nanotechnology - mwitt2040116/document/nanotechnology [compatibility mode].pdf · nanotechnology...

72
Nanotechnology .สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคมี โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ องคการมหาชน

Upload: others

Post on 28-May-2020

13 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Nanotechnology

อ.สรหทย ศรขวญใจ

ครวชาการสาขาเคม โรงเรยนมหดลวทยานสรณ องคการมหาชน

Page 2: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. อธบายความหมายของนาโนเทคโนโลยได

2. มความเขาใจโครงสรางพนฐานของสสาร และ วสดนาโนฐ

3. สามารถบอกคณสมบตเชงแสง คณสมบตเชงกล คณสมบตทางไฟฟา

และคณสมบตความเปนแมเหลกของวสดนาโนได

4. อธบายวธการตรวจสอบหาโครงสรางของวสดนาโน

โดยใชเทคนคจลทรรศนอเลกตรอนแบบตางๆได

5 อธบายโครงสรางและคณสมบตของนาโนคารบอนชนดตางๆได5. อธบายโครงสรางและคณสมบตของนาโนคารบอนชนดตางๆได

6. สามารถบอกวธการสงเคราะหวสดนาโนได

7. ยกตวอยางการประยกตใชนาโนคารบอนได

8. อธบายการเกด และ โครงสรางของวตถนาโนชวภาพได

9. บอกความสมพนธระหวางนาโนเทคโนโลยและชววทยาของสงมชวตได

210. ยกตวอยางประโยชนของนาโนเทคโนโลยในดานตางๆได

Page 3: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

แผนการประเมนผลการเรยนรและการมอบหมายงาน

การสอนรายวชา ว40223 นาโนเทคโนโลย ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 การสอนรายวชา ว40223 นาโนเทคโนโลย ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551

มแผนการเรยนรดงน

4.1 ประเมนจากงาน หรอ แบบฝกหด 4.1 ประเมนจากงาน หรอ แบบฝกหด

4.1.1 กอนสอบกลางภาค 10 คะแนน

4.1.2 หลงสอบกลางภาค 10 คะแนน

4.2 ประเมนจากการสอบยอย

4.2.1 กอนสอบกลางภาค 5 คะแนน

4.2.2 หลงสอบกลางภาค 5 คะแนน

4.3 ประเมนจากคณลกษณะของนกเรยน (จตพสย) 10 คะแนน

4 4 ประเมนจากการสอบกลางภาค 20 คะแนน4.4 ประเมนจากการสอบกลางภาค 20 คะแนน

4.5 ประเมนจากการสอบปลายภาค 20 คะแนน

4.6 ประเมนจากการนาเสนอผลงานคนควา 20 คะแนน

3รวม 100 คะแนน

Page 4: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

บทท 1

ทมาและความหมายของนาโนเทคโนโลย

4

Page 5: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology) คอเทคโนโลยทเกยวของกบ

กระบวนการจดการ การสรางหรอการวเคราะห วสด อปกรณ

เครองจกรหรอผลตภณฑทมขนาดเลกมาก ๆ

ในระดบ นาโนเมตร (ประมาณ 1-100 นาโนเมตร)

รวมถงการออกแบบหรอการประดษฐเครองมอฐ

เพอใชสรางหรอวเคราะหวสดในระดบทเลกมากๆ

เชน การจดอะตอมและโมเลกลในตาแหนงทตองการเชน การจดอะตอมและโมเลกลในตาแหนงทตองการ

ไดอยางถกตองแมนยา

ใ โ ป สงผลใหโครงสรางของวสดหรออปกรณมคณสมบตพเศษขน

ไมวาทางดานฟสกส เคม หรอชวภาพ

5และสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนได

Page 6: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ทาไมนาโนเทคโนโลยถงมความสาคญ?ทาไมนาโนเทคโนโลยถงมความสาคญ?

6

Page 7: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ทาไมนาโนเทคโนโลยถงมความสาคญ?เมอวสดมขนาดเลก

จานวนอะตอม และ พนทผว มากขนจานวนอะตอม และ พนทผว มากขน

สมบตทางไฟฟา ทางกายภาพ ทางแมเหลก ทางแสงสมบตทางไฟฟา ทางกายภาพ ทางแมเหลก ทางแสง

เปลยนแปลงไป

เชน ทองคาปกตจะเฉอยตอปฏกรยา เชน ทองคาปกตจะเฉอยตอปฏกรยา

แตถามขนาดนาโนแลว จะเปนตวเรงปฏกรยา

7

Page 8: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Nanoscale

8

Page 9: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ประวตของนาโนเทคโนโลย

ค.ศ. 1905, อลเบรต ไอสไตน (Albert Einstein)

คนพบ โมเลกลนาตาลมขนาดประมาณ 1 nm

และเสนอทฤษฎการเคลอนทแบบบราวเนยน ของอนภาคคอลลอยด

9

Page 10: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Richard Feynman เปนคนแรกทแสดงความเหนถงความเปนไปได Richard Feynman เปนคนแรกทแสดงความเหนถงความเปนไปได

และแนวโนมของนาโนเทคโนโลย ในการบรรยาย

“There’s plenty of room at the bottom”

เมอป ค ศ 1959 (พ ศ 2502) เมอป ค.ศ. 1959 (พ.ศ. 2502)

โดยการแสดงความเหนถงความเปนไปได

บดาแหงนาโนเทคโนโลย

ทจะจดเรยงอะตอมทละอะตอม

ศาสตราจารยรชารด ฟายนแมน

10

ศาสตราจารยรชารด ฟายนแมน

ไดรบรางวลโนเบลสาขาฟสกสในป ค.ศ. 1965

Page 11: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ค.ศ. 1981, Gerd Bining และ Heinrich Rohrer

สรางกลอง Scanning Tunneling Microscope

H i i h R h l ft d G d K Bi i i ht i ti tHeinrich Rohrer, left, and Gerd K. Binnig, right, scientists at IBM's Zurich Research Laboratory in Switzerland, are awarded the 1986 Nobel Prizeare awarded the 1986 Nobel Prize in physics for their work in scanning tunneling microscopy.

The researchers are recognized for developing the powerful microscopy technique, which allows scientists to view

11

which allows scientists to view individual atoms on the surface of a sample.

The photo is kindly submitted for a museum by Dr. G. Binnig

Page 12: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ค.ศ. 1985, โรเบรต เครล, รชารด สมอลล และ ฮารโรลด โครโต

คนพบ โครงสรางของคารบอนแบบใหม คอ ฟลเลอรนคนพบ โครงสรางของคารบอนแบบใหม คอ ฟลเลอรน

R b t F C l J Si H ld W K t Ri h d E S llRobert F. Curl Jr.1/3 of the prizeUSAB 1933

Sir Harold W. Kroto1/3 of the prizeUnited KingdomB 1939

Richard E. Smalley1/3 of the prizeB 1943D 2005

12

Page 13: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ค.ศ. 1989, Don Eigler ไ นกฟสกสของศนยวจยไอบเอม (IBM)

ประสบความสาเรจในการจดเรยงอะตอมของธาตซนอน (xenon)

ไ ทละอะตอมเปนตวอกษร IBM ไดอยางแมนยา

ซงเปนการจดเรยงอะตอมในระดบนาโนเมตรโดยใชเครอง STM

(scanning tunneling microscope)

13

Page 14: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ค.ศ. 1991, ซมโอะ ลจมา (Sumio lijima) ค.ศ. 1991, ซมโอะ ลจมา (Sumio lijima)

นกวจยของบรษทเอนอซ (NEC) ประเทศญปน

ไดคนพบโครงรางแบบใหมของคารบอนทเปนลกษณะทอเลกทมขนาดในระดบนาโนเมตร

หรอทเรยกกนทวไปวา ทอนาโนคารบอน (carbon nanotube)

ทเกดขนมาจากแผนกราไฟต และหลงจากนนอกสองป

โ ลจมากทางานรวมกนกบโดนล เบททน (Donald Bethune)

ของบรษทไอบเอม (IBM) ประเทศสหรฐอเมรกา

ไดทาการสารวจพบวาโครงสรางทอนาโนคารบอนผนงเดยวนนไดทาการสารวจพบวาโครงสรางทอนาโนคารบอนผนงเดยวนน

เปนโครงสรางมขนาดของเสนผานศนยกลางเพยง 1-2 นาโนเมตรเทานน

14

Page 15: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ค ศ 2000 รฐบาลของประธานาธบด บลคลนตน ค.ศ. 2000, รฐบาลของประธานาธบด บลคลนตน

ไดผลกดนใหเกดโครงการรเรมทางนาโนเทคโนโลยแหงชาต

(National Nanotechnology Initiative) ของสหรฐอเมรกา

ค.ศ. 2003, กอตง ศนยนาโนเทคโนโลยแหงชาต (นาโนเทค)

เปนองคกรในกากบของรฐ เปนองคกรในกากบของรฐ

ภายใตสานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

กระทรวงวทยาศาสตและเทคโนโลยกระทรวงวทยาศาสตและเทคโนโลย

15

Page 16: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

คค..ศศ. . 20042004, , เพอเปนการเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเพอเปนการเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ใ ป ป ใ ในงานสปดาหวนวทยาศาสตรเมอป 2547 ในหวขอเรอง

“การเขยนพระปรมาภไธย (ภ.ป.ร.) ดวยโมเลกลของกาซ

( ) โCarbon Monoxide (CO) ลงบนผวของโลหะทองแดง”

รวมกบ ดร.ดอน ไอเกลอร (Dr.Don Eigler)

ไ ( ป ป ไ )16

จากศนยวจยไอบเอม (ซงเปนคนแรกทจดเรยงอะตอมเปนอกษรคาวา “ไอบเอม”)

Page 17: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

นาโนเทคโนโลยทอยในธรรมชาต

ไมวาจะเปนการสราง DNA การแลกเปลยนแรธาตระหวางเซลล ไมวาจะเปนการสราง DNA การแลกเปลยนแรธาตระหวางเซลล

การซอมแซมตวเองของอวยวะเมอเกดบาดแผล

หรอเปนโครงสรางทมความสลบซบซอนในพชและสตว ยกตวอยาง เชน หรอเปนโครงสรางทมความสลบซบซอนในพชและสตว ยกตวอยาง เชน

ขนแขงขนาดเลกทเรยกวา ซเต (Setae) ขนแขงขนาดเลกทเรยกวา ซเต (Setae)

จานวนนบลานเสนเรยงขนาดอดแนนอย

โดยทสวนปลายของขนซเตแตละเสนนนกยงมเสนของปลายแบนโดยทสวนปลายของขนซเตแตละเสนนนกยงมเสนของปลายแบน

ทมขนาดเลกกวา เรยกวา สปาตเล (Spatulae) ประกอบอยอกหลายรอยเสน

โดยท สปาตเล แตละเสนจะมเสนผาศนยกลางเลกประมาณ 200 นาโนเมตร

17

โดยท สปาตเล แตละเสนจะมเสนผาศนยกลางเลกประมาณ 200 นาโนเมตร

ชวยในการยดตดกบโมเลกลของสวนประกอบของผนงหรอเพดาน

Page 18: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

การบานใหนกเรยนลองคดดวา

มนาโนเทคโนโลยทอยในธรรมชาตมอะไรบาง?...................

18

Page 19: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

สาขายอยของนาโนเทคโนโลย

• Nanoelectronics• Bionanotechnology: Nano-motor• Nanosensor• Nanomedicine

N t b• Nanotube

19

Page 20: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Nanoelectronicsคอสาขาหนงของวชาอเลกทรอนกสทมขอบเขตความรในระดบนาโน

ถกพฒนาขนเนองจากการสรางวงจรโดยใชแนวทางอเลกทรอนกสเดม

กาลงถงทางตน ดวยเหตผลทวา กาลงถงทางตน ดวยเหตผลทวา

แนวทางเดมไมสามารถจะสรางวงจรอเลกทรอนกสทเลกในระดบนาโนได

1965, กอรดอน มวร ผกอตง

อนเทล คอรปอเรชน

สรางกฎ 2 ขอสรางกฎ 2 ขอ

1. ขนาดของชปทใชในการบรรจ

ทรานซสเตอรจะเลกลงครงหนงใน

ทกๆ 18 เดอน

2. มลคาในการสรางโรงงานผลตชป

20

(fabrication line) จะเพมขนในทกๆ

36 เดอน

Page 21: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Bionanotechnology: Nano-motor

นาโนมอเตอร คอ อปกรณ ทสามารถแปลงพลงงาน

ไป ป ไ ไปเปนการเคลอนไหวและแรง เชน muscle fibers, flagella and cilia

เปนการผสมผสานมอเตอรจากโปรตน ทมขนาดระดบโมเลกล เปนการผสมผสานมอเตอรจากโปรตน ทมขนาดระดบโมเลกล

ซงพบในเซลลสงมชวต เขากบมอเตอรระดบโมเลกล ทฝงอยในอปกรณจาลอง

โปรตนทใชทามอเตอรดงกลาว จะสามารถขบเคลอน โปรตนทใชทามอเตอรดงกลาว จะสามารถขบเคลอน

"สงของ" ภายในอปกรณดงกลาว ทานองเดยวกบไคเนซนทขบเคลอนโมเลกลตางๆ

ไปตามรอยของไมโครทวบลภายในเซลลนนเอง ไปตามรอยของไมโครทวบลภายในเซลลนนเอง

21

Page 22: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Nanosensor

เปนอปกรณทใชตรวจวดทงทางดานชววทยา เคม สวนใหญใชทางดานการแพทย

ใ ป ไฟฟ ซงสามารถใชวดปรมาตร ความเขมขน กระแสไฟฟา อณหภม ความดน

ของเซลลในรางกาย เปนตน ซงมนสามารถแยกไดวาอนไหนเปนเซลลด

ป หรอเปนเซลลมะเรง

22

Page 23: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

To help protect your privacy, PowerPoint prevented this external picture from being automatically downloaded. To download and display this picture, click Options in the Message Bar, and then click Enable external content.

Nanomedicineสวนมากจะใชประโยชนในดาน

Drug delivery

Cancer

Nanoparticle targeting

Nanorobots

Cell repair machines

23

Page 24: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Nanotubeเปนวสดทมรปทรงเปนทอมธาตคารบอนเปนองคประกอบ

ป โ ป คนพบครงแรกเมอป 1991 โดยนกวทยาศาสตรชาวญปนชอ Sumio Iijima

ทอนาโนคารบอนมโครงสรางและสมบตหลากหลายซงขนกบวธทใชในการสงเคราะห

ใชประโยชนหลายดาน เชน

ทอนาโนคารบอนมโครงสรางและสมบตหลากหลายซงขนกบวธทใชในการสงเคราะห

ใชประโยชนหลายดาน เชน

ทาเสนใยเสรมความแขงแกรงในวสดคอมพอสท

ทาอเลกโทรดเพมกาลงไฟและอายการใชงานในแบตเตอร

ป 24

และตวเกบประจ

Page 25: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

การบาน ใหนกเรยนหาความหมายของคาศพทตอไปน

• Bottom-up strategy

• Buckminster fullerene

• Carbon nanotubes

• Quantum DotsQ

• Smart materials25

Smart materials

Page 26: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

บทท 2

โวทยาศาสตรพนฐานของนาโน

• การจดเรยงตวของอะตอมการจดเรยงตวของอะตอม

• โครงสรางผลกและระบบผลก

• ความหนาแนนของผลก

• การจดเรยงอนภาคในผลก

• ของแขงไอออน หรอผลกไอออน และโครงสรางผลกสามญ

• ของแขงโมเลกล หรอผลกโมเลกล• ของแขงโมเลกล หรอผลกโมเลกล

• ของแขงโลหะ หรอผลกโลหะ

26• ตาหนของผลก

Page 27: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

การจดเรยงตวของอะตอมของแขงสวนใหญจดเรยงอะตอม หรอ ไอออน หรอ อนภาคอยางเปนระเบยบ

สมาเสมอใน 3 มต เรยก ของแขงแบบผลก (crystalline solid)

ผลกนาตาล

แตมของแขงอกประเภทหนงทการจดเรยงอนภาคไมเปนระเบยบแตมของแขงอกประเภทหนงทการจดเรยงอนภาคไมเปนระเบยบ

ทาใหไมมรปทรงเรขาคณต เรยกวา ของแขงอสณฐาน (amorphous solid)

Crystalline solid มคาดรรชนหกเห และการนาไฟฟาแตกตางกน

ในทศทางทแตกตางกน เรยกวา แอนไอโซโทรป (anisotropy)( py)

amorphous solid มคาดรรชนหกเห และการนาไฟฟาเหมอนกนทกทศทาง

27

amorphous solid มคาดรรชนหกเห และการนาไฟฟาเหมอนกนทกทศทาง

เรยกวา ไอโซโทรป (isotropy)

Page 28: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

anisotropyanisotropy

28

Page 29: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

โครงสรางผลกและระบบผลก

ระบบผลก คอ แบบตางๆในการจาแนกผลก ซงมทงหมด 7 แบบ

ซงจะพจารณาจากความยาว และ มมของหนงหนวยเซลล (unit cell)ซงจ พจารณาจากความยาว แล มมของหนงหนวยเซลล (unit cell)

Unit cell หมายถง หนวยทเลกทสดของผลกทยงคงแสดงคณสมบต

และลกษณะความเปนผลกอย

Lattice or lattice point หมายถง

การเรยงของอนภาคในผลก

แบบซาๆกนในสามมต ถาใหอนภาคเหลานนเปนจดเลกๆ

แตละจดทอยในผลกจะลอมรอบดวยจดอนๆ

29

แตละจดทอยในผลกจะลอมรอบดวยจดอนๆ

ทมสงแวดลอมเหมอนกนในทกทศทาง

Page 30: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

หนวยเซลลสามารถมรปรางไดหลายแบบ

เราสามารถแบงอยางงายไดเปน 7 ระบบเราสามารถแบงอยางงายไดเปน 7 ระบบ

ตามความยาว และมมของหนวยเซลล

● Cubic or Isometric (CsCl, Salt, Diamond)

● Hexagonal (Aquamarine Quartz Ruby Graphite) ● Hexagonal (Aquamarine, Quartz, Ruby, Graphite)

● Tetragonal (Zircon)

● Rhombohedral (Amethyst, Corundum, Tourmaline)

● Orthorhombic (Peridot, Topax, Tanzanite)

● Monoclinic (Azurite, Feldspar)

● Triclinic (Turquoise)

30

Page 31: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

31

Page 32: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จดแลตทซไมไดอยแคมมของหนวยเซลลเทานน

แตยงสามารถอยทตาแหนงอนๆได

พบวาตาแหนงทจดแลตทซอยได ม 4 แบบ ดงน☻Primitive cubic (P)

: Lattice points on corners only

☻Body-centered cubic (I): Lattice points on corners as well as

in the center of the unit cell body

☻Face-centered cubic (F): Lattice points on corners as well as

i h f ll fin the centers of all faces

☻Base-centered cubic (C)

32: Lattice points on corners as well as

centered on faces

Page 33: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ความหนาแนนของผลก

ความหนาแนนของผลก นาหนกของผลกหนงหนวยเซลล

ความหนาแนนของผลก = ปรมาตรของผลกหนงหนวยเซลล

นาหนกของผลกหนงหนวยเซลล

= จานวนอะตอมในหนงหนวยเซลล x นาหนก 1 อะตอมของอนภาคในผลก

33

Page 34: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จานวนอนภาคในหนวยเซลล

กาหนดใหจดแลตทซของผลกของแขงเปนทรงกลมแขง

ในการคานวณตองคานงถงหนวยเซลลขางเคยงดวย

อนภาคทมมใหนบ18 เพราะมการใชรวมกน 8 หนวยเซลล

ใ 1 ใ อนภาคทศนยกลางผวหนาใหนบ12 เพราะมการใชรวมกน 2 หนวยเซลล

อนภาคทขอบใหนบ14 เพราะมการใชรวมกน 4 หนวยเซลล

34

4

อนภาคทศนยกลางหนวยเซลลใหนบเตมเปนหนง

Page 35: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จานวนอนภาคในหนวยเซลล

อนภาคทมมใหนบ 1 เพราะมการใชรวมกน 8 หนวยเซลล35

อนภาคทมมใหนบ 8 เพราะมการใชรวมกน 8 หนวยเซลล

Page 36: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จานวนอนภาคในหนวยเซลล

อนภาคทศนยกลางผวหนาใหนบ 12 เพราะมการใชรวมกน 2 หนวยเซลลอนภาคทศนยกลางผวหนาใหนบ 2 เพราะมการใชรวมกน 2 หนวยเซลล

36

Page 37: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จานวนอนภาคในหนวยเซลล

อนภาคทขอบใหนบ 1 เพราะมการใชรวมกน 4 หนวยเซลล37

อนภาคทขอบใหนบ4

เพราะมการใชรวมกน 4 หนวยเซลล

Page 38: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จานวนอนภาคในหนวยเซลล

อนภาคทศนยกลางหนวยเซลลใหนบเตมเปนหนง

38

Page 39: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จานวนอนภาคในหนวยเซลล

สรป

อนภาคทมมใหนบ18 เพราะมการใชรวมกน 8 หนวยเซลล

อนภาคทศนยกลางผวหนาใหนบ12 เพราะมการใชรวมกน 2 หนวยเซลล

1อนภาคทขอบใหนบ

14 เพราะมการใชรวมกน 4 หนวยเซลล

อนภาคทศนยกลางหนวยเซลลใหนบเตมเปนหนงอนภาคทศนยกลางหนวยเซลลใหนบเตมเปนหนง

39

Page 40: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ตวอยาง

Primitive cubic : ลกบาศกแบบสามญ

8 x 1จานวนอนภาค = 8 x 18

= 1

40

Page 41: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ตวอยาง

Body-centered cubic

8 x 1 1จานวนอนภาค = 8 x 18

+ 1

= 2

41

Page 42: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ตวอยางFace- centered cubic

จานวนอนภาค = ?

42

Page 43: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จงคานวณหาจานวนอนภาคในผลกเกลอNaCl

จานวนอนภาค = ?

จานวน Cl- =จานวน Cl =

จานวน Na+ =

43

Page 44: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

จงคานวณหาจานวนอนภาคในผลกเกลอ CsCl

= ?จานวนอนภาค = ?

จานวน Cl- =

จานวน Cs+ =

44

Page 45: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ความหนาแนนของผลก

ความหนาแนนของผลก นาหนกของผลกหนงหนวยเซลล

ความหนาแนนของผลก = ปรมาตรของผลกหนงหนวยเซลล

กาหนดให

ใ Z = จานวนอะตอมหรอ จานวนอนภาคในหนวยเซลล

M = นาหนกเชงอะตอม หรอ นาหนกสตรของอนภาคในผลก

NA = เลขอาโวกาโดร

V = ปรมาตรของผลกหนวยเซลล

45

Page 46: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ความหนาแนนของผลก

จะไดวา นาหนก 1 อะตอมหรอนาหนกสตรของอนภาคในผลก = MNNA

ZMดงนน นาหนกของผลกหนงหนวยหนก = ZM

NA

ZM

ความหนาแนนของผลก = VNA

46

Page 47: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ความหนาแนนของผลก

ถาผลกอยในระบบลกบาศกทมความยาวเทากนทงสามดาน ยาว a หนวย

ไ 3จะไดวา V = a3

ดงนนความหนาแนนของผลก =

47

Page 48: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ความหนาแนนของผลก

ตวอยาง โลหะ Ag มหนวยเซลลเปนแบบ face-centered cubic

มความยาวตามขอบ 0 408 nm มความหนาแนน 10 6 g/cm3มความยาวตามขอบ 0.408 nm มความหนาแนน 10.6 g/cm

นาหนกเชงอะตอม 107.9 g/mol จงคานวณหาเลขอาโวกาโดร

ตอบ 6.00 x 1023 atom/mol

48

Page 49: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ความหนาแนนของผลก

ตวอยาง จงคานวณหาความหนาแนนของผลก NaCl

มความยาวตามขอบ 564 pm มความยาวตามขอบ 564 pm

กาหนดเลขอาโวกาโดร 6.02 x 1023 สตร/mol ตอบ 2.17 g/cm3

49

Page 50: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

เราสามารถหาความสมพนธระหวาง

ศ ไ ความยาวหนวยเซลลกบรศมอะตอมได

bc

a = 2r

4ra = 4r√3 a = √8 r

50

Page 51: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ตวอยาง ทอง (Au) ตกผลกมหนวยเซลลเปนแบบ fcc ตวอยาง ทอง (Au) ตกผลกมหนวยเซลลเปนแบบ fcc

และมความหนาแนน 19.3 g/cm3 จงคานวณหารศมอะตอมของทองในหนวย

พโคเมตร M W of gold = 197 g mol-1พโคเมตร M.W. of gold 197 g.mol

51

Page 52: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

การจดเรยงอนภาคในผลก

ปม 2 ประเภท

-โครงสรางบรรจชดสด (closest packed structure)โครงสรางบรรจชดสด (closest packed structure)

ไดแก simple hexagonal (hcp), fcc

-โครงสรางบรรจไมชดสด (non-closest packed structure)โครงสรางบรรจไมชดสด (non closest packed structure)

ไดแก primitive cubic, bcc

52

Page 53: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

โครงสรางบรรจชดสด

53ABABAB… ABCABC…

Page 54: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

โครงสรางบรรจไมชดสด

54

Page 55: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Co-ordination number

= ? = ?

55

Page 56: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ชองวางในโครงสรางบรรจชดสด

ชองทรงสหนา

ทรงกลมจากชนทหนง = 3 ลก

ทรงกลมจากชนทสอง =

ชองทรงแปดหนา

ทรงกลมจากชนทหนง = ทรงกลมจากชนทสอง =

56

Page 57: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ใ โในผลกของโลหะ

จดแลตทซจะเปนทอยของ...........................................

ชองวางจะเปนทอยของ.............................. ทใสปนลงไปเลกนอย

ในผลกของสารประกอบไอออน

จดแลตทซจะเปนทอยของ...........................................

ชองวางจะเปนทอยของ..............................

57

Page 58: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Bonding In SolidsMetallic Ionic Molecular Covalent

Particles of unit cell

Metal ions in e-

cloudAnions, Cations

Molecule or atoms

Atoms

Bonding Metallic bonds between

cations and e-

electrostatic Dispersion, dipole-dipole or hydrogen

Covalent bonds

bonds

Properties Solf to very hard; good

Hard, brittle, poor thermal

Soft, poor thermal and

Very hard, poor thermalhard; good

thermal and electrical

conductors

poor thermal and

electrical conductors

thermal and electrical

conductors

poor thermal and electrical conductors

(except diamond and

graphite)

Example Li, K, Ca, Cu, C

NaCl, CaBr2, CH4, P4, O2, C(diamond), S O ( )

58

Cr, Ni K2SO4 Ar, CO2, H2O, S8

SiO2 (quartz)

Page 59: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Metallic Solid ใ ม 2 ทฤษฎ ในการอธบายการเกดพนธะ และ สมบตตางๆ

1. Electron sea model theory

2. Band theory

59Electron sea model theory

Page 60: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Band theory

60

Page 61: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Band theory

61

Page 62: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ใหนกเรยนลองไปสบคนขอมลดวาใหนกเรยนลองไปสบคนขอมลดวา

...ทาไมโลหะนาไฟฟา?

...ทาไมโลหะนาความรอน?...ทาไมโลหะนาความรอน?

ไ โ ไ ?...ทาไมโลหะสามารถบดงอได?

...ทาไมโลหะมผวมนวาว

62

Page 63: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Ionic Solids

CeO2

TiTiO

TiO ZnOTiO2

63

Page 64: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Covalent or molecule solid

Nano-sized metal-organic polyhedra (MOPs) are conveniently achieved by g p y ( ) y y

linking transition metal ions and either nitrogen

or carboxylate donor organic units. Recently, the porosity of MOPs to gases or carboxylate donor organic units. Recently, the porosity of MOPs to gases

and other molecules has been demonstrated;

an important step towards their ultimate utility an important step towards their ultimate utility.

Further progress in this area hinges on our ability to

f ti li th f f h ti l d t bl th b t t64

functionalize the surface of such particles and to assemble them on substrates

or polymer films for device fabrication.

Page 65: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Covalent or molecule solid

A large segment of the global economy (US$350 billion) is based on

the use of crystalline microporous zeolites in petrochemical cracking,

ion-exchange for water softening and purification, and in the separation of gases.

Zeolite structures are composed of tetrahedral Si(Al)O units covalently joined by

65

Zeolite structures are composed of tetrahedral Si(Al)O4 units covalently joined by

bridging O atoms to produce over 150 different types of framework.

Page 66: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Defect In lattice Crystal; ตาหนของผลก

คอ การจดเรยงตวไมเปนระเบยบของผลก นงจาดสภาวะของสงแวดลอม

ไมเหมาะสม ทาใหไมเหมาะสม ทาให

อนภาคมากหรอนอยเกนไป

อนภาคเปลยนตาแหนงทอย

อนภาคอนๆมการปนเปอนเขามาในผลก อนภาคอนๆมการปนเปอนเขามาในผลก

ตาหนทเกดขนมหลายแบบ

ไดแก point defect, line defect

66

Page 67: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

ปประเภทของ point defect

• ทวาง (vacancy)

• จดแลตทซสอดแทรก (self-interstitial)

• ปนเปอนแบบแทนท (s bstit tional imp rit )• ปนเปอนแบบแทนท (substitutional impurity)

• ปนเปอนแบบสอดแทรก (interstitial impurity)( p y)

67

Page 68: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Substitutional larger atom

vacancy

interstitial

Substitutional smaller atom

68

Page 69: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

การประยกตใช defect crystal

GeGe

ผลก Ge

ป i d

ผลก Ge

ป i d 69

เปน semiconductor ชนด n-type เปน semiconductor ชนด p-type

Page 70: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

Bi3Ti3

70

Page 71: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

กจกรรมกลมใหนกเรยนทารายงาน พรอมทงนาเสนองานทมอบหมายให

นาโนกบอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกส กลม 2

นาโนกบอตสาหกรรมยานยนต กลม 7นาโนกบอตสาหกรรมยานยนต กลม 7

นาโนกบอตสาหกรรมอาหารและเกษตรกรรม กลม 4

นาโนกบอตสาหกรรมเคมและเครองสาอาง กลม 1

นาโนกบอตสาหกรรมการแพทยและสาธารณสข กลม 6นาโนกบอตสาหกรรมการแพทยและสาธารณสข กลม 6

นาโนกบอตสาหกรรมพลงงานและการรกษาสงแวดลอม กลม 5

71

นาโนกบอตสาหกรรมสงทอ กลม 3

Page 72: nanotechnology - MWITt2040116/document/nanotechnology [Compatibility Mode].pdf · Nanotechnology อ.สิริหทัย ศรีขวัญใจ ครูวิชาการสาขาเคม

รปแบบการนาเสนอ

- รปเลมรายงาน แบบสมบรณ ประกอบไปดวย

ปก คานา สารบญ เนอหา หนงสออางองปก, คานา, สารบญ, เนอหา, หนงสออางอง

ทมาและความสาคญของการศกษานาโน..........

ทฤษฎทเกยวของ (ถาม)

ประโยชนและการนาไปใช

ใ - การนาเสนอ ใชพาวเวอรพอยท

ใหเวลาในการนาเสนอกลมละ 15 นาท

72

พรอมเพอนๆซกถามอก 5 นาท