Niezwykłe zjawiska natury

Na tych kamieniach naukowcy zgryzają sobie zęby: Te do 350 kg ciężkie głazy w Death Valley

wędrują po pustynnej ziemi. Dziwne rzeczy dzieją się w

Dolinie śmierci. Tam, gdzie życie jest prawie niemożliwe, a

warunki przypominają raczej powierzchnię Marsa niż park

narodowy na Ziemi, te ślady na powierzchni pustyni stawiają naukowców przed zagadką.

Ponad 160 kamieni leży rozsianych na ośmiu kilometrach kwadratowych w tzw. Racetrack Playa, na dnie dawnego jeziora. Jak statki po morzu poruszają się

głazy o różnych formach i wielkości niezauważalnie po kruchym podłożu osadowym.

Pomiędzy nimi nie ma żadnych innych śladów ludzi ani zwierząt.

Co sprawia, że do 350 kg ciężkie skały poruszane zostają po

równinie, czasem nawet pod górkę?

Wędrujące kamienie

Bazalt kolumnowy

Kiedy gruba lawy chłodzi, kurczy się i przepływa z niezwykłą regularnością geometryczną, w większości przypadków tworzy regularną siatkę sześciokątnych profili, które wydają się jakby stworzone przez człowieka.

Jednym z przykładów najbardziej znanych jest Giant's Causeway na wybrzeżu Irlandii (na zdjęciach), choć największym i najbardziej znanym jest Devil's Tower w Wyoming (poniżej).

Blue Hole - wielka rozpadlina (jaskinia morska) rafy koralowej w

Morzu Karaibskim. Ma postać morskiej studni o głębokości ponad 140 m i średnicy 300 m, w całości zalanej przez wodę. Oddalona jest

od Belize o około 80 km.Jest widoczna z kosmosu, stanowi wielką atrakcję dla nurków. Objęta

patronatem UNESCO.Okolona turkusowym morzem i

pierście-niem żywej rafy, ciemnogranatowa Blue Hole jest

wapiennym lejem krasowym. Przed podniesieniem się poziomu morza

była jaskinią lądową, w której zawalił się strop. Prawie pionowe

ściany opadają na głębokość około 35 m, gdzie studnia się rozszerza w

ogromną salę z wielkimi stalaktytami, niektóre mają długość

aż 15 m. Dno sali znajduje się na głębokości 145 m. Turyści nurkują

zwykle do stropu sali - na głębokość około 35 m. Podwodna widoczność

przekracza 60 m.

Błękitna Dziura

Zwija jest jednym z najbardziej przerażających zjawisk naturalnych.

Z biegiem czasu woda powoduje erozję gleby pod powierzchnią planety - w niektórych przypadkach ziemia nagle się zapada i powstają dziury do kilkuset metrów głębokości. Zwija może też być wynikiem działalności człowieka (np. pęknięcia rur).

Ta wyrwa powstała w Gwatemali na początku 2007 r, pochłonęła kilka domów i spowodowała śmierć co najmniej trzech osób.

Zwija

Red znane są również jako glony- nagły napływ

jednokomórkowych glonów w ogromnej ilości, mają kolor

oceanu lub na plaży czerwone. Niektóre z nich są stosunkowo nieszkodliwe, inne mogą być

nosicielami śmiertelnych toksyn, które uśmiercają ryby,

ptaki i ssaki morskie.Nie są szkodliwe w małych

ilościach.

Red

Naukowcy sugerują, że są one utworzone przez zawirowania

wody, która porusza się na dużym kawałku lodu ruchem

kołowym.To powoduje, że kawałki lodu

i skały powoli kształtują idealne koło.

Można spotkać pierścienie lodowe o ponad 500 metrów

średnicy, a czasami można znaleźć kręgi

pogrupowane w różnych rozmiarach.

Kręgi z lodu

Zdjęcia wykonane w czerwcu 2004 r w Heartwell Park w Hastings w stanie

Nebraska. Taki układ chmur to zjawisko zwane mammatus,

tworzące regularne bąble w dolnej części chmury.

Normalne chmury są od spodu zazwyczaj płaskie, ponieważ wilgoć

w gorącym powietrzu, które unosi się i schładza, kondensuje je do postaci

kropel wody. Po uformowaniu się kropelek wody, powietrze tworzy nieprzeźroczystą

chmurę. W pewnych warunkach mogą jednak rozwinąć się kieszenie

chmur zawierające wielkie krople wody czy lód, które opadają w klarowne powietrze w miarę

parowania. Takie kieszenie mogą występować w turbulentnym

powietrzu w pobliżu burz, dostrzegalne na przykład na ich

szczycie w formie kowadła. Chmury mammatus mogą sprawiać

szczególnie niesamowite wrażenie przy bocznym oświetleniu.

Chmury mammatus

UFO?

Żeby owe zjawisko mogło powstać, muszą być spełnione rygorystyczne kryteria. Chmura-widmo pojawia się najczęściej ponad szczytami górskimi i podwyższeniami terenu. Ma kształt soczewki lub migdała, a ponad górami wygląda niczym czapeczka przysłaniająca wierzchołki.Soczewkowe masy chmur o wysokim wewnętrznym napędzie, zależnie od prędkości wiatru, mogą poruszyć bardzo duże obiekty.Ich powstawanie wciąż nie zostało w pełni wyjaśnione. Wiadomo, że formują się przeważnie w bardzo pogodne dni, gdy przy promieniach słonecznych i temperaturze na pograniczu (-) i (+) zaczyna dochodzić do parowania pokrywy śnieżnej przykrywającej szczyty górskie.

Tego typu chmura wisi na wysokościach średnich, czyli około 5 kilometrów ponad ziemią i raczej jest

stabilna i nieruchoma. Nad Perth można było ją zaobserwować,

ponieważ osada ta położona jest nad zatoką Firth of Tay i otoczona

wzgórzami.

Obłok soczewkowy

Wygląda podobnie jak zwyczajne tornado z tą różnicą, że zamiast

tworzących lej skumulowanych chmur i unoszącego się pyłu, występuje

ogień. Ogniste tornado powstaje, gdy temperatura nagrzanej przez pożar

powierzchni ziemi jest skrajnie różna od temperatury powietrza. Wówczas tworzą się silne prądy powietrzne,

które unoszą słup ognia ku górze. Na tej samej zasadzie zróżnicowania

temperatur gruntu i powietrza powstają zwyczajne trąby pyłowe

(diabełki pyłowe). Czasem zdarza się, że słup ognia może sięgać wysokości kilkunastu lub nawet kilkuset metrów,

mieć kilka metrów średnicy i nieść wiatr o prędkości ponad 150 km/h.

Mogą z łatwością wyrywać drzewa z korzeniami i rujnować domy,

dodatkowo je paląc.Tym niecodziennym zjawiskiem

szczegółowo zainteresowano się w 1923 roku po potężnym trzęsieniu ziemi. Powstało wtedy bardzo wiele

pożarów, które rozgrzały powierzchnię ziemi i zabudowę. Pojawiły się liczne

ogniste tornada, które w ciągu 15 minut spowodowały śmierć 38 tysięcy

ludzi.

Wiatry ognia, ogniste tornado lub diabeł

Nazwany tak przez analogię z kapturem mnichów z New Mexico (u góry) naturalny połysk skał i ich bardzo ostre ostrza lodu, które wznoszą się ku słońcu.

Mogą być wyższe niż ludzka postać.

Nawrócony? Penitent

TĘCZATĘCZA (załamanie światła w kropli

wody)

Tęcza ognia i poziome formy okrągłe powstają, kiedy słońce i niektóre chmury spotkają się w odpowiednim czasie i we właściwym miejscu.

Kryształy wewnątrz chmury odbijają fale świetlne, ale tylko wtedy, gdy są odpowiednio ustawione w stosunku do Ziemi.

Jest to zjawisko rzadkie, występuje wtedy, gdy pewne warunki są spełnione jednocześnie.

Tęcza

Słup słoneczny - zjawisko optyczne w atmosferze polegające na

ukazaniu się kolumny świetlnej. Zjawisko powstaje w wyniku odbicia światła nisko położonego Słońca lub innego źródła światła na powierzchni

uporządkowanych swobodnym opadaniem kryształów płatkowych

lodu.Jeśli powstanie to najłatwiej jest go

zaobserwować tuż przed wschodem Słońca lub tuż po jego zachodzie. Przybiera wtedy formę świetlnej kolumny, na ogół zabarwionej

czerwonawo, przemieszczającej się wraz z ruchem Słońca pod

horyzontem. Gdy Słońce jest ponad horyzontem często mogą towarzyszyć mu parhelia

Kolumny światła

– jasna plama światła powstającą zazwyczaj na przecięciu halo 220

oraz kręgu parhelicznego. Występuje często po obu stronach

słońca; szczególnie dobrze jest widoczne, gdy słońce jest nisko nad horyzontem. Im słońce jest wyżej, tym większa jest odległość słońc

pobocznych.Powstają one w wyniku załamania

się promieni słonecznych na kryształach lodu występujących w

formie sześciokątnych płytek opadających w pozycji poziomej,

podobnie jak opadające liście.W sprzyjających warunkach, gdy znajdujemy się ponad chmurami

możliwe jest niekiedy dostrzeżenie podsłońca i towarzyszących mu

parhelionów (podsłońc pobocznych) poniżej horyzontu. Powstają one podobnie jak zwykłe parheliony,

przy większej liczbie odbić światła od płaskiej, poziomej powierzchni

kryształków lodu.Zjawisko takie było obserwowane także w halo

powstającym wokół Księżyca

Fałszywe słońca, słońca poboczne, tzw. parhelia, badane już w starożytności

To najczęściej obserwowany efekt halo

HALO (załamanie światła w kryształku lodu)

Halo (od greckiego hálos – tarcza słoneczna) – zjawisko optyczne zachodzące w atmosferze ziemskiej obserwowane wokół tarczy słonecznej lub księżycowej. Jest to świetlisty, biały lub zawierający kolory tęczy (wewnątrz czerwony, fioletowy na zewnątrz), pierścień widoczny wokół słońca lub księżyca. Część nieba wewnątrz kręgu jest tak samo ciemna jak na zewnątrz. Zjawisko wywołane jest załamaniem na kryształach lodu i odbiciem wewnątrz kryształów lodu znajdujących się w chmurach pierzastych lub we mgle lodowej.

GLORIA, WIENIEC, AUREOLA….

Wieniec – zjawisko zachodzi wówczas, gdy Słońce lub Księżyc są przesłonięte

cienką, półprzeźroczystą warstwą chmury lub mgły. Zwykle ma postać barwnej

poświaty (aureoli) wokół tarczy Słońca lub Księżyca, niebieskiej od strony

wewnętrznej, czerwonej na zewnątrz. Często poświata jest otoczona słabo

zabarwionymi, koncentrycznymi kręgami o tym samym układzie barw, niekiedy

pojawiają się tylko pierścienie, a poświata nie występuje. Wieńce powstają wskutek dyfrakcji światła w warstwie chmury lub

mgły.

Aureola wokół księżyca

Jest to efekt rozproszenia światła niebieskiego przez cząstki powietrza. Światło czerwone też jest rozpraszane, ale kilkanaście razy słabiej niż niebieskie czy barwy pośrednie. Efekt ten uwidacznia się wtedy, kiedy księżyc (słońce) jest tuż nad horyzontem, bo wtedy światło musi przejść najdłuższą drogę przez atmosferę, żeby dotrzeć do Twoich oczu. Wskutek tego wiązka światła z księżyca jest pozbawiona dużej części światła o falach krótszych niż czerwona i widzisz pomarańczowy lub czerwony księżyc.

Przy okazji - rozproszone w ten sposób światło słońca powoduje, że niebo jest niebieskie.

Jeśli chodzi o duży obserwowany rozmiar księżyca (słońca) to jest on spowodowany innym zjawiskiem optycznym - refrakcją, czyli załamaniem światła na granicy ośrodków (tu: próżni i atmosfery). Jeśli obiekt astronomiczny jest nad horyzontem to światło musi przejść dłuższą drogę przez atmosferę - wtedy refrakcja jest największa. Powoduje to, że promienie od dwóch dowolnych punktów tarczy słońca czy księżyca docierają do Ciebie bardziej oddalone niż wtedy,. gdy ciała te są wysoko nad horyzontem. Dlatego ich obserwowany rozmiar jest tym większy, im bardziej zbliżają się do horyzontu.

Pomarańczowe księżyce

Tu z kolei prawdziwe tonacje księżyca, z bardziej intensywnymi kolorami, które ilustrują topografię i mineralogię powierzchni.

Zorza uchwycona na Ziemi i przez satelitę

Zorza polarna (Aurora borealis, aurora australis) – występuje

głównie za kołem podbiegunowym, chociaż w

sprzyjających warunkach obserwowana jest nawet w

krajach śródziemnomorskich

Zorze polarne powstają na skutek burz magnetycznych na Słońcu. Z powierzchni Słońca wyrzucane są wtedy ogromne ilości naładowanych cząstek (głównie protonów i elektronów) o wysokiej energii. Tworzą one tzw. wiatr słoneczny. Kiedy wiatr słoneczny dotrze w pobliże Ziemi, oddziaływuje z polem magnetycznym Ziemi. Na skutek tego elektrony poruszają się ruchem spiralnym wzdłuż linii ziemskiego pola magnetycznego i w końcu zderzają się w pobliżu biegunów magnetycznych z cząsteczkami azotu i tlenu wzbudzając je. Wzbudzone cząsteczki wracając do stanu podstawowego wypromieniowują energię w postaci kwantów światła. To tylko uproszczony model powstawania zorzy. Rzeczywistość jest bardziej skomplikowana i naukowcy tworzą coraz to nowe modele tego zjawiska (przejścia optyczne w atomach).