – Angbawat kwalipikadong grupo namakakuha ng minimum na 2%ng kabuuang boto para sa party-list ay maaaring magkaroon ng2 pang karagdagang upuan saHoR o maksimum na 3 upuanbawat party-list, depende sakabuuang botong nakuha nito.Nilimita ng mga delegado saConCon sa 3 ang kinatawan ngbawat kwalipikadong party-listupang mahikayat ang pluralis-mo at pag-iral ng multipartysystem. Sa ganitong paraan

maiiwasan ang pagdomina ngiilang partido, organisasyon okoalisyon sa party-list saKongreso.

4. Prinsipyo ng pro-portional representation – Angdagdag na upuang makukuhang isang kwalipikadong grupoay itatakda sa pamamagitan ngproportional representation.

Sa desisyon ng KorteSuprema sa Veterans FederationParty vs. Comelec, ang problemasa pagtakda ng proportionalrepresentation sa pamamagitanng isang matematikal napormula ang isa sa mga usapingsinagot sa desisyon. Ito angtinaguriang Panganiban formula.

Batay sa Panganiban formula,ang dagdag na upuangmakukuha ng isang grupongparty-list pagkatapos nitongmakakuha ng di-bababa sa 2%ng kabuuang boto sa party-listsa isang eleksyon ay matutukoysa pamamagitan ng sumusunod:

............................................................

Maliit na nga angbilang ngmambabatas nagaling party-list,lalong pinaliit paito ng Panganibanformula.

11Human Rights FORUM

Kongreso. Dahil sa ilalim ngPanganiban formula, tanging angNumero Unong party-list na langang magkakaroon ngpagkakataong makakuha ngmaksimum na 3 kinatawan saHoR. Maliit na nga ang bilangng mambabatas na galing party-list, lalong pinaliit pa ito ngPanganiban formula. Kaya’t kungtutuusin, nagmimistulangpakunswelo ang pagkakaroonng representasyon at partisi-pasyon ng marginalized sectors sapagbalangkas ng mga batas.

Idagdag pa rito ang nasak-sihan nating paglapastangan atpag-abuso ng gobyernongArroyo at ng mga tradisyunal napulitiko’t partido sa sistemangparty-list nitong nakaraangeleksyon. Sa layuning mapahinaat pahirapan ang mga lehitimo’t

Subalit kailangan itong pala-kasin upang magsilbing epekti-bong sandata ng mamamayanlaban sa mga pakana’t maiitimna aksyon ng gobyerno at mgatradisyunal na pulitiko’t partido.Isang kagyat na hakbang tungosa pagpapalakas nito ay angmasusing pagbabalik-aral at pag-amyenda sa Republic Act No.7941 o “Party-list System Act of1995” upang ang mga malalaboat kwestiyonableng probisyonng batas ay mabago. Ang mgakatangian ng sistemang party-listsa bansa, lalo na ang pagtakdang 20% ng upuan sa HoR para saparty-list at ang hindi obligadongpagpuno nito tuwing eleksyon,ang pagkakaroon ng 2% votethreshold, at ang paglimita sa 3kinatawan ng bawat kwa-lipikadong party-list, ay ilan samga usaping kailangang ayusinsa pag-amyenda ng RA 7941.

Ito ang isang hamon attungkuling nakaatang sa balikatng mga mambabatas na tunayna nagtataguyod sa karapatanat kumakatawan sa interes ngmamamayan.

MGA PINAGHANGUAN:

Muga, Felix P. II. The PanganibanFormula Contradicts the Principle ofProportional Representation. CIBACParty List. http://www.cibac.org/content/view/120/60/ (Accessed:August 2, 2007)

1987 Constitution of the Republicof the Philippines. http://w w w . c h a n r o b l e s . c o m /philsupremelaw2.html (Accessed:July 6, 2007)

Panganiban, Ar temio V.Criticisms of the PanganibanFormula. Eleksyon 2007 –Inquirer.net. http://www.inquirer.net/specialfeatures/e l e k s y o n 2 0 0 7 /view.php?article=20070722-78042(Accessed: August 2, 2007)

Republic Act No. 7941 “Party-listSystem Act”. 1995. http://w w w . c h a n r o b l e s . c o m /r e p u b l i c a n a c t n o 7 9 41 . h t m(Accessed: July 6, 2007)

Veterans Federation Party, et al. vs.Comelec, et al., G.R. No. 136781,October 6, 2000. http://w w w . s u p r e m e c o u r t . g o v . p h /jurisprudence/2003/jul2003/..%5C..%5C2000%5Coct2000%5C136781. htm (Accessed: July 17, 2007)

Kabuuang bilang ng botong Party-list A

Kabuuang bilang ngboto ng kwalipikadongparty-list na nagtamong pinakamaramingboto (Numero UnongParty-list)

= Dagdag nabilang ngupuangtaglay ngNumeroUno

= Whole No.(Bilang ngdagdag naupuan ngParty-list A)

Sagot X

Sa Panganiban formula,nakabatay sa kabuuang bilangng Numero Unong party-listang bilang ng dagdag na kina-tawan ng iba pang kwalipi-kadong party-list. Samantala,ang pagtakda ng dagdag nabilang ng kinatawan para saNumero Unong party-list aynaka-depende kung ang kabu-uang bilang ng botong nakuhanito ay umabot ng di bababa sa4% ng kabuuang boto para saparty-list kung saan mayroonitong 2 kinatawan o di bababasa 6% kung saan mayroon itong3 kinatawan sa Kongreso.

Ang Panganiban Formula at anghinaharap ng party-list

Ang Panganiban formula angnaging tugon ng Korte Supremasa problema ng pagtukoy ngproportional representation ngparty-list. Ang ganitong inter-pretasyon ay umani ngmaraming batikos at puna mulasa hanay ng mga grupong party-list mismo at ibang sektor nglipunan.

Isang matingkad na punangibinato sa Comelec sa paggamitng Panganiban formula ay ang di-hamak na pagliit ng bilang ngkinatawan ng mga party-list sa

progresibong grupong party-listsa Mababang Kapulungan ngKongreso tulad ng Bayan Muna,Anakpawis, Akbayan, Gabriela,atpb., sa pagkakaroon ngmaraming kinatawan; at paramaparami ang bilang ng mgakakampi ng administrasyonupang mahadlangan o mapatayang anumang plano at mgaaksyon ng oposisyong laban sagobyernong Arroyo, nagtayo ngmga kaduda-dudang grupongparty-list at nagpatakbo anggobyerno at mga tradisyunal napulitiko’t partido ng mganominado sa party-list nakwestiyonable ang nirere-presentang sektor (tingnan ang“Mga Luma at Hindi GaanongBago sa 2007 Halalan,” HumanRights Forum IV:1, Enero-Marso2007).

Malaki ang potensyal ngsistemang party-list para ma-bigyan ng tinig at repre-sentasyon ang mahihirap namamamayan sa Kongreso.


I SANG HAPONmatapos ang pa-mimigay ng mgalobbying parapher-nalia sa loob ng

Kongreso, lumapit sa akinang isa sa mga lola nakasapi ng aming multi-sectoral network.

“Sana ipasa na nila nga-yon ang bill natin, makun-sensya naman sila.”

Natigilan ako at nag-isipkung paano ko sasagutin angkanyang komento. Nagkasya Cheaper Medicines Bill:

ISANG HAKBANG TUNGO SAMAKATARUNGANGPRESYO NG GAMOT

n Ni CANDY DIEZ*

na lamang ako sa pagsasabing,“Sana nga po‚ ‘Nay.”

Ika-5 na ito ng Hunyo, isangaraw bago tuluyang magtaposang ika-13 Kongreso. Tulad ngibang mga panukalang batas nanakalimutan at naiwangnakabinbin sa MababangKapulungan, ang House Bill No.6035 o mas kilala bilang CheaperMedicines Bill ay mistulangmababaon din kasama ngkasaysayan ng ika-13 Kongreso.

At hindi nga ako nagkamali.Isang buwan at mahigit mataposang hindi pagpasa ng CheaperMedicines Bill, mainit pa rin angtalakayan kung bakit nga ba angisang panukalang batas, nabukod sa benepisyong pam-publiko ay certified urgent din niPangulong Gloria MacapagalArroyo, ay hindi nakapasa saMababang Kapulungan.

Kalagayan ng Gamot sa PilipinasAyon sa World Health

Organization (WHO) HealthDevelopment Report ng 2000, ang

Pilipinas sa kasalukuyan aypang-126 sa 191 na bansa sa antasng kalusugan. 40% ng mgaPilipino ay hindi nakaka-konsulta sa mga doktor tuwingsila ay nagkakasakit.

Sa buong Asya, pangalawaang Pilipinas sa kataasan ngpresyo ng gamot. Ayon sa WHO- The World Drug Situation, wala

sa 30% ng ating mamamayanang may regular na kakayahangmakabili at makakuha ngkinakailangang gamot. Dahildito, napipilitan ang karamihansa mga Pilipinong mag-undermedicate ng kanilang mgagamot o mag over-medicatenaman sa mga mumurahingalternatibo upang lunasan ang

Iba’t-ibang uri ng adbokasiya ang ginamit sa pagsusulong ngCheaper Medicines Bill, sa loob at labas ng Kongreso.


kanilang mga karamdaman.Isa sa mga pangunahing

dahilan sa hindi makata-rungang presyo ng gamot ayang kontrol ng mga multinationalpharmaceutical companies sa atingindustriya. Ang kabuuangmerkado ng gamot sa Pilipinasay kumikita ng halos 94.8bilyong piso sa bawat taon.81.2% dito ay mula sa benta ngmga botika.

Ang industriya ng parma-syutika sa Pilipinas ay domi-nado ng iilang kumpanyalamang. Sa paggawa pa lamangng gamot, halos 80% ng tollmanufacturing sa mga kum-panyang parmasyutika ayginagawa ng Interphil Labo-ratories. Sa wholesale distributionnaman, halos 80% ay hawak ngMetro Drug/Zuellig Pharma,itinuturing na sister company ngInterphil Laboratories. Sapagbebenta ng gamot na tingi o

............................................................

retail, mahigit sa 60% ay mula saMercury Drug na may mahigitna 600 outlets sa buong bansa.

Pag-abuso sa patentUpang mapanatili ng mga

malalaking kumpanya ng par-masyutika ang kanilang kontrolsa merkado, naging gawain naang pang-aabuso sa sistema ngpatent sa bansa. Sa ilalim ngWorld Trade Organization – TradeRelated Aspects on IntellectualProperty Rights (WTO-TRIPS),ang patent ng isang produkto aymay karampatang proteksyonna tumatagal ng 20 taon o higitpa. Dahil wala pa sa merkadoang generic na gamot nito,kontrolado ng iisang kumpanyalamang ang nasabing merkadosa loob ng 20 taon. Sa pagtagalng proteksyon sa patent, tuma-tagal din ang monopolyo ngmga korporasyong multina-tional sa industriya. Kasabay ngpagtagal ng kanilang mono-polyo ay ang paglaki ngkanilang taunang kita.

Sa pagtatapos ng patent ngisang gamot, naghahain muli ngpanibagong aplikasyon angmga kumpanyang ito upangmapahaba ang proteksyon sakanilang produkto. Kalimitanay nagdadagdag lamang ng

Photos: MEDICAL ACTION GROUP

Isa sa mgapangunahingdahilan sa hindimakatarungangpresyo ng gamotay ang kontrol ngmga multinationalpharmaceuticalcompanies saating industriya.


ilang mga sangkap at substancesang mga ito upang masabi naang kanilang gamot ay bagongimbensyon at mayroongbagong lunas. Madalas, sila aynagagawaran ng panibagongproteksyon sa kanilang patent.Kilala ang ganitong pang-aabuso bilang “evergreening”.

Bukod sa pang-aabuso sapatent system, isa rin sapamamaraan ng pagpapanatiling kontrol sa merkado ay angpanggigipit sa mga maliit nalokal na kumpanya ng gamotna nagnanais gumawa at mag-benta ng murang generic nagamot.

Sa pamamagitan ng pag-hahabla sa korte, pananakottulad ng pagpapadala ng mgasulat kalakip ang kanilang mgababala at iba pang mga paraan,kalimita’y hindi na nakaka-sabay sa kumpetisyon ang mgamaliliit na kumpanya ng gene-ric na gamot. Kaya’t maaaringpataasin ng mga malalakingkumpanyang parmasyutika angpresyo ng gamot sa Pilipinas.

Ang House Bill 6035 at angIntellectual Property Code

Ang House Bill No. 6035 ayisang panukalang batas nanaglalayong amyendahan angIntellectual Property Code (IPC) ngPilipinas upang maging massensitibo sa pangangailangangpangkalusugan ng mgaPilipino.

Kabilang sa mga naisamyendahan sa IPC ay ang Sec.22, na patungkol sa mgaprodukto at substances na hindisaklaw ng patent; Sec. 72, nanagbibigay ng limitasyon ngmga karapatan sa patent; Sec.74,na nagtatakda ng karapatan ngisang bansa sa paggamit ngpatented na produkto; at Sec. 147,na nagbibigay proteksyon satrademark ng isang produktongmay patent.

Nakasaad sa Sec. 3 ngCheaper Medicines Bill ang Non-Patentable Inventions, ParallelImportation, Early WorkingProvisions at ang Government Use.

Ang layunin ng probisyongNon-patentable Inventions ayupang maiwasan ang ever-greening. Hindi ituturing napatentable ang isang bagong

natuklasang substansya o gamitng isang patented na produktomaliban na lamang kung ito aymatutuklasang may bagonglunas o therapeutic value, o dikaya’y mapapatunayang ito’yisang bagong imbensyon. Ito ayupang maiwasan angpagpapahaba ng proteksyon ngpatent ng isang gamot.

Sa parallel importation naman,ang isang kumpanya aypinapayagang mag-angkat ngisang produktong may patent sakanyang bansa kahit walangpahintulot ng patent holder nito.Makakatulong ang probisyongito sa pagpapababa ng presyong gamot lalo na kung ang nag-aangkat na bansa ay maypangangailangang magbentang gamot na mas abot-kaya samamamayan nito. Ang gamotna binili ng nasabing kumpanyasa mas mababang halaga aymaaaring ma-import sa kanyangbansa upang maipagbili samerkado sa mas mababangpresyo.

Ang Early Working Provision,na kilala rin bilang BolarProvision, ay magbibigay ngkarapatan sa mga kumpanya ng

generics upang maghain ngaplikasyon para sa paggawa atpagbenta sa isang patented nagamot bago pa matapos angpatent protection nito. SaPilipinas, ang proseso ngaplikasyon upang gumawa atmagbenta ng generic na gamotay tumatagal ng 18 hanggang60 buwan, na mas nakaka-pagpahaba ng kontrol ng mgamalalaking kumpanya nggamot. Sa Early WorkingProvision, maaaring maipagbiliagad ang generic na bersyon ng

isang gamot matapos angproteksyon nito sa patent.

Sa probisyong GovernmentUse, pinapalakas ang karapatanng pamahalaang gumawa atmagbenta ng mga patented nagamot kahit walang pahintulotng may-ari nito. Binibigyan dinang gobyerno na magbigay ngmga lisensya sa ibang mgakumpanya upang makagawa atmakapagbenta ng mga genericna gamot sa mga sitwasyontulad ng epidemya at iba pangmaaaring ituring na national

Malakas ang suporta sa panukalang pagpapababa sa presyo ng gamot pero hindi pa rin itonaipasa ng Kongreso.


emergencies.Bukod sa mga probisyong

mag-aamyenda ng IntellectualProperty Code, may ilangnadagdag sa orihinal na HB6035. Ang pagtatayo ng DrugPrice Regulatory Board, OversightCommittee at ang Non-Discrimi-natory Clause ay mga probisyongisinama sa HB 6035 noong angnasabing panukala ay dumaansa period of amendments.

Ngunit ang ilan sa mganaidagdag na probisyon, tuladng pagtatayo ng Drug PriceRegulatory Board bilangmekanismo ng pagpapababa sapresyo ng gamot, ay umani ngiba’t ibang komento. Panguna-hing argumento dito ay angkawalan ng transparency ng mgamalalaking kumpanya nggamot sa kanilang mga gastossa paggawa at pagbebenta nggamot. Maraming mga katanu-

ngan hinggil sa kanilangpagiging tapat sa mga isinasaadna halaga at gastos ng kanilangoperasyon. Hangga’t hinditransparent ang mga kum-panyang ito sa kanilang gastos,hindi epektibong maitatakda ngDrug Price Regulatory Board angregulasyon sa presyo ng mgagamot.

Ang pagpasa ng panukalangbatas na ito ay maglulunsad ngmasiglang kumpetisyon sapambansang industriya nggamot. Mabibigyan ng pagka-kataon ang mga lokal nakumpanya ng generic na gamotna makasabay sa kumpetisyonng mga malalaking korporas-yon ng parmasyutika. Ang pag-amyenda sa patent laws ng isangbansa ay isa sa mga itinuturingna epektibong mekanismoupang mapababa ang presyo nggamot.

Deliberasyon sa MababangKapulungan

Ang pagpasa ng isangpanukalang batas na nagnanaismaging makatarungan angpresyo ng gamot ay isangmasalimuot na pakikibaka.

Iba’t ibang uri ng pamu-mulitika at panggigipit anginabot ng Cheaper Medicines Billhanggang sa tuluyang hindi naito maipasa.

Isa sa mga pangunahingnaging sanhi ng hindi pag-usadnito ay ang kawalan ng quorumsa Kongreso. Hindi nagingprayoridad ng mga mambabatasang pagdalo sa mga sesyonkaya’t ang mga mahahalagangpanukalang batas ay hindinapagtuunan ng nararapat napansin.

Sinamantala naman ito ngmga multinational drug corpo-rations na tutol sa pagpasa ngCheaper Medicines Bill. Dahil sainabot na ang panukala ng ilangbuwan bago magsara ang ika-13 Kongreso, ang kailangan nalamang gawin ng mga kum-panyang ito ay i-delay angpagpasa ng bill hanggang satuluyan nang matapos angdeliberasyon. Kasama angkanilang mga bayad na kongre-sista, inipit ang Cheaper MedicinesBill sa bawat sesyon nito. Angpagkuwestiyon ng quorum ayginamit ding paraan upangmatapos ang deliberasyon ngnasabing panukala.

Napatunayan ang ganitongsabwatan at pagdikta ng mgamultinational drug corporationsnang palabasin ang mga kinata-wan ng Pfizer, GlaxoSmithKline atng Pharmaceutical and HealthcareAssociation of the Philippines (PHAP)

sa loob ng session hall ngKongreso dahil sa pag-aabot ngisang sulat kay Rep. TeodoroLocsin, Jr. na nagsasaad ngmensaheng, “We desperately needsomeone to question the quorumnow. Can you do it? Please Call LeoWassmer (Chief Executive Officer ngPHAP) at this number . . . ” Angunethical lobbying na ito aynaganap sa huling araw ng specialsession ng Kongreso noongbuwan ng Pebrero. Inabot ng iba’tibang uri ng pambabatikos mulasa mga kongresista at iba’t ibanghealth rights advocates angganitong garapalang pagla-lobbyng mga kinatawan ngkumpanya.

Kung susuriin, ang kawalanng political will ng Kongreso atng Malakanyang ang kumitil saCheaper Medicines Bill. Bagama’tito ay certified urgent bill ngPangulong Arroyo, nauna pangnaipasa ng mga kongresista angHuman Security Act (Anti-TerrorBill) at ang PAGCOR FranchiseExtension Bill, mga batas na maypulitikal at personal na ganan-sya ang mga kongresista. Nag-papatunay lamang na angkalusugan ng mga Pilipino ayhindi prayoridad ng pama-halaan.

Ilang araw mula nangmagtapos ang ika-13 Kongreso,sinubukan ng ilang kongresistaat senador na magtawag ngisang special session upangmaipasa ang lahat ng mgamahahalagang panukalangbatas na naiwan sa Kongreso.Subalit hindi ito pinakinggan ngadministrasyong Arroyo. Ayonsa mga pahayagan, binanggit ngpolitical adviser na si GabrielClaudio na kailangang masi-gurado muna ng MababangKapulungan ang quorum bagogumawa ng karampatangaksyon ang Malakanyang.

Binaling naman ng Maba-bang Kapulungan ang hindipagpasa ng bill kay Sen. MarRoxas, ang pangunahing may-akda ng Senate version ng HB No.6035. Inakusahan nina Rep.Ferjernel Biron at Rep. JanetteGarin si Sen. Roxas ng hindipagtanggap sa bersyon ngKamara dahil sa probisyon naprice regulation. Giit pa nila,hindi makakapagpababa ng

............................................................

Photos: MEDICAL ACTION GROUP

Kung susuriin,ang kawalanng political willng Kongresoat ngMalakanyangang kumitil saCheaperMedicines Bill.


KARAPATANAlamin ang inyong mga

KARAPATAN

presyo ng gamot ang bersyonni Sen. Roxas. Nagbigay din ngpasaring na mayroong isangbilyong piso na lobby money nainilabas ang mga multinationaldrug corporations upang hindimaipasa ang bill. Pinabulaananni Sen. Roxas ang ganitong mgaalegasyon. Aniya, gumagawa nalamang ng dahilan ang mgakongresistang ito upang hindimasisi sa hindi pagpasa ng HBNo. 6035.

Ang Senate Bill No. 2263, angbersyon ng Cheaper Medicines Billsa Senado ay naipasa sa thirdreading nitong nakaraang Enero,samantalang ang House Bill No.6035 ay naiwang nakabinbin sasecond reading.

Cheaper medicines matapos angika-13 Kongreso

Matapos ang mainit nabangayan, pamumulitika atpublicity na nakamit ng CheaperMedicines Bill, muling nadinigang iba’t ibang pangako ng mgapulitiko.

Maging si Pangulong Arro-yo ay hindi nagpahuli. Sakanyang nakalipas na State of theNation Address, umapela ito saKongreso at maging sa publikona tulungan sina Senador Roxas,Rep. Biron at Rep. Locsin upangmabigyan ng abot-kayang alter-natibong gamot ang mga ma-mamayan. Ito ay sa pamama-gitan ng pagsasabatas ng CheaperMedicines Bill na aniya’y halosnaipasa noong Hunyo.

Ilang araw din pagkataposmagbukas ang ika-14 na

Kongreso, mayroon nangwalong (8) panukalang batas nanagnanais mapababa angpresyo ng gamot. Nakahain naang mga ito sa MababangKapulungan. Nagkaroon na ngiba’t ibang anyo at iba’t ibangpangalan ang noo’y House BillNo. 6035 – ang panukalang batasna mag-aamyenda sa IntellectualProperty Code ng Pilipinas.

Sa pagbubukas ng paniba-gong Kongreso, sumagi sa akingisip ang naisagot ko sa amingnakatatandang kasapi, isangaraw bago tuluyang mataposang ika-13 Kongreso. Maramiakong iniisip na dapatnaisagot sa kanya. Gusto kongipaliwanag ang matindingpulitika na pumatay sa isangnapakagandang panukala.Gusto kong ipaliwanag anggarapalang korupsyon nanamamayani sa hanay ng mganaihalal na kongresista. Gustokong sabihin na walang maa-sahan ang mga Pilipino hang-ga’t nanatiling ganid sa salapiang mga pinagkatiwalaangkinatawan sa Kongreso.

Ngunit nagkasya na lamangako sa pagsasabing, “Sana ngapo‚ Nay.”

Dahil sa kabila ng matin-ding dismaya, nangibabaw parin ang pagnanasang makitaang araw na wala nangPilipinong mamamatay dahil sakawalan ng pambili ng gamot.

Si CANDY DIEZ ay Assistant

NG MGASANGGOL SAGATAS NG INA

Coordinator ng Medical ActionGroup (MAG).

............................................................

Photo: MEDICAL ACTION GROUP BAHAGI ng pandaigdigang kampanya parasa karapatan sa kalusugan angpagsusulong ng ‘breastfeeding’ o

pagpapasuso ng mga ina. Iba’t-ibangpandaigdigang mga ahensya at organisasyon angnaghihikayat sa mga nanay sa buong mundong

magpasuso ng kanilang mgasanggol.

Kasi nga, walang pwedeng pumalit sa gatasng ina bilang pinakamasustansyang pagkainpara sa mga sanggol, mula sa kanilang

paglabas sa sinapupunan hanggang saikalawang taon ng kanilang buhay.

Dito sa ating bansa, taong 1992 papinagtibay ang pangunahing batas namagtataguyod sa pagpapasuso ng mga ina

at ito ang Republic Act 7600 oang “Rooming-in and

Breastfeeding Act of1992.” Ang batas na itoay sumasakop sa lahat nguri ng ospital o klinikang

nagpapaanak, publiko mano pribado, na nagtataguyodng polisiyang “rooming-in”

at “breastfeeding.”

Ano ba ang ibig sabihin ng“rooming-in”?

Sa mga ‘normal’ na panganganak, dapat aymakasuso agad ang mga sanggol sa kanilang mgaina tatlumpung minuto matapos nilangmakalabas sa sinapupunan. Dapat dingmasunod ito kahit na sa mga sanggol namababa ang timbang pero kayang sumuso.(Seksyon 5)

Ang mga batang ipinanganak naman sa


Ano ang tungkulin ng DOH?

Isa sa mahalagang tungkulin ng ahensyang ito ang pagbibigay ngedukasyon sa mga doktor, nars, komadrona, at iba pang mga tauhangpangkalusugan hinggil sa kahalagahan at iba pang mahahalagangusapin kaugnay ng pagpapasuso ng mga nanay.

Ano ang insentibopara sa mga ospital atklinika?

Maaaring ibawas sa buwisng mga pribadongi n s t i t u s y o n gpangkalusugan angkanilang mga nagastosbunga ng pagsunod sa batas na ito. Subalitang pwede lamang makakuha ngbenepisyong ito ay ‘yung mga ospital atklinikang pumailalim sa batas na ito sa loob ng anim na buwan

matapos itong mapagtibay.

Ang mga pampublikong pagamutannaman ay makakatanggap ngdagdag na badyet mula sapamahalaan.

Ano ang parusa ng mgalalabag?

Binigyan ng batas na ito ngkapangyarihan ang Kalihim ng DOHna bigyan ng babala o kaya aysuspindihin ang lisensya ng mgaospital na mapapatunayanglumabag sa mga probisyon ng batasna ito.

pamamagitan ng “caesarian operation” ay dapat makasuso sa kanilangmga ina makalipas ang tatlo o apat na oras mula nang sila ay ilabas.

(Seksyon 6)

Ang mga bata namang hindi ipinanganaksa institusyong pangkalusugan peropagkatapos ay ‘na-admit’ din sa ospital o

klinika ang kanilang mga ina aykailangan ding agad na mapasuso ngkanilang mga nanay, basta ang

kanilang kondisyon ay naaayon saSeksyon 5 ng batas na ito.

Kailan hindi dapat sumuso ang sanggol sa ina?

• Kung batay sa pagsusuri ng doktoray wala sa pisikal na kondisyon angsanggol para sumuso.• Kung ang ina ay may seryosongkaramdaman.• Kung ang ina ay naggagamot atmagkakontra ang gamot atpagpapasuso.• Kung ang ina ay wala sa wastongpag-iisip at bayolente.• Kung ayon sa pagsusuri ng doktor aywala sa kondisyong magpasuso ang ina.Ang mga sanggol sa ganitong sitwasyonay kailangan pa ring mapasuso nggatas ng ina na pwedeng makuha sapamamagitan ng ‘pag-e-express’ o kayaay pagkuha ng “wet nurse.”

Paano kung ayaw magpasuso ngina?

Papayagan lamang na hindi magpasuso angina pagkatapos maipaliwanag sa

kanya ang kabutihan ng “breastfeeding,” atang tamang paraan ng pagpapasuso sa bote,at kung gagawa siya ng kasulatan na mas gustoniya ang “formula milk” para sa kanyangsanggol.

Ano ang obligasyon ng mgaklinika at ospital?

Kailangan silang maglagay o magbigay ng mga kasangkapan, pasilidad,at mga materyales para sa pangongolekta, pag-iimbak, at maayos napaggamit ng gatas ng ina. Ang mga pamantayan para sa mga kagamitangito ay dapat na itakda ng Department of Health (DOH).

Responsibilidad din ng mga institusyong pangkalusugang turuan,sanayin, at suportahan ang mga nanay sa pamamagitan ng mgamapanlahok na pamamaraan upang maging matagumpay angpagpapasuso nila.


‘CARP EXTENSIONANG PANUKALANG

WITH REFORMS’

layuning ito, dapat magpasiglaat magsagawa ang Estado ngmakatwirang pamamahagi nglahat ng mga lupangpansakahan, na sasailalim sa mgapangunahing layunin at samakatwirang pananatili ng mgasukat na maaaring itakda ngKongreso, na nagsasaalang-alang sa mga konsiderasyongpang-kalikasan, pangkaunlarano pagkamakatarungan, at bataysa makatwirang kabayaran.

Nang isinabatas angRepublic Act No. 6657 o angComprehensive AgrarianReform Law (CARL) noongHunyo 10, 1988, itinakda nitoang paglalaan ng P50 bilyonmula sa pambansang badyetpara sa pagpapatupad ngrepormang agraryo mula 1988hanggang 1998. Ngunit sadahilang hindi natapos angpamamahagi ng lupa sa mgakwalipikadong agrarian reformbeneficiaries o ARBs, isinabatasang RA 8532 upang maka-paglaan ng karagdagang P50bilyon at maipagpatuloy angimplementasyon ng programahanggang 2008.

Sa kabila ng halos dalawam-pung taong pagpapatupad ngCARP, may tinatayang 1.3milyong ektarya ng pribadonglupaing agrikultural mula sakabuuang 8.1 milyong ektar-yang lupang saklaw ng prog-rama ang hindi pa naipamahagisa mga kwalipikadong benepis-yaryo. Gayundin, marami samga benepisyaryo ang hindi panakakatanggap ng anumangsuportang serbisyo tulad ngirigasyon, farm-to-market roads, atpost-harvest facilities.

Ang pinakamalaking pa-ngamba sa hanay ng mgamaliliit na magbubukid ay kungsakaling hindi magsabatas ngpanibagong panukala namaglalaan ng karagdagang

Mga maliliit na magsasaka, kasama ang lider na si Ka Jimmy Tadeo, sa isang palayan sa Bulacan kung saan ginagamitang sustainable na pagsasaka. Ang mga magsasakang ito ay mga benipisyaryo ng repormang agraryo.

Photos: Centro Saka, Inc. (CSI) Photobank

n Ni EUGENE TECSON*

ANG COMPREHENSIVE AgrarianReform Program o CARP aypangunahing programa para saproteksyon ng mga pang-ekonomikoat panlipunang karapatang may

kinalaman sa kaunlaran ng kanayunan sa Pilipinas.Ayon sa Saligang Batas ng 1987, sa ilalim ng

Seksyon 4 (Repormang Pansakahan at Panlikas naKayamanan), Artikulo XIII (KatarungangPanlipunan at mga Karapatang Pantao),

Dapat magsagawa ang Estado,sa pamamagitan ng batas, ngprograma sa repormangpansakahan na nakasalig sakarapatan ng mga magsasaka atmga regular na manggagawa sabukid, na mga walang lupa, natuwiran o sama-samangmagmay-ari ng mga lupangkanilang sinasaka o, sa kalagayanng iba pang mga manggagawasa bukid, tumanggap ngkarampatang kaparte sa mgabunga niyon. Tungo sa


pondo para sa programa. Kapagnangyari ito, hindi namaipapatupad ang programapaglampas ng taong 2008. Dahilsa usaping ito, nagbuklod angiba’t ibang samahan ng mgamaliliit na magbubukid, mganon-government organizationso NGO, at iba pang mgasumusuporta sa repormangagraryo upang pag-usapan atbuuin ang isang unity bill nabinansagang “CARP Extensionwith Reforms.”

Konteksto at proseso ngpagkakabuo ng panukala

Noong nakaraang ika-13 naKamara, dalawang panukalangbatas kaugnay sa repormangagraryo ang lumabas.

Ang isa ay ang House Bill(HB) No. 5743 na pinamagatang“An Act Accelerating theCompletion of the ComprehensiveAgrarian Reform Program (CARP),by Providing AutomaticAppropriation therefor, andAddressing Major ImplementationProblems, Amending for thePurpose Republic Act No. 6657, asAmended, Otherwise Known as the‘Comprehensive Agrarian Reform

Law of 1988’” na ginawa ninaRep. Risa Hontiveros-Baraquelng party-list na AKBAYAN,Paralegal Educational SkillsAdvancement and NetworkingTechnology (PESANTech), atPeoples’ Campaign for AgrarianReform Network (AR Now!).

Ang pangalawang panu-kalang batas ay ang HB 5698 napinamagatang “An Act Strength-ening Further the ComprehensiveAgrarian Reform Program (CARP)by Providing Augmentation Fund,Amending for this Purpose,Sections 2, 36 and 63 of Republic

Act No. 6657, Otherwise Knownas “The CARP Law of 1988” asAmended by Republic Act 7905 andRepublic Act 8532, Directing theProcess for the Conduct of a CARPImpact Validation, and for OtherPurposes” na ginawa nina Rep.Mitra at ng Initiatives forDialogue and Empowermentthrough Alternative LegalServices (IDEALS).

Dahil sa kakapusan ngpanahon, umabot lang sa mgadiskusyon ng Technical Wor-king Group (TWG) ang dala-wang panukalang batas at hindi

naipasa ang mga ito.Sa isang talakayang

isinagawa ng Department ofAgrarian Reform (DAR) at ngGerman Technical Cooperation(GTZ) noong Oktubre 18, 2006hinggil sa post-CARP scenarios,lumabas na karamihan sa mganagtataguyod ng repormangagraryo ay nagnanais namagkaroon ng mga pagbabagosa panahon ng ekstensyon ngCARP paglampas ng 2008.Noong Nobyembre 10, 2006,nagkaroon naman ng isangmaliit na pulong ang mganagsusulong ng repormangagraryo. Kasama dito ang ARNow, PAKISAMA, PARAGOS,Samahang 53 Ektarya ngMacabud, at Centro Saka, Inc.(CSI). Binuo dito ang balangkassa pag-unawa ng CARPextension na tinawag na Sprintto the Line Framework.

Sang-ayon sa Sprint to theLine Framework, may panga-ngailangang pahabain pa nghindi bababa ng limang taonang pagpapatupad ng CARP.May tinataya pang 1.3 milyongektarya ng pribadong lupaingagrikultural na kailangangipamahagi at may mga supor-tang serbisyong kailangan pangilaan sa mga ARBs. Sa panahonng ektensyon, kailangang tutu-kan ng DAR ang pamamahaging lupa at pagresolba ng mgakasong may kinalaman sarepormang agraryo. Bagama’tprayoridad pa rin ang pagbi-bigay ng suportang serbisyo,ang tungkuling ito ay kai-langang ilipat na sa mga CARP

............................................................

Isinusulong ng kababaihang magsasaka ang mas makabuluhang pagkilala sa kanilang mga karapatan bilangbenepisyaryo ng repormang agraryo.

Sinusuportahan ng mga organisasyong magbubukid ang paghain ng ‘CARPextension with reforms bill’’ ni AKBAYAN representative Risa Hontiveros-Baraquel.

Karamihan samganagtataguyod ngrepormangagraryo aynagnanais namagkaroon ngmga pagbabagosa panahon ngekstensyon ngCARP paglampasng 2008.


implementing agencies (CIAs) oiba pang mga ahensya ng gob-yerno na mas may kakayahansa larangan ng pamimigay ngsuportang serbisyo.

Alinsunod sa mga inisyal nakasunduan ng mga sumu-suporta sa repormang agraryo,isinagawa ang serye ng mgakonsultasyon sa mga orga-nisasyon ng mga maliliit namagbubukid at mga NGO mulaDisyembre 2006 hanggang ika-27 ng Hunyo 2007, hanggang sanabuo ang panukalang batas saCARP extension with reforms.

Mga pangunahing probisyonAng pinal na bersyon ng

panukalang batas sa CARPextension with reforms na pina-magatang “An Act Acceleratingthe Completion of the LandAcquisition and DistributionComponent of the ComprehensiveAgrarian Reform Program (CARP)by Providing Automatic Appro-priation Thereof, and AddressingMajor Implementation Problems ofthe Program, Amending for thePurpose Republic Act No. 6657, asAmended, Otherwise Known as‘The CARP Law of 1988’ andExecutive Order 129, as Amended”ay natapos noong Hunyo 27,2007. Gaya ng nakasaad sapamagat nito, layunin ngpanukalang batas na agarangtapusin ang pamamahagi nglupa sa mga benepisyaryo sapamamagitan ng awtoma-tikong paglalaan ng pondo atpagtugon sa mga pangunahingsuliranin at balakid sa pag-

papatupad ng programa.Sa 33 pahina at 18 bahagi ng

panukalang batas, ang mgasumusunod ay ang mgapangunahing probisyon:

• Pabilisin at tapusin angpamamahagi ng lupa sa ilalimng CARP sa loob ng pitong taonna may kaakibat na pondo mulasa General Appropriation nahindi bababa sa P38 bilyon taun-taon, mula 2008 hanggang 2015.

• Tiyakin ang pagbibigayng pautang na katumbas ngsampung (10) porsyento ngkabuuang badyet ng CARP atsuportang serbisyo sa mgabenepisyaryo, kahit pagkataposng pamamahagi ng lupa sa mgaARBs.

• Tugunan ang mga prob-lema sa implementasyon ngprograma na nagsisilbing bala-kid sa pagkumpleto ng prog-rama. Kabilang dito ang mgaisyu sa retention limit, standingcrops, at instalasyon ng mgaARBs.

• Kategorikal na pag-deklara na ang mga Certificateof Land Ownership Awards oCLOAs at iba pang mga titulona ibinigay sa ilalim ngprograma sa repormang agrar-yo ay magiging “indefeasible”o hindi na maaaring ikanselapagkaraan ng isang taon mulasa pagkarehistro nito. Ito’yupang maiwasan ang anumangposibleng gawin ng mgamalalaking may-ari ng lupapara pabagalin ang imple-mentasyon ng programa.

• Tiyakin ang direkta atpisikal na pamamahagi ng mgalupang agrikultural sa mgabenepisyaryo.

• Pagbibigay-linaw na angibig sabihin ng instalasyon ngARBs ay aktwal, pisikal,mapayapa, at tuluy-tuloy naakses at kontrol sa pinagkaloobna lupa sa mga benepisyaryo.

• Reorganisasyon ng DARat pagpapalakas ng DARAdjudication Board (DARAB),pagbuo ng isang Inter-AgencyCommittee sa suportang ser-bisyo at pagbuo ng isangOversight Committee nataunang magrerebyu ng mganagawa ng DAR hinggil saimplementasyon ng CARP.

• Pagkilala sa mga kaba-baihan bilang mga benepisyar-yo ng programa, pati na angpagbibigay ng suportang ser-bisyo na tinitingnan ang mgaangkop na teknolohiya o kaga-

mitan para sa mga kababaihan.• Pagkilala sa mga kara-

patan ng iba pang mga kwali-pikadong benepisyaryo at angligal na katayuan ng mgabenepisyaryo sa mga kaso namay kinalaman sa kanilanglupa.

Sa kasalukuyan ay nanga-ngampanya ang mga nagsu-sulong ng mga nabanggit napanukala upang mabuo angpanukalang batas sa CARPextension with reforms at maisa-batas ito sa lalong madalingpanahon.

Mga hamon at pag-asaBagama’t nakikitang inisyal

na tagumpay ang pagkakaisa ngmga organisasyon ng mgamaliliit na magbubukid, mgaNGO, at iba pang mga sumu-suporta sa repormang agraryosa pagbuo at pagtutulak ngpanukalang batas sa CARP

Kasama si Akbayan Party-list representative Risa Hontiveros Baraquel,nagsagawa ang mga grupo ng magsasaka ng isang press conference upangipaliwanag ang kahalagahan ng ‘CARP extension with reforms bill.’

Photos: Centro Saka, Inc. (CSI) Photobank


extension with reforms, mali-wanag na marami pa ring mgabalakid sa pagsasabatas nito.Pangunahin na rito angpagsampa nina Rep. Junie Cuaat ng DAR ng HB 743, isangCARP extension bill na hiwalayat malaki ang pagkakaiba saCARP extension with reforms bill.Marami ang nagsasabi na hindimakakatugon ang HB 743 samga problema sa imple-mentasyon ng CARP dahil walaitong mga probisyon hinggil samga kailangang reporma. Sailalim ng HB 743, itutuloy angCARP nang sampung taon atmaglalaan lamang ng P16.2bilyon taun-taon mula 2008hanggang 2017.

Ang masaklap pa nito,naglagay ng probisyon sa HB743 hinggil sa pagtanggap ngmga CLOA bilang kolateral sapautang. Matatandaan natinutulan na dati ng mga agrarian

reform advocates ang pagpasa ngfarmland as collateral bill dahilpinapayagan nito ang pama-halaan na bitiwan na angobligasyon nitong maglaan ngsuportang serbisyo sa mgaARBs at hayaan na lamang nagamitin ng mga ARBs angkanilang mga CLOA bilangkolateral sa pautang.

Sa kasalukuyang sitwasyonna ang mga ARBs ay hindinakakatanggap ng sapat nasuportang serbisyo mula sagobyerno, naaapektuhan ngtagtuyot o malakas na pag-ulanang kanilang produksyon, atwala pa silang sapat nakakayahan para makapagbayadng utang, ang farmland as collateralna probisyon sa ilalim ng HB 743ay magdudulot lamang ngmalawakang pagkabangkaroteng mga ARBs at tuluyang pagka-ilit ng kanilang mga lupa.

Nariyan na rin ang posisyon

ng ibang mga organisasyontulad ng KMP atPAMALAKAYA, pati na ng mgamalalaking may-ari ng lupa nawala raw naging silbi angimplementasyon ng CARP kungkaya dapat na itong ibasura.Bukod pa rito, sinasabingmahihirapang itulak sa Kamaraang panukalang batas dahilikalawang ekstensyon na ito atang kasalukuyang Kamara aypinapangunahan ng mga mala-laking panginoong may-lupa.

Dagdag pa rito, mayroonding mga nagsasabing maspraktikal na maglabas na langng simpleng panukalang batassa ekstensyon dahil maikli langang panahon para matalakayito.

KonklusyonBagama’t nakikitang malaki

ang mga hamong kinakaharapsa pagpasa ng panukalang batas

sa CARP extension with reforms,nakikita ng mga agrarian reformadvocates na mahalagang ituloyang kampanya at adbokasiyapara maipasa ito. Ito’y sadahilang malaki ang maitu-tulong nito sa pagsasaayos sapagpapatupad ng repormangagraryo, na siya ring mag-sisilbing daan para matiyak angproteksyon sa mga pang-ekonomiko at panlipunangkarapatan ng mga pangunahingbenepisyaryo ng CARP.

Mga Sanggunian:• Ang Konstitusyon ng

Republika ng Pilipinas, 1987.• CARP Extension with

Reforms. Powerpoint pre-sentation na prinesenta ngSentro ng Alternatibong LingapPanligal (SALIGAN) sa isangdialog kay Pangulong GloriaMacapagal-Arroyo sa Mala-kanyang noong Hulyo 7, 2007.

• CARP Extension with Re-forms Bill. Sinulat at tinapos nggeneral assembly sa CARP ex-tension with reforms (CARPer)Coalition, Hunyo 27, 2007.

• General Assembly onReform CARP Bill: Context andProcess. Powerpoint presenta-tion na prinesenta ng CentroSaka, Inc. noong Hunyo 4, 2007sa Soriano Hall, SEAMEO-Innotech, CommonwealthAvenue, Diliman, Quezon City.

• Republic Act No. 6657 oang Comprehensive AgrarianReform Law (CARL) ng 1988.

Si EUGENE TECSON ayresearch associate ng Centro Saka,Inc.

............................................................

Ang farmland ascollateral naprobisyon sailalim ng HB 743ay magdudulotlamang ngmalawakangpagkabangkaroteng mga ARBs attuluyang pagka-ilit ng kanilangmga lupa.............................................................


IN ITS bid to lure topforeign investors tothe country’s mi-ning industry, theArroyo government

and the Chamber of Mineshosted the 7th Asia-PacificMining Conference onJune 5-7 at the MakatiShangri-la Hotel.

This high profile eventwas also organized by theASEAN Federation ofMining Associations(AFMA), whose current

THE ANTI-MININGProtest Activities during the 7th

Asia Pacific Mining Conference

ROAD SHOWchair Benjamin PhilipRomualdez1 is also thepresident of the Chamberof Mines of thePhilippines. AFMAmembers were also themain delegates to theconference.

On June 4-8, local anti-mining activists led by AlyansaTigil Mina2 (ATM, Alliance toStop Mining) and DefendPatrimony (DP) staged protestactivities during the holding ofthe regional mining summit tooppose the government’s ‘who-lesale auction’ of the country’ssovereignty, environment andnatural resources.

The protesters called for amoratorium on large-scalemining. In the experience ofcommunities that have hostedmining operations, large-scalemining brought massiveenvironmental degradation,health risks, human rightsviolations, and incursions intoancestral domains of indigenousFilipinos.

They were also demandingthe repeal of the 1995 PhilippineMining Act because it violatesconstitutional provisions onpatrimony. The Mining Actallows full foreign ownershipof local mining venturesthrough the Financial orTechnical Assistance Agreement

(FTAA) scheme.

The feastThe week began with a joint

Alyansa Tigil Mina and DefendPatrimony press conference.The nation’s two major anti-mining groups had always beenallies in the campaign, but werenow presenting a more unifiedprogram of action in light of thegovernment’s own aggressive

policy push. The bishop of Caloocan

City, Deogracias Iñiguez,presented the position of theCatholic Church on mining. Thebishop has long championed thecause of environmentalism,having been the bishop of thediocese of Iba, coveringZambales province, which is thesite of some hard-foughtenvironmental and ancestral

rights battles.Also in attendance was Vice

Mayor Luis Castillet of Victoriatown in Oriental Mindoro, whowas elected to the position withthe help of the Alyansa Labansa Mina (ALAMIN), ATM’s localpartner in the said province.ALAMIN utilized its grassrootspower during the local electionsin May to counter the supportof mining company CrewMinerals to pro-miningcandidates. Mindoro’s anti-mining resistance is one of thestrongest in the country and hasdelivered setback after setbackto the operations of CrewMinerals Corporation, such thatafter more than a decade inMindoro, Crew Minerals is stillin the exploratory stage.

The highlight of the pressconference was billed as“pagpiyesta ng mga minero saPilipinas.” It called attention tothe government’s pro-miningdrive which covers all parts ofthe country, sparing not eventhe pristine wilds of Palawan.Volunteers wearing skull masksand hard hats pointed out on amap the mining areas beingopened across the nation. Theskull motif frequently appearsin ATM events, because localcommunities see mining as adeadly enemy that will snuff outthe life from their lands.

Greeting the AFMA delegatesOn the morning of June 5,

ATM and DP took positions atthe Ayala Center grounds.ATM’s main mass of streamersand flags were placed at thecorner of the 6750 Building. DPand Bayan Muna were in theirown positions near theLandmark, forcing the securityforces of Shangri-La Makati tosplit their guards to contain theprotesters.

Being the country’s financialhub, Ayala District always haspredictable schedule as businessactivities jump through itsaccustomed hoops day after day,but the rally disrupted thatflow. Office workers got aneyeful of the anti-miningspectacle as ATM and DPhoisted high their banners andtheir black umbrellas spray

Photos: ALYANSA TIGIL MINA


painted with slogans.Meant to be the major event

of the anti-AFMA week, therally could not have been timedbetter. With the elections over,and the counting of votes barelycompleted, the rally served asthe first major mobilizationsince the May national and localpolls. It drew an array of mediapeople, including those sent tocover the AFMA opening at theShangri-La hotel.

Bayan Muna’s ‘lightningrally’ had dozens of activistsrushing near the conferencevenue and staging a ‘die-in’ inthe middle of the street,prompting a stampede of bothriot police who attempted tostop them and reporters whoran to get a closer view of theaction.

Rep. Risa Hontiveros-Baraquel (Akbayan Party-list)joined the mobilization andagainst a backdrop of blackumbrellas, gave a solidarityspeech.

Though generally peaceful,the rally forced traffic withinthe Ayala Center to slow downas security guards moved to sealoff the area while leavingShangri-La accessible todelegates.

More than 300 ATM and DPmembers and partnersparticipated in the protest, withparticipants coming from as faras Zambales, Mindoro, Bicol,Cordillera and Romblon.Indigenous peoples’ leaders andchurch groups from these

The Tragedy in SioconSince 1997, when TVI, a Canadian mining company, acquired

mining rights to 486 hectares in Mt. Canatuan in Siocon,residents of this small municipality have seen the degradation oftheir environment and the loss of their livelihood.

The Subanon tribe, which regards Mt. Canatuan as a sacredsite, have been removed from their land and have been deprivedof their source of livelihood.

Over the years, ATM had documented human rights violationsperpetrated against the Subanons by TVI, through its privatesecurity forces. Several Subanon families had lost their homes,which were demolished by the mining company at night. Theirpeaceful mobilizations had been met with violent dispersals. Thosewho oppose the destruction of their sacred mountain had sufferedvarious forms of intimidation and harassment.

The Subanons’ right to self-determination was trampled onby TVI, when it manipulated local organizations to obtain consentfor the mining operations. TVI’s private security force – trained bythe military – intimidates and imposes limitations on theSubanons’ freedom of movement and restricts even their accessto food and health services. As in other areas of the country, anti-mining residents are treated as ‘annoyances’ that should besilenced and subdued by military force.

The continuing struggle and suffering of the Subanons andother residents of Siocon have been spotlighted in recent days,when reports came out that the sulphide dam of TVI collapsed onJuly 11, 2007, following heavy rainfall. This is the second timethe dam collapsed. The first reportedly happened in April 2 thisyear.

provinces also joined the rally.On day 2 of the protests,

student leaders from ATM’syouth group partner, KontraMina, met with leaders fromindigenous communities to hearfirsthand accounts of humanrights abuses perpetrated inmining sites. The two partiesagreed to strengthencoordination and supportmechanisms in the light of theintensifying struggle againstlarge scale mining.

Human Rights and miningThursday, June 7, saw two

major events taking place.In the morning, the Legal

Resource Center–Kasama saKalikasan (LRC-KSK)spearheaded the launching ofthe report “Human RightsImpact Assessments for ForeignInvestment Projects: Learningfrom Community Experiences”.The report, which was jointlyproduced with AmnestyInternational-Pilipinas andRights & Democracy group, isthe result of an investigation onthe mining operations ofToronto Ventures, Inc. (TVI) inMt. Canatuan, Siocon,Zamboanga del Norte, and onTVI’s negative impact on thelives of the Subanons, theindigenous tribe living in thearea.

As expected, TVIvehemently denied the report’sfindings and threatened to filecivil action against its authors.

The launching was followed

by a candle-lighting in front ofthe Manila Cathedral inIntramuros. Organized byanother ATM partner, theAssociation of Major ReligiousSuperiors of the Philippines –Justice, Peace and IntegrityCommission (AMRSP-JPIC), thegathering was designed to drawin the religious sector in thecampaign against large-scalemining. More than a hundrednuns and lay sisters and brothersfrom various parishes attendedthe vigil for the ‘sanctity ofcreation’.

Week’s endOn the last day of the week-

long activity, ATM partnersgave radio interviews. BernardoLarin of the Philippine HumanRights Information Center(PhilRights) and AnnabellePlantilla of Haribon spoke onthe human rights andenvironmental costs of large-scale mining in contrast to theinvestment and developmentbeing promised by thegovernment and the privatecompanies.

Meanwhile, Kontra Mina

again took to the streets ofMakati, this time to picket theembassies of Canada andAustralia. These two countriesare home to a number of bigmining firms operating in thePhilippines. Leaflets weredistributed and once more,volunteers in skull masksroamed the streets to drivehome the point that for manypeople in the communities,mining is not an opportunitybut a deadly threat to their wayof life.

ENDNOTES

1 Romualdez is the nephew offormer First Lady ImeldaMarcos.

2 ATM is composed of NGOs,POs, church-based groups andacademic institutions that havebanded together “to challengethe aggressive promotion oflarge-scale mining in thePhilippines.” Both an advocacygroup and a people’smovement, ATM works toprotect communities andnatural resources threatened bylarge-scale mining.

Masks and streamers: Anti-mining advocates during the 7th Asia PacificMining Conference (this and previous page). Photo: ALYANSA TIGIL MINA


SA DAMI kong problema, ngayon ko langnapagtanto na maswerte pa rin talaga ako.

Ika-9 ng Mayo, 2007. Iyon na ang itinakdangaraw para sa aming pagbisita sa ilang komunidad saMaynila. Kasama ang mga taga-KPML (Kongreso ngPagkakaisa ng mga Maralita ng Lungsod), ilang staffng PhilRights at ang tatlong mga kapwa ko interns nagaling UP-Manila, tinungo namin ang dalawangkomunidad na sumasalamin sa tunay na katayuan ngbuhay ng maraming Pilipino.

PAKIKISALAMUHA SAMGA TAONG

n Ni KATRINA BADON CANONCE*

Strange is our situation here upon earth. Each of us comes for a shortvisit, not knowing why, yet sometimes seeming to a divine purpose. Fromthe standpoint of daily life, however, there is one thing we do know: that weare here for the sake of others.

ALBERT EINSTEIN...............................................................................................................................

Naramdaman ko na agad nahindi magiging maganda angmga susunod na masasaksihanko.

Lumapit kami sa maliit nadaanan patungo sa mga tirahangbibisitahin namin. Dahan-dahankaming bumaba. Nakayukokaming pumasok sa loob. Kungidederetso mo kasi ang likodmo, siguradong magkakabukolka dahil mauuntog ka sasemento ng tulay. Pinaupo kamisa papag. Ang papag na ito,maliban sa pagiging higaan, aynagsisilbing kainan, lamesa atupuan. Makitid at madilim dito.Hindi ka pwedeng lumakad nanakatayo. At nakasusulasok angamoy mula sa imburnal. Kapagnadulas ka ay tuloy-tuloy ka samaitim na tubig sa sapa. Hindina rin nakapagtataka kung angmga kasalo mo sa gabi aynaglalakihang ipis at daga.

Hindi ko lubos na makunbinsiang sarili ko na totoong maynabubuhay sa lugar na ito, sailalim ng tulay. Mga retaso ngkahoy at gulagulanit na sakoang ginawang palikuran. Tilawala na rin ang konsepto ngprivacy sa komunidad.

Nakausap namin sina KuyaEdgar, Kuya Kokoy, KuyaJackson at ilang kababaihan ngkomunidad. Sila ay galing samalalayong probinsya,nagbakasakaling swertehin ditosa kalunsuran. Ngunit nagingmga iskwater dito. Dumaan sailang demolisyon. At ngayo’ywalang ibang mapuntahandahil hindi namannaisakatuparan ang ipinangakosa kanila ng gobyerno naresettlement. Kaya’t pinili nalamang nila ang mamuhay sailalim ng tulay. Mistulang mgadaga ang kalagayan:subterranean na buhay, kung saInggles. Ito ang dahilan kungbakit tinawag silang “RatPeople.” Kung tutuusin, maymga daga pa nga na masmaganda ang kalagayan.

Nakakalungkot ang kwentong buhay nila. Napakaramingbata ang nagkakasakit dahil narin sa walang preskong hanginna pumapasok sa lugar

Tuwing umuulan naman,wala silang magawa kundilumikas sa ibabaw ng tulay. Pero

hindi sila pwedeng magtagaldun dahil huhulihin naman silakapag manatili sila sa maytulay.

Ano naman ang plano nglokal na pamahalaan sa kanila?Sabi nila, na-disqualify sila sarelokasyon dahil hindi silanakasali sa census. Paano namandaw kasi, yung mga taongnagsasagawa ng census, kapagnakita ang ganitong kalagayanng isang komunidad ay hindina nagpupunta.

Karamihan sa kanila aynabubuhay sa pamamagitan ngpagtitinda at paglalako ngtokneneng, fish balls at squid balls.Ang iba, lalo na angkababaihan, ay namumulot ngmga plastik at kung anu-anongbasura na pwedengpagkakitaan. Hindi sumasapatang kanilang kita para sa pang-araw-araw na gastusin sapagkain at inuming tubig.Tuwing mahahalagangokasyon, tulad ng Pasko atbagong taon, nagkakasayahanna lamang sila sa pag-awit sasaliw ng gitara, pagkakasyahinang naroon sa hapag at maya-maya ay aakyat sa tulay upangmanood ng fireworks ng ibakahit mula sa malayo lamang.

Hindi inaabot ng sikat ngaraw ang kanilang tirahan dahilnga nasa ilalim sila ng tulay.Kailangan mo pang lumabaspara masilayan ang ganda nito.At ang pagkawala ng sinag ngaraw na ito ay tila nagpapa-hiwatig na walang liwanag,wala nang pag-asa ang lugar atang mga naninirahan dito.

Pero para sa 15 pamilya nasumisiksik sa ilalim ng tulay,hindi sila nawawalan ngdeterminasyon. Araw-arawnilang bubunuin ang kanilangbuhay at pangarap. Gusto kasinilang mabigyan ng masmaginhawang buhay angkanilang mga anak. Hindi silahabang-buhay na sisilong sailalim ng tulay, sa gilid ngimburnal. Kaya araw-arawsilang lalabas mula sa lunggaupang maghanapbuhay sailalim ng sikat ng araw.

Si KATRINA ay nasa 4th year ngkursong BA Behavioral Sciences saUnibersidad ng Pilipinas-Manila.Naging intern siya ng PhilRightsnitong Abril at Mayo, 2007.

“BUHAY-DAGA”Una naming pinuntahan ang

tinatawag na “Rat People” samayamang lungsod ng Makati.

Makati? Parang hindi yataako makapaniwala rito.Tuwing naririnig ko kasi anglugar na ito, ang lagi kongnaiisip ay mga malalakingkumpanya, malalawak nakalsada, shopping malls,department stores, kalyengpalaging nagsisikip sa trapikdahil halos lahat yata ngnakatira dito ay de-kotse. Ditoang mga eksklusibongsubdibisyon tulad ng ForbesPark, ang mga sosyal napasyalan at gimikan tulad ngGreenbelt, na parang hindi nakaparte ng Pilipinas dahilnapakagara at pawang mgaforeigners ang makakasalubongmo, at kung may mga Pinoyman, aba’y puro English-speakingna may accent pa!

Binagtas namin ang makitidna kalye sa gilid ng PhilippineNational Railways. Habangbinubwelta ng drayber angsasakyan para makaparada nangmaayos, nakatingin ako sakanan namin. Tinatanaw ko nakasi ang komunidad nabibisitahin namin, paramapaghandaan ko. Lingid sakaalaman ko, mali pala angtinitingnan ko. Ang pupuntahanpala namin ay sa kabilangbahagi, doon sa ilalim ng tulay.

Photo: JAY AZUCENA

............................................................

Photo: TRACY P. PABICO


HR DiGEST

AS MORE than 20 millionFilipino studentstrooped back to school

this June, the Department ofEducation again found itself inthe middle of a controversy overits multibillion-peso textbookproject.

Allegations that thetextbooks provided by DepEdare “replete with majorhistorical, technical, subs-tantive, grammatical errors anddiscrepancies” resurfaced, evenas some publishing companiescomplained before the SupremeCourt regarding allegedirregularities in the textbookbidding process.

The DepEd came out with a21-page ‘Errata Guide’ to correct

FOR MILK companies, itwas the worst of timings.

On June 19, 2007, theBureau of Food and Drugs(BFAD) ordered the recall ofmillions of units (cans andcartons) of infant milk productsmade by Wyeth, a US-basedcompany. The milk products“might have beencontaminated,” having beenexposed to the elements duringa strong typhoon that hit thecountry late last year, HealthUndersecretary AlexanderPadilla said.

The recall was ordered thesame day that the SupremeCourt listened to oral argumentsfrom the lawyers of theDepartment of Health (DoH)and the Pharmaceutical andHealthcare Association of thePhilippines (PHAP) on theRevised Implementing Rulesand Regulations of the MilkCode.

Although Wyeth hadreported that only 2.5 millionunits were affected, BFADreported that up to 4.3 million

Schools open amidtextbook boo-boos

some 269 “glaring factual,grammatical and other errors”in 11 social studies textbooks andteachers’ manuals. The textbookboo-boos were first raised byAntonio Calipjo Go, academicsupervisor of the Marian Schoolin Quezon City in 2004.

Publishing an errata guidewas not enough, however,according to the Alliance ofConcerned Teachers (ACT).There are more fundamentalconcerns that the DepEd has notyet addressed, ACT chairpersonAntonio Tinio said. Amongthese are the way many historytextbooks “gloss over thePhilipine-American War orexhibit a bias for the martial lawregime of the late dictator

Ferdinand Marcos.”ACT and a group of veteran

employees of the DepEd alsocalled on top officials of thedepartment “to break up the so-called textbook cartel.”Secretary Jesli Lapus himselfadmitted that a group ofsuppliers has been corneringhuge textbook contracts.

Textbook publishing in thePhilippines is a very lucrative

industry. In 2005 and 2006, thegovernment spent some P3.42billion on textbooks andinstructional materials. In thenext two years, the DepEd willspend P4.23 billion for theprocurement of 70,602,573textbooks and other instructionalmaterials.

SOURCE:http://archive.inquirer.net

Legal battle over Milk Code continuesunits of the infant formulas Bona,Promil, Promil Kid and ProgressGold should be covered by therecall. BFAD officials werelikewise incensed that Wyethreported the contamination tothe bureau only after the storyspread on the Internet.According to Joshua Ramos,BFAD deputy director, “It wasonly an afterthought when theydeclared it to us.”

It remains to be seenwhether the infant formularecall will affect the ongoinglegal battle between PHAP andDoH. PHAP, through its teamof lawyers led by FelicitasArroyo, has temporarilyblocked the implementation ofthe country’s Code of Marketingof Breast Milk Substitutes byquestioning the constitu-tionality of the code’s RIRR. Atthe center of the legal battle isthe prohibition on theadvertisement, promotion ormarketing of materials andactivities for breast milksubstitutes for infants up to twoyears old. According to PHAP

lawyers, milk companies standto lose P10 billion if the RIRR isimplemented.

Advocates of health,children and women’s rights arealarmed at the decliningbreasfeeding practice in thecountry. They blame this on theaggressive advertising of infant

formula in the country, which aUN health rights expertdescribes as “deceptive andmalicious.” According toUNICEF, only 16% of Filipinochildren between 4 and 5months old are exclusivelybreast-fed. About 13% ofFilipino mothers do not breast-feed at all.

In 2003, the World HealthOrganization estimated that16,000 children below 5 died inthe Philippines due to improperfeeding practices, including useof infant formula. The country’sinfant mortality rate is amongthe highest in Asia. As of 2007,the infant mortality rate (babiesdying before reaching their firstbirthday) is pegged at 22.12deaths for every 1,000 livebirths. The country currentlyranks 103rd among 217 countriesin infant mortality rate.

SOURCES:http://archive.inquirer.nethttp://www.indexmundi.com/p h i l i p p i n e s /infant_mortality_rate.html

Photo: PEPITO FRIAS


LABADA REPUBLIC

TRiViA:HRn THE RIGHT WORDS

CLIMATE CHANGE is magnifying existing disparities betweenrich and poor and aggravating tensions over fragile or increasinglyscarce natural resources such as productive land and freshwater. Itincreases the potential to create a new class of displaced peopleknown collectively as environmental refugees.

Achim Steiner, Executive Director, UN Environment Programme

n IN THIS QUARTER

The Rights to a Healthy Environment and Sustainability

WORLD ENVIRONMENT Day (WED), commemorated every June5, was established by the United Nations General Assembly in1972 “to stimulate awareness of the environment and enhancepolitical attention and public action.” Through the auspices of theUN Environment Programme (UNEP), WED is hosted every yearby a different city, and focuses on a particular environmental theme.

In 2007, World Environment Day was hosted by Tromsø, Norway,a city referred to as “The Gateway to the Arctic.”

Because 2007 also happens to be the International Polar Year, thisyear WED calls attention to global warming and its effects on thepolar ecosystems and communities and the global impacts of themelting of the polar ice, especially on climate.

The melting of the polar ice may sound like a far-fetched problemto an ordinary citizen living in a tropical country like thePhilippines. But in recent years, its effects have been experiencedeven by people living in the tropics. The most destructive of theseeffects include rising sea levels (that have forcibly displaced islanddwellers) as well as extreme weather patterns such as highlydestructive storms and severe droughts.

The Philippine government, through the Department ofEnvironment and Natural Resources (DENR), launched its “Treefor Life” project on June 5, 2007, as its contribution to the WorldEnvironment Day. The aim is to plant some 20 million tree seedlingsall over the country between July and November this year.

HR DiGEST

F A C T S A N D F I G U R E SPHILIPPINE RIVER SYSTEMS AFFECTED BY MINEWASTES AND TAILINGS

Modified from: Tujan & Bella-Guzman, 2002, as cited in “Extracting Growth,” PolicyInsights. Senate Economic Planning Office, Nov. 2005, PI-06-05 (http://www.senate.gov.ph/publications/PI%202005-11%20-%20Extracting%20Growth%20from%20Mining.pdf)

Upper Agno River BenguetLower Agno River PangasinanAmbalanga, Bued and Mankayan Rivers BenguetUpper Amburayan River Mt. ProvinceLower Amburayan River La Union, Ilocos SurSto. Tomas River ZambalesTaft River SamarMakulapnit, Mogpog and Boac Rivers MarinduqueTao-Angan River Negros OccidentalSipalay River Negros OccidentalPagatban River Negros OrientalSapang-Daku River CebuNgan, Tagum and Higo Rivers Davao del Norte

Affected River Systems Immediate Province Affected

POVERTY INCIDENCE IN SELECTED MINING PROVINCES, 2003PROVINCE POVERTY

INCIDENCE (%)

Kalinga

PROVINCE POVERTYINCIDENCE (%)

Nueva Vizcaya

Isabela

Zambales

Palawan

Marinduque

CamarinesNorte

Albay

13.9

39.3

16.8

30.2

23.7

24.4

42.7

52.7

40.3

Benguet


F A C T S A N D F I G U R E S

PROVINCE POVERTYINCIDENCE (%)

Masbate

NegrosOccidental

Cebu

Zamboangadel Norte

Zamboangadel Sur

CompostelaValley

Surigao delNorte

Agusan del Sur

61.5

41.6

26.2

47.0

34.8

39.1

42.6

51.8

Average 37.0National Average 24.7Source: National Statistical CoordinationBoard (NSCB), as cited in “ExtractingGrowth.”

A look at the poverty statistics shows a significantly higher level of poverty incidence in the regions that have hosted/arehosting mining operations. If mining is supposed to uplift the economic condition of the Filipinos, why does the MIMAROPAregion (Mindoro provinces, Marinduque, Romblon, Palawan), host to several large-scale extraction of mineral wealth, registerone of the highest levels of poverty?

POVERTY AND MINING BY REGION, 2003

Cordillera Autonomous Region 31.2 24.8 11.49National Capital Region 7.3 5.0 0.00I (Ilocos Region) 30.2 24.4 0.71II (Cagayan Valley) 24.5 19.3 0.43III (Central Luzon) 17.7 13.7 0.09IV-A (CALABARZON) 18.8 14.9 0.56IV-B (MIMAROPA) 47.9 39.7 17.08V (Bicol Region and Masbate) 48.4 40.5 4.96VI (Western Visayas) 39.1 31.3 2.92VII (Central Visayas) 28.4 23.7 0.80VIII (Eastern Visayas) 43.3 35.5 0.72IX (Zamboanga Peninsula) 49.4 44.1 0.97X (Northern Mindanao) 44.3 37.9 0.65XI (Davao Region) 34.4 28.1 5.39XII (SOCCSKSARGEN) 38.4 32.0 0.16XIII (Caraga) 54.2 47.3 2.98Autonomous Region in Muslim Mindanao 53.1 45.7 0.00TOTAL 35.9 29.9 1.65

REGIONPoverty Incidence of

Families, 2003Share of Mining to

Total GVAPoverty Incidence

of Population, 2003

Sources: NSCB; “Extracting Growth”

1970s 453,163.1 6,122.2 1.35 54,8891980s 631,481.4 10,437.7 1.65 134,3001990s 800,758.9 10,723.5 1.34 124,2002000s 1,022,285.3 14,543.6 1.42 107,400Average 674,799.3 9,615.7 1.44 125,167

SHARE OF MINING TO THE PHILIPPINE ECONOMYEven during the 70s and 80s, at the height of mining operations in the Philippines, mining and quarrying did not contributemuch to the country’s gross domestic production. Neither has the mining industry generated enough employment.

Mining & Quarrying (GVAat constant PhP million)

Average AnnualEmployment

Period PercentShare (%)

Total GDP (atconstant PhP million)

Source: NSCB, as cited in “Extracting Growth.”

Source: http://www.nscb.gov.ph/secstat/d_elections.asp* includes party list.

Total 17,460 64,396 17,568 48,822 17,717 50,794President 1 11 - - 1 5Vice-President 1 9 - - 1 4Senator 12 40 13 37 12 48Representative 208 895 209 664 265* 707*Governor 78 322 79 251 79 273Vice-Governor 78 292 79 227 79 218Board Member 722 2,353 742 1,911 758 2,026Mayor 1,607 5,331 1,609 4,060 1,615 4,373Vice-Mayor 1,607 5,169 1,609 4,063 1,615 4,393Councilor 13,146 49,974 13,228 37,609 13,292 38,747

COMPARATIVE STATISTICS PER ELECTIVE POSITION: 1998, 2001 AND 2004(National and Local elections)

Elective Positions 2001Seats Seats Seats

20041998CandidatesCandidatesCandidates


SINCE APRIL 2004, the Philippine Human Rights Information Center (PhilRights)has been accepting interns from local and international institutions anduniversities. This Internship Program is open to college students, researchers or

professionals who are interested in doing internship work in an NGO like PhilRights,especially those who want to expand their experience in human rights work. Interns areassigned to one of PhilRights’ four institutional programs: information, research, training,and monitoring/documentation.

Contributors must provide the following details:

The Editor, Human Rights Forumc/o Philippine Human Rights Information Center(PhilRights)53-B Maliksi St., Brgy. Pinyahan, 1100 Quezon CityTel. nos. +(632) 433-1714 and +(632) 436-5686E-mail: [email protected]

Name, Organizational Affiliation (if applicable), Address,Telephone or Mobile Number, E-mail

........................................................................................................

IN DEFENDING human rights and human dignity,silence is not golden.So speak up. Write down your thoughts.Your ideas are valuable.Contribute to the Human Rights Forum.Send us Letters to the Editor, literary contributions,analytical essays, feature stories, in English orFilipino.You may also send us photos and images.

Please submit your contributions through thefollowing contact details:

ANNOUNCEMENT

For details, please contact Mr. Pepito D. Frias, PhilRights Training Associate,at 433-1714 and 436-5686.

Write foryour rights

PHILIPPINE HUMAN RIGHTSINFORMATION CENTER (PHILRIGHTS)53-B Maliksi St. Barangay Pinyahan1100 Quezon City

BUSINESS MAIL ENTEREDAS 3RD CLASS (PM)Permit No.: PM-07-03-NCR

n boses ng mamamayan -...

Documents