Nghiên cứu truyền hình thực tế ở Việt Nam

(Khảo sát một số chương trình truyền hình thực

tế tiêu biểu: S Việt Nam - Hương vị cuộc sống,

Con đã lớn khôn và Người mẫu Việt Nam -

Vietnam's Next Top Model)

Nguyễn Thị Hằng

Trường Đại học KHXH&NV

Luận văn ThS.Chuyên Ngành: Báo chí học; Mã số 60 32 01

Người hướng dẫn: PGS, TS. Nguyễn Đức Dũng

Năm bảo vệ: 2012

Abstract: Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và thực tiễn về truyền hình thực tế (THTT), trình

bày về tính hai mặt của THTT. Nghiên cứu sự phát triểm của THTT ở Việt Nam thông qua khảo

sát một số chương trình THTT tiêu biểu của Đài truyền hình Việt Nam như: “S Việt Nam –

Hương vị cuộc sống” (VTV1), “Con đã lớn khôn” (HTV 7), “Người mẫu Việt Nam (VietNam’s

Next Top Model) của VTV3”. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng các chương

trình THTT.

Keywords: Truyền thông đại chúng; Truyền hình; Truyền hình thực tế; Báo hình.

Content:

5

MỤC LỤC

MƠ ĐÂU .......................................................................................................... 6

Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LY LUÂN VÀ THỰC TIỄN VÊ TRUYÊN

HINH THỰC TÊ ........................................................................................... 13

1.1. Một số thuật ngữ liên quan đến đề tài ...................................................... 13

1.2. Sự xuất hiện truyền hình thực tế .............................................................. 14

1.3. Tính hai mặt của truyên hinh thưc tê ....................................................... 19

Chƣơng 2: SƢ PHAT TRIÊN TRUYÊN HINH THƢC TÊ Ơ VIÊT NAM

THÔNG QUA KHAO SAT MÔT SÔ CHƢƠNG TRINH TRUYÊN

HINH THỰC TÊ TIÊU BIÊU ..................................................................... 36

2.1. Môt sô chương trinh truyên hinh thưc tê tiêu biêu ơ Viêt Nam ............... 36

2.2. Qua trinh san xuất chương trinh ............................................................... 40

2.3. Ưu, nhược điểm của cac chương trinh ..................................................... 45

2.4. Đanh gia sự phát triển truyền hình thực tế ở Việt Nam .......................... 53

2.5. Nguyên nhân ............................................................................................ 58

Chƣơng 3: GIAI PHAP NÂNG CAO CHẤT LƢƠNG CAC CHƢƠNG

TRINH TRUYỀN HINH THỰC TÊ ........................................................... 70

3.1. Những yêu cầu đặt ra đối với sự phát triển truyền hình hiện nay ............ 70

3.2. Nhom giai phap chung ............................................................................. 73

3.3. Nhom giai phap cu thể ............................................................................. 76

3.4. Môt sô đê xuât nhăm nâng cao chât lượng chương trinh truyên hinh thưc tê .. 80

KÊT LUÂN .................................................................................................... 82

TÀI LIÊU THAM KHAO ............................................................................ 84

3

MƠ ĐÂU

1. Lí do chọn đề tai

Tư khi xuât hiên đên nay , truyên hinh luôn la môt loai hinh bao chi hâp dân công

chung. Vơi thê manh vê hi nh anh , tinh chân thưc cua thông tin va kha năng nhanh

nhay, câp nhât không ngưng, truyên hinh đa va đang mơ ra một thê giơi sôi đông đây

mau săc, đap ưng nhu câu cua nhưng khan gia kho tinh nhât.

Sau sư xuất hiện cua mang internet, bao mang điện tư ra đời đã gây ra những xao

trộn đối với cac loai hình bao chi khac . Sư ưu việt cua bao mang điện tư đã giup loai

hình nay lên ngôi va đẩy những loai hình bao chi khac rơi vao khung hoang.

Tiếp cận khan gia qua Internet chinh la giai phap kha thi đê truyên hinh giư đươc

tâm anh hương cua minh. Bên canh băt tay vơi internet đê tư cưu chinh minh, đôi mơi

cac chương trình truyên hình va cho ra đời nhiêu thê loai mới cung chinh la một cach

cac n ha đai niu chân khan gia , trong đó việc san xuât hang loat cac chương trinh

truyên hinh thưc tê cung la cach giup nhưng ngươi lam bao hinh phân nao giai quyêt

bai toan canh tranh nan giai.

Truyên hinh thưc tê xuât hiên tư lâu, hiện đang phổ biến va được ưa chuộng trên

toan thế giới, đặc biệt la ở những nước có nganh công nghiệp giai tri truyên hình phat

triên như Mỹ, Châu Âu va một số nước Châu Á như Nhật Ban, Han Quốc...

Truyên hinh thưc tê (Reality Television) la một xu hướng phat triên tất yếu cua

truyên hinh hiên đai. Đây la kiêu lam truyên hình người thật , việc thật vơi nội dung it

phụ thuộc vao cac kịch ban viết sẵn, sư săp đặt va diễn xuất được han chế tối đa,

trong khi những cam tưởng, tâm sư cua những người tham gia chương trình được

khăc họa, lam nổi bât. dư chương trình. Sư đặc biệt cua cac chương trình truyên hinh

thưc tê la tinh chân thât cua sư việc, con người thật - cam xuc thật - ấn tượng thật.

Ơ Việt Nam , hiện nay, truyên hình thưc tế đang rất được ưa chuộng với số lượng

chương trinh lơn , chiêm dung lương đang kê trong cac khung giơ phat song va lôi

cuôn hang triêu khan gia hôi hôp theo doi .Tuy vây , bên canh nhưng chương trinh

truyên hinh th ưc tế tốt , ngay cang xuất hiện nhiêu chương trình găn mac “thưc tế”

nhưng nôi dung hoan toan săp đăt.

Truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam co nhiêu biêu hiên chay theo lơi nhuân ma bo qua

trach nhiệm xã hội, đăc biêt la trach nhiêm vơi công chung tre, đôi tương rât dê bi anh

hương bơi nhưng tac đông xâu ma truyên hinh thưc tê đem lai . Luc nay, truyên hinh

thưc tê không con co tac dung la giai tri , nâng cao cac gia tri đao đưc , thâm mỹ, ma

lam đao lộn cuộc sống, qua trình hình thanh nhân cach cua giới tre.

Xu hương phat triên truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam đang đăt ra nhiêu câu hoi .

Liêu truyên hinh thưc tê co đi theo xu hương chung cua thê giơi ha y chi bung nô

trong thơi gian ngăn rôi nhanh chong rơi vao sư nham chan, bão hoa va dưng san xuất

sau môt vai mua phat song ? San xuất chương trình truyên hình thưc tế tương đối tốn

4

kem va công phu , đoi hoi sư chuyên nghi ệp rất cao , liêu cac nha san xuât co giai

quyêt tôt bai toan giưa lơi nhuân va y nghia xa hôi đê san xuât ra những chương trinh

truyên hinh thưc tê chuân mưc.

Đo chinh la ly do tac gia lưa chon đê tai “ Nghiên cưu truyên hinh thưc tê ơ Viêt

Nam”. Đây la môt đê tai kha mơi me . Vơi đê tai nay , tac gia có điêu kiện thê hiện

quan điêm cua minh , phat hiện những vấn đê tôn tai , tư đo đong gop y kiên nhăm

nâng cao chât lương cac chương trinh truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam.

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

Bao chi truyên hình la môn học cơ sở trong chương trình đao tao vê lý luận va

nghiệp vụ bao chi . Đây la môt linh vưc đa đươc cac tac gia nghiên cưu nhiêu . Trong

hệ thống lý luận đó, cuốn sach Giáo trình Báo chí Truyền hình cua PGS,TS. Dương

Xuân Sơn đã trình bay kha chi tiết cac vấn đê cua bao chi truyên hình như: lịch sư ra

đời phat triên cua truyên hình; khai niệm, đặc trưng; nguyên lý cua truyên hình..

Tac gia Trâ n Bao Khanh trong cuôn San xuât chương trình truyền hình cung đê

câp đên nhưng vân đê cơ ban cua bao chi truyên hinh . Tac gia cung bước đâu nhận

diên đặc điêm chinh cua cac chương trình truyên hình hiện đai : “Đo la cac chương

trình ma người xem được thấy ro con người thật , tình huống thật, va sư kết hợp kheo

leo giữa tình hình thưc tế đang diễn ra va với cach giai quyết , ưng xư cua người dân

chương trinh…”.

Tuy vậy, so vơi hơn 60 năm phat triên cua truyên hinh thưc tê trên thê giơi , truyên

hình thưc tế ở Việt Nam con kha mới me ca vê mặt lý luận va thưc tiễn . Chưa co

nhiêu sach va cac công trinh khoa hoc nghiên cưu trưc tiêp vê đê tai nay . Đây chinh

la một khó khăn lớn cua tac gia khi tiếp cận va triên khai đê tai “ Nghiên cưu truyên

hình thưc tê ơ Viêt Nam” . Bơi đôi chiêu cac vân đê ly luân cua truyên hinh vơi sư

phat triên cua truyên hình thưc tế la một khoan g cach lơn . Truyên hinh thưc tê co

nhiêu đăc điêm ma ly luân truyên hinh chưa đê câp đên hoăc co đê câp nhưng chưa

thưc sư sâu săc.

Net mới cua luận văn “Nghiên cưu truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam” la chi ra được

nhưng thê manh cua truyên hinh thưc tê so vơi cac chương trinh truyên hinh truyên

thông; xu hướng phat triên cua cac chương trinh truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam ; chi

ra đươc xu hương giao thoa cac thê loai trong môt chương trinh truyên hinh thưc tê ,

hiêu qua cua sư giao thoa đo trong viêc tac đông tơi tâm ly , cam xuc tiếp nhận cua

công chung . Đông thời luận văn chi ra được hiệu qua việc xã hội hóa san xuất

chương trinh truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam trong thơi gian qua.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

5

Mục đich cua tac gia khi nghiên cưu đê tai “ Nghiên cưu truyên hinh thưc tê ơ Viêt

Nam” la tim hiêu đăc điêm truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam va những tac động cua cac

chương trinh đo tơi công chung.

Trên cơ sơ phân tich nhưng ưu , nhươc điêm cua truyên hinh thưc tê , tac gia se đê

xuât môt sô giai phap nâng cao chât lương chương trinh trong thơi gian tơi . Đo la

viêc nâng cao tinh chân t hưc cua cac chương trinh truyên hinh thưc tê ; không đươc

lam dụng việc dan dưng , dan xếp đê đưa cac chương trình truyên hình thưc tế đi vao

lôi mon te nhat , nham chan. Luân văn cung đưa ra môt sô gơi y vê hương phat tr iên

truyên hinh thưc tê ơ cac đai Phat thanh – Truyên hinh đia phương,

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cưu cua tac gia trong luận văn “Nghiên cưu truyên hinh thưc tê

ơ Vi êt nam ” la đăc điêm cac truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam, phương thưc san xuât va

hiêu qua xa hôi cua truyên hinh thưc tê.

Đối tượng khao sat cua luận văn la một số chương trình truyên hình thưc tế đang

đươc khan gia quan tâm hiên nay:

+ S Việt Nam- Hương vị cuộc sống (VTV1), la chương trình thưc tế vê du

lịch, mỗi tập phim la một câu chuyện xoay quanh cac chu đê , tư đó nêu bật sư trai

nghiệm vê văn hóa , lịch sư ve đẹp đất nước . Chương trinh co y nghia quan trong

trong viêc quang ba hinh anh đât nước Việt Nam.

+Con đã lớn khôn (HTV7) la chương trình mua ban quyên cua Nhật , kê vê

những thư thach , trai nghiệm cac công việc ma cha mẹ giao cho cua cac be tư 3-5

tuổi. Chương trinh co y nghia quan trong trong viêc hinh thanh nhân cach tre nho va

găn kêt cac thanh viên trong gia đinh.

+Người mẫu Việt Nam (VietNam’s Next Top Model) VTV3: la cuộc thi ma ở

đó người tham gia trai nghiệm những thư thach đê có thê trở thanh một người mâu

chuyên nghiêp. Chương trinh giup khan gia co cai nhìn công băng hơn vê nghê người

mâu, giup cac ban tre có tai năng có cơ hội được đao tao bai ban , lam nên tang đê

phat triên sư nghiệp.

5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu

Đê tai: “Nghiên cưu truyên hinh thưc tê ơ Viêt nam” được thưc hiện trên cơ sơ cac

quan điêm, đương lôi lanh đao cua Đang va Nha nươc vê bao chi noi chung va bao

chi truyên hình nói riêng . Trong qua trinh thưc hiên đê tai “Nghiên cưu truyên hinh

thưc tê ơ Viêt nam”, tac gia chu yếu dung cac phương phap sau:

- Phương phap nghiên cưu tai liêu

- Phương phap khao sat thưc tê

- Cac phương phap phân tich, tông hơp, so sanh

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

6

Nhưng kêt qua đat đươc cua luân văn : “Nghiên cưu truyên hinh thưc tê ơ Viêt

Nam” co thê bô sung cac cư liệu ly luân bao chi vôn đang con thiêu nhưng nghiên

cưu vê thưc tiễn phat triên cua truyên hình . Nôi dung luân văn cung la đong gop tâm

huyêt vơi cac nha san xuât, giup họ có thê nhận ra những vấn đê đang tôn tai cua

truyên hinh thưc tê , góp phân nâng cao chất lượng cac chương trình đê đap ưng nhu

câu ngay cang cao cua khan gia.

Luân văn “Nghiên cưu truyên hinh thưc tê ơ Viêt nam” co thê phat triên thanh môt

đê tai nghiên cưu khoa học chuyên sâu góp phân khai quat diện mao phat triên cua

truyên hinh Viêt Nam trong qua trinh hôi nhâp thê giơi , tư đo đanh gia hiêu qua đat

đươc tư qua trinh giao lưu hoc hoi va toan câu hoa truyên thông đai chung.

7. Kêt câu cua luân văn

Trong luân văn “Nghiên cưu truyên hinh thưc tê ơ Viêt Nam ”, ngoai cac phân Mở

đâu, Kêt luân , Tai liệu tham khao… , cac nội dung chinh được trình bay trong 3

chương, 12 tiêt.

7

Chƣơng1

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LY LUÂN VÀ THỰC TIỄN VÊ

TRUYÊN HINH THƢC TÊ

1.1. Một số thuật ngữ liên quan đến đề tài

Thuât ngư “Truyên hinh” (Television) có nguôn gốc tư tiếng Latinh va tiếng

Hy Lap . Theo tiêng Hy Lap , tư “tele” co nghia la “ơ xa” , con “videre” có nghia la

“thây đươc”. Ghep hai tư đó được “Televidere” có nghia la “xem được tư xa” . Tiêng

Anh la Television, tiêng Phap la Television.

Ơ Việt Nam , Truyên hinh đươc Tư điên Tiêng Viêt đinh nghia la qua trinh

truyên hinh anh , âm thanh băng song điên vô tuyên . Trong cuôn Giao trinh Bao chi

Truyên hinh cua PGS ,TS. Dương Xuân Sơn , thuât ngư Truyên hinh đươc đinh

nghia: “la một loai hình truyên thông đai chung chuyên tai thông tin băng hình anh va

âm thanh vê một vật thê hoặc một canh đi xa băng sóng vô tuyến điện . Truyên hình

xuất hiện vao đâu thế kỷ thư XX, nhơ sư phat triên vươt bâc cua khoa học kỹ thuật va

công nghệ đa nhanh chong trơ thanh một kênh thông tin quan trọng trong đời sống xã

hội”

Do vây, du có sư phat triên khac nhau ở cac quốc gia , thì tên gọi Truyên hình

cung có chung một ý nghia.

- Thuât ngư “Thưc tê”, tiêng Anh la Reality, có nghia la có thưc, chân thưc, xac

thưc…Trong cuôn Tư điên Tiêng Viêt cua Nha Xuât ban tư điên Bach Khoa , thuât

ngư nay đươc đinh nghia : La những cai hiện tôn tai trước mặt có thê thấy va kiêm

soat đươc.

- Chương trinh truyên hinh la san phâm truyên hinh , la kết qua hoat động cua

truyên hinh , trong đo bao ham ca qua trinh sang tao ra no tư nhiêu công đoan khac

nhau, tôn tai ơ nhiêu mưc đô khac nhau , qua trình t ao dưng kế hoach va săp đặt tac

phâm, chuyên muc, mục được gọi la chương trình.

Tac gia đê xuất khai niệm: “Chương trình truyền hình thưc tê la các chương

trình đề cao tính trai nghiêm, miêu ta thưc những tình huống, hoan canh va sư kiên

không hề sắp đặt trước trong kịch ban. Nội dung các chương trinh không thể dư đoán

trước va rât hâp dẫn khan gia”

1.2. Sƣ xuât hiên truyên hinh thƣc tê

1.2.1. Trên thê giơi

Truyên hinh thưc tê manh nha ra đời tư những năm 1940, băt đâu băng chương

trình truyên hình Candid Camera (Máy quay lén) cua đao diễn Mỹ Allen Funt.

Chương trình nay đã được giới chuyên gia gọi la “ông nội” cua truyên hinh thưc tê.

Chương trình thường quay len những người bình thường đang gặp những

chuyện bất thường với mục đich gây cười. Chương trinh co thê quay canh một người

phụ nữ bị cốp xe bật tung lên đanh vao mặt do cốp xe bị hỏng. Ngay sau khi quay len

xong, nhóm lam chương trình se đến trưc tiếp nan nhân ngay tai hiện trường va hô

khẩu hiệu: “Cười lên nao, ban đang tham gia Candid Camera!”

8

Bước sang những năm 1950, chương trình Nightwatch (Gác đêm) ghi lai hoat

động thường nhật cua cac si quan canh sat thanh phố Culver, California, đã mở thêm

hướng đi mới cho truyên hình thưc tế. Loat chương trình truyên hinh thưc tê You

Asked For It (Phat theo yêu câu), trong đó người xem truyên hình bỏ phiếu chọn

những nội dung nhất định cung la một phân cua truyên hinh thưc tê hiện đai.

Đên thập niên 60, 70, cac chương trình truyên hình băt đâu có kịch ban ro rang

hơn chư không phai hoan toan thưc tế , phụ thuộc vao người chơi nữa . Cac nha san

xuất cac chương trình truyên hình tin răng một chương trình truyên hình thưc tế với

nhân vật chưa qua đao tao nếu không có kịch ban hướng dân thì se không thê hấp dân

khan gia.

Cuối những năm 1980, một chương trình truyên hình thưc tế với mục đich

cung cấp thông tin gọi la Cops băt đâu phat sóng. Ơ chương trình nay , với may quay

câm tay, canh sat thưc sư thưc hiện nhiệm vụ cua họ , cung câp thông tin an ninh cho

khan gia

Băt đâu những năm 1990, chương trình The Real World cua kênh MTV đanh

dấu bước chuyên lớn trong san xuất truyên hình thưc tế. Đó la mô hình chương trình

truyên hình thưc tế có kịch ban dưa trên những câu chuyện đang xay ra. Mô hình cua

chương trình The Real World đến nay được ap dụng trong rất nhiêu chương trình

truyên hình thưc tế như America’s Next Top Model. Chương trình đã chưng minh

răng khan gia truyên hình có thê xem những phan ưng cua người tham gia không hê

có trong kịch ban nhưng lai xuất hiện đung hoan canh cua kịch ban.

Bước sang những năm 2000, truyên hình thưc tế bung nổ với hang loat chương

trình lớn ra đời như Survivor (Người sống sót), American Idol (Thân tượng Mỹ), Top

Model (Siêu mâu), Dancing With The Stars (Khiêu vu với sao), The Apprentice

(Người học việc), Fear Factor (Yếu tố sợ hãi) và Big Brother (Đai ca)...

Nhìn vao thanh công cua cac chương trình truyên hinh thưc tê , có thê thấy

truyên hinh thưc tê đang la một xu hướng phổ biến va được đặc biệt ưa chuộng . Hiện

nay, hai series ăn khach nhất cua truyên hình Mỹ la Survivor và American Idol đang

dân đâu vê ti lệ yêu thich.

Nganh truyên hình cung đã tao lập những kênh riêng chuyên chiếu cac chương

trình truyên hình thưc tế như Zone Reality (Anh) và Fox Reality (Mỹ)…Cac hệ thống

truyên hình như NBC, CBS, ABC va Fox có thê dư kiến lam tư 3 đến 4 chương trình

truyên hình thưc tế mỗi năm. Trên thưc tê, cac chương trình nay đã đem lai nguôn lợi

không lô cho cac nha san xuât va la đông lưc thuc đ ẩy họ không ngưng sang tao cac

chương trinh mơi. Nói vê sư tôn tai cua Truyên hình thưc tế , nhà báo Sheila Marikar

cua kênh truyên hình ABC (Mỹ) đã nhân đinh : “Tương lai của những chương trinh

truyền hình thưc tê vẫn còn đang gặm nhâm vinh quang trong thời hoang kim của

mình va khi cuộc sống ngay cang mang tính hương thụ hơn thì reality show sẽ không

bao giờ chêt.

9

1.2.2. Ơ Vi ệt Nam

Ơ Việt Nam , có thê coi Truyên hinh thưc tê chinh thưc xuât hiên khi chương

trình Khơi nghiêp cua VTV3 lên song lân đâu tiên năm 2005. Khơi nghiêp đươc coi

la show truyên hình thưc tế tiên phong , la cơ hội đê cac ban tre trai nghiệm những

khó khăn, thach thưc trong công việc . Ngay lập tưc, chương trinh nay đa thu hut môt

lương lơn khan gia xem mỗi tuân . Tiêp đên môt loat cac chương trinh truyên hinh

thưc tê đươc san xuât : Phụ nữ thê ky 21, Hanh trình chinh phục đinh Everest , Hanh

trình kêt nối trái tim , Vươt lên chinh minh…Sư bao hoa cua game shows lai chinh la

điêu kiên đê truyên hinh thưc tê khăng đinh ưu thê cua minh , đem đên môt luông gio

mơi khiên khan gia co thê ngôi lai lâu hơn trươc may thu hinh , thay vi xem cac

chương trinh đơn điêu, lăp đi lăp lai vê kich ban, khan gia có thê thấy được cuộc sống

hiên hưu sinh đông trươc măt , đươc cung khoc , cung cười, cung se chia với cam xuc

cua cac nhân vật.

Va hiện nay chinh la thời điêm truyên hình thưc tế bun g nô ơ Viêt Nam, vơi sô

lương chương trinh lơn, chiêm dung lương đang kê trong cac khung giơ phat song va

lôi cuôn trai tim hang triêu khan gia hôi hôp theo doi diên biên cua môi chương trinh .

Cac cuộc thi : Ngươi mâu Viê t Nam VietNam’s Next Top Model (VTV3), Hot V

Model(RealTV), Tôi chưa tưng (HTV7)…luôn la nhưng chương trinh co sưc “nong”

hiên nay vơi cac ban tre . Cac chương trình truyên hình thưc tế vê du lịch như S Viêt

Nam - Hương vị cuộc sống (VTV1), cac chương trình có ý nghia xã hội như Vươt lên

chính mình , Chuyên xe nhân ai , Bêp yêu thương …luôn nhân đươc sư ung hô tinh

thân va vât chât nhiêt tinh cua cac nha tai trơ va cac khan gia . Truyên hinh thưc tê

góp phân lam sôi đông thi trương truyên thông ơ Viêt Nam , khi môi chương trinh

phat sóng luôn có cac diễn đan chia se cam tưởng , phan hôi cua khan gia . Nhưng

tình cam du la yêu , ghet, ung hộ hay phê phan đêu nói lên sư qu an tâm theo doi cua

khan gia. Không thê phu nhân viêc truyên hinh thưc tê đa trơ thanh môt mon ăn hâp

dân trong “thưc đơn” giai tri cua ngươi Viêt.

1.3. Tính hai mặt cuả truyên hinh thƣc tê

1.3.1. Đăc điêm cua truyên hinh thưc tê

Vê hinh thưc, chương trình truyên hinh thưc tê có hinh thưc đa dang. Đo co thê la

một cuộc thi tai năng với nhiêu vong thi, chia thanh nhiêu tâp khac nhau. Đó có thê la

dang phim tai liệu (Documentary) hoăc la nhưng cuôc tr o chuyện vê cac chu đê nôi

bât trong cuôc sông (Talk show). Đo cung co thê la cac trai nghiêm cuôc sông ma

mọi khan gia đêu có thê đăng ký tham gia . Tông thơi lương cua môi chương trinh

truyên hinh thưc tê nhin chung tương đôi dai do đươc san xuât thanh nhiêu tâp , nhiêu

mua, tuy nhiên thơi lương môi tâp cua chương trinh lai tương đôi vưa phai , thương

tư 30 đến 60 phut với những kết thuc bất ngờ , đây kich tinh đê kich thich khan gi a

theo doi cac phân tiêp theo.

Cac nha san xuất truyên hình trên thế giới không ngưng sang tao đê lam phong

phu nội dung cac chương trình truyên hình thưc tế . Có thê nói cac chương trình

10

truyên hinh thưc tê thưc tê đa đê cập đến rất nhiêu linh vưc trong đời sống xã hội . Tư

cac linh vưc “hấp dân” cua giai tri như ca hat , thơi trang, thê thao, ẩm thưc đến cac

linh vưc được cho la “khô khan” như chinh trị , kinh tê…Dương như nôi dung cu a

truyên hinh thưc tê chưa bao giơ can kiêt . Điêu nay lam cho thưc đơn giai tri cua

khan gia trở nên đa dang , phong phu hơn . Va cung chinh sư xuất hiện hang loat

chương trinh truyên hinh thưc tê mơ ra nhiêu cơ hôi cho như ng ngươi tham gia đê ho

thê hiên ban thân, khăng đinh tai năng, ban linh cua mình.

Đê san xuât chương trinh truyên hinh cân kêt hơp hang loat cac yêu tô : vân đê thê

loai, vân đê kinh tê va đăc biêt la yêu tô tô chưc san xuât. La loai hình bao chi kết hợp

nhuân nhuyên viêc phan anh thưc tê băng cac biên phap nghê thuât , truyên hinh đoi

hỏi phai người thưc hiện phai có nhiêu kinh nghiệm va trình độ chuyên môn cao.

Trên thê giơi, môi chương trinh truyên hinh thưc tê co môt phương thưc thưc hiên

khac nhau. Chương trinh truyên hinh thưc tê co thê đươc quay trươc , biên tâp, chinh

sưa va phat song hoăc co thê truyên hinh trưc tiêp. Nghia la có hai dang chinh la băng

tư va trưc tiêp . Nhưng du thưc hiên theo hinh thưc nao thi qua trinh san xuât chương

trình truyên hình thưc tế trên thế giới có một vai điêm nổi bật chung như sau:

+ Tinh tập thê trong qua trình san xuất chương trình

Cung giống như cac san phẩm khac cua truyên hình , chương trinh truyên hinh

thưc tê la san phâm đươc hinh thanh tư nhiêu yêu tô , đươc lam ra tư nhiêu ngươi va

qua nhiêu công đoan khac nhau . Do đo, tinh tập thê trong qua trình san xuất chương

trình la một điêu băt buộc , nhât la nhưng chương trinh “dai hơi” , đươc đâu tư công

phu thi sô lương ngươi trong êkip thưc hiên lai cang lơn . Môt chương trinh truyên

hình thưc tế trên thế giới có êkip thưc hiện lên tới vai trăm người cung với đông đao

công tac viên ơ nhiêu nươc khac nhau.

+ Xã hội hóa san xuất chương trình

Xã hội hóa việc san xuất chương trình truyên hình la huy động cac nguôn lưc

tư cac tô chưc, đơn vi, ca nhân đê san xuất cac chương trình truyên hình.

Trên thê giơi , có thê thấy rất nhiêu chương trình truyên hình thưc tế được thưc

hiên theo hinh thưc xa hôi hoa . Nhiêu chương trinh đươc san xuât bơi cac ca nhân , tô

chưc sau đo ban lai cho đai truyên hinh . Do đo khi nhăc đên chương trinh ngươi ta

nghi ngay đến những tên tuổi đã sang tao ra chương trình đó.

+ Chi phi san xuât chương trinh không lô

Đê thu hut khan gia , cac nha san xuất chương trình truyên hình thưc tế trên thế

giơi đa co nhưng khoan đâu tư không lô . Nhưng khoan đâu tư nay phân nao thê hiên

tiêm lưc kinh tê hung manh cua nha san xuât va bươ c đâu khiên công chung ky vong

vao một chương trình được đâu tư tâm cơ.

Vao thời điêm hiện tai, có le không có chương trình truyên hình thưc tế nao lai

dưng dưng trước việc bỏ thêm tiên đâu tư. Với những cuộc đua đã có thâm niên, cang

không có sư thờ ơ ở đây bởi xung quanh họ đang có qua nhiêu đối thu mới nổi lên .

11

Va với những chương trinh mơi , việc đâu tư hoanh trang cung la cach đê họ thu hut

thêm sư quan tâm cua khan gia.

Tuy nhiên, xet cho cung, điêu người xem muốn có khi tìm đến những chương

trình thưc tê la co đươc nhưng trai nghiêm thu vi . Rõ ràng, không ai muốn phai xem

hang loat chiêu tro được đâu tư với con số khung , khi chât lương chương trinh lai

không tương xưng . Do vây , nhiêu chương trinh đươc san xuât công phu, tôn kem

nhưng cuôi cung , ấn tượng với khan gia chi la sư xa hoa , lãng phi va vô tình qua đê

cao cuôc sông vât chât.

1.3.2. Tac động hai măt cua truyên hinh thưc tê

1.3.2.1.Đáp ứng tốt nhu cầu giai trí của khán gia

Với nôi dung phong phú , cac chương trình truyên hình thưc tế đã đap ưng tốt

nhu câu giai tri cua khan gia. Tư cac linh vưc hâp dân như ca hat , thơi trang, thê thao,

ẩm thưc đến cac linh vưc được cho la “khô khan” như chinh trị , kinh tê…cung thanh

đê tai cua truyên hình thưc tế . Vê cơ ban , cac chương trình truyên hình thưc tế trên

thê giơi đa đap ưng đươc nhu câu thư gian cua khan gia va thưc hiên tôt chưc năng

giai tri cua mình đông thời lam phong phu đời sông tinh thân cho công chung . Cac

nhân vât trong cac chương trinh truyên hinh thưc tê đa nhân cach hoa môt lôi sông ,

môt lôi suy nghi nhât đinh , trơ thanh nhưng khuôn mâu cua cac gia tri đao đưc va

hanh vi ưng xư xã h ội. Không chi lam tôt chưc năng giai tri , cac chương trình truyên

hình thưc tế, đăc biêt la cac cuôc thi con giup khan gia co nhiêu trai nghiêm mơi me,

kich thich kha năng học hỏi , ren luyện vượt qua những khó khăn , thư thach trong

cuôc sông đê ngay cang hoan thiên minh hơn.

1.3.2.2. Đem lại doanh thu lớn va sư nổi tiêng nhanh chóng

Simon Cowel đã kiếm được hơn 90 triệu USD tư cac chương trình American

Idol và X Factor. Donald Trump kiếm được 3 triệu USD trong mỗi tập chương trình

Tập viêc trên kênh NBC. Đó la minh chưng cho lợi nhuận khổng lô ma truyên hình

thưc tế đem lai cho cac nha san xuất. Truyên hinh thưc tê trên thê giơi đa đem đên

môt cuôc sông nôi tiêng cho rât nhiêu ngươi tham gia chương trinh . Có rất nhiêu

ngươi chi sau môt lân tham gia chương trinh truyên hinh thưc tê đa nôi danh trên toan

thê giơi, phut chốc có tất ca tiên bac , danh vong, môt tương lai vơi nhiêu cơ hôi phat

triên. Giai thưởng lớn không hăn la thư co gia tri duy nhât trong chương trinh , ma sư

xuât hiên trong cac chương trinh truyên hinh thưc tê con la bê phong giup nhưng

ngươi tham gia thanh công trong nhiêu linh vưc khac.

Tuy vây , không phai ngôi sao thưc tế nao cung chăm chi , cân mân tao danh

tiếng cho mình sau khi tham gia chương trinh truyên hinh thưc tê . Rất nhiêu những

chàng trai, cô gai tre khi đã bị sư hao nhoang cua thanh công lam mờ măt va học đoi

theo lối sống xa xi , hương thu. Nhiêu ngươi thanh công tư cac chương trinh truyên

hình thưc tế đã có một cơ hội kha tốt trong cuộc sống nhưng lai không biết tận dụng

nó. Đê cuối cung họ phai nhận lấy những kết cục tham hai . Va đó chinh la cai gia ma

những ngôi sao nay phai tra.

12

1.3.2.3. Chiêm thơi gian lơn va tao nên nhưng hinh mâu cho khan gia

Với dung lượng tương đối dai , lai được san xuất thanh nhiêu tập , nhiêu mua

vơi nhiêu diên biên , tình tiết ly ky , hâp dân , truyên hinh thưc tê đa lây đi môt lương

thơi gian lơn cua khan gia va vô tinh anh hương đên nhiêu hoat đông trong cuôc sông

cua họ. Không chi mât nhiêu thơi gian đê theo doi cac chương trinh , khan gia con bị

cuôn theo cuôc chiên tin nhăn binh chon, dư đoan kêt qua, mât thơi gian tham gia cac

diên đan, bao vệ cac ý kiến cua mình vê chương trình , trong khi sư bao vê ây đâu co

nghia lý gì khi mọi chuyện gân như đã được săp đặt?

Truyên hinh thưc tê đa co anh hư ởng rất lớn đến giới tre , đăc biêt la nư giơi

vôn nhay cam, dê tin va lam theo cac hinh mâu chương trinh tao ra . Mặt tich cưc cua

anh hưởng nay la phân lớn khan gia khi xem truyên hình thưc tế đêu thấy mình

trưởng thanh, thông minh, hai hước . Họ muốn lãnh đao va thấy mình luôn la trung

tâm vấn đê . Tuy nhiên không it cac chương trinh lai tao nên nhưng hinh mâu không

tôt cho khan gia , cô vu lôi sông hương thu , ganh đua va tim moi thu đoan đê thanh

ngươi nôi bât nhât . Đây cung la môt trong nhưng ly do lơn nhât ma nhiêu bâc phu

huynh lo ngai khi con em ho theo doi truyên hinh thưc tê.

1.3.2.4. Khán gia bị lưa dối băng những chiêu trò của nha san xuât

Vê cơ ban , cac nha san xuât co thê chinh sưa , biên tâp chương trinh truyên

hình thưc tế trước khi phat sóng đê có thê tăng kịch tinh cho chương trình , thu hut

khan gia hơn.

Đê tăng cam xuc cho người xem , cac nha san xuât chương trình truyên hình

thưc tê đa không ngân ngai chọn những người có tâm lý không ổn định , dễ xuc động

tham gia chương trinh. Va khi khan gia cam thấy thich thu va hấp dân khi chưng kiến

những thi sinh khóc lóc, đau khổ, những người trong cuộc lai phai chịu nhiêu ap lưc

đê chống chọi với những lời dem pha va xet net cua thiên ha , đo la luc ty lê ngươi

xem chương trinh không ngưng tăng lên.

Nếu không có tình tiết xuc động đê bi kịch hóa, cac thây phu thuy cua những

chương trình se lố bịch hóa người chơi đê mua vui cho khan gia. Tất nhiên, họ lam

những điêu đó một cach có nghệ thuật.

Những nha tổ chưc lanh nghê không gặp khó khăn gì đê tao nên những động

thai cho thấy một thi sinh nọ được ưu ai hơn cac thi sinh kia. Chi cân như thế, bao chi

se săn đón tưng mẩu tin, người nha thi sinh se tham chiến, khan gia se to mo. Con

nha san xuất ung dung ngôi chưng kiến tỷ suất người xem chương trình cao vụt lên

theo tưng số. Điêu tương tư xay ra với kịch ban lộ kết qua cuộc thi. Nếu được hỏi

đến, họ se tra lời mập mờ. Con khan gia, muốn biết thưc hư, không con cach nao

khac la phai chăm chu theo doi những diễn biến mới cua chương trình.

Cuộc thi nao cung có người thăng ke thua, nhưng kết qua cuối cung không phai

luc nao cung lam hai long số đông. Va liên quan đến kết qua cuộc thi la vô van những

chiêu thưc đê nha san xuât gây chu y.

Măc du bi chi trich rât nhiêu nhưng cac nha san xuât truyên hình thưc tê biện

minh răng, trong thời đai nghe nhìn, bất cư chương trình phat sóng nao cung cân tao

13

sưc hấp dân đê tôn tai. Họ gọi những chiêu tro cua mình la "bi quyết" va cố găng tao

ra cac bi quyết trong khuôn khổ cua phap luật va đao đưc . Họ khăng định trên thưc

tế, những chương trinh cua ho thoa man khan gia nhiêu hơn la đem lai sư kho chiu.

1.3.2.5. Tạo ra những bi kịch lam đao lộn cuộc sống của những người tham

gia

Ai cung hiêu va nhìn thấy được sưc hut mới me va hấp dân ma cac chương

trình truyên hình thưc tế đã mang lai cho khan gia truyên hình khăp thế giới trong vai

thập kỷ gân đây. Tuy nhiên, không phai tất ca mọi người đêu hanh phuc khi có không

it số phận bị đanh căp vì theo đuổi những ước mơ hão huyên hoặc gặp nguy hiêm đến

tinh mang tư những thư thach ngiệt ngã.

Không chi gây tổn thương đến những người trưc tiếp tham gia, truyên hình

thưc tế con anh hưởng đến những người thân cua cac thi sinh , dân đên nhiêu vu tư

sat. Chưa dưng lai ở đó, cac talkshow trên thế giới cung đang dân nhăm đến việc khai

thac những tình huống thưc tế đến be bang trong cuộc sống cua khach mời lam cho

tinh thân cua nhưng ngươi tham gia sau chương trinh trơ lên hoang loan , mât phương

hương. Điêu nay khiên khan gia băt đâu nghi ngơ vê tinh nhân văn cua chương trinh

va đao đưc cua cac nha san xuất khi đẩy cuộc sống cua người khac đi vao ngo cụt.

Như vây, có thê thấy truyên hình thưc tế đang rất được ưa chuộng trên thế giới

nhưng không có nghia chương trình nao cung được đón nhận nông nhiệt. Không it

chương trình thưc tế bị tẩy chay, bị phê phan gay găt bởi sư thái quá, lố bịch, nham

nhi hoặc re tiên bởi nha đai chi chay theo việc thỏa mãn khan gia. Nhiêu chương trinh

đa bo qua nhưng gia tri côt loi như tinh nhân văn đê cô vu lôi sông ganh đua , thưc

dụng, chen ep lân nhau đê tôn tai , chiến thăng…Do vậy, ở nhiêu nơi, cac nha quan lý

đa phai manh tay can thiêp đê chân chinh nôi dung cac chương trinh truyên hinh

thưc tê.

Như vây , không thê không ghi nhân sư phat triên cua truyên hinh thưc tê đôi

vơi sư p hat triên chung cua nganh truyên hình . Thê nhưng , đê han chế những tac

đông tiêu cưc cua truyên hinh thưc tê không phai la bai toan co thê giai quyêt môt

sơm môt chiêu . Va ở Việt Nam khi ma hâu hết cac chương trình tr uyên hinh thưc tê

đêu mua ban quyên nước ngoai thì bai toan nay cang phưc tap hơn.

Tiêu kêt chương 1

Qua phân tich, có thê thấy truyên hình thưc tế hiện đang rất phat triên va có

những anh hưởng không nhỏ tới xã hội. Với những ưu điêm nổi bật, truyên hình thưc

tế được nhiêu khan gia yêu thich, tin tưởng song do có qua nhiêu chiêu tro trong san

xuất, nhiêu chương trình truyên hình thưc tế đã gặp phai sư chi trich gay găt cua khan

gia. Với truyên hình thưc tế trên thế giới, mặc du cung xay ra nhiêu sư cố, nhiêu tình

huống phat sinh không mong muốn nhưng cac nha san xuất luôn có cach giai quyết

êm thấm đê chương trình đat được những thanh công nhất định. Con ở Việt Nam,

trong qua trình du nhập va phat triên, truyên hình thưc tế bên canh han chế trong

nguôn nhân lưc, kỹ thuật san xuất con gặp phai những rao can văn hóa, tâm lý tiếp

nhận cua công chung chăc chăn không tranh khỏi chất lượng chương trình không như

mong đợi cua khan gia.

14

Chƣơng2

SƢ PHAT TRIÊN TRUYÊN HINH THƢC TÊ Ơ VIÊT NAM THÔNG QUA

KHAO SAT MỘT SỐ CHƢƠNG TRINH TRUYỀN HINH THỰC TÊ TIÊU

BIÊU

2.1. Môt sô chƣơng trinh truyền hinh thực tế tiêu biêu ơ Viêt Nam

2.1.1. S Viêt Nam – Hương vi cuôc sông

S Viêt Nam – Hương vị cuộc sống la chương trình du lịch được phat sóng chinh

thưc trên kênh VTV1 luc 18 giờ 50 mỗi tối va phat lai vao 7 giờ sang ngay tiếp theo

tư ngay 4/4/2010.

S Viêt Nam – Hương vị cuộc sống được đâu tư bai ban va ki lương ngay tư

khâu lên format chương trình đến lưa chọn chu đê va nhân vật trai nghiệm. Với sư

tham gia cố vấn cua đao diễn người Phap Daniel Roussel, chương trình được thưc

hiện theo phong cach truyên hình thưc tế, hiện đai, lôi cuốn, truyên tai một cach chân

thưc va sinh động net đẹp muôn mau cua đất nước Việt Nam cung như cam xuc cua

nhân vật tham gia trai nghiệm. Mỗi tập phim cua S Viêt Nam – Hương vi cuôc sông

ham chưa một câu truyện xoay quanh cac chu đê : ẩm thưc, lễ hội, phượt, nghi dương

cao cấp. Những gia trị văn hóa, lịch sư va ve đẹp cua đât nươc – con ngươi Việt Nam

được soi rọi qua sư trai nghiệm cua những người dân chuyện với nhưng phong cach

khác biệt nhưng vân nhât quan vơi hơi thơ chung cua chương trinh.

Chi với 4 phút 30 giây, mỗi tập phim được chăt lọc những net tinh tuy , truyên

tai một cach sinh động những cam xuc chân thưc , tao sư hưng khởi va khơi gợi long

ham muốn kham pha nơi người xem. Cac nha san xuất S Viêt Nam – Hương vi cuôc

sông không kì vọng bay ra cho khan gia một bữa tiệc hoan chinh với loat công thưc

định sẵn ma chi cung cấp gia vị đê khan gia tuy thich nêm nếm, gia giam…

Tinh đến thang 10/2012, tưc la tron hai năm phát sóng, chương trình S Viêt

Nam - Hương vị cuộc sống đã có hơn 500 tập phim với nội dung cac chương trình đã

trai dai cac vung miên cua đất nước.

2.1.2. Con đa lơn khôn

Chương trình Con đã lớn khôn la một chương trình truyên hình thưc tế đâu tiên

vê tre em ở Việt Nam. Mục đich cua chương trình la giup cho tre có cơ hội hình

thanh tinh tư lập, giup tre trưởng thanh hơn va ban thân cha mẹ cung se thấy được

những thiếu sót trong việc nuôi day tre.

Dưa theo format Hajimete no Otsukai do hãng Nippon Television (Nhật Ban)

thưc hiện, chương trình Con đã lớn khôn phiên ban Việt kê vê những thư thach,

những trai nghiệm cua cac be tư 2,5 đến 3 tuổi lân đâu tiên lam cac công việc ma cha

mẹ giao cho. Qua cach ưng xư với môi trường xung quanh, tâm lý, tinh cach cua các

be se phân nao bộc lộ.

Băng cach ghi hình bi mật, ekip san xuất Con đã lớn khôn se cai trang thanh

nhiêu nhân vật khac nhau tư người chay bộ trên đường, người quet rac, bac thợ điện,

15

người ban hang… Với may quay được ngụy trang thanh những chiếc hộp nhỏ, tui

xach, lan đi chợ, chương trình đam bao những khuôn hình ghi lai la chân thưc nhất.

Con đã lớn khôn la một chương trình giai tri nhẹ nhang nhưng mang ý nghia

sâu săc, thê hiện sư đang yêu va trưởng thanh cua cac be thông qua tất ca những hanh

động trong suốt qua trình thưc hiện thư thach cua va cung la một cach đê những phụ

huynh có con năm trong độ tuổi 2,5 tuổi - 5 hiêu hơn vê con mình… Con đã lớn khôn

phat sóng định ky luc 18h20 ngay thư 7 hang tuân trên kênh HTV7 va phat lai trên

nhiêu kênh khac nhau: Ha Nội, Hai Phong, Nghệ An…

2.1.3. Ngươi mâu Viêt Nam (VietNam’s Next Top Model)

Vietnam’s Next Top Model la một chương trình truyên hình thưc tế được mua

ban quyên tư phiên ban nổi tiếng khăp toan câu America’s Next Top Model cua siêu

mâu Tyra Banks. Chương trình được san xuất tai Việt Nam va phat sóng lân đâu tiên

vao năm 2010. Đến nay, chương trình đã san xuất được mua thư 2 với gân 30 số phat

sóng. Nhờ có tinh giai tri va tinh thưc tế kha mới so với những chương trình khac

đang phat sóng trên truyên hình, chương trình đã nhanh chóng nhận được sư quan

tâm cua khan gia ca nước đặc biệt la cac khan gia tre.

Thanh công cua Vietnam’s Next Top Model con được đo băng những giai

thưởng va sư trưởng thanh cua thi sinh sau cuộc thi. Sau hai mua phat sóng,

Vietnam’s Next Top Model thật sư đã la bệ phóng vững chăc đê cac thi sinh có thê tư

tin tranh tai cung cac người mâu quốc tế. Đây cung la một cach giới thiệu va khăng

định ban linh cua người Việt với ban be trên thế thế giới.

2.2. Quá trinh sản xuất

Xã hôi hoa trong san xuât chương trinh truyên hinh thưc tê

Xã hội hóa việc san xuất chương trình truyên hình la huy động cac nguôn lưc

(nguôn lưc sang tao va nguôn lưc vât chât ) tư cac tô chưc , đơn vi, ca nhân ngoai đai

truyên hinh đê san xuât cac chương trinh truyên hinh.

Việc san xuất cac chương trình truyên hinh thưc tê trong diện khao sat cung

được thưc hiện dưới hình thưc xã hội hoa. Đó la sư hợp tac giữa đai truyên hình va

cac công ty truyên thông, cac nha tai trợ đê san xuất cac chương trình chất lượng.

Đâu tiên phai kê đến sư hợp tac trong việc san xuất chương trình S Viêt Nam -

Hương vi cuôc sông . Đây la chương trình do hang hang không Vietnam Alines phôi

hơp vơi kênh Thông tin chinh tri tông hơp VTV 1 cua Đai truyên hình Việt Nam va

công ty truyên thông Chuyên đông (Motion) va Vietpicture. Trươc đo, cac đơn vị nay

đa co sư hơp tac kha ăn y khi san xuât chương trinh S Viêt Nam -ve đẹp tiêm ẩn .

Chương trình được thưc hiện theo hình thưc xã hội hóa thư nhất, nghia la đai truyên

hình đặt hang cac đơn vị truyên thông san xuất chương trình. Khâu san xuất do cac

công ty truyên thông phụ trach, đai se kiêm tra nội dung, chất lượng va chịu trach

nhiệm cuối cung trước khan gia.

Cung giống như S Viêt Nam - Hương vị cuộc sống, xu hướng xã hội hóa cung

thê hiện kha ro net trong chương trình Con đa lơn khôn . Đây la chương trình truyên

16

hình thưc tế do Đai truyên hinh Thanh phô Hô Chi Minh va Công ty cô phân Phat

triên Truyên thông Quang cao MVC hợp tac san xuất . Chương trình cung nhận được

sư tai trợ cua nhiêu nhãn hang nổi tiếng: sữa sach TH True Milk….

Ngươi mâu Viêt Nam (VietNam’s Next Top Model) la chương trình do Đai

truyên hinh Viêt Nam va công ty Cô phân truyên thông đa phương tiên (Multimedia

JSC) hơp tac san xuât . Chương trình nhận được sư tai trợ cua hang loat cac công ty,

cac nhãn hang nổi tiếng: Công ty quan lý người mâu BU Model, Công ty mỹ phẩm

Shiseldo, Sam sung, …

Tổ chức thưc hiên

S Viêt Nam - Hương vị cuộc sống

Cac thi sinh muốn tham gia chương trình sau khi gưi hô sơ đăng ký se trai qua

cac vong thi: Xet duyệt hô sơ; phỏng vấn trưc tiếp, casting trước may quay. Ban giam

khao se lưa chọn ra 2 thi sinh xuất săc nhất tuân đê trao thưởng va cung thao luận cac

ý tưởng đê thưc hiện chương trình.

Mỗi tập phim cua S Viêt Nam - Hương vị cuộc sống được thưc hiện theo phong

cach cua ký sư du lịch với mục đich giới thiệu địa danh, khao cưu lịch sư, truyên

thống văn hóa, đặc điêm sinh hoat cộng đông. Đăng sau “cai tôi” cua nhân vật dân

chương trình, nhân vật trai nghiệm la “cai tôi” cua ca ê kip thưc hiện chương trình

thưc sư rung cam trước thiên nhiên, con người va muốn truyên sư rung cam đó thanh

những cam thụ thẩm mỹ tới khan gia.

Con đã lớn khôn

Cac gia đình có nguyện vọng cho con em mình tham gia cac thư thach cua

chương trinh Con đã lớn khôn se gưi hô sơ đăng ky vê chương trinh . Trươc khi ghi

hình khoang một thang , ê kip thưc hiên chương trinh se thao luân trưc tiêp vơi gia

đinh co be tham gia, khao sat địa hình khu vưc se diễn ra thư thach, xây dưng phương

an bao vệ cac be trước những nguy hiêm. Ê kip thưc hiên chương trinh se cai trang đê

hoa mình vao môi trường xung quanh be, vưa quay phim, vưa bao vê va co thê hô trơ

be trong những trường hợp cân thiết.

Ngoai phân ghi hình thưc tế, Con đã lớn khôn có một phân bình luận thu vị tai

trường quay với sư dân dăt cua MC Thanh Thao cung cac chuyên gia tâm lý va chính

phụ huynh cua cac em be tham gia bình luận cac tình huống trong băng ghi hình, đê

chia se cam xuc vê sư lớn khôn cua tre em trong tưng khoanh khăc sống động nhất.

Người mẫu Viêt Nam (Vietnam's Next Top Model)

Sau khi chinh thưc khởi động mua giai, chương trình se có cac vong sơ khao

trên toan quốc. Qua 4 vong sơ tuyên (catwalk với trang phục tư chọn, vong thi hình

thê với trang phục đi biên, vong thi phỏng vấn va vong thi chụp anh), chương trình đã

tìm ra những gương mặt triên vọng nhất, đai diện cho hang triệu ban gai tre đê chinh

thưc bước vao cuộc hanh trình tìm kiếm người kế vị xưng đang nhất cho danh hiệu

Quán quân Vietnam’s Next Top Model 2012.

17

Đê có được 45 phut trình chiếu trên truyên hình đăng sau những thước phim ấy

la hang trăm con người phai lam việc ngay đêm. Khâu quan trọng nhất cua ca qua

trình san xuất la khâu biên tập hậu kì cuối cung cua mỗi số phat sóng. Hăng ngay,

hang ngan dữ liệu được chuyên vê khâu hậu kì cuối cung cua Vietnam’s Next Top

Model. Va sau đó la 1 qua trình xư lý file va chọn lọc những hình anh hay va thu vị

nhất cua 4 – 5 ngay quay đê dưng thanh 1 tập phat sóng vao cac tối chu nhật hang

tuân trên VTV3.

2.3. Ƣu, nhƣợc điểm của các chƣơng trinh

Cac chương trình S Viêt Nam - Hương vị cuộc sống, Con đã lớn khôn, Người

mẫu Viêt Nam (Vietnam's Next Top Model) phục vụ cac đối tượng khan gia khac nhau

nên sư đê đanh gia tac động cua cac chương trình cân căn cư vao tâm lý tiếp nhận cua

tưng nhóm đối tượng công chung đó. Nhìn chung theo những phan hôi tich cưc tư cac

khan gia, có thê thấy cac chương trình đã chiếm được nhiêu thiện cam tư phia công

chúng.

Chương trình S Viêt Nam - Hương vị cuộc sống đã góp phân khơi dậy long yêu

nước va tư hao dân tộc. Nhờ có chương trình, nhiêu tiêm năng du lịch được kham

pha, được giới thiệu rộng rãi ở trong va ngoai nước. Nhiêu ban tre có cơ hội lam nhân

vật trai nghiệm, thê hiện kha năng cua mình ở thê loai bao hình.

Tuy vậy, do thời lượng mỗi tập phim ngăn nên kha nhiêu tập có nội dung mờ

nhat, lặp lai vê mô tip, ngay cang thiếu văng những tập phim công phu, mang đậm

tinh mao hiêm, kham pha; cac chương trình trong mục Nghi dương phân nhiêu la PR

cho cac khu nghi dương, sư xuất hiện cua nhân vật trai nghiệm la cac hoa hậu, người

đẹp đôi khi không phu hợp với hoan canh.

Con đã lớn khôn la sân chơi bổ ich cho thiếu nhi. Qua chương trình, tre có

điêu kiện bộc lộ những net tinh cach ngây thơ, ngộ nghinh, người lớn có dịp thay đổi

quan điêm giao dục va cach nhìn vê con tre. Tuy nhiên nhiêu khan gia cho răng

những đưa tre đang trở thanh vật “thi nghiệm” đang thương cua nha san xuất va rất

bưc xuc khi nhìn canh tre oa khóc sau mỗi tập phim. Khi những hanh động mao

hiêm với lưa tuổi đó lai được rất nhiêu em nhỏ khac hôn nhiên băt chước thưc sư la

nỗi lo cua nhiêu phụ huynh.

Sau ba mùa phát sóng, Người mẫu Viêt Nam la bệ phóng vững chăc đê cac thi

sinh tham gia vao thị trường thời trang chuyên nghiệp. Chương trình đã cập nhập

nhiêu xu hướng thời trang mới, những phương phep lam đẹp hiệu qua cho khan gia.

Tuy nhiên, trong 3 chương trình khao sat thì đây la chương trình con nhiêu tôn

tai nhất: đó la sư lục đục giữa ban tổ chưc va ban giam khao, nghi an dan xếp giai

thưởng, kiện tụng giữa nha san xuất va thi sinh. Cac thư thach chương trình bị đanh

gia ngay cang te nhat, chất lượng thi sinh không cao, va đội ngu ban giam khao ngay

cang bị chi trich. Mô tip “vịt bâu hóa thiên nga” qua 3 mua thi đã trở nên nham chan,

không gây được bất ngờ với khan gia.

18

Chương trình không gói lai trong thời gian phat sóng ma sau đó la nhăn tin, là

bình luận, la cac diễn đan vê chương trình. Chi đến khi chương trình kết thuc, khan

gia mới nhận ra sư thật la họ không được toan quyên quyết định kết qua chương trình

như ban tổ chưc hưa hẹn. Công tac PR rao riết cua nha san xuất đã đem đến hệ qua la

hàng loat những bai bao đưa tin giống nhau, nhận định, đanh gia một cach hời hợt.

Kem đó la những tin bai “tat nước theo mưa” khiến khan gia không phân biệt đâu la

cac gia trị thật - gia.

Mặc du đap ưng kha tốt nhu câu gia tri cua khan gia nhưng cac chương trình

truyên hình thưc tế trong diện khao sat nói riêng va cac chương trình truyên hình thưc

tế ở Việt Nam nói chung cung giống như truyên hình thưc tế trên thế giới luôn có tinh

hai mặt, bên canh những ưu điêm luôn có những tac động xã hội không mong

muốn.Cac chương trình nay đã va đang góp phân “ngốn” rất, rất nhiêu thời gian danh

cho công việc, thời gian chăm sóc gia đình… cua đông đao khan gia va cung với thời

gian la tiên bac. Chưa có cuộc điêu tra chinh thưc đê thống kê số thời gian khan gia

bỏ ra theo doi những chương trình nay. Nhưng chăc chăn, đó la con số không hê nhỏ.

Đang nói la chương trình không gói lai trong quãng thời gian khoang 1 tiếng ma sau

đó la nhăn tin, la bình luận, la lên cac diễn đan trao đổi, có khi la ca ngợi, la công

kích thậm chi con tìm mọi cach ha bệ những nhân vật trong cac chương trình.

Đến lượt bao chi, đặc biệt la bao mang, sư nở rộ cua truyên hình thưc tế như

giai tỏa cơn đói tin bai khiến cac phóng viên nhao nhao bam theo. Nhưng chất lượng

thông tin mang đến cho độc gia lai không hê tương xưng với số lượng. Công tac PR

rao riết cua nha san xuất cac chương trình đã đem đến hệ qua la hang loat những bai

bao, trang tin đưa tin giống hệt nhau, nhận định, đanh gia một cach hời hợt. Kem theo

đó la những tin bai “tat nước theo mưa”, khen thì khen hết lời song luc chê bai lai sỗ

sang thái quá.

Tuy nhiên những hệ lụy trên có le chưa tac động nhiêu đến cuộc sống cua khan

gia băng việc truyên hình thưc tế đã đưa cac “thượng đế” cua mình vao vong xoay

cua cuộc đua tin nhăn. Rất nhiêu tiên đã được đổ vao đê tôn vinh những danh hiệu

đôi khi rất ao, không được đông thuận. Sư đao lộn cua nhiêu gia trị do sư can thiệp

cua đông tiên ma biêu hiện cụ thê la tin nhăn ở cac chương trình đã dấy lên không

biết bao nhiêu lời phan nan, phê phan, tẩy chay.

2.4. Đanh giá vê sƣ phat triên truyên hinh thƣc tê ơ Viêt Nam

Một vai năm trở lai đây, ở Việt Nam xuất hiện một khai niệm mới la truyên

hình thưc tế. Đó la cac chương trình đê cao tinh trai nghiệm, có nội dung bất ngờ, hấp

dân. truyên hình thưc tế ở Việt Nam phat triên nhanh vê số lượng, năm 2005 mới chi

có chương trình Khởi nghiệp thì đến 2012, có hang trăm chương trình truyên hình

thưc tế ở cac đai TW va địa phương.

Có thê nói, trong chặng đường phat triên truyên hình thưc tế ở Việt Nam,

VTV3 đã trở thanh điêm phat xuất lý tưởng duy nhất cua mọi show truyên hình giai

tri đình đam trong qua trình thâm nhập va khăng định vị thế tai thị trường Việt. Mỗi

19

tuân, có tư 4 đến 6 chương trình truyên hình thưc tế thay nhau lên sóng VTV3, hâu

hết được ưu ai vao cac khung giờ “vang” khiến cho thưc đơn giai tri cua khan gia

Việt trở nên phong phu hơn bao giờ hết.

Ngoai một số chương trình truyên hình thưc tế cua Việt Nam, nhìn vao danh

sach những chương trình truyên hình thưc tế đã va đang chọn Việt Nam lam điêm

đến, công chung dễ dang nhận ra thưc chất cac chương trình chi thuộc hai nhóm.

Nhóm chương trình thư nhất lấy giấc mơ trở thanh người nổi tiếng luôn tiêm ẩn trong

mỗi người tre lam đich ngăm như Thân tượng âm nhac (Vietnam Idol, The Voice),

Người mẫu Viêt Nam (Vietnam next top model), Tìm kiêm tai năng Viêt (Vietnam’s

got talent) Thử thách cùng bước nhay (So you think you can dance)…Nhóm chương

trình thư hai lấy việc tao cơ hội cho người hâm mộ được song hanh với cac ngôi sao

trong những cuộc thi khai thac “sở đoan” cua người nổi tiếng lam lưc hut như Bước

nhay hoan vũ, Cặp đôi hoan hao, Cuộc đua kỳ thú..

Du san xuất chương trình thuộc nhóm nao thì khan gia la những người thông

minh khi nhìn vao bang gia quang cao cao ngất trời cua cac chương trình đêu có thê

đanh gia bai toan đâu tư cua cac nha san xuất đã thanh công, khi mọi đối tượng tham

gia chương trình đêu có lợi.

Tuy nhiên, chất lượng cua phân lớn cac chương trình truyên hình thưc tế ở ca

hai nhóm đêu chưa cao, chưa đap ưng được mong đợi cua khan gia . Con qua nhiêu

scandal tranh cãi, nhiêu chiêu tro cua ban tổ chưc lộ liễu đến mưc lam khan gia mất

lòng tin. Mặc du rất hao hưc khi chương trình băt đâu phat sóng nhưng dân dân khan

gia lai cam thấy bão hoa với cac chương trình truyên hình thưc tế vì nội dung cac

chương trình nay cang ngay cang te nhat, sư Việt hóa cua nha san xuất cung chưa tốt,

chưa kê nhiêu chương trình con kệch cơm, sống sượng.

2.5. Nguyên nhân

2.5.1. Sư “Viêt hoa” chưa tốt các format

Hâu hết các chương trình truyên hình thưc tế cua nước ngoai được đưa vê

Việt Nam đêu rất nổi tiếng, luôn cuốn hut đông đao khan gia tai nhiêu quốc gia trên

thế giới. Với sư nổi tiếng sẵn có, cộng thêm với cac chiêu Pr, tao sư kiện, cung với

việc phat sóng trong khung giờ vang… nên cac chương trình nay đã thu hut được

khối lượng người xem đông đao.

Được san xuất ở nước ngoai, cho khan gia nước ngoai, va bởi người nước

ngoai, nên không phai sư “Việt hóa” nao cung nhuân nhuyễn, thich hợp với thị hiếu

cua người Việt. Khi cac chương trình mua ban quyên ở nước ngoai vê đến Việt Nam

vân phai tuân thu theo những nguyên tăc băt buộc cua đối tac nước ngoai như format

sân khấu, cach thưc chơi, tuyên chọn…do đó vân tôn tai những rao can nhất định đê

chương trình trở nên hoan hao.

Việc tuân thu một cach may móc, rập khuôn format gốc đã khiến một số

chương trình truyên hình thưc tế ở Việt Nam đã không được long khan gia Việt. Có

những chương trình gây phan cam với người xem, va được nha san xuất lý giai răng:

20

Mua ban quyên, nên phai theo kịch ban cua họ. Kê ca phong thai, câu thoai cua người

dân chương trình… có trường hợp cung được quy vao chuyện tuân thu ban quyên.

2.5.2. Nhà sản xuất lạm dụng chiêu trò

Scandal la những vấn đê không ai muốn nhưng khó tranh khỏi…Việc tư tao

nên scandal khac hoan toan so với việc scandal tư phat. Dư luận bị thu hut bởi sư việc

ấy, nhưng vê dân họ se cam thấy ngao ngan, thấy mệt mỏi trước những scandal cố

tình tao nên cua nha san xuất.

Vietnam’s Next Top Model đã bước sang mua thư 3 nhưng những không vì thế

ma nha san xuất rut kinh nghiệm đê không xay ra cac sandal. Điêu nay khiến khan

gia hoai nghi vê sư vô tình hay cố ý đê chương trình được nhiêu người biết đến hơn.

Câu chuyện scandal băt đâu khi nội bộ ban giam khao bị thay mới chi sau vai

tuân phat sóng. Mua giai thư hai chinh la nghi an dan xếp giai thưởng. Sư vụ gây ôn

ao va keo dai nhất trong chương trình năm 2011 la vụ đoi kiện 15 ti cua nha san xuất

với 3 thi sinh bị loai vì đê lộ kết qua cua chương trình…

Ngoai chương trình Vietnam's Next Top Model, hâu hết cac chương trình

truyên hình thưc tế khac ở Việt Nam đêu mượn scandal đê trở nên nổi tiếng hơn. Sư

nổi tiếng ấy có thê đem lai lợi ich trước măt cho nha san xuất, nhưng dân dân đó se la

nguyên nhân khiến khan gia không con mặn ma với chương trình như luc đâu.

2.5.3. Văn hóa cua nhưng ngươi tham gia

Dường như phân lớn cac thi sinh khi đến với cac cuộc thi truyên hình, la với

mục đich… được lên tivi la chinh. Một số tin răng cuộc thi se mang lai cho mình

danh tiếng, tiên bac. Ngoai một số cuộc thi ma thi sinh đã la những người nổi tiếng

như Bước nhay hoan vũ hay Cặp đôi hoan hao, có ban linh vững vang con lai hâu hết

thi sinh đêu có ve e de, sợ sệt, chưa có tâm lý ổn định đê ưng xư khôn ngoan trước

những tình huống cua chương trình.

Tình trang bung nổ những chương trình gameshow hấp dân, không chi ở Đai

Truyên hình Trung ương ma ở ca cac đai truyên hình địa phương, khiến cho nhu câu

số lượng cac người dân chương trình đang ngay cang một nhiêu. Tuy nhiên, số MC

có kha năng ăn nói trôi chay, nông nhiệt va ưng xư linh hoat cung chi đếm trên đâu

ngón tay. Đã có không it ưng xư thật vụng vê hoặc có những câu nói, thai độ hôn

nhiên thái quá.

Cai gia ma ban tổ chưc tra cho cac vị giam khao nổi tiếng, cac ngôi sao hăn la

không hê thấp chut nao. Những ngôi sao tham gia ngôi ghế giam khao ngoai tiên thu

lao con có thêm một lợi nhuận khac la tên tuổi liên tục được nhăc đến trước hang

triệu triệu khan gia, do đó chăng ai nơ tư chối lời mời cua chương trình.

Tiêu kêt chương 2

Có thê thấy, truyên hình thưc tế ở Việt Nam hiện nay đang ngay cang trở nên

phổ biến va mặc du có nhiêu han chế nhưng không thê phu nhận sưc hut cua cac

chương trình nay với đông đao khan gia. Qua cac chương trình, khan gia được trai

21

nghiệm những cam xuc chân thưc, năm băt những xu hướng giai tri hiện đai trên thế

giới tư đó lam phong phu đời sống tinh thân cua ban thân. Du la chương trình thuân

Việt hay mua ban quyên nước ngoai đêu góp phân lam phong phu thưc đơn giai tri

cho khan gia.

Cung giống truyên hình thưc tế trên thế giới, bên canh những mặt tich cưc, cac

chương trình truyên hình thưc tế ở Việt Nam cung có những tac động không mong

muốn, gây ra những anh hưởng không nhỏ. Tuy vậy, tinh hai mặt cua truyên hình

thưc tế không thê triệt tiêu hoan toan. Điêu quan trọng cua cac cơ quan quan lý phat

thanh truyên hình hiện nay la nhận biết những xu hướng phat triên cua truyên hình

thưc tế đê có những biện phap giam sat, chấn chinh kịp thời, han chế mưc thấp nhất

những anh hưởng tiêu cưc. Có như thế mới đam bao truyên hình thưc tế ở Việt Nam

phat triên một cach nghiêm tuc, tôn trọng khan gia, tôn trọng cac gia trị đao đưc cua

xã hội.

22

Chƣơng3

GIAI PHAP NÂNG CAO CHẤT LƢƠNG CAC CHƢƠNG TRINH

TRUYÊN HINH THƢC TÊ

3.1. Những yêu cầu đặt ra đối với sự phát triển truyền hinh hiện nay

3.1.1. Bối cảnh bùng nổ truyên thông

Hiện nay, truyên hình la một phương tiện truyên thông hữu hiệu. Mặc du ra

đời muộn song truyên hình đã ngay cang khăng định được vai tro hết sưc quan trọng

trong việc truyên đi va tiếp nhận thông tin cua loai người.

Sư phat triên cua truyên hình góp phân lam hệ thống truyên thông đai chung

ngay cang thêm hung manh.Sư bung nổ cua truyên thông tao cơ hội lớn cho truyên

hình phat huy sưc manh cua mình đông thời cung đặt ra nhiêu thach thưc đối với loai

hình bao chi nay. Đó la sư canh tranh khốc liệt với cac loai hình bao chi khac ma nếu

truyên hình không tư đổi mới, tìm hướng phat triên bên vững thì se nhanh chóng bị

cac loai hình bao chi khac qua mặt.

3.1.2. Nhu cầu cua công chúng truyên hinh

Xã hội ngay cang phat triên thì nhu câu hưởng thụ thông tin cua công chung

cang cao. Công chung quan tâm đến truyên hình hiện đai không chi đê thu nhận

thông tin một cach chung chung, xem xong rôi chăng đê lam gì, ma họ cân những

thông tin thiết thưc với cuộc sống hang ngay cua chinh họ. Tuy tưng thanh phân xã

hội, đặc điêm nghê nghiệp va tuy tưng lưa tuổi ma công chung có những mối quan

tâm khac nhau đối với cac vấn đê ma truyên hình phan anh. Truyên hình muốn tôn tai

va phat triên phai đap ưng nhu câu đó cua công chung. Vì thế, không dưng lai ở việc

cung cấp thông tin, hâu hết cac chương trình truyên hình hiện nay đêu cố găng lôi keo

khan gia vao nội dung cac chương trình.

3.1.3. Sư tất yêu phải nâng cao chất lượng truyên hinh thưc tê ở Việt Nam Tai Việt Nam, tư năm 2000 việc phat triên cac kênh truyên hình tra tiên chinh

thưc xuất hiện với sư ra đời cua Trung tâm dịch vụ ki thuật truyên hình cap đã đanh

dấu một bước phat triên mới cua truyên hình Việt Nam trong qua trình hội nhập với

nên kinh tế thế giới. Truyên hình cap với cac kênh chuyên biệt, với sưc manh số đã

mang lai những kết nối vượt đai dương, khan gia được hoa đông với hơi thở chung

cua nhiêu khu vưc trên thế giới.

Sư ra đời va phat triên cua truyên hình cap đã tao điêu kiện cho truyên hình

thưc tế có nhiêu cơ hội đê “lên sóng” đến với khan gia. Song chinh việc có qua nhiêu

chương trình truyên hình thưc tế ở cac kênh khac nhau nhưng có nôi dung tương

đông nhau đã tao nên cam giac bão hoa, nham chan cho khan gia.

Truyên hình thưc tế ở Việt Nam hiện nay đưng trước nhiêu khó khăn. Đó trước

hết la tâm lý khan gia chưa thật quen với thê loai mới. Thư hai, có thê những chương

trình truyên hình thưc tế cua Việt Nam lam chưa thật xuất săc. Thư ba, những chương

trình ngoai nhập có thê chưa thật khai thac đung điêm manh cua người tham dư. Thư

tư, khi xem cac sê-ri chương trình truyên hình thưc tế, đoi hỏi khan gia phai theo doi

liên tục, so với tưng tập riêng biệt như game show, có thê phai bỏ nhiêu công sưc

hơn. Trong khi khan gia truyên hình bây giờ rất bận rộn, việc theo doi nay không phai

đơn gian. Thư năm va rất quan trọng la chi phi san xuất cung như nhân lưc đâu tư cho

một chương trình truyên hình thưc tế qua lớn, trong khi cac đai truyên hình đang phai

23

tiết kiệm, căt giam chi phi san xuất thì không dễ khi đâu tư cho những chương trình

này.

3.2. Nhom giải pháp chung

3.2.1. Đường lối chi đạo cua Nhà nước vê phat triên truyên hinh

Quan điêm cua Đang va Nha nước trong việc phat triên truyên hình đó la

hướng tới mục tiêu phục vụ nhu câu, lợi ich cua nhân dân; phat triên đi đôi với việc

quan lý tốt đê bao cac đai truyên hình luôn la công cụ tuyên truyên cua Đang va Nha

nước, góp phân bao đam an ninh chinh trị quốc gia trong mọi tình huống. Cung với

cac loai hình bao chi khac, truyên hình phai phat triên nhanh, hiệu qua, bên vững; tiếp

thu có chọn lọc kinh nghiệm cua cac nước trong khu vưc va trên thế giới, bao đam

phu hợp với điêu kiện Việt Nam, tưng bước hội nhập khu vưc va quốc tế.

3.2.2. Hoàn chinh hệ thống phap luât

Nhận biết việc xã hội hóa la xu hướng tất yếu đê phat triên truyên hình, Đang

va Nha nước đã ban hanh nhiêu đường lối, chinh sach đê tao điêu kiện thuc đẩy xã

hội hóa linh vưc nay. Tuy vậy so với sư phat triên nhanh chóng cua truyên hình thưc

tế thì hệ thống phap luật con chư a kịp thời bổ sung, chinh sưa phu hợp.

3.2.3. Quan tâm tơi vân đê ban quyên

Ơ nước ta, trong những năm gân đây, vấn đê ban quyên truyên hình đang tưng

bước được chu ý. Những vi pham vê ban quyên truyên hình đang đặt ra nhiêu vấn đê

cho ban thân cac đơn vị truyên hình đông thời đặt ra trach nhiệm cua cac cơ quan

quan lý nha nước. Cac chương trình truyên hình bị vi pham ban quyên không chi la

cac chương trình truyên hình được mua ban quyên tư nước ngoai ma vấn đê vi pham

ban quyên ca những chương trình được san xuất trong nước. Tinh chất tinh vi cua

những vi pham ban quyên đoi hỏi vấn đê ban quyên cac chương trình truyên hình cân

được nhìn nhận một cach nghiêm tuc va có những định chế phap luật cụ thê đê quan

lý linh vưc nay.

3.3. Nhom giải pháp cụ thể

3.3.1. Đổi mới nội dung chương trinh

Format nước ngoai đang thăng thế trên sân nha la điêu không thê phu nhận.

Nhưng điêu nay cung cho thấy cac đai truyên hình, nha san xuất trong nước cân phai

nỗ lưc va ý thưc hơn việc tìm kiếm, xây dưng những format Việt có ý tưởng độc đao,

hấp dân bởi sư ô at cac format nước ngoai truyên hình se tac động không nhỏ tới tâm

lý, hanh động cua đối tượng tiếp nhận, khi ma sư khac biệt vê văn hóa, ưng xư cua

người Việt không giống với ý tưởng được xây dưng tư một nên văn hóa khac.

Đổi mới nội dung va tìm kiếm hình thưc thê hiện độc đao được xem la những

yếu tố quan trọng quyết định sư sống con cua cac chương trình truyên hình thưc tế.

Tập trung vao một chu đê nhất định va tìm kiếm người chơi phu hợp, có duyên,

không nhất thiết phai la gương mặt đình đam cua lang giai tri la xu hướng mới cua

cac chương trình truyên hình thưc tế hiện nay. Nhờ thế ma cac bữa tiệc giai tri trên

truyên hình se bớt nham chan…Khan gia cung nên có một có cach nhìn khach quan,

bao dung va ung hộ cho những format Việt đang tưng ngay hoan thiện đê mang đến

những món ăn tinh thân hấp dân, độc đao ma vân đê cao những gia trị cốt loi vê tinh

thân, nghệ thuật.

3.3.2. Nâng cao tinh chuyên nghiêp cua êkip san xuât

24

Một vấn đê lớn đang gây khó khăn, lung tung cho nhiêu đơn vị san xuất truyên

hình thưc tế hiện nay la vấn đê nhân sư. Công việc đao tao nguôn nhân lưc cho bao

hình đã không đap ưng kịp cho nhu câu phat triên cua nganh truyên thông này.

Sư thiếu hụt nhân lưc dân đến tình trang sư dụng chăp va, vận động cộng tac

viên lao động theo thời vụ... Với yêu câu nhân lưc lớn cho việc san xuất một chương

trình truyên hình thưc tế, cac nha san xuất không có sư lưa chọn nao khac la phai huy

động mọi nguôn lưc, thậm chi la ca những người không có chuyên môn vê truyên

hình.

Với người lam truyên hình thưc tế se có những đoi hỏi cao hơn vê năng lưc.

Đó la những người có kiến thưc rộng, có một phông kiến thưc rộng với hệ thống tri

thưc phong phu, đa dang. Những kiến thưc đó se giup nha bao hiêu ro được tinh tổng

thê cua mọi tình huống trong chương trình. Người lam truyên hình thưc tế con phai

có cac kỹ năng đê tac nghiệp một cach chuyên nghiệp như kỹ năng giao tiếp, tiếp cận

nguôn tin, khai thac tai liệu, quan sat hoặc phỏng vấn, kỹ năng xư lý thông tin,

phương phap thê hiện va sang tao tac phẩm. Ngoai ra, đó con la những kiến thưc cân

thiết vê luật phap, Luật Bao chi va đao đưc nghê nghiệp, sư hiêu biết đung đăn, sâu

săc vê nghê với nhận thưc vê chưc năng, nhiệm vụ, cac nguyên tăc hoat động... cua

báo chí.

Do những đoi hỏi ngay cang cao đó nên cac cơ sở đao tao cân có cac hình thưc

đao tao hợp lý đê sin h viên ra trường có thê đap ưng được yêu câu công việc. Cac đai

truyên hình, cac công ty truyên thông cung cân quan tâm bôi dương, phat huy tinh

sang tao cua nguôn nhân lưc nay.

3.3.3. Chú trong tinh nhân văn cua cac chương trinh Tinh chất quan trọng nhất cua truyên thông nói chung va bao chi nói riêng là

tôn trọng hiện thưc khach quan. Trong đó, truyên hình thưc tế la dang chương trình

có tôn chi mục đich la giup người xem tiếp cận gân nhất với sư thật, thật tư diễn biến

đến cam xuc. Vậy nên khan gia trông đợi, tin tưởng vao truyên hình thưc tế rất nhiêu.

Cac nha san xuất có quyên biên tập, săp đặt một số chi tiết đê chương trình trở

nên hấp dân hơn. Tuy nhiên phai có tiêu chi đê sư săp đặt đi đung hướng. Tiêu chi ấy

chính la tinh nhân văn. Nhân văn trong tưng sư chọn lưa chi tiết, tưng cu may, tưng

khung hình, cơ canh; nhân văn trong kết cấu chương trình, trong mưc độ nhận xet,

trong sư chăm sóc va canh bao đối với thi sinh tham gia dư thi va ca với khan gia

theo doi chương trình. Du phai giai quyết bai toan lợi nhuận, nhưng đê đam bao tinh

nhân văn, nội dung cac chương trình phai hướng con người ta sống đẹp, biết trân

trọng những gia trị tinh thân, biết yêu thương, se chia du cuộc sống đôi khi la những

cuộc canh tranh gay găt…

3.4. Môt sô đê xuât nhăm nâng cao chât lƣợng chƣơng trinh truyên hinh

thƣc tê

- Cân có kế hoach san xuất chương trình truyên hình thưc tế một cach hợp

lý. Cân có một bộ phận kiêm duyệt chặt che nội dung cac chương trình truyên hình

thưc tế mua ban quyên nước ngoai. Vì nếu chi đê đai truyên hình va đơn vị san xuất

thẩm định se không khach quan, do ca hai đêu có chung một mục tiêu lợi nhuận.

Được kiêm duyệt một cach nghiêm tuc va theo doi sat sao qua trình thưc hiện, chăc

25

chăn cac chương trình se diễn ra một cach nghiêm tuc tranh được sư lộn xộn như hiện

nay.

- Vê lâu dai, cân chu động vê nguôn format chương trình. Khi xem nhiêu cac

chương trình nhập khẩu “cu người, mới ta” khan gia se có sư so sanh, đanh gia khăt

khe hơn la xem chương trình danh cho người Việt, được thưc hiện dưa trên sư khao

sat nhu câu, tâm lý tiếp nhận cua người Việt.

- Tiến hanh điêu tra xã hội học đê năm được nhu câu vê truyên hình thưc tế cua

khan gia đê có hướng phat triên bên vững cho cac chương trình. Vì thưc tế hiện nay,

cac chương trình truyên hình thưc tế chu yếu thiên vê cac linh vưc nghệ thuật, mặc du

chi phi mua ban quyên rất cao nhưng chi sau một vai mua san xuất đã sụt giam đang

kê lượng khan gia. Tư đó, buộc cac nha san xuất phai dung nhiêu chiêu tro, thu đoan

đê hâm nóng chương trình.

- Khi cac chương trình phat sóng có sư cố, phai tiến hanh điêu tra quy trach

nhiệm cụ thê, tranh tình trang phỏng đoan, lập lờ trên bao chi va tình trang đun đẩy

trach nhiệm giữa cac bên có liên quan.

- Xư phat nghiêm khăc những vi pham. Việc đưa ra quyết định xư lý nghiêm

khăc những người vi pham có thê gây tổn thương đến một vai đối tượng. Nhưng xét

cho cung, mục đich cua những việc nay vân la đê lai bai học cho những ai không

trung thưc va quên trach nhiệm cua mình khi bước vao cac chương trình có tâm cơ va

có anh hưởng lớn tới xã hội.

Tiêu kêt chương 3

Truyên hình thưc tế ở Việt Nam đã phat triên được gân một thập ki. Du chưa

có những công trình khoa học nghiên cưu trưc tiếp vê truyên hình thưc tế, du nhận

kha nhiêu luông dư luận khen, chê nhưng không thê phu nhận truyên hình thưc tế la

mang mau săc kha sinh động trong bưc tranh phat triên cua truyên hình hiện nay. Du

muốn hay không thì truyên hình thưc tế vân la sư lưa chọn cua cac đai truyên hình,

cac đơn vị truyên thông nhăm thu hut quang cao, gia tăng lợi nhuận. Do đó, đê nâng

cao chất lượng cac chương trình truyên hình thưc tế thì chi quy trach nhiệm cho đai

truyên hình va cac đơn vị san xuất la chưa đu ma cân thưc hiện đông bộ nhiêu biện

phap, trong đó sư giam sat, kiêm tra cua cac cơ quan quan lý giữ vai tro nong cốt.

Khan gia cung se thê hiện vai tro cua mình trong việc quyết định số phận cua cac

chương trình truyên hình thưc tế vì sư khó chịu, bưc xuc se khiến khan gia quay lưng

với chương trình.

26

KÊT LUÂN

Truyên hình thưc tế hiện đang rất phat triên ở Việt Nam. Sư xuất hiện cua hang

loat cac chương trình truyên hình thưc tế đã lam cho thưc đơn giai tri cua người Việt

thêm đa dang, phong phu. Khan gia được tiếp cận với cac phương phap lam truyên

hình hiện đai, mới la, đem lai nhiêu xuc cam thẩm mỹ. Thông qua cac chương trình

truyên hình thưc tế, khan gia cung được tiếp cận với nhiêu nên văn hóa khac nhau

trên thế giới, qua đó có thê trau dôi kiến thưc, bổ sung cac kỹ năng cân thiết cho cuộc

sống.

Sư phat triên cua truyên hình thưc tế chinh la sư phat triên tất yếu cua truyên

hình hiện đai. Khi ma khan gia qua quen thuộc với cac chương trình truyên thống với

nội dung chau chuốt, được chinh sưa gọn gang thì việc đoi hỏi những chương trình

lưu giữ được những khoanh khăc chân thưc cua cuộc sống la một nhu câu chinh đang

cua khan gia. Khan gia Việt Nam có quyên được thưởng thưc những chương trình

truyên hình thưc tế chất lượng, đam bao tinh chân thưc va tinh nhân văn.

Hiện nay, truyên hình thưc tế ở Việt Nam đang bước vao giai đoan phat triên

“bung nổ”. Sư xuất hiện ô at cua hang loat cac chương trình truyên hình thưc tế, cac

dịch vụ đi kem đã khiến không it người đanh gia đó la sư phat triên “bat nhao” - một

sư phat triên có tinh thời vụ va không bên vững. Có thê thấy truyên hình thưc tế

tương đối hấp dân giới tre, nhưng đối với khan gia trung niên thì nhiêu người không

mấy mặn ma, thậm chi đanh gia những chiêu tro cua cac nha san xuất la những chiêu

tro “re tiên” nhăm che đậy những kịch ban non nớt, vụng vê, không đang xem.

Tuy con có nhiêu ý kiến trai chiêu nhưng vân phai thăng thăn nhìn nhận răng,

truyên hình thưc tế hiện nay có một vị tri nhất định trong kế hoach san xuất chương

trình cua đai truyên hình, cac công ty truyên thông va trong long khan gia. Truyên

hình thưc tế vân được biết đến với phương thưc lam truyên hình hiện đai, sang tao va

không ngưng đổi mới đê đap ưng những nhu câu khac nhau cua khan gia. Do đó, cân

có một sư nghiên cưu nghiêm tuc vê truyên hình thưc tế đê sớm đưa những đặc điêm

cua truyên hình thưc tế bổ sung vao lý luận va thưc tiễn hoat động bao chi. Tư đó tao

cơ sở cho cac nha quan lý sớm hoach định những chiến lược phat triên bên vững

truyên hình thưc tế nói riêng va truyên hình nói chung. Có như thế truyên hình thưc tế

mới đam bao phat triên đung định hướng, mang đậm ban săc dân tộc, thưc hiện tốt

cac chưc năng giao dục, thẩm mỹ, … đông thời ngay cang rut ngăn khoang cach với

cac chương trình truyên hình thưc tế trên thế giới.

84

References

TAI LIÊU THAM KHAO

1. Brigitte, Besse Didier Desormeaux (2003), Phóng sự truyền hình, NXB

Thông Tấn.

2. Bachicop Icaxep (1985), Truyên hinh thê ky 20, Tai liêu tham khao , Trương

tuyên huân Trung ương G.V Cudonhetxop, X.L Xvich, A.La. Uiropxki

(2004), Bao chi Truyền hình, Tập 1, NXB Thông tấn.

3. G.V Cudonhetxop, X.L Xvich, A.La. Uiropxki (2004), Bao chi Truyền hình ,

Tập 2, NXB Thông tấn.

4. G.V Cudonhetxop, X.L Xvich, A.La. Uiropxki (2004), Bao chi Truyền hình ,

Tập 2, NXB Thông tấn.

5. Đưc Dung (1996), Cac thê ky bao chi, NXB Văn hoa thông tin.

6. Đưc Dung (2009), Phóng sự bao chi hiên đai, NXB Thông tân.

7. Đao Hưu Dung (2003), Quang cao truyền hình trong kinh tê thi trương ,

NXB Đai hoc Quôc gia thanh phô Hô Chi Minh.

8. Vu Phương Dung (2005), Nghiên cưu nhu câu tiêp nhân truyên hinh cua sinh

viên Ha N ôi, Luân văn thac sy chuyên nganh Bao chi & Truyên thông , ĐH

KHXH&NV Ha Nôi.

9. Nguyên Văn Dưng (2004), Bao chi truyền thông hiên đai , NXB Đai hoc

Quôc gia Ha Nôi.

10. Đai Truyên hinh Viêt Nam (2010), Sông vơi nghê truyên hinh , Ân phâm ky

niêm lần thư 40 ngay phát sóng chương trình truyền hình đầu tiên.

11. Nguyên Hương (2011), Xu hương phat triên kênh truyên hinh chuyên biêt ,

Khóa luận tôt nghiêp cư nhân Báo chi, Hoc viên Báo chi va Tuyên truyền .

12. Trân Bao Kha nh, Trân Đăng Tuân , Tac phâm truyền hình , Tai liêu giang

day, Hoc viên Báo chi va Tuyên truyền

13. Trân Bao Khanh (2003), San xuât chương trình truyền hình , NXB Văn hoa

Thông tin Ha Nôi.

85

14. Phan Thi Loan (1997), Đôi mơi cơ chê qua n ly kinh tê nganh truyên hinh

Viêt Nam, NXB Văn hoa Thông tin.

15. Trân Lâm (1995), Truyên hinh Viêt Nam môt phân tư thê ky , NXB Chinh tri

Quôc gia.

16. Nguyên Hương Mai (2007), Dich vu gia tri gia tăng va truyền hình không

miên phi, Khóa luận tôt nghiêp cư nhân Báo chi , Hoc viên Báo chi va Tuyên

truyên.

17. Bùi Thị Phượng (2006), Truyền hình tra tiền ở Viêt Nam, Luận văn thac sĩ

chuyên nganh Báo chi, Trường Đai hoc Khoa hoc Xã hội va Nhân văn, Đai

hoc Quôc gia Ha Nội.

18. Dương Xuân Sơn (2009), Giao trình Bao chi Truyền hình , NXB Đai hoc

Quôc gia Ha Nôi.

19. Dương Xuân Sơn (2000), Bao chi phương Tây, NXB Đai hoc Quôc gia TP.

HCM

20. Dương Xuân Sơn (2000), “Ngăn chặn tiêu cực trong toàn cầu hoá thông tin

đai chúng”,Tap chí Khoa học và Tô quốc, sô 12, 12/2000.

21. Dương Xuân Sơn (2000), “Một sô vấn đề về toàn cầu hoá truyền thông đai

chúng”, Tap chi Ngươi làm báo, sô 11, 11/2000

22. Thu Ha (2012), “PGS-TS Nguyễn Thi Minh Thái: Khán gia đã canh giác

hơn vơi… nươc mắt”, Báo Sài gòn giai phóng, sô ngày 17/9/2012

23. Thanh Sơn (1999), “Truyên hinh thê giơi qua thơi gian” , Tap chi Truyền

hình, sô 1, tháng 4/1999

24. Bùi Chi Trung (2011), Nghiên cưu xu hương phat triên cua truyên hinh tư

góc đô kinh tê học truyền thông , Luân an tiên sy chuyên nganh Bao c hi hoc,

ĐH Quôc gia Ha Nôi.

25. Bùi Chi Trung (2004), “Xu hương phat triên cua nganh truyên hinh Viêt

Nam”, Chuyên san Hôi thao khoa hoc Bao chi MGU hương tơi ky niêm 250

thanh lập Đai hoc Tông hơp Quôc gia Matxcova.

26. Ta Ngoc Tấn (2001), Truyên thông đai chung, NXB Chinh tri Quôc gia.

86

27. Ta Ngoc Tấn (1999), Tư ly luân đên thưc tiên bao chi , NXB Văn hoa Thông

tin.

28. Lê Mai Hương Tra (2011), Xu hương truyền hình chuyên biêt danh cho giơi

trẻ tai Viêt Nam, Luận văn thac sĩ chuyên nganh Báo chi, Trường Đai hoc

Khoa hoc Xã hội va Nhân văn, Đai hoc Quôc gia Ha Nội.

29. Từ điển Bách khoa Viêt Nam, tập 1, NXB Từ điển Bách khoa, HN, 1995

30. Từ điển Bách khoa Viêt Nam, tập 2, NXB Từ điển Bách khoa, Ha Nội, 2002

31. Từ điển Bách khoa Viêt Nam, tập 3, NXB Từ điển Bách khoa, Ha Nội, 2003

32. Nguyễn Thị Thanh Vân (2007), Môi quan hê giữa công chúng với truyền

hình Viêt Nam hiên nay, Luận văn thac sĩ chuyên nganh Báo chi, Trường

Đai hoc Khoa hoc Xã hội va Nhân văn, Đai hoc Quôc gia Ha Nội

33. Các website sư dụng trong quá trình thực hiên luận văn:

8. S-vietnam.com

9. Mcv. Com.vn

10. Vietnamnexttopmodel.com

11. Nghebao.com