mu]ika kull wie[ed, nimlewflimkien bagalja ta’ 120 senaesperjenza fil-qasam mu]ikali.Imbag[ad se jkollna mag[nawkoll tliet kantanti importantiMaltin, lil Fabrizio Frizzi u,nispera li jil[aq jasal, GiorgioPanariello. Imbag[ad min jaf,forsi xi sorpri]a wkoll…

… u wara Malta, il-Libja^Iva, qeg[din kwa]i fit-tarf tal-

konferma mal-Libja wkoll, il-pajji] li minnu jori;inaw [afnaminn dawn il-vja;;i klandestini.Qeg[din infittxu d-dati u l-artistili jkunu disposti jie[du sehem.Probabbilment nag[mluh lejntmiem din is-sena jew fl-ewwelxhur tas-sena d-die[la.

Jag[tuk sodisfazzjonijietkun/erti ta’ dan it-tip^

Iva, [afna. Din il-manifestazzjoni, li bdiet bil-modil-mod bi ftit mezzi fuq xtajta tal-g]ira ta’ Lampedusa, kienet ug[adha esperjenza sabi[a g[axillum, minkejja li kiber, l-avveniment ma tilifx il-karatteristika tas-sempli/ità tieg[utal-bidu anki jekk illum dan il-kun/ert hu mag[ruf f’kull partitad-dinja, mhux biss fl-Ewropa.

Xi jkun ;eneralment ir-rispons tal-kantanti li tistiedeng[al din l-okka]joni^

Kwa]i kollha jilqg[u l-istedinab’entu]ja]mu, u xi w[udminnhom anki b’sagrifi//jimin[abba li jkunu g[addejjin b’xi

tour tag[hom u kultant ikollhomjivvja;;aw fit-tul biex jasluf’Lampedusa.

Jekk m’inix sejjer ]ball din setkun l-ewwel darba li int setkanta ma’ Morandi uCocciante flimkien^

Hekk hu, l-ewwel darba.Individwalment kantajt mag[homf’xi edizzjonijiet passati ta’O’Scia, imma mat-tnejn flimkienl-ewwel esperjenza se tkun fil-kun/ert ta’ Malta.

F’Settembru tas-sena lig[addiet kantajt ukoll fil-Parlament Ewropew ua//ennajt g[all-problema ta’ l-immigrazzjoni klandestina.X’kien l-iskop ta’ dak il-kun/ert u x’kienet l-esperjenzatieg[ek f’dik l-okka]joni^

Kienet esperjenza po]ittivaanki g[ax kienet segwitab’diskussjoni dwar il-problema.Jien g[amiltha /ara li a[na l-artisti ma rridux nissostitwixxu lalill-politi/i u lanqas lill-istituzzjonijiet, imma s-sehemtag[na rridu nag[tuh ukoll. L-ideali f’dinja perfetta jkun li xidarba kul[add ikun jista’jivvja;;a ming[ajr konfini u j;orrmieg[u l-esperjenza tal-[ajja lejnpajji] ie[or ming[ajr il-b]onn lijpo;;i lilu nnifsu fir-riskju ta’dawn it-tra;edji minbarra l-fatt l-ie[or ta’ l-isfruttament ta’ dawnin-nies.

Il-problema tibqa’ li g]ejjer

]g[ar b[al Lampedusa u Maltaqed ikollhom i[abbtu wi//homma’ vja;;i li issa saru jaslub’regolarità…

Is-soluzzjonijiet humakumplikati mmens.Partikolarment Malta, b’territorjudaqshekk /kejken, g[andhaproblema kbira u diffi/li tkunsolvuta kif ;ieb u la[aq. G[andhab]onn il-protezzjoni ta’ missier lihu [afna ikbar minnha. Maltag[andha tgawdi mill-vanta;; ta’Ewropa mag[quda mhux bissekonomikament imma ankipolitikament, so/jalment,moralment. G[alhekk a[naEwropej, mhux sempli/ementbiex ikollna munita wa[da, immaf’sens [afna ikbar minn hekk.

Trid tikber [afna l-idea ta’missier li jie[u [sieb i/-ckejknintieg[u u jag[tihom idejh fil-problemi. Bit-tama li xi darba danil-missier ma jkunx biss l-Ewropaimma d-dinja kollha.

A[na, min-na[a tag[na, senibqg[u hemm, nixeg[lu d-dawlli nistg[u fejn naraw id-dlam billindoqqu u nkantaw fuq il-palkquddiem il-folol tan-nies. Irridunibqg[u nag[mlu dak li nafu unag[tu l-a[jar tag[na biexinkattru l-b]onn ta’ aktarg[arfien, ta’ aktar solidarjetà, ubiex nirrakkontaw lil dawk ta’quddiemna li a[na qeg[din hemmmhux biss b[ala artisti imma ankib[ala /ittadini tad-dinja.

Imma realment x’tista’tag[mel il-mu]ika quddiemproblema kbira b[al din^

Il-mu]ika wa[edha, b[al kull[a;a o[ra wa[edha, ma tasalxfejn tixtieq. Mhux li kien kellnal-mezzi biex infejqu din il-;er[a!Imma m’g[andniex. Li nag[mlua[na hu li nlaqqg[u folol ta’ niesu bil-mu]ika tag[na nissuperawil-konfini tal-lingwi u ta’ l-ideolo;iji u permezz tal-pre]enzatag[na fuq il-palk u tal-folla ta’quddiemna nag[mlu pressjonibiex nag[tu l-g[ajnuna /kejknatag[na g[al kaw]a ferm ikbarminna u g[ax hi ikbar irriduning[aqdu aktar u nimbuttawflimkien biex il-mexxejja u l-politi/i tal-pajji]i kollha ja[sbub’aktar serjetà u b’impenn akbarbiex jinstabu s-soluzzjonijiet.

Qatt ikkunsidrajt il-possibbiltà ta’ karriera fil-politika^

Le. G[aliex il-politika hi artiimportanti [afna, diffi/li litag[milha tajjeb u titlob wisq [inu dedikazzjoni. Jien il-politikatieg[i sibtha fil-mu]ika fejnnipprova ng[aqqad in-niesflimkien. Min-na[a l-o[ra [afnadrabi l-politika tifred. Jien manista’ qatt inkun hemm.Nippreferi [afna nibqa’ nag[meldak li qed nag[mel.

Din m’hijiex l-ewwelokka]joni tieg[ek f’Malta…kellek kun/ert stupend f’Daril-Mediterran fl-2005 u ftitqabel anki kun/ert privatf’lukanda. X’inhuma l-impressjonijiet tieg[ek tal-g]ira tag[na^

Malta hi letteratura, fis-sens litant hi mog[nija bi storja liniddeskriviha b[ala [olma kbira,misteru kbir. B’tant karatteristi/iqawwija f’dik li hi storja ukultura, lil Malta tista’tiddeskriviha b[ala l-kapitali tad-dinja. Hi attrazzjoni kbira unispera li aktar nies jiskopruha uj]uruha. Jiena bosta drabi kellif’mo[[i li ni;i imma dejjemninqabad bix-xog[ol minn [a;ag[all-o[ra, imma mbag[ad fi ftit]mien ;ejt diversi drabi, dan l-a[[ar kont hawn anki biexnag[]lu l-post fejn se jsir il-kun/ert, li hu post meravilju].

X’inhuma l-possibbiltajiet lil-kun/ert ta’ Malta jsir attivitàannwali b[alma hu dak ta’Lampedusa^

Nixtiequ [afna. Immajiddependi mill-mezzi biexinkununistg[u

nag[mlu dan. Irrid nie[u l-okka]joni biex nirringrazzja lill-Ministri Francis Zammit Dimechu Tonio Borg u anki lill-kollaboraturi tieg[i li ilhomhawn ;ranet s[a[ biex jaraw li l-attività tkun organizzata kifjixraq. Nawgura li din tkun ix-xewqa ta’ kul[add u nispera liflimkien insibu l-mezzi biex dinl-inizjattiva ma tkunx wa[dai]olata. Mhux fa/li g[aliex il-kun/ert hu bla [las imma xortag[andu l-ispejje] tieg[u, lim’humiex ]g[ar.

Il-messa;; tieg[ek lill-Maltindwar l-immigrazzjoniklandestina u lil dawk li sejattendu g[al dan il-kun/ert^

Nispera minn qalbi li f’din il-problema l-Maltin maj[ossuhomx we[idhom u jitolbuli jkollhom garanziji ta’ g[ajnunaminn pajji]i ikbar li g[andhomi[arsu lejkom b[ala l-proxxmutag[hom b’aktar rispett u b’sensakbar ta’ altrui]mu u solidarjetà.

Qed ng[ixu fi ]mien fejn l-affarijiet qed jinbidlu, spi//aw l-ideolo;iji, imma jibqa’ l-fatt li d-dinja g[andha kontinent s[i[,b[alma hu l-kontinent Afrikan upostijiet o[ra, fejn qed ji;ruaffarijiet terribbli u fejn g[adhemm tant mard, ;lied u faqar.Irridu nibqg[u nfittxu li nikbruflimkien, li n[arsu lejn dawn il-problemi u nibqg[u nfittxu unistaqsu lilna nfusna jekknistg[ux nag[mlu iktar milli qednag[mlu biex ng[inu lil dan il-kontinent.

Lil dawk li se jkunu mag[na l-Waterfront nawguralhom li

jie[du gost fil-kun/ert sabi[ liqeg[din in[ejju. Se jkun

festa ta’ mu]ika, iva,imma nispera li

jkollna wkollmumenti ta’riflessjoni.Irridu nkunuflimkien unibqg[uflimkien, biex’il quddiem din

il-problemanaffrontawhab’aktar impenn ub’aktar sa[[a.

6 INTERVISTA IN-NAZZJON IL-:IMG{A, 24 TA’ AWISSU, 2007 INTERVISTA 7

Ili nsegwi l-mu]ika tal-kantawturRuman Claudio Baglioniprattikament minn tfuliti, metafuq il-mezzi tax-xandir bdiettindaqq ta’ spiss il-kanzunettaQuesto Piccolo Grande Amore.Dan wara li l-kantant a//etta lijirrekordjaha mill-;did biex il-kelma nudi tinbidel g[al soli.Kienu ]minijiet o[ra! G[addewis-snin, id-dinja rat bidliet kbar,inklu] fil-qasam mu]ikali, immaBaglioni baqa’ jag[mel su//esswara l-ie[or. Il-vja;; mu]ikalitieg[u bqajt insegwih sa llum… ut-tifel tieg[i, li twieled erba’ sninilu, ma jismux Claudiob’kumbinazzjoni!

Illum Baglioni ma fadalluxxag[ra sewda, imma fadallu [afnaener;ija mhux biss g[al aktarkanzunetti u aktar kun/erti, immaanki g[al pro;etti ;odda b[al danta’ g[ada bl-iskop li ji;bed l-attenzjoni tan-nies tal-poter dwaril-fenomenu ta’ l-immigrazzjoniillegali u l-problemi li ;;ibmag[ha.

Ma kienx fa/li l-appuntamentbiex niltaqa’ mieg[u, imma bl-g[ajnuna tal-management Taljanli qed jakkumpanjah f’Malta,partikolarment ta’ Sig. GiuseppeCesaro, kellimtu g[al ftit aktarminn nofs sieg[a f’Dar il-Mediterran, fejn f’dawn l-a[[arjiem kienu qed isiru l-provi g[all-kun/ert ta’ g[ada.

Kien ;entili immens u kellimnibil-kalma karatteristika tieg[u, bikliem meqjus u profond mhuxbiss ta’ wie[ed mill-aqwakantawturi li kellha l-Italja f’dawnl-a[[ar 40 sena, imma anki b[ala[assieb li ma jibqax passivquddiem dak kollu li jkun g[addejmadwaru u ja;ixxi bil-mezzitieg[u, il-pinna, il-vu/i, l-istrumenti mu]ikali.…

Il-karriera mu]ikali tieg[eksplodiet bil-kanzunettale;;endarja Questo PiccoloGrande Amore… minndakinhar g[addew aktar minn35 sena… u Claudio Baglionig[adu jo[ro; l-albums u jimlal-pjazez u l-grounds kull fejnjag[ti l-kun/erti… kiftispjegaha [a;a b[al din^

Fil-fatt anki g[alija hi xi [a;atal-g[a;eb li f’kull kun/ert lijkolli niskopri li tant u tant niesji;u regolarment kull fejn inkunqed inkanta jien… u mag[homdejjem ji]diedu ammiraturi ;oddab’mod li quddiemi ninnota;enerazzjonijiet differentijkantaw, i/ap/pu idejhom, ji]fnu,jesprimu l-emozzjonijiet tag[homwaqt il-kun/erti live… ma nafxx’inhi e]att il-formula, na[seb hil-fatt li l-mu]ika hi storja kbira utwila li kapa/i tlaqqa’ flimkien utag[ti pja/ir lil tant u tant nies.

Jista’ jkun ukoll il-fatt li jienbdejt mix-xejn, meta kont g[adnitant ]g[ir u fi triqti bnejt bil-modil-mod karriera twila mu]ikali.G[all-bidu kien hemm ix-xewqali tikber, li ssir xi [add u matibqax it-tfajjel tal-periferija, tifel[iere; minn familja mill-aktarnormali. Illum il-mu]ika g[alijasaret passjoni, mhux biss diski u l-kliem tag[hom, imma ankipro;etti b[al dan li qeg[din hawng[alih b[alissa. Pro;etti lijikkomunikaw mal-qlub tan-nies.Insomma g[alija hi fortuna.Ng[idha kemm-il darba li jienin[ossni bniedem privile;;jatf’dak kollu li g[addejt minnu.

Personalment hemmkanzunetti o[ra tieg[ek linippreferihom minn PiccoloGrande Amore…partikolarment dawk mi;burafl-albums Strada Facendo u LaVita è Adesso, kanzunetti b[alLe Ragazze dell’Est, I Vecchi,Uomini Persi, Notte di Note…imma jibqa’ l-fatt li din il-kanzunetta baqg[et f’qalb il-pubbliku Taljan… u anki Maltirrid ng[id… X’tirrappre]entag[alik din il-kanzunetta^

Tfisser [afna g[ax hi l-kanzunetta li lilha naf l-ewweltar;a g[all-popolarità tieg[i. Hikanzunetta li wkoll kellha l-‘fortuna’ li ting[o;ob ma’ numrukbir ta’ nies, forsi min[abba l-kontenut tag[ha, tal-kliem, tar-ritornell tag[ha. Meta [ar;etkellha lingwa;; differenti, [osspartikolari li ntlaqa’ tajjeb mill-pubbliku. Mal-mog[dija ta]-]mien baqg[et fuq quddiem fil-lista tal-kanzunetti preferiti mill-pubbliku Taljan, u kienet ankideskritta b[ala l-‘kanzunetta tas-seklu’.

Ma nafx, hi fenomenu, je]istukanzunetti li jintg[o;bu immaxorta wa[da jkollhom [ajjaqasira, imma mbag[ad hawnkanzunetti li ma jixji[ux u majmutux, anzi li jittra]mettuemozzjoni tant u tant qawwijaf’numru kbir [afna ta’ niesf’in[awi differenti tad-dinja.

Minn xiex tispira ru[ek g[all-kliem, [afna drabi tant poeti/i,tal-kanzunetti tieg[ek^

Minn dak kollu li nosservamadwari. Jg[idu li a[na l-artistig[andna l-antenni li jg[inunanirnexxu ftit aktar minn persunio[rajn b’xog[ol differenti, biexnaraw dak li hu invi]ibbli jewinqas vi]ibbli f’g[ajnejn[addie[or. F’dan is-sens tista’tiddeskrivina b[ala ‘[allelin’, lijirnexxilna nisirqu s-sensazzjoni,l-emozzjoni, l-istejjer ta’[addie[or, jew inkella linirrakkontaw l-istejjer tag[na li

mbag[ad iservu biex ji;bdu l-attenzjoni tal-pubbliku u li [afnadrabi jasso/ja ru[u mag[hom.

Meta ma tkunx qed tikteb il-kanzunetti jew tkanta, x’tie[ugost tag[mel iktar f’[ajtek^

Ma]-]mien il-mu]ika sarettokkupali prattikament il-[in kolluta’ [ajti, fis-sens li dak kollu linag[mel tista’ tg[id li jkollukonnessjoni max-xog[ol, mal-professjoni tieg[i. Mill-bqijan[obb infittex ftit tas-skiet, g[axtant nisma’ [sejjes matul ;ranets[a[, tant storbju… li ftit tal-kwiet napprezzah forsi aktar minn[addie[or. Imbag[ad jog[;obni[afna l-ba[ar, l-idea li l-ba[ar huunivers ta’ min jiskoprih dejjemaktar. Jaffaxxinani, spe/jalmentmeta quddiem l-immensità tal-ba[ar inkun fil-kumpanija tas-silenzju.

Kif beda l-interess tieg[ek fil-problema ta’ l-immigrazzjoniklandestina u kif nibet il-[siebtal-FondazzjoniO’Scia^

Il-kelmaO’Scia fid-djalettta’ Siraku]atfisser ‘In-nifstieg[i’, li tintu]ab’mod intimubiex tirreferi g[alpersuna li tridturiha li tixtiqilhal-;id, ir-rispett, l-im[abba. Kolloxkellu l-bidutieg[u bl-osservazzjoni ta’dan il-fenomenuta’ dawn il-vja;;ifil-ba[ar mill-immigrantiklandestini, il-vja;;i disperatita’ tant nies li fi]-]minijiet modernita’ llum g[adhomjg[ixuf’sitwazzjonijiet drammati/i.Jiena jidhirli li a[na ma nistg[uxnibqg[u nag[mlu ta’ birru[na lim’hu ji;ri xejn.

?ertament m’hemmxsoluzzjonijiet facli g[al din il-problema…

Assolutament… imma b[ala/ittadini tad-dinja ma nistg[uxin/edu fit-tentattivi tag[na biexnaffrontaw u xi darba nsolvu l-problema ta’ dawn in-nies. Irriduwkoll nippromwovu l-idea ling[ixu l-[ajja bl-arti ta’ l-inkontri.Li persuni b’ideat, bi twemmin,b’kulturi differenti, jiltaqg[u ujg[ixu flimkien tg[in biex [ajjitnatarrikkixxi ru[ha. Id-dinjakomplikata li qeg[din ng[ixu fihag[andha b]onn ta’ aktar

integrazzjoni. Jekk in[arsu fil-fond insibu li a[na wlied ta’ tantstejjer, ta’ tant /iviltajiet, ta’ tant;ganti li ;ew qabilna, u manistg[ux ning[alqu issa, proprjumeta qed nitkellmu tant dwarglobalizzazzjoni.

Il-Fondazzjoni O’Scia welldetukoll il-kun/ert ta’Lampedusa…

Iva, bdejna norganizzaw dan il-kun/ert erba’ snin ilu u s’issa[adu sehem aktar minn 150 artistli ]barkaw mag[na u qsamnaflimkien l-istess [sibijiet permezztal-mu]ika u tar-rieda tajba. Issa;ejna Malta g[all-ewwel darba ul-kun/ert qed insemmuhCiao’Scia, g[aliex hu anki tislimalill-g]ira tag[kom li hi l-ewwel

pajji] li se tospita dan il-kun/ertwara l-g]ira ta’ Lampedusa.

Kif bdiet u ]viluppat l-ideaMalta^

Ridna ni;u hawn g[aliex Maltahi ;eografikament u politikamentinteressata f’dan il-fenomenu ub[al pajji]i o[ra Ewropej tridt[ares b’attenzjoni lejn il-problema ta’ l-immigrazzjoniklandestina. Sibna koperazzjoni udisponibbiltà kbira mill-awtoritajiet Maltin, il-Gvernijietrispettivi ta]-]ew; pajji]iikkollaboraw flimkien biex l-ideatirnexxi, u llum ninsab hawnflimkien ma’ ]ew; veterani o[ratal-mu]ika Taljana, GianniMorandi u Riccardo Cocciante, lijekk tg[odd kwa]i 40 sena ta’

Nispera li nsibu l-mezzi biex din l- inizjattiva ma tkunx wa[da i]olataminn Joe CASSAR – joe.cassar@media.link.com.mt

Claudio Baglioni jitkellem ma’ IN-NAZZJON dwar il-karriera mu]ikalitieg[u, dwar il-problema ta’ l-immigrazzjoni klandestina u dwar il-kun/ert‘Ciao’Scia’ li se jsir g[ada fil-Valletta Waterfront

Claudio Baglioni waqt ir-‘rehearsals’ g[all-kun/ert ta’ g[ada

Waqt l-intervista minn Joe Cassar f’Dar il-Mediterran

CLAUDIO BAGLIONI> “G[ada nag[mlu festa ta’mu]ika… imma wkoll b’mumenti ta’ riflessjoni”

— Claudio Baglioni f’intervista ma’ IN-NAZZJON lejlet il-kun/ert ‘Ciao’Scia’ fil-Valletta Waterfront