Nie palNie palNie palNie palęęęę, bo tak, bo tak, bo tak, bo tak…………

Agata Pałka

klasa III b

Gimnazjum im. ks. Tadeusza Jarmundowicza

w Szczekocinach.

Prezentację tę dedykujęmojemu tacie,

który od wielu lat cierpi na choroby spowodowane

paleniem papierosów, a mimo to wciąŜ pali.

Mam nadzieję, Ŝe w końcu uda mu się przezwycięŜyć

ten zgubny nałóg.

Mnóstwo ludzi na świecie jest uzaleŜnionych od palenia papierosów czyli nikotyny. Jest to wielkie przekleństwo, które przyciąga juŜ nawet dzieci.

Troch ę botaniki i historii…

Tytoń szlachetny (Nicotiana tabacum), czyli inaczej tytońmultański, jest krewniakiem ziemniaków i pomidorów. Znany jest człowiekowi od dawien dawna. Pierwsi poznali go Indianie. Uprawiali go, palili, ale przede wszystkim w celach leczniczych i podczas obrzędów religijnych. Gdy Kolumb przywiózł nasiona tytoniu do Europy, początkowo traktowano go jako roślinę ozdobną. Dopiero w drugiej połowie XVI wieku francuski ambasador w Lizbonie Jean Nicot rozpropagował w swojej ojczyźnie zwyczaj palenia tytoniu. To od jego nazwiska pochodzi nazwa „nikotyna”.

Moda ?

Moda na palenie papierosów rozpoczęła się w latach powojennych. Palenie stało się normą społeczną najpierw wśród męŜczyzn a następnie kobiet. W połowie lat siedemdziesiątych prawie 90% męŜczyzn paliło kiedyśw swoim Ŝyciu papierosy. Od 30 lat Polska znajduje sięniezmiennie w czołówce krajów o najwyŜszej konsumpcji tytoniu na świecie.

Statystyki

• 47% męŜczyzn i 23% kobiet w Polsce w wieku 16 i więcej lat jest palaczami tytoniu.

• Około 10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk papierosów dziennie

• Prawie 5 mln tych osób pali dłuŜej niŜ 20 lat.

• KaŜdego roku 100 tys. zgonów w Polsce ma bezpośredni związek z negatywnymi skutkami palenia tytoniu

• W Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180 tys. dzieci.

• Szacuje się, iŜ dzieci w Polsce wypalają rocznie 3-4 mld sztuk papierosów. • Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym środkiem rakotwórczym w Polsce

i na świecie. • Co 10 sekund na świecie umiera ktoś na chorobę wywołaną paleniem tytoniu. • 40% nałogowych palaczy umiera przed 65 rokiem Ŝycia.• Do kontaktu z papierosami przyznaje się aŜ 70% 15-letnich dziewcząt• Przeciętny Polak powyŜej piętnastego roku Ŝycia wypala średnio 3620 papierosów

Palenie papierosów to nałóg uzaleŜniający na kilku poziomach:

• fizjologii (od nikotyny),• nawyków (czynności rąk przy paleniu)• emocji (jak kaŜda uŜywka, sięganie po papierosy to

rodzaj „podpórki” emocjonalnej). Dlatego tak trudno odzwyczaić się od palenia. Mimo to, papierosy sprawiają wraŜenie niewinnej rozrywki, bardziej akceptowanej społecznie niŜ alkohol. PrzecieŜpo wypaleniu paczki papierosów nikt nie bije Ŝony ani nie przewraca mebli! Zaciągnięcie się ulubionym dymkiem daje złudne poczucie rozluźnienia. Złudne, bowiem w rzeczywistości powoduje stres organizmu, przyspieszając akcję serca.

Warto wiedzie ć, co zawiera papieros

• Spalanie w wysokiej temperaturze tytoniu w „papierowej koszulce”jest procesem chemicznym. W jego wyniku powstaje wiele groźnych trucizn.

• Zanim powstanie papieros, do tytoniu dodaje się wiele aromatów, a takŜe substancji konserwujących, często o nieznanym, utajnionym przez producentów składzie chemicznym. Na przykład specjalne sole powodują, Ŝe papieros stale się tli, amoniak zmieniając pH biologicznie uaktywnia nikotynę, cukier i lukrecja poprawiają smak, a gliceryna dłuŜej zachowuje świeŜość tytoniu. Tak chemicznie „spreparowany” papieros dostarcza palaczowi substancji, od której się uzaleŜnia - nikotyny oraz innych toksycznych związków chemicznych

Dym tytoniowy jest truj ący

Dym tytoniowy składa się z prawie 4000 związków chemicznych, w tym ponad 40 to substancje rakotwórcze. Wszystkie są wprowadzane do najgłębszych zakamarków organizmu palacza, ale takŜe do organizmu wszystkich, którzy przebywająw środowisku zanieczyszczonym dymem tytoniowym. TakŜe płód w łonie matki, pali wraz z nią.

Radioaktywne papierosy

Palaczom szkodzi nie tylko nikotyna czy dioksyny, ale takŜe substancje radioaktywne zawarte w dymie papierosowym. Wypalając dwie paczki dziennie, w ciągu roku moŜna otrzymać aŜ cztery razy większą dawkę promieniowania jonizującego niŜ ta, którą otrzymali w ciągu dwóch lat od katastrofy w Czarnobylu mieszkańcy najbardziej zagroŜonych rejonów Polski.

Papierosy a zdrowie

Powszechność palenia papierosów doprowadziła do katastrofy zdrowotnej. Najpierw wśród męŜczyzn, a następnie wśród kobiet, zaczęła gwałtownie rosnąćliczba zachorowań na schorzenia wynikające z palenia tytoniu.

Choroby nowotworowe związane z paleniem tytoniu

• Nowotwory zło śliwe płucWykazano, Ŝe 90-95% nowotworów złośliwych rozwija sięu osób palących w róŜnym czasie od rozpoczęcia tego nałogu, w zaleŜności od typu tytoniu, wieku rozpoczęcia palenia, ilości wypalanych papierosów, czasu palenia. Czas od zadziałania czynnika rakotwórczego do rozwinięcia pełnych objawów choroby wynosi od 15 do 20lat.

• Nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku i krtaniNowotwory te występują około 2-20 razy częściej u osób palących niŜ niepalących.

• Rozwój nowotworów mo Ŝe dotyczy ć równie Ŝ innych narządów takich jak pęcherz moczowy, trzustka, nerki, Ŝołądek. Związane jest to ze składem dymu tytoniowego, którego składniki są rozpuszczalne w płynach tkankowych i tą drogą docierają do róŜnych narządów.

Choroby układu kr ąŜenia u palaczy

Częstość zachorowania i liczba zgonów z powodu zawału serca, tętniaka aorty, nadciśnienia tętniczego, schorzeńdegeneracyjnych mięśnia sercowego, schorzeńnaczyń mózgowych, schorzeńnaczyń obwodowych, krwotoku mózgowego jest większa u osób palących jak niepalących. Palenie papierosów prowadzi do zwiększenia zawartości cholesterolu, rozwoju blaszek miaŜdŜycowych.

Choroby nienowotworowe układu oddechowego

• Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest chorobąwystępującą 20-30 razy częściej u osób regularnie i intensywnie palących i jest przyczyną rannego odksztuszania, kaszlu, zaburzeń oddychania.

• Częste zapalenia oskrzeli to takŜe typowa dolegliwośćpalaczy.

Inne choroby:

• Osteoporoza, czyli zrzeszotnienie kości, częściej występuje u osób palących niŜ niepalących.

• Dym z papierosa przenika przez łoŜysko cięŜarnej i moŜe byćprzyczyną zespołu nagłej śmierci noworodka.

Bierne palenieWdychanie dymu tytoniowego, czyli bierne palenie,

jest równie niebezpieczne, jak samo palenie. Boczny strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niŜ dym wdychany przez aktywnych palaczy. Specjaliści odnotowują wiele przypadków zachorowań na choroby odtytoniowe wśród osób, które nigdy nie paliły tytoniu. Bierne palenie niesiewięc za sobąidentyczne skutki zdrowotne, co aktywne palenie papierosów

Palenie papierosów w okresie ci ąŜyW Polsce pali 30% kobiet

w okresie ciąŜy. KaŜdego roku rodzi się ponad 100 tys. dzieci, które podczas pierwszych dziewięciu miesięcy istnienia, wraz z palącąmatką w ciąŜy, eksponowane są na setki, niszczących zdrowie, związków chemicznych zawartych w dymie tytoniowym. Noworodki palących matek w porównaniu z dziećmi niepalących rodziców, wolniej rosną w łonie matki, rodząsię o 200-300 gramów lŜejsze, niedorozwinięte, gorzej przygotowane do Ŝycia. Dojrzewający w łonie palącej matki płód jest skazany na niezwykle groźne konsekwencje zdrowotne. Najbardziej negatywnie na rozwój płodu wpływa palenie w ostatnich dwóch miesiącach ciąŜy.

Dzieci s ą pierwszymi ofiarami palenia tytoniu

• W Polsce wymuszone bierne palenie od momentu poczęcia do 4 roku Ŝycia jest największym zagroŜeniem dla zdrowia dzieci

• 60% małych dzieci w Polsce jest zmuszonych przez obu czy jednego z rodziców do biernego palenia. Badania naukowe jednoznacznie wskazują na wyŜsze u tych dzieci, przyczynowo związane z biernym paleniem, zgony nagłe noworodków, astmę, schorzenia układu oddechowego czy ucha środkowego (główna przyczyna głuchoty w wieku dziecięcym). Istnieją takŜe dowody na związek palenia tytoniu z innymi powaŜnymi chorobami, np. białaczkami.

Dym tytoniowy zabija niepal ących

Dym tytoniowy jest najczęstszym źródłem substancji uczulających w naszym otoczeniu. Wymuszony kontakt z dymem tytoniowym moŜe prowadzić nie tylko do łzawienia oczu, alergii, kaszlu i napadów astmy oskrzelowej, ale równieŜ do wielu innych powaŜnych chorób. śony palących męŜów chorują dwukrotnie częściej na raka płuc niŜ partnerki męŜczyzn niepalących. Badania naukowe wskazują takŜe na przyczynowy związek wymuszonego, biernego palenia z zawałem serca.

CięŜarne kobiety naraŜone na wdychanie duŜych ilości dymu papierosowego, np. z powodu nałogu męŜa, mają znacznie wyŜsze ryzyko poronienia we wczesnych dniach ciąŜy niŜŜony niepalących męŜczyzn.

Palenie w śród dzieci i młodzie ŜyW Polsce coraz więcej nieletnich sięga po papierosy.

Codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180 tys. dzieci. Powodem tego problemu jest ciągła presja wywoływana przez rówieśników. Wydaje im się, Ŝe z kaŜdym dniem stają się bardziej dorośli. Często równieŜ chcą się przypodobać koleŜankom i kolegom w szkole, co powoduje, Ŝe sięgają po pierwszego papierosa.W towarzystwie znajomychwypalają kolejne, co po pewnym czasie staje się to ich nałogiem.

Papierosy a młodzie Ŝ

Palenie papierosów przez dzieci i młodzieŜ w wieku szkolnym wywołuje jeszcze większe szkody niŜpalenie przez dorosłych. Porównując świadectwa szkolne w Niemczech, Szwajcarii, USA, Wielkiej Brytanii i innych krajach badacze stwierdzili, Ŝe uczniowie palący mają o 25% gorsze wyniki w nauce. Na odrabianie zadań potrzebują więcej czasu, gorzej uczą się na pamięć, w badaniach testowych popełniają więcej błędów. Dzieci palące papierosy mają niŜszy wzrost, mniejszą wagę ciała, mniejszy obwód klatki piersiowej. Osiągajągorsze wyniki w sporcie.

Palenie a uroda

• palenie tytoniu nie tylko naraŜa nas na utratęzdrowia, ale i pogarsza wygląd skóry

• wcześniej występują zmarszczki• opóźnia się gojenie ran• zaostrza stan wielu schorzeń skóry

(np. łuszczycy). Dermatolodzy mówiąo "tytoniowej twarzy" łatwej do rozpoznania juŜ na pierwszy rzut oka

• palenie tytoniu wzmaga niekorzystne działanie na skórę promieni słonecznych, bo zwiększa wytwarzanie wolnych rodników i suchość skóry. Poza tym trzy schorzenia skóry, które często występują u nastolatków tj. trądzik młodzieńczy, trądzik róŜowaty, łuszczyca, bardzo lubią składniki dymu.

Czas a palenie

• Nie trać czasu, rzuć palenie!• KaŜdy papieros zabiera około 10 minut - jest to

czas stracony na kupowanie papierosów i samo palenie.

• Dziennie - wypalenie jednej paczki papierosów zajmuje 3 godziny i 30 minut.

• Rocznie - prawie 1 160 godzin. • W ciągu 10 lat - to aŜ 12 000 godzin. 500 dni

swojego Ŝycia przeznaczamy na trucie siebie i innych dymem tytoniowym.

Papierosy - wyra źna strata finansowa

• 1 dzień 8 zł - czasopismo• 4 dni 32 zł - bilet do kina• 1 tydzień 56 zł - ksiąŜka• 1 miesiąc 240 zł - ubranie• 4 miesiące 960 zł - rower górski• 6 miesięcy 1 440 zł - telewizor• 1 rok 2 880 zł - 3-tygodniowe wczasy

w Hiszpanii• 10 lat 28 800 zł - działka rekreacyjna• 40 lat 115 200 zł - wysokiej klasy samochód

Palacze Ŝyją krócej

• Dowiedziono, Ŝe kaŜdy papieros skraca Ŝycie palacza o 11 minut. Co to oznacza dla osób, które dziennie wypalają całą paczkę? Jak łatwo obliczyć - pozbawia to ich 3 godzin 40 minut. Idąc dalej tym tropem - siedem paczek tygodniowo - jest równoznaczne ze skróceniem Ŝycia o jeden dzień. Wyliczeń tych dokonano w oparciu o ocenę tempa umieralności 34 000 męŜczyzn powyŜej 40 roku Ŝycia. W badaniu uwzględniano wiek, kiedy rozpoczęto palenie oraz ilość dziennie wypalanych papierosów. Badania dowiodły, Ŝe palacze w porównaniu z osobami niepalącymi uzyskują wiek Ŝycia krótszy średnio o 6,5 roku.

Prognozy

Co 13 sekund ktoś umiera z powodu palenia tytoniu. W nowym stuleciu nałóg ten będzie zabijać co 4 sekundy. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, Ŝe w Polsce prawie co drugi zgon męŜczyzn w wieku 35 - 69 lat (przedwczesna umieralność) jest rezultatem palenia papierosów. Gdy dzisiejsza młodzieŜosiągnie wiek średni, umierać będzie na skutek palenia prawie 10 000 000 osób rocznie. Jeśli nic się nie zmieni w tej dziedzinie, będziemy świadkami wielkiej i dobrowolnej samozagłady.

Rzucenie paleniaZaprzestanie palenia tytoniu to konieczność.

Sposobów na to jest niemało. Jedni zalecajądziałanie zdecydowane i kategoryczne, inni sązdania, Ŝe rozstanie z papieroskiem powinno odbywać się krok po kroku, by po pewnym czasie osiągnąć cel, czyli całkowicie przestaćpalić. WaŜne, by się zdecydować i naprawdę to zrobić... Gdy palacza ciągnie do papierosa, pomocą moŜe być – w zaleŜności od sytuacji -ruch na świeŜym powietrzu, ćwiczenia odpręŜające, sięganie po owoc lub warzywo do schrupania, albo po gumę do Ŝucia. A takŜe... silna motywacja. Gdy rzucisz palenie poprawisz kondycję fizyczną, zapomnisz co to kaszel poranny i rzadziej będziesz chorował na infekcje dróg oddechowych. Z badańprzeprowadzonych w 1998 roku wynika, Ŝe 70% palących Polaków pragnie rzucić palenie. W Polsce od 1991 roku rzuciło palenie ponad 2 000 000 ludzi. Wygrywa kaŜdy, kto rzuci palenie!

Korzy ści zdrowotne rzucenia palenia papierosów

• W ciągu 20 min - do normy wraca ciśnienie tętnicze krwi, czynność serca oraz obniŜa się tętno.

• W ciągu 8 godzin - zmniejsza się poziom tlenku węgla we krwi, a podnosi poziom tlenu.

• W ciągu 24 godzin - zmniejsza się ryzyko ostrego zawału serca.• W ciągu 48 godzin - powraca do normy zmysł smaku i zapachu. • Od 2 tygodni do 3 miesięcy - poprawie ulega stan układu krąŜenia. Zwiększa

się wydolność fizyczna. Wydolność płuc wzrasta o 30%. • Od 1 do 9 miesięcy - poprawia się wydolność układu oddechowego, ustępuje

kaszel, duszności, zmęczenie. • Po 1 roku - o połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę

niedokrwienną serca. • Po 5 latach - o połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka płuc, jamy

ustnej, przełyku i krtani. W duŜym stopniu zmniejsza się ryzyko wystąpienia udaru mózgu.

• Po 10 latach - ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej.

• Po 15 latach - ryzyko zachorowania na raka płuc jest podobne jak u osoby, która nigdy nie paliła.

Palenie jest niemodne

• Świat przestaje palić. Coraz trudniej jest byćpalaczem. Palacze są traktowani jak zadŜumieni. Nie palą politycy, aktorzy, lekarze i zwykli ludzie. Wydaje się, Ŝe palenie tytoniu będzie tylko krótkim epizodem w historii rozwoju ludzkości, a papierosy wylądują na śmietniku... Popielniczki znikną z naszego otoczenia tak, jak kiedyś zginęły spluwaczki.

• Moda na niepalenie zaczyna docierać do Polski. TakŜe u nas znani ludzie rzucają palenie. KaŜdy chce byćmodny i akceptowany społecznie. Lecz równieŜ zdrowy.

• Szpitale, szkoły, coraz więcej zakładów pracy i prywatnych domów w Polsce staje się miejscami wolnymi od dymu tytoniowego. Coraz więcej palaczy decyduje się, aby nie palić w obecności dzieci.

31 maja Światowy Dzie ń bez Tytoniu

• Od 1988 roku 31 maja Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) organizuje Światowy Dzień bez Tytoniu. Polska od początku uczestniczy w realizacji zadań związanych z jego obchodami.

• Światowy Dzień bez Tytoniu jest istotnym elementem planu Europy wolnej od dymu tytoniowego. Corocznie WHO stara się w tym dniu zwrócić uwagę ludzi na kwestięzdrowotnych, społecznych i ekonomicznych skutków palenia tytoniu.. Święto jest okazją do ogólnospołecznej akcji edukacyjnej informującej o zdrowotnych następstwach uŜywania tytoniu i zachęcającej do wyboru zdrowego stylu Ŝycia wolnego od dymu tytoniowego

• Od 1991 roku Centrum Onkologii-Instytut i Fundacja „Promocja Zdrowia” organizująkaŜdego 31 maja - Światowy Dzień Bez Tytoniu w Polsce.

Światowy Dzie ń Rzucania Palenia Tytoniu

Święto to przypada zawsze w trzeci czwartek listopada. Narodziło się w Stanach Zjednoczonych z inicjatywy dziennikarza Lynna Smitha, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień nie palili papierosów. W efekcie, aŜ 150 tysięcy ludzi spróbowało przez jedną dobę wytrzymać bez palenia. Zachęcone powodzeniem akcji Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem uznało trzeci czwartek listopada za Dzień Rzucania Palenia. W następnych latach akcja objęła swoim zasięgiem wszystkie stany i większość palaczy.

Idea dnia, w którym zachęca się palaczy do zerwania z nałogiem, przyjęła się takŜe w innych krajach. Od 1991 roku w kaŜdy trzeci czwartek listopada Fundacja „Promocja Zdrowia” namawia Polaków do rzucenia palenia.

Cel akcji antynikotynowych

Współdziałanie wielu róŜnorodnych instytucji i organizacji, w tym środków masowego przekazu, pozwoli na zwiększenie zakresu i zasięgu działań profilaktycznych oraz stworzy efektywnie działającą koalicję na rzecz poprawy zdrowia społeczeństwa. Działania te mająznacznie większy wpływ na postawy zdrowotne społeczeństwa, a w konsekwencjina stan zdrowia obywateli, niŜ kosztowne formy medycyny.

Ja nie pal ę, bo tak……postanowiłam!

Chcę poznawać Ŝycie wszystkimi zmysłami. Pragnę czuć zapachy natury, delektować się smakami. Nie będę patrzeć na otaczający mnieświat poprzez dym z papierosów.