ni law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း...

39
မိးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ရးဆြျခင္း ဘေလာ့ဂါ ကို႐ြ က္ဝါ 1

Post on 03-Jan-2016

237 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

TRANSCRIPT

Page 1: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

မးေစာငဥပေဒ မၾကမး ေရးဆြျခငး

ဘေလာဂါ က႐ြကဝါ

1

Page 2: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

1. အေၾကာငးအရငး ................................................................................................................ 3 2. အားနညးခက ..................................................................................................................... 3 3. သဃာေကးဇး .................................................................................................................... 5 4. လ႔အခြငအေရး .................................................................................................................... 5 5. အခညးအႏးမျဖစ။ .............................................................................................................. 8 6. ၉၆၉ ႏင စပလဥး၍ ............................................................................................................ 9 7. ခြျခားဆကဆမႈ ................................................................................................................. 10 8. TIME မဂၢဇငး မကႏာဖး.................................................................................................... 12 9. ဥးဝရသက ေလလာျခငး ................................................................................................... 12 10. ေဝဖနမႈ၊ ကန႔ကြကမႈမား ................................................................................................... 14 11. စြပစြခကမား ႏင အပစတငမႈမား ..................................................................................... 19 12. လထေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၊ ႏငငေတာ သမၼတႀကး ဥးသနးစနန႔ ဗလခပမးႀကး မငးေအာငလႈငသ႔ အႀကျပခက ........................................................................ 20 13. တရားဥပေဒ စးမးေရး ပညာရည ျမငမားေရး ေဆာငရြက႐ႏင လေလာကႏငပါသလား ...... 22 14. လကရႏငငေရး ................................................................................................................. 25 15. သတေပးသမား ................................................................................................................ 26 16. ထားသငတ ရညရြယခက ................................................................................................. 27 17. သာသနာဝနထမး မတပတင ဥပေဒ .................................................................................. 28 18. သာသနာ ကာကြယေရး ဥပေဒ ......................................................................................... 29 19. ဘာသာေရး လမးေရး အဓက႐း တားဆးေရး ဥပေဒ ......................................................... 31 20. သာသနာ အေမြခခြင ဥပေဒ .............................................................................................. 32 21. သာသနာ မတပတင ဥပေဒ .............................................................................................. 33 22. သာသနာစြန႔လႊတျခငး ဥပေဒ............................................................................................ 34 23. ထမးျမားလကထပျခငး ဆငရာ ဥပေဒ ............................................................................... 35 24. တတတတပနး အတေနျခငး ဆငရာ ဥပေဒ ...................................................................... 37 25. ေနာကဆကတြ စဥးစားစရာမား ........................................................................................ 38 26. ေမတာ၊ အမ ..................................................................................................................... 39

2

Page 3: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

မးေစာငဥပေဒ မၾကမး ေရးဆြျခငး

နေမာ တ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဒၶ ခတေလာ မ းေစာငဥပေဒ အေၾကာငး အငတာနကမာ လေျပာမားေနတယ။ ကၽြနေတာလညး မးေစာငဥပေဒ မၾကမးတစခ အဆတငခငလာတယ။ ေမာဘ သဃာညလာခ အၿပးမာ လထၾကားက ေပၚထြကလာတ မၾကမးေဟာငးတစေစာင ရထားတယ။ ဥပေဒမၾကမးသစမတငခင ပထမေပၚထြကလာတ မေဟာငးန႔ ပတသကၿပးေျပာခငတာေတြလညး အမားႀကးရေနတယ။

1. အေၾကာငးအရငး ကစၥတစခက ျဖစလာၿပဆရင အေၾကာငးေတာ ရတယဆတာ ေသျခာတယ။ ပထမမၾကမး ေပၚထြကလာတာန႔ ပတသကၿပး အေၾကာငးအရငးေတြ ဒလရတယလ႔ ျမငတယ။ ၁) မဆလင အမးသားေတြန႔ လကထပၿပး လြတလပစြာကးကြယပငခြင ဆးရႈးေနတ ဗဒၶဘာသာ အမးသမးေတြက ကာကြယေပးလတ ေစတနာ၊ ၂) အစၥလာမဘာသာရ႕ (ရည႐ြယခက ရရန႔ အစအစဥတက ေကာေထာကေနာကခ အဖြ႔အစညးေတြန႔ လ႔ေတာင အခ႕ကေတာ ဆၾကတယ။)အမးသမးေတြက သမးပက သားေဖာကၿပး သာသနာျပ ေျမကလတ အႏရယကေန ကာကြယလတ ဆႏၵ၊ အဒေစတနာန႔ ဆႏၵ ကၽြနေတာမာလညး ရတယ အဒါေၾကာင မၾကမးသစတစေစာင ကေရးမယ။

2. အားနညးခက ဥပေဒ အသစတစခ ထြကလာၿပဆရင အားနညးတာ အားသာတာ ရမာပ။ မၾကမးတစေစာငမာ အားနညးခကရတာ အပစတငစရာမဟတဘး။ ေဝဖနစရာ၊ အၾကျပစရာ၊ ပါဝငေဆြးေႏြးစရာ သာျဖစတယ။ အားနညးခကေတြပါတ မၾကမးက အတညျပလကလ႔ အတညျဖစသြားၿပဆရငေတာ အဆတငသြငးသေတြကေရာ၊ လကခအတညျပသေတြကပါ အပစတငရမယ။ လအပမယဆရင အတညျပၿပးသား ျဖစတ၊ အားနညးခကေတြပါတ ဥပေဒကလညး ေတာလနရမယ။

3

Page 4: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ပထမမမာ အားနညးခကေတြ ရတယ။ အဒ အားနညးခကေတြရ႕ အေၾကာငးအရငးက ဗဒၶဘာသာက ကာကြယေပးလမႈ အစၥလာမဘာသာရ႕ အႏရာယအေပၚ စးရမႀကးမႈေတြေၾကာင ျဖစတယလ႔ ျမငတယ။ အဒမာ တနးတညမႈ မရျဖစသြားတယ။ အဓက အားနညးခကကေတာ --ဗဒၶဘာသာဝင အမ းသမးက လကထပသဟာ ဗဒၶဘာသာဝငျဖစရမယ။-- ဆတ အခကပ။ ကား/မ တနးတညမမႈ မရေတာဘးျဖစသြားတယ။ အဒအခကက ဘယလမလညး ျပငလ႔ မရႏငဘး။ ဘာသာတရားခင တနးတညမႈလညး မရျဖစေနတယ။ အဒါက ျပငမယဆရင ျပငလ႔ရႏငတယ။ ခရစယာနအမးသမးက လကထပသဟာ ခရစယာနဘာသာဝငျဖစရမယ။ မဆလငအမးသမးက လကထပသဟာ မဆလငျဖစရမယ။ -- စသျဖငေပါ။ အဒလျပငလကမယ ဆရင ဘာသာျခား အမ းသမးက ခစမတ အမးသားေတြက မဘကလကၿပး ကးကြယရာ ရာရမလျဖစေနတယ။ ဘယလမ မျဖစသငဘး။ ဘာသာတရား တစခက ေယာကား/မနးမ အခစေၾကာင ေျပာငးသြားရတယဆတာ ဂဏလညးမရဘး။ ယၾကညေလးစားမႈ မပါတ အတြက ကယတင အသစခယလကတ ဘာသာအတြကလညး ဒလဟာ ဘာသာဝငေကာငး တစေယာက ျဖစမလာႏငဘး။ ဘာသာတရား တစခက အသစေျပာငးလ ခယတာမာ-

• တစးလကေဆာငေတြ လခငလ႔၊ • တစစတစေယာကက၊ အစအဖြ႕တစခခက အတငးအၾကပေျပာငးခငးလ႔၊ • မရးဖလာ ကးကြယရာ ဘာသာတရားရ႕ တနဖးက

ေသေသျခာျခာမေလ႔လာရေသးလ႔၊ • မမရ႕ ဇနး/ခငပြနး သ႔မဟတ ခစသ၊ ရညးစားန႔ တခငလ႔၊

စတ အေၾကာငးေတြ မျဖစသငဘး။ မရးဖလာ ကးကြယရာ ဘာသာတရားရ႕ အားနညးခကေတြက ျမငလ႔၊ အသစေလလာမတ ဘာသာတရားအေပၚမာ အမနတကယ ယၾကညေလးစားလ႔

ဆတာပ ျဖစသငတယ။

4

Page 5: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ေနာကအားနညးခကအေနန႔ကေတာ ေထာငဒါဏ ၁၀ ႏစ ဆတာရယ၊ ပငဆငမႈအားလး မနးကေလးက ေပးရမယဆတာရယ၊ ေတြ႔တယ။ အျခားေတာ ထးထးျခားျခား ေဝဖနစရာမေတြ႔ဘး။ စကၤာပ အစရတ ႏငငတကာ ဥပေဒေတြ၊ ျမနမာဥပေဒေတြ၊ အျခားအျခား ဗဟသတေတြ မားစြာရတအတြက ဖတရတာေကနပတယ။ ျမနမာမားအားလး ဖတသငတယလ႔ ထငတယ။ အဒါေၾကာင ပထမမၾကမးမာ အားနညးခကေတြပါတယ။ စတပါဝငစားသေတြ အားလး ဝငးဝနးစဥးစားၿပး အေကာငးဆးျဖစေအာင အၾကေပးသငတယ။ ဥပေဒေရးရာ ကၽြမးကငသ ပညာရငေတြကပါ စတပါဝငစားစြာန႔ ပါဝငၾကမယဆရင ပမေကာငးမြနတ မၾကမးတစခက လႊတေတာ အရပရပထေရာက ေအာင ပ႔ႏငလမၼယလ႔ ေမာလငတယ။

3. သဃာေကးဇး အထကမာ ေဖာျပခတအတငး အားနညးခကေတြရတ၊ သာသနာအတြက ေကာငးသတငးက မေဆာငႏငတ မၾကမးက အကယတဝင ေဆြးေႏြးစရာေတြ ရတယဆတ စကားန႔ ပယျမစေတာမလကတ ဗနးေမာဆရာေတာႀကး၊ ပနဆရာေတာႀကးတ႔ အမးရတ ေမာဘသဃာညလာခမာ တကေရာကၾကတ ဆရာေတာ၊ သဃာေတာမား အားလးက ေကးဇတငတယ။ သ၊ဥဇ၊ဥာယ အစရတ ဂဏေတာတ႔ န႔ ျပညစေတာမတ သဃာအဖြ႔အစညးျဖစတယ ဆတာက အားလးသေအာင သကေသျပလကရာလညး ေရာကတယ။ သတငးစာမကႏာေတြမာ ေတြ႔ရတ သဃာညလာခ ပရပကလညး ျပနျမငေရာငၿပး သဃာဂဏေတာတ႔က ရညမနးကာ ႀကမႀကမ ရခးဥးတငမတယ။

4. လ႔အခြငအေရး ဒေန႔ေခတမာ လ႔အခြငအေရးစကားလညး ေတာေတာေျပာၾကတယ။ ဗဒၶဝါဒဟာ လြနခတ ႏစေပါငး ၂၆၀၀ ေကာက ေပၚေပါကခတာ ဆေပမ ဒေန႔ေခတ ကလသမဂၢႀကးက ျပဌာနးထားတ လ႔အခြငအေရး စခနစညႊနးေတြထက သာလြနတ လြတလပမႈေတြ၊ သာလြနတ သမေမြ႔မႈေတြရပါတယ။

5

Page 6: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

အသဥာဏမျပညစေသးတ ကေလးတစေယာကက သရဏဂဏ စာပဒက အႀကမေရ ဘယေလာကရြတရြတ ဗဒၶဘာသာဝင မျဖစပါဘး။ ဗဒၶဘာသာဝင မဘကေမြးတငး ဗဒၶဘာသာဝငအျဖစ ဇြတအတငး သြတသြငးတတတ သဘာဝမရဘးဆတာ ဒမာထငရားပါၿပ။ အသဥာဏန႔ ျပညစၿပဆမ ရတနာသးပါးက အမနတကယ ယၾကညအားကးတ စတန႔ သရဏဂဏ စာပဒက ရြကဆရပါတယ။ အဒလမ ဗဒၶဘာသာဝငျဖစပါတယ။ အဒအေျခအေနေရာကမဘ သာသနာအေမြခ ရငသာမေဏ ဘဝ( သဃာ အရန ပါတဝငဘဝ) ကရႏငပါတယ။ ရဟနးတစပါးရ႕ ဘဝ (သဃာ ပါတဝင) အျဖစက ရဖ႕ ဆရငေတာ အသက ၂၀ ျပညမ ကယပငဆးျဖတခကန႕ သာခြငျပပါတယ။ အသဥာဏတ ျပညစတ အရြယေရာကၿပးသဟာလညး စတဓာတျပန႔လြင ရးသြပေနတအခန၊ တစစတစေယာကက အတငးအၾကပေစခငးလ႔ အေၾကာကတရား ႀကးစးေနတ အခနမးေတြမာ သရဏဂဏ စာပဒက ရြကဆလ႔ ဗဒၶဘာသာဝင မျဖစပါဘး။ သဃာက ဗဒၶဘာသာဝငအျဖစ အသအမတမျပပါဘး။ အခေဖာျပထားတ အခကေတြက ၾကညရင ဗဒၶဝါဒဟာ အသဥာဏ၊ ကယပငဆးျဖတပငခြင၊ လြတလပခြင စတာေတြက မားစြာကရျပတ ဝါဒဆတာ ထငရားပါတယ။ ဒေန႔ေခတ လ႕အခြငအေရး ဆတာန႔ မဆန႔ကငဘးဆတာကလညး ေတြ႔ရပါလမၼယ။ အေရအတြက မားရင ၿပးေရာဆၿပး ဇြတအတငး သြပသြငးတာမး၊ စတပါပါ/မပါပါ စာရငးသြငးတာမးေတြဟာ ဗဒၶဝါဒန႔ ဆန႔ကငပါတယ။ အမေထာငျပျခငး ကစၥကလညး သာသနာမ ကငးလြတတ ေလာကကစၥ သကသကအျဖစ ႐ႈျမငပါတယ။ သာသနာက ဝငေရာကစြကဖကျခငးမရပါဘး။ အျခားဘာသာေတြမာေတာ အမေထာငျပျခငးဟာ သာသနာန႔ မကငးၾကပါဘး။ မားစြာ ဝငေရာက စြကဖကထားတာေတြ႔ရပါတယ။ အထးသျဖင အစၥလာမဘာသာမာ အမေထာငျခငးကစၥက တတကက စညးကမးသတမတထားပါတယ။ ဘာသာျခား အမးသမးက မယရပါဘး။ အဗရာဟမၼစ(ခ) အခငးခငး ျဖစန႔ ဂးန႔ ခရစယာန အမးသမးတ႔ကေတာ ယႏငပါတယ။ ဒါေပမယ မဆလငအျဖစ သြပသြငးရပါတယ။ သားသမးမားကေတာ မဆလင အျဖစသာလင ႀကးျပငးေစရပါတယ။

6

Page 7: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

က အဒအခကႀကးေတြက ဒေန႔ေခတ လ႔အခြငအေရးန႔ ဆန႔ကငမေနဘးလား။ သတ႔အမးသားေတြက ယခငတ အမ းသမးေတြဟာ သတ႔ဘာသာထက ဝငမ တရားဝင အေမြခ ဇနးမယားျဖစရေတာမယ။ ေမြးလာတကေလးကလညး ဘာအသဥာဏမ မရခငကတညးက မဆလင ျဖစရေတာတယ။ အဒမန႔ပ သတ႔က ျမနမာ၊ ထငး အစရတ ႏငငက ဗဒၶဘာသာဝင အမးသမးေတြက လကထပ သတ႔ဘာသာထ သြပသြငး၊ ဥေရာပ၊ အေမရကား က ခရစယာန အမးသမးေတြကလကထပ သတ႔ ဘာသာထ သြပသြငး လပေနၾကေလရ႕။ သတ႔ကလညး အပစတငလ႔ေတာ ခကသား။ လ႔အခြငအေရး ေၾကျငာစာတမးန႔ ကရအာန ကမးစာ ဘယဟာက သတ႔ အေလးထားမလ။ ထပတကေတြ႔လာရင ဘာသာေရး ကမးစာျဖစတ ကရအာနကပ အေလးထားၾကမာေပါ။ ဘာသာေရး ကမးစာျဖစတ ကရအာနက လာတာဆေတာ သတ႔ က ကမးစာအရ လပရတာဆၿပး ႏငငတကာမာ တရားဝငလ႕အခြငအေရး ခးေဖာကခြငက ရထားသေတြျဖစေနတယ။ ရည႐ြယခက ရရန႔ အစအစဥတက ေကာေထာကေနာကခ အဖြ႔အစညးေတြန႔ ဘာသာျခားအမ းသမးေတြက သမးပကၿပး သားေဖာကတ နညးန႔ ဘာသာဝင လဥးေရတးပြားေအာင လပေနတယလ႔ေတာ မစြပစြခငဘး။ ကယတငလညး မေလလာဖးေတာ၊ သကဆငရာကလညး စစမးေဖာထတတာေတြ မရေတာ မေျပာတတဘး။ ဒါေပမ ကနးစာမာပါတ လ႔အခြငအေရးန႔ ဆန႔ကငတ၊ လြတလပစြာကးကြယခြငက ခြငမျပတ အခကေတြေၾကာင သတ႔ဟာ အျခားဘာသာေတြက ကးေကာေစာကား မလကသားျဖစေနတယ။ အျခားဘာသာေတြက ကးေကာေစာကားမေနတယ၊ လ႔အခြငအေရး ခ းေဖာကမလကသား ျဖစေနတယဆတာက သတ႔ကယတငလညး သခငမသမယ။ သတ႔ကေတာ ကနးစာလာအတငး အတအက သတ႔လပေနတာပါလ႔ပ ေတြးခငေတြးေနတယ။ ဘာျဖစလ႔ ဒစကား ေျပာရလဆေတာ YMCA ခနးမမာ လပသြားတ ရငးလငးပြတစခမာ အစၥလာမဘာသာက လႀကးတစေယာကက လ႔အခြငအေရးန႔ ဆန႔ကငေနတ ဒစကားကပ ဂဏယစြာန႔ ေျပာသြားတာ ေတြ႔ရလ႔ပါ။ မဆလငအမးသားေတြဟာ ဘာသာျခား အမးသမးမားန႔ လကထပခြငမရပါဘးလ႔

ကနးဂနမာ အတအက ဆထားပါတယ--တ။

7

Page 8: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

အဒလႀကးမငးက ေမးခငတယ မဆလင အမးသမးမားဟာ အမေထာငမျပဘ တးတးတတတတ ဆကဆရာက ကယဝနရခရင အပစရတယ ဒါဏအျဖစန႔ ခန႔ ပစေပါကအသတခရတယ။ အမေထာငသည အမးသမးဟာ အျခားေယာကားန႔ ေဖာကျပနရင အပစရတယ ခန႔ ပစေပါက အသတခရတယ။ သ႔စကားအရဆရင ဗဒၶဘာသာဝင ျမနမာအမးသမးမားန႔ လကထပတ မဆလငေတြဟာ အပစရတယ ဘယလ ဒါဏမးမား ကနးဂနမာ ျပထားပါသလ။ ဘာသာေရး ဥပေဒန႔ အပခပေနတ မဆငႏငငေတြမာေရာ ဘယလ အေရးယတာရပါသလ။ ကၽြနေတာသသေလာကေတာ အဒအပစဟာ ကယမနးမက မဆလငအျဖစ သြပသြငးႏငရင ေၾကေတာတာပထငပါတယ။ မဆလင အေရအတြကဟာ ျမနမာႏငငမာ တစထကတစ တးတတမားျပားလာေနတယ။ သတ႔န႔ လကထပမတ ဗဒၶဘာသာဝငမားအပါအဝင ဘာသာျခားအမ းသမးမားန႔ ေမြးဖြားလာတ သားသမးေတြဟာ အမတြငးဘာသာေရး ဖႏပမႈက ခေနရတယ။ မသလ႔ပျဖစေစ၊ သသႀကးန႔ျဖစေစ သတ႔ရ႕ ကးေကာေစာကားမႈက အျခားဘာသာေတြက ခေနရတယ။ လ႔အခြငအေရး ခ းေဖာကမႈက ခေနရတယ။ ဘာသာေရး ကမးရငးတစေစာင ျဖစတ ကရအာနက ကာကြယေပးထားလ႔ သတ႔ဟာ ကမၻာေပၚမာ တရားဝငလ႕အခြငအေရး ခးေဖာကခြင လကမတရေနတယ။ အဒါေၾကာင ျမနမာအပါအဝင ဗဒၶဘာသာဝငႏငငေတြန႔ ဥေရာပ၊ အေမရကားမာရတ ခရစယာနႏငငေတြဟာ ကယႏငငအတြငးက အမးသမးေတြရ႕ အခြငအေရးက ကာကြယဖ႔န႔ ကယသာသနာရ႕ အနာဂါတအေရးအတြက ဥပေဒျပဌာနးၿပး ကာကြယၾကဖ႔ အခနတနၿပလ႔ ယၾကညတယ။ ကၽြနေတာလညး ဒဥပေဒမၾကမးသစ က ၿပးစးေအာငေရးမယ။

5. အခညးအႏးမျဖစ။ ေမာဘသဃာ ညလာခ အၿပးမာ ထြကေပၚလာတ မၾကမးဟာ သဃာက ပယခလကတယဆေပမ အခညးအႏး မျဖစဘး။ ႏငငေတာမာ ဒလအေရးရတယ၊ ေသြးေအးၿပး မေနၾကေလန႔ ဆတာက မးေမာငးထး ျပလကႏငတယ။ Time မဂၢဇငးႀကးက ကညလကတအတြက ႏငငတကာကပါ သသြားတယ။ ႏငငေရး ပါတအသးသးက ေခါငးေဆာငေတြ၊ လႊတေတာထက အမတေတြ၊ အစးရအဖြ႕က ဝနႀကးေတြ ျမနျမန သတဝငၾကပါေစ။ ေနာငတ မရၾကပါေစန႔ လ႔ဆေတာငးတယ။

8

Page 9: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ဒမၾကမးက အေၾကာငးျပၿပး သဃာေတာေတြၾကားမာလညး ပမညညြတလာတာ၊ လကတြေဆာင႐ြကမႈေတြ ပမားလာတာေတြ႔ရတယ။ အငးစနသဃာ ညလာခကသကေသျဖစတယ။ ဆရာေတာတ႔ရ႕ ညညြတမႈ ရလာတယ။ ဒကာေတာတ႔ရ႕ ညညြတမႈက တျဖညးျဖညး ေဆာငလာလမၼယလ႔ ေမာလငတယ။

6. ၉၆၉ ႏင စပလဥး၍ ၉၆၉ ဆတာ ရတနာ သးပါးရ႕ ဂဏေတာ အေရအတြက ကနးဂဏနးေတြ ျဖစတယ။ ဘာအၾကမးဖကမႈမ မပါဘး။ ဘယလမး ဘယဘာသာကမ ေစာကားတာမပါဘး။ ၿငမးခမးေရးရ႕ သေကၤတ သာျဖစတယ။ ဒသေကၤတဟာ သးလညး သးသငတယ။ ဒဂဏနး ၃-လးက ျမငတာန႔ ရတနာ သးပါးရ႕ ဂဏေတာေတြက အလြယတက အာ႐ျပႏငတယ။ ဂဏေတာေတြ အားလးကေတာ မေျပာေတာဘး။ ဥပမာ တစခေတာ ေျပာခငတယ။ ဗဒၶဟာ ေလာဘ၊ ေဒါသ အစရတ ကေလသာ အေပါငးမ ကငးစငသျဖစတယ။ ငါတ႔လညး အကနအစင မဟတေသးရငေတာင ကေလသာ နညးပါးေအာငေနမယလ႔ စတအာ႐ ယႏငရင ဘယေလာကၿငမးခမးမလ။ တရားေတာအတြကလညး ဒအတငးပ ေလာဘ၊ ေဒါသ အစရတ ကေလသာေတြ ကငးေၾကာငး အေကာငးဆးျဖစေသာ အဆးအေမေတြျဖစတယ လ႔ အာ႐ျပႏငမယဆရင၊ သဃာေတာမားဟာလညး ေလာဘ၊ ေဒါသ အစရေသာ ကေလသာမား နညးပါးေၾကာငး ေကာငးျမတေသာ အကငက ကငႀကသေတြျဖစတယ လ႔ အာ႐ျပႏငမယဆရင အဒလအတြက အလြနၿငမးခမးမႈ ရေနမယ။ လ႔အသငး အဝငး တစခလးအတြကလညး သဟာ ၿငမးခမးေရးသမားျဖစေနမယ။ လ႕အသငး အဝငး တစခလးမာ သာမနရနပြေလးေတြက စလ႔ ကမၻာစစႀကးေတြအထ ျဖစခရတ မၿငမးခမးတ ျဖစစဥေတြဟာ ေလာဘ၊ ေဒါသ အစရတ ကေလသာတ႔ေၾကာင သာျဖစတယ။ အျခားအေၾကာငးမရဘး။ အဒကေလသာေတြ က အကနအစင ရငးလငးသတသငထားတ ပဂၢလ(ဗဒၶ)၊ အဒကေလသာေတြ ကငရငးေစေၾကာငး အေကာငးဆးျဖစတ အဆးအမ (ဓမၼ)၊ န႔ အဒနညးလမးေတြက ကယတငလညးကင၊ လအမားလညးသေအာင ပ႔ခ၊ မေပာကပကေအာငလညး ထမးသမးေနတ အဖြ႔အစညး(သဃာ) တ႔က အာ႐ျပနငေအာင စစဥထားတ ၉၆၉ ဆတ သေကၤတ တတေလးဟာ လသားအားလးအတြက ၿငမးခမးေရး သေကၤတသာလငျဖစတယ။

9

Page 10: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

၉၆၉ သေကၤတက အၾကမးဖကတလေတြ သးခငသးမယ။ မသးဖ႔အတြကလညး သဃာေတာေတြက တားျမစထားတယ။ အၾကမးဖကတသဟာ ဒသေကၤတက သးသး/မသးသး အၾကမးဖကသသာျဖစတယ။ ဗဒၶန႔ ဆန႔ကငသသာျဖစတယ။ ဓမၼရ႕ အဆးအမန႔ ဆန႔ကငသသာျဖစတယ။ သဃာေတာတ႔ရ႕ ကငစဥန႔ ဆန႔ကငသသာျဖစတယ။ ဘာသာျခားတ႔အတြက နားလညမႈလြစရာ ျဖစခငျဖစေနတယ။ ၿငမးခမးေရး သေကၤတကပ အထငအျမငလြခငလြမယ။ ဒါေပမ ရတနာသးပါးရ႕ ဂဏေတာေတြက အဓပၸာယပါ သေဘာေပါကၿပး ပမန ပြားမားေနသမားအတြကေတာ ဒသေကၤတဟာ ဘယလအေၾကာငးန႔မ တနဖးကသြားစရာမရပါဘး။

7. ခြျခားဆကဆမႈ ၉၆၉ သေကၤတက ဗဒၶဘာသာဝငမား အေနန႔ ကယဆင၊ ကယကား၊ ကယစးပြားေရး လပငနးေတြမား ေရးသားထားၾကဖ႔က တကတြနးသေတြရတယ။ အဒဆငေတြမာပ အားေပးၾကဖ႔က တကတြနးသေတြ ရတယ။ အဒကစၥန႔ ပတသကၿပး အခ႕ သတငးဌာနေတြက ဘာသာျခားေတြအေပၚ ခြျခားဆကဆရာ မကဘးလားလ႔ ေမးၾကတယ။ ဟတတယလ႔ပ ေျပာရမယ။ ဒါေပမ အဒခြျခားမႈဟာ အပစကငးတယလ႔ဘ ေျပာခငတယ။ အတငးအတာတစခထေတာ လြတလပစြာ ခြျခားဆကဆပငခြင ကၽြနေတာတ႔မာ ရသငတယလ႔ထငတယ။ ေနရာတကာမာ non-Discrimination ေျပာေျပာေနၾကေတာ တခါတေလေတာ Freedom of Discrimination ကေတာင လႈပရားရေတာ မလျဖစေနတယ။ ဟလေတြန႔၊ ဒအဖြ႕က လေတြန႔ စသျဖင တစရြာတညး မေနႏငဘး၊ တစေကာငးတညး မတတႏငဘး၊ ေတာငအာဖရကမာျဖစခသလ ဆငတစဆငတညး မထငႏငဘး၊ ကားတစစးတညး မစးႏငဘး ဆရငေတာ ဒါဟာ အပစရတ ခြျခားမႈေပါ။ ၿငမးခမးစြာ အတယဥတြ ေနႏငခြငက ထခကတယ။ ကယဆငသမဝယလ႔ သ႔ဆငကယမဝယဘး ဆတာ ျဖစလညး ျဖစသငပါတယ။ ဒေလာကကေလးအတြကလညး Discrimination ေခါငးစဥႀကးတပၿပး အပစမေျပာၾကပါန႔။ အစၥလာမ ဘာသာဝငေတြဟာ ဘာစားစား၊ ဘာလပလပ သတ႔အတြက ဟာလာ ျဖစဖ႔ သပအေရးႀကးတယ။ သတ႔ ကမးစာမာ ဒအတငးလာတယ။ အဒေတာ သတ႔က ဟာလာ

10

Page 11: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ျဖစတာကပ အားေပးၾကတာမားတယ။ အျခားဆငေတြက အားမေပးဘး။ ဒါဟာလညး ခြျခားဆကဆမႈ တစခပျဖစမေနဘးလား။ ဒါေပမ ဒကစၥေလာကက ကၽြနေတာတ႔က အပစတငလ႔ မရဘး။ သတ႔က ကမးဂနန႔ အညကငတယ။ ဘာသာေရး ကငး႐ႈငးၾကတယ။ ဒေလာကပေျပာလ႔ရတယ။ ဒေလာကက Discrimination ေခါငးစဥတပမယဆရင သတ႔ဟာ ကမးစာရ႕ ကာကြယေပးမႈန႔ ကမၻာေပၚမာ တရားဝင ခြျခားဆကဆပငခြင ရသေတြ ျဖစေနတယ။ ဥပမာတစခေျပာျပမယ။ ဗဒၶဘာသာႏငငေတြမာ၊ ခရစယာနႏငငေတြမာ စာသငေကာငးတစခက ေကာငးဆငးပြ အမတတရ ေပာပြစားမယဆပါစ႔၊ အလပဌာန ရးတစခခက ေပာပြစားမယဆပါစ႔ အားလးက လစတတစ လာတာက ျမငခငတယ။ အဒထမာ အစၥလာမ တစေယာကပါလကတာန႔ သတ႔ဟာ ၇၈၆ ဆငကပ အားေပးရေတာတယ။ ဘာျဖစလ႔လညး ဆေတာ တစဥးတညးေသာ မဆလင မပါဝငမာ စးလ႔ပါ။ ဒေန႔ ကမၻာေပၚမာ တရတစားေသာကဆငေတြ၊ ဗယကန စားေသာကဆငေတြ၊ အတာလ အစားအစာ ဆငေတြ သပနမညႀကးတယ။ သတ႔လညး ဒလ အပစလက အားေပးတာက ေရာငးခငၾကမာပ။ ေကာငးသားေတြ ရးလပသားေတြမာလညး အဒါက စားခငတသေတြ ရမာပ။ တကယတမးဆရင ျဖစသငတာက အမားစႀကကတဆင၊ အခမးအနား လပလ႔ အဆငေျပတဆင ကေရြးရမာ။ ခေတာ သတ႔ရ႕ ဘာသာေရး ကငး႐ႈငးမႈ သတ႔ကမးစာရ႕ Discrimination အမႈေတြေၾကာင အျခားဆငေတြက ဒအခြငအေရးက မရၾကေတာဘး။ လ႔ခြငအေရးလညး တရားဝင ခ းေဖာကခြငရတယ။ ခြျခားဆကဆမႈလညး တရားဝင လပပငခြငရတယ ဆတာမးျဖစမေနဘးလား။ ကၽြနေတာကေတာ ၇၈၆ ဆငေတြဆရင အားမေပးဘး။ ခြျခားဆကဆခငလ႔ေတာ မဟတပါဘး။ ကၽြနေတာတ႔ ဗဒၶဘာသာမာ ဘာမစားရဘး၊ ဘာစားရမယဆတာလညး လေတြအတြက ကန႔သတမထားပါဘး။ ဒါေပမ သဃာေတာမားအတြကေတာ သတတာျဖတတာက ျမငတအသား၊ သတတျဖတတ အသက ၾကားလကရတအသား၊ ကယအတြက ရညရြယၿပး သတထားျဖတထားမနး သတအသား မစားရဘး။ ေမတာဘာဝနာ ပြားမႈအတြက အေႏာကအယက ျဖစေစတတလ႔ ျဖစပါလမၼယ။ ကၽြနေတာလညး ဘနးႀကးမဟတေပမယ ဟာလာလ႔ ေျပာလကတာန႔ ဘယလသတလကတယဆတာ မကလးထမာ ကြငးကြငးကြကကြက ေပၚလာတယ။ ေမတာတရားန႔ ေနတ ဗဒၶဘာသာဝငဆေတာ စားဖ႔ကစၥ အရသာမေတြ႔ႏငေတာဘး။ အဒါေၾကာင မစားဘး။

11

Page 12: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

အျခားသမားလညး မစားၾကဖ႔ တကတြနးခငတယ။ ကယဘာသာတရားရ႕ အဆးအမက အခေျပာခသလ တတႏငသမ ရငးျပၿပး ျငငးၾကပါ။

8. TIME မဂၢဇငး မကႏာဖး TIME မဂၢဇငး ေဆာငးပါး ျမနမာျပနကလညး ဖတၿပးပါၿပ။ ဆရာေတာ ဥးဝရသက ပႀကးပါသးၿပး အၾကမးဖကသ ပစန႔ ေရးထားတယ။ ဥးဝရသကေတာ ပဂၢလေရးအရ တကခကတာအမနပ။ သဃာအဖြ႕အစညးက အပပခလစတ၊ သာသနာက အသေရဖကလစတ ရ/မရေတာ သကယတငမ သမယ။ သရလကၤာ အစရတ ႏငငတကာက ျဖစစဥေတြန႔ပါ ယဥၿပး သ႔အျမငသေရးထားတယ။ ဥးဝရသက အၾကမးဖက ပဂၢလတစေယာကလ ပေဖာတာဟာ သမားတာ၊ ေသေသျခာျခာ မေလလာတာ။ ဥးဝရသက ဘယေတာမ အၾကမးဖကဖ႔႔ မေဟာဘး။ လကနကေပါငးစ ကငၿပး ညၫြတၾကေတာ ဆတာမး ဘယေတာမ မေျပာဘး။ တရားဝင လ႔အခြငအေရး ခးေဖာကခြငန႔ တရားဝင ခြျခားဆကဆပငခြင ရထားတ ဘာသာျခားရ႕ အႏရာယ မကေရာကရေအာင၊ ႀကတငကာကြယႏငေအာင သတတရားကသာ ေဟာပါတယ။ ေသေသျခာျခာ ေလလာၿပးရင သ႔ရ႕ အမားသ ျမငလာႏငပါတယ။ ပဂၢလေရး တကခကတယ ဆတာေတာင ဆရာေတာရ႕ သမာဓက “ေကာကဆငးတ သဖြယ တညၿငမေသာ မကႏာ” ဆတ အသးန႔ အမတမထင ခးမႊမးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ။ ဆရာေတာရ႕ သလက ေလလာခြငရမယဆရင အမားအတြက ဝနခႏငတသ ျဖစလမၼယလ႔ ေမာလငပါတယ။ ဗဒၶဘာသာဝငတစေယာကအေနန႔ အားလးက အမနျမငေစခငတယ။ ေနာငတေတြန႔ ဒကၡေရာကၾကတာ မျဖစေစခငဘး။ သဃာအဖြ႕အစညး တစခလးက အပပခခငတာ၊ သာသနာက ေစာကားခငတာဆရငေတာ သ႔ အကသလက သပႀကးသြားၿပ။ သ႔အကသလန႔ သပ။ ကယကေတာ ေမတာထားတာပ တတႏငတယ။ ေခြးေဟာငလ႔ လက အေရာင မမနပါဘး။ ဒေဆာငးပါးက ဖတၿပး သဃာက ဗဒၶဝါဒက ဘယသက အပစျမငမာလ။ ဘယဘာသာတရားဟာ ေမတာဝါဒလ? ဘယဘာသာတရားဟာ လကစားေချခငး ဝါဒလ? ဘယဘာသာက ကမၻာၿငမးခမးေရးက ခမးေျခာကေနသလ? ဆတာက ကမၻာႀကးက နားလညၿပးသားပါ။

9. ဥးဝရသက ေလလာျခငး ဥးဝရသက TIME မဂၢဇငးက တကခကလကတယ။ မးေစာငဥပေဒကလညး သတငတာလ႔ ေဝဖနသေတြက ဆၾကတယ။ အမနးတရားေတြက ျဖန႔ေဝေနသလ႔ စြပစြၾကတယ။

12

Page 13: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ကၽြနေတာေလလာမသေလာကေတာ ဆရာေတာက အမနးတရားေတြက ျဖန႔ေဝေနတာ မဟတပါဘး။ သတေပးေနတာပါ။ ဆရာေတာက ဘယသ႔အေပၚကမလညး ေမတာမပကဘးလ႔ ျမငပါတယ။ ကယအမး၊ ကယဘာသာ၊ ကယသာသနာက ခစတစတ ျပငးထနတယ။ ဒါေပမ ဘယလမး၊ ဘယဘာသာ၊ ဘယသာသနာကမ သမမနးဘး။ ဘာသာျခားရ႕ အႏရာယကလညး သျမငေနတယ။ ကယအမး၊ ကယဘာသာ၊ ကယသာသနာက ကာကြယလစတလညး ျပငးထနတယ။ ဒါေပမ ဘယလမး၊ ဘယဘာသာ၊ ဘယသာသနာကမ ကးေကာေစာကားလစတ မရဘး။ သကယတင ေလလာခ၊ ကညေျဖရငးေပးခရတ ျဖစစဥေတြ မာလညး ဗဒၶဘာသာ အမးသမးေတြ လြတလပစြာ ယၾကညကးကြယခြင ဆး႐ႈးေနတာေတြ ေတြ႔ထားတယ။ ေတြ႔တာေတြက ေတြ႔တအတငး ေဟာတအခါ၊ ဘာသာျခားရ႕ အႏရာယ ဘယလရတယဆတာ ေဟာျပတအခါ တဖကသားေတြက အထငအျမငလြတယ။ အမနးတရားေတြ ျဖန႔ေဝေနသလ႔ ထငလာတယ။ သေျပာျပတ ျဖစစဥေတြက ေနာကကေနလက စစမးၿပး လပဇာတေတြျဖစေနရင ေဖာထတလ႔ရပါတယ။ တကယပ လပဇာတေတြခငးၿပး အမနးတရားေတြ ပြားေအာငလပေနတယ ဆရင ေဖာထတၿပး သကဆငရာက အေရးယခငးလ႔ ရပါတယ။ မသားဝါဒ သကၡာပဒန႔ စြခကတငၿပး ဆရာေတာ၊ သမားေတာႀကးေတြက ဆးမေပးဖ႔ ေမတရပလ႔ရပါတယ။ အဒလ တရားနညးလမးတက စြပစြမယလေတာ မေပၚလာဘး။ အားအားရ တငး ဆရာေတာက အၾကမးဖကသမား၊ အမနးတရားေတြ လကျဖန႔ေဝေနသ၊ ျမနမာဘငလာဒငန႔ နာမညဆးႀကးေတြ တပၿပး ေျပာရၿပးေရာ ေျပာေနတာေတြကေတာ အေျခအေနေတြက ပ႐ႈပေထြးေစတယလ႔ပျမငတယ။ ဆရာေတာအေၾကာငးက အေဟာငးေတြပါ ေလလာၾကညၾကပါ။ သာသနာတြငးမာပ ဘနးႀကးဝတၿပး အဓမၼ ဝါဒ ေတြ ပ႔ခေနတာေတြက ေဖာထတခတယ။ တာဝနရတ ဆရာေတာႀကးေတြေရ႕က ေရာကေအာငပ႔ၿပး ျပငသငတာေတြက ျပငႏငဖ႔ ပတပငသငတ ဝါဒေတြ ပတပငႏငဖ႔ လပေဆာငခတယ။ သာသနာတြငးက ျပညသေတြက မစၧာဒ႒ ေဘးဆးႀကးကေန ကယတငႏငခတယ။ သေတာေကာငးမား သာဓေခၚစရာပါပ။

13

Page 14: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ဒေန႔ေခတ အစးရအဖြ႕က ေခါငးေဆာငႀကးေတြ၊ အတကအခအဖြ႔က ေခါငးေဆာငႀကးေတြ၊ လမႈ အဖြ႔အစညး အသးသးကေခါငးေဆာငႀကးေတြ ႏငငသားေတြ ခမးသာေအာင၊ ဒမကေရစန႔ လ႔အခြငအေရး ျပညဝေအာင ႀကးပမးေနၾကတာ ေကာငးပါတယ။ သာဓလညးေခၚေလာကပါတယ။ ဒါေပမ သတ႔ ကယတယေပးႏငတ ခမးသာက တစဘဝစာ ခမးသာပါပ။ ဆရာေတာ ကယတငေပးလကတ မစၦာဒ႒ ေဘးဆးႀကးမ လြတသြားျခငး ဆတာ သသရာ ခမးသာပါ။ ေနာငဘဝေပါငးမားစြာ အတြက ကယတငေပးလကတာျဖစလ႔ မငးဆးမငးညစေဘးက ကယတာ၊ သဘာဝေဘးဆးႀကးေတြက ကယတာ၊ သာေရးနာေရး ကညေပးတာေလးေတြေလာကန႔ ႏငးယဥစရာ မလေလာကေအာင သာလြနျမငျမတ ၿပးသားပါ။ သတပါးရ႕ အလြေတြက ေထာကျပေဝဖနေနတ ကယေတာတပါးတြက သာသနာတြငးမာေရာ သာသနာပမာပါ မေကနပသေတြက မားလြနးလပါတယ။ အဒါေၾကာင ဆရာေတာက မေလလာဘ ဝနညးန႔ စြပစြခငသမား သတထားၾကပါ။ ဒလကယေတာမးဟာ နညးနညးေလးမ မတမးေစာငးေအာင ေနေနရပါလမၼယ။ တမးလကေစာငးလက တာန႔ ေထာကျပမယသ တငတနးမယသေတြက ဒန႔ေဒးျဖစမာပါ။ ဝါဝါျမငတငး ေၾကာကေနရမာလား၊ ဘရားဝနညးေတာန႔ ည/မည ၾကညရမယ- ဆတ စကားမ းေတြၾကားေနရလ႔ သတေပးရတာပါ။ ဝနညးေတာကလညး မေလလာ ဆရာေတာအေၾကာငးလညး ေကာငးေကာငးမသဘန႔ အကငသလန႔ ျပညစတ ကယေတာတပါးက ဝစကန႔ ေစာကားမတ ေဘးေတြက လြတေစခငလ႔ပါ။

10. ေဝဖနမႈ၊ ကန႔ကြကမႈမား ေမာဘ သဃာ ညလာခအၿပးမာ ေပၚထြကလာတ မၾကမးက ေဝဖနသေတြ ေတာေတာဆညေနတယ။ အမးသမး အဖြ႕အစညးမားက ဆရင ကန႔ကြကတ ေၾကျငာခကေတာင ထတလကေသးတယ။ ကန႔ကြကတယဆတ ကစၥ သပမားတယ။ ဒမၾကမးက ဘယသက ျဖန႔ေဝသြားမနးလညး မသဘးလ႔ သဃာ ညလာခက တရားဝငေျပာထားတယ။ ဒဥပေဒ မၾကမးန႔ ပတသကၿပး အကယတဝငေဆြးေႏြးစရာ ရတယဆၿပး အဒညလာခကပ ပါယခၿပးၿပ။ ေၾကျငာခကမာလညး အဒကစၥ လးဝမပါဘး။ ကန႔ကြကစရာက မလေတာဘး။

14

Page 15: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

နအဖ၊နဝတ လကထကက အတကအခ အဖြ႔အစညးေတြ၊ ဒမကေရစ အငအားစေတြ၊ နာေရးကညမႈအသငးလ လမႈအဖြ႕အစညးေတြက တခါတေလမာ အစးရက မဟတမဟတေျပာတာ ေတြရတတတယ။ အဒါေတြက သတငးစာ ေဆာငးပါးလလ၊ ဝနႀကးတစေယာကရ႕ သေဘာထားလလန႔ ထြကလာတတတယ။ အဒအခါမာ သကဆငရာ အဖြ႕အစညးက သတငးဌာနေတြက ေမးရင သတ႔ ဘယလေျဖၾကလ။ တရားဝင အေၾကာငးၾကားမႈလညးမရဘး၊ တာဝနယမ ပဂၢလလညးမရဘး ဒါေၾကာငမ႔ တရားဝင တန႔ျပနဖ႔ အစအစဥ မရပါဘးလ႔ပ ေျဖခၾကပါတယ။ ဒသဃာၾကားက ထြကလာတ ဥပေဒမၾကမးက တရားဝငေၾကျငာခကထတျပနတာလညး မရဘး၊ တာဝနယမယ ပဂၢလလညး မရဘး၊ ပါယခၿပးသားလညး ျဖစတယဆတာက သရကန႔ ဝမးသာအားရ ထၿပး ကန႔ကြကတ အမးသမး အဖြ႕အစညးေတြဟာ သဃာက မထေလးစား လပလကတာပလ႔ ျမငတယ။ စတဝငစားရင ေဝဖနလ႔ရတယ၊ ေဆြးေႏြးလ႔ရတယ။ ဒါေပမ ကန႔ကြကစရာ မလေတာဘး။ သတငးဌာနေတြက ေမးလာလ႔ ရရငေတာ ေျဖရမယ။ ကယတငလညး ဖတၿပးၿပဆရင အကးန႔ အေၾကာငးန႔ ေဝဖနရမယ။ အဒေနရာမာ ကယက သေဘာမတတ ဥပေဒမၾကမးတစခက ေရ႕ကေန မားမားမတမတ ပါယခလကတ သဃာညလာခရ႕ ေကးဇးဂဏကလညး ေဖာျပသငတယ။ အဆးဆး အခကက ေျငျငာခက အမတ(၇) မာပါတ ေအာကေဖာျပပါ စာသားပ။ ဒမ ကေရစ အသြငကးေျပာငး မ က ေနာကယက ဟန႔တား လေသာ မသမာ သ တစစ

၏ မရးေျဖာင႔ေသာ နညးပရယာယ က အစဥ မျပတ သတရ ၾကရန ဥပေဒ မၾကမးေရးတ သေတြက ဒမ ကေရစ အသြငကးေျပာငး မ က ေနာကယက ဟန႔တား လေသာ မသမာ သ တစစ လ႔အေထာက အထားမ စြပစြထားတယ။ ဒါဟာ သပ ရငးစငးတယ။ တရားလကလြတ ေျပာရၿပးေရာ ေျပာလြနးရာကတယ။ ကယစကား ဘယေလာကခငမာလ? ကယစကားေၾကာင သတပါး ဂဏသကၡာ ထခကႏငသလား? ဆတ ေရ႕ေနာက ဆငျခငမႈလညး ကငးတယဆတာက ျပေနတယ။ ၾက႕ဖြ႔အစးရ ပစလကတ မးေစာငဥပေဒဆတ ခတလး ေဆာငးပါးက ေရးတ တေမာငည ကေျပာခငတယ။ ပဋပကၡေတြ ဖနတးၿပး တငးသျပညသားေတြ အသကကစေတးကာ

15

Page 16: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

အာဏာက ဆကၿပး ခပကငခငတယလ႕ အစးရအဖြ႕က စြပစြထားတယ။ စစဗလ ၂၅% ပါတ ႀကဖြ႔အစးရက ကာကြယေပးစရာ အေၾကာငးမရဘး။ အယအၾကညလညး မရဘး။ တေမာငညေျပာတာ ျဖစခငျဖစမယ။ ဒါေပမ တေမာငည သထားဖ႔က သပခစ၊ သပခငၿပး ဘာျပနာမ မရတ လမး ၂ ခၾကားမာ ဘယအစးရ ဘယအဖြ႔အစညးကမ အဓက႐းေတြ ဖနတးလ႔မရဘး။ ဖနတးသက လတတေလာ အေၾကာငးအရငးသာ ဖနတးလ႔ရမယ။ အဓက႐းေတြ ျဖစလာၿပဆရင အဒလမးစ ၂ ခၾကားမာ မေၾကနပစရာ အဓက အေၾကာငးအရငးေတြက ရၿပးသားဆတာပ။ အဒစကားေျပာလ႔ ကၽြနေတာက ပဋပကၡေတြ အဓက႐းေတြက အားေပးသလ႔ေတာ မထငလကပါန႔။ အဒါမးေတြ မျဖစေစခငပါဘး။ အသကအးအမေတြ ထခကတ ကစၥ ဘယမာမ မျဖစေစခငဘး။ အားလးက ၿငမးၿငမးခမးခမး ေနေစခငတယ။ အဒလ ေနႏငဖ႔အတြက တနးတညတ အမားလကနာႏငတ ဥပေဒေတြ ျပဌာနးထာဖ႔လတယ။ ဘနးႀကးေတြက အစးရရ႕ လကကငတတေတြလ႔ စြပစြထားတယ။ အခကစၥ ဥးေဆာငေနတ ကယေတာေတြဟာ စစအစးရကေရာ လအပရင သဃာမဟာနာယကကပါ အတကအခလပ ေဟာေျပာရတ ကယေတာေတြပါ။ ဘနးႀကးေတြကလညး ဝ၊ ဂ၊ ဝါ ဆၿပး အတေကာကေတြ သးထားတယ။ ဥးဝရသ၊ သတဂ ဆရာေတာႀကးန႔ ေ႐ႊညဝါဆရာေတာ တ႔က ရညရြယတယလ႔ထငတယ။ ကယန႔ သေဘာထား တကဆငသညျဖစေစ မတကဆငသညျဖစေစ ေလးေလးစားစားန႔ တညတညၾကညၾကည သးႏႈးသငပါတယ။ ဒါမလညး တေမာငညရ႕ ေဆာငးပါးက ပၿပး တနဖးရရ၊ သကၡာရရ ျဖစလာမယ။ မးေစာင ဥပေဒေနာကကြယမာ ၾကဖြ႔ရတယ ခရနရတယဆၿပး စြပစြထားတယ။ မဒယာေတြကပါ သမးႀကးၿပး အပစတငထားတယ။ ကၽြနေတာကေတာ အလမထငဘး သဃာေတာေတြရ႕ လြတလပတ ဆႏၵန႔ ေစတနာတ႔ေၾကာင ျဖစလာတယလ႔ပထငတယ။ အေထာကအထားလညး မခငလဘန႔ စတထငတငးေတြ ပေဖာၿပး ေလာကေျပာေနမယ ဆရင တဖကသားက အသေရဖကရာကတယ။ အေျခအေနကလညး ပ႐ႈပေထြးသြားေစႏငတယ။ သတထား ဖ႔လပါလမၼယ။ တေမာငညရ႕ သေဘာထားက ဥပေဒအသစမလအပဘးလ႔ ဆခငပရတယ။ အလတကယ သေဘာထားတယဆရငလညး လကရဥပေဒက ရငးလငးျပၿပး ျပညစေၾကာငးန႔ ေနာကထပ အသစ မလအပေၾကာငးက ေဆာငးပါးေရးသငတယ။ အသစလအပတယလ႔ ေျပာတ သေတြက လကရဥပေဒရ႕ အားနညးခကေတြက ေထာကျပထားတာ တေမာငည ဖတမလမၼယထငပါတယ။

16

Page 17: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ကၽြနေတာကေတာ အခလကရ ဥပေဒေတြက တနးတညမႈ မရဘး လၿခမႈက မေပးႏငဘးလ႔ ျမငတယ။ အဒါေၾကာင ဥပေဒ သစေတြ လအပတယ။ မၾကမး (၁)က အားနညးခကေတြ ရတယ။ မေထာကခႏငဘး။ ဒါေပမ ေကာငးမြနတ ဥပေဒတစခ ထြကလာဖ႔ေတာ တတႏငတ ဘကက ကညခငတယ။ မဇငမာေအာင၊ ေဒၚေရႊဇးကြကန႔ ေဝဖနကန႔ကြကခၾကတ အမးသမးမား အားလးကေျပာခငတယ။ အမးသမးေတြရ႕ သေဘာထားမပါလ႔ ကန႔ကြကတာလား။ ဒါဆရင အမ းသမးေတြရ႕ သေဘာထားပါတ မၾကမးတစေစာငေလာက ထြကလာေအာင အားထတၾကပါ။ ဘနးႀကးေတြက လပလ႔ကန႔ကြကတာလား။ ဒါဆရင ပါတလႀကးေတြ၊ လြတေတာအမတေတြ၊ အစးရအဖြ႕ ဝနႀကးေတြ၊ လမႈအဖြ႕အစညးအသးသးက ပဂၢလေတြ ဥးေဆာငလာေအာင လႈ႕ေဆာေပးၾကပါ။ သဃာေတာမားဘကက ဝမးသာအားရ ႀကဆပါလမၼယ။ ကယအလပ မဟတတာက မလပရဘးလ႔ေတာ သဃာေတာေတြက မပတပငပါန႔။ အစစအရာရာ အားနညးတ စစအစးရလကထကမာ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ လမႈေရး၊ ႏငငေရး အားလး ဝငးဝနးၿပး လပေနၾကရတ ကယေတာေတြပါ။ သတ႔ တာဝနက ပရယတ န႔ ပတပတ ၂ ခတညးပါ။ အဒါေတြကေန ေသြဖယၿပး ဘယေလာကထ တငးသျပညသားေတြက ကညေနရလဆတာ ကၽြနေတာအမမား/ႏမငယမား ေကာငးေကာငးသမယ ထငပါတယ။ ႏငငသား ျဖစတညခြင ဥပေဒန႔ ပတသကၿပးေတာ ကငတားနားအပါအဝင ျပငပပညာရငေတြက ေဝဖနေတာ ေဒၚစ ဘာေျပာလ။ ျပညပက ပညာရငေတြ ေဝဖနတာက အေလးထားရမယ။ အတညျပဖ႔ကေတာ ကယတာဝနသာျဖစတယတ။ အခလညး ဒလပါပ။ သဃာေတာေတြ အၾကျပတ မၾကမးက အေလးထားပါ။ အတညျပ/မျပ ဆးျဖတဖ႔ကေတာ လႊတေတာ အရပရပရ႕ တာဝနေပါ။ မၾကမးေရး အႀကျပ႐န႔ေတာ ကယအလပမဟတတာ လပတယဆၿပး အပစမတငၾကပါန႔။ ဘာသာျခားန႔ ယမတ အမးသမးေတြဟာ အမတြငးမာ ကယထလကေရာက ႏပစကၿပး ဘာသာေျပာငးခငးတာေတြ ခရတအခါမာ ဒကယေတာေတြပ လကၿပး ကညခရတာ မားလပါၿပ။ အငတာနကမာ ေလလာႏငပါတယ။ ယက႕မာဆရင ကယတင ရငးျပထားတ မနးမေတြ ရပါတယ။ အဒလ ကစၥေတြ အမားႀကးေတြ႔ထားတ ကယေတာေတြၾကားက အခလ ဥပေဒမ း

17

Page 18: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ထြကေပၚလာတာ မဆနးပါဘး။ ပညာရငေတြ မဟတေတာ အားနညးခကေတြေတာ ရမာေပါ။ အေကာငးဆး ျဖစေအာငသာ ကညသငပါတယ။ ေတာဝငႏငးဆက ပြတပြမာလညး ေျပာသြားတာတစခ ၾကားလကေသးတယ။ အားေပးတ ပရတကလညး လကခပသေတြ ညေနတာပ။ ဒအလပလပတ ဆရာေတာေတြက ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ကငးရ႕လား- တ။ အဒကေလသာေတြ ကငးရင ရဟႏာျဖစေနၿပ။ ဘယရဟႏာမာ ဒလအလပမးမလပဘး။ ဒါေၾကာင ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ မကငးတာေသျခာတယ။ အဒတရားေတြေၾကာင အဂတ တစမးမးဘကက လကသြားတယဆရင၊ မၾကမးမာ အားနညးခက ရတယဆရင ေထာကျပေဝဖနပါ။ အဒေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ေတြ ရေနလ႔ ဥပေဒမေရးန႔ ဆရင ဘယႏငငမာမ ဘာဥပေဒမ ထြကလာမာ မဟတဘး။ ေမတာ၊ ကရဏာ၊ မဒတာ၊ ဥပကၡာ တရားေတြန႔ ျပညစရ႕လား- တ။ ဒါကေတာ သကသကမ စြပစြေျပာဆတာ၊ ႏမခတာလ႔ပ ျမငတယ။ ဒအလပလပေနတ ကယေတာေတြဟာ ေမတာ အစရတ သမထ ကမၼဌာနးအမးမး န႔ ဝပနာ ဘာဝနာ ေကာငးစြာေလလာထားၿပး သတပါးကလညး ပ႔ခ၊ ကယတငးလညး ေလကငေနတ ပဂၢလေတြျဖစပါလမၼယ ေလာမတြကပါန႔။ ဒသမထန႔ ဝပနာက အားထတရငး သတလကမလြတဘ ဒအလပေတြေလာကက ကယေတာေတြ လပႏငပါတယ။ အထငအျမငမေသးပါန႔။ ဒတရားေတြန႔ ျပညစျခငး မျပညစျခငးက ဒေနရာမာ လရငးမဟတပါဘး။ ထြကလာတ မၾကမးက အားနညးခက၊ အားသာခကမားကသာ ေဝဖနသငပါတယ။ ဟလ ဒဥပေဒမေရးရ၊ ဒလ ဒကစၥ အႀကမျပရေတြ လကပတခငေနၾကရင မမကယတငေရာ လ႔အခြငအေရးက ေလးစားသ ဟတရ႕လားဆတာ ဆနးစစၾကပါဥး။ ဒအပငးမာ ေျပာရတာေတာေတာမားသြားတယ။ အဓကေျပာခငတ အခကက (၁) ကန႔ကြကစရာမလပါ။ (၂) ေဝဖနမယဆရင အကးန႔ အေၾကာငးန႔ ထထေရာကေရာက ေဝဖနပါ။ (၃) ဥပေဒ အသစတရပ မလအပဘးဆရငလညး လကရဥပေဒရ႕ အားေကာငးမႈ၊ ယၾကညရမႈက ေပၚလြငေအာင ရငးျပၾကပါ။

18

Page 19: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

(၄) မၾကမးေရး အႀကျပတာေလာကက ဟလမလပရဘး၊ ဒလမလပရဘး ရယလ အျခားလရ႕ လြတလပခြငက မပတပငခငၾကပါန႔။

11. စြပစြခကမား ႏင အပစတငမႈမား ရည႐ြယခက ရရန႔ အစအစဥတက ေကာေထာကေနာကခ အဖြ႔အစညးေတြန႔ ျမနမာႏငငက မဆလငေတြက သမးပကဖ႔ႀကးစားေနတယ။ မနးကေလးေတြက သတ႔ဘာသာထ အတငးသြပသြငးၿပး သားေဖာကတနညးန႔ သာသနာျပ နယခ႕ေနတယဆၿပး အခ ႕ ဗဒၶဘာသာဝငမားက စြပစြတတၾကပါတယ။ အဒလ စြပစြခကမားဟာ အကးအေၾကာငး မခငလဘ မေျပာသငပါဘး။ ႏစဥး ႏစဘက ရနၿငးေတြက ျဖစေစႏငပါတယ။ ပဋပကၡေတြ အဓက႐းေတြက ဥးတညေနေစပါတယ။ ကၽြနေတာကေတာ အဒလ သမးပကဖ႔ လပေနၾကတယလ႔ေတာမထငပါဘး။ သတ႔ ဘာသာတရားရ႕ သဘာဝကးက အလျဖစေနေစဖ႔ အေၾကာငးပါေနတာပါ။ အဒါေၾကာငလညး သတ႔ဟာ ဥေရာပမာ ခရစယာနန႔ ျပနာတတ၊ ျမနမာထငးႏငငတ႔မာ ဗဒၶဘာသာန႔ ျပနာတတ၊ အႏၵယမာ ဟႏၵန႔ ျပနာတတ၊ အေရ႕အလယပငးမာ ဂးန႔ ျပနာတတ၊ တရတျပညမာေတာ ကြနျမနစ၊ ကြနျဖးရပစ ဟနလမးေတြန႔ ျပနာတတေနၾကတာပါ။ အခ႕ ဘနးေတာႀကးမားက ျမနမာမေတြက လငယပကစကတယ အမးတတ/မတတ ဘာသာတတ/မတတ ယတယ လ႔ အပစတငၾကတယ။ အဒါလညး စကားလးက ရငသးလြနးၿပး နားမခမးသာပါဘး။ အမေထာငေရးဆတာ နားလညရခကတ အခစကစၥလညး ရေနေသးေတာ ရငးျပဖ႔ခကပါတယ။ ဘယလလက ယသငတယ၊ ဘယလလက မယသငဘးဆတာ ဒကေလးမေတြ နားမလညၾကဘး နားလညေအာင ပညာေပးမႈအားနညးေနတယလ႔ ကယကယက လတတႀကးလပၿပး အပစတငလကတာ ေအးခမးပါလမၼယ။ မးေစာင ဥပေဒ မၾကမးက ေဝဖနသ အမားစက အဒေနာကကြယမာ ဘယသေတြ ႀကးကငေနတယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ ျပညသက ေသြးကြေအာငလပေနတယ၊ NLD န႔ျပညသက ေသြးကြေအာင လပေနတယ၊ စစအစးရက သကတမးရညေအာင လပေနတယ ဆၿပး အပစတငၾကတယ။ မးေစာငဥပေဒ မၾကမးက အမနတကယ ေဝဖနဖ႔ကေတာ အားနညးသြားတယ။ အမနတကယ ေနာကကြယမာ ရေနတ သေတြက အေသအျခာသလား ေဖာထတလကပါ။ တရားဥပေဒန႔ အညမဟတရင အေရးယလကပါ။ အလမဟတရငေတာ

19

Page 20: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

စတဝငတစားေဆြးေႏြးရမာ ဥပေဒမၾကမးဘ။ သ႔ေနာကကြယမာ ဘယသပါပါ အေရးမႀကးေတာဘး။ ေထာကခခငရင ေထာကခလကပါ။ စတပါဝငစားရင ဝငေရာကေဆြးေႏြး အႀကေပးပါ။ မလအပဘးထငရင မတငၾကဖ႔/အတညမျပၾကဖ႔ေျပာပါ။ ဘာပေျပာေျပာ အကးန႔ အေၾကာငးန႔ ထထေရာကေရာကေတာ ျဖစသငတာေပါ။ TIME မဂၢဇငးႀကး ျဖန႔ေဝခြင ပတပငတာကလညး အခ ႕က ေဝဖနၾကတယ။ စာနယဇငး လြတလပခြငက ထခကတယဆၿပး အပစေျပာၾကတယ။ ကၽြနေတာသေဘာကေတာ ပတသငတယလ႔ပထငတယ။ ဗဒၶဘာသာက ေစာကားထားလ႔ သတ႔က စတဆးလ႔မဟတပါဘး။ အဓက႐းေတြ ထပမျဖစေစခငလ႔ပါ။ အဒါအတြက ေဒါသျဖစေနတသေတြ၊ စတမေကာငးျဖစေနတသေတြ အရမးမားတယ။ အဒါေတြကေန အဓက႐းေတြ ထပျဖစလာႏငတယ။ အဒအခနကရငလညး အစးရက ကယတြယတာ ေနာကကတယတ႔ အငအားမျပညစဘးတ႔ အပစတငၾကဥးမယ။ အဆးအေကာငး အကးအေၾကာငးေလးလညး ေမာၾကပါဥး။ ကၽြနေတာကလညး လြတလပစြာ ေရးသားခြငက အျပညအဝ ေထာကခသပါ။ ဒတစခေတာ အပငႀကး မဟတေတာင ပတပငလကတာ မနတယလ႔ မရတရေတာ ေထာကချခငတယ။

12. လထေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကည၊ ႏငငေတာ သမၼတႀကး ဥးသနးစနန႔ ဗလခပမးႀကး မငးေအာငလႈငသ႔ အႀကျပခက

အခလ အခနအခါမးမာ ဆရာန႔ ဒကာ ညညြတၾကဖ႔၊ သဃာေတာမား အခငးခငး ညညြတၾကဖ႔ အေရးႀကးလပါၿပ။ အစၥလာမဘာသာဝင ႏငငမားကေတာ ညညြတေနၾကပါၿပ။ ျမနမာျပည ျဖစစဥက OIC တ႔ အၿမ ေစာငၾကညေနၾကပါၿပ။ မေလးရား၊ အငဒနးရား အစရတ ႏငငေတြမာ ဗဒၶဘာသာ ဘနးေတာႀကးေကာငးေတြ ဘရားဆငးတေတာေတြ ဖကဆးလ႔ ျမနမာအစရတ ဗဒၶဘာသာႏငငေတြက တခြနးတစမ မဟၾကပါ။ ဗဒၶဘာသာ ႏငငမား အားလး ညညြတေအာငလညး မတတႏငပါ။ ကယႏငငတြငး ညညြတမႈကေတာ ေခါငးေဆာငႀကး သးဥး ေဖာငေဆာငႏငလမၼယလ႔ ေမာလငမပါသည။ စစအစးရရ႕ အေမြဆးအျဖစ ႏငငတကာ အလယမာ ေၾကြးထျခငး၊ ရနကန၊ မႏေလးအစရတ ၿမ႕ႀကးမားမာ လမးတတားကအစ က႑ေပါငးစ ေခတေနာကက ေနျခငး၊ တစႏငငလး ကနးမာေရး၊ ပညာေရး က႑မားနမကေနျခငးအျပင သဃာေတာမား၏ တပမေတာအေပၚ ကေဆာင သပတေမာကမႈ တနးလနးလညး ရေနေသးပါသည။

20

Page 21: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

အဒကေဆာငမႈတနးလနးေၾကာင သာသနာေမာဠအဖြြ႕ ျပညပတြင ေပၚေပါကခၿပး ျပညတြငးတြငလညး အခငအမာ ကေဆာငသညဘနးေတာႀကးမားႏင အေၾကာငးေၾကာငးေၾကာင ကမေဆာငႏငဘ တပမေတာသားမားႏင နးကပစြာ ဆကဆေနရေသာ ဘနးေတာႀကးမား ကြျပားလကရပါသည။ သဃာဂဏးကြသညဟ မဆႏငေသာလညး သဃာ ညညြတမႈက ထခကေနပါသည။ ဆရာဒကာ ညညြတမႈကလညး ထခကေနပါသည။ ဥပေဒျပ လႊတေတာ အရပရပျဖင ဒမကေရစ ႏငငသစဆသ႔ ခတတေနခနတြင ႏငငတကာမ ကန႔သတမႈမားေျဖေလာလာပါၿပ။ သဃာေတာမား ဘကမလညး ဝနညးေတာႏငအည သပတလနလၾကလမၼညဟ ယၾကညပါသည။ ဗဒၶဝါဒသည သးခခြငလႊတျခငးက အားေပးေသာ ဝါဒျဖစပါသည။ သဃာေတာမားဘကမလညး တပမေတာအေပၚ သးခခြငလႊတၿပးသားျဖစပါလမၼည။ ဝနညးေတာႏငအည လသရငၾကား သပတလနရနသာ လအပပါေတာသည။ ထသ႔ ျဖစလာေစရနလညး တပမေတာဘကမ တရားဝင ေတာငးပနဖ႔လပါသည။ ရတနာသးပါး အပါအဝင သဃာကေတာငးပနလ႔ ဂဏမငယပါ။ ေတာငးပနသငပါသည။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညမ ေအာငသြယျပၿပး တပမေတာႏင သဃာၾကား အဆငေျပေစရန၊ အစးရႏင သဃာၾကား အဆငေျပေစရန ေဆာငရြကေစလပါသည။ ျဖစႏငမညဆလင စစတငးအသးသးတြင တငးမးမားမ သကဆငရာ ေဒသရ သဃာအား ေတာငးပနသညပြမား ႏငငႏင အဝမး ျပလပသငပါသည။ ထသ႔ ျပႏငမညဆလင ဆရာဒကာ ညညြတမႈ၊ သဃာေတာမားၾကား ညညြတမႈက ခငခငမာမာ တညေဆာငႏငမညျဖစပါသည။ သဃာက သငးကြေအာင လပသသည ႀကးေလးလေသာ အပစက ကးလြနသျဖစပါသည။ သဃာက စညးလးညညြတေစသမာလညး မားစြားေသာ ေကာငးမႈကသလတ႔ ျဖစပါလမၼည။ ေရးမငးေကာငး မငးျမတမားလညး သဃာညညြတမႈက အေလးထားၾကပါသည။ ကြျပားေနေသာ သဃာက ညညြတေအာင ေဆာငရြကႏငစြမးရပါလကႏင မကကြယျပသသညလညး အေရးႀကးလေသာ တာဝနတစခ ပကကြကသသာျဖစပါလမၼည။ သဃာအား ညညြတေစရနႏင ဝနညးေတာႏင အည မပငမပနး သတငးသးႏငေစရန အျမနဆး ေဆာငရြကၾကေစလပါသည။

21

Page 22: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ႏငငေရးလပရာတြင ႏငငခစစတႏင ကမၻာၾကညၾကညေနျခငးက မားစြာကယျပန႔ေကာငးမြန ပါသည။ သ႔ေသာ အနညးငယေသာ ရာခငႏႈးအားျဖင သာသနာခစစတကေလးႏင အမးသားၾကညၾကညေပးဖ႔ရန ေတာငးဆခငပါသည။ ဗဒၶဝါဒသည မညသ႔ကမ မေစာကားသညအတြက သာသနာခစစတသည အပစကငးစငေနပါသည။ ဗဒၶဝါဒသည လ႔အခြငအေရးႏငလညး မဆန႔ကငသညအတြက လကရ႕စရာလညး မျဖစႏငပါ။ သာသနာခစစတႏင အမးသားၾကည ၾကညျခငးသညလညး အျခားဘာသာ၊ အျခားလမးတ႔အား ေစာကားမႈမကငး၍ အမး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ အေပၚကေရာကလာႏငသည ဘာသာျခားအႏရာယမ ကာကြယႏငရန သတ၊ ဝရယႏင ဥာဏပညာတ႔ကသာ ျဖစေစပါလမၼည။ အမးေစာင ဥပေဒကစၥအတြကလညး သဃာေတာတ႔၏ ဆႏၵက အေလးထားကာ လအပလင ဥပေဒပညာရငမားႏငတကြ တညဆဥပေဒအေပၚ စနစတက ခြျခမးစတျဖာ ေလလာေရး အဖြ႔မားဖြ႔၍ အေကာငးဆး ဥပေဒ ေပၚေပါကလာေစရန ေဆာငရြကၾကေစလပါသည။

13. တရားဥပေဒ စးမးေရး ပညာရည ျမငမားေရး ေဆာငရြက႐ႏင လေလာကႏငပါသလား မးေစာငဥပေဒ မၾကမးထြကလာခါစက လထေခါငးေဆာငႀကး ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက သ႔ထးစအတငး တရားဥပေဒစးမးေရး အေရးႀကးေၾကာငးကေျပာပါတယ။ အမ းသမးအဖြ႕မားက အမးသမးထရ႕ အေျခခပညာန႔ အေထြေထြ ဗဟသတမား ျမငမားေစဖ႔က ေျပာၾကပါတယ။ အစးရအဖြ႕ တစခတညးအေပၚမာ တာဝနက လးလးလားလား ကသြားပါတယ။ လကရဥပေဒမားျဖင အမနတကယ လေလာကပါသလား။ အမးသမးထ ပညာဗဟသတ ျမငမားလာရန႔ ဒကစၥေတြၿငမးသြားႏငပါသလား။ ကၽြနေတာကေတာ ျဖစႏငလမၼယ မထငပါ။ ေနာေဝး၊ ဆြဒင အစရတ ဖြ႕ၿဖးမႈ၊ တရားဥပေဒစးမးမႈ၊ ပညာေရး၊ ၿငမးခမးမႈ အစစအရာရာ ကမၻာမာ ထပတနးက ရေနတ ေျမာကဥေရာပႏငငေတြမာ ဘယလျဖစေနလ။ သနားသျဖင ခလႈ႕ခြငေပးထားတ မဆလင ဒကၡသညမားရ႕ မးဆကက ေပးတ ဒါဏက ခေနၾကရပါတယ။ ေဒသခ လသာရင ခရစယာနဘာသာဝင မနးကေလးေတြဟာ မဆလင အမ းသားမားန႔ လကထပၿပး မဆလငျဖစကနၾကတယ။ ေမြးလာတ ကေလးေတြကလညး မဆလငမားအျဖစန႔ ႀကးျပငးလာၾကတယ။ လ႔အခြငအေရး အျပညအဝ ရတ ေခတမတးတတတ ႏငငမာေနၿပး ကယတင တစခါမ မျမငဖးတ အႏၵယ၊ ပါကစၥတန အစရတ ႏငငက အမ းသားေတြန႔ အတငးအၾကပ ေပးစာတ မဂၤလာေဆာငေတြလညး ရေနတယ။

22

Page 23: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ဒါေတြက အမတြငးေရးေတြခညးပ။ သတ႔ယၾကညရာ ကးကြယၾကတယ။ သတ႔ယၾကညခက မခငမာလ႔စြန႔လႊတတယ။ သတ႔သမး သတ႔ေပးစားခငတ လန႔ေပးစားတယ။ ဘာျဖစသလလ႔ ေမးစရာရတယ။ အဒအတြကေတာဘာမ မျဖစဘးလ႔ ဆခငလညးဆပါ။ သတ႔တေတြ အမားစရတ ရပကြကက ခရစယာန ဘာသာဝင လငယေတြ လႊတလႊတလပလပ မသြားရေတာဘး။ ေၾကာကရြေနၾကရၿပ။ ကယတငးျပညထမာ ကယေနၿပး တငးတပါးက ေရာကေနသလ လၿခမႈမရသလ ခစားေနရၿပ။ ရခငျပည ေျမာကပငးလျဖစလာေနၿပေပါ။ ရခငေျမာကပငးမာေတာ သတ႔ကယသတ႔ မလပငရငေတြပါလ႔ေတာင ဆလာၾကၿပဆေတာ ပဆးတာေပါ။ ကယခငးစာ ၾကညၾကပါ။ ခရစယာနရ႕ သေဘာကလညး ဇြတအတငး သြတသြငတတတ သေဘာမရတအတြက တဖကသတ စးဝငမႈႀကးျဖစေနၿပ။ သတ႔အေရအတြကေတြ မားသထကမားလာၿပ။ သတ႔လညး အမး၊ ဘာသာ၊ သာသနာက ကာကြယဖ႔ နညးလမးရာေနၾကရၿပ။ အမ းခစတ လငယထၾကားမာ အမနးတရားေတြ ပြားလာေနၿပး တရားဥပေဒစးမးတ ႏငင ဘယေလာကၾကာၾကာ ၿငမးခမးႏငမာလ။ အမနးတရားေတြ ပြားမားလာတာ ေလလာၾကညရင သႏငပါတယ။ ဒါ ႏငငတစခအတြက ေကာငးတ လကၡဏာမဟတဘး။ ေဖာျပပါ ၂- ခက ျပညစခမယဆရင ကလား-ဗမာ ၾကားက ျပနား နညးသြားႏငပါတယ။ ဒါေပမယ အမး၊ ဘာသာ၊ သာသနာက ေစာငထနးႏငဖ႔အတြကေတာ အားနညးေနပါဥးမယ။ သတ႔ကမးဂနရ႕ သဘာဝအရကပ သတ႔ယတမနးမက သတ႔ဘာသာဝငအျဖစ ဆြသြငးတတတ သဘာဝရေနေတာ အမတြငး ဘာသာေရး ဖႏပမႈက ကာကြယေပးႏငတ ဥပေဒ မရေသးသမ အမး၊ ဘာသာ၊ သာသနာက ကာကြယဖ႔ အားနညးေနပါလမၼယ။ အလျဖစရင အမး၊ ဘာသာ၊ သာသနာက ခစတသေတြက မေကနပမႈေတြ ရေနပါလမၼယ။ မေကနပမႈေတြ ရေနသမ အဓက႐းေတြ ထထ ျဖစေနပါ လမၼယ။ ႏငငေရးအရ စးပြားေရးအရ အသးခ ခငသမားက စနစတကဖနတးတာမးေတြလညး ျဖစေနပါလမၼယ။ လကရတညဆ ဥပေဒကလညး သးသပၾကပါ။ အမနတကယ တရားမတပါရ႕လား။ အမးသမးေတြရ႕ဘဝက အျပညအဝ ကာကြယေပးထားပါရ႕လား။ ႏငငေတာတ႔ လတငးလတငး လြတလပစြာ ယၾကညကးကြယပငခြငဆငရာ မဝါဒက ေထာကပလား ဆန႔ကငလား ေသေသျခာျခာ သးသပၾကညၾကပါ။

23

Page 24: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ထးတမးဥပေဒန႔ ျပထမးဥပေဒ ဘယသက ပၿပး အားေကာငးသလဆတာေတာ အမားစ နားလညၾကမာပါ။ ဥပမာ၊ ၊ဗဒၶဘာသာဝင အမးသမး တစေယာကန႔ အမးသားတစေယာကတ႔ တရားဝငလကမထပဘ အတေနၾကတယဆပါစ႔။ မနးကေလးဘကက ဇနးမယားအျဖစ အသအမတျပေစလတယ။ ေယာကားေလးဘကက တာဝနမယလဘး။ တရားဝင လကမထပဖးေသးေၾကာငးက အေၾကာငးျပၿပး ေယာကားေလးဘကက ျငငးဆနလာႏငတယ။ အဒအခါမာ ငါတ႔ ျမနမာလမးထးစက အေရ႕အေနာက (၇) အမစေလာကသတယဆရင လငမယား အရာေျမာကၿပးသားျဖစတယ။ ဘာအခမးအနားမ မလ။ ဘာစာရြကစာတမးမ မလ။ သဟာမငးရ႕ တရားဝင ဇနးမယားျဖစတယလ႔ ဆလကတာန႔ ေယာကားေလးမာ တာဝနယရေတာတယ။ တရားဝငလညး ျဖစသြားတယ။ အဒအေျခအေနမ းမာ အမ းသားက ဘာသာျခားျဖစခရင မနးကေလးဘကက ထးတမးဥပေဒန႔ အကာအကြယမရႏငေတာဘး။ ထးတမးအစဥအလာအရ ဇနးျဖစတယလ႔ ေျပာရင၊ ဘယလဘယပ ဘာသာေရးဆငရာ လကထပျခငး အခမးအနား မလပရေသးတအတြက ဇနးမယား မျဖစပါဘးလ႔ သတ႔က ျပဌာနးဥပေဒန႔ ျငငးဆနပငခြငရေနပါတယ။ အဒအေျခအေနမ းမာ အမးသမးက ဘာသာျခားျဖစခရငေတာ ဗဒၶဘာသာျဖစတ အမးသားဟာ ထးတမးအစဥအလာအရ တာဝနယရပါေတာမယ။ ညမမႈ ရပါရ႕လား ထးတမးအစဥအလာန႔ ဥပေဒ ျပဌာနးခက ဘယသက အားေကာငးပါသလ။ ဘာသာျခားမားတနးတ အားေကာငးတဥပေဒတစခ ျပဌာနးၿပး ကာကြယမေပးသငဘးလား။ အဒလမ မဟတရငလညး ဘာသာေရးအားလးက ကငးလြတတ ဘယဘာသာဝငမဆ လကနာရမယ ထမးျမားလကထပျခငးဆငရာ ျပဌာနးဥပေဒတစခ မရသငဘးလား။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညေျပာတ တရားဥပေဒစးမးေရး၊ အမ းသမးအဖြ႔မားေျပာတ အမးသမးထ ပညာေရး ကၽြနေတာတ႔ ဘယေလာကအထ လပႏငမလ။ ေနာေဝးအစရတ ေျမာကဥေရာပႏငငေတြေလာက လပႏငမလား။ လပႏငခရငေရာ လကရ ျပနာေတြ ေျပလညႏငမလား။ အဒလား ဘယလားမာ မျဖစႏငပါ။ အဒါေၾကာင ျမနမာႏငငမာ အမတြငး ဘာသာေရး ဖႏပမႈက ကာကြယေပးႏငတ၊ လကထပတ နညးန႔ ဘာသာေရး သမးသြငးခြငက မေပးတ ဥပေဒတစခေတာ လအပေနၿပလ႔ ယဆပါတယ။

24

Page 25: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

14. လကရႏငငေရး အခလကရ ႏငငေရး အေျခအေနက အေရးႀကးတ ေျပာငးအလကာလ ျဖစေနတယ။ ျမနမာ ႏငငမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည သမၼတျဖစဖ႔က အမားစက လလားေနတယလ႕ ထငတယ။ ၂၀၁၅ ကလညး တျဖညးျဖညး နးလာေနၿပ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအေပၚ ကန႔သတထားတ ေျခခဥပေဒပါ အခကေတြကလညး ျပငႏငဖ႔မားတယ။ ကၽြနေတာသေဘာအရလညး ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ကပ သမၼတျဖစေစခငတယ။ သသာ အသငေတာဆးလ႔ထငတယ။ တျဖညးျဖညးခငး ေျပာငးလတးတတလာမာပါ ဆတာက ေမာလငလ႔ရေပမယ ၁၀၁၅ ေနာကမာ ျဖစလာမယ ေရြးေကာကပြအတြက ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕ အသကက ခြငျပေတာမယမထငဘး။ ဒါေၾကာင ၂၀၁၅ တစခကက ပငပငႏငႏငေလး အႏငရလကခငတယ။ ကၽြနေတာတ႔ ၂-ႀကမတငတင ႐ႈးခၿပးၿပး ၂၀၀၈ ဖြ႔စညးပက သေဘာမတဘ လကေလာေနရတယ။ ပထမေရြးေကာကပြ ရလဒႀကးကလညး အယအၾကညမရဘ ယနေဖာငးခၽြတ အစးရက လကခေနရတယ။ ၂၀၁၅ တစခကကေတာ ျပညသ႔ဆႏၵ မနမနကနကနန႔ ျပညသအမားစ ညညြတမႈန႔ ပငပငႏငႏငႀကး အႏငရခငတယ။ ဘယလ အေၾကာငးန႔မ ျပညသေတြက ေသြးမကြေစခငဘး။ ၾကားျဖတမာတနးက NLD အျပတအသတႏငခတယ။ အဒပစမးျမငခငတယ။ အဒပစမးကပ စတကးယဥထားတယ။ မးေစာငဥပေဒေၾကာင ျပညသေတြ စတဝမးကြမာက စးရမတယ။ အထးသျဖင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ ျပညသေတြ မကြေစခငဘး၊ NLD ပါတန႔ ျပညသေတြ မကြေစခငဘး။ ရခငကစၥမာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ႏႈတဆတေနတယ။ မးေစာငကစၥမာလညး ထထေရာကေရာကမေျပာဘး။ အဒအတြက ျပညသေတြက သ႔က အမး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ မေစာငေရာကသလ႔ ထငသြားႏငတယ။ မးခစစတ ျပငးသေတြက ေထာကခမႈ ေလာသြားႏငတယ။ ေဒါသေတြ ပျဖစၿပး အဓကရးေတြ ပမပြားေအာငလ႔ ဟဘကကျဖစေစ၊ ဒဘကကျဖစေစ ေထာကခေျပာဆတာမ း၊ ကန႔ကြကေျပာဆတာမး မလပဘးလ႔ သကေျပာတယ။ ေသြးဆေနတ အဓကရးကာလမးမာ အဒလ ဆငျခငမႈမ းက သပၿပးအေရးႀကးတယ။ ဆငဆငျခငျခင လညးေျပာရမယ။ ဒါေမမ ေတာကေလာကႀကး ႏႈတဆတေနတာမ း ဆရငေတာ မေကာငးဘး။ ေျပာသငတာက ေျပာရမာဘ။ လပသငတာက လပရမာဘ။ အခ႐ႈတမ ေနာငရငးဆတ

25

Page 26: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

စကားလညးရတယ။ ေနာငလာေနာငသားေတြအတြက တငးမာေနတ လ႕အဖြ႔အစညးႀကးက အေမြမေပးခသငဘး။ အထးသျဖင သ႔လလမးက တာဝနယစတအျပညန႔ တစခခက ျပတျပတသားသားေျပာသငၿပ။ ရခငကစၥေရာ. မ းေစာငကစၥေရာေပါ။ အခနဆြနညးန႔ ေခါငးေရာငနညးက လငယေတြအတြက စျပလပမျပ သငဘး။ သ႔က မ းေစာငဥပေဒ မၾကမးေရးတ ကစၥမာ တစခခ ဝငေျပာေစခငတယ။ သဃာေတာေတြရ႕ ဆႏၵက အေလးထားၿပး ပါတက ေလလာတ အဖြ႔ပါ ဖြ႔စညးၿပး လအပသလ ကညေပးေစခငတယ။ သတ႔ ကညမယဆရင လ႔အခြငအေရး န႔လညး မဆန႔ကငတ၊ သဃာေတာတ႔ရ႕ စးရမမႈကလညး ေပာကေစႏငတ ဥပေဒတစခ ေရးႏငလမၼယလ႔ ေမာလငတယ။ ဘာပေျပာေျပာ ႏငငေတာအတြက လအပတ က႑ေပါငးစ တးတတလာဖ႔ အတြကကေတာ သသာလင အသငေတာဆးျဖစတယလ႔ ခထ ခငခငမာမာ ယၾကညေနတနးပ။ ရခငကစၥေျပာေျပာ/မေျပာေျပာ၊ မးေစာငဥပေဒကစၥ ကညသညျဖစေစ/မကညသညျဖစေစ သ႔က အမးဘာသာသာသနာ မခစသ၊ မေစာငေရာကသလ႔ေတာ မစြပစြခငဘး။ အဒဘကက သမလညအားေသးဘးလ႔ပ ယဆပါတယ။ သေသေသျခာျခာ ေလလာမတတစေန႔ေတာ သဃာေတာေတြန႔ သန႔ တစသားတညး ျဖစလာလမၼယလ႔ ေမာလငပါတယ။ အခအခနမာ မကညေပမ သဃာေတာမား သတ႔အစြမးန႔ ႀကးစားေရးသားၿပး လႊတေတာထ ေရာကေအာငပ႔ႏငတ အခနကရငေတာ NLD န႔ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညဟာ ေႏာကယကမယလေတြ မဟတဘးဆတာေတာ ယၾကညပါတယ။

15. သတေပးသမား ေကးဇးေတာရင မးကတဆရာေတာ ဘရားႀကး၏ တရားတတေခြမားတြင အနာဂါတ သာသနာႏင ပတသက၍ သတေပးသမား ပါရပါတယ။ ပညာရသမား နာမၾကားမၾကပါေစ။

ဒသာသာနက ၾကာၾကာမေနဘး ကြယမာ။ မဟာေမဒငက လႊမးသြားလကြယမာပ။ ခရစယာနက လႊမးသြားလ ကြယမာပ။ ကြနျမနစက လႊမးသြားလ ကြယမာပ။ ႀကေတာငႀကခ သာသနာန႔ ႀကတနးမာ ကယအလပေလး ကယၿပးေအာငလပထားၾက၊ ပထမ မဂ၊ ပထမ ဖလေလာကေတာ အပငရေအာင ႀကးစားထားၾကဟျဖစသည။

26

Page 27: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ဆရာေတာႀကး ေျပာခေသာ မဟာေမဒငဆသညမာ တမနေတာ မဟာမကေဟာေသာ အဆးအမ အစၥလာမသာသနာက ေျပာဆျခငးျဖစသည။ ဒေနရာတြင ျဖညစြက၍ စဥးစားရန ရသညမာ ခရစယာနမားက လႊမးမးလ႔ ခရစယာန ဥးေရ ၉၀% ေနတ ႏငငျဖစေနရင ကနတ ၁၀% ႏႈနးေလာကေသာ ဗဒၶဘာသာမားဟာ လြတလပစြာ ကးကြယယၾကညခြငန႔ သာသနာျပခြငရပါဥးမယ။ ကြနျမနစတရတမား ႀကးစးခရငလညး ေမာလငစရာ ရပါေသးတယ။ အစၥလာမ သာသနာလႊမးမးရငေတာ ျဖစႏငေတာမယမထငပါ။ အစြနးေရာကမားကသာ ႀကးစးခမည ဆလင အမးသမးအခြငအေရး သပအေလးထားသမား စဥးစားလ႔သာ ၾကညၾကပါေတာ။ ေတာငၿမ႕ မဟာဂႏၶာ႐ ဆရာေတာႀကးကလညး အနာဂါတ သာသနာေရး ကမးမာ သတေပးထားပါတယ။ ပညာရသမား ဖတမ မတသားမၾကပါေစ။

အနာဂါတ သာသနာေရးအတြက ေသြးမေအးၾကပါန႔။ လ႔ျဖစပါတယ။ ဒါကလညး ေသြးဆပြကၾကပါလ႔ေတာ ပႀကးမခ႕ၾကဖ႔ ေမတာရပခပါရေစ။ ေသြးမေအးပါန႔ ဆတစကားက တရားစကားပါ။ သတတရားက ေပးပါတယ။ ေသြးဆပြကၾကပါဆတစကားက မတရား စကားပါ ေဒါသန႔ လကစားေျခ အၾကမးဖကျခငးက ေဟာပါတယ။ ဘရားသားေတာ သဃာစစမားက တရားစကားသာေျပာပါတယ။ မတရား စကားမေျပာတတၾကပါ။ ဆရာေတာက တငးရငးသားေဒသမားကလညး သာသနာျပန႔ပြားေအာင အားထတၾကဖ႔ ကးကြယရာမတလ႔ စညးလးသငသေလာက အစညးလးတ ျပညေထာငစအတြကလညး သတေပးထားပါတယ။ အမးသား ပညာဝန ဥးဖးကားရ႕ ကယေတြ႔ဝတမားမ မယျမမာလညး သတေပးခကတစခပါပ။ မရမ ရမ အမးသား စတကေလးမား ႏးထၾကပါ။ အမးဘာသာ သာသနာအတြက သတေလး၊ ဝရယေလး၊ ဉာဏပညာေလး စကထတၾကပါ။ ဘဂၤလားေဒရ ႏငငကေန တးတးတတတတ ထြကေျပးတ စြန႔စားခနးေလးက Not Without My Daughter ထက အရနေရာကေနတ အေမရကန အမးသမးရ႕ စြန႔စားခနးလ စတဝငစားစရာ ထတလန႔စရာလညး ေကာငးလပါတယ။ ပညာရသမား ဖတမ သတထားမၾကပါေစ။

16. ထားသငတ ရညရြယခက မးေစာငဥပေဒမၾကမးေရးရာမာ ထားသငတ ရြညရြယခကေတြက ေအာကပါအတငး ျဖစသငတယထငတယ။ အဓကရညရြယသငတာက (၁) လတငးရ႕ လြတလပစြာယၾကည ကးကြယခြငက ကာကြယေပးတ ဥပေဒျဖစရမယ။

27

Page 28: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

(၂) လကထပၿပး ဘာသာေရး သမးသြငးမႈက တားဆးႏငတ ဥပေဒျဖစရမယ။ ေနာကဆကတြရညရြယသငတာက (၃) ဘာသာတရားအေျခခ လမးေရး အေျခခ ပဋပကၡေတြ မျဖစေစေအာင ကာကြယႏငရမယ (၄) လကရတညဆ ဥပေဒမားကေန ေသြဖယမႈ နညးႏငသမ အနညးဆးျဖစရမယ။ (၅) ဘာသာတရားမား အခငးခငး တနးတညမမႈ ရရမယ။ (၆) ကား/မ တနးတညမမႈကလညး ကရျပရမယ။ (၇) တလင/တမယားစနစက အားေပးရမယ။ (၈) အေပာတမး သမးရညးစားထားၿပး လြနကးမႈမားက နညးေအာင ထနးသမးႏငရမယ။ (၉) အမ းသမးန႔ ကေလးငယမားအေပၚ အႏငကငေစာကားမႈမားက နညးေအာင ထနးသမးႏငရမယ။ (၁၀) တစးလကေဆာငေပးၿပး မျပညစတ မနးကေလးငယမားက အငယအေႏာငးထားတ ကစၥေတြ နညးေအာင ထနးသမးႏငရမယ။ (၁၁) အခေကးေငြေပးၿပး ေယာကားမနးမ ဆကဆၾကတ ျပညတနဆာလပငနးကလညး ထနးခပႏငရမယ။ အထကက ရညရြယခကေတြန႔ ကၽြနေတာမၾကမးက စၿပးေရးပါေတာမယ။

17. သာသနာဝနထမး မတပတင ဥပေဒ သာသနာဝနထမးဆသညမာ သကဆငရာ သာသနာ၏ အေတြးအေခၚ အယအဆမား၊ ကငဝတစညးကမးမား သန႔ရငးေရး၊ တညတေရး၊ ျပန႔ပြားေရးက ႏငငေတာ အစးရ၏ အေထာကအပျဖင ေဆာင႐ြကလပါေၾကာငး မတပတငသျဖစသည။

(က) သာသနာဝနထမး မတပတငလသသည အသက (၂၀) ႏစျပညၿပးသ ျဖစရမည။ အစးရ လဝငမႈႀကးၾကပေရးဌာန မတပတင႐းတြင ေလာကလႊာတငရမည။ ေလာကလႊာပစက ဌာနမ အခမ ေပးရမည။

(ခ)သာသနာဝနထမး မတပတငလသသည ႏငငေရး ပါတ တစခခ၏ အဖြ႔ဝင ဟတ/မဟတက စစေဆးရမည။ မဟတပါက ေလာကလႊာက လကခရမည။ ဟတပါက ေရးဥးစြာ သကဆငရာ ႏငငေရးပါတမ တရားဝင ႏတထြကေစၿပးမသာ ေလာကလႊာက လကခရမည။

(ဂ) ဝနထမးလေသာ သာသနာႏင မတပတငတြငပါရေသာ ကးကြယရာ ဘာသာတ႔ တညမႈ ရ/မရက စစေဆးရမည။ တညပါက ေလာကလႊာက လကခရမည။ ကြျပားေနပါက

28

Page 29: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ေရးဥးစြာ တညေစၿပးမ (သ႔မဟတ)တရားဝင ဘာသာကးေျပာငးေစၿပးမ ေလာကလႊာက လကခရမည။

(ဃ) မတပတငလသသည ႏငငေတာမ ခမတထားေသာ ဥပေဒမားက လကနာပါမညအေၾကာငးႏင သကဆငရာ သာသနာမ ခမတထားေသာ ကငဝတစညးကမးမား လကနာပါမညအေၾကာငး ကတျပရမည။ လကမတ ေရးထးရမည။ ကတျပ လကမတေရးထးေသာေန႔မာပင သာသနာဝနထမး မတပတငျခငးကစၥ ၿပးစးေစရမည။

(င) သာသနာဝနထမး မတပတငၿပးသညမ စ၍ သာသနာျပလပငနးမား အဆငေျပေခာေမြ႔ေစေရးတြက၊ ကငဝတစညးကမးမားႏငအည မပငမပနးေနထင သတငးသးႏငေရးအတြက ႏငငေတာမ တရားဝငခြငျပထားေသာ အခြငအေရးမား ခစားခြငရေစရမည။

(စ) သာသနာဝနထမး မတပတငၿပးသညမ စ၍ ႏငငေရးပါတ တစခခ၏ အဖြ႔ဝငျခငး ႏငငေတာ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြႏင ပတသကၿပး၊ မဆြယစညး႐းျခငး၊ မေပးျခငး၊ ေရြးေကာကချခငးတ႔ မျပလပရ။

18. သာသနာ ကာကြယေရး ဥပေဒ

သာသနာ ကာကြယေရးဆသညမာ သာသနာအသးသး၏ မလကမးဂန၌ ပါရေသာ အဆးအမမားမ ေသြဖယ၍ ေဟာေျပာပ႔ချခငး၊ ေရသားျဖန႔ေဝျခငး တ႔မ ကာကြယျခငးျဖစသည။ (က) ပဂၢလတစဥးသည မမကးကြယရာျဖစေသာ သာသနာ၏ အေၾကာငးက မလကနးဂနမ

ေသြဖယေသာ အေတြးအေခၚ အယအဆမား၊ ကငဝတစညးကမးမား က ေဟာေျပာပ႔ချခငး၊ ေရးသားျဖန႔ေဝျခငး ျပပါက မညသမဆ ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရး အဖြ႔သ႔ တငၾကားႏငသည။ ထသ႔တငၾကားခရပါက ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရးအဖြ႔မ သကဆငရာ သာသနာ ပညာရငအဖြ႔ထသ႔ အေရာကပ႔၍ စစေဆးေစရမည။ မားယြငးေနေၾကာငးထငရားလင ဝါဒအမားက စြန႔ပစ၍ သကဆငရာသာသနာ၏ ကနးဂနႏင အညျဖစေသာ အေတြးအေခၚ အယအဆမား၊ ကငဝတစညးကမးမားကသာ ေဟာေျပာပါမညအေၾကာငး ကတျပေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။ ထသ႔ ျပရန ျငငးဆနပါက ကမးဂနလာ စညးကမးမားႏင အည ထပဂၢလအား သကဆငရာ သာသနာမ သာသနာဝနထမးအျဖစမ စြန႔ပါယျခငး၊ သာသနာအေပၚ ယၾကညကးကြယသအျဖစမ စြန႔ပါယျခငးတ႔က ျပရမည။ ထအခနမ စ၍ ထပဂၢလအား အစးရ လဝငမႈႀကးၾကပေရးဌာန မတပတင႐းတြင ဘာသာမအျဖစ မတပတငၿပးျဖစေစရမည။ သာသနာ ကာကြယေရး အဖြ႔မ ထပဂၢလအား သာသနာ

29

Page 30: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ညႈးႏြမးေစမႈျဖင အေရးယရမည။ ေဟာေျပာပ႔ခမႈ ၊ ေရးသားျဖန႔ေဝမႈ၏ အတမအနက၊ သကဆငရာ သာသနာအေပၚ သကေရာကမႈ၏ အတမအနက ကလက၍ သငေတာသလ အပစေပးရမည။

(ခ) ပဂၢလတစဥးသည မမကးကြယရာမဟတေသာ သာသနာ၏ အေၾကာငးက ကးကားစရာ ကမးဂနေဟာငးအခငအမာ မရပါဘ အေတြးအေခၚ၊ အယအဆမား ကငဝတစညးကမးမားက စတထငတငး ေဟာေျပာပ႔ချခငး၊ ေရးသားျဖန႔ေဝျခငး ျပပါက မညသမဆ ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရး အဖြ႔သ႔ တငၾကားႏငသည။ ထသ႔တငၾကားခရပါက ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရးအဖြ႔မ သကဆငရာ သာသနာ ပညာရငအဖြ႔ထသ႔ အေရာကပ႔၍ စစေဆးေစရမည။ လႊမားေနေၾကာငး ထငရားလင ေဟာေျပာခက အမားမားအတြက သကဆငရာ သာသနာက တရားဝငေတာငးပနရမည။ အမားမားက မေဟာေတာပါေၾကာငး ကတျပေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။ ၿပးခေသာ အမားအတြက သငတငေသာ ပစဒါဏက ကခေစရမည။ လအပလင ဘာသာေရး အဓက႐း တားဆးေရး ဥပေဒျဖင အေရးယရမည။

(ဂ) ပဂၢလတစဥးသည မမကးကြယရာျဖစေသာ သာသနာ၏ အေၾကာငးက ေဟာေျပာပ႔ချခငး၊ ေရးသားျဖန႔ေဝျခငး ျပရာ၌ မမဘာသာ၏ ကမးစာမားတြင မလာရေသာ အေတြးအေခၚ၊ အယအဆမား ကငဝတစညးကမးမားက ထညသြငး ျခငးျပသညအခါ ႏငငေတာမ အသအမတျပၿပးျဖစေသာ အျခားဘာသာတရား၏ အဆးအမမား၊ ကမးဂနမားမ မရးမသား ကးယအသးခေနပါလင မညသမဆ ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရး အဖြ႔သ႔ တငၾကားႏငသည။ ထသ႔တငၾကားခရပါက ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရးအဖြ႔မ သကဆငရာ သာသနာ (၂)ခ စလးမ သာသနာ ပညာရငအဖြ႔ထသ႔ အေရာကပ႔၍ မကႏာစည စစေဆးေစရမည။ ပစမႈထငရားလင သငတငေသာ ပစဒါဏက ကခေစရမည။ လအပလင ဘာသာေရး အဓက႐း တားဆးေရး ဥပေဒျဖင အေရးယရမည။

(ဃ) ပဂၢလတစဥးသည သာသနာတစခ၏ ဝနထမးအျဖစ မတပတငထားလက အျခားဘာသာ၏ အေတြးအေခၚ၊ အယအဆမား ကငဝတစညးကမးမားက ေဟာေျပာပ႔ချခငး၊ ေရးသားျဖန႔ေဝျခငး ျပလပေနပါက မညသမဆ ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရး အဖြ႔သ႔ တငၾကားႏငသည။ ထသ႔တငၾကားခရပါက ႏငငေတာ သာသနာကာကြယေရးအဖြ႔မ သကဆငရာ သာသနာ (၂)ခ စလးမ သာသနာ ပညာရငအဖြ႔ထသ႔ အေရာကပ႔၍ မကႏာစည စစေဆးေစရမည။ ပစမႈထငရားလင သငတငေသာ ပစဒါဏက ကခေစရမည။ လအပလင ဘာသာေရး အဓက႐း တားဆးေရး ဥပေဒျဖင အေရးယရမည။

(င) ပဂၢလတစဥးသည ႏငငေတာမ တရားဝငအသအမတျပထားေသာ သာသနာတစခခ၏ သာသနာဝနထမးအျဖစ အေယာငေဆာငခလင ေထာငဒါဏ (၁၀)ႏစကခေစရမည။

30

Page 31: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

(စ) အထကေဖာျပပါ (က)မ (ဃ) ထျဖစစဥမား ရခလင ကးလြနသ၏ ေနာကကြယ၌ ခငးေစသ ဆရာသမား ရမရက စစမးေဖာထတရမည။ ေတြ႔ရပါက ကးလြနသကခရေသာ ပစဒါဏထက အလြန (၂) ဆႀကးေလးေသာ အပစဒါဏက ကခေစရမည။ ကးလြနသန႔ စတသေဘာထား တမသ ဂဏးဂန၊ အဖြ႔အစညး ရမရက စးစမးေဖာထတရမည။ ေတြ႔ရပါက အဖြ႔ဝငအားလးက ကးလြနသကခရေသာ ပစဒါဏေအာက ထကဝက သကသာေသာ အပစဒါဏက ကခေစရမည။

(ဆ) အထကေဖာျပပါ (က)မ (ဃ) ထျဖစစဥမား ရခလင သာသနာကာကြယေရးအဖြ႔ႏင၊ သာသနာ ပညာရငအဖြ႕တ႔၏ ဝနေဆာငမႈဆငရာ ကနကစားရတ တ႔က တငၾကားသမ ႀကတငေပးသြင၍ တငၾကားရမည။ ပစမႈထငရားလင ပစမႈကးလြနသမ ထမျပနလညရယေစရမည။ ပစမႈ မထငရားလင တငၾကားသမ ကခေစရမည။

19. ဘာသာေရး လမးေရး အဓက႐း တားဆးေရး ဥပေဒ

ဘာသာေရး လမးေရး အဓကရးဆသညမာ ကးကြယရာ ဘာသာတရား မတသ လအပစ (၂)ခအၾကား၊ အမးမတေသာ လအပစ (၂)ခအၾကား အပစလက ျဖစပြားေသာ ခကရနျဖစပြားမႈ ျဖစသည။ (က) ပဂၢလတစဥးသည မမကးကြယရာမဟတေသာ သာသနာ၏ အေၾကာငးက

ဂဏသကၡာညးႏြမးေစေအာင ရညရြယ၍ ေဟာေျပာပ႔ချခငး၊ ေရးသားျဖန႔ေဝျခငးမား ျပလပေနေၾကာငး ထငရားလငျဖစေစ၊ မမကးကြယရာမဟတေသာ သာသနာ၏ အထြတအျမတထားရာ ကမးစာအပမား၊ အမတသေကၤတမား၊ ရပထရပပြားမား၊ အေဆာကအဥးမားက မထမျမင ျပလငျဖစေစ ေထာငဒါဏ (၅) ႏစ ကခေစရမည။

(ခ) ဘာသာမတသ (၂) ဥးတ႔ အၾကား အခငးမား ခကရန ျဖစပြားျခငး၊ အႏငကငေစာကားျခငး၊ တတတတပနးအတေနျခငး အစရသည ထပတကျပနာမးစ ျဖစခလင တညဆဥပေဒမားႏင အျမနဆး အေရးယေဆာင႐ြက၍ အပစရသအား ဘာသာေရးအဓက႐းမား မျဖစေပၚေစရနအတြက တရား႐းမ ခမတေသာ ပစဒါဏထက အလြန (၂) ဆႀကးေလးေသာ အပစဒါဏက ကခေစရမည။

(ဂ) မမကးကြယရာ မဟတေသာ သာသာန၏ သာသနာဝနထမးအျဖစ အေယာငေဆာငခလင ေထာငဒါဏ (၂၀) ႏစက ကခေစရမည။

(ဃ) ဘာသာမတသ ဇနးခငပြနးအၾကား ဘာသာေရးေဆြးေႏြးရာ၌ အျခားသ၏ ဘာသာအား ပတခတေစာကားမလင ေထာငဒါဏ (၅) ႏစကခေစရမည။

31

Page 32: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

(င) ဘာသာမတသ ဇနးခငပြနးမားမ ေပါကဖြားလာေသာ၊ ေမြးစားထားေသာ သားသမးမားအား ဘာသာေရးဆငရာ သငၾကားေပးရာ၌ အျခားသ၏ ဘာသာအား မေလလာရဟ ပတပငမလငျဖစေစ၊ ပတခတေစာကားမလငျဖစေစ ေထာငဒါဏ (၅) ႏစကခေစရမည။

20. သာသနာ အေမြခခြင ဥပေဒ

သာသနာ႔ အေမြချခငး ဆသညမာ ဗဒၶဘာသာအတြက ရငသာမေဏျပျခငး/သလရငျပျခငး ျဖစသည။ ခရစယာနဘာသာအတြက အစၥလာမဘာသာအတြက ဟႏၵဘာသာအတြက နတကးကြယသမားအတြက…… ျဖစသည (က) အမ(သ႔မဟတ) အဘ၏ ကးကြယရာ သာသနာ အေမြက ဆကခလေသာ သား(သ႔မဟတ)

သမးသည အသက (၇) ျပညၿပးသျဖစရမည။ (ခ) အမႏင အဘသည ဘာသာတ သမားျဖစပါက သကဆငရာ သာသနာဝနထမးမား

(အနညးဆး ၂ ဥး) က အေမြခမညသအား သေဘာတ/မတကေသျခာစြာ စစေမးးရမည။ မဘမားက အတငးအၾကပ ေစခငးေသာေၾကာင သေဘာမဘ ျပလပရမညဟ ထငရားေနလင သာသနာ အေမြခ အစစဥက ဖကသမးေစရမည။ အေမြခမည သ၏ သေဘာဆႏၵ မပါဘ အတငးအၾကပ မျပလပေစရ။ ထသ႔ ျပလပလင သကဆငသ အားလးအား ေထာငဒါဏ (၅) ႏစကခေစရမည။

(ဂ) အမႏင အဘတ႔သညး ဘာသာမတသမား ျဖစပါက အမကးကြယရာ သာသနာမ သာသနာဝနထမးမား(အနညးဆး ၂ ဥး)၊ အဘကးကြယေသာ သာသနာမ သာသနာဝနထမးမား (အနညးဆး ၂ ဥး) စမ အမအဖ တ႔က သေဘာတ/မတ သးျခားစ စစေမးရမည။ အမ(သ႔မဟတ) အဘ ျဖစသမ သေဘာမတလင အေမြခလသက မညသ႔ပင ျဖစေစ အစအစဥက ဖကသမးေစရမည။ မဘ သေဘာမတသည ကစၥက ဒအရြယတြင ကယတငဆးျဖတခြင မျပေစရ။ အမ(သ႔မဟတ) အဘျဖစသက ကန႔ကြကသညၾကားမ ထသ႔ ျပလပလင သကဆငသ အားလးအား ေထာငဒါဏ (၅) ႏစကခေစရမည။

(ဃ) အမ အဘတ႔ ကးကြယသည ဘာသာမ အျခားျဖစေသာ သာသနာအေမြခယ လလင အမထမ တရားဝငခြငျပခကတစေစာင ႏင အဘထမ တရားဝငခြငျပခက တစေစာင က ဆကခမည သာသနာ၏ သာသာနာဝနထမးမား(အနညးဆး ၂ ဥး) ေရ႕တြင တရားဝင ဖတၾကားေစၿပးမ အေမြခသ၏ ကယပငဆးျဖတခကျဖင အစအစဥက ဆကလက

32

Page 33: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ေဆာငရြကေစရမည။ တရားဝငခြငျပသညစာ မရဘ ထသ႔ ေဆာငရြကခလင သကဆငသ အားလးအား ေထာငဒါဏ (၅) ႏစကခေစရမည။

(င) ထသ႔ သာသနာအေမြခယရာတြင အေမြခသ၏ ခႏၡာကယေပၚမ ဆပင၊ ေမႊးညငး၊ ေျခသညး ႏင လကသညးမ အပ အျခား မညသညအစတအပငးကမ မေဖာကထြငးရ၊ မလးျဖတရ၊ ဖကရခကခေသာ ေဆးမငေၾကာင မထးရ။ ထသ႔ ျပလင သကဆငသ အားလးအား ေထာငဒါဏ (၁၅) ႏစကခေစရမည။

(စ) အမ(သ႔မဟတ) အဘ(သ႔မဟတ) ၂ ဥးစလး မရသမားအတြက အမ/အဘတ႔မ ေလးစားယၾကညရေသာ အဘး၊ အဘြား၊ ဥးႀကး၊ ဥးေလး၊ ေဒၚႀကး၊ ေဒၚေလးတ႔မ ကယစားတာဝနယႏင ေစရမည။

(ဆ) သာသနာ အေမြခလသသည အသက (၁၈) ႏစ ျပညၿပးသျဖစပါက။ သကဆငရာ သာသနာ၏ သာသနာဝနထမးမား (အနညးဆး ၂ ေယာက)က သာသနာ မတပတင ၿပး/မၿပး၊ အေမြခလေသာ သာသနာႏင မတပတင သာသနာ တ/မတက စစေဆးရမည။ သာသနာ မတပတင မၿပးေသးလင တရားဝင မတပတငေစၿပးမ ဆကလကေဆာငရြကရန၊ အေမြခလေသာ သာသနာႏင မတပတင သာသနာ တလင အေမြခကစၥက ဆကလကေဆာငရြက ရနႏင မတခလင ဥးစြာ တညေစၿပးမ (တရားဝင သာသာနာ ကးေျပာငးေစၿပးမ) သာလင ဆကလက ေဆာငရြက ရည။ သာသနာ မတပတင မၿပးေသးသကျဖစေစ၊ အေမြခလေသာ သာသနာႏင မတပတငသာသနာ မတသကျဖစေစ သာသနာအေမြခကစၥ ေဆာငရြကေပးပါက ေထာငဒါဏ (၅) ႏစမ (၂၀) ထကခေစရမည။

(ဇ) အသက (၁၈) ႏစျပညၿပးသ၏ အေမြချခငးသည ဆရာဝနမားက ကနမာေရးဆငရာ အရ တားျမစထားေသာ အခကအလကမားမလြ၍ မမခႏၶာကယက မမစတႀကက လးျဖတျခငး၊ ေဖာကထြငးျခငး၊ ဖကရခကခေသာ ေဆးမငေၾကာငထးျခငးတ႔ ျပလပႏငသည။

21. သာသနာ မတပတင ဥပေဒ

သာသနာ မတပတင ျခငးဆသညမာ မမကယမမ မညသညဘာသာတရားက ကးကြယယၾကညသ ျဖစသညဟ အစးရ လဝငမႈႀကးၾကပေရးဌာန မတပတင႐းတြင တရားဝင ေျပာၾကား၍ မမ၏ ႏငငသားစစစေရး ကဒျပား(သ႔မဟတ) ႏငငကးလကမတတြင ျဖညစြကျခငးျဖစသည။ မညသည ဘာသာကမ မကးကြယလလငလညး ဘာသာမျဖစေၾကာငးက တရားဝင ျဖညစြကျခငးျဖစသည။ (က) ႏငငသားတငးသည အသက (၁၈) ႏစ ျပညၿပး (၁) ႏစအတြငး သာသနာ

မတပတငျခငးကစၥ ၿပးစးရမည။ မညသတစဥးတစေယာက၏ အတငးအၾကပေစခငးမႈမ

33

Page 34: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

မပါဘ မမကယတင ေကေကနပနပ မတပတငလျခငးျဖစေၾကာငး သစၥာဆေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။

(ခ) မမမတပတငလေသာ သာသနာ၏ အေျခခ လ႔ကငဝတမားက နားလညပါေၾကာငး သစၥာဆရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။ (ဥပမာ ဗဒၶဘာသာဝင ျဖစရန ငါးပါးသလက ေကာငးစြာနားလည ေၾကာငး…)

(ဂ) မမနားလညေသာ အေျခခလ႔ကငဝတမားက တတစြမးသမ ႀကးစား ျဖညဆညး ပါမညအေၾကာငး သစၥာဆေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။

(ဃ) ႏငငေတာမ တရားဝငအသအမတျပထားေသာ ဘာသာ သာသနာမားအားလးက အေလးထားပါမညအေၾကာငး သစၥာဆေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။

(င) ႏငငေတာမ ခမတထားေသာ လတငးလတငး လြတလပစြာ ကးကြယယၾကညခြငဆငရာ လ႔အခြငအေရးက နားလညပါေၾကာငးထြကဆေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။

(စ) အထကေဖာျပပါ (က)မ (င) အထ အခကမား ၿပးစးျပညစမသာ သာသနာ မတပတငခြငျပရမည။

(ဆ) သာသနာ မတပတငလသသည ယခငက မတပတငခဖးျခငးရပါက မတပတငလေၾကာငး ေလာကလႊာ ရသညေန႔မစ၍ (၂) လအတြငး သကဆငရာ သာသနာ၏ သာသနာ မတပတငဆငရာ သးသန႔ဘာသာေရး (၃)လ သငတနး တတေရာကရမည။ (ေလာကလႊာတနဖးက သငတနးစရတႏင အစးရဌာန၏ စာရြကစာတနး စားရတ၊ အေထြေထြ ဝနေဆာငမႈစားရတမားပါ ကာမေစရန သငတငသလ သတမတရမည။)

(ဇ) သငတနး ၿပးဆးေၾကာငး လကမတတငျပ၍ (က)မ (စ) အထ အခကမား ၿပးစးျပညစမသာ ေနကထပတစႀကမ သာသနာ မတပတငခြငျပရမည။

(စ) မညသညဘာသာကမ မမ၏ ကးကြယရာ ဘာသာဟ မတပမတငလသသည (ဃ) ႏင (င) က ၿပးျပညစေစၿပး မမကယမမ ဘာသာမအျဖစ မတပတငရမည။

22. သာသနာစြန႔လႊတျခငး ဥပေဒ

သာသနာစြန႔လႊတျခငး ဆသညမာ မမ၏ ႏငငသား စစစေရး ကဒျပား (သ႔မဟတ) ႏငငကးလကမတေပၚတြင ေဖာျပထားေသာ သာသနာ၏ အမညက ပါယဖကေစျခငး ျဖစသည။ (က) သာသနာစြန႔လႊတခြင အတြက ေလာကထားသသည မညသညအေၾကာငးေၾကာင

စြန႔လေၾကာငးက အေၾကာငးအရငးႏငတကြ တကစြာေဖာျပေလာကထားရမည။( ေဖာျပပါ အေၾကာငးအရငးက ၾကည၍ တစစတစေယာကက တစးလကေဆာငေပး၍ သာသနာကစြန႔လႊတခငျခငး၊ အတငးအၾကပ အႏငကင၍ သာသနာက စြန႔လႊတခငးျခငး၊ ခြျခားဆကဆခေနရ၍ စြန႔လႊတလျခငးမား ထငရားေနပါက ထသ၏

34

Page 35: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

လႊတလပစြာ ယၾကညကးကြယခြငက ျပနလည ခငမာေစရန ကညရမည။) (ေလာကလႊာတနဖးက သငတနးစရတႏင အစးရဌာန၏ စာရြကစာတနး စားရတ၊ အေထြေထြ ဝနေဆာငမႈစားရတမားပါ ကာမေစရန သငတငသလ သတမတရမည။)

(ခ) သာသနာက စြန႔လႊတလသသည မညသတစဥးတစေယာက၏ အတငးအၾကပေစခငးမႈမ မပါဘ မမကယတင ေကေကနပနပ စြန႔လႊတလျခငးျဖစေၾကာငး သစၥာဆေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။

(ဂ) ႏငငေတာမ ခမတထားေသာ လတငးလတငး လြတလပစြာ ကးကြယယၾကညခြငဆငရာ

လ႔အခြငအေရးက နားလညပါေၾကာငးထြကဆေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။ (ဃ) အထကေဖာျပပါ (က)မ (ဂ) အထ အခကမား ၿပးစးျပညစမသာ သာသနာစြန႔လႊတခြင

ေလာကလႊာက လကခရမည။ (ဆ) ေလာကလႊာ လကခၿပးသညေန႔မ စ၍ (၂)လ အတြငး သကဆငရာ သာသနာ၏ သာသနာ

မတပတငဆငရာ သးသန႔ ဘာသာေရး (၃)လ သငတနးက တတေရာကေစရမည။ (ဇ) သငတနးၿပးဆးေအာင မတတေရာကပါက သာသနာစြန႔လႊတခြင ေလာကလႊာသည

ပယဖကၿပးျဖစသည။ (စ) သကဆငရာ သာသနာ၏ သာသနာ မတပတငဆငရာ သးသန႔ဘာသာေရး (၃)လ

သငတနး ၿပးဆးေၾကာငး လကမတတငျပ ၿပးမ သာလင သာသနာစြန႔လႊတျခငးက ခြငျပရမည။

23. ထမးျမားလကထပျခငး ဆငရာ ဥပေဒ

ထမးျမားလကထပျခငးဆသညမာ အသက (၁၈)ႏစ ျပညၿပးသ အမးသားတစဥးႏင အမးသမး တစဥးတ႔၏ မသားစဘဝ ထေထာငျခငး ျဖစသည (က) ထမးျမားလကထပ လသ (၂) ဥးသည ဘာသာတသမားျဖစပါက ရးရာထးတမးအရျဖစေစ၊

ဘာသာသာသနာ စညးကမးအရျဖစေစ၊ လဝငမႈႀကးၾကပေရး ႐းဌာနတြင တရားဝင မတမတပတင၍ လကထပစာခပေပၚတြင ႏစဥး သေဘာတ လကမတထး၍ျဖစေစ ထမးျမားလကထပျခငး အစအစဥ ျပလပ၍ ၿပးစးႏငသည။

ဘာသာမတသမားျဖစပါက (ခ) ထမးျမားလကထပလသ (၂) ဥးစလးက အမေထာငမရသမား ျဖစေၾကာငး

သစၥာဆေစရမည။ လကမတေရးထးေစရမည။ (ဂ) မမအမေထာငဖက ကးကြယရာ ဘာသာတရားက အေလးထားပါမညအေၾကာငး၊

လြတလပစြာ ယၾကညခြငေပးပါမညအေၾကာငး၊ သကဆငရာ ဘာသာတရား၏ထးတမးအရ

35

Page 36: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ျပလပအပေသာ ဝတျပျခငးႏင ဆေတာငးျခငးတ႔ကလညး ၾကညျဖစြာ ခြငျပပါမညအေၾကာငး၊ ဝတျပျခငး ဆေတာငးျခငးတ႔ကလညး အဆငေျပေျပ ျပလပႏငရန အတြက သငတငေလကပတေသာ ေနရာ ထားရေပးျခငး စသျဖင ကညပါမညအေၾကာငး ကတသစၥာ ျပေစရမည။ လကမတေရးထးေစရမည။

(ဃ) မမအမေထာငဖကက ကာမဂဏႏင ဖားေယာငး၍ျဖစေစ၊ တစးလကေဆာငျဖင ဖားေယာငး၍ ျဖစေစ၊ ၿခမးေျခာက အၾကပကင၍ ျဖစေစ ဘာသာအသစက ယၾကညေစျခငး၊ ဘာသာသစ၏ထးတမးအတငး ဝတျပေစျခငး၊ ဆေတာငးေစျခငး၊ ဂါထာမား႐ြတေစျခငး ဘာသာေဟာငးက စြန႔လႊတေစျခငး၊ အသစ မတပတငေစျခငးတ႔က ဘယေသာအခါမ ျပလပမည မဟတပါေၾကာငး ကတသစၥာျပေစရမည။ လကမတေရးထးေစရမည။

(င) ဘာသာတရား မတညမႈအေပၚ အေၾကာငးျပ၍ ဘယေသာအခါမ ခြျခားဆကဆျခငး ျပမညမဟတပါေၾကာငးႏင၊ မမအမေထာငဖကအေပၚ အျခားသမားမ ခြျခားဆကဆျခငးျပမည ဆလငလညး တတႏငသမ ကာကြယေပးပါမညအေၾကာငး ကတသစၥာျပေစရမည။ လကမတေရးထးေစရမည။

(စ) လြတလပစြာ စညး႐းေဟာေျပာပငခြငက အေၾကာငးျပ၍ မမ၏ အမေထာငဖကက ဘာသာေရးဆငရာ ကစၥမား ေဆြးေႏြးေဟာေျပာရာတြငလညး အမေထာငဖက အေနႏင စတဆးေစႏငသည ဘာသာေရးဆငရာ ပတခတေျပာဆမႈမား၊ ဘာသာေရးဆငရာ မထမျမင ျပမမႈမား ဘယေသာအခါမ ျပလပမည မဟတပါေၾကာငး ကတသစၥာျပေစရမည။ လကမတေရးထးေစရမည။

(ဆ) သားသမးမား ထြနးကားလာသညအခါ၊ သားသမးမား ေမြးစားသည အခါတြငလညး လြတလပစြာ ယၾကညကးကြယခြင၊ ဝတျပခြင ဆေတာငးခြငတ႔က ေပးပါမည အေၾကာငး၊ အမကးကြယရာ၊ အဖကးကြယရာ ဘာသာတရား (၂) ခစလးက လြတလပစြာ ေလလာခြငေပးပါမညအေၾကာငးႏင၊ ေလလာႏငေစရန အားေပးကည ပါမညအေၾကာငးတ႔က ကတသစၥာျပေစရမည။ လကမတ ေရးထးေစရမည။

(ဇ) သားသမးမား ထြနးကားလာသညအခါ၊ သားသမးမား ေမြးစားသည အခါတြငလညး တစးလကေဆာငျဖင ဖားေယာငး၍ ျဖစေစ၊ ၿခမးေျခာက အၾကပကင၍ ျဖစေစ ဘာသာအသစက ယၾကညေစျခငး၊ ဘာသာသစ၏ထးတမးအတငး ဝတျပေစျခငး၊ ဆေတာငးေစျခငး၊ ဂါထာမား႐ြတေစျခငး ဘာသာေဟာငးက စြန႔လႊတေစျခငး၊ အသစ မတပတငေစျခငးတ႔က ဘယေသာအခါမ ျပလပမည မဟတပါေၾကာငး ကတသစၥာျပေစရမည။ လကမတေရးထးေစရမည။

(စ) မမဇနး(သ႔) ခငပြနးေလာငး၏ ကးကြယရာ ဘာသာ စာေပ၌ လာရေသာ လငတာဝနႏင အခြငအေရးမား၊ မယားတာဝနႏင အခြငအေရးမား၊ သားသမးတာဝနႏင အခြငအေရးမား၊

36

Page 37: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

မဘတာဝနႏင အခြငအေရးမားက နားလညပါေၾကာငးႏင တာဝနေကေသာ သျဖစေစရန ႀကးစားပါမညအေၾကာငးက ကတသစၥာျပေစရမည။ လကမတေရးထးေစရမည။

(ည) (ခ)မ (စ) အထ အခကမား ၿပးျပညစၿပးမ ထမးျမားလကထပလသ (၂) ဥးသည ဇနး ခငပြနးအျဖစ သစၥာရစြာ ေပါငးသငးေနထင သြားပါမညအေၾကာငး လဝငမႈ ႀကးၾကပေရး ရးဌာနတြင တရားဝင မတမတပတင၍ လကထပစာခပေပၚတြင ႏစဥး သေဘာတ လကမတထးေစၿပးမ ၿပးစးေစရမည။ ဘာသာတရား အသးသးမ ကငးလြတေသာ အစးရ ႐းကစၥ သးသန႔ျဖစေသာ ထမးျမားလကထပျခငး အစအစဥအျဖစ ၿပးစးေစရမည။

24. တတတတပနး အတေနျခငး ဆငရာ ဥပေဒ

တတတတပနး အတေနျခငး ဆသညမာ ရးရာထးတမးအရျဖစေစ၊ ဘာသာသာသနာ စညးကမးအရျဖစေစ၊ လဝငမႈႀကးၾကပေရး ႐းဌာနတြင တရားဝင မတမတပတင၍ လကထပစာခပေပၚတြင ႏစဥး သေဘာတ လကမတထး၍ျဖစေစ ထမးျမားလကထပျခငး အစအစဥ လးဝမျပလပဘ ဇနးခငပြနးကသ႔ အတတကြ ေနထငျခငး ျဖစသည။ (က) ထသ႔ ေနထငရာတြင တစဥးဥးမာ အသက (၁၈) ႏစေအာကျဖစပါက အသက (၁၈)

ႏစျပညၿပးသက ကေလးသငယ အားလငမႈကစၥကးလြနသအျဖစ အေရးယရမည။ (ခ) ႏစဥးစလး အသက (၁၈) ႏစ မျပညေသးပါက အသကပႀကးသက ကေလးသငယ

အားလငမႈကစၥကးလြနသအျဖစ အေရးယရမည။ (ဂ) တဥးဥးမ အခေၾကးေငြယ၍ ျပညတနဆာဆနစြာ အတေနထငျခငး ထငရားလင

အခေၾကးေငြယသအား အခြေရာငရားမႈ၊ တရားမဝငျပညတနဆာ လပငနးလပကငမႈတ႔ျဖင အေရးယရမည။ ေထာငဒါဏ (၅) ႏစ ကခေစရမည။ အခေၾကးေငြ ေပးသအား တရားမဝငလပငနး အားေပးမႈျဖင အေရးယရမည။ ေထာငဒါဏ (၁၀) ႏစ ကခေစရမည။

(ဃ) အမးသမးျဖစသမာ အမေထာငမရသျဖစ၍ ၊ခစသရညးစားမား လြနကးၾကျခငးအျဖစ ထငရားလင အမးသမးျဖစသ၏ ဆႏၵအတငးျဖစေစရမည။ အမးသမးျဖစသမ လကထပျခငးက အလရလင ထမးျမားလကထပျခငး အစအစဥ မရေသးေသာလညး ဇနးခငပြနးအျဖစ အသအမတ ျပရမည။ အတေနထငသ အမးသားတြင ဇနးမယား ရၿပးသားျဖစခေသာ ပထမ မယားႏင တနးတအခြငအေရး ရေသာ မယားၿပငအျဖစ အသအမတျပရမည။ အမးသမးျဖစသက ထမးျမားလကထပျခငးက အလမရခေသာ သငတငေလာကပတေသာ နစနာေၾကးက ေလာေၾကးအျဖစ တရား႐းေတာမ ေတာငးေပးရမည။ တရားမဝင အတေနသ အမးသားအားလညး ေထာငဒါဏ (၅)ႏစမ (၂၀)ထ ကခေစရမည။

37

Page 38: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

(င) အမ းသမးျဖစသသည အမေထာငသည ျဖစ၍ ခစသရညးစားမား လြနကးၾကျခငးအျဖစ ထငရားလင အတေနသ အမးသားအား မယားခးမႈျဖင အေရးယရမည။ ေထာငဒါဏ (၅)ႏစမ (၂၀)ထ ကခေစရမည။

25. ေနာကဆကတြ စဥးစားစရာမား

အသကမျပညေသးသ ကေလးသငယအား လငမႈကစၥ ကးလြနျခငး၊ အငအားသး၍ အႏငအထက ျပကငေစာကားျခငး၊ လငတခငး အတေနထငျခငး တ႔ႏငပတသက၍ လညး လ႔အခြငအေရး စခနစညႊနးမား၊ ႏငငတကာ ဥပေဒမား၊ ဘာသာတရား အဆးအမမား ႏင လကရ ျမနမာ လ႔အသငးအဝငးႏင ကကညမႈ မကကညမႈ တ႔က အျပညအစေလလာ၍ လအပမည ဆလင ဥပေဒသစမား ေရးဆြသငသည။ ျပညတနဆာလပငနးမာလညး ဥပေဒမား ျပဌာနး၍ တရားဝငလပငနးလငစင ခေပးသငလသည။ သ႔မသာ လပငနးလပကငသမား၏ ကနးမာေရးက ေစာငေရာကႏငျခငး၊ ရအစရသည အာဏာပငမား တာဝနရသမားက မတရားသျဖင အႏငကငဗလကမႈမားမ ကာကြယေပးႏငျခငး၊ ႏငငေတာအတြက အျခား စးပြားေရး လပငနးမား နညးတ အခြဘ႑ာရရေစျခငး၊ ျပညတနဆာဘဝမ လြတေျမာကလသမားအတြက ကယတငရန အစအစဥမား အလြယတစက ျပလပႏငျခငး စသျဖင အကးေကးဇးမား ရရႏငေစမညျဖစသည။ ျပညတနဆာလပငနး တြငး အခေၾကးေငြ ရယသသည ေဖာေျဖမႈက ေရာငးစားသျဖစၿပး အခေၾကးေငြ ေပးသသည ေဖာေျဖမႈက ဝယယသျဖစသည။ တရားမဝငအလပျဖစေနၾကလင ေရာငးသ၌ သာလင အပစရပါသလား။ ဝယသ၌ လးဝအပစမရဟ ဆႏငပါသလား။ ဘယသက အပစပႀကးပါသလ။ ေဖာေျဖမႈက ေရာငးစားသသည ဒဘဝဆးက ဘာေၾကာင ရေနပါသလ။ အလပအကင အခြငအလမးေတြ ရားပါးလ႔လား။ စးပြားေရး အေျခအေန နမ႔ကလြနးလ႔လား။ ဒါဆရင ဘယသ႔မာ တာဝနရပါသလ။ အစးရမာ တာဝနကငးေနပါသလား။ ေဖာေျဖမႈက ဝယသသည တရားမဝင ဒအလပက ဘာေၾကာင အားေပးပါသလ။ ေပာခငလ႔လား။ တကယလအပလ႔လား။ ေရာငးသမား လးဝမရရင ဘာေတြျဖစႏငသလ။ အႏငကင ေစာကားမႈေတြ ပမားမလာႏငဘးလား။ ယခေဖာျပပါ ေမးခြနးမား၏ ကေသေသျခာျခာ စဥးစားၾကညမညဆလင ျပညတနဆာလပငနးမာလညး ကမၻာႏင အဝမးကယျပန႔၍ ျမနမာႏငငတြငလညး

38

Page 39: NI law 2 မ်ိဴးေစာင့္ဥပေဒ မူၾကမ္း ေရးဆြဲျခင္း

ပေပာကေအာင ႏမႏငးႏငမညး မဟတသည အဆးတြင ဥပေဒမား ျပဌာနး၍ တရားဝငလပငနးလငစင ခေပးသငလသည-ဟ ထပမ အတညျပလပါသည။

26. ေမတာ၊ အမ

ဤစာက ကၽြနႏႈပေရးသညမာ

မမဘာသာက ခစေသာစတျဖငေရးပါသည။

မညသကမ မနးတးစတမပါဝငပါ။

မမဘာသာက ကာကြယလစတျဖငေရးပါသည

မညသညဘာသာကမ ေစာကားလစတ မပါဝငပါ။

ဘာသာေရးအဓက႐းမား ၿငမးေစလေသာ ေစတနာျဖင

ေရးပါသည။

မညသည အဖြ႔အစညးကမ စတဒကၡ ကယဒကၡ မေရာကေစလပါ။

ဤမနေသာ သစၥာစကားတ႔ေၾကာင စစမနေသာ ဘာသာေရး လြတလပခြင ထြနးကားပါေစ။ (၃၁)ဘ၌ကငလညၾကကနေသာ သတဝါေတြ ေဘးရနကငးၾကပါေစ၊ စတဆငးရကငးၾကပါေစ၊ ကနးမာၾကပါေစ၊ ခမးသာၾကပါေစ၊ မမခႏၶာဝနက လြယကစြာ ေဆာငရြကႏငၾကပါေစ။ ဤစာမျဖစေျမာကေအာင အားထတရေသာ စတေစတနာေၾကာင ကသလေကာငးကး တစစတရာ ရရႏငခသည ရခေသာ (၃၁)ဘ၌ကငလညၾကကနေသာ သတဝါမားအားလညး အကၽြႏႈပႏငထပတ အညအမ ရၾကေစလပါသည။ သာဓေခၚၾကပါကနေလာ။

အမ၊ အမ၊ အမ။ မညသကမ ထခကနစနာလစတမရဘ၊ မမသာသနာ၏ အႏရာယက ကာကြယလေသာ စတျဖင တရားမတေသာ အမ းေစာင ဥပေဒ ေပၚေပါကေစရန ကာယအား၊ ဉာဏအားျဖင ႀကးပမး အားထတလက ရၾကကနေသာ ရဟနးပညာရ၊ လပညာရအေပါငးတ႔၏ လပေဆာငခက မားက ေထာကခေသာ အားျဖငလညးေကာငး၊ ေကးဇးတငေသာ အားျဖငလညးေကာငး ဝမးေျမာကစြာ သာဓ အႏေမာဒနာ ေခၚပါသည။

သာဓ။ သာဓ။ သာဓ။

39