njË pËrshkrim i shkurt i vinÇit turmdrehkran 26 k
TRANSCRIPT
![Page 1: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/1.jpg)
KAPITULLI I
NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K
HYRJE
Për punimin e këti punimi si detyrë ishte të vizitonim një ndërmarrje punuese, apo
prodhuese që shfrytëzojn vinçat për ngritjen e ngarkesave të mëdha. Ne vizituam
Ndërmarrjen Punuese Ndertimore UNIONI e cila posedonte një vinç kullë të
palëvizëshem Turmdrehkran 26K e firmës prodhuese nga Gjermania
LIEBHERR.
Lartësia e trupi apo e konstruksionit është nga 11.2 – 20.0 m, ndërsa gjatësia e
bigës është 26.0 m. Ngritjen e ngarkesës e kishte të garantuar nga prodhuesi i
vinçit duke filluar nga 2500 kg afer trupit, ndërsa në skajin e bigës, kur ajo
qëndron në pozitë horizontale bartë ngarkesen 1000 kg, pasataj mvaret nga pozitat
e saja, kur bigës ngritet për këndin 100 deri 450 , pesha e ngarkesës fillonë duke
rënë gradualisht .
Për këndin 100 , fillonë duke u rritur lartësi nga 20 në 26 m, ndësa ngarkesa
fillonë duke zvogëluar nga 1000 në 800 kg.
Gjithashtu për këndin 150 , tani prap kemi rritje të lartësisë së bigës nga 26 m ku
ngarkesa është duke u reduktruar gradualisht nga 800 në 700 kg, me ngritjen e
lartësis së bigës 26 në 28 m ngarkesa në këtë pike është e njejtë 700 kg, me
rritjen e këndit të bigës, 200, biga e arrinë lartësin nga 28 m në 30 m,ku ngarkesa
tani psonë një reduktim të madhe të pashës në 550 kg.
5
![Page 2: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/2.jpg)
VINÇI TURMDREHKRAN 26 K
LIEBHERR
6
![Page 3: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/3.jpg)
Për studim të masave të sigurisë së vinçit kullë ndërtimor të palëvizëshem kemi marrë si objektë studimi disa pajisje që janë të domosdoshme gjatë punës në hapësir të jashtëm.
1. Masat e aplikuar të sigurisë gjatë montimit të vinçit
Vinçi ka dy mundësi për transport edhe montim:
Transporti bëhet me dy akse me ngarkes të plot dhe Tri akse me ngarkesë të pjesërishme
Fig. 1. 1. Paraqitja e bazave të montimit të vinçit me mbështetësa të palëvizëshem (stacionar), para filimit të montimit duhet të kontrollohet forca bartëse e bazamentit ku
vendoset vinçi
Fig.1. 2. Paraqitja e vendosjes së mbajtësit për stabilizimin e vinçit
7
![Page 4: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/4.jpg)
Fig.1. 3. Masa e sigurisë së hapësirës rreth trupit të vinçit
Fig.1. 4 . Masat e sigurisë së hapësirës rreth trupit të vinçit, si dhe mbështetësi i nivelizuar me pjesë të drurëve
8
![Page 5: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/5.jpg)
2. Masat e sigurisë për stbilitetin e vinçit
Fig.1. 5. Pajisja për fiksimin e konstruksionit të vinçit gjatë montimit si dhe kufizuesi i rrotullimit
Fig.1. 6. Paraqitja e kundërpeshës për stabilitetin e vinçit
9
![Page 6: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/6.jpg)
Fig. 1.7. Paraqitja e tabelës paralajmruese për kufizim të ngarkesës
10
![Page 7: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/7.jpg)
Fig. 1. 8. Paraqitja e kundërpeshave dhe tabelave, kuties komanduese dhe sigurimi i
hapsirës rreth tij
Fig. 1. 9. Paraqitja e kundërpeshave
3. Masat e sigurisë të ndërmarra në konstruksionin e vinçit (shkallët e sigurisë, platforma e daljes, tabelat informuese etj.), dhe në hapsirën e punës rreth vinçit.
11
![Page 8: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/8.jpg)
Fig. 1. 10. Shkallët e vinçit si dhe furnizimi me rrymë, shkallët të cilat nuk shfrytzohet nga operatori, por vetëm nga tekniket e montimit dhe konatrollës
Fig.1. 11. Paraqitja e shkallëve të vinçit si dhe litari i kundërpeshës i cili mban vinçin në ekuilibër gjatë montimit dhe ngritëjes së ngarkesave
12
![Page 9: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/9.jpg)
Fig. 1. 12. Paraqitja e sigurisë të vinçit në hapësirën punuese
Fig. 1. 13. Paraqitja e vinçit në hapësirën punuese
13
![Page 10: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/10.jpg)
Fig. 1. 14. Paraçitja e hapësirës punuese gjatë punuës së vinçit
14
![Page 11: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/11.jpg)
Fig. 1. 15. Tabela e karakteristikave teknike të vinçit nga prodhuesi
Fig. 1. 16. Tabela e rrezikut ( e cila ndalon hyrje e përsonave të pautorizuar nën hapsirën e
vinçit)
15
![Page 12: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/12.jpg)
Fig. 1. 17. Tabelat e rrezikut dhe e rregullave të përdorimit
Fig. 1. 18. Paraqitja e tokzimit të vinçit
Vrejtje: Sa i përket konstruksionit të shkallëve dhe vendosjes, së tabelave të lajmrimit dhe të rrezikut çdo gjë ishte në përputhje me dispozitat e parapara nga prodhuesi. Ndërsa lidhur me sigurinë e hapsirës punuese vinçi nuk i plotson kushtet për punë.
1. Hapsira në të cilën është vendosur vinçi është shumë e vogël dhe është pjesë që shfrytëzohet nga banoret e objekteve afer vinçit (parkimi i automjeteve të banorëve si dhe dalja nga objktet e banimit nën hapsirën punuese të vinçit2. Masat e sigurisë të furmizimit me rrymë nuk janë aplikuar nga shfrytëzuesit e
vinçit si dhe tokëzimi i vinçit i mungon.
16
![Page 13: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/13.jpg)
3. Masat e sigurisë në pjesët e veçanta të vinçit (çengelë, litarët, tamburi, rrotët e vinçit etj.)
Fig. 1. 19. Çengeli me polispast
Fig. 1. 20. Mënyra e lidhjes së ngarkesës me ndihmen e zingjirëve
17
![Page 14: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/14.jpg)
Fig. 1. 21. Paraqitja e ngritjes së ngarkesës me anë të zingjirëve
Fig. 1. 22. Paraqitja e siguresës së çengelit
18
![Page 15: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/15.jpg)
Fig. 1. 23. Paraqitja e litarëve për mbajtjen e kundërpeshës
Fig. 1. 24. Litarët për ngritjen e ngarkesës
19
![Page 16: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/16.jpg)
Fig. 1. 25. Zingjirët për ngritjen e peshave
Fig. 1. 26. Pamja e një ngritje të ngarkesës
20
![Page 17: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/17.jpg)
Fig. 1. 27. Paraqitja e tamburëve për ngritje dhe montim (djathtas- tamburi për montim, majtas - tamburi për ngritjee ngarkesës)
Fig. 1. 28. Tamburi për montim të vinqit
21
![Page 18: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/18.jpg)
Fig. 1. 29. Paraqitja e reduktorit për rregullimun e shpejtësis së ngritjes së trupit të vinqit gjatë montimit
Fig . 1. 30. Leva për sigurin e vinçit gjatë montimit
22
![Page 19: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/19.jpg)
4. Masat e sigurisë që aplikon operatori i vinçit gjatë punës, dhe njohurit e tij, për sigurin e vinçave
Fig. 1. 30. Pulti mobil i komandimit të vinçit
Fig. 1. 32. Operatori gjatë punës me vinç me ndihmën e pultit komandusë mobil, pa pajisje mbrojtëse në këtë vendpunishte
23
![Page 20: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/20.jpg)
5. Pajisjet siguruese të aplikuar
Fig. 1. 33. Senzori për kufizimin e ngritjes së ngarkesës
Fig. 1. 33 - a. Pamja e senzori për kufizimin e ngritjes së ngarkesës
24
![Page 21: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/21.jpg)
6. Masat e mbrojtjes nga rryma elektrike, nga goditja e rrufesë, dhe nga zjarri
Fig. 1. 34. Mënyra jo e rregullt e furnizimit me rrymë elektrike
Fig. 1. 35. Tregon se vinçi nuk ka fare tokëzim
25
![Page 22: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/22.jpg)
Fig. 1. 36. Mënyra jo e rregullt e furnizimit me rrymë, kabllot e pa siguruar nga goditjet
Fig. 1. 37. Shpërndarja rrjetit elektrik dhe sigurimi i kabllove të rrymës në konstruksion të
vinçit
26
![Page 23: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/23.jpg)
Fig. 1. 38. Paraqitja e rrjetit dhe sigurimi i kabllove në konstruksionin e vinçit
Fig. 1. 98. Ndërprersi kryesor i furnizimit të vinçit me rrymë
27
![Page 24: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/24.jpg)
Fig. 1. 40. Kutia për komandimin e vinçit
Fig. 1. 41. Pamje nga vizita në firmën UNION në Ferizaj
28
![Page 25: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/25.jpg)
8. Të paraqiten veprimet rreth mirëmbajtjes së vinçit dhe pjesëve të tij, të shiqohet a ekziston libri i punë së vinçit dhe libri kontrollues i
mirëmbajtjes.
Për mirëmbajtjen e vinçit kujdesen teknikët për mirëmbajtje dhe kontroll të cilët
kohë pas kohe bëjnë kontrollin dhe sipas nevojës bëjnë ndrrimin e pjesëve që
parashihen se nuk i plotësojnë kushtet e punës sidomos litarët për ngritjen e
ngarkesës si dhe montimin e demontimin e vinçit, zingjirët, lidhëset unazat, varset
laqet. Kontrollojnë vajin e reduktorit dhe lyrjen e litarve me graso dhe vaj.
Tek ky vinç egziston libri i punës dhe ai teknik ndërsa sa i përket librit kontrollues
dhe të mirëmbajtjes kjo firmë që posedon këtë lloj të vinçit nuk i ka.
9. Të evidentohen standardet apo normat që janë aplikuara në
konstruktimin , montimin dhe punen e vinçt.
Sa i përketë konstruktimit vinçi është i prodhuar nga prodhusi i njohur Gjerman
Liebherr sipas standardit Din 15018. Montimi është i dizajnuar sipas këtij
standardi dhe është mjaft praktik për montimin dhe transportin e tijë deri në vend
punishte apo në bazë. Puna e vinçit është mjaft e sigurt duke marrë parasysh masat
e siguris gjatë konstruktimit.
Vërejtje:
Sipas konstruksionit të vinçit hapsira punuese nuk i plotson kushtet e nevojshme për punë të sigurt. Mos egzistimi i tabelave të rrezikut në bigë, si dhe qarkullimi shumë i dendur i banorëve dhe makinave nën hapësirën punuese të vinçit e rritë rrezikun për aksidente në njerzë dhe mjete .
Furnizimi i vinçit me rrymë elektrike është jo i mirë, kablloja e furnizimit nuk është e sigurua ajo mund të dëmtohet eventualisht pa dashje nga punëtorët, kalimtarët, makinat transportuese etj. Si dhe nga kushtet atmosferike.
Operatori i vinçit nuk ka përgatitjen e nevojshme për operim me vinç. Kontrollimin teknik të autorizuar vinçi ka në vitin 2001.
29
![Page 26: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/26.jpg)
KAPITULLI II
VINÇI URË
Për plotsimin e punimit vizituam edhe firmën SH.P.K- NDERIMI –
FERIZAJ, e cila posedonë një vinç urë të konstruktuar në mënyrë
individuale për shërbimet edhe nevojat e firmës. Vinçi nuk i plotëson normat
standarde të konstruktimit sidomos në lidhje me sigurin në bartje të
ngarkesave dhe lëvizjes gjatë bartjes.
30
![Page 27: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/27.jpg)
1. Masat e sigurisë
Fig . 2. 1. Paraqitja e vinçit urë pa shenja paralajmruese të rrezikut
Fig. 2. 2. Mbeturinat në binarë, dhe pasiguria në lëvizjen e vinçit
31
![Page 28: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/28.jpg)
2. Masat e sigurisë për stabilitetin e vinçit urë
Fig. 2. 4 Për stabilitetin e vinçit është përdorur një tub ∅600 i vendosur mbi trarin lëvizës së taburit
3. Masat e siguris të ndërmarra në konstruksionin e vinçit urë (shkallët e sigurisë, platforma e daljes, tabelat informuese etj.), dhe hapsira e
punës rrethë vinçit urë.
Fig. 2. 5. Paraqitja e shkallëve të vinçit për hyrje në kabinë e operimit
32
![Page 29: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/29.jpg)
Fig. 2. 6. Platforma e daljes së operatorit
Vërejtje: Ky lloj i vinçit urë nuk posedon asnjë tabelë për paralajmrimin e rrezikut gjatë punës së tij.
4. Masat e sigurisë në pjesët e veqanta të vinçt urë (Çengeli, litari, tamburi, rrotët e vinçit etj.)
Fig. 2. 7. Paraqitja e pajisjesë ndihmëse për transport të ngarkesës, çengeli pa pajisjen siguruese
33
![Page 30: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/30.jpg)
`
Fig. 2. 8. Paraqitja e çengeli pa pajisjen siguruese
Fig. 2. 9. Polispasti me kufizusin e ngarkesës deri në 5000 kg
34
![Page 31: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/31.jpg)
Fig. 2. 10. Tamburi me elektromotori për ngritjen e ngarkesës
Fig. 2. 11. Paraqitja e rrotëve të vinçit urë për lëvizje horizontale
35
![Page 32: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/32.jpg)
Fig. 2. 12. Paisja e siguris në rast të dëmtimit të rrotës së vinçit
Fig. 2. 13 .Lëvizja e rrotës me anë të reduktorit pa masa mbrojtëse
36
![Page 33: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/33.jpg)
Fig. 2. 14. Pajisja për frenimin e lëvizjes horizontale të vinçit
5. Masat e sigurisë që aplikon operatori i vinçit urë gjatë punës dhe njohurit e tijë për sigurinë e vinçit
Gjatë studimit që i bëmë këtij vinçi urë në vendëpunishte u njoftuam se
operatori nuk ka kualifikimin e nevojshëm për operim dhe se gjithë puna e tij
varej nga përvoja që kishte arritur intuitivisht. Natyrisht se nuk kishte njohuri
për masat e siguris së vinçit gjatë punës.
37
![Page 34: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/34.jpg)
6. Paisjet siguruese të aplikuara
Paisjet e aplikuarta për sigurin e vinçit janë:
Kufizuesit e lëvizjes horizontale Senzorët për kufizimin e lëvizjes horizontale Siguruesi elektronik gjatë operimit
Fig. 2. 15. Senzori për kufizimin e lëvizjes
Fig. 2. 16. Senzori për kufizimin e lëvizjes
38
![Page 35: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/35.jpg)
Fig. 2. 17. Mbrojtësi (gardhi) për kufizimin e lëvizjes horizontale
Fig. 2. 18. Kutia elektronike komanduese
39
![Page 36: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/36.jpg)
Fig. 2. 19. Pamja e lidhjeve të sistemit komandues
7. Masat mbrojtëse nga rryma elektrike, nga goditjaet e rrufesë dhe nga zjarri
Fig. 2. 20. Pamja e sistemiti të furnizimit me rrymë elektrike
40
![Page 37: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/37.jpg)
Fig. 2. 21. Pamja e sistemiti të furnizimit me rrymë elektrike
8. Paraqitja e veprimeve rreth mirëmbajtjes së vinçit dhe pjesëve të tija: a egziston libri i punës së vinçit dhe libri kontrollues i mirëmbajtjes
Fig. 2. 22. Paraqitja rreth mirëmbajtjes së hapësirës
41
![Page 38: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/38.jpg)
Vrejtje :
Pasi që i analizuam të gjitha pikat që kërkohet nga punimi arritem në përfundim se
ky vinç urë i punuar në mënyrë individuale nga inxhinieret e makinerisë, dhe ata
të elektroteknikës që ishin të përkushtuar rreth lidhjeve të rrjetit elektrik, në kutinë
komanduese dhe tamburit me elektromotor, nuk kanë studiuar mirë dhe me hollësi
mirëmbajtjen e pjesëve të vinçit dhe masat sigurisë që duhet të ndërmerren për
evitimine e dëmtimit të këtyre pajisjeve të vinçit dhe presonelit (operatorit).
Vinçi nuk posedonte asnjëren nga librat e duhura si atë punës, mirëmbajtjes ashtu
edhe atë kontrollës teknike, atesti i litarëve dhe kontrollimi i pjesëve më delikate
nuk ishte kryer asnjëher, prandaj nga pamjet figurave të treguar më lartë shifet
qarët se as operatori dhe as menaxheri i firmës nuk ishin të përkushtuar rreth këti
problemi, masat e sigurisë që ata duhet t’i ndërmarrin janë të shumëta, por më
esenciale është se në konstruksionin e vinçit, e as në platon e operatorit dhe as te
kutia komanduese, nuk egzistonin tabelat e duhura për paraqitjen e rreziqeve të
mundshme gjatë punës.
Vetë mirëmbajtja e pastërtisë së hapsirër punuese si dhe hedhurinat tjera, si ajo
mbeturinave rreth binarëve të lëvizjes së vinçit, vetëm sa e pamundësoj lëvizjen e
ti të sigurt, gjatë transportimit të ngarkesave, dhe shtonë mundësin e daljes së
vinçit nga binarët dhe avarit e tjera, prandaj parimisht ky vinç nuk i plotëson
kushtet për punë normale. Vinçi posedonte vetë frenat e lëvizjesë horizontale pa
mbules adekuate pë mbrojtjen e tyre nga kushtet atmosferike etj. Ky lloj i vinçit
nuk i përket asnjë standardi.
42
![Page 39: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/39.jpg)
KAPITULLI III
VINÇI URË ELEKTRIKË
D-1543
Për tu njofun me karakteristika e vinçit urë D-1543, vizituam Fabrikëne Tubave në
Ferizaj. Ky gjigant i dikurshëm i cili e furnizonte gjithë Eurponë me tuba tani
siduket rrinë mendueshem, nga plagët që ia kishte shkatuar okupatori serb me
vjedhjen e dokumentacionit të makinave prodhuese, dhe të vinçave. Për të thelluar
studimet për masat e sigurisë të mjeteve transportuese, vemendjen e përqenduruam
te ky lloj i vinçit urë.
Vinçi është i prodhuar sipas standardit JUS i cili posedon dokumentacionit teknike,
por jo edhe librin e kontrollit teknikdhe atë të mirëmbajtjes.
Tabela 1 . Karakteristika kryesore të vinçit
Karakteristikat kryesore të vinçit D-1543
Fuqia bartëse 10 t
Gjatësia maksimale 40 m
Shpejtësia e ngritjes 8 m / min
Shpejtësia e bartësit kryesor të urës 40 m / min
Shpejtësia e vinçit 80 m/ min
Fuqia maksimale 30.7 kW
Shtypja maksimale në pikën e vinçit 165 kN
Frenimi 0.166 m/s2
Distanca në mes rrotave 1550 mm
Numri i rrotëve 2/2 copë
43
![Page 40: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/40.jpg)
Tabela 2. Tregon prodhuesin dhe shfrytëzuesin
Prodhuesi MIN
Shfrytëzuesi Fabrika e tubave në FERIZAJ
Vinçi urë D-1543
44
![Page 41: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/41.jpg)
Fig. 3. 1. Paraqitja e lëvizja horizontale e vinçit nëpër binar
Fig. 3. 2. Pamja e rrotës së karrocës me pajisjen për mbrojtje në rast të thyrjes
45
![Page 42: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/42.jpg)
Fig. 3. 3. Paraqitja e binarit të vinçit urë
Fig. 3. 4. Pamja e kabinës së operatorit dhe pajisja sinjalizuese
46
![Page 43: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/43.jpg)
Fig. 3. 5. Pamja e një pjese të konstruksionit të vinçit dhe kabinës së operatorit
Fig. 3. 6. Çengeli me polispast dhe litarë
47
![Page 44: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/44.jpg)
Fig. 3.7. Pamja e çengelit me polispast dhe kabina e operatorit
Fig. 3. 8. Paraqitja e çengelit me polispast
48
![Page 45: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/45.jpg)
Fig. 3. 9. Pamja e tamburit dhe karrocës për ngritjen e ngarkesës
Fig. 3. 10. Cilindri hidraulik për frenim dhe tamburi
49
![Page 46: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/46.jpg)
Fig. 3. 11. Mbrojtësi (kufizuesi) i lëvizjes horizontale dhe shkallët
Fig. 3. 12. Pajisja për kufizimin e lëvizjes së vinçit
50
![Page 47: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/47.jpg)
Fig. 3. 13. Pamja e pajisjes kufizuese të lëvizjes së karrocës
Fig. 3. 14. Kufizuesi i karrocës
51
![Page 48: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/48.jpg)
Fig. 3. 15. Mbrojtësi (kufizuesi) i lëvizjes së vinçit
Fig. 3. 16. Pajisaj kryesor për kufizimin e lëvizjes
52
![Page 49: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/49.jpg)
Fig. 3. 17. Freni kryesor i karrocës dhe tamburi
Fig. 3. 18. Pamja e freni të tamburit
53
![Page 50: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/50.jpg)
Fig. 3.19. Pamja e frenit nga pozita tjetër
Fig. 3. 20. Freni i urës së vinçit
54
![Page 51: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/51.jpg)
Fig. 3. 21. Pamja e reduktori dhe pajisja për frenim
Fig. 3. 22. Paraqitja e karrocës së vinçit në lëvizje
55
![Page 52: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/52.jpg)
Fig. 3. 23. Pamja e elektromotori dhe reduktorit
Fig. 3. 24. Kutia për furnizim me rrymë elektrike për komandim të vinçit
56
![Page 53: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/53.jpg)
Fig. 3. 25. Kutia me sigurasa automatike për dirigjim
Fig. 3. 26. Pajisaj për bartjen e kabllove elektrike gjatë operimit të karrocës
57
![Page 54: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/54.jpg)
Fig. 3. 27. Pajisaj për bartjen e kabllove elektrike, shpërndarja e kabëllove bëhet paralelisht me koarrocën
Fig. 3. 28. Kutia kryesore e karrocës për furnizim me rrymë elektrike
58
![Page 55: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/55.jpg)
Fig. 3. 29. Pamja e reduktorit , kutisë furnizuese dhe tamburit
Fig. 3. 30. Shpërndarje e kabllove nëpër konstruksionin e vinçit dhe mbrojtja nga dëmtimi
59
![Page 56: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/56.jpg)
Fig. 3. 31. Vintilatorët (ftohësit)
Fig. 3. 32. Pajisja për sinjalizim në rast të rrezikut kur puntorët ndodhën nën vinç
60
![Page 57: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/57.jpg)
Fig. 3. 33. Papuqet për frenim të ngarkesës, dhe dirigjuesit e urës dhe të karrocës
Fig. 3. 34. Pamje me drejtorin teknik të fabrikës së tubave në Ferizaj
61
![Page 58: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/58.jpg)
Fig. 3. 35 . Pamje me drejtorin teknik të fabrikës së tubave në Ferizaj
REKOMADIMI I PRODHUESIT
Sipas rregullorë së prodhuesit operatori është i obliguar për çdo ditë të bëjë kontrollimin e vinçit, duke filluar nga:
Litarët e çelikut për ngritje tngarkesës, Zingjirët, Frenat, Rrotët, Kontrollimin e shenjave; Kontrollimin e pajisjeve mbrojtës (ndërprësit kufitar etj.).
Në javë njëherë të bëjë kontroll detal të vinçit, veçmas të këtyrapjesëve: Litarër për ngritje dhe pshtjellësit e tij, Zingjirët, Frenat, Rrotët, Çengelin, Makaret për litarë, Kontrolimi i pajisjeve
62
![Page 59: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/59.jpg)
Njëher në muaj të kontrolloj të tërë vinçin, njëherit edhe ato pjesë të cilat janë kontrolluar në kontrollin e rregullt javor dhe:
Reduktorin, Kushinatat, Boshtet dhe akset, Tamburet e litarëve, Elektromotoret dhe pajisjet tjera elektrike.
Kontrolli vjetor e përfshinë të tërë vinçin duke filluar nga:
Të tërë instalimin elektrik të vinçit, Sigurimin e tokëzimit, Konstruksionin e mbajtësve, Skeletin e karrocës, Shiritat e binarëve të karrocës dhe të urës, Kanale e forces, Mbajtësit e rrotëve të karrocës she urës,
Kontrollimi detal dhe remonti i vinçit përfëshin:
Kontrollimin detal të vinçi duke përfshir edhe ndërrimin e pjesëve, gjithashtu edhe riparimin e pjesëve të mekanizmit të cilat janë konsumuar, p.sh. motori, reduktori, rrotët, çengeli, tamburet , litarët, zingjirët, etj., si dhe struktura e mbajtësve dhe konstruksioni i vinçit, shiritat e vinçit, binarët, instalimet elektrike, si dhe pjesët e pajisjeve elektrike ( ndërpresit, izolatorët, kufizuesit, etj.).
Vrejtje:
Gjatë këti studimi të shkurtë që i bëmë këti vinçi arritem deri në përfundim se vinçit urë i prodhuar sipas standardit JUS, i plotëson kushtet e punës por me disa përjashtime, si p.sh. vinçit nuk ju kishte bërë asnjë kontrollë, ashtu si na njohtoi shefi i mbikëqyrjes së vinçave në këtë fabrikë. Ai edhe vetë e pronon se vinç urë D-1543, prodhim i viti 1985, kërkonte një kontroll rutinore, por kushtet momentale e pamundësojnë një gjë të tillë, se nuk kemi një institucion shtetëror i cili do të krynte këtë punë me përgjegjësi të plot.
Vinç nuk posedonte asnjë table të rrezikut, si dhe pajisje për simjalizim, operatori jo i kualifikuar, mos njohja e ti me masat e sigurisë së mjeteve transportuese. Vinçi posedonte dokumentacionit teknik, por librin e punës dhe atë kontrollit tenike e nuk e kishte. Për fat të mirë, fabrika e tubave është privatizuar tani nuk e ka atë numrine e punëtorëve që e kishte sepse do të kishte qenë shumë tragjike për punëtorët dhe vetë operatorin sepse vinçi nuk i plotëson kushtet për të zhvilluar veprimatarin bazuar në rekomandimet e prodhuesit.
63
![Page 60: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/60.jpg)
KAPITULLI IV
AUTOVINÇI
Këta autovinça i posedon Fabrika e tubave në Ferizaj, nga pamja e jashtme e konstruksionit kur i shikojm mund të themi se i plotësojn kushtet për punë, por bazuar në pikat e punimit këta autovinë duhet të largohen që tani nga përdorimi.
64
![Page 61: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/61.jpg)
Fig . 4.1. Pamja e çengeli të auto-vinçitme shenjen e rrezikut në polispast
Fig. 4. 2. Çengeli me pajisjen siguruese, polispasti dhe makarote dëmtuara
65
![Page 62: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/62.jpg)
Fig. 4. 3. Çengeli me pajisjen siguruese dhe shenjen e rrezikut
Fig. 4. 4. Çengeli me pajisjen siguruese dhe shenjen e rrezikut
66
![Page 63: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/63.jpg)
Fig . 4. 5. Pamje e kabinës së operatorit
Fig. 4. 6. Paraqitja e pajisjes-makarës së dëmtuar të autovinçit
67
![Page 64: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/64.jpg)
Fig. 4. 7. Cilindri hidraulik për ngritjen e bigës së autovinçit
Fig . 4. 8. Pamja e mbajtësit të autovinçit
68
![Page 65: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/65.jpg)
Fig . 4.10. Paraqitja e llojit dhe shenja e cila tregon ngritjen maksimale të bigës së autovinçit
Fig. 4. 11. Pajisja sinjalizuese
69
![Page 66: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/66.jpg)
Fig. 4. 12. Pamja e një lloji tjetër të autovinçit cili ishte pak më i kompletura
70
![Page 67: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/67.jpg)
Fig. 4. 13. Çengeli me ploispast dhe shenja të rrezikut
Fig, 4 14. Çengeli me pajisje siguruese e cila nuk funksionim
71
![Page 68: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/68.jpg)
Fig. 4. 15. Pamja ballore e autovinçit me shumë pajisje të dëmturar të bigës
Fig. 4. 16. Mbajtësi i përparëm i autovinçit
72
![Page 69: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/69.jpg)
Fig. 4. 17. Mbajtësi pasëm
Fig. 4. 18. Cilindrat për ngritjen e bigës së vinçit
73
![Page 70: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/70.jpg)
Fig. 4. 19. Kabina e operatorit
Fig. 4. 20. Tamburi
74
![Page 71: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/71.jpg)
Fig. 4. 21. Paraqitja e frenit me nofulla të tamburit
Fig. 4. 22. Pamja e cilindrit hidraulik për ngritjen e bigës
75
![Page 72: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/72.jpg)
Fig. 4. 23. Pamja e dy cilindrave hidraulik për ngritjen e bigës
Fig. 4. 24. Pamja e një pajisje kapëse për ngritje
76
![Page 73: NJË PËRSHKRIM I SHKURT I VINÇIT TURMDREHKRAN 26 K](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022081715/544f1fb5b1af9f25128b4bbb/html5/thumbnails/73.jpg)
Vrejtje:
Bazuar në rregullore dhe standardet për vinçat dhe autovinça , këta vinça nuk i plotësojnë kushtet për punë sepse nga këto pajisje të dëmtuara mund të pësojnë edhe jetërat e njerëzve, ku mund të shoqërohen me dëmet të mëdha materiale. Dëmtimi i litarëve thyrjet e makarove dhe pajisjet siguruese të çengelit, mbajtësve të trupit, tregojnë se mund të ndodhin avari të shumta gjatë ngarkimit apo shkarkimit të ngarkesave.
Mos funksioni i pajisjeve komandues dhe frenave të tamburit, dhe shumë e shumë tjera si ato të sinjalizimit në rast rreziku, tregojnë qartë se këtu në këta vinça duhet të merren jo vetem masa të rregullëta të sigurisë, por të angazhohen edhe ekspert më eminent të kësaj lamie për sanimin e gjendje së tyre të krijuar në munges të kontrolleve teknike nga organet shtetrore, për riparimin e pjasëve të dëmturara të vinçave, kësi llojë vinçash posedojnë një numer i madh i firmave ndërtimore dhe prodhuese industriale të Kosovës.
PËRFUNDIM
Analizat e bëra gjatë vizitave nëpër këto firma tregojnë qartë se ato ndërmarrje nuk janë të interesuar për sigurimin e mjeteve transportuese me rregulla dhe standarde edhe pse disa prej këtyre mjeteve janë të prodhuesëve Evrpoianë, si p.sh. vinçi kullë ndërtimor i palëvizshem i prodhuesit nga Gjermania LIEBHERR etj.
Me këto pak studim të bëra me kohë kaq të shkurtër arritem të mësojmë shumë parregullsi, të cilat po ushtrohen nga menaxher të ndryshem të firmave, të cilet nuk i përkushtohen me një seriozitet të madh për shfrytëzimin e kapacitetit ideor të inxhinjerve të kësaj lamie si ata të makinerisë për riparimin e pajisjeve të dëmtuara tek vinçat.
Vinçi i firmës UNION, i firmës NDERIMI, vinçat e Fabrikës së tubave në Ferizaj asnjëri prej tyre nuk i plotëson kushtet minimale për punë. Dëmtimet e shumë pjesëve, mungesa e shjenjave paralajmruese të rrezikut, dhe ato sinjalizuese, na bëjë shumë të qartë se një ditë do të ndodhin edhe ato më të papriturat avarit dhe aksidentet në vendëpunishte.
Në rend të parë duhet të bëhet pregaditja profesionale e operatorëve të vinçave, që të kuptojnë se këta fare nuk kanë pasur njohuri për masat e sigurisë së mjeteve transpotuese. Shumë nga këta do te binden, se këta vinça do të ishte më mirë të mos operojnë në këto kushtet ku rrezikohet jeta e qytetarëve, nga rrëzimi, këputja e litarëve pa kontroll përkatëse, mosfunksionim i frenave gjatë lëvizjes horizontale dhe ngritjen e ngarkesave për objekte ndërtimitimi e ngarkes të tjera.
77