’n - edulis.pgwc.gov.zaedulis.pgwc.gov.za/jdownloads/gettechnology/3. teaching resources/4... ·...

Geagte Onderwyser Welkom. Gegewe die kommer oor leerderprestasie en beperkte onderwyserkapasiteit, is ’n plan deur die nasionale Departement van Basiese Onderwys geïnisieer om onderwyserkapasiteit en kurrikulumbestuur deur departementshoofde of vakhoofde te versterk. Jy sal gedurende die twee en ’n half dae jou tyd bestee aan die ontwikkeling van jou vakinhoudkennis, met die fokus op grafiese kommunikasievaardighede en pedagogie om die inhoudsareas te onderrig, naamlik; strukture en stelsels en beheer: meganies en elektries. Die onderrig van grafiese kommunikasievaardighede oor die fase en oor die kwartale per graad is ’n uitdaging vir baie onderwysers wat nie ’n formele kwalifikasie het om tegnologie te onderrig nie. Hierdie opleiding sal jou kennis en vaardighede verbeter sodat jy met vertroue kan onderrig. Hierdie handleiding is deur die Direktoraat: Kurrikulum AOO van die Wes-Kaap Onderwysdepartement saamgestel. Die inhoud van hierdie opleidingshandleiding is gegrond op die opleidingsmateriaal wat deur die Nasionale Departement van Basiese Onderwys ontwikkel is.

DIE ONDERRIG VAN TEGNOLOGIE IN DIE SENIOR FASE

“ONDERRIG BETER, LEER BETER”

Onderrigstrategieë in tegnologie

DIE VOLGENDE HULPBRONNE SAL GEDURENDE DIE OPLEIDING GEBRUIK WORD:

1. Nasionale Kurrikulumverklaring: Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring: Tegnologie Senior Fase Graad 7-9

2. Handboeke wat deur die onderwyser vir Graad 8 en 9 gebruik word

3. DBO Sasol Inzalo-werkboeke (elektroniese weergawe) vir Graad 8 en 9

4. Onderwyshulpbronne vir stelsels en beheer: elektries (Graad 8) en elektronies (Graad 9)

5. ’n Pen, potlood, liniaal, uitveër, skêr, gom, plastiese strooitjies, spelde, gebruikte A4-papier, geriffelde karton, koerantpapier, kokipenne

PROGRAM

Dag 1

Verwelkoming en bekendstelling 30 min

Module 1: Grafiese Kommunikasievaardighede

Aktiwiteit 1 Grafiese Kommunikasie – Tipes lyne 20 min

Aktiwiteit 2 Grafiese Kommunikasie – Vergroot of verklein die skaal

30 min

Aktiwiteit 3 Grafiese Kommunikasie – Ortografiese projeksie 40 min

TEEPOUSE 10:30 – 11:00

Module 2: Strukture

Aktiwiteit 4 Beplan ’n les oor strukture 60 min

Aktiwiteit 5 Bou ’n eenvoudige model 60 min

MIDDAGPOUSE 13:00 – 14:00

Module 3: Stelsels en Beheer: Meganies

Aktiwiteit 6 Ratverhoudings 30 min

Aktiwiteit 7 Beplan ’n les oor meganiese voordeel 90 min

Dag 2

Module 3: Grafiese Kommunikasievaardighede

Aktiwiteit 8 Grafiese Kommunikasie: Skuinsprojeksie

120 min Aktiwiteit 9 Grafiese Kommunikasie: Isometriese projeksie

Aktiwiteit 10 Grafiese Kommunikasie: Eenpunt-perspektief

TEEPOUSE 10:30 – 11:00

Aktiwiteit 11 Grafiese Kommunikasie: 2 Punt-perspektief 120 minute

Aktiwiteit 12 Grafiese Kommunikasie: Vierkantige gidsraam

MIDDAGPOUSE 13:00 – 14:00

Module 6: Stelsels en Beheer: Elektries / Elektronies

Aktiwiteit 13 Die onderrig van elektriese / elektroniese stroombane 120 min

Dag 3

Module 6: Bestuur van Tegnologie Aktiwiteit 14 Bestuur van die mini-PAT 60 min

Aktiwiteit 15 Rolle en verantwoordelikhede van ’n departementshoof

60 min

Teepouse 10:30 – 11:00

Aktiwiteit 16 Monitering van onderrig, leer en assessering 120 min

Afsluiting/middagete 01:00 nm

WKOD WWT-strategie 1 Tegnologie: Graad 8 en 9

Breë uitkomste van die opleiding Na afloop van hierdie opleiding sal jy in staat wees om:

Die volgende basiese grafiese kommunikasievaardighede deur die gebruik

van geskikte lyntipes te demonstreer:

Ortografiese projeksie

Skuinsprojeksie

Isometriese projeksie

Eenpunt-perspektiefprojeksie

Tweepunt-perspektiefprojeksie

Strategieë te ontwikkel om basiese grafiese kommunikasievaardighede te

onderrig

’n Lesplan te ontwikkel om strukture te onderrig

Maakvaardighede te demonstreer deur ’n eenvoudige model in groepe te bou

’n Lesplan te ontwikkel om meganiese voordeel te onderrig

’n Onderrigstrategie te ontwikkel om elektriese / elektroniese begrippe te

onderrig

Die onderrigproses van die mini-PAT te bestuur

Die rolle en verantwoordelikhede van die departementshoof / vakhoof te

identifiseer

Onderrig, leer en assessering met behulp van geskikte instrumente te

monitor


Hoe dinge sal verloop

Welkom AKTIWITEIT A – Onderrigstrategieë

UITKOMSTE Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om onderrigstrategieë

ter verbetering van onderrig te bespreek.

METODE In pare

INSTRUKSIES

Lees die paragraaf hieronder en besin oor jou huidige onderrigstrategie.

Daar word na tegnologie as ’n praktiese vak verwys. Die gewigsbepaling van die

formele assesseringstake staaf dit, aangesien 70% van leerders se punte gegrond is op

hul praktiese werk wat per kwartaal gedoen word en slegs 30% van die leerders se

punte aan teorie toegeken word. Tog onderrig baie onderwysers tegnologie as ’n

teoretiese vak. Leerders word nie die geleentheid gegun om die belangrike

ontwerpprosesvaardighede van ondersoek, ontwerp, maak, evalueer en kommunikeer

te ontwikkel nie. Dit is duidelik in die werk wat tydens die jaarlikse modereringsproses

oor alle distrikte aangebied word. Leerderwerkboeke, indien gebruik, weerspieël

hoofsaaklik kennisgebaseerde leer. Hoe verander ons hierdie praktyk?

Verandering kan met die onderwyser begin. Wanneer ’n tegnologie-les beplan word,

moet daar noukeurige oorweging wees vir die inisiëring van gesprekke met leerders en

die ontwikkeling van vaardighede wat met die alledaagse lewe verband hou.

Handboeke of werkboeke kan ’n geskikte konteks vir bespreking bied, maar dit bly die

onderwyser se uitdaging om die inhoud in ’n klaskamerkonteks tot werklikheid te bring.


Bespreek in pare hoe julle jul tegnologie-les kan benader om dit in die klaskamer tot

werklikheid te bring wanneer:

i. Leerders se voorkennis getoets word

ii. Leerders aan ’n nuwe begrip bekendgestel word.

SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers

Konsolidasie deur fasiliteerder (verwys na aantekening 1 en 2)


Aantekening 1.

Die gebruik van die Graad 7-9 Sasol Inzalo-

werkboeke, leerderwerkboeke en

onderwysersgidse

Die Graad 7-9 werkboeke is ontwerp om gedrukte hulpbronne te wees waarin

leerders kan skryf en teken. Elke graad het sy eie leerderboek en ’n

afsonderlike onderwysersgids. Die werkboeke volg die volgorde en tempo van

die tegnologie-kurrikulum wat in die KABV-dokument uiteengesit is.

Struktuur van die leerderwerkboek en onderwysersgids

Boek A handel oor kwartaal 1 en 2

Boek B handel oor kwartaal 3 en 4

Hierdie boeke is ’n kombinasie van ’n werkboek en handboek. Dit het ruimtes

waarin leerders kan skryf en teken terwyl hulle hul take voltooi. Leerders kan in

hierdie boeke skryf, aantekeninge maak en dit hul eie maak. Die gebruik van ’n

addisionele notaboek vir skryfwerk, die aantekening van ontwerp, rowwe sketse,

ens. word ook vereis.

Beplanning van lesse volgens die inhoud van die

werkboek

Die werkboeke is ’n instrument vir onderwysers om in die klaskamer te gebruik

en hulle met onderrig te help. Onderwysers sal steeds lesse moet beplan met

die KABV as ’n maatstaf om te besluit watter aktiwiteite om te doen, aangesien

daar soms meer aktiwiteite gegee word as wat die tyd toelaat. Dieselfde geld vir

wanneer ’n handboek gebruik word.

Die onderwysersgids

Elke werkboek word van ’n onderwysersgids vergesel. Die onderwysersgids is

saamgestel om die inhoud van die leerderboek te weerspieël, maar met al die

modellering en oplossings wat voorsien word. Notas vir onderwysers word ook

by die inhoud ingesluit.


Aantekening 2: ONDERRIGMODEL VIR TEGNOLOGIE – BVVUE HOE OM DIE BVVUE-BENADERING VIR DIE ONDERRIG VAN TEGNOLOGIE TE VOLG Die BVVUE (‘five E’s’) is ’n onderrigmodel gegrond op die konstruktivistiese benadering

tot leer, wat sê dat leerders nuwe idees bo-op hulle ou idees bou. Elk van die letters

beskryf ’n fase van leer. In Engels begin elke fase met die letter E, vandaar ‘five E’s’.

Betrokkenheid (Engage), Verkenning (Explore), Verduideliking (Explain),

Uitbreiding (Elaborate) en Evaluering (Evaluate). Dié model laat leerders en

onderwysers toe om algemene aktiwiteite uit te voer, om voorkennis en ervaring te

gebruik en uit te brei, om betekenis te gee en om hul begrip van ’n konsep te bepaal.

Die konstruktivistiese onderwyser stel probleme en monitor leerders se verkenning, lei

leerders se ondersoek en bevorder nuwe denkpatrone. Deur grotendeels met rou data,

primêre bronne en interaktiewe materiaal te werk, vereis konstruktivistiese onderrig dat

leerders met hul eie data werk en leer hoe om hul eie verkenning te doen. Mettertyd

besef leerders dat leer die insameling en ontwikkeling van kennis is.

Die vyf fases van ’n leersiklus deur middel van BVVUE word hieronder beskryf:

Betrokkenheid

Die eerste fase van leer is betrokkenheid. Die ‘raak betrokke’-aktiwiteit behoort vorige

en huidige leerervarings met mekaar te verbind. Leerders kan betrek word deur vrae of

’n taak te gebruik wat met die nuwe begrip wat aangeleer gaan word, verband hou. Die

aktiwiteite moet vir leerders die geleentheid gee om oor hul vorige ervarings met die

begrip te praat.

Vrae vir oorweging

Wat weet leerders reeds oor die begrip?

Wat wil hulle weet?

Wat wil hulle verken?

Verkenning

Gedurende die tweede fase moet die onderwyser ’n gesamentlike aktiwiteit, taak of

reeks aktiwiteite aanbied waarby leerders betrokke kan raak. Leerders kan as deel van

die verkenningsfase voorspel wat gedurende ’n aktiwiteit sal plaasvind. Die aktiwiteite

moet leerders die geleentheid bied om data in te samel en organiseer sodat hulle

verduidelikings kan vind vir die verskynsel wat ondersoek word.

Vrae vir oorweging

Wat is die presiese begrip wat leerders sal verken?

Watter aktiwiteite moet die leerders doen om met die begrip vertroud te raak?

Watter soort waarnemings en rekords moet die leerders byhou?

Watter soort opdragte sal die leerders benodig? Hoe kan jy die opdrag gee sonder

om die begrip bekend te maak?


Verduideliking

Die onderwyser moet gedurende die derde fase ’n bespreking oor die leerders se data

lei. Die onderwyser stel die nodige woordeskat, idees, begrippe, ens. bekend. Die

onderwyser en leerders kan ’n verduideliking vind vir die verskynsel wat ondersoek

word.

Vrae vir oorweging

Watter soort inligting of bevindings moet die leerders bespreek?

Hoe kan jy leerders help om hul bevindings op te som?

Hoe kan jy die leerders lei sonder om hulle te vertel wat hulle moes gevind

het, selfs al is hulle begrip nie volledig nie?

Watter “etikette” van begrip moet die leerders ontdek?

Waarom is die begrip belangrik?

Uitbreiding

Die onderwyser moet gedurende die vierde fase geleenthede vir leerders gee om hul

begrip uit te brei en te verbreed deur nuwe en/of verwante ervarings te voorsien wat

hulle kan toepas op dit wat hulle geleer het.

Vrae vir oorweging

Hoe kan jy by leerders se vorige ervarings inskakel?

Hoe hou die begrip met die doelwitte van die program verband?

Watter vrae kan gebruik word om leerders aan te moedig om die belang van

die begrip te ontdek?

Watter nuwe ervarings sal help om die begrip toe te pas of te verbreed?

Wat is die volgende begrip wat met die leerders se huidige begrip verband

hou?

Evaluering

Gedurende die vyfde en finale fase moet die onderwyser die leerders se begrip van die

konsep/verskynsel op ’n gepaste wyse assesseer en evalueer.

Vrae vir oorweging

Wat is die geskikte leeruitkomste wat jy moet verwag?

Watter tipe praktiese evalueringstegnieke kan die leerders doen om die

basiese prosesvaardighede te demonstreer?

Watter tegnieke is gepas vir leerders om die vaardighede te demonstreer?

Hoe kan prente help om te wys hoe goed hulle probleme kan deurwerk?

Watter tipe vrae sal help om te besin oor wat hulle ontdek het?

ONTWIKKELING VAN TAALVAARDIGHEDE: LEES EN SKRYF

Versterk leerders se taalvermoë terwyl tegnologie onderrig word, sluit die

‘gebalanseerde taalbenadering’ in as ’n strategie om tale te versterk (lees

en kyk; kommunikeer/bespreek, luister en skryf, praat)

Versterk tegnologiese taal deur woordmure te gebruik


Opsomming van BVVUE

BVVUE

Verkenning

Verduideliking Uitbreiding

Evaluering

Betrokkenheid

Prikkel belangstelling

Stimuleer nuuskierigheid

Aktiveer leerders se denke

Stel vrae

Deel leerders se idees en menings

Vergelyk leerders se idees

Begeleide aktiwiteit

Kreatiewe denke

Verken vrae en toets leerders se idees

Ondersoek en los probleme op

Toets voorspellings en hipotese

Teken waarnemings en idees aan

Gebruik en toepassing van begrippe en verduidelikings in nuwe kontekste

Herbou en verbreed verduidelikings vir nuwe kontekste

Verdere praktiese aktiwiteite of probleme om geleenthede te bied vir die toepassing, uitbreiding, vergelyking en uitklaring van idees

Vergelyk idees

Stel definisies en begrippe bekend

Verduidelik hul denke, idees en moontlike oplossings of antwoorde

Stel verduidelikings saam en regverdig dit deur middel van waarnemings en data

Monitor begrip

Beantwoord oop vrae deur waarnemings, bewyse en voorheen aanvaarde verduidelikings te gebruik

Evalueer sy of haar eie vordering en kennis

Vra toepaslike vrae wat verdere ondersoek sal aanmoedig


Basislyn Assessering

AKTIWITEIT B Maak ’n geskenkhouer

UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers hul maakvaardighede kan

demonstreer deur ’n geskenkhouer te maak wat tydens hierdie werkswinkel as ’n onderrighulpmiddel gebruik sal word.

METODE Individueel

INSTRUKSIES

Jy sal die volgende benodig: ’n skêr, liniaal, pen of potlood, gom en Bylae 16 aan die binnekant van die agterblad van hierdie dokument.

Knip die 2-dimensionele ontwikkeling uit van die verpakking vir ’n geskenkhouer

aangedui in bylae 16 (binnekant van die agterblad).

Maak kerwe op alle voulyne. (Dit word op die tekening as ’n gebroke lyn aangedui,

maar sal in ’n formele tekening as ’n dowwe konstruksielyn aangedui word.)

Vou in ’n 3-dimensionele voorwerp en smeer gom aan klappies.

(Die geskenkhouer sal as ’n hulpmiddel vir die ontwikkeling van jou grafiese

kommunikasievaardighede gebruik word.)

Skryf die betekenis van die volgende woorde neer:

i. 2-Dimensioneel (2-D):

ii. 3-Dimensioneel (3-D):


iii. Templaat:

iv. Ontwikkeling:

v. Kerf:

vi. Ruit:

Bespreek in groepe hoe julle regoor die kurrikulum taal in ’n tegnologie-les kan

behandel.

Bespreek in pare die eienskappe van die maakproses wat gebruik kan word vir die

assessering van die MAAK-komponent van die mini-PAT en verduidelik die rol van

die onderwysers in hierdie proses.


Konsolidasie deur fasiliteerder


MODULE 1

Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 1 Tipes lyne

UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers verskillende lyntipes in tekeninge kan benoem, identifiseer en beskryf.

METODE Individueel

INSTRUKSIES

Bestudeer die tabel hieronder

Gebruik ’n skerp potlood en trek die korrekte lyntipe in die spasie wat onder elke illustrasie gegee word. Fokus op die kwaliteit van jou lyn.

Lyntipe Lyn geïllustreer Beskrywing en waarvoor dit gebruik word

Konstruksielyn

Lyne is dowwe lyne wat

gebruik word wanneer ’n tekening beplan word

Sigbare lyn (Buitelyn)

Lyne is donkerder as die konstruksielyne. Dit is die lyne wat gebruik word om sigbare rande wys.

Verborge lyn

Lyne is kort strepies van gelyke lengte en spasiëring. Die lyne word gebruik om iets te wys wat verborge is,

byvoorbeeld soos ’n gaatjie of

’n rand – toon verborge detail.


Golwende lyn

Lyne is donkerder en word gebruik om aan te dui waar

dele van ’n voorwerp

verwyder is om dit op ’n bladsy te laat pas.

Maatlyn

100

Lyne wys die meting tussen twee punte en word fyn geteken. Eenhede is altyd in millimeter (mm), dus word die eenheid nie normaal op die tekening aangedui nie.

Senterlyn / Kettinglyn

Bestaan uit ’n lang lyn en ’n strepie wat herhaal word; word gebruik om die

senterlyne van ’n simmetriese voorwerp aan te dui.

Identifiseer en benoem die verskillende lyntipes in die tekening wat as Illustrasie 1 hieronder gemerk is

Illustrasie 1: Afmetings kan horisontaal, vertikaal, belyn of geroteer wees.


Afmeting is die proses om mates in ’n tekening aan te teken.

Bestudeer illustrasie 2 en teken dan die maatlyne op illustrasie 3 na.

Illustrasie 2 Illustrasie 3

Lys die uitdagings wat ervaar word wanneer leerders onderrig word om verskillende

lyntipes en maatlyne te gebruik en stel strategieë voor om dit te oorkom.



30

4 0

Geroteerde maatlyn

(R20 = radius van 20mm)

R20


Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 2 Vergroot of verklein die skaal UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om skaal korrek te lees, bereken en interpreteer.

METODE In pare en individueel

INSTRUKSIES 2.1 Berekening van skaal

Lees die volgende inligting en bestudeer die voorbeelde wat verskaf word.

Voorwerpe en produkte moet geskaal word want dit is in baie gevalle hopeloos te groot (of te klein) om die werklike grootte daarvan op papier te teken. Dit is belangrik om te onthou dat wanneer jy die skaal verklein of vergroot, al die afmetings met dieselfde

faktor gewysig moet word. ’n Verhouding word in die skaaltekeninge van kaarte en

geboue gebruik. Die skaal van ’n tekening = Tekenlengte : Werklike lengte

Verhoudings kan na breuke omgeskakel word, soos dit in wiskunde gebruik word.

As jou tekening byvoorbeeld ’n tiende van die werklike grootte moet wees, dan moet jy die werklike afmetings met tien deel om jou tekenafmetings te kry. D.w.s. verhouding is 10:100 (alle eenhede in millimeter)

Tekening = 10 = 1 antwoord 1:10 (verklein skaal)

i. Werklik 100 10 As jou tekening 10x groter moet wees: dan is die verhouding 100:10 (alle eenhede in millimeter)

Tekening = 100 = 10 antwoord 10:1 (vergroot skaal) ii.

Werklik 10 1 Let wel: Jy sal altyd die werklike afmeting (werklike lengte) op die skaaltekening aandui.


Werk in pare en bereken die skaal tot die verhoudings en dui aan of julle die skaal verklein of vergroot.

1. 100 : 25

______________________________________________________________________ 2. 20 : 60

______________________________________________________________________

3. 100 : 20 ______________________________________________________________________

4. 50 : 100 ______________________________________________________________________ LET WEL:

’n Skaaltabel word saamgestel deur al die afmetings te lys wat aangedui moet word; die tekengrootte daarvan en dan die werklike grootte.

Voltooi die skaaltabel hieronder vir ’n skaal van 1 : 10.

Afmeting Tekengrootte Werklike grootte

Totale lengte 100

Binnelengte 750

Totale hoogte 60

Binnehoogte 230

Breedte 550

Deursnee van sirkel 5

2.2 Gebruik van ruitlyne om skaal te interpreteer

Gebruik die ruitlyne om jou te help om die mobiele foon te skets wat hieronder

geïllustreer word.

Voltooi die skaal vir die tekening wat hierbo gedoen is: _____ : ______


Gebruik die ruitlyne om jou te help om die skaal te vergroot van die mobiele foon

wat hieronder geïllustreer word.

Voltooi die skaal vir die tekening wat hierbo gedoen is _____ : ____


2.3 Ontwikkel ’n onderrigplan

Bespreek in pare die strategieë om skaal vir ’n Graad 8- of Graad 9-klas te onderrig.

Gebruik ondergemelde opskrifte as riglyn vir jou bespreking en lesplan.

Bied jou lesplan op ’n vel koerantpapier vir die groep aan.

Onderrigmodel wat gebruik word om nuwe begrippe te onderrig

Wat kan jy gebruik? Wat sal jy doen?

1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag

Kry aandag deur hulle by ’n aktiwiteit

/ demonstrasie te betrek

Vra ’n vraag

Stel ’n probleem

Ontwikkel gedeelde norme

Bepaal gereedheid vir leer

Stel doelwitte vir leer

2 VERKENNING Los probleem op

Gebruik hul ervaring

Onderwyser verskaf agtergrond,

inligting, materiaal

Neem waar en luister

Moedig navrae aan

Struktureer navrae

3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste

twee stappe en vra vir

verduidelikings

Onderwyser plaas verduidelikings in

vakterminologie en prosedures

Bied nuwe inhoud aan

Ontwikkel taal en geletterdheid

Versterk konneksies

4 UITBREIDING Onderwyser stel uitdagings met ’n

nuwe voorbeeld of situasie

Moedig interaksie met nuwe bronne

aan

Verbreed, verryk en brei konsepte uit

Fasiliteer selfstandige gesprekke

Kweek hoër-orde denke

Monitor vordering

5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in

Summatiewe assessering aan die

einde van ’n begrip

Leerders ontvang terugvoer

Onderwysers doen verslag oor

uitkomste

Assesseer prestasie teen standaarde

Fasiliteer leerders se self-assessering




Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 3 Ortografiese projeksie UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ortografiese konvensies te verduidelik en toe te pas.


INSTRUKSIES 3.1 Assessering vir voorkennis

Lees deur die feiteblaaie genommer 1 en 2 en bespreek enige begrippe wat nie

verstaan word nie met ’n kollega.

Feiteblad 1 Ortografiese tekeninge staan ook as werkstekeninge of produksietekeninge bekend. Dit word

ook na verwys as ’n 2-dimensionele tekening.

WAT IS PROJEKSIE IN ’N TEKENING?

Enige voorwerp kan op baie verskillende maniere besigtig word. Wanneer ons ’n voorwerp op papier teken, gebruik ons punte, lyne of vlakke (oppervlakke) om ’n aansig aan te toon. Om verskillende aansigte te teken, gebruik ons ’n lyn om punte vanaf die huidige posisie te projekteer om ’n nuwe aansig te teken. WAT IS ORTOGRAFIESE TEKENINGE? Ortografiese tekeninge is ’n manier om ’n driedimensionele voorwerp met tweedimensionele aansigte te teken. Dit is akkurate tekeninge wat presies nagevolg word wanneer ’n finale ontwerp gedoen word. Dit bevat bepaalde inligting wat nodig is om ’n finale ontwerp te produseer. Besonderhede moet afmetings, materiale en konstruksie-opdragte insluit. ORTOGRAFIESE TEKENINGE IN DIE ALLEDAAGSE LEWE Ortografiese tekeninge word in enige tipe vervaardigingsbedryf gevind, insluitend argitekte, bouers en ander individuele handwerkers. WAAROM BENODIG ONS ORTOGRAFIESE TEKENINGE? Sonder ortografiese tekeninge sal ons nie dinge kan maak en bou volgens ’n plan nie. WATTER TOERUSTING HET EK NODIG? Jy sal vir eers ’n skerp potlood, liniaal, stel vierkante en miskien ’n kompas nodig hê.


VERSKILLENDE TIPES ORTOGRAFIESE TEKENINGE Daar is twee verskillende tipes ortografiese tekeninge. Die eerste word eerstehoekse projeksie genoem en word in die Verenigde Koninkryk gebruik en die tweede word derdehoekse projeksie genoem en word in die Verenigde State van Amerika gebruik. Ons sal in eerstehoekse ortografiese projeksie werk.

VERSKILLENDE AANSIGTE

Feiteblad 2 POSISIONERING VAN AANSIGTE

Noudat jy die drie verskillende aansigte het waarin ’n voorwerp geteken word, is dit belangrik dat jy leer hoe om dit te posisioneer. Graad 9-voorbeeld in die DBO

Sasol Inzalo-werkboek:

SY-AANSIG

Let wel:

Kies altyd die aansig met die sigbaarste detail as jou vooraansig.

Wanneer jy teken, teken altyd die sy-aansig met die sigbaarste detail.

Dit is nooit ’n goeie idee om byskrifte binne die tekening te skryf nie. Sien die Graad 9 tekening op die volgende bladsy as ’n beter voorbeeld.

Werk in pare en verwys na die KABV-beleidsdokument. Bepaal die minimum vlak

van toepassing wat ’n Graad 7-leerder moet hê wanneer hy of sy Graad 8 begin.

VOORAANSIG

Wanneer jy ’n voorwerp of ’n produk teken, kan jy dit in vier verskillende

aansigte teken: vooraansig, sy-aansig(te) en plan-/bo-aansig.

BO-AANSIG


Bestudeer die 3-dimensionele tekening van ’n struktuur met ’n oprit en ’n stel trappe

en vergelyk die tekening met die ortografiese aansig van ’n ‘soortgelyke’ ontwerp. Graad 9-voorbeeld in die DBO Sasol Inzalo-werkboek:

Werk in pare en vind en lys die foute in die ortografiese tekening wat gegee word vir die driedimensionele tekening hierbo. Gebruik die tabel hieronder vir julle antwoorde.

1.

2.

3.

4.

Vooraansig


3.2 Toets jou begrip van ortografiese projeksie

Werk individueel en teken die vorm wat hieronder in ortografiese projeksie gegee word. Gebruik die ruitpapier wat op die volgende bladsy verskaf word.

Opdrag:

1. Teken die voorwerp in ortografiese projeksie volgens ’n gepaste skaal. 2. Bepaal die korrekte oriëntasie van die antwoordblad vir jou tekening. 3. Beplan die uitleg van die tekening sodat dit netjies in die middel van die bladsy pas.

Voor-, sy- en bo-aansig. 4. Sluit alle sigbare, verborge en enige vierdimensionele lyne in.

5. Benoem alle aansigte; skryf ’n titel en jou naam op die vel tekenpapier.

Gebruik die assesseringsinstrument hieronder en assesseer ’n kollega se tekening.

Beskrywing Punte toegeken

Leerder se punte

Lynwerk (konsekwentheid en hoeke) 6

Netheid van die tekening (aanbieding) 3

Belettering (in HOOFLETTERS) 3

Korrektheid (interpretasie) 2

Uitleg (gebruik van spasie op die bladsy/beplanning) 2

Skaal (skrif en eweredigheid van die tekening) 1

Projeksielyne (konsekwentheid en geskiktheid) 4

Titel 1

Naam (voorletter en van) 1

Raam 2

TOTAAL 25


Konsolidasie deur fasiliteerder: verwys na Bylae 1 en bespreek die implikasie.


Aktiwiteit 3.2


MODULE 2

Strukture AKTIWITEIT 4 Beplan ’n les oor strukture UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ’n lesplan oor strukture met behulp van die BVVUE-onderrigmodel aan te bied.

METODE In pare

INSTRUKSIES Beplan ’n les oor strukture

Bestudeer onderstaande opsomming van die begrippe wat in Graad 8 en 9 onderrig moet word.

Die fasiliteerder sal vir elke paar ’n begrip gee waarmee ’n lesplan ontwikkel moet word.

Berei ’n lesplan voor deur die onderrigmodel wat op die volgende bladsy geïllustreer word, te volg.

Skryf jou lesplan op ’n vel koerantpapier neer en bied dit vir die groep aan.

Graad 8

Kwartaal 1

Graad 9

Kwartaal 1

Versterking: stutte, bint in dak.

Stabilisering: basisgrootte, basishoeke,

swaartepunt, grondankers.

Versterking van strukture deur gebruik te

maak van voue, buise, driehoekige webbe

en interne kruisverspanning.

Torings (skakel: elektriese stelsels, die

nasionale netwerk).

Komponente van raamstrukture: boog,

balk, vrydraende balk (kantelbalk), kolom.

Sterkte van materiaal onder die inwerking van

kragte: kompressie, spanning, wringing en

skuif.

Eienskappe van konstruksiemateriale: massa,

digtheid, hardheid, styfheid, buigsaamheid,

korrosie.

Gepastheid van materiaal (geskiktheid vir

doel) in terme van eienskappe, veiligheid en

koste-effektiwiteit.

Mini-PAT:

Raamstruktuur deur van meganismes

gebruik te maak.

Mini-PAT:

Identifiseer en los probleme op wat met ’n

gemeenskap ver af in die rivier verband hou.


Graad:

Onderwerp van les:



1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag Kry aandag deur hulle by

’n aktiwiteit / demonstrasie te betrek

Vra ’n vraag

Stel ’n probleem

2 VERKENNING Los probleem op Gebruik hul ervaring Onderwyser verskaf agtergrond, inligting, materiaal Neem waar en luister

3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste twee stappe en vra vir verduidelikings Onderwyser plaas verduidelikings in vakterminologie en prosedures

4 UITBREIDING Onderwyser stel

uitdagings met ’n nuwe voorbeeld of situasie Moedig interaksie met nuwe bronne aan Verbreed, verryk en brei konsepte uit

5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in Summatiewe assessering

aan die einde van ’n begrip Leerders ontvang terugvoer Onderwysers doen verslag oor uitkomste




Strukture AKTIWITEIT 5 Bou ’n eenvoudige model UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om as ’n groep te werk om ’n model te bou.

METODE Individueel en in groepe

INSTRUKSIES

Werk individueel en lees onderstaande gevallestudie en volg die fasiliteerder se opdrag.

Voorbeeld van ’n brug wat deur ’n leerder ontwerp is

Gerda se brug is ’n vakwerkbrug. Dit is 660 mm lank, 150 mm breed en 250 mm hoog. Die balke is van

plastiese strooitjies / papierbuise gemaak en word met spelde / papierhegters verbind. Die twee balke

het elk vyf gelyke driehoekige rame. Die dek het ’n oppervlak wat van gelamineerde papier / riffelkarton

gemaak is.


5.1 Die fasiliteerder sal die volgende begrippe as ’n bemagtiging aktiwiteit demonstreer;

Hoe om ’n vel papier te versterk deur dit in ’n ’strooitjie’ op te rol.

Hoe om plastiese strooitjies te verbind.

5.2 Werk in groepe van vier en besluit oor ’n gepaste skaal en PLAN vir die maak van Gerda

se Model van ’n Brug, gegewe die materiaal wat deur die fasiliteerder verskaf word.

Ontwerpnotas / Tekeninge

5.3 Ken ’n taak aan elke lid van die groepe toe vir die maak van die brug en dui die

uiteensetting van die werk hieronder aan:

Lid A

Lid B

Lid C

Lid D

5.4 Gebruik die materiaal wat verskaf is en bou die Model van die Brug soos beplan.




MODULE 3

Stelsels en Beheer: Meganies AKTIWITEIT 6 Ratverhoudings UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die verhoging en verlaging van ratwisseling te verduidelik en eenvoudige berekeninge te doen om ratverhoudings aan te dui.

METODE In pare

INSTRUKSIES 6.1 Bestudeer die feiteblad hieronder en Bylae 3

Feiteblad:

Illustrasie 1 is van twee reguittandratte wat verbind. Wanneer ratte verbind, sê ons dat hulle

inkam. Die insetrat word die dryfrat genoem en die pyltjie dui aan dat dit kloksgewys sal draai.

Die aangedrewe rat of uitsetrat sal in ’n antikloksgewyse rigting draai. Let daarop dat

aangesien die dryfrat 5 tande het en die aangedrewe rat 10 tande het, die dryfrat twee volle

revolusies sal draai vir die aangedrewe rat om een revolusie te draai. Dit kan aangedui word as

’n ratverhouding van 2 : 1. Dit sal ons ’n MEGANIESE VOORDEEL (verhoging van wringkrag)

gee, want die draaispoed van die uitsetrat is stadiger as die draaispoed van die insetrat. Dit

word ook na verwys as verlaging van ratwisseling aangesien die uitset stadiger as die inset

draai.

Illustrasie 1: Klein dryfrat en groot aangedrewe rat


Illustrasie 2 wys die dryfrat as die groter rat en die aangedrewe rat as die kleiner rat.

Wanneer die dryfrat nou een revolusie draai, sal die aangedrewe rat twee revolusies

draai. Dit sal aangedui word as ’n ratverhouding van 1 : 2. Hierdie ratverhouding sal ’n

SPOEDVOORDEEL gee (vermindering van wringkrag) aangesien die uitsetrat vinniger

as die insetrat sal draai. Dit word ook na verwys as verhoging van ratwisseling.

Illustrasie 2: Groot dryfrat en klein aangedrewe rat

Illustrasie 3 is van ’n dryfrat en ’n aangedrewe rat wat ewe groot is. Die kleiner rat in

die middel word die tussenrat genoem. ’n Tussenrat draai tussen ’n dryfrat en ’n

aangedrewe rat. Dit laat die dryfrat en die aangedrewe ratte om in dieselfde rigting te

draai. ’n Tussenrat verander nie die meganiese voordeel van ’n ratstelsel nie. Wanneer

twee ratte inkam, draai dit in teenoorgestelde rigtings. Dit word kontrarotasie genoem.

Wanneer ’n tussenrat tussen twee ratte gebruik word, is die rigting van rotasie van die

dryfrat en aangedrewe rat dieselfde.

Illustrasie 3: Tussenrat


6.2 Bestudeer die illustrasie hieronder en beantwoord die vrae wat volg.

i. Hoeveel keer moet jy rat B draai om rat A een keer te laat draai?

_______

Die ratverhouding sal _______ (rat B) tot ________ (rat A) wees

ii. Hoeveel keer moet jy rat C draai om rat B een keer te laat draai?

_______

Die ratverhouding sal _______ (rat C) tot ________ (rat B) wees

iii. As rat A een keer gedraai word, hoeveel keer sal rat C draai?

Die ratverhouding sal _______ (rat A) tot ________ (rat C) wees

iv. Wat is die vergelyking tussen die ratverhoudings van die groter ratte teenoor die

kleiner ratte?

v. Trek ’n kring om die regte woord: Die kleiner ratte draai altyd VINNIGER /

STADIGER as die groter ratte as dit in serie verbind is.



Rat A = 60 tande

Rat B = 40 tande

Rat C = 20 tande


Stelsels en Beheer: Meganies AKTIWITEIT 7 Beplan ’n les oor meganiese voordeel UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ’n lesplan oor meganiese voordeel met behulp van die beginsels van die BVVUE-onderrigmodel aan te bied.

METODE In groepe

INSTRUKSIES

Bestudeer onderstaande opsomming van die begrippe wat in Graad 8 en 9 onderrig moet word.

Berei ’n lesplan voor om leerders in meganiese voordeel te onderrig deur gebruik te maak van een van die volgende meganismes wat deur die fasiliteerder aangewys word; hefbome, ratte (reguittand), katrolle en hidroulika / pneumatika.

Berei ’n lesplan voor deur die onderrigmodel wat op die volgende bladsy geïllustreer word, te volg.

Skryf jou lesplan op ’n vel koerantpapier neer en bied dit vir die groep aan.

Graad 8 Kwartaal 3

Graad 9 Kwartaal 2

Eenvoudige meganismes as komponente van

meer komplekse masjiene wat ontwerp is om

gebruikers van ’n meganiese voordeel te

voorsien:

• Gekoppelde hefboomstelsels.

• Ratte (koppel aan Kwartaal 1: reguittand, keël,

tandstang en kleinrat, wurm).

• Ratte - dryfrat, tussenrat, gedrewe,

snelheidsverhouding/krag vermenigvuldiging.

• Bandgedrewe en kettinggedrewe stelsels -

kettingblok, fiets of motorfiets tandrat.

• Hidrouliese/pneumatiese stelsels.

• Meganiese voordeel - insluitend

eenvoudige berekeninge.

• Stelseldiagramme.

Wisselwerkende meganiese stelsels en sub-stelsels.

• Hidrouliese beginsels: nie-saampersbaarheid van

vloeistowwe, druk in vloeistowwe, oordra van krag.

• Hidrouliese/pneumatiese stelsels wat beperkers

gebruik, eenrigtingkleppe: hidrouliese pers/domkrag.

• Ratstelsels - reguittand, keël, tandstang en

kleinrat, wurm

• Meganiese beheermeganismes - sperrat en klink,

klampe, fietsremme, skyfremme.

• Bandaangedrewe stelsels met meer as een trajek.

• Katrolstelsels - vaste katrol, bewegende katrol, en

veelvoudige katrolle (katrolstel).

• Stelsels waar meganiese, elektriese of

pneumatiese stelsels gekombineer word.

Mini-PAT: Mynskagtoring

Mini-PAT: Identifiseer en los probleme op wat opgelos kan word deur meganiese stelsels te integreer met elektries/elektronika of hidroulika of pneumatika.


Ontwikkel ’n onderrigplan

Gebruik ondergemelde opskrifte as riglyn vir jou bespreking en lesplan.

Bied jou lesplan op ’n vel koerantpapier vir die groep aan.



1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag

Kry aandag deur hulle by ’n

aktiwiteit / demonstrasie te betrek

Vra ’n vraag

Stel ’n probleem

Ontwikkel gedeelde norme

Bepaal gereedheid vir leer

Stel doelwitte vir leer

2 VERKENNING Los probleem op

Gebruik hul ervaring

Onderwyser verskaf agtergrond,

inligting, materiaal

Neem waar en luister

Moedig navrae aan

Struktureer navrae

3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste

twee stappe en vra vir

verduidelikings

Onderwyser plaas verduidelikings

in vakterminologie en prosedures

Bied nuwe inhoud aan

Ontwikkel taal en geletterdheid

Versterk konneksies

4 UITBREIDING Onderwyser stel uitdagings met ’n

nuwe voorbeeld of situasie

Moedig interaksie met nuwe

bronne aan

Verbreed, verryk en brei konsepte

uit

Fasiliteer selfstandige gesprekke

Kweek hoër-orde denke

Monitor vordering

5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in

Summatiewe assessering aan die

einde van ’n begrip

Leerders ontvang terugvoer

Onderwysers doen verslag oor

uitkomste

Assesseer prestasie teen standaarde

Fasiliteer leerders se self-assessering




MODULE 4

Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 8 Skuinsprojeksie

UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir skuinsprojeksie te demonstreer.

METODE Individueel en in pare

INSTRUKSIES

Lees die inligting hieronder en bestudeer die illustrasies van ’n KUBUS wat in skuinsprojeksie geteken is.

Voltooi aktiwiteit 8.1, 8.2, 8.3 en 8.4.

’n Skuinstekening is ’n 2-dimensionele aansig van ’n voorwerp met ’n gedwonge diepte

om dit ’n 3-dimensionele aansig te gee. Een manier om ’n skuinsaansig te teken is om

die vooraansig van die voorwerp waarna jy kyk in twee dimensies te teken, m.a.w. plat,

en dan die ander kante teen ’n hoek van 45 grade te teken,

maar in plaas daarvan om die kante volle grootte te teken,

word dit slegs met die helfte van die diepte geteken, wat ’n

‘gedwonge’ diepte skep – dit voeg ’n element van realisme by

die voorwerp. Selfs met hierdie ‘gedwonge diepte’ lyk

skuinstekeninge baie onoortuigend op die oog. Om hierdie

rede word skuinstekeningee selde deur professionele ontwerpers en ingenieurs

gebruik.

Helfte van die diepte

Die lengte en hoogte word as horisontale en

vertikale lyne getrek

’n Hoek van 45°

Die voorkant as ’n

2D-aansig

’n Hoek van 45°


8.1 Voltooi ’n KUBUS in skuinsprojeksie deur die as as ’n riglyn te gebruik.

8.2 Voltooi ’n skuinstekening van die wig hieronder volgens ’n skaal van 1 : 1.

Die afmetings van die volle blok is 60 x 35 x 35 mm.

NB: Teken altyd die oorspronklike volle blok eerste en sny dan die nodige gedeeltes

weg.


8.3 Maak ’n ontwerpskets (vryhand) in skuinsprojeksie van die draaitafel hieronder

aangedui. Aangesien dit ’n ontwerpskets is, word dit nie volgens enige werklike

afmetings geteken nie; die skets moet egter in verhouding wees.


Voltooi die onderstaande tabel deur die graad en kwartale aan te dui waarin die

vaardigheid in die Senior Fase vereis word. Die kursusgangers sal hul KABV-

beleidsdokument benodig.

Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4

Graad 7

Graad 8

Graad 9


Konsolidasie deur fasiliteerder Bevestig die korrektheid van hul bevindings.


Grafiese kommunikasievaardighede

AKTIWITEIT 9 Isometriese projeksie UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir isometriese projeksie te demonstreer.

METODE Individueel en in pare

INSTRUKSIES

Lees die inligting hieronder en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.

Voltooi aktiwiteit 9.1, 9.2, 9.3 en 9.4.

Wat is ’n ISOMETRIESE TEKENING?

’n Isometriese tekening is ’n geïllustreerde voorstelling (prent) van ’n voorwerp wat drie kante

van die voorwerp gelyktydig aantoon. Alle skuinslyne word teen ’n hoek van 30° getrek.

In ’n isometriese tekening is al drie die vlakke van ’n voorwerp terselfdertyd sigbaar. Dit

beteken dat drie dimensies op die tekening aangetoon word. Een hoek word geteken naaste

aan die persoon wat na die voorwerp kyk. Uit hierdie hoek word drie lyne getrek. Hierdie lyne

word isometriese asse genoem. Die afmetings van die voorwerp word op hierdie asse

gemeet en gemerk. Die isometriese asse bestaan uit drie lyne, naamlik ’n loodregte lyn op

die basis en twee skuins (hellende) lyne wat teen 30°

getrek word, een aan die linkerkant van die loodregte

lyn en een aan die linkerkant. Alle lyne parallel aan die

isometriese asse staan as isometriese lyne bekend.

Alle lyne wat nie parallel aan die isometriese asse is nie,

staan as nie-isometriese lyne bekend. Afmetings word

slegs langs isometriese lyne gemeet en nie vanaf nie-isometriese lyne nie.

Alle vertikale lyne op die voorwerp word as vertikale lyne op die tekening getrek. Alle lyne wat

horisontaal op die voorwerp is, word teen 30° tot die horisontaal op die papier getrek.

Isometriese tekeninge toon drie kante van ’n voorwerp wat sigbaar is; en drie kante wat nie

met die oog gesien word nie. Die illustrasie van die voorwerp:

i. is ’n prenttekening en duidelike aansig ii. help ons om die voorwerp se vorm te visualiseer

iii. is ’n ware beeld van hoe die voorwerp gesien word.


Basiese stappe met die skets van ’n isometriese tekening

Stap 1: Trek ’n basislyn: horisontaal, enige lengte.

Stap 2: Trek ’n vertikale lyn tot ’n middelpunt op die horisontale lyn. Stap 3: Trek twee lyne 30° vanaf die middelpunt na albei kante. Stap 4: Meet die lengte, breedte en dikte van die blok. Stap 5: Trek twee lyne 30° vanaf die merk van die hoogte. Stap 6: Trek vertikale lyne om 30° lyne bo en onder bymekaar te laat kom. Stap 7: Trek 30° lyne na die binnekant om die boonste gedeelte te voltooi. Stap 8: Vul alle verborge lyn in. Stap 9: Vee lyne uit wat die eindpunte oorkruis. Stap 10: Gebruik korresponderende lyne om die sigbare en verborge lyne te voltooi.

NB: Gaan alle hoeke na; dit moet drie lyne hê wat in elke hoek bymekaar kom.

Isometriese tekeninge in verskillende posisies:

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.ul.ie%2F~rynnet%2Fkeanea%2Fisometri.htm&ei=yiW2VK34Lon5Uu7EgZAO&bvm=bv.83640239,d.d24&psig=AFQjCNH6YKxgJUUO2FGqZUtYazM3i1sARQ&ust=1421309756566604

http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fwww.ul.ie%2F~rynnet%2Fkeanea%2Fisometri.htm&ei=yiW2VK34Lon5Uu7EgZAO&bvm=bv.83640239,d.d24&psig=AFQjCNH6YKxgJUUO2FGqZUtYazM3i1sARQ&ust=1421309756566604


9.1 Trek die sigbare lyne vir die kubus in die isometriese posisie en voltooi dan die

kubus met die as aangedui en voeg die verborge lyne by.

9. 2 Trek met ’n liniaal op die ruit hieronder ’n reghoekige blok in enige geskikte

isometriese posisie. Wys alle sigbare en verborge lyne. Die afmetings van die blok

is: 35 x 20 x 10 mm. (Geteken volgens ’n skaal van 2 : 1)


9.3 Drie aansigte van ’n blok in die vorm van die letter “L” word gegee as deel van ’n

ONVOLTOOIDE konstruksie-ortografiese tekening. Skets vryhand die gevormde blok

in ’n isometriese posisie. Aangesien dit ’n ontwerpskets is, is geen afmetings nodig nie,

maar die tekening moet in verhouding wees. Gebruik berapingstegnieke om skakering,

skaduwee en tekstuur by die voorwerp te voeg.

SY-AANSIG VOORAANSIG

BO-

AANSIG


Voltooi die onderstaande tabel deur die graad en kwartale aan te dui waarin die




Graad 7

Graad 8

Graad 9

Konsolidasie Terugvoer deur deelnemers

Konsolidasie deur fasiliteerder Bevestig die korrektheid van hul bevindings.


Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 10 Eenpunt-perspektief UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir eenpunt-perspektief te demonstreer.

METODE In pare en individueel INSTRUKSIES Lees die volgende inligting en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.

Voltooi aktiwiteit 10.1, 10.2 en 10.3.

Eenpunt-perspektief (een verdwynpunt)

’n Tekening het ’n eenpunt-perspektief wanneer dit slegs een verdwynpunt op die

horisontale lyn bevat. Hierdie tipe perspektief word gewoonlik gebruik vir beelde van

paaie, spoorlyne, gange of geboue met ’n aansig waar die voorkant direk na die

kyker gerig is. Enige voorwerpe wat bestaan uit lyne wat eerder direk parallel met die

kyker se siglyn is of direk loodreg (die balke van die

spoorlyn) is, kan met ’n eenpunt-perspektief

verteenwoordig word. Hierdie parallelle lyne loop ineen by

die verdwynpunt.

Werk in pare en probeer die volgende:

a) Met jou kollega wat aan die ander kant van die kamer

staan, posisioneer jou handpalm op so ’n manier dat dit

lyk asof jou kollega op jou handpalm staan.

b) Gebruik ’n vinger en jou duim van een hand en meet die hoogte van jou kollega. Wat

gebeur as jy nader of verder weg beweeg?

10.1 Voltooi die onderstaande kubus in eenpunt-perspektief. (Moenie ’n liniaal gebruik nie)

VP Horisontale lyn

Grondvlak


10.2 Bestudeer die voorwerpe op werksblad 1. Voltooi die vorms in eenpunt-

perspektief en voeg voldoende dikte by. Die kubus is vir jou voltooi en drie

ander voorwerpe is begin. Gebruik ’n reguit rand om die tekeninge te voltooi.

’n Uitgebreide geleentheid

In die kamer hieronder, teken ’n reghoekige boks wat op die vloer in die middel

van die kamer geplaas is. Dit moet sonder ’n liniaal gedoen word. Wys alle konstruksie- en projeksielyne.

10.3 Voltooi die onderstaande tabel deur die grade en kwartale aan te dui waarin die

vaardigheid in die Senior Fase vereis word. (Die kursusgangers sal hul KABV-

beleidsdokument benodig.)


Graad 7

Graad 8

Graad 9


Konsolidasie deur fasiliteerder (Bevestig die korrektheid van hul bevindings)

PLAFON

Venster

Agtermuur

MUUR MUUR

VLOER

VP


WE

RK

BL

AD

1:

Ee

np

unt-

pers

pektief A

ktiw

ite

it 1

0.2

VP


Grafiese Kommunikasievaardighede AKTIWITEIT 11 Tweepunt-perspektief UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir tweepunt-perspektief te demonstreer.


INSTRUKSIES

Lees die volgende inligting en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.

Voltooi aktiwiteit 11.1, 11.2, 11.3, 11.4, 11.5 en 11.6

Tweepunt-perspektief (twee verdwynpunte)

Perspektief in die grafiese kunste is ’n geskatte verteenwoordiging, op ’n plat

oppervlak (soos papier), van ’n beeld soos dit met die oog gesien word. Die twee

kenmerkendste eienskappe van perspektief is dat voorwerpe kleiner is soos die afstand

vanaf die kyker toeneem; dat dit verkort is, d.w.s. die grootte van ’n voorwerp se

afmetings langs die siglyn is relatief korter as afmetings oor die siglyn.

Perspektief is ’n realistiese manier om voorwerpe in 3D te teken. Ons het reeds gekyk na eenpunt-perspektief, tweepunt-perspektief met gebruik van twee

verdwynpunte en wanneer ’n voorwerp op hierdie wyse geteken word, is dit selfs meer

realisties as wat sou wees as dit met ’n enkele verdwynpunt geteken is

Van onder

Straatvlak / Kop-aan-kop

Van bo

http://en.wikipedia.org/wiki/Graphic_arts


11.1 Voltooi ’n tweepunt-perspektief-aansig van die gegewe kubus.

Die tekening is vir jou begin met die HOOGTELYN aangedui

en die twee verdwynpunte in plek.

Die illustrasies hieronder dui verskillende gesigspunte aan waaruit ’n voorwerp gesien

kan word.

VP regs

Hoë gesigspunt

VP links Horisontale

lyn


Voorbeeld van die lyne van ’n gebou wat uitgebrei is om die verdwynpunte & die

horisontale lyn te vind.

11.2 Voltooi die stelling hieronder.

Is die voorbeeld uit ’n ‘hoë’, ‘middel’ of ’n ‘lae’ gesigspunt geteken? Antwoord:

Ek dink die voorbeeld is uit ’n ___________ geteken, want

11.3 Voltooi die drie tekeninge in tweepunt-perspektief op Werksblad 1. Dit is reeds

begin.

11.4 Kyk nou of jy die trapvormige blok op Werksblad 2 in tweepunt-perspektief kan

voltooi (die tekening is reeds vir jou begin).

11.5 ’n Artistieke tekening van ’n boek word in tweepunt-perspektief aangedui op

Werksblad 3. Teken ’n artistieke aansig van enige eenvoudige voorwerp, bv. ’n

uitveër, in tweepunt-perspektief. Gebruik alle berapingstegnieke en kleur om die

skets te versterk.

11.6 Voltooi die onderstaande tabel deur die grade en kwartale aan te dui waarin die




Graad 7

Graad 8

Graad 9


Konsolidasie deur fasiliteerder (Bevestig die korrektheid van hul bevindings)

Gebou

VP regs

VP links

Horisontale lyn


WE

RK

BL

AD

1:

Tw

eep

un

t-p

ers

pektief A

ktiw

ite

it 1

1.3


Voltooi die perspektieftekening hieronder.

WERKBLAD 2: Tweepunt-perspektief Aktiwiteit 11.4 Trapvormige blok

VP regs

VP links

Horisontale lyn

VP regs

VP links

Horisontale lyn


WERKBLAD 3: Tweepunt-perspektief Aktiwiteit 11.5 Artistieke aansig

VP regs

VP links

Horisontale lyn


Grafiese Kommunikasievaardighede

AKTIWITEIT 12 Vierkantige gidsraam

UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die tekenbeginsels vir vierkantige gidsrame te demonstreer.

METODE Individueel

INSTRUKSIES

Lees die volgende inligting en bestudeer die illustrasies wat verskaf word.

Voltooi aktiwiteit 12.1, 12.2 en 12.3.

Die meeste mense is nie in staat om net ’n potlood op te tel en dadelik te begin om ontwerpsketse te maak wat alles oor ’n idee kommunikeer nie. Dit is gewoonlik nodig dat iemand jou ’n paar van die basiese reëls oor verhouding, lyn en vorm wys, maar ‘eenvoudige vierkantige gidsrame’ behoort jou te help om ’n goeie poging in sketswerk aan te wend.

Die beginpunt is om ’n eenvoudige buitelyn van die vorm of vorms van jou idee te skets.

Vierkantige gidsrame is dus ’n vinnige en doeltreffende manier om ingewikkelde 3D-vorms te teken.

Skets van ’n huis wat twee gidsrame aandui. Die ontwerp word bygevoeg deur donker en ligte lyne te gebruik.

Stap 1 Stap 2 Stap 3

Drie stappe om ’n flits met behulp van vierkantige gidsrame te skets.


12.1 Teken vierkantige gidsrame op die vergrote skets van die flits hieronder aangedui.

Vierkantige gidsrame kan ook gebruik word om ’n sirkel akkuraat in ’n isometriese

tekening of in ’n perspektiewe aansig te teken, soos hieronder aangedui.


Hoe om ’n sirkel vryhand te skets

• Skets ’n vierkantige gidsraam. Moenie ’n liniaal gebruik nie.

• Skets lyne van een hoekpunt na die ander.

• Merk die posisies C vanaf die middel van elke kant.

• Merk punte D op die hoeklyne, halfpad tussen die middel en elke hoek.

• Merk punte E halfpad tussen die D’s en die hoeke.

• Skets ’n booglyn om die C’s en die E’s te koppel; C-E-C-E-C-E-C-E.

• Jy het ’n sirkel geskets. Maak nou die sirkel se buitelyn dikker.


Hom om ’n sirkel isometries te skets

Die volgende stappe dui die metode aan wat gebruik word om ’n sirkel of enige

onreëlmatige vorm in ’n isometriese posisie te skets.

1.

2. 3.

4. 5. 6.

7. 8 9.

12.2 Beskryf die aksie wat jy vir elk van die 9 stappe hierbo waarneem.

1.


12.3 Maak ’n vryhandskets van die gegewe onreëlmatige vorm in enige isometriese

vlak.

Die dikte van die blok hout is 25 mm.

Gebruik ’n skaal van 1:1

Wys alle konstruksielyne wat gebruik word om die boog en die sirkel te skets.

Basislyn



Verwys na Bylae 1, 2 en 12 en bespreek die implikasie.


MODULE 5

Stelsels en Beheer: Elektries / Elektronies AKTIWITEIT 13 Die onderrig van elektriese/elektroniese stroombane UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om ’n elektroniese stroombaan

te bou, ’n kringdiagram te teken en ’n lesplan vir ’n elektroniese konsep te ontwikkel wat op BVVUE gegrond is. METODE In pare en in groepe

INSTRUKSIES

Bestudeer die opsomming van die begrippe wat in Graad 8 en 9 onderrig moet word.

Voltooi die instruksies 13.1, 13.2 en 13.3.

Graad 8 Kwartaal 4 Graad 9 Kwartaal 3

Basiese elektriese stroombaan:

Stroombaandiagramme, konvensies en

simbole van komponente.

Invoertoestelle, beheertoestelle,

uitsettoestelle.

Ontwerp van ’n stroombaan (eenvoudig) en

interpretasie van ’n stroom.

Stroombane met meer as een inset- of

beheertoestel.

Elektriese energiebronne (insluitend

onwettige aansluitings):

Bronne van gelykstroom: elektrochemiese

selle, fotovoltaïese selle.

Bronne van wisselstroom: genererend

(termies en afwisselend).

Verspreiding van WS-elektrisiteit: die

nasionale netwerk, transformators (’n

toepassing van elektromagnetisme).

Ohm se wet: kwalitatiewe behandeling.

Logiese funksies:

o EN logika (serie); waarheidstabel.

o OF logika (parallel); waarheidstabel.

Elektroniese stelsels en beheer: Hoe eenvoudige

elektroniese stroombane en toestelle gebruik word

om ’n uitset op ’n inset te laat reageer. Leerders moet

in staat wees om ’n gegewe elektroniese

stroombaandiagram te lees en die komponente in ’n

werkende stroombaan saam te stel.

Insetkomponente: elektrochemiese selle,

fotovoltaïese selle.

Bergingskomponente: elektrochemiese selle,

kapasitors.

Beheerkomponente: skakelaars, resistors,

diodes, ligemissiediodes (LED), transistors.

Sensorkomponente: termistors, ligafhanklike

resistors (LAW).

Uitsetkomponente: lamp, gonser/klok,

ligemissiediodes (LED).

Weerstandkodes.

Ohm se wet: kwantitatiewe behandeling met

grafieke en berekeninge.


Kwartaal 4 Assessering Mini-PAT (DM) Taak: Dubbele skakelaarstelsel soos ’n stroombaan vir ’n alarm met ten minste twee paniekknoppies in verskillende kamers of ’n soortgelyke konsep deur die gebruik van EN of OF logiese funksies.

Kwartaal 3 Assessering Mini-PAT (OOMEK) Taak: Identifiseer ’n probleem wat deur ’n elektroniese stroombaan opgelos kan word. Monteer ’n gegewe elektroniese stroombaan en ontwerp ’n toestel wat die stroombaan kan benut om die probleem op te los.

13.1 Werk in pare en kies ’n Graad. Bou ’n geskikte oplossing as antwoord op ’n

moontlike probleem wat as ’n mini-PAT opgelos moet word.

Gebruik die hulpbronne wat voorsien is in die elektrisiteit-/elektronikastel.

13.2 Teken ’n kringdiagram van die stroombaan van jy gebou het.

13.3 Een van die volgende begrippe sal aan groepe toegeken word: Logikahekke of

Ohm se Wet om ’n lesplan te ontwikkel volgens die onderrigmetode wat op die

volgende bladsy voorsien word.


Bespreek in groepe die strategieë om hierdie begrippe in die klas te onderrig en

gebruik onderstaande opskrifte om die bespreking te lei.



1 BETROKKENHEID Prikkel leerders se aandag Kry aandag deur hulle by ’n aktiwiteit / demonstrasie te betrek Vra ’n vraag

Stel ’n probleem

2 VERKENNING Los probleem op Gebruik hul ervaring Onderwyser verskaf agtergrond, inligting, materiaal Neem waar en luister

3 VERDUIDELIKING Onderwyser lei leerders na eerste twee stappe en vra vir verduidelikings Onderwyser plaas verduidelikings in vakterminologie en prosedures

4 UITBREIDING Onderwyser stel

uitdagings met ’n nuwe voorbeeld of situasie Moedig interaksie met nuwe bronne aan Verbreed, verryk en brei konsepte uit

5 EVALUERING Sluit formatiewe assessering in Summatiewe assessering

aan die einde van ’n begrip Leerders ontvang terugvoer Onderwysers doen verslag oor uitkomste




MODULE 6

Bestuur van Tegnologie AKTIWITEIT 14 Bestuur van die mini-PAT UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om te verduidelik wat

die proses is om die implementering van die mini-PAT in ’n klas te bestuur.

METODE In pare

INSTRUKSIES

Hulpbronne

NKV, KABV SF Tegnologie, enige goedgekeurde handboek en Bylae 4 Lees onderstaande aantekening en antwoord instruksies 14.1 tot 14.3

Aantekening

Daar word vereis dat leerders elke kwartaal ’n mini-PAT moet voltooi – Praktiese

assesseringstake (mini-PAT) en ’n toets of eksamen as deel van hul formele,

aangetekende skoolgebaseerde assessering (SBA).

14.1 Verwys na die jaarlikse onderrigplan soos uiteengesit in die NKV KABV SF vir

Graad 8 en 9 Tegnologie oor kwartaal 1 tot 4.

(Verwys na Bylae 4 as ’n voorbeeld vir Graad 8 Kwartaal 2).

14.2 Kies ’n graad en ’n kwartaal en gebruik die templaat wat op die volgende bladsy

voorsien is as ’n voorbeeld van hoe die mini-PAT gestruktureer is om leerders te

help om die toepaslike kennis en vaardighede aan te leer.

14.3 Die bemagtigings aktiwiteite is bedoel om leerders voor te berei om goed te presteer in hul formele assesseringstake (mini-PAT/eksamen/toetse) wat elke kwartaal uitgevoer word. Verwys na die KABV in jou geselekteerde graad en kwartaal en verduidelik hoe dit in die beplanningstabelle voorgestel word.




Mini-PAT Beplanningstabel 14 2

Graad 8/9 Kwartaal: 1, 2, 3 of 4

Begrip

Inhoud

Verwagte vaardighede

Tydstoekenning

Hulpbronne benodig


Bestuur van Tegnologie AKTIWITEIT 15: Rolle en verantwoordelikhede van die Departementshoof / Vakhoof UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om die sleutelaktiwiteit te noem waarvoor ’n departementshoof verantwoordelik is om die doeltreffende implementering van die kurrikulum te bestuur.

METODE In pare

INSTRUKSIES

Hulpbronne:

Bylae 5: Rolle en verantwoordelike van ’n departementshoof, Bylae 6: Proseskaart vir

die raamwerk vir die bestuur van gehalte-implementering van die kurrikulum

Bestudeer die posbeskrywing van ’n departementshoof, soos aangebied in

Bylae 5, en noem die verantwoordelikhede wat in hierdie beleid uiteengesit

word om ’n departementshoof behulpsaam te wees met die doeltreffende

bestuur van sy of haar departement.


Vergelyk jou lys van verantwoordelikhede met die aspekte gelys in die proseskaart

vir die raamwerk vir die bestuur van gehalte-implementering van die kurrikulum

(Bylae 6) en verduidelik jou verantwoordelikheid ter ondersteuning van die

volgende:

Die onderwyser/s wat aangewys is om die vak te onderrig:

Die tempo van onderrig en leer:

Die monitering van leerderprestasie:

Die gehalte van assesserings wat deur onderwysers opgestel word:

Aantekening van assessering:

Voorsiening van LOOM:

Voorsiening van verbruikbare hulpbronne:




Bestuur van Tegnologie AKTIWITEIT 16 Monitering van onderrig, leer en assessering UITKOMS Na afloop van hierdie aktiwiteit moet deelnemers in staat wees om te verduidelik waarom dit belangrik is om die implementering van die kurrikulum te monitor.

METODE In pare en in groepe

INSTRUKSIES

Hulpbronne: Bylae 7: Monitering van die Jaarlikse Onderrigplan; Bylae 8: Departementshoof - Opsomming van Monitering; Bylae 9: Modereringsinstrument vir Tegnologie-toetse/-eksamens: Bylae 10 Modereringsinstrument vir die mini-PAT; Bylae

11: Distriksondersteuning – Instrument vir Skoolbesoeke.

Bespreek in pare kortliks die gebruik van template om onderrig, leer en assessering

in skole te monitor en ondersteun.

Lys twee voordele van die gebruik van template om onderrig, leer en assessering te

monitor.

Die fasiliteerder sal twee van die bylaes hierbo aan elke groep van vier toeken

Bespreek in jul groep die twee toegekende bylaes en bied ’n SWOT-ontleding vir

elk op ’n vel koerantpapier aan.


SWOT-ONTLEDING:

STERK PUNTE

SWAK PUNTE

GELEENTHEDE

BEDREIGINGS

SAMEVATTING Terugvoer deur deelnemers en die deel van goeie praktyke.


DANKIE VIR U DEELNAME


Bylaes

Bylae 1 Grafiese kommunikasievaardighede (NKV KABV Tegnologie bladsy 50)

Teg

no

log

ie-t

eken

ing

e

Skets

e e

n W

erk

ste

kenin

ge

Graad

7

Vryhandsketswerk.

2D-aansig van een aansig volgens skaal geteken met die korrekte lyntipes en

afmetings.

3D-skuinstegniek: 45º kabinetprojeksie volgens skaal met die korrekte

lyntipes en afmetings.

Lyntipes: buitelyne, konstruksielyne, lyne met verborge detail.

Graad

8

Vryhandsketswerk.

2D-aansig van een aansig volgens skaal geteken met die korrekte lyntipes en

afmetings volgens konvensies.

3D-isometriese projeksie 30º: geteken deur onderliggende ruitpapier volgens

skaal te gebruik met die korrekte lyntipes en afmetings. Lyntipes: buitelyne,

konstruksielyne, lyne met verborge detail, senterlyne, golwende lyne.

Graad

9

Vryhandsketswerk.

2D-werkstekeninge in eerstehoekse ortografiese projeksie: elementêre

gebruik van instrumente.

3D-isometriese projeksie: 30º geteken deur die gebruik van onderliggende

ruitpapier volgens skaal, korrekte lyntipes en afmetings.

Lyntipes: buitelyne, konstruksielyne, lyne met verborge detail, senterlyne,

golwende lyne.

Afmetings: konvensies, pylpunte.

Tekenborde word NIE benodig nie.

Art

isti

ek

e t

ek

en

ing

Skets

e e

n V

oors

telli

ng

van G

rafika

Graad

7

Eenverdwynpunt-perspektief; tekstuurberaping; kleur.

Graad

8

Tweeverdwynpunt-perspektief; tekstuurberaping; kleur, beskaduwing.

Graad

9

Een- en tweeverdwynpunt-perspektief, tekstuurberaping; beskaduwing, kleur,

afskaduwing.

Die graad 9-leerder moet vordering demonstreer in vaardigheidsvlakke

verwant aan vorige grade.


Bylae 2 2.1 Isometriese tekeninge: Nasienriglyne vir die onderwyser:


Leerder se punte



Isometriese korrektheid (interpretasie 30o) 4

Uitleg (gebruik van spasie op die bladsy/ beplanning)

2


Titel 1

Naam (voorletter en van) 1

Raam 2

TOTAAL 20

2.2. Perspektieftekeninge: Nasienriglyne vir die onderwyser:


Leerder se punte



Korrektheid van perspektief (interpretasie) 2

Uitleg (gebruik van spasie op die bladsy/ beplanning)

2


Projeksielyne (konsekwentheid en geskiktheid) 4

Verdwynpunte en horisontale lyn 2

TOTAAL 20


Bylae 3

Meganiese Stelsels

Meganismes kan jou help om dinge te beweeg. Om ’n voorwerp te laat beweeg, moet jy

dit stoot of trek. ’n Stoot of trek word ’n krag genoem. Daardie krag sal ’n voorwerp oor ’n

afstand laat beweeg. Krag en afstand is die twee belangrike goed wat deur ’n meganisme

verander word. Sommige meganismes verander ’n klein insetkrag oor ’n groot afstand in ’n

groot uitsetkrag oor ’n klein afstand. Mens kan sê dat die meganismes ’n meganiese

voordeel maar ’n afstandsnadeel het. Mens kry ’n meganiese voordeel wanneer ’n masjien

dit makliker maak om iets op te lig of te beweeg. Ander meganismes verander ’n groot

insetkrag oor ’n klein afstand in ’n klein uitsetkrag oor ’n groot afstand. Mens kan sê dat die

meganismes ’n meganiese nadeel maar ’n afstandsvoordeel het. ’n Afstandsvoordeel word

verkry wanneer ’n masjien iets verder laat beweeg.

Wanneer jy wil sien hoe ’n meganisme werk, probeer verstaan wat met die insetkrag

(dryfmeganisme) en die uitsetkrag (aangedrewe meganisme) gebeur. Probeer ook

verstaan wat met die insetafstand en die uitsetafstand gebeur. ’n Afstandsvoordeel is

dikwels ook ’n spoedvoordeel, want as iets dieselfde tyd neem om verder te beweeg,

beweeg dit ook vinniger.

Begrip Verduideliking Formule

Spoed-verhouding

Wanneer ’n klein katrol gebruik word om

’n groot katrol aan te dryf, draai die

groter katrol stadiger as die kleiner

katrol.

(Die verhouding van die afstand wat

deur die krag (inset/drywer) beweeg

word tot die afstand wat deur die las

(uitset/gedrewe) beweeg word.

Omtrek van die gedrewe katrol

Omtrek van dryfkatrol

Snelheids-verhouding

Deursnee van gedrewe katrol

Deursnee van dryfkatrol

Rat-verhouding

Wanneer ’n klein rat gebruik word om ’n

groot rat aan te dryf, draai die groot rat

stadiger as die klein rat.

(Dieselfde as snelheidsverhouding)

Getal tande op aangedrewe rat

Getal tande op dryfrat

Draaispoed van insetas

Draaispoed van uitsetas

Draaikrag op uitsetas

Draaikrag op insetas

Meganiese voordeel

Dit is ’n kragvoordeel. Dit word bereken

deur die insetkrag in Newton te deel in

die uitsetkrag in Newton. Dit word as ’n

eenheid uitgedruk.

(10 N krag = 1 Kg )

Las / uitset

Krag / inset

Let wel: 1. Inset verwys na die dryfmeganisme; en uitset verwys na die aangedrewe meganisme.

2. Draaispoed word in revolusies per minuut (rpm) aangeteken

3. Krag word in Newton (N) gemeet.

SV =

SV =

MV =

RV =

RV =

RV =


Bylae 4

Graad 8 Kwartaal 2 Onderrigplan Uittreksel uit die NKV KABV Tegnologie bladsy 25

GRAAD 8 KWARTAAL 2

Dit is verpligtend om die gegewe omvang in die kwartaal aangedui te dek.

Die volgorde van die werk in die kwartaal moet nagekom word. Vaardighede – ondersoek, teken, ontwerp, maak en voorlegging moet progressief van kwartaal tot kwartaal

verbeter. Ure Fokus Inhoud, konsepte en vaardighede

Bemagtigingstake

2

Impak van tegnologie Prosessering

Ondersoek- vaardighede

Kommunikasie- vaardighede

Ondersoek- vaardighede

Ontwerp- vaardighede

Maak- vaardighede

• Die positiewe impak van tegnologie: baie natuurlike materiale is in die

moderne tyd vervang deur nuwe of verbeterde materiale. Sommige nuwe materiale is omgewingsvriendelik deur bio-afbreekbaar te wees.

• Gevallestudie 1: Ondersoek die impak van plastiek inkopiesakke op die omgewing.

• Verslag: leerders skryf ’n verslag om die doeltreffendheid van die gebruik van

dikker, bio-afbreekbare plastiek inkopiesakke wat klante moet koop, te evalueer.

•

2

• Gevallestudie 2: tegnologie met ’n positiewe impak op die samelewing.

- Ondersoek hoe afvalpapier en karton herwin word om nuwe produkte vir die verpakkings industrie te produseer.

• Ontwikkeling: teken ’n ontwikkeling van ’n oop houer.

• Praktiese aktiwiteit: ’n produk benodig verpakking. Ontwerp en maak ’n verpakking vir die doel. Die aard van die produk bepaal die ontwerp en eienskappe van die verpakkingsmateriaal.

• Leerders werk veilig om die bogenoemde verpakking produk te maak en in mekaar te sit.

2

FORMELE ASSESSERINGSTAAK 2: Mini-PAT ONDERWERP: Impak van tegnologie/Verwerking/Strukture

KONTEKS: Voorsien deur materiaal-ontwikkelaars INHOUD: Teenwerkende effekte van negatiewe tegnologie [70%]

2

Impak van tegnologie

Ondersoek vaardighede

• Gevallestudie 3: tegnologiese produkte kan ’n negatiewe impak hê.

• Ondersoek ’n tegnologiese produk wat ’n negatiewe impak op die samelewing kan hê.

• Klasbespreking: fasiliteer ’n klasbespreking oor moontlike oplossings wat kan

teenwerk of vergoed vir die negatiewe impak van die geïdentifiseerde tegnologie.

2

Strukture

Verwerking

• Hersien: kragte wat op ’n materiaal inwerk – spannings-, druk-, buigings-, wringings-,

skuifkrag.

• Aanpassing van materiale om kragte te weerstaan - wapeningbeton, laaghout.

• Seleksie van metaalprofiele (I-balk, ’n hoekyster, T-staaf, ens.) om kragte te weerstaan en materiaal te spaar.

2

Ontwerp- vaardighede

Maak- vaardighede

• Ontwerp: Leerders pas ’n materiaal aan of ontwerp ’n produk om die probleem op te

los of om die impak of negatiewe effekte van die tegnologie wat geïdentifiseer is, te verminder.

• Ontwerp: Leerders skets vryhandsketse wat twee moontlike oplossings toon.

• Maak: Leerders teken hul gekose oplossing in 3D deur isometriese projeksie te

gebruik.

• Maak: Leerders maak die model/prototipe/produk wat hulle ontwerp het veilig.

2

Maak- vaardighede

Evaluerings- vaardighede

• Maak (Vervolg): Leerders maak die model/prototipe/produk wat hulle ontwerp het

veilig.

• Evalueer: Leerders evalueer hul oplossing in terme van die doeltreffendheid in

die oplos of vermindering van die negatiewe impak van die geïdentifiseerde

tegnologie. Hulle evaluering sal geassesseer word in terme van objektiwiteit,

billikheid, akkuraatheid en omvang (diepte). 2

Kommunikasie- vaardighede

• Kommunikeer: Groepe bied hul planne, model en evaluering aan

1

Formele Assesseringstaak: Kwartaaltoets [30%]

Formele Assessering: Kwartaal 2: Gewigswaarde: 10% van bevorderingspunt

Mini-PAT: [70%] Formele Kwartaaltoets: [30%] Totaal: 100%


Bylae 5 Vertaalde uittreksel: PAM-dokument

4.4 Departementshoof

(a) POSTITEL: Opvoeder – openbare skool (b) RANG: Departementshoof (vak, leerarea of fase) (c) POSVLAK: 2 (d) DIE DOEL VAN DIE POS: Om betrokke te wees by klasonderwys, verantwoordelik te wees vir die doeltreffende funksionering van die departement en om toepaslike/geskikte ekstrakurrikulêre aktiwiteite te reël om te verseker dat die vak, leerarea of fase en die opvoeding van

leerders op ’n behoorlike wyse bevorder word. (e) KERNPLIGTE EN VERANTWOORDELIKHEDE VAN DIE POS: Die pligte en verantwoordelikhede van die pos is individueel en veelsydig, afhangende van die benaderings en behoeftes van die betrokke skool en sluit die volgende in, maar is nie daartoe beperk nie: (i) ONDERRIG • Om volgens die werklading van die betrokke posvlak en die behoeftes van die skool

by klasonderwys betrokke te wees.

• Om ’n klasonderwyser te wees, indien nodig. • Om die prestasie van leerders te assesseer en op te teken.

(ii) EKSTRA- EN KO-KURRIKULÊR • Om in beheer te wees van ’n vak, leerarea of fase. • Om die beleid vir daardie departement gesamentlik te ontwikkel. • Om evaluering/assessering, huiswerk, geskrewe take, ens. van al die vakke in

daardie departement te koördineer. • Om leiding oor die volgende te verskaf en koördineer:

die jongste idees oor benaderings tot die vak, metode, tegnieke, evaluering, instrumente, ens. op die bepaalde gebied en dit doeltreffend aan betrokke personeellede oor te dra.

sillabusse, skemas van werk, huiswerk, praktiese werk. Om die volgende te beheer:

die werk van opvoeders en leerders in die departement verslae wat aan skoolhoof voorgelê word, soos benodig puntestate toets- en eksamenvraestelle, asook memorandums die administratiewe verantwoordelikhede van personeellede

• Om te deel in die verantwoordelikhede om ekstra- en ko-kurrikulêre aktiwiteite te reël en uit te voer.

(iii) PERSONEEL • Om die skoolhoof te adviseer oor die verdeling van werk onder personeel in daardie

departement. • Om deel te neem aan ooreengekome skool-/opvoeder-evalueringsprosesse om hul

professionele praktyk gereeld te hersien met die doel om onderrig, leer en bestuur te verbeter.


(iv) ALGEMEEN / ADMINISTRATIEF • Om behulpsaam te wees met die beplanning en bestuur van:

skoolvoorraad, handboeke en toerusting vir die departement die begroting vir die departement en werkskemas vir vakke

• Om een of meer nie-onderrig- administratiewe take uit te voer of daarmee

behulpsaam te wees, bv. sekretaris vir algemene personeelvergadering en/of ander brandoefening en noodhulp opstel van klasroosters invordering van skoolgeld en ander gelde welstand van personeel ongelukke

• Om namens die skoolhoof op te tree tydens sy of haar afwesigheid van die skool,

sou die skool nie vir ’n adjunkskoolhoof kwalifiseer nie of in die geval waar hulle beide afwesig is.

(v) KOMMUNIKASIE:

• Om met kollegas saam te werk ten einde ’n goeie onderrigstandaard en vordering onder die leerders te handhaaf en om administratiewe doeltreffendheid in die departement en die skool te verseker.

• Om met opvoeders van ander skole saam te werk aan die ontwikkeling van die departement en die uitvoer van ekstrakurrikulêre aktiwiteite.

• Om ouers te ontmoet en die vordering en gedrag van hul kinders te bespreek. • Om deel te neem aan departementele en professionele komitees, seminare en

kursusse ten einde tot sy of haar professionele standpunte/standaarde by te dra of dit aan te vul.

• Om met Verdere en Hoër Onderwysinstellings saam te werk ten opsigte van leerders se rekords en prestasie, asook loopbaangeleenthede.

• Om in verbinding te bly met sport-, maatskaplike, kultuur- en gemeenskapsorganisasies.

• Om namens die skoolhoof met die publiek te skakel.

VERWYSING: Wet op die Indiensneming van Opvoeders (Wet 76 of 1998)


Bylae 6

Proseskaart

RAAMWERK VIR DIE BESTUUR VAN DIE GEHALTE-

IMPLEMENTERING VAN DIE KURRIKULUM

Ekstern: Provinsiale vlak Die assessering is:

Reg-

verdig

Geldig

Betrou-

baar

Ekstern: Distriksvlak Die assessering is:

Reg-

verdig

Geldig

Betrou-

baar

Intern: Skoolvlak Die assessering is:

Regverdig, geldig en

betroubaar

Opleiding en

ontwikkeling

Ondersteuning

Bestuurders

Fasiliteite

Beleide en

raamwerk

LOOM en

hulpbronne

Ouers /

versorgers

Onderwysers

UITSET

PROSES

INSET

Nakoming van onderrig en leer

Institusionele Bestuur en

Beheer

Beplanning en assessering

Monitering, evaluering en gehalteversekering

HERSIEN

Tipe leerder

NKV Graad R-

12 KABV

Kennis,

vaardighede

en waardes

Leerder-

prestasie

Uitslae:

Graad 3, 6, 9

& 12

Ma

ats

ka

plik

e u

itk

om

ste


Bylae 7 7.1 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 8 KWARTAAL 1

KW

AR

TA

AL

1

Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide

sillabus (%)

Datum

voltooi

Aantekeninge/

kommentaar

1 Raamstrukture: Definisie van raamstrukture. Gevallestudie:

Elektriese torings.

2 2.5

2 Strukture: Strukturele onderdele. 2 5

3 Kommunikasie: Doel van grafika, konvensie, 2 7.5

4 Kommunikasie: Werkstekeninge en artistieke tekeninge. 2 10

5 Meganiese stelsels en beheer: Wîe, wiele en asse, ratte.

Ondersoekvaardighede.

2 12.5

6 Strukture: ontwerp en maak ’n struktuur deur die vereiste

strukturele komponente en meganismes te gebruik om die

konteks wat voorsien is, te pas.

2 15

7 Evalueer: ondersoek inligting oor verskeie komplekse strukture

en lys voor- en nadele in die ontwerpe.

2 17.5

8 Ontwerp 2 20

9 Maak: ’n werkstekening in 2D Kommunikeer: ’n skets in twee-

VP-perspektief.

2 25

10 Formele toets 1

Ingryping en omkeerstrategie (indien onderwyser nie die JOP voltooi het nie):


7.2 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 8 KWARTAAL 2 K

WA

RT

AA

L 2


sillabus (%)

Datum van

voltooiing

Aantekeninge/kommentaar

1 Impak van tegnologie. Verwerking.

Ondersoek: Gevallestudie 1 en verslag.

2 28.12

2 Kommunikasievaardighede: Gevallestudie 2. Ondersoek

afvalpapier. Teken ’n ontwikkeling van ’n oop houer.

2 31.25

3 Ontwerp en maak ’n verpakking vir die doel. Kommunikasie 2 34.37

4 Impak van tegnologie. Ondersoekvaardighede: Gevallestudie

3. Ondersoek ’n tegnologiese produk wat ’n negatiewe impak

op die samelewing kan hê.

2 37.5

5 Strukture: verwerking. Hersien: kragte wat op ’n materiaal

inwerk. Aanpassing van materiale om kragte te weerstaan.

Seleksie van metaalprofiele om kragte te weerstaan.

2 40.62

6 Ontwerpvaardighede: Leerders pas ’n materiaal aan of

ontwerp ’n produk om die probleem op te los. Skets

vryhandsketse.

Maak: Leerders teken hul gekose oplossing in 3D. Leerders

maak die model/prototipe.

2 43.75

7 Maak: Leerders maak die model/prototipe.

Evalueer: die oplossing.

2 46.87

8 Kommunikasie: Spanne bied hul planne, model en evaluering

aan.

2 50

9 Kwartaaltoets 1



7.3 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 8 KWARTAAL 3

Kw

art

aal

3

KW

AR

TA

AL

3

Weke Inhoud en begrippe Uur Voltooide sillabus

Datum van voltooiing

Aantekeninge/kommentaar

1 Meganiese stelsels en beheer: Hersien enkelhefbome en hefbome wat in pare gekoppel is. Ratstelsels.

2 52.7

2 Berekening van meganiese voordeel: Bereken meganiese voordeel vir hefbome deur verhoudings te gebruik. Meganiese voordeel-berekeninge vir ratte deur verhoudings te gebruik. Berekeninge deur tandverhoudings te gebruik. Ratwieldiameters, snelheidsverhoudings.

2 55.4

3 Kommunikasievaardighede: Stel ratstelsels grafies voor. Ontwerp: Skryf ’n ontwerpopdrag. Teken ’n isometriese projeksie.

2 58.1

4 Ontwerp: Sketse (2D). Stelselontleding: fiets se ratstelsel. Ondersoek: Ontleed ’n meganiese stelsel. Teken ’n stelseldiagram. Ontwerp: Beplan ’n meganiese stelsel vir ’n ratstelsel met die aangedrewe rat wat vinniger as die dryfrat roteer.

2 60.8

5 Ondersoek: Impak van tegnologie. Impak op die omgewing as gevolg van die ontginning van suur mynwater OF stofbesoedeling of ystertydperk-tegnologie OF inheemse ontginning van yster OF geslagsvooroordele in beroepskeuses.

2 63.5

6 Ondersoek: Hysmeganismes in Suid-Afrikaanse myne. Ontwerp: Skets aanvanklike idees om aan scenario se vereistes te voldoen. Ontwerpopdrag met spesifikasies en beperkings.

2 66.4

7 Evaluering: Simulasie. Spanne vorm meganiese-ingenieursfirmas. Evalueer sketse van individue. Maak: Leerders teken 3D-tekeninge vir ’n skagtoring en 2D- werkstekeninge.

2 69.3

8 Ontwerpvaardighede: Voorbereiding van ’n realistiese begroting. Maakvaardighede: Bou hul werkende model.

2 72

9 Kommunikeer: Spanne bied hul tendervoorstel vir die mynskagtoring aan.

4 75

10 Formele toets 1




KW

AR

TA

AL

4

Weke Inhoud en begrippe Uur Voltooide

sillabus (%)

Datum van

voltooiing

Aantekeninge/

kommentaar

1 Elektriese stelsels en beheer

Ontwerpvaardighede

2 78.57

2 Impak van/ vooroordeel in tegnologie. Evalueringsvaardighede.

Vooroordeel in tegnologie.

2 82.14


Impak van Tegnologie

2 85.71


Impak van tegnologie.

2 89.28

5 Ontwerpvaardighede. Ondersoekvaardighede. 2 92.85

6 Ondersoekvaardighede 2 96.42

7 Ontwerpvaardighede. Maakvaardighede. Kommunikasie-

vaardighede.

2 100

8 Jaareindeksamen




KW

AR

TA

AL

1


sillabus (%)

Datum van

voltooiing

Aantekeninge/

kommentaar

1 Ontwerpvaardighede: Eerstehoekse ortografiese projeksie. 2 2.5

2 Ontwerpvaardighede: Meer komplekse 3D-voorwerpe in ortografiese

projeksie met instrumente geteken.

2 5

3 Strukture: Kragte (staties of dinamies). Eienskappe van

konstruksiemateriale.

2 7.5

4 Ondersoekvaardighede: Ondersoek die gegewe scenario. 2 10

5 Ontwerpvaardighede: Skets aanvanklike idees. Evalueer en pas aan.

Ontwerpopdrag en vloeidiagram.

2 12.5

6 Maakvaardighede: Werkstekeninge.

Kosteberekening: Begroting.

2 15

7 Maakvaardighede: Model van ’n werkbare oplossing. 2 17.5

8 Evalueringsvaardighede: Spanne werk saam om ’n evaluerings-

instrument te produseer.

2 20

9 Kommunikasievaardighede: Spanaanbiedings. 2 25

10 Formele toets 1



7.6 MONITERING VAN DIE JAARLIKSE ONDERRIGPLAN: GRAAD 9 KWARTAAL 2 K

WA

RT

AA

L 2

Week Inhoud en begrippe Uur Voltooide sillabus (%)

Datum van voltooiing

Aantekeninge/

kommentaar

1 Meganiese stelsels en beheer: Hersien pneumatiese en hidrouliese stelsels. Ondersoekvaardighede: Doen navorsing oor Pascal se beginsel.

2 28.125

2 Ondersoekvaardighede: Ondersoek die hidrouliese domkrag. 2 31.25

3 Ondersoekvaardighede: Enkelwiel- vaste en bewegende katrolle. Sperrat en klink.

2 34.375

4 Meganiese stelsels en beheer: Hersien verskillende tipes ratte. 2 37.5

5 Evalueringsvaardige. Ontwerpvaardighede. Kommunikasie- vaardighede: Ondersoek verskillende items wat meganismes gebruik. Teken ’n houtvoorwerp in 3D in een-VP-perspektief.

2 40.625

6 Ondersoekvaardighede. Ontwerpvaardighede: Ondersoek die situasie sodat ’n geskikte masjien ontwerp kan word. Skryf ’n ontwerpopdrag. Produseer twee sketse van moontlike ontwerpe.

2 43.75

7 Maakvaardighede: Plan: Werkstekeninge. Maak prototipe. 2 46.875


9 Formele toets




KW

AR

TA

AL

3


sillabus (%)

Datum van

voltooiing

Aantekeninge/

kommentaar

1 Elektriese stelsels en beheer: Selle en lampe in serie.

Ondersoekvaardighede: Ohm se wet kwantitatief.

2 52.7

2 Elektriese stelsels en beheer: Resistor-kleurkodes. 2 55.4

3 Elektriese stelsels en beheer: Skakelaars, diodes, transistors. 2 58.1

4 Elektriese stelsels en beheer: Sensors, kapasitors. 2 60.8

5 Elektriese stelsels en beheer: Eenvoudige elektroniese stroombane. 2 63.5

6 Ondersoekvaardighede

Ontwerpvaardighede: Ontwerpopdrag en sketse.

2 66.4

7 Maakvaardighede: Planne en werkstekeninge en maak prototipe. 2 72


9 Formele toets 2 25




KW

AR

TA

AL

4


sillabus (%)

Datum van

voltooiing

Aantekeninge/

kommentaar

1 Verwerking: Preserveer metale. 2 78.57

2 Verwerking: Inheemse tegnologie: preserveer voedsel. 2 82.14

3 Verwerking. Ondersoekvaardighede: Plastieksoorte. 2 85.71

4 Verwerking. Ondersoekvaardighede. Gevallestudie. 2 89.28

5 Ondersoekvaardighede. Gevallestudies: Plastiek op moderne motors

en om die huis.

2 92.85

6 Ontwerpvaardighede: Skets.

Maakvaardighede: Vaardigheidsontwikkeling.

2 96.42

7 Maakvaardighede: Werk veilig, stel produk saam.

Kommunikasievaardighede: Leerders stel rekord van werk saam.

2 100

8 Eindeksamen 2



Bylae 8

DEPARTEMENTSHOOF – OPSOMMING VAN OORSIG-MONITERING

Doel van die instrument:

Om te evalueer of moniteringstelsels doeltreffend is ten opsigte van klasbesoeke, onderwyserlêers en leerders se werkboeke.

Jaar: ____________ Kwartaal:________ Vak:___________________________

Name van onderwysers

Datums waarop Departements-

hoof onderwysers se lêers nagegaan

het A

fgeh

an

del Datums waarop

Departements-hoof

klasbesoeke afgelê het A

fgeh

an

del Datums waarop

Departementshoof leerders se werkboeke

gekontroleer het

Kla

s

N.B. ’n Afskrif van elke onderwyser se klasbesoek-moderering en ’n verslag oor leerders se

werkboeke moet by hierdie summatiewe verslag ingesluit word. Hierdie verslag vorm deel van die departementshoof se verslag aan die adjunkskoolhoof en skoolhoof met die doel om ’n kwartaalverslag vir die distrik op te stel. Vakadviseurs kan dit vir hul besoeke vir ondersteuning en monitering aan die skool benodig.

o Areas van sukses in die departement/graad/vak ten opsigte van bovermelde areas:

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

o Probleemareas of swakhede in die departement/fase/graad:

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

o Ingryping:

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ HANDTEKENING VAN DEPARTEMENTSHOOF: _____________________ Datum: _____________________

SKOOLSTEMPEL


Bylae 9 TEGNOLOGIE MODERERINGSINSTRUMENT TOETSE/EKSAMEN

Minimum bewys van 6 leerders wat per graad gemodereer moet word – 2 bogemiddeld, 2 gemiddeld en 2 ondergemiddeld.

NAAM VAN LEERDERS WIE SE TAKE GEMODEREER IS

PUNT/VLAK DEUR ONDERWYSER TOEGEKEN

PUNT/VLAK DEUR MODEREERDER TOEGEKEN

1.

2.

3.

4.

5.

6.

ASSESSERINGSTAAK JA NEE KOMMENTAAR

Stem die taak ooreen met die program van assessering?

Is die taak gedateer?

Word die tydsduur van die taak aangedui?

Is daar bewyse dat daaglikse onderrig en leer oor die inhoud van die formele aktiwiteit plaasgevind het?

Weerspieël die taak die onderwerp en inhoud van die onderwerp?

Is die opdrag duidelik?

Het die taak ’n behoorlike uitleg en is dit vry van spel- en taalfoute; is die uittreksels/sketse duidelik en leesbaar?

Is die taal geskik vir die graad en vak?

Inkorporeer die taak die verskillende kognitiewe vlakke, bv. Bloom se Taksonomie?

Is die ruitenet vir kognitiewe vlak voltooi en saam met die toets/eksamen ingedien?

ASSESSERINGSINSTRUMENT

Is die assesseringsinstrumente, bv. rubriek, memorandums, kontrolelyste, ens. vir elke assesseringstaak by die opvoeder se lêer ingesluit?

Is die assesseringsinstrument gepas vir die taak?

Maak die assesseringsinstrument voorsiening vir verskeie alternatiewe antwoorde?

NASIENING

Het die onderwyser die taak onderteken en dateer nadat dit nagesien is?

Het die onderwyser opbouende terugvoer ingesluit?

Word nasiening volgens die assesseringsinstrument gedoen?

INSTRUMENT VIR OPTEKENING

Is die puntestaat by die lêer ingesluit?

Stem die leerder se punte ooreen met die puntestaat?


Bylae 10 MODERERINGSINSTRUMENT VIR MINI-PAT: Graad: ______ Kwartaal: ______

KRITERIA JA NEE KOMMENTAAR / AANBEVELINGS

1. Is die aktiwiteite uitgevoer in die volgorde soos deur KABV vereis?

2. Volledige dekking van vereiste inhoud, begrippe en vaardighede

3. Is duidelike opdragte vir elke aktiwiteit/taak gegee?

4.

VAARDIGHEDE BEHANDEL (merk () toepaslike vaardighede)

VAARDIGHEDE GEASSESSEER (merk () toepaslike vaardighede)

Ondersoek Ontwerp Maak Evaluering Kommunikasie Ondersoek Ontwerp Maak Evaluering Kommunikasie

5.

PUNTE TOEGEKEN VIR VERSKILLENDE VAARDIGHEDE __/__ __/__ __/__ __/__ __/__

TOTALE GETAL LEERDERS PER GRAAD Graad 7: ________

Graad 8: ________

Graad 9: _______

GETAL MINI-PAT’s GEMODEREER Graad 7: ________

Graad 8: ________

Graad 9: _______

TOTALE PUNTE VIR MINI-PAT _______


KRITERIA JA NEE KOMMENTAAR / AANBEVELINGS

6. Voldoen die puntetoekenning aan die 70% KABV-vereiste vir die kwartaal?

7. Dek die praktiese werk 40 punte uit die moontlike 70 punte? (50% van totaal – KABV bladsy 41)

8. Is die assesseringsinstrument beskikbaar en korrek (in geval van memorandums)

9. Is ’n analitiese rubriek gebruik om die vaardighede te assesseer?

10. Was die modelle/prototipes beskikbaar ten einde die puntetoekenning te verifieer?

11. Was die assessering regverdig en deursigtig?

12. Stem die punte van die groep/leerder met die optekeningsblad ooreen?

13.

ALGEMENE OPMERKINGS:

Datum van moderering:

Handtekening van departementshoof:

Handtekening van onderwyser:

14. IN DIE GEVAL VAN HERINDIENING: Datum van herindiening: ____________________________________


Bylae 11 SENIOR FASE: TEGNOLOGIE

Ondersteuning op distriksvlak Skoolbesoek-instrument

Skool:

Naam van onderwyser:

Vak: Tegnologie Graad:

Onderwerp:

Beskrywing van skoolkonteks / uitdagings:

KOMPONENT

Wat die onderwyser goed uitvoer

Areas vir ontwikkeling

Vo

orb

ere

idin

g

va

n l

es

1 Aangepas by KABV

2 Aktiwiteite vir vaardigheidsontwikkeling geïdentifiseer

3 Toepaslike terminologie geïdentifiseer

4 Georganiseerd en gestruktureerd

5 Hulpbronne geïdentifiseer

6 Handboek / werkboek

On

de

rrig

1 Motivering

2 Aanbieding / verduideliking

3 Geleenthede vir konsolidasie / hersiening (notaboek, prakties, ens.)

4 Leerders se reaksie: terminologie word gebruik om idees uit te druk

5 Leerders skryf in volsinne

6 Onderwyser is hoorbaar

7 Onderwyser modelleer goeie taal

8 Kode-oorskakeling as ingryping

On

de

rrig

-

en

lee

rma

teri

a

al

1 Geskik en voldoende

2 Toepaslik

3 Doeltreffendheid

4 Gehalte van tegniese vaardighede

5 Woordmuur gepas en word gebruik

Kla

sk

am

erb

e

stu

ur

1 Kontrole en dissipline

2 Klaskamerklimaat

3 Tydbestuur

4 Aandag en deelname van leerders

5 Verstandhouding en interaksie met leerders

6 Oogkontak en individuele aandag

Bes

tuu

r

va

n

sw

art

bo

rd /

wit

bo

rd

1 Duidelik en uitdruklik

2 Skrif en spelling

3 Spasiëring en netheid

4 Belettering en tekening

5 Skoonmaak

No

tab

oe

k

en

/of

we

rkb

oe

k

1 Elke leerder het ’n notaboek / werkboek

2 Geskrewe werk in lyn met onderrigaktiwiteite

3 Skryf in volsinne waar toepaslik

4 Opdrag vir formele assessering en assesseringsinstrument

5 Hersien, onderteken en opbouende terugvoer


Handtekening: Onderwyser: ……...................................………………….

Handtekening: Vakhoof / Departementshoof…………….............…………..

Handtekening: Vakadviseur: ………........................................……………

Datum:……………………….

Kommentaar oor wat die onderwyser goed uitvoer:

Aanbevelings:

Opvolg:


http://www.designsojourn.com/do-i-have-to-be-able-to-draw-well-to-be-a-good-designer/

DIE VISIE

Bylae 12

http://www.flickr.com/photos/designsojourn/312071628/




DIE PROSES:

ONTWERPSKETSE

FORMELE

TEKENINGE

PRODUK

VOORAANSIG

BO-AANSIG

ISOMETRIES


Bylae 13


Bylae 14


Bylae 15


Bylae 16

’n - edulis.pgwc.gov.zaedulis.pgwc.gov.za/jdownloads/gettechnology/3. teaching resources/4... ·...

Documents