ngu van 7 hki 2012- 2013 đã sửa nguyễn thị hoà

Trêng: THCS Đức Long. Gi¸o ¸n : Ng÷ V¨n 7 Tæ : Xã Hội N¨m häc: 2012 - 2013

TuÇn 1: TiÕt 1:Ngµy so¹n: 25/ 8 /2012Ngµy d¹y: 27 /08/2012 V¨n b¶n Cæng trêng më ra

Lý LanA. Môc tiªu cÇn ®¹t:- Kiến thức:

HS cảm nhận và thấm thía những tình cảm thiêng liêng sâu nặng của người mẹ dành cho con, thấy được vai trò của nhà trường đối với xã hội và với mỗi con người.

Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản.- Kỹ năng:

Đọc - hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của một người mẹ.

Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con.

Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm.- Giáo dục:

Bồi dưỡng ý thức học tập tác phẩm văn chương, tình cảm gia đình, lòng kính yêu cha mẹ.

- Trọng tâm:phân tích ChuÈn bÞ:

1. Gi¸o viªn: TLTK, gi¸o ¸n, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc, tµi liÖu vµ ph¬ng tiÖn liªn quan.... 2. Häc sinh: §äc v¨n b¶n; So¹n bµiB tiÕn tr×nh bµi d¹y:1KiÓm tra: (2p) ( GV kiÓm tra vÒ sÜ sè, vë so¹n bµi ) 2Bµi míi: GV: Giíi thiÖu bµ i(1p)

Từ lớp 1 đến lớp 7 các em đã được 7 lần khai trường. Vậy ngày khai trường lần nào làm em nhớ nhất? Ai đưa em đến trường? Em có nhớ đêm hôm trước ngày khai trường ấy, mẹ em đã làm gì và nghĩ gì không? Để hiểu được tâm trạng chung của những bậc làm cha mẹ cụ thể là trước ngày đưa con vào lớp 1. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu văn bản “Cổng trường mở ra”.

Nội dung cụ thể:

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹tHĐ 1: (5’)( GV giíi thiÖu qua vÒ t¸c gi¶)

? B»ng kiÕn thøc ®· häc em h·y cho biÕt v¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo ?? §Æc ®iÓm kiÓu v¨n b¶n ®ã ?

I. T×m hiÓu chung 1.T¸cgi¶: LÝ Lan : Văn bản được in trên báo “yêu trẻ” số 166 ngày 1/9/2000 ở thành phố Hồ Chí Minh.

2.V¨n b¶n: Lµ v¨n b¶n nhËt dông (®Ò cËp nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh quen thuéc, cËp nhËt cã tÝnh chÊt x·

Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 1 -


héi ).HĐ 2: GV hướng dẫn đọc, đọc mẫu(Chú ý chú thích 3,5,6 – từ đồng nghĩa. 1,4,10 – từ Hán Việt )? Từ văn bản đã đọc em hãy nêu tóm tắt đại ý của bài ?(gợi ý : bài văn viết về việc gì)

? Văn bản có thể chia làm mấy phần?? Nội dung từng phần ?

HĐ3 ? Tìm những chi tiết m/tả tâm trạng con trước ngày khai trường ?? Điều đó cho ta thấy tâm trạng con ra sao?? Đối với người mẹ trước đó đó đã chuẩn bị cho con những gì? (về đồ dùng, sức khoẻ, trang phục)? Những việc làm đó nói nên điều gì ?? Qua đó em thấy tâm trạng của người mẹ như thế nào ? Có giống với đứa con của mình không ?? Theo em tại sao người mẹ lại trằn trọc không ngủ ?? Sự lo lắng này giúp em hiểu được điều gì ?? Còn lí do nào khiến người mẹ thao thức không ngủ ?? Chi tiết nào chứng tỏ ngày KT đầu tiên đã để lại dấu ấn trong tâm hồn người mẹ( GV gọi HS đọc đoạn : " Cái ấn tượng ..........bước vào") ? Câu văn nào cho thấy người mẹ nhớ rất rõ ngày đầu tiên đi học ?(GV k.quát: ấn tượng sâu đậm không phai mờ về ngày KT của người mẹ)? Theo em cách thể hiện tâm trạng ở đây có gì đặc biệt? (tâm sự với ai? có nói trực tiếp không?)? Cách viết này có tác dụng gì ?

? Câu nào trong văn bản cho thấy sự

II. Đọc - hiểu văn bản(8p)1. Đọc - chú thích:HS đọc SGK/ 8lưu ý chú thích - Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường đầu tiên của con.2. Bố cục : 4 phần+ Tâm trạng trước ngày KT.+Tâm trạng của mẹ khi nhớ đến ngày đầu tiên đi học.+ Cảm nghĩ ....bên ngoài + ý nghĩ ..... tương lai con . III. Phân tích(15p)1 Tâm trạng của người mẹ .- Tâm trạng con : háo hức giấc ngủ dễ dàng-> coi nhẹ nhàng, thanh thản, vô tư- Người mẹ: chuẩn bị sách vở, quần áo đắp mền mùng cẩn thận

=> Sự yêu thương, quan tâm chu đáo của người mẹ. Tâm trạng hồi hộp, phấp phỏng, thao thức, trằn trọc không ngủ được vì lo lắng

HS thảo luận

-> nhớ lại ngày đầu tiên đi học

- Kỉ niệm xưa trỗi dậy

"Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng, hàng năm cứ vào cuối thu....con đường làng dài và hẹp" - "Mẹ còn nhớ sự nôn nao... bước vào"

-> không tâm sự trực tiếpnhìn con ngủ, như tâm sự với con nhưng để nói với chính mình - ôn lại kỉ niệm cũ => khắc hoạ tâm tư tình cảm một cách sâu sắc, thể hiện được những điều khó nói- "cứ nhắm mắt lại .............hẹp"



chuyển đổi tâm trạng người mẹ 1 cách tự nhiên ?? Qua tìm hiểu tâm trạng của người mẹ em hiểu được điều gì ?( GV khái quát)

? Trong đêm không ngủ người mẹ còn nghĩ tới điều gì ?? Câu văn nào trong đoạn nói về vai trò của nhà trường đối với thế hệ trẻ?? Vai trò đó ntn ?? Em nghĩ gì về câu nói :"đi đi con hãy can đảm lên....."? Đến bây giờ học lớp 7 em hiểu thế giới kì diệu đó ntn ?HĐ 4? Bút pháp nghệ thuật tiêu biểu của văn bản ?? Qua đó em cảm nhận được điều gì ?

=> Bài văn thể hiện tấm lòng yêu thương, tình cảm sâu nặng của người mẹ dành cho con.-> ngày KT ở NhậtHS theo dõi đoạn :"Mẹ nghe nói ................sau này"

2) Vai trò của nhà trường"Ai cũng biết rằng, mỗi sai lầm trong gd.........thế hệ mai sau"=> Nhà trường có vai trò to lớn đối với cuộc đời của mỗi con người và đối với sự phát triển của xã hội.- Nhà trường mang lại tri thức, đạo lí, tình bạn......

IV. Tổng kêt (3p) ) ( GN/ sgk) - NT miêu tả tâm trạng- Tình cảm đẹp đẽ của mẹ con- Vai trò của nhà trường, của gd

HĐ5GV hướng dẫn HS thảo luận câu hỏiGhi lại cảm xúc đáng nhớ nhất trong ngày KT đầu tiên ?

V. Luyện tập:(6p)Bài 1: SGK/ 9Bài 2 :Viết đoạn văn (5 - 10 câu)

HĐ6: Hướng dẫn về nhà(1p)- Đọc bài đọc thêm "trường học" Chuẩn bị bài "mẹ tôi": - Cảm nhận gì về h/ả người mẹ trong bài ?

- Những suy nghĩ của em về lời người cha ? - HSY: Đọc lại VB, học ghi nhớ, nắm chắc chủ đề

TuÇn 1: TiÕt 2:Ngµy so¹n 26 /8/2012Ngµy d¹y: 28 /8/2012 V¨n b¶n : mÑ t«i - Et- m«n- ®« ®¬ A mi- xi -A. Môc tiªu cÇn ®¹t:- KiÕn thøc:

S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Ðt-m«n-®« ®¬ A-mi-xi.



C¸ch gi¸o dôc võa nghiªm kh¾c võa tÕ nhÞ, cã lÝ vµ cã t×nh cña ngêi cha khi con m¾c lçi.

NghÖ thuËt biÓu c¶m trùc tiÕp qua h×nh thøc mét bøc th.- KÜ n¨ng:

§äc - hiÓu mét v¨n b¶n viÕt díi h×nh thøc mét bøc th. Ph©n tÝch mét sè chi tiÕt liªn quan ®Õn h×nh ¶nh ngêi cha (t¸c

gi¶ bøc th) vµ ngêi mÑ nh¾c ®Õn trong bøc th.- Giáo dục: Båi dìng t×nh c¶m gia ®×nh, lßng kÝnh yªu cha mÑ .ChuÈn bÞ: GV: TLTK….. HS: Soạn bài B. tiÕn tr×nh bµi d¹y:1,KiÓm tra bµi cò:( 5p) ? Nh÷ng ®iªï s©u s¾c nhÊt mµ em rót ra ®îc tõ v¨n b¶n "Cæng tr-êng më ra"? ? KT viÖc viÕt ®o¹n v¨n cña HS ?2 Bµi míi:Giíi thiÖu bµi:(1p) Trong cuéc ®êi mçi con ngêi, ngêi mÑ cã mét vÞ trÝ vµ ý nghÜa lín lao, thiªng liªng, cao c¶. Nhng kh«ng ph¶i khi nµo ngêi ta còng ý thøc ®îc ®iÒu ®ã . Dêng nh chØ ®Õn khi lÇm lçi ta míi nhËn ra. V¨n b¶n "MÑ t«i "sÏ cho chóng ta mét bµi häc nh thÕ.

Nội dung cụ thể:Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹tHoạt động 1? Em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶? V¨n b¶n thuéc lo¹i v¨n b¶n g× ?

I. Giíi thiÖu chung (5p)1.T¸cgi¶: Et- m«n- ®« ®¬ A mi- xi (1846- 1908), ngêi ý2.V¨n b¶n: lµ v¨n b¶n nhËt dông, trÝch trong bµi "Nh÷ng tÊm lßng cao c¶"1886.

GV híng dÉn ®äc - ®äc mÉuHoạt động 2:

? V¨n b¶n trªn cã thÓ chia mÊy phÇn ? ? ND chÝnh tõng phÇn ?? Em xóc ®éng nhÊt víi ®o¹n nµo ?

Hoạt động 3

? Trong c¸c ph¬ng thøc sau, ®©u lµ ph¬ng thøc chÝnh ®Ó t¹o lËp v¨n b¶n nµy

II. §äc - hiÓu v¨n b¶n( 12p)1. §äc , chó thÝchHS ®äc SGK - tãm t¾tlu ý chó thÝch 2. Bè côc : 3 phÇn+ Tõ ®Çu ....."mÊt mÑ": H×nh ¶nh ng-êi mÑ+ TiÕp...."t×nh yªu ®ã":Nh÷ng lêi nh¾n nhñ cho con+ Cßn l¹i : Th¸i ®é cña ngêi cha

III. Ph©n tÝch(18p) (1)- KÓ chuyÖn ngêi mÑ ( 2 )- KÓ chuyÖn ngêi con (3)- B'hiÖn t©m tr¹ng ngêi cha-> ngêi mÑ kh«ng trùc tiÕp xuÊt hiÖn



? V¨n b¶n lµ 1 bøc th cña bè göi cho con nhng t¹i sao t/g' l¹i lÊy nhan ®Ò lµ "MÑ t«i" ? C¸ch viÕt nµy cña t/g' cã t¸c dông g× ?? H×nh ¶nh ngêi mÑ hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt nµo ?

? Em c¶m nhËn ®îc phÈm chÊt cao quý nµo cña ngêi mÑ s¸ng lªn tõ ®ã ?

.GV nhÊn m¹nh ®ã còng lµ phÈm chÊt tiªu biÓu cña ngêi mÑ VN ? Ngêi cha nghÜ ntn vÒ sù hçn n¸o cña con ? NhËn xÐt vÒ h×nh ¶nh nµy ? ? Qua ®ã gióp em hiÓu ®îc ®iÒu g× ?? Sù hçn n¸o cña En ri c« cã lµm ®au lßng mÑ kh«ng ?? C©u nãi nµo cña ngêi cha cho thÊy ngêi mÑ cã ý nghÜa lín nhÊt trong cuéc ®êi cña con ?? NÕu lµ b¹n cña En ri c« em sÏ nãi g× víi b¹n Êy ?? Nh÷ng chi tiÕt nµo ghi l¹i lêi nh¾n nhñ cña cha víi En ri c« ?? V× sao ngêi cha nãi : "h/¶ dÞu dµng hån hËu cña mÑ sÏ lµm .......khæ h×nh"? Em hiÓu t¹i sao l¹i lµ t/c' "xÊu hæ, nhôc nh·" ?? Tõ ®ã em nx g× vÒ lêi nh¾n nhñ cña ngêi cha ?? Trong ®o¹n v¨n c©u nµo gi÷ vai trß c©u chuyÓn ?? Em chó ý ®Õn nh÷ng lêi lÏ nµo cña ngêi cha ?? lêi lÏ giäng ®iÖu cña ngêi cha cã g× ®Æc biÖt ?? Ngêi cha mong muèn ®iÒu

nhng lµ tiªu ®iÓm mµ c¸c chi tiÕt, nh©n vËt ®Òu híng vµo-> t¨ng tÝnh kh¸i qu¸t, dÔ béc lé c'xóc .1) H×nh ¶nh ng êi mÑ - thøc suèt ®ªm- lo sî, khãc nøc në khi nghÜ cã thÓ mÊt con - bá 1 n¨m hp, hi sinh tÝnh m¹ng cøu con* T×nh yªu th¬ng con mªnh m«ng, ®øc hi sinh cao c¶ cña ngêi mÑ hiÒn .

- "sù hçn l¸o..... nh mét nh¸t dao ....." -> H×nh ¶nh so s¸nh+ ThÓ hiÖn sù ®au lßng, thÊt väng cña ngêi cha .

- "Trong ®êi ..........con mÊt mÑ"

HS th¶o luËn 2) Nh÷ng lêi nh¾n nhñ cña ng êi cha:- Con kh«ng thÓ sèng thanh th¶n- L¬ng t©m kh«ng yªn tÜnh- H/¶ mÑ...t©m hån con nh khæ h×nh (v× con h ®èn kh«ng xøng ®¸ng)-®¸ng xÊu hæ,nhôc nh· ...t/y th¬ng ®ã(tù hæ thÑn, bÞ ngêi kh¸c coi thg, lªn ¸n* Lêi nh¾n nhñ ch©n thµnh, s©u s¾c mµ thÊm thÝa cña ngêi cha ." ThËt ®¸ng .........."-> c©u chuyÓnHS ®äc ®o¹n cuèi cïng v¨n b¶n 3 )Th¸i ®é cña ng êi cha - Kh«ng ®îc... nãi nÆng víi mÑ - ph¶i xin lçi mÑ- thµ bè kh«ng cã con cßn h¬n...(mong con thµnh thËt hèi lçi)(t/c' yªu con, yªu sù tö tÕ, c¨m ghÐt sù béi b¹c)* Ngêi cha cã th¸i ®é c¬ng quyÕt, døt kho¸t, mÒm máng nhng nghiªm kh¾c tríc nh÷ng sai lÇm cña con .(v× bè gîi l¹i kØ niÖm víi mÑ,....... nh÷ng lêi nãi ch©n t×nh s©u s¾c)



g× ë con qua c©u nãi : "con ph¶i xin lçi ......lßng"? C©u nãi : "bè rÊt yªu con .....béi b¹c"t.hiÖn th¸i ®é t/c' nµo cña ng-êi cha ?? Qua ®ã em thÊy cha En-ri-c« lµ ngêi ntn ?? Em cã ®ång t×nh víi th¸i ®é ®ã kh«ngHoạt động 4:

HS th¶o luËn

* Ghi nhí SGK

IV.Tổng kêt (3p)

Hoạt động 5:

? Tõ vb nµy em c¶m nhËn nh÷ng ®iÒu s©u s¾c nµo cña t/c' con ngêi ?Theo em cã g× ®éc ®¸o trong c¸ch thÓ hiÖn vµ nd v¨n b¶n ?GV híng dÉn HS ®äc vµ chän ®o¹n v¨n nãi râ vai trß to lín cña mÑ .T×m nh÷ng c©u ca dao, bµi h¸t ca ngîi c«ng ¬n, t×nh c¶m cña cha mÑ Hoạt động 6- HSY:

III. LuyÖn tËp(4p)Bµi 1(häc thuéc ®o¹n 2)Bµi 2 (HS liªn hÖ b¶n th©n)Bµi tËp bæ sung (h¸t 1 bµi h¸t vÒ mÑ...)

VI. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p)§äc l¹i v¨n b¶n, n¾m néi dung ý nghÜa- §äc vµ t×m hiÓu 2 vb ®äc thªm- ChuÈn bÞ bµi "Tõ ghÐp " : ? Cã nh÷ng lo¹i tõ ghÐp nµo ?

? §Æc ®iÓm nghÜa cña tõng lo¹i ?



TuÇn 1: TiÕt 3:Ngµy so¹n 28/8 /2012Ngµy d¹y: 30/8 /2012

TiÕng viÖt: tõ ghÐp A. Môc tiªu cÇn ®¹t:- KiÕn thøc:

CÊu t¹o cña tõ ghÐp chÝnh phô, tõ ghÐp ®¼ng lËp. §Æc ®iÓm vÒ nghÜa cña çc tõ ghÐp chÝnh phô vµ ®¼ng lËp.

- KÜ n¨ng: NhËn diÖn çc lo¹i tõ ghÐp Më réng, hÖ thèng ho¸ vèn tõ Sö dông tõ: dïng tõ ghÐp chÝnh phô khi cÇn diÔn ®¹t çi cô thÓ,

dïng tõ ghÐp ®¼ng lËp khi cÇn diÔn ®¹t çi kh¸i qu¸t.- Th¸i ®é: Båi dìng ý thøc häc tËp bé m«n, häc tõ ng÷ TiÕng ViÖt. - Trọng tâm:luyện tập

ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, TLTK, b¶ng phô ghi VD

2. Häc sinh: §äc, so¹n tríc bµi míiB tiÕn tr×nh bµi d¹y:1 KiÓm tra bµi cò: ( 5 p) ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp ? T×m viÕt 5 tõ ghÐp 2, Bµi míi: Giíi thiÖu bµi (1p) ë líp 6 çc em ®· hiÓu ®îc thÕ nµo lµ tõ ghÐp vµ biÕt nhËn diÖn tõ ghÐp. Nhng tõ ghÐp cã mÊy lo¹i? NghÜa cña chóng ntn?....Bµi häc h«m nay sÏ cung cÊp cho chóng ta

Vào bài:Hoạt động 1:GV nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ ghÐp Híng dÉn HS xÐt VD/SGK 13 ? Trong 2 tõ ghÐp VD1 tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh, tiÕng nµo lµ tiÕng phô ?(gîi ý : tiÕng nµo kh¸i qu¸t, tiÕng nµo cô thÓ)Hoạt động 2:

? TiÕng phô cã nhiÖm vô g×? NhËn xÐt vÞ trÝ çc tiÕng ? (cho HS nhËn xÐt tõng tõ)

I. Çc lo¹i tõ ghÐp (10p)1. Phân tích mẫu : VD1 VD2bµ / ngo¹i quÇn ¸oC P trÇm bængth¬m / phøcC P- NhËn xÐt: * Çc tõ trªn cã * çc tõ trªn tiÕng chÝnh vµ kh«ng ph©n ratiÕng phô, tiÕng chÝnh,tiÕngTchÝnh ®øng tríc phô, çc tiÕng



? ë VD2 çc tõ ®ã cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô kh«ng ??çc tiÕng cã quan hÖ ntn vÒ mÆt ng÷ ph¸p ?Hoạt động 3:

Hoạt động 4:

? Qua t×m hiÓu VD h·y cho biÕt : cã mÊy lo¹i tõ ghÐp ? Cho VD?

tiÕng phô ®øng b×nh ®¼ng vÒ sau ®Ó bæ sung ý ng÷ ph¸pnghi· cho t' chÝnh+Tõ ghÐp CP +Tõ ghÐp §L

2. Ghi nhí 1: (SGK / 14)

II. NghÜa cña tõ ghÐp (10p)

?So s¸nh nghÜa cña tõ "bµ ngo¹i "víi nghÜa cña tiÕng "bµ" ?? So s¸nh nghÜa cña tõ "th¬m phøc "víi nghÜa cña tiÕng "th¬m" ?? Qua ®ã h·y nhËn xÐt vÒ nghÜa cña tõ ghÐp C-P ?? ë VD2, so s¸nh nghÜa cña tõ ghÐp "quÇn ¸o, trÇm bæng" víi nghÜa cña tõng tiÕng trong mçi tõ ?? Rót ra nhËn xÐt ?? Tõ ®ã em rót ra lÕt luËn g× vÒ tÝnh chÊt nghÜa cña 2 lo¹i tõ ghÐp ?( GV nhÊn m¹nh ý-> më réng :1 sè tõ ghÐp ®¼ng lËp cã tiÕng mê nghÜa chïa chiÒn, ®Êt ®ai ...)

1. XÐt vÝ dô :- bµ ngo¹i -> chØ riªng (ng ®Î ra mÑ)- bµ -> chØ chung (réng h¬n)- th¬m phøc-> chØ riªng (mïi h-¬ng hÊp dÉn bèc lªn m¹nh)- th¬m -> chØ chung (mïi dÔ chÞu)* Tõ ghÐp C- P nghÜa cña tõ ghÐp hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh- quÇn ¸o , trÇm bæng : nghÜa cña tõ réng h¬n nghÜa cña tõng tiÕng -> Tæng hîp nghÜa.* Tõ ghÐp §- L nghÜa cña tõ ghÐp kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña tõng tiÕng 2. Ghi nhí 2 : SGK/ 14

Hoạt động 5:

? §iÒn thªm tiÕng t¹o thµnh tõ ghÐp C-P( GV híng dÉn, lµm mÉu)

Lu ý: Çc tiÕng cã quan hÖ bæ sung nghÜa .

? §iÒn thªm tiÕng t¹o tõ ghÐp §-LLu ý : çc tiÕng cã quan hÖ ng÷ ph¸p b×nh ®¼ng -> GV lµm mÉu

III. LuyÖn tËp :(15p)Bµi 1 (15) XÕp çc tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i :Tõ ghÐp C-P l©u ®êi, xanh ng¾t, ...Tõ ghÐp §-L suy nghÜ, chµi líi, cá c©y,Èm ít,®Çu ®u«iBµi 2 ( 15) bót ch× lµm quen vui taithíc kÎ ¨n b¸m nh¸t ganma rµo tr¾ng xo¸



1 tõ :

? T¹i sao cã thÓ nãi : "mét cuèn s¸ch" "mét cuèn vë " mµ kh«ng thÓ nãi : "mét cuèn s¸ch vë"?

GV híng dÉn HS lµm bµi ? Cã ph¶i mäi thø hoa mµu hång ®Òu gäi lµ "hoa hång" ?? Nãi "çi ¸o dµi ng¾n qu¸"......?

(GV híng dÉn HS kh¸ lµm bµi tËp 6,7)

Bµi 3 (15) HS lªn b¶ng §iÒn thªm tiÕng t¹o tõ ghÐp §-L :nói ®åi ham muèn xinh ®Ñpnói non ham ch¬i xinh t¬iBµi 4 (15)- Cã thÓ nãi ......v× :s¸ch vµ vë ®Òu lµ DT chØ sù vËt tån t¹i ë d¹ng ç thÓ, cã thÓ ®Õm ®îc- Kh«ng thÓ nãi .....v× :"s¸ch vë" lµ tõ ghÐp ®¼ng lËp cã nghÜa tæng hîp chØ chung c¶ lo¹i .Bµi 5 (15, 16)a) kh«ng ph¶i v× :"hoa hång" ®Ó chØ riªng mét lo¹i hoa .b)kh«ng sai v× :"¸o dµi"lµ tõ ghÐp chÝnh phô chØ mét lo¹i ¸o, tiÕng "dµi"ë tõ nµy kh«ng nh»m môc ®Ých chØ tÝnh chÊt sù vËt .c), d) t¬ng tù phÇn b)

Hoạt động 6:IV.Củng cố (3p)

- Có mấy loại từ ghép? Nêu cấu tạo mỗi loại.- Cho 1 số từ ghép đẳng lập, chính phụ mà em đã học qua trong văn bản “Mẹ tôi;

Cổng trường mở ra”.- Hãy cho biết câu ca dao sau có từ ghép nào?“Ai ơi bưng bát cơm đầy.Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”. Từ nào là từ ghép chính phụ, nghĩa của nó như thế nào so với nghĩa chính.

Hoạt động 7:V. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p)

- HSY: Häc bµi, thuéc ghi nhí, ®äc thªm.- Lµm hoµn chØnh çc bµi tËp SGK, SBT- T×m çc tõ ghÐp C-P, §-L cã trong çc v¨n b¶n ®· häc- §äc, chuÈn bÞ bµi "Liªn kÕt trong v¨n b¶n"



TuÇn 1: TiÕt 4:Ngµy so¹n:26/8/2012Ngµy d¹y:31/08/2012

TËp lµm v¨n: Liªn kÕt trong v¨n b¶n A. Môc tiªu cÇn ®¹t:- KiÕn thøc:

Kh¸i niÖm liªn kÕt trong v¨n b¶n Yªu cÇu vÒ liªn kÕt trong v¨n b¶n

- Kü n¨ng: NhËn biÕt vµ ph©n tÝch tÝnh liªn kÕt cña c¸c v¨n b¶n RÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó bíc ®Çu x©y dùng

®îc nh÷ng v¨n b¶n nghÞ cã tÝnh liªn kÕt .- Th¸i ®é: Båi dìng ý thøc häc tËp t¹o lËp v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt chÆt chÏ.- Trọng tâm:lý thuyết

ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, TLTK

Häc sinh: Vë, SGK, SBTB. tiÕn tr×nh bµi d¹y:1 KiÓm tra: GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS2 Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:(1p) Ở lớp 6 các em đã được học về văn bản, vậy em nào nhắc lại văn bản là gì? văn bản có những tính chất nào? Muốn hiểu được một cách cụ thể về văn bản cũng như muốn tạo lập được một văn bản tốt. Chúng ta cần tìm hiểu kĩ về một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản đó là: Tính liên kết trong văn bản.Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹tHoạt động 1: I. Liªn kÕt vµ ph ¬ng tiÖn liªn kÕt

trong v¨n b¶n.



? Qua kiÕn thøc ®· häc ë líp 6 em h·y cho biÕt : V¨n b¶n lµ g× ? §Æc ®iÓm, tÝnh chÊt ?

? Theo em ®äc nh÷ng c©u trªn En ri c« cã thÓ hiÓu ®iÒu ngêi bè muèn nãi cha ? V× sao ?(GV cho HS ®èi chiÕu víi v¨n b¶n)

? VËy ®Ó En ri c« hiÓu ®îc ®iÒu ngêi bè muèn nãi ph¶i cã thªm nh÷ng c©u nµo ?? Qua VD ®ã em h·y cho biÕt muèn ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®îc th× nã ph¶i cã tÝnh chÊt g× ?? Vậy tại sao trong văn bản cần phải có tính liên kết?

? VD trªn cã mÊy c©u ? mçi c©u cã ®ñ ý vµ râ nghÜa hay kh«ng ?

? Néi dung çc c©u ®ã cã thèng nhÊt, g¾n bã chÆt chÏ víi nhau kh«ng ?? Muèn cho çc c©u ®ã liªn kÕt víi nhau cÇn ph¶i cã thªm ®iÒu kiÖn g× ?(GV: nãi çch kh¸c, çc c©u nµy ph¶i ®îc liªn kÕt b»ng f/tiÖn tõ hoÆc c©u)? Tõ 2 VD trªn em h·y cho biÕt: V¨n b¶n cÇn cã tÝnh liªn kÕt kh«ng ? ? Mét v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt ph¶i cã ®iÒu kiÖn g× ? ? Cïng víi ®k Êy çc c©u v¨n ph¶i sö dông ph¬ng tiÖn g× ®Ó liªn kÕt?GV kh¸i qu¸t néi dung c¬ b¶n .

1.TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n: - V¨n b¶n : chuçi lêi nãi hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt cã liªn kÕt m¹ch l¹c, vËn dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó phôc vô môc ®Ých giao tiÕp.a) VÝ dô: HS theo dâi SGK VD 1 a)b) NhËn xÐt : -> cha thÓ hiÓuGi÷a çc c©u cha cã sù l/k(çc sù kiÖn cßn rêi r¹c cha cã sù kÕt nèi)( HS t×m ®äc nh÷ng c©u v¨n ®Ó liªn kÕt trong v¨n b¶n )* Çc c©u v¨n ph¶i cã sù liªn kÕt (tríc hÕt lµ vÒ néi dung ý nghÜa) míi cã thÓ hiÓu ®îc .=>Liên kết là một trong những tính chất quan trọng của văn bản làm cho văn bản trở nên có nghĩa, dễ hiểu.

2.Ph ¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n: a) VÝ dô HS ®äc VD 2b SGK/ 18b) NhËn xÐt+ Néi dung çc c©u cha thèng nhÊt, thiÕu g¾n bã, sù vËt rêi r¹c. (HS ®èi chiÕu víi ®o¹n v¨n trong vb')-> ®Çu c©u 2 cã thªm "cßn b©y giê"c©u3 thay tõ "®øa trÎ" b»ng tõ "con"

+ V¨n b¶n ph¶i cã tÝnh liªn kÕt

+ Néi dung çc c©u ®o¹n ph¶i thèng nhÊt, g¾n bã.

+Liªn kÕt b»ng ph¬ng tiÖn tõ, c©u *.KÕt luËn ( Ghi nhí ) HS ®äc SGK/18 => - Liên kết về nội dung ý nghĩa

- Liên kết về hình thức ngôn



ngữ

Hoạt động 2:

? s¾p xÕp çc c©u v¨n theo thø tù hîp lÝ ®Ó t¹o thµnh 1 ®äan v¨n cã tÝnh liªn kÕt chÆt chÏ ?

? Çc c©u v¨n cã tÝnh liªn kÕt ch-a ? v× sao ?-> gîi ý : xÐt vÒ h×nh thøc, néi dung ?

-> gîi ý :®o¹n v¨n ®Ò cËp tíi mÊy nh©n vËt? Dùa vµo nh÷ng c©u tõ cã s½n s¾p xÕpGV nªu yªu cÇu -> gîi ý

II . LuyÖn tËp (15p)

Bµi 1(18) HS ®äc yªu cÇuGîi ý : thø tù s¾p xÕp : C©u 1- 4- 2- 5- 3 Bµi 2 (19) HS ®äc ®o¹n v¨n-> vÒ h×nh thøc çc c©u v¨n cã vÎ l.k nhng thùc chÊt kh«ng l.kÕt v× chóng kh«ng nãi vÒ cïng 1 néi dung, kh«ng cã 1 d©y t tëng nµo nèi liÒn ý cña çc c©u Bµi 3 (19) HS ®äc yªu cÇu-> ®iÒn lÇn lît : bµ, bµ, ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ lµ Bµi 4 (19) §o¹n v¨n kh«ng chØ cã 2 c©u, c©u thø 3 tiÕp theo ®· nèi kÕt 2 c©u trªn thµnh 1 thÓ thèng nhÊt .

Hoạt động 3:III.củng cố (4p)Tính chất quan trọng nhất của văn bản là gì?

- Để văn bản có tính liên kết người viết cần đảm bảo đủ các điều kiện nào?- Giáo viên có thể chuyển câu chuyện “con rắn và người nuôi rắn” cho phần này.

Sau đó đặt câu hỏi.+ Có phải các nhân vật trong truyện là phương tiện liên kết không? giải thích.+ Các tình tiết trong câu chuyện ấy thế nào?(Cùng hợp thành chủ đề).

Hoạt động 4:IV. híng dÉn vÒ nhµ: (1p)

- HSY: Häc thuéc ghi nhí, lµm BT 5, hoµn chØnh çc bµi tËp- ViÕt 1 ®o¹n v¨n nãi vÒ ngµy khai trêng, chØ râ sù lk sö dông- ChuÈn bÞ bµi "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" :

? §äc, t×m bè côc VB ? ý chÝnh cña mçi phÇn lµ g× ?



TuÇn 2 TiÕt 5

Ngµy so¹n: 30/8/2012 Ngµy d¹y: 3/9/2012 V¨n b¶n

Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ( Kh¸nh Hoµi )

A. Môc tiªu cÇn ®¹t- . KiÕn thøc.

HiÓu ®îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh vµ s©u nÆng cña hai anh em

NghÖ thuËt k/chuyÖn nhá nhÑ, tù nhiªn, xen nhiÒu ®èi tho¹i ch©n thËt, c¶m ®éng.- KÜ n¨ng:

§äc hiÓu v¨n b¶n truyÖn, ®äc diÔn c¶m lêi ®èi tho¹i phï hîp víi t©m tr¹ng cña c¸c nh©n vËt.

KÓ vµ tãm t¾t chuyÖn.- Th¸i ®é:

Båi dìng t×nh yªu gia ®×nh, quý träng t×nh c¶m ruét thÞt. Trau dåi ý thøc häc tËp bé m«n

- Trọng tâm: ChuÈn bÞ

- GV: So¹n gi¸o ¸n. - HS: §äc vµ so¹n bµi míiB. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. KiÓm tra bµi cò(7p)



- Nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh vµ vai trß cña ngêi mÑ qua hai v¨n b¶n: "Cæng trêng më ra" vµ "MÑ t«i"?2 Bµi míi:Giíi thiÖu bµi míi (1p) Trong cuéc sèng, cã nh÷ng nçi ®au ®ín bÊt h¹nh, ®ã lµ khi ta ph¶i vÜnh viÔn mÊt ®i nh÷ng ngêi th©n yªu nhÊt. Nhng còng cã khi ngêi th©n yªu cña chóng ta vÉn cßn mµ gia ®×nh l¹i ph¶i chia l×a, çch biÖt, mçi ngêi mét ph¬ng.

C©u chuyÖn mµ chóng ta s¾p häc ®ã lµ cuéc chia tay cña hai anh em Thµnh, Thuû víi nh÷ng con bóp bª - Mét cuéc chia tay b¾t buéc khi mµ bè mÑ cña hai em kh«ng cßn sèng víi nhau n÷a. §©y lµ truyÖn ng¾n ®îc gi¶i Nh× trong cuéc thi th¬ v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em do viÖn Khoa häc Gi¸o dôc vµ Tæ chøc cøu trî trÎ em R¸t-®a B¸c-nen - Thuþ §iÓn tæ chøc. Chóng ta h·y cïng t×m hiÓu.

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: - GV gäi HS ®äc phÇn chó thÝch * trong SGK.? V¨n b¶n nµy do ai s¸ng t¸c?- HS tr¶ lêi.? Em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm?- HS dùa vµo SGK tr¶ lêi.

I. T×m hiÓu chung(8p)1. T¸c gi¶: Kh¸nh Hoµi2. T¸c PhÈm: §îc trao gi¶i nh× trong cuéc thi th¬-v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em do ViÖn khoa häc gi¸o dôc vµ tæ chøc Cøu trî trÎ em Rat - §a- Bac- Nen - Thôy §iÓn tæ chøc n¨m 1992

Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ®äc hiÓu v¨n b¶n1. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch

- GV HD çch ®äc: Ph©n biÖt râ lêi kÓ, çc ®èi tho¹i, diÔn biÕn t©m lÝ cña nh©n vËt ngêi anh, ngêi em qua çc chÆng chÝnh: ë nhµ, ®Õn líp vµ vÒ nhµ.- GV vµ HS ®äc 1 lÇn toµn v¨n b¶n.* Chó gi¶i: (SGK)? ThÕ nµo lµ dao dÝp, vâ trang, r¸o ho¶nh, « ¨n quan?- HS dùa vµo chó thÝch tr¶ lêi

II. §äc- hiÓu v¨n b¶n:1. §äc - chó thÝch(9p)

a. §äc

b. T×m hiÓu chó thÝch

? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn?- HS tr¶ lêi.? V¨n b¶n nµy ®îc viÕt theo ph-¬ng thøc biÓu ®¹t nµo?

2. Bè côc vµ thÓ lo¹i(4p)a. Bè côc: 3 phÇn- P1: Tõ ®Çu -> bao giê nã còng hiÕu th¶o nh vËy: Cuéc chia bóp bª.- P2: TiÕp -> trïm lªn c¶nh vËt: Cuéc chia tay líp häc- P3: Cßn l¹i: Cuéc chia tay cña hai anh em.



b. ThÓ lo¹i: Tù sù xen lÉn víi biÓu c¶m

? Em h·y tãm t¾t v¨n b¶n mét çch ng¾n gän?- HS tãm t¾t vµ nhËn xÐt.- GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.Gîi ý: Hai anh em Thµnh vµ thuû sinh ra vµ lín lªn trang mét gia ®×nh kh¸ gi¶. C¶ hai rÊt yªu th¬ng nhau. Nhng råi bè mÑ li dÞ, Thµnh vµ Thuû ph¶i chÞu c¶nh chia l×a. MÑ b¾t Thµnh vµ Thuû chia nhau ®å ch¬i. Kh«ng thÓ chÞu næi nçi ®au ®ín, hai anh em ®· khãc vµ nhêng nhau tõng thø ®å ch¬i, ®Æc biÖt lµ hai con bóp bª VÖ SÜ vµ Em Nhá. Th¬ng em, Thµnh ®· dµnh c¶ hai con bóp bª cho em. Thµnh cßn dÉn em ®Õn trêng ®Ó chia tay víi c« gi¸o vµ b¹n bÌ. Khi trë vÒ nhµ, chuÈn bÞ lªn xe theo mÑ, Thuû bçng quyÕt ®Þnh ®Ó l¹i hai con bóp bª cho anh. Thµnh ®· khãc vµ høa víi em sÏ kh«ng bao giê ®Ó hai con bóp bª ngåi çch xa nhau.Ho¹t ®éng 3: ? T¸c phÈm ®îc kÓ theo ng«i thø mÊy? ViÖc lùa chän ng«i kÓ nµy cã t¸c dông g×?- HS tr¶ lêi? T¹i sao truyÖn l¹i cã nhan ®Ò lµ "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª"?? Tªn truyÖn cã lien quan g× ®Õn ý nghÜa cña truyÖn hay kh«ng?- HS th¶o luËn- C©u hái gîi më? Nh÷ng con bóp be gîi cho em suy nghÜ g×?

III . Ph©n tÝch (12p )1. ý nghÜa nhan ®Ò, ng«i kÓ.* Ng«i kÓ: Ng«i thø nhÊt-> Gióp thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vµ t©m tr¹ng nh©n vËt. MÆt kh¸c nã lµm t¨ng thªm tÝnh ch©n thùc cña truyÖn -> søc thuyÕt phôc cao.* Nhan ®Ò- Bóp bª thÓ hiÖn sù hån nhiªn ng©y th¬, trong s¸ng, v« téi.- Nhan ®Ò truyÖn gîi ra mét t×nh huèng buéc ngêi ®äc ph¶i theo dâi -> gãp phÇn thÓ hiÖn ý ®å, t tëng cña t¸c gi¶.- Nh÷ng con bóp bª vèn lµ ®å ch¬i cña trÎ nhá, thêng gîi lªn sù ng©y th¬, hån nhiªn, trong s¸ng, v« téi gièng nh hai anh em Thµnh Thuû kh«ng cã lçi g× thÕ mµ ph¶i chia xa.

? Em hiÓu thÕ nµo vÒ hoµn c¶nh gia ®×nh hai anh em Thµnh, Thuû qua c©u nãi cña ngêi mÑ?? Çch vµo c©u chuyÖn ®ét ngét nh vËy cã ý nghÜa g×?

? Bóp bª cã ý nghÜa nh thÕ nµo trong cuéc sèng cña hai anh em Thµnh vµ Thuû?- HS traû lôøi

2. Cuéc chia bóp bª- §©y lµ c©u chuyÖn c¶m ®éng cña hai anh em chia tay nhau khi ngêi mÑ rêi bá gia ®×nh vÒ bªn ngo¹i sau khi li dÞ.- B¾t ngêi ®äc ng¹c nhiªn vµ muèn theo dâi c¶ c©u chuyÖn ®Ó biÕt nguyªn nh©n. Çch vµo bµi cã tÝnh nªu vÊn ®Ò.- ý nghÜa cña bóp bª:+ Lµ ®å ch¬i th©n thiÕt



? V× sao hai anh em ph¶i chia bóp bª?- HS tr¶ lêi? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt trong truyÖn ®Ó thÊy hai anh em Thµnh vµ Thuû rÊt mùc yªu th¬ng gÇn gòi chia sÎ vµ quan t©m lÉn nhau?- HS t×m dùa vµo SGK ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña hai anh em trong c©u truuyÖn nµy?? Th¸i ®é vµ t©m tr¹ng cña hai anh em khi nghe mÑ giôc chia ®å ch¬i ra?

? Qua ®ã em thÊy t©m tr¹ng cña hai anh em nh thÕ nµo?? T¹i sao çc em l¹i cã th¸i ®é vµ t©m tr¹ng nh thÕ?

? Cuéc chia bóp bª diÔn ra nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi? Lêi nãi vµ viÖc lµm cña Thuû khi thÊy anh chia hai con bóp bª cã g× m©u thuÉn?- HS tr¶ lêi? Theo em cã çch nµo gi¶i quyÕt m©u thuÉn ®ã kh«ng? - HS tr¶ lêi? Theo em ph¶i t¹o ra mét m«i trêng x· héi nh thÕ nµo ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña trÎ em? ( HS béc lé )? KÕt thóc truyÖn Thuû ®· lùa chän çch gi¶i quyÕt nhthÕ nµo? Em cã suy nghÜ g× vÒ çch gi¶i quyÕt Êy?- HS tr¶ lêi

+ Chóng lu«n ë bªn nhau nh Thµnh vµ Thuû.- Bè mÑ chia tay, hai anh em ph¶i xa nhau, bóp bª ph¶i chia theo lÖnh cña mÑ.

- Thuû mang kim chØ ra tËn s©n vËn ®éng …- ChiÒu nµo Thµnh còng ®ãn em …- Hai anh em nhêng ®å ch¬i cho nhau:+ kh«ng ph¶i chia n÷a anh cho em tÊt+ kh«ng em ®Ó l¹i cho anh hÕt …-> T×nh anh em s©u nÆng, ch©n thµnh, t×nh c¶m trong s¸ng, cao ®Ñp, tÊm lßng nh©n hËu, vÞ tha. §au ®ín khi ph¶i chia tay.- Em t«i bÊt gi¸c run lªn bÇn bËt, kinh hoµng ... cÆp m¾t tuyÖt väng ... buån th¨m th¼m, hai bê mi sng mäng lªn v× khãc nhiÒu ... suèt ®ªm em nøc në, tøc tëi.- T«i cø ph¶i c¾n chÆt m«i ®Ó khái bËt lªn tiÕng khãc to, níc m¾t cø tu«n ra nh suèi, ít ®Ém c¶ gèi vµ hai çnh tay ¸o.- > Buån ®au, bÊt lùc, tuyÖt väng.- V× chia ®å ch¬i lµ giê chia tay gi÷a hai anh em ®· ®Õn. Chóng rÊt th¬ng yªu nhau, kh«ng hÒ muèn ph¶i xa nhau nhng kh«ng thÓ sèng cïng nhau n÷a. Chóng kh«ng sao hiÓu næi bè mÑ chóng l¹i bá nhau nh vËy? nhÊt lµ ®èi víi ®øa em, ®iÒu nµy thËt khñng khiÕp. - Thµnh dµnh hÇu hÕt ®å ch¬i cho em- §Æt hai con bóp bª sang hai phÝa- Thuû tru trÐo giËn d÷ "Sao anh ¸c thÕ?"- M©u thuÉn: Em kh«ng muèn chia rÏ hai con bóp bª v× sî chóng ph¶i xa nhau, ph¶i chÞu c¶nh chia l×a nh b©y giê em ®ang ph¶i chÞu. Nhng còng kh«ng muèn nhËn hÕt c¶ hai con v× lo kh«ng ai g¸c ®ªm cho anh ngñ.- Gia ®×nh ®oµn tô.



Ho¹t ®éng 4: ? H×nh ¶nh hai con bóp bª lu«n lu«n ®øng c¹nh nhau mang ý nghÜa g×?

- KÕt thóc truyÖn: Thuû ®Æt con Em Nhá quµng tay con VÖ SÜ.- > Gîi lªn trong lßng ngêi ®äc lßng th-¬ng c¶m mét em g¸i giµu lßng vÞ tha, võa th¬ng anh, th¬ng c¶ nh÷ng con bóp bª. Thµ m×nh chia l×a chø kh«ng ®Ó nh÷ng con bóp bª chia tay, thµ m×nh chÞu thiÖt thßi ®Ó anh lu«n cã con VÖ SÜ g¸c ®em cho anh ngñ. -> Sù chia tay cña hai anh em thËt v« lÝ kh«ng nªn cã.- Th¬ng c¶m xóc ®éng v× t×nh c¶m trong s¸ng vÞ tha cña hai anh em.- Tîng trng cho t×nh anh em bÒn chÆt kh«ng g× chia rÏ ®îc.

IV. Híng dÉn vÒ nhµ.(1p ) - So¹n tiÕp bµi

Ngµy so¹n: 2 /9//2012



Ngµy d¹y 4 /9/2012

TiÕt: 6 V¨n b¶n

Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (TiÕp)A. Môc tiªu cÇn ®¹t

- . KiÕn thøc. HiÓu ®îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh vµ s©u nÆng cña haiA

anh em trong c©u chuyÖn NghÖ thuËt k/chuyÖn nhá nhÑ, tù nhiªn, xen nhiÒu ®èi tho¹i ch©n

thËt, c¶m ®éng.- KÜ n¨ng:

§äc hiÓu v¨n b¶n truyÖn, ®äc diÔn c¶m lêi ®èi tho¹i phï hîp víi t©m tr¹ng cña çc nh©n vËt.- Th¸i ®é:

Båi dìng t×nh yªu gia ®×nh, quý träng t×nh c¶m ruét thÞt. Trau dåi ý thøc häc tËp bé m«n.

- Trọng tâm:phân tích

ChuÈn bÞ - GV: So¹n gi¸o ¸n. - HS : So¹n bµi. B TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng d¹y häc1 KiÓm tra bµi cò: (7p) - Çch kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt cña VB "Cuéc chia tay ... " gièng víi çch kÓ chuyÖn nµo trong çc v¨n b¶n ®· häc? T¸c dông? 2 Bµi míi

Nội dung cụ thể:Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu bµi míi(1p ): Chóng ta ®· phÇn nµo hiÓu vÒ nçi bÊt h¹nh, khæ ®au cña hai anh em Thµnh,Thuû. Cuéc chia tay cña hai anh em cã diÔn ra hay kh«ng? V× sao t¸c gi¶ l¹i ®Æt nhan ®Ò v¨n b¶n lµ "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª"? Chóng ta sÏ tiÕp tôc t×m hiÓu ... Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn

®¹tHo¹t ®éng 2: §äc - hiÓu v¨n b¶n (tiÕpHo¹t ®éng 3: ? T¹i sao khi ®Õn trêng Thuû l¹i bËt khãc thót thÝt?- HS tr¶ lêi? T×m nh÷ng chi tiÕt c¶m ®éng khi bÐ Thuû chia tay víi c« gi¸o vµ çc b¹n? ? GÆp Thuû th¸i ®é cña c« gi¸o vµ çc b¹n nh thÕ nµo?- HS tr¶ lêi

Ph©n tÝch ( 23p)2 Cuéc chia tay líp häc

- Em dõng l¹i m¾t nh×n ®au ®¸u ...nh÷ng c¶nh quen thuéc- Em c¾n chÆt m«i im lÆng ... m¾t ®¨m ®¨m nh×n kh¾p s©n trêng ... bËt khãc thót thÝt ... khãc nøc në- C« gi¸o:+ ¤m chÆt lÊy em + "C« th¬ng em l¾m"



? Khi nghe nãi Thuû kh«ng ®îc ®i häc n÷a th¸i ®éc cña c« gi¸o vµ çc b¹n nh thÕ nµo?? Chi tiÕt nµy cã ý nghÜa nh thÕ nµo? - HS th¶o luËn? Khi ra khái trêng, Thµnh ®· c¶m thÊy nh thÕ nµo?- HS ph¸t hiÖn.? T¹i sao Thµnh l¹i cã c¶m gi¸c nh vËy?- HS tr¶ lêi

- C¶ líp s÷ng sê, mét vµi ngêi b¹n n¾m chÆt tay Thuû- > Sù ®ång c¶m xãt th¬ng, t×nh thÇy trß, b¹n bÌ Êm ¸p trong s¸ng.- C« gi¸o: T¸i mÆt, níc m¾t giµn giôa- Çc b¹n th× mçi lóc khãc mét to h¬n.- > DiÔn t¶ sù ng¹c nhiªn, niÒm th-¬ng xãt, ®ång thêi cßn Èn chøa nçi o¸n ghÐt sù li t¸n gia ®×nh.- Kinh ng¹c khi thÊy mäi viÖc diÔn ra b×nh thêng.- Hai anh em Thµnh ph¶i chÞu ®ùng sù mÊt m¸t vµ ®æ vì qu¸ lín. Trong lßng em nh ®ang cã d«ng b·o v× s¾p ph¶i chia l×a víi ®øa em g¸i ngoan, c¶ trêi ®Êt nh sôp ®æ xuèng trong em. ThÕ mµ bªn ngoµi, mäi viÖc ®Òu vÉn rÊt b×nh thêng, c¶nh vËt vÉn rÊt ®Ñp, cuéc ®êi vÉn b×nh yªn...-> §©y lµ mét diÔn biÕn t©m lÝ ®îc t¸c gi¶ miªu t¶ rÊt chÝnh x¸c. Nã lµm t¨ng thªm nçi buån s©u th¼m, tr¹ng th¸i thÊt väng, b¬ v¬ cña nh©n vËt trong truyÖn.

? T×m nh÷ng chi tiÕt c¶m ®éng miªu t¶ cuéc chia tay?(Chän vµ vÏ tranh)

? C©u chuyÖn cã mÊy cuéc chia tay? Cuéc chia tay nµo lµm em c¶m ®éng nhÊt, v× sao?(Thùc chÊt, truyÖn cã nhiÒu cuéc chia tay)

? T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng ®Æt tªn truyÖn lµ "Cuéc chia tay cña hai anh em" mµ l¹i lµ "cña nh÷ng con bóp bª"? Thêi gian kÓ trong truyÖn lµ buæi s¸ng h«m chia tay. ViÖc

3. Cuéc chia tay cña hai anh em

- Thuû nh ngêi mÊt hån, mÆt t¸i xanh nh tµu l¸.- Em khãc nøc lªn ... t«i khãc nÊc lªn- Em dÆn anh bao giê ¸o anh r¸ch ... em v¸ cho- Lóc ®Çu em ®· chia bóp bª sau ®ã l¹i ®a c¶ cho anh.- Anh nh×n m·i theo bãng em nhá liªu xiªu ... vÒ quª+ Cuéc chia tay gi÷a bè vµ mÑ (§©y lµ cuéc chia tay kh«ng ®îc miªu t¶ trùc tiÕp nhng ®ãng vai trß ®Çu mèi dÉn ®Õn tÊt c¶ çc cuéc chia tay kh¸c)+ Cuéc chia tay cña çc ®å ch¬i cña hai anh em.+ Cuéc chia tay gi÷a c« gi¸o, çc b¹n vµ bÐ Thuû



chän thêi gian ng¾n nh vËy cã ý nghÜa g×?

+ Cuéc chia tay gi÷a hai anh emBa cuéc chia tay sau ®Òu rÊt c¶m ®éng, ®Çy lu luyÕn, ®Çm ®×a níc m¾t, ®au ®ín vµ rÊt ®¸ng th¬ng. Cuéc chia tay gi÷a hai anh em ®Æc biÖt c¶m ®éng. Cuéc chia tay gi÷a c« gi¸o, çc b¹n vµ bÐ Thuû cã t.dông lµm t¨ng thªm sù c¶m ®éng ®ã- Nhan ®Ò cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn néi dung truyÖn: bóp bª vèn lµ ®å ch¬i cña trÎ nhá, thêng gîi sù ngé nghÜnh, v« t trong s¸ng. Hai anh em Thµnh, Thuû còng vËy - trong s¸ng, v« téi, vËy mµ chóng ph¶i chia tay. Thùc tÕ, nh÷ng con bóp bª kh«ng ph¶i chia tay- §©y chØ lµ mét çch t¹o t×nh huèng bÊt ngê, hÊp dÉn.- Thêi gian ng¾n ngñi ®· nh dån nÐn çc sù kiÖn ngµy cuèi cïng hai anh em ®îc ë bªn nhau. Kh«ng chØ lµm næi râ t×nh yªu th¬ng g¾n bã mµ nã cßn kh¾c s©u ®îc t×nh c¶nh ®au xãt, v« lÝ buéc ph¶i chia l×a cña chóng.

H.®éng 4: Híng dÉn tæng kế t( 6p) IV tổng kết? NÐt ®Æc s¾c cña nghÖ thuËt kÓ chuyÖn? - HS rót ra kÕt luËn

? Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn?

HS ®äc Ghi nhí

a - NghÖ thuËt:- KÓ xen miªu t¶ vµ biÓu c¶m.- §èi tho¹i linh ho¹t- Ng«i thø nhÊt mang tÝnh x¸c thùc, g©y xóc ®éngb - Néi dung: SGK- Vai trß quan träng cña gia ®×nh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña tuæi th¬. Vai trß cña cha mÑ ®èi víi con çi, ®¶m b¶o quyÒn sèng h¹nh phóc cña trÎ em.* Ghi nhí: SGK

V Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Häc kÜ bµi. Gi¶i çc bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi:"Bè côc trong v¨n b¶n"----------------------------------------------------------------------------



Ngaú so¹n: 5/9/2012 Ngµy d¹y: 07/9/2012 TiÕt 7

Bè côc trong v¨n b¶nA. Môc tiªu cÇn ®¹t

- KiÕn thøc: HiÓu tÇm quan träng vµ yªu cÇu cña bè côc trong v¨n b¶n, trªn c¬

së ®ã cã ý thøc x©y dùng bè côc khi t¹o lËp v¨n b¶n. Bíc ®Çu x©y dùng ®îc nh÷ng bè côc rµnh m¹ch, hîp lÝ cho c¸c bµi

lµm.- KÜ n¨ng:

Nhận biết phân tích bố cuc trong văn bảnRÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó bíc ®Çu x©y dùng ®îc bè côc, lµm më bµi, th©n bµi, kÕt bµi ®óng híng vµ cã hiÖu qu¶ h¬n .

- Giáo dục: Båi dìng ý thøc häc tËp t¹o lËp v¨n b¶n cã tÝnh liªn kÕt chÆt chÏ.

- Trọng tâm:luyện tập ChuÈn bÞ

- GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô, TLTK- HS : §äc, so¹n tríc bµi theo híng dÉn

B TiÕn tr×nh bµi d¹y d¹y:1. KiÓm tra bµi cò(:5p)

? ThÕ nµo lµ liªn kÕt trong v¨n b¶n? Ph¬ng tiÖn liªn kÕt trong v¨n b¶n gåm nh÷ng g×?

2. Bµi míi Ho¹t ®éng 1:I. Giíi thiÖu bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t

Häat ®éng 2: Híng dÉn t×m hiÓu bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc v¨n b¶n1. Bè côc cña v¨n b¶n (13p)? Muèn viÕt mét l¸ ®¬n xin vµo ®éi em ph¶i viÕt n÷ng néi dung g×? Tr×nh tù nhthÕ nµo?

+ Néi dung (B¶ng phô)- Quèc hiÖu, tiªu ng÷- Tªn ®¬n- N¬i göi ®¬n



- HS suy nghÜ tr¶ lêi.

? NÕu ®¶o trËt tù trªn em thÊy nh thÕ nµo? LiÖu l¸ ®¬n cã ®îc chÊp nhËn kh«ng?- HS suy nghÜ tr¶ lêi.

? VËy bè côc trong v¨n b¶n lµ g×?- HS suy nghÜ tr¶ lêi.

- Ngêi lµm ®¬n- LÝ do göi ®¬n- Lêi høa- Lêi c¶m ¬n- Ký tªn+ Khi ®¶o trËt tù l¸ ®¬n sÏ khã ®îc chÊp nhËn v× kh«ng ®¶m b¶o tr×nh tù vµ tr×nh bµy ®óng sù viÖc-> Khi t¹o v¨n b¶n, viÖc s¾p xÕp trËt tù sù viÖc cÇn ph¶i tu©n thñ theo mét tr×nh tù hîp lÝ ®Ó t¹o ra tÝnh liªn kÕt trong v¨n b¶n+ Bè côc trong v¨n b¶n lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp çc phÇn, çc ®o¹n theo tr×nh tù, mét hÖ thèng rµnh m¹ch hîp lÝ. Bè côc trong v¨n b¶n lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt ph¶i cã khi x©y dùng v¨n b¶n* Ghi nhí: SGK-30

- Gäi HS ®äc VD (SGK-29)

? Hai c©u truyÖn trªn ®· cã bè côc cha?- HS suy nghÜ tr¶ lêi? Mçi v¨n b¶n trong vÝ dô gåm mÊy ®o¹n? ý cña ®o¹n nµy cã ph©n biÖt ®îc víi ý cña ®o¹n kia kh«ng?- HS suy nghÜ tr¶ lêi

? §iÒu ®ã lµm ¶nh hëng ®Õn néi dung v¨n b¶n nh thÕ nµo?- HS th¶o luËn tr¶ lêi? Theo em cÇn ph¶i söa nhthÕ nµo?- HS söa

? §Ó cho bè côc rµnh m¹ch vµ hîp lÝ cÇn ph¶i cã ®iÒu kiÖn nµo?

2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶na. VÝ dô: SGKb. NhËn xÐt- Hai v¨n b¶n cha cã bè côc, çc ý trong v¨n b¶n s¾p xÕp lén xén

- Mçi v¨n b¶n trong vÝ dô cã hai ®o¹n (trong nguyªn b¶n SGK NV6 cã ba ®o¹n ). ý cña ®o¹n nµy kh«ng ph©n biÖt ®ùc víi ý cña ®o¹n kia.-> Çch kÓ chuyÖn rêm rµ, thiÕu tÝnh thèng nhÊt lµm cho ngêi ®äc ngêi nghe thÊy khã hiÓu. Çc chi tiÕt bÞ s¾p xÕp lén xén kh«ng theo tr×nh tù diÔn biÕn cña c©u chuyÖn- Lµm mÊt ®i yÕu tè bÊt ngê, khiÕn cho tiÕng cêi kh«ng thÓ bËt ra-> mÊt ®i ý nghÜa phª ph¸n.+ Söa l¹i- Con Õch trong mét çi giÕng, nã thÊy bÇu trêi chØ b»ng çi vung, nã nghÜ m×nh lµ chóa tÓ- Nã ra khái giÕng, ®i l¹i ghªng ngang vµ bÞ giÉm bÑp- Bá c©u cuèi: tõ ®¸y tr©u trë thµnh b¹n cña nhµ n«ng- Bè côc rµnh m¹ch vµ hîp lÝ:



- HS tr¶ lêi

- HS ®äc ghi nhí

+ Néi dung çc phÇn ®o¹n ph¶i thèng nhÊt, chÆt chÏ. Cã sù ph©n biÖt r¹ch rßi. + Tr×nh tù çc phÇn ®o¹n ph¶i ®îc s¾p xÕp sao cho ®¹t môc ®Ých giao tiÕp.c. KÕt luËn: Ghi nhí SGK-30

II. Çc phÇn cña bè côc(8p)? Bµi v¨n tù sù, miªu t¶ cã mÊy phÇn vµ nhiÖm vô cña tõng phÇn lµ g×?- HS tr¶ lêi

? Cã ph©n biÖt râ rµng nhiÖm vô cña tõng phÇn kh«ng? V× sao?- HS tr¶ lêi? NÕu nãi phÇn Më bµi lµ sù tãm t¾t, rót gän cña Th©n bµi cßn phÇn KÕt bµi ch¼ng qua lµ sù lÆp l¹i cña phÇn Më bµi ®óng hay sai? V× sao?- HS tr¶ lêi? NÕu nãi Më bµi vµ KÕt bµi lµ nh÷ng phÇn kh«ng cÇn thiÕt l¾m. Em cã ®ång ý víi ý kiÕn ®ã kh«ng?- HS tr¶ lêi? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña v¨n b¶n?- HS tr¶ lêi- Gäi HS ®äc ghi nhí? Em hiÓu thÕ nµo vÒ côm tõ "thêng ®îc x©y dùng" trong phÇn ghi nhí?- HS tr¶ lêi- GV: Kh«ng ph¶i v¨n b¶n nµo còng b¾t buéc ph¶i cã ba phÇn.

- Gåm 3 phÇn: + Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ ®èi tîng ®îc kÓ, t¶.+ Th©n bµi: KÓ, t¶ lÇn lît, chi tiÕt ®èi tîng.+ KÕt bµi: Tãm t¾t vÒ ®èi tîng vµ nªu c¶m nghÜ vÒ ®èi tîng.-> Mçi phÇn cã mét ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô riªng biÖt dã ®ã cã thÓ dÔ dµng nhËn ra ®Æc ®iÓm tõng phÇn.- Sai v×: + Më bµi kh«ng nh÷ng th«ng b¸o ®Ò tµi mµ cßn lµm cho ngêi ®äc ®i vµo ®Ò tµi dÔ dµng, tù nhiªn, høng thó, h×nh dung ®îc çc bíc ®i cña bµi v¨n. + KÕt bµi kh«ng nh÷ng kh¸i qu¸t l¹i, nªu c¶m tëng, suy nghÜ mµ cßn ph¶i lµm cho bµi v¨n ®Ó l¹i Ên tîng tèt ®Ñp cho ngêi ®äc. Cã thÕ bè côc míi ®¹t yªu cÇu.

+ V¨n b¶n thêng ®îc x©y dùng theo bè côc ba phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi* KÕt luËn: Ghi nhí SGK-30

Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn luyÖn tËp(15p) III luyÖn tËpBµi tËp 2-SGK-30: HS ®äc yªu cÇu BT2Ghi l¹i bè côc cña truyÖn

Bµi 2:+ MÑ b¶o ph¶i chia ®å ch¬i+ Hai anh em chia ®å ch¬i



"Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª"?- HS suy nghÜ tr¶ lêi NhËn xÐt vÒ bè côc võa t×m ®îc- HS suy nghÜ tr¶ lêi

Bµi tËp 3-30: HS ®äc yªu cÇu BT3- HS xÕp l¹i theo tr×nh tù.

+ Hai anh em ®Õn trêng chia tay thÇy c« vµ b¹n bÌ+ Hai anh em chia tay nhau- Bè côc hîp lý theo tr×nh tù thêi gian diÕn ra sù viÖc, cã më ®Çu cã kÕt thócBµi 3: B¸o ço thµnh tÝch häc cña ç nh©n+ Më bµi:+ Th©n bµi: Thµnh tÝch häc tËp cña b¶n th©n- B¶n th©n ®· häc ë nhµ, ë líp nh thÕ nµo+ KÕt bµi: Chóc ®¹i héi thµnh c«ng

Hoạt động 4:-IV Cñng cè(3p)

1. Nh¾c l¹i bè côc cña v¨n b¶n.2.BT cñng cè: HS chän ý ®óng

? Dßng nµo sau ®©y nãi ®óng kh¸i niÖm bè côc cña mét v¨n b¶n?A. Lµ sù s¾p xÕp çc ý theo mét tr×nh tù hîp lÝ trong mét v¨n

b¶n.B. Lµ tÊt c¶ çc ý ®îc tr×nh bµy trong v¨n b¶n.C. Lµ ý lín, ý bao trïm cña v¨n b¶n.D. Lµ néi dung næi bËt cña v¨n b¶n.

V -Híng dÉn vÒ nhµ(1p)- Lµm bµi tËp 1 SGK-30,31- T×m hiÓu bµi "M¹ch l¹c trong v¨n b¶n.

Ngµy so¹n:5/92012Ngµy d¹y : 7/9/2012

TiÕt 8: M¹ch l¹c trong v¨n b¶n A. Môc tiªu cÇn ®¹t- KiÕn thøc: HS cã nh÷ng hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ:

M¹ch l¹c trong v¨n b¶n vµ sù cÇn thiÕt ph¶i lµm cho v¨n b¶n cã m¹ch l¹c.

§iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó mét v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c.- KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng nãi, viÕt m¹ch l¹c.- Giáo dục: Båi dìng ý thøc häc tËp, t¹o lËp v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c. - Trọng tâm:luyện tậpChuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n, TLTK - HS: Lµm bµi tËp. ®äc vµ tr¶ lêi c©u hái trícB TiÕn tr×nh bµi d¹y:1 KiÓm tra bµi cò (:6p)? Bè côc trong v¨n b¶n cã tÇm quan träng nh thÕ nµo? Nªu nhiÖm vô cña tõng phÇn trong bµi v¨n miªu t¶?? Lµm bµi tËp 3Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 24 -


2 Bµi míi Giíi thiÖu bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t

Hoạt động 1:I . M¹ch l¹c trong v¨n b¶n ( 9p)

? "M¹ch l¹c" lµ tõ H¸n-ViÖt hay thuÇn ViÖt?- HS suy nghÜ tr¶ lêi? Gi¶i thÝch nghÜa cña hai yÕu tè vµ tõ "m¹ch l¹c".- HS gi¶i thÝch.? Em hiÓu "m¹ch l¹c" lµ g×?- HS suy nghÜ tr¶ lêi? "M¹ch l¹c" trong v¨n b¶n cã cÇn thiÕt kh«ng? V× sao?- HS suy nghÜ tr¶ lêi

. 1 M¹ch l¹c trong v¨n b¶n ( - "M¹ch l¹c" lµ tõ H¸n - viÖt

- M¹ch = èng, m¹ch m¸u, hÖ thèngL¹c = nèi-> M¹ch l¹c lµ mét m¹ng líi vÒ ý nghÜa, nèi liÒn çc phÇn çc ®o¹n, çc ý cña v¨n b¶n. trong th¬ v¨n nã cßn ®îc gäi lµ m¹ch v¨n, m¹ch th¬- RÊt cÇn thiÕt bëi v¨n b¶n kh«ng cã tÝnh m¹ch l¹c sÏ rêi r¹c vÒ ý nghÜa, vÒ néi dung gi÷a çc phÇn, çc ®o¹n sÏ t¸ch rêi nhau.- M¹ch l¹c = liªn kÕt

2. Çc ®iÒu kiÖn ®Ó cã mét v¨n b¶n m¹ch l¹c- Gäi HS ®äc phÇn 2.

- Xem l¹i bè côc vµ chi tiÕt cña truyÖn "Cuéc chia tay cña nhng con bóp bª" toµn bé sù kiÖn trong c©u chuyÖn xoay quanh sù viÖc nµo?- HS suy nghÜ tr¶ lêi

? VËy "Sù chia tay'' vµ "nh÷ng con bóp bª" ®ãng vai trß g× trong truyÖn?- HS suy nghÜ tr¶ lêi- Thµnh vµ Thñy cã vai trß nh thÕ nµo trong truyÖn?- HS suy nghÜ tr¶ lêi? Khi ®¶o trËt tù s¾p xÕp ta thÊy nh thÕ nµo?- HS suy nghÜ tr¶ lêi? Theo em ®ã cã ph¶i lµ chñ ®Ò liªn kÕt çc sù viÖc nªu

a. VÝ dô: SGK - 31,32b. NhËn xÐt+ Bè côc- MÑ b¾t hai anh em chia ®å ch¬i- Hai anh em rÊt yªu th¬ng nhau, chuyÖn vÒ hai con bóp bª, hai anh em chia ®å ch¬i- Thµnh ®a Thñy ®Õn trêng chia tay b¹n bÌ vµ c« gi¸o- Hai anh em chia tay nhau. Thñy ®Ó l¹i hai con bóp bª cho Thµnh-> Toµn bé sù viÖc xoay quanh t×nh c¶m vµ cuéc chia tay cña hai anh em

- ChÊt xóc t¸c lµ lÝ do cho cuéc chia tay thùc sù cña hai anh em (Dï 2 con bóp bª kh«ng chia tay nhau). Bóp bª lµ h×nh ¶nh tîng trng cho tuæi th¬ vµ g¾n bã víi tuæi th¬, lµ kØ niÖm cña tuæi th¬

- §ãng vai trß trung t©m, mäi t×nh tiÕt ®Òu xoay quanh hai nh©n vËt nµy.

- Khã hiÓu, kh«ng theo tr×nh tù hîp lý Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 25 -


trªn thµnh mét thÓ thèng nhÊt kh«ng? Cã thÓ xem lµ m¹ch l¹c cña v¨n b¶n ®îc kh«ng?- HS suy nghÜ tr¶ lêi? Çc sù kiÖn ®îc kÓ theo tr×nh tù nµo?? T¹i sao?- HS suy nghÜ tr¶ lêi

? Qua ®ã em hiÓu m¹ch l¹c trong v¨n b¶n lµ g×?- HS suy nghÜ tr¶ lêi

- Gäi HS ®äc phÇn ghi nhí

hoÆc bá qua çc chi tiÕt sÏ lµm cho c©u chuyÖn thiÕu hÊp dÉn.- Mạch lạc chính của văn bản là sự chia tay của Thành và Thuỷ buộc phải chia tay nhưng hai búp bê thì không chia tay.

-> Tình anh em không chia rời.

+ Liªn hÖ thêi gian+ Liªn hÖ t©m lý (nhí l¹i)+ Liªn hÖ kh«ng gian+ Liªn hÖ ý nghÜa- ChuyÖn ®· sö dông thµnh c«ng c¶ 4 mèi liªn kÕt nh trªn nªn cã tÝnh hÊp dÉn* M¹ch l¹c lµ mét tÝnh chÊt rÊt quan träng cña v¨n b¶n. gióp v¨n b¶n dÔ hiÓu, cã ®Çu cã cuèi.* Çc phÇn, çc ®o¹n, çc c©u ph¶i nãi vÒ mét vÊn ®Ò chung xuyªn suèt- Çc phÇn çc ®o¹n trong c©u v¨n ph¶i ®îc s¾p xÕp theo tr×nh tù râ rµng, hîp lý, tríc sau h« øng cho nhau lµm chñ ®Ò liÒn m¹ch vµ gîi ®îc nhiÒu høng thó cho ngêi ®äc ngêi nghec. Ghi nhí: SGK-32

II.LuyÖn tËp (20p)

Bµi tËp 1: (SGK-32) HS ®äc yªu cÇu BT1

- T×m hiÓu tÝnh m¹ch l¹c trong v¨n b¶n "MÑ t«i" cña A-mi-xi?

Bµi 1a. Bè côc v¨n b¶n "MÑ t«i"- En-ri-c« ®äc th cha vµ v« cïng xóc ®éng- En-ri-c« ph¹m lçi víi mÑ vµ cha viÕt th cho En-ri-c«- MÑ hÕt lßng v× En-ri-c«- Bè yªu cÇu ph¶i xin lçi mÑ-> Nh×n vµo bè côc ta thÊy s¾p xÕp cã vÎ cha hîp lý nhng çc phÇn çc ®o¹n l¹i ®îc nèi víi nhau b»ng mét chñ ®Ò xuyªn suèt: Sù ©n hËn cña En-ri-c«b. Bè côc v¨n b¶n cña nhµ v¨n T« Hoµi+ ý tø chñ ®¹o xuyªn suèt v¨n b¶n: S¾c vµng trï phó, ®Çm Êm cña lµng quª vµo mïa ®«ng, gi÷a ngµy mïa.



Bµi tËp 2: (SGK-34) HS ®äc yªu cÇu BT2Trong chuyÖn "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" t¸c gi¶ ®· kh«ng thuËt l¹i nguyªn nh©n cña sù chia tay cña bè mÑ Thµnh vµ Thñy, lµm nhvËy cã tÝnh m¹ch l¹c kh«ng?

- Giíi thiÖu bao qu¸t vÒ s¾c vµng trong thêi gian (mïa ®«ng, gi÷a ngµy mïa) vµ kh«ng gian (lµng quª)- Nh÷ng biÓu hiÖn cña s¾c vµng trong kh«ng gian vµ thêi gian ®ã.- NhËn xÐt, c¶m xóc vÒ mµu vµng.Bµi 2:- V¨n b¶n kh«ng ®i s©u vµo chuyÖn chia tay cña bè mÑ mµ nãi vÒ nh÷ng ®øa trÎ ph¶i chÞu hoµn c¶nh ®au buån, chia li khi bè mÑ li h«n- Kh«ng ®i vµo lÝ do li h«n bëi nã n»m ngoµi chñ ®Ò. ViÖc thuËt l¹i qu¸ tØ mØ nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc chia tay cña ngêi lín cã thÓ lµm cho ý tø chñ ®¹o trªn bÞ ph©n t¸n, kh«ng gi÷ ®îc sù thèng nhÊt, vµ do ®ã lµm mÊt m¹ch l¹c cña c©u chuyÖn.

III Cñng cè (4p) - Thế nào là mạch lạc trong văn bản? - Các điều kiện để văn bản có tính mạch lạc?IV Híng dÉn vÒ nhµ ( 1p) - Häc thuéc ghi nhí - So¹n bµi: Ca dao, d©n ca

+ Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh c¶m gia ®×nh + Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc, con ngêi.----------------------------------------------------------------------

Ngµy so¹n: 9/9/2012 Ngµy d¹y: 13/9/2012: TiÕt 9

CA DAO, DÂN CANHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH

A. Môc tiªu:- Kiến thức: HS hiÓu ®îc kh¸i niÖm ca dao, d©n ca.



N¾m ®îc néi dung ý nghÜa vµ h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu cña ca dao, d©n ca qua nh÷ng bµi ca thuéc chñ ®Ò t×nh c¶m gia ®×nh.Thuéc nh÷ng bµi ca dao trong v¨n b¶n vµ biÕt thªm 1 sè bµi ca dao cïng chñ ®Ò.- Kĩ năng: RÌn kÜ n¨ng ®äc, c¶m thô ca dao d©n ca.Phát hiện và phân tích những hình ảnh so sánh ẩn dụ ,những mô típ quen thuộc- Giáo dục: Båi dìng t×nh c¶m gia ®×nh g¾n .- Trọng tâm: ChuÈn bÞ: + Gi¸o ¸n, TLTK

+ Vë, SGKB TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1 Kiểm tra bài cũ (5p): Câu hỏi: Văn bản “ Cuộc chia tay của những con búp bê” tác giả muốn nói với chúng ta điều gì?Trả lời: Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người nên bảo vệ và giữ gìn.2 Bài mới: Giới thiệu bài:(1p) Mỗi người đều được sinh ra và lớn lên trong chiếc nôi gia đình. Mái ấm gia đình dẫu có đơn sơ đến đâu cũng là nơi nuôi dưỡng suốt cuộc đời ta. Bởi thế tình yêu gia đình như nguồn mạch chảy mãi trong lòng mỗi con người. Bài học này sẽ giúp em cảm nhận rõ hơn điều đó. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cÇn ®¹tHoạt động 1:

I- Tìm hiểu chung: (8p) .Khái niệm ca dao, dân ca:

- Yêu cầu HS đọc chú thích (*) sgk. Thế nào là ca dao, dân ca?GV: Ca dao, dân ca thuộc loại trữ tình phản ánh thế giới tâm hồn của con người.

Hoạt động 2 :-GV hướng dẫn cách đọc: Chú ý nhịp ngắt ở câu dòng 8 chữ (ngắt 2/2/2/2 hoặc 4/4- GV đọc mẫu và yêu cầu HS đọc.-Yêu cầu HS đọc các từ chú thích

dân ca và cả những bài thơ dân gian mang phong cách nghệ thuật chung với lời thơ dân ca.-Dân ca: những sáng tác kết hợp lời và nhạc.

II. §äc-HiÓu v¨n b¶n: (22p)1. Đọc- chú thích:

Hoạt động 3 : 2 Phân tích



Lời của từng bài ca dao là lời của ai, nói về ai? Tại sao em khẳng định như vậy?B1:Lời của mẹ ru con, nói với con, nội dung bài ca dao nói lên điều đó.B2:Lời người con gái lấy chồng xa quê nói với mẹ và quê mẹ; lời ca hướng về mẹ và quê mẹ, không gian “ngõ sau”, “bến sông” thường gắn với tâm trạng người phụ nữ.B3:Lời cháu con nói với ông bà hoặc người thân; đối tượng của nỗi nhớ là ông bà.B4:Có thể là lời của ông bà, cha mẹ, cô bác nói với con cháu hay của anh em ruột thịt nói với nhau; nội dung câu hát nói lên điều đó.- GV yêu cầu HS đọc lại bài 1. Bài ca dao này đã sử dụng biện pháp tu từ nào? Tác dụng của nó? So sánh ->Thấy rõ hơn công lao trời biển của cha mẹ.

* Bài 1:Công cha- như núi…..Nghĩa mẹ- như nước….

Nhận xét của riêng em về hai hình ảnh: “núi ngất trời”, “biển rộng mênh mông”?Gợi: Được miêu tả như thế nào? Xuất hiện ntn trong câu ca dao? Những điều đó có tác dụng gì? Hai hình ảnh được miêu tả bằng những định ngữ chỉ mức độ và được nhắc lại hai lần

- Hai hình ảnh to lớn, cao rộng và vĩnh hằng ấy mới diễn tả công ơn của cha mẹ.

Câu ca dao mang âm điệu gì? ¢m điệu ấy giúp thể hiện điều gì? Lời ru gần gũi, ấm áp, thiêng liêng -> bài ca như lời tâm tình thành kính, sâu lắng.

-Âm điệu lời ru, biện pháp so sánh.

Nhận xét về ngôn ngữ của bài ca dao? Giản dị mà sâu sắc. Tìm những câu ca cũng nói về công cha nghĩa mẹ như bài 1? “Ơn cha nặng lắm … chín tháng cưu mang”. “ Công cha như núi …đạo con”;“Ngày nào em bé … ngày ước ao” Như vậy, tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là gì?

-> Công lao trời biển của cha mẹ đối với con và bổn phận, trách nhiệm của con trước công lao to lớn ấy.



- GV yêu cầu HS đọc bài 4. * Bài4: Tình cảm gì được nói trong bài 4? Tình anh em ruột thịt Tình cảm thân thương ấy được diễn tả như thế nào?Gợi: lần lượt nhận xét cách thể hiện tình cảm đó trong từng câu lục bát? Câu lục bát hai có biện pháp tu từ nào? Tác dụng? Câu 1 : anh em khác với “người xa”, có tới ba chữ cùng. Như vậy anh em là hai nhưng một; Câu 2 : sử dụng b.pháp so sánh, b/hiện sự g/bó thiêng liêng của tình anh em.

- Nghệ thuật so sánh

Bài ca dao muốn nhắc nhở chúng ta điều gì? Anh em phải biết hòa thuận và nương tựa vào nhau. Nội dung bài ca dao 4?Biểu hiện sự gắn bó thiêng liêng của anh em ruột thịt

->Biểu hiện sự gắn bó thiêng liêng của anh em ruột thịt.

III- Tổng kết (3p) Như vậy tình cảm gia đình được đề cập đến trong chùm ca dao này là gì? Tình cảm đối với cha mẹ, ông bà, anh em. Biện pháp nghệ thuật nào là chủ yếu trong 4 bài ca dao?

- Dùng thể thơ lục bát. - Các hình ảnh ẩn dụ, so sánh mộc mạc, quen thuộc gần gũi, dễ hiểu

- Yêu cầu HS đọc ghi nhớ sgk. Ghi nhớ SGK-36 IV- Luyện tập: (8p)- Gọi HS đọc phần đọc thêm. Những bài ca dao ấy cũng nói về tình cảm gì? Qua đây chúng ta có thể nói như thế nào về tình cảm ấy của con người Việt Nam ?Tình cảm gia đình => Tình cảm gia đình là một trong những tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người. Em nào có thể đọc thuộc lòng chùm ca dao vừa học? Trong chùm ca dao ấy,em thích nhất bài nào?Vì sao?V Hướng dẫn về nhà:( 1p)*Bài cũ: - Nắm được nội dung, ý nghĩa từng bài ca dao.



-Học thuộc lòng 4 bài ca dao. -Sưu tầm thêm một số câu ca dao nói về tình cảm gia đình.*Bài mới: Chuẩn bị cho bài:Những câu hát về tình q/hương, đất nước, con người.+ Đọc, trả lời câu hỏi sgk.+Tìm hiểu ý nghĩa từng bài ca dao.-

Ngµy so¹n: 9 /9/2012

Ngµy d¹y : 13 /9/2012

Tiết 10 NHỮNG CÂU HÁTVỀ TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜI

A - MỤC TIÊU: Giúp HS- Kiến thức:: Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao có chủ đề: tình yêu quê hương, đất nước, con người; Thuộc những bài ca dao trong văn bản và biết thêm một số bài thuộc hệ thống của chúng.- Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc, cảm nhận ca dao.Phát hiện và phân tích hình ảnh so sánh ẩn dụ ,những mô típ quen thuổctong các bài ca dao trữ tìnhvề tình yêu quê hương đất nước.



- Giáo dục: Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước, con người.- Trọng tâm:phân tích

CHUẨN BỊ :1/Chuẩn bị của GV: - Nghiên cứu SGK, SGV, STK để nắm được mục tiêu và ND của bài học. - Đọc thêm các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học. Soạn giáo án.2/Chuẩn bị của HS: soạn bài theo yêu cầu hướng dẫn của GV.B. TIếN TRÌNH BÀI DạY:1 Kiểm tra bài cũ (5p):*Câu hỏi: Ca dao, dân ca là gì? Đọc thuộc lòng bốn bài ca dao đã học *Trả lời: Ca dao: lời thơ của dân ca và cả những bài thơ dân gian mang phong cách nghệ thuật chung với lời thơ dân ca; Dân ca:những sáng tác kết hợp lời và nhạc.2 Bài mới: Giới thiệu bài mới (1p). I-li-a Ê-ren-bua đã từng nói: “ Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những cái tầm thường nhất: yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông…”. Quả thật trong mỗi con người chúng ta ai cũng có một tình yêu quê hương tha thiết. Tiết học này ta cùng cảm nhận tất cả những tình cảm ấy qua “ Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người”.

Hoạt động của GV Nội dungHoạt động 1: I.Tìm hiểu chung. (8p)

1.Đọc văn bản: 2.Tìm hiểu chú thích:

- Yêu cầu HS đọc 4 bài ca dao.- Hướng dẫn HS hiểu nghĩa của các chú thích trong bàiHoạt động 2: II. phân tích (22p) Câu hát 1, tác giả dân gian đã gợi ra những địa danh, phong cảnh nào? Em hiểu biết gì về những địa danh, phong cảnh ấy? Em đồng ý với ý kiến nào khi nhận xét về bài 1?(theo câu1-sgk) (b), (c)

* Bài 1:

Vì sao đồng ý với ý kiến (b) ? Những từ ngữ : Ở đâu? Sông nào? Núi nào? Đền nào? Nêu lên sự thắc mắc của chàng trai.Cách xưng hô: Chàng ơi, nàng ơi.Một loạt câu hỏi đòi hỏi người nghe( cô gái) phải trả lời. Có những câu không có dấu chấm hỏi nhưng đòi hỏi người nghe phải giải đáp: Ở đâu năm cửa nàng ơi…, đền nào thiêng nhất xứ Thanh Nêu thêm một số dẫn chứng để minh hoạ cho ý kiến (c) là đúng? a - Anh có biết cỏ ngựa nằm ở cữa ngõ.Kẻ bắn con nây nằm ở cây non.Chàng mà đối được thiếp trao tròn một quan.

- Hình thức hát đối đáp.



-Con cá đối… tiền treo mô mồ.b - Đến đây thiếp mới hỏi chàng.Cây chi hai gốc nửa vàng nửa xanh ?-Nàng hỏi chàng kể rõ ràng.Cầu vồng hai cội nửa vàng nửa xanh.

Những địa danh Năm Cửa ô Hà nội ,sông Lục Đầu,Núi Tản Viên,Đền Sòng Thanh Hoá

Vì sao chàng trai,cô gái lại hỏi đáp về những địa danh với những đặc điểm của chúng như vậy? Thể hiện, chia xẻ sự hiểu biết cũng như niềm tự hào, tình yêu quê hương, đất nước.

->Thể hiện, chia sẻ sự hiểu biết cũng như niềm tự hào, ty đ/với qhđn.

Có nhận xét gì về người hỏi và người đáp? Lịch lãm, tế nhị.- Yêu cầu HS đọc lại bài ca dao 4. * Bài 4: Hai dòng đầu bài 4 có nét đặt biệt gì về từ ngữ. Nó có tác dụng, ý nghĩa gì?

Mỗi dòng thơ 12 tiếng, dòng thơ kéo dài, điệp ngữ, đảo ngữ và đối xứng, so sánh*Cánh đồng không chỉ rộng mà còn đẹp, nhiều sức sống, trù phú.

Cô gái trong dòng cuối bài ca đã được nói đến bằng biện pháp nghệ thuật dao? Cảm nhận của em? So sánh “như chẽn lúa đòng đòng” và “ngọn nắng hồng ban mai” tương đồng ở nét trẻ trung phơi phới và đang xuân. Đó chính nét mảnh mai, duyên thầm và đầy sức sống của cô gái.- Cô gái và cánh đồng lúa có mối liên hệ nào?- Chính bàn tay con người bé nhỏ đó đã làm nên cánh đồng mênh mông. - Làm nên hồn của cảnh ở hai câu thơ đầu.- Bài 4 là lời của ai? Người ấy muốn biểu hiện tình cảm gì?

-> Ngợi ca cánh đồng và vẻ đẹp mảnh mai, duyên thầm và đầy sức sống cùa cô gái. Đó cũng là cách bày tỏ tình cảm của chàng trai.

- Em có biết cách hiểu nào khác về bài ca dao này? Em có đồng ý không? Vì sao?Bài ca là lời cô gái, trước cánh đồng cô nghĩ về thân phận mình…Đó cũng là một cách cảm nhận.*Giảng: Có thể hiểu nhiều cách khác nhau theo những tiếp nhận chủ quan của mỗi người Tuy nhiên bài này được hiểu theo cách (1) là phổ biến hơn. Hoạt động 3: III- Tổng kết (3p)

Tình yêu, lòng tự hào đối với con người và quê hương đất nước, thể hiện qua hình



thức hỏi, đáp; lời mời; lời nhắn gửi.Ghi nhớ (Sgk)

- Tình cảm chung trong 4 bài ca dao này là gì?- Để thể hiện tình cảm đó tác giả đã lựa chọn những hình thức nào?

Hoạt động 4: IV- Luyện tập:(4p)- Gọi HS đọc lại văn bản và đọc phần đọc thêm

V Hướng dẫn về nhà:( 1p ) *Bài cũ: - Nắm được nội dung, ý nghĩa từng bài ca dao. - Học thuộc lòng 4 bài ca dao. - Sưu tầm thêm một số câu ca dao nói về tình yêu quê hương đất nước. - Làm BT 1,2,3,4 Sách BTNV/21,22*Bài mới: Chuẩn bị cho bài: Từ láy. + Xem lại khái niệm Từ láy đã học ở lớp 6 + Đọc, trả lời câu hỏi sgk Ngày soan: 15/9/2012

Ngày d¹y : 17 /9/2012

Tiết 11 TỪ LÁY

A -MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS- Kiến thức:: Khái niệm từ láy;Nắm được cấu tạo của hai loại từ láy; Hiểu được cơ chế tạo nghĩa trong tiếng Việt- Kĩ năng: Phân tích ccấu tạo từ, gtrị tu từ của từ láy;Rèn luyện kĩ năng vận dụng những hiểu biết về cấu tạo và cơ chế tạo nghĩa của từ láy để sử dụng tốtHiểu nghĩa và biết cách sử dụng một số từ láy quen thuộc để tạo gtrị gợi hình, gợi tiếng, biểu cảm, để nói giảm hoặc nhấn mạnh

- Giáo dục: -Giáo dục lòng yêu mến và ham thích tìm hiểu tiếng Việt - Trọng tâm:luyện tập

CHUẨN BỊ :Chuẩn bị của GV: - Nghiên cứu SGK, SGV, STK để nắm được mục tiêu và nội dung của bài học. - Đọc thêm các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học. Giáo án, bảng phụ.Chuẩn bị của HS: bài soạn theo yêu cầu hướng dẫn của GV.B. TIếN TRÌNH BÀI DạY:1/ Kiểm tra bài cũ (5p):Câu hỏi: Trình bày cấu tạo và nghĩa từ ghép chính phụ. Cho ví dụ.



Trả lời: Có tiếng chính, tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau; Có tính chất phân nghĩa. Nghĩa từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa tiếng chính2/ Bài mới: Giới thiệu bài mới (1p). Yêu cầu HS nhắc lại :Thế nào là từ láy?. Trong tiết học này, chúng ta sẽ nắm được cấu tạo của từ láy và từ đó vận dụng những hiểu biết về cấu tạo và cơ chế nghĩa của từ láy để sử dụng tốt từ láy.Hoạt động của GV Néi dung cÇn ®¹tHoạt động 1:

I- Các loại từ láy:(10p) 1,VÝ dô:

- Gọi HS đọc vd 1.-Cặp mắt… thăm thẳm…-Vừa nghe thấy thế … bần bật. Nhận xét gì về đặc điểm âm thanh của từ đăm đăm? Từ láy có hai tiếng giống nhau hoàn toàn về mặt âm thanh, tiếng gốc -> gọi là láy nguyên vẹn tiếng

2, Nhận xét

-đăm đăm->hai tiếng lặphoàn toàn

Tại không nói thẳm thẳm, bật bật mà nói thăm thẳm, bần bật? Hiện tượng biến đổi thanh điệu ở tiếng thứ nhất, do q.luật hòa phối ât; đây thực chất là việc lặp lại tiếng gốc nhưng biến đổi như vậy để xuôi tai hơn. -Đẹp đẹp -> đèm đẹp

-thăm thẳm, bần bật ->tiếng trước biến đổi thanhđiệu hoặc phụ âm cuối

-Nhạt nhạt -> nhàn nhạt. Nhận xét hai từ láy trên Biến đổi âm cuối và cả thanh điệu Các từ láy vừa xét trên là từ láy toàn bộ. Thế nào là từ láy toàn bộ? -Từ láy toàn bộ, các tiếng lặp lại nhau hoàn toàn,cũng có một số trường hợp tiếng đứng trước biến đổi thanh điệu hoặc phụ âm cuối.

=>Từ láy toàn bộ:

Hãy lấy ví dụ từ láy toàn bộ.Tìm vd: đo đỏ, xôm xốp, biêng biếc, trăng trắng, đèm đẹp, nhàn nhạt

VD:đăm đăm, thăm thẳm, đèm đẹp,nhàn nhạt, đo đỏ, xôm xốp, biêng biếc,…

- GV treo bảng phụ có ghi 2 vd:-Tôi mếu máo … liêu xiêu… Chỉ ra tiếng gốc của hai từ láy đó? Tiếng gốc: mếu, xiêu Hai từ mếu máo, liêu xiêu là từ láy bộ phận. Thế nào là từ láy bộ phận?Từ láy bộ phận: Giữa các tiếng có sự giống nhau về ph.âm đầu hoặc phần vầnQua tìm hiểu các bài tập, em cho biết từ

-Mếu máo: giống phụ âm đầu m.- Liêu xiêu giống phần vần iêu.=> Từ láy bộ phận:

2. Ghi nhớ: (SGK/42).



láy có mấy loại?Từng loại có cấu tạo như thế nào?-Gọi HS đọc ghi nhớ

Hoạt động 2: II.Nghĩa của từ láy :(8p)



Nghĩa của các từ láy hả hả ,oa oa, tích tắc, gâu gâu được tạo thành do đặc điểm gì về âm thanh? Tìm thêm một số từ láy khác co nghĩa tạo thành từ sự mô phỏng âm thanh? Xào xạc,rì rào, róc rách,ầm ầm, ào àoTừ các VD trên,em rút ra kết luận gì về nghĩa của từ láy?Nghĩa của từ láy được tạo thành do đ.điểm hoà phối â.thanh giữa các tiếng.Các từ láy lí nhí, li ti, ti hí có điểm chung gì về âm thanh và về nghĩa?Đây là những từ láy bộ phận (giống nhau phần vần)-Âm thanh:có âm lượng nhỏ(i)-Nghĩa:giống nhau đều chỉ sự nhỏ béCác từ láy nhấp nhô,phập phồng, bập bênh có điểm gì chung về âm thanh và nghĩa?Nhấp nhô:khi nhô lên,khi hạ xuống. Phập phồng:khi phồng khi xẹp. Bập bênh:khi chìm khi nổi=>Đây là những từ láy bộ phận có tiếng gốc đứng sau.-Tiếng láy lặp lại phụ âm đầu của tiếng gốc và phần vần của tiếng láy giống nhau -Nghĩa cùng biểu thị một trạng thái vận động.So sánh nghĩa của các từ láymềm mại ,đo đỏ, mờ mờ, tim tím, ầm ầm, ào ào…với nghĩa của các tiếng gốc mềm, đỏ, mờ, tím, ầm, ào?So với mềm thì mềm mại mang sắc thái biểu cảm.-So với đỏ, mờ,tím thì đo đỏ, mờ mờ, tim tím có sắc thái giảm nhẹ.-So với ầm, ào, vang thì ầm ầm, Ào ào, vang vang có sắc thái nhấn mạnh.Như vậy nghĩa của từ láy được tạo thành như thế nào?

1, Ví dụ:2, Nhận xét:-Các từ láy: hả hả, oa oa , tích tắc, gâu gâu nghĩa được tạo thành do sự mô phỏng âm thanh.

-Nghĩa của các từ láy so với tiếng gốc có những sắc thái riêng:+ Từ láy mềm mại,nhanhnhảu, xinh xắn…có sắc thái biểu cảm.+ Từ láy đo đỏ, tim tím,mờ mờ, khe khẽ…có sắc thái giảm nhẹ.+ Từ láy ầm ầm, ào ào,vang vang…có sắc thái nhấn mạnh2. Ghi nhớ:( SGK/42)

Hoạt động 3: III-Luyện tập: (17p)

- Yêu cầu HS đọc lại đoạn “Mẹ tôi… nặng nề thế này”.? Tìm từ láy trong đoạn văn? HS: Làm việc theo nhóm, tìm các từ láy và phân loại:

Bài 1: a- Các từ láy:-Bần bật,thăm thẳm, nức nở, tức tưởi… b-Phân loại:



Bần bật, thăm thẳm, nức nở, tức tưởi, rón rén, lặng lẽ, rực rỡ, chiền chiện, nhảy nhót, chiêm chiếp, ríu ran, nặng nề.? Sắp xếp theo bảng?-Phân loại:+TLTB: bần bật, thăm thẳm, chiêm chiếp +TLBP: nức nở, tức tưởi, rón rén,lặng lẽ, rực rỡ, nhảy nhót, ríu ran, nặng nề.

+TLTB: bần bật, thăm thẳm, chiêm chiếp +TLBP: nức nở, tức tưởi, rón rén,lặng lẽ, rực rỡ, nhảy nhót, ríu ran, nặng nề.

Bài 2: Điền tiếng láy: Thực hiện theo nhóm

GV nhận xét và sửa chữa. Cho 1HS lên bảng điền BT2

Bài 2: Điền tiếng láy:Lấp ló, nho nhỏ, nhứcnhối, khang khác, thâm thấp, chênh chếch, anh ách .

Trao đổi với bạn bên cạnh làm BT4

Bài 4: Đặt câu có từ láy:-Gợi ý HS đặt câu sao cho câu có nghĩ-Mai có dáng người nhỏ nhắn (nhỏ vừa phải,hàm ý khen).-Tính tình của Mai không nhỏ nhặt mà rất cởi mở( nhỏ quá,ngụ ý xem thường)- Tôi đâu nhỏ nhen như cậu tưởng.(hẹp hòi, hay chú ý đến các việc vụn vặt).Bài 5 : Phân biệt từ láy hay từ ghép?-Tất cả các từ này đều là từ ghép (TGĐL).Vì các từ này đều ghép bởi hai tiếng đÒu có nghĩa.Chúng chỉ giống từ láy ở việc lặp phụ âm đầuBài 6: Phân biệt từ láy hay từ ghép:+Chiền là toà nhà giống chùa+Nê là trạng thái no đến khó chịu + Rớt là rơi bất ngờ + Hành là làm=> Các từ trên đều là từ ghép

Bài 3: Chọn từ để điền:+a- Nhẹ nhàng.b-Nhẹ nhõm+a- Xấu xa b- Xấu xí+ a-Tan tành b- Tan tácBài 4: Đặt câu có từ láy:

Bài 5: Phân biệt từ láy hay từ ghép:

Bài 6: Phân biệt từ láy hay từ ghép:

Hoạt động 4: IV,Củng cố.(3p)

- Gọi HS đọc phần đọc thêm sgk –tr.44. Từ láy có mấy loại? Nêu cấu tạo từng loại? Nghĩa của từ láy?Hoạt động 5:V,Hướng dẫn về nhà:( 1p )



*Bài cũ: - Hoàn tất các bài tập vào vở - Nắm chắc đặc điểm 2 loại từ láy *Bài mới: Chuẩn bị cho bài: Quá trình tạo lập văn bản. +Đọc, trả lời câu hỏi sgk +Tìm hiểu các bước tạo lập văn bản.--------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 14/9/2012 Ngày d¹y: 17/9/2012

Tiết 12 QUÁ TRÌNH TẠO LẬP VĂN BẢN

A-MỤC TIÊU:Giúp HS:- Kiến thức:: Nắm được các bước của quá trình tạo lập văn bản, để có thể tập làm văn một cách có phương pháp và có hiệu quả hơn; Củng cố lại những liến thức và kĩ năng đã học về liên kết, về bố cục và mạc lạc trong văn bản.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 39 -


- Kĩ năng:Tạo lập văn bản có liên kết, bố cục và mạc lạc Rèn luyện kĩ năng tạo lập văn bản.- Giáo dục: ý thức tạo lập văn bản một cách tự giác.CHUẨN BỊ :GV: Chuẩn bị hệ thống câu hỏi, tổ chức các hoạt động,bảng phụ.HS: Xem trước nội dung bài học, làm trước phần luyện tập.B. TIếN TRÌNH BÀI DạY:1/ Kiểm tra bài cũ (5p): Câu hỏi: Thế nào là một văn bản có tính mạch lạc? Chỉ ra tính mạch lạc trong một văn bản đã học.

Trả lời: Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề xuyên suốt; được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí, trước sau hô ứng nhau nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc (người nghe).

2/ Bài mới: Giới thiệu bài mới (1p). Các em vừa học về bố cục, liên kết và mạch lạc trong một văn bản để làm gì? Không chỉ để hiểu biết thêm về văn bản mà còn để tạo lập một văn bản đạt yêu cầu.Hoạt động của GV Nội dungHoạt động 1:

I- Các bước tạo lập văn bản: Trong cuộc sống hằng ngày có khi em phải viết thư, phát biểu ý kiến, viết bài tập làm văn. Có điều gì thôi thúc em để hoàn thành những văn bản đó?Bày tỏ tình cảm, thông báo điều gì, thăm hỏi đến người thân, bạn bè. Trình bày ý kiến cùa mình. Giải quyết yêu cầu của đề bài.=> Tạo lập văn bản Để tạo lập những văn bản như vậy người viết phải xác định những vấn đề gì? - Định hướng chính xác rõ 4 vấn đề: +Viết(nói) cho ai?(đối tượng) +Viết để làm gì?(mục đích) +Viết về cái gì?(nội dung ) +Viết như thế nào?(hình thức ,cách thức)

1-Định hướng chính xác: Văn bản viết (nói) cho ai, để làm gì, về cái gì và như thế nào?

Các điều kiện cho bố cục của một văn bản đó là gì? Rành mạch, hợp lí. Như vậy sau khi xác định được 4 vấn đề, thì cần làm những việc gì để viết được một văn bản?

2- Tìm ý và sắp xếp ý để có một bố cục rành mạch, hợp lí, thể hiện đúng định hướng trên.

Chỉ có ý và dàn bài thì đã tạo ra được một văn bản chưa? Vì sao? Chưa. Vì văn bản cần có tính mạch lạc và



liên kết. Việc viết thành văn ấy cần đạt được những yêu cầu gì? Hãy lựa chọn những yêu cầu ấy theo sgk. Tất cả những yêu cầu ấy đều cần thiết Như vậy bước tiếp theo để tạo lập văn bản nữa là gì?

3-Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành những câu, đoạn văn chính xác, trong sáng, có mạch lạc và liên kết chặt chẽ với nhau.

Thực hiện xong bước này, theo em cần phải làm gì?GV: Lưu ý có nhiều HS đã bỏ qua giai đoạn này đó là điều nên tránh.

4-Kiểm tra xem văn bản vừa tạo lập có đạt các yêu cầu đã nêu ở trên chưa và có cần sửa chữa gì không.

Tóm lại quá trình tạo lập văn bản cần có những bước cụ thể nào?Hoạt động 2: II-Luyện tập:

Bài 1:

Bài 2: a- Không chỉ thuật lại công việc học tập và báo cáo thành tích. Điều quan trọng là mình phải từ thực tế ấy rút ra những kinh nghiệm học tập.b- Bạn đã xác định k0 đúng đối tượng giao tiếp, cần trình bày với HS chứ không phải thầy cô.

Bài 1: Hướng dẫn HS làm BT1.Định hướng HS vào 2 câu (c )và(d)

Bài 2:a- Không chỉ thuật lại công việc học tập và báo cáo thành tích. Điều quan trọng là mình phải từ thực tế ấy rút ra những kinh nghiệm học tập. b- Bạn đã xác định không đúng đối tượng giao tiếp, cần trình bày với HS chứ không phải thầy cô.-Người báo cáo đã không xác định được yêu cầu của văn bản là nói về kinh nghiệm học tốt.-Người tạo lập văn bản nói đã không chú ý đến việc mình nói cho ai (người nghe ở đây chính là các bạn dự hội nghị)Thảo luận: Bài tập 3.Yêu cầu HS ghi ra mô hình chung một dàn bài.I…

Bài 3:I. Mở bài: …II. Thân bài: (1) Ý lớn 1:



(a) Ý nhỏ 1: (b) Ý nhỏ 2: (2) Ý lớn 2: (a)… (b)… III. Kết bài: …

Để tạo một văn bản,người tạo lập văn bản cần phải lần lượt thực hiện các bước như thế nào?

Hoạt động 3:III.Hướng dẫn về nhà:( 1’ ) *Bài cũ: - Hoàn tất các bài tập vào vở - Năm chắc các bước tạo lập văn bản *Bài mới: Chuẩn bị cho bài: Những câu hát than thân. +Đọc, trả lời câu hỏi sgk. + Tìm hiểu ý nghĩa từng bài ca dao.

VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 1 ( làm ở nhà )

I. MỤC TIÊU ĐÁNH GIÁ: Giúp HS- Kiến thức:: Ôn tập về cách làm bài văn tự sự.- Kĩ năng: Rèn kĩ năng về cách dùng từ,viết đoạn văn và về liên kết bố cục,mạch lạc trong văn bản vào bài làm của mình. - Giáo dục: Thể hiện tình cảm yêu thương, giúp đỡ bạn bè trong lúc khó khănII. ĐỀ KIỂM TRA: Em và các bạn trong lớp đã giúp đỡ một bạn nghèo vượt khó vươn lên trong học tập. Em hãy kể lại câu chuyện đó.III. ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM: A. Đáp án: 1. Phần mở bài:Giới thiệu việc phát hiện hoàn cảnh khó khăn của bạn. 2. Phần thân bài:a) Kể về bạn và hoàn cảnh khó khăn của gia đình bạn:- Hoàn cảnh bạn khó khăn như thế nào.- Những cố gắng của bạn nhưng khó có thể vượt qua nếu không có sự động viên, giúp đỡ của các bạn. b) Kể lại kế hoạch giúp đỡ bạn:- Những ai tham gia ?- Những việc làm cụ thể : vạch kế hoạch, thực hiện kế hoạch.c) Kể về sự chuyển biến tư tưởng , kết quả học tập của người bạn được giúp, sự đồng tình, ủng hộ của cả lớp, của GVCN và của nhà trường.3. Phần kết bài :- Kể lại kết quả cuối cùng.- Nêu suy nghĩ, tình cảm của mọi người.B.Biểu điểm: -Điểm 9-10: Đạt được các yêu cầu về nội dung, thể loại và tuỳ theo mức độ trong phạm vi yêu cầu đó mà xác định mức điểm chênh lệch.



-Điểm7-8: Nắm được nội dung ,thể loại.Tuy nhiên việc sử dụng từ ngữ đôi chỗ chưa thật hợp lí,sai không quá 5 lỗi chính tả. Điểm 5-6: Viết đúng nội dung,thể loại nhưng còn ở dạng sơ sài,lời văn chưa được trôi chảy nhưng vẫn đảm bảo văn tự sự. -Điểm 3-4: Bài văn còn sơ sài ,tình tiết còn lộn xộn,diễn đạt lủng củng,sai nhiều lỗi chính tả. -Điểm 1-2: Biết cách làm song quá sơ sài, diễn đạt lộn xộn, sai nhiều lỗi. -Điểm 0:Bỏ giấy trắng hoặc viết vài câu vô nghĩa.IV. HƯỚNG DẪN HS CÁCH LÀM BÀI: 1.Nội dung: Kể câu chuyện giúp đỡ bạn vượt khó vươn lên trong học tập 2. Kiểu bài: Tự sự 3.Xây dựng bố cục bài viết: Đảm bảo 3 phần 4.Hình thức bài viết: -Trình bày rõ ràng ,đúng bố cục bài văn. -Tránh sai các lỗi: chính tả, dùng từ ,viết câu,diễn đạt… 5.Yêu cầu thời gian nộp bài: Thø 4, tuÇn 4

Ngµy so¹n: 15/9/2012 Ngµy d¹y: 19/9/2012 TiÕt 13 V¨n b¶n

nh÷ng c©u h¸t than th©n

A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: - Kiến thức::Giúp h/s hiểu được về đời sống người lao động qua các bài hát than thân.Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao thuộc chủ đề than thân; HS thuộc những bài ca dao của chủ đề này.

- Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc, cảm nhận ca dao.Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của n câu hát than thân

- Giáo dục: Giáo dục tình yêu thương nhân đạo.- Trọng tâm:

CHUẨN BỊ:Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 43 -


Chuẩn bị của GV:- Nghiên cứu SGK, SGV, STK để nắm được mục tiêu và ND của bài học.- Đọc thêm các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học. Soạn giáo án.Chuẩn bị của HS: bài soạn theo hướng dẫn của GV.B. TIếN TRÌNH BÀI DạY:1/ Kiểm tra bài cũ (5p):Câu hỏi: - Đọc thuộc lòng 4 bài ca dao về tình yêu quê hương, đất nước, con người. - Đằng sau những lời mời, hỏi đáp, lời nhắn gửi và bức tranh phong cảnh, đó là tình cảm gì? Hãy phân tích để làm sáng tỏ.Trả lời: - HS đọc. - Tình yêu, lòng tự hào đối với con người và quê hương đất nước. HS chứng minh2/ Giảng bài mới:Giới thiệu bài mới (1p). Ca dao, dân ca không chỉ là tiếng hát yêu thương, tình nghĩa trong quan hệ gia đình, là những bài ca ngợi về tình yêu quê hương, đất nước, con người mà bên cạnh đó còn có những tiếng hát than thở cho những mảnh đời cơ cực, cay đắng cũng như tố cáo xã hội phong kiến bằng những hình ảnh, ngôn ngữ sinh động, đa dạng mà các em có thể hiểu được qua tiết học này.

Nội dungHoạt động 1: I- Tìm hiểu chung:

-Hướng dẫn HS đọc: cần đọc giọng tha thiết thể hiện sự thông cảm, yêu thương.Hoạt động 2:GV uốn nắn, sửa chữa và đọc lại-Nêu một vài chú thích yêu cầu HS giải nghĩa

2.Tìm hiểu chú thích:

- Yêu cầu HS đọc lại bài ca dao 2. Bài2: Bài ca dao bắt đầu bằng “thương thay”. Em hiểu từ này như thế nào? Vừa thương vừa đồng cảm, thương cho người và cũng thương cho mình. Tình thương cảm ấy gửi đến đối tượng nào?

Tằm nhả tơ, kiến tìm mồi, hạc mỏi cánh, cuốc kêu

Những hình ảnh đó gợi em liên tưởng đến ai?

Người lao động với nhiều nỗi khổ khác nhau

Đây là cách nói phổ biến trong ca dao, hãy gọi tên?-Hình ảnh ẩn dụ

-Hình ảnh ẩn dụ.

Qua 4 hình ảnh ẩn dụ đó người lao động đã bày tỏ nỗi thương thân như thế nào?

Thương cho thân phận bị bòn rút sức lao động; Thân phận nhỏ nhoi suốt đời xuôi ngược mà vẫn nghèo khó; Cuộc đời phiêu bạt, lận đận và những cố gắng vô vọng của



người lao động trong xã hội cũ; Thận phận thấp cổ bé họng, nỗi đau oan trái không được lẽ công bằng nào soi tỏ.

ÝN của việc lặp lại “thương thay” ? Diễn tả nỗi thương cảm và tô đậm nỗi xót xa cho tình cảnh cay đắng nhiều bề của người lao động trong xã hội cũ; kết nối và mở ra những nỗi thương khác. Nội dung bài ca dao 2 muốn nói lên điều gì?

->Nỗi khổ nhiều bề của người lao động bị áp bức, bóc lột, chịu nhiều oan trái.

- Yêu cầu HS đọc lại bài ca dao 3. Bài 3: Thân phận người phụ nữ đã được so sánh với h.ảnh nào? ÝN của sự so sánh?Trái bần ->Gợi thân phận nghèo hèn hay thân phận chìm nổi, lênh đênh vô định của người phụ nữ trong xã hội pk

-Hình ảnh so sánh.

Qua đó bài Cd 3 muốn nói lên điều gì?Gợi cuộc đời, thân phận bé nhỏ,chìm nổi lênh đênh vô định của người phụ nữ ngày xưa.

->Gợi cuộc đời, thân phận bé nhỏ,chìm nổi lênh đênh vô định của người phụ nữ ngày xưa.

Hãy đọc một số bài ca dao có cụm từ “Thân em”. Những bài ấy thường nói về ai, về điều gì và thường giống nhau như thế nào về nghệ thuật? Thân em như hạt mưa sa; Thân em như tấm lụa đào; Thân em như giếng giữa đàng…Thường nói đến thân phận người phụ nữ; mở đầu bằng thân em và có những hình ảnh, chi tiết s.sánh để nói về người phụ nữHoạt động 3: III- Tổng kêt (3p)

Nghệ thuật và ý nghĩa chính trong 3 bài ca dao?-Dùng những sự vật con vật gần gũi nhỏ bé đáng thương làm hình ảnh biểu tượng, ẩn dụ, so sánh.- Diễn tả cuộc đời, thân phận con người trong xã hội cũ, có ý nghĩa than thân và phản kháng tố cáo xã hội phong kiến. Em hiểu thêm điều gì về đời sống dân tộc ta qua những câu hát than thân trong ca dao, dân ca?-Dân tộc ta chịu nhiều gian lao,vất vả,tâm hồn dân tộc mang nhiều nỗi buồn.-Vượt lên nỗi buồn tủi ấy,dân tộc ta có sức

-Dùng những sự vật con vật gần gũi nhỏ bé đáng thương làm hình ảnh biểu tượng, ẩn dụ, so sánh.- Diễn tả cuộc đời, thân phận con người trong xã hội cũ, có ý nghĩa than thân và phản kháng tố cáo xã hội phong kiến.



sống mãnh liệt-Cần tiếp tục giải phóng cho người phụ nữ để họ có hạnh phúcHoạt động 4: IV- Luyện tập:

Bài 1:-Nội dung: + Cả ba bài đều diễn tả cuộc đời,than phận con người trong xã hội cũ. + Cả ba bài, ngoài ý nghĩa chính là than thân,còn có ý nghĩa phản kháng. -Nghệ thuật: +Cả ba bài đều sử dụng thể thơ lục bát và có âm điệu than thân thương cảm +Cả ba bài đều sử dụng những hình ảnh so sánh hoặc ẩn dụ để diễn tả cuộc đời,thân phận con người ( con cò, con tằm,con kiến,trái bần…) +Đều có nhưng cụm từ mang tính truyền thống( lên thác xuống ghềnh,Thương thay, Thân em,…) và đều có hình thức câu hỏi tu từ.Bài 2:

- Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập 1 phần luỵện tập sgk? Nêu đặc điểm chung về nội dung, nghệ thuệt của 3 bài ca dao??Đọc phần đọc thêm.

Hoạt động 5:V, Hướng dẫn về nhà: (1’) *Bài cũ: - Nắm được nội dung, ý nghĩa từng bài ca dao. - Học thuộc lòng 3 bài ca dao. *Bài mới: Chuẩn bị cho bài: Những câu hát châm biếm. + Đọc, trả lời câu hỏi sgk. + Tìm hiểu ý nghĩa từng bài ca dao.-----------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 17/9/2012

Ngày d¹y: 21/9/2012

Tiết 14 NHỮNG CÂU HÁT CHÂM BIẾM

A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp HS:- Kiến thức::- Ứng sử của tác giả dân gian trước những thói hư tật xấu,và những hủ tục lac hậu -Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao thuộc chủ đề châm biếm. HS thuộc những bài cd của chủ đề này.- Kĩ năng Rèn luyện kĩ năng đọc, cảm nhận ca dao. Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao thuộc chủ đề châm biếm.

- Giáo dục: Giáo dục HS tránh xa những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống.- Trọng tâm:

CHUẨN BỊ :Chuẩn bị của GV: - Nghiên cứu SGK, SGV, STK để nắm được mục tiêu và nội dung của bài học. - Đọc thêm các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học. Soạn giáo ánChuẩn bị của HS: bài soạn theo hướng dẫn của GV.B. TIếN TRÌNH BÀI DạY:1/ Kiểm tra bài cũ (5p):(Câu hỏi:Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 47 -


- Đọc thuộc lòng 4 bài ca dao than thân.- Nêu những đặc điểm chung về nội dung và nghệ thuật các bài ca dao thuộc chủ đề này.2/ Giảng bài mới: Nội dung cảm xúc của ca dao, dân ca rất đa dạng. Ngoài những câu hát yêu thương, tình nghĩa, những câu hát than thân. Ca dao, dân ca còn có nhiều câu hát châm biếm đã thể hiện khá tập trung những đặc sắc nghệ thuật trào lộng dân gian Việt Nam, nhằm phơi bày những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống. Văn bản “Những câu hát châm biếm” cho ta cảm nhận rõ hơn điều đó.Hoạt động của GV Nội dungHoạt động 1: I- Tìm hiểu chung.

1.Đọc văn bản:

- GV hướng dẫn HS đọc: cần nhấn giọng đọc vào những từ ngữ có nội dung phê phán, châm biếm.- GV uốn nắn, sửa chữa và đọc lại- Gọi HS đọc chú thích

2.Tìm hiểu chú thích:

Hoạt động 2: II Tìm hiểu chi tiết: * Bài1:

GV yêu cầu HS đọc lại bài 1. Trong những câu hát than thân, người nông dân mượn hình ảnh “thân cò” để diễn tả điều gì? Cuộc đời và số phận của mình Còn trong bài ca dao này? Chỉ là một hình thức họa vần để bắt vần, vừa để chuẩn bị cho việc giới thiệu nhân vật, hiện tượng này có rất nhiều trong ca dao. Vd: Quả cau nho nhỏ…; Trên trời có đám mây xanh…Bài ca dao là lời nói của ai nói với ai và nói để làm gì?

Bài ca dao là lời nói của Cháu nói với cô yếm đàovề chú để cầu hôn

Giới thiệu về người chú có từ nào được nhắc lại nhiều lần?Người chú hay những gì?

Người chú hay tửu, hay tăm, hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa.

Từ “hay” thường dùng với nghĩa tốt, giỏi, thành thạo. Từ “hay” ở đây có được dùng với nghĩa đó hay không và tác dụng của nó?Người chú giỏi nhưng giỏi những tật xấu, từ hay được nhắc lại 4 lần với ý mỉa mai Giới thiệu để cầu hôn mà lại đưa ra những tật xấu,đó là hình thức nghệ thuật gì? Tác dụng?

-Lặp từ, Nói ngược. Gây cười, làm tăng ý nghĩa mỉa mai.ách nói ngược.



Người chú còn có những tật xấu nào qua hai câu cuối?.

Cái ước ao thể hiện sự lười biếng, người chú xấu ngay cả trong suy nghĩ

Nhận xét về chân dung người chú? Nghiện ngập, lười lao động, thích hưởng thụ. Ý nghĩa bài ca dao này là gì?Châm biếm hạng người nghiện ngập,lười lao động

->Châm biếm hạng người nghiện ngậplười lao động.

- Yêu cầu HS đọc lại bài ca dao 2. *Bài 2: Bài ca dao này nhại lời của ai nói với ai?

Bài ca dao này nhại lời của thầy bói nói với một người phụ nữ.

Lời thầy bói phán về những ND gì? Những chuyện hệ trọng về số phận người đi xem rất quan tâm : giàu – nghèo, cha – mẹ, chồng – con Cách nói của thầy như thế nào? Nói dựa, nói nước đôi. Thầy nói rõ ràng, khẳng định như đinh đóng cột nhưng nói về những sự hiển nhiên nên lời nói trở thành vô nghĩa, ấu trĩ, nực cười. Tác giả đã gây cười cho người đọc vì cách nói dựa, nói nước đôi của thầy bói bằng cách nói ntn ? Nói nước đôi, nói phóng đại.

-Nói nước đôi, nói phóng đại.

Bài ca dao này phê phán hiện tượng nào trong đời sống xã hội? Những người hành nghề và những người mê tín dị đoan.

->Bài ca dao phê phán những người hành nghề và những hiện tượng mê dị đoan đến mù quáng mê muội.

Suy nghĩ của em về hiện tượng này? Không nên mê tín dị đoan, cần được bài trừ

Đọc một số bài ca dao khác có nội dung tương tự? Hòn đất mà biết…. Tử vi xem số cho thầy…Hoạt động 3: III. Tổng kêt (3p) Ghi nhớ SGK-tr.53) Nghệ thuật và nội dung chính trong 2 bài ca dao?Gọi HS đọc ghi nhớ SGK- tr53Hoạt động 4: IV. Luyện tập. Nhận xét về sự giống nhau của 4 bài ca dao em đồng ý với ý kiến nào trong sgk?

Bài1:Ý kiến c.

Những câu hát châm biếm có điểm gì giống với truyện cười dân gian?*Gợi ý: HS xem BT2 trong SBTNV-tr29

Bài2:Tạo cho người đọc trận cười vui thoải mái hoặc giễu cợt những thói hư tật xấu



-Đều có nội dung châm biếm,đối tượng châm biếm.Những nhân vật,đối tượng bị châm biếm đều là những hạng người đáng chê cười về tính cách,bản chất.-Đều sử dụng một số hình thức gây cười.-Đều tạo ra tiếng cưòi cho ngưòi nghe, người đọc.

trong xã hội.

Hoạt động 4:V. Hướng dẫn về nhà:( 1’ ) *Bài cũ: -Nắm được nội dung, ý nghĩa từng bài ca dao. -Học thuộc lòng 4 bài ca dao. *Bài mới: Chuẩn bị cho bài: Đại từ.+ Đọc, trả lời câu hỏi sgk. Ngày soạn: 18/9/2012Ngày d¹y: 21/9/2012 Tiết 15 ĐẠI TỪA.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp HS:- Kiến thức:: -Nắm được thế nào là đại từ. Nắm được các loại đại từ tiếng Việt.- Kĩ năng: -Rèn luện kĩ năng nhận biết và sử dụng đại từ. - Giáo dục: -Ý thức sử dụng đại từ thích hợp trong giao tiếp.- Trọng tâm:CHUẨN BỊ :

Chuẩn bị của GV:- Nghiên cứu SGK,SGV,STK để nắm được mục tiêu và nội dung của bài học.- Đọc thêm các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học.- Giáo án, bảng phụ, bảng thảo luận2/Chuẩn bị của HS: Bài soạn theo yêu cầu hướng dẫn của GV.

B. TIếN TRÌNH BÀI DạY: 1/ Kiểm tra bài cũ (5p):Câu hỏi: Có mấy loại từ láy? Trình bày cấu tạo từng loại? Cho ví dụ. Trả lời: Từ láy toàn bộ: các tiếng lặp lại hoàn toàn, cũng có một số trường hợp tiếng đứng trước biến đổi thanh điệu hoặc phụ âm cuối; Từ láy bộ phận: giữa các tiếng có sự giống nhau về phụ âm đầu hoặc phần vần. 2 /Bài mới: Hãy gọi tên cho sự vật thÇy đang cầm trên tay – Phấn; Gọi tên tính chất của bông hoa – Đỏ; Gọi tên cho hoạt động mà bạn vừa thực hiện – Phát biểu. Như vậy danh từ, động từ, tính từ đã làm tên gọi của sự vật, tính chất, hoạt động. Có một từ loại mà nó không làm tên gọi cho sự vật, tính chất, hoạt động … mà nó trở thành một công cụ để chỉ ra (trỏ) sự vật, tính chất, hoạt động. Tiết học này ta cùng tìm hiểu.Hoạt động của GV Nội dungHoạt động 1: I-Thế nào là đại từ:(12p)

1/ VD :- GV treo bảng phụ có ghi các ví dụ sgk Từ nó trong đoạn a dùng trỏ ai? a) Nó (em tôi)-> người.



(em tôi) -> người. Từ nó trong đoạn b dùng trỏ vật gì? b) Nó (con gà) -> vật Từ thế trong đoạn c trỏ sự việc gì? c) Thế (Chia đồ chơi)-> sự việc Giả sử không có các câu văn trước thì ta có thể biết được những từ đó trỏ vào người, vật và sự việc đó hay không? Vì sao?Không. Người, vật và sự việc là đối tượng được nói đến trong các câu văn trước đó.Như vậy để hiểu được những từ đó trỏ gì thì phải có điều kiện nào đặt ra?Người, sự vật, hoạt động, tính chất đã được nói đến trong một ngữ cảnh. Mục đích sử dụng các từ nó, thế trong 3 ví dụ trên có gì khác so với mục đích sử dụng từ ai trong bài ca dao ? Dùng trong lời nói và dùng để hỏi.

d) Ai ->Dùng trong lời nói và dùng để hỏi.

Các từ như vậy gọi là đại từ .Thế nào là đại từ ?Dùng để trỏ người, sự vật, hoạt động, tính chất…, được nói đến trong những ngữ cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi.- Lấy ví dụ một vài đại từ? Vì sao người ta không tiếp tục gọi tên em tôi ra mà lại phải dùng đến đại từ? (Gợi: người kể là người anh, gọi em gái nó thể hiện điều gì?)GV: hay trong bài ca dao các đại từ thường được sử dụng để phiếm chỉ cho một đối tượng để tạo nên cách nói ý nhị, kín đáo mà sâu sắc. Đó là cái hay cái đẹp của đại từ đem lại

- Tránh lặp lại -Đậm tính chất khách quan trong lời kể của người anh. Nhưng đằng sau cái lạnh lùng, khách quan ấy là tấm tấm lòng vị tha

Các đại từ trong 4 ví dụ a,b,c, e giữ chức vụ ngữ pháp gì? VN Vậy đại từ giữ vai trò gì trong câu?Đại từ có thể làm chủ ngữ , vị ngữ trong câu hay phụ ngữ của danh từ, của động từ, của tính từ. Từ tìm hiểu trên,em hiểu thế nào là đại từ? Đại từ giữ vai trò gì trong câu?

Các đại từ trong 4 ví dụ a,b,c, e giữ chức vụ a) Nó: chủ ngữ. b) Nó: phụ ngữ cho danh từ tiếng (định ngữ). c) Thế: phụ ngữ cho động từ . e) Nó: làm

2/Ghi nhớ:( sgk-tr55) Đặt câu có sử dụng đại từ và chỉ ra chức năng ngữ pháp?Hoạt động 2:



II. Các loại đại từ:(12p) 1) Đại từ để trỏ: Dùng để: Từ việc xét các ví dụ trên em thấy có mấy loại đại từ? 2 loại: đại từ để trỏ và đại từ để hỏi. Các đại từ: tôi, tao, tớ, chúng tôi, chúng mày, nó, hắn, họ,… dùng để trỏ gì?

-Trỏ người, sự vật(gọi là đại từ xưng hô )

Các đại từ:bấy,bấy nhiêu trỏ gì? -Trỏ số lượng Các đại từ: đây, đó, kia, ấy, này, nọ, bây giờ, bấy giờ…dùng để trỏ gì? Vị trí sự vật trong không gian, thời gian. Các đại từ: vậy, thế trỏ gì? Hoạt động, tính chất, sự việc.

-Trỏ hoạt động, tính chất, sự việc.

Tóm lại các đại từ để trỏ dùng trỏ gì?

Các đại từ: ai, gì… hỏi về cái gì?

2) Đại từ để hỏi:Dùng để:-Hỏi về người, sự vật

Các đại từ: bao nhiêu, mấy… hỏi về cái gì? -Hỏi về số lượng

Các đại từ: đâu, bao giờ… hỏi về cái gì? Các đại từ: sao, thế nào… hỏi về cái gì? -Hỏi về hoạt động,tính chất sự việc. Vậy đại từ để hỏi dùng như thế nào? Hoạt động 3 :Luyện tập(12p)

BÀI 1 Ý B Nghĩa của đại từ mình trong câu ca dao?Nghĩa của đại từ “mình”: Mình 1: ngôi thứ nhất.Mình 2: ngôi thứ hai. Hãy đặt câu với hai từ mình đó?

BÀI 1 Ý B b) Nghĩa của đại từ “mình”: Mình 1: ngôi thứ nhất.Mình2: ngôi thứ hai

BÀI 3? Mỗi dãy đặt câu cho một từ.

-Ngày mùa, ai cũng đi làm.- Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt,đắng cay…-Bao nhiêu tất đất, tất vàng bấy nhiêu.- Dù sao bạn cũng phải cố gắng

BÀI 3-Đặt câu với các từ:-Ai cũng phải đi học.-Bao nhiêu là bạn tốt.-Dù sao bạn cũng phải cố gắng.

Yêu cầu nhóm thảo luận cho BT 4GV: hướng HS vấn đề xưng hô ứng xử có văn hoá.Hưóng dẫn HS làm BT5, tham khảo BT5-SBTNV/30

* Bài 4

* Bài 5 Hoạt động 4 :Củng cố.(3p)

Em hiểu thế nào là đại từ? Đại từ giữ vai trò gì



trong câu? Có mấy loại đại từ ? Trình bày từng loại ?

III/Hướng dẫn về nhà:( 1’ ) *Bài cũ: -Nắm được khái niệm và các loại đại từ. - Hoàn tất các bài tập vào vở *Bài mới: Chuẩn bị cho bài:Luyện tập tạo lập văn bản.+ Đọc bài tham khảo. + Thực hiện phần chuẩn bị bài ở nhà vào vở soạn.

Ngày soạn: 18 /9/2012 Ngµy d¹y 24/9/2012 Tiết 16

LUYỆN TẬP TẠO LẬP VĂN BẢN

A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:- Kiến thức:: Củng cố những kiến thức có liên quan đến việc tạo lập văn bản và làm quen hơn nữa với các bước của quá trình tạo lập văn bản. HS có thể tạo lập một văn bản tương đối đơn giản, gần gũi với cuộc sống và công việc học tập của các em.- Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng tạo lập văn bản.- Giáo dục:Ý thức tạo lập văn bản một cách tự giác.- Trọng tâm:luyện tậpCHUẨN BỊ :Chuẩn bị của GV: Giáo án, bảng phụ.Chuẩn bị của HS: bài soạn,trả lời câu hỏi trong phần gợi ý.B. TIếN TRÌNH BÀI DạY:1/ Kiểm tra bài cũ 2Bài mới Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Sau tiết học tạo lập văn bản, em có thể tạo lập một văn bản tương đối đơn giản, gần gũi với cuộc sống và công việc học tập của các em. Tiết học này sẽ giúp các em luyện tập thêm về việc tạo lập văn bản hoàn chỉnh.Hoạt động của GV Nội dungHoạt động 2: Nhắc lại kiến thức cũ.-Mục tiêu: Củng cố những kiến thức có liên quan đến việc tạo lập văn bản và làm quen hơn nữa với các bước của quá trình tạo lập văn bản.-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ, phân tích, nêu và giải quyết vấn đề.-Thời gian: 3p

I-Ôn kiến thức cũ(10p)



Các bước tạo lập văn bản?- Định hướng chính xác.-Xây dựng một bố cục rành mạch, hợp lí.-Diễn đạt các ý ghi trong bố cục...-Kiểm tra văn bản.

Hoạt động 3 : Thực hành-Mục tiêu:HS có thể tạo lập một văn bản tương đối đơn giản, gần gũi với c/sống và công việc h.tập của các em.-Phương pháp: Vấn đáp, viết bài

II/ Luyện tập (30p)Đề: Thư cho một người bạn để bạn hiểu về đất nước mình.

- Yêu cầu HS đọc lại đề bài. Đề bài trên thuộc kiểu văn bản gì? Những định hướng cho bức thư sẽ viết: Viết về nội dung gì? Tập trung viết về mặt nào?

Viết về đất nước Việt Nam: con người Việt Nam, truyền thống lịch sử, danh lam thắng cảnh…. Viết cho ai? Bất kì một người bạn ở nước ngoài

Viết bức thư nhằm mục đích gì?

Gây tình cảm về đất nước mình và góp phần xây dựng tình hữu nghị.

? Em thử nêu bố cục của một bức thư ?Bố cục của bức thư:-Phần đầu thư.-Nội dung chính bức thư.-Phần cuối thư.

*Bố cục của bức thư:

Dựa vào đề bài em sẽ mở đầu bức thư ntn cho nó tự nhiên ?-Địa điểm, ngày, tháng, năm.-Lời xưng hô.-Lí do viết thư

1/ Phần đầu thư:-Địa điểm, ngày, tháng, năm.-Lời xưng hô.-Lí do viết thư.

Phần chính của bức thư em định viết những gì ?-Hỏi thăm.-Ca ngợi tổ quốc bạn.-Giới thiệu về đất nước mình.

2/ Nội dung chính bức thư:-Hỏi thăm.-Ca ngợi tổ quốc bạn.-Giới thiệu về đất nước mình.

Nếu định viết về cảnh đẹp em định giới thiệu những cảnh gì ?Em giới thiệu cảnh của 3 vùng: +Miền Bắc:Vịnh Hạ Long; Hồ Tây; chùa



Một Cột;… +Miền Trung: sông Hương; núi Ngự; biển Nha Trang… +Miền Nam: sông nước Cửu Long;bến cảng Nhà Rồng;… Phần cuối bức thư có những nội dung nào? -Lời chào, chúc .-Lời mời bạn đến thăm đất nước mình.-Mong tình hữu nghị hai nước khắng khít.- Yêu cầu HS sau khi đã định hướng hãy hoàn tất lại bố cục của bức thư . - Gọi đại diện nhóm trình bày dàn bài, GV nhận xét sửa chữa, cùng HS đưa ra một dàn bài hoàn chỉnh.- GV lưu ý HS có thể có những sáng tạo riêng, bố cục này chỉ là bố cục cơ bản.

3/ Phần cuối thư:-Lời chào, chúc .-Lời mời bạn đến thăm đất nước mình.-Mong tình hữu nghị hai nước khắng khít.

- Yêu cầu HS dựa vào bố cục để viết phần đầu của bức thư.GV chọn đọc một vài bài viết , nhận xét, đánh giá để HS rút kinh nghiệm.Hoat động 4:Củng cố.(3p)

Em hãy nhắc lại các bước tạo lập văn bản?III/ Hướng dẫn về nhà: (1’) *Bài cũ: Tiếp tục hoàn tất bài viết. *Bài mới: Chuẩn bị cho bài: Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh.

+ Đọc, trả lời câu hỏi SGK. +Tìm hiểu nghệ thuật và ý nghĩa nội dung hai bài thơ.



Ngày soạn: 22/9/2012Ngày dạy: 26/9/2012TiÕt 17 S«ng nói níc nam, Phß gi¸ vÒ kinhA Môc tiªu cÇn ®¹t: - Kiến thức:- HS cã nh÷ng bíc ®Çu vÒ th¬ trung ®¹i- Bíc ®Çu hiÓu hai thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt vµ ngò ng«n tø tuyÖt ®-êng luËt.- HS c¶m nhËn ®îc tinh thÇn ®éc lËp, khÝ ph¸ch hµo hïng, kh¸t väng lín lao cña d©n téc trong hai bµi th¬.- Chñ quyÒn vÒ l·nh thæ cña ®Êt níc vµ ý trÝ quyÕt t©m b¶o vÖ chñ quyÒn ®ã trc kÎ s©m lîc- Kỹ năng:- NhËn biÕt thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt vµ ngò ng«n tø tuyÖt §êng luËt.- §äc - hiÓu vµ ph©n tÝch th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt vµ ngò ng«n tø tuyÖt ch÷ H¸n qua b¶n dÞch tiÕng ViÖt.- Giáo dục: Gi¸o dôc lßng tù hµo d©n téc.- Träng t©m: phân tíchChuÈn bÞ : - GV : SGK + SGV + bµi so¹n - HS: SGK + Bµi so¹n + Vë ghi B. TiÕn tr×nh bài dạy1. KiÓm tra bµi cò: (5p) - §äc thuéc 3 bµi ca dao than th©n. - Ph©n tÝch néi dung, nghÖ thuËt cña mét bµi mµ em thÝch?2. Bµi míi Giới thiệu bài mới (1p). D©n téc ViÖt Nam cã mét bÒ dµy truyÒn thèng ®Êu tranh chèng qu©n x©m lîc. ®Ó gîi l¹i kh«ng khÝ hµo hïng cña d©n téc tõ thêi Lý- TrÇn thÕ kû X-XIII hai bµi th¬ ng¾n nh mét tuyªn ng«n ®éc lËp cña d©n téc… A. Văn bản: S«ng nói níc namHoạt động của GV Nội dungHoạt động 1: GV gọi HS đọc chú thích SGK trang 63 để tìm hiểu về thơ trung đại.?Thơ trung đại được viết bằng chữ gì?Gồm những thể nào?-Thơ trung đại Việt Nam được viết bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm gồm nhiều thể : ngũ ngôn tứ tuyệt,thất ngôn bát cú , lục bát , song thất lục bát.GV gọi HS đọc bài thơ.?“Sông núi nước Nam” sáng tác năm nào?Của ai?Viết theo thể thơ gì?

I.Giới thiệu chung.(8p)- Thơ trung đại Việt Nam được viết bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm gồm nhiều thể : ngũ ngôn tứ tuyệt, thất ngôn bát cú, lục bát, song thất lục bát.-“Sông núi nước Nam”sáng tác 1077 của Lí Thường Kiệt. Bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt.



-“Sông núi nước Nam”sáng tác 1077 của Lí Thường Kiệt.Bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt.Trong đó các câu 1,2 hoặc chỉ các câu 2,4 hiệp vần với nhau ở chữ cuối.Hoạt động 2: ? T¹i sao bµi th¬ ®îc coi nh b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp ®Çu tiªn cña d©n téc ta viÕt b»ng th¬? ?Nó khẳng định ch©n lÝ ra sao?

?Hai câu đầu nói lên điều gì?Khẳng định lãnh thổ.?Hai câu sau nói lên điều gì?Kết quả sau khi xâm phạm lãnh thổ người khác.Bài thơ được biểu ý theo một bố cục rõ ràng.Trong bài tác giả dùng chữ “đế” mà không dùng “vương” nhằm tỏ thái độ ngang hàng với nước Trung Hoa.?Bài thơ đã nêu lên ý tưởng của nhân dân như thế nào?Bảo vệ độc lập tự do của dân tộc, kiên quyết chống ngoại xâm.?Hãy nhận xét về giọng điệu của bài thơ?. Giọng thơ hào hùng đanh thép, ngôn ngữ dõng dạc,dứt khoát,thể hiện được bản lĩnh khí phách dân tộc.

II. Đọc hiểu văn bản.(10p)1. Bài thơ được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta được viết bằng thơ. Nó khẳng định một chân lí : sông núi nước Nam là của người Việt Nam, không ai được xâm phạm2. Bảo vệ độc lập tự do của dân tộc, kiên quyết chống ngoại xâm.3.Giọng thơ hào hùng đanh thép, ngôn ngữ dõng dạc, dứt khoát, thể hiện được bản lĩnh khí phách dân tộc.

Hoạt động 3: ? Bài thơ nói lên điều gì?

III. Kết luận.(2p)Bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt giọng thơ dỏng dạc,đanh thép, “sông núi nước Nam” là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng định chủ quyền lãnh thổ của đất nước và nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược

B. Văn bản " PHÒ GIÁ VỀ KINH Hoạt động của GV Nội dung GV gọi HS đọc chú thích SGK trang 66 để tìm hiểu về tác giả.?Em hãy cho biết vài nét về tác giả Trần Quang

I.Giới thiệu chung.(7p)-Trần Quang Khải ( 1241 -1294 )



Khải?-Trần Quang Khải ( 1241 -1294 ) con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống MNGV gọi HS đọc bài thơ để tìm hiểu về thể thơ.?Bài thơ được viết theo thể thơ gì?Cách hiệp vần?-Bài thơ viết theo thể thơ ngũ ngôn từ tuyệt đường luật (1285 ) .Gồm 4 câu,mỗi câu 5 chữ,được gieo vần ở cuối câu 1,2,4.?Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào?Đọc chú thích tìm hiểu nghĩa của các từ Hán Việt.

Bài thơ viết theo thể thơ ngũ ngôn từ tuyệt đường luật (1285 ) .Gồm 4 câu,mỗi câu 5 chữ.“Phò giá về kinh” được sáng tác lúc ông đi đón Thái Thượng Hoàng về Thăng Long.

Hoạt động 2: Đọc chú thích tìm hiểu nghĩa của các từ Hán Việt.?Bài thơ có đại ý như thế nào?Hào khí chiến thắng và lời động viên.Các từ “cướp, đoạt” thê hiện khí thế hào hùng, mạnh mẽ.?Hai câu đầu nói lên điều gì?-Hai câu đầu : thể hiện hào khí chiến thắng của dân tộc đối với giặc Nguyên – Mông.?Nội dung mà tác giả muốn nói lên ở hai câu cuối là gì?- Hai câu cuối : lời động viên xây dựng phát triển đất nước trong thời bình và niềm tin sắt đá vào sự phát triển bền vững muôn đời của đất nước.?Việc đảo trật tự hai trận chiến thắng diễn tả điều gì?Diễn tả hào khí chiến thắng của trận đánh mới diễn ra.?Em hãy nhận xét về cách biểu ý,biểu cảm của bài thơ.- Bài thơ dùng cách diễn đạt chắc nịch súc tích, cô động không hình ảnh, không hoa mỹ, cảm xúc được nén trong ý tưởng.?Cách biểu ý trong hai bài thơ có gì khác nhau?Hai bài thơ biểu hiện bản lĩnh,khí phách của dân tộc ta.Một bài nêu cao chân lí vĩnh viễn lớn lao,thiêng liêng.Một bài thể hiện khí phách,khí thế chiến thắng ngoại xâm hào hùng của dân tộc và bày tỏ khát vọng xây dựng,phát triển cuộc sống hòa bình với niềm tin đất nước bền vững muôn đời.

II. Đọc hiểu văn bản.(10p)- Bài thơ có đại ý:+Hai câu đầu : thể hiện hào khí chiến thắng của dân tộc đối với giặc Nguyên – Mông.+ Hai câu cuối : lời động viên xây dựng phát triển đất nước trong thời bình và niềm tin sắt đá vào sự phát triển bền vững muôn đời của đất nước.- Bài thơ dùng cách diễn đạt chắc nịch súc tích, cô động không hình ảnh, không hoa mỹ,cảm xúc được nén trong ý tưởng.

Hoạt động 3: III. Kết luận.

III. Kết luận.(2p)



? Bài thơ nói lên điều gì?-Với hình thức diễn đạt cô đúc,dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng,bài thơ “phò giá về kinh” đã thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc ta ỡ thời đại nhà Trần.

Hoạt động 4: IV. Hướng dẫn về nhà:(1p) - Học thuộc lòng hai bài thơ, nắm chắc nội dung GN - Chuẩn bị bài: Từ Hán- Việt-----------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 23/9/2012 Ngày dạy: 27/9/212Tiết 18: Tõ h¸n viÖtA. Môc tiªu cÇn ®¹t :- Kiến thức:



- HS n¾m ®îc thÕ nµo lµ yÕu tè H¸n ViÖt, c¸ch cÊu t¹o ®Æc biÖt cña mét sè lo¹i tõ ghÐp H¸n ViÖt - Các loại từ hán việt.- Kỹ năng:- Nhận diện từ hán việt, các loại từ ghép hán việt.- BiÕt sö dông tõ H¸n ViÖt khi nãi vµ viÕt- Më réng vèn tõ H¸n ViÖt- Giáo dục:- Gi¸o dôc lßng yªu thÝch, say mª häc tËp bé m«n- Trọng tâmChuÈn bÞ - GV : SGK + SGV + bµi so¹n- HS: SGK + Vë ghi B. TiÕn tr×nh bài d ạ y: 1 . KiÓm tra : (5p)- ThÕ nµo lµ ®¹i tõ ? C¸c lo¹i ®¹i tõ ? VÝ dô tõng lo¹i?

- Ch÷a bµi tËp 4/ sgk2. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p).Hoạt động của GV Nội dung GV gọi HS đọc bài “Nam Quốc Sơn Hà”và trả lời câu hỏi.?Các tiếng “Nam,Quốc,Sơn,Hà”nghĩa là gì?Nam : nước Nam.Quốc : nước.Sơn : núi.Hà : sông .?Tiếng nào có thể dùng đọc lập?Trong 4 tiếng trên “Nam”có thể dùng độc lập để đặt câu.Các tiếng còn lại “quốc, sơn hà” không dùng độc lập mà chỉ là yếu tố cấu tạo từ ghép.Ví dụ : Nam quốc,quốc gia, quốc kì, sơn hà, giang sơn.- Có thể nói : cụ là một nhà thơ yêu nước.- Không thể nói : cụ là một nhà thơ yêu quốc.- Có thể nói: Trèo lên núi.- Không thể nói : Trèo lên sơn.?Tiếng “ thiên” trong từ “thiên thư” có nghĩa là dời.Tiếng “thiên” trong từ thiên niên kỉ,thiên lí mã,thiên đô về Thăng Long”nghĩa là gì?-Tiếng “thiên” trong từ thiên niên kỉ, thiên lí mã có nghĩa là nghìn.-“Thiên” trong “thiên đô”có nghĩa là dời.?Từ HV được cấu tạo với những đơn vị nào?-Trong Tiếng Việt có một khối lượng lớn từ HV.

I. Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt.(12p)1. Ví dụ:2. Nhận xét:

- Trong Tiếng Việt có một khối



Tiếng để cấu tạo từ HV gọi là yếu tố HV- Phần lớn các yếu tố Hán Việt không được dùng độc lập như từ mà chỉ dùng để tạo từ ghép. Một số yếu tố Hán Việt như : hao, quả, bút, bảng, học tập…có lúc dùng để tạo từ ghép, có lúc dùng độc lập như một từ.Ví dụ : quốc với nước.Có thể nói : cụ là một nhà thơ yêu nước.Quốc : yếu tố tạo từ ghép.- Có nhiều yếu tố Hán Việt đồng âm nhưng nghĩa xa nhau.Ví dụ : thiên : trời, nghìn, dờiGọi HS đọc GN

lượng lớn từ Hán Việt. Tiếng để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt.- Phần lớn các yếu tố Hán Việt không được dùng độc lập như từ mà chỉ dùng để tạo từ ghép.- Có nhiều yếu tố HV đồng âm nhưng nghĩa xa nhau.3. Ghi nhớ: (sgk)

Hoạt động 2: ?Các từ “sơn hà, xâm phạm, giang san”thuộc từ ghép đẳng lập hay chính phụ?Là từ ghép đẳng lập.?Các từ “ái quốc, thủ môn, chiến thắng”thuộc loại từ ghép gì?Là từ ghép chính phụ.?Từ ghép Hán Việt có mấy loại?

?Trật tự của các yếu tố trong từ ghép Hán Việt có giống trật tự các tiếng trong từ ghép thuần việt cùng loại không?Yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau. Riêng từ “thủ môn”: thủ :giữ, môn:cửa ( Giống từ ghép thuần việt)?Các từ “thiên thư, thạch mã, tái phạm”thuộc loại từ ghép nào? Trật tự của nó như thế nào?Các từ trên là từ ghép chính phụ. Nhưng yếu tố chính đứng sau,yếu tố phụ đứng trước.?Nhận xét về trật tự của từ ghép Hán Việt?+ Có trường hợp giống với trật tự từ ghép Thuần Việt.: Yếu tố chính đứng trước,yếu tố phụ đứng sau.Ví dụ : chiến thắng, chiến công. + Có trường hợp khác với trật tự từ ghép Thuần Việt: yếu tố phụ đứng trước, yếu tố chính đứng sau.Ví dụ : thiên thư, thiên mã.

II. Từ ghép Hán Việt.(13p)1. Ví dụ:2. Nhận xét:- Cũng như từ ghép Thuần Việt, từ ghép Hán Việt có hai loại chính: từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ.- Trật tự của các yếu tố trong từ ghép chính phụ Hán Việt.+ Có trường hợp giống với trật tự từ ghép Thuần Việt.: Yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau. +Có trường hợp khác với trật tự từ ghép Thuần Việt : yếu tố phụ đứng trước,yếu tố chính đứng sau.3. Ghi nhớ: (sgk)

Hoạt động 3: 1-Phân biệt nghĩa của các yếu tố Hán Việt đồng âm trong các từ ngữ BT 1?.

III.Luyện tập(18p)

Bài 1:



2-Tìm những từ ghép Hán Việt có chứa yếu tố Hán Việt?

3-Sắp sếp từ ghép theo hai nhóm?

4-Tìm 5 từ ghép có yếu tố chính trước ,phụ sau.5 từ ghép có yếu tố phụ trước chính sau?- Chính trước phụ sau : ngục thất, gia nhập, luật gia, minh quân, thổ cư.- Phụ trước chính sau : gia chủ, tài hoa , thâm sơn, vọng nguyệt.

- Hoa 1 : sinh sản hữu tính. - Hoa 2 : phồn hoa, bóng bẩy. - Phi 1 :bay. - Phi 2 : trái với lẽ phải. - Phi 3 : vợ vua. - Tham 1 : ham muốn. - Tham 2: dự vào. - Gia 1 : nhà. - Gia 2: thêm vào

Bài 2:

-Sơn: sơn hà ,gang sơn.- Cư : an cư ,cư trú.- Bại : thảm bại ,chiến bại.

Bài 3:

a.Yếu tố chính đứng trước,yếu tố phụ đứng sau:hữu ích, phát thanh, bảo mật, phòng hỏa.b.Yếu tố phụ đứng trước, yếu tố phụ chính sau: thi nhân, đại thắng, tân binh, hậu đãi.

Bài 4:

Hoạt động 4:IV. Hướng dẫn về nhà:(2p) - Học thuộc lòng GN, làm hoàn chỉnh các bài tập - Chuẩn bị bài: Trả bài TLV số 1--------------------------------------------------------

Ngày soạn:25/9/2012Ngày dạy: 27/9/2012Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 62 -


TiÕt 19 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1A. Môc tiªu cÇn ®¹t :- Kiến thức: HS nhËn u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh biÕt c¸ch söa ch÷a, rót kinh nghiÖm cho nh÷ng bµi viÕt tiÕp theo.- Kỹ năng: LuyÖn kü n¨ng ch÷a bµi viÕt cña b¶n th©n vµ cña b¹n - Giáo dục: Gi¸o dôc HS lßng yªu thÝch, say mª häc tËp bé m«n ChuÈn bÞ - GV : Bµi chÊm- HS: Vë ghi chÐp B. TiÕn tr×nh bài d ạ y 1 . KiÓm tr a : 5 phót - Tr×nh bµy c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n? - KiÓm tra vë bµi tËp cña HS2 . B µi míi

Hoạt động của GV vµ HS Nội dung Giáo viên ghi đề lên bảng HS ®äc ®Ò bµi

? Em h·y x¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi- ThÓ lo¹i?- Néi dung?- Ph¹m vi?GV giíi thiÖu dµn ý c¬ b¶n cña bµi viÕt- Më bµi chóng ta giíi thiÖu g×?

- Th©n bµi gåm nh÷ng néi dung g×?

- KÕt bµi kÕt thóc nh thÕ nµo?

I-Ph©n tÝch ®Ò:.(10p)Em và các bạn trong lớp đã giúp đỡ một bạn nghèo vượt khó vươn lên trong học tập. Em hãy kể lại câu chuyện đó.- ThÓ lo¹i: v¨n tù sù- Néi dung: ChuyÖn kÓ cho ai nghe? KÓ vÒ chuyÖn g×? Kª ®Ó lµm g×? KÓ nh thÕ nµo?- Dµn bµi: .Mở bài: Giới thiệu nh©n vËt, sù viÖc. Thân bài:a) Kể về bạn và hoàn cảnh khó khăn của gia đình bạn:- Hoàn cảnh bạn khó khăn như thế nào.- Những cố gắng của bạn nhưng khó có thể vượt qua nếu không có sự động viên, giúp đỡ của các bạn. b) Kể lại kế hoạch giúp đỡ bạn:- Những ai tham gia ?- Những việc làm cụ thể : vạch kế hoạch, thực hiện kế hoạch.c) Kể về sự chuyển biến tư tưởng , kết quả học tập của người bạn được giúp, sự đồng tình, ủng hộ của cả lớp, của GVCN và của nhà trường.3. Phần kết bài :- Kể lại kết quả cuối cùng.- Nêu suy nghĩ, tình cảm của mọi người

GV cho HS ®æi bµi, ®äc, tù nhËn II-Nhận xét ưu, nhược điểm:(10p)* Ưu điểm:



xÐt bµi cña nhau( NhËn xÐt vÒ néi dung kiÕn thøc, çch tr×nh bµy, diÔn ®¹t, dïng tõ, ch÷ viÕt chÝnh t¶,...)

GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung

- Đúng thể loại, đúng yêu cầu đề- Biết cách làm bài, bố cục mạch lạc, hợp lí, các phần các đoạn l.kết chặt chẽ.- Đúng chính tả, đẹp rõ ràng.Bài viết khá, tốt: Thảo, Anh, Hương, Bảo, Lan Anh, ..* Nhược điểm: - Chữ xấu, viết tắt, sai chÝnh t¶, ẩu.- DiÔn ®¹t lñng cñng, rêm rµ, tèi nghÜaBài viết kém: Vĩ, Mạnh, Bình,...

- Qua ®äc bµi viÕt cña b¹n, em nhËn ra nh÷ng lçi c¬ b¶n nµo cÇn söa ch÷a?

- GV ch÷a mét sè lçi c¬ b¶n

III. Chữa lỗi(:9p)1. ChÝnh t¶: kÓ truyÖn- chuyÖn, nóc Êy -lóc, ch«ng thÊy- tr«ng,...2. Çch tr×nh bµy: Chó ý tr×nh bµy theo bè côc 3 phÇn; Çch viÕt çc ®o¹n v¨n,..3. DiÔn ®¹t:

IV. Cñng cè:( 5 p) - GV ®äc cho HS nghe mét sè ®o¹n v¨n hay - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chungV. H íng dÉn vÒ nhµ : ( 5 p) - Xem l¹i çc bíc t¹o lËp v¨n b¶n - ChuÈn bÞ bµi: T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m--------------------------------------------------------------------------

Ngày so¹n: 25/9/2012

Ngày d¹y: 28/9/212

TiÕt 20: T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n biÓu c¶m

A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS :- Kiến thức: - Kh¸i niÖm v¨n biÓu c¶m- Vai trß, ®Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶mGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 64 -


- Hai çch biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp trong v¨n biÓu c¶m. - Kỹ năng: - NhËn biÕt ®Æc ®iÓm chung cña v¨n biÓu c¶m vµ hai çch biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp trong v¨n biÓu c¶m cô thÓ.- T¹o lËp v¨n b¶n cã sö dông çc yÕu tè biÓu c¶m.- Giáo dục: Gi¸o dôc ý thøc häc tËp ®óng ®¾n.- Trọng tâm:ChuÈn bÞ - GV: SGK + SGV + bµi so¹n- HS: SGK + Vë ghi B. TiÕn tr×nh bài dạy1. KiÓm tra :(5p) - Nh÷ng c©u ca dao sau béc lé t©m tr¹ng, c¶m xóc g×

+ “ ChiÒu chiÒu ra ®øng…..chÝn chiÒu “+ “ Th¬ng thay con quèc….. nghe “

Khi nµo ngêi ta cã nhu cÇu béc lé c¶m xóc Êy ?( Khi cã t×nh c¶m nÈy sinh, muèn béc lé ®Ó ngêi kh¸c hiÓu ®îc ®ã lµ lóc con ngêi cã nhu cÇu ) 2. Bµi mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). V¨n biÓu c¶m lµ g× ? V¨n biÓu c¶m ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng thÓ lo¹i nµo ? Vµ nã cã nh÷ng çch biÓu hiÖn nµo ? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay nhÐ .

Hoạt động của GV Nội dung Hoạt động 2: Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt.GV gọi HS đọc những câu ca dao và trả lời câu hỏi SGK trang 72.?Mỗi câu ca dao trên thổ lộ tình cảm,cảm xúc gì?Bài 1 thể hiện sự xót thương cho số phận con cuốc.Bài 2 là lời chàng trai thổ lộ tình cảm với cô gái.?Người ta thổ lộ tình cảm để làm gì?-Khi có những tình cảm tốt đẹp chất chứa, muốn biểu hiện cho người khác nhận,cảm được thì người ta có nhu cầu biểu cảm.?Khi nào cần làm văn bản biểu cảm.Trong thư từ có thổ lộ tình cảm không?-Những bức thư, bài thơ, bài văn là các thể loại văn bản biểu cảm.Văn bản biểu cảm chỉ là một trong vô vàn cách biểu cảm của con người (ca hát, vẽ tranh, nhảy múa, đánh đàn, thổi sáo) sáng tác văn nghệ nói chung điều có mụch đích biểu cảm.?Văn bản biểu cảm viết ra nhằm biểu đạt gì?-Văn bản biểu cảm là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm,cảm xúc,sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng

I- Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm.(18p)1. Nhu cầu biểu cảm của con người.1. Ví dụ:2. Nhận xét:

-Văn bản biểu cảm là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm,cảm xúc,sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc.

-Văn biểu cảm còn gọi là văn trữ tình bao gồm các thể loại văn học như thơ trữ tình, ca dao trữ tình, tùy bút…3. Ghi nhớ: (SGK)

2. Đặc điểm chung của văn nbiểu



cảm nơi người đọc.?Văn biểu cảm gồm những thể loại nào?-Văn biểu cảm còn gọi là văn trữ tình bao gồm các thể loại văn học như thơ trữ tình, ca dao trữ tình, tùy bút…Đọc hai đoạn văn và trả lời câu hỏi SGK .?Hai đoạn văn trên biểu đạt nội dung gì?-Đoạn 1 trực tiếp biểu hiện nỗi nhớ và nhắc lại những kỉ niệm.-Đoạn 2 biểu hiện tình cảm với quê hương đất nước?Nội dung ấy có gì khác so với nội dung của văn bản tự sự và miêu tả?-Cả hai đoạn văn điều không kể một nội dung hoàn chỉnh, mặc dù có gợi lại những đặc điểm:đặc biệt đoạn 2 tác giả sử dụng biện pháp miêu tả, từ miêu tả mà liên tưởng gợi ra những cảm xúc sâu sắc.?Có ý kiến cho rằng tình cảm,cảm xúc trong văn bản biểu cảm phải là tình cảm,cảm xúc thắm nhuần tư tưởng nhân văn.Ý kiến của em như thế nào?-Đặc điểm tình cảm trong văn biểu cảm,đó là những tình cảm đẹp,giàu tính nhân văn.Chính vì vậy mà cảm nghĩ không tách rời nhau.Nhựng tình cảm không đẹp,xấu xa như lòng đố kị bụng dạ hẹp hòi không thể trở thành nội dung biểu cảm chính diện,có chăng chỉ là đối tượng mỉa mai,chăm biếm?Em hãy nhận xét về phương thức biểu đạt?-Đoạn 1: biểu đạt trực tiếp : thư từ.-Đoạn 2: bắt đầu bằng miêu tả tiếng hát đêm khuya trên tàu, rồi im lặng, rồi tiếng hát trong tâm hồn,trong tưởng tượng.Tiếng hát của cô gái biến thành tiếng hát của quê hương, ruộng vườn.Tác giả không nói trực tiếp mà gián tiếp thể hiện tình yêu quê hươngtác phẩm văn học.?Tình cảm trong văn biểu cảm là những tình cảm như thế nào?- Tình cảm trong văn biểu cảm thường là những tình cảm đẹp , thắm nhuần tư tưởng nhân văn ( nhu yêu con người, yêu thiên nhiên, yêu tổ quốc, ghét những thói tầm thường độc ác…)- Ngoài cách biểu cảm trực tiếp như : tiếng kêu, lêi than, văn biểu cảm còn sử dụng các biện pháp tự sự để khêu gợi tình cảm.

cảm.1. Ví dụ:2. Nhận xét:

- Tình cảm trong văn biểu cảm thường là những tình cảm đẹp, thắm nhuần tư tưởng nhân văn.- Ngoài cách biểu cảm trực tiếp như: tiếng kêu , lêi than. 3. Ghi nhớ: (SGK)

Hoạt động 3. Luyện tập



?So sánh hai đoạn văn, đoạn nào là biểu cảm?Vì sao?Đoạn (b) là đoạn văn biểu cảm.Nội dung đoạn (b)đã thể hiện tình cảm và yếu tố tưởng tượng,lời văn khêu gợi.?Chỉ ra nội dung biểu cảm trong hai bài thơ “Sông núi nước Nam và phò giá về kinh”?Hai bài thơ điều là biểu cảm trực tiếp vì cả hai điều trực tiếp nêu tư tưởng tình cảm, không thông qua một phương tiện trung gian như miêu tả,kể chuyện nào cả.

II. Luyện tập.(17p)1/73 So sánh hai đoạn văn.Đoạn (b) là đoạn văn biểu cảm.Nội dung đoạn (b)đã thể hiện tình cảm và yếu tố tưởng tượng,lời văn khêu gợi.2/73 Nội dung biểu cảm của hai bài thơ:Hai bài thơ điều là biểu cảm trực tiếp vì cả hai điều trực tiếp nêu tư tưởng tình cảm, không thông qua một phương tiện trung gian như miêu tả, kể chuyện nào cả.

Hoạt động 4: Củng cố.(2p)

? V¨n biÓu c¶m lµ g×? C¸c thÓ lo¹i biÓu c¶m?

.Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Häc bµi, n¾m ch¾c néi dung GN - Lµm hoµn chØnh bµi tËp

- ChuÈn bÞ bµi míi: C«n s¬n ca, Buæi chiÒu ®øng ë phñ Thiªn trêng tr«ng ra------------------------------------------------------

NS: 29/9/2012 ND: 1/10/2012

TiÕt 21 HD ĐT: CÔN SƠN CA (Nguyễn Trãi) Buæi chiÒu ®øng ë phñ Thiªn trêng tr«ng ra (Thiên Trường vãn vọng) (TrÇn Nh©n T«ng )A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS :- Kiến thức:- C¶m nhËn ®îc hån quª h¬ng th¾m thiÕt t×nh quª cña TrÇn Nh©n T«ng trong bµi “ Buæi chiÒu ®øng ë phñ Thiªn Trêng tr«ng ra, vµ sù hoµ nhËp nªn th¬ thanh cao cña NguyÔn Tr·i víi c¶nh trÝ “ C«n s¬n” qua ®o¹n trÝch “C«n s¬n ca”- Bức tranh làng quê thôn dã trong sáng tác của Trần Nhân Tông- Tâm hồn cao đẹp của vị vua tài đức



- Sơ giản về TG Ng Trãi- Sơ bộ về đặc điểm thể thơ lục bát- Kĩ năng- Cñng cè kü n¨ng ph©n tÝch thÓ th¬ §êng vµ thÓ th¬ lôc b¸t.- Nhân biết được 1 ssó nghệ thuật tiêu biểu trong 2 bài thơ- Thấy được sự tinh tế trong lựa chọn ngôn ngữ của TG, để gợi tả bức tranh đậm đà tình quê hươngPhân tích đoạn thơ chữ hán.- Gi¸o dôc lßng tù hµo d©n téc.- Trọng tâm:phan tichChuÈn bÞ - GV; SGK + SGV + Bµi so¹n- HS: SGK+ bµi so¹n B. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra bµi cò ??(6p): §äc thuéc phiªn ©m ch÷ H¸n vµ dÞch th¬ 2 bµi th¬:“Nam quèc s¬n hµ” vµ “ Phß gi¸ vÒ kinh” ? Nªu ®Æc ®iÓm thÓ lo¹i vµ néi dung chÝnh cña hai bµi th¬. 2. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). TiÕt häc nµy sÏ häc 2 t¸c phÈm th¬. Mét bµi lµ cña vÞ vua yªu níc, cã c«ng lín trong c«ng cu«c chèng ngo¹i x©m, ®ång thêi còng lµ nhµ v¨n ho¸,nhµ th¬ tiªu biÓu cña ®êi TrÇn. Cßn 1 bµi lµ cña danh nh©n lÞch sö d©n téc, ®· ®îc UNES CO c«ng nhËn lµ danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi…Hai t¸c phÈm lµ hai s¶n phÈm tinh thÇn cao ®Ñp cña hai cuéc ®êi lín, hai t©m hån lín sÏ ®a l¹i cho chóng ta nhiÒu ®iÒu lý thó, bæ Ých.Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Nội dungGV gọi HS đọc chú thích SGK trang 76 và trả lời câu hỏi.

?Em hãy cho biết vài nét về tác giả Trần Nhân Tông?GV gọi HS đọc bài thơ.

?B.thơ sáng tác trong hoàn cảnh nào?-Bài thơ được sáng tác trong dịp về thăm quê cũ ở Thiên Trường.?Thể thơ bài “Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra” giống bài thơ nào?- Giống bài “Sông núi nước Nam”?Nêu một số đặc điểm của thể thơ?-Bài thơ viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt,trong đó các câu 1,2 hoặc chỉ các

I. Giới thiệu chung. (5p)

-Trần Nhân Tông ( 1258- 1308) tên thật là Trần Khâm là một ông vua yêu nước.Ông cùng vua cha lãnh đạo hai cuộc kháng chiến chống Mông- Nguyên thắng lợi .Ông là vị tổ thứ nhất của dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử. -Bài thơ được sáng tác trong dịp về thăm quê cũ ở Thiên Trường.



câu 2,4 hiệp vần với nhau ở chữ cuối.Hoạt động 2:

?Thời điểm quan sát cảnh thiên trường là lúc nào?

Cụm từ “ nửa như có nửa như không” nghĩa là gì?

?Em có nhận xét gì về cảnh Thiên Trường vào buổi chiều?

?Cảnh Thiên Trường vào buổi chiều như thế nào?

-Qua đó cho thấy tác giả là người có tâm hồn ra sao?

Hoạt động 3:

II. Ph©n tÝch v¨n b¶n:(10p)1, Hai câu đầu Thôn hậu, thôn tiền đạm tự yênBán vô bán hữu tịc dương biên=> Tác giả quan sát cảnh Thiên Trường là lúc về chiều sắp tối.Cảnh chung ở phủ Thiên Trường là vào dịp thu đông, có bóng chiều, sắc chiều man mác,chập chờn “nữa như có nữa như không” vào lúc giao thời giữa ban ngày và ban đêm ở chốn thôn quê dân dã.Một cảnh chiều ở thôn quê được phác họa rất đơn sơ nhưng vẫn đậm đà sắc quê ,hồn quê.

2, Hai câu cuốiMục đồng địch lý ngưu quy tận Bạch lộ song song phi hạ điềnCảnh tượng buổi chiều ở phủ Thiên Trường là cảnh tượng vùng quê trầm lặng mà không đìu hiu.Ở đây vẫn ánh lên sự sống của con người trong sự hòa hợp với cảnh vật thiên nhiên một cách nên thơ, chứng tỏ tác giả là người tuy có địa vị tối cao nhưng t.hồn vẫn gắn bó máu thịt với q.hương thôn dã.

III. Tổng kêt (2p)

*Ghi nhớ SGK t77

Gọi HS đọc chú thích SGK trang 79.?Em hãy cho biết vài nét về tác giả Nguyễn Trãi?- Nguyễn Trãi ( 1380-1442) hiệu là Ức Trai.Ông tham gia khởi nghĩa LS Nguyễn Tr·i đã trở thành một nhân vật lịch sử lỗi lạc, toàn tài hiếm có.?Bài ca Côn Sơn được sáng tác vào hoàn cảnh nào?- Bài ca Côn Sơn được sáng tác trong thời gian ở ẩn.?Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào? Đặc điểm của thể thơ đó?- Bài thơ được sáng tác theo thể thơ lục bát. Chữ cuối của câu 6 vần với chữ thứ 6

B. Bài ca Côn Sơn. I. Giới thiệu chung.(6p)- Nguyễn Trãi ( 1380- 1442) hiệu là Ức Trai.Ông tham gia khởi nghĩa Lam Sơn. Nguyễn Trải đã trở thành một nhân vật lịch sử lỗi lạc,toàn tài hiếm có.- Bài ca Côn Sơn được s.tác trong thời gian ở ẩn.

- Bài thơ được sáng tác theo thể thơ lục bát.



của câu 8, chữ cuối câu 8 vần với chữ cuối câu 6.Hoạt động 4: Với bài thơ này chúng ta cần làm rõ cảnh sống và tâm hồn Nguyễn Trãi.Cảnh trí Côn Sơn trong hồn thơ Nguyễn Trãi.?Từ ta có mặt trong bài thơ mấy lần?Ta là ai?Làm gì?Từ ta có mặt 5 lần.Ta là thi sĩ Nguyễn Trãi, ta nghe tiếng suối mà nghe như tiếng đàn, ta ngồi trên đá tưởng ngồi trên chiếu êm, ta ngồi bóng mát, ta ngâm thơ nhàn.?Qua những hành động đó,cho thấy nhân vật ta hiện lên như thế nào?

?Cảnh trí Côn Sơn đã hiện lên trong hồn thơ Nguyễn Trãi như thế nào?- Côn Sơn là một cảnh trí thiên nhiên khoáng đạt, thanh tĩnh nên thơtạo khung cảnh cho thi nhân ngồi ngâm thơ nhàn một cách thú vị.?Giọng điệu chung của đoạn thơ?Những từ nào được lặp lại?- Đoạn thơ có giọng điệu nhẹ nhàng thảnh thơi, êm tai.Các từ “Côn Sơn, ta trong”góp phần tạo nên giọng điệu đó

II. P h©n tÝch(12p)

1. Từ “ta” có mặt 5 lầnNguyễn Trãi đang sống trong những giây phút thãnh thơi, đang thả hồn vào cảnh trí Côn Sơn.

2. Côn Sơn là một cảnh trí thiên nhiên khoáng đạt, thanh tĩnh nên thơtạo khung cảnh cho thi nhân ngồi ngâm thơ nhàn một cách thú vị.

Đoạn thơ có giọng điệu nhẹ nhàng, thảnh thơi, êm tai. Các từ “Côn Sơn, ta trong”góp phần tạo nên giọng đ iệu đó

Hoạt động 5: ? Qua bài ta thấy nổi lên nội dung gì?-Với hình ảnh nhân vật “ta”giữa cảnh tượng Côn Sơn nên thơ, hấp dẫn, đoạn thơ cho thấy sự giao hòa trọn vẹn giữa con người và thiên nhiên bắt nguồn từ nhân cách thanh cac,tâm hồn thi sĩ của chính Nguyễn Trãi

III. Tổng kêt (2p)

-Ghi nhớ SGK T81

? Nhắc lại nội dung 2 bài thơ?? Qua đó em hiểu gì về tác giả?

IV.Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Häc thuéc lßng v¨n b¶n. N¾m ch¾c néi dung GN - ChuÈn bÞ bµi: Tõ H¸n ViÖt

Ngày soạn: 29/9/2012Ngày d¹y:3/10/2012TiÕt 22 Tõ h¸n viÖt ( tiÕp theo)A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS



- Kiến thức:- HiÓu ®îc t¸c dông cña tõ H¸n ViÖt trong v¨n b¶n- T¸c h¹i cña viÖc l¹m dông tõ H¸n ViÖt- Kỹ năng: - Sö dông tõ H¸n ViÖt ®óng nghÜa, phï hîp víi ng÷ c¶nh - Më réng vèn tõ H¸n ViÖt- Giáo dục: Cã ý thøc sö dông tõ H¸n ViÖt ®óng ý nghÜa s¾c th¸i, phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp, tr¸nh l¹m dông tõ H¸n ViÖt. ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: Bµi tËp + SGK B. TiÕn tr×nh bµi d¹y:1. KiÓm tra (5p): -Tõ ghÐp HV cã mÊy lo¹i ? Cho vÝ dô

- Ch÷a bµi tËp 3, 4( SGK ) ; BT 6 ( SBT )2. Bµi míi:

Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p).

Trong giao tiÕp ta sö dông tõ HV ®Ó t¹o s¾c th¸i biÓu c¶m phï hîp, tr¸nh l¹m dông tõ HV.....Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Néi dung Hoạt động 2: Sử dụng từ Hán Việt.

GVgọi HS đọc mục 1 SGK trang 81và trả lời câu hỏi?Tại sao các câu văn dung từ Hán việt mà không dùng từ Thuần việt ?a.-"Phụ nữ" thể hiện được sắc thái quan trọng, tôn kính hơn so với từ đàn bà-“Từ trần, mai táng”tạo được sắc thái tao nhã, tránh gây cảm giác thô tục, ghê sợ. - Tö thi ( x¸c chÕt )-> tao nh· tr¸nh sù ghª sî b. “Kinh đô, Yết kiến trẫm ,bệ hạ, thần có sắc thái cổ, phù hợp với không khí xã hội.?Người ta dùng từ Hán việt để làm gì?Trong nhiều trường hợp,người ta dùng từ Hán Việt để :- Tạo sắc thái trang trọng,thể hiện thái độ tôn kínhVí dụ:nhi đồng – trẻ em Hoa lệ - đẹp đẽ-Tạo sắc thái tao nhã,tránh gây cảm giác thô tục,ghê sợVí dụ :đám tang-đám ma Từ trần –chết

I. Sử dụng từ Hán Việt.(15p)1. Sử dụng từ Hán Việt để tạo sắc thái biểu cảma. VÝ dô:b. NhËn xÐt:

Trong nhiều trường hợp, người ta dùng từ Hán Việt để : -Tạo sắc thái trang trọng,thể hiện thái độ tôn kínhVí dụ: nhi đồng - trẻ em Hoa lệ - đẹp đẽ-Tạo sắc thái tao nhã, tránh gây cảm giác thô tục, ghê sợVí dụ : đám tang -đám ma Từ trần -chết-Tạo sắc thái cổ phù hợp với bầu không khí xã hội xưa Ví dụ :phu nhân -vợ Trẫm -ta



-Tạo sắc thái cổ phù hợp với bầu không khí xã hội xưa Ví dụ :phu nhân –vợ Trẫm – taGV gọi HS đọc mục 2 SGK và tả lời câu hỏi ?Câu nào có cách diễn đạt hay hơn? vì sao?a.câu a2 hay hơn vì câu a1 dùng từ đề nghị không phù hợp b.câu b2 hay hơn vì dùng không đúng sắc thía biểu cảm,không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp ?Tại sao không nên lạm dụng từ HV?-Khi nói hoặc viết không nên lạm dung từ Hán việt ,làm cho lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiên, thiếu trong sáng, không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp

3. Ghi nhí: (SGK)2. Không nên lạm dụng từ Hán Việt a. VÝ dô:b. NhËn xÐt:

- Khi nói hoặc viết không nên lạm dung từ Hán việt , làm cho lời ăn tiếng nói thiếu tự nhiên, thiếu trong sáng, không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp

3. Ghi nhí: (SGK)

Hoạt động 3:Luyện tập.

?Lựa chọn từ ngữ trong hoặc đơn điền vào chổ trống?Mẹ - thân mẫuPhu nhân – vợ Sắp chết – lâm chungGiáo huấn – dạy bảo?Tại sao người Việt Nam thích dùng từ Hán Việt để đặt tên người, tên địa lí?-Người Việt Nam thích dùng từ Hán Việt để đặt tên người, tên địa lí vì từ Hán Việt mang sắc thái trang trọng.?Tìm những từ Hán Việt góp phần tạo sắc thái cổ xưa?-Các từ giảng hòa, cầu thân, hòa hiếu, nhan sắc tuyệt trần góp phần tạo sắc thái cổ xưa.?Dùng từ Thuần Việt thay cho từ Hán Việt cho phù hợp?-Dùng từ Thuần Việt thay cho từ HV.Bảo vệ -gìn giữ. Mĩ lệ - đẹp đẽ

II. Luyện tập(18p)

Bài 1.

Bài 2

Bài 3.

Bài 4

Hoạt động 4. Củng cố. (3p) ?Người ta dùng từ Hán việt để làm gì??Tại sao không nên lạm dụng từ HV?

III. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Häc bµi, n¾m ch¾c GN. Lµm hoµn chØnh BT - ChuÈn bÞ bµi: §Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m



Ngày soạn: 30/9/2012 Ngày d¹y: 5/10/2012TiÕt 23: §Æc ®iÓm v¨n b¶n biÓu c¶mA. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp HS - Kiến thức: - Bè côc cña bµi v¨n biÓu c¶m. - Yªu cÇu cña viÖc biÓu c¶m - Çc biÓu c¶m gi¸n tiÕp vµ biÓu c¶m trùc tiÕp.- Kỹ năng: NhËn biÕt çc ®Æc ®iÓm cña mét bµi v¨n biÓu c¶m.- Giáo dục: Gi¸o dôc nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp giµu tÝnh nh©n v¨n.- Trọng tâm:LTChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: Bµi tËp + SGK B.TiÕn tr×nh bµi d¹y:1. KiÓm tra : (5p) - ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? Cã mÊy çch biÓu ®¹t t×nh c¶m, c¶m xóc?2 . Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Trong v¨n miªu t¶ ®èi tîng ®îc miªu t¶ lµ con ngêi, phong c¶nh, ®å vËt. Con ngêi còng béc lé c¶m xóc nhng ®ã kh«ng ph¶i



lµ néi dung chñ yÕu cña ph¬ng thc biÓu ®¹t Êy. Ngîc l¹i trong v¨n biÓu c¶m, ngêi ta còng nãi tíi ®å vËt, c¶nh vËt, con ngêi song chñ yÕu lµ ®Ó béc lé t tëng, t×nh c¶m. ChÝnh v× vËy ngêi ta kh«ng miªu t¶ nh÷ng c¸i ®ã ë møc ®é cô thÓ mµ chØ chän nh÷ng chi tiÕt gîi c¶m xócHo¹t ®éng cña gi¸o viªn Nội dungHoạt động 2:GV gọi HS đọc bài văn và trả lời câu hỏi.?Bài văn “tấm gương” biểu đạt tình cảm gì?- Bài văn ca ngợi đức tính trung thực, ghét thói xu nịnh, dối trá.?Để biểu đạt tình cảm đó, tác giả đã làm như thế nào?-Để biểu đạt tình cảm đó tác giả bài văn đã mượn hình ảnh tấm gương làm điểm tựa,vì tấm gương luôn luôn phản chiếu trung thành mọi vật xung quanh. Nói với gương, ca ngợi gương là ca ngợi gián tiếp người trung thực.?Bố cục bài văn gồm mấy phần?Mở bài và thân bài có quan hệ gì với nhau?Thân bài nêu lên ý gì?-Bố cục bài văn gồm 3 phần đoạn đầu là mở bài, đoạn cuối là kết bài.Thân bài là nói về đức tính của tấm gương.-Nội dung của bài văn là biểu dương đức tính trung thực. Hai ví dụ về Mạch Đĩnh Chi và Trương Chi là ví dụ về một người đáng trọng một người đáng thương, nhưng nếu soi gương thì gương không vì tình cảm mà nói sai sự thật.?Tình cảm và sự đánh giá trong bài có rõ ràng, chân thực không ?Điều đó có ý nghĩa như thế nào?-Tình cảm và sự đánh giá của tác giả rõ ràng, chân thực không thể bác bỏ. Hình ảnh tấm gương có sự khêu gợi, tạo nên giá trị của bài văn.Đọc đoạn văn 2 và trả lời câu hỏi.?Đoạn văn biểu đạt tình cảm gì?Tình cảm được biểu hiện trực tiếp hay gián tiếp?Dựa vào dấu hiệu nào?-Đoạn văn của Nguyên Hồng biểu hiện tình cảm cô đơn, cầu mong sự giúp đỡ và thông cảm.Tình cảm của nhân vật được biểu hiện một cách trực tiếp. Dấu hiệu của nó là tiếng kêu, lời than, câu hỏi biểu cảm.?Mỗi đoạn văn biểu đạt mấy tình cảm?-Mỗi bài văn biểu cảm tập trung biểu đạt một tình cảm trực tiếp?Để biểu đạt tình cảm, người viết chọn hình ảnh như thế nào?-Để biểu đạt tình cảm ấy,người viết có thể chọn một hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ,tượng trưng (là một loài vật hay một hiện tượng nào đó) để gửi gắm tình cảm, tư

I. Tìm hiểu đặc điểm của văn bản biểu cảm. (15p)1-Ví dụ : 2. Nhận xét:VD1: Văn bản “TÊm g¬ng"

- Bài văn ca ngợi tấm gương là ca ngợi gián tiếp người trung thực.

-Bố cục bài văn gồm 3 phần+ MB (đoạn đầu)+ KB (đoạn cuối)-> Bày tỏ tình cảm, qquan điểm đánh giá kq về tấm gương+ TB (Các đoạn còn lại) -> Nói về các đức tính của tấm gương

-Tình cảm và sự đánh giá của tác giả rõ ràng, chân thực không thể bác bỏ. Hình ảnh tấm gương có sự khơi gợi tạo nên giá trị của bài văn.

VD 2:

-Mỗi bài văn biểu cảm tập



tưởng hoặc biểu đạt bằng cách thổ lộ trực tiếp những nỗi niềm, cảm xúc trong lòng?Bố cục của bài gồm mấy phần?Tình cảm của bài được trình bày ntn?-Bài văn biểu cảm thường có bố cục 3 phần như mọi bài văn khác. -Tình cảm trong bài văn phải rõ ràng trong sáng, chân thực thì bài văn biểu cảm mới có giá trị.

trung biểu đạt một tình cảm trực tiếp. -Để biểu đạt tình cảm ấy,người viết có thể chọn một hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng (là một loài vật hay một hiện tượng nào đó) để gửi gắm tình cảm, tư tưởng hoặc biểu đạt bằng cách thổ lộ trực tiếp những nỗi niềm, cảm xúc trong lòng. -Bài văn biểu cảm thường có bố cục 3 phần như mọi bài văn khác.Tình cảm trong bài văn phải rõ ràng trong sáng, chân thực thì bài văn biểu cảm mới có giá trị.3. Ghi nhớ: (SGK)

Hoạt động 3:Luyện tập

?§äc bµi v¨n cho biÕt bµi v¨n thÓ hiÖn t×nh c¶m g× ?

?ViÖc t¶ hoa phîng ®ãng vai trß g× trong bµi v¨n BC nµy ?

?T¹i sao t¸c gi¶ gäi hoa phîng lµ hoa häc trß? ? T×m m¹ch ý cña bµi v¨n ?* Phîng cø në, phîng cø r¬i: Nçi buån khi hÌ ®Õn* S¾c hoa phîng n»m ë trong t©m hån mÇu ®á cña hoa ®· ¨n s©u vµo t©m hån bao thÕ hÖ häc trß: phîng në – hÌ ®Õn- chia tay b¹n bÌ*§o¹n 1: Phîng xui ta nhí çi g× ®©u c¶m xóc bèi rèi, thÉn thê* §o¹n 2: C¶m xóc trèng tr¶i, hôt hÉng b©ng khu©ng khi ph¶i xa trêng, xa b¹n.* §o¹n 3: C¶m xóc c« ®¬n nhí b¹n, pha chót hên dçi- Cô thÓ: phîng në….phîng r¬i phîng nhí : mét ngêi s¾p xa mét tra hÌ

II. Luyện tập(19p)Bài 1(Sgk/87) Văn bản Hoa học trò: - Bµy tá nçi buån nhí khi ph¶i xa trêng, xa b¹n- T¸c gi¶ k0 t¶ hoa phîng mét çch cô thÓ (mÇu s¾c, vÎ ®Ñp… ) mµ chØ mîn hoa phîng nãi ®Õn nh÷ng cuéc chia tay- T.gi¶ ®· biÕn hoaphîng-mét lo¹i hoa në ré vµo dÞp hÌ- khi n¨m häc kÕt thóc trë thµnh biÓu tîng cña sù chia ly ngµy hÌ ®èi víi häc trß

*§o¹n 1: Phîng xui ta nhí çi g× ®©u c¶m xóc bèi rèi, thÉn thê

* §o¹n 2: C¶m xóc trèng tr¶i, hôt hÉng b©ng khu©ng khi ph¶i xa tr-êng, xa b¹n.

* §o¹n 3: C¶m xóc c« ®¬n nhí b¹n, pha chót



mét thµnh xa phù¬ng : khãc….. m¬….. nhí….. Hoa phîng ®Ñp víi ai khi HS ®i c¶ råi Bè côc ®îc tæ chøc theo m¹ch suy nghÜ t×nh c¶m

hên dçi

Hoạt động 4.Củng cố.(3p)

?Để biểu đạt tình cảm,người viết chọn hình ảnh như thế nào??Bố cục của bài gồm mấy phần?Tình cảm của bài được trình bày ntn?

III. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Häc bµi, n¾m ch¾c GN. Lµm hoµn chØnh BT - ChuÈn bÞ bµi: §Ò v¨n biÓu c¶m vµ çch lµm bµi v¨n biÓu c¶m---------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 30/9/2012 Ngày d¹y: 5/10/2012

TiÕt 24: §Ò v¨n biÓu c¶m vµ çch lµm bµi v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS: - Kiến thức: - N¾m ®îc đặc điểm, cấu tạo của ®Ò v¨n biÓu c¶m - N¾m ®îc çch lµm v¨n biÓu c¶m- Kĩ năng: - Nhận biết đề văn biểu cảm - Bước đầu rèn luyện các bước làm bµi v¨n biÓu c¶m.- Giáo dục: Gi¸o dôc häc sinh nh÷ng t×nh c¶m ch©n thùc trong s¸ng. - Trọng tâm:ChuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n +SGK + phiÕu häc tËp - HS: §äc bµi tríc ë nhµB.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1 . KiÓm tra : (5p) Nªu ®Æc ®iÓm, bè côc cña mét bµi v¨n biÓu c¶m?2. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Giê häc tríc çc em ®· ®îc häc vÒ ®Æc ®iÓm, bè côc cña mét v¨n b¶n BC ? VËy bè côc cña v¨n BC gåm mÊy phÇn ? H«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu vÒ çch lµm bµi v¨n BC.Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Néi dung



Hoạt động 2: Đề văn biểu cảm và các bước làm bài văn biểu cảm.

GV gọi HS đọc SGK mục 1trang 87.?Chỉ ra đối tượng biểu cảm và tình cảm cần biểu hiện trong các đề?.a. Đối tượng và tình cảm cần biểu hiện về dòng sông quê hương .b. Cảm nghĩ về đối tượng là đêm trăng trung thu.c. C/nghĩ về đối tượng là nụ cười mẹ.d. Biểu cảm cho vui buồn tuổi thơ.e. Cảm nghĩ về loài cây em yêu.?Đề văn biểu cảm nêu lên vấn đề gì?-Đề văn biểu cảm bao giờ cũng nêu ra đối tượng biểu cảm và định hướng tình cảm cho bài văn

Cho đề văn: cảm nghĩ vể nụ cười của mẹ.* Tìm hiểu đề và tìm ý.?Đối tượng phát biểu cảm nghĩa là gì?Em hiểu ntn về đối tượng ấy?1. Đối tượng : phát biểu cảm xúc và suy nghĩ về nụ cười mẹ.2. Dựa vào gợi ý SGK nêu câu hỏi HS trả lời.3. GV hướng dẫn HS làm bài.* Dàn bài:a. Mở bài : nêu cảm xúc đối với nụ cười mẹ,nụ cười ấm lòng.b. Thân bài : nêu các biểu hiện sắc thái nụ cười của mẹ.- Nụ cười vui,thương yêu- Nụ cười khuyến khích.- Những khi vắng nụ cười của mẹ.c. Kết bài : lòng yêu thương và kính trọng mẹ.4. Viết bài văn?Làm bài văn biểu cảm gồm những bước nào? -Các bước làm bài văn biểu cảm là tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài,viết bài và sửa bài.-Muốn tìm ý cho bài văn biểu cảm thì phải hình dung cụ thể đối tượng biểu cảm trong mọi trường hợp và cảm xúc, tình cảm của mình trong các trường hợp đó.-Tìm lời văn thích hợp gợi cảm.

I. Đề văn biểu cảm và các bước làm bài văn biểu cảm.(18p)1. Đề văn biểu cảm.a. Ví dụ : b. Nhận xét:

-Đề văn biểu cảm bao giờ cũng nêu ra đối tượng biểu cảm và định hướng tình cảm cho bài văn.

2. Các bước làm bài văn biểu cảm.Cho đề văn: cảm nghĩ vể nụ cười của mẹ.

- Các bước làm bài văn biểu cảm là tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài và sửa bài.- Muốn tìm ý cho bài văn biểu cảm thì phải hình dung cụ thể đối tượng biểu cảm trong mọi trường hợp và c/xúc, t/cảm của mình trong các trường hợp đó.-Tìm lời văn thích hợp gợi cảm.



Hoạt động 3: Luyện tập.

Đọc bài văn SGK trang 89+ 90 và trả lời câu hỏi.?Bài văn biểu đạt tình cảm gì,đối với đối tượng nào?-Bài văn thổ lộ tình cảm tha thiết đối với quê hương An Giang. Đây là những biểu cảm trực tiếp tha thiết.?Hãy nêu lên dàn ý của bài?Lập dàn ý.a. Mở bài: giới thiệu TY quê hương An Giang.b.Thân bài : biểu hiện tình yêu mến quê hương.

-Tình yêu quê từ tuổi thơ.-Tình yêu quê hương trong chiến đấu và những tấm gương yêu nước.c.Kết bài: tình yêu quê hương đối với nhận thức của người từng trải, trưởng thành.

II. Luyện tập(17p)

-Bài văn thổ lộ tình cảm tha thiết đối với quê hương An Giang. Đây là những biểu cảm trực tiếp tha thiết.Lập dàn ý.1-Mở bài: giới thiệu tình yêu quê hương An Giang.2-Thân bài : biểu hiện tình yêu mến quê hương.

-Tình yêu quê từ tuổi thơ.-Tình yêu quê hương trong chiến đấu và những tấm gương yêu nước. 3-Kết bài: TY qh đối với nhận thức của người từng trải, trưởng thành.

Hoạt động 4.Củng cè(4p) ?Đề văn biểu cảm nêu lên vấn đề gì??Làm bài văn biểu cảm gồm những bước nào?

III. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Häc bµi, n¾m ch¾c GN. Lµm hoµn chØnh BT - ChuÈn bÞ bµi: B¸nh tr«i níc--------------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 6/10/2012Ngày d¹y: 8/10/2012TiÕt 25 B¸nh tr«i níc

( Hå Xu©n H¬ng) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS n¾m ®îc:- Kiến thức: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Hå Xu©n H¬ng - C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp vµ th©n phËn ch×m næi cña ngêi phô n÷ qua bµi th¬ BTN - TÝnh chÊt ®a nghÜa cña ng«n ng÷ vµ h×nh tîng trong bµi th¬- Kỹ năng: - NhËn biÕt thÓ lo¹i cña v¨n b¶n - Cã kÜ n¨ng ®äc hiÓu, ph©n tÝch v¨n b¶n th¬ N«m §êng luËt.- Giáo dục: HiÓu vµ c¶m th«ng víi ngêi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn.- Trọng tâm: ChuÈn bÞ - GV : TuyÓn tËp th¬ Hå Xu©n H¬ng - HS: So¹n bµi theo híng dÉnB.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra :(5 p) - §äc thuéc lßng: “Bµi ca C«n S¬n”? Ph©n tÝch néi dung vµ nghÖ thuËt?2. Bµi míiGiới thiệu bài mới (1p). Hå Xu©n H¬ng ( ? - ? ) lai lÞch cha thËt râ ®îc mÖnh danh lµ bµ chóa th¬ N«m. Bµi th¬ viÕt vÒ cuéc ®êi long ®ong ch×m næi cña nh÷ng th©n phËn phô n÷ trong x· héi PK “ B¸nh tr«i níc” lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ næi tiÕng, tiªu biÓu cho t tëng nghÖ thuËt cña bµ…



? Nãi râ nh÷ng nÐt næi bËt vÒ con ngêi, tÝnh çch HXH? - HXH; Cha râ lai lÞch, lµ ngêi cã tµi, s¾c, cã ç tÝnh m¹nh mÏ, ®îc mÖnh danh lµ bµ chóa th¬ N«m ? Em cho biÕt mét vµi nÐt vÒ bµi th¬ b¸nh tr«i níc?

? H·y nhËn d¹ng thÓ th¬ cña bµi th¬ ?-B¸nh tr«i níc: ThÊt ng«n tø tuyÖt ? V¨n b¶n nµy cã sù ®an xen cña nhiÒu ph¬ng thøc biÓu ®¹t nh tù sù, miªu t¶, BC. Theo em x¸c ®Þnh ph¬ng thøc nµo lµ chÝnh ? Gi¶i thÝch ?

I. T×m hiÓu chung (7 p) - HXH; Cha râ lai lÞch, lµ ngêi cã tµi, s¾c, cã ç tÝnh m¹nh mÏ, ®-îc mÖnh danh lµ bµ chóa th¬ N«m - B¸nh tr«i níc n»m trong chïm bµi th¬ vÞnh vËt (vÞnh çi qu¹t, qu¶ mÝt, con èc) B¸nh tr«i níc: ThÊt ng«n tø tuyÖt BiÓu c¶m lµ ph¬ng thøc chÝnh v× çc yÕu tè miªu t¶, tù sù ë ®ay chØ cã t¸c dông phôc vô cho BC

GV nªu yªu cÇu ®äcGV ®äc mÉu, HS ®äc? H×nh ¶nh chiÕc b¸nh tr«i níc ®îc miªu t¶ qua tõ ng÷ nµo ?? NhËn xÐt g× vÒ çch miªu t¶, h/a b¸nh tr«i hiÖn ra NTN?-T¶ thùc chiÕc b¸nh tr«i mang mµu tr¾ng cña bét nÕp, cã h×nh trßn xinh x¾n, cho vµo níc nguéi b¸nh ch×m, lóc níc s«i chÝn tíi sÏ næi lªn.

? Èn sau chiÕc b¸nh tr«i Êy lµ nçi niÒm, t©m sù cña ai? NhËn xÐt vÒ m« tÝp “Th©n em”? -( M« tÝp quen thuéc thêng gÆp trong nh÷ng bµi ca dao than th©n, ë nh÷ng bµi nµy kh«ng cã ©m ®iÖu Êy )-Ngêi phô n÷.? Ngêi phô n÷ ®· giíi thiÖu vÒ m×nh NTN? Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch dïng tõ? “võa tr¾ng l¹i võa trßn” NghÖ thuËt dïng tõ thËt khÐo lÐo ngêi phô n÷ tù hµo vÒ vÎ ®Ñp cña m×nh, giíi thiÖu vÒ nhan s¾c cña m×nh mét çch m¹nh b¹o tù tin, vÎ ®Ñp trong tr¾ng, tinh khiÕt.

II §äc- hiÓu v¨n b¶n: (8p) 1. §äc, chó thÝch:2. Thể loại Thất ngôn tứ tuyệt:III phân tích (15p)1. Hai c©u ®Çu:

T¶ thùc chiÕc b¸nh tr«i mang mµu tr¾ng cña bét nÕp, cã h×nh trßn xinh x¾n, cho vµo níc nguéi b¸nh ch×m, lóc níc s«i chÝn tíi sÏ næi lªn.

-“võa tr¾ng l¹i võa trßn” NghÖ thuËt dïng tõ thËt khÐo lÐo ngêi phô n÷ tù hµo vÒ vÎ ®Ñp cña m×nh, giíi thiÖu vÒ nhan s¾c cña m×nh mét çch m¹nh b¹o tù tin, vÎ ®Ñp trong tr¾ng, tinh khiÕt.



? Víi vÎ ®ep Êy ngêi phô n÷ cã quyÒn sèng NTN trong x· héi c«ng b»ng?- Hä cã quyÒn ®îc n©ng niu tr©n träng, ®îc hëng h¹nh phóc ®îc lµm ®Ñp cho ®êi.? Nhng trong x· héi cò th©n phËn cña hä ra sao? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt mµ TG sö dông- Gîi cho em liªn tëng ®iÒu g×? -“ B¶y næi ba ch×m” t¸c gi¶ ®· vËn dông s¸ng t¹o thµnh ng÷ d©n gian gîi cho ta liªn tëng ®Õn sù long ®ong, vÊt v¶ cña con ngêi.GV: Hä lªn th¸c xuèng ghÒnh v× chång, v× con v× c¶ mäi ngêi. Mét cuéc ®êi x¶ th©n vÞ tha nh thÕ cao c¶ bao nhiªu, ®¸ng th¬ng c¶m vµ tr©n träng bao nhiªu.? NghÜa t¶ thùc ë ®©y lµ g×?- Côm tõ “ víi níc non” cho ta hiÓu sè phËn, cuéc ®êi ngêi phô n÷ bÊp bªnh ch×m næi. HS ®äc 2 c©u cuèi.? NÕu c©u th¬ hai Èn dô sù than thë vÒ sè phËn long ®ong cña ngêi phô n÷ th× ®Õn c©u ba sù Èn dô vÒ th©n phËn Êy ntn?ChÊt lîng b¸nh lµ do ngêi nÆn bÒ ngoµi cã thÓ r¾n n¸t nhng c¸i nh©n ®êng bªn trong vÉn ngät, vÉn th¬m. Sè phËn bÊt h¹nh cña ngêi PN trong XHPK sèng phô thuéc, hä kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh cuéc ®êi m×nh .? Nhng b¶n lÜnh cña hä, phÈm chÊt bªn trong cña hä cã thay ®æi theo sè phËn kh«ng?- Hai tõ “ mÆc dÇu”- “ mµ em” ë hai c©u th¬ cã cÊu tróc liÒn m¹ch t¹o nghÜa ®èi lËp rÊt Ên tîng sù cè g¾ng v¬n lªn ®Ó tù kh¼ng ®Þnh m×nh, chiÕn th¾ng hoµn c¶nh?“ TÊm lßng son” nªn hiÓu ntn ?-“ Gi÷ tÊm lßng son” TÊm g¬ng

-“ B¶y næi ba ch×m” liªn tëng ®Õn sù long ®ong, vÊt v¶ cña con ngêi.

- Côm tõ “ víi níc non” cho ta hiÓu sè phËn, cuéc ®êi ngêi phô n÷ bÊp bªnh ch×m næi.2. Hai c©u cuèi

- ChÊt lîng b¸nh lµ do ngêi nÆn bÒ ngoµi cã thÓ r¾n n¸t nhng c¸i nh©n ®êng bªn trong vÉn ngät, vÉn th¬m. Sè phËn bÊt h¹nh cña ngêi PN trong XHPK sèng phô thuéc, hä kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh cuéc ®êi m×nh .

- Hai tõ “ mÆc dÇu”- “ mµ em” sù cè g¾ng v¬n lªn ®Ó tù kh¼ng ®Þnh m×nh, chiÕn th¾ng hoµn c¶nh

-“ Gi÷ tÊm lßng son” TÊm g-¬ng son s¾t, thuû chung lµ bÊt biÕn trong mäi hoµn c¶nh



son s¾t, thuû chung lµ bÊt biÕn trong mäi hoµn c¶nhGV: Víi “tÊm lßng son” HXH ®· cã tuyªn ng«n cho ngêi phô n÷… kh¼ng ®Þnh..? Liªn hÖ trong XH ngµy nay?- X· héi nam n÷ b×nh ®¼ng, ngêi PN lµm chñ cuéc sèng… nhiÒu ngêi gi÷ chøc vô cao trong XH….

? NghÖ thuËt ®éc ®¸o nµo gãp phÇn vµo gi¸ trÞ bµi th¬ ?- Èn dô, sö dông thµnh ng÷ ®iªu luyÖn phï hîp lµm t¨ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬ ? Néi dung cña bµi?-VÎ ®Ñp phong çch cao quý cña ngêi PN trong XH cò víi cuéc sèng ch×m næi bÊp bªnh- TiÕng nãi ph¶n kh¸ng x· héi

III. Tæng kÕt(3p)1. NghÖ thuËt: Èn dô, sö dông thµnh ng÷ ®iªu luyÖn phï hîp lµm t¨ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬

2. Néi dung: VÎ ®Ñp phong çch cao quý cña ngêi PN trong XH cò víi c/sèng ch×m næi bÊp bªnh- TiÕng nãi ph¶n kh¸ng xh* Ghi nhí ( SGK )

IV luyện tập( 6p)? Ghi çc c©u h¸t than th©n, më ®Çu b»ng “ Th©n em” ??Em h·y so s¸nh h/a ngêi phô n÷ trong bµi th¬ vµ trong nh÷ng bµi ca dao ®· häc?( ChÞu nhiÒu cay ®¾ng trong XHPK träng nam khinh n÷ , cã th©n phËn chim næi nhng 1 çch cøng cái, d¸m chÊp nhËn sù thua thiÖt ®Çy lßng tin vµo phÈm gi¸ cña m×nh )

- Th©n em nh tÊm lôa®µo - Th©n em nh h¹t ma sa- Th©n em nh chÏn lóa ®ßng ®ßng

IV. Híng dÉn vÒ nhµ: (1p) - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ch¾c GN. - ChuÈn bÞ bµi: Sau phót chia ly

Ngày soạn: 8/10/2012Ngày d¹y: 10/10/2012Tiết 26 Híng dÉn ®äc thªm: Sau phót chia ly

(TrÝch : Chinh phô ng©m khóc) ( §Æng TrÇn C«n)

A. Môc tiªu cÇn ®¹t :- Kiến thức: - §Æc ®iÓm cña thÓ song thÊt lôc b¸t. - S¬ gi¶n vÒ Chinh phô ng©m khóc, t¸c gi¶ §Æng TrÇn C«n, vÊn ®Ò ngêi dÞch Chinh phô ng©m khóc.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 82 -


- C¶m nhËn ®îc niÒm kh¸t khao h¹nh phóc løa ®«i cña ngêi phô n÷ cã chång ®i chinh chiÕn ë n¬i xa vµ ý nghÜa tè c¸o chiÕn tranh phi nghÜa ®îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña mét ®o¹n th¬ dÞch “Chinh phô ng©m khóc” - Kỹ năng: - §äc hiÓu v¨n b¶n viÕt theo thÓ ng©m khóc. - Ph©n tÝch nghÖ thuËt t¶ c¶nh, t¶ t©m tr¹ng trong ®o¹n trÝch thuéc t¸c phÈm dÞch “Chinh phô ng©m khóc”- Giáo dục: Gi¸o dôc häc sinh c¶m th«ng tríc nçi sÇu khæ cña ngêi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn- Trọng tâm: ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: Bµi so¹n + SGK B. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra (5p): - §äc thuéc lßng bµi th¬ : “ B¸nh tr«i níc” cña Hå Xu©n H¬ng? T¹i sao nãi bµi th¬ lµ mét tuyªn ng«n cho ngêi phô n÷? 2. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Chinh phô ngËm khóc: Khóc ng©m cña ngêi vî cã chång ra trËn còng gäi lµ chinh phô ng©m. Nguyªn v¨n ch÷ H¸n cña §Æng TrÇn C«n… §©y lµ ®o¹n cã néi dung thÓ hiÖn nçi sÇu cña ngêi vî ngay sau khi tiÔn chång ra trËnHo¹t ®éng cña gi¸o viªn Néi dung Hoạt động 2: Giíi thiÖu chung GVgọi HS đọc SGK trang 91.? Em hãy cho biết vài nét về tác giả Đặng Trần Côn và Đoàn Thị Điểm?- Đặng Trần Côn người làng Nhân Mục sống vào khoảng nöa đầu thế kỉ XVIII.- Đoàn Thị Điểm ( 1705 _ 1748) người phụ nữ có tài sắc, người làng Giai Phạm,huyện Văn Giang, xứ Kinh Bắc nay huyện Yên Mĩ tỉnh Hưng Yên.?Đ.trích được diễn Nôm theo thể nào?-GVDG về song thất lục bát.? Đoạn trích thể hiện nội dung gì?- Đoạn trích thể hiện nỗi sầu của người vợ ngay sau khi tiễn chồng ra trận.

I. Giới thiệu chung.(7p)- Đặng Trần Côn người làng Nhân Mục sống vào khoảng nữa đầu thế kỉ XVIII.- Đoàn Thị Điểm ( 1705 -1748) người phụ nữ có tài sắc, người làng Giai Phạm, huyện Văn Giang, xứ Kinh Bắc nay huyện Yên Mĩ, tỉnh Hưng Yên.- Đoạn trích thể hiện nỗi sầu của người vợ ngay sau khi tiễn chồng ra trận.

Hoạt động 3: Đọc hiểu văn bản:GV gọi HS đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi.? Đoạn trích chia làm mấy đoạn?Mỗi đoạn mấy câu?Ba đoạn, mỗi đoạn 4 câu.

II. Đọc hiểu văn bản:(8p)1. Đọc- chú thích:

2. Bố cục:



? Bốn câu đầu nêu lên nội dung gì?-Nỗi sầu chia li của người vợ.?Nỗi sầu đó được gợi tả như thế nào?Đoạn trích dùng nghệ thuật gì để gợi tả?- Bằng phép đối “chàng thì đi – thiếp thì về”tác giả cho thấy thực trạng của cuộc chia li. Chàng đi vào cõi vất vả, thiếp thì vò võ cô đơn.?Hình ảnh “tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh” có tác dụng gì?- Hình ảnh “mây biếc, núi ngàn” là các hả góp phần gợi lên cái độ mênh mông cái tầm vũ trụ của nỗi sầu chia li.- Sự ngăn cách đã là sự thật khắc nghiệt, và nỗi sầu chia li nặng nề tưởng như đã phủ lên màu biếc của trời mây, trải vào màu xanh của núi ngàn.?Bốn câu tiếp theo diễn tả điều gì?Gợi tả thêm nỗi sầu chia li.? Tác giả dùng nghệ thuật gì diễn tả nỗi sầu?-Phép đối + điệp ngữ và đảo vị trí hai địa danh Hàm Dương,Tiêu Tương đã diễn tả sự ngăn cách muôn trùng.?Tuy xa nhau nhưng tâm hồn họ như thế nào?- Sự chia sẻ về thể xác, trong khi tình cảm tâm hồn vẫn gắn bó thiết tha cực độ.Nỗi sầu chia li còn có sự oái oăm, nghịch chướng, gắn bó mà không được gắn bó lại phải chia li.

?Nỗi sầu đó được tiếp tục gợi tả và nâng lên như thế nào? - Nỗi sầu chia li tăng trưởng đến cực độ thể hiện bằng phép đối, điệp ngữ, điệp ý. - Ở khổ trên ít ra còn có địa danh Hàm Dương,Tiêu Tương để có ý niệm về độ xa cách.?Sự xa cách này bây giờ ra sao?- Sự xa cách đã hoàn toàn mất hút vào ngàn dâu “những mấy ngàn dâu”.?Màu xanh của ngàn dâu có tác dụng gì?- Màu xanh của ngàn dâu gợi tả trời đất cao rộng, thăm thẳm mênh mông, nơi gửi gấm, lan tỏa vào nỗi sầu chi li. -Màu xanh ở độ xanh xanh rồi lại xanh ngắt trong câu thơ ở đây không liên quan

III Phân tích:(2op)a. Bố1 Câu đầu.

Nỗi sầu chia li của người vợ.- Bằng phép đối “chàng thì đi-thiếp thì về” tác giả cho thấy thực trạng của cuộc chia li. Chàng đi vào cõi vất vả, thiếp thì vò võ cô đơn.-Hình ảnh “mây biếc,núi ngàn” là các hình ảnh góp phần gợi lên cái độ mênh mông cái tầm vũ trụ của nỗi sầu chia li.

2. Bốn câu tiếp theo . Gợi tả thêm nỗi sầu chia li.Phép đối + điệp ngữ và đảo vị trí hai địa danh Hàm Dương ,Tiêu Tương đã diễn tả sự ngăn cách muôn trùng.- Sự chia sẻ về thể xác, trong khi tình cảm tâm hồn vẫn gắn bó thiết tha cực độ.Nỗi sầu chia li còn có sự oái oăm, nghịch chướng, gắn bó mà không được gắn bó lại phải chia li3. Bốn câu cuối.- Nỗi sầu chia li tăng trưởng đến cực độ thể hiện bằng phép đối, điệp ngữ, điệp ý.- Sự xa cách đã hoàn toàn mất hút vào ngàn dâu “những mấy ngàn dâu”.

-Màu xanh của ngàn dâu gợi tả trời đất cao rộng, thăm thẳm mênh mông, nơi gửi gấm,lan tỏa vào nỗi sầu chi li.- Chữ “sầu” trở thành khối sầu, núi sầu đồng thời nhấn rõ nỗi sầu cao độ của người chinh phụ.



đến màu xanh hi vọng.?Chữ “sầu”trong bthơ có tác dụng gì?Chữ “sầu” trở thành khối sầu, núi sầu đồng thời nhấn rõ nỗi sầu cao độ của người chinh phụ. Hoạt động 4.Tæng kÕt (2p)? NhËn xÐt vÒ néi dung nghÖ thuËt cña bµi th¬?

III. Tổng kết* Ghi nhớ ( SGK )

Hoạt động 5: luyện tập(3p) - Nªu ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬?- GV cho hs th¶o luËn Bt 1- GV nhËn xÐt, bæ sung, kh¸i qu¸t

T©m tr¹ng buån, sÇu khi lan to¶, khi l¹i nhãi lªn ®Ó råi chung ®óc thµnh mét khèi sÇu kh«ng tan

IV. Híng dÉn vÒ nhµ(1p): - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ch¾c GN. - Su tÇm thªm mét sè bµi th¬ nãi vÒ th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi pk. - §äc, t×m hiÓu “ Quan hÖ tõ”-----------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 10/10/2012Ngày dạy: 12/12/2012TiÕt 27 Quan hÖ tõ

A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp HS - Kiến thức:- N¾m ®îc thÕ nµo lµ quan hÖ tõ- ViÖc sö dông quan hÖ tõ trong giao tiÕp vµ t¹o lËp v¨n b¶n.- Kỹ năng:- NhËn biÕt quan hÖ tõ trong c©u.- Ph©n tÝch ®îc t¸c dông cña quan hÖ tõ.- Giáo dục: Gi¸o dôc ý thøc häc tËp nghiªm tóc, lßng yªu thÝch häc tËp bé m«n. - Trọng tâm:ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK - HS: §äc, chuÈn bÞ bµi theo híng dÉn ccña GV



B. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra (5p) - Khi nµo ta nªn vµ kh«ng nªn sö dông tõ HV ? Cho vÝ dô? Tõ HV t¹o ra nh÷ng s¾c th¸i BC nµo? - Ch÷a bµi tËp 4, 5 ( SGK ) BT 6 ( SBT ) 2. Bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p).

Trong TiÕng ViÖt cã mét sè tõ kh«ng cã ý nghÜa ®Þnh danh sù viÖc mµ chØ bá xung ý nghÜa vÒ mét ph¬ng diÖn nµo ®ã hoÆc lµm c«ng cô ng÷ ph¸p trong diÔn ®¹t….mét trong nh÷ng tõ cã chøc n¨ng ®ã lµ quan hÖ tõ. ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ vµ chóng ta nªn sö dông quan hÖ tõ nh thÕ nµo ? Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em gi¶i ®¸p ®iÒu ®ã.Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Néi dung Hoạt động 2: Thế nào là quan hệ từ.

GV gọi HS đọc mục 1 SGK trang 96 và trả lời câu hỏi.? Xác định qht trong từng câu. Những qht đó liên kết những từ ngữ hay những câu nào với nhau?a. Của b. Nhưc. Bởi, nên d. Nhưng.? Nêu ý nghĩa của mỗi qht?Của:quan hệ sở hữu.Như: quan hệ so sánh.Bởi…..nên :quan hệ nhân quả.HS đặt câu với qht có tác dụng tương tự

? Vậy, qht có vai trò, ý nghĩa gì trong câu, trong đoạn??Thế nào là quan hệ từ?Cho ví dụ?Ví dụ : -Mắt của cô ấy đen láy. -Thân em như hạt mưa sa. Hạt vào đài cát hạt ra ruộng cày.- Bởi tôi ăn uống điều độ nên tôi chóng lớn lắm.

I. Thế nào là quan hệ từ.(10p)1- Ví dụ.2. NhËn xÐt:a. Qht "cña" Nèi ®Þnh ng÷ víi phÇn TT chỉ qh së h÷u b."nh" Nèi BN víi TT chỉ qh so s¸nh c. bëi, nªn: Nèi 2 vÕ c©u ghÐp chỉ qhÖ NN- KQ"Và" nối hai cụm ăn uống và làm việc QHT để nối từ-từ, cụm từ-cụm từ, vế câu- vế câu, giữa câu -câu trong đoạn Biểu thị quan hệ so sánh, sở hữu, NN-kết quả.

3-Ghi nhớ.

Hoạt động 3: Sử dụng quan hệ từ.

GV dùng hình thức trắc nghiệm để xác định trường hợp bắt buộc(+) và không bắt buộc(-) dùng quan hệ từ.? Trong các trường hợp mục II.1 SGK trang97. Trường hợp nào bắt buộc dùng quan hệ từ trường hợp nào không bắt

II. Sử dụng quan hệ từ.(9p)1. Ví dụ.2. Nhận xét:*),a (-), .b(+), c ( - ) , d (+), e (-) ,g ( + ), h (+), i ( - ). Nếu không có qht câu



buộc dùng quan hệ từ?

GV cho HS đọc mục 2?Tìm các quan hệ từ có thể dùng thành cặp với các quan hệ từ sau? Đặt câu với cặp qht vừa tìm được

? Từ việc phân tích các VD trên em rút ra kết luận gì về việc sử dụng QHT?

GV khái quát

sẽ không rõ nghĩa hoặc thay đổi nghĩa*) Nếu………..thì.Vì………….nên.Tuy…………nhưng.Hễ…………..là, thì.Sở dĩ…………..là vì.3-Ghi nhớ. Khi nói hoặc viết có những trường hợp bắt buộc phải dùng quan hệ từ. Đó là những trường hợp nếu không có quan hệ từ thì câu văn sẽ không rõ nghĩa hoặc đổi nghĩa.

Hoạt động 4.LuyÖn tËp ? T×m QHT trong ®o¹n ®Çu VB “Cæng trêng më ra” ?Bµi tËp 1: Cña, cßn, vµ, nh? §iÒn QHT thÝch hîp vµo chç trèng ?Bµi tËp 2: Víi, vµ, víi, b»ng, khi… th×, vµ ? X¸c ®Þnh c©u ®óng, c©u sai ?§óng : b, d, g, i ,k ,lSai : cßn l¹i

? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n sö dông QHT?

?Ph©n biÖt ý nghÜa qht trong cÆp c©u?Bµi tËp 5: S¾c th¸i BC kh¸c nhau- Nã gÇy nhng khoÎ ( ý khen )- Nã khoÎ nhng gÇy ( ý chª )

II. LuyÖn tËp (15p)Bµi tËp 1: Cña, cßn, vµ, nh

Bµi tËp 2: Víi, vµ, víi, b»ng, khi… th×, vµ Bµi tËp 3§óng : b, d, g, i ,k ,lSai : cßn l¹iBµi tËp 4HS tËp chung viÕt, gäi nhËn xÐt, söa ch÷aBµi tËp 5: S¾c th¸i BC kh¸c nhau- Nã gÇy nhng khoÎ ( ý khen )- Nã khoÎ nhng gÇy ( ý chª )

Hoạt động 5:Củng cố.(3p)- Hs nhắc lại nội dung bài học- GV nhận xét, bổ sung, khắc sâu KT

III. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Häc bµi, n¾m ch¾c GN. - Chuẩn bị bài “ Chữa lỗi về quan hÖ tõ”------------------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn:10/10/2012

Ngày d¹y: 12/10/2012

TiÕt 28: luyÖn tËp çch lµm v¨n biÓu c¶mA. Môc tiªu cÇn ®¹t :- Kiến thức:- §Æc ®iÓm thÓ lo¹i biÓu c¶m.- Çc thao t¸c lµm bµi v¨n biÓu c¶m, çch thÓ hiÖn nh÷ng t×nh c¶m, c¶m xóc.- Kỹ năng: RÌn luyÖn kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m.- Giáo dục: Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu thiªn nhiªn, yªu çi ®Ñp.- Trọng tâm: ChuÈn bÞ - GV : Bµi so¹n + ®Ò v¨n mÉu



- HS: SGK + giÊy nh¸p B. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. KiÓm tra :(5p) - Nªu ®Æc ®iÓm cña ®Ò v¨n BC ? Çc bíc lµm mét bµi v¨n BC ? - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña HS 2. Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Giê tríc çc em ®· ®îc häc vÒ çc bíc lµm bµi v¨n biÓu c¶m ? H«m nay chóng ta vËn dông vµo viÖc t¹o lËp dµn ý cho mét ®Ò v¨n vµ viÕt bµi v¨n BC mét çch hoµn chØnh Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t

§äc l¹i ®Ò bµi.

X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi?

(Gi¶i thÝch yªu cÇu cña ®Ò qua çc tõ "Loµi c©y em yªu")

- Em: Ngêi viÕt lµ chñ thÓ, bµy tá t×nh c¶m con ngêi? Ng«i xng h« ?

? "Yªu" ®îc hiÓu nh thÕ nµo?

? V× sao em yªu c©y ®ã h¬n çc c©y kh¸c ?( Do p/c cña c©y, sù g¾n bã, Ých lîi ..)? Loµi c©y cã nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo ®¸ng yªu, sù g¾n bã víi con ngêi?

? H·y lªn b¶ng tr×nh bµy phÇn dµn bµi cña m×nh ?

I-ChuÈn bÞ ë nhµ. (12p) 1. §Ò bµi: Loµi c©y em yªu (c©yphîng)2. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý a, T×m hiÓu ®Ò: - ViÕt: Bµy tá th¸i ®é, t×nh c¶m cña em ®èi víi mét lo¹i c©y cô thÓLoµi c©y: §èi tîng biÓu c¶m lµ loµi c©y ( kh«ng ph¶i lµ loµi vËt hay con ngêi )- Em: Ngêi viÕt lµ chñ thÓ, bµy tá t×nh c¶m con ngêi- Ng«i thø nhÊt: Xng "t«i"Trùc tiÕp bµy tá t×nh c¶m.- Yªu: TËp trung khai th¸c tÝnh chÊt tÝch cùc cña c©y ®Ó nãi lªn sù g¾n bã, th©n thiÕt cña loµi c©y ®ã ®èi víi ®êi sèng mçi con ngêib, T×m ý:- Loµi c©y g¾n bã víi tuæi th¬, g¾n bã víi m¸i trêng.- T¸n l¸ xanh che m¸t nh÷ng tra hÌ- TiÕng ve kªu r©m ran gîi bao nhiªu kØ niÖm- Çnh l¸ phîng li ti v¬ng trªn ¸o, trªn tãc m©y häc trß, gîi lªn t×nh c¶m yªu th¬ng víi m¸i trêng, víi thÇy c«…- Mïa hoa phîng dá rùc trªn l¸ gîi bao nçi xao xuyÕn, buån vui….3. Dµn bµi:* MB: Loµi c©y vµ lÝ do yªu thÝch- Giíi thiÖu chung vÒ c©y phîng, loµi c©y g¾n bã víi tuæi th¬, g¾n



? Çc ý ®îc s¾p xÕp NTN?

? C¶m xóc vÒ c©y phîng vµo mïa hoa në?

? Néi dung phÇn kÕt bµi?C¨n cø vµo dµn ý ®· x©y dùng viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh.

bã víi m¸i trêng.*TB: + Çc ®Æc ®iÓm gîi c¶m cña c©y + Loµi c©y (…) trong ®êi sèng con ngêi+ Loµi c©y (… ) trong cuéc sèng cña emCô thÓ:- Qua bèn mïa; xu©n, h¹, thu, ®«ng phîng lu«n thay ®æi nhng mïa nµo còng lµ ngêi b¹n cña tuæi häc trß- Mïa thu l¸ phîng li ti ®ãn em trong ngµy khai trêng. Nh÷ng l¸ vµng r¾c nhÑ trong giã thu, r¬i trªn s©n, trªn tãc, trªn vai ¸o nh ngêi b¹n th©n thiÕt, g¾n bã- §«ng vÒ cµnh phîng kh¼ng khiu v¬n trong giã b¾c víi søc chÞu ®ông tuyÖt vêi.- Xu©n sang t¸n l¸ xanh, ¸nh n¾ng xu©n chiÕu vµo vÎ ®Ñp nªn th¬. Ta yªu mµu xanh Êy, yªu ¸nh n¾ng xu©n quª, yªu m¸i trêng tha thiÕt. Díi bãng phîng giµ, bao trß ch¬i, bao kØ niÖm…- HÌ vÒ : tiÕng ve r©m ran, hoa ph-îng ®á…xao xuyÕn bao nçi nhí, bao kØ niÖm…phîng ®á rùc c¶ bÇu trêi th¬ng nhí, ta Ðp çnh hoa r¬i nh lu gi÷ kØ niÖm cña tuæi häc trß* KB: T/c¶m cña em ®èi víi loµi c©y ®ã 4. ViÕt bµi:

Hoạt động 3:Thực hành trên lớp.

HS Tr×nh bµy ®o¹n v¨n ®· viÕt ë nhµ? NhËn xÐt- söa bµi cho HS

II. Th ự c hành trên lớp .(22p)- §o¹n MB - §o¹n TB - §o¹n KB

Hoạt động 5:Củng cố (4p)- Tr×nh bµy çc bíc lµm bµi v¨n BC- Çch sö dông tõ ng÷, h×nh ¶nh, diÔn ®¹t



III. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Chuẩn bị cho bài viết văn biểu cảm+ Tìm hiểu đề, lập ý+ Lập dàn bài với đầy đủ các phần MB, TB, KB+ Viết bài hoàn chỉnh - Chuẩn bị bài: Qua Đèo Ngang----------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 13/10/2012 Ngày d¹y: 15/10/2012 Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 91 -


TiÕt 29: Qua ®Ìo ngang( Bµ HuyÖn Thanh Quan )

A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS :- Kiến thức:- S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Bµ HuyÖn Thanh Quan- §Æc ®iÓm th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan qua bµi th¬ Qua §Ìo Ngang.- C¶nh §Ìo Ngang vµ t©m tr¹ng t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong bµi th¬.- NghÖ thuËt t¶ c¶nh, t¶ t×nh ®éc ®¸o cña v¨n b¶n.- Kỹ năng:§äc- hiÓu v¨n b¶n th¬ N«m viÕt theo thÓ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt.- Giáo dục: Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu quª h¬ng, ®Êt níc.- Trọng tâm: ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +SGK + th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan- HS: Bµi so¹n + SGKB. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. KiÓm tra :(5p) §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch“ Sau phót chia li” cña §Æng TrÇn C«n Vµ nªu néi dung chÝnh cña bµi? 2. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p).

§Ìo Ngang thuéc d·y nói Hoµnh S¬n, ph©n c¸ch ®Þa giíi 2 tØnh Hµ TÜnh vµ Qu¶ng B×nh, lµ mét ®Þa danh næi tiÕng trªn ®Êt níc ta. §· cã nhiÒu thi nh©n lµm th¬ vÞnh §Ìo ngang nh Cao B¸ Qu¸t cã bµi “ §¨ng Hoµnh S¬n” (Lªn nói Hoµnh S¬n), NguyÔn KhuyÕn cã bµi “ Qu¸ Hoµnh S¬n “ ( Qua nói Hoµnh S¬n), NguyÔn Thîng HiÒn cã bµi “ Hoµnh S¬n xu©n väng “ ( Mïa xu©n tr«ng nói Hoµnh S¬n ). Nh-ng tùu chung ®îc nhiÒu ngêi biÕt vµ yªu thÝch nhÊt vÉn lµ bµi “Qua ®Ìo ngang” cña bµ HuyÖn Thanh Quan. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ HS

Néi dung

-

?Em hãy cho biết vài nét về tác giả ?

? Bài thơ sáng tác theo thể thơ nào? Nhận xét cách gieo vần?-Đường luật là luật thơ có từ đời Đường ( 618 – 907 ) Trung Quốc, gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ.Chỉ gieo vần ở chữ cuối mỗi câu 1,2, 4, 6, 8 giữa câu 5- 6 có luật bằng trắc.-Tính cô đúc và súc tích được coi là một trong những đặc trưng tiêu biểu của thể thơ này.Nhận dạng thể thơ,cách gieo vần, phép đối

I. Tìm hiểu chung( 8p)1.Tác giả: Bà Huyện Thanh Quan tên thật là Nguyễn Thị Hinh quê làng Nghi Tàm(Tây Hồ-Hà Nội) là một trong những nữ sĩ tài danh hiếm có.

2.Tác phẩm: Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật .Bài thơ được viết khi bà từ Thăng Long vào kinh thành Huế nhậm chức.



giữa câu 3,4 câu 5,6.Phép đối giữa câu 3,4: ( lom khom dưới núi – lác đác bên sông , tiều vài chú - chợ mấy nhà ) Phép đối giữa câu 5,6:(nhớ nước đau lòng-thương nhà mỏi miệng, con cuốc cuốc-cái gia gia )Hoạt động 3: Đọc- Hiểu văn bản. GV nêu yêu cầu đọcGiọng trầm buồn, ngắt nhịp 4/3 hoặc 2/2/3 GV gọi HS đọc bài thơ.GV gọi HS đọc chú thích SGK trang 102 và trả lời câu hỏi.? Dựa vào bài thơ, hãy chỉ ra cấu trúc của bài ?? C¶nh §Ìo ngang ®îc gîi t¶ b»ng nh÷ng chi tiÕt nµo ?? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch gieo vần và nghệ thuật sö dông tõ ng÷?

? C¶nh tîng §N ®îc miªu t¶ ë thêi ®iÓm nµo trong ngµy? Thêi ®iÓm Êy thêng gîi t©m tr¹ng g×?? Nh thÕ phÇn ®Ò cña bµi th¬ ®· giíi thiÖu 1 h×nh ¶nh §Ìo Ngang ntn?GV: C¶nh dï cã sù sèng song vÉn cã c¸i g× hiu h¾t, tiªu ®iÒu. §ã lµ do chÝnh c¶nh vËt hay do nhuém trong bãng chiÒu hay do hån ngêi ph¶n ¸nh vµo c¶nh vËt?- GV cho hs quan s¸t bøc ¶nh chôp §Ìo ngang (T103)- cã gièng víi t-ëng tîng cña em vÒ c¶nh §Ìo ngang trong bµi th¬ cña Bµ HTQ kh«ng ? HS ®äc hai c©u thùc? Cã nÐt bæ sung nµo trong chi tiÕt c¶nh? §iÓm nh×n cña nhµ th¬ cã g× kh¸c víi ®iÓm nh×n ë 2 c©u ®Çu? (Tõ trªn xuèng, nh×n ra xa)? T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? søc gîi t¶ cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®ã?

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù sèng

II. Đọc- Hiểu văn bản.(8p)1. Đọc, chú thích:

2. Bố cục: 4 phần Đ, T, L, K

III. Phân tích: (17p)

1- Hai c©u ®Ò- NT: Tõ chen ®îc lÆp l¹i hai lÇn: cá, c©y, ®¸, l¸ hoa chen lÉn vµo nhau, x©m lÊn vµo nhau kh«ng ra hµng lèi. RËm r¹p, hoang s¬,.- Thêi gian: chiÒu tµ, n¾ng ®· xÕ bãng thêi gian gîi buån

C¶nh thiªn nhiªn rËp r¹p, ®Ñp, hoang s¬, v¾ng lÆng

2- Hai c©u thùc. Lom khom díi nói tiÒu vµi chó L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ

- NghÖ thuËt: §èi ( thanh, ý, tõ lo¹i) rÊt ®iªu luyÖn. §¶o ng÷ (nhÊn m¹nh) vµ tõ l¸y gîi h×nh, gîi c¶m. +Lom khom: gîi h×nh d¸ng vÊt v¶, nhá nhoi cña ngêi tiÒu phu. +L¸c ®¸c: gîi sù Ýt ái, tha thít. Sù sèng cña con ngêi ë ®Ìo



cña con ngêi n¬i ®©y? Tríc c¶nh vËt ®ã t©m tr¹ng nµo cña nhµ th¬ ®îc béc lé?GV : Kh«ng nh×n thÊy râ nÐt ngêi h¸i cñi chØ thÊy thÊp tho¸ng bãng d¸ng cói lom khom díi nói xa, vµi ng«i nhµ tha thít bªn s«ng. Thªm c¶nh, thªm ngêi nhng c¶nh vËt l¹i cµng heo hót, v¾ng vÎ h×nh bãng con ngêi ®· nhá l¹i cµng mê nh¹t. C©u th¬ cã ®ñ yÕu tè cña bøc tranh s¬n thuû h÷u t×nh nhng tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè c¶m nhËn cña nhµ th¬ l¹i gîi lªn quang c¶nh heo hót miÒn biªn ¶i - §äc 2 c©u luËn

? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? T¸c dông cña nghÖ thuËt ?

? ë 2 c©u luËn nµy t¸c gi¶ ®· thÓ hiÖn tr¹ng th¸i c¶m xóc g×? -(T©m tr¹ng ®îc béc lé kÝn ®¸o, tÕ nhÞ nhng ®au ®¸u, kh¾c kho¶i béc lé t×nh c¶m gi¸n tiÕp) GV:Nh÷ng ©m thanh Êy lµ cã thËt hay tëng tîng cña 1 t©m hån ®ang nÆng lßng hoµi cæ nhí th-¬ng 1 triÒu ®¹i ®· qua ? C©u th¬ ®· gîi t¶ râ t©m tr¹ng nhí nhµ, nhí níc vµ t©m tr¹ng hoµi cæ cña nhµ th¬. Níc vµ nhµ, giang s¬n vµ gia ®×nh g¾n liÒn víi nhau trong c¶m quan cña ngêi l÷ thø, kh«ng cã t©m tr¹ng nhí nhµ, th¬ng níc mµ nhµ xa, níc mÊt (triÒu Lª ®· mÊt ) th× lµm sao cã thÓ viÕt ®îc nh÷ng dßng t©m tr¹ng hoµi cæ, hoµi th¬ng nh thÕ. ?Hai c©u th¬ kÕt cho biÕt toµn c¶nh §N hiÖn ra ntn qua c¸i nh×n cña t¸c gi¶?

- Em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi t¬ng quan gi÷a c¶nh vµ ngêi?

ngang: tha thít, hoang s¬ vµ Ýt ái. ThÓ hiÖn nçi buån man m¸c cña lßng ngêi tríc c¶nh tîng hoang s¬, xa l¹.

3- Hai c©u luËnNhí níc ®au lßng con cuèc cuècTh¬ng nhµ mái miÖng c¸i gia gia + §èi ý (gi÷a hai c©u), ®èi thanh (B-T) t¹o nhÞp ®iÖu c©n ®èi cho lêi th¬ +Ch¬i ch÷- Èn dô( quèc: níc, gia: nhµ) tiÕng chim bµy tá lßng ng-êi

Hai tr¹ng th¸i c¶m xóc nhí níc, th¬ng nhµ.( Mîn nh÷ng ©m thanh buån, kh¾c kho¶i triÒn miªn kh«ng døt ®Ó bµy tá t©m hån nÆng lßng víi ®Êt níc, víi quª h-¬ng.)

4- Hai c©u kÕt Dõng ch©n ®øng l¹i trêi, non, níc Mét m¶nh t×nh riªng ta víi ta.

- Trêi, non, níc: C¶nh b¸t ng¸t, réng më, mªnh m«ng. - M¶nh t×nh riªng: t×nh th¬ng nhµ, nhí níc luyÕn tiÕc qu¸ khø vµng son da diÕt, ©m thÇm. T×nh: nÆng nÒ, khÐp kÝn. - §iÖp tõ "ta" (®¹i tõ sè Ýt) nçi buån, nçi c« ®¬n kh«ng ai chia sÎ NghÖ thuËt t¬ng ph¶n (TN réng lín >< con ngêi nhá bÐ ®¬n



(Mèi t¬ng quan ®èi lËp, ngîc chiÒu.) ? C©u th¬ gîi cho em h×nh dung kh«ng gian c¶nh §Ìo Ngang nh thÕ nµo? (mªnh m«ng, xa l¹, tÜnh v¾ng)

? Gi÷a kh«ng gian Êy, t©m tr¹ng nhµ th¬ ra sao?

chiÕc ) cµng lµm næi bËt t©m tr¹ng c« ®¬n, nçi buån s©u th¼m vêi vîi kh«ng ai chia sÎ

Hoạt động 4.Tæng kÕt?NÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt ?-ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có, tõ ng÷ gîi t¶, tõ l¸y tîng h×nh, ®èi, ®¶o, Èn dô…

? Theo em bµi th¬ t¶ c¶nh hay t¶ t×nh? §Æc s¾c cña bµi th¬ lµ g×? -Bµi th¬ t¶ c¶nh §N vµo buæi chiÒu tµ, tÜnh v¾ng, thª l¬ng - BT béc lé t©m tr¹ng nhí níc, th-¬ng nhµ cña t¸c gi¶ ( bµi th¬ t¶ c¶nh ngô t×nh)

III- Tæng kÕt (3p)1. NghÖ thuËt : ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có, tõ ng÷ gîi t¶, tõ l¸y t-îng h×nh, ®èi, ®¶o, Èn dô…2. Néi dung: Bµi th¬ t¶ c¶nh §N vµo buæi chiÒu tµ, tÜnh v¾ng, thª l¬ng - BT béc lé t©m tr¹ng nhí níc, th¬ng nhµ cña t¸c gi¶ * Ghi nhí

IV. Híng dÉn vÒ nhµ:?(1p) - Häc thuộc lòng bài thơ, n¾m ch¾c GN. - Nhận xét về các biểu lộ cảm xúc của Bà Huyện Thanh Quan - Chuẩn bị bài: Bạn đến chơi nhà

-------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 14 /10/2012 Ngày d¹y: 16/10/2012TiÕt 30: b¹n ®Õn ch¬i nhµ

( NguyÔn KhuyÕn )A. Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp HS - Kiến thức:- Sơ giản về tác giả Nguyễn Khuyến- Sự sáng tạo trong việc vận dụng thể thơ Đường luật, cách nói hàm ẩn sâu sắc, thâm thuý của Nguyễn Khuyến trong bài thơ.- Kĩ năng:- Nhận biết được thể loại của văn bản.- Đọc-hiểu văn bản thơ Nôm Đường luật thất ngôn bát cú.- Phân tích một bài th¬ N«m §êng luËt - Giáo dục: Gi¸o dôc t×nh c¶m b¹n bÌ trong s¸ng, v« t.- Träng t©m:ChuÈn bÞ - GV : Gi¸o ¸n +Tranh vÒ NguyÔn KhuyÕn- HS: Bµi so¹n + SGKB. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1.KiÓm tra bµi cò:( 5p)- §äc thuéc lßng bµi th¬ “Qua ®Ìo ngang” cho biÕt nÐt ®Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt ?2. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). T×nh b¹n lµ mét trong sè nh÷ng ®Ò tµi thêng thÊy trong VHVN. B¹n ®Õn ch¬i nhµ cña NK lµ mét bµi th¬ thuéc lo¹i hay nhÊt trong ®Ò tµi t×nh b¹n vµ còng lµ thuéc lo¹i hay nhÊt trong th¬ NguyÔn KhuyÕn nãi riªng, th¬ N«m cña VHVN nãi chung.Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Hoạt động 2: T×m hiÓu chung

? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ th¬ NK?

I. Tìm hiểu chung(8p)1.T¸c gi¶: NguyÔn KhuyÕn (1835-1909) quª Yªn §æ Lôc B×nh, tØnh Hµ Nam Lµ nhµ th¬ línm nhµ th¬ cña lµng c¶nh VN



? XuÊt xø, thÓ lo¹i ?? Quan s¸t sè c©u, sè ch÷, çch hiÖp vÇn gäi tªn thÓ th¬ cña bµi th¬ ?

2.T¸c phÈm:- ThÓ lo¹i: TN BC§L- Bµi th¬ ®îc viÕt khi t¸c gi¶ ço quan vÒ ë Èn

Hoạt động 3: §äc-hiÓu v¨n b¶n

GV nªu yªu cÇu ®äc- Giäng chËm r·i, ung dung, hãm hØnh- NhÞp 4/3 GV vµ HS ®äc? Bµi th¬ TNBC§L thêng cã 4 phÇn. Nhng c¨n cø vµo néi dung bµi th¬ nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn?

? Theo em c©u th¬ ®Çu cã vai trß g× trong cÊu tróc bµi th¬? ( giíi thiÖu, th«ng b¸o sù viÖc)? Trong lêi th«ng b¸o cã 2 chi tiÕt ®¸ng lu ý: thêi gian, çch x-ng h«. Em h·y cho biÕt ý nghÜa?? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng th¬?? Tõ ®ã, em h×nh dung t©m tr¹ng cña chñ nh©n ntn khi cã b¹n ®Õn ch¬i? Lêi th«ng b¸o b¹n ®Õn ch¬i nhµ còng lµ tiÕng reo vui ®Çy hå hëi, phÊn chÊn vµ tho¶ lßng mong ®îi.GV: Thêi gian nµy NK ®· ço quan vÒ ë Èn, «ng tù cho m×nh lµ ®· qu¸ giµ ( muèn ®i l¹i tuæi giµ thªm nh¸c).B¹n bÌ t©m giao ®i l¹i còng Ýt «ng rÊt vui khi b¹n ®Õn ch¬i nhµ c©u th¬ më ®Çu tù nhiªn nh lêi nãi thêng ngµy. - LÏ thêng khi cã b¹n ®Õn ch¬i, chñ nhµ thêng nghÜ ®Õn viÖc thiÕt ®·i ®Ó bµy tá t×nh th©n thiÖn.? Nhng ë bµi th¬ nµy, hoµn c¶nh cña chñ nhµ cã g× ®Æc biÖt ?

II. §äc-hiÓu v¨n b¶n ( 8()1. §äc, chó thÝch:

2. Bè côcC©u1: C¶m xóc khi b¹n ®Õn ch¬iC©u2 ®Õn c©u 7: c¶m xóc vÒ gia c¶nhC©u8: C¶m xóc vÒ t×nh b¹n

III Ph©n tÝch:(18p)1. C¶m xóc khi b¹n ®Õn ch¬i nhµ; “ §· bÊy l©u nay b¸c tíi nhµ”-Thêi gian: §· rÊt l©u.- Çch xng h« “ b¸c” thÓ hiÖn sù th©n t×nh, gÇn gòi, t«n träng b¹n bÌ.

- Giäng vui, tù nhiªn, gÇn gòiT©m tr¹ng: vui vÎ, hå hëi, phÊn chÊn vµ tho¶ lßng mong ®îi.

2. C¶m xóc vÒ gia c¶nh -Hoµn c¶nh:TrÎ ®i v¾ng, chî xa Ç ao s©u níc c¶ Gµ vên réng rµo thaC¶i chöa ra c©y, cµ míi nô.BÇu võa rông rèn míp ®¬ng hoa.

NhÞp th¬ 4/4 t¹o ©m hëng nhÞp nhµng, chËm r·i.



? NhËn xÐt g× vÒ nhÞp th¬ ? em cã nhËn xÐt g× vÒ ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh t¸c gi¶ muèn ®·i b¹n? ? Çch nãi lÊp löng Êy cã ý nghÜa g×? nãi nh vËy ®Ó lµm g×? - S¬n hµo h¶i vÞ ®µnh lµ kh«ng m¬ tëng nh÷ng mãn ¨n sang träng còng cã thÓ bá qua, v× chî xa mµ l¹i kh«ng cã ngêi ®i chî. Nhng nhiÒu mãn nhµ cã s½n còng kh«ng thÓ lµm m©m c¬m ®·i kh¸ch : ao ®· s©u, níc l¹i lín, vên réng rµo tha ®Õn rau qu¶ còng kh«ng vµ ®Æc biÖt: Th× tÊt c¶ lµ con sè kh«ng to t-íng. ThËt ®¸ng ng¹c nhiªn. Do c¶nh thanh bÇn ? Do b¹n ®Õn th¨m bÊt ngê kh«ng ®îc chuÈn bÞ ?T¹o ra t×nh huèng ®Æc biÖt Ðo le çch nãi trµo léng, ®ïa vui? NghÖ thuËt?-Lµ çch nãi cho vui thÓ hiÖn sù hãm hØnh, hµi híc, yªu ®êi, yªu b¹n b»ng t×nh c¶m d©n d·, chÊt ph¸c çch nãi trµo léng, ®ïa vui? §Ó nãi th¼ng, nãi vui nh thÕ Tg ph¶i lµ ngêi NTN? Träng t×nh nghÜa h¬n vËt chÊt, tin ë sù cao c¶ cña t×nh b¹n. ? C©u kÕt cã côm tõ nµo ®¸ng chó ý? Çch diÔn ®¹t? ? Quan hÖ tõ : “víi” ®· liªn kÕt hai tõ “ ta” víi nhau “ Ta” chØ ai? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m b¹n bÌ ë trong bµi?- Chñ kh¸ch kh«ng cßn kho¶ng çch, chØ cßn “ ta víi ta” hai ngêi ®· lµ mét g¾n bã hoµ hîp, vui vÎ. T×nh b¹n s©u s¾c trong s¸ng vù¬t lªn trªn nh÷ng vËt chÊt tÇm thêng.

- §ã lµ sù thËt vÒ hoµn c¶nh, thiÕu thèn vÒ vËt chÊt.- “TrÇu kh«ng cã” lÔ nghi tiÕp kh¸ch tèi thiÓu còng kh«ng cã.

NghÖ thuËt: Giäng ®iÖu dÝ dám, hµi híc, ng«n ng÷ b×nh dÞ d©n d·.

Träng t×nh nghÜa h¬n vËt chÊt, tin ë sù cao c¶ cña t×nh b¹n. T×nh c¶m ch©n thµnh kh«ng kh¸ch s¸o.c. C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n B¸c ®Õn ch¬i ®©y ta víi taTa: Chñ nhµ ( t¸c gi¶ )Ta: kh¸ch ( b¹n ) §iÖp tõ

Chñ kh¸ch kh«ng cßn kho¶ng çch, chØ cßn “ ta víi ta” hai ngêi ®· lµ mét T×nh b¹n g¾n bã hoµ hîp, vui vÎ, trong s¸ng vù¬t lªn trªn vËt chÊt tÇm thêng.

Hoạt động 4.Tæng kÕt



? Nªu biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông trong bµi th¬?

? Néi dung cña bµi ?

GV cho HS ®äc GN

III- Tæng kÕt (2p)1. NghÖ thuËt: HÖ thèng tõ ng÷, h×nh ¶nh th¬ gÇn gòi, d©n d· bµi th¬ cã c¸i trong s¸ng, th©n t×nh, méc m¹c cña TB, gÇn gòi víi ngêi ®äc. 2. Néi dung: Qua bµi th¬ thÓ hiÖn NguyÔn KhuyÕn lµ ngêi hån nhiªn, d©n d·, trong s¸ng. T×nh b¹n cña «ng lµ t×nh b¹n ch©n thµnh, Êm ¸p, bÒn chÆt dùa trªn nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn.* Ghi nhí ( SGK )

Hoạt động 5:luyện tập (3p)

- Cã ý kiÕn cho r»ng bµi th¬ kh«ng chØ ca ngîi t×nh b¹n mµ cßn gîi ra kh«ng khÝ lµng quª ë §BBB ý kiÕn cña em ?- Nêu ý nghĩa của văn bản?? Em ®· gÆp côm tõ “ta víi ta “ trong vb nµo? H·y so s¸nh côm tõ ë hai vb ?

* Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện một quan niệm về tình bạn, quan niệm đó vẫn còn có ý nghĩa, giá trị lớn trong cuộc sống của con người hôm nay-V¨n b¶n “ B¹n ®Õn ch¬i nhµ” hai tõ ta chØ hai ngêi , sù hoµ hîp g¾n bã mËt thiÕt gi÷a hai con ngêi trong mét t×nh b¹n chung thuû- VB “ Q§N” hai tõ ta chØ mét ngêi – mét t©m tr¹ng. §ã lµ nçi c« ®¬n th¨m th¼m cña con ngêi gi÷a kh«ng gian bao la hïng vÜ ®Õn rîn ngîp nçi kho¶i cµng kh¾c kho¶i, thÊm thÝa, xãt xa.

IV. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Häc thuộc lòng bài thơ, n¾m ch¾c GN. - Tìm thêm một số bài thơ khác viết về tình bạn của Nguyễn Khuyến và một số nhà thơ khác. - Chuẩn bị viết bài TLV số 2------------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 16/10/2012Ngày dạy: 18/10/2012Tiết 31,32: bµi viÕt sè 2- v¨n biÓu c¶m A- Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức: HS viết được bài văn biểu cảm về thiên nhiên, thực vật thể hiện tình cảm yêu thương cây cối theo truyền thống của nhân dân ta.- Kĩ năng: Vận dụng các bước tạo lập văn bản để viết một bài văn hoàn chỉnh.- Giáo dục: Giáo dục ý thức tự giác, nghiêm túc làm bài.Chuẩn bị:GV: Ra đề Kiểm tra, đáp án, biểu điểm HS: Chuẩn bị giấy KT; Xem lại các bước làm bài văn biểu cảmB. Tiến trình bài dạy:. KiÓm tra:I. Ma trËn Møc ®é

KiÕn thøc

NhËn biÕt Th«ng hiÓuVËn dông Tæn

gThấp Cao

TN TL TN TL TN TL TL

Mở bài 1



Thân bài 8Kết bài 1Tæng 10

Gi¸o viªn ®äc, chÐp ®Ò lªn b¶ng.II. §Ò bµi: Loµi c©y em yªu.Gi¸o viªn lu ý häc sinh:- Chän loµi c©y mµ em yªu nhÊt.1. X¸c ®Þnh çc yÕu tè miªu t¶. T¶ çi g× ®Ó béc lé c¶m xóc ®èi víi c©y.2. X¸c ®Þnh çc yÕu tè kÓ.3 Çc yÕu tè miªu t¶, tù sù chØ lµ ph¬ng tiÖn ®Ó biÓu c¶m.4. Tu©n thñ çc bíc lµm bµi:

- T×m hiÓu ®Ò.- T×m ý.- LËp dµn ý.- ViÕt bµi.- Söa bµi.

III. Dµn bµi:

A. Më bµi:Giíi thiÖu loµi c©y em yªu.Nªu t×nh c¶m chung cña em ®èi víi loµi c©y ®ã.

b. Th©n bµi:- Miªu t¶ vÎ ®Ñp cña c©y -> béc lé c¶m xóc.- KÓ vÒ gi¸ trÞ cña c©y vµ kû niÖm ®èi víi c©y -> béc lé c¶m xóc.

c. KÕt bµi:- Nªu nh÷ng h×nh dung, liªn tëng xung quanh h×nh ¶nh c©y ®ã.- T×nh yªu mµ em dµnh cho c©y.IV. BiÓu ®iÓm:+ §iÓm 9, 10:

- §¹t yªu cÇu xuÊt s¾c.- DiÔn ®¹t m¹ch l¹c, liªn kÕt chÆt chÏ. Ng«n ng÷ trong s¸ng.- C©u ®óng ng÷ ph¸p, diÔn ®¹t linh ho¹t.- Ch÷ viÕt ®Ñp, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶.

+ §iÓm 7, 8:- Hoµn thµnh theo yªu cÇu cña ®Ò.- Cã liªn kÕt chÆt chÏ.- Cã m¹ch l¹c tuy ®«i chç cßn diÔn ®¹t cha hay.- Ch÷ viÕt ®Ñp, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶. Kh«ng cã lçi c©u.

+ §iÓm 5, 6:- Thùc hiÖn ®îc yªu cÇu cña ®Ò.- Bè côc gän. DiÔn ®¹t cha lu lo¸t.- Cßn m¾c mét vµi lçi c©u, lçi dïng tõ.- Ch÷ viÕt cha ®Ñp, cßn m¾c lçi chÝnh t¶.

+ §iÓm 3, 4:- BiÕt lµm bµi ®óng thÓ lo¹i nhng ý cßn s¬ sµi.



- Liªn kÕt cha chÆt chÏ. ThiÕu m¹ch l¹c.- Ch÷ viÕt xÊu, cßn m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶.- M¾c nhiÒu lçi c©u, lçi dïng tõ.

+ §iÓm 1, 2:- L¹c ®Ò, xa ®Ò.- Bµi lñng cñng, thiÕu ý, thiÕu liªn kÕt. Tr×nh bµy xÊu.

V.Cñng cè:- Häc sinh lµm bµi, gi¸o viªn theo dâi thu bµi.

- Nh¾c nhë viÖc chuÈn bÞ bµi tiÕp theo.VI. Híng dÉn vÒ nhµ:

- Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi: Ch÷ lçi vÒ quan hÖ tõ.-------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 20/10/2012Ngày dạy: 22/10/2012Tiết 33: ch÷a lçi vÒ quan hÖ tõ A. Môc tiªu cÇn ®¹t. - Kiến thức: BiÕt çc lçi thêng gÆp vÒ quan hÖ tõ vµ çch söa lçi.- Kỹ năng:- Sö dông quan hÖ tõ phï hîp víi ng÷ c¶nh.- Ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a ®îc mét sè lçi th«ng thêng vÒ quan hÖ tõ.- Giáo dục: Gi¸o dôc häc sinh ý thøc sö dông quan hÖ tõ trong nãi, viÕt.- Trọng tâm:ChuÈn bÞ - GV: Bµi so¹n + B¶ng phô ghi VD - HS : SGK + Vë ghi + §äc tríc bµi.B. TiÕn tr×nh bài dạy: 1. KiÓm tra bµi cò: (5p)?ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ ? Nªu çch sö dông QHT ? §Æt mét c©u cã sö dông quan hÖ tõ?2. Bài mới:



GTB(1p) Giê tríc c¸c em ®· ®îc häc vÒ quan hÖ tõ, c¸ch sö dông quan hÖ tõ ntn? H«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu tiÕp viÖc sö dông quan hÖ tõ thÕ nµo cho ®óng.

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn và HS

Néi dung cần đạt

GV gọi HS đọc mục 1 SGK trang 106?Tìm quan hệ từ còn thiếu và chữa lại cho đúng?- Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác- Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.

?Các quan hệ từ “và, để”trong 2 ví dụ SGK trang 106 diễn đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không?Nên thay bằng từ nào?-Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ

-Chim sâu có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng. HS đọc VD (sgk)?Vì sao các câu thiếu chủ ngữ?Hãy chữa lại cho đúng?

?Các câu in đậm sai ở đâu?Hãy chữa lại cho đúng?HS đọc VD (sgk)? Khi sử dụng quan hệ từ cần tránh những lỗi nào?

HS đọc Ghi nhớ

I. Các lỗi thường gặp về quan hệ từ.(18p)1. Thiếu quan hệ từ.

Đừng nên nhìn hình thức mà (để) đánh giá kẻ khác. Câu tục ngữ này chỉ đúng đối với xã hội xưa, còn đối với ngày nay thì không đúng.

2. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa.

Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.

Chim sâu có ích cho nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng.3. Thừa quan hệ từ.-Thừa quan hệ từ “qua”Câu ca dao “công cha như núi Thái Sơn”-Thừa quan hệ từ “về”Hình thức có thể ………….giá trị nội dung”4. Dùng quan hệ từ không có giá trị liên kết.-Không những giỏi về môn toán , không những giỏi về môn văn mà còn giỏi về nhiều môn khác nữa.-Nó thích tâm sự với mẹ, không thích tâm sự với chị.* Ghi nhớ ( sgk)

Hoạt động 3:Luyện tập. -

?Thêm quan hệ từ thích hợp bài tập 1? HS đọc bài, thảo luận

II. Luyện tập.(18p)Bài 1:Thêm quan hệ từ.-Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.-Con xin báo một tin vui để ( cho ) cha mẹ mừng.



?Thay các quan hệ từ sai?

?Thay các quan hệ từ sai thành các quan hệ từ thích hợp?

?Dùng trắc nghiệm cho biết quan hệ từ dùng đúng hay sai?

Bài 2: Các từ dùng sai và sữa lại.Với như Tuy dù Bằng vềBài 3: Thay các quan hệ từ thích hợp.-Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực sữa chữa.-Câu tục ngữ “lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.-Bài thơ đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.Bài 4: a ( + ) , b ( + ) , c ( - )bỏ từ cho , d ( + ) , e ( - ) nên nói quyền lợi của bản thân mình , e ( - )thừa từ của , h ( + ) , I ( - ) từ giá chỉ nêu 1 điều kiện thuận lợi làm giả thiết.

Hoạt động 5:Củng cố.(3p) -? Khi sử dụng quan hệ từ cần tránh những lỗi nào? (HS nhắc lại 4 lỗi thường gặp)

III. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Häc bài, n¾m ch¾c GN. - Tìm thêm một số VD về các lỗi về dùng quan hệ từ - Chuẩn bị bài: Xa ngắm thác núi Lư.

-------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn: 21/10/2012

Ngày dạy: 24/10/2012

Tiết 34: Hướng dẫn đọc thêm.

XA NGẮM THÁC NÚI LƯ ( Vọng Lư Sơn Bộc Bố ) Lí BạchA . Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức : - Sơ giản về tác giả Lý Bạch . - Vẻ đẹp độc đáo, hùng vĩ, tráng lệ của thác núi Lư qua cảm nhận đầy hứng khởi của thiên tài Lý Bạch, qua đó phần nào hiểu được tâm hồn phóng khoáng, lãng mạn của nhà thơ - Đặc điểm nghệ thuật độc đáo trong bài thơ .- Kĩ năng : - Đọc - hiểu văn bản thơ Đường qua bản dịch tiếng Việt . - Sử dụng phần dịch nghĩa trong việc phân tích tác phẩm và phần nào biết tích lũy vốn từ Hán Việt - Giáo dục: Giáo dục tình yêu thiên nhiên



- Trọng tâm:CHUẨN BỊ:

GV: Giáo án; Tranh minh hoạ HS: Soạn bài theo hướng dẫn

B. NỘI DUNG BÀI DẠY:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ "Bạn đến chơi nhà"? Cho biết giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài thơ?

2. Bài mới. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). -Ho¹t ®éng cña GV và HS Néi dung cần đạt Hoạt động 2: T×m hiÓu chung 10p : GV gọi HS đọc SGK trang 111 để tìm hiểu vài nét về tác giả.? Cho biết vài nét về tác giả Lí Bạch?

? Bài thơ thuộc thể thơ nào? Xuất xứ ?

I. Tìm hiểu chung. -Lí Bạch (701– 762) là nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, được mệnh danh là "thi tiên". Thơ ông biểu lộ tâm hồn tự do, phóng khoáng. Hình ảnh thơ thường mang tính chất tươi sáng, kì vĩ, ngôn ngữ tự nhiên mà điêu luyện. -“Xa ngắm thác núi Lư” thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Đây là một trong những tác phẩm thơ hay nhất của Lí Bạch viết về thiên nhiên.

Hoạt động 2: Đọc- hiểu văn bản-

GV hướng dẫn đọc, tìm hiểu chú thích?Chữ “vọng” ờ đề bài và chũ “dao” ở câu 2 nghĩa là gì?

?Bố cục thường gặp của thể thơ TNTT là gì? Bố cục của bài thơ?Hoạt động 3:?Nhà thơ đứng ngắm núi Lư ở vị trí nào?Lợi thế của điểm nhìn đó?? Ở câu thứ nhất ta thấy có sự tương tác giữa mặt trời và núi. Đó là chi tiết ngôn ngữ nào? Tác giả sử dụng nghệ thuật gì?- Hs: Phát hiện trả lời. Gv: Địnhhướng? Các chi tiết đó gợi tả một cảnh tượng như thế nào?Hs tự bộc lộ, GV nhận xét, ghi bảng.? Trên cái nền cảnh núi rực rỡ hùng vĩ đó, thác nước hiện ra qua câu thơ nào? ? Câu thơ cho thấy rõ hơn vị trí đứng

II. Đọc- hiểu văn bản10p1, Đọc, chú thích. - Vọng: nhìn từ xa.

- Lư sơn: ngọn núi trông giống như cái lư, thuộc dãy núi ở Giang Tây (TQ).2. Bố cục: 2 phần ( 1 - 3 )III Phân tích:(15p)1 Cảnh đẹp thác núi Lư nhìn từ xa Nhật chiếu hương lô sinh tử yên.-> Câu kể, miêu tả.=> Cảnh tượng rực rỡ, lộng lẫy hùng vĩ, huyền ảo như thần thoại.- Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.(Như dải lụa trắng treo lên giữa vách núi và dòng sông).-> So sánh.=> Vẻ đẹp tráng lệ.- Phi lưu trục há tam thiên xích.(Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước).-> Miêu tả bằng động từ gợi cảm.=> Tốc độ mạnh mẽ ghê gớm của dòng



ngắm thác của tác giả, hãy khẳng định lại lần nữa vị trí này?(Cảnh vật được nhìn ngắm từ xa)? Vẻ đẹp của thác nước được tác giả thể hiện qua nghệ thuật gì?Hs: Liên hệ kiên thức T.Việt để trả lời. Gv: Hình ảnh “Nước bay thẳng…” là một cảnh tượng đẹp Ngoài vẻ đẹp tráng lệ, kỳ vĩ thì thác nước còn có vẻ đẹp khác.Gv: Gọi Hs đọc câu 4.? Em hiểu thế nào về giải ngân hà?Hs: Trả lời.? Qua việc miêu tả cảnh đẹp của thác nước tác giả muốn thể hiện tình cảm gì của nhà thơ trước thác núi Lư ? Hs: Dựa vào ghi nhớ trả lời.GV liên hệ với“Thác nước Lư Sơn”của Từ Ngưng.Hoạt động 4:? Từ đó em hiểu gì về vẻ đẹp tâm hồn và tính cách của nhà thơ Hs: Bộc lộ GV Yêu cầu HS đọc diễn cảm bài thơ.? Nêu cảm nhận về bài thơ.Hs : Thực hiện.

HS đọc GN

thác. -> Cảnh tượng mãnh liệt, kỳ ảo của thiên nhiên.Nghi thị ngân hà lạc cửu thiên.(Tưởng tượng dải ngân hà tuột khỏi mây).-> So sánh bằng cách phóng đại. Trí tưởng tượng phong phú.=> Vẻ đẹp huyền ảo của thác nước.

2.Tình cảm của nhà thơ trước thác núi Lư.

- Vọng( ngắm)- Dao khan(xa, nhìn, trông.)- Nghi(ngờ, tưởng)-> Ý nghĩa thưởng ngoạn.=>Tâm hồn nhạy cảm, thiết tha với những vẻ đẹp rực rỡ tráng lệ của thiên nhiên. Tính cách mãnh liệt, hào phóng.3. Tổng kêt (3p) (a. Nghệ thuật: - Kết hợp tài tình giữa cái thực và cái ảo, Thể hiện cảm giác kì ảo. Sử dụng biện pháp so sánh phóng đại, liên tưởng, tưởng tượng phóng đại, sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh.b. Nội dung:- Bài thơ khắc hoạ vẻ đẹp kì vĩ, mạnh mẽ của thiên nhiênvà tâm hồn phóng khoáng bay bổng của nhà thơ.*Ghi nhớ : sgk/112.

VI. Dặn dò:1 p - Học thuộc lòng bản dịch bài thơ. Nhớ được 10 từ gốc Hán trong bài thơ. Nhận xét về hình ảnh thiên nhiên trong bài.

- Đọc soạn trước bài mới “Từ đồng nghĩa” SGK trang 113 -------------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 23/10/2012 Ngày dạy: 26/10/2012Tiết 35: Tõ ®ång nghÜa

A. Môc tiªu cÇn ®¹t- Kiến thức:- Kh¸i niÖm tõ ®ång nghÜa.- Tõ ®ång nghÜa hoµn toµn vµ ®ång nghÜa kh«ng hoµn toµn.- Kỹ năng:- NhËn biÕt tõ ®ång nghÜa trong v¨n b¶n.- Ph©n biÖt ®îc ®ång nghÜa hoµn toµn vµ ®ång nghÜa kh«ng hoµn toµn - Sö dông tõ ®ång nghÜa phï hîp víi ng÷ c¶nh.- Ph¸t hiÖn vµ ch÷a lçi dïng tõ ®ång nghÜa.- Giáo dục: Cã ý thøc sö dông tõ ®ång nghÜa trong nãi vµ viÕt.- Trọng tâm:ChuÈn bÞ - GV: Bµi so¹n + B¶ng phô ghi VD - HS : SGK + Bµi tËpB TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra:(5p) Em h·y nªu çc lçi thêng gÆp vÒ quan hÖ tõ ? Çch söa ?2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). - ë TiÓu häc çc em ®· häc vÒ tõ ®ång nghÜa. VËy thÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa ? Cã mÊy lo¹i tõ ®ång nghÜa. Bµi häc h«m nay sÏ gióp chóng ta sÏ t×m hiÓu… Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 107 -


Ho¹t ®éng cña GV và HS Néi dung cần đạt Hoạt động 2: Bài học.

GV yêu cầu HS đọc lại bản dịch thơ “ xa ngắm thác núi Lư”của Tương Như.?Tìm các từ đồng nghĩa với mỗi từ “ rọi, trông”??Ngoài nghĩa “ nhìn”từ “ trông” còn có nghĩa gì??T×m c¸c tõ ®ång nghÜa víi mçi nghÜa trªn cña tõ "tr«ng"?

?Thế nào là đồng nghĩa?Cho ví dụ?-Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.Ví dụ : mẹ, má, u, bầm. Mang, vác, khiêng.- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau:Ví dụ : thi.+ Thơ : thi ca, thi nhân, thi pháp.+ Định hơn thua : thi tài, khoa thiHoạt động 3:?Từ "trái" được dùng ở địa phương nào? Từ "trái" và "quả" có thể thay thế cho nhau được không? Vì sao?

? Hai từ"bỏ mạng" và "hy sinh" có thể thể thay thế cho nhau được không? Vì sao?

?Từ đồng nghĩa có mấy loại? GV khái quát HS đ ọc GN (sgk)

Hoạt động 4?Thử thay các từ “ quả” và “ trái” , “bỏ mạng” và “ hi sinh” trong các ví dụ và rút ra kết luận??Từ đồng nghĩa được sử dụng như thế nào?

?Vì sao đoạn trích “ chinh phụ ngâm

I. Thế nào là từ đồng nghĩa.(8p)1-Ví dụ:2. Nhận xét:a. - Rọi : soi, chiếu. -Trông : nhìn, nhòm, ngó, liếc.a. Coi sóc, giữ gìn cho yên ổn b. Mong.-> Có nghĩa giống nhau, gần giống nhaub. Các nhóm từ đồng nghĩa:a. Tr«ng: Coi, ch¨m sãc, coi sãc.b. Hi väng: trông ngóng, mong chờ.-> Từ nhiều nghĩa thuộc những nhóm từ đồng nghĩa.3.Ghi nhớ: (SGK/114)-Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau:

II. Các loại từ đồng nghĩa.(7p)1-Ví dụ:2. Nhận xét:- Trái - quả -> Thay thế cho nhau không phân biệt sắc thái ý nghĩa-> Đồng nghĩa hoàn toàn - "bỏ mạng"(giễu cợt) và "hy sinh"(kính trọng) -> không thay thế cho nhau được vì sắc thái ý nghĩa khác nhau -> Đồng nghĩa không hoàn toàn3.Ghi nhớTừ đồng nghĩa có hai loại:-Từ đồng nghĩa hoàn toàn (không phân biệt về sắc thái ý nghĩa ).-Từ đồng nghĩa không hoàn toàn(có sắc thái ý nghĩa khác nhau).III. Sử dụng từ đồng nghĩa.(7p)1-Ví dụ:2. Nhận xét:- Qủa và trái có thể thay thế cho nhau vì sắc thái trung hoà.-Bỏ mạng và hi sinh không thể thay thế cho nhau vì sắc thái biểu cảm khác nhau- “ Chi tay” và “ chia li” điều có nghĩa rời nhau, mỗi người một nơi.



khúc” lấy tiêu đề là “sau phút chia li” mà không phải là “sau phút chi tay”?? Khi sử dụng từ đồng nghĩa cần phải lựa chọn không? GV khái quát HS đ ọc GN (sgk)

“ Chia li” mang sắc thái cổ xưa, diễn tả tâm trạng bi sầu của người phụ nữ.3.Ghi nhớ: (sgk)- Có trường hợp từ đồng nghĩa có thể thay thế cho nhau, có tr/hợp thì không.- Khi nói hoặc viết cần phải cân nhắc để chọn trong số các từ đồng nghĩa nhũng từ thể hiện đúng thực tế khách quan và sắc thái biểu cảm.

Hoạt động 5. Luyện tập.

Hoạt động 65- Bài 5. Phân biệt nghĩa của các từ* Ăn , xơi , chén.-Ăn : sắc thái bình thường.-Xơi : lịch sự , xã giao.-Chén : thân mật , thông tục.* Cho , tặng , biếu.-Cho : người trao tặng có ngôi thứ cao hơn người tặng.-Biếu: người tặng thấp, ngang bằng.-Tặng : không phân biệt ngôi thứ.* Yếu đuối , yếu ớt.-Yếu đuối : thiếu hằn sức mạnh về thể chất hoặc tinh thần.-Yếu ớt : yếu đến mức không đáng kể.* Xinh , đẹp -Xinh : chỉ người còn trẻ vóc dáng nhỏ nhắn , ưa nhìn.-Đẹp : mức độ cao hơn xinh.* Tu , nhấp , nóc.-Tu : uống nhiều lần một mạch.-Nhấp : uống từng chút một.-Nốc : uống nhiều và hết ngay trong một lúc một cách rất thô tục.6- Bài 6.Điền vào chổ trống.

a. Thành quả, thành tích.b. Ngoan cố, ngoan cường.c. Nghĩa vụ, nhiệm vụ.d. Gìn giữ, bảo vệ.

7-Bài 7.Từ đồng nghĩa dùng thay thếa. Đối xử / đối đãi Đối xử.b. Trọng đại / to lớn.

IV. Luyện tập.(15p)1- Bài 1: Từ Hán Việt đồng nghĩa.-Gan dạ - dũng cảm.-Nhà thơ - thi sĩ .-Mổ xẻ - phẩu thuật.-Của cải - tải sản.-Nước ngoài - ngoại quốc.-Chó biển - hải cẩu.-Đòi hỏi - yêu cầu.-Năm học - niên khóa.-Loài người – nhân loại.-Thay mặt – đại diện.2- Bài 2. Từ đồng nghĩa gốc Ấn Âu-Máy thu thanh – ra-di-ô-Sinh tố - vita min-Dương cầm – piano3- Bài 3.Từ địa phương đồng nghĩa với từ toàn dân.-Vừng – mè.-Mẹ - má , u , bầm-Về - dìa.-Ba – tía.-Là - ủi.4- Bài 4.Từ đồng nghĩa thay thế.-Đưa – trao-Đưa – tiễn.-Nói – cười-Kêu – than.- Đi – mất. 9- Bài 9. Các từ dùng sai.Hưởng lạc – hưởng thụ.Bao che - che chở.Giảng dạy - dạy Trình bày - trưng bày.

Hoạt động 7:IVCủng cố.(3p)



1. Thế nào là đồng nghĩa? Cho ví dụ?2. Từ đồng nghĩa được sử dụng như thế nào?3. Khi sử dụng từ đồng nghĩa cần phải lựa chọn không?

V. Hướng dẫn về nhà (1p) - Tìm những cặp từ đồng nghĩ tong các văn bản đã học - Học thuộc lòng ghi nhớ; làm hoàn chỉnh bài tập.

- Đọc soạn trước bài mới “Cách lập ý của bài văn biểu cảm” SGK trang 117 -------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn:23/10/2012 Ngày dạy: 26/10/2012TiÕt 36 : çch lËp ý cña bµi v¨n biÓu c¶m A. Môc tiªu cÇn ®¹t- Kiến thức: - Ý và cách lập ý trong bài văn biểu cảm - Những cách lập ý thường gặp của bài văn biểu cảm.- Kĩ năng: Biết cách vận dụng các cách lập ý đối với các đề văn cụ thể.- Giáo dục: HS có ý thức lập ý khi làm vănChuÈn bÞ- GV: Gi¸o ¸n + SGK- HS : Vë ghi + Bµi tËp vÒ nhµB. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®éng 1- KiÓm tra bµi cò :(5p) Nh¾c l¹i çc bíc t¹o lËp mét v¨n b¶n BC . Cho biÕt v× sao cÇn lËp ý ?2Bài mới.Giíi thiÖu bµi:Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). §Ó t¹o ý cho bµi BC, kh¬i nguån cho m¹ch c¶m xóc n¶y sinh, ngêi viÕt cã thÓ håi tëng kØ niÖm qu¸ khø, suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i, m¬ íc tíi t-¬ng lai, tëng tîng nh÷ng t×nh huèng gîi c¶m, hoÆc võa quan s¸t, võa suy ngÉm vµ thÓ hiÖn c¶m xóc …§ã lµ nhiÒu çch lËp ý cña bµi v¨n BC.Ho¹t ®éng cña GV và HS Néi dung Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu những cách lập ý thường gặp -



-HS đọc đv của Thép Mới (117)

? Đối tượng biểu cản ở đoạn văn này là gì? ( Cây tre Việt Nam)? Những câu nào nói lên một cách trực tiếp tình cảm về cây tre Việt nam qua cách đánh giá các phẩm chất của cây tre? (Đoạn 3)?Việc liên tưởng đến t.lai công nghiệp hoá khơi gợi c/xúc gì về cây tre??* Như vậy, ở đoạn văn này, tác giả đã bộc lộ tình cảm, cảm xúc bằng cách nào? - Hs suy nghĩ, thảo luận.- Gv chốt ý.- Hs đọc đoạn văn (118).?. Cảm xúc của t/g được bắt nguồn từ sự vật gì?

?. Đoạn nào tác giả nghĩ về con gà đất trong quá khứ? ?. Đoạn nào biểu hiện suy nghĩ, tình cảm một cách trực tiếp về đồ chơi trẻ con trong quá khứ??. Việc hồi tưởng quá khứ đã gợi nên cảm xúc gì??. * Đoạn văn bộc lộ tình cảm, cảm xúc bằng cách nào?- Hs đọc đoạn văn (119).?. Đoạn văn đã trực tiếp bộc lộ tình cảm, cảm xúc ở những câu nào??. Để bộc lộ cảm xúc ở những câu này, trước đó người viết đã tạo ra một tình huống như thế nào??. * Như vậy, để trực tiếp bộc lộ cảm xúc, tình cảm với cô giáo, người viết đã dựa vào đâu?

- Hs đọc đoạn văn (120).?. Đoạn văn đã nhắc đến những hình ảnh nào về “ U tôi ”? ?. Tại sao tác giả lại quan sát những hình

I. Những cách lập ý thường gặp của bài văn biểu cảm. ( 18p)1. Liên hệ hiện tại với tương lai.a-Ví dụ: (sgk117)b- Nhận xét:- Đối tượng biểu cảm: Cây tre VN- Lập ý ở đoạn văn: Từ hiện tại hình ảnh "cây tre" liên tưởng đến tương lai khơi gợi cảm xúc: nứa, tre vẫn là niềm vui. ->Bày tỏ tình cảm với sự vật

->Liên hệ hiện tại, liên tưởng tương lai ->Biểu cảm với sự vật2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.a-Ví dụ: (sgk/118)b- Nhận xét:- Cảm xúc bắt nguồn từ niềm say mê con gà đất, con gà trống từ thủơ ấu thơ.- Suy nghĩ muốn trở thành nghệ sĩ thổi kèn đồng.

+ Bộc lộ tình cảm, cảm xúc trực tiếp qua hồi tưởng quá khứ.3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn, mong ước.a-Ví dụ: (sgk/119)b- Nhận xét:- Tình cảm của người viết chủ yếu bắt đầu từ kí ức.- Từ những kỉ niệm về cô giáo, người viết hình dung cuộc gặp gỡ...+ Dựa vào một tình huống hứa hẹn, mong ước để dãi bày tình cảm.4. Quan sát, suy ngẫm.a-Ví dụ: (sgk/120)b- Nhận xét:- Nhân vật “U tôi” được miêu tả:Hình bóng: đen đủi, hòa lẫn bóng tối, chỗ nào cũng thấy...Nét mặt: trăng trắng, đôi môi nhỏ, lòng đen



ảnh đó của U? Quan sát để làm gì??. Em thấy sự quan sát có t/d bộc lộ t/c ntn??. Có những cách lập ý nào trong bài văn b/c?

nâu đồng...- Tình cảm: Lòng thương cảm, hối hận vì đã thờ ơ, vô tình. - Quan sát->suy ngẫm->bộc lộ t/cảm c. Ghi nhớ: (sgk 121)

Hoạt động 3. Luyện tập. - ?Lập ý cho văn bản biểu cảm?

HS thảo luận nhóm

HS trình bày- Nhận xét

GV nhận xét, bổ sung, đánh giá

II-LuyÖn tËp. 20p Đề bài: Cảm xúc về vườn nhà em.1.Mở bài: - Giới thiệu khu vườn (ko gian,thờigian)- Tình cảm của em với vườn nhà. 2.Thân bài: - Kể lại lai lịch khu vườn. Miêu tả đặc điểm. (Quan sát )- Vườn và cuộc sống vui, buồn của gia đình.(Hồi nhớ )- Vườn và lao động của cha mẹ -> biết ơn.(Hồi nhớ )- Vườn qua 4 mùa.(Tương lai, hứa hẹn ) 3.Kết bài: Cảm xúc về khu vườn.

III. Hướng dẫn về nhà:( 1 p) - Học thuộc lòng GN. Năm chắc nội dung bài học. -Tìm VD chứng tỏ cách lập ý rất đa dạng trong các bài văn biểu cảm. - Đọc soạn trước bài mới “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” SGK trang 123 -------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 27/10/2012Ngày giảng: 29/10/2012Tiết 37: Văn bản c¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh

( TÜnh d¹ tø ) – (Lý B¹ch )

A. Môc tiªu cÇn ®¹t- Kiến thức:

- Tình quê hương được thể hiện một cách chân thành, sâu sắc của Lí Bạch. - Nghệ thuật đối và vai trò của câu kết trong bài thơ. - Hình ảnh ánh trăng - vầng trăng tác động tới tâm tình của nhà thơ.- Kĩ năng: - Đọc - Hiểu bài thơ cổ qua bản dịch tiếng Việt. - Nhận ra nghệ thuật đối trong bài thơ.

- Bước đầu tập so sánh bản dịch thơ và bản phiên âm chữ Hán, p.tích tác phẩm- Giáo dục: Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu quª h¬ng, ®Êt níc.- Trọng tâm : phân tích

ChuÈn bÞ:- GV: Gi¸o ¸n; Tranh ảnh minh hoạ- HS : Bµi so¹n + SGKB TiÕn tr×nh bài dạy: 1- Tæ chøc líp: 2- KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra 15 phót a - §Ò bµi: - ChÐp l¹i ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c b¶n dÞch th¬ bµi th¬ “ Xa ng¾m th¸c nói L”? - Tr×nh bµy gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi?b- §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: - HS chÐp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c bµi th¬ ( 5 ®iÓm) - Tr×nh bµy ®îc gi¸ trÞ cña t¸c phÈm: ( 5 ®iÓm)+ H×nh ¶nh tr¸ng lÖ, huyÒn ¶o + VÎ ®Ñp sinh ®éng cña th¸c nói L+ T×nh yªu thiªn nhiªn ®»m th¾m



+ TÝnh c¸ch m¹nh mÏ hµo phãng cña t¸c gi¶3-Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). - “Vọng nguyệt hoài hương “trông trăng nhớ quê" là một chủ đề phổ biến trong thơ cổ không chỉ ở VN mà cả ở Trung Quốc .Vầng trăng tròn tượng trưng cho sự đoàn tụ cho nên ở xa quê, trăng càng sáng, càng tròn lại càng nhớ quê.Tình cảnh trông trăng của Lý Bạch sẽ được tìm hiểu qua bài thơ “Tĩnh dạ tứ"

Ho¹t ®éng cña GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 2: T×m hiÓu chung

? Em hiÓu thªm g× vÒ cuéc ®êi LB?? VÒ thÓ th¬, bµi th¬ nµy gièng víi thÓ th¬ nµo ®· häc.* GV: Lý Bạch quê ở Cam Túc nhưng sinh ra ở Tứ Xuyên, thuở nhỏ ông thường lên núi Nga Mi và núi Thanh Thành đọc sách, ngắm trăng.Những ấn tượng và kỷ niệm đẹp đẽ của quê hương ông không thể nào quên. Suốt cuộc đời mấy mươi năm xa quê hình ảnh của quê hương nhất là những đêm trăng sáng,đối với ông đầy nổi nhớ thương.Tình cảm sâu sắc đó, Lý Bạch đã diễn tả một cách tha thiết trong bài thơ này.

I. GIỚI THIỆU CHUNG:(6p)

1. Tác giả: Như sgk/1112. Tác phẩm:

- Hoàn cảnh sáng tác: Sống tha phương, trong cơn ly loạn, nhìn trăng nhớ quê. - Thể thơ : Ngũ ngôn tứ tuyệt

- Phương thức biểu đạt: Trữ tình

Hoạt động 3: Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản - GV: Đọc mẫu, hướng dẫn học sinh đọc (đọc giọng chËm, diễn cảm, thể hiện nỗi buồn )Gv: Gọi hs đọc phần chú thích sgk/124? Bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung?

Hs đọc 2 câu đầu? Cảnh đêm thanh tĩnh được gợi tả bằng những hình ảnh nào?? Bản dịch nghĩa theo nguyên tác "quang" là sáng, câu thơ dịch đổi thành rọi. Em thấy các từ này về sắc thái ý

II. ĐỌC – CHÚ THÍCH :(6p)

1. Đọc - chú thích:

2. Bố cục: Chia 2 phần ( 2/2)

III. Phân tích :(14p)

1- Hai câu đầu :

Sàng tiền minh nguyệt quangNghi thị địa thượng sương(Đầu giường ánh trăng rọiNgỡ mặt đất phủ sương)-> Miêu tả, biểu cảm gián tiếp .



nghĩa khác nhau ntn? (sáng là trạng thái của tự nhiên. Rọi- có thêm ý trăng đi tìm thi nhân, người tri âm.)? Hai câu thơ này, câu nào miêu tả câu nào biểu cảm?? Quan hệ giữa tả và biểu cảm có hợp lý không?? Nhận xét về cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh ở hai câu thơ n ày?? Cảnh đêm trăng hiện lên ntn? Tình cảm?Hs đọc 2 câu sau? Em có nhận xét gì về 3 từ "vọng", "ngắm", "nhìn" về mặt nghĩa? Em thích từ nào hơn? Vì sao? (Từ đồng nghĩa)? Trong hai câu thơ ta thấy hành động nào đáng chú ý?(Ngẩng-nhìn/cúi-nhớ)? Nhận xét về nghệ thuật sử dụng từ ngữ và cấu trúc của khổ thơ này?? Phép đối được sử dụng ntn? Tác dụng?? Từ ngữ nào bộc lộ trực tiếp tình cảm của người ngắm trăng?? Vì sao nhìn trăng lại nhớ quê hương?? Qua hành động của tác giả em hiểu điều gì về tình quê hương của tác giả ?

Ngôn ngữ hàm súc-> Trăng thanh tĩnh, cảnh gợi tâm tình

Cảnh đêm trăng sáng đẹp, dịu êm, mơ màng, thanh tĩnh, ánh trăng như sương mờ ảo, tràn ngập khắp phòng.Sức liên tưởng nhạy bén, tinh tế tâm hồn dễ nhạy cảm với thiên nhiên.

2- Hai câu cuối :- Cử đầu vọng minh nguyệt Đê đầu tư cố hương( Ngẩng đầu nhìn trăng sáng Cúi đầu nhớ cố hương)-> ĐT, Phép đối rất chỉnh Kiểu câu rút gọn CN rất hàm súc Biểu cảm trực tiếp.

Tâm trạng thao thức trằn trọc Tình yêu quê hương sâu nặng, da diết luôn thường trực


? Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ?

? Bài thơ đem đến cho ta những vẻ đẹp nào?

HS đ ọc GN

IV Tổng kêt (3p) a. Nghệ thuật: - Xây dựng hình ảnh gần gũi, ngôn ngữ tự nhiên, bình dị.- Sử dụng biện pháp đối ở câu 3, 4 ( Số lượng các tiếng bằng nhau, cấu trúc ngữ pháp, từ loại các chữ ở các vế tương ứng với nhau.b. Nội dung :- Vẻ đẹp của đêm trăng sáng yên tĩnh- Vẻ đẹp của tâm hồn yêu quê hương da diết, sâu nặng * Ghi nhớ :sgk/124

V Hướng dẫn về nhà: 1 phút - Häc thuéc bµi theo bản dịch. Nắm chắc GN - §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n “ NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª”----------------------------------------------------------------------Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 115 -


Ngày soạn: 28/10/2012

Ngày giảng: 30/11/2012

Tiết 38: Văn bản: NGÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª

(Håi h¬ng ngÉu th) – H¹ Tri Ch¬ngA. Môc tiªu cÇn ®¹t- Kiến thức: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ H¹ Tri Ch¬ng. - NghÖ thuËt ®èi vµ vai trß kÕt cÊu trong bµi th¬, nÐt ®éc ®¸o vÒ tø cña bµi th¬.- NÐt ®éc ®¸o vÒ tø cña bµi th¬.- T×nh c¶m quª h¬ng s©u nÆng, bÒn chÆt suèt c¶ cuéc ®êi cña nhµ th¬- Kỹ năng: §äc- hiÓu bµi th¬ tuyÖt có, nhËn ra nghÖ thuËt ®èi trong bµi th¬ §êng. Bíc ®Çu tËp so s¸nh b¶n th¬ dÞch vµ b¶n phiªn ©m ch÷ H¸n, ph©n tÝch t¸c phÈm.- Giáo dục:Gi¸o dôc häc sinh t×nh c¶m yªu quª h¬ng, ®Êt níc.. ChuÈn bÞ:- GV: Gi¸o ¸n, Tranh ảnh minh ho¹- HS : Bµi so¹n + SGKB TiÕn tr×nh bµi d¹y:1. KiÓm tra bµi cò: (5p) ? §äc thuéc lßng phiªn ©m hoÆc dÞch th¬ bµi th¬ “ TÜnh d¹ tø” ? Gi¶i thÝch ý nghÜa cña chñ ®Ò “ Väng nguyÖt hoµi h¬ng ” ? Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ qua hai c©u th¬ cuèi ?2.Bµi mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). - H¹ Tri Ch¬ng ( 659 – 744 ) Tù Quý Ch©n, hiÖu Tø Minh cuång kh¸ch , quª ë ChiÕt Giang. ¤ng lµ b¹n vong niªn cña thi hµo Lý B¹ch. ThÝch uèng rîu, tÝnh t×nh hµo phãng, ®Ó l¹i 20 bµi th¬ trong ®ã “ Håi tëng ngÉu th” lµ bµi th¬ næi tiÕng nhÊt cña «ng …



Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn và HS

Néi dung cÇn ®¹t

Hoạt động 2: T×m hiÓu chung

? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm?

- Hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬? ThÓ lo¹i?

I.T×m hiÓu chung (8p)1-T¸c gi¶):- H¹ Tri Ch¬ng (659-744)- Lµ nhµ th¬ ®êi §êng, tÝnh t×nh phãng kho¸ng.2-T¸c phÈm:- ThÓ th¬: TNTT- Bµi th¬ ghi l¹i sù viÖc vµ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ ngay khi «ng míi ®Æt ch©n vÒ quª nhµ sau bao n¨m lµm viÖc xa quª

Hoạt động 3: §äc, hiÓu v¨n b¶n:

GV nªu yªu cÇu ®äcGV vµ HS ®äcKiÓm tra mét sè chó thÝch ? H·y x¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n?? Em hiÓu ntn vÒ tõ "ngÉu nhiªn". T¹i sao l¹i lµ "ngÉu nhiªn" viÕt. ý nghÜa nhan ®Ò cña bµi th¬ cã g× ®¸ng chó ý?(ViÖc s¸ng t¸c bµi th¬ nµy lµ hoµn toµn ngÉu nhiªn, t×nh cê, kh«ng chñ ®Þnh tríc. §»ng sau duyªn cí tëng r»ng nh rÊt kh«ng ®©u Êy l¹i lµ t×nh c¶m quª h-¬ng s©u nÆng, thêng trùc ) §äc phiªn ©m vµ b¶n dÞch th¬ ?

II.§äc- chó thÝch( 8p)1. §äc, chó thÝch:

2. Bè côc: 2 phÇn

III. Ph©n tÝch:(18p)1 Hai c©u th¬ ®Çu - ThiÕu tiÓu li gia, l·o ®¹i håi H¬ng ©m v« c¶i, mÊn mao tåi ( Khi ®i trÎ, lóc vÒ giµGiäng quª vÉn thÕ, tãc ®µ kh¸c bao) - Giäng buån, båi håiNT: - PhÐp ®èi ( vÔ, ý, tõ)



? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu vµ nghÖ thuËt sö dông tõ ng÷?? Ph¬ng thøc biÓu ®¹t cã g× ®¸ng chó ý?(C©u1 kÓ(tù sù) kh¸i qu¸t ng¾n gän qu·ng ®êi xa quª, lµm quan, bíc ®Çu hÐ lé t×nh c¶m quª h¬ng cña t¸c gi¶ C¶m xóc buån buån, båi håi tr-íc sù thay ®æi cña t¸c gi¶ vÒ tuæi t¸c, h×nh d¸ngC2Miªu t¶: Dïng mét h/a nãi vÒ sù thay ®æi- m¸i tãc b¹c theo thêi gian, nhng giäng nãi quª h-¬ng kh«ng thay ®æi)? HiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña biÖn ph¸p trªn ?

§äc 2 c©u th¬ cuèi ? T×nh huèng nµo kh¸ bÊt ngê ®· x¶y ra khi nhµ th¬ võa ®Æt ch©n ®Õn lµng ?( Khi t¸c gi¶ võa ®Æt ch©n ®Õn lµng quª, mét lò trÎ con ïa ra, tß mß nh×n «ng l·o ®Çu tãc b¹c ph¬, chèng gËy bíc xuèng kiÖu. ¤ng l·o cha kÞp hái th× chóng ®· nhanh miÖng hái : ¤ng kh¸ch tõ ®©u ®Õn lµng ?)? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt?? Theo em t×nh huèng nµy cã lý hay v« lý ? Nhµ th¬ vèn lµ ngêi cña quª h¬ng nhng lò trÎ l¹i chµo lµ kh¸ch §iÒu ®ã ®· t¸c ®éng nh thÕ nµo ®Õn th¸i ®é vµ t©m tr¹ng cña nhµ th¬ ?(Nhµ th¬ ng¹c nhiªn, buån tñi, ngËm ngïi, xãt xa : trë vÒ n¬i ch«n rau c¾t rèn mµ l¹i bÞ “xem” nh lµ “kh¸ch” l¹.)? Th¸i ®é vµ t©m lý ®ã gãp phÇn ntn trong viÖc biÓu hiÖn t×nh c¶m víi quª h¬ng cña nhµ th¬?

- Tù sù (C1), miªu t¶ (C2) - CÆp tõ tr¸i nghÜa

( D¸ng vãc, tuæi t¸c thay ®æi Giäng quª, t©m hån kh«ng thay ®æi)

ND: C¶m xóc buån buån, båi håi tr-íc sù thay ®æi cña t¸c gi¶ vÒ tuæi t¸c, h×nh d¸ng Giäng quª, t©m hån kh«ng thay ®æi. §ã lµ t×nh c¶m s©u nÆng, ®Ëm ®µ bÒn chÆt trong cuéc ®êi t¸c gi¶ còng nh cuéc ®êi mçi con ngêi.2. Hai c©u th¬ cuèi “ Nhi ®ång t¬ng biÕn, bÊt t¬ng thøc TiÕu vÊn: kh¸ch tßng hµ xø lai ?” (TrÎ con nh×n l¹ kh«ng chµoHái r»ng: Kh¸ch ë chèn nµo ®Õn ch¬i)

NT: -T×nh huèng ®Æc biÖt t¹o mÇu s¾c, giäng ®iÖu bi hµi thÊp tho¸ng Èn hiÖn sau nh÷ng lêi kÓ t-ëng chõng kh¸ch quan trÇm tÜnh. PhÐp ®èi ý,...

- Nhµ th¬ ng¹c nhiªn , buån tñi, ngËm ngïi, xãt xa : trë vÒ n¬i ch«n rau c¾t rèn mµ l¹i bÞ “ xem” nh lµ “kh¸ch” l¹

Tình yêu quê hương thắm thiết, chân thành, sâu nặng.




? Bµi th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶m g×?

? NghÖ thuËt?

GV khái quát

IV.Tổng kêt (3p) (a. Nội dung: Nỗi xót xa ngậm ngùi khi xa quê quá lâu mới trở lại. Qua đó bộc lộ tình cảm yêu quê hương sâu nặng của nhà thơ.b. Nghệ thuật: Biểu cảm qua kể, tảPhép đối ( ý, vế, từ)

V Hướng dẫn về nhà:(2p) - Häc bµi, ®äc thuéc lßng bµi th¬ vµ GN - ChuÈn bÞ tríc bµi “ Tõ tr¸i nghÜa”-------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 29 /10/2012 Tiết 39:

Ngày d¹y: 1/11/2012

tõ tr¸i nghÜa

A. Môc tiªu cÇn ®¹t1-KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm vÒ tõ tr¸i nghÜa. - ThÊy ®îc t¸c dông cña viÖc sö dông c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong v¨n b¶n.2-KÜ n¨ng: - NhËn biÕt tõ tr¸i nghÜa trong v¨n b¶n. - Sö dông phï hîp tõ tr¸i nghÜa trong v¨n c¶nh. 3-Th¸i ®é: Cã ý thøc lùa chän tõ tr¸i nghÜa khi nãi vµ viÕt.ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n + SGK + B¶ng phô ghi VD - HS: §äc tríc bµi + lµm bµi tËpB TiÕn tr×nh bài dạy: 1- KiÓm tra bài cũ (5p)



-ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa ? C¸c lo¹i tõ ®ång nghÜa ? VD ? - Lµm bµi tËp 6,7 ( Trang116, 117 )2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). ë tiÓu häc c¸c em ®· ®îc häc vÒ tõ tr¸i nghÜa . VËy tõ tr¸i nghÜa lµ g× ? Ta nªn sö dông tõ tr¸i nghÜa nh thÕ nµo ? Bµi häc h«m nay sÏ gióp ta ®iÒu ®ã…Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Hoạt động 2: Bài học. GV yêu cầu HS đọc SGK trang 128 tìm hiểu về từ trái nghĩa.? Dựa vào kiến thức bậctiểu học.Tìm các cặp từ trái nghĩa trong hai bài thơ vừa học?

? Em có nhận xét gì về nghĩa của các cặp từ này?? Thế nào là từ trái nghĩa?

?Tìm từ trái nghĩa với từ “ già” trong câu “ rau già , cau già”?? Từ cặp từ trái nghĩa: Rau già / rau non; Cau già / cau non. Em rút ra kết luận gì?

HS đọc GN

GV gọi HS đọc SGK trang 128 tìm hiểu cách sử dụng từ trái nghĩa.?Trong hai bài dịch thơ trên việc sử dụng từ trái nghĩa có tác dụng gì??Tìm một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa và nêu tác dụng?Chân ướt chân ráo.Gương vỡ lại lànhQuan xa nha gầnGần mũi xa mồmTác dụng : tạo hình tượng tương phản gây ấn tượng mạnh.?Từ trái nghĩa được sử dụng như thế nào?

HS đọc GN

I. Thế nào là từ trái nghĩa (10) a-Ví dụ: (sgk/128)b- Nhận xét:* Cặp từ trái nghĩa:Ngẩng - cúi ( hoạt động )Trẻ - già ( tuổi tác )Đi - về ( di chuyển )Có nghĩa trái ngược nhau.-Từ trái nghĩa là từ có nghĩa trái ngược nhau.Ví dụ : thắng – thua. Mất – còn* Rau già – rau non.Cau già – cau non.Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau. Ví dụ : Đẹp - xấu (Hình thức) Tốt - xấu. (phẩm chất) Xấu - xinh (hình dáng)c. Ghi nhớ: (SGK/128)II. Sử dụng từ trái nghĩa.(8p)a-Ví dụ: (sgk/128)b- Nhận xét:- Ngẩng đầu-cúi đầu: diễn tả tâm trạng của nhà thơ.- Trẻ - già, đi - về : sự thay đổi về tuổi tác của nhà thơ.

-Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo các hình tượng tương phản gây ấn tượng mạnh,làm cho lời nói thêm sinh động.Ví dụ : Chân ướt chân ráo. Gương vỡ lại lànhc- Ghi nhớ:

Hoạt động 3:LuyÖn tËp.



HS ®äc bµi tËp, th¶o luËnGv nhËn xÐt, bæ sung, ®¸nh gi¸

-Tìm từ thích hợp điền vào các thành ngữ?

GV cho HS thi tìm từ nhanh giữa các tổ

III. Luyện tập.(17p)1-Tìm từ trái nghĩa?Lành – rách, giàu – nghèo, ngắn – dài , đêm – ngày , sáng – tối.2- Tìm từ trái nghĩa với từ in đậm?Cá tươi – cá ươn.Hoa tươi – hoa héo Ăn yếu – ăn khỏe.Học lực yếu – học lực khá.Chữ xấu – chữ đẹp.Đất xấu – đất tốt.3- Chân cứng đá mềm.- Có đi có lại.- Gần nhà xa ngõ.- Mắt nhắm mắt mở.- Chạy sắp chạy ngửa.- Vô thưởng vô phạt .- Bên trọng bên khinh.- Buổi đực buổi cái.- Bước thấp bước cao.

Hoạt động 4:Củng cố (3p) Thế nào là từ trái nghĩa?Từ trái nghĩa được sử dụng như thế nào?

IV. Hướng dẫn về nhà: 1 phút - Học thuộc bài cũ, nắm chắc GN - Đọc soạn trước bài mới “Luyện nói văn biểu cảm về sự vật con người” --------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 29/10/2012

Ngày d¹y:1/11/2012

Tiết 40 luyÖn nãi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ngêi

A. Môc tiªu cÇn ®¹t- Kiến thức: Çc çch biÓu c¶m trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp trong viÖc tr×nh bµy vµ nãi biÓu c¶m. Nh÷ng yªu cÇu khi tr×nh bµy v¨n nãi biÓu c¶m- Kỹ năng: T×m ý, lËp dµn ý bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt con ngêi. BiÕt çch béc lé t×nh c¶m vÒ sù vËt vµ con ngêi tríc tËp thÓ. DiÔn ®¹t m¹ch l¹c râ rµng nh÷ng t×nh c¶m cña b¶n th©n vÒ sù vËt con ngêi b»ng ng«n ng÷ nãi.- Giáo dục: Gi¸o dôc ý thøc häc tËp nghiªm tóc.. ChuÈn bÞ- GV: Gi¸o ¸n + ra ®Ò bµi vÒ v¨n BC- HS: GiÊy nh¸p + vë ghiB TiÕn tr×nh bµi d¹y: :1. KiÓm tra bµi cò: (5p)



Nªu nh÷ng çch lËp ý thêng gÆp cña bµi v¨n biÓu c¶m?2. Bài mới:Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p) Bè côc cña v¨n BC còng nh çc thÓ lo¹i kh¸c gåm 3 phÇn: MB, TB, KB. Tuy nhiªn ®Ó t¹o ý cho bµi BC kh¬i nguån cho m¹ch c¶m xóc n¶y sinh, ngêi viÕt cã thÓ håi tëng kû niÖm qu¸ khø, suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i, m íc tíi t¬ng lai, tëng tîng nh÷ng t×nh huèng gîi c¶m, hoÆc võa quan s¸t, võa thÓ hiÖn c¶m xóc…

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Hoạt động 2: Bài học.

GV ®äc ®Ò vµ chÐp lªn b¶ng

GV nªu yªu cÇu

? §èi tîng biÓu c¶m? T×nh c¶m cÇn thÓ hiÖn?

? Çch biÓu c¶m?

? Bµi nãi cã cÇn cã bè côc râ rµng kh«ng? V× sao?

? §Ó ngêi nghe hiÓu ®îc bµi nãi cña m×nh ph¶i lµ nh thÕ nµo?- Muèn truyÒn ®îc c¶m xóc cho ngêi nghe th× t/c ph¶i ch©n thµnh, tõ ng÷ ph¶i chÝnh x¸c, trong s¸ng, bµi nãi ph¶i m¹ch l¹c liªn kÕt chÆt chÏ.- GV yªu cÇu çc em ph¶i cã lêi tha göi

I. ChuÈn bÞ:(10p)1-§Ò bµi: C¶m nghÜ vÒ thÇy( c« ) gi¸o nh÷ng ngêi l¸i ®ß ®a thÕ hÖ trÎ “cËp bÕn” t¬ng lai .2-Yªu cÇu: LËp dµn ý cho bµi nãi theo tinh thÇn mét bµi ph¸t biÓu tríc líp- §èi tîng biÓu c¶m: ThÇy c« gi¸o.T×nh c¶m yªu th¬ng, kÝnh träng,..- Cã sù vËt, con ngêi lµm nÒn cho nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m c¶m xóc VËn dông yÕu tè håi tëng tëng t-îng, liªn tëng ®Ó biÓu c¶m Chó ý çc yÕu tè miªu t¶, tù sù Sö dông h×nh thøc biÓu c¶m: so s¸nh, lêi nãi trïng ®iÖp, h×nh thøc c¶m th¸n.- Cã 3 phÇn râ rµng (MB, TB, KB)- Muèn ngêi nghe hiÓu th× ngêi nãi ph¶i lËp ý vµ tr×nh bµy theo thø tù (1, 2..)- Muèn truyÒn ®îc c¶m xóc cho ngêi nghe th× t/c ph¶i ch©n thµnh, tõ ng÷ ph¶i chÝnh x¸c, trong s¸ng, bµi nãi ph¶i m¹ch l¹c liªn kÕt chÆt chÏ.- Khi b¾t ®Çu nãi : “Tha thÇy (c«) tha çc b¹n, em xin tr×nh bµy bµi nãi cña m×nh”- Khi kÕt thóc : Cã lêi c¶m ¬n

Hoạt động 3.Luyện tập.(28p)

GV cho HS luyÖn nãi trªn líp II- LuyÖn tËp : Nãi trªn líp- HS nãi theo tæ, nhãm



theo h×nh thøc:

GV nhËn xÐt, bæ sung, kh¸i qu¸t§¸nh gi¸ cho ®iÓm

- Çc b¹n kh¸c nhËn xÐt, bæ sung- Chän mét sè bµi kh¸ ®¹i diÖn tæ, nhãm lªn tr×nh bµy tríc líp.

- Kh¾c s©u thªm lý thuyÕt v¨n BC- Çch lµm v¨n BC

5. Híng dÉn vÒ nhµ: 1 phút - Học thuộc bài cũ n¾m v÷ng çch lµm bµi v¨n BC. - §ọc soạn trước bài mới “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” SGK trang 13

Ngày soạn:3/11/2012 Ngày dạy: 5/11/2012 HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM

Tiết 41 Văn bản: BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ(Mao ốc vị thu phong sở phá ca)

- Đỗ Phủ - A. Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức:

- Sơ giản về tác giả Đỗ Phủ.- Giá trị hiện thực : phản ánh chân thực cuộc sống của con người.- Giá trị nhân đạo: thể hiện hoài bão cao cả và sâu sắc của Đỗ Phủ, nhà thơ của những

người nghèo khổ, bất hạnh.- Vai trò và ý nghĩa của yếu tố miêu tả và tự sự trong thơ trữ tình ; đặc điểm bút pháp

hiện thực của nhà thơ Đỗ Phủ trong bài thơ.



- Kĩ năng:- Đọc – hiểu văn bản thơ nước ngoài qua bản dịch tiếng Việt.- Rèn kĩ năng đọc – hiểu, phân tích bài thơ qua bản dịch tiếng Việt.

- Giáo dục: Giáo dục HS biết thương yêu và thông cảm với những người nghèo khổ.* Chuẩn bị

GV: soạn bài, Tranh minh họaHS: Đọc tìm hiểu bài theo hướng dẫn.

B Tiến trình dạy và học:1. Kiểm tra bài cũ (5p):

- Đọc thuộc bài thơ “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê”- Hạ Tri Chương? - Nêu ý nghĩa bài thơ và những nét nổi bật về nghệ thuật của bài thơ?

2. Bài mới: : Giới thiệu bài mới (1p). Nếu như Lý Bạch được mệnh danh là “Tiên thơ” mang một tâm hồn tự do, hào phóng thì Đỗ Phủ lại chính là một nhà thơ hiện thực lớn nhất trong lịch sử thơ ca cổ điển Trung Quốc. Thơ ông được mệnh danh là “Thi sử” vì thơ ông phản ánh một cách chân thực, sâu sắc bộ mặt xã hội đương thời....Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t

[?]Dựa vào CT, nêu vài nét chính về tác giả?GV chốt: Đỗ Phủ là nhà thơ hiện thực lớn nhất không chỉ ở đời Đường mà cả trong lịch sử thơ ca Trung Quốc. Ông làm thơ khi 7 tuổi – là nhà thơ giàu lòng yêu dân, lo đời, ghét cường bạo. Ông sống trong thời loạn lạc, nửa đời bôn ba lận đận, cuộc đời trải qua nhiều bất hạnh, công danh lận đận, phiêu bạt tha phương. Càng cuối đời càng nghèo khổ, cơm không đủ ăn, bệnh không thuốc, được bạn bè giúp đỡ dựng nhà, ở không được bao lâu bị cơn gió to tốc sạch, xót xa trứơc cảnh đó ông làm bài thơ này.- Vào mùa động 770 ông qua đời trên chiếc thuyền nan rách nơi quê nhà. Vì thế thân phận của ông phản ánh chân thực sâu sắc hiện thực về xã hội Trung Quốc bấy giờ. Đó là nguyên nhân khiến thơ ông được gọi là thi sử (sử bằng thơ)- Với nhân cách cao thượng, nghệ thuật sáng tác trác việt nên được tôn vinh là Thi

I. Tìm hiểu chung:(8p)1. Tác giả: - Đỗ Phủ (712-770) là nhà thơ nổi tiếng đời Đường Trung Quốc.2. Tác phẩm:- Thể thơ: viết theo hình thức cổ thể.- Bố cục: 2 phần



thánh (ông thánh làm thơ)Hoạt động 3:Ph©n tÝch chi tiÕt.

GV hướng dẫn đọc+ 3 khổ đầu: giọng kể tả, bộc lộ cảm xúc buồn+ khổ cuối: giọng phấn chấn hơnGV đọc mẫu – HS đọc[?] Em có nhận xét gì về số câu, số chữ trong câu, vần nhịp – Từ đó rút ra thể thơ? HS: bài có 23 câu, phần lớn câu 7 chữ, gieo vần khá tự do cổ thể[?] Dựa vào nội dung, cách sắp xếp khổ thơ hãy xác định bố cục bài thơ?GV nói thêm:- Tác phẩm này được viết theo bút pháp hiện thực, thể hiện tinh thần nhân đạo cao cả, có ảnh hưởng sâu rộng đến thơ ca TQ đời sau.- Bài thơ được sáng tác dựa trên sự việc có thật trong cuộc sống đầy khó khăn của gia đình Đỗ Phủ ở Thành Đô ( Tứ Xuyên ). [?] Đọc 3 khổ thơ đầu, nội dung chính?- những nỗi khổ của tác giảHS đọc lại khổ thơ 1[?] Nhà của Đỗ Phủ bị phá trong thời điểm nào?- Mùa thu, tháng tám gió cao[?] Cho biết ngôi nhà và chủ nhân như thế nào mà không chống nổi với cơn gió thu ?- Nhà đơn sơ, không chắc chắn, chủ nhà nghèo.[?] Tìm chi tiết, hình ảnh ngôi nhà bị gió thu phá ?- Tranh rải khắp bờ, mảnh cao treo rừng xa, mảnh thấp vào mương sa.[?] Ở khổ thơ này tác giả dùng PTBĐ nào ?- Miêu tả kết hợp tự sự[?] Qua hình ảnh miêu tả em có nhận xét gì về cảnh tượng đó?- Cảnh gió thổi nhà tốc mái tan tác, tiêu điều[?] Em thử hình dung tâm trạng của

II. Đọc- hiểu chú thích:(10p)1. Đọc-chú thích:a. Đọc:b. Chú thích

2. Bố cục:Phần 1 (3 khổ đầu) những nỗi khổ của nhà thơPhần 2 (khổ cuối) niềm mơ ước của tác giả

III Phân tích:(17p)1 Những nỗi khổ của tác giả:Khổ 1:

Tháng tám thu cao………Tranh bay……rải khắp bờMảnh cao…………Mảnh thấp…………

miêu tả (kết hợp tự sự)

Cảnh gió thổi nhà tốc mái tan tác, tiêu



tác giả ?- Tác giả đau khổ, bất lựcGV chốt:- Bằng phương thức biểu đạt miêu tả kết hợp tự sự: khiến ta hình dung được gió rất mạnh, nó tàn phá ngôi nhà hoang tàn, cuốn bay cả mái nhà mới được dựng lên.- Với lối viết liệt kê, từ “tranh” được điệp đi điệp lại đã tái hiện rõ nét một trận cuồng phong lần lượt bóc đi từng tấm tranh – nhà thơ ngơ ngác nhìn bất lực.- Đã bao năm tháng bôn ba xuôi ngược, chạy loạn, mưu sinh. Nhờ sự giúp đỡ của bạn bè và người thân Đỗ Phủ mới dựng được căn nhà tranh nho nhỏ. Vậy mà bây giờ ông trời lại chẳng buông tha cho người áo vải Tóm lại, khổ 1 như 1 ghi chép ngắn về trận cuồng phong, 1 trận bão tố bất ngờ, dữ dội mà con người không thể làm gì được.HS đọc tiếp khổ thơ 2[?] Đoạn 2 miêu tả cảnh gì? Cảnh đó được thể hiện trong câu thơ nào ?- Cảnh trẻ con trong làng xô nhau cướp giật từng mảnh tranh ngay trước mặt chủ nhà (câu 2,3).[?] Trong mưa gió, trẻ con tranh nhau cướp giật từng mảnh tranh ngay trước mặt chủ nhà, cảnh tượng này gợi cho ta thấy cuộc sống XH thời Đỗ Phủ như thế nào?- Gợi cuộc sống khốn khổ, đáng thương.[?] Ta có nên trách lũ trẻ con thôn Nam không? Vì sao? - không - vì bọn chúng là những đứa trẻ đói nghèo, thất học nên mới cướp giật như vậy. Đây cũng là cảnh đói nghèo, trẻ thất học tràn lan phổ biến khắp nước Trung Hoa đầy li loạn thời bấy giờ.[?] Vậy theo em, ở khổ thơ 2, tác giả dùng phương thức biểu đạt gì?- Tự sự kết hợp biểu cảm[?] Qua hình ảnh đó em cảm nhận cảnh đời như thế nào?- Đó là cảnh đời đói khổ, đầy xót xa và thương cảm.[?] Nhận xét gì về hình ảnh Đỗ phủ

điều.

Khổ 2:

Trẻ con… khinh ta già không sức ……………………… xô cướp giậtMôi khô miệng cháy………..…………………….lòng ấm ức

tự sự (kết hợp biểu cảm):Tác giả đã vẽ lên bức tranh hiện thực xã hội



trong 2 câu cuối, là một con người như thế nào? GV gợi ý: Những nỗi ấm ức đang diễn ra trong lòng tác giả lúc này có thể là :(1) Nỗi cơ cực của tuổi già không còn sức đua chen với đời.(2) Nỗi cay đắng cho thân phận nghèo khổ của mình và những người nghèo khác như mình.(3) Nỗi xót xa cho cảnh đời nghèo khổ bất lực trong thiên hạ.[?] Em hiểu theo cách nào? Vì sao?- Cách 2, 3Vì đây là nỗi xót xa nghẹn ngào của nhà thơ, người có trái tim nhân hậu.:HS đọc khổ thơ 3

[?] Hai câu đầu cho ta cảm nhận một không gian như thế nào?- Không gian bị bóng tối bao phủ dày đặc và lạnh lẽo.[?] Chi tiết đó gợi cho em liên tưởng về thực trạng xh lúc bấy giờ ra sao? Gợi sự liên tưởng về thực trạng xã hội đen tối, bế tắc, đói khổ…[?] Bốn câu tiếp theo cho em hình dung về nỗi khổ gì của tác giả ?+ Nhà dột, mưa rơi không ngớt, chăn cũ, con đạp rách tung, nhà thơ thì trằn trọc suốt đêm không sao ngủ được.[?] Cảnh tượng này cho thấy cuộc sống nhà thơ ra sao?+ Cuộc sống với bao nỗi khổ dồn dập, liên tiếp, chồng chất …[?] Hiểu thế nào là cơn loạn? - chú thích 1 S/133[?] Em hiểu như thế nào về câu hỏi của t.giả: Đêm dài ướt át sao cho trót?+ Đêm dài, nhà dột nát, không ngủ được, mong cho đêm nay chóng qua mau.+ Tác giả tự hỏi nỗi khổ đêm nay có phải là nổi khổ cuối cùng của gia đình mình không.[?] Ở khổ 3, tác giả dùng kết hợp các phương thức biểu đạt nào?- tả, kể, biểu cảm, câu hỏi tu từ[?] Nỗi khổ của nhà thơ ở đây tăng lên

PK bấy giờ. Hình ảnh những đứa trẻ là đạo tặc là những tiểu tướng Đó là sản phẩm của một xã hội đại loạn.

Cảnh đời đói khổ, đầy xót xa và thương cảm.

Tấm lòng nhân hậu xót xa nghẹn ngào trước cảnh đời.

c) Khổ 3:

………..………..mây tối mực………………….đêm đen đặcMền vải lâu năm …………..………..nhà dột……………..…..Từ trải cơn loạn ít ngủ nghêĐêm dài ướt át sao cho trót?



như thế nào?

GV chốt: Nỗi khổ của tác giả cũng là nỗi khổ chung của người dân lao động, các nhà nho trí thức. Ông đã đồng cảm sâu sắc với những nỗi đau khổ của dân đen, đồng thời lên án XHPK Trung Quốc thời bấy giờ, một xã hội loạn lạc, dân khổ, trẻ thất học….=> Đây là giá trị hiện thực của bài thơ.HS đọc khổ thơ cuối:[?] Đoạn cuối nhà thơ không còn ấm ức nữa mà bùng lên một ước mơ, khát vọng, đó là ước mơ gì ?[?] Để biến ước mơ đó thành hiện thực nhà thơ đã chấp nhận điều gì?- Nhà thơ muốn biến ước mơ thành hiện thực, dẫu cho riêng nhà mình bị nát, bản thân có chết rét cũng cam lòng.[?] Từ ước mơ và niềm hân hoan đó em có nhận xét gì về tấm lòng của Đỗ Phủ ?- Nhà thơ có tấm lòng vị tha, ước mơ cao cả và tinh thần nhân đạo.[?] Ước vọng cao cả, nhưng tại sao tác giả lại mở đầu bằng 2 tiếng than ôi ! ?- Ước vọng lại mở đầu bằng tiếng than vì Đỗ Phủ không tin ước vọng ấy có thể thành hiện thực trong xã hội bế tắc và bất công lúc bấy giờ.[?] Theo em tiếng than của Đỗ Phủ còn có ý nghĩa nào khác?- Đó là một ước vọng cao cả nhưng chua xót, đó chỉ là ảo tưởng…[?] Theo em ở khổ thơ này, tác giả dùng PTBĐ nào là chủ yếu?- biểu cảm[?]. Vị thánh làm thơ hay là làm thơ siêu việt, khác thường như thần thánh, hay là ông có tấm lòng như một vị thánh nhân. Ý kiến của em? GV chốt : Người đời thường ca ngợi Đỗ Phủ là Thi Thánh vì ông có tấm lòng của 1 vị thánh. Những ước mơ đầy lòng nhân ái của ông đến nay nó trở thành 1 phần hiện thực. Vì thế, ông còn là 1 nhà tiên tri.- 2 câu kết thể hiện tấm lòng vị tha và

kể, tả, biểu cảm, câu hỏi tu từ:- Nỗi khổ được nhân lên gấp bội vì không chỉ nỗi khổ về vật chất: ướt, lạnh, con quấy phá, mệt đói, buồn rầu… mà còn nỗi đau thời thế: lo lắng vì loạn lạc (nỗi đau chung của các nhà nho)

Nỗi khổ khốn cùng của một nhà nho.

=> Nỗi đau thời thế

2. Mong ước của tác giả: (khổ cuối)

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian.Che khắp thiên hạ………….…………….Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!

-Nhà thơ ước mơ có một ngôi nhà to rộng che chở cho nghìn người nghèo trong thiên hạ Ước mơ cao cả chan chứa lòng vị tha và tinh thần nhân đạo của nhà thơ.

biểu cảm trực tiếp



tinh thần nhân đạo rất đáng quí của Đỗ Phủ. Mơ ước ấy tuy mang màu sắc ảo tưởng, lãng mạn nhưng rất chân thực, nó bắt nguồn từ cuộc sống có thực và bản tính nhân đạo của 1 thi sĩ luôn gắn bó với đời, luôn quan tâm và mong muốn cho nhân dân được ấm no hạnh phúc.[?] Em cảm nhận nội dung sâu sắc nào được phản ảnh và biểu hiện trong văn bản ?- Phê phán xã hội phong kiến bế tắc, đầy bất công…- Phản ảnh nỗi thống khổ của kẻ sĩ nghèo trong xã hội cũ. Bộc lộ khát vọng nhân đạo cao cả chân thật, đầy cảm động của tác giả.[?] Điều gì đáng để ta trân trọng và học tập ở Đỗ Phủ?

*Ý nghĩa văn bản:

Lòng nhân ái vẫn tồn tại ngay cả khi con người phải sống trong hoàn cảnh nghèo khổ cùng cực.

Hoạt động 4.Tæng kÕt [?] Bài thơ được viết theo bút pháp gì? Sử dụng phương thức biểu đạt nào?

[?] Nêu những nét thành công về nội dung của bài thơ?

GV kh¸i qu¸tHS ®äc GN

IV Tổng kêt (3p) Ghi nhớ S/1341. NghÖ thuËt: - Viết theo bút pháp hiện thực, khắc họa bức tranh về cảnh ngộ những người nghèo khổ.- Kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả, b/c,..2. Néi dung: 13 TK đã trôi qua "bài ca nhà tranh bị gió thu phá", của Đỗ Phủ vẫn để lại cho chúng ta nhìn rung động và ám ảnh. Ám ảnh về những đau khổ và cay đắng của nhà thơ lối lạc đời



Đường phải nếm trải. Rung động về một ước mơ tuyệt đẹp nhưng chẳng bao giờ có được một trong xã hội loạn lạc, bất công và thối nát

IV: Hướng dẫn về nhà:(1p)1. Bài vừa học xong: - Học thuộc lòng bài thơ, ghi nhớ2. Chuẩn bị bài mới: “Kiểm tra văn 1 tiết”+ VB nhật dụng: Tóm tắt ND chính, ý nghĩa.+ CDDC: khái niệm, thuộc bài ca dao theo chủ đề, phương thức biểu đạt, nghệ thuật chính.+ Thơ trung đại: TG, thể thơ, PTBĐ, HCST, thuộc bài thơ-giá trị bài thơ.--------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 4/11/2012 Ngày dạy: 7/11/ 2012 Tiết 42 KIỂM TRA VĂN A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS:- Kiến thức: nội dung văn bản từ đầu tuần 1 đến tuần 10

+ Những vấn đề cơ bản về nội dung, nghệ thuật về các văn bản đã học+ Tác giả, thể loại, thể thơ, xuất xứ,…

- Kĩ năng: Rèn HS cách làm bài theo những câu hỏi từ thấp đến cao, mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp, vận dụng cao. Hình thức kiểm tra: trắc nghiệm 12 câu (3 điểm) – Tự luận (7 điểm)- Giáo dục: Rèn ý thức tự giác, nghiêm túc làm bài* Chuẩn bị

GV: soạn đề, đáp án HS: học bài, chuẩn bị KT

B Tiến trình dạy và học:

1.Kiểm tra: *Ma trận:

Néi dungNhËn biÕt

Th«ng hiÓu

VËn dôngTæng

CÊp thÊp

CÊp cao

TN TL TN TL TN TL TN TL Néi dung v¨n b¶n Cæng trêng më ra.

C©u10,25

1(0,25)

T¸c gi¶ cña bµi th¬ Thiªn Trêng v·n väng.

C©u20,25

1(0,25)

Néi dung ®o¹n C©u 1



trÝch Sau phót chia ly.

30,25

(0,25)

NghÖ thuËt trong Qua §Ìo Ngang.

C©u40,25

1(0,25)

DÞch nghÜa c©u th¬ trong NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª.

C©u5

0,25

1

(0,25)

Ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong v¨n b¶n Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸.

C©u60,25

1

(0,25)

ý nghÜa cña v¨n b¶n" S«ng nói níc Nam".

C©u70,25

1(0,25)

ý nghÜa cña v¨n b¶n" B¸nh tr«i níc".

C©u8 0,25

1(0,25)

HiÓu biÕt vÒ thÓ th¬ tø tuyÖt luËt §-êng

12,0

1(2,0)

NghÖ thuËt cña bµi Qua §Ìo Ngang vµ B¹n ®Õn ch¬i nhµ

12®

1(2,0®)

C¶m nhËn vÒ néi dung cña mét bµi Ca dao

14®

1(4,0)

Tæng10(10,0)

2 Đề bài: GV phát đề - HS làm bàiPhần I. Trắc nghiệm: (8 câu, đúng mỗi câu 0.25 điểm, tổng cộng 2 điểm) Đọc kĩ các câu hỏi và trả lời bằng cách khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng nhất.1/ Câu văn nào trong văn bản “Cổng trường mở ra” nói lên vai trò và tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ ?

A. Ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội.B. Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm

trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau, và sai lầm một li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.C. Bước qua cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra.D. Tất cả các quan chức nhà nước vào buổi sáng khai trường đều chia nhau đến dự lễ

khai giảng ở khắp các trường học lớn nhỏ.2/ Bµi th¬ "Thiªn Trêng v·n väng" (Buæi chiÒu ®øng ë phñ Thiªn Trêng tr«ng ra) lµ cña t¸c gi¶ nµo?Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 131 -


A. Lý B¹ch B. TrÇn Nh©n T«ng. C. Hå Xu©n H¬ng. D. NguyÔn Tr·i.3/ Néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch " Sau phót chia ly" lµ: A. DiÔn t¶ c¶nh chia tay lu luyÕn gi÷a chinh phu vµ chinh phô. B. DiÔn t¶ h×nh ¶nh hµo hïng cña ngêi chinh phu khi ra trËn. C. DiÔn t¶ t×nh c¶m thuû chung son s¾t cña ngêi chinh phô. D. DiÔn t¶ nçi sÇu chia ly cña ngêi chinh phô sau khi tiÔn chinh phu ra trËn.4/NghÖ thuËt miªu t¶ næi bËt trong hai c©u th¬:" Lom khom díi nói tiÒu vµi chó. L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ ( "Qua §Ìo Ngang"-Bµ HuyÖn Thanh Quan) lµ: A. So s¸nh. B. Nh©n ho¸. C. §¶o ng÷. D. §iÖp ng÷. 5/ DÞch nghÜa cña c©u th¬ "H¬ng ©m v« c¶i, mÊn mao tåi" trong v¨n b¶n "NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª" lµ: Giäng quª kh«ng ®æi, nhng tãc mai ®· rông. §óng hay sai? A. §óng B. Sai 6/ "Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸" ®îc viÕt theo ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? A. Miªu t¶. B. Tù sù. C. BiÓu c¶m. D. KÕt hîp c¶ 3 ph¬ng thøc trªn.7/ H·y viÕt tiÕp vµo chç trèng ®Ó cã mét nhËn ®Þnh ®óng: "Bµi" S«ng nói níc Nam" ®îc coi lµ ....................................................................... ®Çu tiªn cña d©n téc ViÖt Nam.8/ Qua h×nh ¶nh chiÕc b¸nh tr«i níc, Hå Xu©n H¬ng muèn nãi g× vÒ ngêi phô n÷? A. VÎ ®Ñp h×nh thÓ. C. Sè phËn bÊt h¹nh. B. VÎ ®Ñp vµ sè phËn long ®ong. D. VÎ ®Ñp t©m hån.

PhÇn II: Tù luËn(8 ®iÓm)C©u 1:(2 ®iÓm): Em hiÓu g× vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt luËt §êng? KÓ tªn 2 bµi th¬ ®îc c¸c nhµ th¬ ViÖt Nam ®· viÕt theo thÓ th¬ nµy, ghi râ tªn t¸c gi¶ cña tõng bµi?Câu 2: (2 điểm) So sánh cụm từ “ta với ta” trong bài “Qua Đèo Ngang” – Bà Huyện Thanh Quan và bài “Bạn đến chơi nhà” – Nguyễn Khuyến? C©u 3( 4 ®iÓm): ViÕt bµi v¨n ng¾n ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ mét bµi ca dao mµ em yªu thÝch trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 7, tËp 1. * Đáp án - Biểu điểm:

I. Phần trắc nghiệm: (2 điểm)Mçi c©u ®óng ®îc 0,25 ®iÓm.

C©u 1 2 3 4 5 6 7 8



§¸p ¸n B B D C A D B¶n tuyªn ng«n ®éc lËp B II. Phần tự luận: (8 điểm)C©u Ý Néi dung cÇn ®¹t §iÓm.

1(2,0 ®)

a.(1,0®)

b. (1,0®)

- ThÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt luËt §êng: + Nguån gèc cã tõ ®êi §êng - Trung Quèc. + 4 c©u, mçi c©u 7 ch÷. + Ng¾t nhÞp: 4/3; 2/2/3 + HiÖp vÇn ch©n: tiÕng cuèi c©u 1, c©u 2 vµ c©u 4 cïng vÇn víi nhau.- Nªu tªn chÝnh x¸c bµi th¬ cña t¸c gi¶ ViÖt Nam lµm theo thÓ th¬ nµy( VÝ dô: B¸nh tr«i n-íc; S«ng nói níc Nam; )- Nªu chÝnh x¸c tªn t¸c gi¶.

0, 25 ®0, 25 ®0, 25 ®

0, 25 ®0,25®/1 bµi0,25®/1 t¸c gi¶.

2(2,0®)

a.(1®)

b.(1®)

*Giống nhau:- Đều kết thúc bằng cụm từ “ta với ta” - Trực tiếp thể hiện cảm xúc của tác giả

*Khác nhau:- Qua Đèo Ngang: Tâm trạng cô đơn thăm thẳm

giữa núi rừng mênh mông không biết chia sẻ cùng ai nỗi buồn cô đơn

- Bạn đến chơi nhà: Chỉ tác giả và bạn, tuy hai mà một, cùng chung một cảm xúc vui mừng khi gặp lại nhau, bất chấp điều kiện hoàn cảnh như thế nào ấm áp tình đời, sâu nặng tình bạn.

(0,5đ)(0,5đ)

(0,5đ)

(0,5đ)

3(4,0®)

a.

b.

- Yªu cÇu cÇn ®¹t: + H×nh thøc: Bµi v¨n ng¾n, bè côc 3 phÇn. M¹ch l¹c, râ rµng; tr×nh bµy s¹ch sÏ. + KiÓu bµi: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. + Néi dung: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét bµi ca dao mµ em yªu thÝch ®· ®îc häc, ®äc thªm. . Giíi thiÖu ng¾n gän bµi ca dao m×nh thÝch. . C¶m xóc cña em vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ d©n gian ®· thÓ hiÖn trong bµi. . Bµi ca dao ®· ®Ó l¹i trong em bµi häc g×.- BiÓu ®iÓm: + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu

4,0 ®iÓm.

3,0 -> 3,5 ®.



cÇu cÇn ®¹t trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc ch©n thËt, tù nhiªn. C¸c c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc ch©n thËt, tù nhiªn. C¸c c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. Cã thÓ m¾c mét vµi lçi nhá vÒ mÆt diÔn ®¹t. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc. Bµi cßn s¬ sµi, m¾c mét vµi lçi vÒ diÔn ®¹t vµ lçi chÝnh t¶. + Bµi ®i ®óng híng, nhng néi dung s¬ sµi, ®o¹n v¨n dµi qu¸ so víi yªu cÇu, v¨n cha m¹ch l¹c, lçi nhiÒu. + L¹c ®Ò.

1,0-> 2,5®

díi 2 0 ®iÓm.

3. Cñng cè:

- GV thu bµi theo thø tù - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ ý thøc giê häc4. Hướng dẫn HS chuẩn bị bài mới: “ Từ đồng âm”

1/ Làm các VD mục I,II2/ Xem BT1, 2, 3 phần LT

------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 6/11/2012 Ngày dạy: 9/11/2012



Tiết 43 Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂMA. Mục tiêu cần đạt:

- Kiến thức:- Khái niệm từ đồng âm.- Việc sử dụng từ đồng âm.- Kĩ năng:- Nhận biết từ đồng âm trong văn bản: phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa.- Đặt câu phân biệt từ đồng âm.- Nhận biết hiện tượng chơi chữ bằng từ đồng âm.- Giáo dục: giáo dục HS có ý thức thận trọng tránh gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu do hiện

tượng đồng âm.* Chuẩn bị

GV: soạn bài, PTDH: bảng phụ.HS: tìm hiểu bài

B. Tiến trình dạy và học:1. Kiểm tra bài cũ (5p):- Hiểu thế nào là từ trái nghĩa? Sử dụng từ trái nghĩa có tác dụng gì?- Tìm một số cặp từ TN ?

2. Bài mới: : Giới thiệu bài(1p) Trong thực tế chúng ta cũng thường gặp những từ phát âm giống nhau nhưng nghĩa của chúng lại khác xa nhau đó là loại từ gì? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu rõ điều đó. Họat động 2: Bài học

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

HS đọc ví dụ - Bảng phụ.[?] Giải thích nghĩa của các từ lồng?- Lồng 1: Chỉ hđ chạy cất cao vó lên với sức mạnh đột ngột rất khó kìm giữ.- Lồng 2: Chỉ đồ vật thường đan thưa bằng tre nứa để nhốt chim.[?] Hai từ lồng này giống nhau và khác nhau ở chỗ nào? - Giống về âm thanh và khác về nghĩa.GV: Từ lồng ở 2 ví dụ trên là từ đồng âm.[?] Em hiểu thế nào là từ đồng âm ?- Ghi nhớ 1-sgk-135

[?] Nhờ đâu em phận biệt được nghĩa từ “lồng” trong VD trên?

I. Thế nào là từ đồng âm?(10p)1-Ví d ụ:2- Nhận xét:- Con ngựa lồng lên. động từ chỉ hoạt động nhảy lên đột ngột của ngựa- Tôi nhốt con chim vào lồng. danh từ chỉ đồ vật dùng nhốt chim, gà, vịt,…. giống nhau về âm thanh, nghĩa khác nhauÆ từ đồng âm3-Ghi nhớ 1: (S/114)

II. Sử dụng từ đồng âm:(7p)



- dựa vào ngữ cảnh [?] Câu “Đem cá về kho!” nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy nghĩa?- ý bên [?] Thêm từ để câu trở thành đơn nghĩa ?- ý bên

[?] Để tránh hiểu lầm do hiện tượng đồng âm gây ra khi giao tiếp cần chú ý điều gì?- Ghi nhớ S/136

1-Ví d ụ:2- Nhận xét:“Đem cá về kho” *Nếu tách khỏi ngữ cảnh “kho”có 2 nghĩa:1. Hoạt động chế biến thức ăn (đt)2. Nơi chứa hàng hóa (dt)*Tạo câu đơn nghĩa:- Đem cá về mà kho tương.- Đem cá về cất vào kho của xí nghiệp. 3-Ghi nhớ 2: (Sgk/136)

Họat động 3: Luyện tập

[?]- Xác định từ đồng âm với một số từ trong đoạn thơ

[?]- Tìm các nghĩa khác nhau của một từ cụ thể và cho biết mối liên quan giữa các nghĩa đó. Sau đó, tìm từ đồng âm với từ đó và cho biết nghĩa của từ.

[?]- Đặt câu với mỗi cặp từ đồng âm

- Nhận xét tác dụng của từ đồng âm trong một văn bản có sử dụng phép chơi chữ.“Rõ ràng ở đây, anh chàng nọ đã sử dụng từ đồng âm để lấy lí do không trả lại cái vạc cho người hàng xóm. Nếu sử dụng biện pháp chặt chẽ về ngữ cảnh mà hỏi thì anh chàng nọ rằng: “Vạc của anh hàng xóm là vạc bằng đồng

III. Luyện tập:(17p)Bài 1: Tìm từ đồng âm- cao: chiều cao, cao hổ cốt- ba: ba đồng, ba tôi.- tranh: tranh giành, bức tranh- sang: giàu sang, sang sông- nam: bạn nam, phương nam- sức: sức khỏe, trang sức- nhè: nhè cơm (nhả), nhè trước mặt (đứng)- tuốt: đi tuốt, tuốt lúa.- môi: son môi, môi giới. Bài 2: a) Các nghĩa khác nhau của DT “cổ”: cổ cò, cổ chai, cổ chân có mối quan hệ về nghữ nghĩa, đều là bộ phận gắn với các bộ phận khác từ nhiều nghĩa.b) Các từ đồng âm với DT “cổ”: truyện cổ, đồ cổ, cổ đông nghĩa không liên quan từ đồng âmBài 3: + Chúng ta ngồi vào bàn để bàn công việc.+ Con sâu chui sâu vào thân cây.+ Năm nay, em tôi được năm tuổi. Bài 4: - Chơi chữ bằng từ đồng âm - Thêm từ (bằng) phía trước từ (đồng)Vạc bằng đồng



cơ mà” thì anh này sẽ phải chịu thua.”IV: Củng cố(4p) - Thế nào là từ đồng âm? Cho ví dụ?- Sử dụng từ đồng âm như thế nào?

V Hướng dẫn về nhà(1p)1. Bài vừa học xong:

Tìm một bài ca dao (thơ, tục ngữ, câu đối,…) có sử dụng từ đồng âm để chơi chữ và nêu giá trị từ đồng âm đó mang lại cho văn bản.2. Chuẩn bị bài mới: “Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm”

1/ Đọc lại bài “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” chỉ ra yếu tố tự sự, miêu tả từng khổ thơ? Nêu ý nghĩa của các yếu tố tự sự, miêu tả trong bài?

2/ Đọc đoạn văn S/137, tìm yếu tố tự sự, miêu tả, nêu tác dụng?3/ Kể lại bằng văn xuôi bài thơ “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá”?4/ Đọc bài Kẹo mầm, viết thành bài văn biểu cảm?

-------------------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn: 6/11/2012 Ngày dạy: 9/11/2012Tiết 44TLV: CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN BIỂU CẢMI. Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức: - Vai trò của các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm. - Sự kết hợp yếu tố biểu cảm, tự sự, miêu tả trong văn bản biểu cảm.- Kĩ năng: - Nhận ra tác dụng của các yếu tố miêu tả và tự sự trong một văn bản biểu cảm. - Sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả, tự sự trong làm văn biểu cảm.- Giáo dục: giáo dục HS có ý thức vận dụng, khai thác tốt nội dung các yếu tố trong viết văn và trong giao tiếp.* Chuẩn bị

GV: SGK, SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức, kĩ năng bài soạn

HS: chuẩn bị bài ở nhàB Tiến trình dạy và học:

1. Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS2. Bài mới:

: Giới thiệu bài(1p) Trong văn biểu cảm, các yếu tố tự sự và miêu tả đóng vai trò rất quan trọng. Mối quan hệ này được hình thành trên cơ sở của sự tác động qua lại tất yếu giữa các phương thức biểu đạt. Hơn nữa mọi cảm xúc của con người đều hướng về cuộc sống. Đó là những sự việc, những hình ảnh, những cảnh đời. Nếu không kể lại, không tả lại thì làm sao giúp người khác hiểu được cảm xúc của mình. Bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về 2 yếu tố tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm.

Họat động của thầy và trò Nội dung cần đạt

Nội dung bài học



[?] Chỉ ra yếu tố tự sự và miêu tả, biểu cảm trong “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” ? Nêu ý nghĩa của chúng trong việc thể hiện nội dung bài thơ?- ý bên[?] Như vậy để biểu lộ hoàn cảnh của mình, tác giả đã dùng phương thức biểu đạt gì?- tự sự kết hợp miêu tả

[?] Những yếu tố tự sự, miêu tả được sử dụng trong thơ có ý nghĩa gì?- Qua cách kể, tả gợi lên nỗi cơ hàn nhà thơ bộc bạch nỗi niềm của mình, nỗi thống khổ khi nhà tranh bị gió thu phá nát.GV: Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm được sử dụng kết hợp ở những mức độ khác nhau. Nó có vai trò là phương tiện để tác giả bộc lộ cảm xúc (than ôi….) khát vọng lớn lao cao quí (ước được….)HS đọc VD S/137[?] Em hãy chỉ ra các yếu tố miêu tả, tự sự và biểu cảm của tác giả trong đoạn văn?+ Miêu tả: Bàn chân bố( ngón chân, gan bàn chân, mu bàn chân.) + Tự sự: Kể chuyện bố ngâm chân nước muối, bố đi sớm về khuya.+ Biểu cảm: Thương cuộc đời vất vả, lam lũ của bố[?] Nếu không có yếu tố miêu tả và tự sự thì yếu tố biểu cảm có bộc lộ được hay không?- Không, vì chính miêu tả và tự sự giúp:+ Hình dung được đặc điểm việc làm của người cha.+ Nổi bật cảm xúc: yêu mến, kính trọng[?] Vậy đoạn văn trên có cách lập ý như thế nào?- hồi tưởng quá khứ bộc lộ cảm xúc[?] Cho biết tình cảm đã chi phối tự sự và miêu tả như thế nào?- Miêu tả bàn chân bố và kể chuyện bố ngâm chân nước muối, bố đi sớm về khuya làm nền cho tác giả thể hiện được cảm xúc thương bố ở cuối bài.GV: Nhà văn đã miêu tả, tự sự trong niềm hồi tưởng về cuộc đời vất vả, lam lũ của người cha. Tình cảm ấy đã chi phối mạnh khiến cho yếu tố tự sự và miêu tả ở đây đầy xúc động và gợi cảm.[?] Tự sự và miêu tả ở đây có phải nhằm mục đích kể chuyện hoặc miêu tả đầy đủ sự việc phong cảnh không ? - không, chúng chỉ là phương tiện để người viết bộc lộ tình cảm[?] Vậy em hiểu thế nào về vai trò của các yếu tố tự

I. Tự sự và miêu tả trong văn bản biểu cảm:(18p)VD1: “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá”Đoạn 1: Tự sự (2 câu đầu) Miêu tả (3 câu sau)

Tạo bối cảnh chung.Đoạn 2: Tự sự – Miêu tả Uất ức vì già yếuĐoạn 3: Tự sự – Miêu tả - Biểu cảm (2 câu cuối) Cam phậnĐoạn 4: Biểu cảm Tình cảm cao thượng, vị tha.

VD2: đoạn trích “Tuổi thơ im lặng” – Duy Khán

+ Miêu tả: ngón chân, gan bàn chân, mu bàn chân + Tự sự: Kể chuyện bố ngâm chân nước muối, bố đi sớm về khuya.+ Biểu cảm: Thương cuộc đời vất vả, lam lũ của bố



sự và miêu tả trong văn tự sự?- Vai trò của tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm: khơi gợi về đối tượng biểu cảm và gửi gắm cảm xúc, do cảm xúc chi phối, chứ không nhằm mục đích kể, tả đầy đủ sự việc, phong cảnh.[?] Sau khi tìm hiểu 2 ví dụ, em cho biết trong văn biểu cảm, người viết thường dùng phương thức tự sự, miêu tả để làm gì? - ý 1 ghi nhớ S/138[?] Vai trò của các yếu tố tự sự, biểu cảm trong văn biểu cảm?- ý 2 ghi nhớ S/138

*Ghi nhớ: S/138Họat động 3: Luyện tập

BT1: Văn bản “Kẹo mầm”a) Chỉ ra yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm?b) Nêu nhận xét về mức độ chi phối của tình cảm đối với việc sử dụng các yếu tố tự sự, miêu tả?BT2: Kể lại nội dung“Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” có sử dụng yếu tố tự sự bằng văn xuôi.BÀI THAM KHẢO

Trời mưa, một cơn gió thu thổi mạnh cuộn mất ba lớp tranh trên mái nhà của Đỗ Phủ.

Những mảnh tranh bay tung toé khắp nơi, mảnh thì treo trên ngọn cây xa, mảnh thì bay lộn vào mương sa. Thấy vậy, trẻ con xô đến cướp giật lấy tranh mang vào sau luỹ tre. Mặc cho nhà thơ kêu gào rát cổ, ông đành quay về, trong lòng đầy ấm ức, nhưng cũng lại thông cảm với bọn trẻ, chúng quá nghèo lại thất học nên mới như thế. Trận gió lặng yên thì đêm buông xuống tối như mực, một đêm đen dày đặc nỗi buồn. Nhà thơ nằm xuống đắp cái mền vải cũ nát nên lạnh như cắt. Đã thế lũ con còn đạp nát cái lót. Đầu giường thì nhà giột, mưa nặng hạt đều đều không dứt. Nhà thơ không sao ngủ được vì mưa lạnh và lâu nay lại còn mất ngủ vì suy nghĩ sau cơn loạn li.

Lúc này, nhà thơ ước muốn có mái nhà rộng muôn ngàn gian để cho kẻ sĩ khắp thiên hạ có chỗ nương thân, chẳng sợ gì gió mưa nữa.

II. Luyện tập:(20p)BT1: Văn bản “Kẹo mầm”a) + Tự sự: Chuyện đổi tóc rối lấy kẹo mầm ngày trước.+ Miêu tả: Cảnh chải tóc của người mẹ ngày xưa, hình ảnh người mẹ ( tư thế, vo tóc rối, giắt lên mái nhà)+ Biểu cảm: lòng nhớ mẹ khôn xiết.b) Tình cảm yêu thương, nhớ mẹ nhớ về kỉ niệm khắc họa rõ nét hình ảnh người mẹ cùng với việc gỡ tóc rối để dành đổi kẹo cho con.BT2: Kể lại nội dung bài “Bài ca nhà tranh bị gió thu phá” bằng bài văn xuôi biểu cảm.

III: Củng cố (4p)

- HS nhắc lại nội dung bài học- GV nhận xét, bổ sung, khái quát.

IV Hướng dẫn về nhà:(1p)



1. Bài vừa học xong: Trên cơ sở một văn bản có sử dụng yếu tố tự sự, viết lại thành bài văn biểu cảm2. Chuẩn bị bài mới: “Cảnh khuya, Rằm tháng giêng”

+ Đọc kĩ VB, chú thích, tìm hiểu xuất xứ,thể thơ, nội dung chính từng bài?+ Trả lời câu hỏi SGK?+ Sưu tầm một số bài thơ có hình ảnh trăng của Bác Hồ+ Qua 2 bài thơ, em hiểu gì thêm về con người của Bác?

-------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 10/11/2012 Ngày dạy: 12/11/2012Tiết 45 CẢNH KHUYAA. Mục tiêu cần đạt: (Hồ Chí Minh)- Kiến thức: - Sơ giản về tác giả Hồ Chí Minh. - Tình yêu thiên nhiên gắn liền với tình cảm cách mạng của Chủ tịch HCM. - Tâm hồn chiến sĩ- nghệ sĩ vừa tài hoa tinh tế vừa ung dung, bình tĩnh, tự tin. - Nghệ thuật tả cảnh, tả tình; ngôn ngữ và hình ảnh đặc sắc trong bài thơ- Kĩ năng: - Đọc - hiểu tác phẩm thơ hiện đại viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 140 -


- Phân tích để thấy được chiều sâu nội tâm của người chiến sĩ cách mạng và vẻ đẹp mới mẻ của những chất liệu cổ thi trong sáng tác của lãnh tụ Hồ Chí Minh. - So sánh sự khác nhau giữa nguyên tác và bản dịch bài thơ Rằm tháng giêng.- Giáo dục: Giáo dục HS tình cảm yêu mến thiên nhiên; lòng kính yêu Bác Hồ.* Chuẩn bị

GV: Tranh, ảnh minh họa.HS: chuẩn bị bài ở nhà theo hướng dẫn

B. Tiến trình bài dạy 1. Kiểm tra bài cũ (5p):

- Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ "Ngẫu nhiên viết….” - Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ?

2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bàiHo¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Hoạt động 2: T×m hiÓu chung

-Dựa vào CT, nêu vài nét chính về tác giả?

- Thể thơ? - Hoàn cảnh sáng tác ?

GV chốt:

I. Tìm hiểu chung:(6p)1. Tác giả: Hồ Chí Minh (1890-1969) là anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới, nhà thơ lớn của VN.2. Tác phẩm:- Thể thơ: viết theo thể thể TNTT.- Hoàn cảnh sáng tác: Viết trong thời kì hoạt động ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp ( 1947-1948)

Hoạt động 3: Đọc- hiểu VB:GV hướng dẫn đọcGV đọc mẫu – HS đọc - Nhắc lại kết cấu của bài thơ tứ tuyệt? HS: Gồm 4 phần K, T, C, H

- Đọc câu thơ đầu, nội dung chính?- Tả tiếng suối - Nhận xét về nghệ thuật miêu tả? - Tác dụng? HS đọc câu 2 - Từ nào được lặp đi lặp lại? Tác dụng? - Qua hình ảnh miêu tả em có nhận xét gì về cảnh tượng đó?( Cảnh thiên nhiên dưới ánh trăng thật đẹp. Đây là một bức tranh có tầng bậc cao-th ấp, sáng tối hoà hợp, quấn quýt tạo nên vẻ đẹp lung linh, huyền ảo, chỗ đậm, chỗ nhạt với những cây cổ thụ lấp loáng ánh trăng, lại có bóng lá cây in vào những

II. Đọc- hiểu VB:A. Văn bản: Cảnh khuya(15p)1. Đọc-chú thích:2. Bố cục: Gồm 4 phần K, T, C, H

3. Phân tích:Câu khai: Tiếng suối trong như tiếng hát xaSo sánh ( Tiếng hát văng vẳng bên tai mơ hồ nghe như tiếng hát,...)Gần gũi, thân mật giữa thiên nhiên và con người.. Câu thừa: Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa Điệp: từ "lồng"

Cảnh rừng khuya đẹp như một bức gấm thêu hoa.



khóm hoa rồi in vào mặt đất. Trông như một bức gấm,...) HS đọc câu 3,4 - Câu 3 có gì đặc biệt?- Chuyển ý. Khái quát bức tranh - Trong câu thơ thứ 3, tác giả dùng những biện pháp tu từ gì? - Theo em, Bác chưa ngủ được vì say mê ngắm cảnh đẹp hay còn vì một lí do nào khác? - Cảnh tượng này cho thấy Bác là người như thế nào?GV chốt: Cả bài thơ toát lên một tâm trạng. một tình cảm rộng lớn, cao cả của một vị lãnh tụ suốt đời hết lòng hết sức vì nước vì dân mà vẫn không quên thưởng thức cảnh đẹp của một đêm trăng,... - Nêu những nét nổi bật về nghệ thuật?-Nội dung?

. Hai câu chuyển, hợp:Cảnh khuya như vẽ Người chưa ngủChưa ngủ vì lo nỗi nước nhà Điệp từ, so sánh

Bác chưa ngủ được vì lo cho dân, cho nước, cho kháng chiến.

4 Tổng kêt a Nghệ thuật- Thể thơ tứ tuyệt vừa cổ điển vừa hiện đại- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh biểu cảmb Nội dungGhi nhớ(Sgk)

4, Củng cố- - Đọc diễn cảm bài thơ- Trình bày cảm nghĩ về con người Hồ Chí Minh5, Hướng dẫn về nhàHọc thuộc lòng bài thơ- Nắm được nd, nthuật- Soạn bài “ Nguyên tiêu”

Gv nêu yêu cầu đọc: Ngắt nhịp 2/2/2 - 2/4/2HS đọc văn bản: Chậm rãi, sâu lắng? Xác định bố cục của văn bản?

.B. Văn bản " Rằm tháng giêng"(15p)1. Đọc-chú thích:

2. Bố cục: Gồm 2 phần3. Phân tích:a. Hai câu đầu:Rằm xuân lồng lộng trăng soiSông xuân nước lẫn màu trời thêm xuânMiêu tả Không gian cao rộng mênh mông tràn đầy ánh sáng và sức sống trong đêm Nguyên tiêu.b.Câu 3+4:Giữa dòng bàn bạc việc quânKhuya về bát bgát trăng ngân đầy thuyềnTự sự kết hợp miêu tảCảnh đẹp huyền ảo của một đêm trăng ở chiến khu Việt Bắc Lòng tin tưởng vào sự thắng lợi của cuộc kháng chiến.



? Hai câu đầu gợi em hình dung cảnh đẹp gì?? Hai câu thơ sử dụng phương thức biểu đạt nào? Tác dụng?

- Câu 3+4 cảnh đêm trăng tiếp tục được tả như thế nào?? Phương thức biểu đạt chính?(GV: Đây không phải là một cuộc du ngoạn ngắm trăng thông thường là những giây phút nghỉ ngơi hiếm hoi của bác sau Hội nghị quan trọng,...)? Qua bài thơ, em cảm nhận được tình cảm tốt đẹp gì ở Bác?

( Tinh thần ung dung, lạc quan, tự tin vào Đảng vào cuộc kháng chiến,...)

Hoạt động 4.Tæng kÕt - Nêu những nét nổi bật về nghệ thuật?

- Qua đó em cảm nhận được những nội dung gì?

GV kh¸i qu¸tHS ®äc GN

4 Tổng (Ghi nhớ S/134) a. NghÖ thuËt: - Thể thơ tứ tuyệt vừa cổ điển vừa hiện đại- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh biểu cảm- Sử dụng điệp từ, so sánh hiệu quảb.. Néi dung: - Hai bài thơ tả cảnh đêm trăng ở rừng Việt Bắc trong trẻo, bát ngát nhưng bình yên.- Lòng lạc quan, yêu đời, yêu thiên nhiên trong những ngày đầu tiên sống ở chiến khu Việt Bắc.

4, Củng cố (3p)- Đọc diễn cảm bài thơ- Trình bày cảm nghĩ về con người Hồ Chí Minh.

5, Hướng dẫn về nhà:(1p)- Học thuộc lòng bài thơ, ghi nhớ - Học 5 từ Hán được sử dụng trong bài thơ Nguyên tiêu - Tập so sánh sự khác nhau về thể loại giữa nguyên tác và bản dịch bài thơ NT2. Chuẩn bị bài mới: “Kiểm tra TV1 tiết"

---------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 11/11/212 Ngày dạy: 14/11/2012Tiết 46 KIỂM TRA TIẾNG VIỆTA Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức: Đánh giá quá trình tiếp thu và nắm bắt kiến thức đã học về từ ghép, từ láy, đại từ, quan hệ từ, từ Hán Việt, từ đồng nghĩa, từ đồng âm, từ trái nghĩa.- Kĩ năng: Rèn kỹ năng nhận diện, phân tích và vận dụng kiến thức TV đã học vào nói, viết- Giáo dục: Giáo dục HS ý thức tự giác, nghiêm túc làm bài.* Chuẩn bị

GV: Nghiên cứu ra đề, đáp án, biểu điểmHS: Ôn tập, chuẩn bị KT

B. Tiến trình dạy và học:1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra: * Ma trận:

Néi dungNhËn biÕt

Th«ng hiÓu

VËn dông cÊp thÊp

VËn dông cÊp cao

Tæng

TN TL TN TL TN TL TN TL Tõ ghÐp, tõ l¸y

C©u 1,2,4(0,7

C©u 6

4

(1,0)



5) (0,25)

Tõ tr¸i nghÜaC©u 5(0,25)

1(0,25)

Tõ H¸n ViÖt C©u 8(0,25)

1(0,25)

Quan hÖ tõC©u 7(0,25)

1(0,25)

Tõ ®ång nghÜa

C©u 3(0,25)

1(0,25)

VËn dông viÕt ®o¹n v¨n vÒ b¶o vÖ m«i trêng cã sö dông tõ l¸y.

C©u1(3,0)

1

(3,0)

VËn dông sù hiÓu biÕt tiÕng ViÖt vµo viÖc viÕt ®o¹n v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ.

C©u2

(5,0)

1

(5,0)

Tæng 4(1,0)

4(1,0)

1(3,0)

1(5,0)

10 (10,0)

* Đề bài:PhÇn I: Tr¾c nghiÖm: (8 c©u, mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 0,25 ®iÓm, tæng 2 ®iÓm). §äc kü c©u hái vµ tr¶ lêi b»ng çch ghi l¹i ch÷ çi ë ®Çu ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng nhÊt:C©u 1: Tõ ghÐp chÝnh phô lµ tõ nh thÕ nµo? A. Tõ cã 2 tiÕng cã nghÜa. B. Tõ ®îc t¹o ra tõ mét tiÕng cã nghÜa. C. Tõ cã çc tiÕng b×nh ®¼ng nhau vÒ mÆt ng÷ ph¸p. D. Tõ ghÐp cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh.C©u 2: Tõ l¸y lµ g×? A. Tõ cã nhiÒu tiÕng cã nghÜa. B. Tõ cã çc tiÕng gièng nhau vÒ phô ©m ®Çu. C. Tõ cã çc tiÕng gièng nhau vÒ phÇn vÇn.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 145 -


D. Tõ cã sù hoµ phèi ©m thanh dùa trªn mét tiÕng cã nghÜa.C©u 3: Tõ nµo sau ®©y ®ång nghÜa víi tõ "thi nh©n"? A. Nhµ v¨n. B. Nhµ th¬. C. Nhµ b¸o. D. NghÖ sÜ.C©u 4: §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç chÊm trong c©u : C«ng viÖc ®· ®îc hoµn thµnh mét çch………. A. nhanh nh¶u. B. nhanh nhÑn. C. nhanh chãng. D. nhanh nhanh.C©u 5: CÆp tõ nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cÆp tõ tr¸i nghÜa? A. trÎ- giµ. B. ch¹y - nh¶y. C. s¸ng- tèi. D. giµu- nghÌo.C©u 6: NÐt nghÜa: nhá, xinh x¾n, ®¸ng yªu phï hîp víi tõ " nhá nhÆt". §óng hay sai? A. §óng. B. Sai.C©u 7: Trong çc dßng sau, dßng nµo sö dông quan hÖ tõ? A. trÎ thêi ®i v¾ng B. míp ®¬ng hoa C. chî thêi xa D. ta víi taC©u 8: YÕu tè " thiªn" nµo trong çc tõ ghÐp H¸n ViÖt sau cã nghÜa lµ "trêi"? A. Thiªn tö. B. Thiªn lý m·. C. Thiªn vÞ. D. Thiªn ®«. II. Tù luËn( 8 ®iÓm):C©u 1. (3 ®iÓm). ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n miªu t¶ mét c«ng viÖc lao ®éng cña häc sinh cã ý nghÜa gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng mµ em biÕt, trong ®ã cã sö dông Ýt nhÊt 2 tõ l¸y.(G ạch ch ân 2 tõ l¸y ®ã) C©u 2. (5 ®iÓm). ViÕt ®o¹n v¨n (kho¶ng 10- 12 c©u) ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ m¸i trêng em ®ang häc, trong ®ã cã sö dông Ýt nhÊt mét cÆp tõ tr¸i nghÜa vµ mét cÆp tõ ®ång nghÜa (Ghi l¹i çc cÆp tõ ®ã).* Đáp án - biểu điểm:PhÇn I: Tr¾c nghiÖm: Mçi c©u ®óng ®îc 0, 25 ®iÓm.

C©u 1 2 3 4 5 6 7 8§¸p ¸n D D B C B B D A

PhÇn II. Tù luËn.

C©u

ý Néi dung cÇn ®¹t §iÓm.

1( 3 ®)

- Yªu cÇu cÇn ®¹t: + H×nh thøc: . §o¹n v¨n ng¾n; M¹ch l¹c, râ rµng; tr×nh bµy s¹ch sÏ. . Cã sö dông Ýt nhÊt 2 tõ l¸y. + KiÓu bµi: Miªu t¶. + Néi dung: Miªu t¶ mét c«ng viÖc lao ®éng cña häc sinh cã ý nghÜa b¶o vÖ m«i trêng. . Giíi thiÖu c«ng viÖc, ®èi tîng m×nh



a.b.

®Þnh t¶. . Miªu t¶ c«ng viÖc ®ã mét çch ng¾n gän nhng vÉn râ, cô thÓ c«ng viÖc, çc thao t¸c mµ çc b¹n häc sinh ®ang lµm. . C¶m xóc cña b¶n th©n vÒ c«ng viÖc ®ã. - BiÓu ®iÓm: *) Ghi l¹i ®óng 2 tõ l¸y ®· sö dông trong ®o¹n v¨n. *) Néi dung: + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn.Çc c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. §o¹n v¨n sö dông tõ l¸y mét çch tù nhiªn. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn; sö dông ®óng 2 tõ l¸y mét çch tù nhiªn; bµi s¬ sµi; m¾c mét vµi lçi nhá vÒ mÆt diÔn ®¹t. + Bµi ®i ®óng híng, nhng néi dung s¬ sµi, ®o¹n v¨n dµi qu¸ so víi yªu cÇu, v¨n cha m¹ch l¹c, lçi nhiÒu. + L¹c ®Ò.

1 ®.

2 ®.

1,5 ®

díi 1,0

0 ®

2( 5 ®)

a.

b.

Yªu cÇu cÇn ®¹t: + H×nh thøc: . §o¹n v¨n kho¶ng 10 - 12 c©u; M¹ch l¹c, râ rµng; tr×nh bµy s¹ch sÏ. . Cã sö dông Ýt nhÊt mét cÆp tõ tr¸i nghÜa vµ mét cÆp tõ ®ång nghÜa. + KiÓu bµi: PBCN. + Néi dung: PBCN vÒ m¸i trêng em ®ang häc. . Giíi thiÖu ®îc vÒ m¸i trêng em ®ang theo häc. . Nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ m¸i trêng nãi chung: hµng c©y, líp häc, s©n trêng, thÇy c«, b¹n bÌ... . PBCN vÒ mét ®èi tîng g©y Ên tîng m¹nh, ®· ®Ó l¹i trong em nhiÒu c¶m xóc. . C¶m xóc cña b¶n th©n vÒ m¸i trêng. - BiÓu ®iÓm: *) Ghi l¹i ®óng cÆp tõ tr¸i nghÜa vµ cÆp tõ ®ång nghÜa ®· sö dông trong ®o¹n v¨n. *) Néi dung chÊm: + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn. Çc c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. §o¹n v¨n sö dông cÆp tõ ®ång nghÜa vµ cÆp tõ tr¸i nghÜa mét çch tù nhiªn. V¨n viÕt cã c¶m xóc. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu

1 ®

4 ®

2,5- 3,5 ®



cÇn ®¹t trªn; sö dông ®óng 2 cÆp tõ mét c¸ch tù nhiªn; m¾c mét vµi lçi nhá vÒ mÆt diÔn ®¹t.+ Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn; sö dông ®óng 2 cÆp tõ mét c¸ch tù nhiªn; tuy vËy bµi cßn s¬ sµi, m¾c lçi vÒ mÆt diÔn ®¹t. + Bµi ®i ®óng híng, nhng néi dung s¬ sµi, ®o¹n v¨n dµi qu¸ so víi yªu cÇu, v¨n cha m¹ch l¹c, lçi nhiÒu. + L¹c ®Ò.

2®

díi 2®

0 ®

4. Củng cố: - GV thu bài theo thứ tự - Nhận xét, đánh giá ý thức làm bài của học sinh 5. Hướng dẫn về nhà: - Xem lại phần kiến thức TV đã học - Chuẩn bị bài mới: Trả bài TLV số 2

----------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 13/11/2012 Ngày dạy 16/11/2012Tiết 47 TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2A. Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức: Häc sinh cñng cè l¹i ®îc nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng ®· häc vÒ v¨n b¶n biÓu c¶m vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷, ®Æt c©u.- Kĩ năng: §¸nh gi¸ ®îc chÊt lîng bµi lµm cña m×nh so víi yªu cÇu cña ®Ò tµi. Qua ®ã cã nh÷ng kinh nghiÖm vµ quyÕt t©m cÇn thiÕt ®Ó lµm nh÷ng bµi sau tốt h¬n - Giáo dục: Giáo dục ý thức tự sửa chữa những lỗi sai trong bài viết* Chuẩn bị

GV: Chấm bài, nhận xét chi tiết, chính xácHS: Ôn tập văn biểu cảm

B Tiến trình dạy và học:

1 Kiểm tra: (5p) - Nêu các bước làm một bài văn biểu cảm? 2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài(1p) Chúng ta đã hoàn thiện bài TLV số 2 - Biểu cảm về con người, sự vật. Trong tiết học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau nhìn nhận, đáng giá lại các ưu điểm cũng như các tồn tại,..

Hoạt động của GV vµ HS Nội dung cần đạt Hoạt động 2: T×m hiÓu ®Ò:(10p) Giáo viên ghi đề lên bảng HS ®äc ®Ò bµi? Em h·y x¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi- ThÓ lo¹i?- Néi dung?- Ph¹m vi?

GV giíi thiÖu dµn ý c¬ b¶n cña bµi viÕt

I-Ph©n tÝch ®Ò:.1-Đề bài: Loài cây em yêu. - ThÓ lo¹i: v¨n biểu cảm- Néi dung: Bày tỏ cảm xúc, tình cảm về một loài cây em yêu2- Dµn bµi:

A. Më bµi:Giíi thiÖu loµi c©y em yªu.Nªu t×nh c¶m chung cña em ®èi



- Më bµi chóng ta giíi thiÖu g×?



víi loµi c©y ®ã.

b. Th©n bµi:- Miªu t¶ vÎ ®Ñp cña c©y -> béc lé c¶m xóc.- KÓ vÒ gi¸ trÞ cña c©y vµ kû niÖm ®èi víi c©y -> béc lé c¶m xóc.

c. KÕt bµi:- Nªu nh÷ng h×nh dung, liªn tëng xung quanh h×nh ¶nh c©y ®ã.- T×nh yªu mµ em dµnh cho c©y.

Hoạt động 3: Nhận xét ưu, nhược điểm:(10p)

GV cho HS ®æi bµi, ®äc, tù nhËn xÐt bµi cña nhau( NhËn xÐt vÒ néi dung kiÕn thøc, çch tr×nh bµy, diÔn ®¹t, dïng tõ, ch÷ viÕt chÝnh t¶,...)


II-Nhận xét ưu, nhược điểm:* Ưu điểm: - Đa số HS nắm được yêu cầu của đề: Xác định được đối tượng biểu cảm; sử dụng các phương thức biểu cảm khá hợp lý. C.xúc bộc lộ chân thành, sâu sắc- Biết cách làm bài, bố cục mạch lạc, hợp lí, các phần các đoạn l.kết chặt chẽ.- Đúng chính tả, đẹp rõ ràng.Bài viết khá, tốt: Thảo, Anh, Hương, Bảo, Lan Anh, ..* Nhược điểm: - Chữ xấu, viết tắt, sai chÝnh t¶, ẩu.- DiÔn ®¹t lñng cñng, rêm rµ, tèi nghÜaBài viết kém: Trug .Sùng,Sĩ

Hoạt động 4: Chữa lỗi:(12p) - Qua ®äc bµi viÕt cña b¹n, em nhËn ra nh÷ng lçi c¬ b¶n nµo cÇn söa ch÷a?


III. Chữa lỗi:1. ChÝnh t¶: ro-do, chèo-trèo, dụng-rụng, chồng-trồng, ch«ng thÊy- tr«ng,...2. Çch tr×nh bµy: Chó ý tr×nh bµy theo bè côc 3 phÇn; Çch viÕt çc ®o¹n v¨n,..3. DiÔn ®¹t: - Cây bàng là bạn của em và các bác nông dân-

* Kết quả:

LípSÜ

sè

Giái Kh¸ Trung b×nh Yõu KÐm

SL % SL % SL % SL % SL %



7A 31

7B 23

Tæng 54

4. Cñng cè (5 phót) - GV ®äc cho HS nghe mét sè ®o¹n v¨n hay - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2p) - Xem l¹i bài, tiếp tục sửa lỗi - Ôn lại văn biểu cảm về con người và sự vật - ChuÈn bÞ bµi: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học

-------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 13/11/2012 Ngày dạy: 16/11/2012Tiết: 48 thµnh ng÷A, Mục tiêu bài học: - Hiểu thế nào là thành ngữ. - Nhận biết thành ngữ trong văn bản, hiểu nghĩa và tác dụng của thành ngữ trong văn bản. - Có ý thức trau dồi vốn thành ngữ .- Kiến thức:: -Khái niệm thành ngữ. Nghĩa của thành ngữ -Chức năng của thành ngữ trong câu. -Đặc điểm diễn đạt và t/d của thành ngữ.- Kĩ năng: - Nhận biết thành ngữ - Giải thích ý nghĩa của một số thành ngữ thông dụng.- Giáo dục: - Tăng thêm vốn thành ngữ, có ý thức sử dụng thành ngữ trong nói, viết.

Chuẩn bị : +GV: Giáo án – SGK - Bảng phụ . +HS: Bài soạn – SGKB. Tiến trình bài dạy

1. Kiểm tra: (6p) GV gọi 2HS kiểm tra bài từ trái nghĩa - Thế nào là từ trái nghĩa? Cách sử dụng từ trái nghĩa? - Tìm và giải thích cặp từ trái nghĩa trong ngữ cảnh sau: a. Nhắm - mở / mắt nhắm mắt mở b. Đầu - đuôi./ Có đầu có đuôi 2. Bài mới : Hoạt động 1: Giới thiệu bài(1p) Giới thiệu bài: Trong lời ăn tiếng nói hàng ngày nhiều lúc để cho lời nói được thêm sinh động, gây ấn tượng mạnh mẽ, chúng ta hay sử dụng một số cụm từ mà người ta gọi là



thành ngữ. Những thành ngữ này chiếm một khối lượng lớn trong tiếng việt. Vậy thành ngữ là gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu . Hoạt động 2: Bài họcHoạt động của thầy và trò Nôi dung cần đạt Gọi HS đọc vd sgk/143? Có thể thay 1 vài từ trong cụm từ này bằng những từ khác được không? Có thể chêm xen một vài từ khác vào cụm từ được không? Có thể thay đổi vị trí của các từ trong cụm từ không? Vì sao ? ? Từ nhận xét trên em rút ra kết luận gì về cấu tạo của cụm từ?

? Cụm từ có ý nghĩa gì? ? Từ đó em rút ra nhận xét gì về nghĩa của những cụm từ cố định trên? (diễn đạt một ý nghĩa hoàn chỉnh) ? "Đầu voi đuôi chuột" là một thành ngữ. Vậy em hiểu thành ngữ là gì? HS đọc Ghi nhớ 1/144? Thử thêm bớt hoặc thay đổi vị trí của các từ trong cụm từ và rút ra kết luận?? Em hiểu nội dung ý nghĩa của cụm từ này như thế nào? ?Từ đó em rút ra kết luận gì về cụm từ "Lên thác xuống ghềnh"?

? Em hãy mô tả hình ảnh em vừa nhìn thấy?? Em hiểu "Nhanh như chớp" là như thế nào?? Theo em "Nhanh như chớp" có phải là thành ngữ không?? Nghĩa của thành ngữ này bắt nguồn từ đâu? +HS tự bộc lộ, GV nhận xét, ghi bảng .+ Nhóm 1 Tham sống sợ chếtBùn lầy nước đọngMẹ goá con côiNăm châu bốn bể hiểu theo nghĩa đen

+ Nhóm 2Lòng lang dạ thú Đi guốc trong bụng Đen như cột nhà cháy Nồi da nấu thịt hiểu nghĩa bóng

? Nhận xét xem cách hiểu nghĩa của 2 nhóm thành ngữ trên có giống nhau hay khác nhau ?(+ Nghĩa của thành ngữ ở nhóm 1 bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các yếu tố tạo nên nó. + Nghĩa của thành ngữ ở nhóm 2 suy từ nghĩa chung của cả thành ngữ: theo 2 cách: - Tìm các từ đồng nghĩa với chúngVí dụ: lá lành đùm lá rách = đùm bọc, che chở.

I.Thế nào là thành ngữ?(13p)1.Ví dụ:2. Nhận xét:VDa: Đầu voi đuôi chuột. Không thể thay đổi, thêm bớt từ được - Vì nếu thay ý nghĩa của cụm từ sẽ trở nên lỏng lẻo. Có cấu tạo cố định Sự việc lúc khởi đầu có vẻ to tát, quy mô nhưng khi kết thúc lại không ra gì Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh. Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.VDb: Lên thác xuống ghềnh Là cụm từ có c.tạo cố định Chỉ sự khó khăn, trắc trở Biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh. "Lên thác xuống ghềnh" làThành ngữ

VDc: Nhanh như chớp( Rất nhanh, chỉ trong khoảnh khắc, như tia chớp loé lên rồi tắt ngay) Là thành ngữ Bắt nguồn từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó.



Chó ngáp phải ruồi = may mắn. - Thông qua phương pháp chuyển nghĩa.Ví dụ: Lá lành đùm lá rách, chó ngáp phải ruồi... đều dùng phép ẩn dụ. Nhanh như cắt... đều dùng phép so sánh.Tại sao nói “lá lành đùm lá rách”?HS: Suy nghĩ, trả lời:- Lá lành: là ý ẩn dụ chỉ những hòan cảnh sống thuận lợi, điều kiện kinh tế khá....-Lá rách: là ý ẩn dụ chỉ những người có hoàn cảnh sống khó khăn, gặp phải những điều không may như: thiên tai, bệnh hiểm nghèo, tai nạn....- Lá lành, lá rách: đều cùng một loại lá. Đó là ẩn dụ chỉ tình đồng loại.+ GV nói thêm : phần lớn thành ngữ mang nghĩa hàm ẩn.? Em hãy nói những hiểu biết của em về nghĩa của thành ngữ ?+ HS đọc ghi nhớ 1 phần 2/144* Lưu ý: Trong vốn thành ngữ tiếng việt có khối lượng không nhỏ thành ngữ Hán Việt... VD: Bách niên giai lão, độc nhất vô nhị, khẩu phật tâm xà....+ GV: Cho bài tập –Bảng phụ1.Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non. vị ngữ2. "Non xanh nước biếc/ tha hồ dạo Rượu ngọt chè tươi /mặc sức say” CN4.Anh / đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh / đào giúp em 1 cái ngách sang nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào bắt nạt thì em chạy sang... Phụ ngữ + HS đọc ví dụ? Tìm thành ngữ ?? Quan sát và xác định chức vụ ngữ pháp của các thành ngữ trên? ? TN có chức năng ngữ pháp gì trong câu?+ HS ghi bài* Chuyển ý – Tác dụng+ HS đọc lại ví dụ? Em thử thay thế bằng một từ hoặc cụm từ đồng nghĩa với thành ngữ trên?? So sánh hai cách diễn đạt đó? Cách nào hay hơn?? Em có nhận xét gì về việc sử dụng thành ngữ? *GV: Lưu ý, thành ngữ có khả năng hoạt động ngữ pháp như từ, tức là có thể thay thế cho từ trong câu. Vídụ: - Nó nói dai.

Nghĩa của thành ngữ có thể được suy ra trực tiếp từ nghĩa của các yếu tố tham gia cấu tạo nên thành ngữ (tham sống sợ chết) nhưng đa số là nghĩa hàm ẩn, trừu tượng( rán sành ra mỡ)

3. Ghi nhớ:(sgk/144)

II. Sử dụng thành ngữ(8p)1.Ví dụ:2. Nhận xét:

-Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ.

- Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng, tính biểu cảm



- Nó nói dai như đĩa.Sử dụng thành ngữ, người nói (viết) có khả năng thể hiện thái độ, tình cảm, cảm xúc, cách đánh giá của mình đối với sự vật, hiện tượng...Mắng mắng như tát nước vào mặt mắng vuốt mặt không kịp. ? Tác dụng của thành ngữ trong giao tiếp? +HS đọc ghi nhớ 2b sgk/144

cao.

3. Ghi nhớ:(sgk/144)Hoạt động 3 : Luyện tập

- Gọi hs đọc bài tập 1,nêu yêu cầu của đề - Gọi 3 hs lên bảng làm bài tập 1.GV yêu cầu các nhóm thảo luận ,cử đại diện trình bày .GV nhận xét, bổ sung+ Bài 2/145Thảo luận nhóm .- GV cho hs xem tranh? Tìm thành ngữ tương ứng và giải nghĩa

III.Luyện Tập (15p)* Bài 1/145 : tìm & giải nghĩa thành ngữ a.Sơn hào hải vị, nem công chả phượng: Món ăn ở trên núi, dưới biển, quí hiếm sang trọng.b.Khoẻ như voi: rất khoẻ ->cách nói phóng đại- nói quá.-Tứ cố vô thân: sống đơn độc, không họ hàng thân thích, không nơi nương tựa.c-Da mồi tóc sương: chỉ người già, da có nhiều nốt màu nâu, đen như đồi mồi, tóc bạc như sương.Bài 2/145 :+Con Rồng cháu Tiên: chỉ dòng dõi cao quí.+ếch ngồi đáy giếng: chỉ sự hiểu biết hạn hẹp, nông cạn.+Thầy bói xem voi: chỉ sự nhận thức phiến diện, chỉ thấy bộ phận mà không thấy toàn thể.Bài 3/145:điền từ vào thành ngữLời ăn tiếng nói Một nắng hai sươngNgày lành tháng tốtNo cơm ấm cậtBách chiến bách thắngSinh cơ lập nghiệp.

4, Củng cố (2p)- Thế nào là thành ngữ? - Đặc điểm của thành ngữ?5, Hướng dẫn về nhà:(1p) - Nắm được khái niệm TN, nghĩa của TN. Tác dụng của TN, sử dụng TN - Sưu tầm 10 thành ngữ và giải nghĩa.



- Về nhà học bài, làm bài tập 4 . ................................................................................................................

Ngày soạn: 17/11/2012Ngày dạy: 19/11/2012 TIẾT 49

TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN –TIẾNG VIỆTA.Mục tiêu học bài : - Ôn tập củng cố các kiến thức về thơ văn trữ tình dân gian và trung đại. - Ôn tập củng cố kiến thức về đại từ, qh từ, từ HV, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm. - Rèn kĩ năng phát hiện lỗi và sửa lỗi về cách dùng từ, đặt câu..Chuẩn bị : +GV chấm bài kỹ để phát hiện các lỗi mà học sinh thường mắc phải để có biện pháp sửa chữa giúp học sinh khắc phục . + HS: Xem lại đề bài B. Tiến trình bài dạy 1. Kiểm tra :(5p) ? Đọc thuộc lòng 1 văn bản thơ trung đại ? Nêu n nét đặc sắc về ND và NT của văn bản thơ đó? 2. Bài mới: Em hãy kể tên các văn bản trung đại đã học từ bài 5 bài 10 và cho biết tác giả của các văn bản đó là ai ?. Bây giờ chúng ta sẽ cùng xem lai bài k.tra của chúng ta làm đã đúng chưa ? C. Trả bài kiểm tra Văn: 1- Đáp án - biểu điểm:

I. Phần trắc nghiệm: (2 điểm)Mçi c©u ®óng ®îc 0,25 ®iÓm.C©u 1 2 3 4 5 6 7 8§¸p ¸n B B D C A D b¶n Tuyªn ng«n ®éc lËp B

II. Phần tự luận: (8 điểm)C©u Ý Néi dung cÇn ®¹t §iÓm.

1(2,0 ®)

a.(1,0®)

b. (1,0®)

- ThÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt luËt §êng: + Nguån gèc cã tõ ®êi §êng - Trung Quèc. + 4 c©u, mçi c©u 7 ch÷. + Ng¾t nhÞp: 4/3; 2/2/3 + HiÖp vÇn ch©n: tiÕng cuèi c©u 1, c©u 2 vµ c©u 4 cïng vÇn víi nhau.- Nªu tªn chÝnh x¸c bµi th¬ cña t¸c gi¶ ViÖt Nam lµm theo thÓ th¬ nµy( VÝ dô: B¸nh tr«i n-íc; S«ng nói níc Nam; )- Nªu chÝnh x¸c tªn t¸c gi¶.

0, 25 ®0, 25 ®0, 25 ®

0, 25 ®0,25®/1 bµi0,25®/1 t¸c



gi¶.

2(2,0®)

a.(1®)

b.(1®)

*Giống nhau:- Đều kết thúc bằng cụm từ “ta với ta” - Trực tiếp thể hiện cảm xúc của tác giả

*Khác nhau:- Qua Đèo Ngang: Tâm trạng cô đơn thăm thẳm

giữa núi rừng mênh mông không biết chia sẻ cùng ai nỗi buồn cô đơn

- Bạn đến chơi nhà: Chỉ tác giả và bạn, tuy hai mà một, cùng chung một cảm xúc vui mừng khi gặp lại nhau, bất chấp điều kiện hoàn cảnh như thế nào ấm áp tình đời, sâu nặng tình bạn.

(0,5đ)(0,5đ)

(0,5đ)

(0,5đ)

3(4,0®)

a.

b.

- Yªu cÇu cÇn ®¹t: + H×nh thøc: Bµi v¨n ng¾n, bè côc 3 phÇn. M¹ch l¹c, râ rµng; tr×nh bµy s¹ch sÏ. + KiÓu bµi: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. + Néi dung: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét bµi ca dao mµ em yªu thÝch ®· ®îc häc, ®äc thªm. . Giíi thiÖu ng¾n gän bµi ca dao m×nh thÝch. . C¶m xóc cña em vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ d©n gian ®· thÓ hiÖn trong bµi. . Bµi ca dao ®· ®Ó l¹i trong em bµi häc g×.- BiÓu ®iÓm: + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc ch©n thËt, tù nhiªn. C¸c c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc ch©n thËt, tù nhiªn. C¸c c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. Cã thÓ m¾c mét vµi lçi nhá vÒ mÆt diÔn ®¹t. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc. Bµi cßn s¬ sµi, m¾c mét vµi lçi vÒ diÔn ®¹t vµ lçi chÝnh t¶. + Bµi ®i ®óng híng, nhng néi dung s¬ sµi, ®o¹n v¨n dµi qu¸ so víi yªu cÇu, v¨n cha m¹ch l¹c, lçi nhiÒu. + L¹c ®Ò.

4,0 ®iÓm.

3,0 -> 3,5 ®.

1,0-> 2,5®

díi 2 0 ®iÓm.

2- Nhận xét:a- Ưu điểm:



- Đa số HS nắm được yêu cầu của đề bài- Biết vận dụng kiến thức để giải quyết các bài tập chính xác, hợp lý.- Trình bày sạch sẽ, khoa học * Bài làm tốt: Thị Anh,Ngọc Anh ,...b- Nhược điểm:-Phần tự luận của một số bạn còn sơ sài, chưa nắm bắt đầy đủ kiến thức- Trình bày còn cẩu thả, còn viết tắt, sai chính tả * Bài yếu: Dòng, V¨n Anh, Tëng….B. Trả bài kiểm tra Tiếng Việt:1- Đáp án - biểu điểm:PhÇn I: Tr¾c nghiÖm: Mçi c©u ®óng ®îc 0, 25 ®iÓm.

C©u 1 2 3 4 5 6 7 8§¸p ¸n D D B C B B D A

PhÇn II. Tù luËn.C©u

ý Néi dung cÇn ®¹t §iÓm.

1( 3 ®)

a.b.

- Yªu cÇu cÇn ®¹t: + H×nh thøc: . §o¹n v¨n ng¾n; M¹ch l¹c, râ rµng; tr×nh bµy s¹ch sÏ. . Cã sö dông Ýt nhÊt 2 tõ l¸y. + KiÓu bµi: Miªu t¶. + Néi dung: Miªu t¶ mét c«ng viÖc lao ®éng cña häc sinh cã ý nghÜa b¶o vÖ m«i trêng. . Giíi thiÖu c«ng viÖc, ®èi tîng m×nh ®Þnh t¶. . Miªu t¶ c«ng viÖc ®ã mét çch ng¾n gän nhng vÉn râ, cô thÓ c«ng viÖc, çc thao t¸c mµ çc b¹n häc sinh ®ang lµm. . C¶m xóc cña b¶n th©n vÒ c«ng viÖc ®ã. - BiÓu ®iÓm: *) Ghi l¹i ®óng 2 tõ l¸y ®· sö dông trong ®o¹n v¨n. *) Néi dung: + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn.Çc c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. §o¹n v¨n sö dông tõ l¸y mét çch tù nhiªn. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn; sö dông ®óng 2 tõ l¸y mét çch tù nhiªn; bµi s¬ sµi; m¾c mét vµi lçi nhá vÒ mÆt diÔn ®¹t. + Bµi ®i ®óng híng, nhng néi dung s¬ sµi, ®o¹n v¨n dµi qu¸ so víi yªu cÇu, v¨n cha m¹ch l¹c, lçi nhiÒu. + L¹c ®Ò.

1 ®.

2 ®.

1,5 ®

díi 1,00 ®

Yªu cÇu cÇn ®¹t:



2( 5 ®)

a.

b.

+ H×nh thøc: . §o¹n v¨n kho¶ng 10 - 12 c©u; M¹ch l¹c, râ rµng; tr×nh bµy s¹ch sÏ. . Cã sö dông Ýt nhÊt mét cÆp tõ tr¸i nghÜa vµ mét cÆp tõ ®ång nghÜa. + KiÓu bµi: PBCN. + Néi dung: PBCN vÒ m¸i trêng em ®ang häc. . Giíi thiÖu ®îc vÒ m¸i trêng em ®ang theo häc. . Nªu suy nghÜ cña m×nh vÒ m¸i trêng nãi chung: hµng c©y, líp häc, s©n trêng, thÇy c«, b¹n bÌ... . PBCN vÒ mét ®èi tîng g©y Ên tîng m¹nh, ®· ®Ó l¹i trong em nhiÒu c¶m xóc. . C¶m xóc cña b¶n th©n vÒ m¸i trêng. - BiÓu ®iÓm: *) Ghi l¹i ®óng cÆp tõ tr¸i nghÜa vµ cÆp tõ ®ång nghÜa ®· sö dông trong ®o¹n v¨n. *) Néi dung chÊm: + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn. Çc c©u trong ®o¹n cã sù liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc vµ néi dung. §o¹n v¨n sö dông cÆp tõ ®ång nghÜa vµ cÆp tõ tr¸i nghÜa mét çch tù nhiªn. V¨n viÕt cã c¶m xóc. + Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn; sö dông ®óng 2 cÆp tõ mét çch tù nhiªn; m¾c mét vµi lçi nhá vÒ mÆt diÔn ®¹t.+ Bµi viÕt ®i ®óng, ®Çy ®ñ néi dung yªu cÇu cÇn ®¹t trªn; sö dông ®óng 2 cÆp tõ mét çch tù nhiªn; tuy vËy bµi cßn s¬ sµi, m¾c lçi vÒ mÆt diÔn ®¹t. + Bµi ®i ®óng híng, nhng néi dung s¬ sµi, ®o¹n v¨n dµi qu¸ so víi yªu cÇu, v¨n cha m¹ch l¹c, lçi nhiÒu. + L¹c ®Ò.

1 ®

4 ®

2,5- 3,5 ®

2®

díi 2®

0 ®

2- Nhận xét:a- Ưu điểm:- Đa số HS nắm được yêu cầu của đề bài- Trình bày kiến thức chính xác, sạch sẽ, khoa học * Bài tốt: Thu Anh, Nhung, Hương,..b- Nhược điểm:- Phần tự luận của một số bạn còn sơ sài, chưa nắm bắt đầy đủ kiến thức- Trình bày còn cẩu thả, còn viết tắt, sai chính tả * Bài yếu: Trung .sùng,...4.Củng cố - Nhận xét, đánh giá ý thức làm bài của học sinh - Nhận xét, ®¸nh gi¸ tiết học



5.Hướng dẫn về nhà: - Xem lại phần kiến thức Văn, TV đã học - Đọc trước bài : "Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học”.

..............................................................................


Tiết : 50CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM

VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

A, Mục tiêu bài học : - Biết trình bày cảm nghĩ về tác phẩm văn học. - Tập trình bày cảm nghĩ về một số tác phẩm đã học trong chương trình.- Kiến thức:: - Yêu cầu bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. - Cách làm dạng bài biểu cảm về tác phẩm văn học.- Kĩ năng: - Cảm thụ tác phẩm văn học đã học. - Viết được những đoạn văn, bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. - Làm được bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.- Giáo dục: Giáo dục ý thức học tập nghiêm túc Chuẩn bị: +GV: Giáo án –SGK - Bảng phụ +HS: Soạn bài Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 159 -


B. Tiến trình bài dạy 1. Kiểm tra bài cũ (5p): - Biểu cảm là gì? Trong văn biểu cảm yếu tố tự sự và miêu tả có vai trò gì? - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài(1p) Giới thiệu bài: Các em đã học rất nhiều bài văn, thơ thuộc thể loại văn biểu cảm .có thể ở phần luyện tập của các bài đó, các em đã làm quen với việc trình bày cảm nghĩ của mình qua một đoạn văn, vậy phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học là gì ? Cách làm bài văn đầy đủ ntn? Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu .3 bài mớiHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHoạt động 2: Tìm hiểu cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn họcGV: Yêu cầu HS đọc kĩ văn bản: Cảm nghĩ về một bài ca dao trong SGK.? Bài văn viết về bài ca dao nào? Hãy đọc liền mạch bài ca dao đó? “Đêm qua ra đứng bờ ao”.+ Hs trình bày và đọc bài ca dao .? Tác giả phát biểu cảm nghĩ của mình bằng cách nào ? Hãy chỉ ra các yếu tố đó trong bài văn +GV: Chú ý đây là bài văn hồi tưởng. Nhà văn hồi tưởng lại cảm xúc của mình khi đọc bài ca dao và những ấn tượng do bài ca dao gợi lên. Cảnh minh hoạ nói ở đây là minh hoạ trong sgk thời trước. Tranh minh hoạ vẽ người đàn ông mặc áo dài, đội khăn (nhưng ta vẫn có thể tưởng tượng lời trong bài ca dao là lời của cô gái nhớ đến người yêu... ). ? Bài văn có mấy đoạn? Mỗi đoạn được trình bày ntn? ? Bước 1, tác giả cảm nhận như thế nào về 2 câu đầu?

? Bước 2, tác giả cảm nhận về 2 câu tiếp theo như thế nào ?

? Bước 3, tác giả cảm nhận về điều gì ?

I. Tìm hiểu cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học:(18p)1. Ví dụ: ( Sgk/146)2. Nhận xét:Người viết tỏ ra xúc động trước cảnh và nhân vật trong bài ca dao: Đứng ở bờ ao nhìn trời, nhìn đất nhìn sao và có những cảm tưởng riêng.Tác giả đã p.biểu c.nghĩ của mình về bài ca dao bằng cách: Tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm vè những h/ă chi tiết trong bài ca dao.

Bài cảm nghĩ có 4 đoạn, mỗi đoạn nói về 2 câu lục bát Bước 1: Cảm nhận của tác giả về 2 câu đầu: Một ng đàn ông, thậm chí là người quen nhớ quê. ->Đây là cách giả định, cụ thể hoá, đặt mình vào trong cảnh để thể nghiệm, bày tỏ cảm xúc. Nếu tưởng tượng là cô gái thì lại khác. -> Tưởng tượng +Bước 2: Tưởng tượng cảnh ngóng trông và tiếng kêu, tiếng nấc của người trông ngóng.-> tưởng tượng, liên tưởng .Bước 3: Cảm nghĩ về sông Ngân Hà, con sông chia cắt, con sông nhớ thương đối với Ngưu Lang, Chức Nữ. -> Suy ngẫm



?Tác giả cảm nghĩ gì về hai câu thơ cuối?

GV: Đây là bài văn p.biểu cảm nghĩ về t.p văn học.? Vậy em hiểu thế nào là p.biểu c.nghĩ về tp vh ? HS đọc ghi nhớ 1(SGK/147)* Chuyển ý – Cách làm bài văn biểu cảm? Bài p.biểu cảm nghĩ về tp vh thường có bố cục mấy phần, nhiệm vụ của từng phần là gì ?+ HS đọc ghi nhớ : sgk/147Gv: trong quá trình nêu c.nghĩ, phải bám sát các chi tiết, hình ảnh, có dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu. Tránh tình trạng nêu c.nghĩ chung2. Để c.nghĩ về tp thêm sâu sắc, có thể liên hệ tới h.cảnh ra đời của tp; liên hệ s2 với những tp khác cùng chủ đề (có thể cùng tác giả hoặc khác tác giả ).Cảm nghĩ phải sâu sắc, chân thành. Tránh tình trạng bắt chước 1 cách sống sượng, sáo mòn, giả tạo.

- Từ 2 chữ “Tào khê” mà tác giả liên tưởng đến con sông Tào Khê chảy qua sông Cầu và thể hiện lòng chung thuỷ với Tào khê như chính dòng Tào khê không bao giờ cạn .=> Suy ngẫm .3- Ghi nhớ 1: (SGK/147) Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học (bài văn, bài thơ) là trình bày những cảm xúc, tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm của mình về nội dung và hình thức tác phẩm đó. Bài cảm nghĩ về tác phẩm văn học cũng phải có 3 phần: a.Mở bài: Giới thiệu tác phẩm và hoàn cảnh tiếp xúc với tác phẩm.b.Thân bài: Những cảm xúc, suy nghĩ do tác phẩm gợi lên.c.Kết bài: Ấn tượng chung về tác phẩm

Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập

+ Đọc đề bài 1/148,Hs đọc bài thơ Cảnh khuya.? Để viết được cảm nghĩ về bài thơ này thì cảm nghĩ của ng viết phải bắt nguồn từ đâu, từ cái gì?

+ Định hướng đề bài - Lập dàn ý

? Phần MB em định nêu ý gì ? +HS tự bộc lộ ,GV nhận xét ,chốt ý.

? Ở phần thân bài em sẽ lập ý bằng cách nào ?? Hướng giải quyết ra sao ? + Các em thảo luận nhóm – đại diện trả lời + GV nhận xét ,chốt ý .

? Phần kết bài em sẽ trình bày cảm nghĩ gì về Bác .

II.Luyện tập (18p)Bài 1 ( Sgk/148) Đề: PBCN về bài thơ Cảnh Khuya của HCM+ Cảm xúc của ng viết bắt nguồn:-Từ 1 so sánh mới mẻ, hấp dẫn (câu 1 ).-Từ nhiều hình ảnh quấn quýt sinh động (câu 2 ).-Từ sự hài hoà giữa cảnh và người (câu 3 ).-Từ tâm hồn cao cả của Bác Hồ (câu 4)Bài 2(Sgk/148): Dàn ý bài p.biểu c.nghĩ về bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.a.Mở bài: - G.thiệu tp (Thể loại, đề tài, tgiả)- G.thiệu ngắn gọn h.cảnh s.tác bài thơ.- Nêu cảm nhận chung về tp: Nỗi ngạc nhiên, buồn, cô đơn của nhà thơ già sau bao nhiêu năm xa quê nay mới trở về thăm quê nhà.



b.Thân bài: - Nêu c.xúc, suy nghĩ do tp gợi ra- Tưởng tượng, suy ngẫm về 2 câu thơ đầu.- Tưởng tượng, suy ngẫm về 2 câu thơ cuối.c.Kết bài: K.định lại tình yêu q.hg da diết của nhà thơ.

4.Củng cồ:( 3p) ? Cách làm bài văn PBCN về tác phẩm văn học . ? Bố cục bài văn PBCN về tác phẩm văn học .5. Hướng dẫn về nhà - Dựa vào dàn ý đã lập, viết một đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về một bài văn, bài thơ đã học. - Chuẩn bị bài Viết bài tập làm văn số 3

---------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 23/11/212 Ngày dạy: 25 /11/2012TIẾT 51, 52

VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3A. Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức: HS viết được bài văn biểu cảm thể hiện tình cảm chân thật đối với con người và năng lực tự sự, miêu tả cùng cách viết văn biểu cảm.- Kĩ năng: Làm bài, phương pháp làm bài văn cảm nghĩ về một người thân của mình. - Giáo dục: Có thái độ làm bài, trình bày sạch đẹp, chữ viết rõ ràng, nội dung đầy đủ, có cảm xúc về người thân mà mình viết.Chuẩn bị - GV: Nghiên cứu ra đề phù hợp + Đáp án, biểu điểm - HS: Ôn tập chuẩn bị KT

B Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định tổ chức : 2. Tiến hành kiểm tra ĐỀ BÀI

Cảm nghĩ về người bạn thân * Yêu cầu:

- HS nêu được những suy nghĩ, tình cảm của mình về người bạn thân.- HS có thể chọn bất cứ người nào mà HS thấy gần gũi, thân thiết nhất.

- Bài viết cần diễn đạt lưu loát, rõ ràng, rành mạch có những cảm xúc, suy nghĩ riêng có thực, có tính sáng tạo của HS. - Hình thức: Bài viết phải có bố cục 3 phần

+ Trình bày sạch sẽ, gọn, rõ + Chú ý chấm câu, đúng chính tả

ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM



1. Mở bài: (1 điểm) - Nêu cảm nghĩ chung về người bạn thân (mình định viết).2. Thân bài: ( 7 diểm) - Gợi tả vài nét về ngoại hình, hình dáng người bạn thân đặc biệt tập trung làm nổi bật những phẩm chất, tính cách, việc làm của người bạn thân ( 3 điểm ) - Tình cảm gắn bó thân thiết và những kỉ niệm sâu sắc đối với người bạn thân.(2,5 điểm) - Ấn tượng tốt đẹp nhất về người bạn thân.( 1,5 điểm )3. Kết bài: (1 điểm) - Khẳng định cảm nghĩ của mình về người bạn thân. * Trình bày: ( 1 điểm ) - Không mắc lỗi chính tả, câu văn, dấu câu...Bài viết trình bày sạch sẽ, khoa học..

HƯỚNG DẪN CHẤM- Điểm 9 -10: Bài viết có bố cục rõ ràng, mạch lạc, nêu được cảm nghĩ về một người bạn thân, bài viết có cảm xúc chân thực, xúc động, trình bày khoa học, diễn đạt lưu loát. Thể hiện được các kĩ năng viết văn biểu cảm.- Điểm 7 - 8: Bài viết có bố cục rõ ràng, mạch lạc, nêu được cảm nghĩ về một người bạn thân, bài viết có cảm xúc, diễn đạt khá lưu loát có thể sai hai, ba lỗi chính tả.- Điểm 5 - 6: Bài viết đủ ba phần, phát biểu cảm nghĩ về một người bạn thân theo yêu cầu, song cảm xúc chưa thật sâu sắc, có thể mắc vài ba lỗi các loại.- Điểm 3 - 4: Bài viết sơ sài hoặc thiếu ý, đã phát biểu cảm nghĩ về người bạn thân, song diễn đạt chưa lưu loát, sai khoảng 5, 6 lỗi các loại.- Điểm 1 - 2: Bài viết diễn đạt yếu, trình bày thiếu ý hoặc bố cục không rõ ràng, quá sơ sài, mắc nhiều lỗi các loại.- Điểm 0: Bỏ giấy trắng, không nộp bài

3. Thu bài, nhận xét giờ viết bài: - GV thu bài theo thứ tự. - Nhận xét giờ làm bài.4. Hướng dẫn về nhà: - Ôn lại lý thuyết biểu cảm . - Soạn bài Tiếng gà trưa, Điệp ngữ.

-----------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 24/11/2012 Ngày dạy: 26/11/2012 TIẾT 53 Văn bản

TIẾNG GÀ TRƯA - Xuân Quỳnh -

A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ và tình bà cháu. - Thấy được nghệ thuật biểu hiện tình cảm qua những chi tiết tự nhiên, bình dị.- Kiến thức: - Sở giản về tác giả Xuân Quỳnh.- Cơ sở của lòng yêu nước, sức mạnh của người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ; những kỉ niệm tuổi thơ trong sáng, sâu nặng nghĩa tình- Kĩ năng:

- Đọc – hiểu, phân tích văn bản thơ trữ tình có sử dụng các yếu tố tự sự.- Phân tích các yếu tố biểu cảm trong văn bản.

- Giáo dục: - Yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước.

* Chuẩn bị 1- GV: Bài soạn, Tranh minh hoạ

2- HS: Soạn bài theo hướng dẫn..B. Tiến trình bài dạy:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Đọc thuộc lòng 2 bài thơ: Cảnh khuya và bài Rằm tháng riêng? - Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của 2 bài thơ đó?2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài?(1p) Giới thiệu bài: Thơ Xuân Quỳnh thường đem lại cho người đọc một cảm giác thật gần gũi, bình dị mà thiết tha, đằm thắm. Nhà thơ viết và bộc lộ cảm xúc của mình một cách hồn nhiên như thể chính cuộc sống đời thường với những điều rất đỗi thân quen. Tiếng gà trưa (1965) bộc lộ cái chất riêng của Xuân Quỳnh cũng ở điểm ấy,...

Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Hoạt động 2: Tìm hiểu chung:



- Dựa vào CT, nêu vài nét chính về tác giả?

- Thể thơ? Hoàn cảnh sáng tác ?GV chốt:

I. Tìm hiểu chung:(8p)1. Tác giả: Xuân Quỳnh:(1942- 1988)- Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại VN- Thơ chị thường viết về những tình cảm bình dị, gần gủi trong đời sống gia đình và đời sống thường ngày.2. Tác phẩm: Tiếng gà trưa trích từ tác phẩm Hoa dọc chiến hào (1968) Tập thơ đầu tay của tác giả.- Hoàn cảnh sáng tác: Bµi th¬ viÕt thêi kú ®Çu kh¸ng chiÕn chèng MÜ.- Thể loại:Thơ tự do (ngũ ngôn biến thể).

Hoạt động 3: Đọc- hiểu VB:GV hướng dẫn đọc: Đọc theo nhịp 2/3 và 3/2 nhấn giọng ở những điệp từ, điệp ngữ - GV và HS đọc- Gọi 1 hs đọc phần chú thích ( SGK)GV gi¶i thÝch thªm mét sè tõ khã sau: + M¸i t¬: Gµ m¸i l«ng mµu hoa m¬ vµng nh¹t xen tr¾ng lèm ®èm. + Ch¾t chiu: Dµnh dôm, tiÕt kiÖm tõng chót, kiªn tr×.+ Gµ toi: ChÕt v× c¸c bÖnh tËt kh¸c nhau. - Theo mạch cảm xúc bài thơ có thể chia làm mấy phần ? Nội dung chính của từng phần là gì ?HS thực hiện chia bố cục, nêu nội dung chínhGV nhận xét, chốt. - Cảm hứng của tác giả trong bài thơ được khơi gợi từ sự việc gì ?Hs đọc, suy nghĩ, phát biểuGv nhận xét, khuyến khích.- Tiếng gà vọng vào tâm trí tác giả trong thời điểm cụ thể nào?Hs phát biểu. - T¹i sao trong v« vµn ©m thanh lµng quª, t©m trÝ con ngưêi chØ bÞ ¸m ¶nh bëi tiÕng gµ trưa?(lµ ©m thanh quen thuéc cña lµng quª)

II. Đọc- hiểu chú thích1. Đọc-giải thích từ khó:

2. Bố cục: 3 phần.- Phần 1: Khổ thơ đầu: tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.- Phần 2: 5 khổ thơ tiếp: Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm thời ấu thơ - Phần 3: Khổ cuối: những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa. - M¹ch c¶m xóc: Trªn ®ưêng hµnh qu©n ngưêi chiÕn sÜ chît nghe tiÕng gµ nh¶y æ gîi vÒ nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬. H×nh ¶nh con gµ, h×nh ¶nh ngưêi bµ víi t×nh yªu, sù ch¾t chiu, ch¨m lo cho ch¸u. TiÕng gµ trưa ®· ®i vµo cuét ®êi...

III. Phân tích:(15p)1T iếng gà trư a thức dậy tình cảm làng quê . - Thời điểm: Buổi trưa nắng, trong xóm nhỏ, trên đường hành quân tiếng gà khua động cả không gian đem lại niềm vui và giúp tác giả vơi đi nỗi vất vả và gợi nhớ những kỉ niệm thuở ấu thơ- Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơĐiệp từ: Từ “ nghe” được lặp lại 3 lần

Nhằm nhấn mạnh cảm xúc vui sướng,



- Vậy tiếng gà đã có tác động như thế nào đến tâm hồn và thể xác của tác giả ?Hs thảo luận, trình bàyGv giảng.GV: Côm tõ nµo ®ưîc nh¾c l¹i nhiÒu lÇn? Cã t¸c dông g×? (Tiếng gà trưa) - Từ « nghe » được lặp đi lặp lại 3 lần có tác dụng ntn trong việc biểu hiện cảm xúc ?Hs thảo luận cặp, trả lời

Gv bình- Qua khổ thơ đầu tác giả đã thể hiện tình cảm gì?Hs phát biểuGv chốt ý.

hạnh phúc trong tâm hồn tác giả.

Tình cảm làng quê thắm thiết sâu nặng

GV: Trên đường hành quân âm thanh của tiếng gà trưa bất chợt làm người chiến sĩ xúc động, gợi lại kỷ niệm tuổi thơ....Dòng cảm xúc từ hiện tại man mác, buâng khuâng, trôi về những năm tháng tuổi thơ với bao kỷ niệm.

Trong tình cảm làng quê thắm thiết, sâu nặng như vậy thì hình ảnh nào được khơi dậy trong tâm trí tác giả chúng ta sang phần bGv yêu cầu hs đọc phần 2 của VBHs đọc bài.- Tiếng gà trưa đã gợi lại trong tâm trí người chiến sĩ những hình ảnh và kỉ niệm nào của tuổi thơ ?- Hs thảo luận nhóm 4 phút.- Viết nội dung lên bảng phụ- Đại diện nhóm trình bày- Nh÷ng con gµ m¸i vµ nh÷ng qu¶ trøng hång ®îc hiÖn lªn qua nh÷ng dßng th¬ nµo?- H×nh ¶nh bµ m¾ng ch¸u gîi cho em c¶m nghÜ g×? Hs phát biểu suy nghĩ bản thân? Lêi th¬ nµo diÔn t¶ h×nh ¶nh cña bµ ch¨m chót tõng qu¶ trøng vµ nçi lo cña bµ vÒ ®µn gµ?

- Người cháu cảm thấy như thế nào khi tết đến, xuân về bà mua cho bộ quần áo mới? - Qua những lời thơ trên người bà trong bài thơ là người như thế nào?

2.Tiếng gà trưa khơi dậy những kỉ niệm thời ấu thơ.* Hình ảnh con gà mái với những quả trứng hồng.+ Một kỉ niệm về tuổi thơ dại: tò mò xem trộm gà đẻ bị bà mắng.

* Hình ảnh người bà - Lời bà mắng yêu - Cách bà chăm chút quả trứng - Nỗi lo của bà về đàn gà - Mong ước của bà: cuối năm bán gà để mua cho cháu bộ quần áo mới.

-> Tất cả những việc làm và sự lo lắng của bà vì mong đem niềm vui cho đứa cháu nhỏ.

=> Tình cảm bà cháu thật sâu nặng, thắm thiết. Bà chắt chiu chăm lo cho cháu, cháu yêu thương, kính trọng và biết ơn bà.



- Em có nhận xét gì về tình cảm của hai bà cháu dành cho nhau?Hs thảo luận, phát biểuGv nhận xét, chốtTìm hiểu phần ba của văn bản- Gọi học sinh đọc khổ thơ cuối.? TiÕng gµ tra trong ®o¹n cuèi gîi lªn suy t g× trong lòng tác giả ?HS : Thảo luận 2’ trả lời- Người c. sĩ chiến đấu vì lí do gì ?

Hs suy nghĩ, trả lời

Gv kết luận.

- Những kỉ niệm tuổi ấu thơ và hình ảnh người bà chịu khó, tần tảo, yêu thương cháu chính là sức mạnh chiến đấu và cũng là động lực giúp người cháu vượt qua mọi khó khăn, gian khổ.

3 Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa. * Suy tư về hạnh phúc trẻ thơ :* Suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay: -> Từ tình yêu gia đình làm tăng thêm tình yêu quê hương đất nước


- Nêu những nét nổi bật về nghệ thuật?

- Qua đó em cảm nhận được những nội dung gì?GV kh¸i qu¸tHS ®äc GN

IV. Tổng kêt (3p) (Ghi nhớ SGK)1. Nghệ thuật: - Sử dụng phép lặp từ có tác dụng nối mạch cảm xúc, gợi nhắc kỉ niệm.- sử dụng nhiều tính từ chỉ màu sắc gợi vẻ đẹp tươi sáng, bình dị.- Viết theo thể thơ 5 tiếng phù hợp với kể chuyện và biểu cảm.2. Nội dung: Những kỉ niệm về người bà tràn ngập yêu thương làm cho người chiến sĩ vững bước trên đường ra trận

V Luyện tập.(4p)- Đọc diễn cảm bài thơ- Trình bày cảm nghĩ về tình cảm bà cháu qua bài thơ.- Xác định mạch cảm xúc của bài thơ: Gợi ý: Từ hiện tại, ngược về quá khứ ->Tiếp thêm sức mạnh

VI Hướng dẫn về nhà:(1p) * Bài vừa học xong:- Học thuộc lòng bài thơ, ghi nhớ- Viết một đoạn văn ngắn ghi lại một kỉ niệm về người bà của em* Chuẩn bị bài mới: - Xem trước bài: Điệp ngữ. ----------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 25/11/2012 Ngày dạy: 28/11/ 2012Tiết: 54 ĐIỆP NGỮA.Mục tiêu cần đạt: - Kiến thức:: - Khái niệm điệp ngữ. - Các loại điệp ngữ. - Tác dụng của điệp ngữ trong văn bản. - Kĩ năng: - Nhận biết phép điệp ngữ. - Phân tích tác dụng của điệp ngữ. - Sử dụng được phép điệp ngữ phù hợp với ngữ cảnh. - Giáo dục: Biết cách vận dụng phép điệp ngữ vào thực tiễn nói và viết.* Chuẩn bị +GV: Giáo án – SGK – Bảng phụ +HS: bài soạn – bảng phụB. Tiến trình bài dạy 1. Kiểm tra: (5p) Thế nào là thành ngữ ? Giải thích một số thành ngữ sau: Ếch ngồi đáy giếng- Nồi da nấu thịt - Ăn cháo đá bát 2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài Giới thiệu bài : Đã nghe nước chảy lên non

Đã nghe đất chuyển thành con sông dài Đã nghe gió ngày mai thổi lại

Đã nghe hồn thời đại bay cao…Lê-Nin có nói: Học, học nữa, học mãi. Khi tiếp xúc với tác phẩm văn học. Chúng ta thấy những từ ngữ trên được lặp lại nhằm mục đích gì. Hôm nay, vào tiết học này chúng ta sẽ hiểu rõ hơn nhé!


GV treo bảng phụ ghi khổ đầu và khổ cuối bài thơ “Tiếng gà trưa”. HS đọc VD.- ở 2 khổ thơ trên có những từ ngữ nào được lặp đi lặp lại ?HS: - Khổ 1: "Nghe" không chỉ bằng thính

I. Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ(12p).1. Ví dụ:2. Nhận xét:- Nghe: lặp lại 3 lần- Vì: nhắc lại 4 lần



giác mà còn bằng cảm giác, tâm tưởng nhớ lại hồi ức tràn về. Điệp ngữ nghe trở lên trừu tượng lan toả trong tâm hồn mọi người. Khổ 2 từ 'Vì" - Việc lặp đi lặp lại các từ ngữ như thế có tác dụng gì ? GV nhấn mạnh:Tất cả những từ ngữ hoặc cả câu được nhắc lại nhiều lần như vậy gọi là điệp ngữ. - Thế nào là điệp ngữ? Phép điệp ngữ tác dụng như thế nào?GV chốt theo phần ghi nhớ SGK/ 152HS đọc ghi nhớ./ 152Bài tập bổ trợCon bò nhà em đang gặm cỏ. Chợt con bò ngẩng lên. Con bò rống ò ò...- Trong đoạn văn trên việc lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm, liên kết không? Vì sao?(Các từ được lặp trong đoạn văn trên không có tác dụng biểu cảm, lên kết mà làm đoạn văn rườm rà do vốn từ nghèo nàn) -> lặp lỗi. HS đọc VD a,b- SGK/152- So sánh điệp ngữ trong khổ thơ đầu của bài 'tiếng gà trưa" với điệp ngữ trong 2 đoạn thơ trong ví dụ, tìm đặc điểm của mỗi dạng ?HS: Trình bày- Em có nhận xét gì về cấu tạo các điệp ngữ trong VD a , b và trong Tiếng gà trưa?HS: Nhận xétGV: nhấn mạnh- minh họa.. * Cấu tạo điệp ngữ: điệp từ, điệp ngữ, điệp câu, điệp khúc.- Có mấy dạng điệp ngữ? Đó là những dạng nào? Cho ví dụ từng dạng.GV+HS nhận xét, hoàn thiện đoạn văn..

-> Làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.

3. Ghi nhớ: (SGK./ 152)

* Chú ý Phân biệt điệp ngữ với lặp từ .

II. Các dạng điệp ngữ.(8p)1. Ví dụ:2. Nhận xét:

- Điệp ngữ trong khổ đầu bài 'Tiếng gà trưa": Nghe ->Điệp ngữ cách quãng. + (a): rất lâu, khăn xanh, thương em -> Điệp ngữ nối tiếp. + (b): thấy, ngàn dâu -> Điệp ngữ chuyển tiếp, (điệp ngữ vòng)

3. Ghi nhớ: ( SGK/ 152) Điệp ngữ có nhiều dạng: Điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)

Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập

HS đọc yêu cầu bài tập.- Tìm điệp ngữ trong đoạn trích, cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?* HS thảo luận. GV nêu vấn đề, nhiệm vụ:

III. Luyện tập.(15p)1. Bài tập 1 Điệp gữ và tác dụng.a. -Một dân tộc đã gan góc-> KĐ sức mạnh. - Dân tộc đó phải được-> KĐ



- Nhóm 1, 3: làm bài1 ý a- Nhóm 2,4: Làm bài1 ýb Đại diện nhóm trình bàyNhóm khác nhận xét chéoGV nhận xét, kết luận.GV gọi HS lên bảng làm bài tập

GV cho HS làm bài tập3 ( SGK/ 153). - Trong đoạn văn trên việc lặp lại một số từ ngữ có tác dụng biểu cảm không? Vì sao? GV: Hướng dẫn HS chữa lại đoạn văn.

- Bài 4- viết đoạn văn: HS tự bộ lộ, trình bày trước lớp ( 2 em).

HS đọc yêu cầu bài tập 2- Tìm điệp ngữ và cho biết đấy là những dạng điệp ngữ gì ?

quyền lợi tất yếu độc lập tự do của dân tộc. - 2 vế câu: Một dân tộc...năm nay; mấy năm nay-> KĐ sức mạnh dân tộc, sự đóng góp của dân tộc ta vào phong trào chống phát xít trên thế giới.b. Đi cấy, trông -> Nhấn mạnh nỗi lo âu, mong thời tiết thuận hòa, mùa màng no ấm của nông dân.2. Bài tập 2: Xác định điệp ngữ và dạng ĐN- xa nhau: Điệp ngữ cách quãng- Một giấc mơ: Điệp ngữ chuyển tiếp-> Diễn tả tình cảm anh em không muốn rời xa nhau.3. Bài tập 3:a. Các từ được lặp trong đoạn văn trên không có tác dụng biểu cảm-> Lặp lỗi ( lặp từ, lặp ý, dài dòng...)

b. Chữa lại đoạn văn: Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Ở đó em trồng rất nhiều loại hoa: hoa cúc, hoa đồng tiền, hoa thược dược, hoa hồng và cả hoa lay ơn nữa. Ngày Quốc tế phụ nữ em hái hoa tặng mẹ và chị.4. Bài tập 4. Viết đoạn văn ngắn sử dụng điệp ngữ.

IVCủng cố:(3p) + GV khái quát bài học bằng sơ đồ (bảng phụ) + HS lên diền các thông tin vào sơ đồ.


ĐIỆP NGỮ


5.

V Hướng dẫn về nhà:(1p) - Học bài, nắm chắc Ghi nhớ. Làm hoàn chỉnh các bài tập - Viết đoạn văn ngắn có sử dụng điệp ngữ. - Chuẩn bị Luyện nói phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn họcNgày soạn: 27 /11/ 2012 Ngày dạy:30 /11/ 2012

TIẾT 55 LUYỆN NÓI: PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ

VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌCA.Mục tiêu cần đạt: - Củng cố kiến thức về cách làm bài phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học . - Luyện tập phát biểu miệng trước tập thể.bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ về tác phẩm văn học . - Kiến thức:: -Giá trị nội dung và nghệ thuật của một số tác phẩm văn học. -Những yêu cầu khi trình bày văn nói biểu cảm về một TPVH. - Kĩ năng: - Tìm ý, lập dàn ý bài văn biểu cảm về một TPVH. - Biết cách bộc lộ tình cảm về một TPVH trước tập thể. - Diễn đạt mạch lạc, rõ rang những tình cảm của bản thân về một TPVH bằng ngôn ngữ nói. - Giáo dục: Nghiêm túc, tự giác* Chuẩn bị +GV: Giáo án –SGK – Bảng phụ +HS: bài soạn –bảng phụB. Tiến trình bài dạy- 1Bài cũ: 5p Thế nào là phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học? Nêu các bước làm bài văn PBCN? 2. Bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Giới thiệu bài : Từ mục đích, hiệu quả việc nói luyện nói nói theo chủ đề Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt


KHÁI NIỆM PHÂN LOẠI TÁC DỤNG

Lặp lại

từ ngữ,

câu

Điệp ngữ cách

quãng

Điệp ngữ

chuyểntiếp

Nổi bật ý,gây cảm

Xúc mạnh

Điệp ngữnốitiếp


Hoạt động 2: Hướng dẫn chuẩn bị:

GV ghi đề - HS đọc đề bài, Xác định yêu cầu +GV gọi hs đọc đề bài, xác định đề mà mình sẽ luyện nói.? Xác định đối tượng biểu cảm?? Đề yêu cầu viết về cái gì ? viết như thế nào viết để làm gì?+ Hs phân tích đề và nêu dàn ý như đã chuẩn bị ở nhà.

I. Chuẩn bị:(10p)1, Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về một trong 2 bài thơ của Hồ Chí Minh: Cảnh khuya, Rằm tháng giêng.2, Tìm hiểu đề, tìm ý:- Tác phẩm văn học- Bức tranh thiên nhiên đẹp: Đường nét, màu sắc,...3, Dàn bài:1.Mở bài : Giới thiệu bài thơ và cảm nghĩ chung của em.2.Thân bài: Cảm nghĩ chung tưởng tượng về hình tượng trong tác phẩm:-Bài thơ là một bức tranh thiên nhiên đẹp, giàu hình ảnh,...Tâm hồn đẹp-Cảm nghĩ về từng chi tiết (theo thứ tự trước sau). Cảm nghĩ về tác giả .- Xúc động, khâm phục, kính trọng,..3. Kết bài: Tình cảm của em đối với bài thơ, tác giả

Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện nói

* GV nêu yêu cầu của tiết luyện nói và gọi HS trình bày trước lớp+ GV nêu yêu cầu của tiết luyện nói : Biết phát biểu cảm tưởng, đánh giá đối với tác phẩm văn học.Tập PBCT trước nhóm, lớp trên cơ sở chuẩn bị trước lập ý và lập dàn ý ở nhà [email protected]êu cầu người nghe:+ Nghe, lĩnh hội được phần trình bày văn nói biểu cảm TPVH của bạn.+ Có ý kiến nhận xét về bài văn nói sau khi [email protected]êu cầu người nói+ Vị trí đứng phải phù hợp.+ Nói to, rõ ràng, dứt khoát, hướng tới người nghe+ Trước khi nói có thưa gửi (thầy cô, các bạn); kết thúc bài nói có lời cảm ơn+ Nội dung lôi cuốn, dễ tiếp thu+ Tư thế tự nhiên, đĩnh đạc.+ Nội dung: Nói đúng yêu cầu .- GV hướng dẫn, hs tự luyện nói trình bày trước nhóm (7’)

II- Luyện nói:(25p)1- HS luyện nói theo tổ, nhóm:2- HS luyện nói trước lớp+ Đề 1. Nhóm 1, 3 thuyết trình bài Cảnh khuya + Đề 2. Nhóm 2,4 thuyết trình bài Rằm tháng Giêng

* Các bước tiến hành:- Đại diện các nhóm trình bày bài nói- HS khác nhận xét, bổ sung- GV nhận xét, bổ sung, đánh giá cho điểm



- Cử đại diện t.hành nói trước lớp (14’)- GV nhận xét, sửa chữa, cho điểm. Chú ý các em văn nói khác văn viết .

III Củng cố: (3p) ? Vai trò của biểu cảm trong văn biểu cảm về TPVH? ? Nêu các bước làm văn biểu cảm?

IV.Hướng dẫn về nhà:(1p) Học bài Tiếp tuc luyện nói. Soạn bài:làm thơ lục bát

Ngày soạn: 27/11/2012 Ngày dạy: 30/11/2012Tiết: 56 LÀM THƠ LỤC BÁTA. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức:- Hiểu được luật thơ lục bát.- Có cơ hội tập làm thơ lục bát.- Kĩ năng:- Nhận diện, phân tích, tập viết thơ lục bát.- Giáo dục: Trân trọng, say mê tìm hiểu thể thơ dân tộcCHUẨN BỊ Bảng phụ ghi bài thơ lục bát SGK và sơ đồ luật B ( bằng), T ( trắc ).B. Tiến trình bài dạy1. Kiểm tra bài cũ (5p). - Thế nào là chơi chữ? Có những lối chơi chữ nào thường dùng? - Sửa bài tập số 3/ 166.2. Bài mới. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Lục bát là thể thơ độc đáo của văn học Việt Nam, nó là thể thơ rất thông dụng trong văn chương và trong đời sống. Trong thực tế có nhiều học sinh chưa nắm được thể thơ này. Vì vật tập làm thơ lục bát là một yêu cầu chính đáng. Tiết học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu và làm thành thạo thể thơ này.Hoạt động của GV vµ HS Nội dung cần đạtHoạt động 2: Tìm hiểu được luật thơ lục bát

? §äc bµi ca daoVÝ dô:Anh ®i anh nhí quª nhµ

I. LuËt th¬ lôc b¸t(20p)1. Ví dụ:Anh ®i anh nhí quª nhµNhí canh rau muèng nhí cµ dÇm t-



Nhí canh rau muèng nhí cµ dÇm t¬ngNhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ngNhí ai t¸t níc bªn ®êng h«m nao? CÆp th¬ lôc b¸t mçi dßng cã mÊy tiÕng?V× sao l¹i gäi lµ lôc b¸t?- Mét c©u th¬ lôc b¸t gåm: dßng trªn( c©u lôc): 6 ch÷; dßng díi ( c©u b¸t) 8 ch÷, cø thÕ kÕ tiÕp nhau.

? T×m çch hiÖp vÇn gi÷a çc tiÕng? Çch gieo vÇn?* Çch hiÖp vÇn:- VÇn cuèi c©u: vÇn ch©n- VÇn lng chõng c©u gäi lµ vÇn l-ng+ C©u lôc: 1 vÇn ch÷ thø 6+ C©u b¸t: 2 vÇn 1 vÇn ch÷ thø 6, 1 vÇn ch÷ thø 8- Ch÷ thø s¸u cña c©u lôc vÇn víi ch÷ thø s¸u cña c©u b¸t; ch÷ thø 8 cña c©u b¸t vÇn víi ch÷ thø 6 c©u lôc tiÕp theo? LuËt th¬ lôc b¸t? * Çch hiÖp vÇn:- VÇn cuèi c©u: vÇn ch©n- VÇn lng chõng c©u gäi lµ vÇn l-ng+ C©u lôc: 1 vÇn ch÷ thø 6+ C©u b¸t: 2 vÇn 1 vÇn ch÷ thø 6, 1 vÇn ch÷ thø 8- Ch÷ thø s¸u cña c©u lôc vÇn víi ch÷ thø s¸u cña c©u b¸t; ch÷ thø 8 cña c©u b¸t vÇn víi ch÷ thø 6 c©u lôc tiÕp theo

¬ngNhí ai d·i n¾ng dÇm s¬ngNhí ai t¸t níc bªn ®êng h«m nao2. Nhận xét:*Sè c©u, sè ch÷:- Mét c©u th¬ lôc b¸t gåm: dßng trªn( c©u lôc): 6 ch÷; dßng díi ( c©u b¸t) 8 ch÷, cø thÕ kÕ tiÕp nhau.* Çch hiÖp vÇn:- VÇn cuèi c©u: vÇn ch©n- VÇn lng chõng c©u gäi lµ vÇn lng+ C©u lôc: 1 vÇn ch÷ thø 6+ C©u b¸t: 2 vÇn 1 vÇn ch÷ thø 6, 1 vÇn ch÷ thø 8- Ch÷ thø s¸u cña c©u lôc vÇn víi ch÷ thø s¸u cña c©u b¸t; ch÷ thø 8 cña c©u b¸t vÇn víi ch÷ thø 6 c©u lôc tiÕp theo* LuËt b»ng tr¾c:B B B T B BT B B T T B B BT B T T B BT B T T B B B B- B»ng: thanh kh«ng vµ thanh huyÒn- Tr¾c : thanh s¾c, hái ,ng·, nÆng - Çc tiÕng 1,3,5,7 kh«ng b¾t buéc theo luËt b»ng tr¾c- TiÕng 2 b»ng, tiÕng 4 tr¾c- Trong c©u 8, tiÕng thø 6 lµ thanh ngang, tiÕng 8 lµ thanh huyÒn vµ ngược l¹i3. Ghi nhớ (SGK/156)

Hoạt động 3: LuyÖn tËp

? Điền nối tiếp cho thành bài và đúng luật?

- §iÒn tõ nèi tiÕp cho thµnh th¬ lôc b¸t- Söa l¹i c©u lôc b¸t cho ®óng

II. LuyÖn tËp (15p) *Bµi tËp 1: Các từ ngữ cần phải điền vào chỗ trống là:a, kẻo mà ( 2 tiếng)- Giải thích: mà vần với xa (vần a)b, mới nên con người 9 (4 tiếng)



luËtVÝ dô: Cè häc thËt giái ë nhµ mÑ mongMçi n¨m mét líp cho nªn con ngêiVÝ dô: Ngoµi vên rÝu rÝt tiÕng chim

Kh«ng gian tr¶ n¾ng ®i t×m ©m thanh? Những câu lục bát sau sai ở đâu, sửa lại cho đúng?

? Những câu lục bát sau có sai luật không? Giải thích?

- Giải thích: nên vần với bền ( vần b)*Bµi tËp 2: - Loµi- xoµi- Hµnh- Trë thµnh trß ngoan*Bµi tËp 3: VD: M×nh vÒ m×nh cã nhí taMêi l¨m n¨m Êy thiÕt tha mÆn nång…

*Bµi tËp 4:a, Không sai luật mà theo luật thơ lục bát biến thể (vầ trắc: ện) b, Tiếng thứ sáu câu 6 vần với tiếng thứ 4 câu 8: đồng-trùng. Theo đó, luật bằng trắc của câu 8 cũng thay đổi

III. Củng cố (3p) - GV lưu ý cho HS : luật ở tiếng thứ 2 và tư trong cả câu 6 và câu 8 cũng có trường hợp ngoại lệ - không tuân thủ theo quy định trên nhưng dứt khoát tiếng thứ 6 và 8 phải bắt buộc theo quy định.- HS nhắc lại luật làm thơ lục bát.

IV Hướng dẫn về nhà: (1p)- Học bài : thuộc luật làm thơ lục bát. Tập làm một bài thơ lục bát ( khoảng 4 câu ).- Soạn bài một thứ quà của lúa non



-------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 1/12/2012 Ngày dạy: 3/12/ 2012

Tiết 57: MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA NON : CỐM

A.Mục tiêu cần đạt:1-Kiến thức: S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ Th¹ch Lam. Cảm nhận được phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hóa một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tộc. C¶m nhËn tinh tÕ c¶m xóc nhÑ nhµng, lêi v¨n duyªn d¸ng thanh nh·, giµu søc biÓu c¶m cña nhµ v¨n Th¹ch Lam trong v¨n b¶n.2-KÜ n¨ng: §äc hiÓu v¨n b¶n tuú bót cã sö dông yÕu tè miªu t¶ biÓu c¶m, sö dông c¸c yÕu tè biÓu c¶m giíi thiÖu mét s¶n vËt cña quª h¬ng.3- Giáo dục: Giáo dục tình yêu, niềm tự hào về quê hương đất nước * Chuẩn bị +GV: Giáo án + Tranh ảnh minh hoạ +HS: Soạn bài theo hướng dẫn B. Tiến trình bài dạy1 Kiểm tra bài cũ (5p): - §äc thuéc lßng bµi th¬ “TiÕng gµ tra”? - Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬? 2: Giới thiệu bài mới (1p). ViÖt Nam lµ mét ®Êt níc cã nhiÒu nÐt v¨n ho¸ cæ truyÒn ®Æc s¾c thÓ hiÖn ë nh÷ng thø quµ quª ®¬n gi¶n mµ méc m¹c cña tõng vïng miÒn…Bµi h«m nay…3Bài mới




HS đọc chú thích SGK? Hãy trình bày những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm?

? Tùy bút là gì?- Tùy bút là một thể loại văn ghi chép những hình ảnh sự việc mà nhà văn quan sát, chứng kiến

I-Tìm hiểu chung:(8p)1-Tác giả: Thạch Lam (1910-1942) sinh tại Hà Nội tên thật là Nguyễn Tường Lân là nhà văn nổi tiếng. Ông có sở trường về truyện ngắn, là cây bút tinh tế, nhạy cảm đặc biệt trong việc khai thác thế giới cảm xúc và tình cảm của con người con người.2-Tác phẩm: - Rút từ tập “Hà Nội băm sáu phố phường” (1943) tập tuỳ bút viết về cảnh sắc và phong vị của HN

Hoạt động 3: Đọc- hiểu văn bản:

GV nêu yêu cầu đọc GV và HS đọc- Gọi 1 hs đọc phần chú thích ( SGK)

? V¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn, néi dung chÝnh cña tõng phÇn?

- Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm được trình bày trong mấy đoạn văn? Mỗi đoạn nói gì? ? Cội nguồn của cốm là đồng quê. Điều đó được gợi tả bằng những câu văn nào?

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt mµ t¸c gi¶ sö dông? Nh»m béc lé c¶m xóc nµo cña t¸c gi¶?

? T¸c gi¶ giíi thiÖu çch chÕ biÕn cèm nh thÕ nµo?

? Nguån gèc næi tiÕng cña cèm?

?VÎ ®Ñp cña con ngêi?-> VÎ ®Ñp cña con ngêi t«n lªn vÎ

II. Đọc- hiểu chú thích(10p)1. Đọc-giải thích từ khó2. Bố cục: 3 phần.-Đoạn 1: Từ đầu đến “chiếc thuyền rồng” : Từ hương thơm của lúa non gợi nhớ đến cốm và sự hình thành hạt cốm từ những tinh túy của thiên nhiên và sự khéo léo của con người -Đoạn 2: Tiếp đến “kín đáo và nhã nhặn”: Phát hiện và ca ngợi g.trị của cốm- Đoạn 3: phần còn lại: Bàn về sự hưởng thức cốmIII. Phân tích:(14p)1 Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm:- Đ1: Cội nguồn của cốm- Đ2: Nơi cốm nổi tiếng- Çc b¹n cã ngöi thÊy…lóa non kh«ng - Trong çi vá xanh kia…. Giät s÷a tr¾ng th¬m ph¶ng phÊt h¬ng vÞ cña ngµn hoa cá- Díi n¾ng giät s÷a dÇn ®«ng l¹i, b«ng lóa cong…cña trêi.Sö dông tõ l¸y, tÝnh tõ miªu t¶, tõ ng÷ chän läc, tinh tÕ c©u v¨n cã nhÞp ®iÖu gÇn víi th¬-> tÊm lßng tr©n träng ®¸ng quý- Çch chÕ biÕn cèm: lóc võa nhÊt, çch thøc truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c, bÝ mËt tr©n träng, kh¾t khe.- Næi tiÕng lµ lµng Vßng: dÎo th¬m,



®Ñp cña cèm. Tõ mét thø quµ quª cèm ®· gia nhËp v¨n ho¸ Èm thùc thñ ®«.

? C¶m xóc chñ ®¹o mµ t¸c gi¶ béc lé ë phÇn 1?

HS ®äc ®o¹n 2? Gi¸ trÞ cña cèm ®îc giíi thiÖu qua tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo?

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n cña t¸c gi¶? Gi¸ trÞ tinh thÇn cña cèm lµ g×?

?Th¸i ®é cña t¸c gi¶?

HS ®äc ®o¹n 3? §oan v¨n bµn vÒ sù thëng thức cèm trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo?- Ăn cốm- Mua cốm? Vì sao khi ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả, ngẫm nghĩ?? Ở đây tác giả đã thể hiện cách cảm nhận cốm bằng những giác quan nào?

? Tác dụng của các cách cảm thụ này?

? Tõ ®ã t¸c gi¶ muèn nãi g× víi

lan kh¾p ba k×-> C«ng søc vµ sù khÐo lÐo cña ngêi chÕ biÕn cèm, ca ngîi n¬i næi tiÕng nghÒ cèm lµng Vßng- Cèm g¾n liÒn víi vÎ ®Ñp cña con ngêi lµm ra cèm c« g¸i lµng Vßng…duyªn d¸ng, lÞch thiÖp=> T×nh c¶m yªu quý, tr©n träng céi nguån trong s¹ch, ®Ñp ®Ï, giµu s¾c th¸i v¨n ho¸ d©n téc cña cèm.

2, C ả m ngh ĩ v ề giá trị c ủ a c ố m: - Cèm lµ quµ tÆng cña ®ång quª- Cèm lµ ®Æc s¶n cña d©n téc- H¬ng vÞ: méc m¹c, gi¶n dÞ thanh khiÕt- Lµm quµ sªu tÕt, v¬ng vÝt t¬ hång…lÔ nghi- Mµu xanh t¬i cña cèm nh ngäc th¹ch quý, mµu ®á th¾m cña hång nh ngäc lùu giµ- Mét thø thanh ®¹m, mét thø ngät s¾c hai vÞ n©ng ®ì nhau.=> T¸c gi¶ b×nh luËn vµ ph©n tÝch sù hoµ hîp, t¬ng xøng vÒ mµu s¾c h¬ng vÞ cña cèm, kh¼ng ®Þnh viÖc dïng cèm lµm lÔ vËt thËt thÝch hîp vµ cã ý nghÜa s©u xa, gãp phÇn lµm cho nh©n duyªn tèt ®Ñp=> Cèm lµ gi¸ trÞ tinh thÇn, gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña d©n téc, cÇn tr©n träng gi÷ g×n cèm nh mét vÎ ®Ñp cña v¨n ho¸ d©n téc.=> CÇn tr©n träng gi÷ g×n cèm nh mét vÎ ®Ñp cña v¨n ho¸ d©n téc.

3 C ả m ngh ĩ v ề s ự th ưở ng th ứ c c ố m: - Bàn về c¸ch ¨n cèm: ¨n tõng chót Ýt, thong th¶ vµ ngÉm nghÜ thÊy mïi th¬m phøc…t¬i m¸t…ngät, c¸i dÞu dµng..



ngêi mua cèm?? Bằng những lí lẽ nào để tác giả thuyết phục người mua cốm hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve?? Những lí lẽ đó cùng với kiểu câu cầu khiến cho thấy tác giả có thái độ như thế nào đối với thứ quà của lúa non?GV khái quát BH - HS đọc GN

-> Thëng thøc nhiÒu h¬ng vÞ kh¸c nhau ®ã chÝnh lµ sù kÕt hîp cña nhiÒu gi¸ trÞ tinh thÇn ®îc kÕt tinh- Khứu giác: thơm phức Xúc giác: ngọt Thị giác: màu xanh-> Khơi gợi cảm giác của bạn đọc. Chứng tỏ sự tinh tế, sâu sắc của tác giả- Bàn về mua: "Hìi c¸c bµ mua hµng: nhÑ nhµng, n©ng ®ì, chót chiu, vuèt ve….- Cốm là lộc của trờiCốm là cái khéo léo của con ngườiCốm là sự cố sức tiềm tàng và sự nhẫn lại của thần Lúa=>C©u cÇu khiÕn, lêi ®Ò nghÞ ng-êi mua hµng h·y tr©n träng gi÷ g×n

Hoạt động 4.Tổng kêt (3p) ( ? Nªu nghÖ thuËt vµ néi dung chÝnh cña bµi?“Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ”. Bằng ngòi bút tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng, tác giả đã phát hiện được nét đẹp văn hóa dân tộc trong thứ sản vật giản dị mà đặc sắc ấyHS đọc GN/ SGK

3. Tổng kêt (3p) (a- NT: KÕt hîp nhiÒu ph¬ng thøc biÓu ®¹t trªn nÒn biÓu c¶m, lêi v¨n nhÑ nhµng ªm ¸i, gÇn víi th¬.b- Néi dung: Ca ngîi vÎ ®Ñp cña cèm, ca ngîi v¨n ho¸ d©n téc.

Ghi nhớ:(Sgk)

IV,Củng cố(3P) 1.Cốm có giá trị đặc sắc gì? 2. Tác giả bàn về sự hưởng thức cốm như thế nào? 3. Sưu tầm và chép lại một số câu thơ, ca dao có nói đến cốm

V Hướng dẫn về nhà(1P) - Học thuộc bài cũ, nắm chắc ghi nhớ - Đọc soạn trước bài mới “Chơi chữ” SGK trang 163.

----------------------------------------------------------



--------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 2/12/2012 Ngày dạy: 5/12/2012Tiết: 58 CHƠI CHỮ

A . Mục đích yêu cầu :1- Kiến thức: Hiểu thế nào là chơi chữ và tác dụng của chơi chữ. Nắm được các lối chơi chữ.2- Kỹ năng: Nhận biết phép chơi chữ. Chỉ rõ cách nói chơi chữ trong văn bản.3- Giáo dục: Có ý thức nhận diện chơi chữ và sử dụng chơi chữ trong đời sống hàng ngày.Chuẩn bị:

- ThÇy: Bài soạn + Bảng phụ - Trß: SGK+ Vë ghi.

B. Tiến trình bài dạyGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 180 -


: 1 Kiểm tra bài cũ (5p) : - §iÖp ng÷ lµ g×? Cã mÊy d¹ng ®iÖp ng÷? Cho vÝ dô? 2: Giới thiệu bài mới (1p). Trong cuéc sèng hµng ngµy hoÆc trong th¬ ca ta thêng b¾t gÆp çch nãi dÝ dám, hµi híc vËy nhê ®©u cã çch nãi Êy…3. Bài mới.

Hoạt động của GV vµ HS Nội dung cần đạt

Gọi học sinh đọc bài ca dao và trả lời câu hỏi : ?Em có nhận xét gì về nghĩa của từ "lợi" trong bài ca dao này?- Häc sinh ®äc bµi ca dao? NhËn xÐt

? Çch nãi trong bµi ca dao dùa vµo hiÖn tîng nµo? T¸c dông?

?VËy em hiÓu thÕ nµo lµ ch¬i ch÷?

GV khái quát - KLHS ®äc GNHS đọc VD? Çch sö dông tõ ranh t íng vµ danh t íng cã g× ®Æc biÖt?a. Dïng tõ ®ång ©m? Çc tiÕng trong hai c©u th¬ cã phÇn nµo gièng nhau?

? ë vÝ dô 3 tõ nµo cã quan hÖ víi nhau? VÒ ®Æc ®iÓm g× ? VD: Khi ®i ca ngän, khi vÒ còng ca ngän( con ngùa) ? VÝ dô 4: sÇu riªng -> Mét lo¹i qu¶ -> Tr¹ng th¸i t×nh c¶m: nçi buån riªng - §èi lËp víi tõ nµo? ( vui chung)GV khái quát - Kl HS đọc GN

I. ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷:(10p)1. Ví dụ:(Sgk/163)2. Nhận xét:+ Lîi 1: lîi Ých, lîi léc, thuËn lîi+ Lîi 2: r¨ng lîi (phÇn thÞt t¹o thµnh hµm lîi, bao quanh r¨ng)- ¢m thanh gièng nhau nghÜa kh¸c xa nhau-> Tõ ®ång ©m.-> Lîi dông tõ ®ång ©m ®Ó t¹o sù hµi híc ch©m biÕm nhÑ nhµng mµ s©u s¾c ->Bµ l·o ®· giµ råi th× cÇn g× ph¶i tÝnh chuyÖn chång con n÷a3. Ghi nhớ:(Sgk/164)II. Çc lèi ch¬i ch÷ (10)1. Ví dụ:(Sgk/164)2. Nhận xét:a. ranh t íng vµ danh t íng ->Dïng tõ ®ång ©mb. Mªnh m«ng muôn mẫu mét mµu ma->Dïng lèi nãi ®iÖp ©m:§iÖp l¹i phô ©m ®Çuc. Ç ®èi- cèi ®¸ MÌo çi- m¸i kÌo -> Dïng lèi nãi l¸i: ®¸nh tr¸o phÇn gi÷a çc tiÕng t¹o nªn tõ ng÷ kh¸cd. Dïng tõ tr¸i nghÜa, tõ ®ång nghÜa.

3. Ghi nhớ:(Sgk/164)

? Đọc bài thơ để cho biết tác giả dùng những từ ngữ nào để chơi chữ?

II. LuyÖn tËp(15p)1. Bµi 1:Tác giả đã dùng hàng loạt các danh từ chỉ họ



->Dïng tõ ®ång ©m, ngoµi ra mçi dßng th¬ cßn chØ mét lo¹i r¾n-> gÇn nghÜa.

?Tiếng nào bài tập 2 chỉ sự gần gũi? Cách nói này có phải là chơi chữ không ?

HS đọc yêu cầu của BT? Bác Hồ đã dùng lối chơi chữ như thế nào?

hàng nhà rắn: - Liu ®iu, hæ löa, mai gÇm(r¾n r¸o), th»n l»n, tr©u lç( r¾n hæ tr©u), hæ mang.2. Bµi 2:- ThÞt, mì, giß, nem, ch¶: thøc ¨n cã liªn quan ®Õn thÞt.- Nøa, tre, tróc, hãp: nhãm c©y thuéc hä tre-> Cách nói chơi chữ dùng những từ đồng nghĩa3. Bµi 3: Su tÇmTrïng trôc nh con chã thuiChÝn m¾t, chÝn mòi, chÝn ®u«i, chÝn ®Çu( Con g×?)4, Bài 4: Khæ tËn cam lai

-> khæ: vÊt v¶, ®¾ng cay-> Cam qu¶ cam ngät

HÕt ®¾ng cay ®Õn ngät bïi IV,Củng cố(3p) - Hs nhắc lại Thế nào là chơi chữ, các lối chơi chữ thường dùng?- Làm thêm 2 bài tập sau:

Chỉ ra lối chơi chữ được thể hiện qua từ ngữ nào và chỉ ra lối chơi chữ được sử dụng?VD1 : Chàng cóc ơi! Chàng cóc ơi!

Thiếp bén duyên chàng có thế thôiNòng nọc đứt đuôi từ đây nhé

Ngàn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi.( Sử dụng từ gần nghĩa- cùng trường nghĩa).

V Hướng dẫn về nhà(1p) Học thuộc bài cũ Chuẩn bị bài mới : chuẩn mực sử dụng từ

Ngày soạn: .4/12/2012 Ngày dạy: 7/12/ 2012

Tiết : 59 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪA. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức:- Nắm được các yêu cầu trong việc sử dụng từ.- Trên cơ sở nhận thức được các yêu cầu đó, tự kiểm tra thấy được những nhược điểm của bản thân trong việc sử dụng từ, có ý thức dùng từ đúng chuẩn mực, tránh thái độ cẩu thả khi nói và viết.- Kĩ năng: Sử dụng từ chuẩn mực khi nói và viết- Giáo dục: HS có ý thức cẩn trọng trong dùng từ

- . CHUẨN BỊ:ThÇy: Bài soạn + Bảng phụ - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, cắt nghĩa….- Kỹ thuật; động não,



Trß: SGK+ Vë ghi

B. Tiến trình bài dạy1. Ổn định lớp.

1. Kiểm tra bài cũ (5p). Kiểm tra 5 em ( bài thơ lục bát đã làm ở nhà ) . 2: Giới thiệu bài mới (1p). Trong khi nói và viết do cách phát âm không chính xác, sử dụng từ chưa đúng nghĩa, chưa đúng sắc thái biểu cảm hoặc chưa đúng ngữ pháp. Lạm dụng từ địa phương, từ Hán Việt khó hiểu hoặc hiểu lầm. Vậy để các em nói, viết đúng trong giao tiếp hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài “Chuẩn mực sử dụng từ”.3 Bài mới. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHoạt động 2: T×m hiÓu bài häc+HS đọc ví dụ, chú ý các từ in đậm.? Những từ in đậm: dùi, tập tẹ, khoảng khắc, dùng đã đúng chỗ chưa, có phù hợp với n từ ngữ xung quanh không ? Vì sao ? (Vì: Dùi là đồ dùng để tạo lỗ thủng, với nghĩa ấy thì từ dùi không thể kết hợp với các từ trong câu văn đã cho. Từ tập tẹ và từ khoảng khắc c như vậy).? Những từ này dùng sai ở chỗ nào ? Cần phải sửa lại như thế nào cho đúng ?? Việc viết sai âm, sai c.tả này là do nhũng ng.nhân nào ?Nếu dùng sai c.tả thì sẽ dẫn đến tình trạng gì ? (ng đọc, ng nghe sẽ không hiểu được ý của ng viết).-Qua 3 vd trên, em rút ra bài học gì về việc dùng từ khi nói, viết ?

+Hs đọc vd, chú ý các từ in đậm.-Các từ in đậm: sáng sủa, cao cả, biết được dùng ở trong các ngữ cảnh trên đã đúng chưa, có phù hợp không ? Vì sao?(Vì: sáng sủa có 4 nghĩa: 1 có những a.s TN chiếu vào, gây cảm giác thích thú; 2.có n nét lộ vẻ thông minh; 3.cách diễn đạt rõ ràng, mạch lạc; 4.tốt đẹp, có n tr.vọng. ở câu 1 có lẽ ng viết dùng sáng sủa với nghĩa thứ 4, tuy nhiên dùng như vậy là không phù hợp với ý định th.báo, tức là dùng chưa đúng nghĩa).-Em hãy tìm n từ gần nghĩa với từ sáng sủa để thay thế nó ? (tươi đẹp).

I-Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả:(10p)1.Ví dụ: sgk (166 ).2. Nhận xét:-dùi -> vùi (sai phụ âm- Nam bộ)-tập tẹ -> bập bẹ-khoảng khắc -> khoảnh khắc (sai vì gần âm, nhớ không chính xác)

->Là những từ dùng sai âm, sai chính tả.

-Là do ảnh hưởng của việc phát âm tiếng đ.phg hoặc không nhớ hình thức chữ viết của từ, hoặc liên tưởng không đúng).

=>Khi nói, viết phải dùng đúng âm, đúng chính tả.II-Sử dụng từ đúng nghĩa:(10p)1. Ví dụ: sgk (166 ).2. Nhận xét:a, Sáng sủa - tươi đẹp- Sáng sủa: Thường nhận biết bằng thị giác- Tươi đẹp: Nhận biết bằng tư duy, cảm xúc, liên tưởngb, Cao cả- sâu sắc- Cao cả: Lời nói hoặc việc làm cao quí đến mức không còn có thể hơn.- Sâu sắc: Nhận thức và thẩm định bằng tư duy, cảm xúc, lý tưởngc, Biết-có:-> Dùng từ sai nghĩa (không nắm vững khái niệm mà từ biểu thị, không phân biệt được



-Cao cả là cao quí đến mức không còn có thể hơn. Dùng từ cao cả ở câu 2 đã phù hợp chưa với đ2 của câu tục ngữ chưa ? Từ nào có thể thay thế cho từ này ? (quí báu, sâu sắc).-Những từ: sáng sủa, cao cả, biết ở trên được dùng đúng nghĩa hay sai nghĩa ? Vì sao ?-Từ 3 vd trên, em rút ra bài học gì cho việc dùng từ ?

+Hs đọc ví dụ (bảng phụ).-Những từ in đậm trong những câu trên dùng sai như thế nào? Vì sao lại dùng sai như vậy ? (Dùng sai về t.chất NP của từ – Là do không nắm được đ2 NP của từ )-Hãy tìm cách chữa lại cho đúng ? -Khi nói, viết cần phải dùng từ ntn?

+Hs đọc ví dụ, chú ý các từ in đậm.-Các từ in đậm trong các câu trên sai như thế nào? (dùng sai sắc thái biểu cảm, không hợp với phong cách)- Hãy tìm các từ thích hợp thay cho các từ đó ?-Qua việc dùng từ trên, em rút ra bài học gì ?+Gv đưa ra tình huống: Một ng dân Nghệ An ra HN thăm bà con, bị lạc đg, muốn hỏi đg, ng đó hỏi: Cháu ơi, đường ni là đường đi mô ? Cậu bé được hỏi trả lời: Cháu không hiểu bác muốn hỏi gì ?-T.sao cậu bé lại không hiểu câu hỏi trên ? (Vì câu hỏi có dùng n từ đ.phg).-Qua tình huống trên, em rút ra BH gì ? -Hs đọc ghi nhớ

từ đồng nghĩa, gần nghĩa

3, Ghi nhớ:->Dùng từ không đúng nghĩa là do không nắm được nghĩa của từ hoặc không phân biệt được các từ đồng nghĩa.=>Dùng từ là phải dùng đúng nghĩaIII-Sử dụng từ đúng t.chất ngữ pháp của từ:(8p)1, Ví dụ: sgk.2. Nhận xét:-Hào quang -> hào nhoáng.- Thêm từ sự vào đầu câu; hoặc: Chị ăn mặc thật giản dị.-Thảm hại -> thảm bại-Giả tạo phồn vinh -> phồn vinh giả tạo=>Việc dùng từ phải đúng t.chất NP.4-Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp phong cách:1, Ví dụ:( sgk)2. Nhận xét:-Lãnh đạo -> cầm đầu-Chú hổ -> nó=>Việc dùng từ phải đúng sắc thái biểu cảm, hợp với tình huống giao tiếp.V-Không lạm dụng từ đ.phg, từ HV:(7p)1, Ví dụ: sgk.2. Nhận xét:

=> Không lạm dụng từ địa phương, từ HV.Ghi nhớ:( sgk (167 ).

VI Củng cố.(3p) Nhắc lại các chuẩn mực sử dụng từ và nguyên nhân dẫn đế sử dụng từ sai. VII Hướng dẫn về nhà:(1p) Viết một đoạn văn ngắn trong đó có sử dụng chính xác 3 từ cụ thể Soạn bài Ôn tập văn biểu cảm.----------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 4/12/2012 Ngày dạy: 7/12/2012Tiết 60

ÔN TẬP VĂN BẢN BIỂU CẢM

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:1. Kiến thức: Văn biểu cảm bao gồm các thể loại văn học như thơ trữ tình, ca dao trữ tình, tuỳ bút... Nhưng tiết học này học sinh chủ yếu ôn tập, củng cố, những kiến thức quan trọng nhất về lí thuyết làm văn biểu cảm dưới hình thức là văn xuôi với các nội dung chính:

- Đặc điểm cơ bản của văn biểu cảm.- Cách lập ý và lập dàn bài cho một đề văn biểu cảm.- Cách diễn đạt trong bài văn biểu cảm.

2. Kĩ năng: - Nhận biết, phân tích văn bản biểu cảm..- Biết đối chiếu, so sánh và khái quát kiến thức khi chuẩn bị và học bài ôn tập.- HS biết vận dụng các cách lập ý để lập dàn bài cho một đề văn biểu cảm, biết cách

diễn đạt khi tạo lập văn bản biểu cảm.3. Thái độ:

- Coi trọng và có ý thức sử dụng phương thức biểu cảm trong cuộc sống.



- Lòng kính yêu, khâm phục và học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.B. CHUẨN BỊ:

* Giáo viên: - Máy chiếu đa vật thể, máy prozector. - Phiếu học tập. - Trò chơi.* Học sinh: - Ôn lại văn biểu cảm. - Chuẩn bị bài tập ở phiếu học tập.

B. Tiến trình bài dạy1 Kiểm tra bài cũ (kiểm tra bài cũ (5p) trong quá trình ôn tập).2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS Néi dung(?) Nhắc lại mục đích của văn bản biểu cảm?* Đưa yêu cầu của bài tập 1 (Phiếu học tập):(?) Xác định phương thức biểu đạt chính của mỗi đoạn văn ở phiếu học tập và cho biết vì sao em xác định như vậy?

I. Đặc điểm cơ bản của văn biểu cảm:(17p)1. Mục đích của văn biểu cảm: Biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người với thế giới xung quanh và khơi gợi lòng đồng cảm nơi người đọc.

- Nghe học sinh trả lời và chốt đáp án đúng trên máy.- Khái quát dựa vào mục đích biểu đạt chính của văn bản để xác định phương thức biểu đạt của văn bản đó.* Cho HS làm BT2 (PHT)- Đưa đoạn văn biểu cảm ở BT1 lên máy.(?) Hãy cho biết trong đoạn văn trên người viết đã biểu cảm bằng những cách nào? Chỉ ra những từ ngữ, câu văn thể hiện các cách biểu cảm đó.- GV nghe HS trả lời, đồng thời đánh dấu trên máy những từ ngữ, câu văn thể hiện các cách biểu cảm chốt các cách b/cảm đã học.

2. Các cách biểu cảm:a) Trực tiếp:- Từ ngữ cảm thán.- Câu cảm thán.b) Gián tiếp:* Biểu cảm gián tiếp thông qua yếu tố miêu tả, tự sự.

* Nêu vấn đề thảo luận (BT3): Văn biểu cảm khác văn tự sự, văn miêu tả như thế nào? Yếu tố tự sự, miêu tả đóng vai trò gì trong bài văn biểu cảm? Cho ví dụ. GV chốt: Sự khác nhau giữa văn biểu cảm với văn miêu tả, văn tự sự; vai trò của yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm

Văn biểu cảm có yếu tố miêu tả và tự sự nhưng mục đích của văn biểu cảm là biểu đạt cảm xúc nên yếu tố miêu tả, tự sự trong văn biểu cảm chỉ kể những sự việc, miêu tả những đặc điểm chọn lọc của đối tượng để gợi cảm xúc.Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn



biểu cảm đóng vai trò làm giá đỡ, làm nền cho tình cảm, cảm xúc được bộc lộ.

*Giới thiệu cách biểu cảm gián tiếp thông qua hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng:- Tổ chức trò chơi “Khám phá sắc màu bí ẩn” với mục đích: Học sinh hiểu được ý nghĩa tượng trưng (mang tính tương đối) của một số hình ảnh quen thuộc thường được chọn để gửi gắm tình cảm, cảm xúc, tư tưởng...Luật chơi: Chọn màu cánh hoa, trong 15 giây nêu lên được ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh và nêu tên một văn bản biểu cảm hoặc đọc một câu thơ, câu ca dao sử dụng ý nghĩa tượng trưng đó.

+ Tấm gương.+ Hoa phượng.+ Hoa sen.

+ Hàng tre.* GV chốt – bình nâng cao

* Biểu cảm gián tiếp thông qua hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng.

* Ý nghĩa:- Tấm gương: gợi sự liên tưởng tượng trưng cho đức tính trung thực.- Hàng tre: gợi sự liên tưởng tượng trưng cho phẩm chất của con người, của dân tộc VN.- Hoa sen: gợi sự liên tưởng tượng trưng cho sự trong sạch, thanh cao.- Hoa phượng: gợi liên tưởng tượng trưng cho mùa hè, mùa thi, mùa chia tay của tuổi học trò.II. Cách lập ý và lập dàn bài cho đề văn biểu cảm:(14p)

(?) Nhắc lại những cách lập ý cho bài văn biểu cảm đã học bằng cách điền vào ô trống trong sơ đồ (BT3).

1. Các cách lập ý:- Liên hệ hiện tại với tương lai.- Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.

- GV chiếu sơ đồ đáp án.( - Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn, mong ước.- Quan sát và suy ngẫm.

- GV chiếu chủ đề b/cảm.* Cho HS xem đoạn băng về BH (gợi c.xúc trực tiếp).

2. Lập dàn bài cho đề văn biểu cảm: "Bác Hồ kính yêu"

(?) Nhắc lại các bước tạo lập văn bản đã học?- Chiếu dàn bài đã chuẩn bị ở nhà của học sinh, tổ chức cho học sinh nhận xét về bố cục, các cách lập ý trong dàn bài.* Tổ chức HS t.luận nhóm:- GV hướng dẫn HS dựa vào dàn bài đã chuẩn bị ở nhà (BT5 - PHT) để tham gia trao đổi, thảo luận về những suy nghĩ, cảm xúc và cách bộc lộ tình cảm với Bác Hồ kính yêu, chuẩn bị cho diễn đàn "Thiếu nhi Thủ đô thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy".

- Mở bài: + Giới thiệu đối tượng biểu cảm: Bác Hồ.+ Cảm xúc khái quát.- Thân bài: Vận dụng các cách lập ý để biểu đạt tình cảm, cảm xúc.- Kết bài: Mong ước, hứa hẹn.



* GV chốt ý về tấm gương đạo đức của Bác Hồ và cách thể hiện tình cảm phong phú của mỗi người đối với Bác.

- Đức tính giản dị, tính kỷ luật, tình yêu thương, sự hy sinh của Bác cho nhân dân, cho đất nước.

* Đưa BT6 (PHT): Nhận xét cách diễn đạt của tác giả Thép Mới trong đoạn văn trích văn bản "Cây tre Việt Nam" (SGK Ngữ văn 6)* GV chốt ý về cách diễn đạt trong bài văn biểu cảm.

III. Cách diễn đạt trong bài văn biểu cảm:(10p)- Từ ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm.- Câu văn linh hoạt, có nhịp điệu.- Sử dụng các biện pháp tu từ: điệp ngữ, s2, nhân hoá, ẩn dụ...

* Chiếu phần viết đoạn văn (BT7-PHT) của học sinh. Định hướng nhận xét: + Đoạn viết đã lập ý theo cách nào?+ Bạn đã vận dụng yếu tố miêu tả, tự sự để biểu cảm như thế nào?+ Nhận xét về cách diễn đạt của bạn qua đoạn viết.* GV giới thiệu đoạn văn biểu cảm về bài thơ Cảnh khuya, giảng bình nâng cao* Giới thiệu đoạn băng Bác Hồ với thiếu nhi.

IV Cñng cố(3p)- Kh¸i niÖm v¨n biÓu c¶m?- V¨n biÓu c¶m kh¸c víi v¨n tù sù vµ mt¶ ë ®iÓm nµo?

Cách diễn đạt trong bài văn biểu cảm gần với thơ vì nó chứa đựng tình cảm, ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm, sử dụng các biện pháp tu từ: điệp ngữ, nhân hoá...

- Biểu cảm về một tác phẩm văn học cũng vận dụng các cách lập ý đã học, các yếu tố tự sự, miêu tả gợi ra từ tác phẩm để suy ngẫm, bộc lộ cảm xúc.

V Hướng dẫn về nhà:(1p)Bài tập về nhà: Dựa vào dàn ý BT5, phát triển thành một bài văn hoàn chỉnh.Chuẩn bị bài mới: Soạn bài "Mùa xuân của tôi".

..........................................................................................................



Ngày soạn: 8/12/2012 Ngày dạy: 10/12/2012Tiết 61: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3A. Môc tiªu cÇn ®¹t:1- KiÕn thøc: HS nhËn u, nhîc ®iÓm trong bµi lµm cña m×nh biÕt c¸ch söa ch÷a, rót kinh nghiÖm cho nh÷ng bµi viÕt tiÕp theo.2- KÜ n¨ng: LuyÖn kü n¨ng ch÷a bµi viÕt cña b¶n th©n vµ cña b¹n 3- Giáo dục: Gi¸o dôc ý thức vươn lên trong học tập. ChuÈn bÞ: - GV : ChÊm bài, nhận xét, đánh giá chính xác- HS: Vë ghi chép B. Tiến trình bài dạy- Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, cắt nghĩa….- Kỹ thuật; động não, khăn phủ bàn..

1. Kiểm tra bài cũ (5p): - Trình bày cách làm bài văn biểu cảm ? 2 Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p). Giới thiệu bài mới (1p): Chúng ta đã hoàn thiện bài TLV số 3 - Biểu cảm về con người, sự vật. Trong tiết học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau nhìn nhận, đáng giá lại các ưu điểm cũng như các tồn tại,.. Hoạt động của GV vµ HS Nội dung cần đạt Giáo viên ghi đề lên bảng HS ®äc ®Ò bµi

? Em h·y x¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi- ThÓ lo¹i?- Néi dung?

I-Ph©n tÝch ®Ò:.1-Đề bài: Bày tỏ cảm xúc, tình cảm về một người ban thân (2, Xác định yêu cầu:- ThÓ lo¹i: v¨n biểu cảm- Yêu cầu: + HS nêu được những suy nghĩ, tình cảm chân thành của mình về người ban thân. + HS có thể chọn bất cứ người nào mà HS thấy gần gũi, thân thiết nhất.



- Ph¹m vi?

GV giíi thiÖu dµn ý c¬ b¶n cña bµi viÕt- Më bµi chóng ta giíi thiÖu g×?



+ Bài viết cần diễn đạt lưu loát, rõ ràng, rành mạch có những cảm xúc, suy nghĩ riêng có thực, có tính sáng tạo của HS.

+ Hình thức: Bài viết phải có bố cục 3 phần -Trình bày sạch sẽ, gọn, rõ

- Chú ý chấm câu, đúng chính tảBày tỏ cảm xúc, tình cảm về một người ban thân 3-Dàn bài:a. Mở bài: - Nêu cảm nghĩ chung về người ban thân (mình định viết).b. Thân bài:- Gợi tả vài nét về ngoại hình, hình dáng đặc biệt tập trung làm nổi bật những phẩm chất, tính cách, việc làm của người ban thân - Tình cảm gắn bó thân thiết và những kỉ niệm sâu sắc đối với người ban thân.- Ấn tượng tốt đẹp nhất về người ban thân.c. Kết bài: - Khẳng định cảm nghĩ của mình về người ban thân.

Hoạt động 2:Nhận xét ưu, nhược điểm:

GV cho HS ®æi bµi, ®äc, tù nhËn xÐt bµi cña nhau( NhËn xÐt vÒ néi dung kiÕn thøc, c¸ch tr×nh bµy, diÔn ®¹t, dïng tõ, ch÷ viÕt chÝnh t¶,...)


II-Nhận xét ưu, nhược điểm:* Ưu điểm: - Đa số HS nắm được yêu cầu của đề: Xác định được đối tượng biểu cảm; sử dụng các phương thức biểu cảm khá hợp lý. C.xúc bộc lộ chân thành, sâu sắc- Biết cách làm bài, bố cục mạch lạc, hợp lí, các phần các đoạn l.kết chặt chẽ.- Đúng chính tả, đẹp rõ ràng.Bài viết khá, tốt: Thảo, Lan Anh, Hương, Bảo, Mai Anh, V Mạnh,..* Nhược điểm:- Một số bài còn sao chép một cách máy móc, thiếu tính sáng tạo: Hương 7b- Chữ xấu, viết tắt, sai chÝnh t¶, viết ẩu.- DiÔn ®¹t lñng cñng, rêm rµ, tèi nghÜa



Bài viết kém:

Qua ®äc bµi viÕt cña b¹n, em nhËn ra nh÷ng lçi c¬ b¶n nµo cÇn söa ch÷a?


III. Chữa lỗi:1.Chính tả: 2. Çch tr×nh bµy: Chó ý tr×nh bµy theo bè côc 3 phÇn; Çch viÕt çc ®o¹n v¨n,..3. DiÔn ®¹t: - Đôi mắt bà đen láy ôm lấy khuôn mặt....

4. Cñng cè: (3p) - GV ®äc cho HS nghe mét sè ®o¹n v¨n hay - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung5. Híng dÉn vÒ nhµ:(1p) - Xem l¹i bài, tiếp tục sửa lỗi - Ôn lại văn biểu cảm về con người.Ngày soạn:9/12/2012 Ngày dạy:11/12/2012Tiết: 62 MÙA XUÂN CỦA TÔI

- Vũ Bằng - A. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức:- Nét đặc sắc riêng cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và miền Bắc được tái hiện trong bài tùy bút.- Tình quê hương đất nước, thiết tha sâu đậm của tác giả được thể hiện qua ngòi bút tài hoa, tinh tế, giàu cảm xúc và giàu hình ảnh.- Kĩ năng: Đọc - hiểu, phân tích văn bản tùy bút.- Giáo dục: Giáo dục học sinh tình yêu quê hương, đất nước.CHUẨN BỊ BÀI HỌC - Một số hình ảnh về HN vào mùa xuân (nếu có).- Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, cắt nghĩa….- Kỹ thuật; động não, khăn phủ bàn..B. Tiến trình bài dạy1. Kiểm tra bài cũ (5p). - Hãy nêu cảm nhận của em về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản: Một thứ quà của lúa non: Cốm - Kiểm tra vở soạn của HS2. Bài mới. : Giới thiệu bài mới (1p). Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về thủ đô Hà Nội qua bài tuỳ bút “Mùa xuân của tôi” của Vũ Bằng.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

Tìm hiểu tác giả, tác phẩm.? Đọc chú thích SGK trang 176 tìm hiểu tác giả ? Tác phẩm?

I. Tìm hiểu chung. (8p)1-Tácgiả: Vũ Bằng (1913- 1984) sinh tại Hà Nội là nhà văn và là nhà báo sáng tác từ trước Cách Mạng tháng Tám 1945, có sở trường về truyện ngắn, tùy bút, bút kí.2-Tác phẩm: Bài văn được trích trong



?Bài văn được trích từ tập tùy bút nào?? Đọc bài văn và phát biểu đại ý?

tập tùy bút “Thương nhớ mười hai”: tái hiện cảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân trong tháng giêng qua nỗi nhớ của người xa quê.

:GV nêu yêu cầu đọcGV và HS đọcKiểm tra một số chú thích

?Bài văn này chỉ là một đoạn trích từ một thiên tùy bút nên không có bố cục hoàn chỉnh của một tác phẩm.Tuy vậy có thể chia đoạn như thế nào?

Cảnh sắc mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc được gợi tả như thế nào??Tìm những chi tiết thể hiện ?

?Mùa xuân đã khơi dậy sức sống thiên nhiên và con người như thế nào?

?Những tình cảm gì trổi dậy trong lòng tác giả khi mùa xân đến??Tác giả thể hiện cảnh sắc mùa xuân bằng giọng điệu như thế nào?Nhận xét về nghệ thuật của đoạn văn?

?Tác giả chọn miêu tả những hình ảnh thiên nhiên nào để thể hiện vẻ đẹp riêng của cảnh sắc và không khí mùa xuân.?

?Tác giả thể hiện sự tinh tế như thế nào khi miêu tả?

II. Đọc- hiểu chú thích :(10p)1- Đọc - giải thích từ khó2- Bố cục: 3 đoạn.- Đ1: từ đầu đến mê luyến mùa xuận : tình cảm của con người với mùa xuân.- Đ2 Tiếp đến liên hoan: cảnh sắc và không khí mùa xuân ở trời đất và lòng người.- Đ3 Còn lại : cảnh sắc riêng của trời đất mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng ở Miền Bắc.III- Phân tích:(16p) 1 Cảnh sắc mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc- Cảnh sắc thiên nhiên : +Vừa có cái lạnh của “mưa riêu riêu, gió lành lạnh” nhưng ấp áp nồng nàn của khí xuân thấm vào trời đất và lòng nguời.+ Không khí mùa xuân được thể hiện trong khung cảnh và tình cảm gia đình với bàn thờ, đèn, nến...- Sức sống thiên nhiên và con người trong mùa xuân: Nhựa sống trong con người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối nằm im mãi không chịu được, phải trồi ra thành những lộc nhỏ li ti.- Mùa xuân trỗi dậy nỗi yêu thương thật sự trong lòng tác giả. Bằng giọng điệu vừa sôi nổi vừa tha thiết tạo nên sức truyền cảm cho đoạn văn. Biện pháp so sánh, hình ảnh gợi cảmThể hiện sự cảm nhận sâu sắc, tinh tế2 Không khí và cảnh sắc mùa xuân sau rằm tháng giêng.-Đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong.-Cỏ không ướt xanh nhưng lại nức mùi hương man mát.-Mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn. Tác giả đã thể hiện sự tinh tế, nhạy cảm trước sự chuyển biến của màu sắc và không khí, bầu trời, mặt đất, cây cỏ trong khoảng thời gian ngắn.



Hoạt động 4. Tổng kêt (

? Nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung?

IV. Tổng kêt (3p) Ghi nhí(178) -NT: C¸ch gîi t¶, gîi c¶m so s¸nh, t×nh c¶m ch©n thôc, tù nhiªn.- ND: C¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ mïa xu©n ®Êt B¾c. qua ®ã thÓ hiÖn t×nh yªu thiªn nhiªn, yªu quª h-¬ng ®Êt níc.

V luyện tập(2p)- Cảnh sắc mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc?- Không khí và cảnh sắc mùa xuân sau rằm tháng giêng.?

VI Hướng dẫn về nhà:(1p) - Học thuộc bài cũ, đọc soạn trước bài mới “Sài Gòn tôi yêu” SGK trang 166 - Sưu tầm và chép lại một số câu văn, thơ hay nói về mùa xuân. -----------------



-------------------------------------------------------

Ngày soạn: 12/12/2012 Ngày dạy 15/12/2012 Tiết: 63

SÀI GÒN TÔI YÊU ( Hướng dẫn đọc thêm) - Minh Hương - A. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức: - Cảm nhân được nét đẹp riêng của Sài Gòn với thiên nhiên, khí hậu nhiệt đới và nhất là phong cách người Sài Gòn.- Nắm được nghệ thuật biểu hiện tình cảm nồng nhiệt, cảm xúc chân thành của tác giả về Sài Gòn.2- Kĩ năng: -Đọc hiểu văn bản tuỳ bút, có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm. -Biểu hiện tình cảm, cảm xúc về một sự việc thông qua những hiểu biết cụ thể. 3-Thái độ: Giáo dục học sinh tình yêu quê hương, đất nước.. CHUẨN BỊ: GV -Những tranh ảnh về Sài Gòn ( nếu có ).- Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, cắt nghĩa….- Kỹ thuật; động não, khăn phủ bàn..HS – chuẩn bị bài B. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:1. Kiểm tra bài cũ (5p) - Trình bày những cảm nhận của em về những nét đặc sắc chung của cảnh sắc mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc qua bài tuỳ bút Mùa xuân của tôi của Vũ Bằng?2. Bài mới. . Giới thiệu bài mới (1p). Sài Gòn là “hòn ngọc Viễn Đông” đã trở thành thành phố mang tên Bác nhưng cái tên Sài Gòn vẫn còn in đậm trong trài tim của người dân thành phố. Đã có nhiều tác phẩm viết về Sài Gòn với bao tình cảm yêu thương, trân trọng, tự hào. Biết bao người dù đi xa nhưng vẫn nhớ về thành phố thân yêuHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt? Đọc chú thích SGK tìm hiểu tác giả ? Tác phẩm?

GV giới thiệu một số hình ảnh về Sài Gòn

I. Tìm hiểu chung. (8p)“ Sài Gòn tôi yêu” là bài bút kí của Minh Hương viết vào tháng 12/1990, sau được in trong tập "Nhớ sài Gòn" một tập thơ văn nhân kỉ niệm 300 năm Sài Gòn. Bài kí thể hiện tình yêu thiết tha sâu nặng với con người và mảnh đất mà tác giả gắn bó mấy chục năm



GV nêu yêu cầu đọcGV và HS đọcKiểm tra một số chú thích

? Văn bản có thể chia làm mấy đoạn?

?Tác giả cảm nhận vè Sài Gòn ở những phương diện nào?Tác giả cảm nhận về Sài Gòn ở phương diện thiên nhiên, khí hậu, thời tiết, cuộc sống, sinh hoạt của thành phố cư dân và phong cách con người SG? Thiên nhiên và khí hậu ở Sài Gòn như thế nào??Ngoài cảm nhân về thiên nhiên tác giả còn cảm nhận được gì? (Cuộc sống )

?Tình cảm của tác giả như thế nào đối với Sài Gòn?Tác giả đã dùng nghệ thuật gì thể hiện tình cảm ấy?? Ngoài ra t.giả còn cảm nhận được gì?-Phong cách .? Phong cách nổi bật của người Sài Gòn là như thế nào??Tác giả cảm nhận ntn về dân cư?Sài Gòn là nơi hội tụ của người bốn phương nhưng đã hòa hợp và không phân biệt nguồn gốc.? Nhận xét về phương pháp trình bày?? Qua đó thể hiện thái độ tình cảm nào của tác giả?

II. Đọc - hiểu chú thích (10p)1- Đọc – giải thích từ khó2- Bố cục: Bài văn có bố cục 3 phần:-Đoạn 1: từ đầu đến tông ti họ hàng: Những ấn tượng chung và tình yêu với người Sài Gòn.- Đoạn 2: ở trên đất này đến hơn trăm triệu: Cảm nhận và bình luận về phong cách con người Sài Gòn.- Đoạn 3: còn lại : Khẳng định lại tình yêu của tác giả với thành phố .III- Phân tích:(14p)1. Cảm nhận chung về thiên nhiên và cuộc sống ở Sài Gòn của tác giảa. Thiên nhiên-Nắng sớm-Gío lộng buổi chiều-Mưa nhiệt đới ào ào mà mau dứt-Sự thay đổi nhanh chóng và đột ngột của thời tiết. b. Cuộc sống-Đêm khuya thưa thớt tiếng ồn.-Phố phường náo động dập dìu xe cộ vào giờ cao điểm-Cái lặng của buổi sáng tinh sương Tác giả đã bộc lộ tình yêu thương nồng nhiệt tha thiết bằng biện pháp điệp ngữ, điệp cấu trúc2Cảm nhận về phong cách con người Sài Gòn.-Người SG nói chung: hề hà, dễ dãi, chân thành, thẳng thắnCác cô gái SG: chân thành, bộc trực, cởi mở, có vẻ tự nhiên dễ gần mà ý nhị.- SG là nơi đất lànhBình luận, nhận xét, chứng minhKhẳng định tình yêu Sài Gòn tha thiết, bền chặt, coi Sài Gòn như quê hương mình.

? Trình bày những cảm nhận của em về Sài Gòn qua bài kí "Sài Gòn tôi yêu"?

IV. Tổng kêt (2p) Ghi nhớ SGK trang 173

.V Củng cố _LT (3p) 1 Thiên nhiên và khí hậu ở Sài Gòn như thế nào?2. Phong cách nổi bật của người Sài Gòn là như thế nào?3. Cảm xúc của tác giả được thể hiện như thế nào?

VI Hướng dẫn về nhà:(1p)



- Học thuộc bài cũ, nắm chắc ghi nhớ - Đọc soạn trước bài mới “Luyện tập sử dụng từ” SGK/179

-------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 12/12/2012 Ngày dạy: 15/12/2012Tiết: 64 LUYỆN TẬP SỬ DỤNG TỪ

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức: - Kiến thức về âm, chính tả, ngữ pháp, đặc điểm ngữ pháp của từ - Chuẩn mực sử dụng từ. - Một số lỗi thường gặp và cách chữa- Kĩ năng: - Vận dụng các kiến thức đã học về từ để lựa chọn, sử dụng từ đúng chuẩn mực.- Giáo dục: Tự thấy được những nhược điểm của bản thân trong việc sử dụng từ. Có ý thức dùng từ đúng chuẩn mực, tránh thái độ cẩu thả khi nói, viết.B. CHUẨN BỊ:

- ThÇy: Bảng phụ ghi lại các lỗi sai về sử dụng từ của HS- Trß: Xem lại vở ghi, bài tập làm văn, tìm và sửa các lỗi về từ

B. Tiến trình bài dạy- 1. Kiểm tra bài cũ (5p) - Khi sử dụng từ cần tuân theo các chuẩn mực nào? Cho ví dụ? - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS2. Bài mới. : Giới thiệu bài mới (1p). Trong việc sử dụng từ, đôi khi vì thiếu hiểu biết hoặc sơ ý người viết thường mắc các lỗi sai về từ (về âm, về chính tả, về nghĩa, về tính chất ngữ pháp, về sắc thái biểu cảm). Các lỗi đó thường biểu hiện như thế nào, cách sửa ra sao. Bài học hôm nay...Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt: Luyện tập( 36p) -Đọc các bài TLV của em từ đầu năm đến nay. Ghi lại những từ em đã dùng sai (về âm, về c.tả, về nghĩa, về t.chất ngữ pháp và về sắc thái biểu cảm ) và nêu cách sửa chữa ?

-Chúng ta cần căn cứ vào đâu để tìm ra những từ dùng sai ? (Căn cứ vào k.thức về chuẩn mực sd từ để tìm các từ đã dùng sai).

-Gv hướng dẫn hs: Tập hợp các từ dùng sai theo từng loại.-Hs tìm và sửa lỗi.

1-Bài 1 (179 ): a-Sử dụng từ không đúng âm, đúng c.tả:-Da đình em có rất nhiều người: Ông bà, cha mẹ, anh chị em và cả cô gì, chú bác nữa.-> gia đình, cô dì.b-Dùng từ không đúng nghĩa:-Trường của em ngày càng trong sáng.-> khang trang.c-Sử dụng từ không đúng t.chất ngữ pháp của câu:-Nói năng của bạn thật là khó hiểu.->Cách nói năng của bạn thật là khó hiểu. (Bạn nói năng thật khó hiểu.)d-Sử dụng từ không đúng sắc thái biểu cảm, không hợp phong cách:



-Đọc bài TLV của bạn cùng lớp; nhận xét về các trường hợp dùng từ không đúng nghĩa, không đúng t.chất ngữ pháp, không đúng sắc thái biểu cảmảm và không hợp với tình huống giao tiếp trong bài làm của bạn ?-Cách làm như bài tập 1.-Thảo luận với bạn về việc chỉ ra lỗi dùng từ và việc sửa lỗi.-Viết đv từ 8->10 câu (chủ đề tự chọn).-Hs đọc đv – Các bạn nhận xét về cách sử dụng từ và sửa lại các lỗi sai sót.

-Bọn giặc đã hi sinh rất nhiều.->bỏ mạng.e-Không lạm dụng từ đ.phg, từ HV:-Bạn ni, bạn đi mô ? ->này, đâu.-Bác nông dân cùng phu nhân đi thăm đồng. ->Bác nông dân cùng vợ đi...2-Bài 2 (179 ):

3-Bài 3: H·y nªu c¸c t×nh huèng hay dïng tõ sai trong giao tiÕpVÝ dô: Nãi trèng kh«ng, thiÕu tõ, nãi dµi, thõa tõ, sai vÒ ©mSai trong viÕt v¨n: sai vÒ lçi chÝnh t¶VÝ dô: ch, tr, r, gi, d, uª, uya… - KiÓm tra bµi tËp ®· cho, nªu c¸ch söa

4. Củng cố.(2p) -- - Đánh giá nhận xét tiết học và việc sử dụng từ của các em trong khi nói và viết.

4. Hướng dẫn về nhà.(1p) -Ôn lại tất cả các kiến thức đã học từ đầu năm đến nay, về phần tiếng Việt.-Xem lại các bài tập ở phần Luyện tập cuối mỗi bài.- Ôn tập tác phẩm trữ tình.

--------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 15/12/2012 Ngày dạy: 17/12/2012Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 197 -


Tiết: 65 ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNHA. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức::- Bước đầu nắm được khái niệm trữ tình, thơ trữ tình.- Một số đặc điểm chủ yếu của thơ trữ tình.- Một số thể thơ đã học- Giá trị nội dung, nghệ thuật của một số tác phẩm trữ tình đã học.2.Kỹ năng:- Rèn các kỹ năng ghi nhớ, hệ thống hóa, tổng hợp, phân tích, chứng minh.- Cảm nhận, phân tích tác phẩm trữ tình- Giáo dục: Giáo dục ý thức yêu thích học tập bộ mônCHUẨN BỊ: - Bảng phụ cho câu 2 và 3.B. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.1. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra vở soạn bài.2. Bài mới.

* Hướng dẫn HS lần lượt trả lời câu hỏi SGK.Câu 1. Nêu tên tác giả và tác phẩm của những văn bản thơ đã học.Giới thiệu vài nét về các tác giả? GV dùng bảng phụ Tổng kêt) lại sau khi HS đã trả lờiTác phẩm Tác giả Tác phẩm Tác giả1. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh ( Tĩnh dạ tứ)2. Phò giá về kinh ( tụng giá hoàn kinh sư).3. Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê ( Hồi hương ngẫu thư).4. Buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra.

Lý Bạch

Trần Quang KhảiHà Tri Chương

Trần Nhân Tông

5.Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở thu phá ca )6. Tiếng gà trưa7. Cảnh khuya, RTG8. Bạn đến chơi nhà

- Đổ Phủ

Xuân QuỳnhHồ Chí MinhNguyễn Khuyến

Câu 2. Hãy sắp xếp lại tên tác phẩm và nội dung sao cho phù hợp? Ý nghĩa của các tác phẩm Nam quốc sơn hà, Bài ca Côn Sơn, Qua đèo Ngang, tính dạ tứ, bài ca nhà tranh bị gió thu phá? Nghệ thuật tiêu biểu của các tác phẩm trên?Tên tác phẩm Nội dung tư tưởng tình cảm được thể hiện1. Rằm tháng giêng ( Nguyên tiêu ) , Cảnh khuya.

Tình cảm yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung lạc quan.

2. Qua đèo Ngang Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn riêng lẻ thầm lặng giữa núi đèo hoang vu.

3. Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê ( Hồi hương ngẫu thư )

Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc mới về quê.

4. Sông núi nước Nam ( Nam Quốc sơn hà )

Ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch.

5. Tiếng gà trưa Tình cảm gia đình quê hương qua những kỉ



niệm đẹp của tuổi thơ.6. Bài ca Côn Sơn ( Côn Sơn ca ) Nhân cách thanh cao và sự giao hòa tuyệt đối

với thiên nhiên.7. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh ( Tĩnh dạ tứ)

Tình cảm quê hương sâu lắng qua khoẳnh khắc đêm vắng.

8. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá ( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)

Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả.

- Nam quốc sơn hà : biểu cảm trong trạng thái ẩn kín vào bên trong ý tưởng.- Bài ca Côn Sơn : dùng hình ảnh liên tưởng gợi tả, sử dụng điệp ngữ.- Qua đèo Ngang: lời thơ trang nhã, sử dụng từ láy, phép đối, đảo ngữ, chơi chữ.- Tĩnh dạ tứ: bố cục chặt chẽ, từ ngữ đơn giản, chắt lọc, nhẹ nhàng, thấm thía, sử dụng phép đối ở 2 câu cuối.- Mao ốc vị phong thu sở phá ca : kết hợp nhiều phương thức biểu đạt : miêu tả, tự sự, biểu cảm trực tiếp.Câu 3. Sắp xếp lại để tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) khớp với thể thơ.

Tác phẩm Thể thơ-Sau phút chia li ( trích Chinh phụ ngâm )- Qua đèo ngang- Bài ca Côn Sơn- Tiếng gà trưa- Tĩnh dạ tứ- Sông núi nước Nam

Song thất lục bátThất ngôn bát cúLục bátCác thể thơ khácNgũ ngôn tứ tuyệtThất ngôn tứ tuyệt

GV hỏi bổ sung:- So sánh điểm giống nhau và khác nhau giữa:+ Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt và thất ngôn bát cú+ Thể lục bát và song thất lục bátCâu 4. Chỉ ra đúng ý kiến chính xác bàn về thơ trữ tình và văn biểu cảm?- HS đọc bài tập, xác định- Đánh dấu X vào những ý kiến chính xác.Gồm cá ý kiến a, b, c, đ.

Câu 5. Điền vào chỗ trống trong các câu sau:a. Khác với tác phẩm của các cá nhân nhà thơ thường được ghi chép lại ngay lúc làm ra, ca dao trữ tình ( trước đây) là những bài thơ có tính chất tập thể và truyền miệng.b. Thể thơ được ca dao trữ tình sử dụng nhiều nhất là lục bát.c. Một số thủ pháp nghệ thuật thường gặp trong ca dao trữ tình : so sánh, điệp ngư, ẩn dụ.- Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, mộc mạc, tự nhiên, giàu hình ảnh.- Hình thức và kết câu thơ ngắn gọn ( cặp lục bát ).* Ghi nhớ ( HS đọc phần ghi nhớ SGK/ 182 ).

4. Củng cố- Thế nào là thơ trữ tình?- Em hiểu thế nào là ca dao trữ tình?- GV nhận xét, khái quát khắc sâu nội dung bài học5. Hướng dẫn về nhà- Học bài nắm chắc nội dung ghi nhớ- Soạn bài : Ôn tập tác phẩm trữ tình (tiếp).



------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 16/12/2012 Ngày dạy: 19/12/2012Tiết: 66 ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

(Tiếp theo)

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức::- Bước đầu nắm được khái niệm trữ tình, thơ trữ tình.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 200 -


- Một số đặc điểm chủ yếu của thơ trữ tình.- Một số thể thơ đã học- Giá trị nội dung, nghệ thuật của một số tác phẩm trữ tình đã học.2.Kỹ năng:- Rèn các kỹ năng ghi nhớ, hệ thống hóa, tổng hợp, phân tích, chứng minh.- Cảm nhận, phân tích tác phẩm trữ tình- Giáo dục: Giáo dục ý thức yêu thích học tập bộ mônCHUẨN BỊ: - Bảng phụ - Soạn bài theo hướng dẫnB HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Hãy trình bày những hiểu biết của em về thể thơ thất ngôn bát cú đường luật?- Kiểm tra vở soạn bài.2. Bài mới:Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới (1p) Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHoạt động 2: Luyện tập (34p)

? Tình huống thể hiện tình yêu quê hương và cách thể hiện tình cảm qua hai bài thơ: “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh ( tĩnh dạ tứ) và “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hồi hương ngẫu thư )

? So sánh bài “ đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều” và “ Rằm thàng giêng” về cảnh vật được miêu tả và tình cảm được thể hiện

III. Luyện tập1. Tình huống thể hiện tình yêu quê hương và cách thể hiện tình cảm qua hai bài thơ: “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” và “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê ”.a. Tình huống : -“Tĩnh dạ tứ”: một người ở xa quê trong một đêm trăng sáng nhớ quê.- Hồi hương ngẫu thư : một người mới về quê sau cả đời xa quê, bị coi là khách khi trở về nơi chôn nhau cắt rốn.b. Cách thể hiện tình cảm : -“ tĩnh dạ tứ”: dùng ánh trăng làm nền để thể hiện tình cảm nhớ quê mình, nhớ quê thao thức không ngủ nhìn trăng, nhìn trăng lại càng nhớ quê ( NT đối )- Hồi hương ngẫu thư : qua cách kể và tả cùng với NT đối trong (2 câu đầu) và nhất là qua giọng bi hài sau những lời từơng thuật khách quan trầm tĩnh về cái “bi kịch” thật là trớ trêu khi mới bước chân về tới quê nhà (hai câu cuối )2. So sánh bài “ đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều” và “Rằm tháng giêng” về cảnh vật được miêu tả và tình cảm được thể hiệna. Cảnh vật được miêu tả : - “ Phong Kiều dạ bạc” cảnh vật buồn hiu hắt ( trăng tà, quạ kêu, sương đầy trời, khách nằm ngủ trước cảnh buồn của lửa chài cây bến).- “Nguyên tiêu” : cảnh vật bao la bát ngát, đầy ánh trăng sáng, đầy sắc xuân, dạt dào sức sống.



? Đọc kĩ 3 bài tùy bút trong bài 14,1. Hãy lựa chọn câu đúng ?

b. Hình thức thể hiện :- “ Phong Kiều dạ bạc” : buồn, cô đơn.- “Nguyên tiêu”: ung dung thanh thản, lạc quan, tràn đầy một niềm tin phơi phới.3. Đọc kĩ 3 bài tùy bút trong bài 14,15 .Hãy lựa chọn câu đúng ?a. Tùy bút không có cốt truyện và có thể không có nhân vật.c. Tùy bút sử dụng nhiều phương thức ( tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, lập luận) nhưng biểu cảm là phương thức chủ yếu.e. Tùy bút có những yếu tố gần với tự sự nhưng chủ yếu thuợc loại trữ tình

IV Củng cố (3p) ? Trình bày những đặc điểm chủ yếu của thơ trữ tình?? Nêu cảm nghĩ của em về một tác phẩm trữ tình mà em thích nhất?- GV nhận xét, khái quát nội dung bài học

V Hướng dẫn về nhà(1p) - Học thuộc bài cũ, nắm chắc kiến thức ôn tập - Làm hoàn chỉnh các bài tập - Đọc soạn trước bài mới “Ôn tập TV”. ..............................................................................................

Ngày soạn: 25/12/2012Ngày dạy: 28/12/2012Tiết: 67 ÔN TẬP TIẾNG VIỆTA. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức:: Hệ thống về:- Cấu tạo từ (từ ghép, từ láy)- Từ loại (đại từ, quan hệ từ)- Từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm, thành ngữ- Từ hán Việt- Các phép tu từ.2.Kỹ năng:- Giải nghĩa một số yếu tố Hán Việt đã họcGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 202 -


- Tìm thành ngữ theo yêu cầu- Giáo dục: Giáo dục ý thức yêu thích học tập bộ môn. CHUẨN BỊ: - GV: Bảng phụ ghi VD - Ôn tập theo câu hỏi, bài tập SGKB. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC1. Kiểm tra bài cũ (5p). - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS2. Bài mới.(35p)Bài 1. Vẽ lại sơ đồ, cho ví dụ:

1. ở sơ đồ 1, có thể tham khảo các ví dụ:

- Từ ghép chính phụ: máy ảnh, máy bơm, máy chữ, máy kéo, máy khâu, máy nổ; cá mè, cá chép, cá thu, cá chim; hoa hồng, hoa lan, hoa huệ; vui tính, vui lòng, vui mắt, vui chân; mát tay, mát dạ; ăn ảnh, ăn ý; học gạo, học vẹt, học lỏm; bạn họ, bạn đọc; bà nội, bà ngoại; anh cả, anh trai, anh rể...

- Từ ghép đẳng lập: đêm ngày, áo quần, nhà cửa, phố phường, trông nom, mua bán, đi lại, tươi sáng, buồn vui, ăn mặc, ăn ở, ăn nói, ăn uống; làng xóm, làng quê; tươi tốt, tươi cười, tươi sống, tươi trẻ, tươi vui...

- Từ láy toàn bộ: xa xa, xanh xanh, xinh xinh, hây hây, bầu bầu, gật gật, lắc lắc; tim tím, vàng vàng, trăng trắng, đen đen, hồng hồng, nằng nặng, nhè nhẹ, xâu xấu, be bé, nho nhỏ, cao cao, gầy gầy, tôn tốt, đèm đẹp, khang khác...

- Từ láy phụ âm đầu: dễ dãi, gượng gạo, mập mạp, múa may, đần độn, run rẩy, gọn gàng, trắng trẻo, hồng hào, ngộ nghĩnh, mềm mại, nõn nà, bầu bĩnh, chiều chuộng, chập chững, hóm hỉnh, mượt mà, bi bô, bập bẹ, nũng nịu, phổng phao, long lanh, tươi tắn; khấp khểnh, gập ghềnh, lập lòe, lấp ló...

- Từ láy vần: lò dò, luẩn quẩn, lờ mờ, bắng nhắng, bỡ ngỡ, luống cuống, co ro, lơ thơ, lòa xòa, lẫm chẫm, kè nhè, lon xon, chới với, loạng choạng, lủi thủi, lẩm cẩm, lẩm bẩm, khệ nệ, bẽn lẽn, bối rối...

Sơ đồ 2:

- Đại từ để trỏ người, sự vật: tôi, tao, tớ, mình; chúng tôi, chúng tao, chúng tớ, chúng mình; mày, mi, chúng mày; nó, hắn, y, thị; chúng nó, họ…

- Đại từ để trỏ số lượng: bấy, bấy nhiêu.

- Đại từ để trỏ hoạt động, tính chất: vậy, thế.

- Đại từ để hỏi về người, sự vật: ai, gì, chi,...

- Đại từ để hỏi về số lượng: bao nhiêu, mấy,...

- Đại từ để hỏi về họat động, tính chất: sao, thế nào,...Bài 2: Lập bảng so sánh quan hệ từ với danh từ, động từ, tính từ về ý nghĩa và chức năng?



Từ loại

Ý nghĩa chức năng

Danh từ Động từ Tính từ Quan hệ từ

Ý nghĩa Chỉ người vật, hiện tượng, k.niệm

Chỉ hoạt động Chỉ trạng thái, tính chất

Biểu thị ý nghĩa quan hệ

Chức năng Làm thành phần cụm từ, chủ ngữ

Làm thành phần cụm từ, vị ngữ

Làm thành phần cụm từ, vị ngữ

Liên kết các thành phần của cụm từ,câu

Bài 3.Giải thích nghĩa của yếu tố Hán Việt đã học:- Bạch ( bạch cầu ) : trắng, sáng- Bán ( bức tượng bán thân ) : một nữa- Cô ( cô độc) : lẻ loi.- Cư ( cư trú ) : chở ở.- Cửu ( cửu chương ) : chín- Dạ ( dạ hương, dạ hội ) đêm- Đại ( đại lộ. đại thắng ) : to lớn- Điền ( địền chủ,công điền ): ruộng.- Hà ( sơn hà ) :sông- hậu ( hậu vệ ): sau- Hồi ( hồi hương, thu hồi ): trở về- Hữu ( hữu ích ): có- Lực ( nhân lực ): sức mạnh- Mộc ( thảo mộc, mộc nhĩ ) thân cây gỗ- Nguyệt ( nguyệt thực ): trăng- Nhật ( nhật kí ) : ngùy- Quốc ( quốc ca ): nước- Tam ( tam giác ): ba- Tâm ( yên tâm ): lòng- Thảo ( thảo nguyên ): cỏ- Thiên ( thiên niên kỉ ): nghìn- Thiết ( thiết giáp ): sắt, thép- Thiếu ( thiếu niên, thiếu thời ): trẻ- Thôn ( thôn xã, thôn nữ ): làng- Thư ( thư viện ): sách- Tiền ( tiền đạo ): trước- Tiểu ( tiểu đội) : nhỏ, bé- Tiếu ( tiếu Lâm ): cười- Vấn ( Vấn đáp ): hỏiBài 4. Từ đồng nghĩa :-Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.-Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác-Từ đồng nghĩa có hai loại:+ Từ đồng nghĩa hoàn toàn ( không phân biệt về sắc thái ý nghĩa ).+ Từ đồng nghĩa không hoàn toàn ( có sắc thái ý nghĩa khác nhau ).



3. Củng cố(.4p) - Nhắc lại nội dung bài học ba - GV nhận xét, bổ sung, khắc sâu kiến thức4 Hướng dẫn về nhà:1 phút - Học thuộc bài cũ, nắm chắc kiến thức ôn tập. Làm hoàn chỉnh các bài tập - Đọc soạn trước bài mới: Chương trình địa phương (phần tiếng Việt).

Ngày soạn: 25/12/2012Ngày dạy: 28/12/2012Tiết: 68 ÔN TẬP TIẾNG VIỆTA. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức:: Hệ thống về:- Cấu tạo từ (từ ghép, từ láy)- Từ loại (đại từ, quan hệ từ)- Từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm, thành ngữ- Từ hán Việt- Các phép tu từ.2.Kỹ năng:Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 205 -


- Giải nghĩa một số yếu tố Hán Việt đã học- Tìm thành ngữ theo yêu cầu- Giáo dục: Giáo dục ý thức yêu thích học tập bộ môn. CHUẨN BỊ: - GV: Bảng phụ ghi VD - Ôn tập theo câu hỏi, bài tập SGKB. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC1. Kiểm tra bài cũ (5p). - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS2. Bài mới.(35p) Bài 5 Từ trái nghĩa-Từ trái nghĩa là từ có nghĩa trái ngược nhau *Tìm từ trái nghĩa và từ đồng nghĩa với các từ sau : bé, thắng, chăm chỉ Đồng nghĩa Trái nghĩa Nhỏ Bé to , lớn Được ( được cuộc) Thắng thua Siêng năng Chăm chỉ lười biếng Bài 6. Từ đồng âm.Từ đồng âm là những từ giống nhau về mặt âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì nhau.Bài 7. Thành ngữ.-Thành ngữ là cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.-Thành ngữ có thể làm vị ngữ, chủ ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ.-Thành ngữ thuần việt đồng nghĩa:+ Bách chiến bách thắng : trăm trận trăm thắng.+ Bán tín bán nghi : nửa nghi nửa ngờ.+ Kim chi ngọc diệp : cành vàng lá ngọc.+ Khẩu phật tâm xà : miệng nam mô bụng bồ hòn dao gâm.** Thay từ im đậm bằng thành ngữ:+ Đồng ruộng mênh mông và vắng lặng thay bằng đồng không mông quạnh.+ Phải cố gắng đến cùng thay bằng còn nước còn tác.+ Làm cha làm mẹ phải chịu trách nhiệm về hành động sai trái của con cái thay bằng con dại cái mang.+ Giàu có nhiều tiền bạc trong nhà không thiều thứ gì thay bằng giàu nứt đố đổ váchBài 8. Điệp ngữ -Điệp ngữ là cách lặp lại từ ngữ nhằm làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh-Điệp ngữ có niều dạng :+ Điệp ngữ nối tiếp. + Điệp ngữ cách quãng.+ Điệp ngữ chuyển tiếp ( điệp ngữ vòng ).Bài 9. Chơi chữ -Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm thanh về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm hài hước….làm câu văn hấp dẫn thú vị.-Ví dụ về các lối chơi chữ: + Dùng từ ngữ đồng âm Bà già đi chợ cầu ĐôngXem một vẻ bói lấy chồng lợi chăng.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 206 -


Thầy bói xem vẻ nói rằngLợi thì có lợi nhưng răng không còn+ Dùng lối nói trại âm ( gần âm )Sánh với Na Va “ranh tướng” PhápTiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương.+ Dùng cách điệp âm Mênh mông muôn mẫu một màu mây.Mỏi mắt miêm man mãi mịt mờ.+ Dùng lối nói lái Con mèo cái nằm tên mái kèo+ Dùng từ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hàng nem chả muốn ăn.3 Củng cố(.4p) - Nhắc lại nội dung bài học ba - GV nhận xét, bổ sung, khắc sâu kiến thức4. Hướng dẫn về nhà:1 phút - Học thuộc bài cũ, nắm chắc kiến thức ôn tập. Làm hoàn chỉnh các bài tập - Đọc soạn trước bài mới: Chương trình địa phương (phần tiếng Việt).


Tiết 69 +70 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG (PHẦN TIẾNG VIỆT)Rèn luyện chính tảA. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức:: Giúp HS khắc phục được một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.2.Kỹ năng: Phát hiện và sửa lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm thường thấy ở địa phương.- Giáo dục: Giáo dục ý thức yêu thích học tập bộ mônCHUẨN BỊ: - GV: Bảng phụ ghi VD; Thống kê các lỗi HS thường mắc - Đọc làm bài tập SGKB HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.1. Kiểm tra bài cũ (5p). - Kiểm tra sự chuẩn bị của HSGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 207 -


2. Bài mới.


GV đọc một bài thơ hoặc một bài văn xuôi - HS chépHS nhớ, chép lại một bài thơ đã họcGV kiểm tra, nhận xét lỗi

? Điền một chữ cái, một dấu thanh hoặc một vần vào chỗ trống?

? Điền một tiếng, một từ chứa âm, vần dễ mắc lỗi vào chỗ trống?

? Tìm tên các họat động, trạng thái, đặc điểm, tính chất?

?Tìm các từ chỉ hoạt động, trạng thái chứa tiếng có thanh hỏi, thanh ngã?

?Tìm từ hoặc cụm từ dưa theo nghĩa và đặc điểm ngữ âm cho sẵn ?

? Đặt câu để phân biệt chứa những tiếng dễ lẫn?- Đặt câu với mỗi từ: giành, dành- Đặt câu để phân biệt từ: tắt, tắc

HS đặt câu theo yêu cầuGV nhận xét

1. Viết những đoạn, bài chứa các âm, dấu thanh dễ mắc lỗi.a, Nghe - chép:b, Nhớ - chép:2. Làm các bài tập chính tảa. Điền vào chổ trống.- Điền một chữ cái, một dấu thanh hoặc một vần vào chỗ trống:+ Điền s hoặc x: Xử lí, sử dụng, giả sử, xét xử, + Điền dấu hỏi hoặc dấu ngã: Tiểu sử , tiểu trừ, tiểu thuyết, tuần tiễu.- Điền một tiếng, một từ chứa âm, vần dễ mắc lỗi vào chỗ trống:+ Chọn tiếng thích hợp: Chung sức, trung thành, thủy chung, trung đại.+ Điền mãnh / mảng: Mỏng mảnh, dũng mãnh, mãnh liệt , mảnh trăngb .Tìm từ theo yêu cầu.-Tìm tên các họat động, trạng thái, đặc điểm, tính chất. + Tìm tên các loài vật, cá bắt đầu bằng: tr / chCh : cá chép, cá chuối, cá chích, cá chimTr : cá trắm, cá trắng, cá trê, cá lưỡi trâu.-Tìm các từ chỉ hoạt động, trạng thái chứa tiếng có thanh hỏi, thanh ngã.+ Nghỉ ngơi, vui vẻ+ Buồn bã-Tìm từ hoặc cụm từ dưa theo nghĩa và đặc điểm ngữ âm cho sẵn + Tìm những trường hợp bằng r / d /giKhông thật : rì ràoTàn ác vô nhân đạo : dã manCử chỉ ánh mắt làm dấu hiệu : c, Đặt câu để phân biệt chứa những tiếng dễ lẫn:- Chúng ta đã giành chính quyền từ tay phát xít Nhật.- Quả này phần mẹ, phần cha.- Ánh đèn đã tắt.- Nạn tắc đường vẫn xảy ra thường xuyên.

4. Củng cố. - Nhắc lại các kiến thức bài học- GV nhận xét, bổ sungGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 208 -


5. Hướng dẫn về nhà.- Xem lại vở ghi, bài KT tìm và sửa lỗi- Ôn tập các kiến thức HKI.- Chuẩn bị Trả bài kiểm tra HKI...............................................................................................

Tiết 71+72 KIỂM TRA HỌC KỲ IA. MỤC TIÊU BÀI HỌC- Kiến thức: Đánh giá một cách toàn diện những kiến thức và kỹ năng đã học trong Ngữ văn 7 học kỳ I- Kĩ năng: Rèn kỹ năng trình bày kiến thức chính xác, khoa học- Giáo dục: Giáo dục ý thức nghiêm túc, tự giác làm bài. CHUẨN BỊ: Ôn tập các nội dung đã họcC. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC1. Ổn định lớp.2. Kiểm tra:ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I (Đề của Phòng giáo dục và Đào tạo huyện Quế Võ)



HỌC KỲ IINgày soạn: 5/1/2013 Ngày dạy: 7/1/2013Tiết: 73 TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤTA. Mục đích yêu cầu : Hs nắm được:- Kiến thức: Khái niệm tục ngữ, nội dung tư tưởng, ý nghĩa triết lí và hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ trong bài học.- Kĩ năng: - Đọc-hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.- Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống.- Giáo dục: Bước đầu vận dụng các câu tục ngữ vào cuộc sống, tạo lập văn bản. Chuẩn bị:

- Phương pháp: Đàm thoại, diễn giảng, phát vấn.- Thày: SGK + SGV + giáo án - Trò: SGK+ Vở ghi.

B. Tiến trình lên lớp: 1. Kiểm tra bài cũ : 2. Bài mới: : Giới thiệu bài mới (1p). Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, tục ngữ chiếm một vị trí quan trọng và có số lượng khá lớn. Nó được ví là kho báu kinh nghiệm và trí tuệ dân gian. Tục ngữ Việt



Nam có rất nhiều chủ đề. Trong đó nổi bật là những câu tục ngữ về thiên nhiên và LĐSX. Bài hôm nay chúng ta sẽ học về chủ đề này.


Đọc mục chú thích (*) SGK/3Em hiểu như thế nào về tục ngữ?

Đọc văn bản:Có thể chia 8 câu trong bài thành mấy nhóm? Mỗi nhóm gồm những câu nào?

I. Giới thiệu chung (7p)1. Khái niệm: Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, thường có vần điệu và hình ảnh của người bình dân để đúc kết kinh nghiệm cuộc sống.2. Phân nhóm:- Câu 1,2,3,4 nói về thiên nhiên.- Câu 5,6,7,8 nói về lao động sản xuất.

? Câu tục ngữ gồm mấy vế? Mỗi vế nêu lên những nhận xét gì về thời gian?? Nhận xét đó được nêu rõ thông qua những hình ảnh nào?? Tác giả dân gian đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào ở đây? Tác dụng?

? Tại sao tác giả lại chọn để nhận xét về thời gian ở tháng 5 và tháng 10?

? Như vậy ngoài phép nói quá thì câu tục ngữ còn sử dụng phép tu từ nào? Tác dụng?? Bài học được rút ra từ ý nghĩa câu tục ngữ này là gì?

? Trong thực tế bài học đó được áp dụng như thế nào?

? Giải nghĩa từ “Mau” và “Vắng”?

? Phép tu từ được sử dụng ở câu tục ngữ? Tác dụng?

? Như vậy ý nghĩa của câu tục ngữ này là gì?

?Tác giả dân gian giúp chúng ta có kinh nghiệm nào về thiên nhiên?

II. Phân tích:(33p)1. Những câu tục ngữ nói về thiên nhiên:* Câu 1: Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối- Tháng 5 đêm ngắn, tháng 10 ngày ngắn.-> Chưa nằm đã sáng, chưa cười đã tối.

- Nói quá. Nhấn mạnh đặc điểm ngắn của đêm tháng 5 và ngày tháng 10. Đồng thời gây ấn tượng độc đáo, khó quên.- Đây là những tháng cao điểm của nghề nông. Tháng 5 thuộc mùa hạ, tháng 10 thụôc mùa đông. Từ đó có thể thấy rõ ở nước ta vào mùa đông thì ngày ngắn đêm dài, vào mùa hạ thì ngày dài đêm ngắn.- Phép đối. Làm nổi bật sự trái ngược tính chất đêm và ngày giữa mùa hạ và mùa đông. Dễ nói, dễ nhớ.=> Có ý thức chủ động để nhìn nhận, sử dụng thời gian hợp lí vào những thời điểm khác nhau trong một năm.- Lịch làm việc mùa hạ khác mùa đông. Chủ động trong giao thông đi lại nhất là đi xa.* Câu 2: Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa- Mau: Dày, nhiều.- Vắng: ít hoặc không có.- Phép đối. Nhấn mạnh sự khác biệt về sao sẽ dẫn đến sự khác biệt về mưa và nắng.- Sao dày thì nắng, sao thưa thì mưa. (Tuy nhiên không phải lúc nào cũng đúng như vậy)=> Giúp con người có ý thức nhìn sao để dự đoán thời tiết, sắp xếp công việc.* Câu 3: “Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ”.- Ráng: sắc màu phía chân trời do mặt trời chiếu



Ráng mỡ gà?

Có nhà thì giữ?

? Nếu diễn đạt đầy đủ, câu tục ngữ này có nội dung như thế nào?? Câu tục ngữ đã bị lược bỏ một số thành phần của câu để rút gọn. Điều đó có tác dụng gì?Kinh nghiệm rút ra từ đây là gì?? Còn câu tục ngữ nào được đúc kết kinh nghiệm này?

? Câu tục ngữ kể ra hiện tượng nào? Hiện tượng đó báo hiệu điều gì xảy ra?? Tại sao từ hiện tượng đó tác giả dân gian cho rằng sắp có lụt?

? Kinh nghiệm đúc rút từ câu tục ngữ này là gì?

? Câu tục ngữ có mấy vế? Đó là những vế nào?Hãy giải nghĩa về tấc đất?

Tấc vàng?

Kinh nghiệm nào được đúc kết từ câu này?Em có nhận xét gì về hình thức câu tục ngữ? (Cấu trúc câu) Tác dụng?Qua câu tục ngữ, tác giả dân gian muốn giáo dục chúng ta điều gì?? Câu tục ngữ còn phê phán hiện tượng nào?? Dựa vào chú thích em hãy chuyển lời câu tục ngữ sang tiếng việt?ở câu tục ngữ này các từ nhất, nhị, tam có tác dụng gì?

vào mây mà thành.- Ráng mỡ gà: sắc vàng màu mỡ gà xuất hiện ở phía chân trời.- Nhà: nhà ở của con người- Giữ: trông coi, bảo vệ. trông coi bảo vệ nhà ở của mình.- Khi chân trời xuất hiện màu vàng như mỡ gà, ai có nhà thì phải lo giữ gìn, bảo vệ.- Câu rút gọn. Nhấn mạnh vào nội dung chính, thông tin nhanh, dễ nhớ. Kinh nghiệm được đúc rút từ hiện tượng này sẽ mang ý nghĩa chung cho mọi người.=> Báo hiệu về thiên tai, bão lụt sắp xảy ra . - Tháng bảy heo may, chuồn chuồn bay thì bão.*Câu 4: “Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt”.(mùa lũ ở nước ta thường xảy ra vào tháng 7, 8 âm lịch)- Kiến là loại côn trùng rất nhạy cảm với thời tiết nhờ cơ thể của kiến có những tế bào cảm biến chuyên biệt. Khi trời chuẩn bị có những đợt mưa to kéo dài hay lũ lụt, kiến sẽ từ trong tổ kéo ra hàng đàn di chuyển lên cao để tránh mưa, lũ lụt và lợi dụng đất mềm sau mưa làm tổ mới.=>Thấy kiến ra nhiều vào tháng7 thì sẽ còn lụt.2. Tục ngữ nói về lao động sản xuất:* Câu 5: “Tấc đất, tấc vàng”.- 2 vế: tấc đất/ tấc vàng- Tấc là đơn vị đo lường trong dân gian bằng 1/10 thước mộc (0,0425m)- Đất: đất đai trồng trọt, chăn nuôi-> tấc đất mảnh đất rất nhỏ.- Vàng: kim loại quý thường được đo bằng cân tiểu liTấc vàng: một lượng vàng rất lớn.- Đất quý hơn vàng.- Câu rút gọn. Nêu bật giá trị của đất, thông tin nhanh tới người đọc, người nghe.=> Đất đai có giá trị rất lớn trong đời sống lao động nên phải biết quý trọng và sử dụng có hiệu quả.- Lãng phí đất.* Câu 6: “Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền”.- Thứ nhất nuôi cá, thứ nhì làm vườn, thứ ba làm ruộng.- Xác định thứ tự lợi ích của các nghề: Cá, vườn, ruộng.



Câu tục ngữ có thể áp dụng mọi nơi được không?Câu tục ngữ muốn khuyên chúng ta điều gì?

? Câu tục ngữ đề cập đến vấn đề nào?Các yếu tố đó có vai trò được sắp xếp theo thứ tự ra sao?

Tìm những câu tục ngữ gần gũi với kinh nghiệm này?Bài học kinh nghiệm được rút ra ở đây?

Thì và thục?

- Không, chỉ đúng với nơi nào làm tốt cả ba nghề.=> Biết khai thác tốt hoàn cảnh, điều kiện tự nhiên để tạo ra của cải vật chất. * Câu 7: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”.- Nước, phân, cần, giống.- Nghề trồng lúa cần đủ 4 yếu tố nước, phân, cần, giống trong đó yếu tố quan trọng hàng đầu là nước.- Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân=> Nghề làm ruộng cần đủ 4 yếu tố: nước, phân, cần, giống thì lúa tốt, mùa màng bội thu.* Câu 8: “Nhất thì, nhì thục”.- Thì: thời vụ thích hợp cho việc trồng trọt từng loại cây.- Thục: cày đi bừa lại để có đất tốt, thuận lợi cho sự phát triển của các loại cây trồng.- Thứ nhất là thời vụ, thứ nhì là đất canh tác.- Câu rút gọn, các vế đối xứng. Nhấn mạnh 2 yếu tố thì và thục, dễ nói, dễ nghe, dễ nhớ.=> Trồng trọt phải đảm bảo 2 yếu tố: thời vụ và đất đai, trong đó thơì vụ là quan trọng hàng đầu.- Lịch gieo cấy đúng thời vụ, cải tạo đất sau mỗi vụ (cày, bừa, bón phân, giữ nước)

?Về hình thức tục ngữ có đặc điểm như thế nào?Tác dụng? - GV khái quát-HS đọc ghi nhớ SGK .

III. Tổng kêt (3p) 1. Nghệ thuật:- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.- Kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, hiện tượng và ứng xử cần thiết.- Lập luận chặt chẽ, giàu hình ảnh, tạo vần, nhịp, dễ nhớ, dễ vận dụng.2. Ý nghĩa: Những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất là những bài học quí giá của nhân dân ta.

IV Hướng dẫn về nhà:(1p)- Học thuộc các câu tục ngữ, nắm chắc ghi nhớ- Đọc soạn trước bài mới “ chương trình địa phương “ SGK.-----------------------------------------------------------



Ngày soạn: 6/1/2013

Ngày dạy: 9/1/2013

Tiết 74 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( Phần văn và tập làm văn )A: Mục đích yêu cầu :- Kiến thức:- Yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.- Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.- Kĩ năng:- Biết cách sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.- Biết cách tìm hiểu tục ngữ, ca dao địa phương ở một mức độ nhất định.- Giáo dục: Giáo dục lòng tự hào tình cảm gắn bó với địa phương, quê hương mình.CHUẨN BỊ:1. Giáo viên: - Đọc bài, nghiên cứu tài liệu. - Soạn giáo án.2. Học sinh: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn SGKPhương pháp:

Vấn đáp, thảo luận, thực hành.B Tiến trình lên lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p): ? Đọc thuộc lòng những bài Tục ngữ đã học ở bài trước? 2. Bài mới: Giới thiệu bài mới (1p): Tiết học trước các em đã tìm hiểu chương trình điạ phương phần tiếng việt. Tiết học hôm nay ta đi tìm hiểu về phần văn và tập làm văn.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

Nêu rõ yêu cầu nhiệm vụ để học sinh sưu tầm?

I. Nội dung thực hiện:(2p)- Sưu tầm: những câu ca dao, tục ngữ được lưu hành ở địa phương.- Những câu tục ngữ, dân ca nói về quê hương Hải Dương (Mang tên riêng địa phương, nói về sự vật, di tích, thắng cảnh, sự tích, từ ngữ địa phương)- Mỗi HS sưu tầm 5 câu.



Đối tượng sưu tầm là gì?Nhắc lại khái niệm về ca dao, dân ca và tục ngữ?

Tục ngữ?

Theo em hiểu thế nào là một câu ca dao?

Có thể sưu tầm bằng những cách nào?

Có được những câu ca dao tục ngữ ta làm gì?

II. Phương pháp thực hiện:(30p)1. Xác định đối tượng sưu tầm:- Là những câu ca dao, dân ca, tục ngữ- Là những sáng tác dân gian, thuộc thể loại trữ tình. Dân ca là những sáng tác kết hợp giữa lời và nhạc, thường được viết theo những làn điệu nhất định. Ca dao (gọi là phong dao) là phần lời của dân ca. Ca dao gồm cả những bài thơ dân gian mang phong cách nghệ thuật chung. Theo cách hiểu này ca dao chính là thơ trữ tình dân gian.- Về hình thức: Ngắn gọn, hàm súc, kết cấu bền vững mỗi câu tục ngữ là một câu nói diễn đạt trọn vẹn một ý. Tục ngữ thường sử dụng lối nói giàu hình ảnh, có vần, có nhịp. Về nội dung thể hiện kinh nghiệm của nhân dân về thiên nhiên, lao động sản xuất, về con người và xã hội.Tục ngữ: 2 nghĩa - Các dị bản đều được tính là một câu ca dao.- Sưu tầm ca dao, tục ngữ được lưu hành ở địa phương.2. Cách sưu tầm:- Có thể hỏi, người địa phương, người già cả, nghệ nhân.- Tìm trong sách báo, bộ sưu tầm lớn về tục ngữ, cao dao.- Ghi lại những câu ca dao, tục ngữ đã sưu tầm được vào sổ tay.- Phân loại ca dao, dân ca.- Các câu cùng loại thì sắp xếp theo trật tự A, B, C của chữ cái đầu câu.

4. Củng cố (3p): GV giới thiệu cho HS một số câu ca dao, tục ngữ ở địa phương VD: - Th¸ng 9 ®«i m¬i, th¸ng 10 mång n¨m (ngµy cã r¬i). - Th¸ng 9 ¨n r¬i, th¸ng 10 ¨n ruèc. - ¨n c¬m c¸y th× ng¸y o o. ¨n c¬m thÞt bß th× lo ngay ng¸y. Ai vÒ s«ng Luéc CÇu xe

Tø Léc ®Êt chuèi, ®Êt chÌ quª ta5. Hướng dẫn về nhà:(1p)- Làm bài tập chuẩn bị cho tiết chương trình địa phương tuần 35.- Soạn bài: Tìm hiểu chung về văn nghị luận.- Chuẩn bị: Tục ngữ về con người và xã hội.-------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 8/1/2013 Ngày dạy: 11/1/2013Tiết 75 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬNA Mục đích yêu cầu : Hs nắm được:- Kiến thức:- Khái niệm văn bản nghị luận. Nhu cầu nghị luận trong đời sống.- Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận.- Kĩ năng: - Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu, kĩ hơn về kiểu văn bản này.- Rèn luyện tư duy, năng lực biểu đạt những quan niệm, tư tưởng, trình bày một vấn đề.- Giáo dục: Có nhu cầu nghị luận trong những trường hợp cần thiếtCHUẨN BỊ :

- Ph ương pháp: Đàm thoại , diễn giảng- Thày: SGK + SGV + giáo án - Trò: SGK+ Vở ghi.

B . Tiến trình lên lớp 1. Kiểm tra bài cũ (1p) : - Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 2. Bài mới. Giới thiệu bài mới (1p). Trong cuộc sống chúng ta thường xuyên sử dụng văn nghị luận. Vậy văn nghị luận là gì? Nó được hình thành như thế nào? Tác dụng của nó ra sao? Hôm nay chúng ta sẽ được giải đáp.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt.

- GV nêu vấn đề: trong đời sống, em có thường gặp các vấn đề và câu hỏi kiểu như:Vì sao em đi học?Vì sao con người cần phải có bạn bè?Theo em, như thế nào là sống đẹp?Trẻ em hút thuốc lá là tốt hay xấu, lợi hay hại?- Trong cuộc sống, chúng ta thường xuyên gặp những câu hỏi như vậy, em hãy nêu thêm các câu hỏi tương tự?VD: Vì sao em thích đọc sách? Vì sao em thích xem phim

I. Nhu cầu nghị luận và văn bản nghị luận1.Nhu cầu nghị luận(20p)a.Ví dụ:

b.Nhận xét

- Trong đời sống, ta thường xuyên



? Câu thành ngữ “ Chọn bạn mà chơi” có ý nghĩa như thế nào?GV: Những câu hỏi trên rất hay, nó chính là những vấn đề phát sinh trong cuộc sống hàng ngày khiến người ta phải bận tâm và nhiều khi phải tìm cách giải quyết.? Khi gặp các câu hỏi kiểu đó em có thể trả lời bằng văn bản tự sự, miêu tả không? Giải thích vì sao?- Ta không thể dùng các kiểu văn bản trên trả lời vì tự sự và miêu tả không thích hợp giải quyết các vấn đề, văn bản biểu cảm chỉ có thể có ích phần nào, chỉ có nghị luận mới có thể giúp ta hoàn thành nhiệm vụ một cách thích hợp và hoàn chỉnh .- Lí do:+ Tự sự là thuật, kể câu chuyện dù đời thường hay tưởng tượng, dù hấp dẫn, sinh động đến đâu vẫn mang tính cụ thể hình ảnh, chưa có sức khái quát, chưa có khả năng thuyết phục+ Miêu tả: dựng lại chân dung cảnh, người vật, sự vật, sinh hoạt+ Biểu cảm cũng ít nhiều dùng lí lẽ, lập luận nhưng chủ yếu vẫn là cảm xúc, tình cảm không có khả năng giải quyết vấn đềVD: Để trả lời câu hỏi vì sao con người cần có bạn bè ta không thể chỉ kể một câu chuyện về người bạn tốt mà phải dùng lí lẽ, lập luận làm rõ vấn đề.Để trả lời những câu hỏi đó, hàng ngày trên báo chí, qua qua đài phát thanh, truyền hình, em thường gặp kiểu văn bản nào?? Hãy kể tên một vài kiểu văn bản mà em biết?- Xã luận, bình luận, bình luận thời sự, bình luận thể thao, các mục nghiên cứu, phê bình, hội thảo khoa học, trao đổi kinh nghiệm về học thuật.? Bước đầu em hiểu thế nào là văn bản nghị luận?

Học sinh đọc văn bản SGK.? Bác Hồ viết văn bản này nhằm mục đích gì?- Mục đích: Chống giặc dốt: một trong ba thứ giặc nguy hại sau CMT8/1945, chống nạn thất học do Chính sách ngu dân của thực dân Pháp để lại? Đối tượng Bác hướng tới là ai?- Là quốc dân Việt Nam, toàn thể nhân dân Việt Nam, đối tượng rất đông đảo, rộng rãi? Để thực hiện mục đích ấy, bài nêu ra những ý kiến nào, những ý kiến ấy được diễn đạt thành những luận điểm nào?Tìm câu văn mang luận điểm ấy?

gặp văn nghị luận dưới dạng: ý kiến bài xã luận, bình luận, phát biểu ý kiến.

- Khi có những vấn đề, những ý kiến cần giải quyết ta phải dùng văn nghị luận.

- Văn bản nghị luận là loại văn bản được viết ra (nói) nhằm nêu ra và xác lập cho người đọc (nghe) một tư tưởng, một vấn đề nào đó. Văn nghị luận nhất thiết phải có luận điểm (tư tưởng) rõ ràng và lí lẽ, dẫn chứng thích hợp.2.Đặc điểm chung của văn bản nghị luận (18)a.Ví dụ: Văn bản “Chống nạn thất học”.b.Nhận xét- Mục đích: chống giặc dốt.- Đối tượng: toàn dân.

- Luận điểm chủ chốt ( vấn đề) .+ Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này là :



“ Mọi người Việt Nam phải biết quyền lời… biết viết chữ quốc ngữ”? Để thuyết phục bài viết nêu ra những lí lẽ nào? Hãy liệt kê những lí lẽ ấy?

? Tác giả đưa ra những dẫn chứng nào?- 95% dân số VN mù chữ, công việc quan trọng và to lớn ấy có thể và nhất định làm được -> tạo niềm tin cho người đọc trên cơ sở lí lẽ và dẫn chứng xác đáng thuyết phục? Qua bài tập em rút ra đặc điểm gì của văn nghị luận?Nếu tác giả thực hiện mục đích của mình bằng văn kể chuyện, miêu tả, biểu cảm có được không? Vì sao?- Các loại văn bản trên khó có thể vận dụng để thực hiện mục đích, khó có thể giải quyết được vấn đề kêu gọi mọi người chống nạn thất học một cách ngắn gọn, chặt chẽ, rõ ràng và đầy đủ? Tư tưởng, quan điểm của tác giả trong bài nghị luận có hướng tới vấn đề trong cuộc sống?-GV liên hệ thực tế về vấn đề phổ cập giáo dục- HS đọc ghi nhớ.- GV chốt ý chính trong phần ghi nhớ.

nâng cao dân trí (sự hiểu biết của dân).

- Lí lẽ:+ Chính sách ngu dân của thực dân Pháp làm cho hầu hết người Việt Nam mù chữ -> lạc hậu, dốt nát.+ Phải biết đọc biết viết thì mới có kiến thức xây dựng nước nhà.+ Làm cách nào để nhanh chóng biết chữ Quốc ngữ.+ Góp sức vào bình dân học vụ.+ Đặc biệt phụ nữ càng cần phải học.+ Thanh niên cần sốt sắng giúp đỡ.- Dẫn chứng:

* Văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, lí lẽ dẫn chứng thuyết phục.

* Tư tưởng quan điểm của tác giả phải hướng tới giải quyết một vấn đề trong cuộc sống thì mới có ý nghĩa.3. Ghi nhớ: (SGK.)

3:Củng cố.(3p)

1- Khi nào con người có nhu cầu nghị luận? 2- Thế nào là văn bản nghị luận ?

4. Hướng dẫn về nhà: 2p- Học nội dung ghi nhớ, xem lại bài tập đã phân tích.- Làm bài tập trong SGK/9: Đọc bài văn và trả lời các câu hỏi.--------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 8/1/2013 Ngày dạy: 11/1/2013 Tiết 76TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN (Tiếp)A Mục tiêu cần đạt:- Kiến thức: - Củng cố kiến thức về văn nghị luận thông qua việc giải các bài tập trong SGK.- Nhận biết và nắm được đặc điểm của văn nghị luận: luận điểm, dẫn chứng, lí lẽ.- Kĩ năng- HS có kĩ năng thực hành, nhận biết được đặc điểm của văn nghị luận.- Giáo dục- Có ý thức vận dụng văn nghị luận để giải quyết vấn đề trong cuộc sống.CHUẨN BỊ- GV: tài liệu tham khảo, bảng phụ.- HS: làm bài tập.- Phương pháp: Phân tích mẫu, đàm thoại, nêu vấn đề.B Các bước lên lớp1. Kiểm tra: (5p) - Thế nào là văn nghị luận? Văn nghị luận viết ra nhằm mục đích gì? Cho biết nhu cầu nghị luận trong đời sống hàng ngày.(Văn nghị luận là loại văn bản được viết ra ( nói) nhằm nêu ra và xác lập cho người đọc ( nghe) một tư tưởng, một vấn đề nào đó. Văn nghị luận nhất thiết phải có luận điểm ( tư tưởng) rõ ràng và lí lẽ, dẫn chứng thích hợp. Trong đời sống, ta thường xuyên gặp văn nghị luận dưới dạng: ý kiến bài xã luận, bình luận, phát biểu ý kiến.)2. Bài mới: : Giới thiệu bài mới (1p). Tiết trước các em đã nắm được khái niệm và đặc điểm của văn nghị luận. Để khắc sâu kiến thức đó giúp các em nhận diện được các văn bản nghị luận, giờ này chúng ta cùng làm bài tập.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập

- HS đọc văn bản SGK /9.? Đây có phải là văn bản nghị luận không? Vì sao?? Tác giả đề xuất ý kiến gì? Những dòng những câu nào thể hiện ý kiến đó?

- Câu văn biểu hiện ý kiến trên:“ Có người biết phân biệt tốt và xấu văn minh cho xã hội” -> đó là lí lẽ.

III. Luyện tập (35p)Bài tập 1 (SGK/9) Văn bản: Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hộia. Đây là một văn bản NL bởi vì: - Nhan đề bài viết nêu lên một ý kiến, một luận điểm.+ Vấn đề đưa ra để bàn luận và giải quyết là một vấn đề xã hội: cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội -một vấn đề thuộc lối sống đạo đức.+ Để giải quyết vấn đề trên, tác giả sử dụng nhiều lí lẽ, lập luận và dẫn chứng để trình bày và bảo vệ quan điểm của mình.b.Tác giả đề xuất ý kiến: cần phân biệt thói quen tốt và thói quen xấu.Cần tạo thói quen tố và khắc



? Để làm sáng tỏ lí lẽ đó tác giả đưa ra những dẫn chứng nào?

? Bài văn nghị luận này có nhằm giải quyết vấn đề trong cuộc sống không? Em có tán thành ý kiến của bài viết không? Vì sao?*GV liên hệ thực tế -> tích hợp GDBVMT.

? Hãy tìm hiểu bố cục của bài văn?

- GV yêu cầu HS đọc đoạn văn nghị luận đã sưu tầm.

- GV nhận xét kết luận và treo bảng phụ ghi đoạn văn mẫu.

- Học sinh đọc BT3.Nêu yêu cầu bài tập- Thảo luận nhóm (5p). Đại diện báo cáo kết quả.- Học sinh nhận xét.- GV chữa và kết luận.

*GV liên hệ thực tế giáo dục HS chọn cách sống nhân đạo.

phục thói quen xấu trong đời sống hàng ngày từ những việc tưởng chừng rất nhỏ.- Dẫn chứng:+ Thói quen tốt: luôn dậy sớm, luôn đúng hẹn, giữ lời hứa, luôn đọc sách+ Thói quen xấu: hút thuốc lá, hay cáu giận, mất trật tự, gạt tàn bừa bãi, vứt rác bừa bãic. Bài nghị luận nhằm đúng vấn đề thực tế trên khắp cả nước, nhất là ở thành phố, đô thị.- Về cơ bản chúng ta tán thành ý kiến trong bài viết vì những kiến giải tác giả đưa ra đều đúng đắn và cụ thể, nhưng thiết nghĩ cần phối hợp nhiều biện pháp hơn, nhiều tổ chức hơn.2. Bài 2:- Bố cục bài văn:+ Mở bài (2 câu đầu) (Khái quát về thói quen và giới thiệu một vài thói quen tốt).+ Thân bài: Tiếp theo -> nguy hiểm. (Trình bày những thói quen xấu cần loại bỏ)+ Kết bài: Còn lại (Đề ra hướng phấn đấu của mỗi người, mỗi gia đình)Bài tập 3 (SGK/10): Sưu tầm hai đoạn văn nghị luận chép vào vở.Đoạn văn: Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối ruột đau như cắt nước mắt đầm đìa, chỉ tiếc rằng chưa được xả thịt , lột da, moi gan, nuốt máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa ta cũng vui lòng. (Trần Quốc Tuấn)Bài tập 4 (SGK/10): Nhận diện và tìm hiểu văn bản “ Hai biển hồ”.- Văn bản “Hai biển hồ” là một văn bản nghị luận. Bài văn kể chuyện để nghị luận. Hai biển hồ có ý nghĩa tượng trưng cho 2 cách sống của con người: ích kỉ và chan hoà.- Bài văn nêu lên một chân lí cuộc đời: Con người phải biết chan hoà, chia sẻ với mọi người thì mới thực sự có hạnh phúc

IVCủng cố.(3p)1. Khi nào con người có nhu cầu nghị luận?

2 .Thế nào là văn bản nghị luận ?V Hướng dẫn về nhà:(1p)

Học bài, làm hoàn chỉnh các bài tậpĐọc soạn trước bài mới “Tục ngữ về con người và xã hội"

Ngày soạn: 12/1/2013 Ngày dạy: 14/1/2013Tiết 77



TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘII. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Kiến thức- Học sinh hiểu nội dung của tục ngữ về con người và xã hội; đặc điểm hình thức của tục ngữ về con người và xã hội.- Kĩ năng- Củng cố , bổ sung thêm hiểu biết về tục ngữ; đọc - hiểu ,phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về con người và xã hội; vận dụng ở một mức độ nhất định tục ngữ về con người và xã hội trong đời sống.- Giáo dục- Có ý thức tìm tòi, nghiên cứu để hiểu một số câu tục ngữ thông dụng .CHUẨN BỊ:- Giáo viên: Tài liệu tham khảo.

- Phân tích, bình, đàm thoại nêu vấn đề, - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

- Học sinh: soạn bài, sưu tầm tục ngữ cùng chủ đềB CÁC BƯỚC LÊN LỚP:1. Kiểm tra:(6p) ? Tục ngữ là gì? Đọc thuộc lòng nhóm những câu tục ngữ về thiên nhiên.2. Bài mới: GV giới thiệu bài (1p) Tục ngữ là những lời vàng ý ngọc, là sự kết tinh kinh nghiệm, trí tuệ của nhân dân qua bao đời. Ngoài những kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sx, tục ngữ còn là kho báu những kinh nghiệm dân gian về con người và xh. Dưới hình thức những nhận xét, lời khuyên nhủ, tục ngữ truyền đạt rất nhiều bài học bổ ích, vô giá trong cách nhìn nhận giá trị con người, trong cách học, cách sống và cách ứng xử hằng ngày. Tiết học hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

Hướng dẫn đọc

Có thể phân chia các câu tục ngữ ra ntn?

Câu tục ngữ nêu lên nhận xét gì? Nhận xét như thế nào về cách diễn đạt của câu tục ngữ?

Phép so sánh nhằm khẳng định ý nghĩa gì?

Tìm câu tục ngữ có ý nghĩa tương tự?

Câu tục ngữ có mấy nghĩa? Đó là những

I. Đọc và tìm hiểu chung:(10p)1. Đọc:2. Phân nhóm:- Câu 1,2,3: Tục ngữ về phẩm chất con người.- Câu 4,5,6: Tu dưỡng, học tập.- Câu 7,8,9: Quan hệ ứng xử.II. Phân tích: (20p)1. Tục ngữ về phẩm chất con người:* Câu 1: Một mặt người bằng mười mặt của.- Nhân hoá “của” để so sánh với người. Cách nói mặt người mặt của là để tương ứng hình thức và ý nghĩa Khẳng định sự quí giá của con người so với của.=> Khẳng định tư tưởng coi trọng người, giá trị của con người.- “Người sống hơn đống vàng”.- “Người làm ra của chứ của không làm ra người”.



nghĩa nào?

Câu tục ngữ đưa ra kinh nghiệm nào khi nhìn nhận con người?

Hình thức câu này có gì đặc biệt? Tác dụng?Đói, sạch chỉ hiện tượng gì ở con người?Sạch, thơm chỉ điều gì?

Kinh nghiệm được đúc rút?

Câu tục ngữ đồng nghĩa?

? Từ nào được lặp lại nhiều lần? Tác dụng?? Em hiểu “Học ăn học nói” như thế nào? Tìm câu tục ngữ tương tự?

? Học gói, học mở?

? Tại sao phải học nhiều như vậy?

Câu tục ngữ khuyên chúng ta điều gì?

? Giải nghĩa từ “thầy”, “mày”, “làm nên”?Câu tục ngữ khẳng định điều gì?

Chỉ ra thủ pháp nghệ thuật?So sánh như thế nhằm mục đích gì?Phải chăng câu tục ngữ hạ thấp vai trò của người thầy?Theo em câu (5) và (6) là trái ngược hay bổ sung cho nhau?

? “Thương người”, “Thương thân” có gì khác nhau?? Tại sao lại đặt thương người lên trước

* Câu 2: “Cái răng cái tóc là góc con người”.- 2 nghĩa:+ Răng, tóc phần nào thể hiện tình trạng sức khoẻ của con người.+ Thể hiện hình thức,tính cách, tư cách thể hiện ra bên ngoài.=> Xem xét tư cách con người từ những biểu hiện nhỏ của chính người đó.* Câu 3: “Đói cho sạch, rách cho thơm”.- Đối. Nhấn mạnh sạch thơm-> dễ nghe, dễ nhớ.- Chỉ sự thiếu thốn về cái ăn, cái mặc -> Nghèo đói.- Phẩm chất trong sáng bên trong của con người. => Làm người điều cần giữ nhất là phẩm giá trong sạch, không nên vì nghèo đói mà làm điều xấu xa.- “Chết trong còn hơn sống đục”.2. Tục ngữ về học tập, tu dưỡng:* Câu 4: “Học ăn học nói”.- Từ học. Nhấn mạnh học toàn diện, tỉ mỉ.- Học cách ăn, cách nói năng.- “Ăn trông nồi, ngồi trông hướng”.- ở Hà Nội, một số gia đình giàu sang gói nước chấm bằng lá chuối. Học để biết làm, biết giữ mình, giao tiếp với người khác.+ Phải học để học mọi hành vi, ứng xử chứng tỏ mình là người lịch sự.=> Con người phải học nhiều thứ, học toàn diện, tỉ mỉ.*Câu 5: “Không thầy đố mày làm nên”.- Thầy: Truyền bá kiến thức.- Mày: Tiếp nhận kiến thức.=> Khẳng định vai trò, công ơn của người thầy nên phải biết kính trọng thầy.*Câu 6: “Học thầy không tày học bạn”.- So sánh.- Đề cao ý nghĩa vai trò của việc học bạn.- Nhấn mạnh sự học hỏi với một số đối tượng khác, phạm vi khác.- Bổ sung cho nhau. Vai trò của bạn và thầy đều quan trọng.3. Tục ngữ về quan hệ ứng xử:* Câu 7: Thương người như thể thương thân.



thương thân?

? Câu tục ngữ khuyên chúng ta điều gì?

?Em hiểu như thế nào về câu tục ngữ này?

? Các từ “Một cây”, “Hai cây” có ý nghĩa như thế nào?Tại sao cây lại thành núi cao? ý nghĩa của cả câu?? Câu tục ngữ khẳng định điều gì?

? Em có nhận xét gì về nghệ thuật và nội dung của những câu tục ngữ?GV khái quát lại.HS đọc Ghi nhớ SGK

- Thương người: Tình thương dành cho người khác.- Thương thân: thương mình.- Để nhấn mạnh đối tượng cần đồng cảm, thương yêu.=> Biết thương yêu, quý trọng đồng loại như chính bản thân mình.* Câu 8: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.=> Khi được hưởng thành quả phải nhớ đến người có công gây dựng, biết ơn người có công giúp mình.* Câu 9: “Một cây làm chẳng nên non”.- Một cây: ít, đơn lẻ.- Ba cây: sự liên kết, nhiều.- Nghĩa đen- Nghĩa bóng: Một người lẻ loi không làm được việc lớn -> Hợp sức sẽ làm được.=> Khẳng định sức mạnh đoàn kết của con người trong đời sống laô độngIII. Tổng kêt (3p) : (Ghi nhớ SGK)

IV CỦNG CÔ- LUYỆN TẬP. (4p) - Tìm những câu tục ngữ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với các câu đã học ? Đồng nghĩa 1. - Người sống hơn đống vàng 8. - Uống nước nhớ nguồn Trái nghĩa 1. - Của trọng hơn người 8. - Ăn cháo đá bát - Nhắc lại sơ qua nội dung của các câu tục ngữ là nói về con người và xã hội. V HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:(1p)- Học thuộc 9 câu tục ngữ, phần ghi nhớ - Tìm thêm 1 số câu tục ngữ VN và tục ngữ nước ngoài ; Soạn bài tiếp theo “ Rút gọn câu”

-----------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 13/1/2013 Ngày dạy 16/1/2013

Tiết: 78 RÚT GỌN CÂU

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Kiến thức: - Khái niệm câu rút gọn. - Tác dụng của việc rút gọn câu. - Cách dùng câu rút gọn.- Kĩ năng:



- Nhận biết phân tích câu rút gọn. - Rút gọn câu phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.- Giáo dục: - Dùng câu rút gọn đúng hoàn cảnh nâng cao hiệu quả giao tiếp khi cần thiết.CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Tài liệu tham khảo. Bảng phụ ghi VD

- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, cắt nghĩa…...

B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Kiểm tra bài cũ (2p) : - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs2. Bài mới :Hoạt động 1: Giới thiệu bài:GV giới thiệu bài (1p)

- Trong c/s hàng ngày trong khi nói hoặc viết chúng ta nhiều khi dùng câu rút gọn nhưng chúng ta không biết. Vậy câu rút gọn là gì ? rút gọn như thế nào và có tác dụng gì ? Hôm nay, chúng ta sẽ đi tìm hiểu .

-Ho ạt đ ộng 2: T ìm hi ểu b ài:Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHọc sinh đọc bài tập SGK.? Cấu tạo của hai câu trên có gì khác nhau? - Câu a: không có chủ ngữ.- Câu b: có chủ ngữ.? Tìm những từ có thể làm chủ ngữ cho câu a?- Câu a có thể thêm chủ ngữ: Người Việt Nam , chúng ta, chúng em...? Theo em, vì sao chủ ngữ trong câu (a) được lược bỏ? Đọc bài tập 4 SGK/15.? Thành phần nào của câu in đậm đã được lược bỏ? Vì sao?? Các câu trên là câu rút gọn, em hiểu câu rút gọn là gì?? Tác dụng của việc lược bỏ?? Khi nào ta có thể rút gọn câu?- Khi ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là chung cho mọi người ( ta có thể lược bỏ chủ ngữ).- Học sinh đọc ghi nhớ.- GV chốt kiến thức.HS: Đọc vd trong sgk? Những từ in đậm trong vd thiếu thành phần nào ? có thể rút gọn câu như vậy không ? Vì sao ?

I. Thế nào là rút gọn câu?(8p)1, Ví dụ:2, Nhận xét: VD1:a. Học ăn…………. b. Chúng ta………. => Chủ ngữ câu (a) bị lược bỏ vì đây là câu tục ngữ khuyên chung cho tất cả người Việt Nam, lời nhắc nhở mang tính đạo lí truyền thống. VD1:- Câu (a) lược bỏ vị ngữ để tránh lặp từ ngữ đã xuất hiện ở câu trước.- Câu b: lược chủ ngữ, vị ngữ -> tránh lặp từ, câu ngắn gọn hơn, thông tin nhanh hơn.=>Một số thành phần câu được lược bỏ (CN, VN) -> câu rút gọn.- Tác dụng: câu ngắn gọn, thông tin nhanh, tránh lặp từ.3.Ghi nhớ.(SGK/15)

II. Cách dùng câu rút gọn:(10p) 1, Ví dụ:2, Nhận xét:VD1:- Thiếu chủ ngữ -> gây khó hiểu, hiểu sai,



(Người nghe chưa hiểu rõ ai “chạy loăng quăng, ai nhảy dây,...) ? Nhận xét gì về câu in đậm?? Cần thêm những từ ngữ nào vào câu để thể hiện thái độ lễ phép?- Con được điểm 10 mẹ ạ.? Từ hai bài tập trên, em hãy cho biết: Khi rút gọn câu cần chú ý những điều gì?- HS đọc ghi nhớ ( SGK/16)- GV chốt kiến thức. 1. Bài tập 1: ? Bài tập 1 yêu cầu điều gì ? - HS: Làm việc độc lập.- GV: Chốt ghi bảng

2. Bài tập 3: - HS thảo luận nhóm theo kĩ thuật dạy học " Khăn trải bàn" + Mất rồi. (ý cậu bé: Tờ giấy mất rồi; ngừi khách hiểu : Bố cậu bé mất rồi.)+ Thưa ...tối hôm qua. ( ý cậu bé: Tờ giấy mất tối hôm qua; người khách hiểu: Bố cậu bé mất tối hôm qua.)+ Cháy ạ. (ý cậu bé: Tờ giấy mất vì cháy; người khách hiểu: Bố cậu bé mất vì cháy.)3. Bài tập 4: ? Bài tập 4 yêu cầu điều gì ? - HS: Thảo luận trình bày bảng.- GV: Chốt ghi bảng - HS nêu yêu cầu bài tập.- GV pháp vấn, HS trả lời.- GVKL.? Bài tập 2 yêu cầu điều gì ? - HS: Thảo luận trình bày bảng.- GV: Chốt

hiểu không đầy đủ nghĩa.VD2: - Đó là câu rút gọn nhưng bộc lộ thái độ thiếu lễ phép với mẹ.

3,Ghi nhớ : (Sgk/15,16)- Khi rút gọn câu cần chú ý: không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai nội dung câu nói; không biến câu nói thành câu cộc lốc.

III. Luyện tập:(18p)1. Bài tập 1: Những câu rút gọn là b, c hai câu đều lược bỏ chủ ngữ. Rút gọn như vậy làm cho cách nói của câu tục ngữ trở nên cô đọng, súc tích hơn, làm cho thông tin được nhanh hơn và có ý nhắc chung mọi người 2. Bài tập 3:

+ Vì : Cậu bé khi trả lời người khách, đã dùng câu rút gọn khiến người khác hiểu sai ý nghĩa + Qua bài này cần rút ra được bài học : phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn, vì dùng câu rút gọn không đúng chỗ sẽ gây ra hiểu lầm3. Bài tập 4 : Trong truyện việc dùng câu rút gọn của anh phàm ăn đều có tác dụng gây cười và phê phán. Vì rút gọn đến mức không hiểu được và rất thô4. Bài Tập 2 : a. Tôi bước tới …- ( thấy ) cỏ cây ;…… lom khom …….;……lác đác ………- ( Tôi như ) con quốc quốc đau lòng nhớ nước - ……… cái gia gia mỏi miệng thương nhà - ( Tôi ) dừng chân …….b. - Thiên hạ đồn rằng ….. - Vua khen …. - Vua ban …. - Quan tướng …. - Quan tướng …… + Trong thơ ca thường gặp rất nhiều câu rút gọn vì thơ + ca chuộng lối diễn đạt súc tích, vả lại số chữ 1 dòng rất hạn chế.

IV Củng cố: (3p) - Câu rút gọn là gì? Cách dùng câu rút gọn như thế nào? - Khi rút gọn câu cần chú ý những gì?V Hướng dẫn học bài:(1p)



- Học thuộc nội dung hai ghi nhớ; làm bài tập 3,4 sgk /16- Chuẩn bị: Đặc điểm của văn bản nghị luận + Đọc kĩ bài tập, trả lời các câu hỏi SGK. + Xem trước bài tập.

-----------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 15/1/2013 Ngày dạy: 18/1/2013 Tiết 79 Tập Làm Văn: ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN

A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Đặc điểm của văn bản nghị luận với các yếu tố luận điểm, luận cứ và lập luận gắn bó mật thiết với nhau.

- Kĩ năng: - Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong một văn bản nghị luận.

- Bước đầu biết xác định luận điểm, xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ và lập luận cho một đề văn cụ thể.

- Giáo dục: - Vận dụng văn biểu cảm để tập viết bài văn CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Tài liệu tham khảo. Bảng phụ ghi VD

- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn - Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, vấn đáp, phân tích, cắt nghĩa….1. Kiểm tra bài cũ (5p) ? Trong cuộc sống chúng ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng nào ? ? Văn nghị luận là gì ? Hãy lấy vd minh hoạ

2. Bài mới :: Giới thiệu bài:(1p)Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 226 -


GV giới thiệu bài - Ở tiết trước chúng ta đã đi tìm hiểu được khái niệm văn nghị luận. Vậy văn nghị luận có những đặc điểm gì thì tiết học này sẽ giải đáp vấn đề đó.

:Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtĐọc văn bản "Chống nạn thất học".

? Xác định luận điểm chính của bài viết và cho biết luận điểm chính đó được thể hiện dưới dạng nào?? Các câu nào đã cụ thể hoá luận điểm chính đó?? Vai trò của luận điểm trong bài văn nghị luận? Những yêu cầu để luận điểm có tính thuyết phục ?- Luận điểm phải rõ ràng, sâu sắc, có tính phổ biến (vấn đề được nhiều người quan tâm).? Em hiểu luận điểm là gì?

? Người viết triển khai ý chính (luận điểm) bằng cách nào?- Triển khai luận điểm bằng lí lẽ và dẫn chứng cụ thể làm cơ sở cho luận điểm, giúp cho luận điểm đạt tới sự rõ ràng, đúng đắn và có sức thuyết phục.? Em hãy chỉ ra lí lẽ và dẫn chứng trong văn bản “Chống nạn thất học”?

- Lí lẽ:

-> Tác giả đề ra hai nhiệm vụ: Mọi người VN phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ, tức là chống nạn thất học.Vậy chống nạn thất học như thế nào?" Những người đã biết chữ...thì anh bảo"- Dẫn chứng: ? Muốn có sức thuyết phục thì luận cứ phải đảm bảo yêu cầu gì?- Phải trả lời câu hỏi: Căn cứ vào đâu mà đề ra nhiệm vụ chống nạn thất học? và câu hỏi: Muốn chống nạn thất học thì làm thế nào?? Em hãy cho biết những luận cứ ấy đóng vai trò gì? (Làm cho tư tưởng bài viết có sức thuyết phục. Người ta thấy chống nạn thất học là cần kíp và đó là việc có thể làm được (ngày nay thường gọi đó là nhiệm vụ khả thi.)

I. Luận điểm, luận cứ và lập luận:(18P)1. Luận điểma-Ví dụ: Văn bản: Chống nạn thất họcb-Nhận xét.- Luận điểm : Chống nạn thất học (nhan đề - câu khẳng định).

- Luận điểm thể hiện tư tưởng của bài nghị luận.

->Luận điểm là ý chính thể hiện tư tưởng, quan điểm trong bài nghị luận.

2. Luận cứa-Ví dụ:Luận cứ trong văn bản "Chống nạn thất học"

b- Nhận xét.- Luận điểm được làm sáng tỏ bằng lí lẽ và dẫn chứng.* L ý l ẽ+ Do chính sách ngu dân của thực dân Pháp làm cho hầu hết người dân VN mù chữ, tức là thất học, nước VN không tiến bộ được.+ Nay nước nhà độc lập rồi muốn tiến bọ thì phải cấp tốc nâng cao dân trí để xây dựng đất nước

+ D ẫn ch ứng: 95% dân số mù chữ



? Nhận xét vài trò của lí lẽ và dẫn chứng trong văn bản nghị luận?- Vai trò quan trọng trong việc làm sáng rõ tư tưởng, luận điểm, bảo vệ luận điểm

- GV nêu yêu cầu HS thảo luận nhóm Hãy chỉ ra trình tự lập luận của văn bản " Chống nạn thất học", lập luận như vậy tuân theo trình tự nào và có ưu điểm gì?- HS thảo luận, đại diện báo cáo kết quả- GVKL trên bảng phụ: cách sắp xếp như trên chính là lập luận -> lập luận như vậy là chặt chẽ.? Em hiểu lập luận là gì?- Lập luận có vai trò cụ thể hoá luận điểm, luận cứ thành các câu văn, đoạn văn có tính liên kết về hình thức và nội dung để đảm bảo cho mạch tư tưởng nhất quán, có sức thuyết phục.- HS đọc ghi nhớ. GV chốt kiến thức.

Hoạt động 3: Luy ên t ập, c ủng c ố kiến thức bài học:- Đọc bài tập 1(SGK/20), nêu yêu cầu bài tập.

? Chỉ ra luận điểm, luận cứ , lập luận trong bài nghị luận trên?

*HS đọc phần đọc thêm: Học thầy, học bạn

- Luận cứ là lí lẽ và dẫn chứng trong bài văn nghị luận, trả lời câu hỏi vì sao phải nêu luận điểm? Nêu ra để làm gì? Luận điểm ấy có đáng tin cậy không?3. Lập luậna - Ví dụ: - Trình tự lập luận trong văn bản:Chống nạn thất học+ Lí do vì sao phải chóng nạn thất học, chống nạn thất học để làm gì.+ Nêu tư tưởng chống nạn thất học. (Vậy chống nạn thất học bằng cách nào? ) phần tiếp theo của bài viết sẽ giải quyết việc đó.b- Nhận xét- Lập luận là cách lựa chọn sắp xếp trình bày luận cứ sao cho chúng làm cơ sở vững chắc cho luận điểm.*Ghi nhớ(SGK)

II. Luyện tập (17p)Văn bản: Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hội.- Luận điểm: Cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội.- Luận cứ:+ Luận cứ 1: Có thói quen tốt và thói quen xấu.+ Luận cứ 2: Có người biết phân biệt tốt và xấu nhưng vì đã thành thói quen nên khó bỏ, khó sửa.+ Luận cứ 3: Tạo được thói quen tốt là rất khó. Nhưng nhiễm thói xấu rất dễ.- Lập luận:+ Dạy sớm …. Là thói quen tốt.+ Hút thuốc lá……thói quen xấu.+ Một thói quen xấu ta thường gặp hàng ngày.+ Có nên xem lại mình để tạo nếp sống đẹp

III Củng cố:(3p) - Thế nào là luận điểm, luận cứ, lập luận ?- GV nhận xét, bổ sung, khắc sâu kiến thức IV Hướng dẫn học bài:(1p) - Làm bài đọc thêm, tìm luận điểm, luận cứ, lập luận. Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 228 -


- Soạn bài tiếp theo "Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận”

-------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 15/1/2013 Ngày dạy: 18/1/2013 Tiết 80 Tập Làm Văn

ĐỀ VĂN NGHỊ LUẬN VÀ VIỆC LẬP ÝCHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận các bước tìm hiểu đề và lập ý cho một đề văn nghị luận.

- Kĩ năng: - Nhận biết luận điểm, biết cách tìm hiểu đề và cách lập ý cho bài văn nghị luận.

- So sánh để tìm ra sự khác biệt của đề văn nghị luận với các đề tự sự, miêu tả, biểu cảm. - Giáo dục: Vận dụng văn biểu cảm để tập viết bài văn CHUẨN BỊ:

- Giáo viên: Tài liệu tham khảo. - Học sinh: Soạn bài theo hướng dẫn B. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p) ? Văn nghị luận là gì ? ? Em hiểu thế nào về luận điểm, luận cứ và cách lập luận trong bài văn nghị luận?

2. Bài mới : GTB:(1p) Với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm .. trước khi làm bài, người viết phải tìm hiểu kĩ càng đề bài và yêu cầu của đề. Với văn nghị luận cũng vậy. Nhưng đề nghị luận, yêu cầu của bài văn nghị luận vẫn có đặc điểm riêng. Vậy đặc điểm riêng đó là gì. Tiết học hôm nay, chúng ta cùng đi tìm hiểu Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Đọc các đề văn ( SGK/ 21).- GV treo bảng phụ ghi đề bài, và gạch chân các vấn đề cần bàn luận.

I. Tìm hiểu đề văn nghị luận (10p)1. Nội dung và tính chất của đề văn nghị luậna) Ví dụ: ( SGK/21).



? Các vấn đề trong 11 đề trên đều xuất phát từ đâu?? Người ra đề đặt ra những vấn đề ấy nhằm mục đích gì?

? Các đề văn trên có thể xem là đề bài, đầu đề được không? Nếu dùng làm đề bài cho bài văn sắp viết có được không?

? Căn cứ vào đâu để nhận ra các đề trên là đề văn nghị luận.

? Tính chất của đề văn có ý nghĩa gì đối với việc làm văn?

- HS đọc đề bài (SGK/22) và thảo luận nhóm (3p) theo yêu cầu 3 câu hỏi trong SGK.? Đề nêu vấn đề gì?? Đối tượng và phạm vi NL là gì?? Khuynh hướng tư tưởng của đề là khẳng định hay phủ định?? Đề này đòi hỏi người viết phải làm gì?- Đại diện báo cáo kết quả.- GVKL.

? Từ việc tìm hiểu đề trên, em hãy cho biết: Trước một đề văn, muốn làm bài tốt, cần tìm hiểu điều gì trong đề?

? Xác định luận điểm của đề bài ? ? Em có tán thành với ý kiến đó không?

? Em hãy nêu ra những luận điểm gần gũi với luận điểm của đề bài?

b) Nhận xét- Vấn đề đưa ra bàn luận đều bắt nguồn từ cuộc sống con người. - MĐ: để người viết bàn luận, làm sáng tỏ vấn đề, thuyết phục mọi người.- Tất cả các đề bài trên đều có thể xem là đề bài, đầu đề. Có thể dùng cho bài văn sắp được viết.- Văn nghị luận là phải dùng hệ thống tư tưởng quan điểm của mình nhằm xác lập cho người nghe, người đọc tư tưởng, quan điểm đó. Các đề bài trên đều là đề văn nghị luận.- Tính chất của đề văn yêu cầu chúng ta phải hiểu đúng vấn đề, phạm vi, tính chất của bài văn nghị luận. Nó giúp ta không đi lệch khỏi vấn đề mình quan tâm.2. Tìm hiểu đề văn nghị luận a) Ví dụ: Tìm hiểu đề Chớ nên tự phụ - Vấn đề nghị luận: khuyên con người chớ nên tự phụ.- Đối tượng và phạm vi: cho tất cả mọi người, trong mọi lĩnh vực đời sống xh- Khuynh hướng tư tưởng: phủ định- Đề đòi hỏi người viết phải có thái độ phê phán thói tự phụ, kiêu căng; khẳng định sự khiêm tốn học hỏi, biết mình biết ta.b) Nhận xét.- Tìm hiểu đề làm tìm hiểu, xác định luận điểm, tính chất của đề.II. Lập ý cho bài văn nghị luận (10p)* Đề bài: Chớ nên tự phụ.1. Xác định luận điểm.- Luận điểm chính: chớ nên tự phụ+ Tự phụ là một thói xấu của con người+ Đức khiêm tốn tạo nên cái đẹp cho nhân cách con người bao nhiêu thì sự tự phụ lại bôi xấu nhân cách bấy nhiêu- Luận điểm phụ:+ Tự phụ khiến cho bản thân các nhân không biết mình là ai.+ Tự phụ luôn kèm theo thái độ khinh bỉ, thiếu tôn trọng những người khác+ Tự phụ khiến cho bản thân bị chê trách, bị mọi người xa lánh.2. Tìm luận cứ



- Để lập luận cho tư tưởng "chớ nên tự phụ", thông thường người ta nêu các câu hỏi: Tự phụ là gì? Vì sao chớ nên tự phụ? Muốn không tự phụ phải làm gì?? Hãy chọn và liệt kê những điều có hại do tự phụ? Chọn những lý lẽ dẫn chứng quan trọng nhất để thuyết phục?

? Ta nên bắt đầu lời khuyên “chớ nên tự phụ” như thế nào?

? Lập ý cho bài văn nghị luận là làm gì?- Học sinh ghi nhớ ( SGK/ 23)- GV chốt lại ý chính trong ghi nhớ. Đọc bài tập ( SGK) ? Tư tưởng của tác giả thể hiện trong đề bài trên là gì?? Thái độ , tình cảm của tác giả đối với sách như thế nào?

? Tìm luận điểm của đề trên ?

? Sách có tác dụng gì đối với con người ?

Khi đọc sách cần chú ý điều gì?

- Tự phụ: Tự đánh giá quá cao tài năng, thành tích của mình do đó coi thường mọi người, kể cả người trên mình. (Tự phụ là kiêu căng)- Ta không nên tự phụ vì tự phụ làm cho mọi người xa lánh mình, không nhận rỏ bản thân mình.- Nêu dẫn chứng về tác hại đó.3. Xây dựng lập luận: Nên bắt đầu từ định nghĩa Tự phụ là gì. Tiếp đến làm nổi bật một số nét tính cách cơ bản của kẻ tự phụ. Sau đó mới nói đến tác hại của chúng.* Ghi nhớ (SGK)III. Luyện tập:(16p) Tìm hiểu đề và lập ý cho đề: “Sách là người bạn lớn của con người”.1. Tìm hiểu đề.- Tư tưởng: tầm quan trọng của sách.- Tính chất: thái độ yêu quý , trân trọng sách.2. Lập ý.a, Xác định luận điểm: Tầm quan trọng của sách.b, Tìm luận cứ.- Giúp học tập, rèn luyện hàng ngày- Mở mang trí tuệ, tìm hiểu thế giới- Nối liền q.khứ, hiện tại và tương lai- Cảm thông, chia sẻ với con người, dân tộc, nhân loại.- Thư giãn, thưởng thức, trò chơi- Cần biết chọn sách và quý sách.

IV Củng cố: (2p)- Đề văn nghị luận có những đặc điểm gì?- GV nhận xét, bổ sung, khái quát nội dung bài học.V Hướng dẫn học bài: (1p)- Học thuộc nội dung ghi nhớ và hoàn thiện bài tập phần luyện tập.- Soạn bài tiếp theo "Tinh thần yêu nước của nhân dân ta"

-----------------------------------------------------------------



NS: 19/1/2013 ND: 21/1/2013

Tiết 81 Văn bản TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA

( Hồ Chí Minh ) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Kiến thức: - Nét đẹp về truyền thống yêu nước của nhân dân ta. - Đặc điểm nghệ thuật văn nghị luận Hồ Chí Minh qua văn bản.- Kĩ năng: - Nhận biết văn bản nghị luận xã hội. - Đọc - Hiểu văn bản nghị luận xã hội. - Chọn, trình bày dẫn chứng trong tạo lập văn bản nghị luận chứng minh.

- Giáo dục: - Giáo dục học sinh tinh thần yêu nước và nhận thức được vai trò trách nhiệm của bản thân.

. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Tài liệu tham khảo.

- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn B. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Đọc thuộc lòng 9 câu tục ngữ về con người và xh. ? Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng 1 câu mà em cho là lí thú nhất. - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS2. Bài mới : : GV giới thiệu bài( 1P) - Vì sao một đất nước đất không rộng, người không đông như đất nước ta mà luôn luôn chiến thắng tất cả bọn xâm lược, dù chúng mạnh đến đâu và từ đâu tới? Làm thế nào để cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tiến tới thắng lợi ? Đó là vấn đề thiết thực và quan trọng nhất mà Đại hội Đảng lần thứ II bàn tới. Vấn đề đó là gì ? được thể hiện như thế nào ? Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm này. Hoạt đ ộng 2: Tìm hiểu chung

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt? Trình bày những hiểu biết của em về tác phẩm?- Văn bản thuộc kiểu loại gì?- Văn bản ra đời trong hoàn cảnh nào?- Hs: Suy nghĩ trả lời trong phần chú thích *

:

I. TÌM HIỂU CHUNG:(5P)

- Văn bản được trích từ văn kiện, báo cáo chính trị do Chủ Tịch Hồ Chí Minh trình bày tại Đại hội lần II của Đảng Lao Động Việt Nam.(Nay là Đảng CSVN) tại Việt Bắc 1951.



-Giọng mạch lạc, rõ ràng, dứt khoát nhưng vẫn thể hiện tình cảm, GV nhật xét cách đọc của hs - Giáo viên: Cùng HS giải thích từ khó ? Vb Tinh thần yêu nước nói về vấn đề gì ? Câu nào giữ vai trò là câu chốt ?- HS: Lòng yêu nước (Dân ta có 1 lòng nồng nàn yêu nước)? Tìm bố cục bài văn ?Và lập dàn ý theo trình tự lập luận trong bài ?

Hs đọc đoạn 1. Đoạn 1 nêu gì ?? Ngay ở phần MB, HCM trong cương vị c.tịch nc đã thay mặt toàn Đảng toàn dân ta k.định 1 chân lí, đó là chân lí gì?? Em có nhận xét gì về cách viết câu văn của tác giả ?+Gv: Lời văn ngắn gọn, vừa p.ánh LS, vừa nhìn nhận đánh giá và nêu cảm xúc về LS, về đạo lí của DT.? Em có nhận xét gì về cách nêu luận điểm của tác giả HCM ?? Lòng yêu nước của n.dân ta được nhấn mạnh trên lĩnh vực nào ? Vì sao ? (Đấu tranh chống giặc ngoại xâm.Vì đ.điểm LS của DT ta luôn phải chống ngoại xâm nên cần đến lòng yêu nước).-Em hãy tìm những hình ảnh nổi bật nhất trong đoạn này ? (Nó kết thành…lũ cướp nước)-Em có nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả ? Nêu t.d của cách dùng từ đó ?Hs đọc đoạn 2,3.? Hai đoạn này có nhiệm vụ gì ?-Để làm rõ lòng yêu nước, tác giả đã đưa ra n chứng cớ cụ thể nào ? (Lòng yêu nước trong q.khứ của LS DT và lòng yêu nước ngày nay của đồng bào ta).- Lòng yêu nước trong q.khứ được xác nhận bằng những chứng cớ LS nào ?-Trước khi đưa ra d.c, tác giả đã k.định điều gì ? Vì sao tác giả lại k.định như vậy ? ( Vì đây là các th.đại gắn liền với các chiến công hiển hách trong LS chống ngoại xâm của DT).-Em có nhận xét gì về cách đưa d.c của tác giả ở đ.v này ?

- Phương thức biểu đạt: Trữ tình

II.ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH :(10P)

1. Đọc - tìm hiểu từ khó :

2. Bố cục: Chia làm ba phần

+ Từ đầu đến ‘lũ cướp nước’: Nhận định chung về lòng yêu nước + Tiếp theo đến ‘yêu nước’: Chứng minh những biểu hiện của lòng yêu nước + Đoạn còn lại : N.vụ của chúng ta III. Phân tích :(18)

1. Nhận định chung về lòng yêu nước:-Dân ta có 1 lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quí báu của ta.

->Câu văn ngắn gọn.=>Cách nêu luận điểm ngắn gọn, giản dị, mang tính thuyết phục cao.

->Điệp từ kết hợp với ĐT, tính từ tả đúng hình ảnh và sức công phá của 1 làn sóng- Gợi tả sức mạnh của lòng yêu nước, tạo khí thế mạnh mẽ cho câu văn, thuyết phục người đọc.

2. Những biểu hiện của lòng yêu nước:*Lòng yêu nước trong q úa khứ của LS DT:-Thời đại Bà Trưng, Bà Triệu,..., Q.Trung,...-Chúng ta có quyền tự hào vì những trang LS vẻ vang.

->D.chứng tiêu biểu, được liệt kê theo trình tự th.gian LS.=>Ca ngợi n chiến công hiển hách trong LS chống ngoại xâm của DT.*Lòng yêu nước ngày nay của đồng bào ta:-Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước.->Câu văn chuyển ý tự nhiên và chặt chẽ.-Từ các cụ già ... đến các cháu...



? Các d.c được đưa ra ở đây có YN gì ?? LS Dt AH mang truyền thống yêu nước từ ngàn xưa được nối tiếp theo dòng chảy của th.gian, của mạch nguồn sức sống DT được biểu hiện bằng 1 câu chuyển ý, chuyển đoạn. Đó là câu nào ?? Em có nx gì về câu văn chuyển ý này?? Để CM lòng yêu nước của đồng bào ta ngày nay, t.giả đã đưa ra những d.c nào?? Các d.c được đưa ra theo cách nào ?? D.chứng được trình bày theo kiểu câu có mô hình chung nào ? C.trúc d.c ấy có q.hệ với nhau như thế nào ? (Mô hình LK: Từ ... đến để làm sáng tỏ chủ đề đ.v: Lòng yêu nước của đồng bào ta trong k.chiến chống TD Pháp).?Các d.c được đưa ra ở đây có YN gì ?+Hs đọc đoạn 4.? Đoạn em vừa đọc nêu gì ?? Tìm câu văn có sd hình ảnh s.sánh ?Hình ảnh s.sánh đó có t.d gì ?-Hình ảnh s.sánh đó có ý nghĩa gì ?-Theo như lập luận của tác giả thì lòng yêu nước được tồn tại dưới dạng nào ?-Em hiểu như thế nào về lòng yêu nước được trưng bày và lòng yêu nước được cất giấu kín đáo ?-Trong khi bàn về bổn phận của chúng ta, tác giả đã bộc lộ q.điểm yêu nước như thế nào ? Câu văn nào nói lên điều đó ?-Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả ?+Gv: Kết thúc bài viết Báo cáo c.trị thì ai nấy đều hiểu và đều thầm hứa với người sẽ vận dụng vào thực tế c.tác của mình. Và chúng ta ngày nay, khi đọc văn bản này c hiểu rõ để suy ngẫm sâu thêm về tấm lòng, trí tuệ và t.năng của Bác, làm theo lời Bác dạy: Phát huy t.thần yêu nước trong công việc cụ thể hằng ngày, trong việc h.tập, l.động và ứng xử với mọi người.

-Nêu n nét đặc sắc về ND và NT của văn bản?-Qua bài văn em hiểu thêm gì về c.tịch HCM ? (Chúng ta hiểu thêm và kính trọng tấm lòng của HCM đối với dân, với nc; hiểu thêm về tài năng và trí tuệ của Người trong

-Từ những c.sĩ..., đến n công chức...những nam nữ công nhân..., cho đến những...->Liệt kê d.c vừa cụ thể, vừa toàn diện.

=>Cảm phục, ngưỡng mộ lòng yêu nước của đồng bào ta trong cuộc kh áng chiến chống TD Pháp.

3-Nhiệm vụ của chúng ta:-Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quí.->Hình ảnh s.sánh độc đáo dễ hiểu.=>Đề cao tinh thần yêu nước của nhân dân ta.-Lòng yêu nước được tồn tại dưới 2 dạng:+Có khi được trưng bày... -> nhìn thấy.+Có khi được cất giấu kín đáo... ->không nhìn thấy. =>Cả 2 đều đáng quí.-Phải ra sức giải thích tuyên truyền...=>Động viên tổ chức khích lệ tiềm năng yêu nước của mọi người.->Đưa hình ảnh để diễn đạt lí lẽ – Dễ hiểu, dễ đi vào lòng người.IV Tổng kêt (3p) : Ghi nhớ : sgka. Nghệ thuật : - Xây dựng luận điểm ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu chọn lọc theo các phương diện : Lứa tuổi, nghề nghiệp, vùng miền.- Sử dụng từ ngữ dợi hình ảnh( làn sóng, lướt qua nhấn chìm,...) câu văn nghị luận hiệu quả. ( câu có từ quan hệ Từ .......đến....)- Sử dụng biện pháp liệt kê nêu tên các anh hùng dân tộc trong lịch sử chống ngoại xâm của đất nước, nêu các biểu hiện của lòng yêu nước của ND ta..b. Nội dung:- Truyền thống yêu nước quý báu của nhân dân ta cần được phát huy trong hoàn cảnh l.sử mới để bảo vệ đất nước



văn chương kể cả thơ ca và văn xuôi)

V- Củng cố-Luyện tập:(3P) Viết 1 đoan văn 4-5 câu theo mô hình “ Từ …đến”

- Gợi ý: Hôm nay, khu phố tôi làm tổng vệ sinh để góp phần làm sạch đẹp thành phố. Đúng 7 giờ sáng ông tổ trưởng đánh 1 hồi kẻng dài. Mọi người cùng hăng hái ra đường. Từ các cụ già râu tóc bạc phơ đến các bạn thiếu nhi còn nhỏ tuổi; từ các vị công chức này ngày vẫn bận bịu công việc của cơ quan đến các bà chỉ quẩn quanh việc nội trợ ở trong nhà; Từ những chủ nhân của nhiều tiệm lớn đến những người chỉ có gánh hàng rong ; từ những nhà ba, bốn lầu đến những nhà chỉ lụp xụp một mái tôn thấp, nhỏ tất cả cùng tích cực quét dọn, thông cống rãnh, thu gom rác đem đổ nơi qui định làm cho bộ mặt của khu phố trở nên sáng sủa và sạch đẹp hẳn lênVI-Hướng dẫn về nhà:(1P)- Học bài, học thuộc ghi nhớ và thực hiện bài tập. - Soạn bài mới: “Câu đặc biệt” -------------------------------------------------------------------------


Tiết 82 Tiếng việt :



CÂU ĐẶC BIỆT A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Kiến thức: - Khái niệm câu đặc biệt. - Tác dụng của việc sử dụng câu đặc biệt trong văn bản.- Kĩ năng: - Nhận biết câu đặc biệt. - Phân tích tác dụng của câu đặc biệt trong văn bản

- Sử dụng câu đặc biệt phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.- Giáo dục: - Biết cách sử dụng câu đặc biệt trong những tình huống nói hoặc viết cụ thể.

. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Tài liệu tham khảo. Bảng phụ ghi VD

- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Thế nào là Rút gọn câu ? Rút gọn như vậy có tác dụng gì ? cho vd minh hoạ ? Khi rút gọn câu cần chú ý điều gì ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1P) - Trong c/s hàng ngày trong khi nói hoặc viết chúng ta nhiều khi dùng câu đặc biệt nhưng chúng ta không biết. Vậy câu đặc biệt là gì ? dùng câu đặc biệt như thế nào và có tác dụng gì ? Hôm nay, thầy cùng các em sẽ đi tìm hiểu .Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

- HS: Đọc VD trong sgk? Câu in đậm có cấu tạo ntn?? Hãy thảo luận với các bạn và lựa chọn câu trả lời đúng nhất ? Hãy gọi tên câu vừa phân tích và giải thích - HS: Câu đặc biệt vì không thể có CN và VN ? Vậy câu đặc biệt là gì ? -HS: Trả lời theo Ghi nhớ sgk* Thảo luận nhóm :? Xác định các câu đặc biệt trong 4 vd và nêu tác dụng của từng câu đặc biệt?-Vd1: Một đêm mùa xuân ; tác dụng xác định thời gian, nơi trốn - Vd 2: Tiếng reo. Tiếng vỗ tay. Tác dụng liệt kê, thông báo sự tồn tại của sự vật, hiện tượng - Vd 3: Trời ơi ! Tác dụng bộc lộ CX

I. Thế nào là câu đặc biệt ?(10P)1. Ví dụ: (SGK/27)2. Nhận xét: - Ôi, Em Thủy ! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm tôi giật mình. Em tôi bước vào lớp-> Đó là câu không thể có CN và VN => Là loại câu không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ – vị ngữ 3. Ghi nhớ: - Là loại câu không cấu tạo theo mô hình C-V.II. Tác dụng của câu đặc biệt:(8P)1. Ví dụ: (SGK/27)2. Nhận xét:- Nêu lên thời gian nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn - Liệt kê thông báo về sự tồn tại của sự vật hiện tượng - Bộc lộ cảm xúc- Gọi đáp



- Vd 4: Tác dụng gọi đáp ? Câu đặc biệt dùng để làm gì ?- Ghi nhớ sgk1. Bài tập 1: ? Tìm những câu đặc biệt và câu rút gọn ?

- HS: Thảo luận, làm bài tập. - GV: Chốt ghi bảng

3. Bài tập 3: ? Viết một đoạn văn tả cảnh quê hương em, trong đó có một vài câu đặc biệt? - HS: Thảo luận trình bày.- GV: Gợi ý, hướng dẫn

3- Ghi nhớ: ( Sgk/29)

III. Luyện tập:(17P)1. Bài tập 1,2: Những câu đặc biệt và câu rút gọn

a. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong Giương, trong hòm. Nghĩa là phải ra sức ….kháng chiến

Câu rút gọn: Tác dụng: làm câu gọn hơn, tránh lặp từ

b. Ba giây …Bốn giấy …Năm giây …Lâu quá

Câu đặc biệt: T.dụng: thông báo t. gian

c. Một hồi tàu - câu đặc biệt: Tác dụng: tường thuật d. Lá ơi - câu đặc biệt: Tác dụng : gọi đáp - Hãy kể chuyện đời bạn cho tôi nghe đi!- Bình thường lắm , chẳng có gì đáng kể đâu - câu rút gọn Tác dụng : làm câu gọn hơn, tránh lặp từ 2. Bài tập 3: - VD: Đêm hàng xóm em thật hoàn toàn yên tĩnh. Mọi gia đình thường tập trung tại căn nhà của mình, dưới ánh đèn rực sáng và trong bầu không khí thân mật, ấm cúng. Ngoài đường rất ít người đi lại. Thỉnh thoảng mới thấy 1 chiếc xe hai bánh rồ máy chạy. Gâu ! Gâu ! đầu làng vang lên vài tiếng chó sủa. Mới chín giờ tối mà tưởng đã khuya rồi. Gió. Những bụi cây trong vườn như đang rì rầm điều gì bí mật

IV. Củng cố:(3P)- Thế nào là câu đặc biệt ? Nêu tác dụng của câu đặc biệt?- GV nhận xét, bổ sung, khắc sâu kiến thứcV Hướng dẫn về nhà:(1P) - Học thuộc ghi nhớ - Soạn bài tiếp theo “Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận” Ngày soạn: 22/1/2013

Ngày dạy: 25/1/2013 Tiết 83 TỰ HỌC CÓ H Ư ỚNG DẪN

BỐ CỤC VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬNTRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức:

- Bố cục chung cho bài văn nghị luận.



- Phương pháp lập luận. - Mối quan hệ giữa bố cục và lập luận.- Kĩ năng: - Viết bài văn nghị luận có bố cục rõ ràng. - Sử dụng các phương pháp lập luận.- Giáo dục:

- Nhận thức được lập luận là quan trọng không biết lập luận thì không làm được văn nghị luận

CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Tài liệu tham khảo.


1. Kiểm tra bài cũ (5p) ? Nêu nội dung, tính chất của đề văn nghị luận ? ? Yêu cầu của việc tìm hiểu 1 đề văn nghị luận là gì ? ? Lập ý cho bài nghị luận chúng ta phải làm ntn?2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1P) - Tiết trước các em đã đi tìm hiểu về nội dung, tính chất, tìm hiểu đề, tìm ý cho bài văn nghị luận. Vậy bài văn nghị luận có bố cục và lập luận như thế nào ? Tiết học này, chúng ta đi tìm hiểu tiếp.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

- HS. Xem kĩ sơ đồ (sgk). Thảo luận, TL câu hỏi trong sgk. - Gv hướng dẫn hs tìm hiểu từng đoạn: + Luận điểm xuất phát (đóng vai trò lí lẽ). + Luận điểm kết luận (là cái đích hướng tới).

- H. Rút ra bố cục,phương pháp lập luận của bài văn nghị luận,

* Gv. Chốt ý, sơ đồ bố cục.A. Đặt vấn đề: Nêu v.đ NL.B. Giải quyết v.đ.- Luận điểm 1: - Lí lẽ. - Dẫn chứng.- Luận điểm 2: - Lí lẽ. - Dẫn chứng.- Luận điểm 3 ....C. Kết thúc vấn đề: Đánh giá khái quát, k.đ tư tưởng, thái độ, q.điểm.

I. Mối quan hệ giữa bố cục và lập luận.(18P)Bài văn: “Tinh thần yêu nước...”1. Bố cục: (3 phần)(a). Đặt vấn đề: (Đoạn 1)- Câu 1: Nêu vấn đề trực tiếp.- Câu 2: Khẳng định giá trị của vấn đề.- Câu 3: So sánh, mở rộng và x.đ phạm vi biểu hiện nổi bật của v.đ.(b) Giải quyết vấn đề: (Đoạn 2, 3) Chứng minh t/thống yêu nước anh hùng trong lịch sử dân tộc ta.+ Trong quá khứ: (3 câu)- Câu 1: Giới thiệu khái quát và chuyển ý.- Câu 2: Liệt kê d/c.- Câu 3: X.đ t/c, thái độ.+ Trong thực tế k/c.- Câu 1: Khái quát và chuyển ý.- Câu 2,3,4: Liệt kê d/c.- Câu 5: Khái quát nhận định, đánh giá.(c) Kết thúc vấn đề: (Đoạn 4)- Câu 1: So sánh giá trị của t.thần yêu nước- Câu 2,3: 2 biểu hiện khác nhau của lòng yêu nước.



.

- H. Đọc ghi nhớ (31).

- H. Đọc văn bản, thảo luận, trả lời câu hỏi.

? Xác định bố cục của vb ?

? Bài văn nêu lên tư tưởng gì ?

? Tư tưởng ấy thể hiện ở những luận điểm nào ? Tìm những câu văn mang tư tưởng đó ?

? Cách lập luận được sử dụng trong bài văn ?- GV. Chốt ý.

- Câu 4,5: X.đ trách nhiệm, bổn phận của chúng ta.2. Phương pháp lập luận.- Hàng ngang 1,2: quan hệ nhân - quả.- Hàng ngang 3: quan hệ tổng- phân- hợp.- Hàng ngang 4: suy luận tương đồng.- Hàng dọc 1,2: Suy luận tương đồng - Hàng dọc 3: Quan hệ nhân - quả, so sánh, suy lí. * Ghi nhớ: (sgk 31)II. Luyện tập(18P) Văn bản: “Học cơ bản mới có thể trở thành tài lớn”1. Bố cục: (3 phần) + Mở bài: (Câu 1) Nêu v.đ “Biết học mới thành tài”. + Thân bài: (Đoạn 2) Kể một câu chuyện làm dẫn chứng... + Kết bài: (Đoạn 3) Rút ra nhận xét, tư tưởng từ câu chuyện đã kể.2. Bài văn nêu tư tưởng: Mỗi người muốn thành tài thì phải biết học những điều cơ bản nhất.3. Luận điểm chính: (nhan đề).* Các luận điểm nhỏ:(1) Ai chịu khó tập luyện động tác cơ bản thật tốt, thật tinh thì mới có tiền đồ. (Câu “Câu chuyện vẽ trứng... tiền đồ”).(2) Thầy giỏi là người biết dạy học trò những điều cơ bản nhất. (Câu “Và cũng chỉ có... nhất”).4. Cách lập luận. - Suy luận đối lập (câu 1). - Quan hệ nguyên nhân- hệ quả (đoạn 2,3)* Cả bài lập luận theo cách quy nạp.

III Củng cố:(3P)? Mối quan hệ giữa bố cục và lập luận ntn? Bố cục 1 bài văn nghị luận có mấy phần? nêu nội dung từng phần ?- GV nhận xét, bổ sung, khắc sâu kiến thứcIV. Hướng dẫn về nhà:(1P)- Học bài, nắm chắc ghi nhớ - Soạn bài tiếp theo "Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận"



Ngày soạn: 22/1/2013 Ngày dạy: 25 /1/ 2013

Tiết 84 Tập Làm Văn

LUYỆN TẬP VỀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬNTRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức:

- Đặc điểm của luận điểm trong văn bản nghị luận. - Cách lập luận trong văn nghị luận.- Kĩ năng: - Nhận biết được luận điểm, luận cứ trong văn bản nghị luận. - Trình bày được luận điểm, luận cứ trong bài văn nghị luận.- Giáo dục:



- Thấy rõ vai trò quan trọng của việc lập luận trong văn nghị luận để biết cách làm bài văn tốt hơn



1. Kiểm tra 15 phút: * Đề bài: Bố cục bài văn nghị luận gồm mấy phần ? Nêu nội dung từng phần ? * Đáp án, biểu điểm: - Bài văn nghị luận thường có bố cục 3 phần: + MB: Nêu vấn đề có ý nghĩa đối với đời sống xã hội (luận điểm xuất phát, tổng quát) + TB: Trình bày nội dung chủ yếu của bài (có thể có nhiều đoạn nhỏ, mỗi đoạn có một luận điểm phụ) + KB: Nêu kết luận nhằm khẳng định tư tưởng, thái độ, quan điểm của bài ( HS trình bày được các ý trên, chữ viết sạch sẽ, đúng chính tả)2. Bài mới : GV giới thiệu bài: Trong văn nghị luận có yêu cầu phải dùng lập luận để dẫn dắt người nghe, người đọc đến một kết luận, như vậy chúng ta có rất nhiều phương pháp lập luận khác nhau như suy luận nhân quả, suy luận tương đồng … Qua tiết học này sẽ làm sáng tỏ vấn đề đó .


Học sinh đọc bài tập.? Trong các câu trên, bộ phận nào là luận cứ, bộ phận nào là kết luận?(Luận cứ ở bên trái dấu phẩy, kết luận ở bên phải dấu phẩy)? Mối quan hệ của luận cứ đối với kết luận là như thế nào?(Quan hệ nguyên nhân-kết quả )? Vị trí của luận cứ và kết luận có thể thay đổi cho nhau không ?2. Hãy b.sung l/cứ cho các k.luận sau đây?a) Em rất yêu trường em.Vì nơi đây từng gắn bó với em từ thuở ấu thơ.b) Nói dối rất có hại vì sẽ chẳng còn ai tin mình nữa.c) Đau đầu quá, nghỉ một lát nghe nhạc thôi.d) Ở nhà, trẻ em cần biết nghe lời cha mẹ.?Viết tiếp kết luận cho các luận cứ sau nhằm thể hiện tư tưởng, quan điểm của người nói?a)Ngồi mãi ở nhà chán lắm, đến thư viện đọc sách đib)Ngày mai đã thi rồi mà bài vở còn nhiều quá, đầu óc cứ rối mù lên.c)Nhiều bạn nói năng thật khó nghe, ai cũng khó

I. Lập luận trong đời sống(13P)1. Ví dụ: 1, 2, 32. Nhận xét- Biểu hiện trong mỗi mối quan hệ giữa luận cứ và luận điểm (khái niệm) thường nằm trong một cấu trúc câu nhất định.- Mỗi luận cứ có thể đưa đến nhiều luận điểm và ngược lại.



chịu.d)Các bạn… phải gương mẫu chứ.e)Cậu này… chẳng ngó ngàng gì đến việc học hành.? Qua các bài tập trên, em hãy cho biết lập luận trong đời sống thường xuất hiện dưới hình thức nào?- Học sinh đọc, xác định yêu cầu.Đọc các luận điểm, so sánh các kết luận ở mục I với các luận điểm ở mục II?( Học sinh thảo luận nhóm 3 phút. Báo cáo)- GV kết luận* Giống: đều là những kết luận.* Khác: - Ở mục I2 lời nói trong giao tiếp hàng ngày mang tính cá nhân và có ý nghĩa hàm ẩn.- Ở mục II, luận điểm trong văn nghị luận thường mang tính khái quát và có ý nghĩa tường minh.Tác dụng của luận điểm trong văn nghị luận?- Là cơ sở triển khai luận cứ.- Là kết luận của lập luận.Hãy lập luận cho luận điểm “ Sách là người bạn lớn”Vì sao sách là người bạn lớn của con người?Sách là người bạn lớn của con người có thực tế không?Sách là người bạn lớn của con người, sách có tác dụng gì?Qua đây hãy cho biết đặc điểm của lập luận trong văn nghị luận?Rút thành luận điểm và lập luận cho luận điểm ở truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng”?- Luận điểm: Cái giá phải trả cho những kẻ dốt nát, kiêu ngạo.- Luận cứ: Ếch sống lâu trong giếng, bên cạnh những con vật nhỏ bé. Các loài này sợ tiếng kêu của ếch. Ếch thấy mình oai phong như một vị chúa tể. Trời mưa to đưa ếch ra ngoài. Theo thói quen cũ, ếch đi nghênh ngang… bị một con trâu giẫm bẹp.- Lập luận: theo trình tự thời gian.

II. Lập luận trong văn nghị luận(12P)1. Ví dụ:2. Nhận xét:- Về hình thức: Thường diễn đạt dưới hình thức một tập hợp câu.- Về nội dung: đòi hỏi có tính lý luận, chặt chẽ và tường minh.

- Luận điểm được rút ra một cách sâu sắc, thú vị.

III Củng cố:(3P)? Lập luận trong văn nghị luận có gì giống và khác lập luận trong đời sống?- GV nhận xét, bổ sung, khắc sâu kiến thứcIV Hướng dẫn về nhà:(1P)- Học bài, nắm chắc ghi nhớ - Soạn bài tiếp theo "Sự giàu đẹp của Tiếng Việt"Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 242 -


----------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 26/1/2013 Ngày dạy: 28 /1/ 2013 Tiết 85 HDĐT

Văn bản : SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT ( Đặng Thai Mai )

A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức:

- Sơ giản về tác giả Đặng Thai Mai. - Những đặc điểm của Tiếng Việt. - Những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận cảu bài văn.- Kĩ năng: - Đọc - Hiểu văn bản nghị luận . - Những đặc điểm của Tiếng Việt . - Những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn. - Giáo dục:

- Giáo dục học sinh lòng tự hào về tiếng của dân tộc và thêm yêu tiếng mẹ đẻ. CHUẨN BỊ:

- Giáo viên: Tài liệu tham khảo. - Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.



B. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Kiểm tra bài cũ :(5P) Câu 1: Chép thuộc lòng văn bản “ tục ngữ về con người và xã hội” Câu 2: Nêu nội dung chính của những câu tục ngữ nói về con người và xã hội? 2. Bài mới : GV giới thiệu (1P)- Tiếng việt – Tiếng mẹ đẻ của chúng ta là một ngôn ngữ ntn, có những phẩm chất gì ? Các em có thể tìm thấy câu trả lời đích đáng và sâu sắc qua đoạn trích “Sự giàu đẹp của tiếng Việt” của GS. Đặng Thai Mai .Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

? Dựa vào chú thích trong sgk em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm?- Tác giả ?- Thể loại ?- Hs: Nghị luận ? Vì sao em xác định được như thế ? - HS: Chủ yếu dùng lí lẽ và dẫn chứng? Theo em mục đích nghị luận của tác giả trong vb này là gì ? - HS: Khẳng định sự giàu đẹp của TV - GV và HS đọc (giọng đọc rõ ràng, mạch lạc khi thể hiện những câu dài, giọng nhấn mạnh khi đọc đến những câu nhấn mạnh mở đấu, kết thúc ). GV nhận xét cách đọc - Giải thích từ khó ( sgk)? Tìm bố cục của bài và nêu ý chính của mỗi đoạn ?

Học sinh đọc thầm đoạn 1.

? Câu văn nào khái quát phẩm chất của tiếng Việt?? Trong nhận xét đó, tác giả đã phát hiện phẩm chất của tiếng Việt trên những phương diện nào?- Tiếng Việt đẹp.- Tiếng Việt hay.? Tác giả giải thích cái hay, cái đẹp đó bằng lập luận nào? Chỉ rõ?- Nói thế có nghĩa nói rằng…- Nói thế cũng có nghĩa nói rằng…? Tác giả dùng biện pháp nghệ thuật gì để lập luận? Tác dụng của nó?

I. GIỚI THIỆU CHUNG:(5P)

1. Tác giả: Đặng Thai Mai (1902 -1984) là nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học, nhà hoạt động văn hóa, xã hội nổi tiếng. 2. Tác phẩm:

- Văn bản phần đầu bài tiểu luận: Tiếng Việt một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc ( 1967). - Thể loại: Nghị luận chứng minhII. ĐỌC - : HIỂU CHÚ THÍCH (10p)

1. Đọc - giải thích từ khó:

2. Bố cục: : 3 phần:+ P1: Từ đầu … lịch sử (Nhận định chung về phẩm chất tiếng Việt)+ P2: Tiếp… văn nghệ (Chứng minh cái đẹp, cái hay và sự giàu có, phong phú của tiếng Việt)+ P3: Còn lại (Khẳng định sức sống mạnh mẽ lâu bền của tiếng Việt)III Phân tích :(17P)

1 Nhận định về phẩm chất của tiếng Việt: - Tiếng việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay + Thứ tiếng đẹp: Nhịp điệu (hài hoà về âm hưởng thanh điệu; cú pháp(Tế nhị, uyển chuyển trong cách đặt câu ) + Tiếng việt là thứ tiếng hay: Đủ khả năng diễn đạt tư tưởng tình cảm của người VN; Thỏa mãn cho yêu cầu đời sống văn hoá nước nhà qua các thời kì lịch sử.- Nghệ thuật: điệp ngữ.



? Tác giả giải thích cái hay, cái đẹp của tiếng Việt như thế nào? Qua khía cạnh nào?* Thảo luận nhóm:? Qua đoạn văn đó, em thấy cách lập luận của tác giả có gì đặc biệt ? tác dụng của cách lập luận này ?- HS: ngắn gọn, rành mạch ,đi từ khái quát đến cụ thể

- Lặp lại từ ngữ để tăng thêm phần trang trọng, nhằm nhấn mạnh về phẩm chất tiếng Việt. (Luận đề trên hàm chứa 2 luận điểm cần làm rõ đó là tiếng Việt đẹp, tiếng Việt hay)

Cách lập luận ngắn gọn, rành mạch, đi từ khái quát đến cụ thể

Nội dung chính của phần 2?? Trước hết tác giả đi chứng minh phong cách nào của tiếng Việt?? Để chứng minh vẻ đẹp của TV tác giả dựa vào đặc sắc nào trong cấu tạo?? Chất nhạc của tiếng việt được xác nhận trên các chứng cớ nào trong đời sống và trong khoa học?

? Tại sao không lấy lời nhận xét của người việt? ? Tiếp theo tác giả chứng minh, giải thích vẻ đẹp của tiếng việt ở phương diện nào nữa?Lấy dẫn chứng?

? Tác giả bình luận như thế nào về TV?Nêu nhận xét của em?

? Theo quan niệm của tác giả, thế nào là một thứ tiếng hay?? Tác giả đưa ra dẫn chứng nào để chứng minh rằng tiếng việt của chúng ta rất hay?? Nhận xét về cách lập luận của tác giả?

Trong câu văn trên tác giả khẳng định như thế nào về tiếng việt?Em có nhận xét gì về cách lập luận trong câu văn?? Tiếng việt có sức sống mãnh liệt điều đó có ý nghĩa gì?

? Nêu nghệ thụât của bài?? Qua đó giúp ta hiểu như thế nào về tiếng viết?

2. Những biểu hiện của sự giàu đẹp của tiếng Việt:*. Tiếng Việt rất đẹp:- Giàu chất nhạc, uyển chuyển trong câu kéo.- Người nước ngoài nhận xét:+ Tiếng Việt giàu chất nhạc + Rành mạch trong lối nói.+ Uyển chuyển trong câu kéo.+ Ngon lành trong tục ngữ.- Tạo sự khách quan.- Hệ thống nguyên âm và phụ âm khá phong phú, giàu thanh điệu+ 11 nguyên âm+ 3 cặp nguyên âm đôi: ie, uô, ươ+ Phụ âm: l,b...+ 6 thanh điệu (Tiếng Hán có 4 thanh; Nga, Pháp có 2 thanh)- Tiếng Việt giàu hình tượng ngữ âm, như những âm giai trong bản nhạc trầm bổng.- Tác giả kết hợp cả những chứng cớ khoa học và trong đời sống làm cho lí lẽ trở nên sâu sắc.*. Tiếng Việt rất hay:- Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm ý nghĩ giữa người với người.- Dồi dào về cấu tạo từ ngữ, hình thức diễn đạt.Từ vựng...cách làm mới.=> Lí lẽ và dẫn chứng chính xác, khoa học.3 Khẳng định về tiếng Việt:- Cấu tạo tiếng Việt ... của nó.- Lập luận chắc chắn, chặt chẽ.=> Khẳng định sức mạnh trường tồn của dân tộc Việt Nam.IV. Tổng kêt (3p) Ghi nhớ: SGK



V Luyện tập - Củng cố: (3P)

- HS đọc phần đọc thêm SGK: Tiếng Việt giàu và đẹp

- Tiếng Việt chúng ta hay và đẹp như vậy, muốn giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt chúng ta phải làm gì? Gợi ý: Phát âm chính xác, khắc phục nói ngọng, nói nhanh, nói lắp, nghĩ kĩ rồi mới nói không học theo, dùng tiếng lóng, không nói tục.VI Hướng dẫn về nhà:

- Học thuộc ghi nhớ, nắm chắc bài học. - Soạn bài tiếp theo “Thêm trạng ngữ cho câu”-------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 27/1/2013 Ngày dạy: 30/1/2013 Tiết 86 Tiếng việt : THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Kiến thức: - Một số trạng ngữ thường gặp. - Vị trí trạng ngữ trong câu.- Kĩ năng: - Nhận biết thành phần trạng ngữ của câu. - Phân biệt các loại trạng ngữ.

- Giáo dục: - Sử dụng trạng ngữ đúng hoàn cảnh nói, viết tăng thêm ý nghĩa cho sự diễn đạt.


- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn . PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (7p) : ? Thế nào là câu đặc biệt ? Cho vd ? Nêu tác dụng của câu đặc biệt ? - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1P) - Trong khi nói và viết chúng ta sử dụng trạng ngữ rất nhiều. Trạng ngữ có những đặc điểm gì ? Tiết học hôm nay sẽ trả lời cho câu hỏi đó .Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt



Gọi hs đọc VD sgk

? Hãy xác định trạng ngữ trong VD trên ?

? Về ý nghĩa, trạng ngữ có vai trò gì?

? Về hình thức, trạng ngữ đứng vị trí nào trong câu và thường được nhận biết bằng dấu hiệu nào ?- GV: Hướng dẫn.- HS: Suy nghĩ, trả lời.- GV chốt : về bản chất thêm trạng ngữ cho câu tức là ta đã thực hiện một trong những cách mở rộng câu. - HS : Đọc ghi nhớ sgk+ Bài tập nhanh: Trong 2 cặp câu sau , câu nào có trạng ngữ, câu nào không có trạng ngữ ? Tại sao ?- Cặp 1: a, Tôi đọc báo hôm nay b, Hôm nay, tôi đọc báo - Cặp 2: a, Thầy giáo giảng bài hai giờ

b, Hai giờ, thầy giáo giảng bài + Câu b của 2 cặp câu có trạng ngữ được thêm vào để cụ thể hoá ý nghĩa của câu+ Câu a không có trạng ngữ vì hôm nay là định ngữ cho danh từ báo ; Hai giờ là bổ ngữ cho động từ giảng1. Bài tập 1: ? Bài tập 1 yêu cầu điều gì ? - HS: Thảo luận trình bày bảng.- GV: Chốt ghi bảng

2. Bài tập 2,3: ? Bài tập 2,3 yêu cầu điều gì ? - HS: Thảo luận trình bày bảng.- GV: Chốt ghi bảng

I. Đặc điểm của trạng ngữ:(15P)1. Ví dụ:2. Nhận xét: *Xác định trạng ngữ trong vd trên ? - Dưới bóng tre : Về địa điểm - đã từ lâu đời : Về thời gian - đời đời, kiếp kiếp: Về thời gian - Từ nghìn xưa : Về thời gian Về mặt ý nghĩa: Trạng ngữ thêm vào để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích , phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu Về hình thức : - Trạng ngữ có thể đứng đầu câu, cuối câu hay giữa câu + Muốn nhận diện trạng ngữ : Giữa trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ thường có một quãng nghỉ khi nói hoặc 1 dấu phẩy khi viết 3. Ghi nhớ: (sgk/39) * Chú ý : khi viết để phân biệt vị trí cuối câu với các thành phần phụ khác, ta cần đặt dấu phẩy giữa nòng cốt câu với trạng ngữ VD : Tôi đọc báo hôm nay (định ngữ ) Tôi đọc báo, hôm nay(trạng ngữ)

II. Luyện tập:(18P)1. Bài tập 1: Tìm trạng ngữ - Câu b là câu có cụm từ mùa xuân làm trạng ngữ - Câu a cụm từ mùa xuân làm vị ngữ - Câu c cụm từ mùa xuân làm phụ ngữ trong cụm động từ - Câu d câu đặc biệt 2. Bài tập2, 3: Tìm trạng ngữ và phân loại trạng ngữ – a, ……, như báo trước mùa xuân về của một thứ quà thanh nhã và tinh khiết Trạng ngữ cách thức ….., Khi đi qua những cánh đồng xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi Trạng ngữ thời gian Trong cái vỏ kia



Trạng ngữ chỉ địa điểm Dưới ánh nắng , Trạng ngữ chỉ nơi chốn b, ……, với khả năng thích ứng với hoàn cảnh lịch sử như chúng ta vừa nói trên đây Trạng ngữ chỉ cách thức

III. Củng cố:(3P) - Trạng ngữ có những đặc điểm nào ? Cho vd ? - GV nhận xét, bổ sung, khái quát bài họcIV Hướng dẫn về nhà:(1P) - Học thuộc ghi nhớ, lầm hoàn chỉnh các bài tập - Soạn bài tiếp theo “Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh”-----------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 28/1/2013 Ngày dạy: 1/2/2013 Tiết 87 Tập Làm Văn: TÌM HIỂU CHUNG

VỀ PHÉP LẬP LUẬN CHỨNG MINH A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Kiến thức: - Đặc điểm của phép lập luận chứng minh trong văn bản nghị luận. - Yêu cầu cơ bản về luận điểm, luận cứ của phương pháp lập luận chứng minh.- Kĩ năng: - Nhận biết phương pháp lập luận chứng minh trong văn bản nghị luận.. - Phân tích phép lập luận chứng minh trong văn bản nghị luận.- Giáo dục:

- Hiểu rõ phương pháp lập luận và áp dụng trong đời sống. CHUẨN BỊ:

- Giáo viên: Tài liệu tham khảo. - Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn . PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p): ? Hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau lập luận trong đời sống và lập luận trong văn nghị luận ? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1P) Trong cuộc sống ta thường xuyên phải chứng tỏ để người khác tin một điều gì đó. Những lúc như vậy ta đã dùng văn chứng minh. Vậy văn chứng minh là gì? Phương pháp lập luận chứng minh ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu bµi hôm nay.


- G. Đưa tình huống.I. Mục đích và phương pháp chứng minh.(35P))



- H. Thảo luận câu hỏi 1 (sgk 41).- H. Rút ra mục đích, phương pháp của c.m.

- Gv. Giới thiệu những yếu tố có thể làm bằng chứng.

? Em hiểu thế nào là chứng minh?- H. Suy luận, trả lời.- Gv. Trong VNL, chúng ta chỉ sử dụng lời văn thì làm thế nào để chứng tỏ 1 ý kiến nào đó là đúng sự thật và đáng tin cậy?- H. Đọc vb (sgk 41).? Văn bản trên làm rõ luận điểm gì? Tìm những câu mang luận điểm đó?

? Bài văn đã lập luận như thế nào?

? Để làm rõ l.đ t/g đã đưa những dẫn chứng gì? Nhận xét về các dẫn chứng?- H. Phát hiện, nhận xét.

? Nhận xét về cách lập luận và các dẫn chứng được nêu trong bài?? Mục đích của việc nêu d/c như vậy là để làm gì?- H. Thảo luận.

? Qua vb em hiểu thế nào là phép lập luận chứng minh?

- H. Đọc Ghi nhớ.

1. Trong đời sống.a, Mục đích: để người khác tin lời mình là thật.b, Phương pháp: đưa ra những bằng chứng để thuyết phục.- Bằng chứng gồm: nhân chứng, vật chứng, sự việc, số liệu.-> Chứng minh là đưa ra những bằng chứng để chứng tỏ một ý kiến nào đó là đúng đắn, chân thực.2. Trong văn bản nghị luận.a, Ví dụ: “Đừng sợ vấp ngã”.+ Luận điểm chính: Đừng sợ vấp ngã. (Câu mang LĐ: 2 câu cuối) Luận điểm phụ: - Đã nhiều lần bạn vấp ngã. - Chớ lo sợ thất bại.+ Phương pháp lập luận: lập luận theo 2 vấn đề.+Vấp ngã là thường: (3 d/c)

- Lần đầu tiên chập chững.- Lần đầu tiên tập bơi.- Lần đầu tiên chơi bóng bàn.

+ Những người nổi tiếng từng vấp ngã: (5 d/c) - Oan Đi-nây từng bị sa thải, phá sản. - Lu-i Pa- xtơ chỉ là hs trung bình, hạng 15. - Lep Tôn-xtôi bị đình chỉ đại học... - Hen-ri Pho thất bại, cháy túi tới 5 lần - En-ri-cô Ca-ru-xô bị thầy cho là thiếu chất giọng.b, Nhận xét: - Bài viết dùng lí lẽ, dẫn chứng (d/c là chủ yếu). - Dẫn chứng đều tiêu biểu, có thật, đã được thừa nhận. - Chứng minh từ gần đến xa, từ bản thân đến người khác.-> Lập luận chặt chẽ.c, Kết luận: Phép lập luận chứng minh là dùng lí lẽ, bằng chứng chân thật đã được công nhận để chứng tỏ luận điểm cần được chứng minh là đáng tin cậy.* Ghi nhớ: (sgk 42).



.

II Củng cố:(3P) - HS nhắc lại nội dung bài học - GV khái quát nội dung kiến thức cơ bản.III Hướng dẫn về nhà:(1P) - học bài,xem trước phần bài tập------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 28/1/2013 Ngày dạy: 1/2/2013 Tiết 88 Tập Làm Văn: TÌM HIỂU CHUNG

VỀ PHÉP LẬP LUẬN CHỨNG MINH A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Kiến thức: - Đặc điểm của phép lập luận chứng minh trong văn bản nghị luận. - Yêu cầu cơ bản về luận điểm, luận cứ của phương pháp lập luận chứng minh.- Kĩ năng: - Nhận biết phương pháp lập luận chứng minh trong văn bản nghị luận.. - Phân tích phép lập luận chứng minh trong văn bản nghị luận.- Giáo dục:

- Hiểu rõ phương pháp lập luận và áp dụng trong đời sống. CHUẨN BỊ:

- Giáo viên: Tài liệu tham khảo. - Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn . PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p): Thế nào là phép lập luân chứng minh 2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1P)


- H. Đọc vb (sgk/43).- H. Thảo luận, trả lời câu hỏi trong sgk? Bài văn nêu luận điểm gì? Hãy tìm những câu văn mang luận điểm đó?

II. Luyện tập: (35P)Bài 1: Văn bản “Không sợ sai lầm”.+ Luận điểm: Không sợ sai lầm, cần biết rút kinh nghiệm trước những sai lầm để thành công.+ Những câu mang luận điểm: - Không sợ sai lầm.



? Để chứng minh luận điểm của mình, người viết đã nêu ra các luận cứ nào?

? Những luận cứ đó có hiển nhiên, có sức thuyết phục không?

? Cách lập luận chứng minh của bài này có gì khác so với bài "Đừng sợ vấp ngã"- Gv: Chốt kiến thức cơ bản.

- Thất bại là mẹ thành công. - Những người sáng suốt dám làm... số phận mình.+ Phương pháp chứng minh: Đưa ra các lí lẽ:- Lí lẽ 1: K/định con người ai cũng có lúc sai lầm.- Lí lẽ 2: Người nào sợ sai lầm sẽ không tự lập được( đưa dẫn chứng).- Lí lẽ 3: Sai lầm khó tránh nhưng thất bại là mẹ của thành công.- Lí lẽ 4: Khi phạm sai lầm cần suy nghĩ, rút kinh nghiệm, tìm đường khác để tiến lên.- Lí lẽ 5: (Kết luận) Người không sợ sai lầm mới làm chủ số phận của mình. -> Luận cứ hiển nhiên, thực tế, có sức thuyết phục.+ So sánh cách lập luận: - Bài “Đừng sợ vấp ngã”: dẫn chứng là chủ yếu, lập luận theo cách quy nạp. - Bài “Không sợ sai lầm”: chủ yếu đưa lí lẽ và phân tích lí lẽ.

III Củng cố:(3P) - HS nhắc lại nội dung bài học - GV khái quát nội dung kiến thức cơ bản.IV Hướng dẫn về nhà:(1P) - Đọc thêm văn bản: “Có hiểu đời...”. - Chuẩn bị bài mới: Thêm TN cho câu (tiếp).------------------------------------------------------------------------------------



Ngày soạn: 2/2/2013 Ngày dạy: 4/2/2013 Tiết 89 Tiếng việt : THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU

( Tiếp theo) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:

- Kiến thức: - Công dụng của trạng ngữ. - Cách tách trạng ngữ thàng câu riêng.- Kĩ năng: - Phân tích tác dụng của thành phần trạng ngữ của câu. - Tách trạng ngữ thành câu riêng.

- Giáo dục: - Sử dụng trạng ngữ đúng hoàn cảnh nói, viết tăng thêm ý nghĩa cho sự diễn đạt.

CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Tài liệu tham khảo.

- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn . D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Thế nào là câu đặc biệt ? Tác dụng? Cho vd ? - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs2. Bài mới : GV giới thiệu bài(1p) - Tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu được đặc điểm của trạng ngữ. Vậy tiết học này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu xem trạng ngữ có những công dụng nào ? Tách trạng thành câu riêng ra sao ?

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HS đọc ví dụ sgk/45

- H. Tìm trạng ngữ trong các ví dụ a, b. Ý nghĩa của TN.

? Có thể lược bỏ TN trong các câu trên ko? Vì sao?

- H. Nhận xét, giải thích.

I. Công dụng của trạng ngữ.(12p)1. Ví dụ. (sgk 45)a, Thường thường, vào khoảng đó: TN chỉ thời gian.b, Sáng dậy: TN chỉ thời gian.c, Trên giàn thiên lí: TN chỉ địa điểm.d, Chỉ độ 8 giờ sáng: TN chỉ thời gian.e, Trên nền trời trong xanh: TN chỉ địa điểm.g, Về mùa đông: TN chỉ thời gian.2, Nhận xét: - Trạng ngữ bổ sung cho câu những thông tin cần thiết, làm cho câu văn miêu tả đầy đủ,



? Trong VBNL, em phải sắp xếp luận cứ theo những trình tự nhất định. Trạng ngữ có vai trò gì trong việc thể hiện trình tự ấy?- H. Suy luận, nhận xét.? Qua tìm hiểu các VD em hãy cho biết TN có những công dụng gì? HS đọc GN

- H. Đọc ví dụ (sgk 46).

? Xác định TN trong 2 câu trên?? Nhận xét về quan hệ ý nghĩa của TN và của 2 câu với nhau?? Có thể ghép 2 câu thành 1 được ko? Vì sao?

? Việc tách câu như vậy có tác dụng gì?- H. Nhận xét.- Gv : Nhấn tác dụng của việc tách TN.

? Xác định và nêu công dụng của TN.

- H. Làm bài tập, nhận xét, bổ sung.

? X.đ các TN được tách thành câu riêng, tác dụng?

- H. Làm bài tập, nhận xét, bổ sung.- GV nhận xét, bổ sung

thực tế và khách quan hơn. (Câu a,b,d,g ).- Trạng ngữ còn nối kết các câu văn để tạo nên sự mạch lạc trong văn bản.(Câu a,b,c,d,e)- Trạng ngữ giúp việc sắp xếp luận cứ trong VBNL theo những trình tự nhất định về (t), ko gian, ng/nhân - hệ quả, ... -> Không nên lược bỏ trạng ngữ.3. Ghi nhớ: (sgk 46)II. Tách trạng ngữ thành câu riêng.(10p)1. Ví dụ: (sgk 46).2. Nhận xét.- Câu 1: trạng ngữ “để tự hào với tiếng nói của mình”.- Câu 2 và TN ở câu 1 có quan hệ như nhau về ý nghĩa với nòng cốt câu -> Có thể ghép 2 câu thành 1 câu có 2 TN.-> Việc tách TN thành câu riêng nhằm mục đích tu từ nhất định: chuyển ý, bộc lộ cảm xúc, nhấn mạnh vào ý nghĩa của TN (được tách). Thường chỉ ở vị trí cuối câu trạng ngữ mới được tách ra thành câu riêng. 3. Ghi nhớ: (sgk/47).III. Luyện tập.(14p)Bài 1: Nêu công dụng trạng ngữ.a. - Ở loại bài thứ nhất - Ở loại bài thứ hai-> trạng ngữ chỉ trình tự lập luậnb. - Đã bao lần- Lần đầu chập chững bước đi- Lần đầu tiên tập bơi- Lần đầu chơi bóng bàn- Lúc còn học phổ thông- Về môn hoá-> trạng ngữ chỉ trình tự lập luậnBài 2: Các trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng? Tác dụng?Câu a: trạng ngữ được tách: Năm 72-> tác dụng nhấn mạnh thời điểm hi sinh của nhân vậtCâu b: trạng ngữ được tách “ trong lúc… bồn chồn” -> nhấn mạnh thông tin ở nòng cốt câu.

IV Củng cố.(3p)- Công dụng của trạng ngữ?- Tác dụng của việc tách TN thành câu riêng? V Hướng dẫn về nhà:((1p)- Nắm bài học. Hoàn thiện bài tập 3.- Chuẩn bị: Kiểm tra 1 tiết TV (Ôn lại các kiến thức TV kì II).Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 253 -


----------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 2 /2/ 2013 Ngày dạy: 6/2/2013 Tiết 90 KIỂM TRA TIẾNG VIỆT 45'

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Củng cố và hệ thống hoá lại những kiến thức đã học về: Trạng ngữ, câu rút gọn, câu đặc biệt.

- Kĩ năng: - Đặt câu và xác định chính xác kiểu câu rút gọn, câu đặc biệt, trạng ngữ - Rèn kĩ năng trình bày bài rõ ràng, mạch lạc.- Giáo dục: - Giáo dục ý thức nghiêm túc, tự giác làm bài.

CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu, ra đề kiểm tra phù hợp

- Học sinh: Ôn tập chuẩn bị KT PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, trình bày. B. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Ổn định lớp:2. Kiểm tra: MA TRẬN Mức độ tưduyLĩnh vựcnội dung

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng thấp

Vận dụng cao

Tổng số

TN TL TN TL TN TL TN TL TN TL

Rút gọn câu Câu11đ

Câu12đ

1 câu1đ

1 câu2đ

Câu đặc biệt Câu21đ

1 câu1đ

Thêm trạng ngữ cho câu.

Câu31đ

Câu21đ

Câu22đ

Câu32đ

2 câu2đ

2 câu4đ

Tổng số câu: Tổng số điểm:

1 câu1đ

2 câu2đ

1 câu2đ

1 câu1đ

1 câu2đ

1 câu2đ

4 câu4đ

3 câu6đ

ĐỀ BÀII/ Trắc nghiệm (4 điểm).1/ Tìm câu rút gọn trong các ví dụ sau:a) Người ta là hoa đất. b) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. c) Tấc đất tấc vàng.d) Thương người như thể thương thân. e) Đói cho sạch, rách cho thơm.g) Một mặt người bằng mười mặt của. h) Học ăn, học nói, học gói, học mở.2/ Em hãy phân loại các trạng ngữ in đậm sau:2.1/ Vì sương nên núi bạc đầu,Biển lay bởi gió, hoa sầu vì mưa.*Trạng ngữ chỉ: a. Nguyên nhân. b. Cách thức. c. Tình thái. d. Phương tiện.2.2/ Như một người lao động cần mẫn, chú ong thợ suốt ngày làm việc bên các tổ của mình.*Trạng ngữ chỉ: a. Nguyên nhân b. Phương diện c. So sánh d. Tình thái.2.3/ Đối với bạn bè, anh ấy rất chu đáo.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 254 -


*Trạng ngữ chỉ: a. Nguyên nhân b.Tình thái. c So sánh d.Phương diện2.4/ Yêu Bác, lòng tôi trong sáng hơn.* Trạng ngữ chỉ: a. Nguyên nhân b Tình thái. c Phương diện d So sánh.3/ Thêm các trạng ngữ:( Vì ngủ dậy muộn; Bởi làm việc cần mẫn; Sắp đến ngày thi nhảy xa rồi; Ngày hôm qua) vào khoảng trống cho các câu dưới đây.a/......................................, tôi phải nghỉ buổi học hôm qua.b/......................................, tôi đã hoàn thành được nhiệm vụ.c/......................................, chúng ta phải thường xuyên thực hành luyện tập.d/......................................, lớp em đi tham quan Viện bảo tàng Hồ Chí Minh.4/ Hãy ghép cột A(câu đặc biệt) với cột B(tác dụng của câu đặc biệt)

A (câu đặc biệt) B (tác dụng của câu đặc biệt)

1. Đêm. Thành phố lên đèn như sao. 1 a.Liệt kê, thông báo về sự tòn tại của sự vật, hiện tượng

2. Đoàn người nhốn nháo lên. Tiếng reo. Tiếng vỗ tay.

2 b.Nêu lên thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc.

3. Ủa! Bạn về bao giờ? 3 c. Gọi đáp.4. Nam ơi! Mẹ về rồi. 4 d. Bộc lộ cảm xúc.

II/ Phần tự luận : (6 điểm).Câu 1/ Thế nào là rút gọn câu? Hãy nêu tác dụng của câu rút gọn? (2 điểm)Câu 2/ Kể tên những loại trạng ngữ mà em biết? Em hãy cho biết trạng ngữ trong câu sau đây là trạng ngữ nào? (2 điểm)- Để thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ và phát triển cho tâm hồn, trí tuệ, không gì thay thế được việc đọc sách.Câu 3/ Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trong các chuỗi câu dưới đây. Nêu tác dụng của những câu do trạng ngữ tạo thành?a.Bố cháu đã hi sinh. Năm 72b.Bốn người lính đều cuối đầu, tóc xõa gối. Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn.ĐÁP ÁN1/Đáp án phần trắc nghiệm: -Câu 1: b, d, e, h -Câu 2.1: a; câu 2.2: c; câu 2.3: d; câu 2.4: b -Câu 3: a. Vì ngủ dậy muộn b.Bởi làm việc cần mẫn c. Sắp đến ngày thi thể thao rồi d. Ngày hôm qua. -Câu 4: 1.b 2.a 3.d 4.c 2/Đáp án phần tự luận:Câu 1: -Rút gọn câu là lược bỏ một số thành phần của câu để tạo thành câu rút gọn. -Rút gọn câu làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước.Câu 2: - Các loại trạng ngữ: trạng ngữ chỉ thời gian, trạng ngữ chỉ nơi chốn, trạng ngữ chỉ nguyên nhân, trạng ngữ chỉ mục đích, trạng ngữ chỉ phương tiện – cách thức, trạng ngữ chỉ phương diện, trạng ngữ chỉ so sánh, trạng ngữ chỉ tình thái. . .- Đây là trạng ngữ chỉ mục đích (thường mở đầu bằng các quan hệ từ: đề, vì).Câu 3: Câu a. Trạng ngữ là:



- Năm 72. - Tách trạng ngữ chỉ thời gian thành câu riêng. Có tác dụng nhấn mạnh thời gian hi sinh của bố được nói đến trong câu đứng trước và nêu cảm xúc. Câu b. Trạng ngữ là: - Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn. - Có tác dụng làm nổi bật thông tin ở nồng cốt câu. Thể hiện tâm trạng của người lính.4. Củng cố.- GV thu bài theo thứ tự- Nhận xét, đánh giá ý thức chất lượng giờ kiểm tra 5. Hướng dẫn về nhà:- Ôn lại các kiến thức TV đã học.- Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn lập luận chứng minh----------------------------------------------------------------------------------------


Tiết: 91 Tập Làm Văn: CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Kiến thức: - Các bước làm bài văn lập luận chứng minh .- Kĩ năng: - Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn chứng minh.



- Giáo dục: - Những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài.


- Học sinh: soạn bài theo hướng dẫn . B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p) ? Thế nào là chứng minh ? Phép lập luận chứng minh là gì ? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1p) - Quy trình của một bài bài văn chứng minh cũng nằm trong quy trình làm một bài văn nghị luận, một bài văn nói chung. Nghĩa là nhất thiết cần phải tuân thủ lần lượt các bước: Tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài. Nhưng với kiểu bài nghị luận chứng minh vẫn có những cách thức cụ thể riêng phù hợp với đặc điểm của kiểu bài này. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtGV ra đề ghi lên bảngHS đọc và tìm hiểu đề

? nêu các bước làm bài văn lập luận CM ? ( 4 bước)? Luận điểm mà đề bài yêu cầu CM là gì?? Luận điểm được thể hiện trong những câu nào? ( Trong câu tục ngữ và lời chỉ dẫn của đề )? Câu TN khẳng định điều gì?? Muốn CM ta phải lập luận như thế nào?GV yêu cầu HS đọc thêm mục I 1c SGK ? Bố cục bài nghị luận gồm mấy phần ? ( 3 phần)? Mở bài nêu cái gì?? Thân bài chúng ta làm gì?

? Trong đời sống cần lấy dẫn chứng từ đâu?( những tấm gương sáng về bạn bè vượt khó, vượt khổ học giỏi)

? Kết bài phải làm gì?

I. Các bước làm bài văn lập luận CM:(S19p)Đề bài : ND ta thường nói: “có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu TN1. Tìm hiểu đề và tìm ý :a) Xác định yêu cầu của đề:- Ý chí quyết tâm học tập và rèn luyện b) Tìm ý : + Xác định luận cứ + Tìm lập luậnCâu TN khẳng định vai trò và ý nghĩa to lớn của “ chí”- Có 2 cách :+ Nêu dẫn chứng xác thực + Nêu lí lẽ 2. Lập dàn bài:a. Mở bài- Dẫn luận điểm nêu vấn đề ( vai trò quan trọng của chí, lí tưởng, ý chí và nghị lực trong cuộc sống)b. Thân bài: ( giải quyết vấn đề)- Xét về lí lẽ - Xét về thực tế => Lấy dẫn chứng từ đời sốngLấy dẫn chứng trong thời gian, không gian ( quá khứ, hiện tại, trong nước ngoài nước.)c. Kết bài: - Khẳng định vấn đề ( sức mạnh tinh thần của con người có lí tưởng )3. Viết bài:



? Bước 3 làm gì? ( viết bài)? Viết theo cách nào?? Có mấy cách mở bài ? ( 3 cách)GV cho HS đọc thêm ở sgk ? Từ mở bài qua thân bài ta phải làm gì ? ( chuyển đoạn) ? Khi viết thân bài phải chú ý gì?? Từ thân bài qua kết bài phải làm gì? ( chuyển đoạn) GV cho HS đọc sgk ? Bước cuối cùng ta phải làm gì?Vậy: muốn làm bài văn lập luận CM ta phải thực hiện như thế nào?HS khái quát ở ghi nhớ ( sgk /50)

HS đọc 2 đề sgk

? Hai đề bài có gì giống và khác nhau so với đề văn đã làm

Em sẽ làm các bước như thế nào?GV hướng dẫn đề 1 HS tự nêu , GV nhận xét

GV cho HS viết phần MB và KB -> GV sửa lỗi

Viết từng đoạn: mở bài -> kết bài a. MB: Có thể chọn 1 trong 3 cách - Đi thẳng vào vấn đề - Suy từ cái chung -> cái riêng- Suy từ tâm lí con người .b. TB: - Viết đoạn phân tích lí lẽ- Viết đoạn nêu các dẫn chứng tiêu biểu c. KB: - Nêu kết bài bằng cách hộ ứng với mở bài 4. Đọc lại và sửa chữa:* Ghi nhớ: ( sgk trang 50)II. Luyện tập:(16p)Đề bài (sgk)Đề 1: Hãy CM tính đúng đắn của câu TN “ có công mài sắt có ngày nên kim”Đề 2: CM tính chân lí trong bài thơ“ Không có việc gì khó Chỉ sợ lòng không bền Đào núi và lấp biển Quyết chí ắt làm nên”* Nhận xét: - Giống: 2 đề đều CM tính đúng đắn của câu “ có chí thì nên”- Khác: Câu đề 1 “có chi..” dùng lí lẽ để khẳng định vấn đề - 2 đề sau người nói dùng hình ảnh văn học để khẳng định vấn đề. * Giải quyết vấn đề :a. Xác định yêu cầu chung của đề cần CM tư tưởng mà câu TN thể hiện là đúng.b. Xác định luận cức. Tìm lập luận 2. Lập dàn ý MB: Giới thiệu câu TN TB : Nêu lí lẽ và dẫn chứng KB: Khẳng định lại sự đúng đắn của câu tục ngữ .3. Viết bài:4. Đọc và sửa lỗi .

III Củng cố: (3p) - Nêu các bước làm bài văn lập luận CM? - GV khái quát nội dung bài họcIV Hướng dẫn về nhà: (1p) - HS học ghi nhớ + làm tiếp đề 2 (Phần luyện tập) - Chuẩn bị bài: Luyện tập lập luận chứng minh-----------------------------------------------------------------------------Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 258 -



Tiết 92 Tập Làm Văn: LUYỆN TẬP LẬP LUẬN CHỨNG MINH A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Kiến thức:

- Cách làm bài văn lập luận chứng minh cho một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội gần gũi, quen thuộc.

- Kĩ năng: - Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn chứng minh.- Giáo dục:

- Xác định được nhiệm vụ cần làm trước một đề văn chứng minh, chuẩn bị cho kiểm tra viết bài.

CHUẨN BỊ:Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 259 -


- Giáo viên: Tài liệu tham khảo. - Học sinh: Soạn bài theo hướng dẫn .B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p) ? Thế nào là chứng minh ? Phép lập luận chứng minh là gì ? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1p) - Quy trình của một bài bài văn chứng minh cũng nằm trong quy trình làm một bài văn nghị luận, một bài văn nói chung. Nghĩa là nhất thiết cần phải tuân thủ lần lượt các bước: Tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa bài. Nhưng với kiểu bài nghị luận chứng minh vẫn có những cách thức cụ thể riêng phù hợp với đặc điểm của kiểu bài này. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt* Hoạt động 1.- H. Đọc kĩ đề bài.

* Hoạt động 2. Nhắc lại 4 bước cần làm bài văn lập luận chứng minh.

? Đề văn yêu cầu chứng minh vấn đề gì? Em hiểu 2 câu tục ngữ ntn?

? Yêu cầu lập luận CM ở đây đòi hỏi phải làm ntn?

? Vấn đề cần chứng minh được nêu một cách trực tiếp hay gián tiếp?

- H. Diễn giải ý nghĩa của hai câu tục ngữ.

? Tìm những biểu hiện trong cuộc sống chứng minh rằng nhân dân ta từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lý đó?

- H. Chọn những biểu hiện trong mục (c) sgk, tr 51.

I. Đề bài (2p) Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lý Ăn quả nhớ kẻ trồng cây và Uống nước nhớ nguồn.II. Thực hành theo các bước.(32p)1. Tìm hiểu đề, tìm ý: - Vđ cần CM: Lòng biết ơn những người đã tạo ra thành quả để mình được hưởng. - Yêu cầu lập luận CM: đưa ra và phân tích những chứng cớ thích hợp. - Tìm ý: + Diễn giải, giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ. + Đưa ra những biểu hiện của đời sống thể hiện lòng biết ơn. (Dẫn chứng nêu theo trình tự thời gian)2. Dàn bài: (A) Mở bài: - Lòng biết ơn là 1 t/thống đạo đức cao đẹp. - T/thống ấy đã được đúc kết qua câu tục ngữ “Ăn quả ...”. (B) Thân bài: (1) Giải thích câu tục ngữ. (2) ) Lòng biết ơn của con cháu với ông bà tổ tiên. - Thờ cúng, lễ tết, lễ hội văn hoá. - Nhắc nhở nhau: “Một lòng thờ mẹ... con”, “Đói lòng ăn hột chà là...răng”. (3) Lòng biết ơn của học trò với thầy cô giáo. - Giáo dục cung kính, mến yêu: trong



- H. Lập dàn ý, trao đổi, bổ sung.

- G. Chốt dàn ý.

? Đạo lý ấy của nhân dân Việt Nam ta gợi cho em suy nghĩ gì?

- G. Chia nhóm hs viết đoạn văn. Lưu ý: Đoạn văn rõ ràng, ngắn gọn, cố gắng theo nhiều cách.

- H. Viết bài, trao đổi bài, nhận xét chéo.- H. Đọc những bài viết tốt nhất.

khi học, ngày lễ tết, suốt cuộc đời. - Học giỏi để trả nghĩa thầy. Dẫn chứng: - Học trò thầy CVA dám lấy cái chết để cứu dân trả ơn thầy. - Học trò thầy NTT theo tấm gương thầy đi làm CM. (Ca dao, tục ngữ: “Muốn sang ... thầy”, “Không thầy ... nên”, “ Nhất tự vi sư,...”). (4) Lòng biết ơn các anh hùng có công với nước. - Sống xứng đáng với t/thống vẻ vang của cha ông. - Giúp đỡ gđ có công, tạo điều kiện về công việc, xây nhà tình nghĩa, thăm hỏi... (C) Kết bài: - Khẳng định câu tục ngữ là lời khuyên răn có ý nghĩa sâu sắc. - Biết ơn là 1 tình cảm thiêng liêng, rất tự nhiên. - Bài học: Cần học tập, rèn luyện...3. Viết bài: - Viết đoạn mở bài.

- Viết đoạn kết bài.- Viết đoạn phần thân bài.

III Củng cố. (4p)- Cách làm bài văn NLCM?- Cách sắp xếp luận điểm, luận cứ phần thân bài?

IV Hướng dẫn về nhà (1p) - Hoàn thiện đoạn văn. - Chuẩn bị: Đức tính giản dị của Bác Hồ.-----------------------------------------------------------------------------------------




Tiết 93 Văn bản : ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ

- Phạm Văn Đồng - A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:

- Kiến thức: - Sơ giản về tác giả Phạm Văn Đồng.

- Đức tính giản dị của Bác Hồ được biểu hiện trong lối sống, tr4ong quan hệ với mọi mọi người , trong việc làm và trong dử dụng ngôn ngữ nói, viết hàng ngày. - Cách nêu dẫn chứng bình luận n/xét; giọng văn sôi nổi nhiệt tình của tác giả.

- Kĩ năng: - Đọc - Hiểu văn bản nghị luận xã hội.

- Đọc diễn cảm và phân tích nghệ thuật nêu luận điểm và luận chứng trong văn bản nghị luận .

- Giáo dục: - Nhớ và thuộc được 1 số câu văn hay, tiêu biểu trong bài.


- Học sinh: Soạn bài theo hướng dẫn B. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:



1. Kiểm tra bài cũ (6p) : ? Trong vb sự giàu đẹp của tiếng việt có mấy luận điểm chính ? ? Ở mỗi luận điểm tác giả đã dùng những dẫn chứng như thế nào để chứng minh 2. Bài mới : GV giới thiệu bài (1p) - Ở bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, chúng ta đã rất xúc động trước hình ảnh giản dị của người cha mái tóc bạc, suốt đêm không ngủ đốt lửa cho anh đội viên nằm, rồi nhón chân đi dém chăn, từng người, từng người một. Còn hôm nay chúng ta lại thêm một lần nhận rõ hơn phẩm chất cao đẹp này của CTHCM qua một đoạn văn xuôi nghị luận đặc sắc của cố thủ tướng Phạm Văn Đồng – Người học trò xuất sắc – người cộng sự gần gũi nhiều năm với Bác Hồ. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

HS đọc chú thích sgk? Nêu vài nét sơ lược về tác giả?

? Hãy nêu xuất xứ của văn bản?

? Bài văn được viết theo phương thức biểu đạt chính nào?? Bài văn bàn luận về vấn đề gì? GV nhấn mạnh

GV nêu yêu cầu đọc. GV, HS đọc bài.Nhận xét cách đọc bài của HSKiểm tra một số chú thích? Dựa vào bố cục của bài văn nghị luận chứng minh nói chung em hãy xác định bố cục bài văn?GV: Bài văn này không có kết luận vì đây là một đoạn trích nên không có đầy đủ các phần trong bố cục thông thường của một bài nghị luận hoàn chỉnh. Đọc đoạn 1.? Cho biết phần MB gồm mấy câu văn?? Theo em câu văn nào nêu lên luận điểm của bài viết và câu văn nào giải thích cho luận điểm ấy?? Vậy luận điểm được nêu ra trong câu 1 là gì? Em có nhận xét gì về cách nêu vấn đề, cách mở bài của tác giả?

I. Tìm hiểu chung:(7p)- Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906- 2000) quê xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Là nhà cách mạng nổi tiếng , nhà văn hoá lớn của Việt Nam.- Văn bản được trích trong bài diễn văn của Phạm Văn Đồng đọc trong lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh của Bác.- Bài văn được viết theo phương thức nghị luận chứng minh- Bàn luận về : Đức tính giản dị của Bác.II. Đọc-hiểu chú thích (8p)1. Đọc-: giải thích từ khó2. Bố cục: 2 phần- P1: Từ đầu -> tuyệt đẹp (nhận định về đức tính giản dị cuả Bác)- P2: còn lại (Những biểu hiện về đức tính giản dị của Bác)

III. Phân tích:(15p)1 Nhận định về đức tính giản dị của Bác:- 2 câu

- Câu 1: Nêu luận điểm- Câu 2: Giải thích cho luận điểm- ... Sự nhất quán... Hồ Chủ Tịch - Luận điểm chính- Tác giả vừa nêu vấn đề trực tiếp vừa nhấn mạnh quan hệ giữa cuộc đời hoạt đọng chính trị cách mạng và đời sống hàng ngày, trong sự nhất quán, thống nhất cao độ. Đó chính là sự khám phá



Nhấn mạnh.

? Trong câu văn thứ 2, tác giả nhấn mạnh giải thích, mở rộng như thế nào về đức tính giản dị của Bác?

? Tác giả dùng những từ nào để nhận định về phẩm chất cao quý của Bác?? Trong các từ đó thì từ nào thể hiện rõ phẩm chất giản dị ở con người Bác? Vì sao?

? Như vậy ở phần mở bài tác giả đã nhận định như thế nào về phẩm chất giản dị của Bác?

? Để chứng minh cho đức tính giản dị của Bác, tác giả chứng minh ở những phương diện nào?? Ngay câu đầu ở đoạn văn thứ nhất phần thân bài, tác giả đã xác định rõ sự giản dị của Bác trong lối sống được bộc lộ ở phạm vi nào?

? Tác giả đưa ra những chứng cớ nào để làm rõ tính giản dị của Bác ở từng điểm trên?

? Em có nhận xét gì về các dẫn chứng và cách nêu dẫn chứng của tác giả trong đoạn văn?? Theo em sự thuyết phục ở các chứng cứ mà tác giả nêu còn vì lí do gì nữa?

? Ngoài những chứng cứ mà tác giả nêu ra trong bài văn hãy tìm thêm một số chứng cứ khác nữa nói lên sự giản dị của Bác?

? Cùng với việc đưa ra chứng cứ chứng

đóng góp của tác giả nhờ được nhiều năm sống và làm việc cạnh Bác. Ông đã nhận thấy trong con người, trong lối sống, tính cách của Bác có sự kết hợp hài hòa và thống nhất giữa 2 phẩm chất: vĩ đại và giản dị, chính trị mà đạo đức. Sự kết hợp nhất quán không thay đổi.- Phẩm chất giản dị vẫn được giữ nguyên vẹn qua cuộc đời 60 năm hoạt động cách mạng đầy sóng gió của Bác. Vì một mục đích duy nhất và vô cùng cao đẹp: Tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn lao của dân tộc không gợn chút cá nhân.- Trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp.

- Từ thanh bạch thể hiện rõ nhất phẩm chất giản dị ở con người Bác.-> Vì trong thanh bạch có sự giản dị, trong sáng và trong lối sống của người cách mạng, của Bác.=> Ở Bác có sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng to lớn và cuộc sống thanh bạch giản dị trong đời thường2. Những biểu hiện về đức tính giản dị của Bác Hồ:- Tác giả chứng minh ở 2 phương diện: Trong lối sống và trong cách viết.a Trong lối sống:- Sự giản dị của Bác thể hiện ở:+ Bữa cơm.+ Đồ dùng+ Cái nhà+ Lối sống- Bữa cơm chỉ có vài ba món ăn giản đơn, lúc ăn không để rơi vãi... tươm tất.- Cái nhà... hoa vườn.- Bác suốt đời làm việc… nhỏ.- Người giúp việc… ngón tay.- Nghệ thuật: liệt kê- Dẫn chứng tiêu biểu, phong phú, toàn diện.- Những điều mà tác giả nói ra còn được đảm bảo bằng mối quan hệ gần gũi, lâu bền, gắn bó của tác giả với chủ tịch Hồ Chí Minh- Những đồ vật gắn bó quen thuộc: quần áo nâu, đôi dép lốp.



minh cho sự giản dị của Bác trong lối sống tác giả đi bình luận như thế nào về những biểu hiện cho lối sống đó ở Bác? ? Hãy chỉ ra những câu văn bình luận đó của tác giả?? Việc xen kẽ những bình luận ấy có tác dụng gì?? Ở đoạn văn tiếp theo, tác giả cho ta biết những lí do nào dẫn đến đời sống giản dị của Bác?? Em hiểu như thế nào về lí do ấy?

? Tác giả bình luận như thế nào về ý nghĩa đức tính giản dị của Bác?

? Em hiểu gì qua lời bình luận ấy?

? Nhận xét như thế nào về những lời giải thích, bình luận của tác giả?

? Ở đoạn cuối văn bản, để làm sáng tỏ sử giản dị trong cách nói và viết của Bác, tác giả đã dẫn chứng những câu nói nào của Bác?? Tại sao tác giả lại dùng những câu nói này để chứng minh cho sự giản dị của Bác trong cách nói, viết?

Tác giả đã giải thích lí do vì sao Bác lại dùng những lời giản dị như thế nào?Tác giả bình luận như thế nào về tác dụng của lối nói giản dị ấy của Bác?Em hiểu như thế nào về ý nghĩa lời bình luận này?

- VD: Nhớ ông cụ mắt sáng ngờiáo nâu túi vải đẹp tươi lạ thường.- Nơi Bác ở sàn mây vách gióSớm nghe chim rừng hót quanh nhàĐêm trăng một ngọn đèn khêu nhỏ...- Ở việc làm nhỏ đó chúng ta càng thấy Bác quý trọng biết bào kết quả sản xuất của con người và kính trọng như thế nào người phục vụ.- Một đời sống như vậy thanh bạch và tao nhã biết bao.- Khẳng đinh lối sống giản dị của Bác. Bày tỏ tình cảm, cảm xúc của người nghe.- Bác sống giản dị bởi: Người sống sôi nổi phong phú đời sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của nhân dân.- Bác sống giản dị vì cuộc đời Bác luôn gắn liền với cuôc đấu tranh gian khổ của nhân dân.- Vì người được tôi luyện trong cuộc đấu tranh gian khổ của nhân dân- Đời sống vật chất giản dị hoà hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng tình cảm những giá trị tinh thần cao đẹp nhất.- Đó là biểu hiện của đời sống văn minh mà mọi người cần lấy đó là gương sáng noi theo. Cuộc sống cao đẹp không màng vật chất.- Giải thích, bình luận sâu sắc, chính xác. Đánh giá cao ý nghĩa và giá trị lối sống của Bác giúp người đọc, người nghe nhìn nhận vấn đề trên một tầm bao quát toàn diện hơn. Lời giải thích, bình luận còn mang cảm xúc ngưỡng mộ, kính trọng của tác giả đối với Bác.b Trong cách nói và viết:- Không có gì quý hơn độc lập tự do- Nước Việt Nam ... thay đổi.- Dẫn chứng tiêu biểu, chọn lọc. Và đó là những câu nói nổi tiếng về ý nghĩa( nội dung) và ngắn gọn, dễ nhớ, dẽ thuộc( hình thức). Mọi người đều hiểu biết, đều thuộc những câu nói này-> Bác nói những điều lớn lao ấy một cách thật giản dị.- Vì muốn quần chứng hiểu được, nhớ



? Ngoài những chứng cứ mà tác giả nêu, em có thể tìm những dẫn chứng khác chứng tỏ Bác giản dị trong cách nói, viết?

? Qua phần thân bài của bài văn em cảm nhận được gì về phẩm chất cao đẹp của Bác?

? Nêu nét đặc sắc về nghệ thuật?

? Thông qua thủ pháp nghệ thuật đó, tác giả bài văn nhằm làm toát lên nội dung gì? HS đọc Ghi nhớ sgk

được, làm được.- Những chân lí giản dị mà sâu sắc đó lúc...cách mạng.- Đề cao sức mạnh phi thường của lối nói giản dị mà sâu sắc của Bác, đó là sức mạnh khơi dậy lòng yêu nước, ý chí cách mạng trong quần chúng nhân dân. Từ đó có thể khẳng định tài năng có thể viết thật giản dị về những điều lớn lao của Bác=> Đức tính giản dị mà sâu sắc trong lối sống, lời nói và viết là một vẻ đẹp cao quý trong con người Hồ Chí Minh.IV. Tổng kêt (3p) - Kết hợp chứng minh với giải thích, bình luận. Dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu, gần gũi, nhận xét sâu sắc.- Giản dị là đức tính nổi bật ở Bác. Sự giản dị hoà hợp với đời sống tinh thần phong phú với tư tưởng và tình cảm cao đẹp.

V Củng cố - luyện tập:(3p) - Em hãy dẫn 1 bài thơ hay 1 mẩu truyện kể về Bác để chứng minh đức tính giản dị của Bác? ( Một số bài thơ trong tập thơ chữ Hán, Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng, di chúc, thư gửi các cháu nhân ngày khai trường... - Để c/minh cho đức tính giản dị của BH tác giả đã đưa ra những luận điểm nào ? - GV nhận xét, khái quát nội dung bài họcVI Hướng dẫn về nhà:(1p) - Học thuộc ghi nhớ, làm phần luyện tập - Soạn bài : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.

Ngày soạn18/2/2013 Ngày dạy: 22/2/2013Tiết 94 Ti ếng Vi ệt: CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNGA. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức:

- Khái niệm câu chủ động và câu bị động. - Mục đích chuyển đổi câu chủ động và câu bị động và ngược lại.



- Kĩ năng: - Nhận biết câu chủ động và câu bị động.

- Giáo dục: - Hình thành thói quen sử dụng các kiểu câu phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.


- Học sinh: Soạn bài theo hướng dẫn B TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Nêu tác dụng của TN? Việc tách trạng ngữ thành câu riêng có tác dụng gì?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Hoạt động của GV và HS Nội dung kiến thức

- H. Đọc kĩ ví dụ (57)

? Xác định chủ ngữ, so sánh cấu tạo và ý nghĩa của chủ ngữ ở 2 câu? - H. So sánh, nhận xét, thảo luận.

? Em hiểu thế nào là câu chủ động, câu bị động? Cho ví dụ?- H. Phát biểu. Đọc ghi nhớ.- H. Cho ví dụ về 1 câu chủ động rồi tìm một câu bị động tương ứng?.

- H. Đọc kĩ ví dụ.Thảo luận, suy nghĩ, trả lời.? Em chọn câu (a) hay câu (b) để điền vào chỗ trống? Vì sao?

- H. Điền câu, suy luận. Đọc ghi nhớ (58)- G. Chốt ý.

- H. Đọc bài tập. Xđ câu bị động. Nhận xét.- G. Chốt đáp án.

- G. Cho bài tập để hs tập vận dụng. (Câu b, c là câu bị động)

- G. Chốt ý.

I. Câu chủ động và câu bị động:(12p)1. Ví dụ: (Sgk)2. Nhận xét.- Về ý nghĩa : Nội dung miêu tả của 2 câu giống nhau. Nhưng : Câu a : CN ~ Người thực hiện hành động hướng tới người khác. Câu b : CN ~ Người được hoạt động của người khác hướng đến.- Cấu tạo : Câu a là câu chủ động. Câu b là câu bị động (t.ư)3, Ghi nhớ : (sgk 57)II. Mục đích chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.(12p)1. Ví dụ : (sgk 57)2. Nhận xét : - Điền câu b. Vì tạo được liên kết câu : Em tôi là chi đội trưởng. Em được mọi người yêu mến...3. Ghi nhớ: (sgk 58)* Chú ý: - Câu chủ động và câu bị động luôn đi với nhau (có thể đảo kiểu câu). - Câu ko thể đảo được là câu bình thường.III. Luyện tập:(12p)Bài 1: Xác định câu bị động. Giải thích tác dụng: - Đoạn 1: Câu rút gọn (2,3) -> Câu bị động. - Đoạn 2: Câu bị động (Câu cuối) -> Tránh lặp kiểu câu, tạo sự liên kết.Bài 2 : Tìm câu bị động tương ứng với các câu chủ động sau :

- Mẹ rửa chân cho em bé.



+ Trong câu bị động vị ngữ được cấu tạo: bị/được + Vđt. + Có thể lược bỏ chủ thể gây ra hành động. + Có câu có chứa từ "bị", "được" nhưng ko phải là câu bị động.

- Người ta chuyển đá lên xe.- Bọn xấu ném đá lên tàu hoả.

-> Chuyển : - Em bé được (mẹ) rửa chân cho. - Đá được (người ta) chuyển lên xe. - Tàu hoả bị (bọn xấu) ném đá lên.

IV Củng cố.(3p) - Đặc điểm CN, cấu tạo của câu bị động? - Tác dụng của câu bị động?V Hướng dẫn về nhà:(1p) - Học bài. Tìm các ví dụ về câu bị động. - Chuẩn bị: ý nghĩa văn chương.-------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 27 /2/ 2013 Ngày dạy: 28/2/ 2013

Tiết 95, 96 VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5 ( BÀI VIẾT TẠI LỚP )A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Ôn tập lại cách làm bài văn lập luận chứng minh, cũng như về các kiến thức văn và tiếng việt có liên quan đến bài làm, để có thể vận dụng kiến thức đó vào việc tập làm một bài văn lập luận chứng minh. . - Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết văn nghị luận, xây dựng luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng. - Giáo dục: Có thể tự đánh giá chính xác hơn về trình độ tập làm văn của bản thân để có phương hướng phấn đấu phát huy ưu điểm và sửa chữa khuyết điểm. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu ra đề KT

- Học sinh: Ôn tập chuẩn bị KT C. PHƯƠNG PHÁP:

- Phương pháp thực hành làm bài.



D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:2. Kiểm tra:I. ĐỀ BÀI *Đề 1: Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lý Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.* Đề 2: Nhân dân ta thường nói “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Em hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ trên.II. DÀN Ý- BIỂU ĐIỂM: Đề 11.Mở bài: ( 1 điểm) - Dẫn dắt + Biết ơn là một phẩm chất đạo đức tốt đẹp của nhân dân ta - Nêu luận điểm: Trích câu tục ngữ2. Thân bài: ( 8 điểm) Chứng minh luận điểm - Giải nghĩa câu tục ngữ: Khi được hưởng thành quả phải biết ơn người làm ra nó - Chứng minh + Nhớ về tổ tiên, cha ông - những người dựng nước, giữ nước: Lễ hội đền Hùng, đền Bà Chúa Kho, đền Thượng,... + Ngày thương binh liệt sĩ: đền ơn đáp nghĩa gia đình có công cách mạng + Ngày nhà giáo VN 3. Kết bài ( 1 điểm) Ý nghĩa của câu tục ngữ - Là bài học về đạo đức sâu sắc, nhắc nhở con cháu phải biết ơn và nhớ về những người có công lao, những người sinh thành…. Đề 2:1. Mở bài ( 1 điểm) - Dẫn dắt và nêu luận điểmTrong cuộc sống có nhiều việc khó khăn, nhưng nếu kiên trì chúng ta sẽ vượt qua tất cả - Dẫn câu tục ngữ: có công mài sắt có này nên kim2. Thân bài: Chứng minh câu tục ngữ - Anh Nguyễn Ngọc Kí viết bằng hai chân - Tiến sĩ Lương Đình Của - Nguyễn Hiền… - So sánh với câu thơ của Bác: Không có việc gì khó …………………..

Quyết chí ắt làm nên -> đây là một chân lí3. Kết bài: ( 1 điểm) - Bài học rút ra (hoặc: Ý nghĩa của câu tục ngữ)III. Yêu cầu và cách tính điểm1. Điểm 9,10 - Đảm bảo nội dung, dẫn chứng sát thực + lí lẽ thuyết phục - Diễn đạt lưu loát - Bố cục rõ ràng, khoa học - Sạch đẹp, câu đúng ngữ pháp, lời văn trong sáng2. Điểm 7,8 - Đảm bảo các yêu cầu trên. Nội dung chưa thật sâu sắc như trên - Còn vi phạm một vài lỗi dùng từ, đặt câu hoặc diễn đạtGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 269 -


3. Điểm 5,6 - Nội dung đầy đủ, chưa sâu - Bố cục rõ ba phần - Diễn đạt lủng củng, chưa hay, còn sai chính tả4. Điểm 3,4 - Nội dung sơ sài - Chưa rõ bố cục - Mắc nhiều lỗi khác như diễn đạt, dùng từ, đặt câu5. Điểm 1,2 Lạc đề, bài quá sơ sài, mắc nhiều lỗi,...6. Điểm 0 Không viết bài4. Củng cố:

- GV thu bài, nhận xét ý thức giờ KT

5. Hướng dẫn về nhà:

- Xem lại các bước làm văn nghị luận - Đọc, soạn bài mới: ý nghĩa văn chương------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 23 /2/ 2013 Ngày dạy: 25/2/ 2013

Tiết 97 Văn bản: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG ( Hoài Thanh )A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức:

- Sơ giản về nhà văn Hoài Thanh. - Quan niệm của tác giả về nguồn gốc, ý nghĩa, công dụng của văn chương.

- Luận điểm và cách trình bày luận điểm về một vấn đề văn học trong một văn bản nghị luận của nhà văn Hoài Thanh..

- Kĩ năng: - Đọc - Hiểu văn bản nghị luận văn học.



- Xác định và phân tích luận điểm được triển khai trong văn bản nghị luận. - Vận dụng, trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận.

- Giáo dục: - Yêu quí, trân trọng văn chương, tu dưỡng đạo đức.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Tài liệu tham khảo.

- Học sinh: Soạn bài theo hướng dẫn C. PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm. D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Trong văn bản "Đức tính giản dị của Bác Hồ" luận đề được triển khai thành mấy luận điểm ? Đó là những luận điểm gì? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài - Văn chương nghệ thuật ra đời rất sớm và luôn luôn gắn bó với đời sống con người. Từ xưa, người ta đã băn khoăn văn chương có nguồn gốc từ đâu ? nó có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống ? Bài viết “ý nghĩa văn chương” của Hoài thanh sẽ giúp chúng ta hiểu phần nào về điều đó.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

? Dựa vào chú thích trong sgk em hãy nêu vài nét về thân thế và sự nghiệp của Hoài Thanh? - HS: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm qua phần chú thích, GV đặt những câu hỏi gợi để học sinh trả lời.? Văn bản thuộc kiểu loại gì?? Văn bản ra đời trong hoàn cảnh nào?? Vb này thuộc kiểu nghị luận nào trong 2 kiểu nghị luận sau: Nghị luận chính trị –xã hội, Nghị luận văn chương. - GV: Đọc rồi hướng dẫn cho hs đọc (giọng vừa rành mạch vừa cảm xúc, chậm và sâu lắng )- Giải thích từ khó ? Trong vb này tác giả bàn tới ý nghĩa văn chương theo mấy phương diện. Hãy nêu từng đoạn trong vb tương ứng với từng phương diện đó?

? Trước khi nêu nguồn gốc của văn chương, mở đầu văn bản tác giả kể lại câu chuyện gì?

I. GIỚI THIỆU CHUNG:(5p)

1. Tác giả: Hoài Thanh : ( 1909- 1982) là một trong những nhà phê bình văn học xuất sắc của nước ta ở thế kỉ XX. Hoài Thanh là tác giả của tập Thi Nhân Việt Nam- Một công trình nghiên cứu nổi tiếng về phong trào thơ mới.2. Tác phẩm: Văn bản được in trong quấn Văn chương và hành động. Phương thức biểu đạt: Nghị luận

II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :

1. Đọc - tìm hiểu chú thích:(10p)

2. Bố cục: Chia làm hai phần.- Phần 1: Từ đầu -> muôn loài (Nguồn gốc cốt yếu của văn chương)- Phần 2: Còn lại (Công dụng của văn chương) 3. Phân tích :(20p)a. Nguồn gốc văn chương: - Chuyện về nhà thi sĩ ấn độ và con chim.GV: Chuyện nhà thi sĩ ấn độ khóc nức nở khi thấy một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Tiếng khóc của nhà thi sĩ hoà một nhịp với sự run rẩy của con chim sắp chết.



? Theo em tác giả kể như vậy để làm gì? Câu chuyện này cho thấy tác giả muốn cắt nghĩa nguồn gốc của văn chương như thế nào? Luận điểm mà tác nêu ra ở đây là gì?? Em có nhận xét gì về cách nêu vấn đề của tác giả?

? Như vậy theo Hoài Thanh thì nguồn gốc của văn chương là lòng thương người và muôn vật, muôn loài. Theo em quan niệm ấy có chính xác không? Thử tìm một vài dẫn chứng văn học mà em biết để chứng minh cho ý kiến của Hoài Thanh?

? Nói như thế, quan niệm của Hoài Thanh có phải đúng trong mọi trường hợp không?

? Như vậy ở phần đầu văn bản, tác giả giúp người đọc xác lập tư tưởng, quan niệm như thế nào về nguồn gốc của văn chương?

? Trong đoạn văn tiếp theo tác giả tiếp tục

- Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca.- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra là thương muôn vật muôn loài.- Cách vào đề bất ngờ, tự nhiên, hấp dẫn, xúc động. (Hoài Thanh đã kể một câu chuyện nhỏ để dẫn tới luận đề theo lối quy nạp. Tác giả chưa trực tiếp nêu vấn đề ý nghĩa của văn chương mà đi từ nguồn gốc cốt yếu của nó. Nhưng ngay câu sau tác giả lại ngờ rằng đó chỉ là câu chuyện hoang đường, bịa đặt. Mục đích không phải để người đọc hiểu một câu chuyện mà để khái quát vấn đề sẽ bàn luận -> là phong cách nghị luận độc đáo.)- Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc của văn chương là đúng đắn. Nó đã chứng minh trong thực tế văn chương Đông tây kim cổ.VD: Nguyễn Du viết truyện kiều dựa trên cảm hứng: Những điều trông thấy mà đau đớn lòngLời rằng bạc mệnh cũng là lời chungHoặc Đặng Trần Côn trong Chinh phụ ngâm khúc vì sự cảm thông: Thiên địa phong trầnHồng nhan đa đoan.Hay Bà Huyện Thanh Quan viết qua Đèo Ngang bởi nỗi nhớ nước thương nhà cùng nỗi niềm tâm tư nỗi lòng riêng: Nhớ nước đau lòng con quốc quốc.-> Tất cả đều xuất phát từ lòng nhân ái, tình thương. - Nói cốt yếu là nói cái chính, cái quan trọng nhất chứ chưa phải là tất cả. Quan niệm của Hoài Thanh chưa phải là đầy đủ vì trên thực tế có nhiều quan niệm khác nhau về nguồn gốc văn chương. Có người cho rằng văn chương bắt nguồn từ lao động, có người lại cho rằng bắt nguồn từ tôn giáo hay từ vui chơi giải trí. Và đến nay nguồn gốc thực sự của văn chương chưa hoàn toàn thống nhất. ý kiến của Hoài Thanh cũng chỉ là một quan niệm.=> Lòng nhân ái chính là nguồn gốc cốt yếu của văn chương.b, ý nghĩa và công dụng của văn chương:



nhận định như thế nào về văn chương?

? Em hiểu như thế nào về nhận định trên?

? Xuất phát từ tình cảm, văn chương có thể đem lại cho người đọc những gì?? Để chứng minh cho nhận định đó của mình, tác giả đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng nào?Trong câu văn: “Một người... hay sao” tác giả nhấn mạnh công dụng nào của văn chương?? Ở câu văn: “Văn chương ... nghìn lần” Hoài Thanh còn cho thấy công dụng nào của văn chương?? Như vậy qua 2 câu văn trên đã cho ta thấy công dụng lạ lùng nào của văn chương đối với con người?Đọc 2 đoạn văn còn lại.? Ở 2 đoạn văn này tác giả bàn luận điều gì về văn chương?- Khi nói: “Có kẻ nói... mới hay” tác giả muốn ta tin vào sức mạnh nào cuả văn chương?- Khi nói: “Nếu trong pho lịch sử ... bực nào” tác giả muốn ta cảm nhận sức mạnh nào của văn chương?? Ở 2 đoạn văn cuối giúp ta hiểu văn chương có sức mạnh như thế nào cho cuộc sống?? Em có nhận xét gì về cách lập luận. lí lẽ mà tác giả đưa ra ở đây?? Nét đặc sắc của nghệ thuật nghị luận trong văn bản?

? Khái quát nội dung văn bản?

- Văn chương sẽ là hình ... sự sống.- Văn chương phản ánh đời sống: Văn chương chính là thiên nhiên, vạn vật, chủ yếu là cuộc sống là tâm hồn của con người qua cảm nhận của nhà văn. Văn chương còn sáng tạo ra sự sống vì nó làm cho đời đẹp hơn. Trong thế giới nghệ thuật làm cho tác phẩm sống động... - Công dụng của văn chương giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha

- Một người hàng ngày... hay sao.- Văn chương...nghìn lần.- Văn chương có tác dụng khơi dậy những cảm xúc cao thượng của con người, tác động đến người đọc một cách tự giác, thâm trầm, tự nhiên theo lối đồng cảm, đồng điệu tâm hồn...- Gây cho ta tình cảm mà ta chưa có, luyện cho ta những tình cảm mà ta sẵn có. Văn chương còn giúp ta rèn luyện, mở rộng thế giời tình cảm của con người.=> Văn chương làm giàu tình cảm của con người.- Bàn về sức mạnh của văn chương.- Văn chương làm đẹp làm hay những thứ bình thường.- Các thi nhân, các nhà văn làm giàu sang cho lịch sử nhân loại. Nếu không có họ, lịch sử loài người khong được lưu lại. Thì thế giới lịch sử loài người sẽ hết sức nghèo nàn. => Văn chương làm đẹp, làm giàu cho cuộc sống.- Lập luận chặt chẽ, hợp lí.4. Tổng kêt (3p) : - Cách lập luận vừa có lí lẽ, vừa có cảm xúc và hình ảnh.- Văn bản khẳng định nguồn gốc của văn chương. Văn chương là hình ảnh của sự sống muon hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, gây những tình cảm ta không có, luyện ta những tình cảm sắn có. Đời sống nhân loại sẽ rất nghèo nàn nếu thiếu văn chương.

4. Củng cố -Luyện tập:(5p) - Tóm tắt hệ thông luận điểm và luận chứng của Hoài Thanh trong văn bản này ? - Đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của Hoài Thanh trong bài này là gì ?Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 273 -


5. Hướng dẫn về nhà: (3p) - Học thuộc lòng phần ghi nhớ, làm phần luyện tập - Tìm thêm một số dẫn chứng thơ văn đã học để chứng minh ý nghĩa văn chương theo luận điểm của Hoài Thanh. - Chuẩn bị bài: Kiểm tra văn học 1 tiết---------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 25/2 // 2013 Ngày dạy: 27/2/ 2013

Tiết 98 KIỂM TRA VĂN

A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Kiểm tra kiến thức các văn bản đã học từ đầu học kỳ II bao gồm các bài tục ngữ và các bài văn nghị luận.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 274 -


- Kĩ năng: Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức trong bài làm.- Giáo dục: Giáo dục ý thức nghiêm túc, tự giác làm bài.

B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu ra đề KT

- Học sinh: Ôn tập, chuẩn bị KT C. PHƯƠNG PHÁP: - Thực hành làm bài D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

1. Ổn định lớp:2. Kiểm tra : *Ma trận Mức độ

Nội dung

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Tổngđiểm

TN TL TN TL TN TL

Tục ngữ 1(0,25) 1(3,0) 2(0,5) 3,75Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

2(0,5) 1(0,25)0,75

Đức tính giản dị của Bác Hồ

2(0,5) 1(0,25) 1(4,0) 4,75

Ý nghĩa văn chương

2(0,5) 1(0,25) 0,75

Tổng điểm 1,75 3,0 1,25 4,0 10,0

Tỉ lệ 47,5% 12,5% 40 %

* Đề bài:Phần I: Trắc nghiệm:(3 điểm) Trả lời câu hỏi bằng cách khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời đúng nhất. (mỗi câu đúng được 0,25đ.)1.Câu nào sau đây không phải là tục ngữ?A. Khoai đất lạ, mạ đất quen. B. Chớp đông nháy nháy, gà gáy thì mưa.C. Một nắng hai sương. D. Thứ nhất cày ải, thứ nhì vãi phân.2. Nội dung các câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất nói về điều gì?A. Các hiện tượng thuộc về quy luật tự nhiênB. Công việc lao động sản xuất của nhà nông.C. Mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người.D. Những kinh nghiệm quý báu của nhân dân lao động trong việc quan sát các hiện tượng tự nhiên và trong lao động sản xuất.3. Câu tục ngữ nào trong các câu sau đây đồng nghĩa với câu "Thâm đông, hồng tây, dựng may, Ai ơi ở lại ba ngày hãy đi"?A. Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa. B. Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt.C. Trăng quầng trời hạn, trăng tán trời mưa.D. Mống đông, vồng tây, chẳng mưa dây cũng bão giật.4. Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta được trích trong báo cáo chính trị của:A. Phạm Văn Đồng B. Chủ Tịch Hồ Chí Minh C. Trường Chinh D. Hoài Thanh5. Bài văn Tinh thần yêu nước của nhân dân ta đề cập đến tinh thần yêu nước của nhân dân ta trong lĩnh vực nào?A. Trong công cuộc chiến đấu chống kẻ thù xâm lược.



B. Trong sự nghiệp xây dựng đất nước.C. Trong việc giữ gìn sự giàu đẹp của tiếng việtD. Cả A và B6. Trình tự lập luận sau đây có trong bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”, đúng hay sai? Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. =>Bổn phận của chúng ta ngày nay. =>Lòng yêu nước của đ.bào ta ngày nay. => Lòng yêu nước trong q.khứ và dân tộc A. Sai B. Đúng7. Chứng cớ nào không được tác giả dùng để chứng minh sự giản dị trong bữa ăn của Bác Hồ?A. Chỉ vài ba món giản đơn. B. Bác thích ăn những món được nấu rất công phu.C. Lúc ăn không để rơi vãi một hạt cơm.D. Ăn xong, cái bát bao giờ cũng sạch và thức ăn còn lại thì được sắp xếp tươm tất.8. Người đọc người nghe còn được biết sự giản dị của Bác Hồ thông qua chính những tác phẩm văn học do Người sáng tác, đúng hay sai? A. Đúng B. Sai9. Vì sao tác giả coi cuộc sống của Bác Hồ là cuộc sống thực sự văn minh?A. Vì đó là cuộc sống đề cao vật chất B. Vì đó là cuộc sống đơn giảnC. Vì đó là cách sống mà tất cả mọi người đều cóD. Vì đó là cuộc sống phong phú cao đẹp về tinh thần, tình cảm, không màng đến hưởng thụ vật chất, không vì riêng mình.10. Dòng nào không phải là nội dung Hoài Thanh đề cập đến trong bài viết của mình?A. Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc văn chương.B. Quan niệm của Hoài Thanh về nhiệm vụ văn chương.C. Quan niệm của Hoài Thanh về công dụng của v.chương trong lịch sử loài người.D. Quan niệm của Hoài Thanh về các thể loại văn học.11. Theo Hoài Thanh nguồn gốc cốt yếu của văn chương là gì?A. Cuộc sống lao động của con người. B. Tình yêu lao động của con người.C. Lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài.D. Do lực lượng thần thánh tạo ra.12. Từ "cốt yếu" (trong câu "Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật, muôn loài") được Hoài Thanh dùng với ý nghĩa nào khi nói về nguồn gốc của văn chương?A. Tất cả B. Một phần C. Đa số D. Cái chính, cái quan trọng nhấtPhần II: Tự luận (7 điểm)Câu 1 (3 điểm): Chép chính xác 3 câu tục ngữ đã học và nêu nội dung.Câu 2 (4 điểm): - Để làm rõ đức tính giản dị của Bác Hồ, tác giả đã chứng minh ở những phương diện nào trong đời sống và con người của bác. Dựa vào văn bản em hãy phân tích. - Suy nghĩ của em về ý nghĩa của đức tính giản dị trong đời sống.*Đáp ánPhần I: Trắc nghiệm:(3 điểm)1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12C D D B D A B A D D C C

Phần II: Tự luận (7 điểm)Câu 1: yêu cầu HS chép chính xác 3 câu tục ngữ và nêu được nội dung, mỗi câu đúng (1,0 điểm)Câu 2: Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 276 -


* HS phân tích và chứng minh được đức tính giản dị của Bác Hồ được thể hiện trên các phương diện: - Sinh hoạt, lối sống, việc làm:+ Bữa ăn chỉ có vài ba món đơn giản...+ Cái nhà sàn chỉ có vài ba phòng, hòa cùng thiên nhiên.+ Việc làm: từ việc nhỏ đến việc lớn, ít cần đến người phục vụ+ Sự giản dị trong đời sống vật chất đi liền với đời sống t.thần phong phú cao đẹp.+ Giản dị trong lời nói bài viết.* Liên hệ được đức tính giản dị trong đời sống4.Củng cố: - GV thu bài và nhận xét giờ kiểm tra.5. Hướng dẫn học bài: - Soạn bài: Chuyển câu chủ động thành câu bị động. + Đọc sgk và trả lời câu hỏi phần I, II. + Xem trước phần luyện tập.

TuÇn 27 : Ngày soạn: 19 /2/ 2011 Ngày dạy: 28/2/ 2011Tiết 99 CHUYỂN CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNGA. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - HS nhận biết được quy tắc chuyển câu chủ động thành mỗi kiểu câu bị động.- Kĩ năng: - Có kĩ năng chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngược lại. - Đặt câu ( chủ động hay bị động) phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.- Giáo dục: Có ý thức vận dụng kiến thức về câu chủ động, câu bị động cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Thế nào là câu chủ động? Thế nào là câu bị động? Cho ví dụ?Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 277 -


2. Bài mới : GV giới thiệu bài Giờ trước, chúng ta đã tìm hiểu về câu chủ động, câu bị động và mục đích chuyển câu chủ động thành câu bị động. Giờ hôm nay chúng ta sẽ học cách chuyển câu chủ động thành câu bị động và ngược lại.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

GV treo bảng phụ HS đọc vd và nhận xét

? Hai ví dụ trên có gì giống và khác nhau?( giống: cùng nội dung, cùng là câu bị động)

? Nêu quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành mỗi kiểu câu bị động? Có 2 quy tắcBT nhanh Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động GV treo bảng phụ ( vd) HS đọc ví dụ và nhận xét? Hai câu trên có phải là câu bị động không ? vì sao?GV: Có nhiều trường hợp câu có chứa từ bị được nhưng không phải là câu bị động Vd: Bệnh nhân ấy được mổ rồi . Bác sĩ ấy được mổ bệnh nhân rồi HS khái quát bài qua phần ghi nhớ – HS đọc HS đọc bt1Thảo luận theo nhóm – trình bày nhận xét – GV bổ sung chữa theo đáp án.

HS tự chuyển đổi mỗi câu chủ động

I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:1. Ví dụ: ( sgk)2. Nhận xét:a. Giống nhau: cùng thông báo chung một nội dung, cùng là câu bị động Khác: câu a: có thêm từ được sau CN câu b: không có từ được b.Chuyển từ ( cụm từ) chỉ đối tượng hoạt động lên đầu câu.- Có thể thêm và không thêm các từ bị được sau chủ đề ( CN) của câu.Vd: - Thầy giáo khen bạn Lan Bạn Lan được thầy giáo khen - Con chó cắn con mèo Con mèo bị con chó cắnCho ví dụ ( sgk)- Cả hai câu không phải là câu bị động vì chúng không có câu chủ động tương ứng .Lưu ý: Có trường hợp câu có chứa từ bị, được nhưng không phải là câu bị động - Không phải trường hợp nào cũng biến đổi được câu chủ động thành câu bị độngVD: Nó rời lớp học Xe này bị hỏng 3,Ghi nhớ: ( sgk/64)II. Luyện tập: Bài 1: Chuyển đổi câu chủ động thành bị động theo hai kiểu khác nhau.a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ TK XIII.-> Ngôi chùa ấy đã được xây từ TK XIII Ngôi chùa ấy đã xây từ TK XIIIb.-> Tất cả cánh cửa chùa được làm bằng gỗ lim Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ limc. -> Con ngựa bạch đc buộc bên gốc đào Con ngựa bạch buộc bên gốc đàod. -> Một lá cờ đại được dựng ở giữa sân Một lá cờ đại dựng ở giữa sânBài 2: Dùng từ được, bị và giải thích



cho dưới đây thành hai câu bị động 1 câu dùng từ được, 1 câu dùng từ bị và nhận xét về sắc thái ý nghĩa của mỗi câu.

a. -> Em được thầy giáo phê bình Sắc thái ý nghĩa tích cực tiếp nhận sự phê bình của thầy 1 cách chủ động, tự giác.-> Em bị thầy giáo phê bình sắc thái ý nghĩa tiêu cực, không bằng lòng b. -> Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi-> Sắc thái tích cực, việc phá nhà là hợp lí -> Ngôi nhà ấy đã được phá đi sắc thái tiêu cực, việc phá nhà là ko hợp lí c. -> Sự khác biệt giữa t/thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hoá thu hẹp -> Tích cực -> Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp .-> Tiêu cực

4.Củng cố: - Có mấy cách chuyển câu chủ động thành câu bị động?- Khi dùng câu bị động chú ý điều gì?5. Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài, xem lại ví dụ, bài tập, làm bài tập 3 ( SGK).- Soạn bài: Ôn tập văn nghị luận. + Kẻ bảng mẫu vào vở và điền thông tin theo hướng dẫn. + Trả lời câu hỏi 2, 3.

Ngày soạn: 26 /2/ 2011 Ngày dạy: 2 /3/ 2011Tiết 100 LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN CHỨNG MINH A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức: -Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận chứng minh. -Biết vận dụng những hiểu biết đó vào việc viết một đoạn văn chứng minh cụ thể.- Kĩ năng: -Rèn kĩ năng viết đoạn văn chứng minh.- Giáo dục: B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Em hãy nêu dàn ý của bài lập luận chứng minh ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

? Hãy cho biết đoạn văn có tồn tại độc lập ngoài bài văn không?? Viết đoạn văn chứng minh có cần

I. Những điều cần lưu ý khi viết đoạn văn chứng minh:- Đoạn văn không tồn tại độc lập, riêng biệt mà chỉ là một bộ phận của bài văn.- Khi viết đoạn văn cần hình dung xem đoạn



xem xét nó sẽ nằm ở phần nào của bài văn không? Tại sao?? Trong đoạn văn cần phải có câu chủ đề không? Các câu khác làm nhiệm vụ gì?? Khi viết đoạn văn chứng minh các lí lẽ, dẫn chứgn cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Chia nhóm (đề 5 + 7)

văn đó nằm ở vị trí nào của bài văn. Có thế mới viết được thành phần chuyển đoạn.- Cần có câu chủ đề nêu rõ luận điểm của đoạn văn. Các ý, các câu khác trong đoạn phải tập trung làm sáng tỏ cho luận điểm.- Các lí lẽ, dẫn chứng phải được sắp xếp hợp lí để quá trình lập luận chứng minh được rõ ràng, mạch lạc.II. Luyện tập:- HS lần lượt trình bày đoạn văn của mình trước nhóm để các bạn trong lớp góp ý.- Mỗi nhóm cử 1 bạn trình bày trước lớp.- Nhận xét, rút kinh nghiệm. GV đưa đoạn văn tham khảo.

* Đề bài: Chứng minh rằng Bác Hồ luôn thương yêu thiếu nhi.Đoạn văn tham khảo: Như chúng ta đã biết, cuộc đời Bác là cuộc đời đấu tranh hết mình vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Vậy mà, dù gánh trên vai trọng trách lớn lao ấy, Người chẳng lúc nào quên quan tâm chăm sóc thiếu nhi. Bác đã dành cho “chồi non” đất nước tình cảm xuất phát từ trái tim giàu yêu thương nhân hậu của mình. Các em thiếu nhi ở khắp nơi, ở mọi miền đất nước, thuộc nhiều dân tộc đều được đón nhận tình yêu thương của Bác. Có lần Bác hứa tặng cho 1 em thiếu nhi ở Cao Bằng một chiếc vòng bạc. Thời gian trôi đi, nhiều người đã quên lời hứa ấy. Những một lần trở lại, Bác đã tìm và trao cho em bé ấy chiếc vòng như đã hứa. Thật cảm động vô cùng khi giữa bộn bề công việc, Bác vẫn không quên một lời hứa.* Đề bài: Chứng minh rằng: Cần phải chọn sách mà đọcĐoạn văn tham khảo: Ta đã thấy lợi ích của sách là vô cùng lớn lao. Tuy nhiên không phải mọi cuốn sách đều là “người bạn lớn của con người”. Bên cạnh những cuốn sách tốt, còn có những cuốn sách xấu, gây tác hại không nhỏ cho con người. Ta cần phải biết chọn sách mà đọc.Sách tốt là những cuốn sách phản ánh chính xác quy luật của tự nhiênvà của đời sống xã hội. Chúng giúp con người hiểu rõ về bản thân mình để có ý thức đúng về nghĩa vụ của mình trong đời sống. Một cuốn sách tốt giúp các dân tộc hiểu biết nhau, gần gũi nhau hơn. Nó ca ngợi sự công bằng và tình hữu nghị giữa các dân tộc. Nó khiến con người tự hào về mình, khiến tâm hồn con người trở nên trong sáng hơn, phong phú hơn, độ lượng hơn.Sách xấu là cuốn sách xuyên tạc đời sống, hạ thấp con người, đưa đến cho người đọc những nhận thức sai lệch về thế giới xung quanh, đề cao dân tộc này, bôi nhọ dân tộc kia, gây ngờ vực thù hằn giữa các dân tộc, đề cao bạo lực chiến tranh, kích động thị hiếu bản năng thấp hèn của con người.Vì vậy biết chọn sách mà đọc thì việc đọc sách mới thực sự mở ra trước mắt những chân trời mới.4. Củng cố: - GV nhận xét, bổ sung, đánh giá bài làm của học sinh5. Hướng dẫn học ở nhà: - Luyện tập các đề văn còn lại. - Chuẩn bị: tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích. - Tiết sau ôn tập văn nghị luận.-------------------------------------------------------------------------------Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 280 -


Ngày soạn: 29 /2/ 2011 Ngày dạy: 2 /3/ 2011Tiết 101 ÔN TẬP VĂN NGHỊ LUẬNA. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Hệ thống các văn bản nghị luận đã học, nội dung cơ bản, đặc trưng thể loại, hiểu được giá trị tư tưởng và nghệ thuật của từng văn bản. - Một số kiến thức liên quan đến đọc - hiểu văn bản như nghị luận văn học và nghị luận xã hội. - Nắm được đặc trưng chung của bài nghị luận và phân biệt với các thể văn khác- Kĩ năng: - Khái quát, hệ thống hoá, so sánh đối chiếu và nhận xét về tác phẩm nghị luận văn học và nghị luận xã hội. - Nhận diện và phân tích được luận điểm, phương pháp lập luận trong các văn bản đã học. - Trình bày, lập luận có lí có tình.- Giáo dục: Giáo dục ý thức học tập nghiêm túcB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.

C. PHƯƠNG PHÁP: - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Nêu những nét đặc sắc về ND và NT của văn bản ý nghĩa văn chương ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Tóm tắt nội dung và nghệ thuật của các bài văn nghị luận đã học

1. Em hãy điền vào bảng kê theo mẫu dưới đây:STT Tên bài Tác giả Đề tài nghị

luậnLuận điểm chính P.pháp lập

luận1 Tinh thần

yêu nước của nhân dân ta

Hồ Chí Minh

Tinh thần yêu nước của dân tộc VN

Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.Đó là một truyền thống quí báu của ta

Chứng minh

2 Sự giàu đẹp của Tiếng Việt

Đặng Thai Mai

Sự giàu đẹp của Tiếng Việt

Tiếng việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay

Chứng minh(kết hợp giải thích)

3 Đức tính giản dị của Bác Hồ

Phạm Văn Đồng

Đức tính giản dị của Bác Hồ

Bác giản dị trong mọi phương diện: bữa cơm (ăn)cái nhà(ở)lối sống, nói viết. Sự giản dị ấy đi liền với sự phong phú, rộng lớn,về đời sống tinh thần của Bác.

Chứng minh(kết hợp giải thích và bình luận)

4 Ý nghĩa văn chương

Hoài Thanh

Văn chương và ý nghĩa của nó đối với

Nguồn gốc của văn chương là tình thương người ,muôn loài,muôn vật.Văn chương hình

Giải thích kết hợp với bình luận



con người dung và sáng tạo ra sự sống,nuôi dưỡng làm giàu cho tình cảm con người

Học sinh trình bày chuẩn bị của mình cho câu 2 (SGK trang 67) GV bổ sung2. Những nét đặc sắc của mỗi bài văn nghị luận. - Bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” bố cục chặt chẽ, dẫn chứng chọn lọc, toàn diện, sắp xếp hợp lí, hình ảnh so sánh đặc sắc. - Bài “Đức tính giản dị của Bác Hồ” dẫn chứng cụ thể, xác thực, toàn diện. Kết hợp chứng minh giải thích bình luận, lời văn giản dị và giàu cảm xúc. - Bài “Sự giàu đẹp của Tiếng Việt” bố cục mạch lạc,kết hợp giải thích và chứng minh.Luận cứ xác đáng,toàn diện, chặt chẽ - Bài “Ý nghĩa văn chương” trình bày vấn đề phức tạp một cách ngắn gọn giản dị, sáng sủa. Kết hợp cảm xúc văn giàu hình ảnhEm hãy phân biệt các loại hình tự sự, trữ tình, nghị luận.3. a) Các yếu tố quan trọng trong văn bản tự sự,trữ tình và nghị luận

- Tryuện : cốt truyện, nhân vật, nhân vật kể chuyện- Kí : Nhân vật, nhân vật kể chuyện- Thơ tự sự: cốt truyện, nhân vật, nhân vật kể chuyện, vần nhịp.- Thơ trữ tình : vần nhịp (nhân vật)

- Nghị luận : luận điểm, luận cứ. b) Đặc trưng của văn nghị luận. + Các thể loại tự sự như truyện,kí chủ yếu dùng phương thức miêu tả và kể nhằm tái hiện sự vật,hiện tượng con người câu chuyện. + Các thể loại trữ tình như thơ trữ tình,tùy bút chủ yếu dùng phương thức biểu cảm để biểu đạt hiện tình cảm, cảm xúc qua các hình ảnh, nhịp điệu, vần điệu + Văn nghị luận chủ yếu dùng phương pháp lập luận bằng lí lẽ,dẫn chứng để trình bày ý kiến,tư tưởng nhằm thuyết phục người đọc, người nghe. Văn nghị luận cũng có hình ảnh, cảm xúc nhưng điều cốt yếu là lập luận với hệ thống các luận điểm, luận cứ chặt chẽ xác đáng. - Những câu tục ngữ trong bài 18,19 có thể coi là văn bản nghị luận không?Vì sao?Những câu tục ngữ trong bài 18, 19 có thể coi là văn bản nghị luận đặc biệt ngắn gọn. * Kết kuận : Ghi nhớ SGK trang 674. Củng cố: - Nêu những nét đặc sắc của mỗi bài văn nghị luận? - Nêu đặc trưng của văn nghị luận?5. Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài, nắm chắc các nội dung ôn tập - Chuẩn bị bài mới: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu--------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 29 /2/ 2011 Ngày dạy: 3/3/ 2011Tiết 102 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂUA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Mục đích của việc dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu. - Nắm được các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu.- Kĩ năng: - Nhận biết các cụm chủ - vị làm thành phần câu - Nhận biết các cụm chủ - vị làm thành phần của cụm từ.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 282 -


- Giáo dục: Giáo dục thái độ nghiêm túc học tậpB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, đàm thoại, KT “ Khăn trải bàn”

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Có mấy cách chuyển đổi câu chủ động sang câu bị động ? Cho ví dụ ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài


HS đọc câu văn đã cho sgk/68

? Tìm cụm danh từ trong câu ?

? Phân tích cấu tạo cụm danh từ và phụ ngữ trong cụm danh từ? + Hai cụm danh từ này có từ trung tâm là danh từ “tình cảm”, phụ ngữ trước là lượng từ những, phụ ngữ sau là cụm C-V ta không có, ta sẵn có

? Như vậy để mở rộng câu người ta thường làm gì?

HS đọc Ghi nhớ sgk/68Ví dụ: - Con mèo bạn Tuấn tặng- Bố về là một tin vui.Tìm hiểu các trường hợp dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu? Tìm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu? (SGK trang 68)

? Tìm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu BT SGK trang 68?

I. Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu1, Ví dụ: Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.2, Nhận xét:- Cụm danh từ:+ Những tình cảm ta không có+ Những tình cảm ta sẵn có.- Những tình cảm ta không có PT TT (c) (v) PS- Những tình cảm ta sẵn có. PT TT (c) (v) PS- Phần trước: là một từ.- Phần sau: là một cụm chủ – vịPhụ ngữ chỉ lượng đứng trước trung tâm là “những” và phụ ngữ đứng sau trung tâm là các cụm chủ – vị: ta/ không có; ta/ sẵn có.=> Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ vị làm thành phần của câu hoặc cụn từ để mở rộng câu.3, Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các trường hợp dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu1, Ví dụ:2, Nhận xét:a. Chị Ba đếnlàm chủ ngữ Tôi rất vững tâm làm phụ ngữ b. Nhân dân ta tinh thần rất hăng háilàm vị ngữ c.Trời sinh lá sen để bao bọc cốm; trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen làm phụ ngữ trong cụm động từ (nói). d. Cách mạng tháng tám thành công làm phụ ngữ trong cụm danh từ (ngày)



? Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì?

=> Các thành phần như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-VII.Luyện tập1. Bài tập trang 67a. Mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được làm phụ ngữ trong cụm danh từ.b. Khuôn mặt đầy đặnlàm vị ngữc. Các cô gái vòng đỗ gánh làm phụ ngữ trong cụm danh từ.Hiện ra từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết không có mảy mai một chút bụi nào làm phụ ngữ trong cụm động từ (thấy).d. Một bàn tay đập vào vailàm chủ ngữHắn giật mình làm phụ ngữ trong cụm động từ (khiến).

4. Củng cố - Thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu? - Tìm hiểu các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài cũ, nắm chắc GN - Đọc, chuẩn bị bài mới “Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích” ----------------------------------------------------------------------------------

TuÇn 28 : Ngày soạn: 2/2/ 2011 Ngày dạy: 7/3/ 2011Tiết 103 TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5, TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT, TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Củng cố kiến thức và kĩ năng làm bài trong phân môn Văn, Tiếng Việt, TLV. - Giúp HS tự đánh giá những ưu điểm và cả những tồn tại trong bài làm của mình.- Kĩ năng: - Có ý thức luyện chữ, ý thức cẩn thận, tránh được các lỗi sai trong bài - Rèn kĩ năng viết bài sạch đẹp, ngắn gọn, đủ ý nội dung. - Giáo dục: Giáo dục thái độ nghiêm túc học tập. Lòng yêu mến, say mê học môn ngữ văn.B. CHUẨN BỊ: - GV: Chấm bài 3 phân môn Văn + TV + TLV - HS: Đọc và tự sửa lỗi

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích,

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Sự chuẩn bị của học sinh2. Bài mới : GV trả bài cho HSA. Đáp án:I. ĐÁP ÁN: Tiếng Việt: Tiết 90; 1/Trắc nghiệm:Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 284 -


-Câu 1: b, d, e, h -Câu 2.1: a; câu 2.2: c; câu 2.3: d; câu 2.4: b -Câu 3: a. Vì ngủ dậy muộn b.Bởi làm việc cần mẫn c. Sắp đến ngày thi thể thao rồi d. Ngày hôm qua. -Câu 4: 1.b 2.a 3.d 4.c2/Tự luận:Câu 1: -Rút gọn câu là lược bỏ một số thành phần của câu để tạo thành câu rút gọn. -Rút gọn câu làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước.Câu 2: - Các loại trạng ngữ: trạng ngữ chỉ thời gian, trạng ngữ chỉ nơi chốn, trạng ngữ chỉ nguyên nhân, trạng ngữ chỉ mục đích, trạng ngữ chỉ phương tiện – cách thức, trạng ngữ chỉ phương diện, trạng ngữ chỉ so sánh, trạng ngữ chỉ tình thái. . .- Đây là trạng ngữ chỉ mục đích (thường mở đầu bằng các quan hệ từ: đề, vì).Câu 3: Câu a. Trạng ngữ là: - Năm 72. - Tách trạng ngữ chỉ thời gian thành câu riêng. Có tác dụng nhấn mạnh thời gian hi sinh của bố được nói đến trong câu đứng trước và nêu cảm xúc. Câu b. Trạng ngữ là: - Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn. - Có tác dụng làm nổi bật thông tin ở nồng cốt câu. Thể hiện tâm trạng của người lính.II. ĐÁP ÁN: Tập làm văn: Tiết 95, 951.Mở bài: ( 1 điểm) - Dẫn dắt: Biết ơn là một phẩm chất đạo đức tốt đẹp của nhân dân ta - Nêu luận điểm: Trích câu tục ngữ2. Thân bài: ( 8 điểm) Chứng minh luận điểm - Giải nghĩa câu tục ngữ: Khi được hưởng thành quả phải biết ơn người làm ra nó - Chứng minh + Nhớ về tổ tiên, cha ông - những người dựng nước, giữ nước: Lễ hội đền Hùng, đền Bà Chúa Kho, đền Thượng,... + Ngày thương binh liệt sĩ: đền ơn đáp nghĩa gia đình có công cách mạng + Ngày nhà giáo VN 3. Kết bài ( 1 điểm) Ý nghĩa của câu tục ngữ - Là bài học về đạo đức sâu sắc, nhắc nhở con cháu phải biết ơn và nhớ về những người có công lao, những người sinh thành….III. ĐÁP ÁN VĂN Tiết 98Phần I: Trắc nghiệm:(3 điểm)1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12C D D B D A B A D D C C

Phần II: Tự luận (7 điểm)Câu 1: yêu cầu HS chép chính xác 3 câu tục ngữ và nêu được nội dung, mỗi câu đúng (1,0 điểm)Câu 2: * HS phân tích và chứng minh được đức tính giản dị của Bác Hồ được thể hiện trên các phương diện: - Giản dị trong đời sống:Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 285 -


- Giản dị trong việc làm, trong quan hệ với mọi người: - Giản dị trong lời nói bài viết. * Liên hệ được đức tính giản dị trong đời sống, nêu được cảm nghĩ của bản thânB. Nhận xét: 1. HS nhận xét bài của nhau: GV cho 2 HS đổi bài nhận xét, chữa bài cho nhau 2. Giáo viên nhận xét chung: GV căn cứ bài chấm nhận xét chungC. Kết quả:1, Tiếng ViệtLớp Sĩ số Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém

SL % SL % SL % SL % SL %7A 30

7B 26

7C 27

Tổng 83

2, VănLớp Sĩ số Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém

SL % SL % SL % SL % SL %7A 30

7B 26

7C 27

Tổng 83

1, Tập làm vănLớp Sĩ số Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém

SL % SL % SL % SL % SL %7A 30

7B 26

7C 27

Tổng 83

4. Củng cố - Cách làm một bài văn nghị luận chứng minh5. Hướng dẫn về nhà: - Xem lại bài, tiếp tục chữa lỗi - Soạn: Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích. Đọc kĩ và trả lời câu hỏi sgk----------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 2/3/ 2011 Ngày dạy: 7/3/ 2011



Tiết 104 TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Đặc điểm của một bài văn nghị luận giải thích và yêu cầu cơ bản của phép lập luận giải thích.- Kĩ năng: - Nhận diện và phân tích một văn bản nghị luận giải thích để hiểu đặc điểm của kiểu văn bản này. - Biết so sánh để phân biệt lập luận giải thích với lập luận chứng minh.- Giáo dục: Giáo dục thái độ nghiêm túc học tậpB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, đàm thoại, KT “ Khăn trải bàn”

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Có mấy cách chuyển đổi câu chủ động sang câu bị động ? Cho ví dụ ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Giải thích là một nhu cầu rất phổ biến trong cuộc sống XH. Trong nhà trường, giải thích là một kiểu bài nghị luận quan trọng. Vậy nghị luận trong văn giải thích là gì? nó có liên quan như thế nào đến kiểu bài nghị luận chứng minh vừa học? Chúng ta sẽ giải đáp câu hỏi đó trong bài học ngày hôm nay. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt? Trong đời sống, khi nào người ta cần giải thích? - H. Khi người ta có điều gì chưa rõ mà lại muốn biết.? Hãy nêu một số câu hỏi về nhu cầu giải thích hằng ngày? - H. Nêu câu hỏi, trả lời (giải thích).? Mục đích của giải thích là gì?? Muốn giải thích được các sự vật ta phải làm ntn? (Muốn GT được sự việc, sự vật thì ta phải tìm hiểu, phải học hỏi, phải có kiến thức chính xác, sâu rộng).? Trong VNL, người ta thường yêu cầu GT vấn đề gì? Mđ của việc GT đó?

- H. Đọc văn bản (70).? Bài văn giải thích vấn đề gì? Xác định bố cục văn bản?A. Mở bài: Giới thiệu vai trò của khiêm tốn

I. Mục đích và phương pháp giải thích.1. Mục đích.

- Làm cho mọi người hiểu rõ những điều chưa biết trong mọi lĩnh vực.

- Trong văn nghị luận: Giải thích là làm cho người đọc hiểu rõ các tư tưởng, đạo lý, phẩm chất, các chuẩn mực hành vi của con người.2. Phương pháp giải thích.

* Phân tích vb: “Lòng khiêm tốn”+ Bài văn GT vđ: Lòng khiêm tốn.+ Phương pháp giải thích.



B. Thân bài: - Khiêm tốn là gì? - Biểu hiện của người khiêm tốn? - Tại sao con người phải có lòng kh/ tốn?C. Kết bài: - Thế nào là người khiêm tốn? - ý nghĩa của khiêm tốn?- H. Trả lời câu hỏi b,c,d sgk (71)? Em hiểu thế nào là lập luận GT?? Nhận xét về bố cục, cách diễn đạt trong văn bản này?- G. Chốt vấn đề: Mđ của GT Các cách GT. Yêu cầu của bài GT.- H. Đọc ghi nhớ.

- H. Đọc vb “Lòng nhân đạo”.

? Xđ vđ được giải thích ? Phương pháp giải thích trong vb ?- H. Phát hiện, thảo luận.

- Nêu định nghĩa về lòng khiêm tốn. - Nêu những biểu hiện của người khiêm tốn. - Chỉ ra cái lợi của khiêm tốn.+ Diễn đạt mạch lạc, bố cục chặt chẽ, ngôn từ trong sáng, dễ hiểu.

* Ghi nhớ: sgk (71)II. Luyện tập. Phân tích vb: Lòng nhân đạo.- Vđ được giải thích: Lòng nhân đạo.- Phương pháp GT: (lí lẽ + d/c) - Giải thích bằng đ/n. - Liệt kê biểu hiện của lòng nhân đạo.

4. Củng cố: - Khái quát lại nội dung kiến thức cơ bản.5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng ghi nhớ (71) - Đọc kĩ các vb mẫu và phân tích (71-73) - Chuẩn bị : Sống chết mặc bay.----------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 2/3/ 2011 Ngày dạy: 7/3/ 2011Tiết 105 Văn bản SỐNG CHẾT MẶC BAYA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Học sinh nắm được sơ lược về thể loại truyện ngắn hiện đại, vị trí của tác phẩm trong nền văn học hiện đại. - Bước đầu tìm hiểu nguy cơ đê vỡ và sự chống cự tuyệt vọng của dân phu để thấy được đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của truyện: dùng phép tương phản, đối lập rất thành công.- Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, tìm hiểu bố cục, tóm tắt truyện và phân tích chi tiết nghệ thuật của văn tự sự.- Giáo dục: Giáo dục tình cảm chân thành và sự sẻ chia.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, vấn đáp, thảo luận nhóm

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 288 -


- Có mấy cách chuyển đổi câu chủ động sang câu bị động ? Cho ví dụ ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt- H. Dựa vào phần * sgk (79)? Giới thiệu vài nét về tác giả Phạm Duy Tốn ?- G. Khắc sâu kiến thức về t/g, vị trí của tp.- H. Trả lời. - G. Chốt đặc điểm của tr/ng hiện đại.

- G. Hướng dẫn cách đọc. Lưu ý phân biệt các giọng.- H. Đọc vb. Giải nghĩa 1 số từ khó.? Em hiểu thế nào về tr/ngắn hiện đại ?? Theo em, truyện kể về sự kiện gì ? Nhân vật chính là ai ?? Văn bản có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung của mỗi đoạn? - H. Thảo luận.? Trọng tâm của tp nằm ở đoạn nào? Vì sao em xđ như vậy ?- H. Dài nhất, tập trung làm nổi bật n.v chính.? Tóm tắt nội dung truyện ?

- Kể theo trình tự, lược đối thoại, kể theo ngôi thứ 3.

* Hoạt động 2.(10p)? Theo em, 2 bức tranh trong sgk vẽ với dụng ý gì?- H. Minh hoạ nd chính; tạo cảnh trái ngược, làm nổi bật tư tưởng phê phán...? Phần 1 gồm mấy đoạn nhỏ, ý mỗi đoạn nói gì?- Giới thiệu hoàn cảnh, thời gian, địa điểm, thế nước, nguy cơ vỡ đê.- Cảnh dân phu cứu đê.- So sánh sức người sức nước để thấy nguy cơ đê vỡ càng cao.? Cảnh đê sắp vỡ được gợi tả bằng các chi tiết (t), ko gian, địa điểm ntn? Các chi tiết đó gợi cảnh tượng ntn?? Cách nêu tên sông, tên phủ, huyện có dụng ý gì?- H. Phát hiện, suy luận.? T/g đã sử dụng nghệ thuật gì trong đv này? Qua đó nhằm mđ gì ? Tìm những câu văn thể hiện thái độ của t/g trước sự việc?

I. Tìm hiểu chung.1. Tác giả:1. Tác phẩm. (Sgk)- Thể loại: Truyện ngắn.

II. Đọc - hiểu văn bản:1. Đọc, giải thích từ khó.

2. Bố cục: (3 đoạn)- Từ đầu ... “hỏng mất”: Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân.- Tiếp ... “Điếu, mày!”: Cảnh quan phủ và nha lại “hộ đê” ở trong đình.- Phần còn lại: Cảnh đê vỡ, nhân dân rơi vào cảnh thảm sầu.

3. Tóm tắt.

4. Phân tích.1. Cảnh nhân dân hộ đê.- Thiên nhiên: Mưa tầm tã. Mưa vẫn tầm tã trút xuống, nước sông cuồn cuộn bốc lên, nhiều khúc đê bị thẩm lậu. -> Tình thế khẩn cấp, nguy hiểm.

- Cảnh dân phu: Hộ đê từ chiều, đói khát, mệt mỏi, ướt lướt thướt. Trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi... -> Ko khí căng thẳng, nhốn nháo, lộn xộn, nhếch nhác.

* Nghệ thuật:- Tương phản: th/nh - con người.- Tăng cấp: Nước ngày 1 to. Sức người mỗi lúc 1 cạn.



4. Củng cố: - Khái quát lại nội dung kiến thức cơ bản.5. Hướng dẫn về nhà: - Tìm hiểu nghệ thuật đối lập, tăng cấp trong đoạn tiếp theo. - H/a quan phụ mẫu được khắc hoạ ntn ? ý nghĩa của vb. - Tiết sau học tiếp.-----------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 6/3/ 2011 Ngày dạy: 10/3/ 2011Tiết 106 Văn bản SỐNG CHẾT MẶC BAYA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Học sinh nắm được sơ lược về thể loại truyện ngắn hiện đại, vị trí của tác phẩm trong nền văn học hiện đại. - Bước đầu tìm hiểu nguy cơ đê vỡ và sự chống cự tuyệt vọng của dân phu để thấy được đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của truyện: dùng phép tương phản, đối lập rất thành công.- Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, tìm hiểu bố cục, tóm tắt truyện và phân tích chi tiết nghệ thuật của văn tự sự.- Giáo dục: Giáo dục t/c, thái độ cảm thương và căm ghét, bất bình trước tình cảnh của người dân khốn khổ và sự vô trách nhiệm của bọn quan lại trong XHPK.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Trong phần 1, nghệ thuật tương phản và tăng cấp được sử dụng ntn? ý nghĩa của BPNT đó?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

- H. Đọc “Thưa rằng ... hầu bài”.? Cảnh trong đình được miêu tả ntn?H. Suy nghĩ, trả lời.G. Nhận xét, chốt.

? T/g đã dùng những chi tiết nào về chân dung, đồ vật để dựng h/a quan phủ?

? Các chi tiết đó tạo h/a viên quan phụ mẫu ntn?- H. Phát hiện, suy luận.

4. Phân tích.b. Cảnh quan lại hộ đê ở trong đình.* Cảnh trong đình: được miêu tả khá tỉ mỉ bằng nhiều chi tiết: - Địa điểm: cao ráo, vững chãi, đê vỡ cũng không sao. - Đèn thắp sáng trưng, kể hầu người hạ tấp nập, không khí trang nghiêm, nhàn nhã, đường bệ.* Quan phụ mẫu: - Chân dung: ngồi uy nghi chễm chệ; cử chỉ, lời nói hách dịch. - Đồ dùng quý hiếm, sang trọng.-> Một viên quan béo tốt, nhàn nhã, thích hưởng lạc, hách dịch.



? Chỉ rõ NT tương phản giữa phần (1) và đoạn đầu phần (2)? Tác dụng?- G. Sự đối lập trong đình và trên đê càng làm nổi rõ t/cách của quan phủ và thảm cảnh của người dân -. góp phần thể hiện ý nghĩa phê phán của truyện.

? Đoạn tiếp theo kể về chuyện gì ?? Những h/a tương phản nào xuất hiện trong đoạn truyện này ?- G. Bình về thái độ của quan phủ, nha lại, đặc biệt là khi đê vỡ.? Trong khi miêu tả và kể chuyện, t/g đã xen những lời bình luận, b/c nào ?- H. Phát hiện.? Sự kết hợp các yếu tố NT trên có t/d gì ?- G. Chốt.? Nêu cảm nhận của em về giá trị của truyện trên các phương diện :

- Phản ánh hiện thực.- Nội dung nhân đạo.- Đặc sắc nghệ thuật.

- H. Nhận xét.

- G. Chốt kiến thức. T/g đưa ra 1 lời lí giải : C/s lầm than của nd ko phải chỉ do thiên tai gây ra mà trước hết và trực tiếp hơn cả là do bọn quan lại đương thời. -> Vb được xếp vào dòng hiện thực phê phán.

* Cảnh đánh bài: ung dung, khi cười, khi nói vui vẻ.Nha lại Quan phụ mẫu- xúm xít, nịnh bợ, khẽ khàng.- lo sợ, giật mình.

- run cầm cập.

- điềm nhiên, say sưa, mải trông đĩa nọc.- quát tháo, nạt nộ, đuổi người báo tin, đổ vấy trách nhiệm, tiếp tục ván bài.- vỗ đùi, cười nói vui vẻ, gọi điếu.

* Nghệ thuật: Tương phản, tăng cấp.- Tiếng kêu dậy trời đất ngoài đê >< thái độ điềm nhiên của quan.- Lời nói khẽ khàng, thái độ lo sợ của người hầu>< lời quát, sự gắt gỏng của quan.* Tác dụng : - Vạch trần bản chất vô trách nhiệm, vô lương tâm của viên quan phụ mẫu. - Gián tiếp phản ánh tình cảnh thê thảm của người dân. - Bộc lộ thái độ mỉa mai, phê phán của t/g.c. Cảnh đê vỡ. - Tương phản: Quan vui sướng tột độ>< dân thê thảm tột cùng.

- Miêu tả + b/cảm : vừa gợi cảnh tượng lũ lụt vừa tỏ lòng ai oán cảm thương của t/g. III. Tổng kêt (3p) (3p) (3p) (3p).1. Giá trị hiện thực: - C/sống lầm than, thê thảm của người dân. - Bộ mặt thối nát, vô trách nhiệm của quan lại phong kiến.2. Giá trị nhân đạo: - Xót thương cho người dân lành bị rẻ rúng. - Phê phán tố cáo bọn quan lại cầm quyền.3. Giá trị nghệ thuật: - Kết hợp thành công nghệ thuật tương phản và tăng cấp. - Xây dựng tình huống truyện độc đáo. - Câu văn ngắn gọn, ngôn ngữ sinh động



* H đọc ghi nhớ (Sgk) thể hiện được cá tính nhân vật.* Ghi nhớ: sgk (83)

4. Củng cố: - Khái quát lại nội dung kiến thức cơ bản. - Thế nào là phép tương phản, tăng cấp? - Nêu những chi tiết tương phản, tăng cấp trong vb?5. Hướng dẫn về nhà: - Hoàn thiện bài tập, học thuộc ghi nhớ, thuộc câu văn quan trọng. - Chuẩn bị: Cách làm bài văn lập luận giải thích.------------------------------------------------------------------------------

TuÇn 29 : Ngày soạn: 9/3/ 2011 Ngày dạy: 14/3/ 2011Tiết 107 Cách làm bài văn lập luận giải thích.A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Nắm được cách thức trong việc làm một bài văn lập luận giải thích. - Biết được những điều cần lưu ý và những lỗi cần tránh trong lúc làm bài.- Kĩ năng: Rèn các kĩ năng làm văn: Tìm hiểu đề, lập dàn ý, viết bài, sửa lỗi.- Giáo dục: Giáo dục thái độ học tập tự giác, nghiêm túcB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Thế nào là văn giải thích? Có thể giải thích vấn đề trong văn nghị luận bằng cách nào?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Chúng ta đã học về văn chứng minh và các bước làm bài văn chứng min. Đối với một bài nghị luận giải thích càn thực hiện các bước nào? Chúng ta sẽ họcHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHọc sinh đọc đề bài ( sgk)? Nhắc lại các bước làm bài chứng minh?Gv: Bài nghị luận giải thích có những bước nào?? Mức độ có gì khác nhau trong quá trình tìm hiểu các em lưu ý so sánh? Xác định thể loại và vấn đề nghị luận của bài?

?Em hãy giải thích nghĩa đen và nghĩa bóng

I. Các bước làm bài lập luận giải thích1.Tìm hiểu để, tìm ý-Thể loại: Nghị luận giải thích- Vấn đề nghị luận: đi đây đi đó thì sẽ mở rộng tầm hiểu biết, khôn ngoan, từng trải*Tìm ý:-Đàng: đường-Sàng khôn: nhiều điều bổ ích- Cách nói đặc biệt: đo không gian bằng đơn vị ngày, đo trí không kiến thức bằng sàng -> đi nhiều thì biết nhiều, mở mang kiến thức, tầm hiểu biết- Nghĩa bóng: câu tục ngữ đúc rút kinh nghiệm sống: Có đi nhiều nơi mới mở mang tầm hiểu biết về mọi mặt



? Dựa vào phần tìm ý, em lập dàn ý cho đề bài trênThảo luận nhóm 2 bànBáo cáoNhận xét

Học sinh dựa vào dàn bài đã lập viết bàiYêu cầu:Tổ 1: mở bài Tổ 2: thân bài Tổ 3: kết bàiHọc sinh các tổ đọc bài viết của mìnhNhận xétGv sửa chữa, bổ sungHoạt động 3:Tổng kêt (3p) (3p) (3p) (3p)Qua bài tập trên em hãy nêu các bước làm bài lập luận giải thích?Học sinh đọc ghi nhớGv chốtHoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập

Học sinh đọc, xác định yêu cầu Làm bàiGv hướng dẫn bổ sung

2.Lập dàn ýa.Mở bài: Dẫn dắt và nêu vấn đề cần nghị luận-Đề cao sự cần thiết và vai trò to lớn của việc đi vào cuộc sống để mở mang hiểu biết đối với con người.Nhân dân ta có câu tục ngữ “ Di một ngày đàng, học một sàng khôn”b.Thân bài:Lần lượt trả lời các câu sau:- Đi một ngày đàng là đi đâu?- Một sàng khôn là gì?- Vì sao đi một ngày đàng lại học được một sàng khôn?- Đi thế nào?Học như thế nào?c.Kết bài:Câu tục ngữ không chỉ đúc rút kinh nghiệm quý báu của nhân dân ta mà còn là một lời khuyên sáng suốt và thông minh, hướng tới mọi người3.Viết bài

4. Đọc và sửa chữa

II.Ghi nhớ ( sgk)

III. Luyện tập: Tự viết thêm những cách kết bài khác nhau cho đề bài trên- Câu tục ngữ là một kinh nghiệm quý báu của nhân dân ta. Nó nhắc nhở chúng ta nên đi nhiều để hiểu biết rộng hơnBài 2: Nhận xét hệ thống lí lẽ trong dàn ý sau(Đề:Giải thích câu tục ngữ “ Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”)- Dàn ý1.Tốt gỗ là gì?2. Tốt nước sơn là gì?3. Vì sao tốt gỗ hơn tốt nước sơn?4.làm thế nào để “tốt gỗ” và “tốt cả nước sơn”->Dàn ý trên chưa hợp lí vì chưa rõ ba phần của một dàn bài

4.Củng cố: - Nêu các bước làm một bài lập luận giải thích5.Hướng dẫn học ở nhà: - Học ghi nhớ. Xem lại các bài tập - Chuẩn bị bài: Luyện tập lập luận giải thích. Đọc và trả lời câu hỏi sgkGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 293 -


---------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 9/3/ 2011 Ngày dạy: /3/ 2011

Tiết 108 LUYỆN TẬP: LẬP LUẬN GIẢI THÍCHA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Củng cố kiến thức về cách làm bài một bài văn lập luận giải thích, biết vận dụng để giải quyết một đề văn giải thích một nhận định, một ý kiến về một vấn đề XH và văn học gần gũi, vừa sức với vốn sống và tầm hiểu biết của các em- Kĩ năng: Rèn luyện và củng cố các kĩ năng tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, nhận xét dàn ý, phát triển từng luận điểm trong dàn ý thành đoạn văn hoàn chỉnh, trình bày đoạn văn bằng lời nói trên lớp- Giáo dục: Giáo dục thái độ học tập tự giác, nghiêm túc. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Nêu các bước làm bài văn lập luận giải thích (4 bước: Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài, đọc và sửa chữa)2. Bài mới : GV giới thiệu bài Chúng ta đã biết bài văn giải thích phải thực hiện qua bốn bước. Để khắc sâu 4 bước lập luận giải thích, chúng ta tìm hiểu bài hôm nayHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt? Đề văn thuộc loại gì? Đề yêu cầu giải thích vấn đề gì

?Tìm các từ ngữ then chốt chỉ ra các ý quan trọng cần được giả thích?- Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ?Em suy nghĩ như thế nào về hình ảnh “ngọn đèn sáng bất diệt”

?Câu nói trên có ý nghĩa gì

?Tại sao lại nói như vậy(Giải thích cơ sở chân lí của câu nói)

I. Đề bài: Một nhà văn nói “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người” Hãy giải thích câu nói trênII. Các bước thực hiện1. Tìm hiểu đề, tìm ý- Thể loại: Lập luận giải thích- Vấn đề giải thích: Tầm quan trọng của sách đối với con người -> ngợi ca tôn vinh sách* Tìm ý:-Hình ảnh:Ngọn đèn sáng >< bóng tốiNgọn đèn sáng:Rọi chiếu, soi đường đưa con người ra khỏi chỗ tối tăm-Ngọn đèn sáng bất diệt là ngọn đèn không bao giờ tắt-Câu nói trên có ý nghĩa: Sách là nguồn sáng bất diệt được thắp lên từ trí tuệ con người.Nói cách khác sách là kết tinh trí tuệ con người. Những gì tinh tuý nhất trong sự hiểu biết của con người chính là ở trong sách



?Chân lí ấy cần được vận dụng như thế nào?

?Dàn ý của bài lập luận gồm mấy phần? Nội dung của từng phần?Phần mở bài cần làm gì?

?Thân bài trình bày những nội dung gì(Dựa vào các ý vừa tìm để triển khai thành thân bài)

?Phần kết bài nêu điều gì?

Học sinh viết bàiTổ 1: mở bài

Tổ 2: Thân bài

Tổ 3: kết bài

Gọi 2-3 em đọc bàiHọc sinh nhận xétGV sửa chữa. Học sinh ghi vào và sửa trong bài viết của mình

- Vì sach ghi lại những hiểu biết quý giá nhất mà con người tích luỹ được trong lao động, chiến đấu, trong các mối quan hệ xã hội ( nêu dẫn chứng)- Những hiểu biết ghi lại trong sách không chỉ có ích cho một thời mà còn cho cả mọi thời. Nhờ có sách, ánh sáng của trí tuệ sẽ được truyền lại cho đời sau ( dẫn chứng)- Vận dụng:Chăm đọc sách, chọn sách tốt, hay để đọc, không đọc sách dở, sách có hại, cần học và làm theo những cái hay, cái tốt trong sách2.Lập dàn ýa.Mở bài-Dẫn dắt-Nêu câu nói của nhà vănb.Thân bài+Giải thích ý nghĩa của câu nói- Ngọn đèn sáng là gì?- Ngọn đèn sáng bất diệt là gì?- Cả câu có ý nghĩa như thế nào?+Cơ sở chân lí của câu nói đó+ Chân lí nêu trong câu trên cần được vận dụng như thế nào?c.Kết bài- Khẳng định giá trị của câu nói trên- Giáo dục của bản thân khi chọn và đọc sách3.Viết bài* Mở bài: Có những người đã nhìn sách vô hồn như những tập giấy trắng. Nhưng lại có bao người đã dành cho sách lời ngợi ca vô cùng đẹp đẽ .Một nahfvăn có nói “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Vậy ta hiểu câu nói đó như thế nào?* Kết bài;Câu nói trên cho ta một nhận thức đúng đắn và sâu sắc về giá trị của sách.Từ đó giúp ta có thái độ đúng hơn trong việc chọn sách và đọc sách4. Đọc và sửa chữa

4.Củng cố: - Các bước làm một bài văn giải thích5.Hướng dẫn học ở nhà - Làm: bài tập làm văn số 6 Đề: Giải thích câu tục ngữ “ Uống nước nhớ nguồn” - Luyện viết văn giải thích (đặc biệt HSG) - Soạn: Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu theo câu hỏi sgk.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 295 -


----------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 16/3/ 2011 Ngày dạy: 15 /3/ 2011

Tiết 109, 110 NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ VA REN VÀ PHAN BỘI CHÂU - Nguyễn Ái Quốc -A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Hiểu được giá trị của truyện qua việc khắc hoạ sắc nét hai nhân vật Varen và Phan Bội Châu với hai tính cách đại diện cho hai lực lượng xã hội: phi nghĩa và chính nghĩa - Qua việc xây dựng lên trò hề lố bịch, giả dối và đê tiện của toàn quyền Varen, Nguyễn Ái Quốc đã vạch trần bộ mặt của tên chính khách thực dân Pháp phản bội lý tưởng, nham hiểm và xảo quyệt, phản động và đê hèn, từ đó đả kích bản chất của nhà cầm quyền thực dân Pháp - Ca ngợi người anh hùng cứu nước, nhà cách mạng vĩ đại Phan Bội Châu - Nghệ thuật truyện ngắn hiện đại sắc sảo, sáng tạo những tình huống truyện độc đáo, đối lập, tương phản giữa cảnh và nhân vật đặc biệt là hai nhân vật chính, chi tiết điển hình, giọng kể châm biếm, hài hước, thâm thuý- Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, tóm tắt, phân tích nhân vật- Giáo dục: Giáo dục tình cảm ghét cái xấu, sự lừa lọc, trân trọng cái đẹpB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Qua văn bản “Sống chết mặc bay”, em cảm nhận được nội dung gì? - Nghệ thuật nổi bật của truyện? Nêu các chi tiết cụ thể...? - Tóm tắt truyện, giải thích ý nghĩa của nhan đề “Sống chết mặc bay”? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là một vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt nam. Trong sự nghiệp cách mạng Người luôn lấy văn chương làm vĩ khí chiến đấu sắc bén chống kẻ thù. Để góp phần tiếng nói đầy sức mạnh vào phong trào đòi thả cụ Phan Bội Châu rầm rộ khắp nước, Người đã viết “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu”. Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu văn bản này Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

- Dựa vào chú thích*, em hãy giới thiệu 1 vài nét về tác giả và tác phẩm ?

+Gv: Đây là truyện ngắn hiện đại được viết bằng tiếng Pháp.

I- Tìm hiểu chung:1- Tác giả: Nguyễn ái Quốc (1890-1969), quê Kim Liên Nam Đàn- Nghệ an.- Là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ, là danh nhân văn hóa thế giới.2- Tác phẩm: Đăng trên báo Người cùng khổ số 36-37, năm 1925.-Thể loại: Truyện ngắn hiện đạiII. Đọc-hiểu văn bản:



Hướng dẫn đọc: Đọc với giọng kể chuyện vừa bình thản, vừa dí dỏm hài hớc.+Giải nghĩa từ khó.- Đây là truyện ngắn được sáng tạo bằng hư cấu: nghĩa là tưởng tượng từ cái có thật. Vậy theo em chuyện gì có thật ? Chuyện gì là do tưởng tượng mà có?

- Em hiểu những trò lố trong truyện này là những trò như thế nào ? Ai là tác giả của những trò lố đó ?

- Truyện được kể theo trình tự nào ?

- Truyện có những nhân vật chính nào ?

- Ta có thể chia VB thành mấy phần ?

+HS đọc phần đầu.+GV: Mở đầu truyện, tác giả đã giới thiệu với chúng ta nhân vật Va ren và việc y sang Đông Dương nhận chức toàn quyền. Đây là phần mở đầu giới thiệu nhân vật và tình huống truyện.- Nhân vật Va ren được giới thiệu bằng một lời hứa, đó là lời hứa gì ?- Tại sao lại là nửa chính thức hứa ? mà không phải là chính thức hứa ? (Hứa không chính thức để dễ thay đổi ý).- Em có nhận xét gì về lời hứa của Va ren ?- Hắn hứa như vậy để nhằm mđ gì ? (gây uy tín).- Vì sao hắn phải hứa như vậy ? (là do sức ép của công luận ở Pháp và ĐD.- Va ren hứa sẽ chăm sóc cụ Phan Bội Châu đến khi nào ?- Em hiểu thế nào là yên vị ? (ngồi yên vào chỗ).- Qua việc hứa này ta hiểu gì về Va ren?+GV: Qua đoạn mở đầu, Va ren hiện lên như 1 nhân vật trào phúng. Khi người kể chuyện tự đặt câu hỏi: Giả thử cứ cho rằng 1 vị toàn

1, Đọc, chú thích:- Chuyện có thật: nhân vật Va- ren toàn quyền Pháp tại Đông Dương, Phan Bội Châu - nhà yêu nước đang bị bắt giam tại Hà Nội, phong trào đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu.- Chuyện tưởng tượng: Cuộc tiếp kiến của Va- ren và Phan Bội Châu.- Trò lố: là trò nhố nhăng, bịp bợm, đáng cười của Va- ren- người hứa sang Việt Nam chăm sóc Phan Bội Châu.- Kể theo trình tự thời gian: từ khi Va- ren xuống tàu đến khi tới xà lim giam cụ Phan Bội Châu tại HN.2,Bố cục: 3 phần.- Từ đầu->bị giam trong tù: Lời hứa của Va ren với Phan Bội Châu.- Tiếp->không hiểu Phan Bội Châu: Cuộc gặp gỡ giừa Va ren và Phan Bội Châu.- Còn lại: Thái độ của Phan Bội Châu qua lời các nhân chứng.3-Phân tích:a- Lời hứa của Va- ren với Phan Bội Châu:- Ông Va ren đã nửa chính thức hứa sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu.=> Lời hứa mập mờ, chứa đựng sự hài hước, lố bịch.- Ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã.=>Coi lời hứa không quan trọng bằng việc ổn định công việc của mình.

-Lời bình: Liệu quan toàn quyền Va ren sẽ chăm sóc vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao.

- Sử dụng 1 loạt từ nghi vấn

=>Thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm, giễu cợt và khinh bỉ.



quyền ĐD mà lại biết giữ lời hứa đi chăng nữa, thì chúng ta vẫn đợc phép tự hỏi: Liệu quan toàn quyền Va ren sẽ chăm sóc vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao.- Đây là lời kể hay lời bình, của ai ?- Cách dùng từ của tác giả ở lời bình này có gì đáng chú ý ?- Qua lời bình, ta thấy đợc thái độ và tình cảm gì của tác giả đối với Va ren ?Tiết 2+ GV: Một lời hứa không đáng tin. Đó là 1 khía cạnh của trò lố bịch trước khi gặp Phan Bội Châu Bây giờ chúng ta sẽ theo dõi tiếp, theo dõi bằng đôi cánh của trí tưởng tượng, những trò lố chính thức của Va ren.- Hai nhân vật Va ren và Phan Bội Châu được giới thiệu qua những chi tiết nào ? (Va ren: con người phản bội giai cấp vô sản Pháp, con người bị đuổi ra khỏi tập đoàn, con người ruồng bỏ quá khứ, lòng tin giai cấp, kẻ phản bội nhục nhã. Phan Bội Châu: con người đã hi sinh cả gia đình và của cải, con người bị kết án tử hình vắng mặt, con người đang bị đầy đọa trong nhà giam, ngày đêm bị bóng dáng máy chém đe dọa vì tội yêu nước, vị anh hùng xả thân vì đôc lập).- Khi giới thiệu lai lịch của 2 nhân vật, tác giả đã sử dụng biện pháp NT gì ?- Qua lời giới thiệu, 2 nhân vật được hiện lên như thế nào?- Từ đó ta thấy được thái độ gì của tác giả đối với nhân vật ?- Va ren đã tuyên bố và khuyên Phan Bội Châu những gì ?- Số lượng lời văn dành cho việc khắc họa nhân vật Va ren nhiều hay ít ? Điều đó thể hiện dụng y gì của tác giả ?- Bằng chính lời lẽ của mình, Va ren đã bộc lộ nhân cách nào của y ?- Cũng bằng lời lẽ đó, Va ren đã bộc lộ thực chất lời hứa chăm sóc Phan Bội Châu như thế nào ? (Không phải vì giúp đỡ Phan Bội Châu mà là ép buộc cụ từ bỏ lí tưởng và DT mình. Không phải vì tự do của Phan Bội Châu mà vì quyền lợi của nước Pháp, trực tiếp là danh dự của Va ren. Lời hứa chăm sóc Phan Bội Châu không chỉ là lời hứa suông mà con là trò bịp bợm, đáng cười).

b-Cuộc gặp gỡ giữa Va ren và Phan Bội Châu :- Giới thiệu về 2 nhân vật có sự tương phản đối kháng nhau: + Va ren là 1 tên toàn quyền, 1 kẻ bất lương, là kẻ thống trị.+ Phan Bội Châu chỉ là 1 ngời tù, 1 ngời Cách mạng vĩ đại nhng bị thất bại và bị đàn áp.=>Thể hiện thái độ khinh rẻ kẻ phản bội và ngợi ca ngợi người yêu nước.*Va ren:->Số lượng từ ngữ lớn, hình thức ngôn ngữ trần thuật độc thoại- Có tác dụng khắc họa tính cách nhân vật.

=>Là kẻ thực dụng đê tiện, xảo quyệt, dối trá, bẩn thỉu, sẵn sàng làm mọi thứ chỉ vì quyền lợi cá nhân.

* Phan Bội Châu:- Im lặng dửng dưng.=>Đó là thái độ coi thường, khinh bỉ.

-> Sử dụng phương thức đối lập.

=>Là người yêu nước vĩ đại, hiên ngang, bất khuất.



- Trước những lời lẽ của Va ren thì Phan Bội Châu như thế nào ?- Em có nhận xét gì về thái độ im lặng dửng dưng của Phan Bội Châu ?- Khi kể và tả về thái độ của 2 nhân vật này, tác giả đã sử dụng phương thức nào ?- GV: Đây là 1 bút pháp, 1 cách viết vừa tả vừa gợi, rất thâm thúy, sinh động, lí thú.- Qua lời miêu tả ta thấy Phan Bội Châu hiện lên là người như thế nào ?+GV: Với kẻ thù ngòi bút Nguyễn ái Quốc mang tính chiến đấu mạnh mẽ. Còn với người anh hùng dân tộc ngòi bút ấy mềm mại, nâng niu, trân trọng. Tuy không miêu tả chi tiết, song hình tượng Phan Bội Châu vẫn rõ nét, luôn song hành với nhân vật Va ren như 1 đối xứng của 2 màu sắc đối chọi nhau trong một họa phẩm.+Hs đọc phần 3.- Giáo dục của Phan Bội Châu thể hiện qua chi tiết nào?- Em có suy nghĩ gì về cái nhếch mép chỉ diễn ra 1 lần của Phan Bội Châu và lời bình của tác giả cho đó là cái mỉm cười kín đáo, vô hình ? (Sự đối đáp không bằng lời mà bằng cử chỉ).- Đoạn cuối có chi tiết:Sự việc này có thật hay do tác giả tưởng tượng ? Chi tiết tưởng tượng này có ý nghĩa gì ? (Đoạn cuối là hư cấu tưởng tượng mang tính NT cao). - Tại sao lại tách ra thêm 1 phần TB ? (Tách như vậy là để tạo ra cách dẫn truyện hóm hỉnh, thú vị làm tăng thêm ý nghĩa của vấn đề).- Các biểu hiện đó cho thấy Phan Bội Châu đã có thái độ như thế nào đối với Va ren ?- Giáo dục ấy toát lên đặc điểm nào trong nhân cách của Phan Bội Châu ?- Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND, NT của VB ?- Em có nx gì về đặc điểm văn chương của Nguyễn ái Quốc - Hồ Chí Minh?-Hs đọc ghi nhớ

c- Giáo dục của Phan Bội Châu qua lời các nhân chứng:- Đôi ngọn râu mép của người tù nhếch lên 1 chút rồi lại hạ xuống ngay và cái đó chỉ diễn ra 1 lần thôi.- Mỉm cười 1 cách kín đáo và vô hình.

- Phan Bội Châu nhổ vào mặt VR.->H cấu tưởng tượng

-> Phan Bội Châu coi thường và khinh bỉ Va ren.

=>Nhân cách cứng cỏi, kiêu hãnh, không chịu khuất phục kẻ thù.

III-Tổng kêt (3p) (3p) (3p) (3p):*Ghi nhớ: sgk (95 ).-Tác phẩm của Nguyễn ái Quốc - Hồ Chí Minh vừa mang tính NT cao, vừa mang tính tư tưởng, tính chiến đấu sắc bén.

4: Luyện tập, củng cố:Bài 1 Tình cảm của tác giả đối với PBC: Kính trọng trước khí phách kiên cường, bất khuất của cụ Bài 2: Giải thích cụm từ "Những trò lố" trong nhan đề tác phẩm? Dùng cụm từ “Những trò lố” trong nhan đề trực tiếp vạch trần hành động lố lăng, bản chất xấu xa của Va ren Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 299 -


5. Hướng dẫn về nhà:- Học thuộc ghi nhớ, làm tiếp phần luyện tập.- Soạn bài: Dùng cụm C-V để mở rộng câu (tt)-----------------------------------------------------------------------

TuÇn 30 : Ngày soạn: 19/3/ 2011 Ngày dạy: 21/3/ 2011Tiết 111 DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU: LUYỆN TẬP(Tiếp theo)A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Củng cố kiến thức về cách dùng cụm C-V để mở rộng câu; tác dụng của việc dùng cụm chủ -vị để mở rộng câu.- Kĩ năng: HS nâng cao kĩ năng mở rộng câu bằng cụm chủ-vị; phân tích tác dụng của việc dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu.- Giáo dục: Có ý thức mở rộng câu trong nói và viết. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Thế nào là cụm C-V để mở rộng câu? Cho ví dụ? - Những thành phần nào của câu có thể cấu tạo là cụm C-V để mở rộng câu?2. Bài mới : GV giới thiệu bài : Để giúp các em củng cố kiến thức và khái niệm về cụm C-V dùng để mở rộng nòng cốt câu, chúng ta cùng luyện tập

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHS đọc bài tập? Tìm cụm C-V làm thành phần câu? Cho biết trong mỗi câu cụm C-V làm thành phần gì?

(Học sinh lên bảng làm)

? Hãy gộp các câu dùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc cụm từ mà ko thay đổi nghĩa chính của nó?

1. Bài tập 1:a)- Khí hậu nước ta ấm áp ... (Cụm C-V làm CN).- Ta trồng trọt, thu hoạch ... (Cụm C-V1-V2 làm bổ ngữ).b)- Các thi sĩ ca tụng ... (Cụm C-V làm ĐN cho DT "Khi".)- Tiếng chim kêu, tiếng suối chảy ... (Cụm C-V làm BN cho ĐT "lấy".)c)- Những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần. (Cụm C-V làm BN.)- Những thức quý của đất mình ... 2. Bài tập 2:a)- Chúng em học giỏi khiến cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.b)- Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích.c)- Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam chúng ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.



? Hãy gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ?

d)- Cách mạng tháng Tám thành công đã khiến cho tiếng Việt có một bước phát triển mới, số phận mới. 3. Bài tập 3:a)- Anh em hoà thuận khiến hai thân vui vầy. (Mở rộng CN và BN).b)- Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại.c)- Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống" ... ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.

4.Củng cố: - Nêu các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu? - Đặt một câu có dùng cụm chủ vị để mở rộng câu?5.Hướng dẫn học bài: - Học bài, làm bài tập trong SBT. - Chuẩn bị: “Luyện nói văn giải thích”. Làm đề : Giải thích câu tục ngữ “ Gần mực thì đen.Gần đèn thì rạng”. + Tìm hiểu đề và lập dàn ý chi tiết. + Tập nói một mình phần mở bài, từng luận điểm của phần thân bài và kết bài. + Trao đổi và tập nói, tập nhận xét theo nhóm (2 người) ở nhà.----------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 19/3/ 2011 Ngày dạy: 24/3/ 2011Tiết 112 Tập làm văn: LUYỆN NÓI: BÀI VĂN GIẢI THÍCH MỘT VẤN ĐỀA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Nắm vững hơn và vận dụng thành thạo hơn các kĩ năng làm bài văn lập luận giải thích, đồng thời củng cố những kiến thức xã hội và văn học có liên quan đến bài luyện tập.- Kĩ năng: Biết trình bày miệng về một vấn đề XH hoặc văn học, để thông qua đó, tập nói năng một cách mạch lạc, mạnh dạn, tự nhiên, trôi chảy.- Giáo dục: Có ý thức học tập tự giác, nghiêm túc. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ. - Học sinh: bảng phụ hoạt động nhóm.


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Trình bày các bước làm bài văn lập luận giải thích?2. Bài mới : GV giới thiệu bàiHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt+HS đọc đề bài. *Đề bài: Vì sao những tấn trò mà Va ren



- Em hãy nêu các bước làm một bài văngiải thích ?-Tìm hiểu đề là tìm hiểu những gì ?

- Em hãy nêu dàn ý chung của bài văn giải thích ? (a-MB: Nêu v.đề g.thích- hướng g.thích.b- TB: Triển khai việc giải thích.- Giải thích nghĩa đen.- Giải thích nghĩa bóng.- Giải thích nghĩa sâu.c- KB: Nêu ý nghĩa vấn đề giải thích đối với mọi người).- Dựa vào dàn bài chung, em hãy lập dàn bài cho đề văn trên ?

- HS thảo luận theo bàn khi làm dàn bài.- Sau đó các bàn cử đại diện lên trình bày.- HS trong lớp nhận xét, bổ sung.- Gv: khái quát lại dàn bài và nhận xét tthế tác phong, lời nói của HS khi trình bày.

bày ra với Phan Bội Châu lại được Nguyễn ái Quốc gọi là những trò lố ?I- Tìm hiểu đề và tìm ý:- Kiểu bài: Giải thích.- ND: Những trò lố của Va ren.II- Lập dàn bài:a- MB: -Đi thẳng vào vấn đề cần giới thiệu. Những trò lố được Nguyễn ái Quốc chỉ ra qua hành vi, lời nói của Va ren có ý nghĩa nh thế nào ? Vì sao Nguyễn ái Quốc kết luận nh thế ? Chúng ta hãy tập trung tư tưởng để tìm hiểu.b-TB:- Thật thế những trò lố của Va ren chính là bản chất lừa bịp, gian manh, xảo quyệt, lố bịch... của một tên thực dân sắp nhận chức toàn quyền ở Đông Dương.- Cái trò lố lăng đó thể hiện qua hành động và lời nói của Va ren :+ Những trò lố bịch đó hoàn toàn tương phản với việc làm cụ thể của viên toàn quyền.+ Làm cho cụ Phan dửng dưng, lạnh nhạt, chẳng quan tâm.- Hai nhân vật thể hiện hai tính cách đối lập nhau:+ Va ren đại diện cho phe phản động, gian trá, lố bịch.+ Phan Bội Châu là chiến sĩ CM kiên c-ường, bất khuất, là bậc anh hùng xả thân vì nước.- Những trò lố bịch đó thật trơ trẽn vì nó đã tố cáo bản chất xảo quyệt của lũ cướp nước.c- KB: Nói chung khi xác định những trò lố bịch của Va ren, Nguyễn ái Quốc muốn đưa ra trước công luận bản chất gian trá của bọn thực dân.

4.Củng cố: - GV nhận xét, đánh giá bài học5.Hướng dẫn học bài: - Học bài, làm bài hoàn chỉnh -Về nhà học bài, soạn bài “Ca Huế trên sông Hương”----------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 19/3/ 2011 Ngày dạy: 24/3/ 2011Tiết 113 Văn bản: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNGGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 302 -


(Hà Ánh Minh)A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Học sinh nhận thức được khái niệm về thể loại bút kí; giá trị văn hóa nghệ thuật của ca Huế.; vẻ đẹp của con người xứ Huế.- Kĩ năng: HS nâng cao kĩ năng đọc- hiểu văn bản nhật dụng viết về di sản văn hóa dân tộc ; phân tích văn bản nhật dụng ( kiểu loại thuyết minh) ; tích hợp kiến thức tập làm văn để viết bài văn thuyết minh.- Giáo dục: HS thêm yêu vẻ đẹp quê hương đất nước. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: tranh minh họa về danh lam thắng cảnh Huế, bảng phụ. - Học sinh: sưu tầm tranh ảnh, tư liệu nói về dân ca Huế.

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, vấn đáp, thảo luận nhóm, nêu vấn đề

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Qua truyện ngắn “ Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” em hiểu gì về hai nhân vật này?(- Va-ren: kẻ phản bội, tên chính khách làm trò chính trị, kẻ ruồng bỏ giai cấp, tên lừa dối trắng trợn, trơ tráo và vô liêm sỉ- Phan Bội Châu: bậc anh hùng, vị thiên sứ, đáng xả thân được tôn sùng, con người đáng tôn kính, ngưỡng .)2. Bài mới : GV giới thiệu bài GV nêu câu hỏi: Em đã đến thăm Huế bao giờ chưa? Nếu chưa từng đặt chân lên mảnh đất cổ kính, đẹp kì diệu này thì qua phim ảnh, sách báo, em thử nói lên những hiểu biết và cảm nhận của mình về Huế. -> GV dẫn vào bài mới.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính

- Em hãy nêu xuất xứ của văn bản ?

+Hướng dẫn đọc: Giọng chậm rãi, rõ ràng, mạch lạc, lưu ý những câu đặc biệt, những câu rút gọn.- Giải thích từ khó.- Ta có thể chia văn bản thành mấy phần ?+Gv: Đây là văn bản nhật dụng kết hợp nhiều phương thức nghị luận, miêu tả, biểu cảm: Phần 1 dùng phương thức NLCM, phần 2 kết hợp miêu tả với biểu cảm.+Theo dõi phần thứ nhất của văn bản.- Xứ Huế nổi tiếng nhiều thứ, nhưng ở

I- Tìm hiểu chung:- Văn bản Ca Huế trên sông Hương của tác giả Hà ánh Minh, in trên báo Người Hà Nội.- Thể loại : văn bản nhật dụngII -Đọc - hiểu văn bản:1, Đọc, chú thích:2, Bố cục: 2 phần.- Đ1: G.thiệu Huế- cái nôi của dân ca.- Đ2: Còn lại: Những đặc sắc của ca Huế.

3, Phân tích:a- Huế- Cái nôi của dân ca:- Huế là một trong những cái nôi dân ca nổi tiếng ở nước ta.



đây tác giả chú ý đến sự nổi tiếng nào của Huế ?- Vì sao tác giả lại quan tâm đến dân ca Huế ?- Tác giả cho thấy dân ca Huế mang những đặc điểm hình thức và nội dung nào ?

- Em có nhận xét gì về đặc điểm ngôn ngữ trong phần văn bản này ?- Qua đó, tác giả đã chứng minh được những giá trị nổi bật nào của dân ca Huế ?- Ngoài ca Huế, em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nớc ta ? (Dân ca quan họ Bắc Ninh, dân ca đồng bằng Bắc Bộ, dân ca các dân tộc miền núi phía Bắc và Tây nguyên).+Theo dõi phần thứ 2 của VB.- Tác giả nhận xét gì về về sự hình thành của dân ca Huế ?- Qua đó em thấy tính chất nổi bật nào của ca Huế ?- Tại sao nói ca Huế là một thứ tao nhã? (Vì ca Huế thanh tao, lịch sự, nhã nhặn, trang trọng và duyên dáng từ ND đến hình thức; từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức; từ ca công đến nhạc công; từ giọng ca đến trang điểm, ăn mặc...)- Đoạn văn nào trong bài cho ta thấy tài nghệ chơi đàn của các ca công và âm thanh phong phú của các nhạc cụ ?- Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hòa tấu... Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.- Em có nhận xét gì về đặc điểm ngôn ngữ trong đoạn văn này ?- Qua đó ta thấy nét đẹp nào của ca Huế được nhấn mạnh ?- Người dân xứ Huế thưởng thức ca Huế bằng cách nào ? - Em thấy có gì độc đáo trong cách thưởng thức ca Huế ?

- Dân ca Huế mang đậm bản sắc tâm hồn và tài hoa của vùng đất Huế.- Rất nhiều điệu hò trong lao động sản xuất: Hò trên sông, lúc cấy cày, chăn tằm, trồng cây, hò đa linh, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm...- Nhiêù điệu lí: Lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam...- Tất cả đã thể hiện lòng khát khao nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.->Dùng phép liệt kê kết hợp với lời giải thích, bình luận.=>Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về ND tình cảm và mang đậm những nét đặc trng của miền đất và tâm hồn Huế.

2- Những đặc sắc của ca Huế:- Ca Huế hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nhặn, trang trọng uy nghi...

=>Ca Huế có sự kết hợp 2 tính chất dân gian và cung đình, trong đó đặc sắc nhất là nhạc cung đình tao nhã.

->Liệt kê dẫn chứng để làm rõ sự phong phú của cách diễn ca Huế=>Ca Huế thanh lịch, tinh tế, có tính dân tộc cao trong biểu diễn.- Thưởng thức ca Huế trên thuyền, giữa sông Hương, vào đêm trăng gió mát.=>Cách thởng thức vừa dân dã, vừa trang trọng.- Không gian như lắng đọng. Th.gian như ngừng lại. Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm.



- Khi viết lời cuối văn bản: Tác giả muốn người đọc cảm nhận sự huyền diệu nào của ca Huế trên sông H-ương ?

- Sau khi học xong văn bản này, em hiểu thêm những vẻ đẹp nào của Huế ?

=>Ca Huế làm giàu tâm hồn con người, h-ướng tâm hồn đến những vẻ đẹp của tình ng-ười xứ Huế.4-Tổng kêt (3p) (3p) (3p) (3p):*Ghi nhớ: sgk (104 ).

4. Củng cố: - GV khái quát nội dung bài học- Địa phương chúng ta đang sống có những làn diệu dân ca nào ? Hãy kể tên các làn điệu ấy ?5. Hướng dẫn học bài: - Học ghi nhớ, nội dung phân tích.Học thuộc một đoạn trong văn bản em thích- Soạn bài: Liệt kê+ Trả lời các câu hỏi phần I, II.------------------------------------------------------------------------------------

Ngày soạn: 19/3/ 2011 Ngày dạy: 25/3/ 2011Tiết 114: LIỆT KÊA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Học sinh hiểu khái niệm liệt kê; các kiểu liệt kê.- Kĩ năng: Có kĩ năng nhận biết phép liệt kê;phân tích giá trị của phép liệt kê; sử dụng phép liệt kê trong nói và viết.- Giáo dục: HS có ý thức học tập và sử dụng phép liệt kê trong nói, viết đạt hiệu quả.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: bảng phụ ghi VD. - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Nêu các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu? 2. Bài mới : GV giới thiệu bài : Ngoài so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ, nhân hoá ra thì liệt kê cũng là một biện pháp tu từ nghệ thuật. Để hiểu rõ về biện pháp này, chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay.Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt - HS đọc bài tập.? Cấu tạo và ý nghĩa của các bộ phận trong câu in đậm dưới đây có gì giống nhau?+ bát yến hấp đường phèn.+ tráp đồi mồi hình chữ nhật để mở.+ nào ống thuốc bạc.+ nào dao chuôi ngà...GV: Đó là những từ, tổ hợp từ cùng loại?Việc tác giả nêu hàng loạt sự việc tương tự bằng những kết cấu tương tự như trên có

I. Thế nào là phép liệt kê1. Ví dụ :( SGK/ 104)2. Nhận xét- Về cấu tạo: có mô hình cú pháp tương tự.

- Về ý nghĩa: cùng miêu tả những sự vật xa xỉ đắt tiền.



tác dụng gì??Em nhận xét gì về cách sắp đặt các từ, tổ hợp từ trên?- Sắp xếp nối tiếp nhau.? Em hiểu liệt kê là gì?Học sinh đọc ghi nhớ. GV chốt.GV nêu yêu cầu bài tập nhanh.?Tìm phép liệt kê trong khổ thơ?" Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộngEm đã sống lại rồi, em đã sống!Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nungKhông giết được em người con gái anh hùng!"?Tác dụng? (Sự kiên cường của người con gái anh hùng trước những sự tra tấn dã man của giặc).- Đọc bài tập 1 ( SGK). Nêu yêu cầu?? Vì sao câu a có thể thay đổi vị trí các TN liệt kê mà câu b không thay đổi được? - Câu a là liệt kê không tăng tiến.- Câu b là liệt kê tăng tiến, nếu đổi thì không phù hợp.

?Qua hai bài tập em hãy cho biết có mấy loại liệt kê? Vẽ sơ đồ phân loại?- Học sinh vẽ.- GV treo bảng phụ.

Học sinh đọc ghi nhớ ( SGK)GV khái quát

- HS nêu yêu cầu bài tập và thảo luận nhóm Đại diện báo cáo kết quả.- GVKL.

- Tác dụng: đặc tả ( tô đậm, nhấn mạnh) thói hưởng lạc ích kỷ và thói vô trách nhiệm của quan huyện.- Sắp xếp nối tiếp từ, tổ hợp từ cùng loại để diễn tả đầy đủ, sâu sắc những khía cạnh khác nhau. -> gọi là phép liệt kê.3. Ghi nhớ 1 ( T/105)

II. Các kiểu liệt kê1. Ví dụ:Bài 1:- Câu a: liệt kê không theo từng cặp.- Câu b: liệt kê theo từng cặp với quan hệ từ “ và”.Bài 2: - Câu a: có thể đảo được vị trí các từ ngữ liệt kê( các từ ngữ không tăng tiến).- Câu b: không đảo được vị trí các từ ngữ ( từ ngữ tăng tiến).2.Nhận xétSơ đồ phân loại liệt kê

3.Ghi nhớ : SGKIII.Luyện tậpBài tập 1( T106): Trong bài “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” tác giả dùng biện pháp liệt kê để diễn tả:- Sức mạnh của tinh thần yêu nước …. Tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sống vô cùng mạnh mẽ, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả bè lũ bán nước và cướp nước


Phân loại liệt kê

Cấu tạo Ý nghĩa

ko theo cặp

tăng tiến

ko tăng tiến

theocÆp


- HS nêu yêu cầu và làm bài tập.GV gọi 1 HS chữa bài.- HS nhận xét. GVKL.

- Lòng tự hào về truyền thống lịch sử: chúng ta có quyền tự hào về những trang sử vẻ vang thời đại bà Trưng,, bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…- Sự đồng tâm nhất trí của mọi tầng lớp nhân dân đứng lên đánh Pháp. "Từ cụ già tóc bạc … quyên góp ruộng đất… chính phủ."Bài tập 2 (T106): Tìm phép liệt kê trong đoạn trícha.Dưới lòng đất, trên vỉa hè, trong cửa tiệm, những cu li kéo xe tay, những quả dưa hấu… những xâu lạp xường…. cái rốn của một chú khách, một viên quan uể oải bước qua.. tay ngực… hình chữ thập

4. Củng cố: - Liệt kê là gì? Có mấy loại liệt kê?5. Hướng dẫn học bài: - Học thuộc hai ghi nhớ; làm bài tập 3 - Soạn : Tìm hiểu chung về văn bản hành chính. + Đọc các văn bản và trả lời câu hỏi.-----------------------------------------------------------------------------------TuÇn 30 : Ngày soạn: 22/3/ 2011 Ngày dạy: 28/3/ 2011Tiết 115 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN HÀNH CHÍNHA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Học sinh nắm được đặc điểm của văn bản hành chính: hoàn cảnh, mục đích, nội dung, yêu cầu và các loại văn bản hành chính thường gặp trong cuộc sống thực tiễn.- Kĩ năng: Có kĩ năng nhận biết các loại văn bản hành chính thường gặp trong đời sống; viết được văn bản hành chính đúng quy định. - Giáo dục: Có ý thức sưu tầm, tìm hiểu mẫu các văn bản hành chính .B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: văn bản mẫu . - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Nêu các bước làm một bài văn giải thích.2. Bài mới : GV giới thiệu bài : Trong cuộc sống hàng ngày ta thường xuyên phải sử dụng văn bàn hành chính. Để hiểu biết về cách viết văn bản hành chính và những đặc điểm của nó, chúng ta cùng tìm hiểu bài ngày hôm nay.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính Đồ dùng: văn bản mẫu phóng to. I.Thế nào là văn bản hành chính

1. Ví dụ ( SGK/ 107)



- Học sinh đọc 3 văn bản trong SGK? Khi nào phải viết thông báo, đề nghị báo cáo?

? Mỗi văn bản trên nhằm mục đích gì? Điểm gì giống và khác nhau?* Đặc điểm:- Đặc điểm chung: có tính khuôn mẫu.- Khác: mục đích, nội dung, yêu cầu.

*GV mở rộng đặc điểm chung của ba văn bản.Ba văn bản trên gọi là văn bản hành chính (hoặc VBHCCV).?Em hiểu thế nào là văn bản hành chính??Văn bản hành chính, truyện, thơ có điểm gì khác nhau?- Văn bản hành chính nói chung: tính khuôn mẫu, từ ngữ giản dị, rõ nghĩa, không có biện pháp nghệ thuật và yếu tố biểu cảm (đơn có lời cảm ơn -> khuôn mẫu).HS đọc ghi nhớ.- HS nêu yêu cầu bài tập và thảo luận nhóm. Đại diện báo cáo kết quả.GV nhận xét KL.

? Sưu tầm một số văn bản hành chính?

2. Nhận xét* Tình huống viết.- Thông báo: Truyền đạt thông tin từ cấp trên xuống cấp dưới hoặc thông tin cho công chúng rộng rãi cùng biết.- Đề nghị: kiến nghị , đề nghị, đề đạt nguyện vọng lên cấp trên hoặc người có thẩm quyền.- Báo cáo: nhằm trình bày một vấn đề nào đó lên cấp cao hơn.* Mục đích- Thông báo: phố biến thông tin thường kèm theo hướng dẫn và yêu cầu.- Đề nghị: trình bày nguyện vọng thường kèm theo lời cảm ơn.- Báo cáo: tập hợp công việc đã làm được để cấp trên biết, thường dùng số liệu %.

3,Ghi nhớ ( SGK)- Văn bản dùng để truyền đạt nội dung và yêu cầu nào đó từ cấp trên xuống cấp dưới và bày tỏ ý kiến , nguyện vọng của cá nhân , tập thể tới cơ quan và người có quyền hạn giải quyết.- Truyện thơ: văn bản nghệ thuật, từ ngữ chau chuốt, sử dụng biện pháp nghệ thuật, đa nghĩa, biểu tượng, biểu cảm.

II. Luyện tậpBài tập 1:Tình huống viết văn bản hành chính và tên văn bản tương ứng.1.Thông báo.2.Báo cáo.3. Đơn xin nghỉ học.4. Đề nghị.2. Bài tập bổ sung: - Biên bản xảy ra tai nạn.- Thông báo môn thi TN THCS.- Đơn xin chuyển trường.- Báo cáo Tổng kêt (3p) (3p) (3p) (3p) công tác đội TNTP..- Văn bản hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp

4.Củng cố: Văn bản hành chính là gì? Đặc điểm của văn bản hành chính.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 308 -


5.Hướng dẫn học bài: - Học thuộc ghi nhớ.- Chuẩn bị bài: Luyện nói bài văn giải thích một vấn đề.+ HS chuản bị bài theo yêu cầu:

Trả lời các câu hỏi gợi tình huống trong các mục I.2,SGK. Tìm hiểu đề và lập dàn ý chi tiết. Tự tập nói một mình phần mở bài, từng luận điểm của thân bài và kết luận.

---------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 26/3/ 2011 Ngày dạy: 29/3/ 2011Tiết 116 TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Học sinh nắm được những đơn vị kiến thức cần đạt trong bài Tập làm văn. Nắm được các ưu, khuyết điểm và sửa chữa.- Kĩ năng: Nâng cao kĩ năng dùng từ, viết câu, dựng đoạn, tạo văn bản lập luận giải thích. - Giáo dục: Có ý thức sửa lỗi, vận dụng các kiến thức đã học về từ khi sử dụng.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Chấm bài, nhận xét đánh giá chính xác. - Học sinh: Đọc, chữa các lỗi trong bài viết


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Nêu các bước làm một bài văn giải thích.2. Bài mới : GV giới thiệu bài :* Đề bài: "Nhiễu điều phủ lấy giá gươngNgười trong một nước phải thương nhau cùng."Hãy tìm hiểu người xưa muốn nhắn nhủ điều gì qua câu ca dao ấy.I. Phân tích đề: - Kiểu bài: Nghị luận giải thích - Vấn đề giải thích: Nội dung câu ca dao ( Tinh thần đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ nhau)II. Dàn ý:1. Mở bài:- Từ xưa, nhân dân ta đã sáng tạo ra những huyền thoại đẹp về nguồn gốc dân tộc (Sự tích trăm trứng, Quả bầu mẹ...)- Đoàn kết là một truỳen thống tốt đẹp của nhân dân ta.- Đoàn kết là biểu hiện cụ thể của tình yêu thương trong quan hệ giữa người với người. Đoàn kết tạo nên sức mạnh.- Ngày xưa, ông cha ta đã c/trọng vấn đề GD tinh thần đ/kết, thể hiện qua câu ca dao: Nhiễu điều phủ lấy giá gươngNgười trong một nước phải thương nhau cùng."2. Thân bài:a) Giải thích ý nghĩa câu ca dao:- Câu ca dao đã mượn một h/ảnh đẹp: nhiễu điều.... gương để nói đến vấn đề đ/kết.+ Nghĩa đen: nhiễu điều là miếng vải nhiễu màu đỏ, thường được dùng để phủ lên chiếc giá gương cho khỏi bụi.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 309 -


+ Nghĩa bóng: chỉ sự đùm bọc, che chở, gắn bó của đồng bào trong một nước.+ Câu ca dao khuyên nhủ: người trong một nước phải thương yêu, giúp đỡ nhau coi nhau như anh em một nhà.b) Khẳng định lời khuyên đó hoàn toàn đúng.- Xưa nay, người dân cùng sống trong một làng, một huyện, một tỉnh và một nước thường có quan hệ gắn bó với nhau về tình cảm và vật chất.- Bởi vậy nên mỗi người đều phải có ý thức thương yêu, đùm bọc những người xung quanh mình, nhất là những người khó khăn hoạn nạ.- Tình đoàn kết, thương yêu giai cấp, giống nòi là cơ sở của lòng yêu quê hương đất nước, dân tộc và nhân loại.c) Nâng cao và mở rộng vấn đề- Tinh thần đoàn kết được thể hiện trong nhận thức và hành động cụ thể:+ Gặp người trong cảnh khó khăn sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ với thinh thần tương thân tương ái (Thương người như thể thương thân. Lá lành đùm lá rách...)VD: giúp đờ người tàn tật, nghèo khó, gặp tai họa hoặc các phong trào cứu giúp đồng bào bị lũ lụt, xóa đói giảm nghèo, xây nhà tình nghĩa, lớp học tình thương...)- Tinh thần đoàn kết, thương yêu là nền tảng của đạo lí dân tộc, là cơ sở tạo nên sức mạnh để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng giàu mạnh.- Phê phán những thái độ sai trái như ích kỉ, thờ ơ trước nỗi bất hạnh của người khác.3. Kết bài-Khẳng định đoàn kết là truyền thống tốt đẹp, lâu đời của dân tộc ta.- Chúng ta cần giữ gìn và phát huy truyền thống đó.III. Nhận xét:Bước1: HS đổi bài cho nhâu, tự nhận xétBước 2: GV nhận xét chung* Ưu điểm: - Đúng thể loại, đúng yêu cầu đề- Biết cách làm bài, bố cục mạch lạc, hợp lí, các phần các đoạn l.kết chặt chẽ.- Đúng chính tả, đẹp rõ ràng.Bài viết khá, tốt: Thảo, Anh, Hương, Bảo, Lan Anh, ..* Nhược điểm: - Chữ xấu, viết tắt, sai chÝnh t¶, ẩu.- DiÔn ®¹t lñng cñng, rêm rµ, tèi nghÜaBài viết kém: Vĩ, Mạnh, Bình,...VI. Chữa lỗi:1. Chính tả: tiếp súc - xúc, uống riệu- rượư, người sấu- xấu, quộc sống - cuộc, puy luật- quy,...2. Cách trình bày: Chú ý trình bày theo bố cục 3 phần; Cách viết các đoạn văn,..3. Diễn đạt: - Nhân dân ta từ xư đến nay luôn sống thep đạo lí....- Câu tục ngữ có nghĩa đen là....- Qua các thế hệ, các cụ cha ông ta đã để lại cho chúng ta bao nhiêu câu tục ngữ, ca dao về kinh nghiệm, dặn bảo chúng ta.

LípSÜ

sè

Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu KÐm

SL % SL % SL % SL % SL %

7A 30 8 26,7 12 40 10 33,3 0 0 0 0



7B 26 0 0 5 19,2 20 76,9 1 3,9 0 0

7C 27 0 0 6 22,2 19 70,4 2 7,4 0 0

Tæng 83 8 9,6 33 39,8 49 59 3 3,6 0 0

4. Củng cố: - Bố cục bài lập luận giải thích5. Hướng dẫn học bài: - Từng học sinh nói lại toàn bài một lần.- Soạn bài: Quan Âm Thị Kính+ Đọc kĩ bài, tìm hiểu tác phẩm: khái niệm chèo, các kiểu nhân vật trong chèo. + trả lời câu hỏi trong SGK.-------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 26/3/ 2011 Ngày dạy: 29/3/ 2011Tiết 117, 118 Văn bản: QUAN ÂM THỊ KÍNH A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Học sinh có hiểu biết sơ giản về chèo cổ ; Hiểu giá trị nội dung và những đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của vở chèo Quan Âm Thị Kính; nội dung ý nghĩa và một vài đặc điểm nghệ thuật của đoạn trích Nỗi oan hại chồng.- Kĩ năng: HS có kĩ năng đọc diễn cảm kịch bản chèo theo kiểu phân vai; phân tích mâu thuẫn nhân vật và ngôn ngữ thể hiện trong một trích đoạn chèo.- Giáo dục: HS có thái độ cảm thông thương xót cho số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa và trân trọng phẩm chất cao đẹp của họ; lên án sự bất công.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: tài liệu tham khảo, tranh minh họa, bảng phụ. - Học sinh: soạn bài, tìm, hiểu về hình thức biểu diễn của chèo cổ.


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Tại sao nói : nghe ca Huế là một thú tao nhã? - Ca Huế thanh tao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng và duyên dáng từ nội dung đến nghệ thuật, từ cách biểu diễn đến phục trang.2. Bài mới : GV cho học sinh quan sát tranh GV giới thiệu bài : Nghệ thuật sân khấu dân gian cổ truyền VN rất phong phú và độc đáo: chèo, tuồng, rối, rối nước...Trong đó vở chèo cổ Quan Âm Thị Kính lấy sự tích từ truyện cổ tích về đức Quan Thế Âm Bồ Tát, là một trong những vở tiêu biểu nhất, được phổ biến rộng rãi khắp cả nước...Hoạt động của thầy và trò Nội dung chính

? Em hiểu thế nào là chèo ?

(Chèo được nảy sinh và phổ biến rộng rãi ở Bắc bộ).

? Dựa vào phần chú thích, nêu ra đặc điểm cơ bản của chèo ?

I. GIỚI THIỆU CHUNG:

1. Khái niệm: Chèo là loại kịch hát, múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức chèo sân khấu (trước kia diễn ở sân đình).

2. Đặc trưng cơ bản của chèo: Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 311 -


(VD: Nhân vật lão thì mặc áo điều, quần lụa bạch.

Nhân vật nữ chính mặc áo hồng lồng xa đen.)

? Dựa vào phần tóm tắt SGK, em hãy tóm tắt lại vở chèo ?

- G/v hướng dẫn đọc: đọc theo kiểu phân vai.

- Người dẫn chuyện: Đọc tên các nhân vật, các lời chỉ dẫn làn điệu dân ca, hành động trong ngoặc đơn. Giọng chậm, rõ, bình thản.

- Nhân vật Thiện Sĩ: Giọng hốt hoảng, sợ hãi.

- Nhân vật Thị Kính: Giọng từ âu yếm, ân cần, chuyển sang đau đớn, nghẹn tủi, thê thảm rồi buồn bã chấp nhận và có phần bình tĩnh, kìm nén khi đã quyết định hành động.

- Nhân vật Sùng bà: Giọng nanh nọc, ác độc, lấn lướt, có lúc quát thét, có lúc đay nghiến chì chiết, có lúc thắt buộc, khẳng định vu hăm, có lúc hả hê, khoái trá.

- Nhân vật Sùng ông: lèm bèm vì nghiện ngập, a dua với vợ, tàn nhẫn thô bạo, đắc ý vì lừa được thông gia Măng ông khốn khổ.

- Nhân vật Măng ông:

a, Chèo thuộc loại sân khấu kể chuyện để khuyến giáo đạo đức:

- Tích truyện có tính giáo huấn theo quan niệm ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác"

- Thông cảm với số phận người lao động.

b, Chèo thuộc loại sân khấu tổng hợp các yếu tố NT:

c. Chèo thuộc loại sân khấu ước lệ và cách điệu cao:

-Thể hiện ở nghệ thuật hoá trang, nghệ thuật hát và múa.

d. Chèo thuộc loại sân khấu có sự kết hợp chặt chẽ cái bi và cái hài:

- Cái bi: Hình ảnh cuộc đời đau thương, người nông dân, người phụ nữ.

- Cái hài: tập trung ở vai hề.

3. Tóm tắt vở chèo:

- Án giết chồng.- Án hoang thai.- Oan tình được giải - Thị Kính lên toà sen.

II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:

1. Đọc:

2. Chú thích:

3. Vị trí và bố cục đoạn trích

a, Cảnh Thị Kính xén râu mọc ngược nơi Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 312 -


+ Hai câu đầu: giọng mừng vui hãnh diện vì con gái.

+ Các câu sau: Giọng ngạc nhiên, đau khổ và bất lực, cam chịu.

- G/v đọc dẫn chuyện.- H/s đọc các vai.

- G/v chú ý một số từ khó cho học sinh.

? Em hãy cho biết vị trí của đoạn trích ?

(Đoạn trích nằm ở nửa sau phần I)

? Đoạn trích có thể chia làm mấy phần ?(Chia làm ba đoạn nhỏ).

? Về nội dung, vở chèo "Quan âm Thị Kính" mang đặc điểm nào của các tích chèo cổ ?? Nhân vật của vở chèo này mang những tính chất chung nào của nhân vật chèo cổ ?

- Thị Kính và Sùng bà ăn mặc, đi đứng n/t/n theo quy ước của chèo cổ ?

(- Thị Kính mặc áo hồng lồng xa đen, tư thế ngay thẳng, để quạt che kín đáo.

- Sùng bà dán cao ở thái dương, đảo mắt nhiều, dáng đi ưỡn ẹo.)

? Từ đó em hiểu gì về giá trị của vở chèo "Quan âm Thị Kính" ?

Tiết 2

? Theo dõi đoạn đầu cho thấy trước khi mắc oan, tình cảm của Thị Kính đối với Thiện Sĩ n/t/n ?

? Chi tiết nào nói lên điều đó ?

- Quan sát sự việc cắt râu chồng cho biết:

? Vì sao Thị Kính làm việc này ?

? Cử chỉ cho thấy Thị Kính là người n/t/n ?

? Trước khi mắc oan, Thị kính là người phụ nữ có những đức tính gì ?

? Sự việc cắt râu chồng của Thị Kính đã bị

cằm chồng.

b, Cảnh vợ chồng Sùng Ông - Sùng bà dồn dập vu oan cho con dâu, đuổi Thị Kính về nhà cha mẹ đẻ.

c, Thị Kính quyết định trá hình Nam tử đi tu.

4. Giá trị của vở chèo:

* Tích truyện xoay quanh trục "bĩ cực thái lai". Nhân vật Thị Kính đi từ nỗi oan trái đến được giải oan thành Phật.

* Nhân vật:

- Thị Kính là người phụ nữ mẫu mực về đạo đức được đề cao trong chèo cổ. Đó là vai "nữ chính".

- Sùng bà là vai "mụ ác" bản chất tàn nhẫn, độc địa.

- Là vở chèo tiêu biểu, mẫu mực cho NT chèo cổ ở nước ta.

5. Phân tích:

a. Trước khi mắc oan:

- Thị Kính yêu thương chồng bằng một tình cảm đằm thắm.

- Thị Kính ngồi quạt cho chồng.

- Cắt râu chồng:

+ Muốn làm đẹp cho chồng mình.+ Tỉ mỉ, chân thật trong tình yêu.

=> Tình yêu thương chồng trong sáng, chân thật.

- Mong muốn có hạnh phúc lứa đôi tốt đẹp.

b. Trong khi bị oan:

* Sùng bà:

- Tội giết chồng

+ Chi tiết (câu nói): Cái con mặt sứa gan lim này ! Mày định giết con bà à ?



Sùng bà khép vào tội nào ?

? Chi tiết nào chứng tỏ điều đó ?

? Sùng bà đã luận tội Thị Kính căn cứ vào những điểm nào ?

(- Cho rằng Thị Kính là loại đàn bà hư đốn, tâm địa xấu xa.

- Cho rằng Thị Kính là con nhà thấp hèn không xứng với nhà mình.

- Cho rằng Thị Kính phải bị đuổi đi.)

? Hãy tìm những lời buộc tội cụ thể của Sùng bà ?

(Tuồng bay mèo mả gà đồng lẳng lơ. Mày có trót say hoa đắm nguyệt Đã trên dâu dưới Bộc hẹn hò ... Trứng Rồng lại nở ra RồngLiu điu lại nở ra dòng liu điu Mày là con nhà cua ốc Con gái nỏ mồm thì về với cha Gọi Măng tộc phó về cho rảnh.)

? Em có nhận xét gì về cách luận tội của Sùng bà ?

? Cùng với lời nói, Sùng bà còn có những cử chỉ nào đối với Thị Kính ?

? Tất cả cử chỉ, lời nói ấy cho thấy Sùng bà là người n/t/n ?

? Sùng bà thuộc loại nhân vật nào trong chèo cổ ?

(Nhân vật "mụ ác" bản chất tàn nhẫn độc địa.)

? Nhân vật này gây cảm xúc gì cho người xem ?

(Ghê sợ sự tàn nhẫn, lo cho người hiền lành như Thị Kính.)

? Khi bị khép vào tôị giết chồng, Thị Kính đã có những lời nói, cử chỉ nào ?

=> Tự nghĩ ra tội để gán cho Thị Kính.

- Lời lẽ lăng nhục, hống hách.

- Cử chỉ:+ Dùi đầu Thị Kính ngã xuống.+ Thị Kính chạy theo van xin, dúi tay ngã khuỵu xuống.

=> Sùng bà: độc địa, tàn nhẫn, bất nhân.

* Thị Kính:

- Lời nói:+ Lạy cha, lạy mẹ ! Con xin trình cha mẹ ...+ Giời ơi ! Mẹ ơi, oan cho con lắm mẹ ơi.+ Oan thiếp lắm chàng ơi.

- Cử chỉ:+ Vật vã khóc.+ Ngửa mặt rũ rượi.+ Chạy theo van xin.

=> Lời nói rất hiền, rất ít. Cử chỉ yếu đuối, nhẫn nhục.

* Thái độ của nhà chồng:- Chồng: im lặng.- Mẹ chồng: cự tuyệt (Thôi im đi !... lại còn oan à, ...)



? Nhận xét tính chất của những lời nói, cử chỉ đó ?

? Những lời nói và cử chỉ của Thị Kính được nhà chồng đáp lại n/t/n ?

? Em hãy hình dung về thân phận Thị Kính trong cảnh ngộ này ?

? Qua đó đức tính nào của Thị Kính được bộc lộ ?

? Thị Kính thuộc loại nhân vật đặc sắc nào trong chèo cổ ?

(Nhân vật "nữ chính" bản chất, đức hạnh nết na, gặp nhiều oan trái.)

? Cảm xúc của người xem được gợi từ nhân vật này là gì ?

(Xót thương, cảm phục Thị Kính. Căm ghét sự bất nhân bất nghĩa của gia đình Sùng bà.)

? Theo em, xung đột kịch trong đoạn này thể hiện cao nhất ở sự việc nào ? Vì sao ?

(Sự việc này bộc lộ cực điểm tính cách bất nhân bất nghĩa của Sùng bà, đồng thời bộc lộ nỗi bất hạnh lớn nhất của Thị Kính.)

? Em thử bình luận về bản chất của xung đột này ?

(- Đó là xung đột giữa quyền lực của kẻ thống trị với địa vị nhỏ mọn của kẻ bị trị trong gia đình cũng như trong xã hội phong kiến.

- Xung đột này tạo thành nỗi đau thê thảm cho kẻ bị trị. Đó là xung đột bi kịch.)

? Sau khi bị oan, Thị Kính có những cử chỉ n/t/n ?

(Quay vào nhìn từ cái kỉ đến sách, thúng

- Bố chồng: a dua với mẹ chồng.

* Thị Kính:- Đơn độc giữa mọi sự vô tình.- Cực kỳ đau khổ, bất lực.

=> Nhẫn nhục. Trong oan ức vẫn chân thực, hiền lành giữ phép tắc gia đình.

- Sự việc Sùng bà cho gọi Măng ông đến trả Thị Kính.

- Nỗi đau nuối tiếc, xót xa cho hạnh phúc lứa đôi bị tan vỡ.

=> Không đành cam chịu oan sai. Muốn tự mình tìm cách giải oan. Thị Kính không còn nhu nhược mà đã quyết liệt trong tính cách.

- Đi tu để cầu Phật tổ chứng minh cho sự trong sạch của mình



khâu, rồi cầm lấy chiếc áo đang khâu dở, bóp chặt trong tay cùng lời nói: "Thương ôi ! Bấy lâu ... cho đến nỗi tình thế run rủi ...)

? Ý định không về với cha, phải sống ở đời mới mong tỏ rõ người đoan chính, đã chứng tỏ thêm điêù gì ở người phụ nữ này ?

? Cách giải oan mà Thị Kính nghĩ tới là gì ?

? Con đường Thị Kính chọn để giải oan có ý nghĩa gì

(- Phản ánh số phận bế tắc của người phụ nữ trong xã hội cũ. Lên án thực trạng xã hội vô nhân đạo đối với những người lương thiện.)

? Theo em, có cách nào tốt hơn để giải thoát những người như Thị Kính khỏi đau thương ?

(Học sinh thảo luận nhóm)

(Loại bỏ những kẻ như Sùng bà. Loại bỏ quan hệ mẹ chồng nàng dâu kiểu phong kiến. Loại bỏ xã hội phong kiến thối nát.)

? Qua vở chèo, em biết gì về những đặc sắc của nghệ thuật chèo cổ ?? Em hiểu gì về số phận của người phụ nữ đức hạnh trong xã hội cũ ?(Bị áp bức ruồng bỏ vì bất kỳ lý do gì.)? Ngôn ngữ chèo trong trích đoạn này có gì đặc biệt ?

III. Tổng kêt (3p) (3p) (3p) (3p):

- Tích truyện mang ý nghĩa ca ngợi phẩm chất đức hạnh của người phụ nữ, phê phán áp bức phong kiến.

- Nhân vật mang tính quy ước:

Thiện (nữ chính) - ác (mụ ác).

- Ngôn ngữ: Dùng văn vần đi liền với các làn điệu hát.

4.Củng cố - Luyện tập:a. Tóm tắt ngắn gọn đoạn trích "nỗi oan hại chồng". - Học sinh tóm tắt, g/v nhận xét, sửa.- Thiện Sĩ học khuya mệt mỏi, thiếp ngủ, Thị Kính quạt cho chồng, dùng dao cắt sợi râu mọc ngược trên má chồng.- Thiện Sĩ giật mình la hoảng - Vợ chồng Sùng ông, Sùng bà chạy vào.- Sùng bà một mình đạo diễn và biểu diễn lớp kịch đặc sắc vu oan con dâu.- Sùng ông lừa Măng ông sang để bắt nhận con gái về .- Thị Kính giả trai lên chùa đi tu.b. Giải thích "Oan Thị Kính": - Oan cùng cực, bế tắc, không có cách nào thanh minh, oan giải. Qua vở chèo em hiểu gì về số phận của người phụ nữ trong xã hội cũ?5. Hướng dẫn học bài: - Học ghi nhớ và nội dung phân tích; làm bài tập . - Chuẩn bị bài: Dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy+ Đọc sgk và trả lời các câu hỏi phần I, II.



+ Xem trước phần bài tập.--------------------------------------------------------------------------------------

TuÇn 32 : Ngày soạn: 29/3/ 2011 Ngày dạy: 4/4/ 2011Tiết 119 DẤU CHẤM LỬNG, DẤU CHẤM PHẨYA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Giúp HS nắm được công dụng của dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy. - Biết được cách dùng dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy.- Kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng có ý thức dùng dấu chấm phẩy và dấu chấm lửng có hiệu quả.- Giáo dục: HS có ý thức dùng dấu câu đúng mục đích, tránh tuỳ tiện.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + bảng phụ - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Thế nào là phép liệt kê ? Cho ví dụ ? ? Có mấy kiểu liệt kê ? Sắp xếp theo sơ đồ các kiểu liệt kê?2. Bài mới : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

HS đọc ví dụ - nhận xét

? Trong các ví dụ trên. Dấu chấm lửng được dùng để làm gì?

?Qua 3 ví dụ trên em hãy cho biết dấu chấm lửng có công dụng gì?

HS khái quát công dụng của dấu chấm lửng Ghi nhớ 1( sgk) HS đọc ví dụ -> nhận xét

? Trong 2 ví dụ trên, dấu chấm phẩy được

I. Tác dụng của dấu chấm lửng :1. Ví dụ : ( sgk) 2.Nhận xét:Câu a: Tỏ ý còn nhiều vị anh hùng dân tộc nữa chưa được liệt kê .Câu b: biểu thị sự ngắt quãng trong lời nói của nhân vật quá mệt và hoảng sợ. Câuc:làm giãn nhịp độ câu văn chuẩn bị cho sự xuất hiện bất ngờ của bưu thiếp .=> Công dụng của dấu chấm lửng + Rút gọn phần liệt kê+ Thể hiện tâm trạng của người nói + Giãn nhịp điệu câu văn + Tạo sắc thái dí dỏm hài hước 3. Ghi nhớ 1: ( sgk trang 122)II. Tác dụng của dấu chấm phẩy:1. Ví dụ: ( sgk)2. Nhận xét:Câu a: đánh dấu ranh giới giữa hai vế của



dùng để làm gì ?

? Ví dụ nào có thể thay thế dấu chấm phẩy bằng dấu phẩy và vd nào không thay thế được ? vì sao?

Từ vd trên em hãy cho biết dấu chấm phẩy dùng để làm gì ?

HS đọc yêu cầu bài tập Thảo luận nhóm Nhóm 1 + 2 câu aNhóm 3 +4 câu b Nhóm 5 +6 câu cĐại diện nhóm trả lời -> nhận xét gv bổ sung Gọi HS làm -> HS khác nhận xét GV bổ sung .

câu ghép có cấu tạo phức tạp.Câu b: Tác dụng ngăn cách các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp .* Thay thế dấu câu a: Thay thế được, nội dung của câu không thay đổi câu b: không thay thế được Vì các phần liệt kê sau dấu chấm phẩy bình đẳng với nhau.Các bộ phận liệt kê sau dấu phẩy không thể bình đẳng với phần nêu trên. Nếu thay thế thì nội dung dễ bị hiểu lầm.* Ghi nhớ 2 : ( sgk trang 122)III. Luyên tập:Bài 1: a. Dấu chấm lửng dùng để biểu thị lời nói bị ngắc ngư, đứt quãng do sợ hãi lúng túng ( dạ, bẩm ..)b. Dấu chấm lửng biểu thị câu nói bị bỏ dở c. Dấu chấm lửng biểu thị sự liệt kê chưa đầy đủ .Bài 2: Cả 3 câu a, b, c dấu chấm phẩy được dùng để ngăn cách các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp .

4.Củng cố: - GV hệ thống nội dung bài - Nêu công dụng của dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy ?5. Hướng dẫn về nhà: - HS học bài + làm bt3 ( sgk) - Chuẩn bị bài: “ Văn bản đề nghị”---------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn: 29/3/ 2011 Ngày dạy: 5/4/ 2011Tiết 120 VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: - Giúp HS nắm được đặc điểm của văn bản đề nghị: Mục đích, yêu cầu, nội dung và cách làm loại văn bản này . - Hiểu các tình huống cần viết văn bản đề nghị khi nào viết văn bản đề nghị và viết để làm gì?- Kĩ năng: - Biết cách viết 1 văn bản đề nghị đúng qui cách - Nhận ra được những sai sót thường gặp khi viết văn bản đề nghị- Giáo dục: Có ý thức tìm hiểu các mẫu VB đề nghị để trau dồi kiến thức về văn bản đề nghị B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + bảng phụ - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫnGi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 318 -



D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Thế nào là văn bản hành chính? ? Văn bản hành chính được trình bày như thế nào?2. Bài mới : GV giới thiệu bài: Giờ trước chúng ta đã tìm hiểu văn bản hành chính. Văn bản đề nghị là một loại văn bản hành chính, để hiểu rõ hơn về loại văn bản này chúng ta sẽ học bài hôm nayHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

HS đọc hai văn bản sgk và nhận xét ? Viết giấy đề nghị nhằm mục đích gì? Người gửi văn bản đề nghị là ai?( lớp 7c và các gia đình trong địa bàn dân cư)? Khi viết giấy đề nghị cần chú ý những yêu cầu gì về nội dung và hình thức trình bày ?

GV cho HS nêu vài tình huống Vd : Đề nghị : DS học sinh nghèo vượt khó HS đọc các tình huống SGK ? Trong các tình huống trên , tình huống nào cần viết văn bản đề nghị

GV nêu vấn đề để HS trao đổi thảo luận ? Văn bản đề nghị trình bày theo thứ tự nào ? GV: Nhất định phải trả lời được các câu hỏi : Đề nghị ai?Ai đề nghị ?Đề nghị nội dung gì?Đề nghị để làm gì?

? Các mục nào bắt buộc trong văn bản đề nghị ?

I. Đặc điểm của văn bản đề nghị: 1. Đọc 2 văn bản ( sgk)Văn bản a: Nêu lên ý kiến củamình cho các nơi có thẩm quyền để thoả thuận một nhu cầu, 1 quyền lợi của cá nhân hay tập thể.Văn bản b: Văn bản đề nghị có những yêu cầu- Nội dung: Ai đề nghị ? Đề nghị ai ? Đề nghị điều gì ?- Hình thức : Trình bày ngắn gọn, trang trọng + Theo mục quy định sẵn.3. Tình huống:- Đọc các tình huống sgk=> Trong các tình huống trên có hai tình huống a và c là cần thiết văn bản đề nghị .a. Đề nghị nhà trường t/c cho lớp đi xem phim.b. Đề nghi cho lớp sinh hoạt để trao đổi môn toán chuẩn bị kiểm tra học kì sắp tới . II. Cách làm văn bản đề nghị:1. Tìm hiểu cách làm văn bản đề nghị: a. Trình bày theo mẫu quy định sẵn - Quốc hiệu và tiêu ngữ - Địa điểm viết đơn và ngày tháng- Tên văn bản - Nơi nhận đề nghị - Nơi gửi: tên người đề nghị - Nêu sự việc, lí do, ý kiến - Người viết kí tên, ghi rõ họ tên b. Dàn mục một văn bản đề nghị 3. Lưu ý khi viết một văn bản đề nghị - Tên văn bản cần viết chữ hoa, khổ chữ to - Cần trình bày sáng sủa, cân đối các phần



- Chủ thể : người viết - Khách thể : người nhận- Nội dung: đạt nguyện vọng gì?- Mục đích: có lợi ích gì ?

? Tên văn bản đề nghị thườngđược viết như thế nào?? Các mục trong văn bản đề nghị được trình bày ra sao?HS khái quát ở ghi nhớ sgk

HĐ3 ( 10’) HS đọc các tình huống sgk và so sánh

GV đưa ra các đặc điểm chưa đúng HS chỉ ra chỗ sai và sửa chữa.

cách nhau 2 đến 3 dòng .- Không viết sát lề phần trên và phần dưới không có khoảng trống quá lớn .* Ghi nhớ : sgk trang 126 III. Luyện tập: Bài 1 : So sánh lí do viết đơn và lí do viết đề nghị - giống: Cả hai đều là những nhu cầu và nguyện vọng chính đáng - Khác: + Đơn trình bày đề bạt nguyện vọng + Đề nghị: Trình bày rõ lí do nhu cầu để người tiếp nhận hiểu đúng để giải quyết .2. Các lỗi mắc trong văn bản đề nghị cần tránh - viết dài dòng- luộm thuộm - không theo mẫu

4. Củng cố : - Hệ thống nội dung bài ? Nêu 1 số điểm lưu ý khi viết một văn bản đề nghị?5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài cũ, năắm chắc ghi nhớ - Chuẩn bị bài mới : ÔN TẬP PHẦN VĂN .------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 29/3/ 2011 Ngày dạy: 5/4/ 2011Tiết 121 ÔN TẬP VĂN HỌC A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Giúp HS nắm được nhan đề của các tác phẩm trong hệ thống văn bản nội dung cơ bản của từng cụm bài, đặc trưng thể loại của các văn bản và sự giàu đẹp của TV thể hiện trong văn bản đã học.- Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng so sánh, hệ thống hoá, đọc thuộc lòng bài thơ, lập bảng hệ thống phân loại- Giáo dục: Giáo dục ý thức học tập nghiêm túcB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + bảng phụ - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS2. Bài mới : GV giới thiệu bài : Chúng ta đã học xong phần Văn học lớp 7. Để củng cố kiến thức, chúng ta cùng ôn tậpHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt



? Hãy kể tên những tác phẩm đã học trong chương trình NV 7?- Học sinh kể: học kì I: 24học kì II: 10?Nêu khái niệm ca dao – dân ca?Phân biệt ca dao, dân ca

?Tục ngữ là gì?

?Em hiểu thế nào là thơ trữ tình?

?Thơ chữ tình trung đại VN gồm những thể loại nào?

?Thể thất ngôn tứ tuyệt có đặc điểm gì?

1.Một số tác phẩm đã học:

2.Một số thể thơ, truyệna. Ca dao dân ca- Thơ ca dân gian: là những bài thơ bài hát trữ tình dân gian do quần chúng nhân dân sáng tác, biểu diễn và truyền miệng từ đời này sang đời khácb. Tục ngữ- Là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định , có nhịp điều, hình ảnh thể hiện những k/v của nhân dân về mọi mặt cuộc sốngc. Thơ trữ tình- Một thể loại văn học phản ánh cuộc sống bằng cảm xúc trực tiếp của người sáng tác- Thường có vần điệu, nhịp ddieeujh, ngôn ngữ cô đọng, mang tính cách điệu cao* thơ trữ tình trung đại VN-Đường luật: Thất ngôn, ngũ ngôn, bát cú, tứ tuyệt- VN: lục bát, song thất lục bát, 4 tiếng học tập từ ca dao dân ca* Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật- 4 câu, mỗi câu 7 tiếng- Kết cấu: khai, thừa, chuyển, hợp- Nhịp: 4/3; 2/2/3- Vần chân* Ngũ ngôn tứ tuyệt đường luật- 4 câu, mỗi câu 5 tiếng- Vần bằng , trắc- Nhịp 3/2 hoặc 2/3* Thất ngôn bát cú- 8 câu mỗi câu 7 tiếng- Vần bằng trắc, chân- Kết cấu: đề, thực, luận, kết- Luật: nhất tam tứ bất luận, nhị tứ lục phân minh- Câu 3-4, 5-6 đối* Thơ lục bát- Thể thơ dân tộc kết cấu cặp, 1 câu 6, một câu 8- Vần bằng, vần lưng- Nhịp 2/2/2/2 hoặc 3/3 4/4 2/4/2* Song thất lục bát- 2 câu 7, 1 câu 6, 1 câu 8 -> một khổd.Truyện ngắn hiện đại- Có thể ngắn, rất ngắn, dài, hơi dài- kể linh hoạt, không gò bó, không hoàn toàn



? Đó là những tình cảm nào? Lấy ví dụ

?Tục ngữ nêu lên những kinh nghiệm gì của nhân dân?

tuân theo trình tự thời gian, thay đổi ngôi kể, nhịp văn nhanh, kết thúc đột ngột* nghệ thuật: tương phảnTăng cấp: thường đi cùng tường phản tăng dần về cường độ, chất lượng, tốc độ, số lượng, màu sắc, âm thanh3.Những tình cảm, thái độ thể hiện trong các bài ca dao – dân ca- Nhớ thương, kính yêu, than thân trách phận, buồn bã, hối tiếc, tự hào, biết ơn, châm biếm, hài hước, dí dỏm, đả kích4.Những kinh nghiệm của nhân dân được thể hiện trong tục ngữ- Kinh nghiệm về thiên nhiên , thời tiết- kinh nghiệm về lao động, sản xuất- Kinh nghiệm về con người, xã hội5.Giá trị tư tưởng, tình cảm trong các bài thơ đoạn thơ VN và TQ-Lòng yêu nước và tự hào dân tộc- ý chí bất khất, kiên quyết đánh bại quân xâm lược- Tình yêu nhân dân, nỗi nhớ, mong quê, ngỡ ngàng khi trở về, nhớ mẹ, nhớ thương bà- Ca ngợi cảnh đẹp thiên nhiên- Tình bạn chân thành, tình vợ chồng thuỷ chung sâu sắc6. Giá trị chủ yếu về tư tưởng- Nghệ thuật của các tác phẩm văn xuôi đã học ( trừ văn nghị luận)

STTNhan đề(tác giả)

Giá trị nội dung Giá trị nghệ thuât

1

Cổng trường mở ra- Lí Lan

Lòng mẹ thương con vô bờ, mong con học giỏi nên người -> tình thương của mẹ trong đêm trước ngày khai giảng của con

Tâm trạng người mẹ được thể hiện chân thực, nhẹ nhàng mà cảm động , sâu sắc

2

Mẹ tôi – Et-môn đô đơ Amixi

- Tình yêu thương kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng. Thật xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào trà đạp lên tình cảm đó.

- Lời lẽ nghiêm khắc, thấm thía, đích đáng khiến cho người con ăn năn, hối lỗi

3

Cuộc chia tay của những con búp bê – Khánh Hoài

- Tình cảm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng- Bậc cha mẹ hãy vì hạnh phúc con cái mà tránh những cuộc chia tay

- Qua cuộc chia tay của những con búp bê -> đặt ra vấn đề một cách nghiêm túc và sâu sắc

4 Sống chết mặc - Lên án tên quan phủ vô trách - Tương phản



bay – Phạm Duy Tốn

nhiệm gây nên tội ác khi làm nhiệm vụ hộ đê- Cảm thông với nỗi khổ của nhân dân vì đê vỡ

- Tăng cấp

5

Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu – NAQ

- Đả kích toàn quyền Varen đầy âm mưu thủ đoạn, thất bại đáng cười trước Phan Bội Châu.Ca ngợi người anh hùng kiên cường

- Cuộc gặp gỡ đầy kịch tính- Xây dựng nhân vật đối lập

6

Một thứ quà của lúa non: Cốm - Thạch Lam

- Ca ngợi miêu tả vẻ đẹp và giá trị của một thứ quà quê đặc sản mà quen thuộc của người Việt Nam

-Cảm giác tinh tế, trữ tình, đậm đà, trân trọng nâng niu- Bút kí, tuỳ bút

7

Sài Gòn tôi yêu – Minh Hương

- Tình cảm sâu đậm của tác giả đối với Sài Gòn qua sự gắn bó lâu bền, am hiểu tường tận và cảm nhận tinh tế về tác phẩm này

- bút kí, kể, tả , giói thiệu và biểu cảm kết hợp khéo léo , nhịp nhàng- Lời văn giản dị

8

Mùa xuân của tôi – Vũ Bằng

Vẻ đẹp độc đáo của mùa xuân miền Bắc và Hà Nội qua nỗi buồn lòng của người con xa xứ

Hồi ức trữ tình, lời văn giàu cảm xúc, chất thơ, nhẹ êm và cảm động ngọt ngào

9Ca Huế trên sông Hương – Hà Ánh Minh

Giới thiệu ca Huế - sinh hoạt và thú vui văn hoá tao nhã ở cố đô

Văn bản giới thiệu thuyết minh mạch lạc, giản dị

7.Tiếng Việt của chúng ta vô cùng giàu đẹp- Tiếng giàu chất nhạc- Dồi dào về từ vựng, uyển chuyển về ngữ pháp, phong phú về hình thức diễn đạt, thoả mãn nhu cầu đời sống đủ khả năng diễn đạt đời sống và tâm hôn con người Việt8.Những điểm chính về ý nghĩa của văn chương- Nguồn gốc văn chương là lòng thương người mà rộng ra là thương muôn vật, muôn loài không có tình cảm với con người , cuộc sống thì không có văn chương- Văn chương là hình ảnh của cuộc sống , văn chương sáng tạo ra sự sống- Làm cho tâm hồn con người phong phú, trong sáng và nhân đạo hơn-> cuộc sống con người không thể thiếu văn chương9. Việc học phân tiếng việt và tập làm văn theo hướng tích hợp có nhiều lợi ích cho việc học văn.Nó có tác dụng gắn lí luận với thực tiễn, lí thuyết với thực hànhKiến thức về tiếng việt và tập làm văn là phương tiện để tìm hiểu sâu sắc hơn văn

4,Củng cố:



GV khái quát nội dung bài học5.Hướng dẫn học bài ở nhà: - Học thuộc các nội dung ôn tập đặc biệt câu 6, làm câu 9 ( sgk) - Soạn: Dấu gạch ngang, trả lời câu hỏi sgk-----------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 29/3/ 2011 Ngày dạy: 7/4/ 2011Tiết 121 DẤU GẠCH NGANG A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Học sinh nắm được tác dụng của dấu gạch ngang. - Kĩ năng: Học sinh có kỹ năng phân biệt được dấu gạch ngang với dấu gạch nối- Giáo dục: Có ý thức sử dụng đúng hai dấu này khi viếtB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + bảng phụ - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : ? Nêu tác dụng của dấu chấm phẩy và dấu chấm lửng ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtĐọc bài tập ( sgk 129)?Trong mỗi câu trên , dấu gạch ngang dùng để làm gì

?Qua bài tập trên, em rút ra điều gì về công dụng của dấu ngang?Học sinh đọc ghi nhớGv đưa ra bài tập. Xác định tác dụng của dấu gạch nganga. Từ nơi đây, tiếng thơ của Xuân Diệu -thi sĩ tình yêu - sẽ hoà nhập -> tách phần phụ chú - giải thíchb…. sẽ đẩy mạnh kinh tế - xã hội, văn hoá - giáo dục, đạo đức - lối sống lên một tầm vóc mới->đánh dấu sự hợp nhất hoặc tương cận về ý nghĩa

Đọc bài tập? Dấu gạch nối giữa các tiếng trong hai từ trên được dùng để làm gì- nối giữa các tiếng trong một từ phiên âm -> không phải dấu câu

I. Công dụng của dấu gạch ngang1. Ví dụ:2. Nhận xéta. Đánh dấu bộ phận chú thích giải thích trong câub. Đánh dấu lời dẫn trực tiếpc. Đánh dấu các phần liệt kêd.Nối các từ nằm trong một liên danh3.Ghi nhớ ( sgk)

II.Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối1. Ví dụ:2. Nhận xét- Dùng để nối các tiếng trong những từ mượn gồm nhiều tiếng- Viết dấu gạch nối ngắn hơn3.Ghi nhớ 2 ( sgk 130)



?Cách viết dấu gạch nối có gì khác so với dấu gạch ngangHọc sinh đọc, xác định yêu cầuLàm bàiHọc sinh nhận xétGv sửa chữa, bổ sung

Đọc bài tập 2, nêu yêu cầuGọi 1 học sinh lên bảng giảiNhận xétGv sửa chữa, bổ sung

Học sinh đọc, xác định yêu cầuLàm bàiGv hướng dẫn bổ sung

III.Luyện tập1. Ví dụ:2. Nhận xét1.Bài 1 ( 130): Công dụng của dấu gạch nganga. Đánh dấu bộ phận chú thích giải thíchb. Đánh dấu bộ phận chú thích giải thíchc. Dấu ngang đầu câu đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật. Dấu ngang giữa câu đánh dấu bộ phận chú thích, giải thíchd. Nối các từ nằm trong một liên danhe. Nối các từ nằm trong một liên danh2.Bài 2 (131) Hãy nêu rõ công dụng của dấu gạch nối- Các dấu gạch nối dùng để nối các tiếng trong tên riêng nước ngoài: Béc-lin; An-dat; Lo-ren3.Bài 3( 131) Đặt câu- Thị Kính - nhân vật chín trong vở chèo “Quan Âm Thị Kính” là người phụ nữ đức hạnh, thuỷ chung- Liên hoan thanh niên tiên tiến năm nay có đông đủ đại diện học sinh Bắc- Trung - Nam

4. Củng cố: - Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối - GV nhận xét, khái quát bài học5. Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài, nắm chắc ghi nhớ - Chuẩn bị: ôn tiếng việt, đọc kĩ và trả lời câu hỏi sgk-------------------------------------------------------------------------------TuÇn 33 : Ngày soạn: 8/4/ 2011 Ngày dạy: 13/4/ 2011Tiết 123 ÔN TẬP TIẾNG VIỆTA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Hệ thống những kiến thức về câu và dấu câu. Củng cố kiến thức tu từ ngữ pháp- Kĩ năng: Rèn kĩ năng mở rộng, rút gọn và chuyển đổi câu, sử dụng dấu câu và tu từ về câu- Giáo dục: Giáo dục ý thức học tập nghiêm túcB. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + bảng phụ - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) :Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 325 -


- Nêu công dụng của dấu gạch ngang? - Phân biệt dấu gạch ngang và dấu gạch nối?2. Bài mới : GV giới thiệu bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt? Dựa vào mô hình trong sgk, câu đơn được phân loại như thế nào ?

? Câu phân loại theo mđ nói gồm có những kiểu câu nào ? Cho ví dụ ?? Câu trần thuật được dùng để làm gì ?

? Vì sao em biết câu : "Bạn đi học à ?" là câu nghi vấn ? (vì câu này được dùng để hỏi việc).? Câu cầu khiến được dùng để làm gì ?

? Dựa vào đâu để khẳng định câu bên là câu cảm thán ? (dựa vào 2 từ ôi, quá là 2 từ bộc lộ cảm xúc).? Câu phân loại theo cấu tạo gồm có những kiểu câu nào ? - Đặt 1 câu bình thường, vì sao em biết đó là câu đơn bình thường ? (vì nó có 1 kết cấu C-V).- Thế nào là câu đặc biệt ?

- Đặt một câu đặc biệt ?

?Em đã được học những dấu câu nào ??Có những dấu chấm nào ? Những dấu chấm đó được dùng để làm gì ?

- Gv: Nhưng có lúc người ta dùng dấu chấm ở cuối câu cầu khiến, đặt các dấu chấm hỏi, dấu chấm than trong ngoặc đơn vào sau 1 ý hay 1 từ ngữ nhất định để biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với ý đó hay nội dung của từ ngữ, cụm từ hoặc câu đó.

- Dấu phẩy được dùng để làm gì ?

? Dấu chấm phẩy có công dụng gì ?

I- Các kiểu câu đơn: có 2 cách phân loại câu.1- Phân loại câu theo mục đích nói: có 4 kiểu câu.a- Câu trần thuật: Dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về 1 sự việc, sự vật hay để nêu 1 ý kiến. VD: Tôi đi học.B Câu nghi vấn: là câu dùng để hỏi về người, về việc, về vật. VD: Bạn đi học à ?c- Câu cầu khiến: là câu dùng để yêu cầu, đề nghị, sai khiến, chúc mừng,...VD: Bạn đừng nói chuyện nữa !d- Câu cảm thán: là câu dùng để bộc lộ cảm xúc. VD: Ôi, bông hoa này đẹp quá !2- Phân loại câu theo cấu tạo: có 2 loại.a- Câu bình thờng: là câu có cấu tạo theo mô hình C-V. VD: Hôm qua lớp tôi đi lao động.b- Câu đặc biệt: là loại câu không có cấu tạo theo mô hình C-V.VD: Trên tường có treo một bức tranh. II-Các dấu câu :1- Dấu chấm:- Dấu chấm thường đặt ở cuối câu trần thuật, dấu chấm hỏi đặt cuối câu nghi vấn, dấu chấm than đặt cuối câu cầu khiến và câu cảm thán.2- Dấu phẩy: dùng để đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận của câu:- Giữa các thành phần phụ của câu với CN và VN.- Giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu - Giữa 1 từ ngữ với bộ phận chú thích của câu.- Giữa các vế của một câu ghép.3- Dấu chấm phẩy: dùng để đánh dấu ranh giới giữa các vế của 1 câu ghép có cấu tạo phức tạp và phép liệt kê phức tạp4- Dấu chấm lửng: dùng để:-Thể hiện còn nhiều sự vật, hiện tượng



?Dấu chấm lửng được dùng trong những trường hợp nào ?

? Dấu gạch ngang được dùng để làm gì?

tương tự cha liệt kê hết.- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng.- Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị xuất hiện của 1 từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hớc, châm biếm.5- Dấu gạch ngang: dùng để:- Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.- Đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê.- Nối các từ nằm trong 1 liên danh.

4. Củng cố: - Gv nhận xét, đánh giá tiết học5.Hướng dẫn học ở nhà: - Học bài, ôn các nội dung kiến thức đã học - Soạn bài “Văn bản báo cáo”------------------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn: 8/4/ 2011 Ngày dạy: 13/4/ 2011Tiết 124 VĂN BẢN BÁO CÁOA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Nắm được đặc điểm của văn bản báo cáo: mục đích, yêu cầu, nội dung và cách làm loại văn bản này.- Kĩ năng: Biết cách viết một văn bản báo cáo đúng qui cách.- Giáo dục: Nhận ra được những sai sót thường gặp khi viết văn bản báo cáo.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + văn bản mẫu - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Khi nào thì ta cần dùng văn bản đề nghị? - Nêu cách trình bày một văn bản đề nghị ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài: Văn bản báo cáo là một loại trong văn bản hành chính. Văn bản báo cáo có đặc điểm gì? Chúng ta cùng tìm hiểuHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

- Hs đọc văn bản 1, văn bản 1 báo cáo về việc gì?

- Hs đọc văn bản 2, văn bản 2 báo cáo về việc gì?

- Viết báo cáo để làm gì ?

I-Đặc điểm của VB báo cáo:1. Ví dụ: (Sgk/133) 2. Nhận xét:- Văn bản 1: báo cáo về hoạt động chào mừng ngày 20.11.- Văn bản 2: báo cáo về kết quả quyên góp ủng hộ các bạn hs vùng lũ lụt.- Viết báo cáo để tổng hợp trình bày về



- Khi viết báo cáo cần phải chú ý những yêu cầu gì về nội dung và hình thức trình bày ?- Em đã viết báo cáo lần nào chưa ? Hãy dẫn ra một số trờng hợp cần viết báo cáo trong sinh hoạt và trong học tập ở trường, ở lớp em ? (Lớp trưởng viết báo cáo kết quả buổi lao động trồng cây sau tết của lớp cho thầy cô chủ nhiệm, báo cáo kết quả tham gia hoạt động chào mừng ngày 26.3 của lớp cho thầy cô chủ nhiệm).- Trong các tình huống (sgk), tình huống nào cần phải viết báo cáo ? (Tình huống a: Viết văn bản đề nghị, b: văn bản báo cáo, c: Viết đơn xin nhập học).- Các mục trong văn bản báo cáo được trình bày theo thứ tự nào ?- Hai văn bản trên có những điểm gì giống nhau và khác nhau ?- Từ 2 văn bản trên, em hãy rút ra cách làm một văn bản báo cáo ?+Hs đọc sgk mục 2,3.+Gv: Báo cáo là loại văn bản khá thông dụng trong đời sống hằng ngày. Có các loại báo cáo định kì (tuần, tháng, quí, nửa năm, một năm,...) và báo cáo đột xuất về các vụ việc, sự kiện xảy ra ngoài ý muốn chủ quan của con ngươi như :bão, lụt, cháy, tai nạn giao thông,...? Nêu đặc điểm và cách làm văn bản báo cáo?-Hs đọc ghi nhớ- Sưu tầm và giới thiệu trước lớp một văn bản báo cáo nào đó (chỉ ra các nội dung, hình thức, phần, mục) được trình bày trong đó ?- Nêu và phân tích những lỗi cần tránh khi viết văn bản ?

tình hình, sự việc và kết quả đạt được của một số cá nhân hay một tập thể đã làm.- Về hình thức trình bày: Trang trọng, rõ ràng, và sáng sủa theo một số mục yêu cầu của báo cáo.- Về nội dung: Không nhất thiết phải trình bày đầy đủ, tất cả. Chỉ cần nêu: Báo cáo của ai ? Báo cáo với ai ? Báo cáo về việc gì ? Kết quả như thế nào ?

II- Cách làm văn bản báo cáo:1- Tìm hiểu cách làm văn bản báo cáo:*Thứ tự trình bày:- Quốc hiệu.- Địa điểm, ngày, tháng, năm viết báo cáo.- Tên văn bản: Báo cáo về...- Nơi nhận: Kính gửi, đồng kính gửi.- Lí do, diễn biến, kết quả.- Kí tên, ghi rõ họ tên, chức vụ.*So sánh 2 văn bản trên:- Giống: về cách trình bày các mục.- Khác: ở nội dung cụ thể.

2-Dàn mục văn bản báo cáo: sgk (135).3-Lưu ý: sgk (135).* Ghi nhớ: (sgk/tr136)

III-Luyện tập:1- Bài 1 (136 ):

2- Bài 2 (sgk136 ):

4. Củng cố: - Gv nhận xét, đánh giá tiết học5. Hướng dẫn học ở nhà: - Học thuộc ghi nhớ, sưu tầm một số văn bản báo cáo. - Chuẩn bị bài: Luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo.------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 10/4/ 2011 Ngày dạy: 14/4/ 2011Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 328 -


Tiết 125, 126 LUYỆN TẬP LÀM VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ VÀ BÁO CÁOA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: Ôn lý thuyết về văn bản đề nghị, báo cáo- Kĩ năng: Thông qua các baì tập thực, học sinh biết cách xác định các tình huống viết văn bản hoặc văn bản đề nghị, biết cách viết hai loại văn bản theo đúng các mẫu quy định- Giáo dục: Nhận ra được những sai sót thường gặp khi viết văn bản đề nghị hoặ hoa báo cáo.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + văn bản mẫu - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Khi nào thì ta cần dùng văn bản đề nghị, văn bản báo cáo? - Nêu cách trình bày một văn bản báo cáo ?2. Bài mới : GV giới thiệu bài : Để khắc sâu kiến thức và kĩ năng văn bản báo cáo và đề nghị, chúng ta cùng học bài hôm nayHoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

? Mục đích viết văn bản đề nghị và báo cáo có gì khác?

? Nội dung văn bản báo cáo và đề nghị có gì khác nhau?

? Hình thức trình bày của văn bản đề nghị và văn bản báo cáo có gì giống và khác nhau?

I. Ôn lại lí thuyết về văn bản báo cáo và đề nghị. 1. Sự khác nhau về mục đích viết văn bản đề nghị và báo cáo- Văn bản đề nghị viết ra để gửi lân các cá nhân hay tập thể(tổ chức)có thẩm quyền nhằm đề nghị giải quyết một yêu cầu,nguyện vọng nào đó.- Văn bản báo cáo viết ra nhằm để trình bày tổng hợp về tình hình sự việc và kết quả đạt được của một cá nhân hay một tập thể nhằm giúp cho cấp trên hoặc các cơ quan liên quan nắm được tình hình sự việc.2. Nội dung văn bản báo cáo và đề nghị khác nhau ở chỗ:- Văn bản đề nghị có nội dung chủ yếu là trình bày yêu cầu nguyện vọng của người viết xin được giải quyết vấn đề gì.- Văn bản báo cáo nội dung chủ yếu là trình bày tổng hợp tình hình, kết quả, có đầy đủ số liệu.3. Hình thức trình bày của văn bản đề nghị và văn bản báo cáo.- Giống: hình thức trình bày phải trang trọng, sáng rõ, theo một số mục qui định.



? Cần tránh những sai sót nào khi viết hai văn bản này?

? Nêu tình huống thường gặp khi viết văn bản đề nghị và văn bản báo cáo?

HS đọc bài tập, thảo luận nhóm

? Chỉ ra những chỗ sai BT3?

- Khác: tên văn bản.4. Cần tránh những sai sót sau:- Trình bày thiếu trang trọng rõ ràng.- Thiếu mục hoặc không đảm bảo đầy đủ các mục.- Nội dung chung chung.

Ở 2 loại văn bản đều cần chú ý các mục: người gửi, người nhận, nội dung văn bản. Văn bản đề nghị cần nêu rõ vấn đề xin giải quyết. Văn bản báo cáo cần trình bày rõ tình hình và kết quả đạt được.

II. Luyện tập.1. Các tình huống

a. Viết văn bản đề nghị ban giám hiệu nhà trường cho sữa chữa cánh cửa phòng học.b. Viết văn bản báo cáo về tụần lễ hoạt động chào mừng ngày 8/3 của lớp em.

2. bài tậpBài tập 1 (SGK - tr 138).+ G/v yêu cầu học sinh đọc và xác định yêu cầu của bài tập 1: nêu những tình huống phải làm VBĐN và VBBC.(H/s tự bộc lộ).Bài tập 2 (SGK - tr 138).+ G/v cho học sinh thảo luận nhóm (thời gian 15 phút).Nhóm 1: Viết văn bản báo cáo (chủ đề tự chọn).Nhóm 2: Viết văn bản đề nghị (chủ đề tự chọn).- Gọi học sinh 2 nhóm lên bảng trình bày.- Học sinh nhận xét, sửa sai.(Hướng dẫn: Phải viết đúng thứ tự các mục. Trình bày sáng sủa, nội dung rõ ràng).3. Những trường hợp sai ở BT3:

a. Không phù hợpvới tình huống. Viết đơn trình bày hoàn cảnh gia đình và đề đạt nguyện vọng.b. Không phù hợp với tình huống. Viết văn bản và tình hình kết quả của lớp trong việc giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sĩ và bà mẹ Việt Nam anh hùngc. Không phù hợpvới tình huống. Phải viết văn bản đề nghị nhà trường biểu dương khen


Hết tiết 125 chuyển sang tiết 126


thưởng bạn H.Bài tập 4 (Bài tập bổ trợ).Bổ sung các mục còn thiếu trong 2 văn bản sau:a) Văn bản 1:

Kính gửi: BGĐ Sở LĐ-TBXHĐồng kính gửi: Phòng Tài vụ, phòng Kế hoạch

Thể hiện sự chỉ đạo của BGĐ Sở, TT xúc tiến việc làm đã trình đề án ...T/M trung tâm

b) Văn bản 2:Báo cáoVề tình hình rầy nâu phá hại lúa hè thu Kính gửi: UBND huyện XNgày 25/3/2010, qua kiểm tra diện tích trồng lúa hè thu, UBND xã Tiên Động đã phát hiện khoảng 10 ha lúa hè thu đã bị rầy nâu phá hoại ... T/M UBND xã 4. Củng cố + Mục đích viết văn bản đề nghị và báo cáo có gì khác? + Nội dung văn bản báo cáo và đề nghị có gì khác nhau? + Hình thức trình bày của văn bản đề nghị và văn bản báo cáo có gì giống và khác nhau? + Cần tránh những sai sót nào khi viết hai văn bản này?5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài cũ, nắm chắc kiến thức - Đọc, chuẩn bị bài “Ôn tập làm văn” Ngày soạn: 15/4/ 2011 Ngày dạy: 20/4/ 2011Tiết 127 ÔN TẬP PHẦN TẬP LÀM VĂN

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS : - Kiến thức: - Ôn lại và củng cố các khái niện cơ bản về văn biểu cảm và văn nghị luận

- Hệ thống hoá và củng cố lại những khái niệm cơ bản về văn bản biểu cảm - đánh giá về văn bản nghị luận;- Kĩ năng:- Nhận diện văn bản, tìm hiểu đề, tìm ý và lập dàn ý;- Phân biệt luận đề, luận điểm, luận cứ, luận chứng, cảm xúc, t/cảm, ...- So sánh, hệ thống hoá các kiểu loại văn bản.- Giáo dục: HS có ý thức tự giác ôn tập.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án + văn bản mẫu - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : + Mục đích viết văn bản đề nghị và báo cáo có gì khác? + Nội dung văn bản báo cáo và đề nghị có gì khác nhau?2. Bài mới : GV giới thiệu bài : Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 331 -


I. Văn biểu cảm1. Xem lại phần ôn tập văn.

2. Văn biểu cảm có những đặc điểm sau: - Văn biểu cảm (còn gọi là văn trữ tình) là văn viềt ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc. - Tình cảm trong văn biểu cảm thường là tình cảm đẹp, thắm nhuần tư tưởng nhân văn, và phải là tình cảm chân thực của người viết thì mới có giá trị. - Một bài văn biểu cảm thường tập trung biểu đạt một tình cảm chủ yếu. - Văn biểu cảm biểu đạt tình cảm bằng những hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ tượng trưng hoặc bằng cách thổ lộ trực tiếp những nổi niềm cảm xúc trong lòng. - Văn biểu cảm có bố cục ba phần.3- 4. Yếu tố miêu tả và yếu tố tự sự trong văn biểu cảm có vai trò gợi hình, gợi cảm. Văn bản biểu cảm sử dụng hai loại yếu tố này như những phương tiện trung gian để truyền cảm chứ không nhằm mục đích miêu tả phong cảnh hay kể lại sự việc một càch đầy đủ.5. Khi muốn bày tỏ lòng yêu thương, lòng ngưỡng mộ, ngợi ca đối với một con người, sự vật, hiện tượng, ta cần phải nêu được vẻ đẹp, nét đáng yêu, đáng trân trọng của sự vật, hiện tượng, con ngừơi. Riêng đối với con người, cần phải nêu được tính cách cao thượng của người ấy.6. Ngôn ngữ biểu cảm đòi hỏi sử dụng nhiều phương tiện ngôn từ. - Đối lập “Sài Gòn còn trẻ.Tôi thì đương già.Ba trăm năm so với 3000 năm” - So sánh “Sài Gòn trẻ hoài như một cây tơ đương độ nõn nà” - Nhân hóa“Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần” - Liệt kê “……….mùa xuân có mưa rêu rêu, gió lánh lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có…” - Dùng câu hỏi tu từ “ai bảo được non đừng thương nước… Ai cấm được trai thương gái” - Dùng hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng: hình ảnh “mùa xuân của tôi”, “quê hương của tôi” thể hiện tình yêu quê hương thiết tha sâu lắng của Vũ Bằng.7. Kẻ bảng điền vào chổ trống

Nội dung văn bản biểu cảmVăn bản biểu cảm có nội dung biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh

Mục đích biểu cảmThỏa mãn nhu cầu biểu cảm của con người, khơi gợi lòng đồng cảm nơi người đọc

Phương tiện biểu cảmNgoài cách biểu cảm trực tiếp như tiếng kêu,lời than,văn biểu cảm còn dùng các biện pháp tự sự,miêu tả,dùng các phép tu từ để khơi gợi cảm xúc.

8. Kẻ bảng và điền vào chổ trống nội dung khái quát trong bố cục bài văn biểu cảm.Mở bài Nêu hiện tượng, sự vật, sự việc và nói rõ lí do vì sao lại thích hiện tượng, sự

vật ấyThân bài Dùng lời văn tự sự kết hợp với miêu tả để nói lên đặc điểm của hiện tượng, sự

vật, sự việc ấy trong đời sống xã hội, trong đời sống riêng tư của bản thân. Lời văn cần bộc lộ những cảm nghĩ, cảm xúc sâu sắc.

Kết luận Tình cảm đối với hiện tượng, sự vật, sự việc ấy


HẾT TIẾT 127 CHUYỂN SANG TIẾT 128HẾT TIẾT 127 CHUYỂN SANG TIẾT 128


II. Văn nghị luận1. Trong đời sống văn bản nghị luận thường xuất hiện: Trong các hội nghị, hội thảo dưới dạng những ý kiến tham gia thảo luận. VD: ý kiến về phòng chống tác hại của thuốc lá, ý kiến làm thế nào để học tốt.Trên báo chí, văn bản nghị luận thường xuất hiện trong các bài xã luận, các lời kêu gọi.Trong SGK văn nghị luận thường xuất hiện ở các bài văn bàn về những vấn đề xã hội- nhân sinh và những vấn đề chung2. Bài văn nghị luận phải có các yếu tố cơ bản là:- Luận điểm- Luận cứ- Lập luận * Trong đó Luận điểm là yếu tố quan trọng3. Luận điểm là: ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của bài văn và là linh hồn của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối. Luận điểm nêu ra dưới hình thức câu khẳng định (hay phủ định). Luận điểm phải đúng đắn chân thật, đáp ứng nhu cầu thực tế thì mới có sức thuyết phục.Câu a, d là LĐ vì nó khẳng định một vấn đề, thể hiện tư tưởng của người viết.Câu b là câu cảm thán.Câu c là một cụm danh từ.

4. Cách nói như vậy là không đúng. Để làm được văn chứng minh, ngoài luận điểm và dẫn chứng, còn phải phân tích dẫn chứng và dùng lí lẽ, diễn giải sao cho dẫn chứng khẳng định được luận điểm cần chứng minh. Lí lẽ và dẫn chứng được lựa chọn phải tiêu biểu.

5. So sánh cách làm hai đề: - Giống nhau: điều nêu ra luận đề là “lòng biết ơn” - Khác nhau:

a. Phải giải thích câu tục ngữ theo các bước “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là gì? Tại sao “ăn quả’’ lại nhớ “kẻ trồng cây”

b. Dùng dẫn chứng để chứng minh “ăn quả nhớ kẻ trồng cây là một suy nghĩ đúng”

Giải thích là dùng lí lẽ làm sáng tỏ vấn đề Chứng minh là dùng dẫn chứng (và lí lẽ) để khẳng định vấn đề.

4. Củng cố - Văn bản báo cáo có những đặc điểm gì? - Nêu các văn bản nghị luận đã học?5. Hướng dẫn về nhà: Học bài cũ. Đọc soạn trước bài mới “Ôn tập phần tiếng việt” SGK ---------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 16/4/ 2011 Ngày dạy: 21/4/ 2011TiÕt 129«n tËp tiÕng viÖt (tiÕp theo)I . Mục tiêu - Kiến thức: Học sinh ôn tập lại toàn bộ kiến thức Tiếng Việt về: Các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp đã học.- Kĩ năng: HS có kĩ năng lập sơ đồ hệ thống kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp.Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 333 -


- Giáo dục: HS có ý thức ôn tập thường xuyên.CHUẨN BỊ:- GV: bảng phụ .- HS: ôn tập theo sơ đồ trong SGK.III. Phương pháp - Vấn đáp, trao đổi đàm thoại.IV. Tiến trình bài dạy:1. ổn định tổ chức.1. Kiểm tra bài cũ (5p): 2. Bài mới:Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt- Dựa vào mô hình trong sgk, em hãy cho biết có những phép biến đổi câu nào ?- Thêm bớt thành phần câu bằng cách nào ? (Bằng cách rút gọn câu và mở rộng câu).- Thế nào là rút gọn câu ? Cho ví dụ ?

- Câu em vừa dặt rút gọn thành phần gì? (Rút gọn CN).- Có mấy cách mở rộng câu, đó là những cách nào ?- Thêm trạng ngữ vào câu để làm gì ?

- Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu ?

- Ta có thể chuyển đổi kiểu câu bằng cách nào ?

- Đặt một câu chủ động ? Vì sao em biết đó là câu chủ động ?

- Thế nào là câu bị động ? Cho ví dụ ?

- ở lớp 7, các em đã đợc học những phép tu từ nào ?- Em hãy cho một VD trong đó có sử dụng điệp ngữ ? Vì sao em biết câu văn đó có sử dụng điệp ngữ ?

III- Các phép biến đổi câu:1- Thêm bớt thành phần câu:a- Rút gọn câu: Là lợc bỏ bớt một số thành phần câu làm cho câu gọn hơn, tránh lặp những từ ngữ đã x.hiện trong câu đứng trớc, thông tin nhanh hơn, ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi ngời (lợc CN).- VD: -Bạn đi đâu đấy ? Đi học!

b- Mở rộng câu: có 2 cách.- Thêm trạng ngữ vào câu: để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phơng tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.- Dùng cụm C-V để mở rộng câu: là dùng những cụm từ h.thức giống câu đơn có cụm C-V làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.2- Chuyển đổi kiểu câu:Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngợc lại chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động:- Câu chủ động: là câu có CN chỉ người, vật thực hiện một hành động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hành động).- VD: Các bạn yêu mến tôi.- Câu bị động: là câu có CN chỉ ngời, vật đợc hành động của ngời khác, vật khác hớng vào (chỉ đối tợng của hành động).- VD: Tôi được các bạn yêu mến.IV- Các phép tu từ cú pháp:1- Điệp ngữ: là biện pháp lặp lại từ ngữ hoặc cả một câu để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh mẽ đối với người đọc.



- Thế nào là chơi chữ ? Cho VD về chơi chữ ?

- Viết một đoạn văn có sử dụng phép liệt kê ? Vì sao em biết đó là phép liệt kê ?

- VD: Học, học nữa, học mãi !2- Chơi chữ: là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước, ... làm cho câu văn hấp dẫn, thú vị.- VD: Khi đi cưa ngọn, khi về cũng cưa ngọn. (Con ngựa).3- Liệt kê: là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đợc đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm.- VD: Đồ dùng học tập gồm có: Thước kẻ, thước đo độ, ê ke, bút chì, bút mực.

4. Củng cố:- GV khái quát, khắc sâu kiến thức trọng tâm5- Hướng dẫn học bài: - Ôn tập và học thuộc những nội dung trên.- Xem lại đề kiểm tra cuối học kì I: sgk (188,190).- Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương.--------------------------------------------------------------------------------------

TuÇn 34 : Ngày soạn: 18/4/ 2011 Ngày dạy: 25/4/ 2011Tiết 130 HƯỚNG DẪN LÀM BÀI KIỂM TRA TỔNG HỢP

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS : - Kiến thức: Học sinh có định hướng trong việc ôn tập, kiểm tra. Nắm được kiến thức trọng tâm của chương trình về cả 3 phân môn của ngữ văn 7.- Kĩ năng: Biết vận dụng kiến thức, kĩ năng để làm bài kiểm tra đạt hiệu quả.- Giáo dục: HS có ý thức tự giác ôn tập.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Nghiên cứu soạn giáo án - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn

C. PHƯƠNG PHÁP: - Phân tích, vấn đáp, nêu vấn đề

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) :2. Bài mới : GV giới thiệu bài :




- G. Nêu các yêu cầu đối với việc ôn tập các phân môn.

? Nêu các VBNL đã học?Nội dung của vb được thể hiện ntn?

? Nêu nội dung của 2 truyện ngắn bằng 1 - 2 câu?

? Tóm tắt 2 vb truyện?

- Nắm khái niệm các kiểu câu. Cho ví dụ.

? Cách làm bài văn NL? Bố cục bài GT, CM?

- G. Nhấn những điều cần lưu ý khi làm bài. + Cách trình bày. + Thời gian.

I. Những nội dung cơ bản.1. Phần văn. - Nắm nội dung cụ thể của các vb đã học.a, Văn bản nghị luận: (4 vb). - Nội dung của bài được thể hiện ở nhan đề.b, Văn bản truyện: - Sống chết mặc bay: Phản ánh cuộc sống lầm than của người dân, tố cáo quan lại thối nát, vô trách nhiệm. - Những trò lố...: Phơi bày trò lố bịch của Va-ren trước người anh hùng đầy khí phách cao cả PBC.* Tóm tắt 2 vb (khoảng 1/2 trang)c, Văn bản nhật dụng: - Ca Huế ...: Nét đẹp của 1 di sản văn hoá tinh thần.2. Phần TV. a, Nắm được kiểu câu: câu rút gọn, câu đặc biệt, câu chủ động, câu bị động. b, Cách nhận diện, biến đổi câu. c, Đặc điểm, tác dụng của phép liệt kê.* Vận dụng viết đoạn văn kết hợp các vđ TV.3. Phần TLV. a, Nắm được 1 số vđ chung của văn NL: Đặc điểm, mđ, bố cục, thao tác lập luận. b, Cách làm bài văn nghị luận.* Chú ý: - Nắm chắc (thuộc) vb. - Ôn tập toàn diện, ko học lệch, học tủ. - Vận dụng kiến thức, kĩ năng tổng hợp. - Trình bày sạch, rõ ràng, viết câu đúng chính tả, đủ thành phần. - Bài TLV cần đủ 3 phần... - Cân đối thời gian.

4. Củng cố:- GV khái quát, khắc sâu kiến thức trọng tâm5- Hướng dẫn học bài: - Ôn tập và học thuộc những nội dung trên.- Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương.



TiÕt 131, 132KiÓm tra häc k× II( §Ò cña PGD)--------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 19/4/ 2011 Ngày dạy: 26/4/ 2011Tiết 131,132 Chương trình địa phương phần văn và tập làm văn (tiếp)

A/ Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. KT: HS có thể tự đánh giá được chất lượng bài sưu tầm ca dao, tục ngữ của mình từ đó có kế hoạch sưu tầm có hiệu quả và chất lượng tốt hơn.2. KN: Rèn kĩ năng sưu tầm, tập hợp và phân loại tục ngữ , ca dao... Biết vận dụng vào ngôn ngữ giao tiếp hằng ngày.3. TT: HS thêm yêu môn học, thấy yêu hơn tiếng mẹ đẻ,...B/ Chuẩn bị:- GV: Soạn giáo án+ Kiểm tra toàn bộ kết quả của học sinh sưu tầm được trong học kì I và phần sưu tầm của học sinh trong học kì II -> phân loại và đánh giá .- HS : Xem lại kết quả sau tầm của mình trước khi đến lớp.C/ Phương pháp:- Phương pháp thuyết trình, vấn đáp, giải thích, phân tích, động não, thực hành...D/ Các bước tiến hành:* ổn định lớp:* Kiểm tra bài cũ (5p): Kết hợp trong khi học* Bài mới:Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt

? Hãy nhắc lại khái niệm về tục ngữ và ca dao đã được học trong chương trình?

? Thế nào là tục ngữ, ca dao nói về địa phương?

? Hãy trình bày kết quả đã sưu tầm về tục ngữ, ca dao địa phương đã yêu cầu ở bài 18? ( HS đã được hướng dẫn)? Hãy nêu nhận xét về kết quả sưu tầm của bạn? ( Về số lượng, chất lượng)

1. Khái niệm tục ngữ và ca dao - HS nhắc lại khái niệm chung về tục ngữ và ca dao.- Tục ngữ ca dao địa phương: là những câu tục ngữ ca dao được nhân dân địa phương hay sử dụng trong lời ăn tiếng nói hàng ngày.- Nội dung của tục ngữ, ca dao địa phương: nói về kinh nghiệm lao động sản xuất, đời sống tình cảm, xã hội...của một địa phương nhất định.2. Báo cáo, đọc kết quả sưu tầm tục ngữ, ca dao được lưu hành ở địa phương. - HS trình bày kết quả sưu tầm theo yêu cầu của bài 18 ( Theo bảng)3/ Nhận xét, Tổng kêt (3p) (3p) (3p) (3p), rút kinh nghiệm:

- HS Nhận xét:-> GV nhận xét , rút kinh nghiệm.



(Thể lệ:1- Mỗi nhóm được cử một người đại diện đứng vào vị trí quy định của ban tổ chức2 -Nếu người đứng trên không trả lời đ-ược các thành viên trong tổ được phép trả lời thay.(Đọc đúng đợc 5 bài ca dao hoặc tục ngữ được 1 điểm và ngời đứng trên đ-ược bước lên một bước, nếu không trả lời được nhóm đó sẽ mất lượt và nhóm bạn được quyền trả lời và nếu đúng sẽ được tính điểm cho đội bạn lấy điểm từ đội không trả lời được). Người đại diện các nhóm thay nhau chọn câu hỏi. Lưu ý các bài trả lời trùng nhau không được tính, đặc biệt các bài có nguồn gốc từ địa phương Hải Dương thì 1 bài được tính bằng 10 bài. 3 - Cuối cuộc thi nhóm nào về đích, hoặc gần đích nhất cộng với số điểm nhiều nhất sẽ giành thắng lợi.)

GV kể câu chuyện

-GV đưa tình huống của câu chuyện-Em hiểu lời phê của quan như thế nào ?

? Do đâu mà em có những cách hiểu trái ngược như vậy?

-GV kể kết thúc câu chuyện. GV kể câu chuyện

4/ Chơi trò chơi tiếp sức

- HS chơi trò chơi

5. Một số bài tập vui học tập:*Bài tập 1:Nghe chuyện vui sau đây và cho biết vì sao anh con trai trong truyện lại uống rượu và đánh bạc? Một ông bố lúc sắp mất cho gọi con trai đến để trối trăng, Ông thều thào nói qua hơi thở:-Đừng uống trà...Uống rượu con nhé!-Đừng đánh cờ, đánh bạc con nhé!Anh con trai vốn là người có hiểu, vừa cần kiệm nhưng không hiểu vì sao chỉ sau khi bố mất ít lâu đã trở thành bợm rượu và con bạc lừng lẫy nhất vùng, đến nỗi bán sạch cả sản nghiệp do bố để lại .*Bài tập2:-Một người vợ muốn ly dị chồng vì không thể sống chung được nữa,bèn nhờ ông thầy đồ viết đơn hộ lên quan,quan phê:Cho về nhà ở với chồng cũ không được lấy chồng mới .+Cho về nhà ở với chồng cũ, không được lấy chồng mới.+Cho về nhà ở với chồng cũ không được,lấy chồng mới→Chỉ cần thêm dấu phẩy mà ý nghĩa của câu khác hẳn .→Vai trò của dấu phẩy trong cách hiểu câu rất quan trọng.-Do lời phê không có dấu phẩy nên thầy đồ khuyên người vợ cứ lấy chồng mới,người chồng cũ bèn kiện lên quan. Quan cho đòi



người vợ lên,người vợ đưa theo thầy đồ .Thầy đồ nói “Người vợ mày làm đúng theo lời phê của quan”. “Cho về nhà ở với chồng cũ không được,lấy chồng mới *Bài tập 3: Với 5 từ: Nó, bảo, sao, không, đến. Hãy ghép thành các câu có nghĩa,không thêm bớt từ,

* Củng cố:- Nhắc lại khái niệm tục ngữ, ca dao?

* Hướng dẫn về nhà:- Tiếp tục sưu tầm bổ sung vào vốn văn học địa phương của mình.

Tiết 135: Ngày soạn : 30/04/2011 Ngày dạy: /05/2011Hoạt động ngữ văn: Đọc diễn cảm văn nghị luận

A. Mục tiêu bài học: giúp học sinh:-KT: Biết đọc rõ ràng, đúng dấu câu, phần nào thể hiện tình cảm ở chỗ cần nhấn giọng.-KN: Khắc phục một số nhược điểm của học sinh khi đọc bài: đọc nhỏ, phát âm không chính xác, ...-TT: HS có ý thức rèn luyện, trau rồi ngôn ngữ nói, viết.B. Chuẩn bị của GV và HS:- GV:Soạn giáo án Các văn bản nghị luận đã học- HS: Đọc trước 4 văn bản nghị luận trong sgk.C. Tiến trình hoạt động* ổn định tổ chức tổ chức: Kiểm tra sĩ số(1’)*Kiểm tra bài cũ (5p):- Kể tên các văn bản nghị luận đã học trong chương trình?(4’)*Bài mới

Hoạt động của giáo viên Kiến thức cần đạt

GV nêu yêu cầu và hướng dẫn cách đọc

GV hướng dẫn theo ba bước

Bước 1: Gv nêu cách đọcBước 2: Gv đọc mẫu một đoạn

I. Yêu cầu về cách đọc(2’):- Đọc đúng: phát âm đúng, ngắt câu đúng, mạch lạc, rõ ràng..- Đọc diễn cảm: thể hiện rõ từng luận điểm trong mỗi văn bản, giọng điệu riêng của từng văn bản.II. Hướng dẫn đọc(’):1. Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta( Hồ Chí Minh)- Giọng chung toàn: hào hùng, phấn chấn, dứt khoát, rõ ràng- Yêu cầu cụ thể:+ Đoạn mở bài: Nhấn mạnh các từ ngữ: nồng nàn, đó làNhấn mạnh các động từ, tính từ: sôi nổi, kết,



Bước 3: HS đọc và cùng nhận xét.- HS hoạt động theo nhóm- HS nhận xét cho nhau- HS đọc trước lớpGọI 1 đến 2 học sinh đọcGV nhận xét, uốn nắn, sửa chữa và cho điểm.

mạnh mẽ, lướt, nhấn chìm.Từ câu 4 đến câu 6 : đọc chậm lại+ Đoạn thân bài: Giọng đọc liền mạch, tốc độ nhanh hơn, chú ý các cặp quan hệ từ: từ......đến+ Đoạn kết: Giọng đọc chậm, nhỏ hơn.2. Văn bản Sự giàu đẹp của Tiếng Việt ( Đặng Thai Mai)- Giọng chung toàn bài: chậm rãi, điềm đạm, tình cảm tự hào.- Yêu cầu cụ thể:+ Hai câu đầu: chậm, rõ, nhấn mạnh các từ: tự hào, tin tưởng+ Đoạn tiếp theo: đọc với giọng giảng giải+ Đoạn thứ ba: đọc rõ ràng khúc chiết+ Câu cuối cùng: Đọc giọng khẳng định.

*Củng cố(4’)- Gọi một học sinh đọc tốt nhất đọc toàn bộ văn bản.* Hướng dẫn về nhà(1’):- Luyện đọc hai văn bản trên.- Tập đọc hai văn bản nghị luận còn lại.

Tiết 136: Ngày soạn : 30/04/2011 Ngày dạy: /05/2011Hoạt động: Ngữ vănĐọc diễn cảm văn nghị luận (tiếp)

A. Mục tiêu bài học:-KT: Tiếp tục tìm hiểu cách đọc văn bản nghị luận-KN: Khắc phục một số nhược điểm khi đọc: chưa lưu loát; đọc ngọng, đọc nhỏ..-TT: Giáo dục học sinh niềm say mê học văn, tạo lập văn bản nghị luận.B. Chuẩn bị của GV và HS:-GV: Soạn Giáo án + Các văn bản nghị luận-HS: Tập đọc các văn bản nghị luậnC. Tiến trình hoạt động* ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số (1’)* Kiểm tra bài cũ (5p): - Đọc văn bản nghị luận cần chú ý gì? (4’)* Bài mớiHoạt động của giáo viên Kiến thức cần đạt

GV hướng dẫn chung- Giọng chung toàn bài: nhiệt tình, ngợi ca mà trang trọng, chú ý ngắt câu, câu cảm- Yêu cầu cụ thể:

II. Hướng dẫn đọc ( tiếp theo)3. Văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ ( Phạm Văn Đồng)- Giọng chung toàn bài: nhiệt tình, ngợi ca mà trang trọng, chú ý ngắt câu, câu cảm- Yêu cầu cụ thể:Câu 1: Nhấn mạnh ngữ: sự nhất quán, lay trời chuyển đất..



Câu 1: Nhấn mạnh ngữ: sự nhất quán, lay trời chuyển đất..Câu 2: tăng cảm xúc ngợi ca vào các từ ngữ: rất lạ lùng, rất kì diệuĐoạn 3 và 4: Giọng tình cảm ấm áp gần với giọng kể chuyện: con người của Bác...thế giới ngày nay...Đoạn cuối: Giọng hùng tráng, thống nhất HS đọc trong tổ, nhóm->HS tự nhận xét cho nhau=>GV nhận xét chung

GV hướng dẫn chung- Giọng chung toàn bài: chậm, giản dị, tình cảm sâu lắng, thấm thía- Yêu cầu cụ thể: Hai câu đầu: giọng kể chuyện buồn thươngCâu 3: giọng khái quát, tỉnh táo: Đoạn: câu chuyện có lẽ...vị tha: giọng tâm tình, thủ thỉ như lời trò chuyện.Đoạn Vậy thì....hết: giọng tâm tình thủ thỉCâu cuối: giọng ngạc nhiên-HS đọc trong tổ, nhóm->HS tự nhận xét cho nhau=>GV nhận xét chung

Câu 2: tăng cảm xúc ngợi ca vào các từ ngữ: rất lạ lùng, rất kì diệuĐoạn 3 và 4: Giọng tình cảm ấm áp gần với giọng kể chuyện: con người của Bác...thế giới ngày nay...Đoạn cuối: Giọng hùng tráng, thống nhất

- HS đọc

-> Hs theo dõi

4. Văn bản ý nghĩa văn chương ( Hoài Thanh)- Giọng chung toàn bài: chậm, giản dị, tình cảm sâu lắng, thấm thía- Yêu cầu cụ thể: Hai câu đầu: giọng kể chuyện buồn thươngCâu 3: giọng khái quát, tỉnh táo: Đoạn: câu chuyện có lẽ...vị tha: giọng tâm tình, thủ thỉ như lời trò chuyện.Đoạn Vậy thì....hết: giọng tâm tình thủ thỉCâu cuối: giọng ngạc nhiên

- HS đọc-> HS theo dõi

4, Củng cố:- Học sinh đọc lại hai văn bản trên- Nhắc lại yêu cầu chung về cách5. Hướng dẫn về nhà:- Tiếp tục đọc đúng, đọc hay.- Tìm đọc một số tác phẩm văn nghị luận khác.

Ngày soạn : 30/04/2011 Ngày dạy: 4/05/2011Tiết 137: Chương trình địa phương phần tiếng Việt ( Rèn chính tả, phát âm)

A/ Mục tiêu bài học: Giúp học sinh tiếp tục :-KT: HS nhận thấy sự khác biệt về nghĩa của các từ khi mình viết sai chính tả-TT: HS có ý thức sửa chữa và khắc phục viết sai chính tả và phát âm không chuẩn.- KN:Phát hiện lỗi sai trong bài viết , biết cách khắc phục việc phát âm chưa chuẩn của bản thân.B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:



- GV: Soạn giáo án.- HS : Chuẩn bị bài trước khi đến lớp.C/ Các bước tiến hành:*ổn định lớp: *Kiểm tra bài cũ (5p): Kết hợp trong khi ôn tập*Bài mới:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh

- HS thực hiện theo hướng dẫn của giáo viên.

- HS làm bài.

- HS chép theo lời đọc của giáo viên.

- HS thực hiện.

I/ Nội dung : Rèn chính tả, rèn cách phát âm: l/n , ch/tr , s/x , gi/ d/ r.- Gv: Nói rõ cách phát âm từng phụ âm và cho hs thực hành ngay trên lớp và phát hiện chỉ rõ lỗi sai của từng học sinh và giao nhiệm vụ về nhà rèn luyện để khắc phục. GV hớng đẫn cách khắc phục cho từng em một.II/ Bài tập thực hành:1- Bài tập 1:Điền vào chỗ trống s/x trong các trờng hợp sau:- ..ở trường.- ...ử lí.- ...ử dụng.- Xét ...ử.2-Bài tập 2: - GV đọc cho học sinh chép câu thơ sau:- Lúa nếp là lúa nếp làngLúa lên lớp lớp nồng nàn nâng nâng.

- Thân em nh hạt ma sahạt vào đài các hạt ra ruộng cày.- Mình em nh giấy cả tờLòng son một mực đợi chờ bút nghiên.

- Đu đủ tía , giềng giềng cũng tía,Khoai lang giâm, ngọn mía cũng giâmCú kia chen lẫn với trầm,Em giữ sao cho khỏi, kẻo lầm, bớ em !

- Trên rừng ríu rít tiếng chimCửa Lò róc rách suối reo đêm ngàyThương nhau ta đứng ở đâyNước non là bạn, cỏ cây là tình.-> GV cho HS chép lại các câu mình vừa chép lên bảng. Một số em nộp lại để thầy chấm lỗi sai còn mắc phải.



* Củng cố: GV nhắc lại một số yêu cầu và kĩ năng cơ bản để HS về rèn phát âm.* HDVN: HS về chọn những câu thơ , đoạn văn đã học mà mình yêu thích chép lại theo trí nhớ và sau đó soát lại chỗ sai. Chuẩn bị ôn tập thi học kì.

------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn : 30/04/2011 Ngày dạy: 5/05/2011Tiết 138: Chương trình địa phương phần tiếng Việt ( Rèn chính tả, phát âm) (tiếp)

A/ Mục tiêu bài học: Giúp học sinh tiếp tục :-KT: HS nhận thấy sự khác biệt về nghĩa của các từ khi mình viết sai chính tả-TT: HS có ý thức sửa chữa và khắc phục viết sai chính tả và phát âm không chuẩn.- KN:Phát hiện lỗi sai trong bài viết , biết cách khắc phục việc phát âm chưa chuẩn của bản thân.B/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:- GV: Soạn giáo án.- HS : Chuẩn bị bài trước khi đến lớp.C/ Các bước tiến hành:* ổn định lớp: *Kiểm tra bài cũ (5p): Kết hợp trong khi ôn tập*Bài mới:

Hoạt động của giáo viên Kiến thức cần đạt

GV đọc cho học sinh chép chính tả một bài :- Bài thơ: Xa ngắm thác núi Lư ( Lí Bạch)- Bài văn: Một thứ quà của lúa non( Thạch Lam)

? Hãy chép theo trí nhớ bài thơ Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh.

? Điền một chữ cái, một dấu thanh hoặc một vần vào chỗ trống trong các từ: ...ân lí, ....ân châu, .....ân trọng, ....ân thành? Điền dấu thích hợp vào những chữ sau:mâu chuyện, thân mâu, tình mâu tử, mâu bút chì

? Chọn các tiếng sĩ hoặc sỉ vào chỗ trống thích hợp: liêm......;

I. Viết những đoạn, bài chứa các âm, dấu thanh dễ mắc lỗi 1.Nghe - viết: - HS viết bài theo lời đọc của giáo viên

2. Nhớ - viết một bài thơ và văn xuôi- HS viết bài trong thời gian 7 phút

II. Làm bài tập chính tả Bài tập 1: sgk - 148Điền vào chỗ trống như sau:- chân lí, trân châu, trân trọng, chân thành

- mẩu chuyện, thân mẫu, tình mẫu tử, mẩu bút chì- dành dụm, để giành, tranh giành, giành độc lập.- liêm sỉ, dũng sĩ, sĩ khí, sỉ vả

Bài tập 2: Tìm từ theo yêu cầu:- Từ chỉ hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính



dũng ......; ......khí; ......vả

? Tìm từ chỉ hoạt động trạng thái, đặc điểm, tính chất:- bắt đầu bằng ch hoặc tr- có thanh hỏi, thanh ngã

? Đặt câu phân biệt các từ chứa những tiếng dễ lẫn

chất bắt đầu bằng ch hoặc tr: Ví dụ: chạy, trèo , trốn, cho, tranh chấp, trốn tránh, chua chát, ....- Từ chỉ đặc điểm, tính chất có thanh hỏi hoặc thanh ngã:Ví dụ: khoẻ khoắn, rõ ràng, ....Bài tập 3: Đặt câu phân biệt các từ chứa những tiếng dễ lẫn:Ví dụ: n - l...- Vì trời mưa nên tôi đi học muộn- Đi nhanh lên.

* Củng cố- Địa phương Hải Dương nói không đúng chính tả những âm tiết nào?- GV khái quát, khắc sâu bài học* Hướng dẫn về nhà- Lập sổ tay chính tả để ghi những từ hay nói, viết sai.- Ôn tập lại toàn bộ chương trình Tiếng Việt.

Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 139

Ho¹t ®éng ng÷ v¨n(§äc diÔn c¶m v¨n nghÞ luËn)

I . Môc tiªu- HS n©ng cao kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m víi yªu cÇu: ®äc râ rµng, ®óng dÊu c©u.- Kh¾c phôc kiÓu ®äc nhá, lóng tóng, ph¸t ©m ngäng...II. §å dïng- GV: V¨n b¶n Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u hoµn chØnh. ¶nh §¹i héi §¶ng lao ®éng VN lÇn thø II ë ViÖt B¾c.- HS: §äc nhiÒu lÇn çc v¨n b¶n nghÞ luËn ë nhµ vµ kh¾c phôc nhîc ®iÓm trong çch ®äc.III. Ph ¬ng ph¸ p- §äc diÔn c¶m, vÊn ®¸p.IV. Các bước lên lớp1. æn ®Þnh1. KiÓm tra bµi cò3. TiÕn tr×nh tæ chøc çc ho¹t ®«ngä d¹y häc*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng

Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS tiÕp thu kiÕn thøc. Çch tiÕn hµnh: GV nªu yªu cÇu cña giê häc.



*Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn ®äc bµi Môc tiªu: Yªu cÇu hs ®äc ph¸t ©m ®óng, ng¾t c©u ®óng, m¹ch l¹c vµ râ rµng. §äc diÔn c¶m thÓ hiÖn râ tõng luËn ®iÓm trong mçi v¨n b¶n, giäng ®iÖu cña tõng v¨n b¶n. Çch tiÕn hµnh:

*GV híng dÉn häc sinh çch ®äc.* Mçi bµi GV gäi 3-> 4 HS ®äc, HS vµ GV nhËn xÐt söa lçi sai trong qu¸ tr×nh HS ®äc.

Bµi 1: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta.*Giäng chung toµn bµi: hµo hïng, phÊn chÊn, dÊt kho¸t, râ rµng.- §o¹n më bµi: nhÊn m¹nh çc tõ ng÷: nång nµ ®ã lµ - giäng kh¼ng ®Þnh ch¾c nÞch;®äc m¹nh nhanh dÇn çc ®éng tõ, tÝnh tõ lµm vi ng÷, ®Þnh ng÷: s«i næi, kÕt, m¹nh mÏ, to lín, nhÊn ch×m tÊt c¶...- §o¹n th©n bµi: giäng ®äc cÇn liÒn m¹ch, tèc ®é nhanh h¬n mét chót.- §o¹n kÕt: giäng chËm vµ h¬i nhá h¬n.* GV cho HS xem tranh-> nhÊn m¹nh hoµn c¶nh lÞch sö.

Bµi 2: Sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt.*Gäng chung toµn bµi: giäng chËm r·i, ®iÒm ®¹m, t×nh c¶m tù hµo.

* Chó ý nhÊn m¹nh çc ®iÖp tõ , ng÷: TiÕng ViÖt cã nh÷ng ®Æc s¾c; nãi thÕ còng cã nghÜa lµ nã r»ng

Bµi 3: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.*Giäng chung: nhiÖt t×nh ca ngîi, gi¶n dÞ mµ trang trong; cÇn ng¾t c©u cho ®óng; lu ý cac sc©u c¶m cã dÊu (!)- §o¹n 3,4: ®äc víi gäng t×nh c¶m Êm ¸p, gÇn víi giäng kÓ chuyÖn. - §o¹n cuèi: cÇn ph©n biÖt lêi v¨n cña t¸c gi¶ vµ trÝch lêi cña B¸c Hå. Hai c©u trÝch cÇn ®äc giäng hïng tr¸ng vµ thèng thiÕt.

Bµi 4: ý nghÜa v¨n ch¬ng.*Giäng chung: giäng chËm, tr÷ t×nh gi¶n dÞ, t×nh c¶m s©u l¾ng vµ thÊm thÝa.- 2 c©u ®Çu: giäng kÓ chuyÖn l©m li, buån th¬ng; c©u 3 giäng tØnh t¸o, kh¸i qu¸t.- §o¹n: c©u chuyÖn cã lÏ...gîi lßng vÞ tha: giäng t©m t×nh thñ thØ nh lêi trß chuyÖn.- §o¹n: VËy th×...hÕt: giäng t©m t×nh thñ thØ nh lêi trß chuyÖn.Lu ý c©u cuèi cïng: giäng ng¹c nhiªn nh kh«ng thÓ h×nh dung næi ®îc c¶nh tîng nÕu x¶y ra.

4. Cñng cè:* GV kh¸i qu¸t nh÷ng ®iÓm cÇn rót ra khi ®äc v¨n b¶n nghÞ luËn: giäng ®äc râ rµng, m¹ch l¹c, râ luËn ®iÓm vµ lËp luËn. Tuy nhiªn vÉn cÇn giäng ®äc cã c¶m xóc vµ truyÒn c¶m.5. H íng d·n häc bµi :- Häc thuéc lßng mçi v¨n b¶n 1 ®o¹n mµ em thÝch nhÊt.- T×m ®äc diÔn c¶m Tuyªn ng«n ®éc lËp.

-------------------------------------------------------------------------Ngày soạn: 19/3/ 2011 Ngày dạy: 26/3/ 2011Gi¸o viªn : Vũ Thị Nhâm 345 -


Tiết 140 LUYỆN NÓI: BÀI VĂN GIẢI THÍCH MỘT VẤN ĐỀA. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:- Kiến thức: HS nắm vững các cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong việc trình bày văn nói và giải thích một vấn đề; những yêu cầu khi trình bày văn nói giải thích một vấn đề.- Kĩ năng: Có kĩ năng tìm ý, lập dàn ý bài văn giải thích một vấn đề; biết cách giải thích một vấn đề trước tập thể; diễn đạt mạch lạc , rõ ràng, một vấn đề mà người nghe chưa biết bằng ngôn ngữ nói.- Giáo dục: Có ý thức chuẩn bị bài nói chu đáo.B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: văn bản mẫu . - Học sinh: Đọc, chuẩn bị bài theo hướng dẫn


D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:1. Ổn định lớp:1. Kiểm tra bài cũ (5p) : - Nêu các bước làm một bài văn giải thích. - GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh.2. Bài mới : GV giới thiệu bài : Để giúp các em tự tin và bình tĩnh hơn trong nói năng giao tiếp hàng ngày đặc biệt là trình bày vấn đề trước đông người, hôm nay, chúng ta cùng luyện tập.Hoạt động của thầy và trò Nội dung chínhCách tiến hành? Đề văn thuộc loại gì?Xác định từ ngữ quan trọng của đềMực, đen, đèn, sáng

?Mở bài cần nêu vấn đề gì

?Thân bài cần làm gì

?Phần kết bài, em khắc sâu điều gì

I. Đề bài: Tục ngữ có câu: Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. Em hãy giải thích.1.Tìm hiểu đề, tìm ý- Thể loại: lập luận giải thích- Nội dung: Giải thích câu tục ngữGần mực … sáng2. Lập dàn ýa.Mở bài- Dẫn dắt- Nêu câu tục ngữb.Thân bài:- Giải thích nghĩa đen.+ Mực: chất lỏng màu đen ( xưa kia dùng mực tàu có màu đen) dùng để viết.+ Gần mực thì đen: khi tiếp xúc với mực hay bị giây bẩn ra chân tay, quần áo.+ Đèn:dụng cụ dùng thắp sáng.+ Gần mực thì sáng: khi ở gần đèn, ánh sáng đèn soi sáng vào ta.- Nghĩa bóng: ảnh hưởng của môi trường đối với sự hình thành nhân cách con người.c.Kết bài



-Yêu cầu nói lần lượt từ mở bài đến kết bài.Nhóm trưởng quản lí điều hành.

-Sau mỗi bạn trình bày các bạn trong nhóm nhận xét về lời nói , tư thế, tác phong, nội dung và diễn đạt.

-Khi nói học sinh phải biết thưa , gửi.

GV quan sát chung và nhắc nhở các nhóm thực hiện.

- Cả lớp lắng nghe đại diện mỗi nhóm trình bày bài nói .- Cả lớp nhận xét bài nói.- GV sơ kết chung của giờ luyện nói; cho điểm những HS đã nói, phát biểu tốt.

II.Luyện nói1.Luyện nói, trước tổ, nhóma.Mở bài: Trong cuộc sống hàng ngày ông cha ta đã đúc rút được biết bao kinh nghiệm quý giá. Một trong những kinh nghiệm ấy là sự ảnh hưởng của môi trường đối với sự phát triển của con người thể hiện qua câu tục ngữ “ Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”b.Thân bài Để nêu lên một kinh nghiệm, một bài học ông cha ta thường dùng hình ảnh sự vật có liên quan đến con người qua đó thể hiện ý mình.Trong câu tục ngữ này, hình ảnh đó là mực đen và đèn-sáng. Ngày xưa, ta thường dùng mực tàu –màu để viết. Gần mực ta có thể bị nó giây bẩn ra chân tay áo quần. Ở câu tục ngữ “mực” còn là tượng trung cho những cái xâu. Đèn là vật thắp sáng, soi tỏ mọi vật xung quanh nó tương trưng cho những cái tốt đẹp, sáng sủa. Qua câu tục ngữ ông cha ta muốn khẳng định sự ảnh hưởng của môi trường sống đến việc hình thành nhân cách con ngườic. Kết bài Câu tục ngữ là lời khuyên sâu sắc là bài học bổ ích cho chúng em những học sinh đang ở lứa tuổi dần hình thành nhân cách . Nó giúp em xác lập được một thế đứng vững chắc trước những tiêu cực ngoài xã hội2.Luyện nói trước lớp

Ngµy so¹n:Ngµy gi¶ng:


ngu van 7 hki 2012- 2013 đã sửa nguyễn thị hoà

Documents