Ngé ®éc-paraquat diquat

Giíi thiÖu:

C c tõ ®ång nghÜa: C c tõ ®ång nghÜa: :PARAQUAT:PARAQUAT

- - 4,4'-BIPYRIDINIUM, 1,1'-DIMETHYL- 1,1'-DIMETHYL-4,4'-BIPYRIDINIUM. - DIMETHYL VIOLOGEN. - GRAMOXONE S. - METHYL VIOLOGEN. - PARAQUAT DICATION. - PARAQUAT ION. - PRIGLONE.

CÊu tróc ph©n tö paraquat vµ diquat

Giíi thiÖu

H/C trõ cá th­êng dïng nhÊt thuéc nhãm H/C trõ cá th­êng dïng nhÊt thuéc nhãm amonium bËc 4 bipyridylium (BHs).amonium bËc 4 bipyridylium (BHs).

C c H/C BHs, trõ cá, lµm kh« c©y trång, réng C c H/C BHs, trõ cá, lµm kh« c©y trång, réng r·I trªn thÕ giíi.r·I trªn thÕ giíi.

ë cc n­íc kh c nhau th× cc s¶n phÈm còng ë cc n­íc kh c nhau th× cc s¶n phÈm còng kh c nhau.kh c nhau.

Syngenta (tr­íc ®©y lµ Zeneca): nhµ cung Syngenta (tr­íc ®©y lµ Zeneca): nhµ cung cÊp HC trong n«ng nghiÖp lín nhÊt thÕ giíi, cÊp HC trong n«ng nghiÖp lín nhÊt thÕ giíi, s¶n phÈm Gramoxone.s¶n phÈm Gramoxone.

Giíi thiÖu

C c s¶n phÈm phæ biÕn nhÊt ë d¹ng láng, cã C c s¶n phÈm phæ biÕn nhÊt ë d¹ng láng, cã thÓ d¹ng h¹t, gel.thÓ d¹ng h¹t, gel.

C c tªn th­¬ng m¹i: rÊt nhiÒuC c tªn th­¬ng m¹i: rÊt nhiÒu Paraquat:Paraquat: Gramoxone, Cekuquat, Dextron X, Gramoxone, Cekuquat, Dextron X,

Dextrone, Herbaxon, Herboxone, Pillarxone, Dextrone, Herbaxon, Herboxone, Pillarxone, Pillarquat, Total, Toxer, Goldquat, Pillarquat, Total, Toxer, Goldquat, Dexuron,Sweep vµ Weedol.Dexuron,Sweep vµ Weedol.

Paraquat + diquat:Paraquat + diquat: Gramoxone extra, Actor, Gramoxone extra, Actor, Herbaxon, Preglone, Priglone vµ Weedol.Herbaxon, Preglone, Priglone vµ Weedol.

Paraquat + triaz ine :Paraquat + triaz ine : Terraklene, Pathclear Terraklene, Pathclear

GramoxoneGramoxone :: S¶n S¶n phÈm paraquat th­phÈm paraquat th­êng gÆpêng gÆp

Gramoxone

Giíi thiÖu

Paraquat ®­îc b o co Òcã cc ®Æc ®iÓm lý t­ëngÓ víi Paraquat ®­îc b o co Òcã cc ®Æc ®iÓm lý t­ëngÓ víi m«i tr­êng: nhanh chãng bÞ bÊt ho¹t khi vµo ®Êt.m«i tr­êng: nhanh chãng bÞ bÊt ho¹t khi vµo ®Êt.

ÒÒAn toµnÓ khi cã cc biÖn ph p b¶o vÖ c nh©n khi sö An toµnÓ khi cã cc biÖn ph p b¶o vÖ c nh©n khi sö dông.dông.

:Thùc tÕ :Thùc tÕ Tån t¹i l©u dµi trong ®Êt, tíi 13 n m (§øc), x©m Tån t¹i l©u dµi trong ®Êt, tíi 13 n m (§øc), x©m

nhËp vµo n­íc ngÇm, d­ luîng trong c©y trång.nhËp vµo n­íc ngÇm, d­ luîng trong c©y trång. TiÕp xóc qua da l©u, da tæn th­¬ng, tù tö: dÔ ngé TiÕp xóc qua da l©u, da tæn th­¬ng, tù tö: dÔ ngé

®éc ®éc →→ tö vong. tö vong. Paraquat, diquat: chÊt ®éc m¹nh víi toµn th©n, Paraquat, diquat: chÊt ®éc m¹nh víi toµn th©n,

nhiÒu tö vong.nhiÒu tö vong. BÞ cÊm, h¹n chÕ sö dông t¹i 13 n­íc. BÞ cÊm, h¹n chÕ sö dông t¹i 13 n­íc.

Giíi thiÖu

Paraquat chÊt ®éc ®Æc hiÖu nhÊt víi phæi ®­îc Paraquat chÊt ®éc ®Æc hiÖu nhÊt víi phæi ®­îc biÕt ®Õn, diquat ®éc víi thËn.biÕt ®Õn, diquat ®éc víi thËn.

LiÒu ®éc:LiÒu ®éc: §éc II: LD50 (®éng vËt): 150mg/kg, uèng.§éc II: LD50 (®éng vËt): 150mg/kg, uèng. Thùc tÕ ë ng­êi: uèng 20-40mg/kg, hÇu nh­ tö vong Thùc tÕ ë ng­êi: uèng 20-40mg/kg, hÇu nh­ tö vong

100% 100% →→ ®éc I. ®éc I. Ng­êi lín uèng 1 ngôm dd 20% (10-20ml): tö vong.Ng­êi lín uèng 1 ngôm dd 20% (10-20ml): tö vong. Diquat: Ýt ®éc h¬n paraquat, liÒu tö vong ng­êi lín Diquat: Ýt ®éc h¬n paraquat, liÒu tö vong ng­êi lín

6-12g (30-60ml dd 20%).6-12g (30-60ml dd 20%).

Giíi thiÖu

:C¸c nç lùc lµm gi¶m tû lÖ tö vong :C¸c nç lùc lµm gi¶m tû lÖ tö vong ““HÇu nh­ tÊt c¶ c c tr­ê ng hîp ngé ®é c paraquat ®­HÇu nh­ tÊt c¶ c c tr­ê ng hîp ngé ®é c paraquat ®­

ê ng uè ng , lo¹i dd 20% ®Òu ®­îc nh×n nhËn lµ cã ê ng uè ng , lo¹i dd 20% ®Òu ®­îc nh×n nhËn lµ cã thÓ tö vong”.thÓ tö vong”.

Gi¶m nång ®é: NhËt B¶n, 1000 ca tö vong/n m Gi¶m nång ®é: NhËt B¶n, 1000 ca tö vong/n m →→ n m 1986 cÊm dïng dd 20%. Nay chØ dïng n m 1986 cÊm dïng dd 20%. Nay chØ dïng paraquat, diquat 4,5%.paraquat, diquat 4,5%.

§­a vµo danh môc cÊm, h¹n chÕ sö dông (Mü: h¹n §­a vµo danh môc cÊm, h¹n chÕ sö dông (Mü: h¹n chÕ, chØ ng­êi ®­îc ®µo t¹o míi ®­îc phÐp dïng).chÕ, chØ ng­êi ®­îc ®µo t¹o míi ®­îc phÐp dïng).

Ghi nh·n mc, c¶nh bo kh¶ n ng tö vong.Ghi nh·n mc, c¶nh bo kh¶ n ng tö vong. Thªm chÊt mµu (xanh da trêi), mïi thèi (khã uèng), Thªm chÊt mµu (xanh da trêi), mïi thèi (khã uèng),

chÊt g©y n«n (®Ó n«n sím).chÊt g©y n«n (®Ó n«n sím).

§éng häc

:HÊp thu :HÊp thu Paraquat, diquat: tèc ®é hÊp thu gièng nhau, chñ Paraquat, diquat: tèc ®é hÊp thu gièng nhau, chñ

yÕu ë ruét non, yÕu ë ruét non, ↑↑ khi n/m tæn th­¬ng. khi n/m tæn th­¬ng. Paraquat Paraquat kh«ng g¾n víi proteinkh«ng g¾n víi protein HT. HT. Nång ®é ®Ønh HT cña paraquat Nång ®é ®Ønh HT cña paraquat ®¹t 2h sau uèng.®¹t 2h sau uèng. Qua da, n/m: nÕu kÐo dµi, da tæn th­¬ng s½n.Qua da, n/m: nÕu kÐo dµi, da tæn th­¬ng s½n. H« hÊp: t¹o h¹t cì to khi phun, kh«ng vµo s©u ®­êng H« hÊp: t¹o h¹t cì to khi phun, kh«ng vµo s©u ®­êng

h« hÊp, kh«ng g©y ngé ®éc.h« hÊp, kh«ng g©y ngé ®éc.

§éng häc

:Ph©n bè :Ph©n bè Paraquat ph©n bè nhanh chãng nhÊt tíi phæi, thËn, Paraquat ph©n bè nhanh chãng nhÊt tíi phæi, thËn,

gan, c¬.gan, c¬. Phæi rÊt cã i lùc víi paraquat, phÕ bµo type I, II ®ãn Phæi rÊt cã i lùc víi paraquat, phÕ bµo type I, II ®ãn

nhËn theo c¬ chÕ tÝch cùc (ATP), kh«ng phô thuéc nhËn theo c¬ chÕ tÝch cùc (ATP), kh«ng phô thuéc nång ®é.nång ®é.

ThÓ tÝch ph©n bè: 1,2-1,6L/kg.ThÓ tÝch ph©n bè: 1,2-1,6L/kg. Nång ®é paraquat ë phæi cao g©p ë HT 50 lÇn.Nång ®é paraquat ë phæi cao g©p ë HT 50 lÇn. Sau uèng 5-7h, nång ®é paraquat ë phæi ®¹t max.Sau uèng 5-7h, nång ®é paraquat ë phæi ®¹t max. Qua nhau thai, ch­a cã bµo thai nµo sèng sãt.Qua nhau thai, ch­a cã bµo thai nµo sèng sãt.

§éng häc

, :ChuyÓn ho¸ th¶i trõ , :ChuyÓn ho¸ th¶i trõ §µo th¶i gÇn nh­ hoµn toµn qua thËn, nguyªn §µo th¶i gÇn nh­ hoµn toµn qua thËn, nguyªn

vÑn.vÑn. 12-24h ®Çu: >90% paraquat ®­îc th¶i (thËn 12-24h ®Çu: >90% paraquat ®­îc th¶i (thËn

b×nh th­êng.b×nh th­êng. Haft life: 12-120h, tuú thuéc thËn. Cã thÓ Haft life: 12-120h, tuú thuéc thËn. Cã thÓ

thÊy trong n­íc tiÓu vµi ngµy ®Çu.thÊy trong n­íc tiÓu vµi ngµy ®Çu. Diquat: ®µo th¶i quan thËn, d¹ dµy ruét.Diquat: ®µo th¶i quan thËn, d¹ dµy ruét.

BÖnh sinh: Chu tr×nh «xy-ho khö: Chu tr×nh «xy-ho khö: Paraquat+Oxy+NADPHParaquat+Oxy+NADPH, ,

FeFe → → gèc tù do gèc tù do ••OH, superoxideOH, superoxide Gèc tù do: huû ho¹i mµng lipid cña TB, DNA, protein Gèc tù do: huû ho¹i mµng lipid cña TB, DNA, protein

cÇn thiÕt kh c.cÇn thiÕt kh c. C¹n kiÖt NADPH C¹n kiÖt NADPH →→ chÕt TB. chÕt TB. NhiÒu thö nghiÖm dùa theo c¬ chÕ ®· p dông nh­NhiÒu thö nghiÖm dùa theo c¬ chÕ ®· p dông nh­

ng kh«ng thµnh c«ng: ng kh«ng thµnh c«ng: desferioxamine, superoxide desferioxamine, superoxide dismutase, alpha-tocopherol vµ vitamin C cïng víi bµi dismutase, alpha-tocopherol vµ vitamin C cïng víi bµi niÖu c­ìng bøc.niÖu c­ìng bøc.

Bipyridyls: n mßn nh­ kiÒm, c¬ quan ®Ých lµ phæi, Bipyridyls: n mßn nh­ kiÒm, c¬ quan ®Ých lµ phæi, tiªu ho , thËn, gan.tiªu ho , thËn, gan.

BÖnh sinh ngé ®éc paraquat

Gi¶i phÉu bÖnh: Phæi tæn th­¬ng theo 2 giai ®o¹n: huû ho¹i biÓu m« Phæi tæn th­¬ng theo 2 giai ®o¹n: huû ho¹i biÓu m«

phÕ nang phÕ nang →→ t ng sinh, thay thÕ dÇn b»ng tæ chøc t ng sinh, thay thÕ dÇn b»ng tæ chøc x¬, x¬ phæi å ¹t.x¬, x¬ phæi å ¹t.

Phæi bÞ phï, xuÊt huyÕt, huû ho¹i TB phÕ nang, Phæi bÞ phï, xuÊt huyÕt, huû ho¹i TB phÕ nang, viªm phÕ nang, th©m nhËp TB x¬, phæi gi¶m tÝnh viªm phÕ nang, th©m nhËp TB x¬, phæi gi¶m tÝnh ®µn håi, trao ®æi khÝ ®µn håi, trao ®æi khÝ ↓↓, thiÕu «xy., thiÕu «xy.

Gan: ho¹i tö trung t©m tiÓu thuú.Gan: ho¹i tö trung t©m tiÓu thuú. ThËn: ho¹i tö èng thËn, cÇu thËn.ThËn: ho¹i tö èng thËn, cÇu thËn.

L©m sµng Hái bÖnh: ®Çy ®ñ nh­ng ph¶i nhanh chãng,Hái bÖnh: ®Çy ®ñ nh­ng ph¶i nhanh chãng, Gåm tªn ho¹t chÊt, nång ®é, s¶n phÈm th­¬ng m¹i, Gåm tªn ho¹t chÊt, nång ®é, s¶n phÈm th­¬ng m¹i,

thµnh phÇn kh c, thêi ®iÓm BN uèng,Éthµnh phÇn kh c, thêi ®iÓm BN uèng,É Kh m thùc thÓ: cÈn thËn, l­u ý tæn th­¬ng niªm m¹c, Kh m thùc thÓ: cÈn thËn, l­u ý tæn th­¬ng niªm m¹c,

mµu s¾c chÊt n«n.mµu s¾c chÊt n«n. C c dÊu hiÖu t¹i chç sau tiÕp xóc paraquat cã thÓ C c dÊu hiÖu t¹i chç sau tiÕp xóc paraquat cã thÓ

ch­a ®¹t ®Ønh ®iÓm.ch­a ®¹t ®Ønh ®iÓm. 1 3 Bn cã trong bÖnh c¶nh l©m s µng 1 3 Bn cã trong bÖnh c¶nh l©m s µng

tuú thuéc s è l­îng paraquat BN uèng tuú thuéc s è l­îng paraquat BN uèng

:Ngé ®éc nÆng Uè ng > 40mg/kg (ng ­ê i 50kg uè ng > 2g , >10ml dd 20%)Uè ng > 40mg/kg (ng ­ê i 50kg uè ng > 2g , >10ml dd 20%)

Suy ®a phñ t¹ng tiÕn triÓn nhanh chãng.Suy ®a phñ t¹ng tiÕn triÓn nhanh chãng. Sím: báng, bong n/m, loÐt miÖng, häng, thùc qu¶n, d¹ dµy, ruét Sím: báng, bong n/m, loÐt miÖng, häng, thùc qu¶n, d¹ dµy, ruét

→→ viªm, ch¶y mu, trµn khÝ mµng tim, mµng phæi, trung thÊt. viªm, ch¶y mu, trµn khÝ mµng tim, mµng phæi, trung thÊt. Khã thë, ho, suy h« hÊp tiÕn triÓn.Khã thë, ho, suy h« hÊp tiÕn triÓn. Ho¹i tö èng thËn, cÇu thËn, suy thËn râ sau 24h, thiÓu niÖu, Ho¹i tö èng thËn, cÇu thËn, suy thËn râ sau 24h, thiÓu niÖu,

v« niÖu, tiªn l­îng xÊu (95% tö vong).v« niÖu, tiªn l­îng xÊu (95% tö vong). Viªm gan, suy gan, ho¹i tö vá th­îng thËn.Viªm gan, suy gan, ho¹i tö vá th­îng thËn. Nhanh xoang, LN thÊt, suy tim.Nhanh xoang, LN thÊt, suy tim. H«n mª, phï n·o, co giËt, XH vá n·o, th©n n·o.H«n mª, phï n·o, co giËt, XH vá n·o, th©n n·o. T¨ng BC, DIC, sau ®ã øc chÕ tuû, gi¶m 3 dßng.T¨ng BC, DIC, sau ®ã øc chÕ tuû, gi¶m 3 dßng. Ho¹i tö c¬ lan réng, suy tuþ.Ho¹i tö c¬ lan réng, suy tuþ. Tö vong trong thêi gian tÝnh b»ng giê, tèi ®a vµI ngµy, th­êng Tö vong trong thêi gian tÝnh b»ng giê, tèi ®a vµI ngµy, th­êng

do sèc tim.do sèc tim.

× :Ngé ®éc trung b nh Uè ng 20- 40mg /kg (ng ­ê i 50kg , uè ng 1- 2g , 5-10ml dd 20%)Uè ng 20- 40mg /kg (ng ­ê i 50kg , uè ng 1- 2g , 5-10ml dd 20%)

BÖnh c¶nh ©m thÇm h¬n.BÖnh c¶nh ©m thÇm h¬n. Da, n/m tiÕn triÓn tõ tõ.Da, n/m tiÕn triÓn tõ tõ. Suy h« hÊp dÇn dÇn, phæi b×nh th­êng vµi ngµy ®Çu Suy h« hÊp dÇn dÇn, phæi b×nh th­êng vµi ngµy ®Çu

sau ®ã th©m nhiÔm, mê hai phæi, suy h« hÊp.sau ®ã th©m nhiÔm, mê hai phæi, suy h« hÊp. Tæn th­¬ng thËn nÆng dÇn, creatinin t ng nhanh kh c Tæn th­¬ng thËn nÆng dÇn, creatinin t ng nhanh kh c

th­êng, kh«ng t­¬ng xøng víi t ng urª.th­êng, kh«ng t­¬ng xøng víi t ng urª. X¬ phæi sau nhiÒu ngµy ®Õn nhiÒu tuÇn.X¬ phæi sau nhiÒu ngµy ®Õn nhiÒu tuÇn. §a sè BN tö vong.§a sè BN tö vong.

BÖnh nh©n ngé BÖnh nh©n ngé ®éc paraquat møc ®éc paraquat møc ®é trung b×nh®é trung b×nh

BÖnh nh©n ngé BÖnh nh©n ngé ®éc paraquat møc ®éc paraquat møc ®é trung b×nh®é trung b×nh

BÖnh nh©n ngé ®éc paraquat møc ®é trung b×nhBÖnh nh©n ngé ®éc paraquat møc ®é trung b×nh

:Ngé ®éc nhÑ Uè ng < 20mg/kg (ng ­ê i 50kg , uè ng <1g , Uè ng < 20mg/kg (ng ­ê i 50kg , uè ng <1g ,

<5ml dd 20%)<5ml dd 20%) BÖnh c¶nh nhÑ, th­êng chØ triÖu chøng tiªu BÖnh c¶nh nhÑ, th­êng chØ triÖu chøng tiªu

ho .ho . Hy väng håi phôc hoµn toµn.Hy väng håi phôc hoµn toµn.

Ngé ®éc diquat

TriÖu chøng t­¬ng tù paraquat nh­ng TriÖu chøng t­¬ng tù paraquat nh­ng kh«ng cã triÖu chøng phæi, kh«ng x¬ kh«ng cã triÖu chøng phæi, kh«ng x¬ phæi.phæi.

Nhåi mu, xuÊt huyÕt th©n n·o th­êng Nhåi mu, xuÊt huyÕt th©n n·o th­êng gÆp h¬n (sè liÖu ch­a ®Çy ®ñ)gÆp h¬n (sè liÖu ch­a ®Çy ®ñ)

C c H/C LS gîi ý ngé ®éc thuèc trõ cá nhãm bipyridyl

Suy thËn cÊp kh«ng lý gi¶i ®­îc.Suy thËn cÊp kh«ng lý gi¶i ®­îc. X¬ phæi tù ph t hoÆc th©m nhiÔm X¬ phæi tù ph t hoÆc th©m nhiÔm

quanh rèn phæi ®èi xøng 2 bªn (chØ cã quanh rèn phæi ®èi xøng 2 bªn (chØ cã thÓ do paraquat).thÓ do paraquat).

Suy ®a t¹ng kh«ng gi¶i thÝch ®­îc.Suy ®a t¹ng kh«ng gi¶i thÝch ®­îc. Viªm d¹ dµy ruét cÊp Viªm d¹ dµy ruét cÊp ±± xuÊt huyÕt TH xuÊt huyÕt TH

trªn, trªn, ±± tæn th­¬ng thùc qu¶n. tæn th­¬ng thùc qu¶n. Nhåi mu, xuÊt huyÕt th©n n·o.Nhåi mu, xuÊt huyÕt th©n n·o.

CËn l©m sµng

XÐt nghiÖm c¬ b¶n, chøc n ng gan, thËn, xquang XÐt nghiÖm c¬ b¶n, chøc n ng gan, thËn, xquang phæi ngay tõ khi vµo viÖn, theo dâi.phæi ngay tõ khi vµo viÖn, theo dâi.

XN ®éc chÊt nhanh phÊt hiÖn cc HC trõ cá XN ®éc chÊt nhanh phÊt hiÖn cc HC trõ cá nhãm bipyridyl trong n­íc tiÓu:nhãm bipyridyl trong n­íc tiÓu: Thªm 10ml n­íc tiÓu vµo 2ml dung dÞch natri Thªm 10ml n­íc tiÓu vµo 2ml dung dÞch natri

dithionite 1% trong NaOH 1Ndithionite 1% trong NaOH 1N →→ chuyÓn mµu chuyÓn mµu xanh da trêi (paraquat), xanh nân chuèi xanh da trêi (paraquat), xanh nân chuèi (diquat) Ð do HC trõ cá nµy bÞ chuyÓn thµnh (diquat) Ð do HC trõ cá nµy bÞ chuyÓn thµnh gèc ion d­¬ng, lµm ®æi mµu n­íc tiÓu.gèc ion d­¬ng, lµm ®æi mµu n­íc tiÓu.

Thùc hiÖn trong 5 phót.Thùc hiÖn trong 5 phót. XN d­¬ng tÝnh trong 24h ®Çu, cã thÓ (+) trong XN d­¬ng tÝnh trong 24h ®Çu, cã thÓ (+) trong

vµi ngµy sau (nÕu suy thËn), ©m tÝnh 4-6h vµi ngµy sau (nÕu suy thËn), ©m tÝnh 4-6h ®Çu.®Çu.

CËn l©m sµng

S¾c ký láng cao p: ®é nh¹y cao.S¾c ký láng cao p: ®é nh¹y cao. MiÔn dÞch phãng x¹: nhanh chãng, th­êng MiÔn dÞch phãng x¹: nhanh chãng, th­êng

dïng.dïng. §o mµu, s¾c ký khÝ: chËm, th­êng chØ §o mµu, s¾c ký khÝ: chËm, th­êng chØ

nghiªn cøu.nghiªn cøu.

®¸nh gi¸ tiªn l­îng

+ :§Þnh l­îng paraquat ®å thÞ Hart + :§Þnh l­îng paraquat ®å thÞ Hart tiªn l­îng kh¶ tiªn l­îng kh¶ n ng BN tö vong.n ng BN tö vong.

Kh«ng gióp ®iÒu trÞ nªn kh«ng ph¶i lµ XN cÊp Kh«ng gióp ®iÒu trÞ nªn kh«ng ph¶i lµ XN cÊp cøu.cøu.

( ):ChØ s è phæ i RI ( ):ChØ s è phæ i RI §nh gi¸ diÔn biÕn chøc n ng phæi trong ngé ®éc §nh gi¸ diÔn biÕn chøc n ng phæi trong ngé ®éc

paraquat.paraquat. 1 nghiªn cøu 51 BN: tÊt c¶ 43 BN cã RI > 1,5 ®Òu 1 nghiªn cøu 51 BN: tÊt c¶ 43 BN cã RI > 1,5 ®Òu

tö vong, 8 BN cã RI <1,5 ®Òu sèng sãt (P<0,0001)tö vong, 8 BN cã RI <1,5 ®Òu sèng sãt (P<0,0001) RI = 713 RI = 713 ×× FiO FiO22 Ð PCO Ð PCO22 [FiO [FiO22 + (1 Ð FiO + (1 Ð FiO22)/R ] Ð PO)/R ] Ð PO22

= A Ð DO= A Ð DO22/ PO/ PO22 R: th­¬ng sè h« hÊp = 0,8R: th­¬ng sè h« hÊp = 0,8

§å thÞ HartDù b o kh¶ n ng sè ng sãt dùa the o nång ®é paraquat m u

ChÈn ®on x c ®Þnh

TiÕp xóc víi HC trõ cá víi cc ®Æc ®iÓm ®· TiÕp xóc víi HC trõ cá víi cc ®Æc ®iÓm ®· nªu: tªn, thµnh phÇn, mµu s¾c.nªu: tªn, thµnh phÇn, mµu s¾c.

Tæn th­¬ng n/m miÖng häng, thùc qu¶n, d¹ Tæn th­¬ng n/m miÖng häng, thùc qu¶n, d¹ dµy ruét.dµy ruét.

C c triÖu chøng gîi ý ngé ®éc HC trõ cá C c triÖu chøng gîi ý ngé ®éc HC trõ cá nhãm BHs.nhãm BHs.

XN nhanh paraquat, diquat trong n­íc tiÓu XN nhanh paraquat, diquat trong n­íc tiÓu (®Õn sím trong 24h)(®Õn sím trong 24h)

ChÈn ®o¸n ph©n biÖt

Suy thËn cÊp X¬ phæi Suy ®a t¹ ng / N«n nhiÒu Øa +ch¶y

XuÊt huyÕt tiª u ho¸ trª n

Acetaminophen C c aminoglycoside Amphotericin B Arsine Kh ng sinh Beta-lactam Acid boric/c c borate Cisplatin Cyclosporine Diethylene glycol Dinitrophenol Ethylene glycol Hydrocarbon cã clo Kim lo¹ i: Arsen Cadmium Cr«m §ång Thuû ng©n (muèi) Thalium Thuèc chèng viªm kh«ng steroid Phosphine Phosphorus Polymyxin C c thuèc c¶n quang C c sulfonamide

Nh«m Amiodaron(dï ng l©u) Thuèc chèng uong th­: Bleomycin Cyclophophamide NhiÔm ami¨ ng Berylium Cr«m Vµng Kaolin Nitrofurantoin (dï ng l©u) Ozone Phosgene Silica (bôi phæi) Bét talc Tocainide

Abrin (rosary pea) Colchicine Fluorides Fluoroacetate (hî p chÊt 1080) I èt S¾t Kim lo¹ i: Asen Bari Cr«m(muèi ho trÞ 6) Thuû ng©n (muèi) Phosgene Phosphine Ricin (caster bean) C c salicylate Phosphua kÏ m

Thuèc chèng ung th­ Bari Acid boric Carbamate C c glycoside tim C c chÊt ¨ n mßn Colchicine Ethanol Fluoride I èt S¾t Metaldehyde Kim lo¹ i: Asen Cr«m Thuû ng©n ThiÕc h÷u c¬ Thalium ¨ n nÊm , c©y cá Nicotine Héi chøng cai opiate Phospho h÷u c¬ Paraldehyde Phenol Phosphorus Podophyllin Salicylate Theophylline

§IÒu trÞ

NhiÒu biÖn ph p ®iÒu trÞ dùa trªn bÖnh NhiÒu biÖn ph p ®iÒu trÞ dùa trªn bÖnh sinh ®· ®­îc nghiªn cøu nh­ng hÇu hÕt ®Òu sinh ®· ®­îc nghiªn cøu nh­ng hÇu hÕt ®Òu kh«ng hiÖu qu¶.kh«ng hiÖu qu¶.

Th­êng khi BN ®Õn viÖn th× tiªn l­îng ®· ®­Th­êng khi BN ®Õn viÖn th× tiªn l­îng ®· ®­îc x c ®Þnh b»ng møc ®é tiÕp xóc.îc x c ®Þnh b»ng møc ®é tiÕp xóc.

§iÒu trÞ hç trî ®ãng vai trß quan träng.§iÒu trÞ hç trî ®ãng vai trß quan träng. Mét sè biÖn ph p ®iÒu trÞ vÉn ®ang ®­îc Mét sè biÖn ph p ®iÒu trÞ vÉn ®ang ®­îc

hy väng.hy väng.

Lo¹i bá chÊt ®éc qua ®­êng tiªu ho

Thùc hiÖn cµng sím, hiÖu qu¶ cµng cao, cµng an Thùc hiÖn cµng sím, hiÖu qu¶ cµng cao, cµng an toµn.toµn.

FullerÕs earth vµ bentonite clayFullerÕs earth vµ bentonite clay ®· tõng ®­îc ®­a vµo ®· tõng ®­îc ®­a vµo danh s ch lùa chän nh­ng than ho¹t dÔ kiÕm, hiÖu qu¶ danh s ch lùa chän nh­ng than ho¹t dÔ kiÕm, hiÖu qu¶ kh«ng kÐm h¬n.kh«ng kÐm h¬n.

:Than ho¹t :Than ho¹t 1-2g/kg. Than ho¹t ®a liÒu ch­a ®­îc nghiªn 1-2g/kg. Than ho¹t ®a liÒu ch­a ®­îc nghiªn cøu, cã thÓ dïng 3 liÒu, 2h/liÒu. (kh«ng dïng khi n«n cøu, cã thÓ dïng 3 liÒu, 2h/liÒu. (kh«ng dïng khi n«n kh«ng kiÓm so t ®­îc, báng nÆng ®­êng TH)kh«ng kiÓm so t ®­îc, báng nÆng ®­êng TH)

’ :Fuller s earth’ :Fuller s earth 1-2g/kg, uèng nhiÒu lÇn ®Õn khi BN 1-2g/kg, uèng nhiÒu lÇn ®Õn khi BN ®¹i tiÖn ra thuèc (pha dÞch treo 15, 30%)®¹i tiÖn ra thuèc (pha dÞch treo 15, 30%)

Bentonite c lay Bentonite c lay: 1-2g/kg (pha dÞch treo 7%).: 1-2g/kg (pha dÞch treo 7%). Sodium polystyrene sulfonate (Kayexalate): thùc Sodium polystyrene sulfonate (Kayexalate): thùc

nghiÖm, kh¶ n ng hÊp thu h¬n than ho¹t gÊp 15 lÇnnghiÖm, kh¶ n ng hÊp thu h¬n than ho¹t gÊp 15 lÇn

Lo¹i bá chÊt ®éc qua ®­êng tiªu ho

Thùc hiÖn cµng sím, hiÖu qu¶ cµng cao, cµng an Thùc hiÖn cµng sím, hiÖu qu¶ cµng cao, cµng an toµn.toµn.

FullerÕs earth vµ bentonite clayFullerÕs earth vµ bentonite clay ®· tõng ®­îc ®­a vµo ®· tõng ®­îc ®­a vµo danh s ch lùa chän nh­ng than ho¹t dÔ kiÕm, hiÖu qu¶ danh s ch lùa chän nh­ng than ho¹t dÔ kiÕm, hiÖu qu¶ kh«ng kÐm h¬n.kh«ng kÐm h¬n.

:Than ho¹t :Than ho¹t 1-2g/kg. Than ho¹t ®a liÒu ch­a ®­îc nghiªn 1-2g/kg. Than ho¹t ®a liÒu ch­a ®­îc nghiªn cøu, cã thÓ dïng 3 liÒu, 2h/liÒu. (kh«ng dïng khi n«n cøu, cã thÓ dïng 3 liÒu, 2h/liÒu. (kh«ng dïng khi n«n kh«ng kiÓm so t ®­îc, báng nÆng ®­êng TH)kh«ng kiÓm so t ®­îc, báng nÆng ®­êng TH)

’ :Fuller s earth’ :Fuller s earth 1-2g/kg, uèng nhiÒu lÇn ®Õn khi BN 1-2g/kg, uèng nhiÒu lÇn ®Õn khi BN ®¹i tiÖn ra thuèc (pha dÞch treo 15, 30%)®¹i tiÖn ra thuèc (pha dÞch treo 15, 30%)

Bentonite c lay Bentonite c lay: 1-2g/kg (pha dÞch treo 7%).: 1-2g/kg (pha dÞch treo 7%). Sodium polystyrene sulfonate (Kayexalate): thùc Sodium polystyrene sulfonate (Kayexalate): thùc

nghiÖm, kh¶ n ng hÊp thu h¬n than ho¹t gÊp 15 lÇnnghiÖm, kh¶ n ng hÊp thu h¬n than ho¹t gÊp 15 lÇn

Lo¹i bá chÊt ®éc qua ®­êng tiªu ho

G©y n«n: t¹i chç, trong vßng 1h. ThËn träng G©y n«n: t¹i chç, trong vßng 1h. ThËn träng nÕu uèng qu nhiÒu.nÕu uèng qu nhiÒu.

Röa d¹ dµy: trong vßng 1h. C©n nh¾c víi nguy Röa d¹ dµy: trong vßng 1h. C©n nh¾c víi nguy c¬ thñng ®­êng tiªu ho .c¬ thñng ®­êng tiªu ho .

Qua da, n/m: röa b»ng nhiÒu n­íc, víi m¾t röa Qua da, n/m: röa b»ng nhiÒu n­íc, víi m¾t röa ®Õn khi pH vÒ b×nh th­êng.®Õn khi pH vÒ b×nh th­êng.

T¨ng th¶i trõ chÊt ®éc

:C¬ s ë :C¬ s ë Paraquat g¾n kÐm víi protein.Paraquat g¾n kÐm víi protein. Nång ®é ®Ønh trong mu ®¹t sau 2h.Nång ®é ®Ønh trong mu ®¹t sau 2h. Nång ®é t¹i phæi ®¹t cao nhÊt sau 5-7h.Nång ®é t¹i phæi ®¹t cao nhÊt sau 5-7h. VD: 1,2-1,6L/kg.VD: 1,2-1,6L/kg. Th¶i chñ yÕu qua thËn.Th¶i chñ yÕu qua thËn.→ C¸c biÖn ph¸p lo¹i bá chÊt ®éc ph¶i thùc C¸c biÖn ph¸p lo¹i bá chÊt ®éc ph¶i thùc

.hiÖn rÊt s ím míi cã thÓ cã hiÖu qu¶ .hiÖn rÊt s ím míi cã thÓ cã hiÖu qu¶

Läc mu hÊp phô

Cßn nhiÒu tranh c·i nh­ng d­êng nh­ lµ mét trong cc Cßn nhiÒu tranh c·i nh­ng d­êng nh­ lµ mét trong cc biÖn ph p hy väng nhÊt cho tíi nay.biÖn ph p hy väng nhÊt cho tíi nay.

Ph¶i tiÕn hµnh rÊt sím, trong vßng 6h sau uèng (cã Ph¶i tiÕn hµnh rÊt sím, trong vßng 6h sau uèng (cã t c gi¶ 4h)t c gi¶ 4h)

Widdop, thùc nghiÖm trªn chã: tiÕn hµnh trong 6h Widdop, thùc nghiÖm trªn chã: tiÕn hµnh trong 6h thÊy c¶i thiÖn tö vong.thÊy c¶i thiÖn tö vong.

Hampson: tiÕn hµnh trong vßng 2h Hampson: tiÕn hµnh trong vßng 2h →→ 50% sèng, nÕu 50% sèng, nÕu sau 12h th× 100% chÕt, bÊt kÓ thêi gian läc.sau 12h th× 100% chÕt, bÊt kÓ thêi gian läc.

Suzuki: läc mu hÊp phô tÝch cùc trong vßng 15h Suzuki: läc mu hÊp phô tÝch cùc trong vßng 15h ((≥≥10h trong ngµy ®Çu) 10h trong ngµy ®Çu) →→ chØ kÐo dµi thêi gian sèng, chØ kÐo dµi thêi gian sèng, BN tö vong 100%.BN tö vong 100%.

BiÖn ph p t ng th¶i trõ chÊt ®éc kh c

Hemodialysis, läc mµng bông: kh«ng hiÖu qu¶ Hemodialysis, läc mµng bông: kh«ng hiÖu qu¶ t ng th¶i chÊt ®éc.t ng th¶i chÊt ®éc.

TruyÒn dÞch: bï ®ñ dÞch, ®¶m b¶o n­íc tiÓu TruyÒn dÞch: bï ®ñ dÞch, ®¶m b¶o n­íc tiÓu 1-2ml/kg/h, tr nh suy thËn t ng th¶i chÊt ®éc. 1-2ml/kg/h, tr nh suy thËn t ng th¶i chÊt ®éc. Bµi niÖu c­ìng bøc kh«ng cã vai trß ???Bµi niÖu c­ìng bøc kh«ng cã vai trß ???

§iÒu trÞ hç trî

Thë «xy: thë «xy liÒu cao lµm t ng tû lÖ tö Thë «xy: thë «xy liÒu cao lµm t ng tû lÖ tö vong. ChØ cho thë «xy khi BN thùc sù thiÕu vong. ChØ cho thë «xy khi BN thùc sù thiÕu «xy (PaO2< 50mmHg hoÆc BN biÓu hiÖn suy «xy (PaO2< 50mmHg hoÆc BN biÓu hiÖn suy h« hÊp nÆng).h« hÊp nÆng).

Víi tr­êng hîp cã thÓ tö vong: gi¶m ®au, chèng Víi tr­êng hîp cã thÓ tö vong: gi¶m ®au, chèng lo l¾ng, ®éng viªn BN, gi¶i thÝch cho gia ®×nh lo l¾ng, ®éng viªn BN, gi¶i thÝch cho gia ®×nh BN: BN: “trung thùc v íi tiªn l­îng nh­ng kh«ng ® nh “trung thùc v íi tiªn l­îng nh­ng kh«ng ® nh mÊt hy väng”mÊt hy väng”

§iÒu trÞ triÖu chøng.§iÒu trÞ triÖu chøng. GhÐp phæi: ch­a thµnh c«ng.GhÐp phæi: ch­a thµnh c«ng.

§iÒu trÞ ®Æc hiÖu

Ch­a cã biÖn ph p ®iÒu trÞ ®Æc hiÖu nµo Ch­a cã biÖn ph p ®iÒu trÞ ®Æc hiÖu nµo Ých lîi.Ých lîi.

C c biÖn ph p:C c biÖn ph p: Kh«ng cho thë «xy 1 bªn phæi (chuét).Kh«ng cho thë «xy 1 bªn phæi (chuét). Desferrioxamine.Desferrioxamine. C c chÊt chèng «xy ho vµ ®iÒu hoµ sinh ho C c chÊt chèng «xy ho vµ ®iÒu hoµ sinh ho

kh c: VTM C, E, Niacin, glutathion, selenium, kh c: VTM C, E, Niacin, glutathion, selenium, NAC, NAC, superoxide dismutase, clofibrate.superoxide dismutase, clofibrate.

øc chÕ nhËp paraquat vµo phæi.øc chÕ nhËp paraquat vµo phæi. Kh ng thÓ kh ng paraquat: ®ang nghiªn cøu, Kh ng thÓ kh ng paraquat: ®ang nghiªn cøu,

tèn kÐm.tèn kÐm.

§iÒu trÞ ®Æc hiÖuCyclophosphamide, methylprednisolone:Cyclophosphamide, methylprednisolone: Nghiªn cøu dïng MP + CP ë BN ngé ®éc paraquat trung Nghiªn cøu dïng MP + CP ë BN ngé ®éc paraquat trung

b×nh vµ nÆng:b×nh vµ nÆng: TÊt c¶ BN nhËp viÖn trong vßng 24h, ®­îc läc mu hÊp TÊt c¶ BN nhËp viÖn trong vßng 24h, ®­îc läc mu hÊp

phô, sau ®ã dexamethasone 8mg/lÇn, TM x 3 lÇn/ngµy x phô, sau ®ã dexamethasone 8mg/lÇn, TM x 3 lÇn/ngµy x 14 ngµy.14 ngµy.

Nhãm nghiªn cøu: Nhãm nghiªn cøu: Cyclophophamide 15g/kg/ngµy x 2 ngµy. Pha 200ml Cyclophophamide 15g/kg/ngµy x 2 ngµy. Pha 200ml

G5%, truyÒn TM trong 2h.G5%, truyÒn TM trong 2h. Methylprednisolone 1g/ngµy x 3 ngµy, pha víi G 5%, Methylprednisolone 1g/ngµy x 3 ngµy, pha víi G 5%,

truyÒn TM trong 2h.truyÒn TM trong 2h. KÕt qu¶: tû lÖ tö vong ë ngµy thø 3:KÕt qu¶: tû lÖ tö vong ë ngµy thø 3:

18,2% (nhãm NC) so víi 57,1% (BN cßn l¹i)18,2% (nhãm NC) so víi 57,1% (BN cßn l¹i) T×nh tr¹ng thËn, gan, «xy còng c¶i thiÖn nh­ng chݹ­ T×nh tr¹ng thËn, gan, «xy còng c¶i thiÖn nh­ng chݹ­

kh c nhau vÒ creatinin mu cã ý nghÜa. kh c nhau vÒ creatinin mu cã ý nghÜa.

Ph c ®å ®iÒu trÞ dïng liÒu cao Cyclophosphamide, methylprednisolone:Cyclophosphamide, methylprednisolone: CyclophosphamideCyclophosphamide

15 mg/kg cyclophosphamide in 200 mL of 5% dextrose in 15 mg/kg cyclophosphamide in 200 mL of 5% dextrose in saline by IV infusion over 2 hours each day for 2 days.saline by IV infusion over 2 hours each day for 2 days.

MethylprednisoloneMethylprednisolone15 mg/kg methylprednisolone in 200 mL of 5% dextrose in 15 mg/kg methylprednisolone in 200 mL of 5% dextrose in saline by IV infusion over 2 hours each day for 3 days. (cã saline by IV infusion over 2 hours each day for 3 days. (cã thÓ liÒu cao h¬n).thÓ liÒu cao h¬n).

DexamethasoneDexamethasone8 to 10 mg dexamethasone IV 8 hourly for 14 days8 to 10 mg dexamethasone IV 8 hourly for 14 days

- :N acetylcys te in- :N acetylcys te in 150 mg/kg N-acetylcysteine in 200 mL 5% dextrose in 150 mg/kg N-acetylcysteine in 200 mL 5% dextrose in

water infused IV over 15 minuteswater infused IV over 15 minutesContinued infusion 300 mg/kg N-acetylcysteine in 1,000 Continued infusion 300 mg/kg N-acetylcysteine in 1,000 mL 5% dextrose in water infused IV over 24 hoursmL 5% dextrose in water infused IV over 24 hours

Di chøng

Ngé ®éc HC trõ cá BHs th­êng tö vong. Ngé ®éc HC trõ cá BHs th­êng tö vong. NÕu khái th× phôc håi hoµn toµn.NÕu khái th× phôc håi hoµn toµn.

ThÓ trung b×nh, nhÑ: tö vong sau uèng ThÓ trung b×nh, nhÑ: tö vong sau uèng 20-30 ngµy, cã thÓ 102 ngµy.20-30 ngµy, cã thÓ 102 ngµy.

Ng­êi sèng sãt: x¬ phæi, cc t c dông l©u Ng­êi sèng sãt: x¬ phæi, cc t c dông l©u dµI ch­a ®­îc ®¸nh gi¸ ®ñ. dµI ch­a ®­îc ®¸nh gi¸ ®ñ.

Chlormequat D¹ng dd 11,8% (Cycocel), b¶o vÖ hå tiªu, ngò cèc.D¹ng dd 11,8% (Cycocel), b¶o vÖ hå tiªu, ngò cèc. TriÖu chøng ngé ®éc: kÝch øng n/m, t ng tiÕt n­íc TriÖu chøng ngé ®éc: kÝch øng n/m, t ng tiÕt n­íc

bät, co ®ång tö, nhÞp chËm, lo¹n nhÞp thÊt, ngõng bät, co ®ång tö, nhÞp chËm, lo¹n nhÞp thÊt, ngõng tim, phï phæi.tim, phï phæi.

Kh«ng ph¶i lµ chÊt øc chÕ ChE.Kh«ng ph¶i lµ chÊt øc chÕ ChE. §iÒu trÞ: lo¹i bá chÊt ®éc qua ®­êng tiªu ho , than §iÒu trÞ: lo¹i bá chÊt ®éc qua ®­êng tiªu ho , than

ho¹t, ®iÒu trÞ triÖu chøng, tr nh dïng atropine. ho¹t, ®iÒu trÞ triÖu chøng, tr nh dïng atropine.

MorphamquatMorphamquat §­îc dïng Ýt h¬n, chØ ë Anh.§­îc dïng Ýt h¬n, chØ ë Anh. Trªn chuét thÊy tæn th­¬ng thËn, ch­a cã th«ng tin Trªn chuét thÊy tæn th­¬ng thËn, ch­a cã th«ng tin

ngé ®éc trªn ng­êi.ngé ®éc trªn ng­êi. §iÒu trÞ: khuyÕn cao t­¬ng tù paraquat.§iÒu trÞ: khuyÕn cao t­¬ng tù paraquat.

Th­ tr¶ lêi tõ mét gi o s­ óc khi ®­îc hái

““Unfortunately there is nothing else for you to doUnfortunately there is nothing else for you to do..  I have   I have had a 27 year old die last week from paraquat after had a 27 year old die last week from paraquat after aggressive haemofiltration was started within 9 hours of the aggressive haemofiltration was started within 9 hours of the ingestion and continued until he died on day 7 from ingestion and continued until he died on day 7 from respiratory, liver and renal failure.  He took an estimated respiratory, liver and renal failure.  He took an estimated 30mg/kg of paraquat.30mg/kg of paraquat.

                I have looked at your scans and consulted with my I have looked at your scans and consulted with my radiologist.  Your interpretation is accurate, the patient has radiologist.  Your interpretation is accurate, the patient has bilateral pneumothoraces, pneumonediatinum, bilateral basal bilateral pneumothoraces, pneumonediatinum, bilateral basal consolidation and a "glass appearance" which is either consolidation and a "glass appearance" which is either pulmonary fluid or early fibrosis - I think it is probably fibrosis.pulmonary fluid or early fibrosis - I think it is probably fibrosis.

                I would continue NAC (not proven to be of benefit in this I would continue NAC (not proven to be of benefit in this situation) and dialysis for renal support and mechanical situation) and dialysis for renal support and mechanical ventilation.  ventilation.  There is NO other treatment in any other part There is NO other treatment in any other part of the world that will change your patient's outcomeof the world that will change your patient's outcome.  I .  I think that she will not survive and die from progressive lung think that she will not survive and die from progressive lung failure”.failure”.

        

VÊn ®Ò ®Æt ra

ChChÈn ®o n vμ xö trÝ rĘt nhanh chãng.Èn ®o n vμ xö trÝ rĘt nhanh chãng. Lo i trõ chĘt ®éc nhanh.¹Lo i trõ chĘt ®éc nhanh.¹ Bμi niÖu, thËn nh©n t o, läc m u hĘp phô: ???¹Bμi niÖu, thËn nh©n t o, läc m u hĘp phô: ???¹ Methylprednisolon + cyclophosphamide.Methylprednisolon + cyclophosphamide. BiÖn ph p giam tû lÖ ngé ®éc: ???BiÖn ph p giam tû lÖ ngé ®éc: ???