nhl hogeschool 1

NHL Hogeschool 1

Jaarverslag2009

2 Jaarverslag 2009 NHL Hogeschool 3

Voorwoord

1. Profiel NHL Hogeschool1.1 Kernwaarden en activiteiten1.2 Duidelijk op koers1.3 Een nieuwe naam: NHL Hogeschool1.4 Een nieuw gebouw1.5 Gedreven organisatie

2. Het onderwijs en onderzoek van de NHL2.1 Onderwijsaanbod2.2 Kwaliteit: voortdurende uitdaging2.3 Instroom en inschrijvingen2.4 Vraaggestuurd en flexibel onderwijs2.5 Vernieuwing van de beroepspraktijk2.6 Persoonlijke begeleiding2.7 Internationalisering

3. NHL Hogeschool in bedrijf3.1 Personele ontwikkelingen3.2 Reorganiseren voor de toekomst3.3 Naar een professionelere organisatie3.4 Gezond, prettig en veilig werken3.5 Huisvesting3.6 Naar de nieuwe locatie3.7 Informatisering

4. Governance4.1 Interne beheersing en control4.2 Horizontale dialoog4.3 Medezeggenschap4.4 Rechtsbescherming4.5 Risicomanagement

5. Financieel Jaarverslag 20095.1 Belangrijke ontwikkelingen5.2 Financieel resultaat5.3 Financiële positie5.4 Beloning bestuurders en toezichthouders5.5 Financiële sturing5.6 Helderheid in verantwoorden5.7 Begroting 2010

Bijlagen1. Samenstelling Raad van Toezicht2. Portefeuilleverdeling College van Bestuur3. Overzicht opleidingen NHL Hogeschool4. Wijzigingen onderwijsaanbod5. Overzicht van lectoraten en lectoren6. Overzicht van kenniscentra, aandachtsterreinen en activiteiten7. Totaal vloeroppervlak NHL per locatie8. Projectorganisatie Nieuwbouw9. Jaarrekening 200910. Accountantsverklaring

Inhoudsopgave


5

1111121314

115

1919202129303133

3737414243454647

515151525253

5555555961616263

65666869727476808182

114

NHL Hogeschool legde in 2009 op verschillende manieren een goede basis voor een nieu-we organisatie. Zo is er de nieuwe locatie in Leeuwarden. Met een transparante ring heeft architectuurstudio Herzberger de oorspronkelijke Bouhof verbonden met de nieuwbouw. Het verleden is opgenomen in onze toekomst.

Op de valreep van dit verslagjaar vond de verhuizing plaats. Alle verloven waren het afgelo-pen (na)jaar ingetrokken om die operatie te laten slagen. Het nieuwe complex is inmiddels vol in bedrijf. We zijn het stadium van de kinderziektes voorbij en de nieuwbouw voldoet ruimschoots aan de verwachtingen.

De nieuwe gezamenlijke huisvesting maakt meer samenwerking mogelijk, over de grenzen van instituten en afdelingen heen. Door deze ontmoetingen kunnen nieuwe initiatieven ont-staan. De grote diversiteit van ons aanbod van onderwijs en onderzoek wordt de bron voor grensoverschrijdende innovaties.

Dankzij de nieuwe huisvesting kan onderwijsondersteuning efficiënter werken. Ook zijn besparingen mogelijk in de facilitaire diensten. Voor deze doelen is een reorganisatie voor-bereid en voorzien van een sociaal plan. Met een zo laag mogelijke overhead, maken we maximaal ruimte voor onderwijs en onderzoek.

Opnieuw scoorde NHL Hogeschool in de Keuzegids Hoger Onderwijs het beste van de noordelijke hogescholen. Ook de accreditaties in 2009 verliepen succesvol. De open dagen die tot nog toe op de nieuwe locatie in Leeuwarden zijn gehouden resulteerden in nieuwe bezoekersrecords.

De betekenis van de NHL voor de regionale economie is in 2009 nog duidelijker geworden. Er werden vele onderzoeksprojecten mogelijk gemaakt en meer dan voorheen slaagden we er in externe subsidies aan te trekken, mede dankzij nieuwe lectoraten. Zo werd een voorstel voor een excellentieprogramma gehonoreerd. Daarmee kan NHL Hogeschool de komende tijd een uitdagend onderwijsprogramma organiseren voor uiteindelijk de beste vijf procent van onze studenten. Zo stimuleren we toptalent voor onze regio.

Naast mooie resultaten waren er ook onvermijdelijke bezuinigingen. Deze zijn hard nodig om de onderwijsexploitatie gelijk te laten lopen met de bekostiging. Het jaar werd afge-sloten met een positief resultaat. Ook bleek het mogelijk noodzakelijke voorzieningen te treffen voor het dekken van toekomstige risico’s.

Twee ontwikkelingen in 2009 zijn nog het vermelden waard. Allereerst de in 2009 gevormde directie Finance & Control. Die zorgt ervoor dat NHL Hogeschool, ook in financiële zin, maximaal ruimte maakt voor onze primaire processen. En in het najaar werd de eerste fase van het informatiesysteem Educator geïmplementeerd. Het onderwijsaanbod van NHL Ho-geschool is inmiddels inzichtelijk gemaakt in een digitale onderwijscatalogus.

Met dit jaarverslag geven we een zo helder mogelijk beeld van deze en overige ontwikkelin-gen in de organisatie.

21 juni 2010College van Bestuur

VoorwoordOnderweg naar een nieuwe organisatie


De Raad van Toezicht volgt alle grote ontwikkelingen binnen de hogeschool. Behalve toe-zichthouder is de Raad ook een klankbord voor het College van Bestuur. Lag voorheen de nadruk vooral op strategie, bedrijfsvoering en de financiele resultaten van NHL Hogeschool, sinds 2009 komen de primaire processen onderwijs, onderzoek en de kwaliteit daarvan, explicieter aan bod komen.

Deze verdieping van de toezichtsfunctie komt tot uitdrukking in de nieuwe commissiestruc-tuur die in 2009 in werking is getreden. Binnen de Raad van Toezicht bestaan nu drie com-missies:

• Debenoeming-enremuneratiecommissie;• Deauditcommissie;• Deonderwijs-,onderzoek-encontractactiviteitencommissie.

De remuneratiecommissie richt zich op het werkgeverschap van de leden van het College van Bestuur. De auditcommissie houdt toezicht op de financiën, (externe) verslaglegging en treasury. De onderwijs-, onderzoeken contractactiviteitencommissie is uniek in het hoger beroepsonderwijs en is inhoudelijk betrokken bij het primaire proces.

De Raad van Toezicht heeft dankzij deze nieuwe structuur meer feeling met het primaire proces en kan ook meer een klankbord zijn. In 2009 heeft de Raad hierdoor inhoudelijk bij-gedragen aan de ontwikkeling van beleid op het gebied van onderwijs, onderzoek en kwali-teitszorg. Dit sluit goed aan bij de nieuwe wetgeving die stelt dat toezicht op kwaliteitszorg één van de taken is van de Raad van Toezicht.

Contact met de organisatieIn 2009 heeft de Raad van Toezicht ook meer contact gekregen met de organisatie. In-stituutsdirecteuren, lectoren en afdelingshoofden zijn regelmatig uitgenodigd om een presentatie te komen houden voor de Raad. Verder woont de voorzitter van de Raad van Toezicht eenmaal per jaar een vergadering bij van de Hogeschoolraad. De auditcommissie heeft nauw contact met de externe accountant. Deze woont minstens tweemaal per jaar een vergadering van de commissie bij en eenmaal per jaar een vergadering van de Raad van Toezicht.

StrategieDe strategische positie van de hogeschool is in 2009 uitgebreid in de Raad van Toezicht besproken. De Raad organiseerde een strategieconferentie, waarvoor ook de insituutsdirec-teuren werden uitgenodigd. De centrale vraag was: waar staat de hogeschool over tien jaar? Geconstateerd is dat de hogeschool in een overgangsfase zit naar een meer functionele taakverdeling tussen de vier hogescholen in Noord-Nederland. De hogescholen zouden zich op thematische speerpunten moeten specialiseren, zowel wat onderwijs als onderzoek betreft. Samen bieden ze in Noord-Nederland nog steeds een breed aanbod, afzonderlijk krijgen zij hun eigen focus. De Raad van Toezicht ziet hierin mogelijkheden om strategische allianties aan te gaan.

Verslag Raad van Toezicht


Het Regionaal sectorplan HBO-onderwijs en -onderzoek dat de vier noordelijke hogescho-len eind 2009 voor de periode 2010-2015 hebben gemaakt, sluit aan bij deze visie. De hogescholen willen de komende vijf jaar een optimale opleidings- en kennisinfrastructuur realiseren. Via samenwerking en/of onderlinge afstemming willen de vier hogescholen on-derwijs aanbieden en ontwikkelen, samenwerken in onderzoek en kenniswerkers van hoog niveau opleiden. Een doel is ook een flexibel gezamenlijk onderwijsaanbod te vormen voor (oudere) studenten die zich willen op-, om- of bijscholen. De nadruk in het sectorplan ligt op gemeenschappelijke speerpunten en expertisecentra die van belang zijn voor de regio. De hogescholen werken daarbij nauw samen met bedrijven en instellingen in de noordelijke regio. Door samenwerking wordt de regio Noord-Nederland geprofileerd als kennis- en onderwijsregio in de techniek en (nieuwe) technologie.

De ontwikkeling naar thematische specialisaties sluit ook aan bij de aanbevelingen van de commissie Veerman die voorjaar 2010 een rapport uitbrengt over het hogeronderwijsstelsel. Volgens de commissie moeten hogescholen zich concentreren en profileren op de activitei-ten waar zij goed in zijn.

Besproken onderwerpenIn 2009 heeft de Raad van Toezicht de volgende onderwerpen besproken:

• Managementletter2008,Jaarplan2009enMeerjarenbegroting2008-2011;• ResultatenjaargesprekkenmetdeledenvanhetCollegevanBestuur;• PortefeuilleverdelingCollegevanBestuur;• Huisvesting,denieuwbouwinLeeuwardeninhetbijzonder;• Jaarverslag2008enJaarrekening2008;• Ontwikkelingdemografieenstudentenprognoses;• Strategiediscussie:uitgangspuntenenontwikkelingenoplangetermijn;• Accountantsverslagensysteemvaninternecontrole;• Hetbeleidtenaanzienvanonderzoekenlectoraten;• Derolvandeaccountant;• Denieuwenaamenhuisstijl;• Dereorganisatievanhetonderwijsondersteunendpersoneel;• DeontwikkelingenrondhetSCKO;• HetRegionaalsectorplanHBO-onderwijsen-onderzoek2010-2015;• HetinrichtenvandedirectieFinance&Control;• HetStudententevredenheidsonderzoekenhetMedewerkerstevredenheidsonderzoek;• DeoverdrachtvandebacheloropleidingPedagogiekaanWindesheimendeinruildaar-

voorgekregenPTH-opleidingeninGroningenenLeeuwarden.

SamenstellingDeherenJoukevanDijkenPaulVisschedijkzijnnieuwtoegetredenper1januari2009.In 2009 zijn drie mensen herbenoemd. De heer Ruud Nijhof werd op 20 december 2009 voor de tweede keer benoemd als plaatsvervangend voorzitter. De heren Ronald Wilcke en Ruben Wenselaar werden op 10 oktober 2009 herbenoemd voor een periode van 4 jaar. De samenstelling van de Raad is te vinden in bijlage 1, inclusief relevante nevenfuncties conform de branchecode.

De Raad van Toezicht bedankt iedereen die door onderwijs, onderzoek, ondersteuning en samenwerking NHL Hogeschool maakt tot een vooruitstrevende onderwijsinstelling en een uitdagende en inspirerende ontmoetingsplaats.

Leeuwarden, 21 juni 2010

Gerrit Ybema,voorzitter Raad van Toezicht


Enerverend. Dat was 2009 voor NHL Hogeschool. De nieuwe, vooruitstrevende locatie

aan de Rengerslaan werd opgeleverd en de NHL kreeg een nieuwe naam en huisstijl.

Daarmee werden flinke stappen gezet in de richting van de school die de NHL graag wil

zijn: een uitdagende en inspirerende ontmoetingsplaats. NHL Hogeschool brengt kennis,

ervaringen en opvattingen samen. Zo ontstaan er nieuwe denkbeelden: ontmoeting

leidt tot ontplooiing.

1.1 KernwaardenenactiviteitenNHL Hogeschool wil een inspirerende omgeving zijn waar studenten, bedrijven, instellingen en overheden elkaar ontmoeten. Gepland en onverwacht. Omdat ontmoetingen tot nieuwe verbindingen en perspectieven leiden en daarmee tot ontplooiing. Omdat mensen elkaar zo versterken, inspireren en tot nieuwe inzichten brengen. De NHL wil ervoor zorgen dat de juiste kennispartners elkaar vinden en dat het geheel meer is dan de som der delen. Dat is goed voor studenten, medewerkers, bedrijven en dus voor de ontwikkeling van heel Noord-Nederland.

NHL Hogeschool wil zich ontwikkelen tot een hogeschool die zich kenmerkt door betrouw-baar en kwalitatief goed onderwijs. Waar mensen met passie, nieuwsgierigheid en onderne-mingsdrang leren en werken. Een hogeschool die mensen weet te binden.

Enkele jaren geleden zagen externe doelgroepen de NHL nog als een Friese onderwijsin-stelling.Positievekernwaardenwarenbetrouwbaar,dichtbij,toegankelijk,openenpersoon-lijk. Tegelijkertijd werd de NHL gezien als weinig dynamisch en weinig innovatief.

De kernactiviteiten van de NHL zijn:

• Onderwijs:NHLHogeschoolverzorgtvoorruim10.000studentencompetentiegerichtonderwijs;

• Onderzoek:NHLHogeschoolverrichttoegepastenpraktijkgerichtonderzoek;• Contractactiviteiten:NHLHogeschoolisdékennishotspotvoorbedrijveninderegio.

onderzoekend onderzoekend onderzoekend onderzoekend onderzoekend onderzoekend

betrouwbaar betrouwbaar betrouwbaar betrouwbaar betrouwbaar betrouwbaar betrouwbaar

uitdagend uitdagend uitdagend uitdagend uitdagend uitdagend uitdagend uitdagend

verbindend verbindend verbindend verbindend verbindend verbindend verbindend verbindend

ondernemend ondernemend ondernemend ondernemend ondernemend ondernemend ondernemend


1.Profiel NHL Hogeschool Van ontmoeting komt ontplooiing

De NHL wil een ondernemende hogeschool binnen een noordelijke configuratie van hoger onderwijs zijn en ook zo gezien worden. De afgelopen tijd is hard gewerkt om dat voor elkaar te krijgen. De contractactiviteiten zijn geprofessionaliseerd en het aantal lectoraten is gegroeid. In 2009 startte de NHL met de voorbereidingen van het excellentieprogramma Innovatie en ondernemerszin, een programma waarin studenten leren op het hoogste niveau om de innovatiecyclus te beheersen, projecten te organiseren op basis van eigen passie en multidisciplinair samen te werken. Het programma is sterk gericht op de regio en gekoppeld aan de lectoraten. De NHL is regelmatig in de media als het gaat om onderzoek en ontwikkeling.

1.2 Duidelijkopkoers In het Strategisch Plan 2008-2011 heeft NHL Hogeschool een duidelijke koers gekozen. De

NHL wil op actieve en motiverende wijze een kennisplatform in het Noorden opbouwen

waar studenten, organisaties en overheden elkaar ontmoeten. In 2009 is NHL Hogeschool

op deze weg verdergegaan. De belangrijkste speerpunten zijn:

• Talentontwikkelingopmaat;

• Intensievesamenwerkingmetdeberoepspraktijk;

• Inspirerendeontmoetingsplaats.

Talentontwikkeling op maatDe kenniseconomie vraagt om een nieuw type afgestudeerde: de professional die zichzelf weet te vernieuwen door een leven lang te leren. Een andere ontwikkeling is dat hogescho-len tegenwoordig te maken hebben met studenten die een nieuwe, meer onderzoekende en experimenterende, leerstijl hebben ontwikkeld.

Met het concept competentiegericht onderwijs wil NHL Hogeschool op beide ontwikkelin-gen inspelen. Een student formuleert zelf zijn onderwijsvraag, uiteraard binnen de kaders van de beroepscompetenties. De NHL zet daar flexibel onderwijs en leerroutes tegenover. Het op maat aanbieden van onderwijs is de afgelopen jaren sterk verbeterd. Mensen die door werkervaring al over de nodige competenties beschikken, hoeven bijvoorbeeld alleen nog die programmaonderdelen te volgen die echt nodig zijn.

De NHL wil de komende jaren het onderwijs verder flexibiliseren en een excellente vraag-gestuurde didactiek ontwikkelen. Elke student moet een deel van zijn onderwijsprogramma naar eigen inzicht in kunnen vullen. NHL Hogeschool vergroot daarom het maatwerk. Het onderwijsaanbod moet bovendien beter afgestemd zijn op trends als flexibele trajecten en trajecten in het kader van Erkenning Verworven Competenties (EVC’s). NHL Hogeschool wil studenten ondersteunen bij het ontwikkelen van hun talenten. Wanneer de leerroutes op hun persoonlijke ambities zijn afgestemd, kunnen zij het maximale uit zichzelf halen.

Kwaliteit staat vanzelfsprekend voorop bij NHL Hogeschool, net als betrouwbaarheid. De afgelopen jaren is er hard gewerkt om de kwaliteit van het onderwijs verder te verbeteren. De komende jaren moet de kwaliteit van andere onderdelen en ondersteunende diensten vergroot worden. De kwaliteitszorg wordt daarbij integraal aangepakt. In de opleidingen ligt het accent op kennisverwerving, reflectie, onderzoek, ontwerp en de vertaling van kennis naar toepassing. De borging van kenniswerving door vraagsturing wordt ingevuld door de hantering van een standaard kennisbasis bij elke opleiding. Bij de ontwikkeling van het aan-bod zal de nadruk liggen op nieuwe minors, (on)bekostigde masters en associate degrees.

Intensieve samenwerking met de beroepspraktijk De beroepspraktijk is belangrijk voor NHL Hogeschool. Snelle ontwikkelingen in de be-roepspraktijk vragen om kennis en vaardigheden die up-to-date zijn. Dat geldt zowel voor jonge professionals die afstuderen, als voor mensen die werk hebben en zich willen laten bijscholen. Daarnaast vragen bedrijven en instellingen steeds vaker om sectoroverschrij-

dend, toepasbaar onderzoek. Het onderzoek in het wetenschappelijk onderwijs is gericht op analyse, het onderzoek in het hoger beroepsonderwijs op de praktische toepassing ervan.

De NHL heeft veel contact met bedrijven en instellingen in de regio. Voortdurend onder-zoekt de hogeschool welke kennis, vaardigheden en houdingen de beroepspraktijk vraagt. Het resultaat is bruikbare en toepasbare kennis. Omdat de NHL zich steeds meer richt op onderzoek zijn er nieuwe lectoraten ontwikkeld, waarvan een aantal in samenwerking met bedrijven en instellingen. Bovendien verricht NHL Hogeschool steeds meer betaalde dien-sten voor het bedrijfsleven en de overheid. De NHL-kenniscentra voeren deze contractactivi-teiten uit. Het gaat hierbij om onderzoek, advies, uitvoering van projecten en het verzorgen van onderwijs.

De NHL wil de komende jaren uitgroeien tot een Regional University of Applied Sciences. Om dat te bereiken moet onderzoek, bijvoorbeeld in de vorm van lectoraten, groeien en afgestemd zijn op de behoefte van het noordelijke bedrijfsleven, instellingen en overheden. NHL Hogeschool streeft naar een toename van het aantal lectoraten naar circa zestien. De omzet uit contractactiviteiten moet stijgen naar twintig procent van de totaalomzet.

Inspirerende ontmoetingsplaatsMeer dan ooit maken hogescholen onderdeel uit van de maatschappij. Kennis komt op allerlei manieren de school binnen en gaat er op allerlei manieren weer uit. Vaak ontstaan hierdoor bijzondere samenwerkingsverbanden. Ze leiden tot nieuwe inzichten, prikkelen en maken nieuwsgierig. In veel gevallen legt dit de basis voor innovatie en ondernemerschap.

De wisselwerking tussen praktijk en onderwijs is de afgelopen jaren binnen NHL Hogeschool sterk toegenomen. Studenten werken veel aan praktijkopdrachten en krijgen hiervoor soms zelfs betaald. Steeds meer bedrijven en instellingen weten de NHL te vinden als sparring-partner of onderzoeksinstituut. Samen met bedrijven helpt de NHL studenten die als star-tend ondernemer aan de slag gaan.

De NHL wil de komende jaren uitgroeien tot de ‘kennishotspot’ van de regio. Meehelpen aan de ontwikkeling van een aantrekkelijk leef- en werkklimaat. Door specifieke onder- zoeks- en ontwikkelingsgebieden te benoemen die direct bijdragen aan de continuïteit, groei en innovatie in de regio. Door studenten op te leiden tot onderzoekende, nieuws-gierige en ondernemende mensen. En door professionals te voorzien van kennis die aansluit op de beroepspraktijk.

1.3 Eennieuwenaam:NHLHogeschool Sinds 1 september 2009 heeft de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden een nieuwe naam:

NHL Hogeschool. De naam Noordelijke Hogeschool Leeuwarden dekte de lading niet meer.

De NHL heeft behalve de hoofdvestiging in Leeuwarden, ook een vestiging op Terschelling.

Bovendien biedt de hogeschool opleidingen aan in Groningen, Zwolle en Enschede. De

naam Noordelijke Hogeschool Leeuwarden zorgde voor verwarring en paste niet meer bij

de ambities van de hogeschool.

NaamswijzigingDe NHL heeft zowel gedacht aan een aanpassing van de naam als aan het bedenken van een compleet nieuwe naam. Dat laatste kost echter veel geld. Bovendien heet de hoge-school in de volksmond al NHL en op Google zoeken de meeste mensen op de afkorting NHL. Daarom is besloten de naam NHL als nieuwe naam te kiezen. De oorspronkelijke betekenis van de afkorting zal na verloop van tijd slijten zodat de NHL een begrip kan wor-den. Buiten Friesland weet nog niet iedereen waar de NHL voor staat. Daarom wordt aan de naam Hogeschool toegevoegd. De internationale naam van de NHL was en blijft NHL University of Applied Sciences.


Submerk Kennis en BedrijfEénvandedoelstellingeninhetStrategischPlan2008-2011isdatdeNHLdecontract-activiteiten (diensten aan bedrijven en instellingen) verder professionaliseert. De omzet moet groeien en het financieel rendement moet positief zijn. Contractactiviteiten worden, in tegenstelling tot onderwijs, niet direct met een hogeschool geassocieerd. Om verder te kunnen groeien is het slim om te profiteren van de naamsbekendheid van de NHL. Aan de andere kant moet duidelijk zijn dat het om andere diensten gaat dan onderwijs. Daarom is gekozen voor een aparte naam: NHL Kennis en Bedrijf. Onder dit submerk vallen alle niet-onderwijsactiviteiten van de NHL gericht op bedrijven en organisaties. Het gaat hierbij om kenniscentra en lectoraten. Door te kiezen voor een apart submerk verwacht de NHL betere resultaten te boeken.

HuisstijlTegelijk met de nieuwe naam is ook een nieuwe huisstijl gelanceerd, ontworpen door designbureauKoeweidenPostma.DitbureauwasookverantwoordelijkvoorsuccesvollehuisstijlenvanorganisatiesalsHema,AchmeaenKPNGlasvezel.Bijdeontwikkelingvandenieuwe huisstijl van NHL Hogeschool waren medewerkers en studenten van verschillende afdelingen betrokken.

Het oude logo was een geografische afbeelding van Noord-Nederland met daarin Leeu-warden uitgelicht. In het nieuwe typografische logo staan ‘NHL’ en ‘Hogeschool’ centraal. De contouren van de nieuwbouw vormden de inspiratiebron voor de vormgeving van het nieuwe logo. De huisstijl bestaat daarnaast uit een palet van kleuren en lettertypes. Alle 73 NHL-opleidingen kunnen hiermee hun eigen combinaties maken. Binnen één herkenbare huisstijl ontstaan zo verschillende gezichten.

De nieuwe huisstijl werd aan het begin van het studiejaar 2009-2010 feestelijk gepresen-teerd. De kunstgalerij van de hogeschool had ter gelegenheid een speciale expositie over de huisstijl ingericht. Sinds september 2009 is de nieuwe huisstijl op alle nieuwe uitingen van de NHL te zien. Overigens is de huisstijl gefaseerd ingevoerd: oude voorraden zijn eerst opgemaakt om kapitaalvernietiging te voorkomen. Sinds begin 2010, tegelijk met de verhui-zing van alle NHL-onderdelen naar de nieuwe locatie, is het oude logo definitief verdwenen.

Denieuwbouwheeft89miljoeneurogekost.Dooreenstrakkefinanciëleenorganisatori-schesturingisNHLHogeschoolbinnenhetherbepaaldebudgetvan2008gebleven.Denieuwe locatie is bovendien volgens planning opgeleverd.

Het nieuwe gebouw is transparant, flexibel en ingericht op modern onderwijs. De nadruk ligt meer op individueel onderwijs en minder op klassikaal onderwijs. Er is meer ruimte voor overleg en voor zelfstandig en projectmatig werken.

Alle onderdelen van de NHL in Leeuwarden zijn in 2010 te vinden op één locatie. Bewust is er voor gekozen om de onderwijsafdelingen in de nieuwbouw fysiek anders te positioneren dan de organisatorische indeling in vier instituten. Daardoor kunnen studenten en medewer-kers van verschillende vakgebieden elkaar gemakkelijker ontmoeten. Uiteindelijk profiteert iedereen daarvan: creativiteit en leren van elkaars kennis leidt tot vernieuwing.

Het nieuwe gebouw is ook goed voor het imago van de NHL. De nieuwe locatie is modern eninnovatief;datgeeftdehogeschooleengoedeuitstraling.Positievewaardenzijngeble-ven, waarden als modern en ondernemend zijn steeds meer van toepassing op de NHL.

1.5 Gedrevenorganisatie NHL Hogeschool is een dynamische organisatie waar ruim 1.000 gedreven mensen werken.

Met allemaal hun specifieke expertise en eigenzinnigheid. De hogeschool staat bekend als

nuchter maar gedreven, open en sociaal. Ruim 10.000 studenten volgen onderwijs bij de

NHL. Dit kan in Leeuwarden zijn, de hoofdlocatie, maar ook op Terschelling, in Groningen,

Zwolle of Enschede.

Opleidingen en institutenNHL Hogeschool is uniek in de regio. De hogeschool heeft 73 opleidingen: een breed aanbod van bachelors, hoogwaardige masters en associated degrees. Deze diversiteit is de kracht van de NHL. Wie wil studeren, kan op de NHL kiezen uit vele opleidingen: van Infor-matica tot Verpleegkunde en van Commerciële Economie tot Leraar Maatschappijleer.

Het onderwijsaanbod van NHL Hogeschool is ondergebracht in vier instituten:• Economie&Management• Educatie&Communicatie• Techniek• Zorg&Welzijn

Elk instituut wordt geleid door een instituutsdirecteur. Deze is verantwoordelijk voor het beleid, de primaire processen en de bedrijfsvoering. De instituutsdirecteur werkt volgens de kadersvanhetStrategischPlan.Eeninstituutisonderverdeeldinafdelingen.Dezewordengeleid door de afdelingshoofden.

Learning CentreBehalve de instituten heeft NHL Hogeschool ook het Learning Centre. Dit onderdeel on-dersteunt, NHL-breed, het competentiegericht leren. Studenten en medewerkers kunnen via het Learning Centre allerlei cursussen, workshops of trainingen volgen en zo hun kennis uitbreiden. Een deel van de cursussen is gericht op het ontwikkelen van vaardigheden, zoals ExcelPlus,NederlandsformulerenenstructurerenenConflicthantering.Anderetrainingenrichten zich meer op de ontwikkeling van het individu. Voorbeelden hiervan zijn Heroriënta-tiestudieloopbaanenPositievepsychologie.

Kenniscentra en lectoratenDe NHL wil zich verder ontwikkelen in onderzoek. Omdat hbo-instellingen zich nog niet zo lang op onderzoek richten, is het belangrijk om dit nader te omschrijven. Onderzoek in het hoger beroepsonderwijs is strategisch, wetenschappelijk verantwoord, ontwikkelingsgericht

1.4 Eennieuwgebouw Een belangrijke mijlpaal in 2009 was de oplevering van de nieuwe locatie in Leeuwarden.

Op de locatie van de oude ‘Bouhof’ aan de Rengerslaan is rondom het bestaande gebouw

een nieuwe ring opgetrokken.

In 2009 is de nieuwe locatie van NHL Hogeschool aan de Rengerslaan in Leeuwarden opgeleverd. Een klein aantal medewerkers en studenten trok begin november al in het nieuwe pand. Eind december volgde de grote verhuizing, wat omvang betreft één van de grootste van Nederland.

Het gezicht van de oude ‘Bouhof’, een ontwerp van architect Abe Bonnema, is volledig veranderd. Architect Herman Hertzberger heeft met respect voor het bestaande gebouw een glazen ring toegevoegd. Hierdoor is de totale oppervlakte van het NHL-gebouw verdubbeld.


en praktijkgericht. De NHL kiest voor onderzoek dat valt onder de noemer ‘innovatie door sectoroverschrijdende toepassing van technologie’. Dat betekent dat onderzoek, ontwerp en ontwikkeling binnen NHL Hogeschool altijd naar aanleiding is van vragen en behoeften van bedrijven, instellingen, zorg, welzijnswerk en overheid. Technologie wordt praktisch toe-gepast om oplossingen of verbeteringen te realiseren. Dit type onderzoek past bij de NHL en bij de behoefte van de regio.

Toegepast onderzoek wordt vooral gedaan in lectoraten. Organisatorisch vallen deze onder de instituten. Eind 2009 had de NHL acht lectoraten, variërend van een lectoraat Cyber-safety tot een lectoraat Open Innovatie. In 2009 kwamen er drie nieuwe lectoraten bij. Het lectoraat Innovatie en Competentieontwikkeling in de zorg stopte eind oktober. Dit lecto-raat was opgezet in samenwerking met de Talma Stichting. In 2010 zal de NHL in samenwer-king met de Talma Stichting een nieuw lectoraat opzetten.

De komende jaren moeten de contractactiviteiten van de NHL sterk groeien. De meeste contractactiviteiten vallen onder één van de twaalf NHL-kenniscentra. Elk instituut heeft op zijn eigen specifieke terrein één of meerdere kenniscentra. Hier komt de vraag van bedrijven en instellingen samen met de expertise van de hogeschool. Sommige kenniscentra opere-ren al jaren succesvol, zoals de kenniscentra Computer Vision, Multimedia en Vraaghetde-Vries.nl. Andere zijn relatief nieuw, zoals het HotSpot Duurzame Energie.

Service Centre voor Kwaliteit en OrganisatieSinds 2007 werken de ondersteunende diensten binnen de NHL samen in het Service Cen-tre voor Kwaliteit en Organisatie (SCKO). Dit centrum heeft een breed aanbod, waaronder ontwikkeling, advies en uitvoering van beleid. Het SCKO werkt voor de instituten, het Col-lege van Bestuur en het Bureau Bestuursondersteuning en bestaat uit de afdelingen:

• FacilitaireZaken• Informatisering• Marketing&Communicatie• Onderwijs&Kwaliteit• Personeel&Organisatie

Bestuur en ondersteuningHet College van Bestuur bestaat uit twee leden: Willem Smink (voorzitter) en Diane Keizer. Samen hebben zij de dagelijkse leiding over de NHL. Het College is verantwoordelijk voor de realisatie van de visie, de missie en de doelstellingen van de hogeschool. De College-leden hebben elk hun eigen portefeuille (bijlage 2) en zijn verantwoordelijk voor verschil-lende beleidsterreinen en organisatieonderdelen. Elke twee weken overlegt het College van Bestuur met de instituutsdirecteuren, de directeur Finance & Control en de directeur van het SCKO. Dit College van Overleg bespreekt alle belangrijke ontwikkelingen binnen de hoge-school, bijvoorbeeld op het gebied van strategie, nieuwbouw, onderwijsconcept, lectoraten en contractactiviteiten. Bureau Bestuursondersteuning helpt het College van Bestuur op het terrein van bestuur-lijke en juridische zaken. Het bureau wordt rechtstreeks aangestuurd door het College van Bestuur.

Finance & Control ondersteunt alle organisatieonderdelen binnen de NHL op het gebied van het financiële beleid en het financiële beheer. De afdeling is verder verantwoordelijk voor de financieel-administratieve organisatie, de financiële informatieverschaffing en het interne risicobeheersingssysteem en interne controle.

MedezeggenschapNHL Hogeschool heeft een Hogeschoolraad die het College van Bestuur gevraagd en ongevraagd adviseert. Bij verandering van beleid, nieuw beleid en andere (vastgelegde) onderwerpen, heeft het College de instemming van de Hogeschoolraad nodig. De Raad is onafhankelijk en niet verbonden aan een organisatieonderdeel. De leden worden gekozen

door en uit de studenten en medewerkers van de NHL.

Daarnaast zijn er binnen de NHL afzonderlijke deelraden voor de instituten en het SCKO. De deelraden overleggen met hun directeur over voorstellen die alleen het eigen organisa-tieonderdeel aangaan. De omvang van de deelraden is afhankelijk van de grootte van het organisatieonderdeel. Elk jaar zijn er verkiezingen voor de studenten, elke twee jaar voor de medewerkers.

Organogram

HBO-V

Social Studies

Theologie

Engineering

Built Environment

Communication & Multimedia Design

Maritiem Instituut Willem Barentsz

Life Sciences

Raad van Toezicht

College van Bestuur

Bureau Bestuursondersteuning

Service Centre voor Kwaliteit en Organisatie

Facilitaire Zaken

Informatisering

Marketing & Communicatie

Onderwijs & Kwaliteit

Personeel&Organisatie

Learning Centre

Instituut Economie & Management

Instituut TechniekInstituut Educatie & Communicatie

Instituut Zorg & Welzijn

Economics

Business Administration

Information & Organisation

Marketing

PublicManagement

Communicatie

PABO

Kunst & Educatie

Exacte Vakken

Sociale Vakken

Talen

ECNO

Finance & Control

Financiële Administratie


NHL Hogeschool is als kennisinstelling sterk geworteld in de noordelijke regio. Met een

breed aanbod en gevarieerde onderwijspopulatie is de hogeschool bovendien verbonden

met vrijwel alle sectoren van de maatschappij. Dankzij deze diversiteit heeft de NHL een

aantrekkelijk studie- en werkklimaat. Door het persoonlijke karakter van de school ontstaan

er gemakkelijk onverwachte en innoverende ontmoetingen in onderwijs en onderzoek.

Studenten moeten zich op de NHL optimaal kunnen ontplooien. Zij kunnen daarbij

gebruikmaken van het brede onderwijsaanbod en het grote regionale netwerk van de ho-

geschool. Daarin zitten het midden- en kleinbedrijf, de industrie, publieke dienstverleners

en overheden.

2.1 Onderwijsaanbod De NHL is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een kennisinstelling met competentiegericht

onderwijs. De hogeschool biedt associate degrees, bachelors en masters en de 73 opleidin-

gen vertegenwoordigen alle sectoren in het beroepenveld: accountants, verpleegkundigen,

communicatiespecialisten, technici, leraren, noem maar op. Als middelgrote hogeschool is

de NHL uniek in Nederland met dit brede aanbod.

AanbodDe NHL richt zich op twee doelgroepen: scholieren en mensen die werk en studie combine-ren. Aan de eerste groep biedt de NHL 52 voltijd bachelorstudies en 2 associate degrees. Detweedegroepkankiezenuit38bachelors,2associatedegreesen13masters.Sommigeopleidingen worden zowel aan scholieren als werkenden aangeboden. Behalve de 73 geregistreerde opleidingen, verzorgt de NHL ook meer dan 40 cursussen en korte post-hbo-opleidingen. Een volledig overzicht van de geregistreerde opleidingen is te vinden in bijlage 3.

WijzigingenEnkele jaren verzorgde NHL Hogeschool onder licentie van Hogeschool INHolland de ba-cheloropleiding Scheepsbouwkunde. In 2009 nam de NHL deze opleiding officieel over van INHolland. Daarnaast waren er twee naamswijzigingen: de bacheloropleiding Hydrografie heet voortaan Ocean Technology en de Hogere Europese Beroepen Opleiding gaat verder als European Studies.

In 2009 veranderde er veel voor de pedagogiekopleidingen. NHL Hogeschool bood deze opleidingenaaninZwolleenLeeuwarden.DebacheloropleidingPedagogiekinZwollewerdper 1 september 2009 overgedragen aan Windesheim. De NHL biedt deze opleiding nu alleennoginLeeuwardenaan.InruilvoordebacheloropleidingPedagogiekkreegdeNHLdeeducatievebacheloropleidingenwaaronderdezogenoemdePTH-opleidingeninGronin-


2.Het onderwijs en onderzoek van de NHL Verbonden met de regio

genenLeeuwarden.DemasteropleidingPedagogiekkreegereennieuwevestigingsplaatsbij;deNHLbiedtdeopleidingnuookinGroningenaan.Deinstroomvoordevoltijdse variantvandemasterPedagogiekwerdstopgezet.

Ook stopte de NHL met de instroom in twee lerarenopleidingen door een tekort aan aanmeldingen: Mens en maatschappij en Techniek. Deze opleidingen vervallen eind 2010. In 2009 vervielen vijf deeltijdopleidingen: Leraar Basisonderwijs, Leraar Scheikunde eer-stegraad, Leraar Aardrijkskunde eerstegraad, Leraar Geschiedenis eerstegraad en Leraar Biologie eerstegraad. De NHL had de instroom in deze opleidingen al eerder stopgezet.

Een volledig overzicht van de wijzigingen in het onderwijsaanbod is te vinden in bijlage 4.

2.2 Kwaliteit:voortdurendeuitdaging NHL Hogeschool wil de kwaliteitszorg integraal aanpakken, dus voor alle onderdelen van

de hogeschool. Het doel is om de kwaliteit van diensten en producten structureel, sys-

tematisch en samenhangend te blijven verbeteren. Dat geldt voor onderwijs, maar ook

voor onderzoek. De samenhang tussen beide is sterk. De kwaliteit van het onderwijs heeft

een directe invloed op de kwaliteit van het onderzoek en andersom. Ook de kwaliteit van

de ondersteunende producten en diensten, zoals de studievoortgangregistratie, is voor

studenten en andere belanghebbenden steeds belangrijker. Kwaliteit vraagt daarom om

permanente aandacht en inspanning.

BeleidDe NHL werkt aan vier producten voor de invoering van integrale kwaliteitszorg:• Visieopkwaliteit(szorg);• Beschrijvingvandewenselijkeprocessen;• Beschrijvingvandewenselijkeorganisatie;• Beschrijvingvandewenselijkeinstrumenten.

De NHL maakt hierbij gebruik van twee instrumenten: het EFQM-model (European Founda-tionforQualityManagement)endePDCA-cyclus(Plan,Do,Check,Act).

AccreditatiesIn2009zijndevolgendeopleidingengevisiteerd:Bedrijfswiskunde,Pedagogiek,Bestuurs-kunde/Overheidsmanagement, Management, Economie en Recht (MER), International Busi-ness and Languages, Godsdienst-pastoraal werk en 17 tweedegraads lerarenopleidingen. Alle opleidingen zijn door de visiterende en beoordelende instantie positief beoordeeld. De NVAO, de accrediterende instantie, heeft voor een deel van de visitaties al een positief be-sluit afgegeven. In de loop van 2010 zal de NVAO de resterende beoordelingen uitvoeren.

StudenttevredenheidIn 2009 heeft de NHL deelgenomen aan de (toen nog apart van elkaar uitgevoerde) Nati-onale Studenten Enquête en de Studentenquête van de HBO-raad. De resultaten van de eerste enquête staan in de Keuzegids en op de website van Studiekeuze123. De resultaten van de enquête van de HBO-raad gebruikt de NHL voor de interne kwaliteitszorg en voor accreditaties.

Oordeel KeuzegidsEind december kwam de Keuzegids Hoger Onderwijs 2010 uit. Hierin worden hogescholen en opleidingen beoordeeld op een aantal criteria. NHL Hogeschool staat op de vijfde plaats in de landelijke ranking van middelgrote hogescholen en laat daarmee de overige noordelij-ke hogescholen achter zich. De NHL scoort bovengemiddeld op de sectoren communicatie, recht en bestuur en techniek. Ook scoort de NHL goed op de groepsgrootte en prestaties, zoals het aantal studenten dat het eerste jaar succesvol afrondt. Ten opzichte van de andere

hogescholen scoort de NHL daarnaast vooral goed op:

• Deinhoudensamenhangvanhetstudieprogramma;• Deorganisatievandeopleiding;• Hetoordeelvanexpertsoverdeopleiding.

In totaal behalen 26 van de 32 beoordeelde opleidingen een bovengemiddelde score. De beste opleiding van de NHL is Maritiem Officier. Deze opleiding, die op Terschelling wordt aangeboden, scoorde maar liefst een 9,0. Maritiem Officier van de NHL staat hiermee op plaats zes in de top tien van beste opleidingen van Nederland. Andere opleidingen met een hoge score zijn onder andere Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde, Docent Beeldende Kunst & Vormgeving en Management, Economie en Recht (MER). De opleiding Bouwkunde van de NHL is de beste Bouwkunde-opleiding van Nederland.

2.3 InstroomeninschrijvingenInstroomIn 2009 stroomden 3.223 studenten in bij NHL Hogeschool. Dit is een stijging van 12% ten opzichtevan2008.Landelijksteegdeinstroominhethogerberoepsonderwijsmet7,9%.

De grootste groei zit in de instroom van deeltijdstudenten: een stijging van 22,7% in verge-lijkingmet2008.Tenopzichtevan2006bedraagtdegroeizelfs85%.Deinstroomvoltijdstu-denten groeide in 2009 met 9,4% ten opzichte van een jaar eerder.

Instroom NHL Hogeschool naar opleidingsvorm en aantal (Bron: HBO-raad)

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2006 2007 2008 2009

duaal

deeltijd

voltijd

2211

2419

348

2526

380

33

524

2321

40

643

2540


Instroom NHL Hogeschool naar vooropleiding in % (Bron: HBO-raad)

2006 2007 2008 2009

havo 34,9 33,6 37,7 35,3

vwo 5,0 4,9 5,2 5,5

mbo 32,7 32,9 29,1 29,4

ho 13,7 15,0 16,7 19,9

overig 13,7 13,6 11,3 9,9

Degrootsteinstroomin2009vondplaatsbijdesectorhogerpedagogischonderwijs(HPO),gevolgddoorhogertechnischennatuurkundigonderwijs(HTNO).In2008wasdesectorhoger economisch onderwijs (HEO) nog het grootst. De instroom bij deze sector daalt ech-ter al een aantal jaren.

Instroom NHL Hogeschool naar hbo-sector in % (Bron: HBO-raad)

2006 2007 2008 2009

hoger economisch onderwijs (HEO) 31 30 28 24

hoger gezondheidszorg onderwijs (HGZO) 5 3 4 4

hoger kunstonderwijs (KUO) 2 2 2 1

hogerpedagogischonderwijs(HPO) 22 23 25 30

hoger sociaal-agogisch onderwijs (HSAO) 15 18 17 14

hoger technisch en natuurkundig onderwijs (HTNO) 25 24 24 28

De meeste studenten van de NHL komen uit Friesland. Opvallend is de groeiende instroom uit diverse regio’s in Groningen, Drenthe en (in mindere mate) de kop van Noord-Holland. Sinds 2009 heeft de NHL studenten uit alle postcodegebieden van Nederland.

Instroom naar regio (top tien) op basis van postcode en woonplaats (Bron: inschrijfsysteem NHL Hogeschool)

Het grootste deel van de instroom (35,3%) bestaat uit studenten met een havo-vooroplei-ding. Het aandeel studenten afkomstig van het middelbaar beroepsonderwijs is met 29,4% iets hoger dan het landelijk gemiddelde (27,5%). Het aandeel studenten met een vwo-voor-opleidingligtmet5,5%juistlagerdanhetlandelijkgemiddelde(8,2%).Dezeverhoudingenzijn redelijk stabiel gebleven door de jaren heen. Meest opvallend is de stijging van het aantal studenten dat al in het hoger onderwijs gestudeerd heeft.

0

100

200

300

400

500

2008

2009

Leeuwarden

2006

2007

2005

Drachten

Groningen

Grouw, Berlik

um

Gorredijk,

HeerenveenSneek

Franeker

Dokkum

Bolsward

Joure

regio 2005 2006 2007 2008 2009

Leeuwarden 312 386 382 471 486

Drachten 305 300 317 333 356

Groningen 140 163 195 223 308

Grouw, Berlikum 242 254 223 244 259

Gorredijk, Heereveen 194 178 198 224 243

Sneek 139 134 143 178 202

Franeker 130 141 135 142 159

Dokkum 138 98 114 118 136

Bolsward 103 94 104 118 131

Joure 101 103 100 107 115

Totaal 1804 1851 1911 2158 2395


Er studeren iets meer mannen aan de NHL dan vrouwen. Het grootste deel (47%) van de studenten is tussen de 20 en 24 jaar oud. 33% van de studenten is ouder dan 25. De meerderheidvandezelaatstegroepbestaatuitdeeltijdstudenten.Intotaalis81%vandestudenten ingeschreven bij een voltijdstudie. Bij het instituut Educatie & Communicatie staan de meeste studenten (3.744) ingeschreven.

Aantal ingeschreven studenten NHL 2006-2009 (Bron: HBO-raad)

9600

9750

9900

10050

10200

10350

10500

2006 2007 2008 2009

9944

10090 10121

10453

Man-vrouw verdeling ingeschreven studenten NHL 2007-2009 (Bron: HBO-raad)

4000

4300

4600

4900

5200

5500

5800

2007

2008

2009

man

5312

vrouw

5255

5581

47784866 4872

Verdeling ingeschreven studenten NHL 2009 naar leeftijd in % (Bron: HBO-raad)

< 20

20 - 24

25 - 29

30 - 39

40 +

20%

47%

14%

9%

10%

Verdeling ingeschreven studenten NHL 2009 naar hbo-sector in % (Bron: HBO-raad)

hoger gezondheidszorg onderwijs (HGZO)

hoger kunstonderwijs (KUO)

hogerpedagogischonderwijs(HPO)

hoger sociaal-agogisch onderwijs (HSAO)

hoger technisch en natuurkundig onderwijs (HTNO)

29%

4%

26%

12%

27%

hoger economisch onderwijs (HEO)2%

2,0

2,1

2,2

2,3

2,4

2,5

2,6

2006 2007 2008 2009

2,442,48

2,39

2,48

MarktaandeelLandelijk heeft de NHL al jaren een marktaandeel in instromende studenten tussen de 2,4% en2,5%.In2009bedroeghetmarktaandeel2,48%.DeNHLheeftregionaalgezien(dedrienoordelijke provincies) een marktaandeel van 22,4% en is daarmee de tweede hogeschool in het Noorden.

Marktaandeel instroom NHL 2006-2009 in % (Bron: HBO-raad)

Het aantal ingeschreven studenten is in 2009 met ruim 300 toegenomen ten opzichte van2008.Destijgendelijnvandeafgelopenjarenzettedoor.


Man-vrouw verdeling ingeschreven studenten NHL 2007-2009 (Bron: HBO-raad)

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2006 2007 2008 2009

2602

3744

2488

1619

Verdeling ingeschreven studenten NHL 2009 naar opleidingsvorm in % (Bron: HBO-raad)

voltijd

deeltijd

duaal

1%

81%

18%

StudierendementenHet gemiddelde afstudeerrendement (na vijf jaar studie) van alle opleidingen van de NHL samen ligt iets hoger dan het gemiddelde van alle opleidingen in Nederland. Als het afstudeerrendement van de NHL wordt gesplitst naar vooropleiding valt op dat studenten die afkomstig zijn uit het vwo- of uit het hoger onderwijs een hoger rendement hebben. Het rendement van studenten met een havo-vooropleiding is het laagst, terwijl dit niet blijkt uit de uitvalcijfers. Studenten met een havo-vooropleiding doen blijkbaar langer over hun studie. Ook landelijk is dit het geval.

NHL Hogeschool streefde in 2009 naar een afstudeerrendement dat bij de beste 25 procent van Nederland hoort. Dat is gelukt. Het grootste deel van de NHL-opleidingen (met meer dan 50 studenten en waarvan meer dan 1 opleiding in Nederland aangeboden wordt) heeft een rendement dat tot de beste 25 procent van die opleidingen in Nederland behoort.

Afstudeerrendement na vijf jaar studie per instroomcohort in % (Bron: HBO-raad)

53

54

55

56

57

58

59

60

NHL

landelijk

2000

55,5

56,7

2001

58

57

2002

58,5 58,6

2003

59,358,5

Afstudeerrendement na vijf jaar studie per instroomcohort in % naar vooropleiding (Bron: HBO-raad)

2000 2001 2002 2003

havo 52,8 52,4 53,1 54,3

vwo 67,9 75,6 64,0 67,7

mbo 58,0 58,0 57,5 58,0

ho 74,0 71,0 76,3 77,0

De uitval van studenten bij NHL-opleidingen ligt onder het landelijk gemiddelde. Zowel na één jaar studie, als na drie jaar studeren lag de uitval in 2007 (het laatst gemeten jaar) ruim 2% onder dit gemiddelde. Gesplitst naar vooropleiding zijn er grote verschillen. Bij studen-ten met een vwo-vooropleiding is de minste uitval. Bij studenten met een vooropleiding in het middelbaar beroepsonderwijs is de uitval het hoogst. Deze verdeling is vergelijkbaar met landelijke cijfers.


0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

NHL

landelijk

2004

14,5 15,3

2005

13

15,6

2006

16,3 17,2

2007

1517,5

Uitval na drie jaar studie per instroomcohort in % (Bron: HBO-raad)

0

5

10

15

20

25

NHL

landelijk

2002

17,8

21,6

2003

18,821,2

2004

20,9 21,7

2005

19,922,2

Uitval na drie jaar studie per instroomcohort in % uitgesplitst naar vooropleiding (Bron: HBO-raad)

2002 2003 2004 2005

havo 12,4 15,0 17,0 15,1

vwo 8,1 11,5 9,5 11,0

mbo 23,1 21,8 24,1 24,8

ho 15,5 14,5 15,7 14,0

2.4 VraaggestuurdenflexibelonderwijsIn 2009 is het onderwijsconcept van de NHL verder doorontwikkeld. De NHL kiest voor competentie-, vraag- en praktijkgericht onderwijs. Dit vergt een ondernemende houding van studenten: zij werken op basis van hun eigen leervraag aan de competenties die passen bij het beroepsprofiel van de opleiding. Omdat de leerstijl, de ambitie en de oriëntatie van de studenten verschillen, moet de NHL maatwerk bieden. De hogeschool wil hierop inspe-len met een gedifferentieerd aanbod. Dat blijkt nu al uit de associate degree opleidingen, de EVC- en maatwerktrajecten en de ontwikkeling van een hogeschoolbreed programma voor excellente studenten. Verder is de relatie met de beroepspraktijk belangrijk. De NHL koppelt het onderwijs daarom aan praktijkopdrachten van het bedrijfsleven en de overheid. De lectoraten en kenniscentra van de NHL spelen hier een grote rol in. Op deze manier is onderwijs verbonden met de praktijk en toegepast onderzoek.

OnderwijsstandaardsIn 2009 is NHL Hogeschool begonnen met het invoeren van onderwijsstandaards. Deze moeten voor harmonisering en standaardisering van het onderwijs zorgen. De voordelen hiervan zijn:

• Vooropleidingenwordthetgemakkelijkeromsamentewerken;• Voorstudentenwordthetgemakkelijkeromoverdegrenzenvanhuneigenopleidingaan

competentiestewerken;• DeondersteuningdoormiddelvanICTkanwordenverbeterd;• Dekwaliteitseisenzijntransparanterenzijnonderdeelvanhetonderwijsenvanonderwijs-

ondersteunende processen.

Aanbod minorsNHL heeft een groot aantal minors. De meeste worden binnen de opleidingen aangeboden, maar steeds meer biedt de NHL ook hogeschoolbrede minors, zoals Duurzaamheid en On-dernemerschap. Deze zijn toegankelijk voor alle studenten van de NHL. Alle programma’s van NHL Hogeschool (behalve Accountancy) hebben een vrije keuzeminor. Studenten kun-nen zelf bepalen hoe ze deze invullen. Ze kunnen kiezen uit het hogeschoolbrede minoraan-bod van de NHL, maar ook uit minors elders in Nederland en in het buitenland.

ExcellentieprogrammaDe NHL startte in 2009 met de voorbereiding van het excellentieprogramma Innovatie en ondernemingszin. Hiervoor is een subsidie toegekend door het Sirius-programma. Het excellentieprogramma richt zich op studenten die ‘nieuwe dingen durven doen’ en die heb-ben aangetoond dat zij een extra uitdaging aankunnen. Het programma omvat 60 Euro-pean Credits. Studenten leren op het hoogste niveau om de innovatiecyclus te beheersen, projecten te organiseren op basis van eigen passie en multidisciplinair samen te werken. Het programma is sterk gericht op de regio en gekoppeld aan de lectoraten.

Erkenning Verworven CompetentiesNHLHogeschoolheeftin2007en2008subsidiegekregenvoordeontwikkelingvantrajec-ten op het gebied van Erkenning Verworven Competenties (EVC) en andere maatwerktra-jecten. Voor 2009 besloot de NHL geen subsidie meer aan te vragen, maar de ontwikkeling met eigen middelen te financieren. Het EVC-project werd per 1 januari 2009 beëindigd en nu worden de EVC- en maatwerktrajecten door de instituten van de NHL uitgevoerd. Het SCKO heeft de instituten ondersteund bij deze overgang, onder andere met trainingen voor assessoren/begeleiders en met hulp bij het opzetten van de administratieve organisatie.

In 2009 keek de NHL met andere partijen hoe de EVC-trajecten uitgebreid konden worden. Samen met de Open Universiteit Nederland is een businesscase opgesteld voor samenwer-king op het gebied van EVC-trajecten. Ook is de NHL partner in het regionale samenwer-kingsverband ‘Kennisontwikkeling in de provincie Friesland’. Aan dit samenwerkingsverband doen opleidingsinstituten (uit het middelbaar en hoger beroepsonderwijs), gemeenten, ken-

2002 2003 2004 2005

Uitval na één jaar studie per instroomcohort in % (Bron: HBO-raad)


niscentra,opleidingsfondsen,UWV,werkgeversorganisatiesenProvincieFryslânmee.Hetdoel is om het opleidingsniveau in de provincie te verhogen en werkzoekenden te helpen bij het vinden van werk, eventueel in combinatie met scholing.

Voor de uitvoering van EVC-trajecten heeft de NHL in 2009 overeenkomsten afgesloten met verschillende opdrachtgevers, zoals De Friesland Zorgverzekeraar, UWV, het EVC Diensten-centrum van RBO (één van de grootste opleidingsinkopers voor UWV) en de organisatie Fources. Hierdoor is de NHL als aanbieder van EVC-trajecten steeds beter zichtbaar.

2.5 Vernieuwingvandeberoepspraktijk Naast onderwijs biedt de NHL ook praktijkgericht onderzoek en contractactiviteiten aan.

Onderzoek gebeurt via lectoraten. Deze hebben een gunstige invloed op de opleiding

en de ontwikkeling van professionals. Lectoraten stimuleren bovendien de innovatie in de

regio want ze spelen in op actuele maatschappelijke vraagstukken. De contractactiviteiten

zijn ondergebracht in de kenniscentra van de NHL. Deze verbinden het onderwijs met de

praktijk en houden zich bezig met onderzoek, advies en de uitvoering van projecten. Daar-

naast verzorgen de kenniscentra opleidingen en cursussen voor bedrijven en instellingen.

NHL Hogeschool ambieert een sterke groei op het gebied van onderzoek en contractactivi-

teiten. Zowel het aantal lectoraten als de omzet uit contractactiviteiten moet toenemen.

LectoratenPraktijkgerichtonderzoekwordtsteedsbelangrijkerbinnenhogescholen.Hetisgoedvoorde inhoud van onderwijsprogramma’s en de professionalisering van docenten. Aan de andere kant stimuleert onderzoek de ontwikkeling en vernieuwing van de beroepspraktijk. Voor een groot deel wordt het praktijkgericht onderzoek uitgevoerd door de lectoraten. De NHL wil eind 2011 twaalf lectoraten hebben. Eind 2009 telde de hogeschool er acht:

• Cybersafety;• Maatschappelijkeparticipatievanjongerenmeteenlichtverstandelijkebeperking;• Maritiem,MarienMilieu&Veiligheidsmanagement;• MoleculaireDetectietechnologie• OndernemerschapenRisicofinanciering;• OpenInnovatie;• WaterServiceManagement;• WerkpleklerenenICT.

Injanuari2009werdJelleDrostbenoemdtotlectorMaatschappelijkeparticipatievanjongerenmeteenlichtverstandelijkebeperkingenGijsbertJansentotlectorMoleculaireDetectietechnologie. Hans Hummel werd in februari benoemd tot lector Werkplekleren en ICT. In oktober eindigde het lectoraat Innovatie en Competentieontwikkeling in de zorg. In 2010 zal de NHL nog enkele nieuwe lectoraten starten, waaronder Zorg in een digitale wereld en Serieus Gaming.

In bijlage 5 staat een overzicht van de aandachtsterreinen van de lectoraten en een aantal belangrijke projecten die in 2009 zijn uitgevoerd. Verschillende lectoraten leverden een substantiële bijdrage aan de inhoud van de onderwijsprogramma’s. Het lectoraat Open Innovatie werkte mee aan de ontwikkeling van het NHL-excellentieprogramma en het lecto-raat Cybersafety ontwikkelde een minor voor studenten. Een voorbeeld van een succesvolle bijdrage aan de vernieuwing van de beroepspraktijk leverde Water Service Management. Dit lectoraat ontwikkelde de ‘serious game’ Water Utility Management.

KenniscentraNHL Hogeschool profileert zich in de regio als dé plek waar men voor elke kennisvraag te-recht kan. Ook bedrijven en instellingen weten steeds beter de weg naar de NHL te vinden.

Vaak kloppen ze aan bij één van de kenniscentra voor advies, in-company-opleidingen of de uitvoering van een project. In 2009 waren binnen de NHL twaalf kenniscentra actief:

• ComputerVision;• Communicatie;• Economie&Management;• EducatiefCentrumNoordenOost(ECNO);• HotSpotDuurzameEnergie;• InternetAcademie;• Jachtbouw;• MaritiemInstituutWillemBarentsz;• Multimedia;• Ruimtebouwers;• VraaghetdeVries.nl;• Zorg&Welzijn.

In bijlage 6 staan enkele kenniscentra met hun aandachtsterrein en projecten die in 2009 zijn uitgevoerd.

De kenniscentra leveren een substantiële omzet. De externe inkomsten bedroegen in totaal 15,9miljoeneuro.Ditkomtovereenmet18,8procentvandetotalebaten.DeNHLstreeftnaar een omzet uit contractactiviteiten van 20 procent van de totaalomzet.

Behalvevooromzet,zorgendekenniscentraookvoorkennisontwikkeling;hetonderwijsende innovatie in de regio worden erdoor gestimuleerd. Dat gebeurt bijvoorbeeld door de zogenaamde RAAK-projecten. Samen met het midden- en kleinbedrijf en professionals in de publieke sector werkt de NHL direct aan kenniscirculatie en kennisontwikkeling. In 2009 heeft de NHL een recordaantal RAAK-projecten binnengehaald, namelijk zes gehonoreerde reguliere projecten.

Een voorbeeld is het RAAK-project Sustainable Energy Monitoring. De nadruk in dit project ligt op het verzamelen van praktijkdata op het gebied van duurzame energie en het creëren van de infrastructuur die dit mogelijk maakt. Samen met tientallen bedrijven ontwikkelt de NHL monitoringsfaciliteiten op bestaande of nieuwe praktijklocaties. De verzamelde data worden geanalyseerd en toegankelijk gemaakt. Zodat de deelnemende bedrijven en het onderwijs hier hun voordeel mee kunnen doen, bijvoorbeeld in de vorm van passende vervolgprojecten.

2.6 Persoonlijkebegeleiding NHL Hogeschool vindt de persoonlijke begeleiding van studenten erg belangrijk. Zeker nu

gekozen is voor vraaggestuurd onderwijs. Omgekeerd waarderen studenten de persoon-

lijke aandacht en toegankelijkheid van docenten. Eén van de ambities in het Strategisch

Plan van de NHL is de verdere ontwikkeling van de studieloopbaanbegeleiding. Een goede

persoonlijke begeleiding begint in de visie van de NHL al voor de poort en gaat door nadat

een student is afgestudeerd.

Voorlichting aankomende studentenIndividuele voorlichting is steeds belangrijker binnen NHL Hogeschool. Scholieren komen via één-op-ééngesprekken met studenten en docenten meer te weten over de NHL-studies. Dat gebeurt bijvoorbeeld tijdens kleinschalige voorlichtingsmomenten, zoals de maande-lijkse NHL Walk In. In 2009 konden scholieren tijdens de open dagen van de NHL voor het eerst een interessetest doen. De test is ingekocht bij een onafhankelijke leverancier en geeft resultaten van alle te volgen studies in het hoger onderwijs, zowel in Nederland als daarbui-ten. Wie de test heeft gedaan, kan de resultaten daarna bespreken met een studiekeuzead-viseur. Aankomende studenten kunnen ook een vervolggesprek aanvragen dat dieper ingaat


op de interesses en mogelijke keuzes. Scholieren waarderen dit aanbod zeer en geven aan dat dit helpt bij het maken van een juiste keuze.

InhetStrategischPlanbenadruktdeNHLhetbelangvandeeltijdonderwijs.Deverwachtingis dat het aantal scholieren in de toekomst afneemt en het aantal volwassenen dat zich wil laten bij- of omscholen toeneemt. In 2009 zijn voor het NHL-onderdeel Werk en Studie (stu-deren in deeltijd) verschillende onderzoeken uitgevoerd onder potentiële deeltijdstuden-ten. Wat voor motieven hebben zij om te gaan studeren, wat is hun zoekgedrag en welke informatiebehoefte hebben zij? Het websitebezoek en de informatieaanvragen zijn grondig bekeken. Daarnaast zijn twee enquêtes gehouden. Uit het onderzoek onder potentiële studenten blijkt dat een grote groep graag wil studeren: 96 procent wil binnen nu en vijf jaar met een studie of cursus beginnen. De belangrijkste reden dat men nog geen studie volgt istijdgebrek.Vandeondervraagdenwil80procentnietmeerdan15uurperweekkwijtzijnaan een studie.

In2009zijnintotaalmeerdan800oriëntatiegesprekkenaangevraagd.Tijdenszo’ngesprekkijkt een studievoorlichter samen met de aankomende deeltijdstudent of een studie aansluit bij de wensen van de student en aan te passen is aan de persoonlijke situatie. Deeltijd-studenten zien het oriëntatiegesprek als de belangrijkste informatiebron. Informatie via persoonlijk contact is voor deze doelgroep erg belangrijk om uiteindelijk een beslissing te maken.

Aansluiting DeNHLparticipeertinhetFriesPlatformAansluitingVO-HBO.Ditversterktdecontactenmet het voortgezet onderwijs in de regio. Het platform wil de aansluiting van het voortgezet onderwijs op het hoger beroepsonderwijs verbeteren, vooral wat betreft vakinhoud en de pedagogisch didactische aanpak. De afgelopen jaren hebben vooral technische vakken en wiskunde- en natuurvakken veel aandacht gehad. Samen met het voortgezet onderwijs ont-wikkelde de NHL modules voor scholieren. Ook zijn er op diverse vakgebieden netwerken van voortgezet onderwijs en NHL-docenten ontstaan die leiden tot meer samenwerking.

Het platform coördineert verschillende activiteiten. Die moeten ervoor zorgen dat scholieren beter weten wat studeren in het hoger beroepsonderwijs betekent. Zo is er het jaarlijkse ProefstuderenvandeNHL.Scholierenmakendiedagkennismetdedagelijksepraktijkvanhet studeren aan NHL Hogeschool. Het platform brengt ook jaarlijks de instroom en de propedeuseresultaten in kaart. De NHL speelt een belangrijke rol in het terugkoppelen van deze cijfers naar het voortgezet onderwijs.

Het aandeel van het middelbaar beroepsonderwijs in de totale instroom ligt bij de NHL iets onder de dertig procent. Dit cijfer blijft min of meer gelijk. De NHL scoort wat dit betreft hoger dan de rest van Nederland. De mbo-studenten komen met name van het Friesland CollegeenROCFriesePoort.DeNHLheeftmetbeideROC’seensamenwerkingsovereen-komst. Om de overgang gemakkelijker te maken, kunnen grote groepen leerlingen in het laatste jaar van het mbo al kennismaken met de NHL. Voorbeelden hiervan zijn te vinden bij de opleidingen Bouwkunde, Verpleegkunde, Communication & Multimedia Design en enkele economische studies. NHL Hogeschool werkt ook steeds meer samen met andere ROC’s in Noord-Nederland, waaronder het Noorderpoortcollege en het Alfa-college.

StudieloopbaanAlle opleidingen van de NHL kennen een studieloopbaanlijn. De invulling hiervan hangt af van het beroep waarvoor wordt opgeleid. Daarnaast speelt de behoefte van de student een rol. In 2009 is de NHL begonnen met de harmonisering van de studieloopbaanbegeleiding. Dit betekent dat deze in elke opleiding wordt gekoppeld aan vaste fases: oriëntatie, hoofd-fase en afstuderen. Bovendien richt de studieloopbaanbegeleiding zich sterker op planning en studievoortgang. In 2010 wordt de harmonisering voortgezet en kijkt de NHL of er een relatie te leggen is met de talentontwikkeling van studenten.

DecanaatDe decanen van NHL Hogeschool begeleiden studenten bij verschillende problemen. Dit kan bijvoorbeeld zijn op het gebied van studievertraging, financiën of speciaal benodigde hulpmiddelen. Studenten worden soms door een studieloopbaanbegeleider doorverwezen, maar weten vaak ook zelf de weg naar de decaan te vinden.

De student komt bij een decaan als er sprake is van: • Complexeproblematiek,bijvoorbeeldeenstudieprobleemincombinatiemetpersoonlijke

omstandigheden;• Ernstigestudievertraging;• Eenstudieloopbaanvraagstukdatdeopleidingoverstijgt,bijvoorbeeldalseenstudentwil

switchenvanopleiding;• Vragenoverbijvoorbeeldfinanciën,wet-enregelgevingenuitstelmogelijkheden;• Problemenrondomstudievaardigheden,bijvoorbeeldfaalangst,nietdurvenpresenteren,

uitstelgedrag;studentenkunnendandeelnemenaantrainingen;• Psychologischeproblemen;dedecanenverwijzensomsookdoornaardeGGZ.

In 2009 hebben de studentendecanen ruim 2.400 gesprekken gevoerd. Eind 2009 is een en-quête gehouden onder studenten over de dienstverlening van het decanaat. De waardering was over de hele linie zeer hoog.

Studeren met een functiebeperkingIn 2009 heeft NHL Hogeschool een onderzoek uitgevoerd onder studenten met een func-tiebeperking. In totaal hebben 241 studenten een enquête ingevuld. Op de NHL komen dyslectie en psychische beperkingen het vaakst voor. Uit het onderzoek blijkt dat studenten behoefte hebben aan betere voorlichting over speciale voorzieningen. Meer dan de helft gaf aan dat docenten voldoende rekening houden met hun beperking en hun wensen, bij-voorbeeld voor extra faciliteiten. Toch zou ook de helft graag extra begeleiding willen. Voor de NHL was het onderzoek aanleiding om een aantal verbeteringen na te streven:

• Verbeterenvandevoorlichtingaanstudentenmeteenfunctiebeperking;• Verbeterenvandevoorlichtingaandocenten,bijvoorbeeldoverdyslectie;• Intensieverebegeleidingvanstudentendoorhetdecanaat.

Deze punten zullen in 2010 worden gerealiseerd.

2.7 Internationalisering Een competentie die alle studenten van de NHL moeten ontwikkelen is het functioneren in

een internationale en interculturele omgeving. Om deze competentieontwikkeling mogelijk

te maken moet de NHL een internationale leeromgeving bieden. NHL Hogeschool werkt

hier op verschillende manieren aan. Allereerst zijn de ambities omschreven in de Beleidsno-

titie Internationalisering. Daarnaast heeft de NHL in 2009 een hogeschoolbrede coördinator

op het gebied van internationalisering benoemd. Deze houdt zich bezig met het internati-

onaliseringbeleid en geeft leiding aan de uitvoering hiervan. Uitgangspunt van het beleid

is dat de internationalisering een bijdrage levert aan het reguliere onderwijsproces. Het

streven is dat elke student van de NHL gedurende zijn opleiding met een vorm van interna-

tionalisering in aanraking komt.

MobiliteitDe in- en uitgaande mobiliteit van studenten was in 2009 vergelijkbaar met de voorgaande jaren. De ingaande mobiliteit is het aantal buitenlandse studenten dat op de NHL studeert.


Bij de uitgaande mobiliteit gaat het om studenten die een semester in het buitenland zijn geweest en bij een partnerinstelling studiepunten hebben behaald.

Inkomende en uitgaande mobiliteit aantallen studenten (Bron: HBO-raad)

Inkomende

Techniek Economie & Management

Zorg & Welzijn Educatie & Communicatie

Totaal

2006 18 63 9 58 148

2007 22 56 6 41 125

2008 22 57 2 55 136

2009 13 74 2 58 147

Techniek Economie & Management

Zorg & Welzijn Educatie & Communicatie

Totaal

2006 3 59 1 37 100

2007 14 41 3 44 102

2008 24 50 0 35 109

2009 7 47 7 48 110

Uitgaande

Het overzicht geeft geen volledig beeld van alle resultaten op het gebied van internationa-lisering. Er zijn binnen de NHL veel kortdurende uitwisselingen, projecten en excursies die niet geregistreerd staan in de mobiliteitscijfers. Zo lijkt het instituut Zorg & Welzijn op basis van deze cijfers weinig internationaal actief te zijn, terwijl dit juist wel het geval is. Studen-ten gingen bijvoorbeeld op excursie naar ziekenhuizen in het Duitse Münster en docenten werkten via ‘video conferencing’ samen met Boise State University in Idaho. Bovendien be-zochten zowel docenten als studenten verschillende internationale conferenties. Ook bij de andere instituten zijn er volop voorbeelden te vinden van vormen van internationalisering. Studenten van de opleidingen Docent Beeldende Kunst & Vormgeving en Communication & Multimedia Design reisden af naar Berlijn, de lerarenopleidingen Sociale Vakken naar PapenburgenTurkije,CommunicatienaarTsjechiëenZwedenendefinanciëleopleidingennaar The City in Londen. Bij het instituut Techniek doen jaarlijks veel studenten mee aan internationale Neptune-projecten die binnen het netwerk worden georganiseerd.

Internationale stagesBehalve voor een studie in het buitenland, kiezen ook veel studenten voor een internationa-le stage, al dan niet met een beurs. Stagebureaus en docenten van opleidingen verzorgen de inhoudelijke kant van de stage, het International Office van de NHL assisteert waar nodig metformaliteiteneneenbeursaanvraag.Ongeveer80studentenhebbenin2009inhetbuitenland stage gelopen.

Engelstalig aanbod Hoewel het Engelstalig aanbod toeneemt, stond 2009 vooral in het teken van de voorberei-ding op verdere groei. Veel docenten hebben een opleiding gevolgd om te kunnen doce-ren in het Engels. Bij het instituut Zorg & Welzijn zijn alle docenten verplicht bijgeschoold. Een groot aantal docenten van het instituut Economie & Management heeft meegedaan aan een taaltest met aanvullende scholing. Medewerkers in ondersteunende functies heb-ben bijspijkercursussen in het hogeschoolbrede Learning Centre gevolgd. Nieuw in 2009

was de succesvolle inzet van uitwisselingsstudenten uit Wales als assistent-docent bij de opleiding Leraar Basisonderwijs.

Internationale samenwerkingElk jaar organiseert het instituut Economie & Management een internationale week. Do-centen van buitenlandse partnerinstellingen geven dan gastcolleges aan NHL Hogeschool. Door het samenvoegen van deze colleges ontstaat een interessant programma en staat internationalisering een week lang in de spotlights. Voor de buitenlandse gastdocenten is de week aantrekkelijk omdat zij dan veel internationale collega’s ontmoeten. De internatio-nale week is een uitstekend middel om de relatie met partners te versterken. Het plan is om in 2011 een internationale week voor de hele NHL te organiseren.

Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking heeft NHL Hogeschool samengewerkt met de Thai Nguyen University of Education in Vietnam. Dit project is eind 2009 succesvol afge-sloten. De NHL heeft van zowel Nederlandse als Vietnamese zijde veel lof gekregen voor de originele en eigenzinnige aanpak van dit project. De HBO-raad heeft het project diverse keren aangemerkt als ‘good practice’. Naast dit project was de NHL in 2009 betrokken bij activiteiten in Mozambique, Benin en Ghana.

International OfficeHet hogeschoolbrede International Office adviseert en helpt studenten met beursaanvra-gen en formaliteiten rondom een stage of studie in het buitenland. De nadruk ligt op het Erasmusprogramma. Het office registreert daarnaast de inkomende en uitgaande mobiliteit, verzorgt visumaanvragen voor inkomende studenten van buiten de EU en ondersteunt bij gastdocentschappen. Bovendien steekt het office veel tijd in het beheren van het buiten-landse netwerk van ruim 170 partnerinstellingen. Het afsluiten, verlengen, aanpassen of opzeggen van de overeenkomsten vraagt een zorgvuldige registratie. In 2009 is dit verder verbeterd.


Bij de NHL staat kwalitatief en betrouwbaar onderwijs centraal. De hogeschool wil studen-

ten helpen om hun talenten te ontwikkelen en bovendien een inspirerende ontmoetings-

plek zijn voor onderwijs en beroepspraktijk. Deze ambities betekenen veel voor de be-

drijfsvoering van de NHL. Ze vragen om goed opgeleide docenten, om projectruimtes voor

praktijkcases en om het gebruik van nieuwe media. Als bedrijf had de NHL in 2009 een

intensief jaar met veel veranderingen: de oplevering van de nieuwe locatie, een reorganisa-

tie en een grote investering in een nieuw werkplekconcept. Kortom, 2009 was een veelbe-

wogen jaar met forse inspanningen van veel medewerkers.

3.1 Personeleontwikkelingen De NHL wil een energieke organisatie zijn waar gedreven mensen onderwijs verzorgen,

onderzoek verrichten en contractactiviteiten uitvoeren. Eigenzinnigheid en tegendraads-

heid wordt gewaardeerd. Door de gemaakte keuzes voor onderwijs op maat, meer prak-

tijkgericht onderzoek en de groei van contractactiviteiten ontstaan nieuwe rollen, zoals

die van expert, trainer, tutor/coach, assessor, studieloopbaanbegeleider, onderzoeker en

acquisiteur. NHL Hogeschool speelt hier op in met verschillende strategieën. Bijvoorbeeld:

investeren in de competentieontwikkeling van de huidige medewerkers. Maar ook: meer

functiedifferentiatie binnen het primair proces. Dat betekent meer juniorposities en meer

topposities zodat de deskundigheid van het personeel aansluit bij de verschillende on-

derwijsvragen van studenten. Functiedifferentiatie is bovendien goed voor de loopbaan-

mogelijkheden op NHL Hogeschool. Verder wil de NHL toe naar een vast percentage aan

flexibele formatie en meer personeelsdynamiek. Om dat laatste te bereiken wordt een

nieuw loopbaan- en carrièrebeleid ontwikkeld gericht op interne doorstroom.

FormatieDegemiddeldeomvangvandepersoneelsformatie2009was806fte.Ditiseendalingtenopzichtevan2008(847fte).Ookhettotaalaantalmedewerkersdaalde.DitkomtvooreendeeldoordeovernamevandeopleidingPedagogiekdoorhogeschoolWindesheim.Weliswaar kreeg de NHL daar de technische lerarenopleidingen voor terug, maar deze opleidingen zijn kleiner van omvang. Daarnaast nam de formatie af door de uitstroom van medewerkers met een tijdelijke aanstelling.

KostenIn 2009 bedroegen de totale personeelskosten van de NHL 60,7 miljoen euro. De salaris-kosten stegen naar 53,5 miljoen euro. Deze stijging heeft te maken met de uitbetaling van eenvolledigeeindejaarsuitkeringvan8,3%.In2008wasditnog5,8%.Bijhetsturenvande


3.NHL Hogeschool in bedrijf Ambities vertaald in bedrijfsvoering

formatieontwikkeling kijkt de NHL vooral naar de verhouding tussen vaste salariskosten en de totale baten. Wanneer inkomsten teruglopen vormen de vaste salariskosten het belang-rijkste risico voor de organisatie. In 2009 bedroeg het percentage vaste salariskosten 63%, tegen64%in2008.

Kosten van het personeelsbestand (Bron:P&O)

(Bedragen x € 1.000) 2006 2007 2008 2009

Salariskosten 45.259 48.613 52.073 53.494

Overige personeelskosten 7.753 8.535 8.439 7.204

Totale personeelskosten 53.012 57.148 60.512 60.698

Totale baten 71.223 74.921 81.458 84.399

Salariskosten t.o.v. totale baten 64% 65% 64% 63%

Vast en tijdelijkTijdelijk personeel maakt een organisatie flexibeler. Maar er zitten ook nadelen aan een flexibele formatie. Het eigen risico wordt vergroot omdat de NHL zelf de werkloosheiduit-kering aan ex-medewerkers (wachtgeld) betaalt. NHL Hogeschool streeft daarom naar een minimaal percentage van 16% aan tijdelijke formatie.

De uitdaging in 2009 was om de personeelsformatie niet groter te laten groeien dan begroot. Daarnaast moest er een stabiel budget voor werkeloosheidsuitkeringen komen. In het verleden steeg het eigen risico van de NHL fors door het beëindigen en vervangen van tijdelijke arbeidscontracten. NHL Hogeschool wil dit voorkomen door vacante func-ties beter in te vullen én de instroom in de WW te verminderen. De nieuwe werkwijze is in 2009 van start gegaan. Wie een vacature heeft binnen de hogeschool kan deze centraal meldenbijeenspecialecommissievandeafdelingPersoneel&Organisatie.Decommissiekijkt vervolgens hoe de vacante vacatures en de tijdelijke medewerkers gematcht kunnen worden. Deze werkwijze heeft de interne arbeidsmarkt verbeterd. Hierdoor is de flexibele formatie licht verminderd tot 19,1% en hoefde de NHL minder werkeloosheidsuitkeringen uit te keren.

Verhouding vast – tijdelijk, % aantal medewerkers (Bron:P&O)

0

20

40

60

80

100

76,9

23,1

80,9

19,1

2008 2009

vast

tijdelijk

Onderwijzend en ondersteunendDeverhoudingtussenonderwijsgevendpersoneel(OP)enonderwijsondersteunendperso-neel(OOP)isdeafgelopenjarenstabielgebleven.In2010zaldezeverhoudingveranderenomdat de omvang van het ondersteunend personeel door een reorganisatie afneemt.

Verhouding OP – OOP, % aantal medewerkers (Bron:P&O)

0

10

20

30

40

50

60

54,1

45,9

54,6

45,4

2008 2009

onderwijsgevend

ondersteunend

FunctieschaalDe verdeling van de functieschalen over de medewerkers is in 2009 veranderd ten opzichte van2008.Doorhetbeleidommeerjongedocententebenoemenindefunctiesvanjunior-en basisdocent is het aantal medewerkers in de schalen 9 en 10 gestegen. De stijging in de schalen 12 en 13 komt omdat het aannemen van gepromoveerde docenten in het hoger beroepsonderwijs gestimuleerd is. Daarnaast zijn er landelijke afspraken gemaakt om het vakvanonderwijsgevendemetbehulpvandePlasterkgeldenaantrekkelijkertemaken.Hetaantal medewerkers in de schalen 2 en 3 is afgenomen. Dit komt omdat de catering in het bedrijfsrestaurant is uitbesteed en een aantal medewerkers met een tijdelijk dienstverband is vertrokken.

1,6

2,8

7,3

5,3

6,12,2

4,2

4,4

25,1

27,2

4,17,4

2,2

0,4

3,5

6,9

5,6

5,90,7

4,8

5,1

24,3

28,5

4,97,5

2,0

2008

2009

Schaalverhoudingen, % aantal medewerkers (Bron:P&O)


LeeftijdDe gemiddelde leeftijd van medewerkers stijgt al sinds enkele jaren. In 2009 ging deze ont-wikkeling door. Dit komt gedeeltelijk omdat de NHL voorzichtig is in het aannemen van men-sen. De komende jaren is aandacht nodig voor de verjonging van het personeelsbestand.

Leeftijdsverhoudingen, % aantal medewerkers (Bron:P&O)

Leeftijd 2008 2009

18-24jaar 3,1 2,2

25-29 jaar 8,0 6,2

30-34 jaar 8,1 7,7

35-39 jaar 9,7 9,8

40-44 jaar 13,6 13,0

45-49 jaar 16,2 15,5

50-54 jaar 15,3 17,0

55-59 jaar 16,1 17,7

60 jaar en ouder 9,9 10,9

Anciënniteit Anciënniteit staat voor het aantal jaren dat een medewerker in dienst is. Dit getal is veel-zeggend voor de instroom van nieuwe medewerkers, het ervaringsniveau van de huidige medewerkers en de aantrekkelijkheid van de NHL als werkgever. Het aantal medewerkers datvijftienjaaroflangerindienstis,daaldetenopzichtevan2008.

Anciënniteitverhoudingen, % aantal medewerkers(Bron:P&O)

Aantal jaren in dienst 2008 2009

0 - 4 39,6 34,0

5 - 9 17,4 23,0

10 - 14 6,8 10,8

meer dan 15 36,2 32,2

Man/vrouwErwerkenbijdeNHLbijnanetzoveelmannenalsvrouwen.Integenstellingtot2008eneerdere jaren zijn de vrouwen in 2009 licht in de meerderheid. Vrouwen werken wel meer in deeltijd.

Verhouding man – vrouw, % aantal medewerkers (Bron:P&O)

Geslacht 2008 2009

Man 50,1 49,9

Vrouw 49,9 50,1

3.2 Reorganiserenvoordetoekomst In 2009 is vanwege de verdere verbetering van de doelmatigheid van de organisatie een

reorganisatie gestart. Het doel is, zeker met de huisvesting in een nieuwe locatie in Leeu-

warden, om de kwaliteit van onderwijs en ondersteuning ook op lange termijn te waarbor-

gen. Dit betekent dat de reorganisatie beoogt dat gedwongen ontslagen zoveel mogelijk

worden voorkomen door natuurlijk verloop, het niet verlengen van tijdelijke aanstellingen

en het herplaatsen van medewerkers waar mogelijk. De NHL begeleidt de medewerkers die

toch boventallig zijn naar een andere baan, binnen of buiten de hogeschool.

Organisatorische redenen De verhuizing naar de nieuwe locatie aan de Rengerslaan in Leeuwarden was een goed moment om na te denken over de inrichting van de organisatie. De reorganisatie heeft met verschillende organisatorische ontwikkelingen rekening gehouden:

• Fysiek:deNHLverandertvaneenorganisatiemetonderwijsinstitutenineenflexibeleenvraaggestuurde onderwijsorganisatie. De ondersteuning van de docenten en studenten moetmeeveranderenenaangepastzijnaandenieuwbouw;

• Inhoudelijk:doordeautomatiseringenstandaardisatievandeonderwijsondersteuningverandert het werk van de ondersteunende afdelingsbureaus. Het werk neemt ook in omvangaf;

• DienstverleningSCKO:ditonderdeelwerktstrakszogoedalsgeheelopéénlocatieinplaats van op meerdere plekken. Dat heeft fysieke gevolgen, maar ook inhoudelijk moe-ten de diensten aangepast worden aan de nieuwbouw.

Financiële redenenVoor de continuïteit van de organisatie moet de NHL financieel gezond worden gemaakt. Hiervoor is een besparing van 4,5 miljoen euro in 2011 nodig. De inkomsten kunnen met 1,2 miljoen omhoog, het resterend bedrag van 3,3 miljoen moet komen van een besparing op materieel en personeel. Dat betekent onder meer dat de formatie ruim 50 fte kleiner wordt. Reductie van fte’s is niet direct hetzelfde als boventalligheid. In 2010 wordt duidelijk of en hoeveel mensen boventallig zullen zijn.

De veranderingen voor het SCKO en het overig OOPDe doelen en taken van het SCKO veranderen niet. Een aantal onderdelen verhuist naar een andere plek in de organisatie. Het gaat bijvoorbeeld om de Mediatheek, Bureau Inschrijving en de Salarisadministratie. Sommige functies en de bijbehorende taken zullen veranderen. Dit kan leiden tot aanpassingen of vermindering van het aantal medewerkers. De verwach-ting is dat het SCKO door de reorganisatie met ruim 30 fte zal afnemen.

Dereorganisatieisgerichtopalhetonderwijsondersteunendpersoneel(OOP).Degrootsteveranderingen vinden echter plaats bij de mensen die op de afdelingsbureaus werken. Nu zijn er meerdere afdelingsbureaus per instituut of één bureau voor een heel instituut. Na de reorganisatie heeft de NHL vijf clusterbureaus waarin ondersteunende taken zijn onderge-bracht, zoals secretariële ondersteuning, ondersteuning administratieve processen, rooste-ring en planning, communicatie met studenten en ondersteuning van stage en contracten. De clusterbureaus zijn onderdeel van de nieuwe afdeling Onderwijs Service Bureau van het SCKO. Als gevolg van de reorganisatie neemt het aantal fte’s met ruim 20 af. Door het her-plaatsen van mensen en het niet verlengen van tijdelijke contracten streeft de NHL ernaar om boventalligheid zoveel mogelijk te voorkomen.

Reorganisatieproces in 2009De reorganisatie is in 2009 gestart in nauw overleg met de betrokkenen. Eerst is het reorga-nisatieplangeschrevenenvastgestelddoordeHogeschoolraad.HetSociaalPlanisinmid-dels klaar en voor akkoord bevonden door de vakbonden. In het plan staan alle begrippen, rechten en plichten van werknemers en NHL Hogeschool.


Ook wordt de plaatsingsprocedure en het instellen van de plaatsingsadviescommissies en de bezwarencommissie uitgelegd.

Het vervolg van de reorganisatieDe reorganisatie loopt nog door tot 1 april 2011. Medewerkers krijgen regelmatig monde-ling en schriftelijk te horen wat de stand van zaken is en welke volgende stappen gezet worden.Medio2010iserduidelijkheidvoordeOOP’ers.Demeestemensenzijndangeplaatst in een (nieuwe) functie. De NHL begeleidt boventallige medewerkers naar een passende functie, binnen of buiten de NHL. Hiervoor zijn diverse faciliteiten beschikbaar, diestaaninhetSociaalPlan.

3.3 Naareenprofessionelereorganisatie De NHL en het onderwijs veranderen. Daarmee ook de competenties die van medewerkers

gevraagd worden. De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in regelingen en faciliteiten om

de deskundigheid van medewerkers te verbeteren. In 2002 startte de NHL met de ontwik-

keling van competentieprofielen voor de verschillende functiegroepen. In 2007 waren de

profielen voor iedere functie beschikbaar. De regeling Coachen, Beoordelen & Belonen

heeft ervoor gezorgd dat er structureel beoordelingsgesprekken worden gevoerd. Ook in

2009 stond het verder verbeteren van de deskundigheid van de medewerkers hoog op de

agenda. Competenties als externe gerichtheid, onderzoeksvaardigheden, internationale

oriëntatie, ICT-vaardigheden, ondernemerschap en conceptueel denken worden steeds

belangrijker. NHL Hogeschool wil sterk investeren in de competentieontwikkeling van me-

dewerkers en streeft onder andere naar meer gepromoveerde medewerkers en een beter

loopbaan- en carrièrebeleid.

BeoordelingsgesprekkenIn 2009 doorliep de NHL de cyclus Coachen, Beoordelen & Belonen voor de derde keer. De cyclus garandeert dat medewerkers in ieder geval jaarlijks een beoordelingsgesprek heb-ben. In sommige gevallen is dat om een logische reden niet mogelijk. Bijvoorbeeld omdat iemand langdurig ziek is of omdat een medewerker zeer binnenkort uit dienst gaat. In het studiejaar2008-2009werden677beoordelingengegeven,66,2procentvanhettotaalaan-tal medewerkers. Omdat de cyclus wordt doorlopen in een studiejaar (september tot en met juni) worden de metingen ook in die periode gedaan.

Aantal beoordelingsgesprekken studiejaar 2008-2009 (Bron:P&O)

Beoordelingen Onvoldoende Goed Uitstekend

hogeschool totaal 677 6 (0,9%) 636 (93,9%) 35 (5,2%)

onderwerpen als promotiebeleid, masterbeleid en het aantrekken en vasthouden van high potentials. Het plan wordt in de periode 2009 - 2012 geïmplementeerd.

OnderzoekscompetentiesDe NHL wil door toegepast onderzoek de beroepspraktijk helpen ontwikkelen. Om deze taak beter te kunnen doen moet de hogeschool meer onderzoekscompetenties in huis hebben. Dit kan bereikt worden door werknemers master- of promotietrajecten te laten volgen of door nieuwe medewerkers te werven die de benodigde onderzoekscompetenties al hebben.

NHLHogeschoolstreeftnaar75gepromoveerdenofpromovendiin2012.In2008en2009waren dit er 45. Om groei mogelijk te maken schrijft elk instituut een formatieplan met daarin de posities die geschikt zijn voor gepromoveerden of promovendi. In een scholings-plan staat welke afspraken het instituut heeft gemaakt over promotietrajecten met zittende docenten.PositiefisdatdePlasterkgeldenbenutkunnenwordenomdeonderzoekscompe-tenties te verbeteren. Een belangrijke ontwikkeling is wel dat door vergrijzing en verloop het aantal vervangingsvacatures de komende jaren stijgt. Een deel kan worden ingevuld door docenten met een voltooid doctoraat.

NHL Professionaliseringsacademie De NHL heeft in 2009 zelf een opleiding ontwikkeld op het gebied van pedagogisch-didac-tische bekwaamheid. Deze is bestemd voor beginnende docenten die geen onderwijsbe-voegdheid hebben. Binnen de opleiding is intervisie belangrijk. Onderdeel van de opleiding is een actieonderzoek, aangezien onderzoek binnen het hoger beroepsonderwijs steeds belangrijker wordt. De eerste cursus werd nog uitsluitend door NHL-medewerkers gevolgd, aan de tweede cursus namen ook docenten van andere hogescholen deel. Het opleidings-trajectiszosuccesvoldaterplannenzijnvooreenNHLProfessionaliseringsacademie.Dezeopleidingsacademie voor eigen medewerkers gaat in het voorjaar van 2010 van start en biedt een breed aanbod op het gebied van onderwijsdidactische vaardigheden, toetsen, onderzoek, kwaliteitszorg en ICT-vaardigheden.

3.4 Gezond,prettigenveiligwerken NHL Hogeschool wil een bedrijf zijn waar mensen graag komen werken en blijven werken.

De hogeschool moet daarom een gezonde, prettige en veilige werkomgeving bieden.

Tevredenheid medewerkersIn 2009 heeft NHL Hogeschool weer een tevredenheidsonderzoek onder de medewerkers gehouden. Om eventuele verbeteringen of verslechteringen te kunnen zien, moesten de medewerkers dezelfde vragen beantwoorden als in 2006.

NHL Hogeschool heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in het management van de NHL. Dat blijkt uit nieuwe leidinggevende posities, managementbijeenkomsten, de stimu-lering van educatie en professionalisering en de nieuwe besturingsfilosofie. Deze investe-ringen lijken voor een hogere tevredenheid te zorgen. Medewerkers zijn positiever over de begeleiding van het ziekteverzuim en meer tevreden over de functioneringsgesprekken.

Uit het onderzoek blijken echter ook punten van aandacht. Zo lijkt het vertrouwen in het gevoerde (onderwijs)beleid af te nemen. Verder onderzocht moet worden waarom dit zo is. Daarnaast zijn de medewerkers minder tevreden over de opleidings-, ontwikkelings- en loopbaanmogelijkheden bij de NHL. Ook op dit punt onderneemt de NHL actie.

Om de resultaten van het onderzoek beter te kunnen plaatsen is benchmarking zinvol. Bij het opzetten van een volgend onderzoek zal hiermee rekening gehouden worden.

VerzuimHet verzuimpercentage geeft het totale verzuim aan, inclusief ziektegevallen langer dan een

Uit de beoordelingsgesprekken blijkt dat er weinig onvoldoendes gescoord worden. Sta-tistisch gezien is dat bijzonder te noemen. Een terechte vraag kan zijn in hoeverre leiding-gevenden een goed competentiegericht plan- en beoordelingsgesprek kunnen voeren. De afdelingPersoneel&Organisatiezalditin2010onderzoekenenmogelijkmeteenvoorstelkomen voor een verbeterde aanpak van de cyclus.

PlasterkgeldenDe HBO-raad en de vakcentrales hebben een convenant gesloten over de besteding van dezogenaamdePlasterkgelden.Eendeelhiervanisbestemdvoorhetuitbreidenvandeloopbaanmogelijkheden van docenten. Onderwijsgevenden kunnen zo in een hogere schaal terechtkomen. Voor het gehele hoger beroepsonderwijs is 15 miljoen euro beschikbaar. In 2009 is de NHL begonnen met het schrijven van een plan van aanpak. Hierin staan ook


jaar. Het percentage lag in 2009 op gemiddeld 4,15%. Dit is een sterke stijging ten opzichte van2008enhogerdanhetstreefpercentagevan3,7%.Nadathetverzuimonderonderwijs-gevend personeel eerder daalde, steeg dit in 2009 juist weer met 1%. In november had de NHL te maken met de gevolgen van de griepgolf, maar dit verklaart de stijging onvoldoen-de. De toenemende werkdruk leidt met name bij de oudere werknemer mogelijk tot een stijging van het ziekteverzuim.

Ziekteverzuim, % aantal medewerkers (Bron:P&O)

De NHL werkt al jaren met een eigen verzuimprocedure, gebaseerd op de wet Verbetering Poortwachter.InhetSociaalMedischTeamstemmenleidinggevenden,bedrijfsarts,bedrijfs-maatschappelijkwerkendeafdelingPersoneel&Organisatiedeverzuimbegeleidingopelkaaraf.AchmeaVitalelevertsindsjanuari2008debedrijfsarts.Negatiefvoorhetoverlegin het Sociaal Medisch Team was de regelmatige wisseling van bedrijfsartsen bij Achmea Vitale. In 2010 onderzoekt de NHL wat het gewenste gezondheidsbeleid is en worden ver-beterplannen voorgesteld en geïmplementeerd. Naast de begeleiding door de bedrijfsarts kunnen NHL-medewerkers gebruik maken van het bedrijfsmaatschappelijk werk. De NHL heeft hiervoor een contract afgesloten met het GIMD.

Zilveren Kruis Achmea en de HBO-raad hebben samen LIVVIT ontwikkeld. Elke hogeschool beschikt hiermee over een aantal diensten om verzuim te voorkomen, gezondheid te bevor-deren en reïntegratie te stimuleren. In 2009 zijn de diensten van LIVVIT uitgebreid aan het personeel gecommuniceerd, zowel via de leidinggevenden als via intranet. In totaal hebben de medewerkers voor circa € 65.000,- aan aanvragen ingediend én gehonoreerd gekregen. Het streven voor 2010 is het bedrag te verdubbelen.

Decentrale arbeidsvoorwaardenDe hogeschool besteedt 1,15% van de bruto loonsom aan decentraal overleg over arbeids-voorwaarden. Dit budget is beschikbaar voor het maken van nieuwe afspraken of het verbeteren van bestaande regelingen. In het lokale CAO-overleg wordt regelmatig gespro-ken over de besteding van de middelen. In 2009 is voor de volgende verbeteringen van regelingen gekozen:

• Betaaldouderschapsverlof,afgestemdopdenieuwewetgevingper1januari2009;• Aanvullendeafsprakenoverderegelingreiskostenwoon-werkverkeer;• Telewerken:hetvergoedenvanabonnementkostenvoormedewerkersdieinternetthuis

zakelijk gebruiken.

De afspraken zijn vastgelegd tot medio 2012.

EventsDe NHL organiseerde in 2009 meerdere evenementen om de interne kennisuitwisseling en de verbondenheid met de hogeschool te stimuleren. Zo werd ook dit jaar weer de NHL Academy Award uitgereikt. Studenten en medewerkers kunnen hun goede ideeën, verras-sende projecten en vernieuwende inzichten inzenden en meedingen naar de prijs. De com-petitie creëert een gevoel van trots en betrokkenheid bij de NHL. De NHL Academy Award zorgt er bovendien voor dat instituten en afdelingen elkaars expertise beter leren kennen en samenwerken waar het kan.

2006 2007 2008 2009

Onderwijsgevend 3,68 3,58 2,64 4,64

Ondersteunend 3,85 3,66 3,63 3,72

Totaal 3,76 3,62 3,15 4,15

Sinds2008isiederemaandhetNHLCaféopen.Medewerkersuitdeheleorganisatie kunnenelkaaropeeninformelemanierontmoeten.Perkeerstaateenthemacentraal.Hetdoel van het NHL Café is het contact tussen medewerkers te stimuleren en het ‘NHL-gevoel’ te vergroten. Andere evenementen waren de Nieuwjaarsbijeenkomst, de Opening Studiejaar en de NHL Battle, een kennisquiz voor medewerkers en studenten.

3.5 Huisvesting In het Strategisch Plan 2008-2011 staat dat de NHL competentiegericht onderwijs wil

bieden. Dit is een verandering van aanbodgericht naar vraaggericht. De student formuleert

zijn onderwijsvraag op basis van de competenties die nodig zijn in de beroepspraktijk. De

hogeschool zet daar verschillende leerroutes en werkvormen tegenover, zoals opdrachten,

projecten, stages, werkgroepen, colleges, cursussen en onderzoek. In dit onderwijsmo-

del moeten studenten, docenten en bedrijfsleven elkaar gemakkelijk kunnen ontmoeten.

De nieuwe locatie van de NHL aan de Rengerslaan is hier helemaal op ingericht. Er zijn

werkruimtes voor kleine groepen, projectgroepruimtes en veel faciliteiten die ontmoeting

mogelijk maken, zoals de grote centrale hal en de gezamenlijke studielandschappen. In

2009 is hard gewerkt om de oplevering van de nieuwe locatie te halen.

Behalve in Leeuwarden is NHL Hogeschool ook gehuisvest in Groningen, Zwolle, Enschede

en op Terschelling. Een overzicht van de verdeling van de totale vloeroppervlakte per loca-

tie is te vinden in bijlage 7.

LeeuwardenHet meeste onderwijs van NHL Hogeschool wordt verzorgd in Leeuwarden. Alle instituten zijn hier met opleidingen gevestigd. In 2009 nog op verschillende plekken in de stad, met de komst van de nieuwe locatie zitten alle opleidingen in één gebouw. Dit is een sterke verbetering van de huisvestingssituatie.

Helderheid, transparantie en flexibiliteit zijn de kernwoorden van het nieuwe NHL gebouw. Het voldoet aan alle eisen die het onderwijs van nu stelt: een innovatieve leer- en werkom-geving voor studenten én personeel. In het ontwerp ligt de nadruk op individueler onder-wijs, minder klassikaal les en meer overleg. De nieuwe locatie heeft een flexibele indeling die studenten letterlijk en figuurlijk de ruimte geeft die nodig is voor hun ontwikkeling.

Meest opvallend onderdeel van de nieuwbouw is de glazen ring van twee verdiepingen. De ring zweeft vijf meter boven de grond en staat op verschillende plekken in verbinding met de bestaande bouw. De centrale hal heeft een prominente rol in de nieuwbouw. Het is een semi-openbare ruimte met een centrale balie, een informatiezone, een winkeltje en de Repro. De hal is bovendien zeer geschikt voor grote bijeenkomsten en exposities. Bijzonder is het theater dat op vijf meter hoogte in de hal ‘hangt’. Onder de hal is een fietsenkelder voor 2.000 fietsen. Doordat de ring op vijf meter hoogte is geplaatst, is de onderkant van de oude ‘Bouhof’ nog zichtbaar. Hoewel het contrast tussen de oud- en nieuwbouw groot is, vormen de nieuwe delen en de bestaande bouw één open geheel. De nieuwe ring geeft de locatie een gevoel van transparantie. Ook in het bestaande gebouw zijn muren vervangen door glas.

De nieuwe NHL-locatie gaat samen met de locatie van Stenden hogeschool onderdeel uitmaken van de Kenniscampus Leeuwarden. Het kennisplein tussen de twee hogescholen is een ontmoetingsplek voor studenten en een verbindend element. Daarnaast komen op de Kenniscampus studentenwoningen, kennisintensieve bedrijven, een sporthal met sportvel-den, horeca en een park met een evenemententerrein.


TerschellingEen bijzondere locatie van de NHL is het Maritiem Instituut Willem Barentsz (MIWB) op Terschelling. Het instituut bestaat al meer dan 130 jaar en is uitgegroeid tot één van de best uitgeruste maritieme opleidingsinstituten in Nederland. Dankzij de ligging op het eiland Terschelling, de campus, de unieke simulatoren en de eigen opleidingsvaartuigen heeft het Maritiem Instituut een uitstekende reputatie, ook in het buitenland.

In 2009 is een start gemaakt met het groot onderhoud en renovatie van de school. Zo zijn de verwarmingsketels vervangen, is de buitenzijde van het gebouw gestraald en zijn de kozijnen opnieuw in de verf gezet.

Daarnaast is onderzoek gehouden naar de campus van het MIWB. In de eerste twee jaar van hun studie wonen de studenten verplicht op de campus, omdat dit onderdeel uitmaakt van hun beroepsvorming. Veel studenten zullen immers in hun latere beroep langere tijd op een schip verblijven, samen met collega’s. Uit het onderzoek blijkt dat de capaciteit van de hui-dige campus onvoldoende is om de positie van het Maritiem Instituut te vergroten. Ook het aantal vierkante meters per bewoner, de technische staat en de uitstraling van het gebouw sluiten niet aan bij de ambities van het MIWB.

Op basis van de resultaten van het onderzoek werken de Gemeente Terschelling, Stichting Zeevaartschoolbelangen, Stichting Studenten Huisvesting en NHL Hogeschool aan een voorovereenkomst. De partijen spreken hierin af zich gezamenlijk in te zetten voor de reali-satie van een nieuwe campus op Terschelling.

Overige locaties en extern gebruikBehalve in Leeuwarden en op Terschelling is de NHL ook gevestigd in Groningen, Zwolle en Enschede. Aan de Laan Corpus den Hoorn in Groningen zit het Educatief Centrum Noord en Oost (ECNO). Dit NHL-kenniscentrum richt zich op advies, onderzoek en opleidingen op het gebied van onderwijs in Noord-Nederland. Aan de Zwartewaterallee in Zwolle zit PedagogiekinZwolle.Ditonderdeelverzorgtcontractactiviteitenvoorhetpedagogischwerkveld.

Daarnaast biedt de NHL samen met andere onderwijsinstellingen op diverse plaatsen opleidingen aan. Voorbeelden hiervan zijn de masterlerarenopleidingen in Groningen in samenwerking met Rijksuniversiteit Groningen en de theologische opleidingen in Enschede in samenwerking met hogeschool Saxion.

Inseptember2009namhogeschoolWindesheimdeopleidingPedagogiekinZwollevanNHL Hogeschool over. Daar kreeg de NHL de technische lerarenopleidingen in Groningen voor terug. Deze zijn gevestigd bij Hanzehogeschool Groningen. Vanaf februari 2010 kun-nen de opleidingen beter gebruikmaken van de voorzieningen van de NHL.

Externe gebruikers die permanent ruimte afnemen bij de NHL zijn: ASA-Campus uitzendbu-reau, Rijksuniversiteit Groningen en Open Universiteit Nederland.

3.6 Naardenieuwelocatie Voor de bouw van de nieuwe locatie aan de Rengerslaan is in 2009 een projectorganisatie

opgezet. Om studenten en medewerkers goed voor te bereiden op de grote verhuizing is

er een uitgebreide communicatiecampagne geweest. Nu de vestiging is opgeleverd gaat

de NHL vanaf 2010 werken volgens een nieuw concept. Daarin staat onder meer digitale

archivering centraal. De catering op de nieuwe locatie is uitbesteed.

Projectorganisatie nieuwbouwVoor de nieuwbouw is in een vroeg stadium een projectorganisatie opgezet. Er zijn binnen de verschillende werkgroepen wel personele verschuivingen geweest, maar de projector-

ganisatie als geheel is in 2009 niet gewijzigd. Een overzicht van de projectorganisatie is te vindeninbijlage8.

Verschillende partijen, intern en extern, hebben hard gewerkt om de bouwplanning te halen. Om het nieuwe gebouw gebruiksklaar te maken waren verschillende werkgroepen samengesteld. Een greep uit hun werkzaamheden:

• EengrootaantalEuropeseaanbestedingenisuitgevoerdengeëffectueerd;• Hetfacilitairebeleidvoordenieuwbouwlocatieisvastgesteld;• HetnieuwewerkplekconceptActiviteitGerelateerdWerkenisuitgewerkteninworkshops

metmedewerkersvoorbereid;• HettotalemeubilairbinnendeNHLisgeïnventariseerdenbeoordeeldopmogelijkher-

gebruik. Zo’n tachtig procent van het meubilair zal op de nieuwbouwlocatie weer worden gebruikt;

• Deverhuizingisvoorbereid,uitgewerktenuitgevoerd.

CommunicatiecampagneOm studenten en medewerkers goed voor te bereiden op de verhuizing en de nieuwe locatie, is een uitgebreide communicatiecampagne gehouden. Er waren speciale digitale nieuwsbrieven en ook via intranet werd iedereen op de hoogte gehouden. De aangestelde verhuiscoördinatoren en de uitgebreide verhuisgids bleken zeer belangrijk in de informa-tievoorziening. Medewerkers en hun familie konden de nieuwe locatie in november, tijdens een speciale dag, komen bekijken.

Get ReadyIn de nieuwbouw gaat de NHL werken volgens het concept Activiteit Gerelateerd Werken. Hierin staat digitale archivering centraal en is er beperkt ruimte voor papieren archivering. De NHL kan zo veel archief- en opslagruimte besparen. Als voorbereiding zijn in 2009 alle afde-lingsarchieven, studentenarchieven en het centrale archief opgeschoond en kleiner gemaakt.

Het nieuwe werkconcept betekent grote veranderingen. Om medewerkers voor te bereiden zijn in het najaar van 2009 speciale workshops georganiseerd. Hier stonden onderwerpen centraal als ‘hoe ziet mijn werkomgeving eruit’, ‘hoe verloopt een doorsnee werkdag in de nieuwbouw’, ’hoe gaan we met elkaar om in de nieuwe werkomgeving’ en ‘waar laat ik mijn spullen’.

CateringVanaf 1 augustus is de catering van de locatie aan de Rengerslaan uitbesteed aan Sodexo. Het doel is een continue kwaliteitsverbetering en kostenreductie. In de laatste vijf maanden van 2009 zijn al belangrijke stappen gezet: medewerkers zijn opgeleid, de dienstverlening is verbeterd en het cateringassortiment is aangepast.

3.7 Informatisering Door vraaggestuurd onderwijs wordt ICT belangrijker. Flexibel onderwijs betekent meer

docent-, tijd- en plaatsonafhankelijk studeren. Informatietechnologie maakt het mogelijk

om op elke plek en op elk moment informatie op te vragen en te gebruiken. ICT is ook

belangrijk omdat de NHL een inspirerende ontmoetingplaats wil zijn. De techniek op het

gebied van ICT en nieuwe media blijft zich sterk ontwikkelen. NHL Hogeschool is daarom

voortdurend bezig met het analyseren, aanpassen en aanvullen van de informatisering-

functie. De belangrijkste onderwerpen in 2009 waren de ICT-inrichting van de nieuwe

locatie in Leeuwarden, de realisatie van IMPAKT en het voorbereiden van deelopdrachten

als gevolg van de reorganisatie.


ICT op de nieuwe locatie2009 was een druk jaar op het gebied van informatisering. Dat kwam vooral door de oplevering van de nieuwe locatie in Leeuwarden. De voorbereidingen op het gebied van ICT begonnen al vroeg. Het serverpark werd virtueel gemaakt, opgeschoond en verhuisd. Het aantal hardware servers ging terug van 100 naar 60. Bovendien werden de servers overgebrachtnaarDataCenterFryslân.DitlevertdeNHLeenbesparinginenergiekostenop en een verhoging van de beschikbaarheid. Ook heeft de NHL de netwerkinfrastructuur aanbesteed en geïmplementeerd. Er werden 2.500 werkende aansluitpunten op tijd gerealiseerd. De capaciteit van het nieuwe draadloze netwerk is twee keer zo groot als in de oude situatie.

In het voorjaar van 2009 is onderzoek gedaan naar mogelijke alternatieven voor de werk-plekken van docenten. Uitgangspunt van de nieuwe werkomgeving is het activiteitengerela-teerdewerkplekconcept;werkenineenwerkomgevingdieafgestemdisopdewerkproces-sen en optimaal is gefaciliteerd. Iedere medewerker kan binnen zijn ‘vlek’ (het gebied rond de eigen afdeling/opleiding) gebruik maken van de verschillende werkplekken, die aanslui-tenbijdeactiviteitdiehij/zijuitvoert.DeNHLbeslootomde‘gesloten’laptoptegebruiken;een laptop waarop de gebruiker niet zelf programmatuur kan installeren of instellingen kan wijzigen. Dat maakt het efficiënt beheren van grote aantallen laptops mogelijk.

De softwaredistributie is binnen de NHL nog niet optimaal. De kosten zijn hoog en de flexibiliteit voor de gebruiker is gering. In 2010 zal naar een betere oplossing worden gezocht. In 2009 is bewust gekozen om de netwerkopslag en de netwerktoegang vanaf externe locaties nog niet te veranderen. Ook dit zal in 2010 moeten gebeuren.

Tijdens de verhuizing bleek dat de NHL geen goede centrale registratie van gebruikers (medewerkers en studenten) heeft. Bovendien was het noodzakelijk dat er noodvoorzie-ningen werden gemaakt. Dit had weer een negatief effect op de overzichtelijkheid en dus de betrouwbaarheid van de gebruikersregistratie. Met het project Identity Management kijkt de NHL welke verbeteringen nodig zijn voor een goede administratie van alle soorten gebruikers.

Verder werd er op de nieuwe locatie veel gewijzigd of ingevoerd, zoals de implementatie van de telefooncentrale, het printerconcept, de lockers, de personeelspas en het betaalsys-teem.

EducatorEducator is een compleet informatiesysteem voor de onderwijsadministratie, het onderwijs-proces en de bijbehorende onderwijslogistiek. Omdat de NHL voor vraaggestuurd onder-wijs kiest, kan Educator belangrijk zijn voor het harmoniseren van werkprocessen en het uniformeren van beschrijvingen van het onderwijsen toetsaanbod.

Het eerste deel van Educator is in 2009 afgerond. Daarmee is een goede basis gelegd voor de verdere inrichting van het systeem. De volgende resultaten zijn bereikt:

• Deinrichtingvaneenonderwijscatalogus.Dezehoudtrekeningmethetactueleonder-wijsconcept. Het onderwijs van de NHL wordt uniform beschreven en is op één plaats vastgelegd;

• Alleprocessenvandestudievoortgangzijnopnieuwingericht;• Alleeerstejaarsstudentenencirca75procentvandetweedejaarsstudentenwordenge-

volgdinEducator.Hetgaatomongeveer4.500studenten;• Docentenvoerennuzelfderesultatenvanstudentenin;• Deresultatenvanstudentenwordennuzowelvastgelegdinhethuidigesysteem(Volg+)

als in het nieuwe systeem (Educator). De resultaten uit het huidige systeem zullen in 2010 en 2011 gefaseerd in het nieuwe systeem gezet worden.

De voorbereidingen voor het tweede deel van de invoering van Educator zijn inmiddels klaar. In dit deel worden de roosters gemaakt aan de hand van de gegevens in de on-

derwijscatalogus van Educator. Ook gaat de NHL de ondersteuning van het diploma- en studieadvies automatiseren. Studenten hebben straks de mogelijkheid om in Educator zelf in te tekenen op onderwijs en tentamens. De NHL wil bovendien een pilot uitvoeren waarin studenten hun eigen leerplan kunnen samenstellen. In 2010 wordt een nieuw release van Educator ingevoerd. Daarmee kan de NHL het tweede deel succesvol afronden.

HerinrichtingSinds 2009 worden de ondersteunende diensten van de NHL gereorganiseerd. Op het gebied van informatisering zal er bezuinigd worden. Dit is mogelijk door de dienstverle-ning verder te professionaliseren en de werkprocessen te verbeteren. NHL Hogeschool wil voor eind 2011 een professionelere, efficiëntere en beter bestuurbare informatiseringstruc-tuur hebben. Deze doelstelling is vertaald naar diverse concrete actiepunten, zoals kosten besparen door standaardisatie, terugdringen van storingsincidenten, verbeteren van de interactie met de gebruikers en herinrichten van de afdeling Informatisering.


De NHL hecht veel waarde aan governance: de principes van goed bestuur. In 2009 heeft

de NHL aan governance gewerkt. De interne beheersing en controlcyclus is verbeterd, de

Branchecode Governance HBO wordt nagenoeg volledig gevolgd en de hogeschool staat

in nauw contact met belanghebbenden. Verder is de rechtsbescherming van studenten en

medewerkers goed geregeld. De NHL zal in 2010 de ingeslagen weg vervolgen.

4.1 InternebeheersingencontrolOm er zeker van te zijn dat de hogeschool goed wordt bestuurd en dat de NHL haar doelstellingen haalt, streeft het College van Bestuur naar een goede mate van interne beheersing en control. In 2009 is wat dit betreft vooruitgang geboekt. Dat komt onder meer door de inrichting van de directie Finance & Control. Bovendien zijn er nieuwe documenten ingevoerd waarmee de NHL meer ‘in control’ is. De cyclus begint nu eerder met een voor-jaarsnota die zicht geeft op de financiële situatie van het lopende jaar en de komende twee jaar. Daarna volgen de inhoudelijke kaderbrief met de beleidsprioriteiten voor het nieuwe begrotingsjaar, de kaderstelling met de verdeling van het beschikbare geld en de begro-tingsrichtlijnen. Deze documenten worden uitgewerkt in jaarplannen waarna de NHL in het najaar de begroting definitief vaststelt. Monitoring van de begroting gebeurt met tussentijd-se rapportages, op financieel vlak, maar ook op het gebied van de gestelde doelstellingen en de effecten van resultaatgericht management. Bijsturing is hierdoor ook mogelijk.

HetriskmanagementvandeNHLconcentreerdezichin2009,netalsin2008,opdenieuw-bouw in Leeuwarden. In 2009 hebben het College van Bestuur en de instituutsdirecteuren een eerste kennismaking gehad met riskmanagement. In 2010 en de jaren daarna krijgt dit een vervolg. Risicobeheersing moet steeds meer onderdeel worden van de normale bedrijfsprocessen.

OntwikkelingenDe NHL heeft in 2009 de Branchecode Governance HBO ingevoerd. Hierin zijn de principes van goed bestuur vastgelegd. Onafhankelijk onderzoek laat zien dat de NHL deze code nagenoeg volledig volgt. In 2010 zal de NHL zich op dit gebied verder ontwikkelen.

Een voorbeeld van gewenste governance is het verslag van de Raad van Toezicht in dit jaar-verslag. Omdat er geen toezicht wordt gehouden op de Raad zelf, is het des te belangrijker dat de Raad van Toezicht inzicht geeft in haar werkwijze.

4.2 HorizontaledialoogDe NHL staat op verschillende manieren in contact met belanghebbenden. Om de tevre-denheid onder het werkveld te meten doet de hogeschool elke twee jaar mee aan de Natio-nale Studentenenquête. Dit is een breed onderzoek over de waardering van het onderwijs tot en met de waardering van de faciliteiten. Daarnaast gebruikt NHL Hogeschool curricula, stages, afstuderen en de aansluiting met het voortgezet onderwijs om de waardering van de


4.GovernanceBesturen volgens de juiste principes

studenten te meten. Verder onderhoudt de NHL contact met studenten via het Student Welness and Activity Team (S.W.A.T.). Door de deelname aan de jaarlijkse HBO–monitor meet de NHL wat afgestudeerden vinden van de aansluiting tussen opleiding en arbeids-markt. Alle opleidingen houden bovendien een tweejaarlijks onderzoek onder het werkveld en ook bij contractactiviteiten wordt de waardering door de opdrachtgever nagevraagd.

De waardering door de overheid wordt eveneens op verschillende manieren gemeten. De NHL verantwoordt de kwaliteit van het onderwijs eens in de zes jaar in de richting van de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De kwaliteit van het onderzoek wordt eens in de zes jaar in de richting van de Validatiecommissie Kwaliteit Onderzoek (VKO) verantwoord. Tussentijds moet een hogeschool volgens landelijke afspraken een onder-zoekseenheid laten beoordelen door onafhankelijk samengestelde evaluatiecommissies. Verder hanteert de NHL een systematiek van legal controlling om ervoor te zorgen dat de hogeschool op een juiste manier aan haar (juridische) verplichtingen voldoet.

Om de tevredenheid onder medewerkers te meten wordt om de twee jaar een onderzoek gehouden. De kwaliteit van de dienstverlening van het SCKO wordt beoordeeld door middel van de studentenenquête, het medewerkerstevredenheidsonderzoek en een onderzoek onder het College van Bestuur en de managementteams van de instituten.

Tot slot doet de NHL iedere twee jaar onderzoek naar de waardering door de omgeving van de NHL. Hierbij meet de hogeschool haar naamsbekendheid en de waardering wat betreft het beschikbaar stellen van kennis en technologie aan de samenleving.

4.3 MedezeggenschapDe Hogeschoolraad kreeg in 2009 een groot aantal instemmingsverzoeken. Het ging onder andere om de onderwijsstandaards 2011, de instelling van de directie Finance & Control, de overdrachtvanPedagogiekZwolleaanWindesheiminruilvoordePTH-opleidingeninGro-ningen, het onderzoeksbeleid, de begrotingsrichtlijnen, de kaderstelling en de begroting en de reorganisatie van het onderwijsondersteunend personeel. Daarnaast heeft de Hogeschoolraad in 2009 zelf punten op de agenda gezet en gehouden, zoals het strategisch HRM-beleid en het oplossen van ‘achterstallig onderhoud’ bij de afde-lingPersoneel&Organisatie,hetinternationaliseringsbeleidendeorganisatiedaarvan,detaakbelastingssystematiek docenten en de regeling Coachen, Beoordelen en Belonen. Op deze punten is volgens de Hogeschoolraad in 2009 te weinig voortgang geboekt. Het Col-lege van Bestuur heeft veel energie moeten steken in de beheersing van de financiën. Een aantalonderdelenuithetStrategischPlan2008-2011kreegdaardoornietgenoegaandacht.

In totaal is er tien maal overleg geweest met de voorzitters van de deelraden. Alle instem-mingstukken zijn besproken. Waar nodig hebben de deelraden advies gegeven aan hun directeur met een afschrift aan de Hogeschoolraad. Behalve de instemmingstukken zijn ook andere onderwerpen besproken, bijvoorbeeld de werkdruk, de onderwijskwaliteit, de verhuizing naar de nieuwbouw en de effecten van het groeiend aantal collega’s met een tijdelijke aanstelling. De contacten zijn goed, de lijnen zijn kort.

4.4 RechtsbeschermingDe rechtsbescherming van studenten en medewerkers heeft de NHL vastgelegd in een aantal regelingen en neergelegd bij verschillende organen binnen de hogeschool. Uitgangs-punt is dat partijen eerst onderling tot een oplossing proberen te komen, voordat zij een beroep doen op een regeling of voorziening. Voor medewerkers zijn er interne bezwaren-commissies op het gebied van functie-indeling en beoordelingen. Studenten kunnen een beroep doen op het College van Beroep Examens. Hiernaast een overzicht van het aantal beroepszaken dat in 2009 door studenten bij dit College is ingediend.

De NHL heeft een vertrouwenspersoon die individuele medewerkers en studenten onder-steunt en adviseert in geval van ongewenst gedrag binnen de hogeschool. Het aantal mel-dingenbijdevertrouwenspersoonbedroeginhetverslagjaar9.In2008warener17mel-dingen. Daarnaast is een bedrijfsmaatschappelijk werker actief binnen de NHL. Het aantal cliëntcontacten met bedrijfsmaatschappelijk werk is in 2009 teruggelopen van 65 naar 55.

Binnen de NHL bestaat ook de Commissie Respectvolle Omgangsvormen. Deze staat onder leiding van een onafhankelijk voorzitter en wordt gesteund door een ambtelijk secretaris. De Commissie onderzoekt op voordracht van de vertrouwenspersoon en/of de klager klachten over ongewenste omgangsvormen. Bovendien wordt advies uitgebracht aan het College van Bestuur.

4.5 RisicomanagementDe NHL heeft een eigen Governancecode vastgelegd. Op basis hiervan is besloten om het risicomanagement structureel aan te pakken. De Raad van Toezicht stelde in 2009 daarom een auditcommissie in die onder meer toezicht moet houden op de ontwikkeling en werking van interne risicobeheersings- en controlesystemen.

In 2009 heeft NHL Hogeschool gewerkt aan de ontwikkeling van een integraal kwaliteits-zorgsysteem. Dit is de basis voor het risicomanagement van alle onderwijsen onderzoek-activiteiten. In 2010 vraagt het College van Bestuur aan de Hogeschoolraad om instemming met de voorstellen.

De NHL heeft minder aandacht besteed aan de ontwikkeling van het risicomanagement voor de ondersteunende processen, financiën en onderwijsondersteuning. De nadruk lag op de verbetering van de planning- en controlecyclus en de invoering van nieuwe onder-wijsregistrerende softwarepakketten. In 2010 zal NHL Hogeschool het risicomanagement op het gebied van ondersteunende processen, financiën en onderwijsondersteuning verder uitwerken.

De grootste risico’s voor de NHL de komende jaren zijn de ontwikkeling van de liquiditeit en de mogelijke bezuinigingen van de overheid. De liquiditeit wordt vanuit de jaarprognose zorgvuldig per maand gepland met behulp van het liquiditeitsmodel. Op de eerste dag van de maand werkt de NHL het model bij naar de feitelijke stand. De hogeschool probeert op mogelijke bezuinigingen van de rijksoverheid zo zorgvuldig mogelijk te anticiperen door middel van meerjarenramingen. Deze worden voortdurend actueel gehouden.

Beroepszaken College van Beroep Examens 2009

0

3

6

9

12

15

15

11

3

Minnelijke schikkingen

Uitspraken

Nog in behandeling

Ingetrokken

2


5.1 BelangrijkeontwikkelingenRijksbijdrageIn2009hadNHLHogeschoolextrainkomsten.DankzijdePlasterkgeldengingderijksbij-drage in 2009 met 0,4 miljoen omhoog. Ook in 2010 en 2011 ontvangt de NHL een extra bedragvan0,6miljoen.DePlasterkgeldenzijnhetgevolgvanhetConvenantLeerkrachtenvooral bedoeld om de beloning en carrièrekansen voor docenten te verbeteren.

In 2009 heeft het ministerie van OCW het studentgebonden deel en de onderwijsopslagen binnen de rijksbijdrage anders verdeeld. Verder bedroeg de prijscompensatie van de rijks-bijdrage in 2009 4,36%. Dit is inclusief een extra toewijzing in verband met de groei van het aantal studenten.

Aantal bekostigde studenten Hetaantalbekostigdestudentensteegvan9.228in2008naar9.334in2009.Hetaantalcol-legegeldbetalendestudenteninoktober2009was9.861.

Externe inkomstenDeexterneinkomstenstegenvan14,6miljoenin2008naar15,9miljoenin2009.Ietsmeerdan de helft van deze groei kwam door het verwerven van meer subsidiegelden. Het aan-deelvandeexterneinkomstenindetotalebatenisnugestegentot18,8%.

NieuwbouwDe nieuwbouw in Leeuwarden was ook in financieel opzicht uiteraard belangrijk. In 2009 werd35miljoengeïnvesteerdvandetotaalbegrote88,8miljoen.Ditvertaaltzichindestand van de hypothecaire leningen en rente. In 2009 liepen de opgenomen hypotheken op van40miljoennaar57,8miljoen.

Verkoop pandenDoor de verhuizing naar de nieuwbouw kon de NHL de panden aan het Fonteinland in Leeuwarden verkopen. Dit leverde een liquiditeit op van 4,7 miljoen. Het gebouw aan de Vondelstraat is eveneens verkocht, maar de overdracht gebeurt pas eind 2010.

GamefactoryDe deelneming aan Gamefactory Top of Holland BV heeft tot een verlies geleid. Door de tegenvallende bedrijfsresultaten bij Gamefactory moest de NHL een voorziening van 0,25 miljoen treffen. De hogeschool staat garant bij ING Bank voor een bedrag van € 250.000,- op Gamefactory. Ook het aandelenbezit van de NHL in de Gamefactory van €18.001,-moest worden afgeschreven.

5.2 FinancieelresultaatExploitatierekeningHetfinancieelresultaatover2009is0,879miljoen.Begrootwas0,203miljoen.Hetpositieveverschil van 0,676 miljoen komt vooral door de verkoop van panden.


5.Financieel Jaarverslag 2009

Zowel de rijksbijdrage als de personele lasten zijn in 2009 hoger uitgevallen dan begroot. Dit komt voornamelijk door de methodiek van begroten. De NHL maakte de begroting van 2009opbasisvanhetprijspeilinhetnajaarvan2008.Uiteindelijkwasdeprijscompensatievan de rijksbijdrage in 2009 4,36% en stegen de loonkosten met 4,4%. In de begroting van 2010 neemt NHL Hogeschool de verwachte indexeringen mee.

(Bedragen x € 1.000) realisatie 2009 begroting 2009 realisatie 2008

Baten

Rijksbijdragen 53.628 50.600 52.407

Collegegeld 14.889 14.564 14.466

Externe inkomsten 15.860 13.510 14.585

Totaal baten 84.377 78.673 81.458

Lasten

Personelelasten 60.698 57.492 60.512

Huisvestingslasten 4.865 3.184 4.578

Beheerslasten 10.274 11.135 10.536

Afschrijvingen 5.229 4.672 4.506

Totaal lasten 81.066 76.482 80.132

Saldo baten en lasten 3.311 2.191 1.326

Interest -2.432 -1.988 -475

Resultaat 879 203 851

Geconsolideerde exploitatierekening (Bron: Financiële Administratie)

BatenDe baten van de NHL bestaan voor een groot deel uit rijksbijdragen. Daarnaast ontvangt de NHL een substantieel bedrag aan collegegeld. In de loop van de jaren is het aandeel van de externe inkomsten geleidelijk toegenomen. Deze inkomsten zijn het hoogst bij het instituut Techniek.

Opbouw baten 2009 (Bron: Financiële Administratie)

Opbouw baten in vergelijk met 2005, in % van het totaal (Bron: Financiële Administratie)

Rijksbijdragen

Collegegeld

Externe inkomsten

Rijksbijdragen

Collegegeld

Externe inkomsten

2005

2009

67%19%

63,6%17,6%

14%

18,8%

Externe inkomsten per organisatieonderdeel x € 1.000 (Bron: Financiële Administratie)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

Economie &

Management

Educatie &

Communicatie

Techniek

Zorg & Welzij

n

Learning Centre

SCKO CvB

Verbonden partijen

Bedragen x E 1.0001572

3013

5328

14232006 2023

4878 Totaal 15.8600

1000

2000

3000

4000

5000

6000

LastenDoor de nieuwbouw zijn de rentelasten sterk gestegen. De personele lasten lagen boven begrotingenstegenlichttenopzichtevan2008.DeNHLbezuinigdein20091,474miljoenoptijdelijkingehuurdekrachtenen0,870miljoenoppersoneelinloondienst.Debezuinigin-gen werden deels teniet gedaan door een stijging van de loonkosten met 4,4%. De bezuini-gingenoppersoneelinloondienstblijktuitdedalingvandeformatievan837fteeind2008naar784fteeind2009bijeengelijktijdigegroeivanhetaantalstudenten.Dedalingvan

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

collegegeld

cursus- en examengeld

subsidies

rijksbijdragen

externe omzet

overige opbrengsten

Bedragen x E 1.000

53.628

53.628 53.62814.889

2.263 1.859


Opbouw personele lasten 2009, in % van het totaal (Bron: Financiële Administratie)

ResultaatBij de instituten is het resultaat bij Zorg & Welzijn het hoogst. Het instituut Techniek leidt verlies. Voor 2010 staat de begroting van dit instituut op breakeven.

72,7%

3,8%

11,2%

12,3%

88,6%

1%4%

7,2%0,3%

het aantal fte zit vooral in onderwijsondersteunend personeel, het percentage onderwijzend personeel steeg met een half procent naar 54,6%. De flexibele formatie daalde als gevolg van de bezuinigingen van 23,1% naar 19,1%.

Nu de NHL in Leeuwarden in één nieuw gebouw zit, in plaats van versnipperd over zes locaties, kan er efficiënter gewerkt worden. Helemaal omdat de hogeschool in het nieuwe gebouw over geavanceerde ICT-voorzieningen beschikt. Daarom is NHL Hogeschool in september 2009 begonnen met een reorganisatie van het onderwijsondersteunend perso-neel. Deze moet een personeelsreductie opleveren van 50. In de exploitatie van 2009 is een reorganisatievoorziening opgenomen van 0,900 miljoen.

Opbouw lasten 2009, in % van het totaal. In de opbouw van de huisvestingslasten zijn nu ook de afschrijvingen

van de gebouwen en de betaalde hypotheekrente meegeteld. (Bron: Financiële Administratie)

5.3 FinanciëlepositieBalans

De geconsolideerde balans na verwerking van het exploitatieresultaat (Bron: Financiële Administratie)

(Bedragen x € 1.000) 31-12-2009 31-12-2008

Activa

Vaste activa 106.704 76.252

Vlottende activa 16.619 19.332

Totaal activa 123.323 95.584

Passiva

Eigen vermogen 23.891 23.012

Voorzieningen 7.449 6.390

Langlopende schulden 55.060 38.750

Kortlopende schulden 36.923 27.432

Totaal passiva 123.323 95.584

KengetallenDe solvabiliteit, de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen, is afgenomen van 24,1% naar 19,4%. Dit komt omdat de NHL voor de nieuwbouw hogere hypothecaire gelden heeft moeten opnemen.

De Commissie Don adviseerde in haar rapport over het onderzoek naar de financierings-structuur van onderwijsinstellingen het nieuwe financiële kengetal in te voeren, de kapi-talisatiefactor: (TK-G&T)/TB. Dit getal is het balanstotaal (totaal kapitaal) verminderd met gebouwen en terreinen, gedeeld door de totale baten. Voor de NHL bedraagt de kapitalisa-tiefactor 57,9%.

Financiële kengetallen in % (Bron: Financiële Administratie)

31-12-2009 31-12-2008

Solvabiliteit 19,4 24,1

Rentabiliteit totaal vermogen 2,7 1,4

Rentabiliteit eigen vermogen 3,7 3,7

Kapitalisatiefactor 57,9 31,8

Current ratio 45,0 70,5

InvesteringenDeinvesteringenindenieuwbouwzijnin2009opgelopentot85,4miljoenvandegeplandetotalenieuwbouwkostenvan88,8miljoen.

Huisvesting 9.318

Beheer 10.274

Afschrijvingapparatuur 3.208

Personeel 60.698

Totaal lasten 83.498

Bedragen x E 1.000

Overige personele lasten 606

Dotatie personele voorzieningen 2.406

Personeelnietinloondienst 4.388

Personeelinloondienst 53.494

Totaal personele lasten 60.698

Bedragen x E 1.000

Uitkeringen en inhoudingen -196


(Bedragen x € 1.000) 2009 2008

Terreinen 840 0

Nieuwbouw 35.021 34.197

Overige gebouwen 0 26

Apparatuur en inventaris 1.891 2.223

Totaal 37.752 36.446

VoorzieningenDoor de grote investeringen in de nieuwbouw hoefde de NHL in 2009 geen geld te doteren voor de voorziening ‘onderhoud gebouwen’. Voor de voorziening bovenwettelijk WW werd 1,403 miljoen gedoteerd, voor de voorziening reorganisatie 0,900 miljoen en voor de voorziening borgstelling 0,250 miljoen. Deze laatste voorziening was nodig omdat de NHL garant staat voor een lening van ING Bank aan Gamefactory Top of Holland BV.

Voorzieningen (Bron: Financiële Administratie)

(Bedragen x € 1.000) saldo 1-1-2009

dotatie in 2009

onttrekking in 2009

saldo 31-12-2009

Gebouwen en materieel 3.143 20 516 2.647

Personeelenstudenten 3.247 2.416 1.111 4.552

Borgstelling 250 250

Totaal 6.390 2.686 1.627 7.449

KasstroomoverzichtIn het kasstroomoverzicht vallen vooral de mutaties bij investeringen en de hypothecaire leningen op. Dit wordt veroorzaakt doordat de NHL een deel van de nieuwbouw met eigen middelen heeft gefinancierd en voor de nieuwbouw hypotheekgelden heeft opgenomen.

Geconsolideerd kasstroomoverzicht (Bron: Financiële Administratie)

(Bedragen x € 1.000) 2009 2008

Liquide middelen per 1 januari 9.932 26.766

Exploitatie-effecten 14.496 5.862

Investeringen -37.752 -36.446

Desinvesteringen 2.992

Opname hypothecaire leningen 19.060 15.000

Aflossing langlopende schulden -2.750 -1.250

Mutatie liquide middelen -3.954 -16.834

Liquide middelen per 31 december 5.978 9.932

5.4 BeloningbestuurdersentoezichthoudersDe beloning van de bestuurders van NHL Hogeschool is gebaseerd op de Hay-systematiek voor bestuurders in het hbo. De NHL houdt daarbij de vastgestelde beloningscomponenten aan,zoalsdielandelijkzijnafgesprokeninderegelingWOPT2008.Dehonoreringvandeleden van de Raad van Toezicht is met ingang van 2009 eveneens gebaseerd op de Hay-sys-tematiek. De honorering voor de voorzitter bedraagt € 12.000,- per jaar en de honorering voor de leden €8.000,-perjaar.

Beloning College van Bestuur (Bron: Financiële Administratie)

Bestuur in 2009 functie loon voor loonheffing vergoedingen en werkgeverslasten

totaal

W. Smink voorzitter CvB 122.573 36.204 158.777

A.C. Keizer-Mastenbroek lid CvB 119.024 42.499 161.523

Leden Raad van Toezicht

Leden Raad van Toezicht in 2009 functie

G. Ybema voorzitter

R.E.F.M. Nijhof lid

G.A. van der Werf lid

R.C.A. Wilcke lid

R. Wenselaar lid

J.vanDijk lid

P.Visschedijk lid

Investeringen (Bron: Financiële Administratie)

5.5 FinanciëlesturingNHL Hogeschool streeft naar een strakkere planning- en controlecyclus. In 2009 is hier ver-der aan gewerkt. De cyclus begint nu in mei met de voorjaarsnota. Daarin staan het finan-ciële meerjarenkader en de begrotingsruimte voor het volgende jaar. In juni volgen de drie documenten waarmee de NHL grip houdt op het begrotingsproces:

• Dekaderbriefmetdebeleidsprioriteitenvoorhetnieuwebegrotingsjaar;• Dekaderstellingmetdeinterneverdelingvanhetbeschikbaregeld;• Debegrotingsrichtlijnenmetdetechnischevoorschriftenvoordeinrichtingvande

begroting.

Begin december wordt de begroting definitief vastgesteld.

Monitoring van de begroting gebeurt met tussentijdse rapportages. Sinds 2009 rapporteert de NHL na twee, vier en acht maanden. Na de viermaandsrapportage, eind mei, kan dan nog voor het begin van het nieuwe studiejaar worden bijgestuurd.

Voor een verbetering van de administratie van projecten is de NHL in het najaar van 2009 begonnenmethetinrichtenvandeprojectmodulePRS.Dezesubadministratiezalleidentoteen versimpelde en verregaand geautomatiseerde AO/IC en transparante, heldere informa-tiestroom.

NHL Hogeschool is een organisatie met taken die voornamelijk met publieke gelden wor-den gefinancierd. De treasury-activiteiten liggen in het verlengde hiervan. Het domein van de treasury omvat daarom de volgende taakvelden:


• Cashmanagement(beheersingvandein-enuitgaandegeldstromen);• Beleggingen(beherenvanliquiditeitsoverschotten);• Financiering(beherentoegangtotdevermogensmarkt);• Risicobeheer(beschermingtegenmogelijkefinanciëlerisico’s).

Het doel is te voorzien in financieringsmiddelen voor de korte en lange termijn op een zodanige wijze dat risico’s van renteschommelingen zoveel mogelijk beperkt worden. Hierbij geldt voor NHL Hogeschool als richtlijn de regeling ‘beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek’ van het ministerie van OCW. Daarnaast maakt de NHL gebruik van het schatkistbankieren en voldoet daarmee aan de voorwaarden die hier aan worden gesteld door het ministerie.

Begin 2009 is formeel treasury-overleg geweest met de accountant. In 2010 zal het statuut worden herzien en zal er een treasurycommissie worden geformaliseerd.

VoorhetliquiditeitsbeheermaaktNHLHogeschoolsinds2008gebruikvaneenliquiditeits-model. Dit model vertaalt de hogeschoolbegroting en de investeringsplanning naar de verwachte stand van de liquiditeit per maand. Omdat de NHL de nieuwbouw maar voor 60 miljoenfinanciertmethypothecaireleningenenvoordeoverige28,8miljoenmeteigenmiddelen, zal de liquiditeit enige jaren krap zijn. In 2010 zal de hogeschool enkele malen eenberoepdoenopdefinancieringsbuffervan5,8miljoenbijhetministerievanFinanciën.

5.6 HelderheidinverantwoordenHelderheidIn het kader van de notitie Helderheid en de aanvulling daarop, is een aantal extra gege-vensopgenomeninhetJaarverslag.Vooreendeelzijndezegegevensindevoorgaandetekst of jaarrekening beschreven. De overige gegevens worden hier vermeld.

UitbestedingBinnen het regulier onderwijs worden alle opleidingen zelf of onder verantwoordelijkheid van NHL Hogeschool verzorgd. Op diverse fronten vindt samenwerking plaats met anderehogescholen, universiteiten en organisaties, maar daarbij is geen sprake van uitbesteding. WelwerktdeNHLmetenkelepartnersineen8.1-constructie.HetgaatdaarbijomLifeSci-ences, IBMS, masters lerarenopleidingen, master Leren en Innoveren, master Kunsteducatie en NNIK (Noord Nederlandse Interfaculteit der Kunsten).

Investering in private activiteitenDe rijksbijdrage van het ministerie van OCW en het collegegeld van de studenten wordt be-steed aan het onderwijs en de ondersteunende activiteiten. Daarnaast is er sprake van een zogenoemde ‘derde geldstroom’. Dit staat voor de financiële bijdrage van subsidiegevers, bedrijven, instellingen en cursisten voor het contractonderzoek en -onderwijs. Een nauwe verbinding tussen onderwijs, onderzoek en contractactiviteiten en de samenwerking met het werken beroepenveld is voor de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek van strategisch belang. NHL Hogeschool voert beleid dat de commerciële activiteiten geen negatief rende-ment mag opleveren. De subsidietrajecten ten gunste van het onderwijs kennen echter vaak een eigen bijdrage en dienen voor minimaal deze bijdrage een aanvulling te leveren aan de publieke taak van de NHL. De NHL voert daarbij geen bekostigde maatwerktrajecten uit vanuit haar CROHO-opleidingen. Daarnaast heeft de NHL geen uitwisselingsprogramma’s met buitenlandse onderwijspartners.

Bij NHL Hogeschool volgden in 2009 24 medewerkers een bekostigde opleiding binnen de eigen organisatie.

(Bedragen x € 1.000) 2010 2009

Baten

Rijksbijdragen 52.673 50.600

Collegegeld 14.932 14.564

Externe inkomsten 13.725 13.510

Totaal baten 81.330 78.673

Lasten

Personelelasten 60.153 57.492

Huisvestingslasten 3.417 3.184

Beheerslasten 11.719 11.135

Afschrijvingen 5.579 4.672

Totaal lasten 80.868 76.482

Saldo baten en lasten 462 2.191

Interest -2.417 -1.988

Incidenteel resultaat 3.100 0

Resultaat 1.145 203

5.7 Begroting2010Ter afsluiting van dit hoofdstuk presenteert de NHL de begroting voor het volgende boekjaar. Het incidenteel resultaat wordt veroorzaakt door de boekwinst bij de verkoop van panden.

Begroting 2010 (Bron: Financiële Administratie)



Bijlagen

Bijlage 1Samenstelling Raad van Toezicht 2009

De Raad van Toezicht is gedurende het verslagjaar als volgt samengesteld:

GerritYbema,voorzitterDe heer G. Ybema, directeur advies- en consultancybureau Ybema Economy Solutions Sector: financieel-economischNevenfuncties:• lidRaadvanCommissarissenARCADIS• lidRaadvanCommissarissenNUON• lidRaadvanCommissarissenCordisEuropa• voorzitterRaadvanToezichtZorggroepNoorderbreedte• voorzitterRaadvanToezichtStichtingWesthollandForeignInvestmentAgency• lidRaadvanToezichtROCFriesePoort• voorzitterZorgInnovatieForum• voorzitterRaadvanCommissarissenVentusGroepB.V.• voorzitterConsultatiefOrgaanvoordeFriesetaal• voorzitterStichtingFairWearFoundation• voorzitterStichtingFrieseHavendagen• voorzitterNederlandseVerenigingvanBioscoopexploitanten

RuudNijhof,plaatsvervangendvoorzitter De heer R.E.F.M. Nijhof, voormalig algemeen directeur Raad voor de Kinderbescherming Sector: overheidNevenfuncties:• voorzitterRaadvanToezichtStichtingMEEAmstelenZaan• lidsectieEuroDefensePaysBas• lidAdviesraadSlachtofferhulpNederland• lidSelectiecommissieLedenRechterlijkeMachtvandeRaadvoordeRechtspraak• consultantbijGildeAmsterdam• lidRaadvanToezichtStichtingKatholiekOnderwijsFlevolandenVeluwe• lidKlachtencommissieOnzeLieveVrouweGasthuisAmsterdam

JoukevanDijkDeheerJ.vanDijk,hoogleraarregionalearbeidsmarktanalyseaandeRijksuniversiteit GroningenSector: hoger onderwijs en onderzoekNevenfuncties:• lidbestuurWaddenacademie• lidRaadAdviesCollegevanBestuurROCNoorderpoortcollege• lidbestuurStichtingAcademischeOpleidingen• lidSociaal-EconomischeRaadNoord-Nederland• lidCollegevoorStedelijkeInnovatie(CSI)vanNICISInstitute• lidRaadvanAdviesCentrumvoorArbeidenBeleidB.V.teGroningen• directeurKlaassenConsultingB.V.teGroningen

PaulVisschedijkDeheerP.Visschedijk,managingdirectorCSKFoodEnrichmentB.V.Sector: bedrijfsleven/MKBNevenfuncties:• voorzitterbestuurAMAFE(AssociationofManufacturesofAnimalDerivedEnzymes)• vice-voorzitterEFFCA(EuropeanFoodandFeedCultureAssociation)• voorzitterInnexus(VerenigingvanvoedingsbedrijveninNoordNederland)• lidRaadvanAdviesHANNN(HealthyAgeingNetworkNorthNetherlands)• voorzitterFrieseExportClub• lidRaadvanBezielingDODG(FriesMillenniumComité)

RubenWenselaarDe heer R. Wenselaar, lid Raad van Bestuur Menzis zorgverzekeraarSector: bedrijfsleven/financiële dienstverleningGeen nevenfuncties.

GinavanderWerfMevrouw G.A. van der Werf, managing director First Dutch Capital B.V. Sector: bedrijfslevenNevenfuncties:• lidRaadvanAdvies2BlegalB.V.• lidRaadvanCommissarissen(bestuurderSTAK)TheFactor.eB.V.

RonaldWilckeDe heer R.C.A. Wilcke, voorzitter college van bestuur ROC Flevoland te AlmereSector: (middelbaar beroeps) onderwijsNevenfuncties:• lidlandelijkbestuurMBO-raad• liddagelijksbestuurTechnocentrumFlevoland• liddagelijksbestuurStichtingSportserviceNet• voorzitterbestuurStichtingSportserviceFlevolandenOlympischNetwerk


Het College van Bestuur bestaat uit twee leden: Willem Smink (voorzitter) en Diane Keizer.

Samen hebben zij de dagelijkse leiding over de NHL. Het College is verantwoordelijk voor

de realisatie van de visie, de missie en de doelstellingen van de hogeschool. De Collegele-

den hebben elk hun eigen portefeuille en zijn verantwoordelijk voor verschillende beleid-

sterreinen en organisatieonderdelen:

WillemSminkvoorzitter College van Bestuur • Contractactiviteiten• Financiën• Huisvesting• Facilitairezaken• Strategischeplanvorming• Marketing&Communicatie• Bestuurlijkeenjuridischezaken• Medezeggenschap• InstituutZorg&Welzijn• InstituutEconomie&Management• ServiceCentrevoorKwaliteit&Organisatie• DirectieFinance&Control• Kenniscampus

DianeKeizer-Mastenbroek

lid College van Bestuur • Onderwijs• Onderzoekinclusieflectoraten• HumanResources• Informatisering/ICT/Mediatheek• Studentenzaken• Integralekwaliteitszorg• Internationalisering• InstituutTechniek• InstituutEducatie&Communicatie• LearningCentre• HOOP/Educator• Reorganisatie

Bijlage 2Portefeuilleverdeling College van Bestuur

Bijlage 3Overzicht opleidingen NHL Hogeschool

Economics Accountancy x x

Bedrijfseconomie x x x

Financial Services Management x x x

Public Management Bestuurskunde/Overheidsmanagement x x x

Hogere Europese Beroepen Opleiding1 x x

Integrale Veiligheid x x x

Marketing Commerciële Economie x x x

International Business and Languages x x

International Business and Management Studies

International Business and Management Studies2 x x

Information and Organisation Bedrijfskundige Informatica x x x

Ad IT Service Management x x x

Technische Bedrijfskunde x x x

Business Administration Opleiding voor Management, Economie en Recht

x x x

PersoneelenArbeid x x x

AdPersoneelenArbeid x x x

Welzijnsopleidingen Culturele en Maatschappelijke Vorming x x x

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening x x x

Pedagogiek x x x

PedagogiekVoltijdseinrichting x x

Godsdienst-PastoraalWerk x x

Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in Godsdienst

x x

Leraar Godsdienst x x

HBO-V Opleiding tot Verpleegkundige x x

Afdeling Opleiding

Instituut Economie & Management

Instituut Zorg & Welzijn

Bac

helo

r

Mas

ter

Vo

ltijd

Dee

ltijd

Dua

al


Communicatie Communicatie x x

Kunst en Educatie Docent Beeldende kunst en Vormgeving x x

Docent Drama x x

Kunsteducatie x x

PABO Opleiding tot leraar basisonderwijs x x

Talen

Duits x x

Engels x x

Fries x x

Nederlands x x

Duits x x x

Engels x x x

Frans x x x

Fries x x x

Nederlands x x x

Sociale Vakken

Aardrijskunde x x x

Algemene Economie x x

Geschiedenis x x x

Aardrijkskunde x x x

Algemene Economie x x x

Bedrijfseconomie x x x

Geschiedenis x x x

Gezondheidszorg en welzijn x x x

Maatschappijleer x x x

Mens en Maatschappij x x x

Omgangskunde x x x

Exacte Vakken Bedrijfswiskunde x x x

Biologie x x

Natuurkunde x x

Scheikunde x x

Wiskunde x x

Biologie x x x

Bouwkunde I en II3 x x

Bouwtechniek I en II3 x x

Instituut Educatie & Communicatie

Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de tweede graad in:



Afdeling Opleiding

Bac

helo

r

Mas

ter

Vo

ltijd

Dee

ltijd

Dua

al

Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graad in:



Consumptieve Techniek I en II3 x x

Elektrotechniek I en II3 x x

Mechanische Techniek I en II3 x x

Motorvoertuigentechniek I en II3 x x

Natuurkunde3 x x x

Scheikunde x x x

Techniek x x

Werktuigbouwkunde I en II3 x x

Wiskunde3 x x x

Life Sciences & Technology Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek4 x x

Biotechnologie x x

Chemie x x

Chemische Technologie x x

Engineering Elektrotechniek x x

Informatica x x

Scheepsbouwkunde5 x x

Werktuigbouwkunde x x

Built Environment Bouwkunde x x

CivieleTechniek x x

Verkeerskunde x x

Maritiem Instituut Willem Barentsz Maritiem Officier x x

Ocean Technology x x

Communication & Multimedia Design

Communication & Multimedia Design x x

1 Per1september2009:EuropeanStudies.2 Samenwerkingsverband met Stenden hogeschool en hogeschool Van Hall Larenstein.3 Overgenomen van hogeschool Windersheim per 1 september 2009.4 Samenwerkingsverband met Hogeschool Van Hall Larenstein.5 Overgenomen van Hogeschool INHolland per 1 september 2009.

Instituut Techniek

Afdeling Opleiding

Bac

helo

r

Mas

ter

Vo

ltijd

Dee

ltijd

Dua

al


Bijlage 4Wijzigingen onderwijsaanbod

Scheepsbouwkunde Overname van Hogeschool INHolland 1 september 2009

Werktuigbouwkunde Start duale inrichting 1 september 2009

Leraaropleidingen voortgezet onderwijs 2e graad Overname van Windesheim 1 september 2009

Bouwkunde I en II

Bouwtechniek I en II

Consumptieve Techniek I en II

Elektrotechniek I en II

Mechanische Techniek I en II

Motorvoertuigentechniek I en II

Natuurkunde

Werktuigbouwkunde I en II

Wiskunde

Hogere Europese Beroepen Opleiding Nieuwe naam: European Studies 1 september 2009

Hydrografie Nieuwe naam: Ocean Technology 1 september 2009

MasteropleidingPedagogiek Nieuwe vestigingsplaats: Groningen 16 juni 2009

Leraaropleidingen voortgezet onderwijs 2e graad Opheffing duale inrichting 1 september 2009

Aardrijkskunde

Algemene Economie

Bedrijfseconomie

Biologie

Duits

Engels

Frans

Fries

Geschiedenis

Gezondheidszorg & Welzijn

Maatschappijleer

Natuurkunde

Nederlands

Omgangskunde

Scheikunde

Techniek

Wiskunde

Opleiding Wijziging Datum

Uitbreiding

Verandering

Beëindiging

Hoger Onderwijs Voor Ouderen (HOVO) 31 december 2009

Leraar Basisonderwijs deeltijd 18augustus2009

MasteropleidingPedagogiekvoltijd 31 augustus 20101

PedagogiekinZwolle Overdragen aan Windesheim 1 september 2009

Leraaropleidingen voortgezet onderwijs 2e graad

Aardrijskunde 31 december 20102

Biologie 1e graad 31 december 20102

Geschiedenis 31 december 2009

Mens en Maatschappij 31 december 20093

Scheikunde 31 december 20093

Techniek 31 december 20093

1 Instroom gestopt op 26 februari 20092 Instroom gestop op 31 augustus 20093 Instroom gestopt op 3 november 2007

Opleiding Wijziging Datum


LectoraatCybersafetyLector Wouter StolAandachtsterreinen:Het lectoraat heeft als maatschappelijke missie bij te dragen aan de veiligheid in Cyber-space. Het lectoraat wil haar missie bereiken door middel van hoogwaardig, onafhankelijk en praktijkgericht veiligheidskundig onderzoek, ten gunste van het veiligheidsonderwijs en de veiligheidspraktijk. Speerpunten in het onderzoek van het lectoraat Cybersafety zijn ‘trends in cybercrime’, ‘jeugd en cybersafety’ en ‘bedrijf en cybersafety’.

Talma-lectoraatInnovatieenCompetentieontwikkelingindezorgLector Margo BrounsAandachtsterreinen:In samenwerking met de Talma-instellingen en met docenten van de NHL wordt onderzoek gedaan naar innovatie in de zorg. Er worden projecten gedaan over drie onderwerpen: innovatie in de zorg, competentieontwikkeling en ethiek van zorg. Het lectoraat heeft drie doelen: professionalisering van docenten, kennisinnovatie en onderzoek en bijdragen aan onderwijsinnovatie.Het Talma-lectoraat Innovatie en Competentieontwikkeling in de zorg is beëindigd per 15 oktober 2009 en zal in 2010 een nieuw lectoraat opzetten in samenwerking met de Talma Stichting.

LectoraatMaatschappelijkeparticipatiedoor(jonge)mensenmeteenlichtverstandelijkebeperking

Lector Jelle DrostAandachtsterreinen:NHL Hogeschool en Tjallinga Hiem hebben het eerste lectoraat in Nederland gestart dat zich volledig richt op mensen met een licht verstandelijke beperking.

LectoraatMaritiem,MarienMilieu&VeiligheidsmanagementLector Wierd KoopsAandachtsterreinen:Het lectoraat heeft als maatschappelijke missie bij te dragen aan de veiligheid van maritie-me sectoren en de kustregio’s. Daarnaast maakt het lectoraat zich sterk voor het duurzaam gebruik van de zeeën en oceanen. Maritiem, Marien Milieu & Veiligheidsmanagement is vooral bedoeld als (inter)nationaal herkenbare ingang voor overheid en maritieme bedrijfs-sectoren die professionele ondersteuning zoeken bij het oplossen van vraagstukken aan-gaande calamiteiten op het water.

LectoraatMoleculaireDetectietechnologieLector Gijsbert JansenAandachtsterreinen:Het noordelijke bedrijfsleven en de kennisinstellingen werken binnen het lectoraat samen om bestaande methoden voor microbiologische analyses op het gebied van voeding en milieu sneller en goedkoper te maken. Daarnaast houdt het lectoraat zich bezig met het ‘uit

Bijlage 5Overzicht van lectoraten en lectoren

het laboratorium halen’ van microbiologische analysemethoden. Het lectoraat is volledig gefinancierd vanuit het Friese bedrijfsleven.

LectoraatOndernemerschapenRisicofinancieringLector Johan MekkesAandachtsterreinen:Het lectoraat betreft een gezamenlijk initiatief van de NHL en de NV NOM Investering- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland. Het lectoraat heeft als centraal doel systematisch kennis te ontwikkelen door middel van het opzetten van een meerjarig onder-zoeksprogramma op het gebied van ondernemerschap en risicofinanciering.

LectoraatOpenInnovatieLector Peter JooreAandachtsterreinen:Het lectoraat komt voort uit de constatering dat nieuwe (technologische) kennis steeds sneller en op steeds meer locaties tegelijkertijd ontstaat. Hierdoor is het onmogelijk om alle benodigde kennis binnen één organisatie te ontwikkelen en is er behoefte aan nieuwe manieren om externe kennis te ontsluiten. Aan de andere kant is kennis die intern is ontwik-keld regelmatig waardevoller voor externe partijen dan voor de eigen organisatie en kan voordeel behaald worden door deze kennis te delen.

LectoraatWaterServiceManagementLector Siemen VeenstraAandachtsterreinen:Het lectoraat richt zich op het optimaal inrichten en verzorgen van de waterketendiensten (drinkwatervoorziening, riolering en afvalwaterzuivering) in Nederland en daarbuiten. In Nederland is de sector gekenmerkt door versnippering, vergrijzing, en haar publieke signatuur maakt dat er nog getwijfeld wordt aan haardoelmatigheid.

LectoraatWerkpleklerenenICTLector Hans HummelAandachtsterreinen:Het lectoraat heeft als doel onderzoek te doen naar de onderwijsleersituatie waar het leren op de werkplek centraal staat en uitgangspunt is bij de vormgeving van het onderwijs en het in aansluiting hierop ontwikkelen van elementen van de didactiek waarin ICT een rol speelt. Het lectoraat probeert daarbij te komen tot een systematisch didactisch model met een set bewezen ontwerprichtlijnen en bijbehorende instrumentatie (werkvormen en mediatoepas-singen) voor werkplekleren. De richtlijnen en instrumenten worden cyclisch ontworpen, geïmplementeerd en geëvalueerd binnen relevante contexten en verbanden van samenwer-king om effectiviteit en transferverbetering breed vast te kunnen stellen.


KenniscentrumComputerVisionAandachtsterreinen:Het kenniscentrum is gespecialiseerd in het automatiseren van visuele inspecties. Met be-hulp van een computer worden beelden geïnterpreteerd die met een camera zijn vastge-legd. Deze informatie wordt gebruikt om andere processen aan te sturen. Bijvoorbeeld kwa-liteitscontrole, positie- en oriëntatiebepaling en het sorteren van producten op een lopende band. Het kenniscentrum bestaat al sinds 1996 en is leidend in Nederland als het gaat om kennis en kunde op het gebied van computer vision in het hoger beroepsonderwijs.

Activiteiten:• debelichtingoptimaliseren• dejuistecamera’sselecteren• optimaleoptiekkiezen• deopstellingoptimaliseren• algoritmenvoorbeeldverwerkingontwikkelen• systemenofanderesoftwareembedden

KenniscentrumCommunicatieAandachtsterreinen:In het kenniscentrum bundelen docenten en studenten hun expertise op het gebied van communicatie. Het kenniscentrum helpt bedrijven en instellingen met advies, onderzoek of de ontwikkeling van communicatiemiddelen.

Activiteiten:• communicatiemanagement• communicatieonderzoek• internecommunicatie• corporatecommunicatie• copywritingenjournalistiek• vormgeving,filmenfotografie• eventmanagement• internationalcommunication

KenniscentrumEconomie&ManagementAandachtsterreinen:Het kenniscentrum verzorgt onderzoek en advies op het gebied van management en orga-nisatievraagstukken. In de meeste gevallen worden deze trajecten uitgevoerd door mede-werkers in samenwerking met studenten. Het is ook mogelijk dat een medewerker in een organisatie wordt gedetacheerd.

Activiteiten:• financiëleenjuridischedienstverlening• bedrijfseconomieenaccountancy• marketing,sales,internationalbusiness• managementenorganisatie

Bijlage 6Overzicht van de kenniscentra, aandachtsterreinen en activiteiten

• HRM-vraagstukken• overheidsmanagement• integraleveiligheid• ICTen(technische)bedrijfskunde• ondernemerschap

KenniscentrumEducatiefCentrumNoordenOost(ECNO)Aandachtsterreinen:Het Educatief Centrum Noord en Oost (ECNO) is het centrum voor onderwijsdienstverlening in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel.

Activiteiten:• advies• mediation• coaching• interim-management• onderzoek• opleidingentraining

KenniscentrumHotSpotDuurzameEnergie(HSDE)Aandachtsterreinen:Overheid en kennisinstellingen in Friesland werken samen aan de versterking van de ken-nisinfrastructuur. Friesland wil zich profileren op een aantal speerpunten, de zogenaamde HotSpots. Duurzame Energie is daar één van en de NHL is gevraagd dit proces (versterking kennisinfrastructuur) in te richten. Dat betekent bouwen aan netwerken, platforms, kringen, maar ook nieuw onderwijs, nieuw onderzoek en nieuwe projecten.

Activiteiten:Versterking van de kennisinfrastructuur door:• bouwenaannetwerken,platforms,kringen• nieuwonderwijs• nieuwonderzoek• nieuweprojecten(demonstraties,proeftuinen)

KenniscentrumInternetAcademieAandachtsterreinen:De Internet Academie is hét transferpunt bij uitstek van kennis, kunde, innovatie en onder-zoek op het gebied van internet, intranet, extranet en mobiele toepassingen ter verbetering van bedrijfsprocessen in de brede zin van het woord. Met deze activiteiten wil de Internet Academie een bijdrage leveren aan het tot stand komen van de informatiemaatschappij in Noord-Nederland en Friesland in het bijzonder.

Activiteiten:Hoe met web- en mobiele oplossingen een bijdrage geleverd kan worden aan:• dekwaliteitvanlevenenwerken• hetdichterbijelkaarbrengenvanoverheidenburger• hethandhavenvanhetzorgniveauinmetnamederuralegebieden• hetbeterontsluitenvanderecreatieveentoeristischewaardeninFriesland

KenniscentrumJachtbouwAandachtsterreinen:Jachtbouwisvoordenoordelijkeeconomievangrootbelang.Onslandneemtinternati-onaal een leidende positie in. Boten van Nederlandse makelaardij staan bekend om hun kwaliteitenduurzaamheid.HetKenniscentrumJachtbouwvanNHLHogeschoolwilde


branche helpen die vooraanstaande concurrentiepositie te behouden en verder uit te bouwen. Door kennis te ontwikkelen en toe te passen draagt het kenniscentrum bij aan innovaties die leiden tot nieuwe producten en efficiëntere processen.

Activiteiten:Binnen het kenniscentrum zijn in hoofdaandachtsgebieden geclusterd in drie zogenaamde kenniskringen:• techniek• bedrijfskunde• marketing

KenniscentrumMaritiemInstituutWillemBarentszAandachtsterreinen:Sinds1875wordtmaritiemonderwijsverzorgdopTerschelling.Indeloopderjarenishetinstituut uitgegroeid tot één van de best uitgeruste nautische en technische instituten in Nederland.

Activiteiten:• MaritiemSimulatorTrainingCentrum(MSTC)• cursussenopmaritiemgebied• participatieinonderzoekprojecten

KenniscentrumMultimediaAandachtsterreinen:De ontwikkelingen in digitale media gaan onvoorstelbaar snel. Zo snel, dat veel bedrijven het niet meer bijhouden en afhaken. En daarmee laten ze kansen liggen, want nieuwe media bieden ongekende mogelijkheden waarmee veel voordeel valt te behalen. Het Ken-niscentrum Multimedia maakt onderdeel uit van de opleiding Communication & Multimedia Design (CMD) en begeleidt opdrachten voor bedrijven en instellingen.

Activiteiten:• crossmedia• innovatieeninspiratie• educatieenmultimedia• ondernemen• TheNextWeb• gamedesign• 3D-design

KenniscentrumRuimtebouwersAandachtsterreinen:Het Kenniscentrum Ruimtebouwers maakt onderdeel uit van de opleiding Bouwkunde, Civiele Techniek en Verkeerskunde (Built Environment) en begeleidt projecten die voor be-drijven en instellingen worden uitgevoerd. Het voornaamste doel van het kenniscentrum is het creëren van een rijke leeromgeving voor de studenten. Studenten hebben rechtstreeks contact met externe opdrachtgevers vanuit het beroepenveld.

Activiteiten:• advies• onderzoek• praktijkopdrachten

KenniscentrumVraaghetdeVries.nlAandachtsterreinen:Instituut Economie & Management van de NHL beschikt over een consumentenpanel onder de naam VraaghetDeVries.nl. Het consumentenpanel is bedoeld voor snelle antwoorden op korte onderzoeksvragen. Hierbij kan gedacht worden aan opiniepeilingen, naamsbekend-heid, attitude en bezoekfrequenties.

Activiteiten:Zes keer per jaar wordt het panel geraadpleegd.

KenniscentrumZorg&WelzijnAandachtsterreinen:Het Kenniscentrum Zorg & Welzijn van de NHL verzorgt onderzoek en advies op het gebied van strategische, tactische en operationele vraagstukken in de zorgen welzijnssector. Deze trajecten worden uitgevoerd door docenten en medewerkers van de NHL, soms met hulp van studenten. Inmiddels heeft het kenniscentrum een intensieve relatie met het werkveld opgebouwd.

Activiteiten:• managementvanzorg• innovatievanzorg• jeugdenjongeren• opleidenentrainentotcoach• inzichtenoverzichtbiedeninjeugdhulpverlening• contextuelebenadering• werkenvanuitoplossingsgerichtemethodieken


Bijlage 7Totaal vloeroppervlak NHL per locatie

Complex m2 FNO huur/eigendom

J.Catsplein 1.413 volledig huur

Hempenserweg 6.729 volledig huur

Tesselschadestraat/Fonteinland 19.674 912 m2 FNO huur, rest eigendom

Dellewal (Terschelling) 2.400 volledig eigendom

Oostersingel 500 ca. volledig huur

Zwartewaterallee (Zwolle) 662 volledig huur

Laan Corpus den Hoorn (Groningen) 410 volledig huur

Tromplaan (Enschede) 17 volledig huur

Totaal 31.805

Bijlage 8Organisatieschema nieuwbouw

College van Bestuur

Stuurgroep

Bouwvergadering

Projectmanager

Gebruikers en uitvoerings- coördinatie

Financiële bewaking

Team directievoering en

toezicht

Ontwerp processen

Uitwerking ontwerpen richting

bouw

Detailoverleg ontwerp en uitvoer

Projectteam

WG1

WG2

WG3

WG4

WG5

WG6

Inric

htin

g

Faci

litai

r

Verh

uizi

ng

Inko

op

Geb

ruik

ers

Proc

esse

n

Communicatie

Gebruikersorganisatie

Bestuur

Ontwerp

Bouwuitvoering

Projectleiding


Bijlage 9Jaarrekening 2009

InhoudsopgaveJaarrekening2009Stichting NHL

1. Balans1.1 Geconsolideerde balans1.2 Geconsolideerde exploitatierekening over 20091.3 Geconsolideerde kasstroomoverzicht1.4 AlgemenetoelichtingopdeJaarrekening20091.5 Toelichting op de geconsolideerde balans1.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

2. Resultaten2.1 Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening2.2 Afstudeerfonds

3. Rijksbijdragen3.1 Overzicht overige rijksbijdragen3.2 Overzicht verbonden partijen Stichting NHL3.3 Bezoldiging leden College van Bestuur 20093.4 Bezoldiging leden Raad van Toezicht 20093.5 Accountantshonoraria3.6 Enkelvoudige balans3.7 Enkelvoudige exploitatierekening over 20093.8 Toelichtingenkelvoudigebalansenexploitatierekening

848486878891

100

101101105

106106107109109109110112112


2

STICHTING NOORDELIJKE HOGESCHOOL LEEUWARDEN

GECONSOLIDEERDE BALANS

(Bedragen x € 1.000)

Na verwerking exploitatieresultaat

PER 31-12-09 31-12-08

1 A C T I V A

VASTE ACTIVA

1.2.1 Materiële vaste activa 106.760 76.7811.2.2 Investeringssubsidies (1.232) (1.004)

1.3 Financiële vaste activa 1.176 475

Totaal vaste activa 106.704 76.252

VLOTTENDE ACTIVA

1.4 Voorraden 71 160

1.5 Vorderingen 10.570 9.240

1.7 Liquide middelen 5.978 9.932

Totaal vlottende activa 16.619 19.332

TOTAAL ACTIVA 123.323 95.584

2


GECONSOLIDEERDE BALANS


Na verwerking exploitatieresultaat

PER 31-12-09 31-12-08

1 A C T I V A

VASTE ACTIVA

1.2.1 Materiële vaste activa 106.760 76.7811.2.2 Investeringssubsidies (1.232) (1.004)



VLOTTENDE ACTIVA


1.5 Vorderingen 10.570 9.240




1.Balans

1.1 Geconsolideerde balans

3

PER 31-12-09 31-12-08

2 P A S S I V A

2.1 EIGEN VERMOGEN:

2.1.2 Algemene reserve 23.532 22.398

2.1.3 Overige reserves 359 614

Totaal eigen vermogen 23.891 23.012

2.4 VOORZIENINGEN 7.449 6.390

2.5 LANGLOPENDE SCHULDEN 55.060 38.750

2.6 KORTLOPENDE SCHULDEN 36.923 27.432

TOTAAL PASSIVA 123.323 95.584

3

PER 31-12-09 31-12-08

2 P A S S I V A

2.1 EIGEN VERMOGEN:








3

PER 31-12-09 31-12-08

2 P A S S I V A

2.1 EIGEN VERMOGEN:








3

PER 31-12-09 31-12-08

2 P A S S I V A

2.1 EIGEN VERMOGEN:









4

GECONSOLIDEERDE EXPLOITATIEREKENING OVER 2009


3 B A T E N 2009 Begroting 20082009

3.1 Rijks- en overige bijdragen 53.628 50.600 52.407

3.2 Collegegelden 14.889 14.564 14.466

3.3 Opbrengst werk voor derden 11.524 10.566 11.258

3.4 Overige opbrengsten 4.336 2.943 3.327

TOTAAL BATEN 84.377 78.673 81.458

4 L A S T E N

4.1 Personele lasten 60.698 57.542 60.512

4.2 Afschrijvingen 5.229 4.672 4.506

4.4 Overige instellingslasten 15.139 14.268 15.114__________ __________ __________

TOTAAL LASTEN 81.066 76.482 80.132

SALDO BATEN EN LASTEN 3.311 2.191 1.326

5.1 Financiële baten 138 567 808

5.2 Financiële lasten 2.570 2.555 1.283

5 SALDO FINANCIËLE BATEN EN LASTEN (2.432) (1.988) (475)

EXPLOITATIESALDO 879 203 851

4

GECONSOLIDEERDE EXPLOITATIEREKENING OVER 2009




3.2 Collegegelden 14.889 14.564 14.466



TOTAAL BATEN 84.377 78.673 81.458

4 L A S T E N


4.2 Afschrijvingen 5.229 4.672 4.506

4.4 Overige instellingslasten 15.139 14.268 15.114__________ __________ __________

TOTAAL LASTEN 81.066 76.482 80.132

SALDO BATEN EN LASTEN 3.311 2.191 1.326


5.2 Financiële lasten 2.570 2.555 1.283

5 SALDO FINANCIËLE BATEN EN LASTEN (2.432) (1.988) (475)

EXPLOITATIESALDO 879 203 851

1.2 Geconsolideerde exploitatierekening over 2009

5

B4 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2009 2008


Kasstroom uit operationele activiteiten

- Resultaat (uit de resultatenrekening) 879 851

Aanpassingen voor:

- Afschrijvingen 4.781 4.506

- Mutatie subsidies op investeringen 228 520

- Mutaties voorzieningen 1.059 53

6.068 5.079

Verandering in vlottende middelen:

- voorraden 89 324

- vorderingen (1.330) (509)

- kortlopende schulden 9.491 592

8.250 407

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 15.197 6.337

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

- Materiële vaste activa

Investeringen (37.752) (36.446)

Desinvesteringen 2.992 -

- Financiële vaste activa

Investeringen (701) (475)

(35.461) (36.921)

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

- Opname hypothecaire lening 19.060 15.000

- Aflossing langlopende schulden (2.750) (1.250)

16.310 13.750

Mutatie liquide middelen (3.954) (16.834)

Het verloop van de geldmiddelen is als volgt:

Stand per 1 januari 9.932 26.766

Mutatie (3.954) (16.834)

__________ __________

Stand per 31 december 5.978 9.932

5





Aanpassingen voor:




6.068 5.079


- voorraden 89 324



8.250 407








(35.461) (36.921)




16.310 13.750




Mutatie (3.954) (16.834)

__________ __________


1.3 Geconsolideerde kasstroomoverzicht

5





Aanpassingen voor:




6.068 5.079


- voorraden 89 324



8.250 407








(35.461) (36.921)




16.310 13.750




Mutatie (3.954) (16.834)

__________ __________



1.4 Algemene toelichting op de Jaarrekening 2009

Activiteiten De activiteiten van de Stichting NHL en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit dienst-verlening op het gebied van hoger onderwijs en het verzorgen van contractactiviteiten. Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn verwerkt de financiële gegevens van de Stichting NHL, Stich-ting Leeuwarden Business School, NHL Services BV, Stichting Gamevalley en Beheersorganisatie Ken-niscampus Leeuwarden BV. De laatste rechtspersoon is voor 50% opgenomen. De overigen zijn voor 100% opgenemen. Voor een overzicht van de verbonden partijen wordt verwezen naar de betreffende bijlage. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Schattingen Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het no-dig dat de leiding van de instelling over verschillende zaken zich een oordeel vormt en dat de leiding schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de op de betreffende jaarrekeningposten. Algemene waarderingsgrondslagen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgege-venisdoordeRaadvoordeJaarverslaggeving.DezebepalingenzijnvantoepassingopgrondvandeRegelingJaarverslaggevingOnderwijs.Dejaarrekeningisopgesteldineuro’s.

Activa en passiva (met uitzondering van het groepsvermogen) worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigings prijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarde-ringsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Materiële vaste activaDe terreinen, gebouwen en schepen worden gewaardeerd tegen historische kostprijs c.q. bruto deelnamesom voor zover het investeringen betreffen, welke overgenomen zijn in het kader van de OKF-operatie. Inventaris/apparatuur is gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met de jaarlijkse afschrijvin-gen op basis van de geschatte levensduur. Aanschaffingen met een waarde lager dan € 2.500 worden niet geactiveerd. Financiële vaste activaDe financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde. Indien de netto ver-mogenswaarde negatief wordt is het actief gewaardeerd op nihil, omdat er geen aansprakelijkheids-verklaring is afgegeven.

Voorraden De voorraden (restauratieve diensten, reproductiediensten, treinkaartjes, boekwinkels, verbruiksma-terialen en overig) zijn gewaardeerd tegen historische inkoopprijzen of tegen lagere marktwaarde. Indien nodig is een voorziening voor incourantheid getroffen.

Het onderhanden werk is opgenomen voor de bestede uren en de bestede materiële lasten onder aftrek van reeds gefactureerde termijnen en ontvangen subsidies. De gehanteerde uren zijn berekend op basis van de werkelijke loonkosten inclusief een opslag voor overhead. De vooruit ontvangen bedragen worden als kortlopende schuld verantwoord.Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor

oninbaarheid. De vorderingen betreffen onder andere externe debiteuren uit hoofde van contractacti-viteiten en studenten inzake collegegelden. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s. Tenzij anders vermeld zijn de tegoeden direct opeisbaar. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit algemene reserves en bestemmingsreserves en/of -fondsen. Hierin is tevens een segmentatie opgenomen naar publieke en private middelen. De bestemmingsreserves zijn reserves met een beperktere bestedingsmogelijkheid, welke door het bestuur is aangebracht. Ten behoeve van de Stichting Waarborgfonds HBO, die zich ten doel stelt borg te staan ten gunste van de kredietverstrekkers in het kader van de financiering van het onroerend goed, is 1% van de normatieve rijksbijdrage 1993 gereserveerd. Ingevolge de gesloten standaardovereenkomst van borg-tocht artikel 7, heeft de Stichting NHL zich verbonden niet zonder schriftelijke toestemming van de Stichting Waarborgfonds HBO, de aan de hogeschool toebehorende registergoederen te vervreem-den of met enig recht te bezwaren. Voorts dient de hogeschool, indien zij haar verplichtingen uit de geborgde overeenkomsten niet kan nakomen, een recht van hypotheek aan de Stichting Waarborg-fonds HBO te verstrekken tot zekerheid van het regresrecht van de Stichting Waarborgfonds HBO. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd te-gen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactie-kosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamorti-seerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossings-waarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de staat van baten en lasten wordt verwerkt. Financiële instrumenten Alle in de balans opgenomen financiële instrumenten zijn gewaardeerd tegen de (geamortiseerde) kostprijs. Dit is de nominale waarde, tenzij anders vermeld. Bij het toepassen van kostprijshedge- accounting is de eerste waardering en de grondslag van verwerking in de balans en de resultaatbepa-ling van het hedge-instrument afhankelijk van de afgedekte post. Dit betekent dat, indien de afgedek-te post tegen kostprijs in de balans wordt verwerkt, ook het derivaat tegen kostprijs wordt gewaar-deerd. Het ineffectieve deel van de hedgerelatie wordt direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt.De NHL past kostprijshedge-accounting toe voor de renteswaps die ervoor zorgen dat bepaalde vari-abel rentende schulden worden omgezet in vast rentende. Het ineffectieve deel van de waardeveran-dering van de renteswaps worden verantwoord in de winst-en-verlverliesrekening onder de financiële baten en lasten.


Grondslagen van de bepaling van het resultaat

Algemeen De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn verwezenlijkt. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn geworden. Normatieve rijksbijdragenDe normatieve rijksbijdrage is in overeenstemming met de laatst bekende rijksbijdragenbrief. Overige rijksbijdragenIn de exploitatierekening is als bate opgenomen het bedrag dat aan het betreffende verslagjaar is toe te rekenen. Collegegelden De collegegelden worden in de exploitatierekening verantwoord volgens het baten- en lastenstelsel. Overheidssubsidies Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd ex-ploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en de instelling de condities voor ontvangst kan aantonen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten. Overige opbrengsten Overige opbrengsten bestaan uit baten uit verhuur, detachering, ouderbijdragen en overige baten. Afschrijving materiële vaste activa Immateriële vaste activa inclusief goodwill en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.

Personele beloningenPeriodiekbetaalbarebeloningenLonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten enlasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

Pensioenen De instelling heeft de toegezegde-pensioenregelingen bij bedrijfstakpensioenfondsen verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde-bijdrageregeling. Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de instelling op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft de instelling geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Financiële baten en lastenRentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen.

9

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS


1 A C T I V A

1.2 VASTE ACTIVA

Materiële vaste activa

1.2.1.1 1.2.1.2 1.2.1.3 1.2.1.4Gebouwen Terreinen Gebouwen Inventaris en Totaal

en terreinenbuiten apparatuur

gebruikAanschafwaarde per 1-1-2009 97.750 6.305 - 39.069 143.124Afschrijvingen t/m 2008 (34.334) - - (32.009) (66.343)

Boekwaarde per 1-1-2009 63.416 6.305 - 7.060 76.781 Investeringen 8.887 840 - 28.025 37.752Mutatie aanschafwaarde i.v.m. desinvestering (8.506) (758) - - (9.264)Overboeking cumulatieve aanschafwaarde (13.386) (1.914) 15.300 - - Afschrijvingen (2.021) - - (2.760) (4.781)Mutatie afschrijving i.v.m. desinvestering 6.272 - - - 6.272Overboeking cumulatieve afschrijving 12.455 - (12.455) - -

Boekwaarde per 31-12-2009 67.117 4.473 2.845 32.325 106.760

Cumulatieve aanschafwaarde per 31-12-2009 84.745 4.473 15.300 67.094 171.612 Cumulatieve afschrijvingen per 31-12-2009 (17.628) - (12.455) (34.769) (64.852)

Boekwaarde per 31-12-2009 67.117 4.473 2.845 32.325 106.760

1.2.2 Investeringssubsidies

Oorspronkelijk ontvangen voor St. LBS 908 - - - 908

Ontvangen in 2008 voor Nieuwbouw 550 - - - 550

Vrijval subsidie St. LBS tot en met 2008 (454) - - - (454)

1.004 - - - 1.004


Vrijval restant St. LBS 2009 (454) - - - (454)

Cumulatieve aanschafwaarde per 31-12-2009 1.232 - - - 1.232

In november 2009 is de Nieuwbouw aan de Rengerslaan te Leeuwarden in gebruik genomen. De uiteindelijke kostenvan de Nieuwbouw zijn per ultimo 2009 nog niet bekend, omdat de oplevering en de daarbij behorende financiëleafhandeling nog niet afgerond is. In de jaarrekeningen van de NHL is tot en met die van 2009 € 85,6 miljoen alsinvestering verantwoord. Sinds november 2009 wordt op die investering afgeschreven. De uiteindelijke oplevering zal in2010 plaatsvinden. In de jaarrekening 2010 zal de totale investering Nieuwbouw met de daarbij behorendeinvesteringssubsidie zijn verantwoord.

Ter bepaling van het afschrijvingsbedrag zijn de navolgende afschrijvingspercentages gehanteerd :

Gebouwen Investeringen t/m 1993, incl. deelname sommen : restjaren Verbouwingen vanaf 1993 : 10 % Opleidingsschip : 5 %Meubilair e.d. : 10 %Apparatuur t/m 1999 : 10 %Apparatuur vanaf 2000 : 20 %Computerapparatuur : 25 %Software : 33,33 %Software simulatoren : 10 %

De afschrijving vindt plaats op basis van historische kostprijs en geschiedt volgens de lineaire methode vanaf het

moment van ingebruikname.

9



1 A C T I V A

1.2 VASTE ACTIVA






Boekwaarde per 31-12-2009 67.117 4.473 2.845 32.325 106.760


Boekwaarde per 31-12-2009 67.117 4.473 2.845 32.325 106.760





1.004 - - - 1.004









9



1 A C T I V A

1.2 VASTE ACTIVA






Boekwaarde per 31-12-2009 67.117 4.473 2.845 32.325 106.760


Boekwaarde per 31-12-2009 67.117 4.473 2.845 32.325 106.760





1.004 - - - 1.004









In november 2009 is de Nieuwbouw aan de Rengerslaan te Leeuwarden in gebruik genomen. De uiteindelijke kosten van de Nieuwbouw zijn per ultimo 2009 nog niet bekend, omdat de oplevering en de daarbij behorende financiële afhandeling nog niet afgerond is. In de jaarrekeningen van de NHL is tot en met die van 2009 € 85,6miljoenalsinvesteringverantwoord.Sindsnovember2009wordtopdie investering afgeschreven. De uiteindelijke oplevering zal in 2010 plaatsvinden. In de jaarrekening 2010 zal de totale investering Nieuwbouw met de daarbij behorende investeringssubsidie zijn verant-woord.

1.5 Toelichting op de geconsolideerde balans



Gebouwen Investeringen t/m 1993, incl. deelname sommen restjaren Verbouwingen vanaf 1993 10% Opleidingsschip 5% Meubilair e.d. 10% Apparatuur t/m 1999 10% Apparatuur vanaf 2000 20% Computerapparatuur 25% Software 33,33% Software simulatoren 10%

De afschrijving vindt plaats op basis van historische kostprijs en geschiedt volgens de lineaire methode vanaf het moment van ingebruikname.

10

1.3 Financiële vaste activa

Saldo per Saldo per31-12-09 31-12-08

1.3.1 Deelnemingen

1.3.1.1 Deelneming NHL Bedrijfsopleidingen ICT BV - -1.3.1.2 Deelneming Kenniscampus CV - -1.3.1.3 Deelneming Kenniscampus Beheer BV 6 -1.3.1.4 Deelneming Gamefactory Top of Holland BV - -

6 -

1.3.2 Langlopende vorderingen

1.3.2.1 Lening Kenniscampus CV 950 475

1.3.2.2 Lening Kenniscampus Beheer BV 65 -1.3.2.3 Lening Gamefactory Top of Holland BV 155 -

1.170 475

Totaal financiële vaste activa 1.176 475

1.3.1.1 De Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden heeft op 16 september 1999 een 50 % deelneming verworven in de NHLBedrijfsopleidingen ICT B.V. gevestigd te Leeuwarden. Het geplaatst aandelenkapitaal van deze besloten vennootschap bedraagt€ 20.000. Aan deze deelneming is een achtergestelde, renteloze lening verstrekt van € 103.445.De aandelen zijn volledig afgewaardeerd.

1.3.1.2 De Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden heeft op 19 september 2007 een 33 % deelneming verworven in de Kenniscampus CV. gevestigd te Leeuwarden. De totale inbreng van deze commanditaire vennootschap bedraagt € 1.000.Het aandeel van de Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden daarin is € 320.

1.3.1.3 De Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden heeft op 10 juli 2007 een deelneming verworven in de Kenninscampus Beheer B.V. gevestigd te Leeuwarden. Het totale maatschappelijke en geplaatste kapitaal bedraagt € 18.000.De Stichting Noordelijke Hogeschool bezit 33% van de geplaatste aandelen.

1.3.1.4 De Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden heeft op 3 december 2008 een deelneming verworven in de Game Factory Top of Holland B.V. gevestigd te Leeuwarden. Het totale maatschappelijke kapitaal bedraagt € 90.000,waarvan € 52.876 is geplaatst. De Stichting Noordelijke Hogeschool bezit 34% en één prioriteitsaandeel (totaal 34,1 %) van de geplaatste aandelen.De aandelen zijn volledig afgewaardeerd.

1.3.2.1 In 2008 en 2009 is aan de Kenniscampus CV een lening verstrekt van € 475.000, zodat het saldo per ultimo 2009€ 950.000 is. In 2010 is de lening nogmaals verhoogd met € 475.000 tot het totaalsaldo van € 1.425.000.Begin 2010 is de lening overgedragen van de Kenniscampus CV aan de Beheersorganisatie Kenniscampus Leeuwarden BV.Het rentepercentage wordt jaarlijks op 1 januari vastgesteld op driemaands Euribor-tarief plus 1 % opslag.

1.3.2.2 In 2009 is aan de Kenniscampus Beheer B.V. geconsolideerd een lening verstrekt van € 65.000. Het rentepercentage wordt jaarlijks op 1 januari vastgesteld op driemaands Euribor-tarief plus 1 % opslag.

1.3.2.3 In 2009 is aan de Gamefactory Top of Holland B.V. een lening verstrekt van € 150.000. Over de vordering wordt 6 %rente berekend. De rente wordt aan de lening toegevoegd.

Ter zekerheid is door de B.V. aan de St. NHL pandrecht verstrekt op de roerende goederen van de B.V. in het pand aande Willemskade 14 te Leeuwarden.

10



1.3.1 Deelnemingen


6 -




1.170 475










10



1.3.1 Deelnemingen


6 -




1.170 475










10



1.3.1 Deelnemingen


6 -




1.170 475










1.3.1.1 De Stichting NHL heeft op 16 september 1999 een 50% deelneming verworven in de NHL. Bedrijfsopleidingen ICT B.V. gevestigd te Leeuwarden. Het geplaatst aandelenkapitaal van deze besloten vennootschap bedraagt 20.000. Aan deze deelneming is een achtergestelde, renteloze lening verstrekt van € 103.445. De aandelen zijn volledig afgewaardeerd.

1.3.1.2 De Stichting NHL heeft op 19 september 2007 een 33% deelneming verworven in de Ken-niscampus CV. gevestigd te Leeuwarden. De totale inbreng van deze commanditaire ven-nootschap bedraagt € 1.000. Het aandeel van de Stichting NHL daarin is € 320.

1.3.1.3 De Stichting NHL heeft op 10 juli 2007 een deelneming verworven in de Kenninscampus Beheer B.V. gevestigd te Leeuwarden. Het totale maatschappelijke en geplaatste kapitaal bedraagt € 18.000.DeStichtingNHLbezit33%vandegeplaatsteaandelen.

1.3.1.4 DeStichtingNHLheeftop3december2008eendeelnemingverworvenindeGameFactory Top of Holland B.V. gevestigd te Leeuwarden. Het totale maatschappelijke kapitaal bedraagt € 90.000, waarvan € 52.876isgeplaatst.DeStichtingNHLbezit34%enéénprio-riteitsaandeel (totaal 34,1%) van de geplaatste aandelen. De aandelen zijn volledig afgewaardeerd.

1.3.2.1 In2008en2009isaandeKenniscampusCVeenleningverstrektvan € 475.000, zodat het saldo per ultimo 2009 € 950.000 is. In 2010 is de lening nogmaals verhoogd met € 475.000 tot het totaalsaldo van € 1.425.000. Begin 2010 is de lening overgedragen van de Kennis-campus CV aan de Beheersorganisatie Kenniscampus Leeuwarden BV. Het rentepercentage wordt jaarlijks op 1 januari vastgesteld op driemaands Euribor-tarief plus 1% opslag.

1.3.2.2 In 2009 is aan de Kenniscampus Beheer B.V. geconsolideerd een lening verstrekt van € 65.000. Het rentepercentage wordt jaarlijks op 1 januari vastgesteld op driemaands Euribor-tarief plus 1% opslag.

1.3.2.3 In 2009 is aan de Gamefactory Top of Holland B.V. een lening verstrekt van € 150.000. Over de vordering wordt 6 % rente berekend. De rente wordt aan de lening toegevoegd. Ter zekerheid is door de B.V. aan de St. NHL pandrecht verstrekt op de roerende goederen van de B.V. in het pand aan de Willemskade 14 te Leeuwarden.


11

VLOTTENDE ACTIVA

Saldo per Saldo per1.4.1 Voorraden 31-12-09 31-12-08

Voorraad restauratieve diensten 5 11Voorraad reproductiediensten 42 47Voorraad treinkaartjes - 4Voorraad winkel 18 45Voorraad verbruiksmaterialen 6 39Overig - 14

71 160

1.5 Vorderingen

1.5.1 Debiteuren 2.418 2.367Af : voorziening dubieuze debiteuren 161 165

2.257 2.202

1.5.4 Collegegelden 5.718 5.237

1.5.5 Stichting Corporatieholding Friesland - (2)

Game Factory Top of Holland BV 150 -Leningen fietsproject personeel 40 47Subsidies 1.018 1.002Voorschotten 33 30Rente deposito's 6 117Diverse vorderingen 657 589

1.904 1.783

1.5.6 Overlopende activa 691 18

Totaal vorderingen 10.570 9.240

De vordering op het ministerie van OC&W van € 3,1 mln., in verband met de lumpsum bekostiging en de verschuivingvan de IZK-uitkering, is tot nihil afgewaardeerd.

1.7 Liquide middelen

1.7.1 Banken 5.975 9.9271.7.2 Kas 3 6

1.7.3 Kruisposten - (1)

5.978 9.932

Bij het Ministerie van Financiën heeft de NHL de mogelijkheid krediet in rekening courant op te nemen ten bedrage van € 5.800.000.

Het Ministerie van Financiën heeft een bankgarantie ter grootte van het bedrag van de Waarborgfonds HBO ad€ 342.750 verstrekt. Dit is statutair voorgeschreven door de Stichting Waarborgfonds HBO. Tevens heeft hetMinisterie van Financiën een bankgarantie ter grootte van € 88.484 afgegeven, ten behoeve van zekerheid voor denakoming van de betalingsverplichting van huurtermijnen. Voor de genoemde bedragen wordt een deposito aangehouden.

11

VLOTTENDE ACTIVA



71 160

1.5 Vorderingen


2.257 2.202




1.904 1.783





1.7.1 Banken 5.975 9.9271.7.2 Kas 3 6


5.978 9.932



11

VLOTTENDE ACTIVA



71 160

1.5 Vorderingen


2.257 2.202




1.904 1.783





1.7.1 Banken 5.975 9.9271.7.2 Kas 3 6


5.978 9.932



De vordering op het ministerie van OCW van € 3,1 miljoen, in verband met de lumpsum bekostiging en de verschuiving van de IZK-uitkering, is tot nihil afgewaardeerd.

11

VLOTTENDE ACTIVA



71 160

1.5 Vorderingen


2.257 2.202




1.904 1.783





1.7.1 Banken 5.975 9.9271.7.2 Kas 3 6


5.978 9.932




Het Ministerie van Financiën heeft een bankgarantie ter grootte van het bedrag van de Waarborg-fonds HBO ad € 342.750 verstrekt. Dit is statutair voorgeschreven door de Stichting Waarborgfonds HBO. Tevens heeft het Ministerie van Financiën een bankgarantie ter grootte van € 88.484afgege-ven, ten behoeve van zekerheid voor de nakoming van de betalingsverplichting van huurtermijnen. Voor de genoemde bedragen wordt een deposito aangehouden.

12

2 P A S S I V A

2.1 EIGEN VERMOGEN

Saldo perSaldo perBestemming 31-12-08 Mutaties Saldo per31-12-08 resultaat na 2009 31-12-09

2008 bestemmingresultaat

2.1.2 Algemene reserve 21.547 851 22.398 255 22.653

2.1.3 Overige reserves 614 - 614 (255) 359

22.161 851 23.012 - 23.012

Resultaten boekjaar 879

23.891

2.1.2 Algemene reserve Saldo perSaldo perBestemming 31-12-08 Mutaties Saldo per31-12-08 resultaat na 2009 31-12-09


Algemene reserve St. LBS (241) 36 (205) - (205)Algemene reserve MSTC 1.099 (28) 1.071 - 1.071Eigen Vermogen 20.689 843 21.532 255 21.787

21.547 851 22.398 255 22.653


Totaal Algemene Reserve 23.532

2.1.3 Overige reserves Saldo perSaldo perBestemming 31-12-08 Mutaties Saldo per31-12-08 resultaat na 2009 31-12-09


Bestemmingsreserves (publiek)

Bestemde reserves 227 - 227 (227) - Noodfonds 16 - 16 - 16

243 243 (227) 16

Bestemmingsreserve (privaat)

Boekenfondsen 28 - 28 (28) -

Bestemmingsfonds (publiek)

Waarborgfonds HBO 343 - 343 - 343

Totaal overige reserves 614 614 (255) 359

12

2 P A S S I V A

2.1 EIGEN VERMOGEN

Saldo perSaldo perBestemming 31-12-08 Mutaties Saldo per31-12-08 resultaat na 2009 31-12-09


2.1.2 Algemene reserve 21.547 851 22.398 255 22.653

2.1.3 Overige reserves 614 - 614 (255) 359

22.161 851 23.012 - 23.012


23.891

2.1.2 Algemene reserve Saldo perSaldo perBestemming 31-12-08 Mutaties Saldo per31-12-08 resultaat na 2009 31-12-09


Algemene reserve St. LBS (241) 36 (205) - (205)Algemene reserve MSTC 1.099 (28) 1.071 - 1.071Eigen Vermogen 20.689 843 21.532 255 21.787

21.547 851 22.398 255 22.653


Totaal Algemene Reserve 23.532

2.1.3 Overige reserves Saldo perSaldo perBestemming 31-12-08 Mutaties Saldo per31-12-08 resultaat na 2009 31-12-09


Bestemmingsreserves (publiek)

Bestemde reserves 227 - 227 (227) - Noodfonds 16 - 16 - 16

243 243 (227) 16

Bestemmingsreserve (privaat)

Boekenfondsen 28 - 28 (28) -

Bestemmingsfonds (publiek)

Waarborgfonds HBO 343 - 343 - 343

Totaal overige reserves 614 614 (255) 359


13

2.4 VOORZIENINGEN

Saldo per Saldo per31-12-08 Dotaties Onttrekkingen Vrijval 31-12-09

2.4.1 Onderhoudsvoorzieningen

2.4.1.1 Voorziening instandhoudingslasten gebouwen 525 - - - 5252.4.1.2 Voorziening periodiek onderhoud gebouwen 2.504 - 469 - 2.035

2.4.1.3 Voorziening dokbeurt schepen 39 20 47 - 12

3.068 20 516 - 2.572

2.4.2 Personeelskostenvoorzieningen

2.4.2.1 Aanvulling wettelijk deel WW-uitkeringen 1631 1.403 942 - 2.0922.4.2.2 Voorziening Eigen Risico WAO 837 - 8 - 8292.4.2.3 Voorziening Ambtsjubilea 612 103 65 - 6502.4.2.4 Reorganisatievoorziening - 900 - - 900

3.080 2.406 1.015 - 4.471

2.4.3 Afstudeerfonds 167 10 96 - 81

2.4.4 Overige voorzieningen

2.4.4.1 Vervanging beeldbuizen MSTC 75 - - - 752.4.4.2 Voorziening borgstelling - 250 - - 250

75 250 - - 325

Totaal voorzieningen 6.390 2.686 1.627 - 7.449

2.4.1.1 Voorziening instandhoudingslasten gebouwen

Deze voorziening is in 1995 gevormd ten behoeve van renovaties en dergelijke. Deze voorziening betreft achter-stallig onderhoud met betrekking tot de overgenomen gebouwen in het kader van het OKF-project ultimo 1993.

2.4.1.2 Voorziening periodiek onderhoud gebouwen

Deze voorziening is gevormd ten behoeve van periodiek groot onderhoud zoals schilderwerk en dakreparatie.

De onderhoudsvoorzieningen staan per 31 december 2009 op € 2.034.839 (Groot onderhoud gebouwen) en € 524.606(Instandhouding gebouwen). Bij de uitvoering van de nieuwbouw in Leeuwarden is diverse malen geconstateerd dat de bestaande oudbouw van deLeeuwarder locatie onderhoud nodig heeft. Vooral aan de buitenkant moet nog het nodige gebeuren. Door het wegwerken van het achterstallig onderhoud van de oudbouw zal op een gegeven moment een gelijkwaardige situatiegaan ontstaan die aansluit bij de nieuwbouw.

Voor de locatie Terschelling is in 2009 gestart met het wegwerken van het achterstallig onderhoud en het voldoen aan de geldende wet en regelgeving. De komende jaren zal dit worden doorgezet.

Voor bovenstaand onderhoud is een onderhoudsplan opgesteld voor de komende 3 jaar. Medio 2010 zal door het CvBde defnitieve planning worden vastgesteld.

2.4.1.3 Voorziening dokbeurt schepen

Deze voorziening is gevormd voor de periodieke dokbeurt van het oefenschip "Octans".

2.4.2.1 Aanvulling wettelijk deel WW-uitkeringen

Het Ministerie van OC&W heeft bij brief (kenmerk FTO/TPK-2001/124876U) besloten de contante waarde van dedoor de NHL aan ex-personeelsleden te betalen bovenwettelijke uitkeringen in het kader van de BWOO uit tekeren. Het totale bedrag is gedoteerd aan deze voorziening. De genoemde uitkeringen worden ten laste vandeze voorziening geboekt. Ook de bovenwettelijke uitkeringen van het na 1 januari 2001 ontslagen personeel worden ten laste gebrachtvan deze voorziening.

13

2.4 VOORZIENINGEN

Saldo per Saldo per31-12-08 Dotaties Onttrekkingen Vrijval 31-12-09

2.4.1 Onderhoudsvoorzieningen

2.4.1.1 Voorziening instandhoudingslasten gebouwen 525 - - - 5252.4.1.2 Voorziening periodiek onderhoud gebouwen 2.504 - 469 - 2.035

2.4.1.3 Voorziening dokbeurt schepen 39 20 47 - 12

3.068 20 516 - 2.572

2.4.2 Personeelskostenvoorzieningen

2.4.2.1 Aanvulling wettelijk deel WW-uitkeringen 1631 1.403 942 - 2.0922.4.2.2 Voorziening Eigen Risico WAO 837 - 8 - 8292.4.2.3 Voorziening Ambtsjubilea 612 103 65 - 6502.4.2.4 Reorganisatievoorziening - 900 - - 900

3.080 2.406 1.015 - 4.471

2.4.3 Afstudeerfonds 167 10 96 - 81

2.4.4 Overige voorzieningen

2.4.4.1 Vervanging beeldbuizen MSTC 75 - - - 752.4.4.2 Voorziening borgstelling - 250 - - 250

75 250 - - 325

Totaal voorzieningen 6.390 2.686 1.627 - 7.449

2.4.1.1 Voorziening instandhoudingslasten gebouwen

Deze voorziening is in 1995 gevormd ten behoeve van renovaties en dergelijke. Deze voorziening betreft achter-stallig onderhoud met betrekking tot de overgenomen gebouwen in het kader van het OKF-project ultimo 1993.

2.4.1.2 Voorziening periodiek onderhoud gebouwen

Deze voorziening is gevormd ten behoeve van periodiek groot onderhoud zoals schilderwerk en dakreparatie.

De onderhoudsvoorzieningen staan per 31 december 2009 op € 2.034.839 (Groot onderhoud gebouwen) en € 524.606(Instandhouding gebouwen). Bij de uitvoering van de nieuwbouw in Leeuwarden is diverse malen geconstateerd dat de bestaande oudbouw van deLeeuwarder locatie onderhoud nodig heeft. Vooral aan de buitenkant moet nog het nodige gebeuren. Door het wegwerken van het achterstallig onderhoud van de oudbouw zal op een gegeven moment een gelijkwaardige situatiegaan ontstaan die aansluit bij de nieuwbouw.

Voor de locatie Terschelling is in 2009 gestart met het wegwerken van het achterstallig onderhoud en het voldoen aan de geldende wet en regelgeving. De komende jaren zal dit worden doorgezet.

Voor bovenstaand onderhoud is een onderhoudsplan opgesteld voor de komende 3 jaar. Medio 2010 zal door het CvBde defnitieve planning worden vastgesteld.

2.4.1.3 Voorziening dokbeurt schepen

Deze voorziening is gevormd voor de periodieke dokbeurt van het oefenschip "Octans".

2.4.2.1 Aanvulling wettelijk deel WW-uitkeringen

Het Ministerie van OC&W heeft bij brief (kenmerk FTO/TPK-2001/124876U) besloten de contante waarde van dedoor de NHL aan ex-personeelsleden te betalen bovenwettelijke uitkeringen in het kader van de BWOO uit tekeren. Het totale bedrag is gedoteerd aan deze voorziening. De genoemde uitkeringen worden ten laste vandeze voorziening geboekt. Ook de bovenwettelijke uitkeringen van het na 1 januari 2001 ontslagen personeel worden ten laste gebrachtvan deze voorziening.

2.4.1.1 Voorziening instandhoudingslasten gebouwen Deze voorziening is in 1995 gevormd ten behoeve van renovaties en dergelijke. Deze voor-ziening betreft achterstallig onderhoud met betrekking tot de overgenomen gebouwen in het kader van het OKF-project ultimo 1993.

2.4.1.2 Voorziening periodiek onderhoud gebouwen Deze voorziening is gevormd ten behoeve van periodiek groot onderhoud zoals schilder-werk en dakreparatie. De onderhoudsvoorzieningen staan per 31 december 2009 op € 2.034.839(Grootonderhoudgebouwen)en€ 524.606 (Instandhouding gebouwen).

Bij de uitvoering van de nieuwbouw in Leeuwarden is diverse malen geconstateerd dat de bestaande oudbouw van de Leeuwarder locatie onderhoud nodig heeft. Vooral aan de buitenkant moet nog het nodige gebeuren. Door het wegwerken van het achterstallig onderhoud van de oudbouw zal op een gegeven moment een gelijkwaardige situatie gaan ontstaan die aansluit bij de nieuwbouw. Voor de locatie Terschelling is in 2009 gestart met het wegwerken van het achterstallig onderhoud en het voldoen aan de geldende wet en regelgeving. De komende jaren zal dit worden doorgezet. Voor bovenstaand onderhoud is een onderhoudsplan opgesteld voor de komende 3 jaar. Medio 2010 zal door het CvB de defnitieve planning worden vastgesteld.

2.4.1.3 Voorziening dokbeurt schepen Deze voorziening is gevormd voor de periodieke dokbeurt van het oefenschip Octans.

2.4.2.1 Aanvulling wettelijk deel WW-uitkeringen HetministerievanOCWheeftbijbrief(kenmerkFTO/TPK-2001/124876U)beslotendecontante waarde van de door de NHL aan ex-personeelsleden te betalen bovenwettelijke uitkeringen in het kader van de BWOO uit te keren. Het totale bedrag is gedoteerd aan

deze voorziening. De genoemde uitkeringen worden ten laste van deze voorziening geboekt. Ook de bovenwettelijke uitkeringen van het na 1 januari 2001 ontslagen personeel worden ten laste gebracht van deze voorziening.

2.4.2.2 Voorziening Eigen Risico WAO Per1juli2004isdeNHLeigenrisicodragervoordeWAOgeworden.Tot2007werdendebespaarde (gedifferentieerde) premies gedoteerd aan de voorziening. De WAO-uitkeringen, die voor rekening van de NHL komen, worden aan deze voorziening onttrokken.

2.4.2.3 Voorziening Ambtsjubilea Op grond van hoofdstuk H artikel 5.2 van de CAO voor het hbo hebben werknemers recht op een gratificatie bij het bereiken van een 25-jarig, een 40-jarig en een 50-jarig dienstver-band. De vorming van de voorziening is voor de NHL een stelselwijziging. Het saldo per 1 januari2008isdanookrechtstreeksinminderinggebrachtophetEigenvermogen.

2.4.2.4 Reorganisatievoorziening In 2009 zijn er twee reorganisaties bij de NHL afgekondigd voor het onderwijsondersteu-nend personeel. Hiervoor is een sociaal plan met de vakbonden overeengekomen. Ultimo 2009 was nog niet bekend welke werknemers zouden moeten afvloeien. De voorziening is bepaald op basis van schattingen.

2.4.3 Afstudeerfonds Uit het afstudeerfonds worden studenten ondersteund die door bijzondere omstandigheden vertraging oplopen bij de studie, zodat zij niet kunnen voldoen aan de normen van de Infor-matie Beheer Groep, waardoor ze het recht op een studiebeurs verliezen.

2.4.4.1 Vervanging beeldbuizen MSTC Jaarlijkswordteenbedragvan € 25.000 aan deze voorziening gedoteerd. Deze voorziening dient ter vervanging van de beeldbuizen van het Maritiem Simulatie TrainingsCentrum te Terschelling.

2.4.4.2 Voorziening borgstelling De NHL heeft zich ten behoeve van ING Bank hoofdelijk aanspakelijk gesteld voor de voldoening van alle vorderingen van de bank ten laste van de Game Factory Top of Holland BV te Leeuwarden tot een bedrag van € 250.000.

14

2.4.2.2 Voorziening Eigen Risico WAO

Per 1 juli 2004 is de NHL eigen risicodrager voor de WAO geworden. Tot 2007 werden de bespaarde(gedifferentieerde) premies gedoteerd aan de voorziening. De WAO-uitkeringen, die voor rekening van de NHL komen,worden aan deze voorziening onttrokken.

2.4.2.3 Voorziening Ambtsjubilea

Op grond van hoofdstuk H artikel 5.2 van de CAO voor het HBO hebben werknemers recht op een gratificatie bij hetbereiken van een 25-jarig, een 40-jarig en een 50-jarig dienstverband. De vorming van de voorziening is voor de NHL een stelselwijziging. Het saldo per 1 januari 2008 is dan ook rechtstreeksin mindering gebracht op het Eigen vermogen.

2.4.2.4 Reorganisatievoorziening

In 2009 zijn er twee reorganisaties bij de NHL afgekondigd voor het onderwijs ondersteunend personeel. Hiervoor is een sociaal plan met de vakbonden overeengekomen. Ultimo 2009 was nog niet bekend welke werknemers zouden moeten afvloeien. De voorziening is bepaald op basis van schattingen.

2.4.3 Afstudeerfonds

Uit het afstudeerfonds worden studenten ondersteund die door bijzondere omstandigheden vertraging oplopenbij de studie, zodat zij niet kunnen voldoen aan de normen van de Informatie Beheer Groep, waardoor ze het recht op een studiebeurs verliezen.

2.4.4.1 Vervanging beeldbuizen MSTC

Jaarlijks wordt een bedrag van € 25.000 aan deze voorziening gedoteerd. Deze voorziening dient ter vervangingvan de beeldbuizen van het Maritiem Simulatie TrainingsCentrum te Terschelling.

2.4.4.2 Voorziening borgstelling

De NHL heeft zich ten behoeve van de ING hoofdelijk aanspakelijk gesteld voor de voldoening van alle vorderingenvan de bank ten laste van de Game Factory Top of Holland BV te Leeuwarden tot een bedrag van € 250.000.

Onderverdeling afwikkeling saldi per 31 december 2009Saldi < 1jaar > 1 jaar

2.4.1.1 Voorziening instandhoudingslasten gebouwen 525 - 525 2.4.1.2 Voorziening periodiek onderhoud gebouwen 2.035 - 2.035 2.4.1.3 Voorziening dokbeurt schepen 12 - 122.4.2.1 Aanvulling wettelijk deel WW-uitkeringen 2.092 900 1.1922.4.2.2 Voorziening Eigen Risico WAO 829 10 819 2.4.2.3 Voorziening Ambtsjubilea 650 60 590 2.4.2.4 Reorganisatievoorziening 900 900 - 2.4.3 Afstudeerfonds 81 40 412.4.4.1 Vervanging beeldbuizen MSTC 75 - 75 2.4.4.2 Voorziening borgstelling 250 - 250

7.449 1.910 5.539

14

2.4.2.2 Voorziening Eigen Risico WAO

Per 1 juli 2004 is de NHL eigen risicodrager voor de WAO geworden. Tot 2007 werden de bespaarde(gedifferentieerde) premies gedoteerd aan de voorziening. De WAO-uitkeringen, die voor rekening van de NHL komen,worden aan deze voorziening onttrokken.

2.4.2.3 Voorziening Ambtsjubilea

Op grond van hoofdstuk H artikel 5.2 van de CAO voor het HBO hebben werknemers recht op een gratificatie bij hetbereiken van een 25-jarig, een 40-jarig en een 50-jarig dienstverband. De vorming van de voorziening is voor de NHL een stelselwijziging. Het saldo per 1 januari 2008 is dan ook rechtstreeksin mindering gebracht op het Eigen vermogen.

2.4.2.4 Reorganisatievoorziening

In 2009 zijn er twee reorganisaties bij de NHL afgekondigd voor het onderwijs ondersteunend personeel. Hiervoor is een sociaal plan met de vakbonden overeengekomen. Ultimo 2009 was nog niet bekend welke werknemers zouden moeten afvloeien. De voorziening is bepaald op basis van schattingen.

2.4.3 Afstudeerfonds

Uit het afstudeerfonds worden studenten ondersteund die door bijzondere omstandigheden vertraging oplopenbij de studie, zodat zij niet kunnen voldoen aan de normen van de Informatie Beheer Groep, waardoor ze het recht op een studiebeurs verliezen.

2.4.4.1 Vervanging beeldbuizen MSTC

Jaarlijks wordt een bedrag van € 25.000 aan deze voorziening gedoteerd. Deze voorziening dient ter vervangingvan de beeldbuizen van het Maritiem Simulatie TrainingsCentrum te Terschelling.

2.4.4.2 Voorziening borgstelling

De NHL heeft zich ten behoeve van de ING hoofdelijk aanspakelijk gesteld voor de voldoening van alle vorderingenvan de bank ten laste van de Game Factory Top of Holland BV te Leeuwarden tot een bedrag van € 250.000.

Onderverdeling afwikkeling saldi per 31 december 2009Saldi < 1jaar > 1 jaar

2.4.1.1 Voorziening instandhoudingslasten gebouwen 525 - 525 2.4.1.2 Voorziening periodiek onderhoud gebouwen 2.035 - 2.035 2.4.1.3 Voorziening dokbeurt schepen 12 - 122.4.2.1 Aanvulling wettelijk deel WW-uitkeringen 2.092 900 1.1922.4.2.2 Voorziening Eigen Risico WAO 829 10 819 2.4.2.3 Voorziening Ambtsjubilea 650 60 590 2.4.2.4 Reorganisatievoorziening 900 900 - 2.4.3 Afstudeerfonds 81 40 412.4.4.1 Vervanging beeldbuizen MSTC 75 - 75 2.4.4.2 Voorziening borgstelling 250 - 250

7.449 1.910 5.539


15

2.5 LANGLOPENDE SCHULD

Hypothecaire lening Saldo Opname Saldo Aflossings- Resterende Resterende

31-12-08 2009 31-12-09 verplichting looptijd > 1 looptijd > 5

jaar jaar

2.5.1.1 Lening Ministerie van Financiën 23.750 - 23.750 1.250 22.500 17.500

2.5.1.2 Lening Ministerie van Financiën 15.000 - 15.000 750 14.250 11.250

2.5.1.3 Lening ING Bank N.V. - 10.000 10.000 750 9.250 5.250

2.5.1.4 Lening ING Bank N.V. - 9.060 9.060 - 9.060 5.250

38.750 19.060 57.810 2.750 55.060 39.250

2.5.1.1 Aanvang ( hoofdsom ) : 1994 ( € 6.126.033 )2 januari 2007 (€ 25.000.000)Looptijd : 22 jaar (einddatum 2 januari 2029)Rentepercentage : 3,83 % gedurende de gehele looptijd (jaarlijks achteraf)Aflossing : € 312.500 per kwartaal ingaande 31 maart 2009.Zekerheden : Eerste hypotheek op perceel grond met scholencomplex genaamd "De Bouhof"

aan en nabij de Rengerslaan te Leeuwarden.

2.5.1.2 Aanvang ( hoofdsom ) : 1994 ( € 6.126.033 )1 augustus 2008 (€ 15.000.000)Looptijd : 22 jaar (einddatum 2 januari 2030)Rentepercentage : 4,61 % gedurende de gehele looptijd (jaarlijks achteraf)Aflossing : € 187.500 per kwartaal ingaande 4 januari 2010.Zekerheden : Eerste hypotheek op perceel grond met scholencomplex genaamd "De Bouhof"


2.5.1.3 Aanvang ( hoofdsom ) : 1994 ( € 6.126.033 )2 januari 2009 (€ 10.000.000)Looptijd : 10 jaar (einddatum 2 januari 2019)Rentepercentage : 4,43 % gedurende de gehele looptijd (jaarlijks achteraf)Aflossing : € 250.000 per kwartaal ingaande 1april 2010.Zekerheden : Eerste hypotheek op het pand met ondergrond en erf aan de Dellewal 8 en

het pand met ondergrond en erf aan de Heusdeweg 33. Biede panden zijnkadastraal bekend gemeente Terschelling, sectie A respectievelijk onder denummers 3507 en 3504.

2.5.1.4 Aanvang ( hoofdsom ) : 1994 ( € 6.126.033 )2 januari 2009 (€ 10.000.000)Looptijd : 10 jaar (einddatum 2 januari 2019)Rentepercentage : 4,54 % gedurende de gehele looptijd (jaarlijks achteraf)Aflossing : Er is geen tussentijdse aflossingsverplichting.Zekerheden : Eerste hypotheek op het pand met ondergrond en erf aan de Dellewal 8 en


Bijzonderheden : Van deze lening kon per 31 december 2009 nog € 939.500 worden opgenomen.

Ter afdekking van het renterisico van de leningen onder 2.5.1.3 en 2.5.1.4 zijn twee renteswaps afgesloten:- een in 2008 afgesloten overeenkomst waarin een 1-maands Euribor met een opslag van 0,25% wordt geruild tegen eenvaste rente van 4,43% over een periode van 10 jaar, die op 1 januari 2019 afloopt. De marktwaarde (fair value) op 31 december 2009 is € 966.633 negatief.- een in 2008 afgesloten overeenkomst waarin een 1-maands Euribor met een opslag van 0,25% wordt geruild tegen eenvaste rente van 4,54% over een periode van 10 jaar, die op 1 januari 2019 afloopt.

De marktwaarde (fair value) op 31 december 2009 is € 1.289.489 negatief.

15




jaar jaar





38.750 19.060 57.810 2.750 55.060 39.250












: 2 januari 2007 (e 25.000.000): 22 jaar (einddatum 2 januari 2029):3,83%gedurendedegehelelooptijd(jaarlijksachteraf): e 312.500 per kwartaal ingaande 31 maart 2009.: Eerste hypotheek op perceel grond met scholencomplex genaamd “De Bouhof”aan en nabij de Rengerslaan te Leeuwarden

:1augustus2008(e 15.000.000): 22 jaar (einddatum 2 januari 2030): 4,61 % gedurende de gehele looptijd (jaarlijks achteraf): € 187.500perkwartaalingaande4januari2010.: Eerste hypotheek op perceel grond met scholencomplex genaamd “De Bouhof”aan en nabij de Rengerslaan te Leeuwarden.

: 2 januari 2009 (e 10.000.000): 10 jaar (einddatum 2 januari 2019): 4,43 % gedurende de gehele looptijd (jaarlijks achteraf): € 250.000 per kwartaal ingaande 1april 2010.:EerstehypotheekophetpandmetondergrondenerfaandeDellewal8enhet pand met ondergrond en erf aan de Heusdeweg 33. Biede panden zijn kadastraal bekend gemeente Terschelling, sectie A respectievelijk onder de nummers 3507 en 3504.

: 2 januari 2009 (e 10.000.000): 10 jaar (einddatum 2 januari 2019): 4,54 % gedurende de gehele looptijd (jaarlijks achteraf): Er is geen tussentijdse aflossingsverplichting.:EerstehypotheekophetpandmetondergrondenerfaandeDellewal8enhet pand met ondergrond en erf aan de Heusdeweg 33. Biede panden zijn kadastraal bekend gemeente Terschelling, sectie A respectievelijk onder de nummers 3507 en 3504.

: Van deze lening kon per 31 december 2009 nog € 939.500 worden

15




jaar jaar





38.750 19.060 57.810 2.750 55.060 39.250












15




jaar jaar





38.750 19.060 57.810 2.750 55.060 39.250












BijzonderhedenTer afdekking van het renterisico van de leningen onder 2.5.1.3 en 2.5.1.4 zijn twee renteswaps afgesloten:• eenin2008afgeslotenovereenkomstwaarineen1-maandsEuribormeteenopslagvan0,25%

wordt geruild tegen een vaste rente van 4,43% over een periode van 10 jaar, die op 1 januari 2019 afloopt. De marktwaarde (fair value) op 31 december 2009 is € 966.633 negatief.

• eenin2008afgeslotenovereenkomstwaarineen1-maandsEuribormeteenopslagvan0,25%wordt geruild tegen een vaste rente van 4,54% over een periode van 10 jaar, die op 1 januari 2019 afloopt. De marktwaarde (fair value) op 31 december 2009 is € 1.289.489negatief.

16

2.6 KORTLOPENDE SCHULDEN

Saldo per Saldo perDe kortlopende schulden kunnen als volgt worden samengevat : 31-12-09 31-12-08

2.6.1 Rente hypothecaire lening 1481 12462.6.2 Aflossing kredietinstellingen komend boekjaar (zie 2.5) 2750 1.250 2.6.3 Crediteuren / diverse schulden 12.765 7.0212.6.4 Saldi rijksbijdragen 529 5172.6.5 Belastingen en premies sociale verzekeringen 2.465 3.0072.6.6 Schulden terzake pensioenen 744 6862.6.7 Overlopende passiva 16.189 13.705

36.923 27.432

2.6.3 Crediteuren / diverse schulden

Handelscrediteuren 9.106 3.317 Accountantskosten 30 43 Studentengelden 349 477 Saldi op magneetkaarten betaalsysteem 113 177 Aandeel andere hogescholen in IBMS (37) 586 Van Hall Larenstein 324 361 Nog uit te voeren projecten 1.662 1.021 Onkostenvergoedingen personeel 47 227 Overig 1.171 812

12.765 7.021

2.6.4 Saldi rijksbijdragen

Overige rijksbijdragen 529 517

In een bijlage is het saldo van de overige rijksbijdragen nader gespecificeerd.

2.6.5 Belastingen en premies sociale verzekeringen

Loonheffing 2.531 2.174 Omzetbelasting (71) 159 Reservering naheffing omzetbelasting detacheringen - 669

Overige 5 5

2.465 3.007

2.6.6 Schulden terzake pensioenen

Pensioenbijdragen ABP 744 686

2.6.7 Overlopende passiva

Vooruit ontvangen collegegelden 10.777 10.080Vooruit ontvangen verkoop pand *) 2.888 750Overige vooruit ontvangen bedragen 352 513Lonen 13e maand minus voorschotten 69 18Vakantie-uitkering juni t/m december 1.605 1.656Vakantierechten 498 688

16.189 13.705

*) In 2009 heeft de NHL haar complex aan de Tesselschadestraat en Fonteinland verkocht. Eind 2009 is de locatieFonteinland 7 afgerekend met een boekwinst van € 2.185.000. In 2010 wordt de grond aan de Vondelstraat overgedragenmet een boekverlies van circa € 745.000. Bij de sloop van het pand aan de Tesselschadestraat is echter asbestaangetroffen. Een totale kostenraming van de verwijdering daarvan is nog niet mogelijk. Hierdoor ontstaat onzekerheidover het uiteindelijke boekresultaat van de verkoop van het complex.Om deze reden zijn de ontvangen opbrengsten in 2009 op de balans gezet. Het uiteindelijke resultaat van de verkoopvan het complex zal pas na de definitieve oplevering in 2010 in de exploitatie worden verwerkt.

16




36.923 27.432



12.765 7.021






Overige 5 5

2.465 3.007





16.189 13.705


16




36.923 27.432



12.765 7.021






Overige 5 5

2.465 3.007





16.189 13.705


16




36.923 27.432



12.765 7.021






Overige 5 5

2.465 3.007





16.189 13.705


*) In 2009 heeft de NHL haar complex aan de Tesselschadestraat en Fonteinland verkocht. Eind 2009 is de locatie Fonteinland 7 afgerekend met een boekwinst van € 2.185.000.In2010wordtdegrondaan de Vondelstraat overgedragen met een boekverlies van circa € 745.000. Bij de sloop van het pand aan de Tesselschadestraat is echter asbest aangetroffen. Een totale kostenraming van de ver-wijdering daarvan is nog niet mogelijk. Hierdoor ontstaat onzekerheid over het uiteindelijke boekre-sultaat van de verkoop van het complex. Om deze reden zijn de ontvangen opbrengsten in 2009 op de balans gezet. Het uiteindelijke resultaat van de verkoop van het complex zal pas na de definitieve oplevering in 2010 in de exploitatie worden verwerkt.


1.6 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

KenniscampusDe NHL heeft besloten om in het kader van het kenniscampusproject haar gebouwen in Leeuwarden op één locatie aan de Rengerslaan te situeren. Hiervoor heeft de NHL een investering uit haar mid-delen begroot van € 88,7mln.DelocatiesaandeTesselschadestraatendeVondelstraatzijnverkochtof buiten gebruik gesteld. Ultimo 2009 zijn in het kader van de nieuwbouw verplichtingen aangegaan ten bedrage van € 2mln.Beginjuni2008iseencontractgeslotenvoordeverkoopvandelocatieTesselschadestraat, die wordt afgestoten in verband met het realiseren van de nieuwbouw aan de Rengerslaan.

HuurverplichtingenDe NHL huurt diverse panden voor haar vestigingen in Groningen en Zwolle. De totale huurverplich-ting bedraagt € 447.000.

Juridische proceduresMet een deelneming van de NHL lopen momenteel juridische procedures inzake een beweerdelijkeovertreding door de NHL van een met Fintan overeengekomen concurrentiebeding. In 2002 is er eenclaim ad. € 900.000,- ingediend welke geheel betwist wordt door de NHL. Hoewel onzeker, acht deNHL de kans minimaal dat deze claim daadwerkelijk wordt toegewezen, daarom is hiervoor geenvoorziening opgenomen in de balans.

Liquiditeitsbijdrage collegegeldenDoor het Ministerie van OCW is een liquiditeitsbijdrage van € 1.746.000 verstrekt in verband met de financiering van de regeling gespreide inning van collegegelden. Uit nadere analyse blijkt dat deze bijdrage hooguit bij liquidatie van de instelling zal worden teruggevorderd. Daarom hebben een aan-tal hogescholen in het verleden deze schuld verrekend met de vordering op het Ministerie in verband metdeinvoeringvandebekostigingssystematieklumpsumin1987(ziefinanciëlevasteactiva).Hetwegstrepen tegen deze vordering is voor de NHL niet mogelijk, omdat deze vordering volledig is afgeschreven ten laste van het resultaat. De NHL heeft er daarom voor gekozen de mutatie door het vervallen van de schuld rechtstreeks toe te voegen aan het eigen vermogen.

2.Resultaten

18

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE EXPLOITATIEREKENING(Bedragen x € 1.000)

Baten Begroting Baten3 B A T E N 2009 2009 2008

3.1.1 Rijks- en overige bijdragen

Normatieve rijksbijdrage HBO

Normatieve rijksbijdrage exploitatiekosten 47.087 42.760 45.056

Normatieve rijksbijdrage huisvestingskosten 4.860 4.880 4.860

Totaal 51.947 47.640 49.916

3.1.2 Aanvullende rijksbijdragen

- Rijksbijdrage MSTC 1.669 1.669 1.674

- Overige rijksbijdragen HBO 12 1.291 817

Totaal aanvullende rijksbijdragen 1.681 2.960 2.491

Totaal rijks- en overige bijdragen 53.628 50.600 52.407

Voor een nadere toelichting van bovenstaande post verwijzen wij u naar de bijlage overige rijksbijdragen.

De verantwoording van de rijksbijdrage MSTC is opgenomen in een apart financieel verslag.

18







Totaal 51.947 47.640 49.916








18







Totaal 51.947 47.640 49.916







De verantwoording van de rijksbijdrage MSTC is opgenomen in een apart financieel verslag.Voor een nadere toelichting van bovenstaande post verwijzen wij u naar de bijlage overige rijksbijdragen. De verantwoording van de rijksbijdrage MSTC is opgenomen in een apart financieel verslag.

18







Totaal 51.947 47.640 49.916








18







Totaal 51.947 47.640 49.916








2.1 Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening


19

Baten Begroting Baten2009 2009 2008

3.2 Collegegelden

Collegegelden 14.889 14.564 14.466

3.3.2.a Aantal ingeschreven studenten per 1 oktober 9.935 9.782

3.3 Baten werk in opdracht van derden

3.3.1.1 Contractonderwijs

Ontvangen van opdrachtgever 4.579 5.170 5.074Cursus- en examengelden 2.263 1.235 2.304Subsidiegelden 3.602 3.018 3.236 Opbrengsten Restauratieve diensten 890 858 928Opbrengsten Reproductiediensten 140 190 199Boekwinkel en AVC-materialen 20 65 109Advertentieopbrengsten NHL-Krant 30 30 30

11.524 10.566 11.880

3.3.2 Mutatie onderhanden werk - - (622)

Totaal 11.524 10.566 11.258

3.4 Overige baten

3.4.2 Huuropbrengsten 113 115 1583.4.3 Detacheringen personeel 379 631 1093.4.4 Vergoeding inning collegegelden 94 80 913.4.5 Bijdrage gemeente Terschelling inzake MSTC 80 80 803.4.6 Vrijval ten laste van investeringssubsidie 454 - 303.4.7 Introductie- en examengelden 118 22 1303.4.8 Uitkering ivm liquidatie Financieel Vangnet HBO - - 4173.4.9 Subsidie tijdelijke huisvesting in verband met nieuwbouw 1.318 - 1.4503.4.10 Diverse overige opbrengsten 1.780 2.015 862

Totaal 4.336 2.943 3.327

19


3.2 Collegegelden

Collegegelden 14.889 14.564 14.466





11.524 10.566 11.880


Totaal 11.524 10.566 11.258

3.4 Overige baten


Totaal 4.336 2.943 3.327

19


3.2 Collegegelden

Collegegelden 14.889 14.564 14.466





11.524 10.566 11.880


Totaal 11.524 10.566 11.258

3.4 Overige baten


Totaal 4.336 2.943 3.327

20

4.1 L A S T E N Lasten Begroting Lasten2009 2009 2008

4.1 Personele lasten naar kostensoorten

Beloning voor arbeid

4.1.1 Bruto salarissen 36.526 - 37.007

Vakantietoelagen 2.967 - 2.909

Overige toelagen 6.916 - 6.110Kortingen (519) - (553)

45.890 45.051 45.473

4.1.2 Sociale lasten (incl. pensioenpremie) 7.604 7.465 6.600

4.1.3 Dotatie BWOO-voorziening 1.403 700 589Dotatie reorganisatievoorzieningen 900 - 2Dotatie voorziening kosten ambtsjubilea 103 - - Wettelijke deel WW-uitkeringen - - 716Geactiveerde personeelskosten (157) (225) - Overige personele lasten 763 1.479 1.551

3.012 1.954 2.858

4.1.3.2 Incidenteel personeel 4.388 3.187 5.862

4.1.4 Uitkeringen en inhoudingenSociale Verzekeringsfondsen (196) (115) (281)

(196) (115) (281)

TOTALE PERSONELE LASTEN 60.698 57.542 60.512

4.1.a Aantal fte's per 31 december

Onderwijzend personeel 429 453Onderwijs Ondersteunend Personeel 356 384

_____________ ___________785 837

In het verslagjaar zijn geen werknemers in het buitenland werkzaam geweest.

4.1.b Overzicht bezoldigingen CvB/RvT

College van Bestuur 320 312Raad van Toezicht 60 44

_____________ ___________380 356

4.2 AFSCHRIJVINGEN

4.2.1 Gebouwen 2.021 2.153 1.9114.2.2 Inventaris en apparatuur 2.760 2.519 2.595

_____________ ___________ ___________4781 4672 4506

4.2.2 Boekverlies gesloopt pand 448 - -

TOTALE AFSCHRIJVINGSLASTEN 5.229 4.672 4.506

20







45.890 45.051 45.473



3.012 1.954 2.858



(196) (115) (281)




_____________ ___________785 837




_____________ ___________380 356

4.2 AFSCHRIJVINGEN


_____________ ___________ ___________4781 4672 4506



20







45.890 45.051 45.473



3.012 1.954 2.858



(196) (115) (281)




_____________ ___________785 837




_____________ ___________380 356

4.2 AFSCHRIJVINGEN


_____________ ___________ ___________4781 4672 4506



20







45.890 45.051 45.473



3.012 1.954 2.858



(196) (115) (281)




_____________ ___________785 837




_____________ ___________380 356

4.2 AFSCHRIJVINGEN


_____________ ___________ ___________4781 4672 4506



20







45.890 45.051 45.473



3.012 1.954 2.858



(196) (115) (281)




_____________ ___________785 837




_____________ ___________380 356

4.2 AFSCHRIJVINGEN


_____________ ___________ ___________4781 4672 4506




21

Lasten Begroting Lasten2009 2009 2008

4.4 OVERIGE INSTELLINGSLASTEN

4.4.1 HUISVESTINGSLASTEN

Huur 2.154 1.016 2.209Wettelijke lasten 319 177 176Onderhoud en exploitatie 188 264 275Energie en water 1.244 874 938Schoonmaakkosten 829 807 813Dotatie onderhoudsvoorzieningen 20 45 40Verhuiskosten 9 8 12Overige huisvestingslasten 102 117 115

4.865 3.308 4.578

4.4.2 BEHEERSLASTEN

Administratie en beheer 2.323 1.911 1.846Reis- en verblijfkosten 1.092 1.071 1.365Leermiddelen 1.179 1.202 1.292Inventaris- en apparatuurkosten 1.257 1.170 1.236Dotatie overige voorzieningen 260 10 35Overige beheerslasten

inkoop restauratieve diensten 781 700 826inkoop reproductiediensten 144 120 136inkoop winkel 126 107 111advertentie- en reclamekosten 856 1.429 933bijdrage HBO-raad 135 160 170overig 2.121 3.080 2.586

10.274 10.960 10.536

TOTAAL OVERIGE INSTELLINGSLASTEN 15.139 14.268 15.114

5 FINANCIËLE BATEN EN LASTEN

5.1 FINANCIËLE BATEN

Rente deposito's 138 567 808

5.2 FINANCIËLE LASTEN

Hypothecaire leningen 2.555 2.555 1.246 Overig 15 - 37

2.570 2.555 1.283

21





4.865 3.308 4.578

4.4.2 BEHEERSLASTEN



10.274 10.960 10.536







2.570 2.555 1.283

21





4.865 3.308 4.578

4.4.2 BEHEERSLASTEN



10.274 10.960 10.536







2.570 2.555 1.283

22

2009 2008

AFSTUDEERFONDS(Bedragen x € 1.000)

Beginsaldo 166 209

Dotatie 10 10

Totaal bedrag onttrekkingen (95) (53) (periode 1-1 t/m 31-12)

Totaal terug ontvangen leningen - - (periode 1-1 t/m 31-12)

Bestuurskosten fonds - -

Saldo per 31 december 81 166

Splitsing totaal bedrag onttrekkingen :

Giften 95 53 Leningen - -Overig - -

95 53

Overschrijding gemengde studiefinancieringsduur 95 53 Niet behalen studievoortgangsnorm - -

95 53

Bestuurswerk 2 - Ziekte 52 32 Inrichting opleiding - - Overige redenen 41 21

95 53

22

2009 2008


Beginsaldo 166 209

Dotatie 10 10







95 53


95 53


95 53

22

2009 2008


Beginsaldo 166 209

Dotatie 10 10







95 53


95 53


95 53

2.2 Afstudeerfonds


24

Overzicht verbonden partijen Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden(Bedragen x € 1.000)

Partijen waarin de Stichting NHL een beslissende zeggenschap heeft en die in de jaarrekening zijn geconsolideerd

Naam Juridische Statutaire Code Eigen vermogen Omzet Verklaringvorm zetel activiteit 31 dec 2009 2009 art. 2:403 BW

Stichting LBS Stichting Leeuwarden 3 454 83 neeNHL Services BV BV Leeuwarden 4 17 75 neeStichting Gamevalley Stichting Leeuwarden 4 (18) - nee

De enige activiteit van de Stichting LBS is het verhuren van het Hans Wiegelhuis (Fonteinland 11, Leeuwarden) aande Stichting NHL. In 2009 is het pand verkocht.

Partijen waarin de Stichting NHL geen beslissende zeggenschap heeft en die in de jaarrekening zijn geconsolideerd


Beheersorganisatie Kenniscampus Leeuwarden BV BV Leeuwarden 4 13 - nee

De Beheersorganisatie is voor 50 % in de jaarrekening geconsolideerd.

Overige aan de Stichting NHL verbonden partijenBedrijfs-

Naam Juridische Statutaire Code activiteitvorm zetel activiteit gestopt

NHL Bedrijfsopleidingen ICT BV BV Leeuwarden 1Kenniscampus Beheer BV BV Leeuwarden 4Game Factory Top of Holland BV BV Leeuwarden 4Kenniscampus CV CV Leeuwarden 4Stichting Leeuwarden Studiestad Stichting Leeuwarden 4Stichting Thorbecke Fonds Stichting Leeuwarden 4Stichting Simulator Training Nautisch Onderwijs Stichting Leeuwarden 1Stichting Centrum voor Levensbeschouwing Stichting Leeuwarden 4Stichting RVS Kenniscentrum Stichting Leeuwarden 4Stichting Zeevaartschoolbelangen Terschelling Stichting Terschelling 4Stichting Kenniscampus Stichting Leeuwarden 4Stichting Bison Stichting Leeuwarden 4

Omschrijving Code Activiteit

1 = contractonderwijs2 = contractonderzoek3 = onroerende zaken4 = overig

PartijenwaarindeStichtingNHLeenbeslissendezeggenschapheeftendieindejaarrekeningzijngeconsolideerd:

24















24















24















De enige activiteit van de Stichting LBS is het verhuren van het Hans Wiegelhuis (Fonteinland 11, Leeuwarden) aan de Stichting NHL. In 2009 is het pand verkocht.

PartijenwaarindeStichtingNHLgeenbeslissendezeggenschapheeftendieindejaarrekeningzijngeconsolideerd:

24















24















3.Rijksbijdragen

23

Overzicht overige Rijksbijdragen

( Bedragen x € 1.000 )

Omschrijving Toegewezen OntvangenBesteding Saldo Ontvangen Besteding Saldo

bedrag t/m 2008 t/m 2008 31 12 2008 2009 2009 31 12 2009

Regionale samenwerkingsverbanden

en landelijke expertisecentra

lerarenopleidingen

BGS/UBT-06/2114406 M 926 926 509 417 417

EVC Centrum Noord Nederland

PLW/2007/37461 355 355 255 100 100

Siriusprogramma

OND/ODB-09/69853 M 239 24 12 12

Totaal 1520 1281 764 517 24 12 529

23




bedrag t/m 2008 t/m 2008 31 12 2008 2009 2009 31 12 2009



lerarenopleidingen

BGS/UBT-06/2114406 M 926 926 509 417 417


PLW/2007/37461 355 355 255 100 100

Siriusprogramma

OND/ODB-09/69853 M 239 24 12 12

Totaal 1520 1281 764 517 24 12 529

23




bedrag t/m 2008 t/m 2008 31 12 2008 2009 2009 31 12 2009



lerarenopleidingen

BGS/UBT-06/2114406 M 926 926 509 417 417


PLW/2007/37461 355 355 255 100 100

Siriusprogramma

OND/ODB-09/69853 M 239 24 12 12

Totaal 1520 1281 764 517 24 12 529

23




bedrag t/m 2008 t/m 2008 31 12 2008 2009 2009 31 12 2009



lerarenopleidingen

BGS/UBT-06/2114406 M 926 926 509 417 417


PLW/2007/37461 355 355 255 100 100

Siriusprogramma

OND/ODB-09/69853 M 239 24 12 12

Totaal 1520 1281 764 517 24 12 529

23




bedrag t/m 2008 t/m 2008 31 12 2008 2009 2009 31 12 2009



lerarenopleidingen

BGS/UBT-06/2114406 M 926 926 509 417 417


PLW/2007/37461 355 355 255 100 100

Siriusprogramma

OND/ODB-09/69853 M 239 24 12 12

Totaal 1520 1281 764 517 24 12 529

3.1 Overzicht overige Rijksbijdragen

3.2 Overzicht verbonden partijen Stichting NHL

24









De Beheersorganisatie is voor 50% in de jaarrekening geconsolideerd.



NHL Bedrijfsopleidingen ICT BV BV Leeuwarden 1 jaKenniscampus Beheer BV BV Leeuwarden 4 neeGame Factory Top of Holland BV BV Leeuwarden 4 neeKenniscampus CV CV Leeuwarden 4 neeStichting Leeuwarden Studiestad Stichting Leeuwarden 4 neeStichting Thorbecke Fonds Stichting Leeuwarden 4 jaStichting Simulator Training Nautisch Onderwijs Stichting Leeuwarden 1 neeStichting Centrum voor Levensbeschouwing Stichting Leeuwarden 4 neeStichting RVS Kenniscentrum Stichting Leeuwarden 4 neeStichting Zeevaartschoolbelangen Terschelling Stichting Terschelling 4 neeStichting Kenniscampus Stichting Leeuwarden 4 jaStichting Bison Stichting Leeuwarden 4 nee




25

Bezoldiging leden College van Bestuur 2009(Bedragen x € 1.000)

Naam Functie Periode BedragDrs. W. Smink Voorzitter 01-01 31-12 159Drs. A.C. Keizer - Mastenbroek Lid 01-01 31-12 161

320

Bezoldiging leden Raad van Toezicht 2009(Bedragen x € 1.000)

Naam Functie BedragG. Ybema Voorzitter 12R.C.A. Wilcke Lid 8R.E.F. Nijhof Lid 8R. Wenselaar Lid 8G.A. van der Werf Lid 8

P. Visschedijk Lid 8

J. van Dijk Lid 8

60

Accountantshonoraria(Bedragen x € 1.000)

In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht:

2009 2008

Controle van de jaarrekening 54 44Andere controlewerkzaamheden 31 27Fiscale advisering - - Andere niet-controlediensten - -

85 71

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

3.3 Bezoldiging leden College van Bestuur 2009

3.4 Bezoldiging leden Raad van Toezicht 2009

25



320




J. van Dijk Lid 8

60



2009 2008


85 71

3.5 Accountantshonoraria


26


ENKELVOUDIGE BALANS 31-12-09 31-12-08

Bedragen x € 1.000

1 A C T I V A

1.1 VASTE ACTIVA

1.2 Materiële vaste activa 104.593 75.327



VLOTTENDE ACTIVA


1.5 Vorderingen 10.585 10.217




26




1 A C T I V A

1.1 VASTE ACTIVA




VLOTTENDE ACTIVA


1.5 Vorderingen 10.585 10.217




26




1 A C T I V A

1.1 VASTE ACTIVA




VLOTTENDE ACTIVA


1.5 Vorderingen 10.585 10.217




26




1 A C T I V A

1.1 VASTE ACTIVA




VLOTTENDE ACTIVA


1.5 Vorderingen 10.585 10.217




3.6 Enkelvoudige balans

27

2 P A S S I V A 31-12-09 31-12-08

2.1 EIGEN VERMOGEN:



Totaal Eigen Vermogen 23.438 23.192

2.4 VOORZIENINGEN

2.4.1 Onderhoudsvoorzieningen 2.572 3.068

2.4.2 Personeelskostenvoorzieningen 4.471 3.080

2.4.3 Overige voorzieningen 406 242

Totaal voorzieningen 7.449 6.390




27

2 P A S S I V A 31-12-09 31-12-08

2.1 EIGEN VERMOGEN:




2.4 VOORZIENINGEN








27

2 P A S S I V A 31-12-09 31-12-08

2.1 EIGEN VERMOGEN:




2.4 VOORZIENINGEN








27

2 P A S S I V A 31-12-09 31-12-08

2.1 EIGEN VERMOGEN:




2.4 VOORZIENINGEN








Stichting NHL


28

ENKELVOUDIGE EXPLOITATIEREKENING OVER 2008Bedragen x € 1.000



3.2 College-, cursus en examengelden 14.889 14.564 14.466



_____________ ___________ ___________TOTAAL BATEN 83.912 78.673 81.458

_____________ ___________ ___________

4 L A S T E N


4.2 Afschrijvingen 5.229 4.595 4.506

4.4 Overige instellingslasten 14.698 14.345 15.190

_____________ ___________ ___________TOTAAL LASTEN 80.598 76.482 80.208_____________ ___________ ___________

SALDO BATEN EN LASTEN 3.314 2.191 1.250_____________ ___________ ___________


5.2 Financiële lasten 2.530 2.555 1.249 _____________ ___________ ___________

5 SALDO FINANCIËLE BATEN EN LASTEN (2.410) (1.988) (451)_____________ ___________ ___________

6 INCIDENTELE LASTEN 665 - -

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING 239 203 799

28







_____________ ___________ ___________TOTAAL BATEN 83.912 78.673 81.458

_____________ ___________ ___________

4 L A S T E N


4.2 Afschrijvingen 5.229 4.595 4.506


_____________ ___________ ___________TOTAAL LASTEN 81.263 76.482 80.208_____________ ___________ ___________






28







_____________ ___________ ___________TOTAAL BATEN 83.912 78.673 81.458

_____________ ___________ ___________

4 L A S T E N


4.2 Afschrijvingen 5.229 4.595 4.506


_____________ ___________ ___________TOTAAL LASTEN 80.598 76.482 80.208_____________ ___________ ___________





6 INCIDENTELE LASTEN 665 - -


29

TOELICHTING ENKELVOUDIGE BALANS EN EXPLOITATIEREKENING

De jaarrekening van de Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden is opgenomen in degeconsolideerde jaarrekening.

De waardering van de activa en passiva geschiedt volgens de grondslagen zoals opgenomen in detoelichting bij de geconsolideerde jaarrekening. Dit geldt eveneens ten aanzien van de bepaling vanhet exploitatieresultaat.

De financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde voorzover er sprake is van een kapitaaldeelname in de betreffende verbonden partij. Verbonden partijen, waarin beslissende zeggenschap is, maar geen kapitaaldeelname, wordenuitsluitend in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt en niet in de enkelvoudige jaarrekening.

BALANS STG. LEEUWARDER BUSINESS SCHOOL PER 31 DECEMBERBedragen x € 1.000

2009 2008ACTIVA

Materiële vaste activa - 904Vorderingen 4 4Liquide middelen 1.454 325___________ ___________

1.458 1.233

PASSIVA

Eigen vermogen 454 (205)Egalisatiereserve - 453Kortlopende schulden 1.004 984___________ ___________

1.458 1.232

EXPLOITATIEREKENING STG. LEEUWARDER BUSINESS SCHOOL Bedragen x € 1.000

2009 2008BatenHuuropbrengst 83 81Vrijval ten laste van egalisatierekening 454 30

___________ ___________537 111___________ ___________

LastenAfschrijvingen 49 49Vrijval onderhoudsvoorziening - - Overige kosten 2 4

___________ ___________51 53___________ ___________

Bedrijfsresultaat 486 58Rente (22) (23)Boekwinst gebouwen 195 - ___________ ___________Resultaat 659 35

In 2009 is het pand van de Stichting LBS (Fonteinland 11 te Leeuwarden) verkocht.

Aansluiting tussen eigen vermogen enkelvoudig en geconsolideerd

Eigen vermogen Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden enkelvoudig 23.438Eigen vermogen Stichting Leeuwarden Business School 454Eigen vermogen NHL Services BV 17Eigen vermogen Stichting Gamevalley (18)

___________Eigen vermogen Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden geconsolideerd 23.891

Aansluiting tussen resultaat enkelvoudig en geconsolideerd

Resultaat Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden enkelvoudig 239Resultaat Stichting Leeuwarden Business School 659Resultaat NHL Services BV (1)Resultaat Stichting Gamevalley (18)

___________Resultaat Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden geconsolideerd 879

3.8 Toelichting enkelvoudige balans en exploitatierekening

DeJaarrekeningvandeStichtingNHLisopgenomenindegeconsolideerdejaarrekening.


De financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde voorzover er sprake isvan een kapitaaldeelname in de betreffende verbonden partij. Verbonden partijen, waarin beslissende zeggenschap is, maar geen kapitaaldeelname, worden uitsluitend in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt en niet in de enkelvoudige jaarrekening.

29






2009 2008ACTIVA


1.458 1.233

PASSIVA


1.458 1.232



___________ ___________537 111___________ ___________


___________ ___________51 53___________ ___________









29






2009 2008ACTIVA


1.458 1.233

PASSIVA


1.458 1.232



___________ ___________537 111___________ ___________


___________ ___________51 53___________ ___________









3.7 Enkelvoudige exploitatierekening over 2009

29






2009 2008ACTIVA


1.458 1.233

PASSIVA


1.458 1.232



___________ ___________537 111___________ ___________


___________ ___________51 53___________ ___________









29






2009 2008ACTIVA


1.458 1.233

PASSIVA


1.458 1.232



___________ ___________537 111___________ ___________


___________ ___________51 53___________ ___________




Eigen vermogen Stichting NHL enkelvoudig 23.438Eigen vermogen Stichting Leeuwarden Business School 454Eigen vermogen NHL Services BV 17Eigen vermogen Stichting Gamevalley (18)

___________Eigen vermogen Stichting NHL geconsolideerd 23.891


Resultaat Stichting NHL enkelvoudig 239Resultaat Stichting Leeuwarden Business School 659Resultaat NHL Services BV (1)Resultaat Stichting Gamevalley (18)

___________Resultaat Stichting NHL geconsolideerd 879


Bijlage 10Accountantsverklaring


120 Jaarverslag 2009

nhl hogeschool 1

Documents