VITI I 15 I BOTIMIT www.thealbanian.co.uk info@thealbanian.co.uk

Tel: 020 7018 7929 Adresa: 30 Avenons Road London E13 8HT

PROJEKTE NGA SHPRESA

PROGRAMMEfaqe 17

LONDON 25 SHKURT

Nese ju duhet ndihme perÇESHTJET E EMIGRACIONIT

KONSULTIMET FALASTEL: 0207 604 3572

1st Floor , 157 Kilburn High Road KILBURN LONDON NW6 7HU

Rashid A.KhanSolicitor

(Principal)Mob: 07774222062190 MERTON HIGH STREET

WIMBLEDON , LONDON SW19 1AX

DOKTRINA E FRIKSHME E BE:TERRITOR NË KËMBIM TË

ANËTARËSIMITDAUT DAUTI

NË VENDIN E KUKUVAJKAVEPO NDALET ORA

ARBEN MANAJ

PETRIT KUÇANA

MERITA ISUFI

7-8 Marsi si festëdhe inkurajim

SHABAN MURATI

PSE PRISHTINA NUK FLETPËR NJOHJEN E KOSOVËS

NGA SERBIA?

KryeministriRama (nuk)

ishte në Londër

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 2

DREJTOR: PETRIT KUÇANAKryeredaktor: BASHKIM METALIA

REDAKSIAPROF. DR. SC. Akil Koci, Genc Drini

Arben Manaj,Daut Dauti, Shefit Domi

Emanuel Bajra, Jeni Myftari, Miranda Keqaj, Majlind Goge

Pranvera SadriaBlerim Ciroka, Flori Slatina,

Kastriot Dervishi, Anila Hoxha,

Fjoralba Hysa PanoWeb-design Shefdomi.com

www.thealbanian.co.uk albania7@gmail.com

Tel: 02034895136

Gazetabritanike "The Guardian" i ka kush-tuar një shkrim të veçantë qasjes no-vatore që kryeqyteti shqiptar po merrndaj të qënit miqësor me fëmijët.The Guardian e rendit Tiranën si njënga qytetet më miqësore ndaj fëmi-jëve, mes Rotterdamit, Bogotas, Lex-ingtonit dhe Vancouverit.

N ëartikullin e saj, Laura Laker, shkruanse përkundër zërit të një minoranceqë protestoi për ndërtimin e këndit tëlojërave te Liqeni Artificial, shumicafitoi, ndërsa thekson se në të gjithëqytetin janë ndërtuar 31 kënde të rejalojërash, që dikur kanë qenë hapësiratë zëna nga ndërtimet informale.

Artikulli i kushton një vëmendjeedhe sheshit “Skënderbej” dhe nis-mave të Bashkisë së Tiranës për ditëtpa makina, të cilat kanë sjellë një uljetë nivelit të ndotjes së PM 10 me15%. Gjithashtu, ajo shkruan sendryshe nga shumë shtete të tjera nëbotë të cilat ngrenë mure, Tirana po

ndër-ton një mur me pemë që po rrethonqytetin për më shumë oksigjen.

“The Guardian” shton se Tiranamburret me "këshillin e qytetit përfëmijët", ku përfaqësuesit e rinj tako-hen me kryebashkiakun, debatojnë,ndërsa citojnë Veliajn që i cilëson ata

s i“avokatët më të mirë për të bindurprindërit e tyre për të ricikluar, për tëecur dhe për të shkuar me biçikletë nëshkollë”.

Shkrimi i Laura Laker për “TheGuardian”

"THE GUARDIAN": TIRANA NJË NGA QYTETET MËMIQËSORE PËR FËMIJËT NË BOTË

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 3

PETRIT KUÇANA

Do të ngjante retorike pyetja nësekryeministri shqiptar Edi Rama ishtenë Londër. Madje nuk janë të sh-peshta rastet, kur kryeministri dhe njëndër ministrat më të rëndësishëm, siçështë ministri i Brendshëm Z.Xhafa,u gjenden në Londër njëri pas tjetrit. Kryeministri Rama mori pjesë nësamitin e kryeministrave të BallkanitPerëndimor në Bankën Evropiane përRindërtim dhe Zhvillim (EBRD) nëLondër. Ajo që përbën lajm ështëmungesë totale e “vëmendjes” ndajmërgatës së këtushme shqiptare. Duket se Xhafa është treguar i përmbajtshëm në deklarimet e tij dhe

vetëm një postim në rrjetet sociale(duke u shndërruar në lajm për mediatshqiptare) e bëri atë “të gjallë”. Tëpaktën nuk u dëgjuan deklarata si tëparaardhësit të tij që u kërkoi au-toriteteve britanike rikthimin e shqip-tarëve të paligjshëm, për të moskujtuar prononcimin e zv/ministres qëçuditej se pse Britania “tregohet kaqe butë” në rikthimin e emigrantëve. Ndërsa kryeministri vijoi traditën epërçmimit të diasporës së këtushme.Mbase duhet theksuar se prej kaqvitesh Rama si kryeministërmegjithëqë ardhjet e shpeshta nëmetropolin britanik nuk shënon njëtakim të vetëm, (qoftë edhe një) mediasporën shqiptare në Britani, krejtndryshe kur ishte lider i opozitës. Çdo skeptik që beson në “hallet emëdha” që ka kryeministri nuk mundtë justifikojë mungesën e një apo dyorëve, qoftë edhe për të bërë lajm, përtë thyer damkën e përçmimit ndaj di-

asporës, e aq më tepër bie fjala se nëBritaninë e Madhe numërohen rreth25 shqiptarë me titullin doktorëshkencash, (të identifikuar nga TheAlbanian).Mbi dhjetë herë ka qenë kryeministrinë Londër por asnjëherë të vetme nuke pa të arsyeshme të bënte ndonjëpërçapje qoftë edhe për të begenisurdiasporën e këtushme, siç bie fjalamund të ishte një direktivë e Samitit

të diasporës apo qoftë edhe “ndonjëselfie” më shqiptarët, yjet botërorë, qëshkëlqejnë çdo ditë duke prezantuarnë mënyrën më të shkëlqyer vleratshqiptare. Të paktën t’i përgëzonteata, siç mund t’i ketë hije një shtetari.Mbase ka qenë i informuar edhe përproblemet e shumta me të cilat për-ballen të sapoardhurit, që gjenden nëkushtet e mbijetesës dhe se numri ityre sa vjen e shtohet çdo ditë dhe

shmangia e këtij takimi do të ishte njëkokëdhimbje më pak për kryemi-nistrin. Për diasporën e këtushme Rama nukka qenë ndonjëherë në Londër dhethjesht shquajnë jetimllëkun ngashteti amë ku deri në neveri kujtohenndonjë fjalë e premtim, jo thjesht silider opozite, por si kryeministër në tëashtuquajtur Samit i Diasporës.

PERSONAL INJURYA keni patur aksident ne trafik?A jeni demtuar ne pune?Ne ju ndihmojme!

MEDICAL NEGLIGENCENe ju ndihmojme nese keni patur neglizhence mjekesore Konsultimet jane falas

When you've taken a fall, sometimes you just know something'swrong... But your doctor might tell you not toworry, despite the pain or discomfort. If your doctor fails to diagnose a broken bone, you can claim for medical negligence. With over 25 years’ experience, the team of clinically trained solicitors at The Specter Partnershipare the experts on hand

NO WIN, NO FEEAdresa: 49 Britton Street, London, EC1M 5ULPer ne gjuhen shqipe kontaktoniMaria Tel: 0207 251 9900 info@specterpartnership.co.ukwww.specterpartnership.co.uk

Traffic accident, Injury at work, a nasty tumble withlasting consequences... The Specter Partnership arethe no win, no fee solicitorson handto understand. For your free consultation...See Specterpartnership.co.uk

Kryeministri Rama(nuk) ishte në Londër

aktualitet www.thealbanian.co.uk faqe 4

NGA MAVELYN VIDAL

(Avokate në Bordin Haris Ali Solicitors)

Si një avokate e kualifikuar me ekspe-riencë mbi 30 vite në Angli dhe Uells,kam qenë e privilegjuar të përfaqësojpersonat që ishin të trafikuar nga Viet-nami, Shqipëria dhe Nigeria për nëMbretëritë e Bashkuara (" Britaninë eMadhe "). Është jashtëzakonisht evështirë të dëgjosh rrëfimet e atyre tëcilët kanë përjetuar trafikimin dheishim viktima të kësaj dukurie, egjithashtu kam eksperiencë jashtëza-konisht të madhe më azilkërkuesit –rrëfimet e të cilëve gjithashtu ta thye-jnë zemrën. Në kohën e fundit,trafikimi i qenieve njerëzore ishte ak-tual përsëri në Britani të Madhe, pasiqë tre persona u persekutuan dhe udënuan, sepse ata dhunshëm i de-tyruan dy vajza nga Vietnami të puno-jnë në një sallon ondulimi në Bathë.Çfarë është trafikimi i qenieve njerë-

zore? Pra, çka nënkuptojmë dheçfarë është saktësisht"trafikimi i qenieve njerë-zore"? Shkurtimisht,përkufizimi i dhënë ngaZyra e Drogës dhe Krimittë Organizatës sëKombeve të Bashkuara,trafikimi i njerëzve është:" përvetësimi i njerëzvenë mënyra të pahijshme,siç janë forca, mashtrimiapo falsifikimet endryshme, më qëllim tëkeqpërdorimit dhe shfry-tëzimit të tyre"Angazhimi i Britanisë sëMadhe në lidhje mëtrafikimin njerëzor daton më herët qënga Konventat Internacionale teKëshillit të Europës, siç është Kon-venta mbi Veprimin kundër Trafikimittë Qenieve Njerëzore e 23 marsit tëvitit 2007. Kjo Konventë është ratifikuar ngaMbretëritë e Bashkuara më 17 dhjetortë vitit 2008, e cila hyri në fuqi më 1prill të vitit 2009. Si pasojë e kësaj,në Britaninë e Madhe në vitin 2009 u

themelua Mekanizmi Kombëtar iReferimit (the UK’s National ReferralMechanism-NRM). Në lidhje me Shqipërinë, Statistikat eMekanizmi Kombëtar të Referimit,brënda tre/kater muajve, prej 3 kor-rikut e deri më 20 dhjetor të vitit2017, të publikuara në dhjetor të vitittë kaluar, shënon: “Brenda kësaj peri-udhe, ky raprort tegon se viktimat po-tenciale të trafikimit kanë origjinë nga

73 vende të ndryshme tëbotës.” prandaj,”Shqipëria, Britania e Madhedhe Vietnami mbetën kom-bësitë më të shpeshta të ra-portuara nga këto ...”

Mbështetje - Çfarëmund të bësh?Nëse keni qenë viktimë etrafikimit, ekzistojnë ndih-mat të cilat kanë mbështetjeligjore dhe qeveritare. Kyekstrakt është marrë ngapublikimi i Ministrisë sëPunëve të Brendshme (theHome Office), Viktimat eSkllavërisë Moderne – Ud-

hëzimet e Autoriteteve Kompetente,versioni 3.0, botuar më 21 mars tëvitit 2016; “Mekanizmi Kombëtar iReferimit (the UK’s National ReferralMechanism-NRM) është një proces iidentifikimit dhe mbrojtjes së vikti-mave. Është projektuar për ta bërë mëtë lehtë për të gjitha agjencitë endryshme të cilat angazhohen nërastet e trafikimt për të bashkëpunuar,për të shkëmbyer informacione rreth

viktimave potenciale, dhe për të lehtë-suar qasjen e tyre për të marr këshillaligjore, akomodime (strehim) dhe tëmbështetjeve tjera të nevojshme.Konventa kërkon që viktimat poten-ciale të trafikimit të sigurohen në njëperiudhë prej 30 ditësh, shërim dherehabilitim. Gjatë kësaj kohe ato dotë marrin mbështetje duke përfshirëakomodimin, të gjitha shërbimet eduhura ligjore, e gjithashtu edhemundësinë apo statusin për leje dis-crete të qëndrimit (discretionaryleave), nëse ato njihen si viktima tëtrafikimit. Mbretëria e Bashkuar sig-uron këtë mbështetje për viktimat emundshme të referuara nëMekanizmin Kombëtar i Referimitpër një periudhë më të gjatë prej 45ditësh. "Ju mund të kontaktoni, për shembull,Ministrinë e Punëve të Brendshme(the Home Office), ose ndonjë organtjetër autoritativ lokal, dhe ata pastajmund ta referojnë çështjen tuaj te"Autoritetet Kompetente" (ata, metutje marrin vendime për atë që ështëe njohur si viktimë e skllavërisë mod-erne apo e trafikimit). >>>>>

(Vijon ne faqe 6)

Ne jemi specialistë të imigracionit që jemi themeluar që nga viti 2004dhe jemi të akredituar nga Law Society me shkëlqyeshëm në Immigration and Family Law.Ne ofrojmë këshilla të qarta, të besueshme dhe të përballueshme dhenjë rekord të jashtëzakonshëm për arritjen e rezultateve të suksesshmepër klientët tanë në çështjet e emigracionit, azilit, apo ri-shqyrtimingjyqësor.Ne kemi baristerin tonë me mbi 30 vjet eksperiencë, që do të thotë qëklientët tanë kanë besim se çështja e tyre menaxhohet dhe prezantohetprej nesh në të gjitha shkallët e gjyqësorit deri në Gjykatën Supreme aponë Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut.Në stafin tonë kemi shqipfolës

Ne gjithashtu praktikojme edhe per çeshtjet;

Mob: 07825 634 584

Nese ju duhet ndihme perÇESHTJET E EMIGRACIONIT

KONSULTIMET FALASTEL: 0207 604 3572

1st Floor , 157 Kilburn High Road KILBURN LONDON NW6 7HU

EEA Family PermitEEA PermanentResidenceNationality Stateless

Indefinite Leave toRemain

Spouse Visas

Family, Criminal and Housing Law

Immigration & Asylum

Human RightsTraffickingOverstayers

Detention & BailJudicial Review

Appeals

TRAFIKIMI I QENIEVE NJERËZORE Mos qëndroni vetëm! Çfarë mund të bëni?

aktualitet www.thealbanian.co.uk faqe 5

Specialist in:- Aluminium & Upvc Double Glazing Casement,Tilt/Turn, Fully Reversible &Vertical Sliding Windows.

- Glass Roof- Glass Partitions- Glass Juliet Balconies- Glass Balustrades- Double Glazing Upvc & Aluminium Doors, Bifolding Doors, French Doors & Patio/SlidingDoors - Front Panel Doors- Front Composite Doors- Conservatories- RooflightsAddress: Unit 4 Maldon Road,Romford, Essex, RM7 0JB

Tel: 01708745809Mob: 07939343712

All our Double

Glazing areFENSA

Registeredand weissue

a 10 Year Warranty

aktualitet www.thealbanian.co.uk faqe 6(Vijon ng faqe 4)

Nëse nuk ndiheni të sigurt që ti afro-heni një organi publik, atëherë kontak-tin e parë mund ta bëni nëpërmjet tenjë organizate bamirëse, për shembull“Te paparë”, ose Salvation Army, osekontaktoni një organizatë të avokatëve(ndoshta mund të keni të drejtë përndihmë juridike falas).

Ekzistojnë dy faza te cilat bëjnë njo-hjen e viktimave të trafikimit:1. Faza e parë është, kurvendimi merret nga OrganetComptenet, nëse ekzistojnë "baza tëarsyeshme" për të besuar se ju jeni njëviktimë e trafikimit; edhe2. Faza e dytë është, kur njëvendim ka shkaqe bindëse për të be-suar se ju jeni në fakt një viktimë etrafikimit.Nëse merret vendimi se keni "shkaqebindëse", ose nëse merrni një vendimtë favorshëm në lidhje me rastin tuaj,ka të ngjarë që Sekretari i Shtetit tëmarrë një vendim për t'ju dhënë lejediskrete (discretinary leave) për tëqëndruar në Britani të Madhe deri në30 muaj.

Azili dhe trafikimi

Një alternativë tjetër që mund ta bënite Mekanizmi Kombëtar i Referimit

(the UK’s National Referral Mecha-nism-NRM) është që ju të kërkoni azilnë Britani të Madhe. Me "azil"nënkuptojmë atëherë kur një personkërkon "mbrojtje ose siguri ngarreziku, ose dëmtimet e pandërpreraqë i shkaktohen, nga vendi i strehuar".Azili, qeveriset nga një traktatndërkombëtar e kjo është Konventa eOrganizatës së Kombeve të Bashkuaranë lidhje me Statusin e Refugjatëve tëvitit 1951. Në mënyrë që të kërkoniazil në Mbretërinë e Bashkuar ju duhetta vijoni një takim tek Ministria ePunëve te Brendshme dhe të jeni të"Intervistuar/shqytuar". Para se të vi-joni këtë intervistë, do të duhej që tërezervoni një takim, dhe një përfaqë-sues ligjor që do të ju ndihmojë nëkëtë proces. Gjatë "intervistës sëshqyrtimit", do të marren detajet tëngushta për kërkesën tuaj. Pastaj dote keni një intervistë te plotë për azil,me qëllim që të hetohen arsyet psekeni frikë të ktheheni në vendin tuaj të

origjinës. Pas intervistave do të mer-ret një vendim për kërkesën tuaj tëazilit.

Nëse kërkesa për azil është refuzuar,ju mund të apeloni kundër këtijvendimit te Tribunali i Shkallës së

Parë, e nëse kërkesa e juaj për azilështë pranuar, do t'ju jepet leja për tëqëndruar në Mbretërinë e Bashkuar sirefugjat për 5 vite.Nëse kontaktoni Ministrinë e Punëvete Brendshme (the Home Office)nëprmes të këtyre kanaleve zyrtare, tëpërmendura më lart, siç janë organi-zatat bamirëse ose avokaturat, nuk kagjasa që të qëndroni në kampet e imi-gracion për kthim apo largim nga Bri-tania e Madhe, por të gjitha këtoinstitucione janë në gjendje që t'jundihmojnë.Nëse keni qenë të trafikuar ose njihnidikë që është trafikuar- ju lutemi që tëmerrni masa që tani. Mos vuani nëheshtje dhe kështu mos qëndroni tëvetmuar.Ky është një numër i telefonit qëmund të kontaktoni në besim apo nëkonfidencë: Linja e Ndihmës së Skllavërisë

Moderne - 08000 121 700.

TRAFIKIMI I QENIEVE NJERËZORE Mos qëndroni vetëm! Çfarë mund të bëni?

OFROJME TE GJITHA LLOJET E SHERBIMEVE ELEKTRIKE SI DHE VENDOSJEN E CCTV

Na kontaktoni 56 Parkland Rd,

Wood Green, London N22 6ST, UK

Phone: 07399521649 Phone: 07539874390

Email:info@euradicielectrical.co.uk

TRANSPORT MALLRASH DHE MAKINASHANGLI-SHQIPËRI-ANGLI ÇMIME KONKURUSE

PËR PESHAT MBI 50KG I MARRIM DHE IDËRGOJMË NË VENDNDODHJEKONTAKTONI TRASHGIMIN:

MOB: 07727429515 OSE 07776106941 TEL: ALB 0686409409

Email: timi29@hotmail.co.uk

L.T.D. LONDON TRANSPORT DIREKTANGLI-SHQIPËRI-ANGLI

CHARGING POINTS SECURITY24H/7

AVAILABLE

GENERALELECTRICS ELELCTRICALREWIRING SERVICESEMERGENCYLIGHTINGCCTV ENTRY PHONE

aktualitet www.thealbanian.co.uk faqe 8

Nga ARBEN MANAJ

Deklarata kërcënuese e “Mr Kon-jakut” evropian, “të uritur” në Tiranë,Zhon Klod Junker, se Shqipëria, doduhet të zgjidhë çështjet territorialeme Greqinë, përpara se t’i hapet dritajeshile për në BE, zor se nuk sinjalizonaplikimin e një doktrine diplomatiketë rrezikshme nga BE-ja, sipas sëcilës, vendet aspirante do duhet të ce-dojnë territore ndaj fqinjve veto-ven-dosës, në rast se duan t’i bashkohenBashkimit Evropian.E thënë shkoqur, ai i tha shqiptarëveqë të ulin menderen dhe të bëjnë“deal” me Athinën për detin, e ciladuhet kënaqur prej saj, pasi ështëkusht që të fillojnë negociatat për anë-tarësim me Tiranën. Nenteksti është seGreqia mund ta bllokojë këtë proces.Dhe nuk është hera e parë që BE po

aplikon një doktrinë të tillë.Në Kosovë, demarkacioni me Malin eZi, është e njëjta gjë, sepse përndryshenuk ka regjim vizash për kosovarët.Imagjinoni se çfarë mund të kërkohetmë vonë dhe në çfarë thele mund tëkatandisen kaposhët shqiptarë deri nëanëtarësim të plotë, nëse lejohet tëkalojë miu njëherë poshtë hundës.Padyshim BE-ja, me vende si ato ngaBallkani, që prodhon më shumë his-tori se ç’mund të konsumojë, dhe meaq shumë çështje të ndërlikuara terri-toriale, nisur edhe nga precedenti iSllovenisë dhe Kroacisë, dëshiron t’izgjidh këto çështje përpara se vendetkandidate të hyjnë në BE dhe të mosketë kosto e vonesa, që rrjedhin ngavetot e mundshme të vendeve që janëndërkohë anëtare ndaj fqinjëve të tyrekandidatë.Kjo është e kuptueshme, por ajo qëështë e frikshme, është se kandidatëtjanë më të rrezikuarit dhe më tëcenueshmit përballë fqinjëve para-prakisht anëtarë.Dhe të kërkosh humbje të tilla sovran-itetetesh territoriale, si çmim për anë-tarësim, është ku e ku, me humbjet e

sovraniteteve kushtetuese, parla-mentare apo ligjore, që kanë egërsuarshumë marrëdhëniet e shteteve anëtareme Brukselin, siç ishte rasti i Brex-it.Rasti i marrëveshjes se Detit me Gre-qinë, dhe nevoja akute e qeverisë sëditës në Shqipëri, për një sukses tëpërkohshme politik, në kurriz të njëhumbjeje të madhe hipotetike afatg-jatë, në rast të një marrëveshje në dëmtë Shqipërisë, do të ishte një tradhtikombëtare në thelb.

Ramën e kam vlerësuar maksimalishtpër politikën e tij të jashtme dhe qas-jen në marrëdhëniet ndërkombëtare,pasi kam menduar dhe ende mendoj,se ka sjellë një element të munguarderi me sot në diplomacinë shqiptare;atë të dinjitetit të munguar dhe vetëre-spektin jokompleksiv me të huajt.

Unë nuk dua të paragjykoj dhe nukmendoj se do të jetë rasti që Rama tëkëmbejë një arritje të vogël politikedhe diplomatike në kohë, siç ështëshumë e rëndësishme në vetvete, çeljae negociatave për anëtarësim me hum-bje territoresh, nëse do të ishte ky

çmimi që do duhet të firmos, poqese elanë ta firmosë, gjithsesi.Negociatat, për nga përkufizimiklasik, nënkuptojnë gjetjen e një ter-reni të përbashkët dhe kompromisipër të dyja palët që negociojnë,përndryshe nuk quhet e tillë.Por, në rast se një presion i shtuar siky i Junkerit nga BE-ja, për të bërëmedoemos kompromis dhe arritur njëmarrëveshje për çështjet territorialedetare me Greqinë, do të ishte haraçishqiptar për hapjen e negociatave,atëherë kurrë mos u hapshin.Më e ndershme në një rast, e përsërishipotetik, do të ishte ose referendumipopullor për atë marrëveshje, oseçuarja e çështjes në gjykatënndërkombëtare në Hagë, për t’i dhënëajo zgjidhje, ç’ka do lehtësonte poli-tikisht nga një barrë e madhe politikeme elemente tradhtie kombëtare, çdoqeveri dhe kryeministër të ditës nëTiranë.

Maqedonia, të mos harrojmë, nuklëshoi dhe nuk po lëshon territore edhepërkundër mos-hyrjes në NATO përçështjen e emrit, por thjesht po merret

me konvencione, e heq emra aero-portesh e rrugësh, por nuk po cedonterritore.Nëse Shqipëria dhe administrata e sajaktuale, sërish poqese e lënë, do t’ihyjë kësaj rruge, do të krijojë përpostë tjerash, edhe një precedent të frik-shëm edhe për procese të ngjashme nëtë ardhmen, edhe për vende të tjera tërajonit si Kosova, së cilës mund t’ikërkohen sakrifica të mëdha për kom-promis me Serbinë, e cila do ç’bej ter-ritorialisht, atë që arriti ta ruajë fushataajrore e Nato-s në ish Jugosllavi.

Nuk besoj se Junker e lëshoi bombënnë Tiranë se ishte nën efektin epaplotësuar të vartësisë së madhe ngakonjaku dhe as nga kërcitjet e barkutnga uria, por dukshëm, kjo është njëdoktrine, në thelb selektive, e ap-likueshme me vende fraxhile dhelehtësisht të shantazhueshme, të cilatanëtarësimin në BE e kanë ëndrrën mëtë madhe, ndërkohë që largimin prejtij, të tjerët e kanë po aq ëndërr, siç pondodh me Brex-it.

DOKTRINA E FRIKSHME E BE: TERRITORNË KËMBIM TË ANËTARËSIMIT

NESE JU DUHETNJE AVOKAT

MOS HEZITONI TENA KONTAKTONI

FUSHAT QE MBULOJME:

EMIGRACION* IMMIGRATION LAWDEMTIME PERSONALE * PERSONAL INJURY PROBLEME FAMILJARE * FAMILY LAW

NEGLIZHENCE MJEKESORE *CLINICAL NEGLIGENCE

247 High RoadWood Green LondonN22 8HF

T: 020 3750 4445MOB: 07886658810shabil@miyasolicitors.co.ukwww.miyasolicitors.co.uk

Na gjeni ne facebookthjesht kerko

The AlbanianMBI 1 000 000NDJEKES

op/ed www.thealbanian.co.uk faqe 9

EDDIE'S ELECTRICIANMOB: 24/7

07490640319emirjon.gjonaj@outlook.ie

Bejme instalimin ealarmeve tesigurise &CCTV

All the workers has THE HIGHEST LEVEL OF EDUCATION JIB GOLD

DOMESTIC&

COMMERCIALNew InstallationsRewiringAdditional sockets, Lighting design andinstallation

Nese ju duhet njekompani prestigjiozeelektriku, mos hezitonite kontaktoniMe ekperience tegjate dhe çmimekonkuruese

TEL:079 0432 6891

Na ndiqni ne facebookEddie's Electrician

op/ed www.thealbanian.co.uk faqe 10

NGA DAUT DAUTI

Kur udhëtoni nga veriu i Zvicrës përnë jugperëndim të këtij vendi, arrininë Biel-Bienne. Qyteti i ka dy emradhe paralajmëron fundin e rajonitgjermanofon apo fillimin e atijfrankofon. Është qytet dygjuhësh,sikur Montreali në Kanadë ku takohetKuebeku frankofon me pjesën domin-uese anglofone.

Biel-Bienne është ‘tabelë’ paralajëm-ruese për hyrjen në pjesën dominuesefrankofone të Zvicrës. Pastaj, hyni nëNeuchâtel që është emri i kantonit,kryeqytetit të tij dhe liqenit. Neuchâ-tel është qytet mesjetar dhe, si shu-mica e qyteteve zvicerane, është ibukur dhe historik. Qyteti shtrihet nëshpatin e një kodre me pjertësi mjafttë madhe ku jetojnë 32,000 banorët esaj. Kështjella mesjetare e qytetitështë selia e qeverisë kantonale. Ngaliqeni qyteti duket madhështor.Rrugët duken si vija horizontale mbitë cilat qëndrojnë shtëpitë impozantetë madhësive të ndryshme. Ështësikur kur i vrojton tribunat spektako-lare të një stadiumi madhështor qëofron shfaqje solemne.

Shikimi nga ana e kundërt, ngadritaret apo ballkonet e shtëpive,është edhe më i veçantë. Horizontindahet në katër shtresa. Pas ujit tëliqenit, i cili shkëlqen nga rrezet ediellit, fillon një shtresë e gjelbër mbitë cilën ngitet vargu i pafund i malevetë mbuluara me borë pas të cilavegjenden qytetet, siç janë Bern, Fri-bourg dhe Lausanne. Thepat e bardhatë maleve e cenojnë sovranitetin eqiellit. Mbrëmja dhe mëngjesi ezbukurojnë edhe më shumë këtëpamje. Është sikur një pikturë e rrallëe punuar nga ndonjë mjeshtër i madhqë ka për qëllim kënaqjen e syrit tëçdo shikuesi.

Në fundin e javës së dytë të shkurtit,moti në Neuchâtel i përngjan vjeshtëssë vonë. Nuk është ftohtë dhe nuk kaas borë. Nga Neuchâtel, kur ngjitenimaleve të Juras, në drejtim të kufiritme Francën dhe në një lartësi 1,000metra mbi det, gjendet qyteti LaChaux-de-Fonds që ka rreth 39,000banorë. La Chaux-de-Fonds ështëbotë tjetër, edhe pse nuk është më largse 19 kilometra nga Neuchâtel. Këtumbretëron dimër i vërtetë zviceran.Qytetin e ka mbuluar një trashësi emadhe e borës e cila vazhdon tëngritet. Në shkurt, trashësia e borës

është 25.43 centimetra.Në Zvicër, për të gjitha masat, sido-mos për kohën, flitet dhe veprohet meprecizitet. Qyteti njihet edhe për fak-tin se aty ka të reshura të borës edhegjatë verës. Është mjaft e zakonshmenëse aty bie borë edhe gjatë qershorit.Statistikat zvicerane, natyrisht edhekëto të sakta, shënojnë se trashësia eborës në qershor arrin deri në njëmilimetër. Temperatura mesatare vje-tore është dy gradë Celsius.

Në katin e parë të ndërtesës 14-katëshe të arkitekturës moderne që kapamje cilindrike e që ngritet në anëne majtë të ‘Avenue Léopold Robert’,gjendet zyra e informatave turistike.Dy vajza të reja, të cilat qëndrojnë pastavolinës së recepcionit, ngriten nëkëmbë. Pyetjes sime ‘çka ka të vizito-het në këtë qytet?’, i përgjigjet vajzame pamje aziatike dhe tejet tërheqësee cila flet një anglishte të përsosur.‘Kam studjuar në Londër’ – thotë ajome mburrje.

Rutina e propozuar që përfshin vizitëne pikave të rëndësishme të qytetitbëhet duke ecur këmbë. Vajzat mëshikojnë me habi. Jashtë bie borë mefërfëllizë. Veshmbathja ime nuk ështëpër kushtet klimatike alpine. Me sig-uri u përngjaj në një turist i ciligabimisht ka rënë aty me parashutënga aeroplani. Ndoshta kjo është ar-syeja që ato më shikojnë me habi.Sidoqoftë, vendet që meritojnë të viz-itohen në La Chaux-de-Fonds janë tëshumta.Nuk duhet shumë kohë për të vërejturse qytetit i mungon shkëlqimi që evëren në vendet tjera të Zvicrës. LaChaux-de-Fonds nuk i ka punët mirësikur qytetet tjera në pjesët gjermaneapo italiane. Papunësia në këtë qytetshënon shifrën 8.2 për qind që ështënivel i lartë krahasuar me mesatarene Zvicrës që është 3.2 për qind. Sirrjedhojë, një pjesë e rinisë largohetpër të jetuar gjetiu. La Chaux-de-Fonds është pjesa e fshehur e Zvicrës.Me fjalë tjera, është vend i prapambe-tur. Megjithatë, deri vonë, ky vend kaluajtur rol të madh jo vetëm nëekonominë dhe politikën e Zvicrës poedhe në atë botërore.

Le Locle është një qytezë që gjendetvetëm tetë kilometra larg nga LaChaux-de-Fonds. Kjo hapësirë njihetpër atë që njihet e tërë Zvicra: prod-himi i orëve. Ky është vendi që e ka

vënë Zvicrën në hartë. Prandaj, vendiquhet edhe si ‘Watch Valley’ (Luginae Orëve). Këtu prodhohen shumica eorëve, si: Breitling, Ebel, TAG,Rolex, Omega, Parmigiani, Tissot,Zenit dhe shumë lloje tjera. Prodhimii orëve ka filluar në shekullin XVIII,por është zgjeruar në fillim të shekul-lit XIX duke u shndërruar në industritë rëndësishme. Që nga kjo kohë, LaChaux-de-Fonds dhe Le Locle, kanëhyrë në historinë e Zvicrës dhe në atëtë botës. Për shkak të këtyre dyqyteteve, Zvicra filloi të njihej përorët e dorës dhe sidomos për ato tëmurit që quhen ‘kukuvajka’.

Prodhimi i orëve solli ndryshime tëmëdha jo vetëm në ekonominë dhe nëpolitikën e Zvicrës edhe në atë tëbotës. Kompanitë e prodhimeve tëorëve, me kalimin e kohës, zgjeruannumrin e punëtorëve dhe si rrjedhojëedhe organizimin politik të punë-torëve në esnafe dhe sindikata. NgaParisi, Revolucioni Francez i vitit1848, krijoi efekte në La Chaux-de-Fonds. Vetëm disa ditë pas revolu-cionit, ithtarët e republikës, së bashkume zejtarët dhe punëtorët, u mblod-hën në sheshin e La Chaux-de-Fondsdhe e shpallën vendin Republikë. Eshkarkuan qeverinë lokale dhe ezgjodhën qeverinë e përkohshme tëRepublikës. Ky akt ishte tërësishtkundër aristokracisë feudale zvicer-ane dhe u cilësua si rrezik ndaj in-tegritetit të atëhershëm tëkonfederatës së brishtë të Zvicrës por,në realitet, siç dëshmoi koha, ndikoi

në forcimin e shtetit zviceran. Pasojatu hetuan edhe në politikën evropiane.Rusia hoqi dorë nga njohja e neu-tralitetit të Zvicrës dhe me këtë u dhashenja shteteve përreth se, nëse dëshi-ronin, mund të okuponin pjesë të kon-federatës. Por, gjërat rrodhën në dobitë zviceranëve dhe subjektivitetindërkombëtar i shtetit të tyre vetëm sau forcua më shumë. Revolucioni që uzgjerua në tërë Evropën krijoi efekteedhe gjetiu në Zvicër. Zviceranët emënjanuan sistemin feudal dhe i vunëthemelet e sistemit të ri, atij kapitalist.Fal manifakturës së orëve, e cila ushndërrua në industri, La Chaux-de-Fonds ishte ndër qytetet e rralla qëkishte klasë punëtore dhe borgjeze tëorganizuar në nivel të lartë. Orga-nizimit i sistemit të punës ishte aq mendikim sa që e impresionoi dhe eshtyri Karl Marxin ta studionte këtëfenomen dhe ta analizonte në veprëne tij ‘Kapitali’. Marxi e quajti LaChaux-de-Fonds si një ‘Qytet-Fab-rikë’ me ç’rast e analizoi ndarjen epunës, fitimin apo profitin, në indus-trinë e orëve dhe pasojat në shoqëridhe politikë.

La Chaux-de-Fonds vazhdoi të luanterol të madh në organizmin e klasëspunëtore dhe në ndikimin e ide-ologëve të parë komunist sa që kjo uvërejt dukshëm në ‘Internacionalen eParë’ ku ‘Federata e Jurës’ përfaqësoifraksionin bakunist të anarkistëve. Qënga atëherë e deri sot pushteti lokal nëkëtë anë të Zvicrës, në mënyrë domin-uese, është qeverisur nga partitë emajta.

La Chaux-de-Fonds nuk është i njo-hur vetëm për kukuvajka. Ky qytet kaluajtur rol të madh edhe në zhvillimine kapitalizmit. Aty ka lindur LouisChevrolet (1878-1915) i cili migroi nëSHBA për të themeluar ‘ChevroletMotor Car Company’ nga ku doli au-tomobili ‘Chevrolet’ i cili më vonë ubë ndër më të përhapurit apo më tëshiturit në botë.

Një nga personalitetet tjera të rëndë-sishme që ka dhënë ky qytet është

edhe Charles-Édouard Jeanneret, injohur më shumë me emrin Le Cor-busier (1887-1965). Le Corbusier kaqenë piktor, shkrimtar, dizajner, pormë shumë i njohur si arkitekt i cilikonsiderohet si ndër pionierët e parëtë arkitekturës moderne. Veprat e tijsot qëndrojnë si objekte të çmueshmenë tërë botën, përfshirë edhe qytetin etij të lindjes.Sot, përkundër tërë këtyre kon-tributeve, La Chaux-de-Fonds ështëduke përjetuar momente të vështira.Vendit të kukuvajkave po i ndalet ora.Pasojat ndjehen në tërë Zvicrën.Zhvillimi i hovshëm i elektronikës eka zhdukur nevojën për të mbajtur orënë xhep, dorë dhe shtëpi. Në vitin2009 eksporti i orëve zvicerane karënë në 25 për qind më pak se vitevetjera. Kjo gjendje qe përmirësuar metregun e Kinës por u keqësua sërishgjatë dy viteve të fundit. Gjatë vitit2017 eksporti i orëve ka qenë dy mil-iardë franga zvicerane më pak se njëvit më herët.

Rënia e prodhimit të orëve, sipas tëgjitha gjasave, do të vazhdojë. Por,është vështirë të besohet se kjo gjë dotë sjell krizë serioze në Zvicër. Kagjasa që digjitalizimi i elektronikës dotë jetë i pamëshirshëm ndaj orës sikurndaj fotografisë dhe profesionit të fo-tografit të cilat pothuaj se i ka zh-dukur sikur edhe disa profesione tjera.Megjithatë, ora është diçka tjetër.Është prodhim i lidhur ngushtë mejetën, ekonominë, traditën dhe mbur-rjen e zviceranëve. Preciziteti, sido-mos ai i kohës, është pothuajse‘prodhim’ zviceran dhe matet me orë.Ora, në shumë aspekte, është em-blemë e Zvicrës. Si do t’ia bëjnëzviceranët pa orë?Sidoqoftë, preciziteti zviceran nuk kagjasa të pësojë ndonjë ndryshim se-rioz. Nga Neuchâtel deri në Dietikontri herë e ndërrova trenin. Treni vintee shkonte në kohën (minutat) siç fig-uronin në letrën (orarin) të cilën madhanë në informacion. Në destina-cionin tim, treni u ndal dhe i hapidyert siç parashihej dhe siç tregonteora në platformë: 10:39.

NË VENDIN E KUKUVAJKAVE PO NDALET ORA

oped www.thealbanian.co.uk faqe 12

MERITA ISUFI

8 Marsi është dita ndërkombëtare egruas, që festohet për të kujtuar arrit-jet historike te grave në shtete. Kjodite shërben jo vetëm përbashkëpunim të grave pa dallim feje,race, gjuhe, kulture dhe prejardhje,por edhe për te kujtuar përpjekjet përbarazi, paqe dhe drejtësi prej mëshume se nje shekull.

Në 8 Mars te vitit 1910 në SHBA,Kanada e në vende të tjera të botes ubënë protesta të mëdha për të drejtate gruas dhe pikërisht atë ditë te drejtate gruas morën vëmendjen e duhur.Një vit më mbrapa ne konferencën editës internacionale të gruas, inspiruarnga protestuesit në New York, dele-gatet ranë në dakord që kjo ditë të for-mohet si pjesë e strategjisë tëpërkrahë të drejtat e barabarta të gravedhe të drejtën e votës. U festua përherë të parë në Austri, Danimarke,Gjermani dhe në Zvicër me 19 Mars1911. Dy vite më vonë në vitin 1913,u propozua që dita të vendoset me 8Mars dhe që atëherë festohet në këtëditë. Kjo është një ditë globale që fe-ston shoqërinë, ekonominë, kulturëndhe arritjet politike te grave.

Qëllimi i ditës Internacionale te gruasishte që gratë te kenë të drejta tëbarabarta me burrat, por akoma nukështë arritur. Duke filluar tek difer-enca në pagesa këtu ne UK, një vendi civilizuar, ku gratë marrin 14% mepak sesa burrat dhe se është diskutuardhe vazhdon te diskutohet shume.Sigurisht qe në shume vende te tjerate botes, shifrat janë marramendëse tëmos barazisë në shumë drejtime.Megjithatë arritje që janë shënuarnëpër dekada, megjithë pozitat e lartapolitike që mbajnë gratë sot, diskrim-inimi i grave vazhdon në shumë fushatë jetës. Pavarësia ekonomike mbetet akomasi një nga çelësit kryesorë për realiz-imin e të drejtës së barabarte. Tani mëshumë se gjithmonë është koha për tëndryshuar paradigmat, të shkojmëpërpara dhe të përmirësojmë barazinëgjinore, për të pasur një shoqëri tëdrejtë dhe të sigurte.Gloria Steinem e njohur ne botë siAvokate dhe aktiviste e shquar e fem-inizmit thoshte "Historia e pengesavetë grave për barazi i përket jo vetëmnjë femre ose një organizate tëveçante, por përpjekjeve të për-bashkëta kolektive të të gjithë atyre qekujdesen për të drejtat e njeriut." Prandërgjegjësimi i përgjithshëm, ngritja

e zërit të përbashkët për barazi dhedinjitet, është ajo që bën të suk-sesshme diten ndërkombëtare tëgruas. Të drejtat e njeriut respektohenkur gratë vihen në drejtim të shtetitkrahas me burrat, po ashtu ne drejtimte ekonomisë, sigurisë, arsimit dheshkencës. Prandaj ne duhet tepërkushtohemi me butësinë, këmbën-guljen dhe sinqeritetin tonë, që eardhmja e vajzave tona të jetë më emirë se e jona.

Femrat shqiptare kane qene kurdo-herë aktive në jetën e popullit tonë përliri, arsim, dije dhe kulture. Ato mer-itojnë mbështetje dhe respekt përvlerën intelektuale, njerëzore dhekombëtare, prandaj vëllezër dhemotra mos e kurseni respektin. Ështëkënaqësi kur bija, motra, shoqja, nënashqiptare janë zëri ynë në institu-cionet e shtetit tonë dhe në shtetet etjera të botes dhe janë ROLEMODEL për të gjithë. Qëndresa thesakrifica e gruas shqiptare, si formë erezistencës së sajë, dëshmohet sivazhdimësi. Duam që femra shqiptaretë triumfojë dhe të arrijë suksese nëçdo fushë të jetës ashtu siç arriti gjatehistorisë Mbretereshë Teuta.

Kurrsesi nuk mund të lëmë pa për-mendur të madhen NËNË TEREZA(26 Gusht 1910 - 5 Shtator 1997). Sigjate jetës dhe pas vdekjes ajo u ad-mirua gjerësisht nga shumë njerëz përveprat e sajë bamirëse. Ajo mori

shumë çmime gjatë jetës së sajë. Nëçastin e marrjes së Çmimit Nobel,Nënë Terezën e pyeten se nga ishte,ajo deklaroi "Kam lindur në Shkup,jam shkolluar në Londer, jetoj nëKalkurë, dhe punoj për të gjithënjerëzit e varfër në botë. Atdheu imështë një vend i vogël me emrinShqipëri". Ajo haste vështirësi për tëfolur shqip pasi ishte larguar prej 70-viteve, por kurrë nuk e harrojorigjinën e sajë shqiptare.

Disa nga titujt e çmimeve që ka marrëjanë: "Çmimi Nobel për paqen",''Nëna e të gjitha nënave", "Medalja elirisë" shpërblim i larte Amerikan eshumë e shumë te tjera.Me 29 Tetor 2003, ajo u quajt "Terezae bekuar e Kalkutes". Mrekullia edyte i është njohur nga PapaFrançesku ne Dhjetor te vitit 2015 dhenjë ditë para 19-vjetorit te vdekjes sësajë me 4 Shtator 2016 u shpall Shenjtnga kisha katolike e Romes. Shtëpinë e Nënë Terezës në qendër tëKalkutës e kanë vizituar personalitetesi Mbretëresha e Britanisë, ish - Pres-identi i Shteteve te Bashkuara XhorxhBush e Xhimi Karter, PrinceshëDiane shumë e shumë të tjerë.Nënë Tereza ishte nënë kujdestare e7.500 fëmijëve në 60 shkolla. Ajomjekonte mijëra të sëmurë, kujdesejpër pleq të braktisur e të lënë rrugëve.Ishte shumë e thjeshtë, me të flisteçdo njeri, bujare, humane ezemërgjerë. Këto karakteristika e

mbajnë përgjithmonë në zemrat e tëgjithë njerëzve sidomos në zemrat eshqiptarëve.

Vendi jonë është shumë i prekur ngaplagët e emigrimit, që nga krijimi ishtetit shqiptar deri sot. Gruajashqiptare e ushqyer me kulturën dheedukatën që familja është e shtrenjtë,ka treguar përkushtim në mbarëvajt-jen e familjes, duke pasur brendavetes modelin e gruas tradicionale.Gjithashtu ka integruar me modesti neshtetin e huaj duke qenë një nënë e re-alizuar me punen e sajë të kë-naqëshme dhe duke transmetuar njëimazh pozitiv tek fëmijët.

Në Angli dita e gruas është bërë njëtraditë që po bashkon gratë shqiptaretë qyteteve të ndryshme për të ndarëme njëra tjetrën momente gëzimishoqëror dhe lumturi familjare nëntingujt e muzikës tonë të bukur dhezërave të zgjedhur të viseve shqiptare.Për ato gjithmonë përgjegjësi është tekujdesen për çdo njeri tjetër nëfamilje, duke mbajtur nje peshe tëmadhe në jeten tonë dhe në mbareshoqërinë, por gjetja e kohës se lirëpër veten është shumë me rëndësi.Kur festojmë vlerat tona, sakrificatdhe përpjekjet për arritje dhe tregojmëpërkushtim e dashuri ndaj vetes, kri-jojmë hapësire për tu vlerësuar edhenga të tjerët.

Dita e nënës është dita që mbart re-

spekt, dashuri te pafund përato që na dhanë jetë ngajeta e tyre. Kjo dite narifreskon vlerësimin ndajnënave tona. Për shumë ngane mund të jetë vetëm viz-itë në Albumin Familjar tëFotografive sepse i kemilënë kur emigruam dhe nuki kemi parë më, por memall i mbajmë në zemrattona bashkë me Imazhindhe kujtimet e bukura. Kurse shumë të tjera rrinënë lidhje me forma tendryshme komunikimi menenat e tyre edhe pse larg,duke ju uruar me krenaridhe dashuri atyre këtë dite.Ndërsa këtu brezi i ri janëmë me fat, sepse shumica etyre janë me nënat, festojnësë bashku duke mosmunguar lulet dhe dhuratat.Ky brez duhet të vazhdojepërpjekjet për barazinëreale midis burrit dhe gruas,nënës dhe babait, motrësdhe vëllait për emancipimine familjes dhe shoqërisë nembarë globin.

Ne shqiptarët me 7 Marskemi edhe festen e mësuesitqë meritojnë përgëzim tëveçante për punën e tyrefisnike. Çdo njëri nga ne ka

në zemër mësuesin e tij te preferuar,te cilit i falet me mirënjohje per njo-huritë dhe motivimin qe na dhanëbrez pas brezi. Ata i qëndruan besnikmisionit të tyre për brumosjen e fëmi-jëve me dije, me kulturë dhe edukate.Festa e mësuesit është një ngjarje merëndesi kulturore dhe historike përvendin tonë. Është 7 Mars 1887 që na vjen nëmendje gjithnjë në ditën e Mësuesit,ku në Korçë u hap Mësonjëtorja epare e shkollës shqipe. Sot mësimi nëgjuhen shqipe zhvillohet pothuajse nëtë gjithë shtetet ku ka shqiptare dheflitet shqip. Flitet e shkruhet bukurfale mësuesve shqiptare jo vetëm pro-fesionale të vyeshëm të arsimit, pornë radhë të parë njerëz të emancipuar,patriote që trashëgojnë dhe ngrenë larttraditat e shkollës kombëtare dhe mepasion i përcjellin tek pasardhësit. Fe-stat e nënës dhe e mësuesit janë të lid-hura shume ngushte me njëra tjetrënpasi nëna është mësuesja e parë efëmijës, te cilin që në moshë të vogële beson tek mësuesi, për të zgjeruarnjohuritë në horizontin e pa limit tëdijes. Gëzuar festen mësues te nderuardhe respektuar ! Gëzuar Festennëna të dashura ! Gjithmonë jukemi si një model nga i cili mësojmëçdo ditë. Ju falënderojmë për sakri-ficat dhe përkushtimin e treguarduke mbajtur një peshë të rëndë-sishme në jetën tonë dhe në mbarëshoqërinë.

7-8 Marsi si festë dhe inkurajim

Kane filluar pergatitjet per edicionin e treteJu lutem na sygjeroni per shqiptaret e suksesshem ne Mbreterine e Bashkuar

e-mail:

info@thealbanian.co.uk Tel: 02034895136 www.thealbanian.co.uk

op/ed www.thealbanian.co.uk faqe 14

Shaban Murati

Kosova dhe Serbia po ecin drejt njëpike, ku duhet të nënshkruajnëkthesën e madhe në marrëdhëniet etyre dypalëshe. Strategjia e Komi-sionit Europian për BallkaninPerëndimor, e publikuar në datën 6shkurt 2018, e përkufizon qartë këtëdetyrë: ”Një marrëveshje e plotë, le-galisht detyruese e normalizimit tëmarrëdhënieve është urgjente dhevendimtare, që Serbia dhe Kosova tëpërparojnë në rrugët e tyre respektiveeuropiane”.

Për arsye të njohura, që diktohen ngasituata e brendshme në BE, ku akomapesë shtete filoserbe nuk e njohinKosovën, Brukseli është detyruar tëpërdorë eufemizmin “marrëveshje de-tyruese e normalizimit të marrëd-hënieve”. Por ky përkufizimeufemistik, në vend që të nxisë palëtdrejt një përpjekje reale për afrim,duket sikur po i largon edhe me tepërnga bashkimi drejt kësaj pike. Duhetthënë që në fillim se përkufizimi“marrëveshje detyruese e normal-izimit të marrëdhënieve” është thjeshtribotim i titullit të marrëveshjes përnormalizimin e marrëdhënieve midisSerbisë dhe Kosovës, e nënshkruar nëBruksel në 19 prill 2013, me ndërm-jetësimin dhe garantimin e BE. Çfarënormalizimi solli marrëveshja e pesëviteve më parë dhe nëse i normalizoiajo marrëdhëniet dypalëshe, është elehtë të jepet përgjigje. Ndonëse ishtemarrëveshje ndërkombëtare dhe egarantuar nga BE, që do të thotë seishte e detyrueshme për të dy palët,nuk u zbatua nga Serbia dhe i la mar-rëdhëniet në pikën e nisjes në aspek-tin politik dhe diplomatik.Marrëveshja e normalizimit të mar

rëdhënieve, kishte në nenet e sajangazhimin dhe detyrimin e Serbisëpër të mos penguar Kosovën nërrugën e saj drejt integrimit europiandhe madje edhe detyrimin mos ta pen-gonte as pranë palëve të treta inte-grimin europian të Kosovës. Ishte njëdetyrim i pranimit të njohjes sëtërthortë të Kosovës nga Serbia, sepsedihet që në BE pranohen shtete dhe jokrahina apo provinca. Mirëpo Serbiae shkeli në mënyrë të përditshme këtëangazhim ndërkombëtar dhe gjatëpesë viteve e ka penguar me çdo mjetprocesin e njohjeve ndërkombëtare tëKosovës, siç ka penguar edhe pran-imin e saj në organizatat ndërkom-bëtare që nga UNESCO e deri tekInterpoli. Është vërtet për t’u habiturqë Brukseli, si ndërmjetës dhe garant,nuk e kritikoi asnjëherë Serbinë përkëtë shkelje të detyrimeve të mar-rëveshjeve të nënshkruara meKosovën. Dhe është vërtetë e paqartëse si do ta detyrojë tani, që po kërkonnjë marrëveshje të re të normalizimittë marrëdhënieve.

Gjatë pesë viteve, në planin politikdhe diplomatik, marrëdhëniet midisKosovës dhe Serbisë kanë ngecur nëvend për faj të Serbisë. Atëherë, përseduhet quajtur përsëri “marrëveshje enormalizimit të marrëdhënieve” dhevetëm i shtohet cilësori “detyruese”.A do të thotë kjo se marrëveshja eparë e normalizimit të marrëdhënievemidis Serbisë dhe Kosovës nuk kaqenë detyruese dhe ka qenë fakulta-tive? Cili është ndryshimi midis mar-rëveshjes së vitit 2013 dhe kësaj qëpritet tani nga BE?

Vendosja e emrave evazive të “nor-malizimit të marrëdhënieve” ka bërëqë Serbia të ndjehet e lirë ta shtojëagresivitetin dhe intransigjencën e sajnacionaliste kundër pavarësisë sëKosovës. Dhjetë vjet pas pavarësisë

së Kosovës dhe tetë vjet pas vendimithistorik të Gjykatës Ndërkombëtare tëDrejtësisë për ligjshmërinë e shpalljessë pavarësisë së Kosovës, Serbia pokërkon të kthejë mbrapa historinë dhetë ringjallë një të ashtuquajtur“çështje të Kosovës” dhe një ridisku-tim të statusit të saj. Madje për ta bërëtë pranueshëm absurditetin e të ash-tuquajturës “çështje të Kosovës”,presidenti i Serbisë po bën shumëzhurmë për një dialog të brendshëmme popullin serb se si do ta zgjidhin“çështjen e Kosovës”. Udhëheqja ak-tuale serbe bën sikur harron se çështjae Kosovës është zgjidhur me pavarës-inë e saj, por tani është çështja e njo-hjes reciproke të të dy shteteve fqinjë.Duhet që Brukseli t’ia bëjë të qartëSerbisë dhe Rusisë, se “normalizim”do të thotë njohje reciproke midis dyshteteve. Serbia bëri katër vjet luftëme Slloveninë, Kroacinë dhe Bosnjë-Hercegovinën, deri sa u detyrua t’injihte në vitin 1995. Ajo bëri luftëndhe gjenocidin kundër Kosovës nëvitet 1998-1999 dhe do të duhet tëvijë tek njohja e Kosovës, nëse do tëanëtarësohet në BE, siç ua tha nëtavolinë ministri i Jashtëm gjerman nëBeograd në 14 shkurt.

Në situatën aktuale diplomatike tëkomplikuar del në plan të parë njëproblem i madh, që lidhet me qën-drimin, që po mban dhe duhet tëmbajë Prishtina zyrtare rreth kërkesëssë Komisionit Europian për një “mar-rëveshje detyruese normalizimi”.Është vërtet e habitshme se si Pr-ishtina po hesht rreth kërkesësthemelore politike, diplomatike dhestrategjike, që ajo duhet të shtrojë siprodukt të dialogut zyrtar me Serbinëdhe që është njohja e Kosovës ngaSerbia. Konstatohet një memecllëk ipashpjegueshëm i udhëheqësve tëKosovës për kërkesën bazë të njohjessë Kosovës nga Serbia. Nuk kuptohet

pse udhëheqësit e Kosovës po flasinme terma panegjirikë për “mar-rëveshje historike” me Serbinë përpranim në OKB dhe nuk flasin përobjektivin dhe përmbajtjen kryesoretë dialogut, që është njohja e Kosovësnga Serbia.

Unë e kam theksuar disa herë në anal-izat e mia që Kosova i ka bërë njëfavor shumë të madh Serbisë, sepsenëpërmjet hapjes së dialogut me të nëBruksel me axhendën e ngushtuar nëtematikën teknike, ajo i dha Serbisëalibinë e avancimit në BE përbisedimet e pranimit. Heshtja dheharresa e Prishtinës zyrtare lidhur mekërkesën themelore të njohjes ngaSerbia ka nxitur një histeri të vërtetëtë diplomacisë serbe dhe ruse kundërshtetësisë së Kosovës. Dikush e klasi-fikonte si “idiotësi diplomatike”thirrjen, që ministri i jashtëm serb,Ivica Daçiç, në 22 shkurt në prani tëministrit të jashtëm rus në Beograd, idrejtoi SHBA dhe Britanisë së Madheqë të tërheqin njohjen e Kosovës. Kjoidiotësi diplomatike nuk është e rastit,por shpreh inkurajimin e Beograditnga heshtja, po ashtu idiote, e Prisht-inës për njohjen e detyrueshme ngaSerbia. Përpara kësaj njohje të de-tyrueshme nuk ka vlerë as dialogudhe as OKB-ja. Unë nuk kam infor-macion se cili nga këshilltarët ju-gosllavë i ka këshilluar Prishtinëskëtë qëndrim, i cili po kulmon metezën e re proserbe në qarqet zyrtaretë Prishtinës se “Nuk ka nevojë qëSerbia ta njohë Kosovën”.

Në datën 15 shkurt ish-kryeministri iSuedisë, Karl Bildt, një nga diplo-matët më të shquar europianë dhe njënga ekspertët më të mirë ndërkombë-tarë të Ballkanit, në një analizë të tijpër strategjinë e re të BE për Ballka-nin Perëndimor, botuar në ”ecfr.eu”,hedh tezën se “është krijuar një e

drejtë veto e Kroacisë dhe e Kosovëspër hyrjen e Serbisë në BE”. Veto eKroacisë lidhet me zgjidhjen e grind-jes kufitare me Serbinë për 135 kilo-metra përgjatë lumit Danub, kuKroacia kërkon që për kufirin të re-spektohet shtrati i vjetër i lumit dhe joai i ndryshuar nga ndërhyrjet inx-hinierike. Sipas Bildtit, veto eKosovës lidhet me procesin e dialogutdhe të marrëveshjes detyruese të nor-malizimit, që kërkon Brukseli, parapranimit të Serbisë. E shprehur mëthjesht, kjo do të thotë që Kosovamund ta ndalojë Serbinë për në BE,nëse Serbia nuk e njeh Kosovën.

Kërkesa e parë dhe e fundit në njëmarrëveshje të re detyruese duhet tëjetë njohja e Kosovës nga Serbia.Nëse Prishtina do të devijojë nga kyobjektiv strategjik imediat dhe do tëverë firmën në ndonjë marrëveshje,ku shpërblimi do të jetë një anë-tarësim në OKB pa njohjen si shtet,kjo do të quhet një autogol i madh iudhëheqjes së Kosovës, (për të mospërdorur një term akoma më të rëndë,që e preferon populli).

Prishtina, siç e ndriçoi me largpamësidiplomati i madh suedez, ka tani nëdorë veton e saj për anëtarësimin eSerbisë në BE. Është një rast i artëdiplomatik, që nuk duhet ta djegë përflamurin në OKB. Është një kartë eartë diplomatike, që duhet t’i shërbejëinteresit shtetëror dhe kombëtar tëKosovës për kushtin e parë dhe tëfundit: njohja e Kosovës si shtet ngaSerbia. Asnjë kompensim tjetër nukmund të vihet në plan të parë, as UN-ESCO e as OKB. Ndaj thirrja imedrejtuar presidencës, qeverisë dhediplomacisë së Kosovës është që nëmënyrë kategorike produkti i një mar-rëveshje përfundimtare midisKosovës dhe Serbisë duhet të jetë njo-hja reciproke midis dy shteteve fqinje.

www.albcontacts.com

PSE PRISHTINA NUK FLET PËR NJOHJEN E KOSOVËS NGA SERBIA?

histori www.thealbanian.co.uk faqe 15

Roland Qafoku

Nëse Ismail Qemali ishte truri ipavarësisë së Shqipërisë, Isa Boletiniishte krahu i armatosur i saj. Por,vetëm tre vjet e dy muaj nga dita mëe madhe e kombit shqiptar, njeriu qëluftoi aq shumë për këtë pavarësi uvra në një pusi nga 80 xhandarëmalazezë dhe serbë.

Akrepat e orës shënonin21:13 atë të diel të 23 janarit 1916 kurplumbat që vërshëllenin rreth e rrotullsi grerëza të tërbuara, e lanë të vdekurIsa Boletinin në kalldrëmin e urësRibnica në Podgoricë të Malit të Zi.Një bir i kohës së tij dhe që bashkë mevrasjen e tij, në fakt u vra edheKosova, duke ia shkëputur trupit tëShqipërisë.Ç’mund të bënte Isa Boletini vetë inënti kur në të dy anët e urës Ribnicaishin 80 ushtarë që e kishin marrë nëshenjë? Ose të dorëzohej, ose të vritejduke luftuar bashkë më të gjithë.Të ndodhur si peshqit në rrjetë, shqip-tari i madh bëri atë që vërtetë do taçonte drejt vdekjes së sigurt, por sihero: të shtënave iu kundërpërgjigjme të shtëna. Batareja e pushkëvesolli bilancin tragjik: vrasjen e Isa Bo-letinit vetë i nënti, por edhe vrasjen e12 xhandarëve malazezë.

SI U ORGANIZUA VRASJA

Me etjen për hakmarrje, serbët dhemalazezët u bënë bashkë me rusët dhefrancezët për ta eliminuar Isa Bole-tinin. Atë që nuk e kishin arritur tabënin në luftë ballore në fushëbeteja,ata e bënë në urën e shtetit fqinj,Malin e Zi. Konsulli francez në Pod-goricë, Bichoc, është njeriu që nisi ap-likimin e kurthit duke e ftuar IsaBoletinin të shkojë në Cetinjë, nëmënyrë që prej andej ta dërgontejashtë Malit të Zi. Boletini i besoikësaj ndihme pa e menduar se në faktpo shkonte drejt ekzekutimit. Teksandodhej në Podgoricë ai u gjend nënjë kurth që i solli vdekjen.Në fakt, ajo nuk ishte thjesht njëvrasje, por një kasaphanë. Dëshmitë enjë masakre të organizuar vijnë nga tëdy palët: viktimat dhe vrasësit.I pari është Tafil Boletini, nipi i IsaBoletinit, në një rrëfim unikal të bo-tuar në studimin e Skënder Luarasit.“Nja 80 xhandarë kishin zënë pritë nëtë dyja anët e urës së Ribnicës, karshiprefekturës, afër kishës katolike. Unëme dy vëllezërit, sipas lajmërimit tëkasnecit, po ktheheshim për në shtëpi,te axha (Isa), patrulla në krye të urës,që po priste ardhjen e axhës, na ndali.Kur oficeri urdhëron ndalimin, xhan-darët me pushkët gati të qëllojnëpyesin: Kush asht Isa Boletini?! Por,oficeri ndërhyn duke u thënë: Mos sh-tini, nuk është asnjë nga këta!”.

Por që tre vëllezërit nukkanë mundësi të lajmërojnë Boletininpër vendimin e malazezëve, pasi mepërdhunë, nën kërcënimin e armëvembyllen në një shtëpi dhe mbahen tëbllokuar. Në këtë kohë Isa Boletini,vet i teti, kishte hedhur hapat e parënë dërrasat e urës së Ribnicës pa edalluar se edhe nga pas krahëve xhan-darët e mbyllën udhën që të moskishte asnjë mundësi daljeje.

Një oficer komandues u kërkonshqiptarëve të dorëzojnë armët, porIsa Boletini kundërshton: “Jo besa!S’ja kam dorëzue, as krajlit, asmbretit. Dhe nxjerr armën. I pari qështie ishte njëfarë Pero Buriqi ngaVasoviçi. Menjëherë flakë për flakëpërgjigjet edhe Isa Boletini dhe të tijtëme nga dy revolver në duar”.Brenda disa minutave, të rrethuar ngatë gjitha anët nga dhjetëra xhandarë,vriten të gjithë, Isa Boletini dhe dy tëbijtë, Halili dhe Zahidi, që ishte stu-dent në Vjenë, dy nipërit, Jonuzi dheHalili, Hajdar Selim Radisheva, ku-nati i Isait, djali i vëllait të Hajdarit,Idriz Bilimi dhe Misin Bala nga Is-niqi. Nga ana tjetër mbetën të vrarëtetë xhandarë dhe plagosen dyfishi.Shfaqja u sodit nga disa ministramalazezë të strehuar në prefekturën eqytetit.

Rrallë ndodh që të rrëfejëautori i një vrasjeje masakre, për mëtepër kur kjo ka ndodhur 100 vjet mëparë. Në rastin e Isa Boletinit nukkemi një, por dy rrëfime. I pari ështëI P.M.Vojvodiqit, oficer rezervë, bashkautornë këtë vrasje masive. Edhe dëshmiae tij është unikale dhe, për fat të mirë,u bë pjesë e një botimi të veçantë nëvitin 1977.

“Isa Boletini ishte në katinpërdhes të shtabit të ushtrisëmalazeze. Unë si roje kam patur urd-hër që ai të mos dalë nga dera. Në njërrethanë të papritur kanë shkrep armëtte ura dhe Isa Boletini ka provuar tëdalë në ndihmë të kreshnikëve të tij,

por unë e kam plagosë duke e goditurnë duar. Pas nja 10 minutave ka ard-hur Nikolla Gjilas, babai i MillovanGjilas dhe ka shtirë pesë herë në të. Aii ka grabit Isës pushkën dhe revolet qëi mbetën afër duarve.” .

Edhe pse u realizua njëvrasje masive dhe pak ka kuptuar nëatë kohë se çfarë ka bërë, nuk ka vlerëtë vogël fakti që vetë Vojvodiq shprehpendesë: “Unë shumë vonë e kammësuar se kë kam plagosur. Sot pen-dohem shumë se çfarë mëkati kambërë. Po u rrëfeva se nuk jam fajtor.Unë kam qenë vetëm një oficer qëzbaton urdhra. Urdhri ka ardhur ngalart. Këtë krim e kuptuam shumëvonë. Fajtor është përfaqësiafranceze, qeveria dhe mbreti i Malittë Zi”!

DËSHMITË TJERA

Vojvodiq ishte dhe mbetet një profil iulët zyrtar dhe publik, por dëshmia edytë është shumë më e rëndësishmese kjo. Malazezi Milovan Gjilas, njëshkrimtar dhe politikan me peshëgjatë regjimit komunist në Jugosllavi,sjell një dëshmi akoma më unikale tëtë atit, Nikolla Gjilas, njeriu që kishtevrarë me dorën e vet Isa Boletinin.Falë talentit si shkrimtar atij i ka rënërasti ta “vizatojë” armikun duke e për-shkruar me nota admirimi.

“Beteja e Isës me ushtarët etij vullnetarë nuk kishte vazhduarshumë, pavarësisht heroizmit të rreptëtë shqiptarëve. Nga kjo goditje kishterënë udhëheqësi i tyre dhe besnikët e

tij të devotshëm. Njerëzit më të afërttë Isës ishin likuiduar dhe të tjerëtishin shpërndarë në katër anë. Isa Bo-letini ishte vrarë, por kishte luftuartrimërisht, madje për një kohë tëgjatë, pavarësisht se kishte mbetur ivetëm në rrugë të madhe.

Ashtu, i plagosur, ishtengritur në gjunjë dhe sado që nukkishte fuqi për të mbajtur pushkën,qëllonte me revole që të paktën tëvriste ndonjë prej armiqve para se tëjepte shpirt. Babai im ishte turrur mevrap drejt tij dhe shqiptari i pamposh-tur e kishte kaluar revolen në dorën emajtë, por nuk kishte pasur kohë tëhapte zjarr. Një ushtar e kishte vënënë shenjë dhe Isa kishte rënë përdhe.Babai ishte afruar me vrap dhe Isa ekishte vështruar me sytë e mëdhenjdhe të përgjakur, kishte thënë çka nëgjuhën e tij amtare dhe në atë çastkishte dhënë shpirt”!

Çudia vjen nga historianianglez Joseph Sëire që për ngjarjen nëfjalë është furnizuar nga një letër qëEdith Durham ia ka dërguar më 10korrik 1928 të zbuluar në arkivin bri-tanik nga studiuesi Bejdullah Destani,në të cilën ajo tregon për dëshminë qëi kishte dhënë Qazim Kastrati përvrasjen e Isa Boletinit. Kastrati në atëkohë ishte fëmijë, por kishte qenëdëshmitar okular i masakrës.

Edhe pse Kastrati e ka rrë-fyer me sinqeritetin e një fëmije, ng-jarja vjen me shtrembërime nga Sëire.Në librin e tij kjo histori kalon me trerreshta në të cilën anglezi më shumë ingatërron detajet se sa i sqaron. Ai

shkruan se malazezët provokuan njëgrindje dhe më shumë hedh dyshimepër prezencën e Boletinit në Pod-goricë, se jep detaje për një masakërpër të cilën Qazim Kastrati i dhanëdetaje mëse të vlefshme. Ja pjesa eletrës së Kastratit që Joseph Sëire nuke ka parë të arsyeshme ta vendosë nëlibër:

“Një grup malazezësh hasinë dy prej djemve të Isa Boletinitpranë urës, i ndaloi dhe u kërkoi tëdorëzonin armët. Ashtu si gjithë tëtjerët në Mal të Zi, edhe ata mbaninlirisht armë. T’i kërkoje dikujt tëdorëzonte armën ishte fyerje e madhe,prandaj dy djemtë refuzuan.Malazezët u përpoqën të flasin me tadhe pas kësaj krisi pushka. Njerëzit etjerë të Boletinëve bashkë me Isënerdhën për t’i shpëtuar. Filloi njëbetejë e madhe. Boletinët mundën tëgrupohen në një vend prej ku mund tëmbroheshin, por mbetën të rrethuarnga malazezët që ishin më të shumtënë numër. Lufta zgjati rreth tre orë.Më në fund, malazezët përdorën njëmitraloz dhe i kositën të gjithë, nëntëvetë gjithsej”.ARMA QË VRAU BOLETININ,NJË TROFE I RRALLËSe sa rëndësi ka patur për serbët dhemalazezët vrasja e Isa Boletinit e tre-gon një trofe që ndodhet ende nështëpinë e familjes Gjilas në Beograd.Nikolla Gjilas, babai i Milovan Gjilas,ishte një nga autorët që qëlloi me pis-toletë në trupin e Isa Boletinit.

(vijon ne faqe 16)

VRASJA NË PUSI E ISA BOLETINIT,NGA 80 XHANDARË SERBË E MALAZEZË

op/ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 22histori www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16

(vijon nga faqe 16)

Këtë armë nuk e përdori më, por e ru-ajti në shtëpi si një trofe pa e ditur qëi biri Milovan Gjilas do të bënte njëkarrierë si sekretar i Byrosë Politikedhe zëvendëskryeministër i Ju-gosllavisë dhe një nga bashkëpunë-torët më të afërt të Josif Broz Titos.Në këtë mënyrë, arma që vrau njëshqiptar safi dhe simbol të rezistencësndaj tyre, do të ishte më shumë sesasimbolike: ishte një mburrje për këtëfamilje. Gjilasi i ri ka derdhur mefjalë të zgjedhura përshkrimin përheroin shqiptar.“Babai e kishte marrë mauzerin e tijtë gjatë me dorezë të stolisur argjendidhe e kishte ruajtur si kujtimin më tështrenjtë. Për çudi edhe ne fëmijëvena vinte keq dhe ndienim hidhërimdhe kishim mbajtur zi për Isa Bole-tinin. Edhe babait i vinte keq,megjithëse ai ishte krenar që ishtevrarë prej grupit të tij. Ky ishte njëpikëllim i veçantë, ishte më tepër njëadmirim për një hero sypatrembur tëShqipërisë, që kishte luftuar deri nëfund në një fushë të zhveshur, në mestë rrugës së madhe, pa iu lutur kërkujtdhe pa falur askënd, ashtu drejt nëkëmbë, i pambrojtur. Admirimi për tëbënte pjesë gjithashtu në pikëllimintonë. Në qoftë se një njeri duhet tëvdesë, do të ishte mirë të binte ashtusiç kishte rënë Isa Boletini. U kujtoftëpër jetë nga ata që e panë dhe nga ataqë kanë dëgjuar për të! Shumë mëvonë ne i patëm treguar babait dhe engacmonim për këtë, se kishim lexuarqë Isa Boletini kishte vdekur nëShkodër. Babai nuk e pranonte një gjëtë tillë. Por për të nuk kishte aqrëndësi nëse ky kishte qenë Isa Bole-tini vetë, apo ndonjë nga oficerët e tij,kryesorja ishte se shqiptarët që kishinluftuar në atë betejë dhe, sidomos pri-jësi i tyre, që nuk mund të ishte njeritjetër veç Isa Boletini, ishte vrarë.Babait i kishin thënë se ky ishte Isa.Dhe kjo mjaftonte për të, fakti i rëniessë tij ishte provuar për jetë të jetëveme zjarrin e pushkëve”.

VARRIMI

Në janar të vitit 2014 të gjitha ag-jencitë e lajmeve, gazetat dhe tele-vizionet publikuan një lajm që kishtelidhje me vrasjen e Isa Boletinit 98vjet më parë. Instituti i MjekësisëLigjore në Universitetin e Strasburgutkonfimoi se eshtrat e dërguar atje përekzaminim ishin të Isa Boletinit.

Isa Boletini u varros dydytë pas vrasjes në Podgoricë, çu-ditërisht në një ceremoni me pjesë-marrje masive, ndërkohë që NasufDizdari nga Shkodra mbajti edhe njëfjalim gjatë procesionit. Që nga ajokohë rodhën shumë ngjarje dhe jovetëm nderimi, por edhe përmendja eemrit të Isa Boletinit cilësohej njëkrim. Për vite e dekada varri ishte ibraktisur, askush nuk shkonte atje,madje ai quhej një varr i humbur. Pornë vitin 1973, gjatë asaj kohe qëquhet liberalizimi i regjimit të Titosndaj Kosovës, u bë kërkesa e parë përkthimin e eshtrave në vendlindje. Falë

përpjekjeve të familjarëve dhe studi-uesëve varri u zbulua dhe më 15 nën-tor të vitit 1979 u krye zhvarrimi ikërkuar.Në fakt këtë proces e shpejtoi dhe njëprojekti bashkisë së Podgoricës që nëtokën ku preheshin eshtrat do të ndër-tohej një park. Bashkë me eshtrat eIsa Boletinit u nxorën edhe eshtrat etë shtatë të vrarëve të tjerë tëmasakrës së 23 janarit 1916. Ishin dyfakte që vërtetonin se ato eshtra i

përkisnin Isa Boletinit: Epitafi mbigurin e varrit, por edhe mungesa teeshtrat e gishtit të mesit në dorën emajtë.

Sipas familjes Boletini, Isae kishte prerë këtë gisht në moshën 3-vjeçare me sopatë. Eshtrat u vendosënme kujdes në një arkë dhe u varrosënnë një kënd të oborrit në xhaminë eMitrovicës në fshehtësi të plotë.Muhamet Shukriu, Latif Berisha,Asllan Murati ishin tre personat që u

betuan me njëri-tjetrin që nuk do t’iatregonin askujt këtë sekret. Një sekretqë u mbajt deri në lirinë e Kosovës emë pas për të ndërtuar një memorialtë veçantë.

Ndërkohë, pas 100-vjetorittë pavarësisë, nisi procesi i verifikimittë eshtrave për të kryer një ceremonizyrtare varrimi. Pas verifikimit, i pariishte kryeministri i Shqipërisë EdiRama, i cili deklaroi se eshtrat e IsaBoletinit do të varroseshin në Vlorë

pranë varrit të Ismail Qemalit. Ramacaktoi edhe 10 qershorin e vitit 2015si datën e kësaj ceremonie.

Por, si në të gjallë dhe si nëtë vdekur rruga e Isa Boletinit drejtVlorës, qytetit ku u ngjiz shteti shqip-tar, kishte të njëjtin fat. Shqipëria eshpalli pavarësinë më 29 Nëntor1912, por Isa Boletini nuk arriti nëkohë të ishte pjesmarrës. Pas 103vjetësh edhe eshtrat e tij nuk mundëntë arrinin atje. Më 10 qershor 2015,Isa Boletini u varros për herë të tretë,por jo në Vlorë siç deklaroi kryemi-nistri Rama, por në oborrin e kullëssë tij në Boletin të Mitrovicës. Ishtekëmbëngulja e familjarëve që të bëhejkështu.

Vërtet Vlora ishte pika edobët e Isa Boletinit, por Mitrovicaishte dhe do të jetë në përjetësidashuria më e madhe e heroit, për tëcilën ai shkriu jetën. /Tema/(Marrë nga libri “100 vrasjet më tëbujshme në historinë e shtetit shqiptar1912-2017)

Ashtu, i plagosur, ishte ngritur në gjunjë dhe sado që nuk kishtefuqi për të mbajtur pushkën, qëllonte me revole që të paktën tëvriste ndonjë prej armiqve para se të jepte shpirt. Babai im ishteturrur me vrap drejt tij dhe shqiptari i pamposhtur e kishtekaluar revolen në dorën e majtë, por nuk kishte pasur kohë tëhapte zjarr. Një ushtar e kishte vënë në shenjë dhe Isa kishterënë përdhe. Babai ishte afruar me vrap dhe Isa e kishtevështruar me sytë e mëdhenj dhe të përgjakur, kishte thënë çkanë gjuhën e tij amtare dhe në atë çast kishte dhënë shpirt”!

PROJEKTE NGA SHPRESA PROGRAMME

histori thealbanian.co.uk faqe 16op-ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14opinion www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 15plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16aktualitet www.thealbanian.co.uk faqe 18

(vijon ne faqe 18)

(vijon nga faqe 2)

Realiteti i sotëm për fëmijët që jeto-jnë në zonat urbane është se kalojnëshumë kohë brenda katër mureve tështëpisë, duke luajtur me smartfonë.Por, disa qytete po e luftojnë këtëtrend negativ me mënyra inovative,që i mbajnë fëmijët të shëndetshëm,socialë dhe jashtë dyerve të shtëpisë

Imagjinoni sikur jeni një fëmijë 10vjeçar, jetoni në një qytet mesatar dheduhet të shkoni të takoni shokun tuajtë ngushtë, 5 minuta larg, për të lua-jtur në një park vetëm 10 minuta qëaty. Por, ka një problem: juve dheshokut tuaj iu ndan një rrugë e rrezik-shme, dhe një tjetër po aq e rrezik-shme ndodhet mes jush dhe parkut. Ikërkoni prindërve t’ju shoqërojnë,por ata thonë jo, sepse janë shumë tëzënë.

Si këmbim, ti bisedon me shokuntënd në Snapchat apo luan me lojëraelektronike në divanin tënd. Ky ështërealiteti i sotëm i fëmijëve, por nukduhet domosdoshmërisht të jetëkështu.

Tirana: Besojini shumicës së heshtur!

“Mos e nënvlerësoni fuqinë e fëmi-jëve”, thotë kryetari në moshë të re iBashkisë së Tiranës, Erion Veliaj. Njëstudim në këtë qytet tregoi seprindërit e fëmijëve shpenzonin mëshumë para për të mirëmbajtur maki-nat se sa për fëmijët e tyre. Pikërisht,

këtë statistikë, Veliaj e përdori si bazëmorale për të rishikuar prioritetet. Nënjë qytet me fonde të kufizuara, biz-neset kanë sponsorizuar trans-formimin e kopshteve dhe çerdheve,duke i kthyer nga disa dhoma që u ng-janin qelive të burgut, në hapësira tëbukura. 10 të tjerë janë në ndërtim esipër përmes partneritetit publik-pri-vat.

Në sheshin “Skënderbej” u ndalua jopak herë qarkullimi i makinave dheduket se kjo i bindi banorët e Tiranësqë ta pranojnë këtë hapësirë, si njëzonë krejtësisht pedonale. Çdo 3muaj, zona pedonale shtohej me nganjë rrugë të re, deri sa qendra e qytetit

u kthye në një hapësirë plotësisht pamakina. Treguesit e PM10 për ajrintregojnë se ndotja është ulur tashmëme 15%. Ndryshimi nuk është gjith-monë i lehtë në një qytet ku makinaështë një simbol i fortë dhe status përçdo individ. Ndërtimi i një këndi tëmadh lojërash në Liqenin Artificial tëTiranës, shkaktoi shumë protesta,madje disa prej tyre të dhunshme.

“Një pakicë uturitëse, e cila ka lidhjete saj për interesa të ngushta, bëngjithmonë zhurmë. Por, ne besojmë seshumica e heshtur do ta thotë fjalëne saj kur këndi të hapet”, tha asokoheVeliaj. Në vitin e parë, kryebashkiakui Tiranës mori thuajse 40 mijë metër

katrorë nga ndërtimet informale, dukekrijuar kështu hapësira për 31 këndetë reja lojërash. Një unazë pyjore qëpo krijohet me pemët që fëmijët i mb-jellin për ditëlindje, po shtohet dita-ditës në Tiranë.

“Në një kohë kur shtete të tëra flasinpër mure, ne po ndërtojmë murepemësh, për të oksigjenuar qytetin”thotë Veliaj. Rreth 60% e pemëve kaardhur si donacion i qytetarëve dhebizneseve, këta të fundit mbjellin dypemë për çdo makinë që kanë nëpronësi. Ndërkohë, një tjetër unazërreth qytetit për ecje, çiklizëm dhetransportin publik, është në ndërtim esipër.

Tirana krenohet gjithashtu, edhe përnjë “Këshill bashkiak fëmijësh”, atyku të vegjëlit takojnë kryetarin eBashkisë, debatojnë me të dhepërgjigjet që marrin, i diskutojnëedhe në klasë.“Gjëja më e mirë për fëmijët”, shtonVeliaj,“është se ata nuk kanë një ax-hendë të fshehur, por janë avoketëritmë të mirë për të ndikuar te prindëritqë të riciklojnë mbetjet, të ecin apotë përdorin biçikletat”.

"THE GUARDIAN": TIRANA NJË NGA QYTETET MËMIQËSORE PËR FËMIJËT NË BOTË

Në sheshin “Skënderbej” u ndalua jo pak herë qarkullimi i makinavedhe duket se kjo i bindi banorët e Tiranës që ta pranojnë këtëhapësirë, si një zonë krejtësisht pedonale. Çdo 3 muaj, zona pe-donale shtohej me nga një rrugë të re, deri sa qendra e qytetit ukthye në një hapësirë plotësisht pa makina. Treguesit e PM10 përajrin tregojnë se ndotja është ulur tashmë me 15%. Ndryshimi nukështë gjithmonë i lehtë në një qytet ku makina është një simbol ifortë dhe status për çdo individ. Ndërtimi i një këndi të madh lo-jërash në Liqenin Artificial të Tiranës, shkaktoi shumë protesta,madje disa prej tyre të dhunshme.

histori thealbanian.co.uk faqe 16op-ed www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14opinion www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 15plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16plus www.thealbanian.co.uk faqe 19

Na gjeni ne facebookthjesht kerko

The Albanianmbi 1 000 000 ndjekes

JENI NE BRITANI DHE KENI PROBLEME ME EMIGRACIONIN ?Ejani ne zyren tone te diskutoni çeshtjen tuaj

190 MERTON HIGH STREETWIMBLEDON , LONDON

SW19 1AX One minute walk from South Wimbledon

Underground Station

NE MUND T’IU NDIHMOJME *Asylum & Immigration*New Point Based System *Settlement Applications(ILR) *European Law*Nationality&Travel Document*Human Rights Applications*High/Court of Appeals*Switching Visas*Over Stayers*Legacy Cases*Work Premits*Visa Extensions*Judicial Reviews*Tribunal Appeals

T : 02085401666 MB:07878335000

EMAIL - SOLICITORS@RASHIDANDRASHID.CO.UK

KONSULTIMET JANË FALAS

Rashid A.KhanSolicitor

(Principal)Tel: 07774222062

plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 18analiza www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 16plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21plus www.thealbanian.co.uk faqe 21

Na gjeni nefacebook

thjesht kerko

The Albanianmbi 1 milionë ndjekes

Ambasada e Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar Embassy of the Republic of Albania

33 St. George’s DriveLondon SW1V 4DG

Tel. +44 (0) 20 7828 8897Fax +44 (0) 20 7828 8869

E-mail: embassy.london@mfa.gov.alwww.ambasadat.gov.al/united-kingdom/

To contact the Albanian Embassy for emergency cases only

please call: 07518662630

(17.00-09:00 and during weekends)

Ambasada e Republikës së Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar

Embassy of the Republic of Kosovo

8 John StreetLondon WC1N 2ES

Email: embassy.uk@rks-gov.net Tel: +44(0)207 405 1010

Akoma nuk jeninë listën e bizneseveshqiptare nëBritani?

ALBCONTACTSqë të mos mbeteni anonim

Na kontaktoni:e-mail: info@thealbanian.co.uk

Tel: 020 7018 7929www.albcontacts.com

30 Avenons Road, London E13 8HT

PLUS faqe 22

www.albcontacts.com

Dieta funksionon më mirë kur nd-jekim edhe disa këshilla të vogla, përtë mos gabuar gjatë këtij procesi.

Të mbash dietë nuk është e thjeshtëdhe këtë e dinë të gjithë, sidomos ataqë të hënave apo në fillim të muajitkanë vendosur të rregullojnë regjimine ushqimit dhe pas disa ditësh kanëhequr dorë.

Megjithëse të shumta janë reklamatqë premtojnë mrekulli pa asnjë sakri-ficë, është e kotë të gënjejmë veten,transmeton Telegrafi. Për të humburkilet e tepërta, duhet të bëhet ndonjësakrificë dhe të heqim dorë ngaushqimi apo ëmbëlsira e preferuar.

Atëherë si t’ia arrijmë qëllimit kurgjendemi përballë mijë tundimesh qëshqetësojnë atë që po mban dietë?

Ja një listë me këshilla për të gjithëata që kanë vendosur të nisin njëdietë.

1. Fillimi i mbarë gjysma e punës.Është e kotë të nisësh dietën në njëditë jo të mirë apo në një periudhëstresi. Të ndjekësh një regjim apo njëdietë kërkon shumë energji, për këtëarsye është shumë e rëndësishme tënisësh dietën në një moment pozitiv.

2. 7 kg në 7 ditë. Përcaktojini vetesnjë objektiv të arritshëm. Një dietëshumë e fortë, përveçse nuk është eekuilibruar nga pikëpamja e ushqimit,por do të nxisë të biesh më shpejt pree tundimeve.

3. Mos u izolo! Një nga armiqtë krye-sorë të dietës është ideja fikse që kenimbi ushqimin. Gjatë kësaj periudhetakohuni me miqtë, programoni njëmbrëmje për të vajtur në kinema aponë teatër, për të larguar mendjen sidhe për t´u argëtuar.

4. Pazari. Jeni në treg dhe sytë jumbeten te një sërë produktesh që përju janë të ndaluara? Ekspertët e di-etave ju këshillojnë që sa herë shihnindonjë produkt të ndaluar ta lidhni mendonjë gjë jo të pëlqyeshme për ju,dhe në këtë mënyrë do të arrini të mostundoheni. Dhe një sugjerim tjetër, as-njëherë mos bëni pazar me stomakunbosh.

5. Syri bën punën e tij. E keni dëgjuarshprehjen “të ngopet syri”. Është erëndësishme që gjithmonë para se tëhani vaktet ta përgatisni tavolinën mësë miri, me fantazi, dhe po të jetë emundur edhe me ndonjë vazo të bukurme lule. Vendosni të gjitha gjërat qëkeni përgatitur dhe më pas uluni përtë ngrënë. Do të vini re që kështu nukdo të keni aq shumë uri.

6. Keni kujdes me ritmin e ngrënies.Mos nxitoni, por përtypni ngadalë çdokafshatë. Kjo është mënyra më e mirëpër t´u ndjerë të ngopur dhe për tëmos tentuar të marrim edhe një pjatëtë dytë.

7. Pastroni dhëmbët dhe duart. Pasikeni ngrënë për të mos tentuar të haniëmbëlsirë lani dhëmbët si dhe lyeni

duart me një krem hidratues aromatik.Kjo do t´ju ndihmojë të mos ndieniaromat e desertit apo ushqimeve tëtjera.

8. Kënaquni me blerje. Jeni në njëperiudhë kur keni vendosur të hiqnidorë nga shumë gjëra? Për të plotë-suar mungesën e ushqimit kënaqunime blerje dhe pazarin. Shkoni në njëparfumeri për të blerë një deodoranttë ri, apo blini diçka që ju nxit edhemë shumë për të ndryshuar.

9. Lamtumirë peshore. Të fiksohenipas peshores nuk ju ndihmon aspakpër t´u dobësuar, madje ju fut në njëgjendje ankthi. Është mirë që të mer-reni me ushtrime fizike, pasi në këtëmënyrë dhjamërat zëvendësohen memuskuj. Fillimisht pesha nuk do tëndryshojë, por mos u shqetësoni. Mëshumë shihuni në pasqyrë se sa tëpeshoheni, dhe do të vëreni dallimin.

10. Familjarët. Ata që na shtyjnë mëshumë drejt tundimit janë familjarët.Ata nuk janë në dietë ndaj kanëmundësinë të gatuajnë dhe të kon-sumojnë çdo gjë. Kur familjarët gatu-ajnë dhe hanë, ju merruni me diçkatjetër, si lexoni, shihni ndonjë film apo

bëni shëtitje.

11. Shija e kufizimeve. Është e vërtetëse për t´u dobësuar duhet të angazho-heni plotësisht. Por, nëse ndonjë herëju ftojnë në ndonjë festë, martesë, apopër një darkë në restorant, ju mos ekufizoni veten. Por, sigurisht paabuzuar si duke ngrënë shumë, ashtuedhe duke porositur ndonjë sallatë.

10 këshilla për një dietë të thjeshtë

1. Pakësoni ushqimin ngadalë, porvazhdueshëm Tregoni kujdes, pasi sasia dhe cilësiae ushqimit mund të mos mjaftojë, ndajduhet ndjekur një strategji graduale.Fillimisht nisni me aktivitetin fizik,më pas bëni një ditar për ushqimindhe pastaj nis pakësimi i yndyrnave.

2. Aktiviteti fizik duhet të jetë irregullt

Organizoni veprimtarinë tuaj fizike nëmënyrë të rregullt. Shëtitjet, ngjitjendhe zbritjen e shkallëve, zëvendësonistacionin e fundit të autobusit meecjen në këmbë, evitoni të udhëtonime makinë apo autobus për të shkuarnë vendet pranë vendndodhjes suaj.

3. Matni ushqimet me një lugë Vajin, salcën apo sheqernat llogaritinitë jenë një lugë për vakt. Mundohunitë mos konsumoni ushqimet e gat-shme që nuk dini përbërjen.

4. Hani një vakt të mirë Në ditë duhet të konsumoni 4 deri në5 vakte të vogla, por me kalori. Hanimëngjes për të mos u ndjerë të uriturnë mbrëmje. Kjo është një këshillë qëduhet ta mbani gjithmonë parasysh.Nëse në mbrëmje jeni të uritur dhehani shumë më vonë do të përballenime shtimin në peshë.

5. Përtypuni ngadalë dhe me kaf-shata të vogla

Për të tretur më mirë duhet ta përtypniushqimin ngadalë dhe kafshatat tëjenë të vogla. Tregohuni të duruargjatë ngrënies.

6. Mos hiqni dorë nga buka,makaronat apo patatet

Asnjëherë mos mendoni se kilo-gramët e tepërt vijnë nga ngrënia ebukës, patateve, makaronave apobrumërave të tjera. Karbohidratet në

sasitë kontrolluara nuk janë të dëmshme,ndërkohë që ato që gjenden te perimetjanë shumë të kripura dhe tëdëmshme. Ndaj, nëse tregoni kujdesnë konsumimin e këtyre produkteve,mos i eliminoni nga menyja juaj.

7. Konsumoni fruta dhe perime Duhet të konsumoni mesatarisht 3-4fruta në ditë. Dhe në menynë e ditësnuk duhet të mungojnë 3 porcione tëmira me perime.

8. Hani peshk Të paktën dy herë në javë duhet tëkonsumoni peshk të gatuar me perimeapo sipas dëshirës.

9. Mos pini pije alkoolike Pijet alkoolike duhet të evitohen, pasipakësojnë eliminimin e yndyrave.

10. Objektivi duhet të jetë i kapshëm Gjatë dietës mos e kini mendjen tepeshorja apo pakësimi i kileve tëtepërta. Kontrollojeni peshën apo lin-jën tuaj me rrobat e përditshme.

SHENDETSHËM

english www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 23ENGLISH faqe 23

Albanian Riviera (Albanian: Rivierashqiptare/Bregu) is a coastal area in theCounty of Vlorë running along the Io-nian Sea under the Ceraunian Moun-tains in Southern Albania. It should notbe confused with the Albanian coast-line as a whole which includes both theRiviera and the mostly flat coastline ofcentral and north Albania. Tradition-ally, the region begins south of LlogaraNational Park, continues down alongthe coast through the villages of Borsh,Himara, Qeparo, Piqeras, and ends atLukovë.

The area is a major nightlife, eco-tourist, and elite retreat destination inAlbania. The region features tradi-tional Mediterranean villages, ancientcastles, and Orthodox churches. Infact, the landscape alternates betweenmountain passes, turquoise beaches,underwater fauna, caves, and orange,lemon and olive plantations.

Accommodation consists mainly ofguest houses or bed and breakfasts andwood cabin complexes. There are afew camping areas, beach clubs and re-sorts while the rest of the coast ismostly unspoiled. Some owners ofthese facilities organize tours along thecoast and the nearby area as part oftheir accommodation packages. Theseinclude visits to cultural sites, and sail-ing, paragliding, hiking, kayaking, andunderwater diving activities. Beloware some historical and natural land-marks:

Ali Pasha CastleBorshi CastleKaninë CastleLëkurësi Castle

Porto Palermo CastleCastle of Gjon BoçariCeraunian MountainsKsamil IslandsGjipe CanyonKakome Bay

Generally, one should immerse in theturquoise waters, visit the numerouschurches and fortresses, venture in theflower decorated footpaths of the up-hill villages by meeting the hospitableelderly inhabitants, try local organicspecialties, and ultimately enjoy the

natural beauty of this coastal stretch.

Hike and take part in paragliding ac-tivities in Llogara National Park andvisit the cave located in the area.

Camp along side the beach or amongthe olive trees in the dozen campsitesof Dhërmi, Jal, and others throughoutthe coast.

Dive in the waters of the Riviera andof Karaburun-Sazan National Marine

Park along the adjacent KaraburunPeninsula just north of Palase. Dis-cover the rich sea life and ruins of an-cient and recent sunk ships. Hike therugged terrain of Karaburun Peninsulaand visit the numerous caves of the re-gion. Be aware that the park is locatednearby military zones.

Immerse in the many turquoisebeaches named after the villages over-looking the coast from the mountains.The region is a perfect combination of

mountain and coastalclimate. Following arevillages and beaches inorder from north tosouth:

Palasa is located at thebeginning of the Riv-iera, just below LlogaraPass. In this 1 km longunspoiled beach JuliusCaesar in a moment ofrage is said to havethrown his wine cupinto the sea. It is saidthat he set foot andrested his legion atPalase while in pursuitof Pompey. You couldtry finding it!Dhermi Beach is con-sidered a nightlife des-tination for theAlbanian youth where anumber of small

wooden villa complexes and trendybeach clubs are located.Jal village incorporates four beachareas equipped with few local B&Band government owned enmities. Visitthe two secluded beaches in the south,one of which is named Akuariumi (theAquarium). Kampingu Jal, the oldestcamp site in Albania is located in JalBeach.[2] Take part in the yearly Reg-gae Festival called Albanian SouthVibes.Filikuri Beach is a 100 meter longbeach easily reachable by boat with arich underwater fauna.Llamani Beach is located between tworocky coastal sides and is 200 meterslong. It contains cold water areas stem-ming from the many undergroundwater sources.Porto Palermo Beach is the mostpanoramic beach of the Riviera. It con-tains a castle bearing the same name inthe midst of vegetation in a quasi- is-land. Nearby are found some secludedbeaches, eco-friendly beach cabins,and a submarine base.Qeparo. Many B&B here and some se-cluded beaches. Don’t forget to visitthe old town uphill.Borsh. The longest stretch of coastlinein the Riviera, this beach is surroundedby a 150 ha field with orange, lemonand olive plantations. Shkama Beachis a secluded beach worth a dip, to-gether with 4.5 km long KamorezesBeach rich with underwater sources. Avisit at the ancient settlement near

Sopoti (Borshi) Castle where the onlymosque of the area is found is recom-mended. Take a peak at the annualcrafts and delicacies fair. Go for a walkalong the vividly decorated footpathsand take in the uniquely flavored air.Lukove Beach. Shpella Beach is wortha visit while some secluded areas arelocated passed the rocky part. Rich un-derwater fauna and soft sands arefound here. Explore the town uphillwith traditional Mediterranean housesand decorated footpaths.Piqeras village is located at the peak ofa hill where northern Corfu can be eas-ily seen. Walk on the footpaths andvisit local churches. Dip into BuneciBeach located on the sides of the flow-ing Lapardha stream. Take a peak atthe bunkers nearby. Some secludedbeaches can be found in the Northernpart.Nivice village is located on a mountainpass where a 300 years old olive treecan be found at the village square.Shen Vasil village is located near spec-tacular Kakome Bay. Visit the 200years old olive tree at the village centerand light a candle at the special desig-nated post nearby. In this exact areathere used to be a church but it was de-stroyed in 1967. Visit the KrorezesBeach and take a walk along the vil-lage footpaths. You could meet blackdressed ladies who can invite you inand offer you a meal! This is theessence of the Albanian tradition!

Albanian Riviera