Ön sÖz...Ön sÖz sevgili genç, sen sandığından çok daha fazlasısın! geleceğin mimarı,...
TRANSCRIPT
ÖN SÖZ
Sevgili Genç,
Sen sandığından çok daha fazlasısın! Geleceğin mimarı, bir bütünün parçasısın. Bireysel olarak kendini ne kadar
geliştirirsen geleceğe en büyük, en güzel katkıyı sağlamış olacaksın. Bu yolda ilk hedefin; kendini ifade edebilen,
iletişim kurabilen, bilgi ve teknolojiyi hedefleri doğrultusunda kullanabilen bir birey olmak olmalı. Bütün bunları
yaparken insana, düşünceye, ahlaki değerlere ve kültürel mirasa saygılı olmalı ve bu değerleri yaşatmalısın. Bütün
bu beceri ve değerlere sahip olabilmek için yapacağın yegane şey aldığın eğitim ve öğrenimi doğru şekillendirebil-
mek. Bu yolda yazarlarımızın çok boyutlu düşünüp planlayarak hazırladıkları bu kitabın eğitim – öğrenim hayatına
sağlayacağı en küçük katkı bile bizi son derece mutlu edecektir.
Değerli Öğretmenler,
Geleceğimizin teminatı gençlerin yukarıda belirttiğimiz nitelikte bireyler olarak yetişmeleri kuşkusuz önce ai-
lelerinin sonra da sizlerin katkılarıyla gerçekleşecek. Bu kutsal görevde başarınızın sırrı başta insanî değerleriniz
olmak üzere yöntem ve teknikleriniz olacaktır. Bu büyük sorumluluğu gerçekleştirme yolunda elinizdeki bu kaynak
belki çok küçük bir etken olacak ancak küçük adımların büyük yeniliklerin habercisi olduğu düşüncesiyle AYDIN
Yayınları olarak AYDIN Nesiller yetiştirme yolunda daima yanınızda olacağımızı bilmenizi isteriz.
Küçük adımlarınızla büyük değişimlere katkı sağlamanız dileğiyle…
AYDIN YAYINLARI AİLESİ
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM
YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ
Yaşam Bilimi Biyoloji ..................................................................................................................................9
2. BÖLÜM
CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ
İnorganik Moleküller ................................................................................................................................21
Karbonhidratlar ........................................................................................................................................23
Lipitler ......................................................................................................................................................27
Proteinler .................................................................................................................................................29
Vitaminler .................................................................................................................................................33
ATP ..........................................................................................................................................................35
Nükleik Asitler ...........................................................................................................................................37
Metabolizma ............................................................................................................................................41
Enzim .......................................................................................................................................................43
Karma Test ..............................................................................................................................................49
3. BÖLÜM
HÜCRE
Hücre Zarı ................................................................................................................................................65
Hücre Organelleri ....................................................................................................................................73
Karma Test ...............................................................................................................................................83
4. BÖLÜM
CANLILAR DÜNYASI
Canlıların Çeşitliliği ve Sınıflandırılması ...................................................................................................99
Bakteriler ...............................................................................................................................................105
Arkeler ...................................................................................................................................................109
Protista ..................................................................................................................................................111
Mantarlar ...............................................................................................................................................113
Bitkiler ....................................................................................................................................................115
Hayvanlar ..............................................................................................................................................119
Virüsler ..................................................................................................................................................127
Karma Test .............................................................................................................................................133
1. BÖLÜM
Yaşam Bilimi Biyoloji
AYD
IN Y
AYIN
LARI
9
Yaşam Bilimi Biyoloji 11TEST1. İnsan solunum sisteminde çoğalan bir bakteri türü
şekilde gösterilmiştir.
Şekilde verilen canlıların yapısını, çeşitlerini ve
özelliklerini inceleyen bilim dalı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Ekoloji B) Mikrobiyoloji
C) Histoloji D) Taksonomi
E) Evrim
2. Biyoloji biliminin bazı alt bilim dallarının özellikleri
aşağıda gösterilmiştir.
I. Canlı organizmaların çevreleriyle olan ilişkileri-
ni inceler.
II. Canlı organizmalardaki organların çalışmaları-
nı inceler.
III. Canlı organizmaları benzerlik ve farklılıklarına
göre sınıflandırır.
Verilen özelliklere sahip bilim dallarının doğru
eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde gös-
terilmiştir?
I II III
A) Sitoloji Histoloji Evrim
B) Anatomi Ekoloji Taksonomi
C) Fizyoloji Sitoloji Anatomi
D) Evrim Embriyoloji Morfoloji
E) Ekoloji Fizyoloji Taksonomi
3. Aşağıdakilerden hangisi tüm canlıların ortak
özelliklerinden değildir?
A) Enerji üretme
B) Etkiye karşı tepki verme
C) Eşeysiz üreme
D) Metabolik artıkları uzaklaştırma
E) Büyüme
4. Bir hayvan türüne ait,
I. Çok hücreli olma
II. Enerji üretme
III. Çekirdekli hücrelere sahip olma
IV. Hücre sayısını artırarak büyüme
özelliklerinden hangileri bakterilerde de görüle-
bilir?
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III
D) III ve IV E) I, II ve IV
5. Hücrelerin şekil ve büyüklüklerini, taşıdıkları or-
ganelleri ve bu organellerin işlevlerini inceleyen
biyolojinin alt bilim dalı aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) Morfoloji B) Sitoloji
C) Histoloji D) Fizyoloji
E) Anatomi
2. BÖLÜM
Canlıların Temel Bileşenleri
➲ İnorganik Moleküller
➲ Karbonhidratlar
➲ Lipitler
➲ Proteinler
➲ ATP
➲ Enzim
➲ Metabolizma
➲ Nükleik Asitler
AYD
IN Y
AYIN
LARI
23
Canlıların Temel Bileşenleri (İnorganik Moleküller) 71TEST
1. Canlıların temel bileşenleri arasında yer alan
inorganik moleküller ile ilgili, aşağıdaki ifadeler-
den hangisi doğru değildir?
A) Doğadanhazıralınırlar.
B) Doğadakikaynaklarısınırlıdır.
C) İnsanda dolaşım sistemi aracılığıyla hücrelere
taşınırlar.
D) Metabolik tepkimelerdedüzenleyici etki göste-
rirler.
E) Hücrelerdeyapımaddesiolarakkullanılmazlar.
2. Su molekülünün sahip olduğu aşağıdaki özellik-
lerden hangisi, canlılardaki işlevleri arasında yer
almaz?
A) Kimyasaltepkimelerinortamınıoluşturur.
B) Sıvıhalden,katıhalegeçerkenhacmiküçülür.
C) Zehirliartıklarıseyreltir.
D) Birçokmolekülaçısındançözücüdür.
E) Buharlaştığıyüzeyinserinlemesineyolaçar.
3. Aşağıdakilerden hangisi minerallerin özellikleri
ile ilgili yanlış bir açıklamadır?
A)Doğrudankanakarışabilirler.
B) Kanbasıncınındüzenlenmesinekatkısağlarlar.
C) Kaskasılmasındaönemlirollerivardır.
D) Sinirlerdeuyartınıniletilmesinderolalırlar.
E) Canlınınenerjiihtiyacınıkarşılarlar.
4. Canlıların temel bileşenleri arasında bulunan
aşağıdaki moleküllerden hangisi hiçbir canlı ta-
rafından sentezlenmeyip canlının bulunduğu or-
tamdan hazır alınır?
A)Fosfor B)Protein C)ATP
D)Yağ E)Glukoz
5. Yeterli oranda kalsiyum içeren besinleri tüketen
bir insanın kemiklerinde, kalsiyum eksikliğine
bağlı bozukluğun ortaya çıkmasına;
I. Kişinin güneş ışınlarından yeterince faydala-
namamasınabağlıolarak,kemikdokudakal-
siyumdepolanamaması
II. Bağırsaklardan kalsiyum emiliminin yetersiz
olmasıvekalsiyumundışkıylaatılması
III. Kandankemiklerekalsiyumgeçişinisağlayan
hormonunyeterlisalgılanması
durumlarından hangilerinin neden olduğu söy-
lenebilir?
A)YalnızII B)YalnızIII C)IveII
D)IveIII E)I,IIveIII
6. Sofratuzu iştahaçarvemidesalgısınıarttırır.Ek-
sikliğindekanbasıncıdüşer,yorgunlukhissioluşur
vebaşdönmelerigörülür.Fazlalığında iseböbrek
rahatsızlıklarıgörülür,tükürüksalgısıartar,kanba-
sıncıyükselir.
Verilen bilgilere göre sofra tuzu ile ilgili;
I. Homeostasideetkilidir.
II. Metabolik süreçlerin düzenlenmesine katkı
sağlar.
III. Eksikliğindeoluşanhastalıklar,başkamineral-
lerleiyileştirilebilir.
ifadelerinden hangileri doğru olur?
A)YalnızI B)YalnızII C)IveII
D)IveIII E)IIveIII
59
1UYGULAMA SORULARI Yeni Nesil Sorular
H 1993 yılında gişe rekorları kıran "Jurassic Park" filmi,
DNAmolekülündendinozoroluşturanbiliminsanlarının
hikayesinianlatıyordu.Birkehribar içindeyüzlercemil-
yonyılöncesineaitfosilleşmişbirsinekte,dinozorkanı
bulunmuşvebununDNA’sınıkullanarakdinozorlarorta-
yaçıkarılmıştı.
H 2003yılındabirbiyologolanJohnHorner,birdinozorun
uylukkemiğinibuldu.Biyokimyacılar,paleontologlar ile
yürütülençalışmasonucu,bulunanörnekteproteinpar-
çacıklarıtespitedildi.
H Molekülerbiyolojiyöntemleriilebulunanproteinin,günümüzdekibirçokcanlıdabulunankollajenproteiniolduğu
ortayaçıktı.Kollajendekiaminoasitdizisinin,kuşlardakineçokbenzerolmasıdaoldukçaşaşırtıcıydı,çünkükuş-
larsürüngenlerdenayrıbirgruptainceleniyordu.
SORU 1
Bulunan fosil örneğindeki uyluk kemiğinin yapısında bulunan moleküller içerisinde proteinler üzerinde yo-
ğunlaşılması, proteinlerin;
I. Karbon,oksijenvehidrojeniçermeleri
II. Genetikşifreyegöresentezlenmeleri
III. Yapılarındapeptitbağlarınınbulunması
özelliklerinden hangilerine sahip olmalarıyla açıklanabilir?
A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII D)IveII E)IIveIII
SORU 2
Yapılan bu çalışmada protein benzerliklerine bakılması;
I. Sınıflandırmaçalışmaları
II. Babalıktestleri,suçlularınteşhisigibiadlivakalarda
III. Dokuveorgannakillerinde
IV. Canlılarınkökenbirliğininaraştırılmasında
V. Kalphastalıklarınıntedavisinde
alanlarından hangilerinde de kullanılabilir?
A)IveII B)IIveIV C)IIIveV D)I,III,IVveV E)I,II,III,IVveV
JURASSIC MOLEKÜLLERVerilenmetinegöresorularıcevaplayınız.
60
Yeni Nesil Sorular
SORU 3
Protein benzerliği ile genetik yakınlık derecesi arasındaki ilişki aşağıdaki grafiklerden hangisi ile gösterile-
bilir?
SORU 4
65 milyon yıl önce yok olan dinazorların, günümüzdeki en yakın akrabalarının kuşlar olduğuna karar verme-
de, biyologlar aşağıdaki ölçütlerin hangisinden yararlanmazlar?
A)DNAbenzerliği B)Proteinbenzerliği C)Anatomikbenzerlik
D)Genetikbenzerlik E)Karbonhidratbenzerliği
Genetikyakınlık
derecesi
Protein
benzerliği
A)
D)
B) Genetikyakınlık
derecesi
Protein
benzerliği
E)
C) Genetikyakınlık
derecesi
Protein
benzerliği
Genetikyakınlık
derecesi
Protein
benzerliği
Genetikyakınlık
derecesi
Protein
benzerliği
61
SORU 1
Aşağıdaki cümlelerden doğru olanın başına D, yanlış olanın başına Y yazınız.
(Hersoru2puan,toplam20puan)
a. ( ) Tümcanlılarihtiyaçlarıolaninorganikmoleküllerihazıralır.
b. ( ) Bazalmetabolizmaölçülürken,ensonalınanbesininkalorideğeridikkatealınır.
c. ( ) İnorganikmoleküllerden,organikmoleküllerisentezleyebilencanlılaraheterotrofcanlılardenir.
d. ( ) Beşkarbonlumonosakkaritolanribozşekeri,DNAmolekülününyapısınakatılır.
e. ( ) Canlıherhücre,ATP,yağveproteinsentezlemeözelliğinesahiptir.
f. ( ) Sindirimvesolunumtepkimeleriyıkımtepkimeleriolup,canlınınATPihtiyacınıkarşılarlar.
g. ( ) Canlılardakiyapımreaksiyonlarınaanabolizma,yıkımreaksiyonlarınaisekatabolizmadenir.
h. ( ) Çekirdekveorganelleresahiphücrelereökaryotdenir.
ı. ( ) Tekhücrelicanlılardaorganizasyon,hücreiçindekiyapılarınuyumluçalışmasınıifadeeder.
i. ( ) Hayvanlardaaktif,bitkilerdepasifhareketgörülür.
SORU 2
Aşağıda verilen ifadelerdeki boşlukları, tablodan uygun kelimeleri seçerek doldurunuz.
(Herboşluk1puan,toplam20puan)
Oksidatiffosforilasyon Yadımlama Guatr Kohezyon Fotofosforilasyon
Karbonhidrat Dehidrasyon Metabolizma İyot Adaptasyon
CinsiyetSubstratdüzeyinde
fosforilasyonYaş Yağ Demir
Adhezyon Homeostasi Kansızlık Vücutyüzeyalanı Özümleme
a) Hücrelerdegerçekleşenyapımveyıkımreaksiyonlarınıntümüne....................................denir.
b) Canlılarınçevreleriyleuyumluolankazanılmışkalıtsalözelliklerine....................................denir.
c) Hücreselsolunum.......................................,proteinsentezi.......................................tepkimelerineörnektir.
d) Canlılar, ............................... , ...............................ve...............................olmaküzereüçfarklımetabolikyolla
ATPüretir.
e) ............................................ , tiroit bezinden salgılanan tiroksin hormonunun yapısında bulunur ve eksikliği
..............................hastalığınıngörülmesinenedenolur.
f) ............................. ,kandabulunanhemoglobinmolekülününyapısınakatılırveeksikliğinde ..........................
görülür.
g) Basitorganikmoleküllerinsuaçığaçıkarakbüyükorganikmolekülleredönüşmesine....................................
Yazılıya Hazırlık Soruları2UYGULAMA SORULARI
3. BÖLÜM
Hücre
➲ Hücre Zarı ve Hücre Zarından Madde Geçişleri
➲ Hücre Organelleri
AYD
IN Y
AYIN
LARI
67
Hücre(Hücre zarı ve hücre zarından madde geçişleri) 251TEST
1. Hücre teorisi ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan
hangisi yanlıştır?
A) Hücreler,bütüncanlılarınyapıveişlevlerininte-
melbirimidir.
B) Bütün canlılar, bir ya da daha fazla hücreden
oluşur.
C) Yenihücreler,dahaöncevarolanhücrelerinbö-
lünmesiileoluşur.
D) Bütünhücrelerçokçekirdeklidir.
E) Canlınınkatılımbirimlerihücrelerindebulunur.
2. Hücre zarı ile ilgili;
I. Tamgeçirgendir.
II. Lipitveproteiniçerir.
III. Selülozyapılıdır.
IV. Tümcanlılardabulunur.
özelliklerinden hangileri doğrudur?
A)YalnızI B)IveIII C)IIveIV
D) II,IIIveIV E)I,II,IIIveIV
3. Hücreiçiglukozderişimleri%8ve%22olanikiayrı
hücre,herseferindenormalyoğunluklarınadönme-
leri sağlanarak glukoz derişimleri aşağıda verilen
beşortamasırasıylakonuluyor.
I. %3
II. %8
III. %15
IV. %25
V. %9
Buna göre, verilen ortamlardan hangisine bırakı-
lan hücrelerden her ikisi de su alır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4. Aminoasitveglukozmoleküllerinincanlıbirhücre-
ninzarındangeçişyönlerişekildebelirtilmiştir.
% 2 amino asit
% 10 glukoz % 8 glukoz
% 5 amino asit
Buna göre belirtilen hücrenin, glukoz ve amino
asit molekülerinin tamamını hücre içine alması
sürecinde;
I. Aktiftaşıma
II. Pasiftaşıma
III. Endositoz
olaylarından hangileri gerçekleşir?
A)YalnızI B)IveII C)IveIII
D)IIveIII E)I,IIveIII
5. Canlı bir hücrede;
I. Glukozsentezi
II. Proteinhidrolizi
III. Yağsentezi
IV. Nişastasentezi
olaylarından hangileri hücrenin yoğunluğunun
artması yönünde etki yapar?
A)IveII B)IIveIV C)IIIveIV
D)I,IIveIII E)I,IIveIV
6. Katı bir madde olan küp şekerin suda çözünmesi
ve moleküllerin kinetik enerjileri sayesinde suda
dağılması olayı aşağıdakilerden han gisine örnek
verilebilir?
A)Aktiftaşıma B)Difüzyon
C)Endositoz D)Osmoz
E)Fagositoz
Hücre(Hücre zarı ve hücre zarından madde geçişleri)
91
MİKROSKOBİK DOKTORLARIMIZ - KÖK HÜCRELER
SORU 1
Kökhücrelerbizimmikroskobikdoktorlarımızdır.İşlevselolarakfarklılaşmamışyanivücudunherhangibirorganyada
dokusundagörevyapabilmekiçintamolarakfarklılaşmamışöncülhücrelerdir.Buöncülhücrelerbedeninfarklıdoku
hücrelerinedönüşebilmepotansiyelinesahiptir.
Biliminsanları,kalpkrizigeçirenbirhastanınkalbindeoluşanhasarı,hastanınkökhücrelerinikalbinevererekhasa-
rınonarılmasınıgerçekleştirmişlerdir.
Kök hücrelerin hangi özellikleri yapılan bu çalışmanın başarılı olmasını sağlamıştır?
A) Çekirdeklihücrelerolmaları
B) Birzarlıorganellerbulundurmaları
C) Bölünmeyeteneğindeolmamaları
D) İstenilendokuhücrelerinefarklılaşabilmeleri
E) Proteinsenteziyapabilmeleri
SORU 2
Embriyonikgelişiminerkenevrelerindeneldeedilenkökhücreleriolduğugibi,annekarnındakigelişiminbirazdaha
geçdönemiolanfetüstenveyagöbekkordonundandakökhücreeldeedilebilir.Erişkinkökhücrelerisekemikiliği,
dişler,derialtıyadabağısaklardaneldeedilir.
Bir insandan elde edilen kök hücrelerin, başka bir insanda beklenen etkiyi oluşturamaması,
I. Hercanlınıngenetikyapıveişleyişininkendineözgüolması
II. Organelsayılarınınfarklıolması
III. Bölünmeözelliklerininolmaması
ifadelerinden hangileri ile açıklanır?
A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII D)IveII E)IveIII
1UYGULAMA SORULARI Yeni Nesil Sorular
92
SORU 1
Aşağıdaki cümlelerden doğru olanın başına (D), yanlış olanın başına (Y) yazınız.
(Hersoru2puan,toplam20puan)
a. ( ) Tümhücrelerdehücrezarıvesitoplazmabulunur.
b. ( ) Osmozolayındasu,hücrezarındakikanalproteinlerindengeçer.
c. ( ) Sumolekülü,gerektiğizamanazyoğunolduğuortamdan,çokyoğunolduğuortamadoğruaktiftaşımaile
geçebilir.
d. ( ) Safsudabekletilenhayvanhücrelerininaşırısualmalarındandolayıpatlamalarınadeplazmolizdenir.
e. ( ) Hücrelerinsukaybederekplazmolizdurumunageçtikleriçözeltilerehipertonikçözeltilerdenir.
f. ( ) ÇekirdektekiDNAbölgeleri,kromatinbölgelerolarakisimlendirilir.
g. ( ) Bitkilerdevealglerdekihücreçeperiselülozyapılıdır.
h. ( ) Salgıyapanhücrelerdegolgisayısıfazladır.
ı. ( ) Aktifvepasiftaşımatümcanlıhücrelerdegörülür.
i. ( ) Glikojen,hücrezarındanATPharcanmadangeçebilir.
SORU 2
1. Aşağıda verilen ifadelerdeki boşlukları, tablodan uygun kelimeleri seçerek doldurunuz.
(Herboşluk1puan,toplam20puan)
Basitdifüzyon Ribozom Azalır Emmekuvveti Glikoprotein
Peroksizom Endositoz Glikolipit Kloroplast Golgi
Artar Yarı Mitokondri Kolaylaştırılmışdifüzyon Sentrozom
Fagositoz Turgor Pinositoz Tam Ekzositoz
a) ....................................olayındahücrezarınınyüzeyiazalırken, ....................................olayındahücrezarının
yüzeyiartar.
b) Yağdaçözünenmoleküllerinyağıçözenmoleküllerinvesolunumgazlarınınhücrezarındanpasifgeçişine
...............................,sudaçözünenmoleküllerin,proteinkanallarındanpasifgeçişine...............................denir.
c) Birhücreninsualmaisteğine.......................................,bitkihücrelerindesumoleküllerininoluşturduğubasın-
ca .......................................basıncıdenir.
d) Turgorhalinegeçenbirbitkihücresindezar-çepermesafesi...............................,plazmolizhalinegeçenbir
bitkihücresindezar-çepermesafesi...............................
e) Hücrezarındabulunan..............................ve...............................moleküllerihücrezarınaözgüllükkazandırır.
2UYGULAMA SORULARIYazılıya Hazırlık Soruları
4. BÖLÜM
Canlılar Dünyası
➲ Canlıların Çeşitliliği ve Sınıflandırılması
➲ Bakteriler
➲ Arkeler
➲ Protistler
➲ Mantarlar
➲ Bitkiler
➲ Hayvanlar
➲ Virüsler
99
AYD
IN Y
AYIN
LARI
371TEST Canlılar Dünyası (CanlılarınÇeşitliliği ve Sınıflandırılması)
1. Belirli bir bölgede yaşayan, aynı türe ait sağlıklı
bireylerde, aşağıdakilerden hangisinin aynı ol-
ması beklenemez?
A) Bulunduklarışube
B) Beslenmeşekilleri
C) Üremeşekilleri
D) Hücreselyapıları
E) Nükleotitdizilişleri
2. Günümüzde kullanılan filogenetik (doğal) sınıflan-
dırmada,canlılarsınıflandırmabirimlerine(takson-
lara) yerleştirilirken, evrensel olan belirli ölçütler
kullanılır.
Aşağıdakilerden hangisi bu ölçütlerden biri de-
ğildir?
A) Anatomikbenzerlikler
B) Nükleotitdizilimbenzerliği
C) Biyokimyasalbenzerlikler
D) Embriyonikgelişimbenzerlikleri
E) HücrelerdekiDNAmolekülüsayısı
3. Doğal sınıflandırmada kullanılan "ikili adlandırma"
yöntemiileadlandırılanbazıcanlılaraşağıdaveril-
miştir.
l Pinusnigra
l Pinussylvestris
l Pinushalepensis
Bu canlılar, aşağıdaki sınıflandırma birimlerden
hangisinde birlikte yer almazlar?
A)Tür B) Cins
C)Familya D)Takım
E)Sınıf
4. DoğalsınıflandırmadaXcanlısının;
l Ycanlısıileaynıcinsinfarklıtürlerinde,
l K canlısı ile aynı sınıfın farklı takımlarında yer
alırken,
l Zcanlısıileoluşturduğukısırolmayanyavruların
farklıgenetikyapıdaolduğu
tespitediliyor.
Verilen bilgilere göre;
I. XileYcanlılarıaynısınıftaincelenirler.
II.XileZcanlılarınembriyonikgelişimbasamak-
larıbenzerdir.
III. Dörtcanlınındaalemleriaynıdır.
IV. Kcanlısı,Ycanlısınagöre,Xiledahauzakak-
rabadır.
ifadelerinden hangilerinin doğruluğu kesindir?
A)IveIV B) IIveIII
C)I,IIveIII D) II,IIIveIV
E)I,II,IIIveIV
5. Doğal sınıflandırmanınbirimleri ilebubirimlerdeki
canlılararasındakiortakgenyüzdesininilişkisigra-
fiktegörülmektedir.
Tür DomainSınıflandırma
birimleri
Ortak gen yüzdesi
Grafiğe göre;
I. Şubedencinsedoğruortakgensayısıazalır.
II.Aynısınıftafakatfarklıtakımlardaolancanlıla-
rınortakgenleriyoktur.
III. Aynısınıftakibireyler,aynıtakımdakibireylere
göredahadüşükortakgenyüzdesinesahiptir.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII
D)IveIII E)IIveIII
141
BEN HANGİ ALEMDEYİM?Verilenmetinegöresorularıcevaplayınız.
l CanlılarınsınıflandırılmalarınıntemeliAristo’ya(M.Ö.384–322)kadaruzanır.Aristocanlılarıbitkilervehayvanlar
olmaküzereikigrubaayrılmıştır.
l CarlVonLinneaus(1707–1778)tarafındanfilogenetiksınıflandırmanıntemelleritanımlanmıştır.
l ErnestHeackel(1834–1919) tarafındanProtistaadıverilenvebütünmikroskobikcanlıları içerenbirgrupdaha
tanımlamıştır.
l 1990yılındaCarlWoeseüçdomainlisınıflandırmayıyapmıştır.
SORU 1
M.Ö. 300’lü yıllardan beri neden canlılar gruplandırılmaya çalışılmıştır? Bu çalışmanın insan yaşamındaki
önemi nedir?
SORU 2
Protista aleminin sonradan tanımlanmasının nedeni ne olabilir? Aristo’nun, protista alemini keşfedememesi-
nin sebebi ne olabilir?
SORU 3
Yağmur suyundan aldığınız bir damla suyu mikroskop altında incelerken farklı bir mikroorganizmaya rastla-
dınız. Hangi bilgileri kullanarak, gördüğünüz mikroorganizmanın hangi sınıflandırma biriminde olduğunu yo-
rumlarsınız?
1UYGULAMA SORULARI Yeni Nesil Sorular