nowy system klasyfikacji i oznakowania substancji … · klasyfikacji, oznakowania i pakowania...

1

NOWY SYSTEM KLASYFIKACJI I OZNAKOWANIA SUBSTANCJI CHEMICZNYCH

20 stycznia 2009 roku weszło w życie nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady WE w sprawie

klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.). Rozporządzenie

CLP (Classification-Labelling-Packaging) wprowadza w całej UE nowy system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów

oparty na Globalnie Zharmonizowanym Systemie Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (tzw. system GHS - Globally

Harmonized System of Classification and Labeling of Chemicals), uzgodnionym na forum ONZ w 2002 r., a wdrażanym

obecnie przez blisko 70 krajów na świecie. Wprowadzenie nowej legislacji ma na celu ogólnoświatowe ujednolicenie

standardów używanych w różnych krajach przy klasyfikacji i oznakowaniu substancji chemicznych oraz umożliwienie

szybkiej wymiany informacji o stwarzanych przez nie zagrożeniach.

Rozporządzenie CLP zmienia sukcesywnie obowiązujący wcześniej system klasyfikacji i oznakowywania

substancji chemicznych i ich mieszanin, oparty o dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE, a na gruncie polskim – o ustawę

o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001 r. z późniejszymi zmianami (tekst jednolity w Dz. U. Nr 152

poz. 1222. z dnia 17.09.2009 r.) i opierającymi się na niej rozporządzeniami. Najważniejsze zmiany wynikające z

wdrożenia CLP dotyczące użytkowników końcowych produktów chemicznych to:

- całkowita zmiana systemu obowiązujących piktogramów (załącznik 1B);

- zastąpienie tzw. zwrotów R - zwrotami H i EUH (rozszerzona lista zwrotów określających rodzaj zagrożenia

o zmienionym brzmieniu - załącznik 2B);

- zastąpienie tzw. zwrotów S - zwrotami P (rozszerzona lista zwrotów wskazujących na niezbędne środki

ostrożności o zmienionym brzmieniu - załącznik 2B);

- zmiana zawartości merytorycznej niektórych punktów kart charakterystyk substancji chemicznych;

- zmiana i wprowadzenie nowych kategorii określających działanie toksyczne, żrące, rakotwórcze, mutagenne itp.

Przykładowo: w miejsce dotychczasowych trzech klas rakotwórczości, mutagenności i wpływu na rozrodczość

(kategorii 1, 2 oraz 3 wprowadzono podział na dwie kategorie:

• KATEGORIA 1 (odpowiednik wcześniejszych kategorii 1 i 2) - Istnieją dowody, że substancja wykazuje

działanie rakotwórcze/mutagenne/szkodliwe na rozrodczość. Wyodrębniono tu dwie podkategorie: 1A – wykazano

związek określonego wpływu w oparciu o badania u ludzi oraz 1B – można przypuszczać, że istnieje określony wpływ na

zdrowie u ludzi w oparciu np. o badania na zwierzętach.

• KATEGORIA 2 (odpowiednik wcześniejszej kategorii 3) - istnieją przesłanki, że substancja może wykazywać

działanie rakotwórcze/mutagenne/szkodliwe na rozrodczość, brak jednak przekonujących dowodów na takie działanie u

ludzi.

Wprowadzono też między innymi podział substancji na cztery kategorie toksyczności ostrej1 (w miejsce

dotychczasowych trzech), podwyższając jednocześnie wartość LD50 (ang. Lethal dose, łac. dosis letalis – dawka

substancji potrzebna do uśmiercenia 50% badanej populacji osobników, wyrażana w miligramach na kilogram masy

ciała). Przykładowo, wcześniej granicą rozdzielającą substancje szkodliwe od toksycznych, w przypadku toksyczności

ostrej wywołanej spożyciem substancji jest LD50 wynoszące 300 mg/kg, czyli dla ok. 18 gramów dla człowieka o masie 60

kg. Zmiany w oznakowaniu substancji i ich podział na poszczególne kategorii toksyczności ostrej przy zatruciu drogą

1 Toksyczność ostra - to niekorzystne skutki występujące po podaniu drogą pokarmową lub po naniesieniu na skórę jednej dawki substancji

(lub też kilku dawek w przeciągu 24 godzin), albo po narażeniu inhalacyjnym trwającym 4 godziny.

2

pokarmową przedstawiono na poniższym diagramie. Analogiczne zmiany zostały dokonane przy klasyfikacji toksyczności

substancji w wyniku narażenia drogą oddechową i dermalną.

Kategoryzacja substancji chemicznych ze względu na inne zagrożenia dla zdrowia (np. działanie żrące,

drażniące, alergizujące), zagrożenia fizykochemiczne (np. palność, wybuchowość), zagrożenia dla środowiska itp. jest

bardzo złożona (szczegóły zawiera oryginalne rozporządzenie 1272/2008/WE: http://eur-

lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:353:0001:1355:PL:PDF ).

Analizując nową klasyfikację substancji chemicznych, można wyciągnąć ogólny, racjonalny wniosek: należy

zachować szczególną ostrożność przy pracy (lub, jeśli to możliwe, unikać kontaktu) ze związkami chemicznymi,

które w którejkolwiek grupie zagrożeń zostały zaklasyfikowane do kategorii 1, a w przypadku toksyczności ostrej

– również kategorii 2.

Założony harmonogram wprowadzania przepisów CLP w ramach systemu GHS zakładał w uproszczeniu, że:

- do 1 grudnia 2010 r. substancje (czyli związki chemiczne) klasyfikowało się, oznakowywało i pakowało zgodnie

z wcześniej obowiązującymi przepisami (dyrektywa 67/548/EWG);

- od 1 grudnia 2010 r. do dnia 1 czerwca 2015 r. pakowanie i oznakowanie fabrycznie nowych, czystych

związków (bez mieszanin, czyli według wcześniej obowiązującej terminologii – preparatów) powinno odbywać się

wyłącznie według przepisów rozporządzenia CLP; natomiast klasyfikacja opiera się o przepisy zarówno

rozporządzenia CLP, jak i wcześniej obowiązującej dyrektywy 67/548/EWG (w karcie charakterystyki obowiązuje

podwójna klasyfikacja substancji); w konsekwencji w okresie przejściowym w laboratoriach można używać substancje

oznakowywane zarówno według starego, jak i nowego systemu;

- od 1 czerwca 2015 zarówno do substancji, jak i mieszanin stosuje się wyłącznie przepisy CLP.

Przygotował: J. Wilamowski

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:353:0001:1355:PL:PDF

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:353:0001:1355:PL:PDF

3

Załącznik 1B - Nowe piktogramy i hasła ostrzegawcze:

zagrożenia fizykochemiczne:

zagrożenia dla zdrowia:

GHS01

- związki wybuchowe lub samo reaktywne

GHS05

- wykazujące działanie żrące na skórę kat. 1A, 1B, 1C

- ryzyko poważnego uszkodzenia oczu

GHS02

- łatwopalne (ciecze/gazy/aerozole/ciała stałe)

- samonagrzewające się, samoreaktywne,

- piroforyczne (stałe/ciekłe) - nadtlenki organiczne - substancje/mieszaniny które w

kontakcie z wodą uwalniają palne gazy

GHS06

- toksyczność ostra kategorii 1, 2 lub 3

GHS03

- utleniające (gazy/ciecze/ciała stałe)

GHS07

- toksyczność ostra kat. 4 (dawniej: substancja szkodliwa)

- działanie drażniące na skórę lub oczy - działanie uczulające na skórę

GHS04

- gazy pod ciśnieniem (sprężone)

GHS08

- działanie rakotwórcze, mutagenne lub działanie na rozrodczość (tzw. CMR),

- toksyczne działanie na narządy krytyczne przy narażeniu jednorazowym lub przewlekłym

- działanie uczulające na układ oddechowy

GHS05

- powodujące korozje metali

zagrożenia dla środowiska:

GHS09

- niebezpieczne dla środowiska, w szczególności stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego

- stwarzające zagrożenie dla warstwy ozonowej

Obok powyższych piktogramów na opakowaniu substancji i w karcie charakterystyki musi byd podane hasło

ostrzegawcze, czyli słowo informujące czytającego o wypadkowym poziomie zagrożenia; stosowane są dwa hasła:

- NIEBEZPIECZEŃSTWO (wyższy poziom zagrożenia)

- UWAGA (niższy poziom zagrożenia)

4

Załącznik 2B: Zwroty H oraz P w języku polskim

Zwroty H: H 200 - materiały wybuchowe niestabilne H 201 - materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym H 202 - materiał wybuchowy; poważne zagrożenie rozrzutem H 203 - materiał wybuchowy; zagrożenie pożarem, wybuchem lub rozrzutem H 204 - zagrożenie pożarem lub rozrzutem H 205 - może wybuchać masowo w przypadku pożaru H 220 - skrajnie łatwopalny gaz H 221 - gaz łatwopalny H 222 - skrajnie łatwopalny aerozol H 223 - aerozol łatwopalny H 224 - skrajnie łatwopalna ciecz i pary H 225 - wysoce łatwopalna ciecz i pary H 226 - łatwopalna ciecz i pary H 228 - substancja stała łatwopalna H 240 - ogrzanie grozi wybuchem H 241 - ogrzanie może spowodować pożar lub wybuch H 242 - ogrzanie może spowodować pożar H 250 - zapala się samorzutnie w przypadku wystawienia na działanie powietrza H 251 - substancja samonagrzewająca się; może się zapalić H 252 - substancja samonagrzewająca się w dużych ilościach; może się zapalić H 260 - w kontakcie z wodą uwalnia łatwopalne gazy, które mogą ulec samozapaleniu H 261 - w kontakcie z wodą uwalnia łatwopalne gazy H 270 - może spowodować lub intensyfikować pożar; utleniacz H 271 - może spowodować pożar lub wybuch; silny utleniacz H 272 - może intensyfikować pożar; utleniacz H 280 - zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem H 281 - zawiera schłodzony gaz; może spowodować oparzenia kriogeniczne lub obrażenia H 290 - może powodować korozję metali

H 300 - połknięcie grozi śmiercią H 301 - działa toksycznie po połknięciu H 302 - działa szkodliwie po połknięciu H 304 - połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią H 310 - grozi śmiercią w kontakcie ze skórą H 311 - działa toksycznie w kontakcie ze skórą H 312 - działa szkodliwie w kontakcie ze skórą H 314 - powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu H 315 - działa drażniąco na skórę H 317 - może powodować reakcję alergiczną skóry H 318 - powoduje poważne uszkodzenie oczu H 319 - działa drażniąco na oczy H 330 - wdychanie grozi śmiercią H 331 - działa toksycznie w następstwie wdychania H 332 - działa szkodliwie w następstwie wdychania H 334 - może powodować objawy alergii lub astmy lub trudności w oddychaniu, w następstwie wdychania H 335 - może powodować podrażnienie dróg oddechowych H 336 - może wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy H 340 - może powodować wady genetyczne H 341 - podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne H 350 - może powodować raka H 351 - podejrzewa się, że powoduje raka H 360 - może działać szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki H 361 - podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki H 362 - może działać szkodliwie na dzieci karmione piersią H 370 - powoduje uszkodzenie narządów ......... H 371 - może powodować uszkodzenie narządów ........... H 372 - powoduje uszkodzenie narządów ........., poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie H 373 - może powodować uszkodzenie narządów .........., poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie

5

H 400 - działa bardzo toksycznie na organizmy wodne H 410 - działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki H 411 - działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki H 412 - działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki H 413 - może powodować długotrwałe szkodliwe skutki dla organizmów wodnych

Dla krajów Unii Europejskiej ponadto: EUH 001 - produkt wybuchowy w stanie suchym EUH 006 - produkt wybuchowy z dostępem lub bez dostępu powietrza EUH 014 - reaguje gwałtownie z wodą EUH 018 - podczas stosowania mogą powstawać łatwopalne lub wybuchowe mieszaniny par z powietrzem EUH 019 - może tworzyć wybuchowe nadtlenki EUH 044 - zagrożenie wybuchem po ogrzaniu w zamkniętym pojemniku EUH 029 - w kontakcie z wodą uwalnia toksyczne gazy EUH 031 - w kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy EUH 032 - w kontakcie z kwasami uwalnia bardzo toksyczne gazy EUH 066 - powtarzające się narażenie może powodować wysuszanie lub pękanie skóry EUH 070 - działa toksycznie w kontakcie z oczami EUH 071 - działa drażniąco na drogi oddechowe EUH 059 - stwarza zagrożenie dla warstwy ozonowej EUH 201 - zawiera ołów; nie należy stosować na powierzchniach, które mogą być gryzione lub ssane przez dzieci EUH 201A - Uwaga! Zawiera ołów. EUH 202 - Cyjanoakrylany. Niebezpieczeństwo. Skleja skórę i powieki w ciągu kilku sekund. Chronić przed dziećmi. EUH 203 - Zawiera chrom(VI). Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 204 - Zawiera izocyjaniany. Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 205 - Zawiera składniki epoksydowe. Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 206 - Uwaga! Nie stosować razem z innymi produktami. Może wydzielać niebezpieczne gazy (chlor). EUH 207 - Uwaga! Zawiera kadm. Podczas stosowania wydziela niebezpieczne pary. Zapoznaj się z instrukcją dostarczoną przez

producenta. Przestrzegaj instrukcji bezpiecznego stosowania. EUH 208 - Zawiera ............ . Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 209 - Podczas stosowania może przekształcić się w substancję wysoce łatwopalną. EUH 209A - Podczas stosowania może przekształcić się w substancję łatwopalną. EUH 210 - Karta charakterystyki dostępna na żądanie. EUH 401 - W celu uniknięcia zagrożeń dla zdrowia ludzi i środowiska, należy postępować zgodnie z instrukcją użycia.

Zwroty P: P101 – W razie konieczności zasięgnięcia porady lekarza należy pokazać pojemnik lub etykietę. P102 – Chronić przed dziećmi. P103 – Przed użyciem przeczytać etykietę. P201 – Przed użyciem zapoznać się ze specjalnymi środkami ostrożności. P202 – Nie używać przed zapoznaniem się i zrozumieniem wszystkich środków bezpieczeństwa. P210 – Przechowywać z dala od źródeł ciepła/iskrzenia/otwartego ognia/gorących powierzchni. Palenie wzbronione. P211 – Nie rozpylać nad otwartym ogniem lub innym źródłem zapłonu. P220 – Trzymać/przechowywać z dala od odzieży/…/materiałów zapalnych. P221 – Zastosować wszelkie środki ostrożności w celu uniknięcia mieszania z innymi materiałami zapalnymi … P222 – Nie dopuszczać do kontaktu z powietrzem. P223 – Chronić przed wszelkim kontaktem z wodą z powodu gwałtownej reakcji i możliwości wystąpienia błyskawicznego pożaru. P230 – Przechowywać produkt zwilżony…. P231 – Używać w atmosferze obojętnego gazu. P232 – Chronić przed wilgocią. P233 – Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty P234 – Przechowywać wyłącznie w oryginalnym pojemniku. P235 – Przechowywać w chłodnym miejscu. P240 – Uziemić/połączyć pojemnik i sprzęt odbiorczy. P241 – Używać elektrycznego/wentylującego/oświetleniowego/…/. przeciwwybuchowego sprzętu P242 – Używać wyłącznie nieiskrzących narzędzi. P243 – Przedsięwziąć środki ostrożności zapobiegające statycznemu rozładowaniu. P244 – Chronić zawory redukcyjne przed tłuszczem i olejem. P250 – Nie poddawać szlifowaniu/wstrząsom/…/tarciu. P251 – Pojemnik pod ciśnieniem. Nie przekłuwać ani nie spalać, nawet po zużyciu. P260 – Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P261 – Unikać wdychania pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy.

6

P262 – Nie wprowadzać do oczu, na skórę lub na odzież P263 – Unikać kontaktu w czasie ciąży/karmienia piersią. P264 – Dokładnie umyć … po użyciu. P270 – Nie jeść, nie pić i nie palić podczas używania produktu. P271 – Stosować wyłącznie na zewnątrz lub w dobrze wentylowanym pomieszczeniu P272 – Zanieczyszczonej odzieży ochronnej nie wynosić poza miejsce pracy. P273 – Unikać uwolnienia do środowiska. P280 – Stosować rękawice ochronne/ odzież ochronną/ ochronę oczu /ochronę twarzy. P281 – Stosować wymagane środki ochrony indywidualnej. P282 – Nosić rękawice izolujące od zimna/maski na twarz/ochronę oczu. P283 – Nosić odzież ognioodporną/płomienioodporną/opóźniającą zapalenie. P284 – Stosować indywidualne środki ochrony dróg oddechowych. P285 – W przypadku niedostatecznej wentylacji stosować indywidualne środki ochrony dróg oddechowych. P231 + P232 – Używać w atmosferze obojętnego gazu Chronić przed wilgocią. P235 + P410 – Przechowywać w chłodnym miejscu. Chronić przed światłem słonecznym. P301 – W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: P302 – W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ: P303 – W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ (lub z włosami): P304 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: P305 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: P306 – W PRZYPADKU KONTAKTU Z ODZIEŻĄ: P307 – W PRZYPADKU narażenia: P308 – W PRZYPADKU narażenia lub styczności: P309 – W PRZYPADKU narażenia lub złego samopoczucia: P310 – Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem. P311 – Skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem. P312 – W przypadku złego samopoczucia skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z lekarzem. P313 – Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P314 – W przypadku złego samopoczucia zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P315 – Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P320 – Pilnie zastosować określone leczenie (patrz … na etykiecie). P321 – Zastosować określone leczenie (patrz … na etykiecie). P322 – Środki szczególne (patrz … na etykiecie). P330 – Wypłukać usta. P331 – NIE wywoływać wymiotów. P332 – W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry: P333 - W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry lub wysypki: P334 – Zanurzyć w zimnej wodzie/owinąć mokrym bandażem. P335 – Nie związaną pozostałość strzepnąć ze skóry. P336 – Rozmrozić oszronione obszary letnią wodą. Nie trzeć oszronionego obszaru. P337 – W przypadku utrzymywania się działania drażniącego na oczy: P338 – Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P340 – Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej

swobodne oddychanie. P341 – W przypadku trudności z oddychaniem, wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki

do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. P342 – W przypadku wystąpienia objawów ze strony układu oddechowego: P350 – Delikatnie umyć dużą ilością wody z mydłem. P351 – Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. P352 – Umyć dużą ilością wody z mydłem. P353 – Spłukać skórę pod strumieniem wody/prysznicem. P360 – Natychmiast spłukać zanieczyszczoną odzież i skórę dużą ilością wody przed zdjęciem odzieży. P361 – Natychmiast usunąć/zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. P362 – Zanieczyszczoną odzież zdjąć i wyprać przed ponownym użyciem. P363 – Wyprać zanieczyszczoną odzież przed ponownym użyciem. P370 – W przypadku pożaru: P371 – W przypadku poważnego pożaru i dużych ilości: P372 – Ryzyko wybuchu w razie pożaru. P373 – NIE gasić pożaru, jeżeli ogień dosięgnie materiały wybuchowe P374 – Gasić pożar z rozsądnej odległości z zachowaniem zwykłych środków ostrożności. P375 – Z powodu ryzyka wybuchu gasić pożar z odległości. P376 – Jeżeli jest to bezpieczne zahamować wyciek. P377 – W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować wycieku. P378 – Użyć … do gaszenia. P380 – Ewakuować teren.

7

P381 – Wyeliminować wszystkie źródła zapłonu, jeżeli jest to bezpieczne. P390 – Usunąć wyciek, aby zapobiec szkodom materialnym. P391 – Zebrać wyciek. P301 + P310 – W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z lekarzem. P301 + P312 – W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: W przypadku złego samopoczucia skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z

lekarzem. P301 + P330 + P331 – W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: wypłukać usta. NIE wywoływać wymiotów. P302 + P334 – W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ: Zanurzyć w zimnej wodzie/owinąć mokrym bandażem. P302 + P350 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ NA SKÓRĘ: Delikatnie umyć dużą iloścą wody z mydłem. P302 + P352 – W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ: Umyć dużą ilością wody z mydłem. P303 + P361 + P353 – W PRZYPADKU KONTATKU ZE SKÓRĄ (lub z włosami): Natychmiast usunąć/zdjąć całą zanieczyszczoną

odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody/prysznicem. P304 + P340 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże

powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. P304 + P341 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: W przypadku trudności z oddychaniem, wyprowadzić

lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie.

P305 + P351 + P338 – W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki

kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P306 + P360 – W PRZYPADKU KONTAKTU Z ODZIEŻĄ: natychmiast spłukać zanieczyszczoną odzież i skórę dużą ilością wody

przed zdjęciem odzieży. P307 + P311 – W przypadku narażenia: Skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z lekarzem. P308 + P313 – W przypadku narażenia lub styczności: Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P309 + P311 – W przypadku narażenia lub złego samopoczucia: Skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z lekarzem. P332 + P313 – W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry: Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P333 + P313 – W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry lub wysypki: Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P335 + P334 – Nie związaną pozostałość strzepnąć ze skóry. Zanurzyć w zimnej wodzie/owinąć mokrym bandażem. P337 + P313 – W przypadku utrzymywania się działania drażniącego na oczy: Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P342 + P311 – W przypadku wystąpienia objawów ze strony układu oddechowego: Skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z

lekarzem. P370 + P376 – W przypadku pożaru: Jeżeli jest to bezpieczne zahamować wyciek. P370 + P378 – W przypadku pożaru: Użyć … do gaszenia. P370 + P380 – W przypadku pożaru: Ewakuować teren. P370 + P380 + P375 – W przypadku pożaru: Ewakuować teren. Z powodu ryzyka wybuchu gasić pożar z odległości. P371 + P380 + P375 – W przypadku poważnego pożaru i dużych ilości: Ewakuować teren. Z powodu ryzyka wybuchu gasić pożar z

odległości. P401 – Przechowywać … P402 – Przechowywać w suchym miejscu. P403 – Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. P404 – Przechowywać w zamkniętym pojemniku. P405 – Przechowywać pod zamknięciem. P406 – Przechowywać w pojemniku odpornym na korozję /… o odpornej powłoce wewnętrznej. P407 – Zachować szczelinę powietrzną pomiędzy stosami/paletami. P410 – Chronić przed światłem słonecznym. P411 – Przechowywać w temperaturze nieprzekraczającej …

oC/…

oF.

P412 – Nie wystawiać na działanie temperatury przekraczającej 50 oC/122

oF.

P413 – Przechowywać luzem masy przekraczające … kg/… funtów w temperaturze nieprzekraczającej … oC/…

oF.

P420 – Przechowywać z dala od innych materiałów. P422 – Zawartość przechowywać w … P402 + P404 – Przechowywać w suchym miejscu. Przechowywać w zamkniętym pojemniku. P403 + P233 – Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. P403 + P235 – Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać w chłodnym miejscu. P410 + P403 – Chronić przed światłem słonecznym. Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. P410 + P412 – Chronić przed światłem słonecznym. Nie wystawiać na działanie temperatury przekraczającej 50 oC/122 oF. P411 + P235 – Przechowywać w temperaturze nieprzekraczającej … oC/…oF. Przechowywać w chłodnym miejscu. P501 – Zawartość/pojemnik usuwać do …

KARTA CHARAKTERYSTYKI

Etyn (Acetylen) rozpuszczony

Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017

Wersja: 2.1 Nr karty charakterystyki (SDS):

000010021936

1/18

SDS_PL - 000010021936

SEKCJA 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa

1.1 Identyfikator produktu

Nazwa produktu: Etyn (Acetylen) rozpuszczony

Nazwa handlowa: Acetylen analityczny, Acetylen do fotometrii, Acetylen techniczny

Dodatkowa Identyfikacja

Nazwa chemiczna: Acetylen

Formuła chemiczna: C2H2 Nr indeksowy 601-015-00-0 Nr CAS 74-86-2 Nr WE. 200-816-9 Nr rejestracyjny według REACH 01-2119457406-36-0016

1.2 Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane

Zidentyfikowane zastosowania: Zastosowanie przemysłowe i zawodowe. Przed użyciem należy

przeprowadzić ocenę ryzyka.

Gaz paliwowy do spawania, cięcia, nagrzewania, lutowania i lutowania

twardego. Zastosowanie jako paliwo Zastosowanie do produkcji

komponentów elektronicznych. Zastosowanie gazu lub jego mieszanin do

kalibracji sprzętu analitycznego. Używany jako surowiec wejściowy do

procesów chemicznych. Wytwarzanie mieszanin gazowych w naczyniach

ciśnieniowych. Metalizacja przy pomocy pistoletu natryskowego. Smarowanie

form do produkcji szklanych butelek.

Do stosowania przez konsumentów.

Gaz paliwowy do spawania, cięcia, nagrzewania, lutowania i lutowania

twardego.

Zastosowania odradzane Skontaktować się z dostawcą, aby uzyskać więcej informacji dotyczących

zastosowania. Zastosowania inne niż opisane powyżej nie są wspierane.

1.3 Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki

Dostawca

Linde Gaz Polska Spółka z o.o.

ul. prof. Michała Życzkowskiego 17

31-864 Kraków

Telefon: +48 12 643 92 00

E-mail: [email protected]

1.4 Numer telefonu alarmowego: +48 12 411 99 99 (Ośrodek Informacji Toksykologicznej UJ CM)



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

2/18

SDS_PL - 000010021936

SEKCJA 2: Identyfikacja zagrożeń

2.1 Klasyfikacja substancji lub mieszaniny

Klasyfikacja zgodnie z Rozporządzeniem (WE) Nr 1272/2008, z późniejszymi zmianami.

Zagrożenia Fizyczne

Gaz łatwopalny Kategoria 1 H220: Skrajnie łatwopalny gaz.

Gazy pod ciśnieniem Gaz

rozpuszczony

H280: Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi

wybuchem.

Chemicznie niestabilny gaz Kategoria A H230: Może reagować wybuchowo nawet bez dostępu

powietrza.

2.2 Elementy Oznakowania

Hasło ostrzegawcze: Niebezpieczeństwo

Zwroty wskazujące rodzaj

zagrożenia:

H220: Skrajnie łatwopalny gaz.

H230: Może reagować wybuchowo nawet bez dostępu powietrza.

H280: Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem.

Ostrzeżenie

Zapobieganie: P202: Nie używać przed zapoznaniem się i zrozumieniem wszystkich środków

bezpieczeństwa.

P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł

iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić.

Reagowanie: P377: W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można

bezpiecznie zahamować wycieku.

P381: Wyeliminować wszystkie źródła zapłonu, jeżeli jest to bezpieczne.

Przechowywanie: P403: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.

Usuwanie: P501: Butlę usuwać wyłącznie za pośrednictwem dostawcy gazu; butla

zawiera porowaty materiał, który w niektórych przypadkach zawiera azbest.

2.3 Inne zagrożenia: Ze względów bezpieczeństwa acetylen rozpuszcza się w acetonie (nr CAS 67-64-

1) lub N,N-dimetyloformamidzie (DMF, nr CAS 68-12-2). Niewielka ilość

rozpuszczalnika (jako zanieczyszczenie) może zostać uwolniona razem z

acetylenem w trakcie jego użytkowania. Stężenie rozpuszczalnika w gazie jest

jednak poniżej limitu, który mógłby wpłynąć na klasyfikację acetylenu.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

3/18

SDS_PL - 000010021936

SEKCJA 3: Skład/informacja o składnikach

3.1 Substancje

Nazwa chemiczna Acetylen

Nr indeksowy: 601-015-00-0

Nr CAS: 74-86-2

Nr WE.: 200-816-9

Nr rejestracyjny według

REACH:

01-2119457406-36-0016

Czystość: 100%

Czystość substancji w niniejszej sekcji została zastosowana tylko do celów

klasyfikacyjnych i nie przedstawia rzeczywistej czystości substancji w stanie

dostarczanym, dla której należy zapoznać się z inną dokumentacją.

Nazwa handlowa: Acetylen analityczny, Acetylen do fotometrii, Acetylen techniczny

SEKCJA 4: Środki pierwszej pomocy

Uwagi ogólne: W wysokich stężeniach może spowodować uduszenie. Objawy obejmują utratę

zdolności ruchowych/przytomności. Ofiara może nie być świadoma, że się dusi.

Zabezpieczając się izolującym aparatem oddechowym przenieść ofiarę do

nieskażonego obszaru. Utrzymywać ofiarę w cieple i spokoju. Wezwać lekarza. W

przypadku zaniku oddechu zastosować sztuczne oddychanie.

4.1 Opis środków pierwszej pomocy

Wdychanie: W wysokich stężeniach może spowodować uduszenie. Objawy obejmują utratę

zdolności ruchowych/przytomności. Ofiara może nie być świadoma, że się dusi.

Zabezpieczając się izolującym aparatem oddechowym przenieść ofiarę do

nieskażonego obszaru. Utrzymywać ofiarę w cieple i spokoju. Wezwać lekarza. W

przypadku zaniku oddechu zastosować sztuczne oddychanie.

Kontakt z oczami: Nie przewiduje się szkodliwych efektów tego produktu.

Kontakt ze skórą: Nie przewiduje się szkodliwych efektów tego produktu.

Spożycie: Spożycie nie jest uważane za potencjalną drogę narażenia.

4.2 Najważniejsze ostre i opóźnione

objawy oraz skutki narażenia:

Wstrzymanie oddechu.

4.3 Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z

poszkodowanym

Zagrożenia: Żadnych.

Leczenie: Żadnych.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

4/18

SDS_PL - 000010021936

SEKCJA 5: Postępowanie w przypadku pożaru

Ogólne zagrożenia pożarowe: Pojemniki mogą wybuchnąć wskutek wysokiej temperatury.

5.1 Środki gaśnicze

Stosowne środki gaśnicze: Spryskiwanie wodą lub zastosowanie mgiełki Suchy proszek. Piana.

Niewłaściwe środki gaśnicze: Dwutlenek węgla.

5.2 Szczególne zagrożenia

związane z substancją lub

mieszaniną:

Pożar lub zbyt wysoka temperatura może uwalniać niebezpieczne produkty

rozkładu. W przypadku udziału w pożarze, acetylen może ulec rozkładowi,

rozpadając się na elementy składowe, którymi są wodór i węgiel. Reakcja

rozkładu jest egzotermiczna i powoduje wydzielenie ciepła. Butle z acetylenem

zostały zaprojektowane do zatrzymania i hamowania rozkładu acetylenu, jednak

w przypadku niezatrzymania rozkład może prowadzić do uszkodzenia butli.

Acetylen może pozostać zagrożeniem po wygaszeniu zewnętrznego pożaru z

powodu rozkładu acetylenu w butli i wymaga zastosowania szczególnych

procedur postępowania.

Niebezpieczne produkty

spalania:

Pod wpływem ognia, na skutek rozkładu termicznego mogą tworzyć się

następujące toksyczne lub żrące opary: Tlenek wegla

5.3 Informacje dla straży pożarnej

Szczególne procedury

gaśnicze:

W przypadku pożaru: Jeżeli jest to bezpieczne zahamować wyciek. Nie gasić

płomieni w miejscu wycieku, ponieważ może dojść do ponownego,

niekontrolowanego zapłonu wybuchowego. Z bezpiecznego miejsca

kontynuować zraszanie wodą, aż pojemnik stanie się zimny. Użyć środków

gaśniczych do stłumienia ognia. Usunąć źródła ognia lub pozostawić do

wypalenia. Butle z acetylenem, które zostały rozgrzane, uszkodzone przez ogień

lub znalazły się w cofnięciu płomienia nie mogą być przemieszczane do czasu

wykazania, że nie doszło do rozkładu acetylenu w butli. Butle z acetylenem należy

chłodzić rozpyloną wodą i wyznaczyć wokół nich strefę zagrożenia. Chłodzenie

wodą należy kontynuować przez przynajmniej godzinę. Po minimum godzinie

chłodzenia wodą należy skontrolować temperaturę butli w celu sprawdzenia, czy

została skutecznie schłodzona. Skuteczne schłodzenie oznacza doprowadzenie

butli do temperatury otoczenia. Do upewnienia się, że osłona cylindra została

skutecznie schłodzona można zastosować „test zwilżania” i/lub sprzęt do

obrazowania termicznego. Po osiągnięciu skutecznego schłodzenia butli należ

przerwać chłodzenie wodą. Butlę należy pozostawić bez ruszania przez kolejną

godzinę, podczas której należy co 15 minut powtarzać kontrole temperatury butli.

W przypadku zaobserwowania wzrostu temperatury, należy ponownie podjąć

chłodzenie wodą przez godzinę a następnie ponownie skontrolować temperaturę

butli. Gdy temperatura cylindra pozostanie w temperaturze otoczenia przez

godzinę bez chłodzenia wodą i butla nie wycieka, można ją przemieścić.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

5/18

SDS_PL - 000010021936

Specjalny sprzęt ochronny dla

strażaków:

W pomieszczeniach zamkniętych strażacy muszą stosować normalne środki

ochrony, w tym ubrania ognioodporne, hełmy z osłoną twarzy, rękawice, buty

gumowe oraz autonomiczne aparaty oddechowe (SCBA).

Wskazówka: EN 469 Odzież ochronna dla strażaków - Wymagania użytkowe

dotyczące odzieży ochronnej przeznaczonej do akcji przeciwpożarowej EN 15090

Obuwie dla strażaków. EN 659 Rękawice ochronne dla strażaków. EN 443 Hełmy

stosowane podczas walki z ogniem w budynkach i innych obiektach. EN 137

Sprzęt ochrony układu oddechowego - Aparaty butlowe powietrzne ze sprężonym

powietrzem wyposażone w maskę - Wymagania, badanie, znakowanie.

SEKCJA 6: Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska

6.1 Indywidualne środki

ostrożności, sprzęt ochronny i

procedury w sytuacjach

awaryjnych:

Ewakuować teren. Zapewnić odpowiednią wentylację. Rozważyć ryzyko związane

z atmosferami potencjalnie wybuchowymi. Wyeliminować wszystkie źródła

zapłonu, jeżeli jest to bezpieczne. Kontrolować stężenie uwolnionego produktu.

Nie wprowadzać do kanalizacji, piwnic, kanałów roboczych lub innych miejsc,

gdzie gromadzenie się produktu może być niebezpieczne. Przy wchodzeniu w

obszar stosować izolujący aparat oddechowy chyba, że stwierdzono, iż atmosfera

jest bezpieczna. EN 137 Sprzęt ochrony układu oddechowego - Aparaty butlowe

powietrzne ze sprężonym powietrzem wyposażone w maskę - Wymagania,

badanie, znakowanie.

6.2 Środki Ostrożności w Zakresie

Ochrony Środowiska:

Zapobiegać dalszemu wyciekowi lub rozlaniu jeżeli to bezpieczne.

6.3 Metody i materiały

zapobiegające

rozprzestrzenianiu się skażenia

i służące do usuwania skażenia:

Zapewnić odpowiednią wentylację. Wyeliminować źródła zapłonu.

6.4 Odniesienia do innych sekcji: Zobacz także sekcje 8 i 13.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

6/18

SDS_PL - 000010021936

SEKCJA 7: Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie:



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

7/18

SDS_PL - 000010021936

7.1 Środki ostrożności dotyczące

bezpiecznego postępowania:

Tylko osoby posiadające doświadczenie oraz właściwie przeszkolone mogą

pracować z gazami pod ciśnieniem. Stosować tylko właściwie dobrane

wyposażenie, które jest odpowiednie dla tego produktu, jego ciśnienia

podawania i temperatury. Przed wprowadzeniem gazu do systemu lub w

przypadku wyłączenia go, przepłukać układ suchym gazem obojętnym (np. helem

lub azotem). Usunąć powietrze z układu przed wprowadzeniem gazu.

Pojemników, które zawierają lub zawierały substancje palne lub wybuchowe nie

wolno inertyzować przy pomocy ciekłego dwutlenku węgla. Ocenić ryzyko

wystąpienia atmosfery potencjalnie wybuchowej oraz potrzebę zastosowania

wyposażenia przeciwwybuchowego. Zastosować środki ostrożności

zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym. Przechowywać z dala od źródeł

zapłonu (w tym wyładowań elektrostatycznych). Zapewnić uziemienie

elektryczne sprzętu i sprzęt dostosowany do pracy w wybuchowych atmosferach.

Używać wyłącznie nieiskrzących narzędzi. Przestrzegać instrukcji dostawcy

dotyczącej postępowania. Postępowanie z substancją musi być zgodne z dobrymi

praktykami higieny przemysłowej oraz procedurami bezpieczeństwa. Zapewnić,

aby przed użyciem (lub regularnie) sprawdzona jest szczelność całej instalacji.

Chronić butle przed fizycznym uszkodzeniem: nie ciągnąć, nie toczyć, nie zsuwać

oraz nie zrzucać. Nie usuwać i nie niszczyć etykiet identyfikujących zawartość

butli. W przypadku przemieszczania pojemników, nawet na niewielką odległość,

należy używać odpowiedniego sprzętu, np. wózka ręcznego, wózka widłowego

itp. Cylindry muszą zawsze być ustawiane w pozycji pionowej; zamknąć wszystkie

zawory, kiedy nie są w użytku. Zapewnić odpowiednią wentylację. Zapobiegać

cofaniu się wody do pojemnika. Nie pozwolić na przepływ zwrotny gazu do

pojemnika. Unikać zassania wody, kwasu i zasad. Przechowywać pojemnik w

miejscu dobrze wentylowanym, w temperaturze poniżej 50°. Przestrzegać

wszystkich regulacji oraz lokalnych wymagań dotyczących przechowywania

pojemników. Nie jeść i nie pić oraz nie palić tytoniu podczas stosowania

preparatu. Przechowywać zgodnie z przepisami

miejscowymi/regionalnymi/krajowymi/międzynarodowymi. Nigdy nie używać

ognia lub urządzeń grzewczych do podniesienia ciśnienia w pojemniku. Nie

usuwać kołpaka chroniącego zawór butli do momentu odpowiedniego

zabezpieczenia butli przez zastosowanie elementów zabezpieczających przed

upadkiem w miejscu pracy. Uszkodzenie zaworu należy natychmiast zgłaszać

dostawcy gazu. Po każdym użyciu zamknąć zawór pojemnika, nawet jeśli po

opróżnieniu pojemnik jest nadal podłączony do urządzenia. Nigdy nie

podejmować samodzielnych prób naprawy lub modyfikacji zaworu pojemnika lub

zaworów bezpieczeństwa. Natychmiast po odłączeniu pojemnika od osprzętu

należy założyć (jeżeli były dostarczone) zaślepki lub zatyczki chroniące gwint

zaworu pojemnika. Utrzymywać zawór pojemnika w czystości, bez zabrudzeń

szczególnie olejami oraz wodą. Jeżeli użytkownik napotyka na jakiekolwiek

problemy z funkcjonowaniem zaworu pojemnika należy przerwać pracę i

powiadomić dostawcę gazu. Nigdy nie podejmować prób przetłaczania gazu z

jednego pojemnika do innego. Kołpak ochronny lub inny osprzęt chroniący zawór

pojemnika musi pozostawać na swoim miejscu. Unikać zassania wody, kwasu i

zasad. Rozpuszczalnik może gromadzić się w układzie rurociągów. W przypadku

konserwacji lub napraw używać specjalnych chemoodpornych rękawic

(przewidzianych dla DMF i acetonu) oraz okularów. Na butlach można montować

tylko urządzenia wyposażone w odpowiednie środki zapobiegające cofnięciu się

płomienia. Sam wstrząs mechaniczny zimnej butli z acetylenem nie może

zainicjować rozkładu. Więcej informacji na temat bezpiecznego postępowania

dostępnych jest w dokumencie IGC Nr 123 "Code of Practice: Acetylene" wydanym

przez EIGA.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

8/18

SDS_PL - 000010021936

7.2 Warunki bezpiecznego

magazynowania, w tym

informacje dotyczące wszelkich

wzajemnych niezgodności:

Cały osprzęt elektryczny w miejscach przechowywania musi być odpowiedni do

ryzyka związanego z atmosferami potencjalnie wybuchowymi. Przechowywać z

dala od gazów utleniających i innych środków utleniających. Pojemniki nie mogą

być przechowywane w warunkach sprzyjających powstawaniu korozji.

Przechowywane pojemniki należy okresowo sprawdzać pod względem

prawidłowego stanu technicznego oraz wycieków. Kołpak ochronny lub inny

osprzęt chroniący zawór pojemnika musi pozostawać na swoim miejscu.

Przechowywać pojemniki w miejscu wolnym od zagrożenia pożarowego oraz

źródeł ciepła i zapłonu. Nie przechowywać razem z materiałami zapalnymi. Butle z

acetylenem powinny być przechowywane w pozycji pionowej. Jeżeli butla była

transportowana poziomo, należy postawić ją pionowo na minimum 1 godzinę

przed użyciem. Pozwoli to na równomiernie rozprowadzenie acetonu w butli i

ochroni przed wypływem acetonu z butli do podłączonego palnika i powstaniem

efektu pochodni.

7.3 Szczególne zastosowanie(-a)

końcowe:

Żadnych.

SEKCJA 8: Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej

8.1 Parametry Dotyczące Kontroli

Dopuszczalne Wartości Narażenia Zawodowego

Żadnemu ze składników nie przypisano limitów ekspozycji.

Pochodna ilość nieszkodliwa dla środowiska - wartości

Krytyczny składnik rodzaj Wartość Spostrzeżenia

Acetylen Pracownik - inhalacyjny,

długotrwałe -

ogólnoustrojowo

2500 ppm -

Pracownik - inhalacyjny,

krótkotrwałe -

ogólnoustrojowo

2500 ppm -

Przewidywane stężenie nieszkodliwe dla środowiska - wartości

Krytyczny składnik rodzaj Wartość Spostrzeżenia

Acetylen PNEC (przewidywane stężenie nie

powodujące niekorzystnych skutków dla

środowiska) nie jest dostępne.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

9/18

SDS_PL - 000010021936

8.2 Kontrola narażenia

Stosowne techniczne środki

kontroli:

Należy rozważyć system pozwoleń na pracę np.: dla czynności konserwacyjnych.

Zapewnić odpowiednią wentylację powietrzem. Zapewnić wystarczającą

przeciwwybuchową wentylację wywiewną ogólną i lokalną. Utrzymywać stężenie

znacznie poniżej dolnej granicy wybuchowości. Należy używać detektorów gazu

w sytuacji, gdy może dojść do uwolnienia palnych gazów/par. Zapewnić

odpowiednią wentylację, łącznie z odpowiednim lokalnym wyciągiem, aby nie

przekroczyć określonych limitów stężeń i natężeń przy pracy. Szczelność

systemów pod ciśnieniem powinna być regularnie sprawdzana. Produkt musi być

używany w systemach zamkniętych. Używać trwałych instalacji gazoszczelnych

(np: rurociągi spawane). Zastosować środki ostrożności zapobiegające

wyładowaniom elektrostatycznym.

Indywidualne środki ochrony takie jak osobiste wyposażenie ochronne

Informacje ogólne: Należy przeprowadzić i udokumentować ocenę ryzyka w każdym miejscu pracy,

aby ocenić ryzyko związane z zastosowaniem produktu oraz wybrać odpowiednie

środki ochrony indywidualnej - właściwe dla odpowiedniego ryzyka. Należy

rozważyć następujące zalecenia. Trzymać w gotowości izolujący aparat

oddechowy, dostępny do użycia w razie zagrożenia. Sprzęt ochrony indywidualnej

chroniące ciało powinny być dobrane dla zadania, które ma zostać wykonane i

ryzyka z nim związanego. Stosować się do lokalnych regulacji dotyczących

ograniczeń emisji do atmosfery. Zobacz w sekcji 13 specyficzne metody

unieszkodliwiania odpadów gazowych. Nie jeść, nie pić i nie palić podczas pracy z

preparatem.

Ochrona oczu lub twarzy: Aby zapobiec narażeniu na rozpryski cieczy należy używać okularów ochronnych,

gogli lub przyłbic ochronnych zgodnych z EN 166. Podczas pracy z gazami używać

środków ochronny oczu zgodnych z EN 166.

Wskazówka: EN 166 Ochrona indywidualna oczu.

Środki ochrony skóry

Środki ochrony rąk: Używać rękawic podczas pracy z pojemnikami.

Wskazówka: EN 388 Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi.

Ochrona ciała: Nosić odzież ognioodporną/płomienioodporną/opóźniającą zapalenie.

Wskazówka: ISO/TR 2801:2007 Odzież ochronna - Odzież chroniąca przed

czynnikami gorącymi i płomieniem - Ogólne zalecenia dotyczące wyboru,

konserwacji i stosowania odzieży ochronnej.

Inne: Podczas pracy z pojemnikami używać obuwia ochronnego.

Wskazówka: EN ISO 20345 Środki ochrony indywidualnej - Obuwie bezpieczne.

Ochrona dróg oddechowych: Nie wymagany.

Zagrożenia termiczne: Nie ma potrzeby stosowania środków zapobiegawczych.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

10/18

SDS_PL - 000010021936

Higieniczne środki

ostrożności:

Nie są wymagane specjalne środki zarządzania ryzykiem poza dobrymi praktykami

higieny pracy oraz procedurami BHP. Nie jeść, nie pić i nie palić podczas pracy z

preparatem.

Kontrola zagrożenia

środowiska naturalnego:

Usuwanie odpadów - patrz pkt 13.

SEKCJA 9: Właściwości fizyczne i chemiczne

9.1 Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych

Postać fizyczna

Stan skupienia: Ciecz

Forma: Gaz rozpuszczony

Kolor: Bezbarwny

Zapach: Zapach podobny do zapachu czosnku

Próg zapachu: Próg zapachu jest subiektywny i niewystarczający dla

ostrzeżenia przed nadmiernym narażeniem.

pH: nie dotyczy.

Temperatura topnienia: -80,7 °C Wynik eksperymentalny, badanie kluczowe

Temperatura wrzenia: -84,7 °C (101,3 hPa) Wynik eksperymentalny, badanie

kluczowe

Temperatura sublimacji: nie dotyczy.

Temp. krytyczna (°C): 35,0 °C

Temperatura zapłonu: Nie dotyczy gazów oraz mieszanin gazowych.

Szybkość parowania: Nie dotyczy gazów oraz mieszanin gazowych.

Palność (ciała stałego, gazu): Gaz łatwopalny

Granica palności – górna (%): 99,99 %(V) Wynik eksperymentalny, badanie kluczowe

Granica palności – dolna(%): 2,3 %(V)

Prężność par: 4.535 kPa (22 °C) Wynik eksperymentalny, badanie kluczowe

Gęstość par (powietrze=1): 0,91 POWIETRZE=1

Gęstość względna: 0,6208 (-82 °C )

Rozpuszczalność

Rozpuszczalność w wodzie: 1.200 mg/l (25 °C)

Współczynnik podziału (n–oktanol/woda): 0,37

Temperatura samozapłonu: 305 °C Wynik eksperymentalny, badanie kluczowe

Temperatura rozkładu: 635 °C

Lepkość

Lepkość, kinematyczna: Brak danych.

Lepkość, dynamiczna: 0,011 mPa.s

Właściwości wybuchowe: Nie dotyczy.

Właściwości utleniające: nie dotyczy.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

11/18

SDS_PL - 000010021936

9.2 Inne informacje: Żadnych.

Ciężar cząsteczkowy: 26,02 g/mol (C2H2)

SEKCJA 10: Stabilność i reaktywność

10.1 Reaktywność: Brak zagrożenia reaktywnością inną, niż opisano w podsekcji poniżej.

10.2 Stabilność chemiczna: Stabilny w warunkach normalnych.

10.3 Możliwość występowania

niebezpiecznych reakcji:

W powietrzu może tworzyć atmosferę potencjalnie wybuchową. Może

gwałtownie reagować z substancjami utleniającymi. Tworzy wybuchowe

acetylenki z miedzią, srebrem i rtęcią. Nie używać stopów zawierających więcej

niż 65% miedzi.

10.4 Warunki, których należy

unikać:

Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia,

otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić. Wysoka temperatura. Wysokie

ciśnienie. Może gwałtownie ulegać rozkładowi w wysokiej temperaturze,

ciśnieniu lub w obecności katalizatora.

10.5 Materiały niezgodne: Powietrze i utleniacze. Dla zgodności materiału zobacz najnowszą wersję ISO-

11114. Unikać kontaktu z czystą miedzią, rtęcią, srebrem i mosiądzem o

zawartości miedzi pow. 65%. Nie używać stopów zawierających więcej niż 43%

srebra. Więcej informacji na temat bezpiecznego postępowania dostępnych jest w

dokumencie IGC Nr 123 "Code of Practice: Acetylene" wydanym przez EIGA.

10.6 Niebezpieczne produkty

rozkładu:

W warunkach normalnego przechowywania i stosowania nie powinny tworzyć się

niebezpieczne produkty rozkładu. Pod wpływem ognia, na skutek rozkładu

termicznego mogą tworzyć się następujące toksyczne lub żrące opary: Mogą

tworzyć się następujące produkty rozkładu: Tlenek wegla

SEKCJA 11: Informacje toksykologiczne

Informacje ogólne: Żadnych.

11.1 Informacje dotyczące skutków toksykologicznych

Toksyczność ostra - Połknięcie

Produkt W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Toksyczność ostra - Kontakt ze skórą




Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

12/18

SDS_PL - 000010021936

Toksyczność ostra - Wdychanie


Acetylen

LOEC: 100000 ppm

Toksyczność dla dawki powtarzalnej

Acetylen

LOAEL (najniższy poziom obserwowalnych efektów negatywnych) (Pies(Żeński,

Męski), przez drogi oddechowe): 28.700 ppm(m) przez drogi oddechowe

Podejście przekrojowe na podstawie substancji wspierającej (analog

strukturalny lub surogat), badanie kluczowe

Działanie żrące/drażniące na skórę


Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy


Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę


Działanie mutagenne na komórki rozrodcze


Rakotwórczość


Szkodliwe działanie na rozrodczość


Działanie toksyczne na narządy docelowe - narażenie jednorazowe


Działanie toksyczne na narządy docelowe - narażenie powtarzalne


Zagrożenie spowodowane aspiracją

Produkt Nie dotyczy gazów oraz mieszanin gazowych..

SEKCJA 12: Informacje ekologiczne

12.1 Toksyczność

Toksyczność ostra

Produkt Produkt nie powoduje szkód ekologicznych.

Toksyczność ostra - Ryby

Acetylen LC 50 (Różne, 96 h): 545 mg/l Spostrzeżenia: QSAR QSAR, badanie pomocnicze



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

13/18

SDS_PL - 000010021936

Toksyczność ostra - Bezkręgowce Wodne

Acetylen

EC 50 (Rozwielitka (Daphnia magna), 48 h): 242 mg/l

Toksyczność dla mikroorganizmów

Acetylen

EC 50 (Glon, 72 h): 57 mg/l

12.2 Trwałość i Zdolność do

Rozkładu

Produkt Nie dotyczy gazów oraz mieszanin gazowych..

12.3 Zdolność do Bioakumulacji

Produkt Według oczekiwać, przedmiotowy produkt ulega biodegradacji i nie powinien

utrzymywać się długo w środowisku wodnym.

Współczynnik Biokoncentracji (BCF)

Acetylen

Współczynnik Biokoncentracji (BCF): 3 Osad wodny QSAR, badanie pomocnicze

12.4 Mobilność w Glebie

Produkt Ze względu na dużą lotność, jest mało prawdopodobne, aby produkt był przyczyną

zanieczyszczenia gleby lub wody.

12.5 Wyniki oceny właściwości PBT

i vPvB

Produkt Nie klasyfikowany jako PBT lub vPBT.

12.6 Inne Szkodliwe Skutki

Działania:

Produkt nie powoduje szkód ekologicznych.

SEKCJA 13: Postępowanie z odpadami

13.1 Metody unieszkodliwiania odpadów

Informacje ogólne: Nie opróżniać butli w miejscach, gdzie gaz mógłby się gromadzić i stwarzać

niebezpieczeństwo. W sprawie szczególnych zaleceń skonsultować się z

dostawcą. Nie wypuszczać gazu w miejsca, gdzie istnieje ryzyko powstania

mieszaniny wybuchowej z powietrzem. Gaz odpadowy powinien być spalany w

odpowiednim palniku wyposażonym w bezpiecznik płomieniowy. Butlę usuwać

wyłącznie za pośrednictwem dostawcy gazu; butla zawiera porowaty materiał,

który w niektórych przypadkach zawiera azbest.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

14/18

SDS_PL - 000010021936

Sposób usuwania: Więcej wskazówek dotyczących metod usuwania podano w kodeksie

postępowania EIGA (Doc.30 “Disposal of Gases" [Usuwanie gazów], dostępnym na

stronie http://www.eiga.org). Utylizacja butli wyłącznie poprzez dostawcę. Zrzut,

obróbka albo pozbywanie się mogą podlegać przepisom krajowym lub

miejscowym.

Europejski kod odpadów

Pojemnik: 16 05 04*: Gazy w pojemnikach ciśnieniowych (włączając w to halony)

zawierające substancje niebezpieczne.

SEKCJA 14: Informacje dotyczące transportu

ADR

14.1 Numer UN (numer ONZ): UN 1001

14.2 Prawidłowa Nazwa Przewozowa

UN:

ACETYLEN, ROZPUSZCZONY

14.3 Klasa(-y) Zagrożenia w Transporcie

Klasa: 2

Etykieta(y): 2.1 Nr zagrożenia (ADR): 239 Kod ograniczeń przejazdu przez

tunele:

(B/D)

14.4 Grupa opakowaniowa: –

14.5 Zagrożenia dla środowiska: nie dotyczy

14.6 Szczególne środki ostrożności dla

użytkowników:

–

RID


14.2 Prawidłowa Nazwa Przewozowa UN ACETYLEN, ROZPUSZCZONY 14.3 Klasa(-y) Zagrożenia w Transporcie

Klasa: 2

Etykieta(y): 2.1




użytkowników:

–



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

15/18

SDS_PL - 000010021936

IMDG


14.2 Prawidłowa Nazwa Przewozowa

UN:

ACETYLENE, DISSOLVED

14.3 Klasa(-y) Zagrożenia w Transporcie

Klasa: 2.1

Etykieta(y): 2.1 EmS No.: F-D, S-U




użytkowników:

–

IATA


14.2 Prawidłowa nazwa Przewozowa: Acetylene, dissolved

14.3 Klasa(-y) Zagrożenia w Transporcie:

Klasa: 2.1

Etykieta(y): 2.1




użytkowników:

–

Inne informacje

Samoloty pasażerskie i

towarowe:

Zakazane.

Transport lotniczy wyłącznie

samolotem transportowym:

Zakazane.

14.7 Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL I kodeksem IBC: nie dotyczy

Dodatkowa Identyfikacja: Unikać transportu pojazdami, gdzie przestrzeń ładunkowa nie jest

oddzielona od kabiny kierowcy. Zapewnić, że kierowca zna zagrożenia

stwarzane przez ładunek i zna sposoby postępowania w razie wypadku

lub sytuacji awaryjnej. Przed transportem pojemników z produktem

zapewnić bezpieczne mocowanie zbiorników przenośnych. Upewnić się,

że zawór butli jest zamknięty i szczelny. Kołpak ochronny lub inny

osprzęt chroniący zawór pojemnika musi pozostawać na swoim miejscu.

Zapewnić odpowiednią wentylację powietrzem.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

16/18

SDS_PL - 000010021936

SEKCJA 15: Informacje dotyczące przepisów prawnych

15.1 Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji i

mieszaniny:

Przepisy UE

Rozporządzenie (WE) Nr 1907/2006, Załącznik XVII: Ograniczenia dotyczące produkcji, wprowadzania do obrotu

i stosowania niektórych niebezpiecznych substancji, preparatów i wyrobów:

Nazwa chemiczna Nr CAS Stężenie

Acetylen

74-86-2 100%

Dyrektywa 96/82/WE w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami

niebezpiecznymi:


Acetylen

74-86-2 100%

Dyrektywa 98/24/WE dotycząca ochrony pracowników przed zagrożeniami odnoszącymi się do środków

chemicznych w miejscu pracy:


Acetylen

74-86-2 100%

Przepisy krajowe

Dyrektywa Rady 89/391/EWG w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy

bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. Dyrektywa 89/686/EWG w

sprawie środków ochrony indywidualnej. Dyrektywa 94/9/WE w sprawie urządzeń i

systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych

wybuchem (ATEX). Jako dodatki do żywności można stosować wyłącznie produkty,

które są zgodne z regulacjami dotyczącymi żywności - 1333/2008/UE oraz

231/2012/UE i jako takie są oznakowane.

Niniejsza karta charakterystyki została stworzona zgodnie z Rozporządzeniem (UE)

2015/830.

15.2 Ocena bezpieczeństwa

chemicznego:

Ocena Bezpieczeństwa Chemicznego została przeprowadzona.



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

17/18

SDS_PL - 000010021936

SEKCJA 16: Inne informacje

Informacja o aktualizacji: Nie dotyczy.

Odniesienia do kluczowej

literatury i źródeł danych:

Różne źródła danych zostały wykorzystane przy kompilacji tej Karty Charakterystyki,

są to, ale nie tylko:

Agency for Toxic Substances and Diseases Registry (ATSDR)

(http://www.atsdr.cdc.gov/).

Poradnik na temat Kompilacji Kart Charakterystyki Europejskiej Agencji Chemikaliów

Informacja o Substancjach Zarejestrowanych w Europejskiej Agencji Chemikaliów:

http://apps.echa.europa.eu/registered/registered-sub.aspx

Europejskie Stowarzyszenie Gazów Przemysłowych (EIGA) Doc. 169 Przewodnik:

Klasyfikacja i Oznakowanie.

Międzynarodowy Program Bezpieczeństwa Chemicznego

(http://www.inchem.org/)

PN-EN ISO 10156:2010 Gazy i mieszaniny gazów -- Wyznaczanie odporności na

zagrożenie ogniowe i utlenianie podczas wyboru zaworów wylotowych do butli do

gazów.

Matheson Gas Data Book. Wydanie 7.

National Institute for Standards and Technology (NIST) Referencyjna Baza

Standardów Numer 69.

Platforma ESIS (ESIS Europejski System Informacji o Substancjach Chemicznych)

wcześniej Europejskie Biuro ds. Chemikaliów (ECB) ESIS

(http://ecb.jrc.ec.europa.eu/esis/).

ERICards, Europejska Rada Przemysłu Chemicznego (CEFIC).

Narodowa Biblioteka toksykologii medycznej Stanów Zjednoczonych Ameryki, sieć

bazy danych TOXNET (http://toxnet.nlm.nih.gov/index.html).

Wartości progowe (TVL) za Amerykańską Konferencją Rządowych Higienistów

Przemysłowych (American Conference of Governmental Industrial Hygienists)

(ACGIH).

Specyficzne informacje na temat substancji od dostawców.

Szczegółowe informacje przedstawione w niniejszym dokumencie uważane są za

poprawne w momencie przekazywania do druku.

Brzmienie zwrotów określających zagrożenie H w sekcji 2 I 3

H220 Skrajnie łatwopalny gaz.

H280 Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem.

Informacje o szkoleniu: Użytkownicy aparatów oddechowych muszą zostać przeszkoleni. Zapewnić, aby

osoby obsługujące były świadome zagrożenia wynikającego z łatwopalności.

Klasyfikacja zgodnie z Rozporządzeniem (WE) Nr 1272/2008, z późniejszymi zmianami.

Flam. Gas 1, H220

Press. Gas Diss. Gas, H280

Chem. Unst. Gas A, H230

KARTA CHARAKTERYSTYKI Sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 z późn. zmianami

BENZYNA EKSTRAKCYJNA III NISKOAROMATYCZNA

Data sporządzenia: 29.01.2009 Aktualizacja: 11.10.2018 Wersja: 7.0CLP Strona 1 z 12

SEKCJA 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA

1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa: BENZYNA EKSTRAKCYJNA III NISKOAROMATYCZNA Nazwa: Hydrocarbons, C7-C9, n-alkanes, isoalkanes, cyclics

Węglowodory C7- C9, n-alkany, izoalkany, cykliczne Synonimy: Naphtha (petroleum), hydrotreated light

Nr CAS: -

Nr WE: 920-750-0 Nr indeksowy: -

Nr rejestracji: 01-2119473851-33-0006 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane

Rozpuszczalnik / rozcieńczalnik stosowany w przemyśle farb i lakierów, metalowym, gumowym; do produkcji klejów; w pralniach chemicznych i garbarniach; w warsztatach samochodowych do mycia i odłuszczania; inne.

1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki

Dystrybutor: Adres:

Telefon/Faks:

E-Mail:

ORLEN OIL Sp. z o.o. 31-323 Kraków, ul. Opolska 114

+48 12 66 555 00 / +48 12 66 555 01

Informacje w sprawach dotyczących jakości: telefon +48 13 43 84 415 [email protected]

1.4. Numer telefonu alarmowego: 112 ( ogólny telefon alarmowy), 998 ( straż pożarna), 999 ( pogotowie medyczne)

SEKCJA 2. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny

Klasyfikacja

Zagrożenia

zgodna z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 (CLP)+ doklasyfikowanie:

wynikające z właściwości fizykochemicznych:

Substancja ciekła łatwopalna: Flam. Liq. 2 (H225 Wysoce łatwopalna ciecz i pary).

dla człowieka: Zagrożenie spowodowane aspiracją: Asp. Tox. 1 (H304 Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią). Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe STOT naraż. jednor.: STOT SE 3 (H336 Może wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy). Droga narażenia – wdychanie.

dla środowiska: Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego: Aquatic Chronic 2 (H411 Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki).




2.2. Elementy oznakowania

Piktogram: : GHS02 GHS07 GHS08 GHS09

Hasło ostrzegawcze: Niebezpieczeństwo Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia:

H225 Wysoce łatwopalna ciecz i pary. H304 Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią.

H336 Może wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy.

H411 Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. EUH 066 – Powtarzające się narażenie może powodować wysuszanie lub pękanie skóry

Zwroty wskazujące środki ostrożności: P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła/iskrzenia/ otwartego ognia/gorących powierzchni. – Palenie

wzbronione. P233 Trzymać pojemnik szczelnie zamknięty. P240 Uziemić/połączyć pojemnik i urządzenie odbiorcze. P241 Stosować sprzęt elektryczny/wentylacyjny/oświetleniowy/…/ w wykonaniu przeciwwybuchowym. P242 Stosować wyłącznie narzędzia niepowodujące iskrzenia. P243 Zastosować środki ostrożności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym. P261 Unikać wdychania pyłu/dymu/gazu/mgły/pary/rozpylonej cieczy. P273 Unikać uwolnienia do środowiska. P280 Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ ochronę oczu/ochronę twarzy. P301+P310 W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub

z lekarzem. P303+P361+P353 W PRZYPADKU KONTAKYU ZE SKÓRĄ (lub z włosami): Natychmiast usunąć/zdjąć

całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody/prysznicem. P304+340 W RAZIE DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: wyprowadzić / wynieść

poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie.

P312 W razie złego samopoczucia skontaktować się z OŚRODKIEM INFORMACJI TOKSYKOLOGICZNEJ lub lekarzem.

P331 NIE wywoływać wymiotów. P370+P378 W razie pożaru: Do gaszenia stosować pianę. P391 Zebrać wyciek. P403+P233 Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać pojemnik szczelnie

zamknięty. P403+P235 Przechowywać w odpowiednio wentylowanym miejscu. Trzymać w chłodnym miejscu. P405 Przechowywać pod zamknięciem. P501 Zawartość/pojemnik usuwać do firm posiadających odpowiednie uprawnienia.




2.3. Inne zagrożenia

Substancja nie spełnia kryteriów PBT lub vPvB zgodnie z załącznikiem XIII rozporządzenia REACH. Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Wrażliwy na wyładowania elektrostatyczne.

SEKCJA 3. SKŁAD/INFORMACJA O SKŁADNIKACH

3.1. Substancje Nazwa substancji Wzór % wagowy Nr CAS Nr WE Nr indeksowy

Hydrocarbons, C7-C9, n-alkanes, isoalkanes, cyclics

Nie dotyczy 100 - 920-750-0 -

Substancja UVCB. Substancja UVCB. Zawartość składników substancji mogących mieć wpływ na ograniczenia w stosunku do stosowania produktu:

Nazwa substancji % wagowy Nr CAS Nr WE

Benzen < 0.01% 71-43-2 200-753-7

Toluen < 0.1% 108-88-3 203-625-9

n-heksan 1-3 110-54-3 203-777-6

cyklheksan <5 110-82-7 203-806-2

SEKCJA 4. ŚRODKI PIERWSZEJ POMOCY

4.1. Opis środków pierwszej pomocy

Wdychanie: Poszkodowanego usunąć (wyprowadzić/wynieść) z miejsca narażenia na świeże powietrze; zapewnić spokój

i ciepło, rozluźnić uciskające części ubrania. Nieprzytomnego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej; kontrolować i utrzymywać drożność dróg oddechowych. W przypadku zaburzeń w oddychaniu podawać tlen, w przypadku braku oddechu stosować sztuczne oddychanie. W przypadku utraty przytomności, zaburzeń oddychania lub utrzymującego się złego samopoczucia natychmiast zapewnić pomoc lekarską.

Kontakt ze skórą: Natychmiast zdjąć zanieczyszczoną/nasiąkniętą odzież i buty. Zanieczyszczoną skórę umyć dokładnie wodą

z mydłem lub łagodnym detergentem, a następnie spłukać dużą ilością wody. W przypadku wystąpienia i utrzymywania się objawów podrażnienia skonsultować się z lekarzem. UWAGA: Zanieczyszczoną/nasiąkniętą odzież usunąć w bezpieczne miejsce z dala od źródeł ciepła i źródeł zapłonu.

Kontakt z oczami: Zanieczyszczone oczy natychmiast płukać ciągłym strumieniem wody, usunąć szkła kontaktowe (jeśli są)

i kontynuować płukanie przez ok. 15 minut. Podczas płukania trzymać powieki szeroko rozwarte i poruszać gałką oczną. W przypadku wystąpienia i utrzymywania się objawów podrażnienia skonsultować się z lekarzem. UWAGA: Nie stosować zbyt silnego strumienia wody, aby nie uszkodzić rogówki.

Połknięcie: Natychmiast zapewnić pomoc medyczną. NIE prowokować wymiotów – niebezpieczeństwo aspiracji do płuc.

W przypadku wystąpienia naturalnych odruchowych wymiotów trzymać poszkodowanego w pozycji nachylonej do przodu. W przypadku wystąpienia duszności podawać tlen do oddychania.




4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia

Może spowodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia objawiającym się przykładowo oskrzelowym zapaleniem płuc. Długotrwałe lub częste narażenie może spowodować zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku powtarzającego się narażenia może dojść do wysuszania, złuszczania oraz pękania skóry.

4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym

Pokazać kartę charakterystyki lub etykietę/opakowanie personelowi medycznemu udzielającemu pomocy. Osoby udzielające pomocy w obszarze o nieznanym stężeniu par powinny być wyposażone w aparaty oddechowe z niezależnym dopływem powietrza. Wskazówki dla lekarza: leczenie objawowe i wspomagające.

SEKCJA 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

5.1. Środki gaśnicze Odpowiednie środki gaśnicze: dwutlenek węgla, proszek gaśniczy, piana, rozproszone prądy wody lub mgła

wodna Niewłaściwe środki gaśnicze: zwarte prądy wody.

UWAGA: woda może być nieskuteczna - produkt jest nierozpuszczalny w wodzie i lżejszy od wody. Rozproszone prądy wody mogą być stosowane do chłodzenia pojemników, rozcieńczania wycieków do niepalnych mieszanin, rozpraszania par.

5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Ciecz wysoce łatwopalna. Wrażliwa na wyładowania elektrostatyczne. Pary cięższe od powietrza,

rozprzestrzeniają się przy powierzchni ziemi, gromadzą się w dolnych partiach pomieszczeń i zagłębieniach terenu; tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Zamknięte pojemniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrz nich. W środowisku pożaru powstają tlenki węgla. Unikać wdychania produktów spalania – mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia.

5.3. Informacje dla straży pożarnej

Postępować zgodnie z procedurami obowiązującymi przy gaszeniu pożarów chemikaliów. W przypadku pożaru obejmującego duże ilości produktu, usnąć/ewakuować z obszaru zagrożenia wszystkie osoby postronne. Pożar gasić z bezpiecznej odległości, zza osłon lub przy użyciu bezzałogowych działek. Wezwać ekipy ratownicze. Zamknięte pojemniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić rozproszonymi prądami wody z bezpiecznej odległości (groźba wybuchu), o ile to możliwe i bezpieczne usunąć je z obszaru zagrożenia. Po usunięciu z obszaru zagrożenia kontynuować zraszanie do momentu całkowitego schłodzenia. Nie dopuścić do przedostania się ścieków po gaszeniu pożaru do kanalizacji i zbiorników wodnych. Powstałe ścieki i pozostałości po pożarze usuwać zgodnie z obowiązującymi przepisami. Osoby biorące udział w gaszeniu pożaru powinny być przeszkolone, wyposażone w aparaty oddechowe z niezależnym dopływem powietrza oraz pełną odzież ochronną.

SEKCJA 6. POSTĘPOWIANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych

Dla osób nienależących do personelu udzielającego pomocy: Unikać zanieczyszczenia oczu, skóry i ubrania. Nie wdychać par. Zawiadomić otoczenie o awarii. Wezwać Państwową Straż Pożarną, ekipy ratownicze oraz Policję Państwową. Udać się w miejsce bezpieczne oddalone od obszaru objętego skutkami zdarzenia, postępować zgodnie z poleceniami osób przeszkolonych biorących udział w akcji ratowniczej. Dla osób udzielających pomocy: W akcji ratunkowej mogą brać udział jedynie osoby przeszkolone, wyposażone we właściwą odzież i sprzęt ochronny. Usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby niebiorące udziału w likwidacji skutków zdarzenia. W razie konieczności zarządzić ewakuację. Unikać zanieczyszczenia




oczu, skóry i ubrania. Nie wdychać par. UWAGA: Uwolniona ciecz bardzo łatwo odparowuje. W przypadku uwolnienia w zamkniętym pomieszczeniu zapewnić jego skuteczną wentylację/wietrzenie. Stosować środki ochrony indywidualnej – zob. sekcja 8 karty charakterystyki.Uwaga: Ciecz wysoce łatwopalna, obszar zagrożony wybuchem; pary cięższe od powietrza, tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary mogą rozprzestrzeniać się wzdłuż podłogi/gruntu do odległych źródeł zapłonu i stwarzać zagrożenie spowodowane cofającym się płomieniem. Usunąć wszelkie źródła zapłonu - ugasić otwarty ogień, nie palić tytoniu, nie używać narzędzi i urządzeń iskrzących, wyeliminować gorące powierzchnie i inne źródła ciepła. Zastosować środki ostrożności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym. Pary rozcieńczać rozproszonymi prądami wody.

6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska O ile to możliwe i bezpieczne zlikwidować lub ograniczyć uwalnianie produktu (ograniczyć dopływ cieczy,

uszczelnić, uszkodzone opakowanie umieścić w opakowaniu awaryjnym). Nie dopuścić do przedostania się produktu do studzienek ściekowych, wód i gleby. Ograniczyć rozprzestrzenianie się rozlewiska przez obwałowanie terenu. Powiadomić odpowiednie służby bhp, ratownicze i ochrony środowiska oraz organy administracji.

6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia

Małe ilości uwolnionej cieczy absorbować obojętnym, niepalnym materiałem chłonnym (np. ziemia, piasek, wermikulit), zebrać do zamykanego, oznakowanego pojemnika na odpady. Unieszkodliwiać zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zebrane duże ilości cieczy odpompować. W razie potrzeby, w celu usunięcia produktu / materiału chłonnego zanieczyszczonego produktem, skorzystać z pomocy wyspecjalizowanych firm trudniących się transportem i likwidacją odpadów.

6.4. Odniesienia do innych sekcji

Odnieść się również do sekcji 8 i 13 karty charakterystyki.

SEKCJA 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJAMI I MIESZANINAMI ORAZ ICH MAGAZYNOWANIE

7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania

Zapobieganie zatruciom: Zapobiegać tworzeniu stężeń par przekraczających ustalone dopuszczalne wartości narażenia zawodowego. Zapewnić skuteczną wentylację. Unikać bezpośredniego kontaktu z cieczą, unikać zanieczyszczenia oczu. Unikać wdychania par/mgły. Unikać zanieczyszczenia ubrania. Nieużywane pojemniki trzymać szczelnie zamknięte. Stosować środki ochrony indywidualnej zgodnie z informacjami zamieszczonymi w sekcji 8 karty charakterystyki. Przestrzegać podstawowych zasad higieny: nie jeść, nie pić, nie palić na stanowisku pracy. Skażone ubranie produktem natychmiast wymienić na czyste. Produkt doskonale wchłania się przez nieuszkodzoną skórę. Nie dopuszczać do oblania produktem, zwłaszcza dużych powierzchni ciała. Zawsze po skończeniu pracy umyć ręce wodą z mydłem. Zapobieganie pożarom i wybuchom: Zapobiegać tworzeniu palnych/wybuchowych stężeń par w powietrzu. Wyeliminować źródła zapłonu – nie używać otwartego ognia, nie palić tytoniu, nie używać sprzętu i narzędzi iskrzących; nie używać odzieży z tkanin podatnych na elektryzację. Zastosować środki ostrożności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym. Uziemić wszystkie urządzenia wykorzystywane do pracy z produktem. Chronić pojemniki przed nagrzaniem. W miejscu stosowania i przechowywania zapewnić łatwy dostęp do środków gaśniczych oraz sprzętu ratowniczego (na wypadek pożaru, rozlania, wycieku itp.).

UWAGA: Opróżnione, nieoczyszczone pojemniki mogą zawierać pozostałości produktu (ciecz, pary) i mogą stwarzać zagrożenie pożarowe/wybuchowe. Zachować ostrożność. Pojemników nieoczyszczonych nie wolno: ogrzewać, ciąć, wiercić, szlifować, spawać ani wykonywać tych czynności w ich pobliżu.

7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, w tym informacje dotyczące wszelkich wzajemnych niezgodności

W oryginalnych, szczelnie zamkniętych i właściwie oznakowanych opakowaniach lub zbiornikach przeznaczonych do tego produktu. Opakowania z produktem chronić przed nagrzaniem oraz promieniami słonecznymi. Podłoże przeznaczone do składowania powinno być nienasiąkliwe. Zapewnić odpowiednią wentylację i uziemienie. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, stosowania otwartego ognia.




Podane warunki magazynowania dotyczą również próżnych nieoczyszczonych opakowań. Osoby mające kontakt z produktem przeszkolić z zakresu właściwości fizykochemicznych substancji oraz wynikających z nich zagrożeń.

7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe Nie dotyczy.

SEKCJA 8. KONTROLA NARAŻENIA/ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

8.1. Parametry dotyczące kontroli Benzyna: ekstrakcyjna NDS: 500 mg/m3, NDSCh: 1500 mg/m3, NDSP: –

do lakierów NDS: 300 mg/m3, NDSCh: 900 mg/m3, NDSP: – Heksanu izomery acykliczne nasycone z wyjątkiem n-heksanu NDS: 400 mg/m3 , NDSCh; 1200 mg/m3, NDSP:- Benzen NDS: 1.6 mg/m3, NDSCh: –, NDSP: – n-heksan NDS: 72 mg/m3, NDSCh: –, NDSP: – Toluen NDS: 100 mg/m3, NDSCh: 200 mg/m3, NDSP: – Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

DNELpracownik (wdychanie, toksyczność przewlekła) 2035 mg/m³ DNELpracownik (skóra, toksyczność przewlekła) 773 mg/kg/24h DNELkonsument (wdychanie, toksyczność przewlekła) 608 mg/m³/24h DNELkonsument (połknięcie, toksyczność przewlekła) 699 mg/kg/24h DNEL konsument (skóra, toksyczność przewlekła) 699 mg/kg/24h 8.2. Kontrola narażenia

Stosowne techniczne środki kontroli: Niezbędna jest wentylacja miejscowa wywiewna, która usuwa pary z miejsc emisji produktu jak również

wentylacja ogólna pomieszczeń. Otwory zasysające przy wentylacji miejscowej winny znajdować się poniżej lub bezpośrednio przy płaszczyźnie roboczej. Wywiewniki z wentylacji ogólnej powinny być umieszczone zarówno przy podłodze jak i w szczytowej części pomieszczenia. Instalacja elektryczna i oświetleniowa w wykonaniu przeciwwybuchowym. Uziemić wszystkie urządzenia (również zbiorniki magazynowe) wykorzystywane do pracy z produktem. Stosować narzędzia nieiskrzące.

Ochrona oczu lub twarzy: W przypadku długotrwałego narażenia lub zagrożenia pryśnięciem cieczy do oka stosować okulary ochronne

w szczelnej obudowie (typu gogle). Zaleca się wyposażenie miejsca pracy w wodny natrysk do płukania oczu. Ochrona skóry: Nosić rękawice ochronne nieprzepuszczalne, odporne na działanie produktu (np. neoprenowe, nitrylowe).

Zaleca się regularne zmienianie rękawic i natychmiastową ich wymianę, jeśli wystąpią jakiekolwiek oznaki ich zużycia, uszkodzenia (rozerwania, przedziurawienia) lub zmiany w wyglądzie (kolorze, elastyczności, kształcie). Dobór klasy odporności na przesiąkanie zależy od czasu narażenia na czynnik i powinien być dobrany zgodnie z normą EN 374. Grubość warstwy rękawic określa producent na podstawie klasy narażenia na przesiąkanie. Czas penetracji dla materiału z którego wykonane są rękawice: od producenta rękawic należy uzyskać informacje na temat dokładnego czasu przebicia i go przestrzegać. Rękawice ochronne nitrylowe: grubość warstwy rękawicy przynajmniej: 0,34 mm Rękawice ochronne neoprenowe: w przypadku kontaktu ze strumieniem rozpylonej cieczy zaleca się ochronę przynajmniej wg indeksu ochrony klasy 2, zgodnie z czasem penetracji powyżej 30 min.(EN 374). Grubość warstwy rękawicy przynajmniej: 0,75 mm. W przypadku przedłużonego i intensywnego kontaktu zaleca się ochronę wg indeksu ochrony klasy 6, zgodnie z czasem penetracji powyżej 480 min. (EN 374). Grubość warstwy rękawicy przynajmniej: 1,35 mm. Ubranie ochronne składające się z bluzy zapiętej pod szyją i zapiętymi mankietami, spodni wyłożonych na buty. Obuwie ochronne olejoodporne, antypoślizgowe. W miejscach występowania strefy zagrożonej wybuchem zarówno ubranie wierzchnie jak i buty powinny mieć możliwość odprowadzania ładunków elektrostatycznych. Spodnie wyłożone na cholewki butów. W celu ochrony narażonej skóry zaleca się stosowanie kremów




nawilżających, ale nie należy ich stosować bezpośrednio po kontakcie z produktem. Ochrona dróg oddechowych: W normalnych warunkach pracy, przy dostatecznej wentylacji nie jest wymagana; w przypadku niedostatecznej

wentylacji stosować maski z pochłaniaczem typu A lub aparaty izolujące drogi oddechowe. W przypadku prac w ograniczonej przestrzeni, niedostatecznej zawartości tlenu w powietrzu, dużej niekontrolowanej emisji lub innych okoliczności, kiedy maska z pochłaniaczem nie dają dostatecznej ochrony stosować aparat oddechowy z niezależnym dopływem powietrza.

Zagrożenia termiczne: Nie dotyczy. Kontrola narażenia środowiska: Należy rozważyć zastosowanie środków ostrożności w celu zabezpieczenia terenu wokół zbiorników

magazynowych.

SEKCJA 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE

9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych

a) Wygląd : Ciecz bezbarwna b) Zapach : Charakterystyczny dla lekkich węglowodorów c) Próg zapachu : Nie dotyczy – jest odczuciem subiektywnym i nie jest

właściwy do ostrzegania o nadmiernym zagrożeniu d) pH : Nie dotyczy -nie określono w Raporcie Bezpieczeństwa

chemicznego e) Temperatura topnienia/krzepnięcia : < -20˚C* f) Początkowa temperatura wrzenia i zakres

temperatur wrzenia : 70 – 120˚C, (90 – 165˚C *)

g) Temperatura zapłonu : <0˚C (<23oC*) h) Szybkość parowania : Nie dotyczy -nie określono w Raporcie Bezpieczeństwa

chemicznego i) Palność (ciała stałego, gazu) : Nie dotyczy -nie określono w Raporcie Bezpieczeństwa

chemicznego j) Górna/dolna granica palności lub górna/dolna

granica wybuchowości : 7,6-1,4 - %obj.

k) Prężność par : ~20 kPa w 40˚C (4.2 kPa w 25˚C*) l) Gęstość par : >3 (powietrze = 1) m) Gęstość względna : do 0,780 g/cm3 w 15˚C (0.71 – 0.78 g/cm3 w 15˚C *) n) Rozpuszczalność : Nie dotyczy -nie określono w Raporcie Bezpieczeństwa

chemicznego o) Współczynnik podziału n-oktanol/ woda : Nie dotyczy – nie określono w Raporcie

Bezpieczeństwa Chemicznego (parametr oznaczany dla substancji non-UVCB*)

p) Temperatura samozapłonu : min. 200˚C * q) Temperatura rozkładu : Nie dotyczy – brak rozkładu w przypadku

przechowywania i stosowania w postaci ciekłej r) Lepkość : <0.37 mm2/s w 40˚C (0,5-1,3 mm2/s w 25*) s) Właściwości wybuchowe : Niewybuchowe – benzyny o niskiej temperaturze

wrzenia nie są uważane za wybuchowe, z uwagi na rozpatrywaną strukturę i bilans tlenowy

t) Właściwości utleniające : Nie utleniający *Zakresy podane są dla substancji należących do tej samej grupy rejestracyjnej 9.2. Inne informacje




Napięcie powierzchniowe : 20-24mN/m – 25oC*

SEKCJA 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

10.1. Reaktywność Substancja nie jest reaktywna.

10.2. Stabilność chemiczna Substancja jest stabilna w normalnych warunkach otoczenia, a także w przewidywanej temperaturze i pod

przewidywanym ciśnieniem w trakcie magazynowania oraz postępowania z nią.

10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji Nie są znane.

10.4. Warunki, których należy unikać: Płomieni, elektryczności statycznej, iskier, gorących powierzchni, innych źródeł zapłonu, a także wysokiej

temperatury.

10.5. Materiały niezgodne Silne utleniacze.

10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu Nie są znane. Produkty spalania stwarzające zagrożenie zob. sekcja 5 karty charakterystyki.

SEKCJA 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

11.1 Informacje dotyczące skutków toksykologicznych

Toksyczność ostra: LD50: > 5840 mg/kg (doustnie, szczur) LD50: > 23300 mg/m3 (inhalacyjnie, szczur) LD50: > 2920 mg/kg (skóra, szczur)

Działanie żrące/drażniące na skórę: Powoduje pękanie i łuszczenie się skóry na skutek jej wysuszenia i odtłuszczenia; przy dłuższym lub częstym

kontakcie powoduje podrażnienie skóry. Dłuższy (kilkugodzinny) bezpośredni kontakt z cieczą może powodować bolesne pieczenie, swędzenie, powstanie pęcherzy.

Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy: W oparciu o dostępne dane kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Wysokie stężenia par/mgły lub pryśnięcie

cieczy do oka mogą powodować podrażnienie błon śluzowych oczu (pieczenie, zaczerwienienie, łzawienie) lub przejściowe podrażnienie oczu.

Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę: W oparciu o dostępne dane kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Działanie mutagenne na komórki rozrodcze: W oparciu o dostępne dane kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Rakotwórczość: W oparciu o dostępne dane kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Szkodliwe działanie na rozrodczość: W oparciu o dostępne dane kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe: Działanie toksyczne na narządy docelowe – droga narażenia: wdychanie. W okresie do kilku godzin pojawia się

pobudzenie psychoruchowe, nadmierna wesołość, przyspieszenie pracy serca. Stan ogólny przypomina upojenie alkoholowe. W następnej kolejności występują zawroty i bóle głowy, nudności, wymioty, zaburzenia równowagi, senność, śpiączka. W razie pracy w zbiornikach z oparami produktu występujące tam wysokie stężenia powodują szybką utratę przytomności i zejście śmiertelne. W zatruciu doustnym mogą wystąpić bóle brzucha, wymioty, mogą wystąpić objawy jak w zatruciu inhalacyjnym.




Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane: W oparciu o dostępne dane kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Powtarzające się lub długotrwałe narażenie

może powodować wysuszenie, pękanie i przewlekłe stany zapalne skóry. Długotrwałe narażenie na działanie par może powodować zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego.

Zagrożenie spowodowane aspiracją: W przypadku przedostania się (zachłyśnięcia) produktu z układu pokarmowego do płuc może dojść do

poważnego ich uszkodzenia - nie dopuszczać do wymiotów. Mogą wystąpić objawy ogólnotoksyczne analogiczne jak przy narażeniu inhalacyjnym – zaburzenia oddychania, podrażnienie płuc z gorączką i kaszlem; wysokie dawki mogą powodować zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku ciężkiego zatrucia może nastąpić utrata przytomności, śpiączka, może nastąpić zgon z powodu niewydolności oddychania.

SEKCJA 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

12.1. Toksyczność: Środowisko wodne: EL50: 4.6 mg/l - badanie toksyczności ostrej na bezkręgowcach słodkowodnych; Daphnia magna, 48h NOEC: 0.17 mg/l - badanie toksyczności przewlekłej na bezkręgowcach; Daphnia magna, 21 dni EL50: 10 mg/l - badanie toksyczności ostrej dla glonów słodkowodnych; Pseudokirchnerella subcapitata, 72 h LL50: 3.0 mg/l - badanie toksyczności ostrej na Oncorhynchus mykiss, 96h NOEL: 0.574 mg/l - badanie toksyczności przewlekłej na rybach; Oncorhynchus mykiss, 28 dni

Osad: Badanie toksyczności na organizmach osadu: brak (badanie naukowo nieuzasadnione)

Środowisko lądowe: Badanie toksyczności na bezkręgowcach: brak (badanie naukowo nieuzasadnione)

Badanie toksyczności na roślinach: brak (badanie naukowo nieuzasadnione) Badanie toksyczności na ptakach: brak (badanie naukowo nieuzasadnione) 12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu Biotyczne: Zdolność do biodegradacji: właściwie biodegradowalny (>74% (test CO2) po 28 dniach Badanie symulacji aktywowanych szlamów: nie dotyczy – substancja UVCB Abiotyczne: Hydroliza jako punkcja pH: nie zachodzi Fotoliza/fototransformacja: nie zachodzi 12.3. Zdolność do bioakumulacji Nie dotyczy – substancja UVCB

12.4. Mobilność w glebie Badanie adsorpcji/desorpcji – nie dotyczy – substancja UVCB. Szybko odparowuje z powierzchni gleby; nie

powinien przenikać do wód gruntowych. 12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB Substancja nie spełnia kryteriów PBT lub vPvB zgodnie z załącznikiem XIII rozporządzenia REACH.

12.6. Inne szkodliwe skutki działania Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Dopuszczalna zawartość w ściekach

wprowadzanych do wód i do ziemi: substancje ropopochodne – 15 ml/l. Należy przestrzegać normatywów dopuszczalnego zanieczyszczenia środowiska w ramach aktualnie obowiązujących przepisów.

SEKCJA 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów Kod odpadu: 07 01 04* Inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

Nie usuwać do kanalizacji. Nie dopuścić do zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych. Rozważyć




możliwość wykorzystania. Odpadowy produkt należy poddać odzyskowi lub likwidować w uprawnionych spalarniach lub zakładach uzdatniania/unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Nasiąknięte ubranie, papiery lub inne organiczne materiały stwarzają zagrożenie pożarowe, powinny być zbierane i usuwane w sposób kontrolowany. Odpadowy produkt należy poddać odzyskowi lub likwidować w uprawnionych spalarniach lub zakładach uzdatniania/unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Odzysk / recykling / likwidację odpadów opakowaniowych przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami. UWAGA: Tylko opakowania całkowicie opróżnione mogą być przeznaczone do recyklingu! Korzystać z usług firm posiadających odpowiednie uprawnienia.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz.U.2016.1987, t.j. z późn. zm.) Ustawa z dnia 13czerwca 2013r o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U.2016.1863, t.j. z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.2014 poz.1923)

SEKCJA 14. INFORMACJE DOTYCZĄCE TRANSPORTU

Substancja podlega przepisom dotyczącym przewozu towarów niebezpiecznych zawartym w ADR (transport drogowy), RID (transport kolejowy), ADN (transport śródlądowy), IMDG (transport morski), ICAO/IATA (transport lotniczy).

14.1. Numer UN (numer ONZ) UN 1268

14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN PRODUKTY ROPY NAFTOWEJ, I.N.O.

14.3. Klasa(-y) zagrożenia w transporcie

Nr rozpoznawczy zagrożenia Nalepka ostrzegawcza

3 / F1 33 Nr 3

14.4. Grupa pakowania II 14.5. Zagrożenia dla środowiska Substancja zagrażająca środowisku 14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkowników:

ADR

Przepis szczególny 640D S2, S20 14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem do

konwencji MARPOL i kodeksem IBC Nie dotyczy

SEKCJA 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji i mieszaniny

Ustawa z dnia 25 lutego 2011r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. z 2011 nr 63 poz. 322 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin. (Dz.U.12. poz. 445) Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (sprostowanie Dz.Urz. L 136 z 29.5.2007 z późn. zm.) Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz.Urz. L 133 z 31.05.2010) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz.Urz. UE L Nr 353 z 31.12.2008 z późn. zmianami) Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/830 z dnia 28 maja 2015 r. z późn zmianami, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 z późn. Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w




środowisku pracy (Dz.U. 2011 nr 33 poz. 166) Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. z 2005 r. Nr 259, poz. 2173) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktyki opieki zdrowotnej oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332; z 1997 r. Nr 60, poz.375; z 1998 r. Nr 159, poz.1057; z 2001 r. Nr 37, poz. 451; Nr 128, poz. 1405) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650; z 2007 r. Nr 49, poz. 330; z 2008 r. Nr 108, poz. 690) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86; z 2008 r. Nr 203, poz. 1275) Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tj Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380, z 2010 r. Nr 57, poz. 353, z 2012 r. poz. 908.) Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 roku wraz ze zmianami obowiązującymi od daty ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczpospolitej Polskiej, ogłoszonymi we właściwy sposób . Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 roku o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2011r. Nr 227, poz. 1367).

15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego Producent substancji dokonał oceny bezpieczeństwa chemicznego – wyniki oceny znajdują się w raporcie

bezpieczeństwa chemicznego dla substancji.

SEKCJA 16. INNE INFORMACJE

Zmiany wprowadzone poprzez aktualizację:

Zmiana wersji Karty Charakterystyki – Aktualizacja karty

Wyjaśnienie skrótów i akronimów stosowanych w karcie charakterystyki NDS Najwyższe dopuszczalne stężenie

NDSCh Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe NDSP Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe vPvB (Substancja) Bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji PBT (Substancja) Trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna PNEC Przewidywane stężenie niepowodujące skutków DN(M)EL Poziom niepowodujący zmian LD50 Dawka, przy której obserwuje się zgon 50% badanych zwierząt LC50 Stężenie, przy którym obserwuje się zgon 50 % badanych zwierząt ECX Stężenie, przy którym obserwuje się X % zmniejszenie wzrostu lub szybkości wzrostu LOEC Najniższe stężenie wywołujące dający się zaobserwować efekt NOEL Najwyższe stężenie substancji, przy którym nie obserwuje się efektów RID Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych ADR Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych IMDG Międzynarodowy Kodeks Morski Towarów Niebezpiecznych IATA Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych UVCB Substancje o nieznanym lub zmiennym składzie, złożone produkty reakcji lub materiały biologiczne

Literatura i źródła danych:

Przepisy prawne przytoczone w sekcjach 2 – 15 karty charakterystyki. Raport bezpieczeństwa chemicznego dla substancji.

Dodatkowe informacje: Klasyfikacji dokonano na podstawie danych o zawartości składników niebezpiecznych metodą obliczeniową w

oparciu o wytyczne rozporządzenia 1272/2008/WE (CLP) wraz z późn. zm. Zalecenia dotyczące szkoleń pracowników: Pracownicy stosujący produkt powinni być przeszkoleni w zakresie ryzyka dla zdrowia, wymagań higienicznych,

stosowania ochron indywidualnych, działań zapobiegających wypadkom, postępowań ratowniczych itd.




Kartę opracowano na podstawie danych dostarczonych przez producentów składników produktu, przepisów krajowych, obowiązujących w chwili sporządzania Karty oraz posiadanej wiedzy. Informacje zawarte w Karcie należy traktować tylko i wyłącznie jako pomoc celem bezpiecznego stosowania jak również postępowania w transporcie, dystrybucji i przechowywaniu. Karta nie jest świadectwem jakości produktu. Informacje zawarte w Karcie dotyczą wyłącznie wymienionego produktu i nie mogą być przenoszone na produkty podobne. Autor nie ponosi odpowiedzialności wynikającej z niewłaściwego wykorzystania informacji zawartych w Karcie.

ZAŁĄCZNIKI DO KARTY CHARAKTERYSTYKI – SCENARIUSZE NARAŻENIA



Data Wydania:

Data wydania:

10.07.2013

06.06.2017


000010021936

18/18

SDS_PL - 000010021936

Inne informacje: Przed zastosowaniem tego produktu w jakimkolwiek nowym doświadczeniu lub

procesie technologicznym powinny zostać przeprowadzone gruntowne badania

kompatybilności materiałów oraz bezpieczeństwa. Zapewnić odpowiednią

wentylację powietrzem. Zapewnić przestrzeganie wszystkich krajowych/lokalnych

przepisów prawnych. Zapewnić właściwe uziemienie osprzętu. Niniejszy dokument

został sporządzony z najwyższą starannością, jednakże nie przyjmuje się żadnej

odpowiedzialności za obrażenia lub straty materialne wynikające z jego

wykorzystania.

Data wydania: 06.06.2017

Ograniczenie odpowiedzialności: Niniejszych informacji udziela się bez żadnych gwarancji. Jesteśmy przekonani, że

informacje są prawidłowe. Informacji tych należy użyć dla niezależnego określenia

metod ochrony pracowników oraz środowiska naturalnego.

KARTA CHARAKTERYSTYKI Sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem UE nr 2015/830

Data sporządzenia: 10.02.2005

Aktualizacja: 24.10.2018

GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 1 z 8

SEKCJA 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA

1.1. Identyfikator produktu Nazwa chemiczna: Gazy z ropy naftowej, skroplone; Gazy z ropy naftowej Nazwa handlowa: Gaz płynny LPG Synonimy: Mieszanina propan-butan, Mieszanina B

Nr CAS/ Nr WE/ Nr indeksowy: 68476-85-7 / 270-704-2 / 649-202-00-6

Nr rejestracji: Substancja zwolniona z rejestracji na podstawie załącznika V rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 (REACH)

1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane

Zastosowanie zidentyfikowane: Paliwo gazowe do silników spalinowych oraz do celów grzewczych w budynkach mieszkalnych, obiektach handlowych oraz w obiektach i urządzeniach przemysłowych.

Zastosowanie odradzane: Inne niż wymienione powyżej. 1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki

Dostawca:

Adres: Telefon/Fax:

POLSKI GAZ S.A.

01-040 Warszawa, ul.Stawki 40 +48 22 330 59 00 / +48 22 330 59 01

E-Mail: [email protected] 1.4. Numer telefonu alarmowego

Telefony alarmowe czynne poniedziałek - piątek w godzinach 7:00 – 16:00 Centrala +48 22 330 59 00 Polski Gaz S.A. Oddział w Sosnowcu +48 32 294 8845 Polski Gaz S.A. Oddział w Górze Kalwarii +48 22 727 44 16 Polski Gaz S.A. Oddział Pomorski +48 58 676 26 85

SEKCJA 2. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny

Klasyfikacja

Zagrożenia

zgodna z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008 (CLP):

wynikające z właściwości fizykochemicznych:

Gaz łatwopalny: Flam. Gas. 1 (H220 Skrajnie łatwopalny gaz). Gaz pod ciśnieniem: Press. Gas (H280 Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem). Gaz skroplony.

dla człowieka: Nie sklasyfikowano

dla środowiska: Nie sklasyfikowano

2.2. Elementy oznakowania

Piktogram: GHS02 GHS04

Hasło ostrzegawcze: Niebezpieczeństwo

Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia:

H220 Skrajnie łatwopalny gaz. H280 Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem.

Zwroty wskazujące środki ostrożności: P102 Chronić przed dziećmi. P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, iskrzenia, otwartego ognia i innych

źródeł zapłonu. Palenie wzbronione. P243 Przedsięwziąć środki ostrożności zapobiegające statycznemu rozładowaniu. P377 W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować

wycieku.




GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 2 z 8

P381 Wyeliminować wszystkie źródła zapłonu, jeżeli jest to bezpieczne. P410+P403 Chronić przed światłem słonecznym. Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.

2.3. Inne zagrożenia

Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem. W wysokich stężeniach działa słabo drażniąco, słabo narkotyczne oraz dusząco na skutek wypierania tlenu z otaczającego powietrza. Bezpośredni kontakt ze skroplonym gazem może powodować odmrożenia.

SEKCJA 3. SKŁAD/INFORMACJA O SKŁADNIKACH

3.1. Substancje Nazwa substancji Wzór % wagowy Nr CAS Nr WE Nr indeksowy

Gazy z ropy naftowej, skroplone; Gazy z ropy naftowej

Nie dotyczy 100 68476-85-7 270-704-2 649-202-00-6

Złożona mieszanina węglowodorów otrzymywana podczas destylacji ropy naftowej. Składa się z węglowodorów o liczbie atomów węgla głównie w zakresie od C3

do C7, wrzących w zakresie temp. od ok. -40°C do 80°C. Zawartość

propanu (CAS 74-98-6) 18-55%. Zawartość butanu (CAS 106-97-8) ≥ 40%.

Na podstawie noty K substancja nie jest klasyfikowana jako rakotwórcza i mutagenna. Zawartość buta-1,3-dienu (nr WE 203-450-8), wyrażona ułamkiem masowym, wynosi mniej niż 0.1 %.

SEKCJA 4. ŚRODKI PIERWSZEJ POMOCY

4.1. Opis środków pierwszej pomocy Wdychanie: Poszkodowanego wyprowadzić, nieprzytomnego wynieść z atmosfery skażonej na świeże powietrze, zapewnić

spokój i ciepło. Nieprzytomnego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Kontrolować oddech, drożność dróg oddechowych i tętno. Przy występowaniu zaburzeń w oddychaniu podawać tlen, w przypadku jego zatrzymania stosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta lub za pomocą aparatu typu AMBU. W przypadku utraty przytomności, zaburzeń oddychania lub złego samopoczucia natychmiast zapewnić pomoc lekarską.

Kontakt ze skórą: Zdjąć odzież i usunąć ją w bezpieczne miejsce, z dala od źródeł ciepła i źródeł zapłonu. Zmyć skórę dużą ilością

bieżącej, letniej wody. W przypadku wystąpienia zmian odmrożeniowych nałożyć jałowy opatrunek. Zapewnić pomoc lekarską.

Kontakt z oczami: Skażone oczy skroplonym gazem natychmiast płukać, przy szeroko rozwartych powiekach, ciągłym strumieniem

wody przez około 15 minut, wcześniej usunąć soczewki kontaktowe (jeśli są). Natychmiast zapewnić pomoc lekarza okulisty.

Połknięcie: Nie dotyczy – gaz.

4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia Wdychanie: wysokie stężenia gazu powoduje bóle i zawroty głowy, podrażnienie błon śluzowych dróg

oddechowych i oczu; możliwe duszności i zaburzenia oddychania, zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego, zaburzenia czynności serca i układu krążenia, przy bardzo wysokich stężeniach utrata przytomności. Kontakt ze skórą: Bezpośredni kontakt ze skroplonym gazem może powodować zaczerwienienie i podrażnienie skóry, długotrwały kontakt odmrożenia. Kontakt z oczami: Pryśnięcie ciekłego gazu powoduje podrażnienie błon śluzowych oka i spojówki, pieczenie, zaczerwienienie, łzawienie; możliwe uszkodzenie rogówki. Połkniecie: Nie dotyczy – gaz.

Długotrwałe narażenie na działanie gazu może powodować zaburzenia układu nerwowego.

4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym

Nie wywoływać wymiotów i nie podawać niczego doustnie osobie nieprzytomnej. Personelowi medycznemu udzielającemu pomocy pokazać kartę charakterystyki lub etykietę. Wskazówki dla lekarza: leczenie objawowe. Kontynuować podawanie tlenu. W przypadku zaburzeń w oddychaniu prowadzić oddech z podawaniem tlenu. Kontrolować akcję serca. W przypadku wystąpienia drgawek podać dożylnie Relanium 10 mg (amp.).




GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 3 z 8

SEKCJA 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

5.1. Środki gaśnicze

Odpowiednie środki gaśnicze: dwutlenek węgla, proszki gaśnicze, rozproszone prądy wody, mgła wodna. Niewłaściwe środki gaśnicze: zwarte strumienie wody.

5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Skrajnie łatwopalny gaz. Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Jest cięższy od powietrza i gromadzi się

przy powierzchni ziemi, w zagłębieniach terenu i w dolnych partiach pomieszczeń. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrz nich. W środowisku pożaru wydzielają się tlenki węgla. Unikać wdychania produktów spalania, mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia.

5.3. Informacje dla straży pożarnej Małe pożary: na terenie otwartym pozwolić się wypalić, kontrolując z bezpiecznej odległości i chłodząc zbiornik

wodą, w pomieszczeniu zamkniętym gasić gaśnicą proszkową lub śniegową lub wprowadzić gazowy dwutlenek węgla. Duże pożary: Gasić rozproszonymi prądami wody po odcięciu dopływu gazu.

Postępować zgodnie z procedurami obowiązującymi przy gaszeniu pożarów chemikaliów w zbiornikach ciśnieniowych. Usunąć/ewakuować z obszaru zagrożenia wszystkie osoby postronne. Pożar gasić z bezpiecznej odległości, zza osłon ochronnych lub przy użyciu bezzałogowych działek. Zamknięte pojemniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić rozproszonym strumieniem wody, z bezpiecznej odległości - groźba wybuchu; o ile to możliwe i bezpieczne usunąć je z obszaru zagrożenia. Nie dopuścić do przedostania się ścieków po gaszeniu pożaru do kanalizacji i zbiorników wodnych. Po usunięciu z obszaru zagrożenia kontynuować zraszanie pojemników do momentu ich całkowitego schłodzenia. Powstałe ścieki i pozostałości po pożarze usuwać zgodnie z obowiązującymi przepisami. Osoby biorące udział w gaszeniu pożaru powinny być przeszkolone, wyposażone w odzież ochronną i aparaty oddechowe z niezależnym dopływem powietrza, eksplozymetry.

SEKCJA 6. POSTĘPOWIANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych

Stosować środki ochrony indywidualnej – zob. sekcja 8 karty charakterystyki. Usunąć źródła zapłonu - ugasić otwarty ogień, nie palić tytoniu, nie używać narzędzi i urządzeń iskrzących, wyeliminować gorące powierzchnie i inne źródła ciepła. Unikać wyładowań elektrostatycznych. Unikać zanieczyszczenia oczu, skóry i ubrania. Nie wdychać gazu. Zapewnić skuteczną wentylację pomieszczeń zamkniętych. Zawiadomić otoczenie o awarii; usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby niebiorące udziału w likwidowaniu awarii, w razie potrzeby zarządzić ewakuację; wezwać ekipy ratownicze, Straż Pożarną i Policję. UWAGA: Obszar zagrożony wybuchem. Skrajnie łatwopalny gaz, cięższy od powietrza, tworzy z powietrzem mieszaniny wybuchowe; może rozprzestrzeniać się wzdłuż podłogi/gruntu do odległych źródeł zapłonu i stwarzać zagrożenie spowodowane cofającym się płomieniem.

6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska

Zapobiegać przedostaniu się gazu do kanalizacji i systemów wentylacyjnych. Powiadomić odpowiednie służby bhp, ratownicze i ochrony środowiska oraz organy administracji.

6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia

Jeśli to możliwe, ustawić uszkodzony zbiornik w takiej pozycji, aby uwalniał się gaz a nie ciecz. Małe ilości gazu uwolnionego na świeżym powietrzu pozostawić do odparowania. O ile to możliwe i bezpieczne, zlikwidować lub ograniczyć wyciek (zamknąć dopływ gazu, uszczelnić). Uwalniający się gaz rozcieńczać rozproszonymi prądami wody. Wezwać ekipy ratownicze.

6.4. Odniesienia do innych sekcji

Odnieść się również do sekcji 8 i 13 karty charakterystyki.

SEKCJA 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJAMI I MIESZANINAMI ORAZ ICH MAGAZYNOWANIE

7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania

Zapobieganie zatruciom: stosować środki ochrony indywidualnej zgodnie z informacjami zamieszczonymi w sekcji 8 karty charakterystyki. Zapobiegać tworzeniu się szkodliwych lub palnych/wybuchowych stężeń par w powietrzu. Unikać wdychania gazu, kontaktu z oczami i skórą, zanieczyszczenia ubrania. Pracować w dobrze




GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 4 z 8

wentylowanych pomieszczeniach. Przestrzegać podstawowych zasad higieny: nie jeść, nie pić, nie palić tytoniu na stanowisku pracy, każdorazowo po zakończeniu pracy myć ręce wodą z mydłem (w razie potrzeby całe ciało). Zapobieganie pożarom i wybuchom: wyeliminować źródła zapłonu – nie używać otwartego ognia, nie palić tytoniu, nie używać narzędzi iskrzących. Unikać wyładowań elektrostatycznych. Stosować sprzęt i urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym.

7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, w tym informacje dotyczące wszelkich wzajemnych niezgodności

Przechowywać w oryginalnych właściwie oznakowanych naczyniach lub zbiornikach ciśnieniowych w chłodnym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu, wyposażonym w wentylacje i instalację elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym. Przestrzegać przepisów dotyczących magazynowania gazów palnych. Przechowywać z dala od utleniaczy, źródeł ciepła i źródeł zapłonu. Chronić pojemniki przed nagrzaniem oraz bezpośrednim nasłonecznieniem. W miejscu magazynowania przestrzegać zakazu palenia, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących.

Uwaga: Opróżnione, nieoczyszczone pojemniki zawierające pozostałości gazu mogą stwarzać zagrożenie pożarowe/wybuchowe. Zachować ostrożność. Pojemników nie ciąć, nie wiercić, nie szlifować, nie spawać ani nie wykonywać tych czynności w ich pobliżu.

7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe Nie zostały określone.

SEKCJA 8. KONTROLA NARAŻENIA/ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

8.1. Parametry dotyczące kontroli Propan NDS: 1800 mg/m3, NDSCh: –, NDSP: –

Butan NDS: 1900 mg/m3, NDSCh: 3000 mg/m3, NDSP: – Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2014 poz. 817)

DNEL: Nie określono. Brak zagrożenia dla drogi pokarmowej i skóry – substancja w postaci gazu. Bardzo małe zagrożenie dla dróg oddechowych.

PNEC: Nie określono. Substancja w postaci gazu – znajdowanie się środowisku wodnym/osadzie/glebie jest mało prawdopodobne

8.2. Kontrola narażenia Stosowne techniczne środki kontroli: Niezbędna wentylacja wywiewna usuwająca gaz z miejsc ich emisji i/lub wentylacja ogólna pomieszczenia.

Otwory zasysające wentylacji miejscowej powinny się znajdować przy płaszczyźnie roboczej lub poniżej. Wywietrzniki wentylacji ogólnej powinny być w górnej części pomieszczenia i przy podłodze. Instalacje wentylacyjne muszą odpowiadać warunkom ustalonym ze względu na niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu.

Ochrona oczu lub twarzy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie (gogle) w przypadku zagrożenia zanieczyszczenia oczu. Zalecane

wyposażenie miejsca pracy w wodny natrysk do płukania oczu. Ochrona skóry: Rękawice ochronne drelichowe. Ubranie ochronne lub fartuch z tkanin powlekanych oraz osobista odzież w wersji

antyelektrostatycznej. Ochrona dróg oddechowych: Przy niewielkim przekroczeniu dopuszczalnych stężeń maska przeciwgazowa z pochłaniaczem typu AX; przy

wyższych stężeniach gazu aparaty oddechowe z niezależnym dopływem powietrza. W przypadku prac w ograniczonej przestrzeni / niedostatecznej zawartości tlenu w powietrzu / dużej niekontrolowanej emisji / wszystkich okoliczności, kiedy maska z pochłaniaczem nie dają dostatecznej ochrony stosować aparat oddechowy z niezależnym dopływem powietrza.

Zagrożenia termiczne: Kontakt z produktem ciekłym może doprowadzić do odmrożeń. Kontrola narażenia środowiska: Brak szczególnych wymagań.

SEKCJA 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE

9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych a) Wygląd : Bezbarwny gaz skroplony




GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 5 z 8

b) Zapach : Słaby, charakterystyczny dla produktu c) Próg zapachu : Brak danych d) pH : Nie dotyczy e) Temperatura topnienia/krzepnięcia : -187.69°C (propan), -138.3°C (butan) f) Początkowa temperatura wrzenia i zakres

temperatur wrzenia : -42,07°C (propan), -0.5°C (butan)

g) Temperatura zapłonu : -95°C (propan), -60°C (butan) h) Szybkość parowania : Brak danych i) Palność (ciała stałego, gazu) : Brak danych j) Górna/dolna granica palności lub

górna/dolna granica wybuchowości : 1.9 – 9.5% (wybuchowość)

k) Prężność par : 0.83 MPa w 20°C l) Gęstość par : względem powietrza 1.55 (propan), 2.08 (butan) m) Gęstość : 1.97 g/dm3 w 0°C w 1013 hPa (propan gaz), 0.6 g/cm3 w

–0.5°C w 1013 hPa (butan ciecz) n) Rozpuszczalność : praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie; rozpuszcza się

w alkoholu etylowym, eterze etylowym o) Współczynnik podziału n-oktanol/ woda : log Pow 2.31 w 20°C przy pH 7 (propan) p) Temperatura samozapłonu : 470°C (propan), 365°C (butan) q) Temperatura rozkładu : Brak danych r) Lepkość : Nie dotyczy s) Właściwości wybuchowe : Nie dotyczy t) Właściwości utleniające : Nie dotyczy

9.2. Inne informacje Rozszerzalność w stanie skroplonym : ok.1% przy wzroście temp. o 6°C Ciepło parowania/spalania w stanie gazowym : 0.43 MJ/kg / 95 MJ/m3 (propan)

0.39 MJ/kg / 121.5 MJ/m3 (butan)

SEKCJA 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

10.1. Reaktywność W warunkach użytkowania nie wykazuje zwiększonej reaktywności. 10.2. Stabilność chemiczna Substancja jest stabilna w normalnych warunkach otoczenia, a także w przewidywanej temperaturze i pod

przewidywanym ciśnieniem w trakcie magazynowania oraz postępowania z nią. 10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem. 10.4. Warunki, których należy unikać Źródła zapłonu, działanie ciepła, iskry, wyładowania elektrostatyczne.

10.5. Materiały niezgodne Unikać kontaktu z silnymi utleniaczami.

10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu Nie są znane. Produkty spalania stwarzające zagrożenie zob. sekcja 5 karty charakterystyki.

SEKCJA 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

11.1 Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Toksyczność ostra: Toksyczność ostra doustna – Zgodnie z pkt. 2 załącznika XI REACH, badanie nie musi być przeprowadzone dla

gazów łatwopalnych w temperaturze pokojowej (badanie nie jest technicznie możliwe)

Toksyczność ostra inhalacyjna niska LC50: 1443 mg/l (szczury, 15 min) Toksyczność ostra skórna – Zgodnie z pkt. 2 załącznika XI REACH, badanie nie musi być przeprowadzone dla

gazów łatwopalnych w temperaturze pokojowej (badanie nie jest technicznie możliwe)




GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 6 z 8

Działanie żrące/drażniące na skórę: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Działanie mutagenne na komórki rozrodcze: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Rakotwórczość: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Szkodliwe działanie na rozrodczość: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione. Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

Zagrożenie spowodowane aspiracją: W oparciu o dostępne dane, kryteria klasyfikacji nie są spełnione.

SEKCJA 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

12.1. Toksyczność Środowisko wodne/osad/środowisko lądowe: Propan i butan:

LC50: 27.14 mg/l - badanie toksyczności ostrej na bezkręgowcach; Daphnid, QSAR, 48h EC50: 11.89 mg/l - toksyczność ostra dla glonów; Green algae, QSAR, 96h LC50: 49.9 mg/l - badanie toksyczności ostrej na rybach, QSAR, 96h Propan i butan po uwolnieniu szybko odparowuje nie powodując skażenia ziemi i wody.

12.2. Trwałość i zdolność do rozkładu Biotyczne: Zdolność do biodegradacji w wodzie: łatwo biodegradowalny (propan: 50% po 3 dniach, QSAR, butan: 70% po

< 10 dniach, QSAR). Zdolność do biodegradacji w glebie: zgodnie z załącznikiem IX REACH badanie nie jest konieczne dla substancji

o niskim potencjale adsorpcji w glebie i łatwo biodegradowalnych. Abiotyczne: Hydroliza jako punkcja pH: substancja nie zawiera grup funkcyjnych ulegających hydrolizie, badanie niekonieczne

z naukowego punktu widzenia. Fotoliza: substancja może ulega degradacji pośredniej na powietrzu DT50: 1906 dni

12.3. Zdolność do bioakumulacji Zgodnie z załącznikiem IX REACH badanie nie jest konieczne dla substancji o niskim potencjale bioakumulacji

(log Kow <3). 12.4. Mobilność w glebie Badanie adsorpcji/desorpcji: zgodnie z załącznikiem VIII REACH badanie nie jest konieczne dla substancji

o niskim potencjale adsorpcji (log Kow <3). 12.5. Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB Substancja nie spełnia kryteriów PBT lub vPvB zgodnie z załącznikiem XIII rozporządzenia REACH. 12.6. Inne szkodliwe skutki działania Substancja przyczynia się do tworzenia w powietrzu ozonu przyziemnego. Nie rozpuszcza się w wodzie, jest

lżejsza od wody i gromadzi się na jej powierzchni.

SEKCJA 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów

Rozważyć możliwość wykorzystania. Nie dopuścić do przedostania się do kanalizacji. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami.




GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 7 z 8

Opakowania: nie dotyczy, opakowania wielokrotnego użytku.

UWAGA: Puste nie oczyszczone opakowania mogą zawierać resztki gazu stwarzając zagrożenie wybuchowe i pożarowe.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 21 z późn. zm.). Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 888 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2014 poz. 1923).

SEKCJA 14. INFORMACJE DOTYCZĄCE TRANSPORTU

Substancja podlega przepisom dotyczącym przewozu towarów niebezpiecznych zawartym w ADR (transport drogowy), RID (transport kolejowy), IMDG (transport morski), ICAO/IATA (transport lotniczy).

14.1. Numer UN (numer ONZ) UN 1965

14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN MIESZANINA SKROPLONYCH WĘGLOWODORÓW GAZOWYCH, I.N.O. (Propan, Butan)

14.3. Klasa(-y) zagrożenia w transporcie 2 / 2F

14.4. Grupa pakowania Nie dotyczy 14.5. Zagrożenia dla środowiska Brak

14.6. Szczególne środki ostrożności dla użytkowników Brak

14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL i kodeksem IBC

Nie dotyczy

SEKCJA 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny

Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. 2011 nr 63 poz. 322; Dz.U. 2015 nr 0 poz. 675) Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (sprostowanie Dz. Urz. L 136 z 29.5.2007 z późn. zmianami) Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/830 z dnia 28 maja 2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L Nr 353 z 31.12.2008 z późn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 445; Dz.U. 2014 nr 0 poz. 145) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 1018; Dz.U. 2014 nr 0 poz. 6) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2011 nr 33 poz. 166) Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. z 2005 r. Nr 259, poz. 2173) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktyki opieki zdrowotnej oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (tekst jednolity Dz.U. 2016 nr 0 poz. 2067) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650; z 2007 r. Nr 49, poz. 330; z 2008 r. Nr 108, poz. 690; z 2011 r. Nr 173 poz. 1034)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86; z 2008 r. Nr 203, poz. 1275, Dz.U. 2015 poz. 1097)

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz.U. 2018 poz. 620) Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (tekst jednolity Dz.U. 2018 poz. 169)

15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego

Dostawca nie dokonał oceny bezpieczeństwa chemicznego - substancja zwolniona z rejestracji REACH.

SEKCJA 16. INNE INFORMACJE

Zmiany wprowadzone poprzez aktualizację:




GAZ PŁYNNY LPG

Wersja: 6.2

Strona 8 z 8

Aktualizacja przepisów, sekcja: 13, 15. Przegląd ogólny. Wyjaśnienie skrótów i akronimów stosowanych w karcie charakterystyki:

NDS Najwyższe dopuszczalne stężenie NDSCh Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe NDSP Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe

DNEL Pochodny (wyliczony) poziom nie powodujący zmian (Derived No Effect Level) PNEC Przewidywane stężenie nie powodujące zmian w środowisku (Predicted No Effect Concentration) vPvB (Substancja) Bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji PBT (Substancja) Trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna RID Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych ADR Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych IMDG Międzynarodowy Kodeks Morski Towarów Niebezpiecznych IATA Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych LC50 Stężenie, przy którym obserwuje się zgon 50% badanych zwierząt EC50 Stężenie, przy którym obserwuje się 50% zmniejszenie wzrostu lub szybkości wzrostu DT50 Okres półtrwania QSAR Ilościowa zależność pomiędzy strukturą a reaktywnością

Literatura i źródła danych: Przepisy prawne przytoczone w sekcjach 2 – 15 karty charakterystyki. Strona ECHA.

Lista odpowiednich zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia lub zwrotów wskazujących środki ostrożności, które nie zostały podane w całości w sekcjach 2 - 15 karty charakterystyki:

Brak. Zalecenia dotyczące szkoleń pracowników:

Nieokreślone.

Powyższe informacje powstały w oparciu o aktualnie dostępne dane charakteryzujące produkt oraz doświadczenie i wiedzę posiadaną w tym zakresie przez producenta. Nie stanowią one opisu jakościowego produktu ani przyrzeczenie określonych właściwości. Należy je traktować jako pomoc dla bezpiecznego postępowania w transporcie, składowaniu i stosowaniu produktu. Nie zwalnia to użytkownika od odpowiedzialności za niewłaściwe wykorzystanie powyższych informacji oraz z przestrzegania wszystkich norm prawnych obowiązujących w tej dziedzinie.

Zaktualizowano przez www.mia-che.pl dla „Polski Gaz” Sp. z o.o.

nowy system klasyfikacji i oznakowania substancji … · klasyfikacji, oznakowania i pakowania...

Documents