new บทความวิจัย ปัจจัยที่ ... -...

สานตย หนนลa กนกวรา พวงประยงคb

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย เปนการศกษาเชงปรมาณ เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามจากกลมตวอยางทเปนบคคลทอยในรนประชากรวาย หรอเจเนอเรชนวาย (อายตงแต 18 ถง 37 ป ณ พ.ศ. 2561) ทอาศยอยในเขตชนบทของประเทศไทยซ งเปนพ นท การปฏบตงานอาสาสมครของนกศกษาบณฑตอาสาสมคร มหาวทยาลยธรรมศาสตร รนท 49 จำนวน 393 ราย สถตทใชในการทดสอบสมมตฐานการวจย คอ การวเคราะหการถดถอยพหคณแบบนำตวแปรเขาทงหมด ผลการศกษา พบวา ปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย ประกอบดวย ปจจยดานประชากร ไดแก ชวงอาย สถานภาพสมรส และระดบการศกษาสงสด ปจจยดานเศรษฐกจ ไดแก ความเพยงพอของรายได ปจจยดานสงคมและการเมอง ไดแก การเปนสมาชกกลมหรอองคกรในชมชน การไดรบผลกระทบจากนโยบายรฐ และการไดรบผลกระทบจากแนวคดการพฒนาสมยใหม ปจจยดานขอมลขาวสาร ไดแก การใชสอสงคมออนไลน โดยตวแปรดงกลาวรวมกนพยากรณรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทยได รอยละ 31.5 ทระดบนยสำคญทางสถต .05 คำสำคญ รปแบบการดำเนนชวต คนรนใหม ชนบทไทย

a วทยาลยพฒนศาสตร ปวย องภากรณ มหาวทยาลยธรรมศาสตร E-mail: [email protected] b วทยาลยพฒนศาสตร ปวย องภากรณ มหาวทยาลยธรรมศาสตร E-mail: [email protected] วนทรบบทความ: 14 มกราคม 2562 วนทแกไขบทความ: 7 เมษายน 2562 และวนตอบรบบทความ: 16 พฤษภาคม 2562

บทความวจย

ปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหม ในชนบทไทย

สานตย หนนล และ กนกวรา พวงประยงค 177

วารสารพฒนาส งคม ปท 21 ฉบบท 2 / 2562

Sanit Noonina Kanokwara Phuangprayongb

Abstract The purpose of this research aims to study the factors affecting the lifestyle of young

generation in Thai rural society. This research is a quantitative study. Data were collected by questionnaires from 393 samples who are the young generation or Generation Y (18 to 37 years old in 2018) and lived in rural areas of Thailand, that were the communities in field- study areas of graduate volunteer students, batch#49, Thammasat University. The use of statistic to test the hypothesis was the multiple regression analysis ( Enter Method) . The results showed that the factors affecting the lifestyle of young generation in Thai rural society consisted of population factors including age, marital status and education level. Economic factors include income adequacy. Social and political factors include the membership of a group or organization in the community, affected by state policy and the impact of modern development. Information Factors include the use of social media. These variables could predict the lifestyle of young generation in Thai rural society at 31.5% at the .05 level of significance. Keyword: Lifestyle, Young Generation, Thai Rural Society

a Puey Ungphakorn School of Development Studies, Thammasat University, E-mail: [email protected] b Puey Ungphakorn School of Development Studies, Thammasat University, E-mail: [email protected] Received: 14 January 2019, Revised: 7 April 2019, Accepted: 16 May 2019

Research

Factors Affecting Lifestyle of Young Generation in Thai Rural Society

ปจจยทมผลตอรปแบบการด�าเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย178

Journal of Soc ia l Development

Vol .21 No.2 / 2019

บทนำ ภายใตกระแสโลกาภวตนและการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยตงแตอดตจวบจน

ปจจบนเปนเงอนไขสำคญทกอใหเกดการเปลยนแปลงของสงคมไทยในมตตาง ๆ ทกระทบทงในระดบสงคม ชมชน ไปจนถงระบบการผลต การบรโภค ตลอดจนรปแบบการดำเนนชวตประจำวนของปจเจกบคคล โดยเฉพาะอยางยงในมตของสงคมชนบทไทย ทกลาวไดวา มการเปลยนแปลงไปอยางเหนไดชด ทงในดานระบบสาธารณปโภค และโครงสรางพนฐานทสอดรบกบความเปนสงคมสมยใหมมากขน รวมไปจนถงความสามารถในการเขาถงสงอำนวยความสะดวก เทคโนโลย และปจจยทจำเปนตอการดำรงชพของบคคล ทำใหนยามของชนบทไทยในปจจบนไดรบการอธบายเพมเตมผานความทนสมย เชน การใชโทรศพทเคลอนท การเขาถงระบบอนเทอรเนต การใชคอมพวเตอรสวนบคคล การมเครองทำนำอน และมโทรทศนตดสญญาณดาวเทยม ตลอดจนการมโอกาสและทางเลอกทมากขนในการเขาถงแหลงอาชพ อน ๆ ทนอกเหนอจากการทำไรทำนา เกดการแปรเปลยนของระบบการผลตแบบพอยงชพไปเปนการผลตในเชงพาณชย เกดการทำเกษตรอนทรย เกษตรพนธสญญา การแปรรปและการเพมมลคาใหกบสนคาเกษตร การรวมกลมวสาหกจชมชน และการกาวไปสการเปนสงคมผประกอบการ เปนตน ทำใหโฉมหนาชนบทไทยในยคปจจบนเปนสงคมทผสมผสานระหวางความเปนสงคมสมยใหม (Modern Society) และการเปนสงคมแบบดงเดม (Traditional Society) ซ งยงคงไวในบางมตท แตกตางกบสงคมเมอง ชนบทไทยสมยใหมจงไมไดมลกษณะเปนปฏพากยกบสงคมเมองอยางสนเชงเหมอนดงวาทกรรมในอดตอกตอไป (Sattayanurak, 2013; Ativanichayapong, 2014; Ativanichayapong, Raluk, and Sea-Jang, 2014; Podhisita, 2012)

จากการเปลยนแปลงทเกดขนดงกลาวทำใหผวจยตงขอสงเกตและใหความสนใจกบ “รปแบบการดำเนนชวต (Lifestyle)” ของ “คนรนใหม” หรอคนรนเจเนอเรชนวายทอาศยอยในชนบทไทยซงเปนพนทสวนใหญของประเทศ วามปจจยใดทสงผลตอรปแบบการดำเนนชวตของกลมคนดงกลาว ซงงานวจยสวนใหญช ใหเหนวา คนรนเจเนอเรชนวายมรปแบบการดำเนนชวตแตกตางไปจากคนรนพอแม ทงแนวคด คานยม และพฤตกรรมทไมเหมอนกบคนรนกอน ไมวาจะเปนลกษณะการดำเนนชวต การบรโภค การเลอกอาชพ การเลอกสถานททำงาน การมปฏสมพนธทางสงคม เปนตน เนองจากคนกลมนเตบโตมาในยคทเตมเปยมไปดวยความคดสรางสรรค พรงพรอมดวยความทนสมยของเทคโนโลยและสงอำนวยความสะดวกตาง ๆ และเปนยคทเศรษฐกจกำลงเฟองฟ (Meier, Austin, and Corcker, 2010; Sigman, 2009; Terjesen, Vinnicombe, and Freeman, 2006) นอกจากน จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบรปแบบการดำเนนชวต พบวา ยงมปจจยตาง ๆ ทสงผลตอรปแบบการดำเนนชวตของบคคล ไดแก ปจจยดานประชากร ปจจยดานเศรษฐกจ ปจจยดานสงคมและการเมอง และปจจยดานขอมลขาวสาร

ดงนน การวจยครงนจงมงทจะคนหาและยนยนวามปจจยใดบางทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย โดยเลอกใชพนทการปฏบตงานอาสาสมครของบณฑตอาสาสมคร



มหาวทยาลยธรรมศาสตร ร นท 49 ครอบคลมทง 4 ภมภาคของประเทศไทยเปนแหลงขอมลและกรณศกษาเพอแสวงหาองคความรในเรองดงกลาว

ผลการวจยครงนจะเปนประโยชนในเชงวชาการในการสรางองคความรและความเขาใจเกยวกบรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย โดยเฉพาะประเดนดานปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทยไดอยางถกตองบนพนฐานของการศกษาเชงประจกษ อกทงยงเปนประโยชนในเชงนโยบายตอการนำผลการวจยไปศกษาตอยอดหรอประยกตใชในศาสตรสาขาตาง ๆ เชน การศกษาดานการพฒนาทรพยากรมนษย ประชากรศาสตร และการพฒนาชมชนรวมสมยอกดวย

วตถประสงคการวจย การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมใน

ชนบทไทย

การทบทวนวรรณกรรม สมมตฐาน และกรอบแนวคดการวจย แนวคดเกยวกบรปแบบการดำเนนชวต คำวา “รปแบบการดำเนนชวต (Lifestyle)” มหลายคำทใหความหมายใกลเคยงหรออาจใชแทน

กนได เชน วถชวต วถการดำเนนชวต การดำรงชวต หรอแบบแผนการใชชวต เปนตน ซงมนกวชาการไดอธบายความหมายของรปแบบการดำเนนชวตไวคอนขางหลากหลาย โดยสามารถสรปไดดงตอไปน

Evans, Jamal and Foxall (2009) อธบายวา รปแบบการดำเนนชวต คอ สงทสะทอนมาจากรปแบบของกจกรรม (Activities) ความสนใจ (Interests) และความคดเหน (Opinions) โดยรปแบบการดำเนนชวตมความสำคญในการสะทอนความคด และพฤตกรรมความเปนตวตนของบคคลนน ๆ ซงสอดคลองกบ Hoyer and MacInnin (2010) ทกลาววา รปแบบการดำเนนชวต คอ การแสดงออกของพฤตกรรมทเปนจรงของบคคล ซงสะทอนออกมาในรปแบบของการทำกจกรรม ความสนใจ และความคดเหน เชนเดยวกบ Hawkins and Mothersbaugh (2013) และ Schiffman and Wisenblit (2015) ทใหคำนยามไวอยางใกลเคยงกนวา รปแบบการดำเนนชวต คอ การแสดงใหเหนวาบคคลใชชวตอยางไร โดยจะแสดงออกมาในรปแบบของการใชเวลาในการทำกจกรรม ความสนใจ และความคดเหน สวน Solomon (2015) อธบายวา รปแบบการดำเนนชวต หมายถง รปแบบทสะทอนไดจากการใชเวลา และการใชจายของแตละบคคล

จากความหมายตาง ๆ ทนกวชาการไดอธบายถงรปแบบการดำเนนชวตดงทกลาวมา สามารถสรปไววา รปแบบการดำเนนชวต หมายถง พฤตกรรมของบคคลทแสดงออกผานการใชเวลาในการทำกจกรรม ความสนใจ และความคดเหน ซงในแตละบคคลหรอกลมคนจะมรายละเอยดของรปแบบในการดำเนนชวตทแตกตางกนออกไป ทงนขนอยกบอทธพลของปจจยตาง ๆ ตามแตบรบทของสภาพแวดลอมทบคคลหรอกลมบคคลนนอาศยอย



Vol .21 No.2 / 2019

สำหรบวธการวดรปแบบการดำเนนชวตทนยมใชกนมาก คอ การวดรปแบบการดำเนนช วตโดยใชวธวดแบบ AIOs ซงเปนการวเคราะหลกษณะทางจตวทยา (Psychographics Analysis) ผานการใชเวลาในการทำกจกรรม (Activities) ตาง ๆ ของบคคล การใหความสนใจ (Interests) กบสงแวดลอมรอบตวของบคคล และความคดเหน (Opinions) ทมตอตนเองและสงแวดลอมรอบขางของบคคล ซง Plummer (1974) ไดแบงมตของรปแบบการดำเนนชวตตามลกษณะของ AIOs โดยมรายละเอยดดง ตารางท 1

ตารางท 1 มตของรปแบบการดำเนนชวตตามแนวคด AIOs

กจกรรม (Activities) ความสนใจ (Interests) ความคดเหน (Opinions) งาน หรอ การทำงาน งานอดเรก เหตการณ หรอ กจกรรมทางสงคม การพกผอน ความบนเทง การเปนสมาชกกลม หรอ ชมรม การเขารวมกบชมชน การจบจายใชสอย การเลนกฬา

ครอบครว บาน งาน หรอ อาชพ ชมชน การพกผอน หรอ นนทนาการ แฟชน หรอ การตามกระแสนยม อาหาร และ สขภาพ สอ การประสบความสำเรจ

เกยวกบตนเอง ประเดนทางสงคม การเมอง อาชพ หรอ ธรกจ เศรษฐกจ การศกษา การบรโภค และ ผลตภณฑ อนาคต วฒนธรรม

ทมา: ปรบจาก Plummer (1974)

แนวคดเกยวกบรนประชากรวาย หรอ เจเนอเรชนวาย เนองจากการวจยครงนผวจยกำหนดประชากรในการศกษา คอ คนรนใหม โดยเลอกศกษาจากรน

ประชากรวาย หรอเจเนอเรชนวาย (Generation Y) ซงประชากรรนดงกลาวเปนบตรโดยตรงของประชากรรนเบบ-บมเมอร และเปนผทเกดตงแต พ.ศ. 2524 ถง พ.ศ. 2543 (ค.ศ.1981 - 2000) (Lynn-Nelson, 2007; Van Meter, Grisaffe, Chonko, and Roberts, 2012) ซ งเปนยคสมยแหงความคดสรางสรรค ความเปนอสรเสร และความทนสมยของเทคโนโลย โดยพฒนาสบเนองมาจากยคเจเนอเรชนเอกซ คนรนวยนมกเกดอยในครอบครวทพอแมมรายไดและเตบโตมาในยคทเศรษฐกจกำลงเฟองฟ มความพรงพรอมทางดานรางกายและความมนคงของชวต เนองจากมพอแมคอยชวยเหลอสนบสนนอยตลอดเวลาทงทางดานการเงน การศกษา หรอทกเรองทตองการ จงทำใหเจเนอเรชนวาย มความคาดหวง และเชอมนสงในดานความสามารถของตนเองทจะประสบความสำเรจ คนในรนวยนจงมแนวคด คานยม และพฤตกรรมทแตกตางไปจากคนรนกอน ทงในดานลกษณะในการดำเนนชวต การบรโภค การเลอกอาชพ การเลอกสถานททำงาน การมปฏสมพนธทางสงคม การตดสนใจมครอบครวหรอมบตร รวมไปจนถงการมลกษณะของความเปนปจเจกสง มอสระในการดำเนนชวต ตองการทำงานทมความยดหยนในเรองของเวลา และตองการมเวลาใหกบกจกรรมหรอสงทตนเอง



สนใจ มความสขจากการไดใชชวตแบบสมดล (Work-life Balance) และชอบทำงานเปนหมคณะแมจะเปนหมคณะทมความแตกตาง (Meier, Austin, and Corcker, 2010; Sigman, A., 2009; Terjesen, Vinnicombe, and Freeman, 2006)

จากลกษณะเฉพาะของรนประชากรเจเนอเรชนวายดงทกลาวมาขางตน สอดคลองกบทรรศนะของ Himmel (2008) ทกลาววา ประชากรรนเจเนอเรชนวายทงทอยในชวงวยรนตอนปลาย หรอวยทำงานตอนตน มกใหความสนใจและหมกมนอยกบตนเอง คำนงถงภาพลกษณอยตลอดเวลา รกอสระ และมความเชอมนในตนเองสง ซงเปนไปในทศทางเดยวกบ Dickey and Sullivan (2007) ทกลาววา เจเนอเรชนวายสนใจการตดตอสอสาร และตองการเขาไปอยในเครอขายทางสงคม ชอบทจะไดรบการยอมรบจากกลมเพอน นอกจากน ยงเปนผทมจตใจเปดกวางยอมรบความเปลยนแปลง มองโลกในแงด มแรงกระตนทมงสความสำเรจ

กลาวโดยสรป การเตบโตมาในแตละชวงเวลาและยคสมยทแตกตางกน สงผลใหในแตละ เจเนอเรชนมลกษณะนสยทไมเหมอนกน เชน ประชากรรนเบบบมเมอร ทเกดมาในยคทสงครามโลกเพงจบส นลง สงคมอย ในยคกอรางสรางตว คนในร นวยนจงมนสยสงาน อดทน ท มเทกบการทำงาน ซงแตกตางกบประชากรรนเจเนอเรชนเอกซ และเจเนอเรชนวายทเกดมาในยคทเศรษฐกจกลบมารงเรองแลว จงรกความสบาย และใหความสำคญกบการทำงานในมตทหลากหลายและทาทายมากขน เชน การไดใชความคดสรางสรรค หรอการทำงานทมอสระ อยากเปนเจานายตนเอง และมทศนคตตอความสำเรจในชวตวา คอ การไดทำตามอดมคตทตนเองตองการ ซงพฤตกรรมเหลานมผลทงทางตรงและทางออมตอสงคมในดานตาง ๆ อกทงยงสงผลตอผลตภาพและความสามารถในการแขงขนของประเทศอยางมนยสำคญ

แนวคดเกยวกบชนบทไทย “ชนบท (Rural)” หมายถง พนททอยนอกเขตตวเมองหรอพนจากเมองหลวงออกไป มประชากรทเลยงชพดวยการทำเกษตรกรรม การปศสตว หรอการประมง เปนสำคญ มระเบยบสงคมทสอดคลองกบลกษณะชมชนแบบหมบาน ชาวชนบทมวถในการดำเนนชวตทพงพงสงแวดลอมทางธรรมชาต ผกพนกบความเชอในสงศกดสทธ โชคลาง หรอสงทอยเหนอธรรมชาต รวมถงมความยดมนในขนบธรรมเนยมประเพณและมการพงพาอาศยซงกนและกน ทงนชนบทแตละแหงยอมมความแตกตางกนไปตามบรบทสภาพทางเศรษฐกจและสงคมของทนน ๆ

อยางไรกดการเปลยนแปลงโครงสรางทางสงคมสความทนสมย ทำใหการนยามความหมายของสงคมชนบทไทยในยคปจจบนเปนทเหนพองตองกนของทงนกวชาการตะวนตกและนกวชาการไทยวาเปนเรองยากตอการใหคำจำกดความ (Ativanichayapong, et al., 2014) และจะตองพจารณาใหลกซงมากกวาเขตการปกครองและสภาพทางภมศาสตรหรอความจำกดของโอกาสในการประกอบอาชพเพราะสงคมชนบทไทยในปจจบนไดเขาสกระบวนการเปลยนผานสสงคมชนบทยคใหมทรบเอาความทนสมยของระบบการผลต ตลาด การคา การบรโภค เทคโนโลยการสอสาร แนวคดการพฒนาและนโยบายจากภาครฐเขามาเปนสวนหนงในการดำเนนชวต จนกลาวไดวา การใชชวตในสงคมชนบทไทยสมยใหมมลกษณะทใกลเคยงกบสงคมเมอง แตอาจมเพยงบางประเดน เชน วฒนธรรม หรอประเพณตาง ๆ ทยงรกษาไวใหคงเดมภายใตบรบทความเปนสมยใหมนน



Vol .21 No.2 / 2019

ปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวต รปแบบการดำเนนชวตตาง ๆ ของบคคลยอมไดรบอทธพลมาจากปจจยทแตกตางกนตามแต

สถานะและลกษณะของประชากร รวมไปจนถงสภาพแวดลอมตาง ๆ โดย Smithikrai (2010) กลาววา รปแบบการดำเนนชวตนนไดรบอทธพลจากทงปจจยดานจตวทยา เชน แรงจงใจ บคลกภาพ คานยม การเรยนร และปจจยดานสงคมและวฒนธรรม เชน ครอบครว และลำดบชนทางสงคม สอดคลองกบ Blackwell, Miniard and Engel (2012) ทกลาววา รปแบบการดำเนนชวตของบคคลนนไดรบอทธพลมาจากปจจยตาง ๆ ทงปจจยทางดานลกษณะสวนบคคลทหลากหลาย สภาพแวดลอมรอบ ๆ ตว คานยม รวมถงบคลกภาพสวนบคคล ซงเปนไปในทศทางเดยวกบ Hawkins and Mothersbaugh (2013) ทสรปถงปจจยมผลตอรปแบบการดำเนนชวตวา เกดจากหลากหลายปจจย เชน ลกษณะทางประชากร วฒนธรรมยอย ลำดบชนทางสงคม แรงจงใจ บคลกภาพ เปนตน เชนเดยวกบ Solomon (2015) ทกลาวถงปจจยทมอทธพลตอรปแบบการดำเนนชวต วาประกอบดวยปจจยตาง ๆ เชน ชนชนทางสงคม ฐานะทางสงคม และขนาดของครอบครว เปนตน

นอกจากน จากการศกษางานวจยทเกยวของกบปจจยทมผลรปแบบการดำเนนชวต มขอคนพบ ดงน Chalermmeeprasert (2007) ทำการศกษาอทธพลของสอวทยโทรทศนททำใหประชาชนตำบล ทาขอนยางเปลยนแปลงวถชวตไปจากเดม: อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ผลการศกษาพบวา สอวทยโทรทศนสงผลใหประชาชนตำบลทาขอนยางเปลยนแปลงวถชวตดานวฒนธรรมในการแตงกาย ซงพบวาปจจบนชาวญอมการแตงกายตามแฟชนทวไป คอ สวมเสอและกางเกงททนสมยแทนการนงผาซนหรอผาถงเหมอนในอดต โดยลอกเลยนแบบมาจากดารานกรองทมชอเสยง นอกจากน ยงพบวาอทธพลของสอวทยโทรทศนเขามามบทบาทในชมชนเปนอยางมาก โดยผนำชมชนไดนำเทคโนโลยเขามาใชในชมชน เชน การเผยแพรขาวสารทางสอวทย โทรศพทมอถอและคอมพวเตอรซงเปนทนยมกนมากขนโดยเฉพาะในกลมวยรนและวยทำงาน

เมอพจารณาวถการดำเนนชวตของคนชนบทสมยใหมในมตของวฒนธรรมการศกษาเรองการดำรงอยและการเปลยนแปลงวถชวตของชาวลวะบานปากำ อำเภอบอเกลอ จงหวดนานของ Ratanavilaisakul and Maliphan (2008) ชใหเหนวา ชาวลวะบานปากำเปนกลมชนทมอตลกษณทางชาตพนธทโดดเดนกลมหนงในจงหวดนาน โดยมวถชวตแบบพงพงธรรมชาต เนองจากมวฒนธรรมประเพณเปนของตนเองดวยการสบทอดจากคนรนหนงไปยงอกรนหนง ปจจบนชาวลวะบานปากำยงคงมวถชวตแบบดงเดม โดยวถชวตทยงคงดำรงอย ไดแก ลกษณะบานเรอน ความเชอเรองการนบถอผ ประเพณตาง ๆ เชน ประเพณการแตงงาน การสบทอดสายตระกลขางแม สวนวถชวตทเปลยนแปลงไป ไดแก ภาษาทใชในการสอสาร ลกษณะการแตงกาย การบรโภค และเครองมอเครองใชในชวตประจำวน ซงปจจยทสงผลใหวถชวตของชาวลวะเปลยนแปลงไปจากอดต คอ การปฏสมพนธกบสงคมภายนอกมากขนรวมถงนโยบายของภาครฐดานการพฒนาคณภาพชวตในกลมชาตพนธ

การศกษาขางตนเปนไปในทศทางเดยวกบการศกษาการเปลยนแปลงวถชวตของชาวไทยเผากะเหรยงบานตงลอย ตำบลออมกอย อำเภอออมกอย จงหวดเชยงใหมของ Kantha (2008) ทพบวา วถชวต



ของชาวไทยภเขาเผากะเหรยงมการเปลยนแปลงอยางมาก โดยมผลมาจาก 2 ปจจย คอ ปจจยภายใน ไดแก การเพมขนของจำนวนประชากร ความตองการเปนคนไทย ลกษณะทางเชอชาตและวฒนธรรมทใกลชดกบคนไทย ความตองการดานวตถของชมชน และปจจยภายนอก ไดแก การพฒนาของรฐ การพฒนาจากบคคลหรอองคกรอสระ สวนกระบวนการเปลยนแปลงวถชวตนนเกดจากสมาชกในชมชนมพฤตกรรมหรอเกดการยอมรบการปฏบตเกยวกบดานการขดเกลาทางสงคม การลอกเลยนแบบ การมคานยมแบบใหม และการหยบยมวฒนธรรมจากสงคมภายนอกเขามาใชในชวตประจำวนของตน สอดคลองกบการศกษาเรองการเปลยนแปลงทางสงคมท มตอวถชวตชนเผาละวาหม ท 11 ตำบลปาแป อำเภอแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอนของ Sumungkalo (2017) ทพบวา การเปลยนแปลงทางสงคมมผลตอวถชวตของชนเผาละวา ซงการเปลยนแปลงทางสงคมทสงผลอยางมากมาจาก 2 ปจจย คอ ปจจยภายใน ไดแก การเพมขนของจำนวนประชากร ลกษณะครอบครวและทอยอาศย ความตองการทางดานวตถ การยอมรบประเพณและวฒนธรรมใหม ๆ วถชวตทเปลยนไป ความเชอ ประเพณและวฒนธรรม และปจจยภายนอก ไดแก การพฒนาของภาครฐ การจดการศกษา เศรษฐกจ และความเจรญทางดานเทคโนโลยจากภายนอก

นอกจากน Masae and Phaophoo (n.d.) ยงชใหเหนถงบทบาทของนโยบายการพฒนาประเทศทมผลตอการพฒนาชมชนและวถชาวชนบทไทย ผานการศกษาเรองนโยบายสาธารณะกบการพฒนาชมชนและการจดการทรพยากรธรรมชาต โดยพบวา นโยบายทผานมาตงแตแผนพฒนาการเศรษฐกจแหงชาต ฉบบท 1 จนถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 ใหความสำคญกบการสรางความเตบโตทางเศรษฐกจเปนหลก ในขณะทการพฒนาชมชนและการจดการทรพยากรธรรมชาตในชนบทไมไดรบการใสใจเทาทควร สงผลใหชมชนและทรพยากรธรรมชาตออนแอลงและพงตนเองไดนอย แตในชวงหลงจากนนไดมการเนนเรองการพฒนาชนบทและการจดการทรพยากรธรรมชาตมากขน มการบรณาการกจกรรมการดำรงชพกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตเขาไวดวยกนอยางเหมาะสม และเปดโอกาสใหภาคเอกชนและประชาชนในทองถนเขามามบทบาทในการพฒนาชมชน ผนวกกบชมชนชนบทมการปรบตวตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทคำนงถงความพอดและการพงตนเองกอน สงผลใหชมชนชนบทไทยไดรบการพฒนาทสอดคลองไปกบวถชวตของคนในทองถนมากขน

สวนการศกษาเรองผหญงในสงคมชนบท: การศกษาเชงประวตศาสตรบรเวณคาบสมทรสทงพระ จงหวดสงขลา พ.ศ. 2504 - 2550 ของ Saksoong (2014) แสดงใหเหนวา ผหญงในสงคมชนบทในอดตมวถชวตทเรยบงายและอยภายใตจารตประเพณทเปนบรรทดฐานสงคมอยางเครงครด กลาวคอ ผหญงตองอยในฐานะเมย แม และลกสาวทด มบทบาทในครวเรอนเปนหลก ตอมาเนองจากสงคมชนบทไดรบผลกระทบจากการขยายตวทางเศรษฐกจแบบทนนยม และการเขามาของวฒนธรรมเชงวตถจากการ ใชแผนพฒนาเศรษฐกจสงคมแหงชาตของรฐ ทำใหฐานะของผหญงไดรบผลกระทบอยางตอเนอง และกอเกดความเคลอนไหวเพอปรบเปลยนบทบาทหลายดาน ไดแก บทบาทในครอบครว กจกรรมทางสงคม รวมทงบทบาททางเศรษฐกจ กลาวคอ จากเดมทผหญงมบทบาทหลกในครวเรอนกได เรมมบทบาททางสงคมภายนอกมากขน เชน การปฏสมพนธกบโลกภายนอกดวยกจกรรมทางการคา

จากการวเคราะหวรรณกรรมทเกยวของดงกลาว พบวา มปจจยตาง ๆ ทมผลตอรปแบบการดำเดนชวต โดยผวจยไดสรปปจจยสำคญเพอกำหนดเปนตวแปรในการวจยครงน ประกอบดวย ปจจยดาน



Vol .21 No.2 / 2019

ประชากร (เพศ ชวงอาย สถานภาพสมรส ขนาดของครอบครว ระดบการศกษาสงสด อาชพ ภมภาค และศาสนา) ปจจยดานเศรษฐกจ (รายไดเฉลยตอเดอน ความเพยงพอของรายได และความเปนเจาของทดน ทำกนหรอทรพยากรทใชในการประกอบอาชพ) ปจจยดานสงคมและการเมอง (การเปนสมาชกของกลมหรอองคกรในชมชน การไดรบผลกระทบจากนโยบายรฐ และการไดรบผลกระทบจากแนวคดการพฒนาสมยใหม) และปจจยดานขอมลขาวสาร (ชองทางการเขาถงขอมลขาวสาร และการใชสอสงคมออนไลน)

ดงน น จงไดกำหนดเปนสมมตฐานหลกในการวจย คอ ปจจยดานประชากร ปจจยดานเศรษฐกจ ปจจยดานสงคมและการเมอง และปจจยดานขอมลขาวสารมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย และสามารถสรปเปนกรอบแนวคดการวจยไดดงภาพท 1

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

ปจจยดานประชากร - เพศ - ชวงอาย - สถานภาพสมรส - ขนาดของครอบครว - ระดบการศกษาสงสด - อาชพ - ภมภาค - ศาสนา ปจจยดานเศรษฐกจ - รายไดเฉลยตอเดอน - ความเพยงพอของรายได - ความเปนเจาของทดนทำกนหรอ

ทรพยากรทใชในการประกอบอาชพ ปจจยดานสงคมและการเมอง - การเปนสมาชกของกลมหรอองคกร

ในชมชน - การไดรบผลกระทบจากนโยบายรฐ - การไดรบผลกระทบจากแนวคดการ

พฒนาสมยใหม ปจจยดานขอมลขาวสาร - ชองทางการเขาถงขอมลขาวสาร - การใชสอสงคมออนไลน

รปแบบการดำเนนชวต ของคนรนใหมในชนบทไทย

- กจกรรม (Activities) - ความสนใจ (Interests) - ความคดเหน (Opinions)



ระเบยบวธวจย ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน คอ บคคลทอยในรนประชากรวาย หรอ เจเนอเรชนวาย ณ พ.ศ. 2561 โดยมอายตงแต 18 ถง 37 ป และอาศยอยในเขตชนบทของประเทศไทยซงเปนพนทการปฏบตงานอาสาสมครของนกศกษาบณฑตอาสาสมคร มหาวทยาลยธรรมศาสตร รนท 49 ใชการเลอกตวอยางพนทการศกษาแบบเฉพาะเจาะจง ซงพจารณาจากความเหมาะสมของพนทและความสมบรณของขอมลขนาดประชากรในการศกษาวจย โดยไดพนทการศกษาระดบตำบล จำนวนทงสน 8 ตำบล จาก 8 จงหวด จากนนจงคำนวณหาขนาดกลมตวอยางแบบทราบจำนวนประชากร โดยใชสตรของ Yamane (1967) และหลงจากทราบขนาดกลมตวอยางแลวผวจยจงไดทำการสมตวอยางแบบบงเอญเพอใหไดตวอยางครบตามทคำนวณไวทง 8 พนท โดยมรายละเอยดการกำหนดขนาดกลมตวอยางโดยแบงตามพนท ดงตารางท 2 ตารางท 2 การกำหนดขนาดกลมตวอยาง

พนท จำนวนประชากร อาย 18 ถง 37 ป

ณ พ.ศ. 2561 (ราย)

ขนาดกลมตวอยาง (ราย)

ตำบลแมตน อำเภอล จงหวดลำพน 2,018 36 ตำบลทงชาง อำเภอทงชาง จงหวดนาน 1,103 19 ตำบลทาผาปม อำเภอแมลานอย จงหวดแมฮองสอน 1,287 23 ตำบลทงควายกน อำเภอแกลง จงหวดระยอง 3,099 55 ตำบลเชยงเพง อำเภอปาตว จงหวดยโสธร 1,005 18 ตำบลหนองยายทพย อำเภอนางรอง จงหวดบรรมย 1,304 23 ตำบลอมจาน อำเภอกสมาลย จงหวดสกลนคร 3,396 60 ตำบลทาศาลา อำเภอทาศาลา จงหวดนครศรธรรมราช 9,048 159

รวม N = 22,260 22,260

1 + 22,260(0.05)2

𝑛𝑛 = 393 เครองมอและการทดสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลการวจยครงน คอ แบบสอบถาม ม 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลดานประชากร และ ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบรปแบบการดำเนนชวต โดยขอคำถามเกยวกบรปแบบการดำเนนชวตผวจยไดประยกตใชกรอบแนวคด AIOs มาเปนแนวทางในการกำหนดขอคำถามการวจย ซงประกอบดวย ดานกจกรรม (Activities) ดานความสนใจ (Interests) และดานความคดเหน (Opinions) (Plummer, 1974) มขนตอนในการทดสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย ดงน



Vol .21 No.2 / 2019

1) การทดสอบความตรงเชงเนอหา โดยการนำแบบสอบถามทสรางขนใหผ เช ยวชาญจำนวน 5 ทาน ตรวจสอบความสอดคลองของขอคำถามกบวตถประสงค กรอบแนวคดการวจย ตลอดจนนยามศพทเฉพาะของตวแปรทใชในการวจย พบวา คาดชนความสอดคลองระหวางขอคำถามมคาอยระหวาง .60-1.00 ซงมคามากกวา .50 ถอเปนคาทยอมรบได (Rovinelli and Hambleton, 1976) และ 2) การตรวจสอบความเชอมน โดยใชคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธของครอนบาค (Cronbach, 1970) พบวา คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบมคาเทากบ .867 ซงมคามากกวา .70 ถอเปนคาทยอมรบได (Hair, Black, Babin and Anderson 2006)

สถตทใชในการวเคราะหขอมลการวจย สถตทใชในการวเคราะหขอมลการวจย ประกอบดวย สถตเชงพรรณนา ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย และ คาเบยงเบนมาตรฐาน สำหรบสถตท ใชในการทดสอบสมมตฐานการวจย คอ การวเคราะหสหสมพนธ การวเคราะหการถดถอยพหคณ แบบนำตวแปรเขาทงหมด

ผลการวจย ขอมลทวไปของกลมตวอยาง จากการศกษา พบวา กลมตวอยางเปนเพศชาย จำนวน 153 คน (รอยละ 38.90) และเพศหญง จำนวน 240 คน (รอยละ 61.10) สวนใหญมอายอยในชวง 18-22 ป (รอยละ 39.20) และมสถานภาพโสด (รอยละ 64.60) มจำนวนสมาชกในครอบครวโดยเฉลย 5 คน ตอครอบครว สวนใหญมภมลำเนาอยในภาคใต (รอยละ 48.10) รองลงมา คอ ภาคเหนอ (รอยละ 19.30) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 19.10) และภาคกลาง (รอยละ 13.50) สวนใหญนบถอศาสนาพทธ (รอยละ 61.60) รองลงมา คอ ศาสนาอสลาม (รอยละ 30.50) และศาสนาครสต (รอยละ 7.40) สวนใหญมการศกษาสงสดระดบปรญญาตร (รอยละ 32.80) และรองลงมาในจำนวนทใกลเคยงกน คอ ระดบมธยมศกษาตอนปลายหรอระดบ ปวช. (รอยละ 31.80) สวนใหญมอาชพเปนนกเรยนนกศกษา (รอยละ 27.70) รองลงมา คอ รบจางทวไป (รอยละ 18.30) และประกอบธรกจสวนตว (รอยละ 13.50) สวนใหญมรายไดเฉลยตอเดอน 5,001-10,000 บาท (รอยละ 37.70) รองลงมา มรายไดเฉลยตอเดอน ตำกวา 5,000 บาท (รอยละ 30.50)

รปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย จากการศกษา พบวา กลมตวอยางมรปแบบการดำเนนชวตทง 3 ดาน ไดแก ดานกจกรรม ดานความสนใจ และดานความคดเหนแตกตางกน โดยรปแบบการดำเนนชวตในแตละดานทมคาเฉลยสงสด 5 อนดบแรก มรายละเอยดดงตอไปน

ดานกจกรรม ไดแก 1) ใชเวลาวางอยกบครอบครวหรอญาตพนอง (��𝑋 = 3.96, S.D.= 1.03) 2) เขารวมกจกรรมหรอพธกรรมทางศาสนา (��𝑋 = 3.95, S.D.= 1.05) 3) เขารวมกจกรรมเกยวกบงานประเพณและวนสำคญทางศาสนา (��𝑋 = 3.95, S.D.= 1.05) 4) การใชสอสงคมออนไลน เชน เฟสบค



ไลน ทวตเตอร อนสตาแกรม เปนตน (��𝑋 = 3.93, S.D.= 1.25) และ 5) พกผอนอยบานในวนหยด (��𝑋 = 3.88, S.D.= 1.11)

ดานความสนใจ ไดแก 1) ใหความสำคญกบครอบครวเปนอนดบแรก (��𝑋 = 4.61, S.D.= .70) 2) สนใจการใชชวตแบบเรยบงายและพอเพยง (��𝑋 = 4.40, S.D.= .83) 3) ชนชอบบรรยากาศของบานทมความเปนธรรมชาต (��𝑋 = 4.29, S.D.= .93) 4) เลอกทจะปรกษาปญหาตาง ๆ กบครอบครวเปนอนดบแรก (��𝑋 = 4.26, S.D.= .93) และ 5) ตงใจเรยนหรอทำงานไมกลวงานหนก (��𝑋 = 4.26, S.D.= .94)

ดานความคดเหน ไดแก 1) คดวาการดแลบพการดวยการตอบแทนดวยวธใดวธหนงเปนหนาทของลกทด (��𝑋 = 4.55, S.D.= .81) 2) คดวาครอบครวเปนสถาบนทางสงคมทสำคญทสด (��𝑋 = 4.52, S.D.= .74) 3) คดวาเราควรเคารพความแตกตางทางดาน เชอชาต ศาสนา และอยรวมกนอยางสงบสข (��𝑋 = 4.49, S.D.= .79) 4) คดวามความสขและพอใจกบชวตทเปนอยในทกวนน (��𝑋 = 4.46, S.D.= .81) และ 5) คดวาการเคารพกฎระเบย

บของสงคมเปนสงททกคนควรกระทำ (��𝑋 = 4.38, S.D.= .74)

ผลการทดสอบความสมพนธของตวแปรทใชในการศกษา จากการศกษา พบวา คาสมบรณของคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรทงหมดมคา ระหวาง

.001 ถง .499 ซงมคานอยกวา .90 ดงนน ผลลพธจากการทดสอบความสมพนธของตวแปรทใชในการศกษามคาไมสงเกนปกต (Hair, Black, Babin and Anderson 2006) สามารถยนยนไดวาการศกษาครงนจะไมเกดปญหาภาวะรวมเสนตรงพหและสามารถใชการทดสอบความสมพนธโดยใชวธการวเคราะหการถดถอยพหคณได มรายละเอยดการวเคราะห ดงตารางท 3



Vol .21 No.2 / 2019

ตารา

งท 3

การว

เคราะ

หควา

มสมพ

นธขอ

งตวแ

ปรทใ

ชในกา

รศกษ

า

ตวแป

ร Y

X 1

X 2

X 3

X 4

X 5

X 6

X 7

X 8

X 9

X 10

X 11

X 12

X 13

X 14

X 15

X 16

Y 1

-.105

-.1

13

-.001

.01

6 -.1

39

-.243

.25

7 -.0

85

.11

-.144

.15

4 .20

9 .30

4 .07

1 .21

.32

6 X 1

1 .01

5 .06

2 .01

2 .16

6 .16

4 -.0

18

.115

-.002

.11

-.0

41

-.152

-.1

48

.068

.033

.049

X 2

1 .61

1 -.0

01

-.109

.01

1 -.0

54

.148

.387

.251

.136

.132

.088

.046

-.008

-.3

54

X 3

1

.042

-.038

.04

1 -.1

63

-.05

.216

.152

.161

.125

.055

.076

-.123

-.3

22

X 4

1 -.0

66

.156

-.032

-.0

08

.011

.01

.014

.114

.046

-.011

-.0

06

-.026

X 5

1 .26

-.1

27

-.01

.088

-.043

.00

6 -.1

59

-.094

-.0

71

-.099

.01

7 X 6

1

-.246

.00

4 -.1

1 .07

8 -.0

92

-.003

-.1

08

-.14

-.222

-.2

36

X 7

1

.091

.254

-.099

.05

6 .01

5 .04

9 -.0

33

.155

.346

X 8

1 .15

3 .07

4 -.1

73

-.128

.00

5 .06

1 .09

1 .06

7 X 9

1 -.0

42

.263

.203

.07

-.002

.08

7 -.0

08

X 10

1 -.0

93

-.037

.17

2 -.0

22

-.033

-.1

39

X 11

1

.215

.022

-.108

-.0

55

-.049

X 1

2

1

.171

-.006

.03

1 -.0

17

X 13

1

.06

.139

.056

X 14

1 .14

4 .05

8 X 1

5

1 .49

9 X 1

6

1



ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย จากการศกษา พบวา ปจจยท มผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย

ประกอบดวย ปจจยดานประชากร ไดแก ชวงอาย (β = -.153, p-value < .05) สถานภาพสมรส (β = .152, p-value < .05) และระดบการศกษาสงสด (β = .122, p-value < .05) ปจจยดานเศรษฐกจ ไดแก ความเพยงพอของรายได (β = -.095, p-value < .05) ปจจยดานสงคมและการเมอง ไดแก การเปนสมาชกกลมหรอองคกรในชมชน (β = .104, p-value < .05) การไดรบผลกระทบจากนโยบายภาครฐ (Beta = .236, p-value < .001) และการไดรบผลกระทบจากแนวคดการพฒนาสมยใหม (β = .105, p-value < .05) ปจจยดานขอมลขาวสาร ไดแก การใชสอสงคมออนไลน (β = .221, p-value < .001) โดยมคาสมประสทธการตดสนใจพหคณ (R2) เทากบ .315 หมายถง ตวแปรดงกลาวรวมกนพยากรณรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทยได รอยละ 31.5 ทระดบนยสำคญทางสถต .05 มรายละเอยดการวเคราะห ดงตารางท 4

ตารางท 4 การวเคราะหการถดถอยพหคณปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย

ตวแปร Unstandardized

Coefficients Standardized Coefficients t Sig.

B Std. Error β คาคงท (Constant) 3.116 .172 18.065 .000 ปจจยดานประชากร เพศ -.018 .044 -.019 -.409 .683 ชวงอาย (ป) -.061 .025 -.153* -2.399 .017 สถานภาพสมรส .133 .050 .152* 2.679 .008 ขนาดของครอบครว -.029 .036 -.036 -.823 .411 ภมภาค -.034 .024 -.067 -1.399 .163 ศาสนา -.036 .025 -.070 -1.443 .150 ระดบการศกษาสงสด .040 .016 .122* 2.487 .013 อาชพหลก -.009 .008 -.051 -1.097 .274 ปจจยดานเศรษฐกจ รายไดเฉลยตอเดอน (บาท) .015 .021 .037 .709 .479 ความเพยงพอของรายได -.055 .027 -.095* -2.051 .041



Vol .21 No.2 / 2019

ตวแปร Unstandardized

Coefficients Standardized Coefficients t Sig.

B Std. Error β ความเปนเจาของทดนทำกนหรอทรพยากรทใชในการประกอบอาชพ

.068 .036 .089 1.905 .058

ปจจยดานสงคมและการเมอง

การเปนสมาชกกลมหรอองคกรในชมชน

.108 .049 .104* 2.211 .028

การไดรบผลกระทบจากนโยบายภาครฐ

.225 .045 .236** 5.040 .000

การไดรบผลกระทบจากแนวคดการพฒนาสมยใหม

.103 .046 .105* 2.232 .026

ปจจยดานขอมลขาวสาร ชองทางการเขาถงสอ .008 .018 .024 .467 .641 การใชสอสงคมออนไลน .056 .015 .221** 3.825 .000 R = .561 R2 = .315 F = 10.785

*p < .05 **p < .001

นอกจากน จากตารางท 4 หากพจารณาคาสมประสทธการถดถอย พบวา ตวแปรทมผลตอรปแบบการใชชวตของคนรนใหมในชนบทไทยเรยงลำดบจากไปมากหานอย ไดแก 1) การไดรบผลกระทบจากนโยบายภาครฐ 2) การใชสอสงคมออนไลน 3) ชวงอาย 4) สถานภาพสมรส 5) ระดบการศกษาสงสด 6) การไดรบผลกระทบจากแนวคดการพฒนาสมยใหม 7) การเปนสมาชกกลมหรอองคกรในชมชน และ 8) ความเพยงพอของรายได

อภปรายผลการวจย จากการศกษารปแบบการดำเนนชวตทง 3 ดาน ไดแก ดานกจกรรม ดานความสนใจ และดานความคด สรปไดวากลมตวอยางทเปนคนรนใหมในชนบทไทย มรปแบบการดำเนนชวตท “เนนความเรยบงาย พอเพยง ใหความสำคญกบครอบครวเปนอนดบแรก สนใจการเขารวมกจกรรมงานประเพณและวนสำคญทางศาสนาของชมชน และมทศนคตในเชงบวกตอตนเองและสงคม รวมถงมความทนสมย และนยมใชสอสงคมออนไลนในการตดตอสอสาร”



ทงนเมอทำการวเคราะหปจจยทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตดงกลาว พบวา ปจจยดานประชากร ปรากฏตวแปรทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย ไดแก ชวงอาย สถานภาพสมรส และระดบการศกษาสงสด สอดคลองกบแนวคดและผลการศกษาของนกวชาการในอดต ทอธบายวา รปแบบการดำเนนชวตของบคลนนไดรบอทธพลมาจากปจจยตาง ๆ รวมทงปจจยทางดานลกษณะสวนบคคลทหลากหลาย เชน อาย ระดบการศกษา ชวงชวต เปนตน (Plummer, 1974; Blackwell, Miniard and Engel, 2012)

ปจจยดานเศรษฐกจ ปรากฏตวแปรทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย ไดแก ความเพยงพอของรายได ซงสอดคลองกบแนวคดและการศกษาของนกวชาการในอดต ทพบวา ปจจยดานฐานะทางเศรษฐกจ หรอชนชนทางสงคมมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของบคคล (Smithikrai, 2010; Hawkins and Mothersbaugh, 2013 ; Solomon, 2015) นอกจากน เช นเด ยวก บการศ กษาของ Sumungkalo (2017) เรอง การเปลยนแปลงทางสงคมทมตอวถชวตชนเผาละวาหมท 11 ตำบลปาแป อำเภอแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน ทพบวา ปจจยดานเศรษฐกจมผลตอวถชวตชนเผาละวาเนองจากการเขามาของระบบเงนตราและนายทนทำใหครอบครวมรายจายสงเพราะตองสงลกหลานเลาเรยนและเกดการตอสด นรนมากยงข น เพราะครอบครวตองมรายไดประจำและปรบตวกบสภาพทางเศรษฐกจทมความแปรปรวนขนลงตลอดเวลา นอกจากนยงสอดคลองกบการศกษาของ Saksoong (2014) เรอง ผหญงในสงคมชนบท: การศกษาเชงประวตศาสตรบรเวณคาบสมทรสทงพระ จงหวดสงขลา พ.ศ. 2504 - 2550 ทพบวา การขยายตวทางเศรษฐกจแบบทนนยม และการเขามาของวฒนธรรมเชงวตถทำใหบทบาทฐานะและวถชวตของผหญงไดรบผลกระทบในหลายดาน

ปจจยดานสงคมและการเมอง ปรากฏตวแปรทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย ไดแก การเปนสมาชกกลมหรอองคกรในชมชน การไดรบผลกระทบจากนโยบายรฐ และการไดรบผลกระทบจากแนวคดการพฒนาสมยใหม ผลการวจยสอดคลองกบการศกษา ของ Ratanavilaisakul and Maliphan (2008) เรอง การดำรงอยและการเปลยนแปลงวถชวตของชาวลวะบานปากำ อำเภอบอเกลอ จงหวดนาน ทพบวา ปจจยดานนโยบายของภาครฐดานการพฒนาคณภาพชวตในกลมชาตพนธสงผลใหวถชวตของชาวลวะเปลยนแปลงไปจากอดต เชนเดยวกบการศกษาของ Kantha (2008) เรอง การเปลยนแปลงวถชวตของชาวไทยเผากะเหรยงบานตงลอย ตำบลอมกอย อำเภออมกอย จงหวดเชยงใหม ทพบวา ปจจยดานการพฒนาของรฐ รวมทงการพฒนาจากบคคลหรอองคกรอสระสงผลตอการเปลยนแปลงวถชวตของชาวไทยภเขาเผากะเหรยง ซงเปนไปในทศทางเดยวกบการศกษาของ Sumungkalo (2017) ทพบวา การเปลยนแปลงทางสงคมทมาจากการพฒนาของภาครฐมผลตอวถชวตของชนเผาละวา นอกจากนยงสอดคลองกบการศกษา ของ Masae and Phaophoo (n.d.) เร องนโยบายสาธารณะกบการพฒนาชมชนและการจดการทรพยากรธรรมชาต ทชใหเหนถงบทบาทของนโยบายการพฒนาประเทศทงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงวามผลตอการพฒนาชมชนและวถชาวชนบทไทย เชนเดยวกบการศกษาของ Saksoong (2014) เรอง ผหญงในสงคมชนบท: การศกษาเชงประวตศาสตรบรเวณคาบสมทรสทงพระ จงหวดสงขลา พ.ศ. 2504 – 2550 ทพบวา ผลพวงจากการใชแผนพฒนา



Vol .21 No.2 / 2019

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตของภาครฐทำใหบทบาทของผหญงไดรบผลกระทบอยางตอเนอง และกอเกดความเคลอนไหวเพอปรบเปลยนบทบาทในหลายดาน ไดแก บทบาทในครอบครว กจกรรมทางสงคม รวมทงบทบาททางเศรษฐกจ กลาวคอ จากเดมทผหญงมบทบาทหลกในครวเรอนกไดเรมมบทบาททางสงคมภายนอกมากขน

ปจจยดานขอมลขาวสาร ปรากฏตวแปรทมผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย ไดแก การใชสอสงคมออนไลน ผลการวจยสอดคลองกบการศกษาของ Chalermmeeprasert (2007) ททำการศกษาอทธพลของสอวทยโทรทศนททำใหประชาชนตำบลทาขอนยางเปลยนแปลงวถชวตไปจากเดม: อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ทพบวา ชมชนไดนำเทคโนโลยเขามาใชมากขน เชน การเผยแพรขาวสารทางสอวทย โทรศพท มอถอและคอมพวเตอร โดยเฉพาะในกลมวยรนและวยทำงาน ซงการเขาถงสอดงกลาวสงผลใหประชาชนตำบลทาขอนยางเปลยนแปลงวถชวตดานวฒนธรรมในการแตงกาย ซงพบวาปจจบนชาวญอมการแตงกายตามแฟชนทวไป คอ สวมเสอและกางเกงททนสมยแทนการนงผาซนหรอผาถงเหมอนในอดต โดยลอกเลยนแบบมาจากดารานกรองทมชอเสยงผานสอตาง ๆ รวมทงยงสอดคลองกบการศกษาของ Sumungkalo (2017) ทพบวา ความเจรญทางดานเทคโนโลยจากภายนอกมผลทำใหวถชวตของชนเผาละวาเปลยนแปลงจากความเปนอยทเรยบงายไปสความเปนอยทมความสลบซบซอนมากยงขน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเชงนโยบายและการนำไประยกตใช หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม ตลอดจนหนวยงานทมสวนเกยวของสามารถนำ

ผลการวจยไปประกอบการกำหนดและขบเคลอนนโยบายทสอดรบกบรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในพนท รวมทงพฒนาปจจยตาง ๆ ทจะสงผลตอรปแบบการดำเนนชวตของกลมคนดงกลาว ซงจะสะทอนถงหนาตางแหงโอกาส (Windows of Opportunity) ทสงคมชนบทจะไดรบประโยชนจากคนรนใหมในการดำเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมตาง ๆ เนองจากชนบทมทนทางทรพยากรและภมปญญา ขณะทคนรนใหมมพลงความคดสรางสรรคและความรทนาจะกอใหเกดคณคาบางประการแกทองถน และกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศได เชน

1. ภาคสวนทเกยวของควรสงเสรมและยกระดบคณภาพชวตทงในดานการศกษาและการประกอบอาชพใหกบคนรนใหมในชนบทไทย โดยสนบสนนการจดการศกษาและใหโอกาสทางการศกษาแกเยาวชนอยางเตมท พรอมทงจดสรรอาชพทเหมาะสมและสรางสภาพแวดลอมททนสมยภายใตอตลกษณความเปนทองถนนน ๆ เพอรองรบและดงดดใหคนรนใหมทมศกยภาพไดทำงานในทองถน ทงนเพอเปนการสงเสรมคณภาพประชากรคนรนใหมใหสามารถพงพาตนเองได และมองคความรเพยงพอในการสรางรายไดใหแกตนเอง สามารถดแลครอบครว และเปนพลงหนนเสรมความเจรญใหกบเศรษฐกจของชมชน

2. ภาคสวนทเกยวของควรสนบสนนและสงเสรมใหคนรนใหมในชนบทไทยไดมบทบาทในการเขารวมเปนผนำหรอสมาชก และไดรวมคดรวมทำกจกรรมกบกลมหรอองคกรในชมชน อาท กลมวสาหกจชมชน องคกรปกครองสวนทองถน กลมอาชพ ชมรมตาง ๆ รวมถงกลมอาสาสมครทงทเปนทางการและ



ไมเปนทางการในทองถน ทงน เพ อเปนการสรางการมสวนรวมและเปนการดงศกยภาพ พลงความคดสรางสรรค ตลอดจนความร ความสามารถของคนร นใหมในการชวยพฒนากล มหรอองคกรในชมชน ใหเจรญกาวหนาซงกลมหรอองคกรในชมชนเหลานถอเปนทนทสำคญในการขบเคลอนชมชนอยางยงยน

3. ภาคสวนทเกยวของควรสงเสรมแนวคดการพฒนาสมยใหมผานนโยบายของภาครฐ อาท แนวคดการพฒนาทยงยน แนวคดการจดการสมยใหม โดยมงเนนผลสมฤทธในการนำไปประยกตใชของคนรนใหมบนพนฐานอตลกษณของทองถน ทงในดานการใชชวตประจำวนและการทำงาน ทงนเพอเปนการกระตนสงเสรมใหคนรนใหมในชนบทไทยไดตนตวตอการพฒนาของกระแสโลกและสามารถปรบตวใหสอดรบกบบรบทการเปลยนแปลงของสงคมทมความสลบซบซอนได

4. ภาคสวนทเกยวของควรใหการสนบสนนการใชสอสรางสรรคผานสงคมออนไลน อาท สอประชาสมพนธขาวสารของทองถน รวมถงการใชสอโซเชยลมเดยตาง ๆ เชน เฟสบค ไลน อนสตาแกรม ฯลฯ ในการเปนชองทางสรางและเชอมโยงเครอขายระหวางชมชนกบชมชนไปจนถงชมชนกบสงคมโลก สามารถสรางองคความรและเปนชองทางสรางสรรคในการสรางรายไดใหแกคนรนใหม ตลอดจนเปนประโยชนตอการพฒนาชมชนทองถนในมตตาง ๆ

5. ควรมการนำผลการวจยไปประยกตใชในเชงการบรหารจดการ เชน ดานการตลาด ทงนเพอสรางความเขาใจเกยวกบรปแบบการดำเนนชวตและปจจยทสงผลตอรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมในชนบทไทย ซงจะนำไปสการผลตสนคาและบรการ รวมทงการออกแบบวธการสงเสรมการตลาด และชองการจดจำหนายสนคาและบรการใหสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบการดำเนนชวตของกลมคนรนใหมทอาศยอยในพนทชนบท ซงสอดคลองกบ Solomon (2015) ทอธบายวา รปแบบการดำเนนชวตมความสมพนธกบการใชจายของแตละบคคล

ขอเสนอแนะสำหรบการวจยในอนาคต เนองจากการวจยครงนผวจยเลอกศกษากลมตวอยางทเปนคนรนใหมในเขตชนบทของประเทศ

ไทย ดงนน ในอนาคตจงควรมการศกษาเปรยบเทยบถงรปแบบการดำเนนชวตของคนรนใหมระหวางกลมตวอยางทอาศยอยในเขตชนบทกบเขตเมอง รวมทงควรมการศกษาเปรยบเทยบรปแบบการดำเนนชวตของคนในชวงวยตาง ๆ วามความแตกตางกนหรอไมอยางไร นอกจากน ควรทำการศกษาโดยวธการเชงคณภาพในการคนหาคำตอบเชงลกเพอยนยนและทำความเขาใจถงผลการวจยเชงปรมาณจากการศกษาในครงน

เอกสารอางอง Ativanichayapong, N. (2014). Livelihood of People in Rural Isan: changes over the past decade.

[in Thai]. Journal of Sociology and Anthropology. 33(2), 103-127 Ativanichayapong, N., Raluk, K. and Sea-Jang, K. (2014). Rural Communities in Thailand from the

Perspectives of Graduate Volunteers, Thammasat University. [ in Thai] . Retrieved from http://www.psds.tu.ac.th/paper/a1.pdf.



Vol .21 No.2 / 2019

Blackwell, R. D. Miniard, P. W. and Engel, J. F. (2012) . Customer behavior: Marketing research. 12th ed. Singapore: Cengage Learning.

Chalermmeeprasert, P. (2007). A Study of the Influence of Radio and Television Media on Thon Khon Yang People's Lifestyle Changed from Traditional: Kantharawichai district. Maha Sarakhamprovince. [in Thai]. Bangkok: National Research Council of Thailand.

Cronbach, L. J. (1970). Essential of Psychological Testing. 3rd ed. New York: Harper Row. Dickey, J. and Sullivan, J. (2007). Generation shift in media habits. Media Week. 17(7): 10. Evans, M., Jamal, A. and Foxall, G. (2009). Customer behavior. 2nd ed. Chichester: John

Winley & Sons. Hair, F. J., Black, C., W., Babin, J. B. and Anderson, E. R. (2006). Multivariate data analysis.

6th ed. Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall. Hawkins, D. I. and Mothersbaugh, D. L. (2013) . Customer behavior: building marketing

strategy. 12th ed. New York: McGraw-Hill Irwin. Himmel, B. (2008). Different strokes for different generations. Rental Product News. 30(7): 42-46. Hoyer, W. D. and MacInnin, D. , J. (2010) . Customer behavior. 5th ed. Manson, Ohio: South-

Western Cengage Learning. Kantha, W. (2008). A Study of The Change in Karen’s Way of Life at Ban Tungloy, 4th Region, Om-

Koi Sub-Disrtict, Om-Koi Distric, Chiang Mai Province. [in Thai]. Nakornpathom: Mahamakut Buddhist University.

Lynn-Nelson, G. (2007). The next generation of learners. American Association of Law Libraries Spectrum. 11: 8.

Masae, A. and Phaophoo, N. (n.d.). Public Policy and Community Development and Natural Resources Management in Rural Society. [in Thai] Retrieved from http://www.cse.nida.ac.th/main/images/PublicPolicy.pdf.

Meier, J. Austin, S. and Corcker, M. ( 2010) . Generation Y in the workforce: managerial challenges. The Journal of Human Resource and Adult Learning. 6(1), 68-78.

Plummer, J. T. (1974). The Concept and Application of Life Style Segmentation. Journal of marketing. 38(1): 33-37.

Podhisita, C. (2012) . Rural Thai villages in capitalism. [ in Thai] . The Journal of the Royal Institute of Thailand. 37(4), 163-185.



Ratanavilaisakul, R. and Maliphan, S. (2008). Maintenance and Converting of Life of Lua People Pakhum Village, Boklua District, Nan Province. [in Thai]. Veridian E – Journal, Silpakorn University. 1(1), 48-55.

Rovinelli, R. and Hambleton, R. K. (1976). On the use of content specialists in the assessment of criterion-referenced test item validity. Paper presented at the meeting of AERA, San Francisco.

Saksoong, A. (2014). Women in Rural Society: A Historical study on Sathing Phra Peninsula in Songkhla Province, 1961-2007 A.D. [ in Thai]. Journal of Humanities and Social Sciences, Thaksin University. 9(1), 1-19.

Sattayanurak, A. (2013). Changes in Thai Rural Society: Democracy on the move. [in Thai]. Bangkok: The Thai Research Fund.

Schiffman, L. G. and Wisenblit, J. (2015). Customer behavior: Motivation research (Marketing). New York: Pearson.

Sigman, A. ( 2009) . Well Connected?. The Biological Implications of Social Networking Biologist, 56(1), 15.

Smithikrai, S. (2010). Customer Behavior. [in Thai]. Bangkok: Chulalongkorn University Press. Solomon, M. R. (2015). Customer behavior: Market survey. 11th ed. Boston: Pearson. Sumungkalo, P. ( 2017) . Social Change Affecting The Way of Life of Lawa Ethnic Group,

Moo 11, Papae Sub- District, Maesariang District, Maehongson Province. [ in Thai] . Journal of Buddhist Studies. 8(2), 57-68.

Terjesen, S. Vinnicombe, S. and Freeman, C. (2006). Attractive generation Y graduates: organizational attributes, likelihood to apply and sex differences.Career Development International. 12(6), 504-522.

Van Meter, R. A., Grisaffe, D. B. G., Chonko, L. B. and Roberts, J. A. (2012). Generation Y's ethical ideology and its potential workplace implications. Journal of Business Ethics. 117(1), 93-109.

Yamane, Taro. (1967). Statistics, An Introductory Analysis. 2nd Ed. New York: Harper and Row.

new บทความวิจัย ปัจจัยที่ ... -...

Documents