PROJEKT KIMIAPROJEKT KIMIA

TEMA : TEMA : ““NAFTA DHENAFTA DHE

GAZI NATYROR”GAZI NATYROR”

PUNOI :#MesueseAurelaPUNOI :#MesueseAurelaEse Dhe Projekte Per Studentet 1

GAZI NATYRORGAZI NATYROR Gazi natyror është një burim i karburantit i përbërë kryesisht nga

metani. Ai është gjetur shpesh që lidhet me gaze te tjera si oksigjeni, hidrogjeni, etj. Gazi natyror është plotësisht pangjyrë, pa formë dhe pa erë në formën e tij më të pastër.

Shumica e ekspertëve të energjisë janë dakord se gazi natyror është patjetër një nga burimet e energjisë të disponueshme më të pastra, më të sigurta dhe me përdorimin më të dobishëm në planetin tokë.

Gazi natyror gjendet në rezervuare poshtë sipërfaqes së tokës dhe shpesh është zbuluar në xhepa të mëdha në afërsi të depozitave të naftës.

Gazi natyror vazhdon të luajë një rol gjithnjë e më të madh në përmbushjen e nevojave tona të zgjeruara për energji.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 2

PRODHIMIPRODHIMI  Rezervat globale të gazit natyror në fund të 2009 ishin

6.621 trilion m3. Konsumi Global i gazit natyror ra me 2.1 për qind në 2009, kjo eshte rënia më e madhe në arkiv, që nga viti 1982. Kryesisht kjo renie ka ndodhur për shkak të prodhimit të ulët nga Rusia (12,1 për qind) dhe Turkmenistani (44,8 për qind). Kjo gje solli qe Shtetet e Bashkuara te tejkalojne Rusinë si prodhuesi më i madh i

gazit natyror, ne vitin 2009 dhe 2010 me 3,5 për qind.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 3

Por sipas Administratës së Informacionit të Energjisë: Në 2011 Rusia ishte projektuesi me I madh ne bote i gazit natyror duke rifituar statusin e saj si prodhuesi me i lartë botëror.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 4

Ne Shqiperi totali i rezervave të gazit natyrorë është 57 milion m3. Në vitin 2012, prodhimi lokal i gazit natyror dhe gazit shoqërues të naftës ka qenë në vlerat e 17 milion m3. Zhvillimet për këtë sektor në të ardhmen lidhen me realizimin e projekteve të gazsjellësit TAP dhe IAP, ku konsumi i gazit natyror vlerësohet të rritet për tregun shqiptar. Në 2030 parashikohet të arrijë në rreth 1.6 miliardë m3.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 5

POTENCIALET E GAZITPOTENCIALET E GAZIT Burimet e gazit natyror në botë janë të bollshme, të mjaftueshme për të mbuluar

konsumin aktual dhe më e rëndësishmja, ato gjenden të shpërndara në të gjitha kontinentet, ku katër vende disponojnë rreth 65 përqind të të gjitha rezervave të njohura deri tani në botë. Rusia, Irani, Katari dhe Turkmenistani disponojnë së bashku 125 trilionë m3 Gaz, ku Rusia disponon më vete 49 trilionë. Ndersa Katari, një shtet i vogël që fle mbi rezerva gazi të barasvlefshme me 17 trilionë.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 6

PERDORIMI I GAZIT PER PERDORIMI I GAZIT PER ENERGJINE ELEKTRIKEENERGJINE ELEKTRIKE

Gazi natyror mban një pozicion të rëndësishëm në sistemin energjetik të BE-së që është përdorur gjerësisht në sektorët e industris, të banimit dhe të transportit, duke përfshirë edhe prodhimin e energjisë elektrike (së bashku me qymyr dhe energji bërthamore).

Ese Dhe Projekte Per Studentet 7

NAFTANAFTA

Ese Dhe Projekte Per Studentet 8

NAFTANAFTA Nafta është përzierje e hidrokarbureve të ndryshme. Nafta u formua

nga bimët dhe kafshët, të cilat para miliona vjetësh kanë jetuar në ujërat e deteve, të liqeneve dhe të oqeaneve. Mbetjet e tyre u grumbulluan në fundin e ujërave dhe me kalimin e kohës u mbuluan me rërë, me lym etj. Nxjerrja e naftës që është në detra ose në oqeane e nxjerr naftën në thellësi 10 km ose më shumë ose më pak.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 9

PERBERJA E NAFTESPERBERJA E NAFTES  Përbërësit kryesorë të naftës janë

hidrokarburet. Në naftë gjenden dhe komponime që pëmbajnë okigjen, azot dhe sulfur. Komponimet e azotit dhe sulfurit i japin erë naftës jo të këndëshme.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 10

VETITEVETITENafta e papërpunuar është lëng me ngjyrë kafe në të zezë, por edhe

me ngjyrë të qelët. Është më lehtë se uji dhe nuk tretët në të. Nuk ka pikë vlimi të caktuar. Vetitë fizike të naftës varen nga

pëbërja kimke e saj.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 11

PERPUNIMI I NAFTESPERPUNIMI I NAFTES Nafta nxirret nga thellësitë e ndryshme të tokës.

Ajo del vetë në sipëfaqe të tokës, në formë curili, nëse është nën shtypje të gazeve. Ndonjehere duhet ushtruar presion artificial nga jashtë.

Nafta kalonë nëpër tri faza :1. Pastrimi nga uji, nga rëra, dhe papastërtitë e tjera2. Distilimi fraksional i naftës, distilm fraksional quhet

ndarja e një përzirejsh komponimesh në thyesa sistilimi, që vlojnë në kufij të caktuar të temperaturës.

3. Përpunimi i thellë i produkteve të përfituara nga distilimi fraksional me proces hidropastrimit, reformimit dhe kregingut.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 12

Ese Dhe Projekte Per Studentet 13

HIDROPASTRIMIHIDROPASTRIMIËshtë process që largon përbërjen e sulfurit nga Është process që largon përbërjen e sulfurit nga

nënproduktet e naftës sepse shkakton brejtjen e nënproduktet e naftës sepse shkakton brejtjen e motorit dhe ndotjen e mjedisit. Veqë emri tregon se motorit dhe ndotjen e mjedisit. Veqë emri tregon se largimi i sulfurit bëhet me hidrogjen. Procesi zhvillohet largimi i sulfurit bëhet me hidrogjen. Procesi zhvillohet në prani të katalizatorëve.në prani të katalizatorëve.

REFORMIMIREFORMIMI  Është proces që shërben për përmismin e cilësisë së Është proces që shërben për përmismin e cilësisë së

benzinës. Kjo duhet me shndërrimin e alkaneve me benzinës. Kjo duhet me shndërrimin e alkaneve me varg të degzuar në cikloalkane dhe arenevarg të degzuar në cikloalkane dhe arene..

KREKINGUKREKINGUËshtë proces gjatë të cilit bëhet shpërbërja e Është proces gjatë të cilit bëhet shpërbërja e

alkaneve me numër më të madhë atomesh alkaneve me numër më të madhë atomesh karboni në alkane me numër më të vogël karboni në alkane me numër më të vogël atomesh karboni. Ky process zhvillohet në atomesh karboni. Ky process zhvillohet në temperaturë dhe shtypje të lartë.temperaturë dhe shtypje të lartë.

Ese Dhe Projekte Per Studentet 14