NOR HARATCH

Գ.տարի | Թիւ 394| Գինը՝ 1,50 եւրօ 3e année | No 394| Prix unitaire : 1,50 €

Journal trihebdomadaire en langue arménienne

Téléphone : 01 55 32 06 72contact@norharatch.com

ՀինգշաբթիՅուլիս 26

2012Jeudi

26 Juillet

Ա Ր Ց Ա Խ - ՀԱ ՅԱ ՍՏ Ա Ն

ԱՐՑԱԽԻ ՆԱԽԱԳԱՀԱԿԱՆ ԸՆՏՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԷՆ ՎԵՐՋՆԱԿԱՆ ԹԻՒԵՐ

Ինչպէս­ գրած­ էինք­ մեր­ նա­խորդ­թի­ւով,­թէեւ­անցեալ­անգամէն­նուազ­ձայներով,­այնուամենայնիւ՝­մեծ­տար­բե­րու­թեամբ­ (66,7%)­ Ար­ցա­խի­ նա­խագահ­վե­րընտրո­ւած­է­պաշ­տօ­նավա­րող­նա­խագա­հը՝­Բա­կօ­Սա­հակեան։­Լեռ­նա­յին­Ղա­րաբա­ղի­Հան­րա­պետու­թեան­Կեդ­րո­նական­ ընտրա­կան­ յանձնա­ժողո­վի­ վերջնա­կան­ ար­դիւնքնե­րուն­հա­մաձայն՝­ ԼՂՀ­ի­ 99.227­ ընտրող­նե­րէն՝­ քո­ւէար­կութեան­մաս­նակցած­են­72.958­ հո­գի։­ Բա­կօ­ Սա­հակեանի­ ի­նպաստ­քո­ւէար­կած­է­47.095­հո­գի,­Վի­տալի­Բա­լասա­նեանի`­22.967,­Ար­կա­դի­Սո­ղոմո­նեանի՝­593:­2.302­քո­ւէաթեր­թիկ­ան­վա­ւեր­նկա­տուած­են:­Անճշդու­թեանց­տո­կոսն­է`­4%:

ՎԱՆՕ ՍԻՐԱԴԵՂԵԱՆԷՆ՝ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ

ՎՏԱՐԱՆԴԻԻ ԿԵՐՊԱՐ ՄԸ ՍՏԵՂԾԵԼՈՒ ՓՈՐՁ

«Դիմագիրք»ին­ (Facebook)­ վրայ­«ելք»­ անուանու­մով­ խումբ­ մը­ նա­խաձեռ­նած­ է­ ստո­րագ­րա­հաւա­քի­ մը,­

որ­ կը­ վերաբե­րի­ գրող­հրա­պարա­կախօս,­ ներ­քին­ գոր­ծոց­ նախ­կին­ նա­խարար,­ երե­ւանի­ նախ­կին­ քա­ղաքա­պետ­Վա­նօ­Սի­րադե­ղեանը­«հայ­րե­նիք­վե­րադարձնե­լու­առա­ջար­կ»ին։­Ստո­րա­գ­րա­հաւա­քի­ գլխա­ւոր­ նա­խաձեռ­նողն­է՝­լրագ­րո­ղու­հի­Վարդ­Սի­մոնեան,­որուն­ե­տին­կանգնած­քա­ղաքա­կան­որոշ­ու­ժեր­ կան,­ անշուշտ։­ Մաս­նա­ւորա­բար,­ան­ցեալ­ շա­բաթ՝­ ստո­րագ­րա­հաւա­քին­միացած­է­նաեւ­«Ազատ­դե­մոկ­րատներ»­կու­սակցու­թիւնը,­որուն­ղե­կավար­նե­րը­վեր­ջերս­ան­ջա­տուած­են­ՀՀշ­էն­եւ­«Հայ­ազ­գա­յին­գոնկրէս»­դա­շին­քէն։

Յի­շեց­նենք,­որ­12­տա­րիէ­ի­վեր՝­Վա­նօ­Սի­րադե­ղեան­կը­փնտռուի՝­ծրագ­րուած­սպա­նու­թեանց­կազ­մա­կերպման­մե­ղադ­րանքով։­Ռո­բերտ­Քո­չարեանի՝­իշ­խա­նու­թեան­գա­լէն­ետք՝­1998ին,­Վ.­Սի­րադե­ղեանի­դէմ­քրէական­դատ­բացուեցաւ,­իսկ­ 2000ին՝­ Ազ­գա­յին­ Ժո­ղովը­ զին­քը­

(Շար. էջ 3)

Վա նօ Սի րադե ղեան

զրկեց­ երեսփոսանական­ ան­ձեռնմխե­լիու­թե­նէն։­Այդ­տա­րիէն­ի­վեր՝­Սի­րադե­ղեան­մի­ջազ­գա­յին­հե­տախուզման­մէջ­է։­ներ­քին­գոր­ծոց­նախ­կին­նա­խարա­րին­ուղղուած­մե­ղադ­րանքնե­րէն­գլխա­ւորը­այն­է,­որ­ան՝­1992ի­ամ­րան,­զի­ն­եալ­յան­ցա­խումբ­մը­կազ­մա­ւորած­է՝­Ար­մէն­Տէր­Սա­հակեանի­գլխա­ւորու­թեամբ,­որուն­ կը­ յանձնա­րարուէր­ իրա­գոր­ծել­տար­բեր­ յար­ձա­կումներ­ եւ­ սպա­նու­թիւններ:­ Մաս­նա­ւորա­բար,­ Վա­նօ­ Սի­րադե­ղեանին­ վե­րագ­րուած­ է­ Աշ­տա­րակի­ շրջա­նի­ նա­խագահ­ Յով­հաննէս­

Ար­տա­քին­ գոր­ծոց­ նա­­խարար­ էդ­­­ւարդ­ նալ­­բանդեա­ն,­ Յու­լիս­ 24ին,­երկօրեայ­ այցելութեան­ մը­ համար­Փարիզ­ժամանեց:­ Ինչպէս­կը­ յայտա­րարէր­ Ար­տա­քին­ գոր­ծոց­ նա­խարա­րու­թեան­մա­­մու­­լի,­տե­­ղեկատ­­ւութեան­եւ­ հա­ն­րութեան­ հետ­ կապի­ վար­­չութիւնը,­նա­­խատե­սուած­էին­հան­­դի­­­պումնե­ր­Ֆրան­­սա­յի­Ար­տա­քին­Գոր­ծոց­նա­­խարար­Լօ­ռան­Ֆա­­պիիւ­­սի­եւ­պաշ­­տօ­­­նատար­այլ­ան­­ձե­րու­հետ:

ԷԴՈՒԱՐԴ ՆԱԼԲԱՆԴԵԱՆ ՓԱՐԻԶԻ ՄԷՋ

Միացեալ­ նա­հանգնե­րու­ ներ­կա­յացու­ցիչնե­րու­ Տու­նը,­ Յու­լիս­ 23ի­իր­ նիս­տին­ մեր­ժած­ է­ այն­ բա­նաձե­ւը,­ որ­ Միացեալ­ նա­հանգնե­րու­ բնիկ­ցե­ղախումբե­րու­ հա­կակ­շի­ռին­ տակ­գտնուող­շրջան­նե­րուն­հետ­առեւտրա­կան­մե­նաշ­նորհումներ­կը­նա­խատե­սէր­Թուրքիոյ­հա­մար:

Միացեալ­ նա­հանգնե­րու­ Գոնկրէ­սի­Հայ­կա­կան­ հար­ցե­րու­ հա­մախմբու­մի­հա­մանա­խագահ­Ֆրենք­Փա­լոն,­ինչպէս­նաեւ­ ճան­ Սար­պէյնս­ ու­ Գե­րոլայն­Մը­լոնի­ բա­նաձե­ւին­ դէմ­ տպա­ւորիչ­

ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ ԳՈՆԿՐԷՍԸ ԿԸ ՄԵՐԺԷ ԹՈՒՐՔԻՈՅ ՄԵՆԱՇՆՈՐՀՈՒՄՆԵՐ

ՆԱԽԱՏԵՍՈՂ ԲԱՆԱՁԵՒԸ

Ձախին՝ Ճան Սար պէյնս, աջ կողմը, վերը՝ Ֆրենք Փալոն

եւ Գերոլայն Մըլոնի

ելոյթներ­ու­նե­ցած­են­քննարկման­ըն­թացքին:

Ող­ջունե­լով­ ներ­կա­յացու­ցիչնե­րու­տան­այս­որո­շու­մը՝­Ամե­րիկա­յի­Հայ­Դա­տի­ յանձնա­խումբի­ գոր­ծա­դիր­ վա­րիչ­Արամ­Համ­բա­րեան­յայ­տա­րարած­է,­թէ­Թուրքիոյ­հա­մակիր­ներ­այս­բա­նաձե­ւը­առաջ­կը­մղէին՝­ստեղ­ծե­լու­հա­մար­այն­տպա­ւորու­թիւնը,­թէ­Ան­գա­րա­նե­ցուկ­կը­ կանգնի­ Միացեալ­ նա­հանգնե­րու­բնիկ­ցե­ղախումբե­րուն,­մինչ­միւս­կող­մէ՝­ Թուրքիա­ կը­ շա­րու­նա­կէ­ ու­րա­նալ­Հայ­կա­կան­Ցե­ղաս­պա­նու­թիւնը,­տար­րա­կան­ իրա­ւունքներ­ կը­ զլա­նայ­ իր­երկրի­փոք­րա­մաս­նութեանց,­կը­շա­րու­նա­կէ­հա­լածել­Քիւրտե­րը­եւ­գրա­ւուած­կը­պա­հէ­հիւ­սի­սային­Կիպրոսը:

| ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 2012, Յուլիս 262

Մ Ի Ջ Ա Զ Գ Ա Յ ԻՆ Լ Ո Ւ Ր Ե Ր

քանի ՄԸ ՏոՂոՎ

NOR HARATCHJournal trihebdomadaire en langue arménienne

83, rue d'Hauteville, 75010 ParisTéléphones : 01 55 32 06 7209 52 14 33 69contact@norharatch.comabonnement@norharatch.com

Journal édité par SARL Nor HaratchDirecteur de publication : Jiraïr JolakianCPPAP : 1110 I 90193ISSN : 2105-7672Imprimé et distribué par SAS Inter Routage49-55, rue des Écoles, 93321 Aubervilliers Cedex

Prix d'Abonnement annuel (France) : 220 €Prix d'Abonnement annuel (Hors France) : 270 €Pour les virements bancaires :Société Générale - Paris Saint Vincent PaulIBAN-FR76 3000 3033 2000 0205 8187 329BIC : SOGEFRPP

Աւելի­ քան­ ամիս­ մը­ առաջ,­ ՄԱԿ­ի­լսա­րանին­ առ­ջեւ՝­ Ար­տա­քին­ գոր­ծոց­նա­խարար­ էդուարդ­նալ­բանդեան­կը­դա­տապար­տէր­ Ազէր­պայճա­նի­ ռազ­մա­կան­ամա­վար­կի­տպա­ւորիչ­եւ­մտա­հոգիչ­աճը­եւ­դի­տել­կու­տար­այդ­երե­ւոյ­թին­ներ­կա­յացու­ցած­սպառ­նա­լիքը՝­տա­րածաշրջա­նին­ կա­յու­նութեան­ եւ­ապա­հովու­թեան­տե­սան­կիւնէն:­

ՄԱԿ­ի­ ընդհ.­ քար­տուղա­րը՝­ Պան­Քի­Մուն,­Յու­լիս­23ին­բաշ­խուած­տե­ղակագ­րին­մէջ,­ինք­ալ­նոյն­ձե­ւով­կը­դա­­տապար­տէ­Պա­քուի­սպա­ռազին­ման­խօլ­ար­շա­ւը:­Ան­թէեւ­առանց­գոր­ծա­ծելու­այս­բա­ռամ­թերքը,­կը­թուէ­ըն­կա­լեալ­ու­ժե­րու­(forces conventionnelles)­մասին­եւ­րո­պական­հա­մաձայ­նագրե­րու­բռնա­բար­ման­պա­րագա­ները­Ազէր­պայճա­նի­կող­մէ­«դէպի­սպա­ռազին­ում՝­բացայայ­տօրէն­վտան­գա­ւոր­իր­երթ»ին­մէջ:­

ՄԱԿ ԿԸ ԴԱՏԱՊԱՐՏԷԱԶԷՐՊԱՅՃԱՆԻ

ՍՊԱՌԱԶԻՆՈՒՄԸԳԼԽՈՒ ՊՏՈՅՏ ՊԱՏՃԱՌՈՂ ԹԻՒԵՐ

Ըստ­Գալիֆորնիոյ­մեր­պաշ­տօ­նակից­«Աս­պա­րէզ»ին,­ԱՄն­ու­մէջ­2013ին­պի­տի­ սկսին­ Հա­յոց­ Ցե­ղաս­պա­նու­թեան­նիւ­թով­ շար­ժանկա­րի­ մը­ ար­տադրու­թեան­ նախ­նա­կան­ աշ­խա­տանքնե­րը։­«Տը­ճե­նեքս»­(The Genex)­խո­րագ­րով­ֆիլ­մին­ նա­խագ­ծին­ մա­սին­ յայտնած­են­ բե­մադիր­ Սե­ւատա,­ բե­մագիր­ար­տադրող­ Ալըն­ Քեթց­ եւ­ ար­տադրող­Կար­պիս­Թի­թիզեան։­Ըստ­անոնց՝­այս­շար­ժանկա­րը­պի­տի­ըլ­լայ­ամե­րիկեան­էք շըն­թրի լըր­ տե­սակի­ ժա­պաւէն­ մը,­որ­ Սել­լի­ Սո­լոմո­նի­ պատ­մութիւնն­ է:­2013ին,­սոյն­ժա­պաւէ­նի­իրա­գործման­նպա­տակով՝­ծա­նօթ­դե­րասան­նե­րու­հե­տապնդու­մը­պի­տի­կա­տարո­ւի:­Ինչպէս­որ­պատ­մութիւ­նը՝­նկա­րահա­նումնե­րը­նոյնպէս

նա­խատե­սուած­են­նիւ­եոր­քի,­Ֆրէզ­նո­յի­եւ­երե­ւանի­մէջ:

Սե­ւատա­ Հա­յաս­տա­նի­ մէջ­ բե­մադ­րած­է­քա­նի­մը­կար­ճա­չափ­ֆիլ­մեր,­ի­շարս­որոնց՝­եռա­մաս­«Իբ­րեւ­Սկիզբ»,­«Մի­քոշ»­եւ­«Տը­Ռոփ»­ժա­պաւէն­նե­րը։­Ինչ­կը­վե­րաբե­րի­Կար­պիս­Թի­թիզեանի,­ան­ մշտա­պէս­ նե­ցուկ­ կանգնած­ է՝­Սփիւռքէն,­Հա­յաս­տա­նէն­եւ­Ար­ցա­խէն­արո­ւես­տա­գէտ­նե­րու,­ յատ­կա­պէս՝­ Լոս­Ան­ճը­լըսի­մէջ­«Հո­րիզոն»­հե­ռատե­սիլի­աշ­խա­տանքնե­րուն:­Կ.­Թի­թիզեան­ար­տադրած­ է­ բազ­մա­թիւ­ ժա­պաւէն­ներ,­ի­շարս­որոնց­դե­րասան­Մի­քայէլ­Պօ­ղոսեանի­գլխա­ւոր­կա­տար­մամբ­ֆիլմ­մը։

THE GENEXՀԱՅՈՑ

ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐԵԱԼ ԺԱՊԱՒԷՆԻ

ՄԸ ՆԱԽԱԳԻԾ

Ար­դա­րեւ,­2012­Յու­նուար­1էն­ի­վեր,­Ազէր­պայճան­լայ­նօ­րէն­գլած­ան­ցած­է­մի­ջազ­գայնօ­րէն­ճշդուած­սահ­մաննե­րը,­յատ­կա­պէս­ հրա­սայ­լե­րու,­ հրե­տազօր­քի,­ յար­ձակման­ ուղղա­թիռ­նե­րու­ եւ­ռազ­մա­կան­ զրա­հապատ­ կառ­քե­րու­թի­ւերուն­մէջ:­Պարզ­օրի­նակ­մը­տա­լու­հա­մար,­մինչ­հրա­սայ­լե­րու­թի­ւը­սահ­մա­նափա­կուած­է­220ով,­Ազէր­պայճան­ու­նի­381­հրա­սայլ:­նոյնպէս՝­հրե­տանիի­պա­րագա­յին.­ար­տօ­նուած­թիւն­է­285,­ազէր­պայճա­նական­ բա­նակը­ տէր­ է­516­հրե­տանիի:­Միայն­2011ին­ար­դէն,­անոնց­ թի­ւը­ աւել­ցած­ է­ 47­ նո­րերով:­նոյնն­է­նաեւ­ուղղա­թիռ­նե­րու­եւ­զրա­հաւոր­նե­րու­ պա­րագան:­ Մինչ­ անոնք­ար­դէն­լայ­նօ­րէն­կը­գե­րազան­ցէին­ար­տօ­նուած­սահ­մաննե­րը,­2011ին­5­նոր­ուղղա­թիռ­ներ­եկած­են­միանալ­նախ­կիննե­րուն,­ ինչպէս­ նաեւ՝­ 106­ զրա­հապատ­կառ­քեր­(այս­կառ­քե­րու­թի­ւը­կը­հաս­նի­287ի,­փո­խանակ­ար­տօ­նեալ՝­220ին):­

եզ­րա­փակե­լու­հա­մար­նշենք,­որ­2012­ին­ Ազէր­պայճա­նի­ ռազ­մա­կան­ ամա­վար­կը­կազ­մած­է­3,47­մի­լիառ­տոլար:

Մինչ­նա­խագահ­Պա­շար­ալ­Ասա­տի­ու­ժե­րը­սկսած­են­հետզհե­տէ­իրենց­հա­կակշռին­տակ­առ­նել­Դա­մաս­կո­սը,­ան­դին՝­Յու­լիս­24ին,­Հա­լէպի­բազ­մա­թիւ­թա­ղամա­սեր­ապստամբնե­րուն­ձեռ­քը­ան­ցած­ են:­ Կ՚ըսուէր­ թէ­ Սու­րիոյ­ բա­նակին­կող­մէ­ղրկուող­օժան­դակ­ու­ժե­րը­չէին­կրնար­տեղ­հաս­նիլ,­բա­խելով­ապստամբնե­րու­ ար­գե­լակ­ման:­ Ըստ­Մարդկա­յին­իրա­ւանց­սու­րիական­դի­տարա­նին՝­միայն­Յու­լիս­24ին՝­ամ­բողջ­երկրին­տա­րած­քին­մե­ռեալ­նե­րու­թի­ւը­կը­գե­րազան­ցէր­80ը,­որոնց­49ը­պարզ­քա­ղաքա­ցիներ­էին:

***Կայ­նաեւ­շատ­մտա­հոգիչ­այլ­հարց­

մը,­ որ­ Սու­րիոյ­ քի­միական­ զէն­քե­րու­պա­րագան­ է:­ 1970ական­ թուական­նե­րուն,­ռու­սա­կան­օժան­դա­կու­թեամբ­սկսած­ քի­միական­ զէն­քե­րու­ ար­տադրու­թիւնը­եւ­ստեղ­ծուած­զի­նանո­ցը­այ­սօր­կա­տարեալ­սպառ­նա­լիք­մը­կը­հան­դի­սանան:­Մէկ­կող­մէն­կայ­այն­վտան­գը,­ թէ­ սու­րիական­ իշ­խա­նու­

թիւննե­րը­ զան­գուածա­յին­ ոչնչաց­ման­այս­զէն­քե­րը­կրնան­գոր­ծա­ծել­իրենց­իսկ­բնա­կիչ­նե­րուն­դէմ,­եւ­միւս­կող­մէն­ալ­ այն­ մտա­վախու­թիւնը,­ թէ­ Ասա­տի­վար­չա­կար­գին­անկման­պա­րագա­յին,­անոնք­կրնան­ցրուիլ­աջ­ու­ձախ,­իյ­նա­լով­անբաղձալի­ձեռ­քե­րու­մէջ:­

ՀԱ­ՐԻՐԻԻ­ սպա­նու­թեան­ կա­պակ­ցութեամբ­կեղծ­վկա­յու­թիւն­կա­տարած­անձ­ մը­ ցոյց­ տրուած­ է­ լի­բանա­ն­եան­ հե­ռատե­սիլէն,­ Յու­լիս­ 22ին:­ Ան­յայտնա­բերուած­ եւ­ ձեր­բա­կալուած­ է­Սու­րիոյ­ ապստամբնե­րուն­ կող­մէ:­ են­թա­կան­խոս­տա­ցած­է­իր­գիտ­ցած­բո­լոր­ «գաղտնիք»նե­րը­ բա­ցայայ­տել:­Կ՚ըսուէր­թէ­Ասա­տի­լրա­հաւաք­գոր­ծա­կալու­թեան­աշ­խա­տակից­նե­րէն­է:­

«ՖՐԱնՍ­ՍՈՒԱՐ»ի­ հա­մար­ հա­սած­է­ վեր­ջա­կէտը­ դնե­լու­ պա­հը:­ Գրա­ւոր­մա­մու­լի­անուն­մը­եւս­կ՚ան­հե­տանայ,­անուն­ մը­ որուն­ սիւնակներուն­ մէջ­ճաճանչած­ են­ Ժո­զէֆ­ Քէ­սէլի,­ Լիւ­սիէն­ Պո­տարի­ կամ­ Ժան­Փօլ­ Սարթրի­նման­անձնա­ւորու­թիւննե­րու­ ստորա­գրութիւնները:­Թեր­թը­70ական­թուա­կան­նե­րէն­ ի­ վեր­ ան­կումի­ մէջ­ էր:­2009ին,­ռուս­մի­լիառատէր­Ա.­Փուկա­չեւի­բերած­նեցուկն­ալ­բանի­չծառայեց՝­խուսափելու­համար­անխուսափելիէն:

ՍՈՒՐԻԱ

ԱՊՍՏԱՄԲՆԵՐԸ ՀՈՂ ԿԸ ՇԱՀԻՆ ՀԱԼԷՊԻ ՄԷՋ

32012, Յուլիս 26 | ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ |

(Շար. Ա. էջէն)

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐՈՎ

ԱՆՁՆԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸՍու­քիասեանի­սպա­նու­թեան­պա­տուի­րու­մը,­Հա­յաս­տա­նի­եր­կա­թու­ղիի­վար­չութեան­ պետ­ Համ­բարձում­ Ղան­դի­լ­եանի,­իր­վա­րորդ­Յա­կոբ­Ու­նի­կեանի­եւ­ու­ղե­ւոր­ Ժո­րա­ Իսա­հակեանի­ սպա­նու­թեան­կազ­մա­կեր­պումը,­ՀՀ­դա­տախա­զու­թեան­քննչա­կան­վար­չութեան­պետ­Ար­թուր­ Յա­կոբեանի­ դէմ­ մա­հափոր­ձի­նա­խապատ­րաստումն­ ու­ կազ­մա­կեր­պումը։­Յատ­կանշա­կան­է,­որ­ինք՝­Վա­նօ­Սի­րադե­ղեան,­եր­բեք­չէ­հեր­քած­այս­մե­ղադ­րանքնե­րը,­այլ­միայն­հե­ռատե­սիլի­իր­ծանօթ­­հար­ցազրոյ­ցին­մէջ­ըսած­է,­թէ­ինք­չի­փա­փաքիր­բո­լորին­փո­խարէն­«քա­ւու­թեան­նո­խազ»­դառ­նալ։

Յու­լիս­20ին,­ԱԻՄ­ի­նա­խագահ­Պա­րոյր­ Հայ­րի­կեան,­ լրագ­րողնե­րու­ հետ­հան­դիպման­ ժա­մանակ­ անդրա­դառ­նա­լով­ վե­րոն­շեալ­ ստո­րագ­րա­հաւա­քին,­ ըսած­ է.­ “Ընդհան­րա­պէս,­ որեւէ­ար­տաքսեալ­ կամ­ փա­խած­ Հա­յի­ վե­րադարձ­ ես­ ցան­կա­լի­ երե­ւոյթ­ եմ­ հա­մարում:­ ես­ կողմ­ եմ,­ որ­պէսզի­ Վա­նօ­Սի­րադե­ղեանը­ոչ­թէ­վե­րադառ­նայ,­այլ­մէջ­տեղ­գայ:­եթէ­պէտք­է՝­դա­տուի,­եթէ­վա­ղեմու­թեան­ ժամ­կէտ­ կայ՝­ ազա­տ­ւի”:

Գերմա­նական­Deutsche Welle թեր­թը­Հա­յաս­տա­նի­ մէջ՝­ տնտե­սական­ պատ­ճառնե­րով­ անձնաս­պա­նու­թիւննե­րու­թի­ւի­աճին­նո­ւիրո­ւած­յօ­դուած­մը­հրա­պարա­կած­է:­Թեր­թը­կը­գրէ­թէ,­վեր­ջին­կէս­ տա­րուան­ ըն­թացքին­ ար­ձա­նա­գ­րո­ւած­47­անձնաս­պա­նու­թիւննե­րը­եր­կու­ան­գամ­աւե­լի­են,­քան­2011ի­նոյն­ժա­մանա­կահա­տուա­ծին­ ար­ձա­նագ­րո­ւածները։­ Յղում­ ընե­լով­ Հայ­կա­կան­ըն­կե­րաբա­նական­ ըն­կե­րակ­ցութեան­նա­խագահ­ Գէորգ­ Պօղոսեանին՝­ յօ­դ­ւա­ծին­մէջ­կը­նշո­ւի,­որ­աշ­խարհի­մէջ­կա­տարո­ւող­անձնաս­պա­նու­թեանց­թի­ւը­ամէն­տա­րի­գրե­թէ­կա­յուն­կը­մնայ,­սա­կայն­եթէ­որե­ւէ­երկրի­մէջ­նշանակալից­աճ­նկա­տուի,­այդ­կը­վկա­յէ­ըն­կե­րային­դաշ­տին­մէջ­տե­ղի­ու­նե­ցող­փո­փոխու­թեանց­մա­սին։­Հա­յաս­տա­նի­պա­րագան­կը­ վե­րաբե­րի­ այս­ վեր­ջի­նին,­ քա­նի­երկրին­մէջ­գոր­ծազրկու­թիւնը­կը­կազ­մէ­40%,­ինչ­որ­ԱՊՀ­եր­կիրնե­րու­մէջ­ամե­նէն­բարձր­ցու­ցա­նիշ­նե­րէն­է։­Որոշ­տո­ւեալ­նե­րու­հա­մաձայն՝­ար­տասահմանի­մէջ­աշ­խա­տող­նե­րը­ներ­կա­յիս­աւե­լի­քիչ­դրամ­ կ՚ու­ղարկեն­ Հա­յաս­տա­նի­ իրենց­ազ­գա­կան­նե­րուն։­երկրին­բնակ­չութեան­30%ը­կ՚ապ­րի­չքա­ւորու­թեան­մէջ,­իսկ­երի­տասար­դութեան­ մե­ծամաս­նութիւ­նը­իր­ապա­գան­չի­տես­ներ­Հա­յաս­տա­նի­մէջ։­2011ին­Հա­յաս­տա­նի­մէջ­անձնաս­պա­նու­թեան­650­փորձ­կա­տարո­ւած­է,­որոնցմէ­195ի­պա­րագա­յին՝­կարելի­չէ­եղած­փրկե­լ­կա­տարող­նե­րը.­ասոնց­մեծ­մա­սը­գոր­ծա­զուրկներ­եղած­են,­կ՚եզ­րա­կաց­նէ­գեր­մա­նական­թերթը։

«Չոր­րորդ­ինքնիշ­խա­նու­թիւն»­թեր­թը­գրէ­թէ,­Հա­յաս­տա­նի­քա­ղաքա­կան­շրջա­նակ­նե­րու­մէջ­վեր­ջերս­շրջող­լու­րե­րու­հա­մաձայն,­նախ­կին­նա­խագահ­Ռո­բերտ­Քո­չարեան­Օգոս­տո­սի­սկիզբը­Մար­սի­լիա­ կու­ գայ:­ Ան­ հան­դի­պում­կ՚ու­նե­նայ­ գոր­ծա­րար­ շրջա­նակ­նե­րը­ներ­կա­յաց­նող­երես­փո­խան­նե­րու­հետ:­երես­փո­խան­նե­րէն­ զատ­ այղ­ հան­դիպումին­կը­մաս­նակցին­նաեւ­ներ­կա­յի­տե­ղական­ղե­կավար­նե­րէն­մի­քա­նին,­որոնք­իրենց­քա­ղաքա­կան­աս­պա­րէզը­սկսած­են­Քո­չարեանի­օրով:

Ռ. ՔՈՉԱՐԵԱՆ ՕԳՈՍՏՈՍԻՆ ՄԱՐՍԻԼԻԱ՞

ԿՈՒ ԳԱՅ

ՄԱՀ՝ ԾԱՆՕԹ ԴԵՐԱՍԱՆՈՒՀԻ

ԿԱԼԻԱ ՆՈՎԵՆՑԻՅուլիս­ 22ին,­ 75­ տա­րեկա­նին,­ յետ­

ծանր­հի­ւան­դութեան՝­մա­հացած­է­հայ­թատ­րո­նի­եւ­շար­ժանկա­րի­ծա­նօթ­դե­րասա­նու­հի­Կա­լիա­նո­վենց:

Անոր­ ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան­ կեն­սագրու­թիւնը­սկսած­է­1958ին`­աւար­տե­լով­երե­ւանի­պե­տական­թա­տերա­

Կալիա Նովենց

Սուրիոյ­ իրա­դար­ձութիւննե­րուն­պատ­ճա­ռով,­ապ­րե­լու­եւ­աշ­խա­տելու­հա­մար­ Հա­յաս­տան­ տե­ղափո­խուե­լու­ստի­պուած­Սու­րիահա­յերու­որ­պէս­թիւ­կը­ տրո­ւի­ 2էն­ 3­ հա­զար:­ Կ՚ըսո­ւի­ թէ­անոնք­իրենց­ար­հեստնե­րուն­մէջ­վար­պետ­են,­մաս­նա­գէտ­ներ­են:­Անոնցմէ­ոմանք­ար­դէն­սկսած­են­աշ­խա­տիլ­Հա­յաս­տա­նի­ձեռ­նարկու­թիւննե­րուն­մէջ:

Որոշ­ ձեռ­նարկու­թիւններ­ ալ­ Սու­րիահա­յերուն­ կ՚օգ­նեն­ մաս­նա­գիտա­

կան­ վե­րապատ­րաստման­ մէջ­ եւ­ յե­տագա­յին՝­ հա­մապա­տաս­խան­ աշ­խա­տանք­կը­գտնեն:

Ժա­մանած­Սու­րիահա­յերուն­աշ­խա­տանք­ապա­հովե­լու­նպա­տակով,­ներ­կա­յիս­ կը­ գոր­ծէ­ յա­տուկ­ գրա­սենեակ­մը,­ որ­թէ՛­ կ՚ար­ձա­նագ­րէ­ Հա­յաս­տան­հա­սած­Սու­րիահա­յերը­եւ­անոնց­տը­ւ­եալ­նե­րը­ կը­ փո­խան­ցէ­ ձեռ­նարկու­թիւննե­րուն,­եւ­թէ­կ՚ար­ձա­նագ­րէ­այն­ձեռ­նարկու­թիւննե­րը,­ որոնք­ մաս­նա­գէտ­նե­րու­կա­րիքը­ու­նին,­կամ­կրնան­վե­րապատ­րաստել­ ժա­մանած­ներ­ եւ­անոնց­ օգ­նել­ աշ­խա­տանք­ գտնե­լու­գծով:

Գրա­սենեակի­ հե­ռաձայ­նի­ թիւն­ է՝­+374­(10)­574812,­իսկ­ել­գի­րի­հաս­ցէն՝­toarmenia@gmail.com

ՀԱՅԱՍՏԱՆ

ՍՈՒՐԻԱՅԷՆ ՀԱՍՆՈՂՆԵՐՈՒՆ ՀԱՄԱՐ ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ԿԱՊԻ ՅԱՏՈՒԿ ԳՐԱՍԵՆԵԱԿ

կան­ ու­սումնա­րանի­ դե­րասա­նական­բա­ժինը,­որ­մէ­ետք­սկսած­է­աշ­խա­տիլ­Կա­պանի­պե­տական­թատ­րո­նին­մէջ:

Այ­նուհե­տեւ­ եր­կար­ տա­րիներ­ ան­աշ­խա­տած­է­«Սունդու­կեան»,­Գիւմրիի­«Վար­դան­Աճէ­մեան»,­երե­ւանի­«Հրա­չ­եայ­ Ղափ­լա­նեան»,­ Սօս­ Սարգսեանի­գլխա­ւորած­ «Հա­մազ­գա­յին»­ թատ­րոննե­րուն­մէջ:

Կեան­քի­ վեր­ջին­ տա­րինե­րուն­ ան­«Պա­րոնեան»­ երաժշտա­կան­ եր­գի­ծական­թատ­րո­նի­դե­րասա­նու­հի­էր:

Կա­լիա­ նո­վենց­ հայ­կա­կան­ շար­ժանկար­բե­րած­է­հայ­կնոջ­կեր­պա­րը,­անոր­ տա­ռապանքներն­ ու­ լուռ­ հե­ծեծանքնե­րը:

Ան­ստանձնած­է­աւե­լի­քան­50­դեր՝­թատ­րո­նի,­ռա­տիօբե­մադ­րութիւննե­րու,­հա­րիւ­րէ­ աւե­լի­ կրկնօ­րինա­կումնե­րու­մէջ:­Բայց­այս­բո­լորի­կող­քին,­դե­րասա­նու­հիին­մե­ծագոյն­ներ­կա­յու­թիւնը­շար­ժանկա­րի­մէջ­եղած­է,­ուր­ան­նկարա­հանո­ւած­է­«Բա­րեւ,­ես­եմ»,­«Մենք­ենք,­մեր­ սա­րե­րը»,­ «Այս­ խաչ­մե­րու­կում»,­«Հին­ օրե­րի­ եր­գը»,­ «նա­հապետ»,­«Մեր­ ման­կութեան­ տան­գօն»,­ «Գի­քորը»,­«Սպի­տակ­անուրջներ»,­«Կտոր­մը­եր­կինք»,­մօտ­երեք­տաս­նեակ­շար­ժանկար­նե­րու­մէջ:

ՎԱՆՕ ՍԻՐԱԴԵՂԵԱՆԷՆ՝ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ…

| ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 2012, Յուլիս 264

Հաւա­նաբար­շա­տեր­նոյն­այս­զգա­ցու­մը­ ու­նե­ցած­են.­ կ՚ապ­րիս­ծննդա­վայ­րէդ­ հե­ռու­ ու­ շատ­ տար­բեր­ ըն­կե­րային­ մի­ջավայ­րի­ մը­ մէջ­ եւ­ ամէն­ան­գամ­ որ­ առի­թը­ ներ­կա­յանայ­ վե­րադառ­նա­լու­ծննդա­վայրդ,­կը­սկսիս­մտա­ծել,­ ծրագ­րել­ թէ­ ին­չեր­ ու­ ին­չեր­պի­տի­ընես­այնտեղ՝­մէյ­մը­որ­հաս­նիս։­Խան­դա­վառ­ ես­ գա­լիք­ ճամ­բորդու­թեամբդ,­ երե­ւակա­յու­թիւնդ­ թե­ւեր­կ՚առ­նէ,­կը­սկսիս­մտքիդ­մէջ­ծրա­գիր­ներ­կազ­մել՝­ հին­ու­նոր­բա­րեկամ­նե­րու­հետ­հան­դի­պումնե­րու,­ծա­նօթ­ու­ան­ծա­նօթ­ վայ­րեր­ այ­ցե­լու­թիւննե­րու,­հա­րազատ­ու­հա­մադամ­ճա­շեր­ու­տե­լու,­եւայլն։­Կը­հաս­նիս­ծննդա­վայրդ­...­ու­ յան­կարծ­դէմ­առ­դէմ­կ՚ել­լես­նոյն­վայ­րին­ժխտա­կան­կող­մե­րուն,­որոնք­կար­ծես­ մոռ­ցուած­ էին­ սկզբնա­կան­խան­դա­վառու­թեանդ­մթնո­լոր­տին­մէջ։­Յի­շողու­թե­նէդ­ վրի­պած­ այս­ բա­ները­կրնան­ ըլ­լալ­ ծննդա­վայ­րիդ­ ահ­ռե­լի­աղ­մուկը,­եր­թե­ւեկա­յին­աննկա­րագ­րե­լի­խճո­ղու­մը,­սար­սա­փելի­տաքն­ու­խո­նաւու­թիւնը­եւ­վստա­հաբար­տա­կաւին­ու­րիշ­բա­ներ։­Հե­տեւան­քը­այն­կ՚ըլ­լայ­որ­ծրագ­րածնե­րէդ­քի­չեր­կ՚իրա­կանաց­նես­եւ­այդ­քի­չով­ալ­բա­ւարա­րուած­ու­գոհ՝­կը­վե­րադառ­նաս­եր­կիրդ։

Կար­ծես­ նոյն­ այս­ զգա­ցումնե­րով­Պէր­լի­նէն­ Պէյ­րութ­ ճամ­բայ­ ելած­ էի։­Լի­բանա­նեան­եր­կու­ շա­բաթեայ­այ­ցե­լու­թեանս­նպա­տակ­նե­րէն­մէկն­էր՝­Յու­շա­մատեան­կայ­քէ­ջին­հա­մար­Օս­մա­ն­­եան­ կայսրու­թեան­ օրե­րէն­ մնա­ցած­հայ­կա­կան­ յի­շողու­թեան­առար­կա­ներ­հա­ւաքե­լը։­Աւե­լի­քան­մէկ­տա­րի­է­որ­մեր­կայ­քը­կը­գոր­ծէ­եւ­մեր­նպա­տակն­է՝­յօ­դուած­նե­րու,­լու­սանկար­նե­րու,­ձայ­նագրու­թիւննե­րու­ու­բազ­մա­մետիա­այլ­գոր­ծիքնե­րու­ ճամ­բով­ վե­րականգնել­օս­մա­նեան­Հա­յերու­ան­ցեալի­հա­րուստ­ժա­ռան­գութիւ­նը։­Այս­նպա­տակով­ալ,­ան­ցեալ­ Փետ­րուարին­ երբ­ դար­ձեալ­Լի­բանան­ էի,­ Հայ­կա­զեան­ Հա­մալ­սա­րանի­տնօ­րէն­Վեր.­Փօլ­Հայ­տոսթեանին­եւ­ նոյն­ հա­մալ­սա­րանի­ Հայ­կա­կան­Սփիւռքի­Ու­սումնա­սիրու­թեան­Կեդ­րո­նի­ տնօ­րէն­ Անդրա­նիկ­ Տա­գէսեանին­հետ­ միասին­ որո­շեցինք­ այս­ ամառ­կազ­մա­կեր­պել­երեք­օրե­րու­վրայ­եր­կա­

ՊՈՒՐՃ ՀԱՄՈՒՏ, 37°.

ՕՍՄԱՆԵԱՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԳԱՆՁԵՐՈՒ ՀԵՏՔԵՐՈՎ

ՎԱՀէ­ԹԱշճեԱն

րող­ձեռ­նարկ­մը՝­Պուրճ­Հա­մու­տի­Հայ­Աւե­տարա­նական­շամ­լեան­Թա­թիկեան­երկրոր­դա­կան­վար­ժա­րանին­մէջ։­Ձեռ­նարկը­ Յու­շա­մատեանի­ եւ­ Հայ­կա­զ­­եան­հա­մալսարա­նին­մի­ջեւ­հա­մագոր­ծակցու­թիւն­մը­պի­տի­ըլ­լար։­Այսպէս,­մեր­խումբը­առ­տուայ­ժա­մերէն­մին­չեւ­երե­կոյ­ պի­տի­ նստէր­ այստեղ­ եւ­ պի­տի­սպա­սէինք­որ­Հա­յեր­ներ­կա­յանա­յին­մե­զի՝­իրենց­հետ­բե­րելով­յի­շողու­թեան­առար­կա­ներ։­Մեր­խումբը­նոյն­այս­ նիւ­թե­րը­ պի­տի­ լու­սանկա­րէր­ ու­վե­րադարձնէր­իրենց­տէ­րերուն։­Ձեռ­նարկին­շուրջ­հե­տաքրքրու­թիւն­ստեղ­ծե­լու­հա­մար­տպե­ցինք­նաեւ­ յա­տուկ­թռու­ցիկներ,­որոնք­բաժ­նուեցան­հայ­կա­կան­եկե­ղեցի­ներու­ու­դպրոց­նե­րու­մէջ։­նաեւ­ես­ու­էլ­քը­Հարթման­նը՝­կինս­ու­Յու­շա­մատեան­միու­թեան­նա­խագա­հու­հին,­պի­տի­ներ­կա­յաց­նէինք­եր­կու­դա­սախօ­սու­թիւն՝­նիւթ­ու­նե­նալով­մեր­կայ­քէ­ջը։

Ահա­ւասիկ­ այս­ էր­ ծրա­գիրը­ երբ­հա­սանք­Լի­բանան։­Խան­դա­վառող­նա­խաձեռ­նութիւն,­ որուն­ ար­դէն­ սկսած­էինք­հա­ւատալ­ու­յոյ­սեր­կա­պել­դեռ­Լի­բանան­չհա­սած։­եւ­ար­դէն­սկսած­էինք­մոռ­նալ­երկրին­միւս­կող­մե­րը՝­տի­րող­

մալ­սա­րանին­ մէջ։­ ես­ ու­ էլ­քըն­ պի­տի­խօ­սինք­ մեր­ կայ­քէ­ջին­ մա­սին։­ Բայց­ան­կա­րող­ենք­սրա­հին­մէջ­զե­տեղուած­մեծ­պաս­տա­ռին­վրայ­մեր­կայ­քէ­ջը­ցոյց­տա­լու։­Պատ­ճա՞ռ.­ամ­բողջ­Լի­բանա­նի­մէջ­եր­կու­օրէ­ի­վեր­հա­մացան­ցի­գի­ծը­խան­գա­րուած­է­ու­դադ­րած­է­գոր­ծե­լէ։­Այնպէս­որ­պի­տի­խօ­սինք­կայ­քէ­ջի­մը­մա­սին­առանց­որ­կա­րելի­ըլ­լայ­կայ­քէ­ջը­կեն­դա­նի­կեր­պով­ցոյց­տալ։­Դրական­կող­մը­ այն­ է,­ որ­ եկած­ են­ 50է­ աւե­լի­ներ­կա­ներ,­որոնք­հե­տաքրքրու­թեամբ­կ՚ունկնդրեն­ մեր­ դա­սախօ­սու­թիւնը։­Քա­նի­ մը­ օր­ ետք­ նոյն­ դա­սախօ­սու­թեան­ կրկնու­թիւնը­ տե­ղի­ կ՚ու­նե­նայ­այս­ան­գամ­Պուրճ­Հա­մու­տի­մէջ՝­ հայ­կա­թողի­կէ­ Մես­րո­պեան­ վար­ժա­րանի­սրա­հին­ մէջ։­ նոյնքան­ ներ­կա­ներ­ եւ­նոյն­ հե­տաքրքրու­թիւնը։­ Future TV­ի­հայ­կա­կան­բա­ժինը­ու­Ռա­տիօ­Սե­ւանը­նոյնպէս­ հար­ցազրոյցներ­ կ՚ու­նե­նան­մեր­հետ։

Այս­բո­լորը­տե­ղի­կ՚ու­նե­նան­աւե­լի­շատ­ մթնո­լոր­տը­ պատ­րաստե­լու­ հա­մար­ բուն­ օրուան՝­ Յու­լի­ս­ 10ին,­ այ­սինքն­շամ­լեան­Թա­թիկեան­դպրո­ցին­մէջ­ ծայր­ առ­նե­լիք­ մեր­ ձեռ­նարկին­անդրա­նիկ­ օրուան։­Այդ­երեք­շաբթին­չա­փազանց­տաք­առա­ւօտ­մըն­է։­Ան­թի­լիասէն­պէտք­է­ուղղուինք­Պուրճ­Հա­մուտ։­նա­խոր­դող­գի­շերը­յու­սա­խաբու­թիւն­մը­եւս­կ՚ապ­րինք,­երբ­կ՚իմա­նանք­որ­ծո­վեզե­րեայ­մայ­րուղին՝­եր­կու­վայ­րե­րը­զի­րար­միաց­նող­միակ­ճա­նապար­հը,­ պի­տի­ փա­կուի­ բո­ղոքի­ ցոյ­ցի­ մը­պատ­ճա­ռով։­ Այսպի­սի­ պայ­մաննե­րու­մէջ­ ան­կա­րելի­ պի­տի­ ըլ­լայ­ կէ­սօրէն­առաջ­ Պուրճ­ Հա­մուտ­ հաս­նի­լը։­ Բայց­

քա­ղաքա­կան­ան­կա­յուն­վի­ճակը,­ահա­ւոր­տաքն­ու­խո­նաւու­թիւնը,­Սու­րիոյ­մէջ­տե­ղի­ու­նե­ցող­պա­տերազ­մին­ բազ­մա­կող­մա­նի­ ազ­դե­ցու­թիւննե­րը,­տնտե­սական­տագ­նա­պը։­ Ասոնք­ բո­լորն­ալ­ճնշիչ­ներ­կա­յու­թիւններ­էին­ամառ­նա­յին­այդ­օրե­րու­Լի­բանա­նին­մէջ։­Հա­կասու­թիւնը­մեծ­ էր.­ եկած­ էինք­Լի­բանա­նի­ հա­յու­թեան­մօտ­հե­ռաւոր­ան­ցեալի­մը­հետ­քե­րով,­երբ­նոյն­ժա­մանակ­ նոյն­ երկրին­ եւ­ անոր­ ժո­ղովուրդին­ ներ­կան­ այնքան­ ալ­ փայ­լուն­չէր։

Յու­լիս­ 5­ եւ­ առա­ջին­ մեծ­ յու­սա­խաբու­թիւնը։­Այդ­օրը­նա­խատե­սուած­է­ Յու­շա­մատեանի­ մա­սին­ դա­սախօ­սու­թիւն­մը­Պէյ­րութի­Հայ­կա­զեան­հա­

ցոյ­ցը­տե­ղի­չու­նե­նար­ու­ճիշդ­ժա­մուն­կը­հաս­նինք­Պուրճ­Հա­մուտ։­Դպրո­ցին­տնօ­րէնու­թիւնը­ մե­զի­ տրա­մադ­րած­ է­կո­կիկ­սե­նեակ­մը,­ուր­ար­դէն­նստած­է­Անդրա­նիկ­Տա­գէսեանը։­շու­տով­մե­զի­կը­միանան­նաեւ­մեր­հետ­կա­մաւոր­աշ­խա­տող­եր­կու­ու­սա­նողու­հի­ներ՝­Սա­

2012, Յուլիս 26 | ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 5

նահի­նը­եւ­Արի­նը։­Աշ­խա­տան­քի­վեր­ջին­օրը­մեր­հետ­կա­մաւոր­պի­տի­աշ­խա­տէին­նաեւ­Լո­ռին­եւ­շո­ղերը։­

Առա­ջին­ «յա­ճախորդ»նե­րը­ չեն­ ու­շա­նար,­ իրենց­ հետ­ բե­րելով­ յի­շողու­թեան­ առա­ջին­ գան­ձե­րը։­ Անոնց­ մէջ­կայ­փոք­րիկ­զան­գակ­մը,­որ­Մա­րաշէն­աղջնա­կի­ մը­ խա­ղալի­քը­ եղած­ է։­ Ան­իր­հետ­փո­խադ­րած­է­այս­առար­կան­գաղ­թի­ ճամ­բա­ներէն­ ու­ զայն­ բե­րած­է­ մին­չեւ­ Լի­բանան,­ ուր­ կը­ պահ­պա­նուի­ըն­տա­նիքին­շա­ռաւիղ­նե­րուն­կող­մէ։­Բե­րուած­առար­կա­ներուն­մէջ­կայ­նաեւ­Սի­սէն­Աս­տուածա­շունչ­մը։­Առա­ջին­ լու­սանկար­ներն­ու­առար­կա­ները­ոգե­ւորու­թեամբ­կը­ լու­սանկա­րենք­ու­կը­թուայ­նացնենք,­ապա­կը­յանձնենք­իրենց­տէ­րերուն։

Ար­դէն­կէ­սօր­է։­Ջեր­մաստի­ճանը­37°։­Մեր­սե­նեակին­մէջ­թէեւ­ելեկտրա­կան­երեք­ հո­վահար­ներ­ զե­տեղուած­ են,­բայց­ կը­ տաք­նանք­ ու­ կը­ քրտնինք։­Ի՞նչպէս­դի­մադ­րել­պուրճ­հա­մու­տեան­ամառ­նա­յին­այս­խո­նաւու­թեան։­Սե­ն­­եակին­ մէջ­ մնա­ցած­ են­ միայն­ մեր­խումբին­ան­դամնե­րը։­Հա­մոզուած­ենք­որ­ կէ­սօրուայ­ այս­ պա­հը­ աշ­խա­տան­քա­յին­դա­դար­մը­պի­տի­ըլ­լայ։­Մտքիս­մէջ­ար­դէն­ծրա­գիր­ներ­կը­կազ­մեմ­թէ­Պուրճ­Հա­մու­տի­ո՞ր­խա­նու­թէն­եւ­ի՞նչ­տե­սակի­հա­մադամ­սան­տուիչ­ներ­պի­տի­ ապսպրեմ։­ Տա­կաւին­ չեմ­ վճռած­սուճուխի­(երշիկ­­­«նՅ»)­­եւ­սխտո­րով­հա­ւի­սան­տուիչ­նե­րուն­մի­ջեւ։­եր­կուքն­ալ­շատ­կա­րօտ­ցած­եմ։­ճիշդ­այդ­պա­հուն­ներս­կը­մտնէ­Ծո­վիկը,­քիչ­ետ­քը՝­Կա­րօն։­եր­կուքն­ալ­ըն­կերներ­են։­երբ­կը­ տես­նեն­ մեր­ «ան­գործու­թիւն»ը,­իրենց­ ձեռ­քի­ հե­ռաձայ­ննե­րը­ ան­մի­ջապէս­կը­հա­նեն,­կը­սկսին­աջ­ու­ձախ­հե­ռաձայ­նել,­հարցնել­բա­րեկամ­նե­րու­թէ­կը­ճանչնա՞ն­մեզ­շա­հագրգռող­նիւ­թե­րու­տէր­ան­ձեր։­Կը­գտնեն­3­4­ան­ձեր,­ամէն­ան­գամ­հե­ռաձայ­նը­ին­ծի­կը­փո­խան­ցեն,­որ­պէսզի­անոնց­հետ­հա­մաձայ­նիմ,­նիւ­թե­րը­մեր­մօտ­բե­րելու­ձե­ւեր­գտնեմ։­

Ժա­մանա­կը­ կ՚անցնի,­ հա­մադամ­սան­տուիչ­նե­րը­ ստի­պուած­ եմ­ մոռ­նալ…­ Արագ­ քայ­լե­րով­ ներս­ կը­ մտնէ­պա­ռաւ­կին­մը՝­Վ.­Ա.,­ձեռ­քին­բռնած­մեր­ծա­նուցման­թռու­ցի­կը։­Ըն­տա­նիքը­Սի­սէն­է,­ինք­ամ­բողջ­կեան­քը­ապ­րած­է­Պուրճ­Հա­մու­տի­նոր­Սիս­թա­ղամա­սը։­Սա­կաւա­խօս­է։­Հե­տը­բե­րած­է­­սքան­չե­լի­ երկու­ լու­սանկար­ներ.­ մէ­կը՝­ Սի­սի­ մէջ­ իր­ ամ­բողջ­ ըն­տա­նիքն­ է,­ իսկ­միւ­սը՝­Ատա­նայի­մէջ­ լու­սանկա­րուած­մայրն­է՝­իր­եր­կու­քոյ­րե­րուն­հետ։­Սո­վորա­կան­հար­ցումներ­կ՚ուղղենք­լու­սանկար­նե­րուն­մէջ­երեւ­ցող­ան­ձե­րուն­

ինքնու­թեան­ մա­սին,­ նոյն­ ժա­մանակ­ալ­ պատ­կերնե­րը­ կը­ թուայ­նացնենք։­նկար­նե­րուն­մէջ­երեւ­ցողնե­րէն­շա­տեր­սպան­նուած­են­1915ին,­տի­կին­Վ.­Ա.­կը­կրէ­ըն­տա­նիքին­այդ­ան­մեղ­զո­հերէն­մէ­կուն­անու­նը,­ու­րիշ­ան­դամներ­Առա­ջին­ Հա­մաշ­խարհա­յին­ պա­տերազ­մէն­ետք­մեկ­նած­են­Ար­ժանթին­եւ­Պրա­զիլ։­Այն­ տպա­ւորու­թիւնը­ ու­նինք,­ որ­ տի­կին­Վ.­Ա.ի­հա­մար­ծանր­է­այս­բո­լորին­մա­սին­ վերստին­ խօ­սիլը։­ Կը­ փու­թայ­մեկ­նե­լու։­ Կ՚աճա­պարենք­ իրեն­ վե­րադարձնել­լու­սանկար­նե­րը։­«ես­ի՞նչ­պի­տի­ընեմ­այ­լեւս,­թող­մնայ­ձեր­քով»,­կը­պա­տաս­խա­նէ­ան։­Պա­պան­ձած­ենք,­շնոր­հա­կալու­թեան­ խօս­քեր­ ան­գամ­չենք­կրնար­ար­տա­սանել։­նոյն­արագ­քայ­լե­րով­կը­մեկ­նի­ան…­Իրա­րու­կը­նա­յինք,­յու­զիչ­պահ­մըն­է­բո­լորիս­հա­մար։­եր­կու­լու­սանկար­ներ,­եր­կու­նշխար­ներ­առան­ձին­կը­մնան­սե­ղանին­վրայ,­բո­լորս­անոնց­շուրջ,­իսկ­անոնց­տի­րու­հին­մեկ­նած­է­ար­դէն,­ան­վե­րադարձ.­կար­ծես­ տի­կին­ Վ.­ Ա.­ տա­րինե­ր­ է­ կը­սպա­սէր­մե­զի,­այս­պա­հուն,­երբ­պի­տի­յանձնէր­մե­զի­ըն­տա­նեկան­իր­այս­մա­սունքնե­րը­ու…­հե­ռանար։

Բա­րեբախ­տա­բար­քիչ­յե­տոյ­կու­գան­շո­ղերն­ու­Մով­սէ­սը­եւ­մե­զի­դուրս­կը­հա­նեն­ այս­ ճնշող­ վի­ճակէն։­ եր­կուքն­ալ­Յու­շա­մատեան­կայ­քէ­ջին­բա­րեկամ­ներն­են,­Լի­բանա­նէն­են,­իսկ­ներ­կա­յիս­կ՚ապ­րին­ Պրիւսէլ։­ Հե­տեր­նին­ բե­րած­են­Կա­րոյեան­նե­րու՝­Մով­սէ­սին­մօր­ըն­տա­նիքին,­ ըն­տա­նեկան­ ալ­պո­մը՝­ Պէյ­լա­նի­ եւ­ Քի­րիք­խա­նի­ մէջ,­ 1920ական­եւ­ 1930ական­ թուական­նե­րուն­ լու­սանկա­րուած­ հա­րուստ­ պատ­կերնե­րով։­Մով­սէս­հե­տը­բե­րած­է­նաեւ­Կա­րոյեան­նե­րու­ պատ­կա­նող­ զա­նազան­առար­կա­ներ։­Այս­երկու­վայ­րե­րը­մաս­կազ­մած­ են­ Ալէք­սանտրէ­թի­ սան­ճա­քին­ (ներ­կա­յիս­ Հա­թայ)­ եւ­ միայն­1939­ թուակա­նին­ ամ­բողջ­ տա­րած­քը­միացած­ է­ ­ Թուրքիոյ։­ Կա­րոյեան­նե­րը­հա­զարա­ւոր­այլ­Հա­յերու­նման­կը­ձգեն­իրենց­հայ­րե­նի­բնա­կավայ­րը­ու­բնա­կու­թիւն­ կը­ հաս­տա­տեն­ Լի­բանա­նի­մէջ։­Մով­սէս­կը­փոր­ձէ­ լու­սանկա­ներուն­ բա­ցատ­րութիւննե­րը­ ան­ձամբ­տալ։­Դժուար­առա­քելու­թիւն­մը։­Տեղ­տեղ­ դար­ձեալ­ օգ­նութեան­ կը­ հաս­նի­առձեռն­հե­ռաձայ­նը,­երբ­Մով­սէս­այս­ճամ­բով­ կը­դի­մէ­ իր­ ծե­րու­նի­ մօ­րաք­րոջ­ ու­ ան­կէ­ բացատրութիւններ­ կը­խնդրէ։­Յայտնա­պէս­պա­տաս­խաննե­րը­չեն­ բա­ւարա­րեր­ Մով­սէ­սը,­ որ­ վճռած­է­ այդ­ օրը­ ըն­տա­նեկան­ ալ­պո­մին­ բո­լոր­«գաղտնիք»նե­րը­մե­զի­փո­խան­ցել։­Մօ­րաք­րոջմէն­ յու­սա­խաբ,­ան­նոր­հե­ռաձայն­մը­կ՚ընէ­ու­այս­ան­գամ­վճռա­

կան­ձայ­նով­կ՚ըսէ.­“Մա­մաս­ի՞նչ­կ՚ընէ­կոր։­Ա՛ռ­իրեն­եւ­հոս­բե՛ր”։­շատ­կարճ­ժա­մանակ­ետք­մայ­րը­կը­հաս­նի։­Ան­իր­քրոջ­մէն­ յա­րաբե­րաբար­ երի­տասարդ­է,­ բայց­ եւ­ այնպէս­ կը­ յա­ջողի­ լու­սանկար­նե­րուն­մէջ­երեւ­ցող­դէմ­քե­րուն­անուններ­տալ,­ինչպէս­նաեւ­անձնա­կան­յու­շեր­աւելցնել։­Կա­րոյեան­նե­րու­անձնա­կան­ ալ­պո­մին­ ընդմէ­ջէն­ կա­րելի­է­վե­րականգնել­սո­վորա­կան­ըն­տա­նիքի­ մը­ կեան­քը.­ ամուսնու­թիւն,­ծնունդ,­ դաշ­տա­հան­դէս,­ ըն­տա­նեկան­խրախ­ճանքներ,­ ապա­ գաղ­թի­ տխուր­պա­հերը,­ Լի­բանա­նի­ մէջ­ նոր­ կեան­քի­մը­սկիզ­բը։

Մեր­ յա­ջորդ­ ժա­մադ­րութիւ­նը­ Յու­լիս­12ին­է։­Ծայ­րէ­ծայր­խճո­ղուած­օր­մը­ կ՚ըլ­լայ։­ Մար­դիկ­ կը­ ներ­կա­յանան­իրենց­ հետ­ բե­րելով­ լու­սանկար­ներ՝­Մա­լաթիայէն,­ Ատա­նայէն,­ Մա­րաշէն,­Ուրֆա­յէն,­նիկ­տէէն,­Կե­սարիայէն,­ու­րիշ­ մը­ կը­ բե­րէ­ հա­յատառ­ թրքե­րէն­­Աս­տուածա­շունչ­մը,­որ­տպուած­է­Պո­լիս,­իսկ­տէ­րը­զայն­իր­հետ­բե­րած­է­Մա­րաշէն։­Կու­գայ­նաեւ­Պ.­ե.ը,­որ­ըն­կեր­մըն­է­եւ­մե­զի­կը­յանձնէ­հինգ­հատ­հին­լու­սանկար­ներ,­որոնցմէ­մէ­կը­Օս­մա­նեան­բա­նակի­տա­րազով­հայ­եր­կու­զի­նուոր­ներ­են։­Պ.­ե.­բո­լոր­լու­սանկար­նե­րը­ մե­զի­ կը­ նուիրէ­ ու­ կ՚աւելցնէ.­“երա­նի­քա­նի­մը­տա­րի­կա­նուխ­եկած­ըլ­լա­յիք։­Ահա­գին­այլ­լու­սանկար­ներ­ու­հին­թուղթեր­ար­դէն­թա­փեցի”։­Զար­մա­ցած­ ենք,­ բայց­ այսպի­սի­ նիւ­թեր­թա­փելու­խօս­քեր­ար­դէն­քա­նի­մը­օրէ­ի­ վեր­ կը­ լսենք։­ Պ.­ ե.ի­ պա­րագա­յին­առ­նուազն­ քա­նի­ մը­ լու­սանկար­ներ­փրկուած­են։­Յե­տոյ­կը­հան­դի­պիմ­Ս.ին։­Ձեռ­քին­ու­նի­տոպ­րակ­մը­եւ­վա­րանոտ­կ՚ըսէ.­“շատ­վստահ­չեմ­որ­ասոնք­ձեզ­կը­հե­տաքրքրեն,­ բայց­մէյ­ մը­նա­յէ”։­Տոպ­րա­կին­ մէջ­ դի­զուած­ են­ ոլո­րուն­հաստ­թուղթեր՝­40է­աւե­լի։­Մէկ­հա­տը­

| ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 2012, Յուլիս 266

դուրս­կը­հա­նեմ­եւ­նոյն­ժա­մանակ­ալ­մտիկ­կ՚ընեմ­Ս.ի­բա­ցատ­րութիւննե­րը։­Մեծ­հայ­րը­Կե­սարիոյ­մէջ­եղած­է­գոր­գի­գոր­ծա­րանա­տէր։­Քա­ղաքէն­գաղ­թե­լու­ժա­մանակ­հե­տը­դուրս­հա­նած­է­նաեւ­գորգ­ կա­րելու­ նմոյշնե­րը,­ նա­խատի­պար­նե­րը։­եւ­ասոնք­հի­մա­ձեռ­քե­րուս­մէջ­են։­Հիանա­լի­մա­սունքներ­հին­ար­հեստէ­մը­մնա­ցած։­Հաստ­թուղթե­րու­վրայ­գու­նա­ւոր­ու­գե­ղեցիկ­գծուած­են­արե­ւելեան­գոր­գի­բազ­մա­թիւ­նմոյշներ։­Այս­գլուխ­գոր­ծո­ցով­մեր­աշ­խա­տան­քա­յին­ օրը­ կրնա­յինք­ բա­ւարա­րուած­հա­մարել,­ բայց­ կէ­սօրէ­ ետք­ մե­զի­ կը­սպա­սէր­հա­ճելի­այլ­անակնկալ­մը։

Դար­ձեալ­ ջեր­մաստի­ճանը­ հա­սած­է­37°ի։­Պուրճ­Հա­մու­տի­ամէ­նէն­տաք­ժա­մերն­են։­Թաք­սի­մը­կը­մտնէ­դպրո­ցին­բա­կը։­Արե­ւուն­տակ­շող­շո­ղացող­ինքնա­շար­ժէն­դուրս­կու­գայ­ման­րա­հասակ­կին­մը,­քրտինքնե­րու­մէջ­թաթ­խուած,­ու­կ՚ըսէ.­“եկէ՛ք,­օգ­նե­ցէ՛ք,­այս­տա­քուն­ խեն­թութիւն­ էր­ գա­լը,­ բայց­Յու­շա­մատեանին­ հա­մար­ եկայ…”։­Բո­լորս­ կնոջ­ շուրջն­ ենք։­ Թաք­սիին­սնտու­կը­ բա­նալ­ կու­ տայ­ եւ­ այնտե­ղէն­դուրս­կը­հա­նենք­ճամ­բորդա­կան­խո­շոր­ ճամպրուկ­ մը,­ զոր­ կը­ բե­րենք­ու­կը­տե­ղաւո­րենք­մեր­աշ­խա­տասե­ն­­եակը։­ Յա­ջոր­դող­ ժա­մերը­ եւ­ մին­չեւ­երե­կոյեան­պի­տի­անցնէինք­տի­կին­Յ.­Խ.ին­ու­անոր­բե­րած­գան­ձե­րուն­հետ։­շրջա­պատէն­լսած­էր­մեր­մա­սին,­հա­ւաքած­ էր­ Խար­բերդի­ իր­ պա­պերէն­

(թրքե­րէն՝­ ան­շարժ­ գոյ­քի­ սե­փակա­նատի­րու­թեան­ փաս­տա­թուղթեր­ ­­«նՅ»),­ 1654­ թուակա­նէն­ սկսեալ­ ըն­տա­նեկան­ծառ­մը,­Խար­բերդէն­հար­սա­նեկան­հա­գուստ­մը,­Վա­նէն­ար­ծա­թեայ­գօ­տի­մը,­կնո­ջական­գդակ­մը՝­իր­զա­նազան­յար­դա­րանքնե­րով,­Խար­բերդէն­մե­տաք­սեայ­փէշ­մը,­վզկապ­մը,­տպա­ծոյ­կտաւ­մը,­մկրտու­թեան­տուփ­մը։

եր­րորդ­օրը­այ­լեւս­գան­ձե­րու­հետ­քե­րով­սո­վորա­կան­դար­ձած­օր­մըն­է։­Ա.­Ֆ.­մե­զի­կը­նուիրէ­Սիս­ծնած­իր­մօր­հար­սա­նեկան­ օժի­տէն­ մնա­ցած­ կտա­ւեայ­երկու­հա­գուստներ։­Մեր­մօտ­բե­րուած­առար­կա­ներուն­շար­քին­կան­Տար­սո­նի­Սէնթ­Փօլ­գո­լէճէն­շրջա­նաւարտ­Հա­յու­մը՝­շուրջ­60­սմ.­եր­կա­րու­թեամբ­վկա­յակա­նը,­ Թո­մար­զա­յէն­ բե­րուած­ հա­մեմ­ աղա­ցող­ ջա­ղացք­ մը,­ Պէյ­լա­նէն,­Ուրֆա­յէն­ եւ­ Սի­սէն­ բե­րուած­ պղնձե­ղէն­ներ։­նուէր­կը­ստա­նանք­նաեւ­Կիւ­

մնա­ցած­ժա­ռան­գութիւ­նը,­անոնց­վրայ­աւել­ցուցած­էր­դրա­ցինե­րէ­ու­ազ­գա­կան­նե­րէ­հա­ւաքուած­այլ­առար­կա­ներ­ու­այս­բո­լորը­բե­րած՝­Պուրճ­Հա­մու­տի­մեր­ նստա­վայ­րը։­ Գան­ձը­ հա­րուստ­ է,­յա­ճախ­19րդ­դա­րու­առար­կա­ներ­են,­բո­լորն­ ալ­ սքան­չե­լիօրէն­ պահ­պա­ն­­ւած.­ հին­ լու­­սանկար­­ներ,­ թա փու ­ներ­

րի­նի­գործ­շալ­մը։­Բո­լոր­այս­նիւ­թե­րը­իրենց­ման­րա­պատ­մութիւննե­րը­ու­նին։­Կ՚ար­ձա­նագ­րենք­զա­նոնք­կա­րելի­բո­լոր­ման­րա­մաս­նութիւննե­րով։­ Գօ­տիի­ մը,­շա­լի­մը,­հար­սա­նեկան­հա­գուստի­մը,­լու­սանկա­րի­մը,­Աս­տուածա­շունչի­ մը­

պատ­մութիւննե­րուն­ընդմէ­ջէն­կա­րելի­է­վե­րականգնել­ամ­բողջ­ըն­տա­նիքի­մը­եւ­ին­չու­չէ­նաեւ­ամ­բողջ­գիւ­ղի­մը,­քա­ղաքի­մը­ու­հա­մայնքի­մը­ան­ցած­ու­ղին։­Փաս­տօ­րէն­իւ­րա­քան­չիւր­առար­կայ­իր­մէջ­կու­տա­կուած­ու­նի­կեան­քի­երթ­մը,­ըն­տա­նեկան­ պատ­մութիւն­ մը,­ որոնց­ար­մատնե­րը­կ՚եր­կա­րին­մին­չեւ­հայ­րե­նի­բնա­կավայ­րը,­ապա­վրայ­կը­հաս­նի­Մեծ­եղեռ­նը,­առար­կան­իր­տէ­րերուն­նման­կը­տե­ղափո­խուի,­տէ­րերէն­շա­տեր­ կը­ սպան­նուին,­ իսկ­ ու­րիշնե­րու­նման­անի­կա­ալ­կը­վե­րապ­րի­ու­վեր­ջա­պէս­բնա­կու­թիւն­կը­հաս­տա­տէ­Լի­բանա­նի­մէջ։

երեք­ օրեր­ տե­ւած­ մեր­ ձեռ­նարկը­աւար­տած­ է­ ար­դէն։­ Հրա­ժեշտ­ կ՚առ­նենք­Պուրճ­Հա­մու­տէն­ու­Լի­բանա­նէն՝­մեր­ այս­ նա­խաձեռ­նութիւ­նը­ մօ­տիկ­ապա­գային­ կրկնե­լու­ վճռա­կամու­թեամբ։­Օս­մա­նեան­հայ­կա­կան­գան­ձեր­գտնե­լու­ մեր­այս­առա­ջին­գոր­ծո­ղու­թիւնը­յա­ջողու­թիւն­մըն­էր։­Ոչ­միայն­մե­ծաթիւ­նիւ­թեր­հա­ւաքած­ենք,­այլ­նաեւ­շա­տերու­մօտ­յա­ջողած­ենք­արթնցնել­այսպի­սի­ժա­ռան­գութիւններ­փնտռե­լու­գա­ղափա­րը,­անոնց­կա­րեւո­րու­թիւնը։­Հա­մոզուած­ենք­որ­Լի­բանա­նի­պէս­վայ­րի­մը­մէջ­(նոյն­բա­նը­վստա­հաբար­կա­րելի­է­ըսել­նաեւ­Սու­րիոյ)­գրե­թէ­ամէն­ըն­տա­նիքի­մօտ­կա­րելի­է­գտնել­հայ­րե­նի­տու­նէն­բե­րուած­նշխար­մը։­շա­տեր­կրնան­առար­կել­որ­ան­ցեալի­նիւ­թեր­հա­ւաքե­լու­ այս­ նա­խաձեռ­նութիւ­նը­պէտք­էր­կա­տարուէր­տաս­նա­մեակ­ներ­առաջ։­Այո՛,­ մենք­ալ­հա­մաձայն­ենք։­Բայց­մեր­երեք­օրե­րու­փոր­ձա­ռու­թիւնը­բա­ւարար­էր­հա­մոզուելու,­որ­հի­մա­ալ­ուշ­չէ։­Կան­տա­կաւին­թաք­նուած­գան­ձեր.­պէտք­ է­պե­ղել,­ գի­տակ­ցութեան­հրա­ւիրել­անոնց­տէ­րերը,­ցան­կագրել,­թուայ­նացնել,­ար­ձա­նագ­րել­իւ­րա­քան­չիւրին­ պատ­մութիւ­նը­ եւ­ մա­նաւանդ­այս­ նիւ­թե­րը­ ան­մա­հաց­նե­լու,­ յա­ւերժ­պահ­պա­նելու­ձե­ւեր­գտնել։

Լի­բանա­նէն­մեր­մեկ­նումէն­ետք­իմա­ցանք­որ­ջեր­մաստի­ճանը­40°ի­հա­սած­է,­Սու­րիոյ­մէջ­շա­րու­նա­կուող­պա­տերազ­մը­աւե­լի­սաստկա­ցած­է,­հա­զարա­ւոր­գաղ­թա­կան­ներ­Լի­բանան­խու­ժած­են։­Իսկ­մեր­փնտռած­գան­ձե­րը­տա­կաւին­հոն­են,­ լի­բանա­նահայ­բազ­մա­թիւ­ըն­տա­նիք­նե­րու­մօտ։­նոյն­ժա­մանակ­գի­տենք­որ­թա­փելու­գոր­ծընթա­ցը­կը­շա­րու­նա­կուի­եւ­թե­րեւս­նաեւ­այլ­աղէտ­ներ­կրնան­մէ­կընդմիշտ­ոչնչաց­նել­Օս­մա­նեան­կայսրու­թեան­Հա­յերուն՝­մեր­նա­խահայ­րե­րուն­ ժա­ռան­գութեան­ ու­պատ­մութեան­խորհրդա­նիշ­նե­րը­հան­դի­սացող­այս­գանձերը։

Վ.­Թ.

2012, Յուլիս 26 | ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 7

Յուլիս­ 9էն­ 11,­ երե­ւանի­ «Ոս­կէ­ծի­րան»­ շարժարուեստի­ մի­ջազ­գա­յին­ փա­ռատօ­նի­ շրջա­ծիրին­ մէջ­ տե­ղի­ ու­նե­ցած­ է­ «Հա­յաս­տան­Թուրքիա­կի­նոպ­լատֆոր­մ»ի­ (շար­ժա­րուես­տի­ հիմ­նադրոյթներ­ ­­ «նՅ»)­ կամ­ՀԹԿՊ­ աշ­խա­տաժո­ղովը,­ որուն՝­ եր­կու­ դրա­ցի­ եր­կիրնե­րէն­ մաս­նակցած­են­ 9­ գոր­ծիչներ:­ ՀԹԿՊ­ նա­խընտրա­կան­ յանձնա­ժողո­վը­ 25­ ­դիմումնե­րէն­ընտրած­է­շարժանկարի­9­նա­խագիծ­(4ը՝­Թուրքիայէն­եւ­5ը՝­Հա­յաս­տա­նէն)մրցակ­ցե­լու­10.000­ԱՄն­տո­լարի­հա­մար:

Մաս­նա­կից­նա­խագի­ծերն­են`

1.­«Հին­սօ­սիի­ճիւղ»,­բե­մադիր՝­Մա­րիամ­ Օհա­նեան,­ ար­տադրող՝­ Թունա­եըլ­մազ­(Հա­յաս­տան)

2.­ «երկխօ­սու­թիւն»,­ բե­մադիր/ար­տադրող­ Ար­սէն­ Առա­քելեան­ (Հա­յաս­

ՇԱՐԺԱՐՈՒԵՍՏԻ ՀԱՅ ԵՒ ԹՈՒՐՔ ԵՐԻՏԱՍԱՐԴ ԳՈՐԾԻՉՆԵՐԸ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ

ՈՒՆԵՑԱԾ ԵՆ ԵՐԵՒԱՆԻ ՄԷՋ

Գա­գիկ­ Յա­րու­թիւնեան,­ հա­մա­ար­տադրող՝­Սօ­նա­Գրի­գորեան­եւ­էօզ­լէմ­Սա­րըեըլ­տըզ,­(Հա­յաս­տան­/­Թուրքիա)

7.­ «Սա­լըմ­ Ապ­տիւլ­քա­րիմ»,­ բե­մադիր՝­Աշոտ­Մկրտչեան,­ար­տադրող՝­Անա­հիտ­Մկրտչեան­(Հա­յաս­տան)

8.­ «Լուռ­ շի­րիմ­ներ»,­ հա­մա­բե­մադիր/հա­մա­ար­տադրող­Զէյ­նէլ­Քոչ­եւ­ճենք­Օր­տուլու­(Թուրքիա)

9.­ «Ծիածան»,­ բե­մադիր՝­ Տէ­րիա­Տուրմազ,­ար­տադրող՝­եոէլ­Մա­րեն­տա­(Թուրքիա)

եռօ­րեայ­ աշ­խա­տաժո­ղովի­ ըն­թացքին­ներ­կա­յացո­ւած­են­դեռ­անա­ւարտ­ երկու­ շար­ժանկար­ներ`­ «Հո­յակապ­ է,­ շատ­ հրա­շալի­­ Ամե­րիկա­յէն­Պիթ­լիս»­(բե­մադիր՝­ Լու­սին­Տինք,­ար­տադրող՝­ Սո­նէր­ Ալ­փէր)­ եւ­ «Յետ­դէ­պի­ Կիւ­րիւն»­ (բե­մադիր՝­ Ատ­րի­նէ­

Կազ­մա­կեր­պիչնե­րը­ հիւրընկա­լած­ էին­ երեք­ թուրք­ լրագ­րողնե­րու`­Պեր­քէ­ Կէօլ­ («Ալ­թեազը»­ ամ­սա­գիր),­շէ­նայ­ Այ­տէ­միր­ («Ռա­տիքալ»­ օրա­թերթ),­ Օլ­քան­ էօզեուրթ­ («Սա­պահ»­թերթ),­որոնք­լու­սա­բանած­են­«Ոս­կէ­ծի­րան»ի­ եւ­ «Հա­յաս­տան­Թուրքիա­շար­ժա­րուես­տի­ հիմ­նադրոյթներ»ուն­ամ­բողջ­ըն­թացքը:

Առ­ ի­ տե­ղեկու­թիւն՝­ «Հա­յաս­տան­Թուրքիա­ շար­ժա­րուես­տի­ հիմ­նադրույթներ»ը­ սկիզբ­ առած­ է­2008ին,­ «Անա­տոլու­ Քիւլթիւր»ի­ եւ­«Ոս­կէ­ ծի­րան»ի­ մի­ջեւ­ գոր­ծակցու­թեան­ իբ­րեւ­ ար­դիւնք`­ նպա­տակ­ ու­նե­նալով­ստեղ­ծելու­ընդհա­նուր­ցանց­մը,­որուն­մի­ջոցով­եր­կու­եր­կիրնե­րու­շարժարուեստի­բե­մադիր­նե­րը­ պի­տի­կա­րենան­գոր­ծակցել­ եւ­ միասնաբար­ժա­պաւէն­ներ­ ստեղ­ծել:­ Հիմ­նադրու­մէն­ ի­ վեր՝­ ՀԹՊԿ­ն­ աջակ­ցած­ է­շարժարուեստի­հայ­եւ­թուրք­բե­մադիր­նե­րու­12­ժա­պաւէն­նե­րու­ստեղծմա­ն:

Վեր­ջին­ եր­կու­ տա­րինե­րու­ ըն­թացքին­ ՀԹՊԿ­ին­ աջակ­ցած­ է­ ԱՄն­ու­ ՄԶԳ­ն­ (Մի­ջազ­գա­յին­ զար­գացման­գրասենեակ)­ կող­մէ­ գան­ձատրո­ւող­«Աջակ­ցութիւն­ Հա­յաս­տան­Թուրքիա­յա­րաբե­րու­թեանց­բա­րելաւ­ման»­ծրա­գիրը,­ որ­ կը­ գոր­ծէ­ «եւ­րա­սիա­ գոր­ծակցու­թիւն»­հիմ­նադրա­մի,­Մարդկա­յին­ զար­գացման­ մի­ջազ­գա­յին­ կեդ­րո­նի,­ երե­ւանի­ մա­մու­լի­ ակումբի­ եւ­Հա­յաս­տա­նի­ ար­դիւնա­բերող­նե­րու­ եւ­գոր­ծա­րար­նե­րու­ (գոր­ծա­տու­նե­րու)­միու­թեան,­ինչպէս­նաեւ­Թուրքիոյ­մէջ­գտնո­ւող­շարք­մը­գոր­ծընկեր­նե­րու­կող­մէ՝­նե­րառեալ­«Անա­տոլու­Քիւլթիւր»ը:

***

ԱՄն­ու­ՄԶԳ­ն­եւ­առեւտրա­յին­ըն­կե­րակ­ցութեան­(consortium)­ան­դամնե­րը­կ՚աջակ­ցին­ «Հա­յաս­տան­Թուրքիա»­յա­րաբե­րու­թեանց­բա­րելաւ­ման`­խթա­նելով­ քա­ղաքա­ցիական­ հա­սարա­կու­թեան­գոր­ծակցու­թիւնը,­հիմ­նե­լով­գոր­ծա­րար­նե­րու­ եւ­ար­հեստա­վարժնե­րու­ցան­ցեր­եւ­զար­գացնե­լով­արդէն­եղած­գոր­ծակցու­թեան­օրի­նակ­նե­րը,­ինչպէս­նաեւ­սա­տարե­լով­եր­կու­ժո­ղովուրդնե­րու­մի­ջեւ­փո­խըմբռնման­ձե­ւաւոր­ման­եւ­ խո­րաց­ման՝­ տա­րածաշրջա­նին­ մէջ­խա­ղաղու­թեան­ եւ­ տնտե­սական­ հա­մարկման­հաս­նե­լու­նպա­տակով:

Տե ղեկատ ւութիւ նը տա րածած է «Ոս­կէ ծի րան» շար ժա րուես տի փա ռատօ նի մամ լոյ ծա ռայութիւնը:

տան)3.­«Փնտռե­լով­Մա­նու­կը»,­բե­մադիր՝­

էր­տալ­Պի­լիճի,­ար­տադրող՝­Տի­լէք­Այ­տըն­(Թուրքիա)

4.­ «Մա­նու­կի­ ճամ­բորդու­թիւնը»,­բե­մադիր՝­ էօզ­լէմ­ Սա­րըեըլ­տըզ,­ ար­տադրող՝­Օս­ման­շիշ­ման­(Թուրքիա)

5.­«Իմ­եւ­քո­կի­րակին»,­բե­մադիր/ար­տադրող՝­Գա­գիկ­Ղա­զարէ­(Հա­յաս­տան)

6.­ «Մի­կեանք,­ մի­ սէր»,­ բե­մադիր՝­

Գրի­գորեան,­ար­տադրող՝­ Քա­րա­Մարսթըն)։­ Ատ­կէ­ բա­ցի,­ տե­ղի­ ու­նե­ցած­ են­ա ն ­հ ա ­տ ա կ ա ն­հան­դի­պումներ­շար­ժա­րուես­տի­հայ­ եւ­ թուրք­գ ո ր ­ծ ի չ ն ե ­ր ո ւ­եւ­ դա­սըն­թա­ցավար­նե­րու­մի­ջեւ,­ինչպէս­նաեւ­ըն­թերցո­ւած­ է­դա­սախօ­սու­թիւն­մը՝­ եւ­րո­պայի­

մէջ­ շար­ժա­րուես­տի­ար­տադրու­թեան­գան­ձատրման­հայ­թայթման­եւ­աջակ­ցութեան­ վե­րաբե­րեալ։­ Այ­նուհե­տեւ­մաս­նա­կից­նե­րը­ ՀԹԿՊ­ դա­տակազ­մի­ան­դամնե­րուն­ ներ­կա­յացու­ցած­ են­իրենց­նա­խագ­ծե­րը։

Յու­լիս­ 11ին,­ աշ­խա­տաժո­ղովը­ եզ­րա­փակող­ մրցա­նակա­բաշ­խութեան­ըն­թացքին­ յաղ­թա­կան­ ճանչցո­ւած­ է­«Մա­նու­կին­ ճամ­բորդու­թիւնը»­ նա­խագ­ծին­հե­ղինակ՝­էօզ­լէմ­Սա­րըեըլ­տըզ,­որ­ար­ժա­նացած­է­10.000­ԱՄն­տո­լար­մրցա­նակին:

| ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 2012, Յուլիս 268

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ

Հանրա­պետու­թեան­ նա­խագահ­կրնայ­ընտրուիլ­երե­սունհինգ­տա­րին­լրա­ցած,­վեր­ջին­տա­սը­տա­րուան­մէջ­Հա­յաս­տա­նի­Հան­րա­պետու­թեան­քա­ղաքա­ցի­հան­դի­սացող,­վեր­ջին­տա­սը­տա­րին­Հան­րա­պետու­թեան­մէջ­մշտա­պէս­բնա­կող­եւ­ընտրա­կան­իրա­ւունք­ու­նե­ցող­իւ­րա­քան­չիւր­ոք:

նոյն­ան­ձը­չի­կրնար­եր­կու­ան­գա­մէ­աւե­լի­անընդմէջ­ընտրուիլ­Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­պաշ­տօ­նին:

Յօ դուած 51.­ Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հը­ կ՚ընտրուի­ Սահ­մա­նադ­րութեամբ­ եւ­ օրէն­քով­ սահ­մա­նուած­կար­գով:

Հան­րա­պետու­թեան­ նա­խագա­հի­ընտրու­թիւնը­կը­կա­տարուի­անոր­լիազօ­րու­թեանց­ աւար­տէն­ յի­սուն­ օր­առաջ:

Հան­րա­պետու­թեան­ նա­խագահ­կ՚ընտրուի­ այն­ թեկ­նա­ծուն,­ որուն­ի­ նպաստ­ քուէար­կած­ է­ բո­լոր­ թեկ­նա­ծու­նե­րուն­ ի­ նպաստ­ քուէար­կած­ընտրող­նե­րու­թի­ւի­կէ­սէն­աւե­լին:

եթէ­քուէար­կուած­ է­ եր­կուքէ­աւե­լի­ թեկ­նա­ծու,­ եւ­ անոնցմէ­ ոչ­ մէ­կուն­ի­նպաստ­քուէար­կած­են­անհրա­ժեշտ­թի­ւով­ ընտրող­ներ,­ ապա­ քուէար­կութե­նէն­ետք՝­տասնչոր­սերորդ­օրը,­կը­ կա­տարուի­ Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ ընտրու­թեան­ երկրորդ­փուլ:­Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ընտրու­թեան­երկրորդ­փու­լին­կրնան­մաս­նակցիլ­այն­եր­կու­թեկ­նա­ծու­նե­րը,­որոնց­ի­նպաստ­քուէար­կած­են­աւե­լի­մեծ­թի­ւով­ընտրող­ներ:­երկրորդ­փու­լին­ Հան­րա­պետու­թեան­ նա­խագահ­կ՚ընտրուի­ այն­ թեկ­նա­ծուն,­ որուն­ ի­նպաստ­քուէար­կած­են­աւե­լի­մեծ­թի­ւով­ընտրող­ներ:

Մէկ­ թեկ­նա­ծու­ քուէար­կելու­ պա­րագա­յին­ան­կ՚ընտրուի,­եթէ­անոր­ի­նպաստ­քուէար­կած­է­քուէար­կութեան­մաս­նա­կից­նե­րու­կէ­սէն­աւե­լին:

եթէ­Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ընտրու­թեան­ար­դիւնքնե­րուն­վե­րաբե­ր­­եալ­ Սահ­մա­նադ­րա­կան­ Դա­տարա­նը­բո­ղոք­ կ՚ըն­դունի­ քննու­թեան,­ ապա­որո­շում­ պէտք­ է­ կա­յաց­նէ­ դի­մու­մը­ստա­նալէն­յե­տոյ՝­տաս­նօ­րեայ­ժամ­կէ­տի­մէջ,­իսկ­սոյն­յօ­դուա­ծով­սահ­մա­ն­­ւած­ ժամ­կէտնե­րը­ կը­ հաշ­ւուին­ դա­տարա­նի­որո­շումին­ուժի­մէջ­մտնե­լու­պա­հէն:

եթէ­Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագահ­չ՚ընտրուիր,­ապա­կը­նշա­նակուի­նոր­ընտրու­թիւն,­իսկ­քուէար­կութիւ­նը­կը­կա­տարուի­նոր­ընտրու­թիւն­նշա­նակե­լէն­յե­տոյ՝­քա­ռասու­նե­րորդ­օրը:

Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագահն­իր­պաշ­տօ­նը­կը­ստանձնէ­Հան­րա­պետու­թեան­նա­խորդ­նա­խագա­հի­լիազօ­րու­թեանց­աւար­տին­օրը:

նոր­ կամ­ ար­տակարգ­ ընտրու­թեան­ մի­ջոցով­ ընտրուած­ Հան­րա­պետու­թեան­ նա­խագա­հը­ պաշ­տօ­նը­կը­ստանձնէ­ընտրու­թե­նէն­ետք՝­քսա­ներորդ­օրը:

Յօ դուած 52. Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ թեկ­նա­ծու­նե­րէն­ մէ­կուն­հա­մար­ան­յաղթա­հարե­լի­խո­չըն­դոտներ­յառա­ջանա­լու­ պա­րագա­յին­ Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ընտրու­թիւնը­կը­ յե­տաձ­գուի­երկշա­բաթեայ­ժամ­կէ­տով:­Ան­յաղթա­հարե­լի­ճանչցուած­խո­չըն­դոտնե­րը­չվե­րանա­լու­պա­րագա­յին­կը­ նշա­նակուի­ նոր­ ընտրու­թիւն,­ իսկ­քուէար­կութիւ­նը­կը­կա­տարուի­նշուած­երկշա­բաթեայ­ժամ­կէ­տը­լրա­նալէն­յե­տոյ՝­քա­ռասու­նե­րորդ­օրը:

Մին­չեւ­քուէար­կութեան­օրը­թեկ­նա­ծու­նե­րէն­մէ­կուն­մա­հուան­պա­րագա­յին­ նոր­ ընտրու­թիւն­ կը­ նշա­նակուի,­իսկ­ քուէար­կութիւ­նը­ կը­ կա­տարուի­նոր­ ընտրու­թիւն­ նշա­նակե­լէն­ յե­տոյ՝­քա­ռասու­նե­րորդ­օրը:

Յօ դուած 53.­ Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ հրա­ժարա­կանի,­ մա­հուան,­ լիազօ­րու­թեանց­ կա­տար­ման­անկարելիու­թեան­ կամ­ Սահ­մա­նա­­դ­րութեան­57րդ­ յօ­դուա­ծով­սահ­մա­ն­­ւած­կար­գով­զայն­պաշ­տօ­նանկ­ընե­լու­պա­րագա­յին­ կը­ նշա­նակուի­ Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ար­տակարգ­ընտրու­թիւն,­իսկ­քուէար­կութիւ­նը­կը­կա­տարուի­ Հան­րա­պետու­թեան­ նա­խագա­հի­պաշ­տօ­նին­թա­փուր­մնա­լէն­յե­տոյ՝­քա­ռասու­նե­րորդ­օրը:

Յօ դուած 53.1.­Ռազ­մա­կան­եւ­ար­տա­կարգ­ դրու­թեան­ ատեն­ Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­ընտրու­թիւն­չի­ կա­տարուիր,­ իսկ­ Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հը­ կը­ շա­րու­նա­կէ­ իր­լիազօ­րու­թեանց­իրա­կանա­ցու­մը:­Այս­պա­րագա­յին,­ռազ­մա­կան­կամ­ար­տա­կարգ­դրու­թեան­աւար­տէն­ետք՝­ քա­ռասու­նե­րորդ­օրը,­կը­կա­տարուի­Հան­րա­պետու­թեան­ նա­խագա­հի­ ընտրու­

թիւն:Յօ դուած 54.­ Հան­րա­պետու­թեան­

նա­խագա­հը­ պաշ­տօ­նը­ կը­ ստանձնէ­օրէն­քով­ սահ­մա­նուած­ կար­գով՝­ Ազ­գա­յին­ ժո­ղովի­ յա­տուկ­ նիս­տին,­ ժո­ղովուրդին­ տրուած­ հե­տեւեալ­ եր­դումով.­ «Ստանձնե­լով­ Հա­յաս­տա­նի­Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հի­պաշ­տօ­նը՝­ կ՚երդնում,­ ան­վե­րապա­հօրէն­կա­տարել­ Սահ­մա­նադ­րութեան­ պա­հանջնե­րը՝­յար­գել­մար­դու­եւ­քա­ղաքա­ցիի­իրա­ւունքներն­ու­ազա­տու­թիւննե­րը,­ապա­հովել­Հան­րա­պետու­թեան­ան­կա­խու­թիւնը,­տա­րած­քա­յին­ամ­բողջա­կանու­թիւնը­ եւ­ անվտան­գութիւ­նը՝­ ի­փառս­ Հա­յաս­տա­նի­ Հան­րա­պետու­թեան­եւ­ի­բա­րօրու­թիւն­Հա­յաս­տա­նի­Հան­րա­պետու­թեան­ժո­ղովուրդին»:

Յօ դուած 55. Հան­րա­պետու­թեան­նա­խագա­հը՝­

1)­ու­ղերձով­կը­դի­մէ­ժո­ղովուրդին­եւ­Ազ­գա­յին­ժո­ղովին:

2)­ Ազ­գա­յին­ ժո­ղովի­ ըն­դունած­օրէնքն­ ստա­նալէն­ յե­տոյ՝­ քսան­մէ­կօրեայ­ժամ­կէ­տի­մէջ­կը­ստո­րագ­րէ­եւ­կը­հրա­պարա­կէ­զայն:

Այդ­ ժամ­կէ­տին­ մէջ­ կրնայ­ Ազ­գա­յին­ժո­ղովի­ըն­դունած­օրէնքն­առար­կութիւննե­րով,­առա­ջար­կութիւննե­րով­վե­րադարձնել­Ազ­գա­յին­ժո­ղովին՝­նոր­քննար­կում­ պա­հան­ջե­լով:­ Հնգօ­րեայ­ժամ­կէ­տի­մէջ­կը­ստո­րագ­րէ­եւ­կը­հրա­պարա­կէ­Ազ­գա­յին­ժո­ղովի՝­ վերստին­ըն­դունած­օրէն­քը:

3)­Սահ­մա­նադ­րութեան­74.1րդ­յօ­դ­­ւա­ծով­ նա­խատե­սուած­ պա­րագա­ներուն­ու­կար­գով­կ՚ար­ձա­կէ­Ազ­գա­յին­ժո­ղովը­եւ­ար­տա­կարգ­ընտրու­թիւն­կը­նշա­նակէ:

4)­Ազ­գա­յին­ժո­ղովին­մէջ­պատ­գա­մաւո­րական­ տե­ղերու­ բաշխման­ եւ­պատ­գա­մաւո­րական­խմբակ­ցութեանց­հետ­խորհրդակ­ցութեանց­հի­ման­վրայ­վար­չա­պետ­ կը­ նշա­նակէ­ պատ­գա­մաւոր­նե­րու­մե­ծամաս­նութեան­վստա­հու­թիւնը­վա­յելող­ան­ձը,­իսկ­եթէ­այդ­հնա­րաւոր­ չէ,­ապա­աւե­լի­մեծ­թի­ւով­պատ­գա­մաւոր­նե­րու­ վստա­հու­թիւնը­վա­յելող­ան­ձը:

Հան­րա­պետու­թեան­ նա­խագա­հը­վար­չա­պետ­ կը­ նշա­նակէ­ կա­ռավա­րու­թեան­ հրա­ժարա­կանի­ ըն­դունու­մէն­ ետք՝­տասնօրեայ­ ժամկէտի­ մէջ:­Կառավարութիւնը­ կը­ կազմաւորուի­վարչապետի­ նշանակումէն­ ետք՝­քսանօրեայ­ժամկէտի­մէջ:

Հանրա­պետու­թեան­ նա­խագա­հը­վար­չա­պետին­ առա­ջար­կով­ կը­ նշա­նակէ­եւ­կ՚ազա­տէ­կա­ռավա­րու­թեան­ան­դամները:

(Շար. 7)

2012, Յուլիս 26 | ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 9

Սուրէն Չէքիճեան

­­ Պիտի­ չպատ­րաստուի՞ս,­ Սալ­բիին­քով­պի­տի­ել­լենք­ընթրի­քի։

­­շատ­լաւ,­­­ըսի­եւ­ելայ­փո­խուե­լու։­Վեր­ել­լե­լէ­առաջ­քա­սէթը­գրպանս­սա­հեցու­ցի։

Գէոր­գին­ տու­նը­ շատ­ լաւ­ կա­հա­­ւո­րուած­էր,­բոլոր­կա­րասի­ները­գոյ­նով­եւ­ոճով­իրա­րու­կը­ յար­մա­րէին,­մտա­ծեցի­որ­հա­ւանա­բար­մէ­կը­բե­րած­էին­տու­նին­տէ­քորը­ընե­լու­հա­մար։

երբ­ տե­ղաւո­րուե­ցանք՝­ Սալ­բիէն­խնդրե­ցի­որ­հետս­բե­րած­քա­սէթս­դնէ,­ան­շատ­զար­մա­ցաւ­բայց­ան­մի­ջապէս­կա­տարեց­խնդրանքս։­երաժշտու­թիւնը­հա­զիւ­սկսած­էր­երբ­Գէոր­գը­Սալ­բիին­սաս­տեց։

­­Ատ­ի՞նչ­տե­սակ­քա­սէթ­դրիր,­քիչ­մը­ու­րախ­բան­մը­դիր,­քու­սի­րած­եր­գերդ­ախոր­ժակս­կը­փախցնեն։

­­Ատի­կա­Վար­դա­նը­հե­տը­բե­րաւ,­ինք­ու­զեց­որ­դնեմ։

­­Ան­ալ­քեզ­մէ­ետ­չի­մնար,­խելքս­չի­հաս­նիր­ որ­ ի՞նչ­ կը­ հասկնաք­այս­ մե­լամաղ­ձոտ­եր­գե­րէն։

­­Հո­գիիս­թե­լերուն­հետ­կը­խա­ղայ,­­­ըսի,­­­եր­բեմն­պէտք­ու­նիմ,­երբ­հո­գիս­ալե­կոծի՝­երաժշտու­թիւնը­զայն­կը­հան­դարտեց­նէ։­

Սալ­բիին­աչք­ըրի,­ան­ժպտե­ցաւ։­­Լաւ,­լաւ,­­­ըսաւ­Գէոր­գը,­­­օղի­մը­

լեց­նե՞մ­քե­զի,­ճա­շէն­առաջ,­ախոր­ժակ­կը­բա­նայ։

­­Այո։­­Ան­ժէ՛լ,­քե­զի­ի՞նչ­կրնամ­հրամցնել։­­ճեր­մակ­գի­նի,­խնդրեմ։­­Սի­րով։­Կնի՛կ­դուն­ի՞նչ­պի­տի­խմես։­­ես­ալ­ճեր­մակ­գի­նի­կը­խմեմ,­­­ըսաւ­

Սալ­բին։Գէոր­գը­ խմիչքնե­րը­ բե­րաւ,­ Սալ­բին­

մեզ­սե­ղան­հրա­ւիրեց,­որուն­վրայ­ահա­գին­մէ­զէներ­կա­յին,­գլխա­ւորա­բար­ձուկ­եւ­ու­րիշ­ծո­վային­կեն­դա­նիներ։

­­ Սալ­բի՛,­ այս­ ի՞նչ­ աղուոր­ բա­ներ­պատ­րաստեր­ես,­ամէն­սի­րած­բա­ներս­կան,­շատ­շնոր­հա­կալ­եմ,­­­ըսի։

­­Բա­րի­եկար,­ու­րախ­եմ­որ­սի­րած­բա­ներդ­են,­մա­մային­հար­ցուցի­եւ­անոր­հա­մեմատ­գնումնե­րը­ըրի։

Ամէն­ինչ­շատ­հա­մով­էր,­երբ­որ­օղիի­գա­ւաթը­պար­պե­ցի,­ու­զե­ցի­գա­րեջու­րով­շա­րու­նա­կել։

­­Վստա՞հ­ես,­­­ըսաւ­Գէոր­գը,­­­լաւ­չէ­խառ­նե­լը։

­­Օղին­«ափե­րաթիֆ»ն­է,­դուն­ըսիր­որ­ախոր­ժակ­կը­բա­նայ,­անի­կա­իր­գոր­ծը­ըրաւ,­հի­մա­այս­հա­մեղ­ու­տե­լիք­նե­րուն­հետ­կ՚ու­զեմ­գա­րեջուր­խմել,­որով­հե­տեւ­խմե­լու­մեծ­փա­փաք­ու­նիմ։­

Գէոր­գը­զուար­ճա­ցած­ելաւ,­եր­կու­շիշ­գա­րեջուր­բե­րաւ,­եւ­շատ­գե­ղեցիկ­գա­րեջու­րի­գա­ւաթ­մը։­ես­շատ­կը­սի­րեմ­այդ­ ապա­կիէ,­ ծանր,­ խո­շոր­ գա­ւաթ­նե­րը։­ Գա­րեջու­րը­ լե­ցու­ցի­ եւ­ բա­ժակս­բարձրա­ցու­ցի։

­­Սե­ղան­նիդ­մի՛շտ,­կե­նաց­նուդ,­­­բա­ժակ­նե­րը­իրա­րու­զար­կինք­եւ­խմե­ցինք,­­­պռա­ւօ­Գէորգ­շատ­գե­ղեցիկ­տուն­մը­շտկած­էք,­շատ­հա­ճելի­է­հոս­եւ­ես­լաւ­կը­զգամ­այստեղ։­Պէտք­է­ըսեմ­որ­ատի­կա­քիչ­կը­պա­տահի։­

­­Ու­րախ­եմ­որ­եկաք,­­­ըսաւ­Գէոր­գը­ քիչ­ մը­ պաշ­տօ­նական­ ձե­ւով,­ իսկ­Սալ­բիին­ դէմ­քը­ կը­ փայ­լէր։­ Բա­ժակս­բարձրա­ցու­ցի­ իրեն­ եւ­ ան­ ալ­ իր­ բա­ժակը­բարձրա­ցուց­եւ­խմե­ցինք։­Ան­կէ­ետք­ լե­զու­ կտրուեցայ,­ եւ­ անընդհատ­խօ­սեցայ։­Լէօ­Ֆէր­րէն­եւ­«քու­նեմ­կեան­քը»­ կե­ցուած­քը­ իր­ ար­դիւնքը­ տուաւ,­կա­պանքնե­րէս­ազա­տուե­ցայ։

­­Պզտիկ­եղ­բայրս­է,­Գէոր­գը,­­­ըսի­Ան­ժէ­լին,­­­բայց­ինձմէ­աւե­լի­չա­փահաս­է,­այն­իմաս­տով­որ­կեան­քը­կար­գի­դրած­է,­եւ­գի­տէ­ինչ­կ՚ընէ։­ես­այդ­բախ­տա­ւորու­թիւնը­ չեմ­ կրցած­ ու­նե­նալ­ տա­կաւին,­ հա­կառակ­ որ­ մեծ­ թուան­շա­նը­հա­սայ,­եւ­այ­լեւս­երի­տասարդ­չեմ­նը­­կա­տուիր,­բայց­բնաւ­տար­բեր­չեմ­զգար,­ընդհա­կառա­կը­ աւե­լի­ փա­փաք­ ու­նիմ­նոր­բա­ներ­փոր­ձե­լու,­Պա­րոյր­Սե­ւակին­ըսա­ծին­ պէս­ «ծե­րանում­ եմ­ սա­կայն­խել­քի­չեմ­գա­լիս»։

­­«Բախ­տա­ւորու­թիւնը­չեմ­ու­նե­ցած»­ըսիր,­­­ըսաւ­Ան­ժէ­լը,­­­բայց­այդ­մէ­կը­բախ­տի­հետ­կապ­չու­նի,­քու­առած­որո­շումնե­րէդ­կա­խեալ­է­եւ­երկրորդ,­շա­տեր­իրենք­զի­րենք­բախ­տա­ւոր­պի­տի­զգա­յին­այս­ըն­տա­նիքին­մէջ­ծնած­ըլ­լա­լու­հա­մար։

Գէոր­գը­եւ­Սալ­բին­զար­մա­ցած­նա­յ­­ւածք­ մը­ փո­խանա­կեցին,­ ես­ շատ­ լաւ­տրա­մադ­րութեան­ մէջ­ էի­ եւ­ Ան­ժէ­լին­ըսած­նե­րը­փո­խանակ­զիս­նե­ղաց­նե­լու­խթան­եղան­որ­աւե­լի­սրա­միտ­դառ­նամ։

­­Ապ­րի՛ս­շատ­ճիշդ­է­ըսածդ­եթէ­մա­կերե­սին­ նա­յիս,­ սա­կայն­ բախ­տը­ չես­կրնար­ան­տե­սել,­­­ըսի­­­ես­եւ­Գէոր­գը­

նոյն­ծնող­նե­րէն­սե­րած­ենք,­նոյ­նիսկ­նոյն­դպրո­ցը­ յա­ճախած­ ենք,­ բայց­ իրար­մէ­բո­լորո­վին­տար­բեր­խառ­նուածք­ու­նինք։­Անոր­հա­մար­կեան­քը­հե­տաքրքրա­կան­է,­քա­նի­որ­ապա­գան­միշտ­յղի­է­կա­րելիու­թիւննե­րով՝­քան­երբ­ամէն­ինչ­դա­սաւո­րուած­է­եւ­գի­տես­թէ­տա­սը­տա­րի­ետք­ո՞ւր­պի­տի­ըլ­լաս­եւ­ի՞նչ­պի­տի­ընես։

­­ Սա­կայն­դուն,­ երբ­ապա­գային­ կը­նա­յիս­անձկու­թեան­կը­մատ­նուիս,­այդ­ի­մտի­ու­նե­նալով­ըսած­ներդ­սրամ­տու­թեան­ տպա­ւորու­թիւնը­ կը­ թո­ղուն,­ ­­ըսաւ­Ան­ժէ­լը։

­­ Այո՛,­ մատդ­ վէր­քին­ վրայ­ դրիր,­արուես­տա­գէտը­ անա­պահով­ էակ­ մըն­է,­երախայի­պէս­է,­միշտ­գուրգու­րանքի­եւ­ սի­րոյ­ կը­ կա­րօտի։­ Այս­ մա­սին­ հե­ռատե­սիլի­հար­ցազրոյ­ցի­մը­ըն­թացքին­զար­մա­նալի­յայտնու­թիւն­մը­ըրաւ­աշ­խարհահռչակ­անգլիացի­դե­րասան­Լո­րընս­Օլի­վիէն,­որ­յի­սուն­տա­րի­բե­մերու­եւ­ֆիլ­մե­րու­փնտռուած­դե­րասան­եղած­է,­ըսաւ­որ­մին­չեւ­այ­սօր­բեմ­ել­լե­լէ­առաջ­«ստա­մոք­սին­մէջ­թի­թեռ­նիկներ­կ՚ու­նե­նայ».­անգլե­րէն­դար­ձուածք­մըն­է­որ­բեմ­ել­լե­լէն­առաջ­վա­խին­կ՚ակ­նարկէ։­

­­Բայց­ին­չո՞ւ­հա­մար­այդ­անա­պահով­կեան­քը­պի­տի­ապ­րիս,­երբ­որ­կրնաս­աւե­լի­ հան­գիստ­կեանք­մը­ ու­նե­նալ,­ ­­հե­տապնդեց­Ան­ժէ­լը։

­­Ին­չո՞ւ­մար­դիկ­ան­կարգե­լով­օդա­նաւէն­կը­ցատ­կեն,­առան­ձին­աշ­խարհի­շուրջը­կը­նա­ւար­կեն,­կամ­այլ­վտան­գա­ւոր­բա­ներ­կը­փոր­ձեն։­Մարդ­արա­րածը­հա­կամէտ­ է­ ար­կա­ծախնդրու­թիւններ­ու­նե­նալու­եւ­շատ­ան­գամ­քայ­լեր­կ՚առ­նէ­ոչ­թէ­դրամ­շա­հելու՝­այլ­իր­ներ­քին­իղ­ձե­րուն­գո­հացում­տա­լու­հա­մար։­Յե­տոյ­չմոռ­նանք­որ­անո­րոշու­թիւնը­եր­կու­ար­դիւնք­կրնայ­ու­նե­նալ,­մենք­միշտ­հա­կամէտ­ենք­գէշ­կող­մը­տես­նե­լու,­բայց­լաւ­ կողմ­ ալ­ կրնայ­ ու­նե­նալ,­ երբ­ որ­ազատ­ես­կրնայ­նաեւ­հրա­շալի­բան­մը­պա­տահիլ­քե­զի,­եւ­այդ­առի­թը­չես­ու­նե­նար­եթէ­լուրջ­պար­տա­ւորու­թիւննե­րու­տակ­ես­ար­դէն։­նոյ­նիսկ­այդ­յոյ­սը­կը­բա­ւէ­խան­դա­վառե­լու­իմ­հո­գիս։

Ան­ժէ­լը­ վեր­ջա­պէս­ դադ­րե­ցաւ­ հա­կաճա­ռելէ,­ոչ­թէ­որով­հե­տեւ­հա­մոզե­ցի­զին­քը,­այլ­քա­նի­որ­Գէոր­գը­եւ­Սալ­բին­մեծ­հե­տաքրքրու­թեամբ­կը­հե­տեւէին­մեր­ խօ­սակ­ցութեան,­ եւ­ եթէ­ շա­րու­նա­կէր,­ այն­ տպա­ւորու­թիւնը­ պի­տի­ձգէր՝­ թէ­ իմ­ բնա­ւորութեանս­ ծանօթ­չէր։­ Գէորգը­ քիչ­ մը­ յուսախաբ­ եղաւ,­քանի­ որ­ իրեն­ համար­ զուարճալի­ էր­մեր­վէճը։­Քանի­մը­վայրկեան­լռութիւն­տիրեց,­մինչ­այդ­Լէօ­Ֆէրրէին­քասէթին­մէկ­երեսը­վերջացաւ,­ելայ­եւ­դարձուցի­երկրորդ­երեսը։

(Շար.68)

| ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 2012, Յուլիս 2610

ԲԱՌԱՄԹեՐՔ

Պահուած բառը՝ «երկրակեղեւի մէջէն» (6 տառ)

1.­Վերի­սիւնակներուն­ մէջ­ նշուած­բառերը՝­աղիւսակէն­ներս­կրնան­կարդացուիլ­հորիզոնական­գիծերու­վրայ՝­ձախէն­աջ­ու­աջէն­ձախ,­եւ­ուղղահայեաց­ու­շեղակի­գիծերու­վրայ՝­վերէն­վար­ու­վարէն­վեր։2.­եթէ­բառին­քովը­նշուած­է­«2»,­ան­աղիւսակին­մէջ­տեղ­գտած­է­2­անգամ։3.­Աստղանիշով­բառերը­բացատրուած­են­«Բառամթերք»ին­մէջ։4.­Աղիւսակին­մէջ­բառերու­խաչաձեւման­պարագային՝­միեւնոյն­տառը­կը­գործածուի­մէկէ­աւելի­բառերու­մէջ։5.­Դիւրութեան­համար՝­կարելի­է­սկսիլ­ընդգծելով­կամ­ջնջելով­երկար­բառերը։6.­ Տուեալ­ բոլոր­ բառերը­ ընդգծելէ­ կամ­ ջնջելէ­ վերջ՝­ աւելցած­ տառերով­ պէտք­ է­կազմել­պահանջուած­պատասխանը։

Թիւ 7 Պահուած բառին պատասխանը՝

ՏՐՈՒՊ

դարպասել*(2)դեղձդեղձանդմակդուքս

եզականեզակիեղերդերամակերաստերկիրերկրացի

յաճախյաճախանք

կ

ռ

ա

ց

ն

ա

ց

շ

ն

ա

տ

ա

մ

թ

ն

ա

կ

ա

զ

ե

ն

ո

ք

ղ

ա

ն

ց

ծ

կ

փ

մ

ա

ղ

ա

տ

ն

ա

շ

է

ն

ի

ւ

տ

շ

պ

ա

ր

ք

ր

ա

ւ

ւ

ր

ծ

ի

գ

ա

կ

ա

փ

ք

ն

ի

ա

ո

ն

մ

ն

ա

ր

ո

ա

ի

մ

ո

ք

ա

ւ

ո

ր

ա

ա

ա

կ

ռ

ր

հ

ա

տ

թ

ս

զ

կ

ր

ա

ւ

ի

ւ

ն

կ

ն

յ

ր

ա

ն

ա

ո

ր

ա

ա

ւ

ա

ա

ա

բ

տ

ս

ա

փ

ա

ա

ն

ւ

ի

ր

ա

տ

տ

դ

մ

ո

ն

զ

կ

ք

ո

ա

ե

ա

ն

փ

ո

ր

մ

ա

յ

ս

ր

ո

ո

ք

ն

ե

ն

ւ

ւ

տ

կ

ա

ք

շ

ն

պ

ա

տ

ա

կ

ե

ո

ւ

գ

ի

ա

մ

ն

ն

ն

ն

ա

լ

ա

ի

ն

ա

փ

ո

ր

տ

տ

ւ

մ

խ

ն

ց

ո

կ

ա

դ

ե

ն

ն

ն

լ

կ

ր

ո

ղ

ո

ո

ա

ա

ա

լ

խ

ւ

կ

ն

ե

ր

ն

կ

ե

ա

ե

ղ

ե

ր

դ

դ

ճ

կ

տ

ե

ե

ա

ո

կ

ղ

ա

յ

ի

ց

ս

մ

ր

տ

ն

ն

ա

ա

ա

ք

ս

ր

ս

ն

ր

ձ

ս

ն

ւ

ն

ո

ա

յ

ա

ա

յ

ն

ր

ն

ի

ա

ա

տ

ա

ղ

ի

տ

ա

ն

ա

ւ

տ

յ

ա

փ

պ

ց

ր

ց

ն

պ

մ

պ

ե

պ

ր

ց

ջ

տ

ց

ն

ա

տ

ա

մ

ր

ա

ա

ք

ա

ր

ա

դ

ն

ա

ր

դ

ր

ս

յ

ա

յ

տ

ա

ր

ա

ր

կ

ր

տ

ա

կ

ա

մ

դ

ո

ա

շ

ա

ի

ր

ա

ջ

ա

ք

կ

յ

ն

ն

ա

դ

յ

ա

ա

ւ

ա

ն

դ

պ

յ

ա

ճ

ա

խ

ր

դ

ա

ր

պ

ա

ս

լ

ե

ք

ա

ղ

ո

ց

ն

ի

կ

ա

ղ

եշ

ա

ղ

կ

ա

պ

ց

ի

ս

ր

ի

կ

ր

ե

ՊԱՀՈՒԱԾ ԲԱՌ-8

այերանդամանկիւնանցքասունատամարիւնարմատարմատականաւազանաւանդաւիւն

դասարանդատարկդարպաս

յամայրյամրյայտարարյանդուգն

նախնիքնափորտնկար­(2)նուաստնպաստնպաստաւորնպատակ

շաղկապշեղակիշնատամ

շուառնշպարշրջան

ողորկորոտումունայնուսեալուսումուսումնական

տանիքտառատոկտեսանկիւնտիարտնանկ

տնաշէնտոհմտունկ

ցանկապատցանցառցանցենիցարասիցիրուցանցլամարտ

փակագիծփանաքի

փաստփաստաթուղթփարթամփարելիփրկանք

քաղոցքաջարիքաւորքղանցքքնարքնարական

այեր ­­օդ,­մթնոլորտ­(յուն.­aér)ասուն ­­խօսուն,­բանականաւիւն ­­կենսունակութեան­թափ,

ոգեւորութիւն,­եռանդդարպասել ­­1.քծնիլ,­2.կին­հետա­

պնդել­քաղցր­բառերով,­սիրահետել դեղձան ­­պայծառ­դեղին­գոյնի,­ոս­

կեգոյն,­խարտեաշդմակ ­­ոչխարի­ճարպոտ­պոչդուքս ­­բարձրաստիճան­ազնուական՝­

իշխանէն­ցած­եւ­կոմսէն­բարձրեղերդ(ն) ­­բանջար­մը՝­վայրի­հա­

զար,­ սեւ­ ծաղիկներով,­ դառնահամ­արմատով.­ դառնիճ­ (Cichorium in-tybus),­ զոր­ կը­ գործածուի­ իբրեւ­սուրճի­խառնուրդ­կամ­դեղանիւթ(ցիկորի),­ճարճատուկ

երաստ ­­խումբ,­դաս,­ժողով,­ատեանյաճախանք ­­1.մղձաւանջ­դարձած

մտածում,­2.յաճախում,­այցելութիւնյամայր ­­երկար(ատեւ),­օր՝­յամայր

ամս­«շատ­տարիներ»­յայտարար ­­կոտորակի­ստորին­թիւնափորտ(ն) ­­եպիսկոպոսական­ու­

րար­(վերնաշապիկ)՝­յունարէնէշնատամ ­­սուր՝­պատռող­ակռայ,ժանիք

շուառն ­­շաւառ(ն)՝­ցորենի­ծղօտըշպար ­­դէմքի­արդուզարդի­ներկտառատոկ ­­1.լայն­զինուորական

վերարկու,­ 2.­ թաղիքէ­ վերարկու,­այծենակաճ

տնանկ ­­անտուն,­չքաւորցարասի ­­մանրատերեւ­թուփփանաք(ի) ­­չնչին,­նուաստ,­անարգփարելի ­­փաղաքշանքի­արժանիքաղոց ­­Հայոց­5րդ­ամիսը

112012, Յուլիս 26 | ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ |

| ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ | 2012, Յուլիս 2612

REPRISE DES ACTIVITÉS2012–2013

Mercredi 19 Septembre3 jours d’inscriptions en septembre :

Mercredi 12 et Samedi 15 : 14h30 à 18h

Vendredi 14 : 17h à 19h

LANGUE ARMÉNIENNE (16 niveaux)

de l’Eveil au langage au BAC 2013 - BTS et pour adultes

Attention futurs bacheliers, l’arménien s’étudie

tout au long de la scolarité.

CIVILISATION ARMÉNIENNE (2 niveaux)

de l’Heure du conte à Eveil à l’identité et à la culture

Nouveauté : Cours pour lycéens (BAC)

MUSIQUEPiano – Violon – Guitare – Solfège

DANSE ARMÉNIENNE (10 disciplines)

de l’Initiation aux classes mixtes. De l’Académique (sur audition)

à la danse de scène, au folklore et pour Jeunes gens.

ARTS (4 niveaux)du Dessin à la peinture autour des

arts plastiquesNouveauté : cours pour adultes

ECHECS (2 niveaux)cours et tournois

Egalement :MEDIAS RADIO sur AYP FM

tous les mercredis de 10h20 à 11h30

BIBLIOTHEQUE DE PRET en langue arménienne pour adultes

DIFFUSION LIVRES en langues arménienne et française

Renseignements: tél 01 43 76 55 89 mca.alfortville@gmail.com

ՎՐԻՊԱԿՅուլիս 21ի մեր թի ւի (392) 4րդ

էջին լոյս տեսած՝ «Հար ցազրոյց “Հա յագի տական Շա բաթ”ի կազ մա­կեր պիչնե րուն հետ» նիւ թի նե րածա­կանին վեր ջին տո ղը պէտք է կար­դալ՝ «…ու անի Օս մանճեանի հետ» եւ ոչ թէ՝ Անի Մոմճեանի: