1

2

İçindekiler

Sayfa

3 Hayvan Destekli Etkileşimlerde hangi hayvanlar kullanılabilir?

4 Çocuk eğitiminde hayvan kullanımının genel esasları

5 Köpek ile Aktiviteler

6 Köpekler ve Köpek Türleri

7 Kedi ile Aktiviteler

8 At ile Aktiviteler

9 Guinea Pig ve Tavşanlarla Aktiviteler

10 Küçük Kemirgenlerle Aktiviteler

11 Kuş ve Balıklarla Aktiviteler

12-13 Çiftlik Hayvanlarıyla Aktiviteler

14 Amfibi ve Sürüngenlerle Aktiviteler

3

Hayvan Destekli Etkilesimlerde (AAI) Hangi

Hayvanlar Kullanılabilir ?

Her ne kadar köpek ve at Hayvan Destekli Etkileşimlerde kullanılan en yaygın iki hayvan

türü olsa da kedi, tavşan, guinea pig, küçük kemirgenler, kuşlar ve balıklar, çiftlik

hayvanları sürüngenler ve amfibiler de kullanılabilecek diğer hayvan türlerindendir..

Küçük hayvanlar sınıf içi ve okul etkinlikleri için daha uygun olabilir. Ancak, at veya diğer

çiftlik hayvanları gibi daha büyük hayvanların kullanımı için, bölgedeki çiftliklere, at

binicilik merkezlerine veya hayvan destekli eğitim merkezlerine yapılacak geziler

faydalı olabilir. Bu aktivitelerin hepsinden çocuklara eğitimsel fayda sağlayabiliriz.

Hayvan Destekli Etkileşimlerde kullanacağımız hayvana karar verirken dikkat etmemiz

gereken en önemli şey; etkileşimin türü, faydaları, ders kazanımları ve kullanacağımız

hayvanın yapacağımız etkinlik için uygun ve hazır durumda olduğundan emin olmaktır.

4

Çocuk eğitiminde hayvan kullanımının genel esasları

Sınıfta hayvan kullanımının birçok faydaları bulunmakla beraber, hayvanları çocuklarla bu

kadar yakın etkileşime sokarken dikkat etmemiz gereken bazı noktalar vardır. Hayvan

Destekli Etkileşim için hazırlık yaparken, hem çocuklar hem de hayvanlar için emniyetli ve

pozitif bir ortam sağlama konusunda birçok önemli konuyu göz önünde bulundurmamız

gerekmektedir. Çocukların ve hayvanların iyiliği herzaman öncelikli konu olarak göz önünde

bulundurulmalıdır.

Kolaylaştırıcının Hazırlanması

Belirli bir kişi veya hedef grup için hayvan etkileşiminin potansiyel faydalarını

anlamalı

Ders kazanımları ve aktivitelere karar vermeli

Seçilen hayvanın türü, ırkı ve kendisi hakkında bilgi toplayıp, onun olası davranışları

hakkında bilgi sahibi olmalı (çocuklarla etkileşime geçirilmeden önce hayvan çok iyi

tanınmalıdır)

Hayvanda oluşacak stresi nasıl farkedeceğini ve gözleyeceğini bilmeli (gerektiğinde,

hayvan için dışarda dinlenme, hayvanın ortamdan/stress kaynağından

uzaklaştırılması, veya ortam/stress kaynağının değiştirilmesi sağlanmalıdır

Sağlık ve hastalık durumlarını özellikle insana geçebilecek hastalıkları tespit

edebilmeli

Uygun giyinmeli (gerekiyorsa koruyucu kıyafet, takı ve geniş kıyafet kullanılmamalı)

Hayvanın Hazırlanması

Hayvan günlük olarak ve etkileşimden önce değerlendirilmeli

Hayvan kullanılacağı ortama karşı duyarsızlaştırılmalı

Hayvan kullanılacağı aktiviteye uygun olarak eğitilmeli

Hayvanın, aşılarının yapılmış, solucanlardan arınmış ve tımar edilmiş olduğundan

emin olunmalı

Ortamın ve Çocukların Hazırlanması

Ortam hayvanın emniyeti doğrultıusunda hazırlanmalı (kaçış yolu, engeller, tehlikli

maddeler)

Kullanılacak ekipman hazırlanmalı

Çocukları etkileşim için eğit ve hazırla, önceki deneyimleri, farklılıkları ve çok

kültürlülük konularını dikkate almalı

Temizlik ve kişisel hijyen sağlanmalı (öncesinde ve sonrasında eller yıkanmalı vb.)

5

Köpek ile Aktiviteler – ‘D’

D1 Besleme

D2 Okşama ve sevme

D3 Yiyecekle ödüllendirerek eğitme (Clicker eğitimi dahil)

D4 Oyuncaklarla kontrollü oyunlar

D5 Tımarlama

D6 Tırnak keserken yardım etme

D7 Tasma takma

D8 Yürüme

D9 Engel/çeviklik çalışması

D10 Saklambaç (yem, oyuncak veya çocukları bulmaya çalışma)

D11 Hayvanlara okuma

D12 Yemek kabını hazırlma veya su kabını doldurma

D13 Patileri/parmakları sayma

D14 Özellikleri inceleme (büyüklük, şekil, renk)

D15 Ağırlığını ölçme

D16 Pati resmi yapma

D17 Giydirme

D18 Tarayıcı Mikrochip

D19 Bandajlama

D20 Muayene/Sağlık kontrolü

D21 Hayali oyunları destekleme

D22 Kimlik etiketini okuma

D23 Beden dilini anlama

D24 Köpek tuvaletini toplama ve yok etme

D25 Köpek davranışını gözlemleme

6

Köpekler ve Köpek Türleri

Tüm hayvanlar Hayvan Destekli Etkileşimlerde faydalı olmakla birlikte, “insanın en

yakın dostu” olarak bilinen köpeklerin öğreteceği çok şey vardır. Her ne kadar tüm

tüm hayvanlar eğitilebilse de, iyi eğitilmiş bir köpekle çok özel ve dinamik bir ders

yapma imkanına sahip olabiliriz.

Hayvan eğitiminde en önemli konu olumlu pekiştireç kullanım ilkeleridir. Yani köpek

veya başka bir hayvan doğru yaptıkları şeyin sonucunda ödüllendirilir. Yanlış davranış

asla fiziksel yollarla (vurma, tokatlama veya bağırma) olumlu bir şekilde

cezalandırılmamalıdır. Bu sadece onları korkutacak ve korkak yapacaktır. Bu ayrıca,

hayvanları genel olarak agresifleştireceği ve korkunca savunma amacıyla saldıracağı

için insanları (çocuklar da dahil) tehlikeye sokacaktır.

Programlarda ve etkileşimlerde kullanılan hayvanlar, ortama, insanlara ve yapılacak

aktiviteye çok iyi hazırlanmalıdır. Bu, küçük yaşlardan itibaren uyarıcılara karşı

alışkanlık kazandıracak ve dehdit içermeyen durumlara onları maruz bırakarak elde

edilebilir. Hayvan tarafından hafif bir tehdit algılandığında (stress veya kaçınma

davranışı olarak görünür), dikkatli bir şekilde duyarsızlaştırma süreci uygulanmalıdır.

Hayvan iyice duyarsızlaştırılmadan, hassasiyet gösterdiği duruma geri

götürülmemelidir.

AAI derslerine çeşitlilik ve yenilik katmak için, köpekler aşağıdakileri yapmak için

eğitilebilir (tüm etkinlikleri kapsayan bir liste değildir)

Bulma (çocukları veya eşyaları)

Alıp getirmek/bulup getirmek

Vermek veya kovaya/kutuya bırakmak

Havlamak, saymada ve evet/hayır cevabında kullanmak için

Dikkat için burnuyla dürtme

Patisini uzatma ve eşyalara dokunmak için patisini kullanma

Eşyaları çekmek ve sürümek

Eşyaların üstüne veya üzerinden atlamak

Eşyaların altından geçme

Boyama

Ve daha fazlası!

7

Kedi ile Aktiviteler – ‘C’

C1 Besleme

C2 Okşama ve sevme

C3 Yiyecekle ödüllendirerek eğitme (Clicker eğitimi dahil)

C4 Oyuncaklarla kontrollü oyunlar

C5 Tımarlama

C6 Kediler için oyuncak yapma

C7 Gözlemleme ve kedi seslerini taklit etme

C8 Gözlemleme ve kedi hareketlerini taklit etme

C9 Kediye geçici tasma takma

C10 Kedinin seyahat kutusunu veya yatağını hazırlama

C11 Kediye okuma

C12 Yemek kabını hazırlma veya su kabını doldurma

C13 Kedi çöp kabını hazırlama veya temizleme

C14 Özellikleri inceleme (büyüklük, şekil, renk)

C15 Kediyi natürmort resim olarak kullanma (poyama, çizme, model vb)

C16 Kediyi doğru bir şekilde kaldırmayı öğrenme

C17 Önleyici parazit tedavisi verme (haricen)

C18 Tarayıcı Mikrochip

8

At ile Aktiviteler – ‘H’

H1 Yem hazırlama ve besleme (örn. havuç)

H2 Okşama ve sevme

H3 Yiyecekle ödüllendirerek eğitme (Clicker eğitimi dahil)

H4 At üstünde egzersizler (at üstünde oturma/uzanma, hareketli/hareketsiz durma)

H5 Tımarlama

H6 Toynakları temizleme

H7 At başlık takımını geçirme

H8 Atı çekerek yürütme

H9 Engelli çalışma (yürüterek binerek)

H10 Atı eyerleme (eyeri ve yuları takmak)

H11 Ata okumak

H12 Yem hazırlama ve kovaya su koyma

H13 Ayakları, kuyruğu/kulakları sayma

H14 Özellikleri inceleme (büyüklük, şekil, renk)

H15 Ağırlığını tahmin etme

H16 At resmi yapma

H17 Atın yelesini örme

H18 Tarayıcı Mikrochip

H19 Atı ahırdan çıkarma

H20 Atın bölümlerini öğrenme

H21 Atı bağlama

H22 Saman balyalarını doldurma

H23 Ahır süsleri yapma

H24 Eyer takımını temizlemek

H25 Davranışlarını gözlemlemek

9

Guinea Pig ve Tavsanlarla Aktiviteler – ‘G’

G1 Elle besleme (örn. Havuç ve diğer sebzeler)

G2 Okşama ve sevme

G3 Kümesin/kafesin temizliği

G4 Çimen ve uygun yaprakların toplanması

G5 Tımar etme

G6 Tırnak kesimine yardım etme

G7 Kayış takımını takma

G8 Hareket ve davranışları gözlemleyip taklit etmek

G9 Sesleri dinlemek; anlamak ve tekrar etmek

G10 Engel/oyun hazırlamak (tüneller, atlama, saklanma)

G11 Hayvanlara okumak

G12 Kaba yemek koymak

G13 Su kabına su koymak

G14 Özellikleri inceleme (büyüklük, şekil, renk)

G15 Ağırlığını ölçme

10

Küçük Kemirgenlerle Aktiviteler (hamster, fare, sıçan) – ‘R’

R1 Besleme

R2 Okşama ve sevme

R3 Kafesi’tankı temizleme

R4 Yatak materyallerine bakma ve yatak hazırlama

R5 Tımar etme

R6 Egzersiz topu/çarkını gözlemleme

R7 Kafesi ölçme, hacmini hesaplama

R8 Kuyruk boyunu ölçme, toplam vucut uzunluğuna oranını bulma

R9 Geçici yaşam ortamı hazırlama (örn. Delikleri olan kutu)

R10 Engel/oyun hazırlamak (tüneller, saklanma)

R11 Tünel Ağı/Labirent inşa etmek, geçiş süresinin zamanını tutma

R12 Kaba yemek koymak, serperek yemlemek

R13 Suluğa su koymak

R14 Özellikleri inceleme (büyüklük, şekil, renk)

R15 Cins kategorisine bakarak kemirgenlerin ne kadar benzediğini görmek

11

Kuslar (Kafesli) ve Balıklarla Aktiviteler – ‘B’

KUŞLAR

B1 Beslemek (ödül veya tohum)

B2 Su vermek (İçmek için veya yıkanmak için)

B3 Yiyecek ödülleri kullanarak eğitmek

B4 Kafesi temizlemek

B5 Küş seslerini/ötüşünü dinlemek

B6 Gıda tabanlı süsler hazırlamak (tohumdan ziller veya meyve kebabı)

B7 Kafesi ölçme; tüneme çubuğu için zımpara kağıdı hazırlama

B8 Kanat genişliğini ölçme

BALIK

B9 Tankın hacmini hesaplama

B10 Belirli bir dönem boyunca tankın sıcaklığını kaydetme

B11 Balığı besleme ve yerken geçen süreyi kaydetme

B12 Balığın yüzüşünü gözlemleme, taklit etme

B13 Ölü balıkları çıkarıp yok etme

B14 Özellikleri inceleme (büyüklük, şekil, renk)

B15 Tankı temizleme

12

Çiftlik Hayvanları ile Aktiviteler (inek, kuzu, keçi,

domuz, kümes hayvanları) – ‘F’

Bu hayvanları sınıf ortamına getirmek pek mümkün olmadığı için çiftlik hayvanları

için geliştirilen bu aktiviteler kitapçığın ön yüzündeki kazanımlarla

ilişkilendirilmemiştir. Once the facilitator is familiar with structuring a session in the

classroom around key goals it is anticipated that they would be able to do the same

off site with suggested activities as below.

İNEKLER

F1 Süt sağma

F2 Genel yoklama (eksik olup olmadıkları ve genel sağlık kontrtolü)

F3 Bir yerden bir yere götürme /Gütme

F4 Ağızdan ilaç verme (Solucan önleme)

F5 Haricen ilaçlama (Dış asalak tedavisi)

F6 Okuma etiketi/Numaralama/Kulak etiketleme/

F7 Zemini kürümek

F8 Ortamı temizlemek ve samanla yataklamak

F9 Yemleme ve Slaj

F10 Buzağıları biberonla besleme (Bkz. F22)

DOMUZLAR

F11 Yem hazırlama (yemek ve ödül yemleri)

F12 Kaşımak/Tımarlamak

F13 Yıkamak

F14 Yuvarlanma çamuru hazırlamak

F15 Seslerini dinlemek

13

F16 Oyun gereçleri hazırlama (top, kaşınma direği, yiyecekler)

F17 Domuzları bir yerden bir yere götürme (tahta panel kullanarak)

F18 Domuzları bir yerden bir yere götürme (kovayı takip ederek)

F19 Yarıştırma

F20 Hazine avı yemleme /yemleri arayışını takip etme

KOYUN/KEÇİLER

F21 Genel yoklama (eksik olup olmadıkları ve genel sağlık kontrtolü)

F22 Yavrulara filiz verme (buzağılar dahil)

F23 Kuzuları/yavruları besleme

F24 Gözlemleme/Tüylerini kırpma

F25 Küçük başların ayak sağlığını gözlemleme

F26 Ağızdan/Haricen ilaçlama

F27 Besi yemi verme

F28 Saman verme

F29 Kuzunun sağlık taramasını gözlemleme

F30 Kuzuyu/keçiyi yakalama

KÜMES HAYVANLARI

F31 Yemleri saçma

F32 Yumurta toplama

F33 Kanat uçlarını kesme

F34 Davranış ve seslerini gözlemleme

F35 Yakalama ve tutma

14

Amfibi ve Sürüngenlerle Aktiviteler - ‘A’

A1 Akvaryum/Terraryum/Vivaryum hazırlama (tank, akvaryum taban malzemeleri, süslemeler)

A2 Aydınlatmayı hazırlama

A3 Isıtma sistemini hazırlama

A4 Sıcaklıkları kaydetme

A5 Besleme Feeding (canlı omurgasızlar veya ölü fare/kuş)

A6 Uyarı belirtilerini tanıma (tehlike rengi ve uyarı sesleri)

A7 Sürüngenlerin bakımı (küçük yılanlar, kertenkeleler, kamplumbağalar)

A8 Ağ ile kurbağa, kara kurbağası, semender yakalamak

A9 Kurbağanın yumurtlamasını emniyete alma, sayıyı tahmin etme, yırtıcı balıklardan koruma

A10 Kurbağa yavrularının bakımı, metamorfozu anlama

A11 Hareketleri gözlemlemek

A12 Kamuflajı gözlemlemek

A13 Kuluçkalık yumurta

A14 Sürüngenlerin kabuk değişimi/ kabuk toplama

A15 Yılanın boyunu ölçme,

Vivaryum uzunluğu/yüksekliğiyle kıyaslama