Newsletter Urzędu Celnego w Gdańsku

Wydanie specjalne

Obecna siedziba Urzędu Celnego w Gdańsku, przy ul. Opłotki 1.

Siedziba Urzędu Celnego w Gdańsku, przy ul Oliwskiej 35 (1992 rok).

30 maja 2015 roku - 70 lat Urzędu Celnego w Gdańsku

70 lat Urzędu Celnego w GdańskuHistoria cła w Gdańsku sięga wczesnego Średniowiecza. Statki z towarami przypływające do portu nad Motławą uiszczały opłaty celne na rzecz suwerena, którym byli w wiekach XI – XIII książęta pomorscy, w latach 1308 – 1454 Zakon Krzyżacki a potem do roku 1793 patrycjat gdański pospołu z królem polskim. Następnie przez ponad 150 lat w Gdańsku był pruski urząd celny, za wyjątkiem czasów Wolnego Miasta ustanowionego przez kraje Ententy po pierwszej wojnie światowej.

W kwietniu 1945 roku, tuż po powrocie Gdańska do Polski na ul. Sienkiewicza 11 we Wrzeszczu rozpoczęła działalność delegatura Ministerstwa Skarbu do spraw celnych. Jeden z jej pracowników, Jan Szymura – były polski inspektor celny w Wolnym Mieście Gdańsku – dostał zadanie zorganizowania placówki celnej w porcie gdańskim. W dniu 30 maja 1945 r. na Nabrzeżu Oliwskim przy ul. Solec 4 w Nowym Porcie rozpoczął pracę urząd celny. Załoga z naczelnikiem liczyła pięć osób: dwóch urzędników celnych i trzech dozorców celnych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Skarbu z dnia 17.10.1945r. o upoważnieniu urzędów celnych do orzekania w sprawach karnych skarbowych oraz o ustaleniu okręgów miejscowej właściwości tych urzędów (Dz. U. Nr 45, poz. 258) Urząd Celny w Gdańsku jako jeden z pięciu w powojennej Polsce

• II Oddział w Gdańsku – były Hafenkanal (Nabrzeże Oliwskie), kierownik S. Jaskólski,

• III Oddział w Gdańsku – (Dworzec Wiślany), kierownik K. Sobolewski,

• IV Oddział w Gdańsku – (Wisłoujście – Basen Węglowy), kierownik J. Brucki,

• V Oddział w Gdańsku – (Kanał Kaszubski), kierownik M. Laska,

• VI Oddział Pocztowo – Celny, którym kierował pan Więcławski )

– 5 działów wewnętrznych: • Ogólny – kierownik J. Majewski, • Postępowania Celnego – kierownik T. Laskowski, • Rachunkowo – Kasowy – kierownik J. Karpus, • Karny– kierownik R. Jakimowicz, • Kontroli Wewnętrznej – kierownik R. Gułakowski.

Urzędem kierował naczelnik Jan Szymura z pomocą kadrowca K. Jurczyńskiego i kierownika kancelarii F. Ossowskiego.

W 1948 r. lotnisko we Wrzeszczu otrzymało status lotniska celnego, drugiego w Polsce po Okęciu. W latach pięćdziesiątych, po reorganizacji placówek celnych, Urząd Celny Gdańsk – Nowy Port był jednym z pięciu w kraju urzędów I klasy, co oznaczało pełny zakres w przywozie i wywozie towarów. Nie zmieniając siedziby urząd miał dwa adresy: ul. Solec 4 i ul. Oliwska 12 A i B. W latach sześćdziesiątych doszedł trzeci adres – ul. Na Zaspę 3 (parter budynku C. Hartwig Gdańsk ), utworzono też nowy Oddział VI na terenie Stoczni Północnej, Oddział II zamieniono w Dział Odpraw Celnych oraz zlikwidowano komórkę kontroli wewnętrznej ustanawiając stanowisko głównego inspektora.

Kolejna reorganizacja była w 1975 roku. Urząd Celny Gdańsk – Nowy Port zmienił nazwę na Urząd Celny w Gdańsku. Kierował nim już dyrektor a nie naczelnik. Zmieniła się też siedziba urzędu – nowy adres to ul. Oliwska 35. Ponadto uległa rozszerzeniu właściwośćmiejscowa. Zgodnie z zarządzeniem Ministra Handlu i Gospodarki Morskiej z dnia 21.06.1975r. (M.P. z 1975r. nr 20, poz. 122) Urząd Celny w Gdańsku był

(obok Katowic, Krakowa, Poznania i Warszawy) orzekał w I instancji w sprawach za naruszenia przepisów prawa celnego na obszar wszystkich miast portowo – morskich Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich powiatów przybrzeżno – morskich.Na początku 1946 roku w urzędzie pracowały już 34 osoby. Wiosną 1946 roku Minister Skarbu zwiększył liczbę urzędów celnych do 17 a dla gdańskiego urzędu określił właściwość miejscową dla miast Gdańska, Sopotu i Elbląga oraz powiatów gdańskiego i elbląskiego (rozporządzenie z dnia 16.04.1946r. – Dz. U. Nr 17, poz.. 116 ).

W 1947 roku Urząd Celny Gdańsk – Nowy Port miał następującą strukturę organizacyjną:- 6 oddziałów celnych:• I Oddział w Gdańsku – (WOC), kierownik

W. Butkiewicz,

właściwym dla województw olsztyńskiego, elbląskiego, toruńskiego i dla części województwa gdańskiego z Gdańskiem, Tczewem i Starogardem Gdańskim. W skład urzędu wchodziło 9 oddziałów celnych (7 w porcie gdańskim, w Rębiechowie i Olsztynie) oraz posterunki celne w Elblągu, Braniewie, Skandawie (Korszach) i Starogardzie Gdańskim.Te zmiany zaszły w czasie gdy na półwyspie Westerplatte od strony Zatoki Gdańskiej wybudowano Port Północny z terminalami węglowym, naftowym i rudowym. Pierwszy statek po węgiel wpłynął w 1974 roku. Był nim masowiec Polskiej Żeglugi Morskiej „Uniwersytet Wrocławski”. Rok później, 3 marca do pirsu z ropą naftową przypłynął tankowiec „Kasprowy Wierch”. Uroczysta inauguracja Portu Północnego miała miejsce 22 lipca 1975r. Port powstał w wyniku zapotrzebowania na ropę naftową dla powstającej Rafinerii Gdańskiej oraz dla eksportu „polskiego złota” – węgla na statki i importu rudy dla polskich hut. Port zewnętrzny, budowany w morzu był alternatywą dla istniejącego już portu wewnętrznego, w dawnych wiekach nad Motławą a w nowożytnych nad ujściem Wisły. Port Północny pozwalał na obsługę największych statków pływających po Bałtyku – Baltimax wessel – o maksymalnym zanurzeniu mogących przejść Cieśniny Duńskie.

Również w 1974 roku przeniesiono lotnisko z Wrzeszcza do położonej na zachód od miasta wsi Rębiechowo. Na płycie byłego lotniska powstała nowa dzielnica Zaspa, w której zamieszkało ponad 30 tys. mieszkańców. W wyniku przenosin Gdańsk uzyskał perspektywę budowy nowoczesnego Portu Lotniczego.

W 1990 roku struktura Urzędu Celnego w Gdańsku (kod identyfikacyjny 0200) była następująca: 7 oddziałów celnych: w Gdańsku – „Basen im. Władysława IV”, „Baza Promowa”, „Nabrzeże Oliwskie”, „Nabrzeże XX – lecia PRL” (obecnie „Nabrzeże Wiślane”), „Port Północny” i „Port Lotniczy w Gdańsku – Rębiechowie” oraz oddziały w Olsztynie i Braniewie; 6 posterunków celnych: w Gdańsku – „Stocznie Morskie” i „Basen im. Aleksandra Zawadzkiego” (obecnie Basen Górniczy) oraz w Starogardzie Gd., Elblągu, Skandawie i Bartoszycach; 7 działów wewnętrznych: Ogólny, Kadr i Szkolenia,

Gospodarczy z Referatem Magazyn Centralny GUC, Postępowania Celnego, Karny Skarbowy, Operacyjny i Finansowy z Referatem Rozliczeń Ceł. W urzędzie pracowało ponad 300 osób i z roku na rok ich liczba się zwiększała. Otwierano nowe posterunki celne: w Kwidzynie, Tczewie, Bezledach, Iławie, Ostródzie, Mrągowie oraz posterunek Składy Celne w Gdańsku a w 1996 roku oddział celny na ul. Opłotki 1. Również powstawały nowe komórki wewnętrzne: taryfikacji wartości celnej, reguł pochodzenia towarów, informatyki, kontroli wewnętrznej, kontroli składów celnych i agencji celnych, powtórnej kontroli celnej oraz w dziale finansowym referaty egzekucji i likwidacji towarów W 1996 roku w skład Urzędu Celnego w Gdańsku wchodziło: 9 oddziałów celnych, 13 posterunków celnych, 11 działów i 7 referatów (w tym dwa operacyjne na Bazie Promowej w Gdańsku i na przejściu granicznym z Federacją Rosyjską w Bezledach ). Stan osobowy urzędu w tych latach wynosił ponad 600 funkcjonariuszy i pracowników.

Do 2001 roku szefami Urzędu Celnego w Gdańsku byli:• Jan Szymura (1945 – 1950)• Dyonizy Duszyński (1950 – 1952)• Tadeusz Wilczek (1952 – 1956)• Eugeniusz Siziewski (1956 – 1959)• Hieronim Kozieł (1959 – 1969)• Antoni Markiewicz (1969 – 1990) od 1975r.

dyrektor• Marian Zięba w 1990r. dyrektor• Edward Liczmański (1990 – 2000) dyrektor• Mieczysław Swarcewicz (2000 – 2001) p.o.

dyrektora

W 2001roku połączono Urząd Celny w Gdańsku z Urzędem Celnym w Gdyni a rok później, 1 maja powstała Izba Celna w Gdyni jako organ II instancji z podległymi jej urzędami celnymi w Gdyni, Słupsku i dwoma w Gdańsku: Gdańsk – Miasto i Gdańsk – Port. Naczelnikiem Urzędu Celnego Gdańsk – Miasto został Jerzy Drogoś, po nim od 14.07.2002r. do 09.06.2003r. pełnił obowiązki naczelnika Stanisław

Alot a następnie do 31.10.2003r. naczelnikiem był Sławomir Twardowski. Urzędem Celnym Gdańsk – Port kierowała naczelnik Danuta Zdziarska. W dniu 01.11.2003r. połączono oba urzędy w Gdańsku Naczelnikiem Urzędu Celnego w Gdańsku został Sławomir Twardowski, którego 10.01.2007 r. zastąpił Krzysztof Chaberek. W okresie od 14.03 do 05.06. 2008r. urzędem kierował Tomasz Obiedziński. Następnie do 31.10.2011r. naczelnikiem była Danuta Zdziarska, którą zastąpił Mirosław Mikłaszewicz. Obecnie naczelnikiem od 15.10. 2013r. jest Jacek Mikulski.

W ostatnim dziesięcioleciu w porcie gdańskim wybudowano głębokowodny terminal DCT, jeden z największych na Bałtyku, do którego mogą zawijać olbrzymie kontenerowce, mogące przewieźć 19000 TEU. Statki te pływają na linii z Azji do Europy. W tych dniach rozpoczęto budowę obiektu T 2, drugiego nabrzeża kontenerowego w DCT. Roczna zdolność przeładunkowa terminalu ma wzrosnąć do 3 milionów TEU ( w 2014 roku na DCT przeładowano 1,2 miliona TEU ). Również ruszyła rozbudowa drugiego w Gdańsku terminala kontenerowego – GTK na Nabrzeżu Szczecińskim. Docelowo jego zdolność przeładunkowa ma się podwoić i osiągnąć 100 tys. TEU.DCT jest terminalem typu „hub”, do którego wpływają kontenerowce bezpośrednio płynące z portów koreańskich i chińskich oraz z Meksyku i Singapuru. Serwisy te obsługują najwięksi operatorzy kontenerowi MAERSK i MSC. Natomiast GTK obsługują statki typu feeder – dowozowe zabierające z portów Europy Zachodniej (Antwerpia, Rotterdam, Bremerhaven) po kilkaset kontenerów dla odbiorców w Polsce.

W 2014 roku port gdański przekroczył 32 miliony ton przeładowanych towarów, stając się drugim po Sankt Petersburgu bałtyckim portem. 40% ładunków stanowiły paliwa płynne a ponad 35 % drobnica – pozostałe w kolejności to węgiel, towary masowe sypkie i zboża.

Również międzynarodowy port lotniczy w Rębiechowie przechodzi poważną modernizację. Po wybudowaniu nowego terminala T 2 z okazji mistrzostw europy w piłce nożnej – EURO 2012, zwiększeniu powierzchni cargo, uruchomieniu baz operacyjnych przewoźników Wizz Air i Ryanair – lotnisko w Gdańsku w ub. roku obsłużyło ponad 40 tys. operacji lotniczych i przewiozło 3,3 miliona pasażerów na liniach do 50 miast europejskich i czarterach do 24 kurortów południowej Europy, Turcji, Egiptu, Maroka i Wysp Kanaryjskich.Od kiedy Służba Celna zajmuje się podatkiem akcyzowym, działająca w Gdańsku rafineria Grupy LOTOS jest dla Urzędu Celnego w Gdańsku największym podatnikiem, wpłacającym rokrocznie do budżetu Państwa kilka miliardów złotych akcyzy.

W 2015 roku stan osobowy Urzędu Celnego w Gdańsku wynosi 305 funkcjonariuszy celnych i pracowników, którzy pełnią służbę w 8 oddziałach celnych (trzy w porcie: OC Basen im. Władysława IV, OC Nabrzeże Wiślane i OC Terminal Kontenerowy, trzy wewnętrzne: w Kwidzynie, Tczewie i Gdańsku ul. Opłotki oraz OC Port Lotniczy i OC Pocztowy w Pruszczu Gdańskim ).

IN MARI VIA TUA„ W morzu twoja droga” – to dewiza nie tylko Uniwersytetu Gdańskiego, ale wizja portu i nadzieja urzędu celnego. Realizuje się plan stworzenia Portu Centralnego. Po wybudowaniu w latach siedemdziesiątych Portu Północnego i w 2007 roku terminalu DCT, w ub. roku rozpoczęto budowę terminalu naftowego PERN „Przyjaźń” z szeregiem zbiorników mogących pomieścić 700 tys. m3 ropy, modernizację terminalu towarów masowych sypkich(węgiel, ruda), budowę na 110 ha przylegających do DCT ogromnego centrum logistycznego.

Te inwestycje stanowią przyczółek dla przyszłego portu, który powstanie tam, gdzie dzisiaj jest jeszcze morze. Wielki i nowoczesny port V generacji, będący centrum industrialnym z kompleksową obsługą transportu intermodalnego oraz centrum dystrybucji towarów to miejsca pracy także dla funkcjonariuszy celnych.

Autor tekstu: mł. insp. Bronisław Poźniak, Gdańsk 2015

Urząd Celny w Gdańskuul. Opłotki 180-730 Gdańsk

Tel. (58) 785-45-84Fax. (58) 785-46-09 E-mail: uc.gdansk@gdy.mofnet.gov.pl