npao, 2019-05-028, 63. zk. (ix....

NAFARROAKO PARLAMENTUKO

ALDIZKARI OFIZIALA IX. legegintzaldia Iruña, 2019ko maiatzaren 28a 63. ZK.

A U R K I B I D E A

G SAILA: Txostenak, deialdiak eta Parlamentuko informazioa: —Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko farmazia-prestazioen kudeaketari buruzko fiskalizazio-txos-

tena, Kontuen Ganberak egina (2. or.).

1

Nafarroako Parlamentuko A.O. / IX. legegintzaldia 63. zk. / 2019ko maiatzaren 28a

G saila: TXOSTENAK, DEIALDIAK ETA PARLAMENTUKO INFORMAZIOA

Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko farmazia-prestazioen kudeaketari buruzko fiskalizazio-txostena, Kontuen Ganberak egina.

Nafarroako Parlamentuko Barzorde Iraunko-

rrak, 2019ko apirilaren 8an eginiko bilkuran, erabaki hau hartu zuen, besteak beste:

Kontuen Ganberak Osasunbidea-Nafarroako

Osasun Zerbitzuko farmazia-prestazioen kudeaketari buruzko fiskalizazio-txostena egin du.

Nafarroako Kontuen Ganbera arautzen duen

abenduaren 20ko 19/1984 Foru Legearen 8.c) artikuluari dagokionez Nafarroako Parlamentuko Erregelamenduaren 205. artikuluan ezarritakoare- kin bat, hona hau ERABAKI DA:

1. Txosten horren edukiaren jakinaren gainean

dagoela adieraztea.

2. Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofiziale- an argitara dadin agintzea.

Iruñean, 2019ko apirilaren 8an

Lehendakaria: Ainhoa Aznárez Igarza

Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko farmazia-prestazioen

kudeaketari buruzko fiskalizazio-txostena,

Kontuen Ganberak egina

AURKIBIDEA

I. Sarrera (3. or.).

II. Farmazia-prestazioaren kudeaketa O-NOZEN (4. or.).

II.1. Alderdi orokorrak (4. or.).

II.2. Antolamenduzko egitura (5. or.).

II.3. Errezeta elektronikoaren ezarpena (6. or.).

II.4. Informazio sistemak (8. or.).

II.5. Aplikatzekoa den oinarrizko araudia (9. or.).

III. Helburuak, norainokoa eta mugak (9. or.).

IV. Iritzia (11. or.).

IV.1. Barne kontrolari buruzko konklusioa (12.

or.).

IV.2. Legezkotasunaren betetzeari buruzko iritzia (13. or.).

IV.3. Auditoretza finantzarioko iritzia (14. or.).

V. Konklusioak eta gomendioak (14. or.).

V.1. Farmazia prestazioaren kudeaketarako

prozedura (14. or.).

V.2. Farmazia-prestazioaren kudeaketarako prozesua betetzeari buruzko auditoretza eta auditoretza finantzarioa (23. or.).

V.3. Amaierako konklusioa eta gomendioak

(23. or.).

1. eranskina. Farmazia-prestazioaren kudeaketa- prozeduraren eskema teknologiko orokorra (26. or.).

2. eranskina. Farmazia-prestazioaren kudeaketari

aplikatzekoa zaion oinarrizko araudia (27. or.).

3. eranskina. O-NOZen errezeta elektronikoa

kudeatzeko prozedura (28. or.).

Behin-behineko txostenari aurkeztutako alegazioak (29. or.)

Behin-behineko txostena dela-eta aurkeztutako

alegazioei Kontuen Ganberak emandako erantzuna (35. or.)

2

I. SARRERA

Kontuen Ganberak 2018ko urterako bere fiskalizazio-programan sartu zuen fiskalizazio-txosten bat egitea Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuaren (O-NOZ, hemendik aurrera) farmazia-prestazioaren kudeaketari buruz.

Farmazia-prestazioaren kudeaketak ukitzen dituen informazio-sistemei buruzko lan honen ezaugarri bereziak direla eta, eta kontuan hartuta lehenengo aldia zela Ganberak gisa honetako txosten bat egiten zuela, auditoretza informatikoan aditua den enpresa bat kontratatu genuen, Kontuen Ganberaren fiskalizaziorako lantaldearekin lankidetzan jardun zezan.

Lana 2018ko azarotik 2019ko otsailera egin zuen auditoretzako bi teknikarik, sistema informa-tikoetako goi teknikari batek eta auditore batek osatutako lantaldeak, Kontuen Ganberaren zerbi-tzu juridiko eta administratiboen laguntzarekin.

Txostenak bost atal dauzka, sarrera hau barne; bigarrenean, O-NOZeko farmazia-prestazioaren kudeaketarekin lotutako alderdi orokorrak deskribatzen dira; hirugarrenak egindako lanaren helburua, norainokoa eta mugak deskribatzen ditu; laugarrenak farmazia-prestazioarekin lotutako barne kontrolari eta informazio-sistemei buruzko konklusioa jasotzen du, bai eta bete-tzeari eta arlo finantzarioari buruz daukagun iritzia ere; eta bosgarrenean, azkenekoan, egindako lanaren konklusioak eta gomendioak azaltzen dira.

Eskerrak eman nahi dizkiegu honako erakunde hauetako langileei, eman diguten laguntzaren-gatik: Farmaziako Prestazioaren Kudeaketarako Zerbitzua, Farmazia Zuzendariordetza, Prestazio eta Itunen Kudeaketarako Zerbitzua, Farmazia Ikuskapenaren Atala, Norbanakoaren Osasun Txartelaren Atala, Informatika eta Berrikuntza Publikoaren Zuzendaritza Nagusiak (IBPZN, he-mendik aurrera) kontratatutako IECISA enpresa, TRACASA Instrumental SL, Kudeaketa Klinikoari Laguntzeko eta Laguntzaren Jarraitutasunerako Zerbitzua, Osasuneko Informazio Sistemen Zer-bitzua, Azpiegitura Teknologikoen eta Euskarri Zentroaren Zerbitzua, Aurrekontuen eta Kontabili-tatearen Zerbitzua, Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofiziala (NFEO, hemendik aurrera), far-mazia-bulegoak eta farmazia-prestazioaren kudeaketan parte hartzen duen kanpoko enpresa.

Nafarroako Kontuen Ganbera arautzen duen 19/1984 Foru Legearen 11. artikuluan jasotakoa-ren arabera, lan honen emaitzak honako kargu hauetan ziharduten pertsonei jakinarazi zitzaiz-kien, alegazioak aurkez zitzaten:

Osasun Departamentuko kontseilaria. Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko zuzendari kudeatzailea. Ogasuneko eta Finantza Politikako kontseilaria. Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzailea. Lehendakaritzako, Funtzio Publikoko, Barneko eta Justiziako kontseilaria. NFEOko lehendakaria.

Kontuen Ganberak ezarritako epean, honako departamentu eta erakunde hauek aurkeztu di-tuzte alegazioak: NFEO; Nafarroako Zerga Ogasuna; Lehendakaritzako, Funtzio Publikoko, Bar-neko eta Justiziako kontseilaria eta Osasun Departamentua. Alegazio hauek ez dute ekarri gure txostenean aldaketak egin behar izatea, NFEOk egindako xehetasun bat kenduta. Alegazio ho-riek, Ganbera honek haiei emandako erantzunarekin batera, behin betiko txostenean erantsi dira.

Nafarroako Parlamentuko A.O. / XI. legegintzaldia____________________________________________________________________________________________63. zk. /2019ko maiatzaren 28a

3

II. FARMAZIA-PRESTAZIOAREN KUDEAKETA O-NOZEN

II.1. ALDERDI OROKORRAK

Farmazia-prestazioaren gastua

O-NOZen farmazia-prestazioaren kudeaketak jarduera-multzo bat hartzen du bere baitan; era-kunde horrek eta entitate laguntzaileek egiten dituzte jarduera horiek. Haien xedea da herritarrek beren osasuna oneratzeko edo/eta gaixotasuna prebenitzeko behar dituzten sendagaiak eta osa-sun-produktuak agindu eta ematea da.

Sendagaiak eta osasun produktuak funts publikoekin finantzatzen dira salmenta-prezioaren gaineko portzentaje aldagarri batean, baldin eta langile fakultatiboen agindu bat badago eta pro-duktu horiek legedi indardunaren arabera finantzagarriak badira.

Herritarrek ordainketan egin beharreko ekarpenaren gaur egungo araubidea (koordainketa) errenta-mailaren, adinaren eta, kasua bada, desgaitasun-graduaren araberakoa da; portzentaje hori Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak (GSIN, hemendik aurrera) zehazten du, errenta-ren aitorpenaren laukitxo jakin batzuei buruz autonomia-erkidegoetako ogasuneko organoek bi-daltzen dioten informazioari adierazitako parametroei buruzko beste datu batzuk gehituz. Ondo-ren, gaur egungo ekarpen-portzentajeak erakusten ditugu:

Aktiboak Pentsiodunak

Ekarpena (%) Ekarpena (%) Hileko ekarpenaren gehieneko muga

Gutxieneko errenten eta gizarteratze-errenten jasotzaileak, langabezia-prestaziorik gabeko langabetuak eta abar.

0 0

Errentak < 18.000 euro 40 10 8,23 euro hilean 18.000-99.999 euroko errentak 50 10 18,52 euro hilean Errentak ≥ 100.000 euro 60 60 61,75 euro hilean Ekarpen murriztuko sendagaiak* 10 10 Mutualistak eta klase pasiboak 30

* Kasu horietan, gaixoak gehienez 4,24 euro ordainduko ditu, sendagaiaren prezioa zein den ere.

O-NOZen gastua, farmazia-prestazioarekin lotutakoa, hiru aurrekontu-partidatan erregistra-tzen da. Hurrengo taulan partida horietako gastuaren bilakaera jasotzen dugu, 2013-2017 aldi-rako1 (euroak, milioitan):

2013 2014 2015 2016 2017 Aldea (%) 2017/2013

Aldea (%) 2017/2016

Farmazia-prestazioak 124,90 130,56 133,89 138,87 138,59 11 -0,2 Zurgatzaileak eta beste-lako produktuak 7,51 7,61 6,66 7,42 7,75 3 4 Tratamendu medikoei atxikitzeko laguntzak * * * * 0,02 - - Guztira 132,41 138,17 140,55 146,29 146,36 11 0,05

* Urte horietan halako laguntzarik ez zegoen.

Aurreko taula aztertuta, honako alderdiak azpimarratu behar ditugu:

• 2017ko guztizko gastua 146,36 milioi eurokoa izan zen, eta ehuneko 11 egin zuen gora 2013koaren aldean; 2016koaren ia parekoa izan zen, dena den.

• “Farmazia-prestazioak” aurrekontu-partidak aldi guztizko gastuaren ehuneko 95 egiten du; partida horren ehuneko 96 farmazia-bulegoetan egindako dispentsazioen gastuari dagokio, eta

1 Txosten hau idazteko datan, Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren 2018ko aurrekontu-likidazioa onetsi gabe dago; hori dela eta, ez dugu urte horretako gastua jaso.


4

O-NOZek NFEOri ordaintzen dio, eta gero azken horrek farmazia-bulegoei banatzen die, ondoren ikusiko den bezala (euroak, milioitan):

2013 2014 2015 2016 2017 2017/2013 aldea (%)

2017/2016 aldea (%)

NFEO 120,07 124,77 128,09 133,50 132,34 10 -1 farmazia-prestazioen partidaren gaineko ehu-nekoa

96 96 96 96 95 - -

2017an, kontzeptu horren gastuak 132,34 milioi euro egin zuen; zenbateko horrek ehuneko hamar gainditzen du 2013ko ekitaldikoa, baina ehuneko bat egin du behera 2016ko ekitaldikoa-rekin alderatuta.

Partida horren gastuaren gainerako ehuneko laua horretarako eskubidea duten herritarrei ko-ordainketaren itzulketa egiteari dagokio, eta adineko pertsonentzako egoitzetako sendagaien dis-pentsazioari.

• “Zurgatzaileak eta beste osasun produktu batzuk” partidaren gastuaren ehuneko 73, 2015-2017 aldian, O-NOZek NFEOri produktu horien dispentsazioa dela-eta egindako ordainketei da-gokie; gero diru hori birbanatu egiten da (2013an eta 2014an produktu horiek enpresa bati eros-ten zitzaizkion, aurrez kontratu bat eginda). 2017an gastu hori 6,41 milioi eurokoa izan zen, eta ehuneko bederatzi eta sei egin du gora 2013koarekin eta 2016koarekin alderatuta.

• “Tratamendu medikoei atxikitzeko laguntzak” partida, berriz, berariaz eskatu behar diren la-guntza batzuei dagokie; 2017an hasi ziren ematen laguntza horiek, sendagai batzuen koordain-keta kolektibo jakin batzuei itzultzeko.

Aurrekontu-partiden artean bereizketa horiek dauden arren, NFEOk jasotzen dituen funts pu-bliko guztiak, gero farmazia-bulegoei banatzen dizkienak, errezeta elektronikoaren kudeaketa-prozesuaren barruan daude, eta, hondarrez, paperezko errezetaren prozeduran, txosten honen II.3 atalean adierazi dugun bezala; prozedura hori gure lanaren norainokoan sartzen denez, he-mendik aurrera, farmazia-prestazioari buruz hitz egiten dugunean, O-NOZek NFEOri ordaintzen dion gastua ariko gara aintzat hartzen.

Farmazia-prestazioarekin lotutako jarduera

Aztertutako aldian dispentsatutako errezeten datu nagusiak, O-NOZen oroitidazkien arabera, honako hauek dira:

2013 2014 2015 2016 2017 Aldea (%) 2017/2013

Aldea (%) 2017/2016

Errezeta kopurua 10.007.488 9.971.559 10.219.993 10.478.671 10.247.228 2 -2 Errezetaren batez besteko gastua 12,98 13,54 13,70 13,84 14,08 8 2

Ikusten denez, errezeta-kopurua 2017an 10,25 milioiko kopurura iritsi zen, eta 2013koarekin alderatuta ehuneko bi igo zen; halere, ehuneko bi egin zuen behera 2016ko zenbatekoarekin al-deratuz gero.

Errezeta bakoitzeko batez besteko gastuari dagokionez, 2017an 14,08 eurokoa da, eta azter-tutako aldiko altuena da: ehuneko zortzi eta ehuneko bi egin du gora 2013koarekin eta 2016koarekin alderatuta.

II.2. ANTOLAMENDUZKO EGITURA

O-NOZeko Farmazia Zuzendariordetzaren Farmaziako Prestazioaren Kudeaketarako Zerbi-tzua da farmazia-prestazioari dagokion gastua kudeatzeaz arduratzen dena.

Zerbitzu horretaz gainera, honako hauek dira kudeaketa-prozesuko parte-hartzaile nagusiak: 2.487 fakultatibo, honako hauetako langileak direnak: oinarrizko osasun laguntzakoak eta lagun-


5

tza espezializatukoak (2017ko O-NOZen oroitidazkian jasotako datua), Norbanakoaren Osasun Txartelaren Atalekoak, Farmazia Zuzendariordetzako Kudeaketa Administratiboaren Unitatekoak, IBPZNko Osasun Arloko Informazio Sistemen Zerbitzukoak, 604 farmazia-bulegotakoak, NFEO-koak eta elkargo horrek kontratatutako kanpoko enpresa batekoak.

II.3. ERREZETA ELEKTRONIKOAREN EZARPENA

Errezeta elektronikoa O-NOZen ezartzeko prozesua 2010ean hasi zen, Mendillorriko oina-rrizko osasun eskualdeko oinarrizko osasun laguntzaren arloan.

Aurreko proiektuan behar ziren hobekuntzak sartu ondoren, oinarrizko osasun laguntzaren esparru osorako zabalpena 2012ko urtarrilean hasi zen; dena den, herritarren koordainketaren arloko arau-aldaketek ezarpena geroratzea ekarri zuten.

2013an, oinarrizko osasun laguntzaren esparruko ezarpenarekin jarraitu zen. 2014an, osasu-naren esparru horretako gaixo guztiei errezeta elektronikoaren bidez agintzeko betebeharra eza-rri zen.

2015eko amaierako hilabeteetan eta 2016ko hasierakoetan, osasun espezializatuko zabal-pena hasi zen, eta prozesu hori urtebeteko epean osatu zen.

Bestetik, 2015eko amaieran, halaber, errezeta elektronikoen elkarreragingarritasuneko proiek-tua hasi zen, gaixoek beren medikamentuak edo produktuak Estatuko edozein autonomia erkide-gotan jaso ahal ditzaten, haiek non agindu zaizkion alde batera utzita. Prozesu hori autonomia erkidego guztietan amaituta dago jada.

2012-2015 aldian, farmazia-bulegoetan ematen diren medikamentuen eta produktuen faktura-zioa ez zen modu elektronikoan egiten. 2015eko martxoan, proiektu pilotu bat hasi zen 12 botike-tan, modu elektronikoan fakturatzea ahalbidetuko zuen sistema bat ezartzeko. Proiektu hori 2017ko irailean amaitu zen, eta hilabete horretan egin zen, lehenengo aldiz, fakturazio elektroni-koa.

Bestalde, hurrengo ataletan zehazten ditugun une jakin batzuetan eta ia hondarreko moduan, medikamentuak eta produktuak paperezko errezetetan agintzen jarraitzen dira. Gauzak egiteko era hori desagertzen ari da, honako datu hauen bilakaerak erakusten duen bezala:

2013 2014 2015 2016 2017

Errezeta kopurua

Errezeta kopu-rua

Errezeta ko-purua

Errezeta kopurua

Errezeta kopurua

Errezeta elektronikoa 6.126.041 8.738.066 9.191.978 9.716.793 9.935.345 Paperezko errezeta 3.881.447 1.233.493 1.028.015 761.878 311.883 Errezetak, guztira 10.007.488 9.971.559 10.219.993 10.478.671 10.247.228

Bilgarri

kopurua Bilgarri kopu-

rua Bilgarri kopu-

rua Bilgarri kopu-

rua Bilgarri ko-

purua Errezeta elektronikoa 7.036.222 10.071.122 10.543.907 11.146.820 11.417.816 Paperezko errezeta 3.895.053 1.239.887 1.033.476 765.309 313.364 Bilgarriak, guztira 10.931.275 11.311.009 11.577.383 11.912.129 11.731.180

Gastua Gastua Gastua Gastua Gastua Errezeta elektronikoa 80.504.956 116.612.799 124.354.728 133.570.401 139.478.694 Paperezko errezeta 49.418.731 18.448.300 15.617.684 11.481.144 4.790.803 Gastua, guztira 129.923.687 135.061.099 139.972.412 145.051.545 144.269.497

Ikusten denez, bai errezeta-kopurua, bai paperezko errezetei dagokien gastua nabarmen jaitsi dira aztertutako aldian.

Hurrengo orrialdean hiru irudiren bidez, preskripzio mota bakoitzak bai errezeten guztizko ko-puruan, bai ontzien eta gastuaren guztizkoan egiten duen ehunekoa erakusten dugu.


6

Ikusten denez, 2017an errezeta elektronikoek guztizkoan egiten duten ehunekoa nabarmen handitzen joan da, eta ehuneko 97ra iritsi da, 2013ko ehuneko 61aren aldean.

Ontzi kopuruaren bilakaerak errezeta kopuruaren joera berari jarraitzen dio, eta 2013an ehu-neko 63koa izatetik 2017an ehuneko 97koa izatera pasa da.

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

2013 2014 2015 2016 2017

61%

88% 90% 93% 97%

39%

12% 10% 7% 3%

Errezeta kopuruak guztizkoan egiten duen ehunekoaren bilakaera

Receta electrónica

Receta en papel

64%

89%

91%

94%

97%

36%

11%

9%

6%

3%

0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%

2013

2014

2015

2016

2017

Ontzi kopuruak guztizkoan egiten duen ehunekoaren bilakaera

Receta en papel

Receta electrónica


7

Era berean, 2013an errezeta elektronikoari lotutako gastua ehuneko 62koa zen, eta 2017an nabarmen handitzen da, ehuneko 97 izateraino. Horri dagokionez, adierazi beharra daukagu ezen gastu horrek ez dituela jasotzen araudiaren arabera aplikatu beharreko beherapen eta or-dainketak, eta ez datorrela bat aurrekontuan kontabilizatutako gastuarekin, zeinaren zenbateko garbia erregistratzen baita.

II.4. INFORMAZIO SISTEMAK

Farmazia-prestazioaren kudeaketarako erabiltzen den elementu teknologiko nagusia LAMIA aplikazioa da, eta harekin batera hari euskarria ematen dioten sistema eta azpiegitura guztiak. LAMIA soluzio informatiko bat da (hartara, historia klinikoaren aplikazioen bitartez sartzen da, ATENEAren bitartez oinarrizko osasun laguntzaren kasuan eta HCIren bitartez laguntza espezia-lizatuaren kasuan), moduluen bitartezkoa, honako honen kudeaketa integralerako: medikamen-tuak errezeta elektronikoen bitartez agindu, eman, bisatu, administratu eta fakturatzeko.

NFEOk informaziorako eragile zentralizatzaile gisa jarduten du, herritarrei botiketan ematen zaizkien produktuen fakturazioa egiteko. Kudeaketa horretarako, NFEOrentzat garatutako tresna informatiko bat erabiltzen du, eta hartara farmazia-bulego bakoitzean dagoen softwarearen bitar-tez (bederatzi desberdin daude) sartzen da.

NFEOk farmazia-prestazioaren kudeaketa-prozesuan duen parte-hartzea 2002ko maiatzeko farmazia-bulegoen ituntzerako baldintzen esparru-akordioan jaso zen; akordio horretan, izan ere, aurreikusten zen hura automatikoki luzatzea urte naturalen arabera, aurrez, gutxienez ere urtea amaitu baino hiru hilabeteko gutxieneko aurrerapenarekin, amaiarazteko eskatzen ez bazen. O-NOZek garaiz eta behar zen moduan eskatu zuen, 2017an zehar, hura amaiarazteko, eta espa-rru-akordio berria berriki sinatu da eta loteslea da jada; halere, Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzeko zain dago.

Gainera, O-NOZen eta Nafarroako Zerga Ogasunaren beste sistema eta aplikazio informatiko batzuk erabiltzen dira: horiek guztiek I. eranskineko eskema batean erakusten dugun diseinu tek-nologiko konplexua osatzen dute. Errezeta elektronikoaren sistemak zuzen funtziona dezan, be-harrezkoa da ukitutako azpisistemek beren lanak egin ditzaten eta elkarren artean egoki integra daitezen.

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013 2014 20152016

2017

62%

86% 89% 92% 97%

38%

14% 11%

8% 3%

Gastuak guztizkoan egiten duen portzentajearen bilakaera

Receta electrónica Receta en papel


8

II.5. APLIKATZEKOA DEN OINARRIZKO ARAUDIA

Farmazia-prestazioaren kudeaketari aplikatzekoa zaion oinarrizko araudia ondoren zehazten duguna da:

• Azaroaren 16ko 12/2000 Foru Legea, farmazia laguntzari buruzkoa.

• Nafarroako Gobernuaren 2002ko maiatzaren 13ko Erabakia, zeinaren bidez farmazia-bulegoak ituntzeko baldintzen esparru-akordioa onesten baita.

• Nafarroako Gobernuaren 2017ko abenduaren 27ko Erabakia, zeinaren bidez farmazia-prestazioak hornitzeko gutxieneko baldintzak ezartzen baitira eta 2002ko esparru-akordioan eza-rritakoak aldi baterako indarrean mantentzen baitira.

• Abenduaren 17ko 1718/2010 Errege Dekretua, errezeta medikoari eta dispentsatze-aginduei buruzkoa.

• 16/2012 Errege Lege Dekretua, apirilaren 20koa, Osasun Sistema Nazionalaren iraunkorta-suna bermatzeko eta haren prestazioen kalitatea eta segurtasuna hobetzeko premiazko neurriei buruzkoa.

• 177/2014 Errege Dekretua, martxoaren 21ekoa, Osasun Sistema Nazionaleko medikamen-tuen erreferentziako prezioen eta multzo homogeneoen sistema eta medikamentuen eta osasun-produktuen finantzaketaren eta prezioen arloko informazio-sistema jakin batzuk arautzen dituena.

• 1/2015 Legegintzako Errege Dekretua, uztailaren 24koa, Medikamentuen eta Osasun Pro-duktuen Bermeei eta Erabilera Arrazionalari buruzko Legearen testu bategina onesten duena.

Aplikatzekoa den gainerako oinarrizko araudia txosten honekin batera doan 2. eranskinean zehaztu da.

III. HELBURUAK, NORAINOKOA ETA MUGAK

Hona hemen gure lanaren helburuak:

• Farmazia-prestazioaren kudeaketan inplikatutako informazio-sistemak ebaluatzea, zehazte aldera ea sistema horietan dauden kontrolen eraginkortasun-graduak, bai eskuzko prozeduretan, bai aplikazio informatikoetan ere, arrazoizko konfiantza-maila bat ematen duen eta farmazia-prestazioaren kudeaketa-prozeduren betetze zuzena bermatzen duen, transakzioak egoki konta-bilizatzen diren, eta akatsak eta irregulartasunak gertatzeko arriskua gutxitzen duen.

• Farmazia-prestazioan legedia betetzeari buruzko auditoretza bat egitea, horren bidez egiaz-tatzeko ea medikamentu edo/eta osasun produktuetarako ezarritako prezioak —beherapenak eta ordainketak barne— eta herritarrek egiten duten ekarpenaren ehunekoak ere —eta, beraz, O-NOZek egiten duen gastua— aplikatzekoa den araudiaren araberakoak diren.

• Auditoretza finantzario bat egitea egiaztatze aldera 2017ko ekitaldiko farmazia-prestazioaren gasturako aurrekontu partidak prestatu ote diren, alderdi garrantzitsu guztiei dago-kienez, aplikatzekoa den informazio finantzario publikoari buruzko lege-esparruari eta, bereziki, bertan jasotako kontabilitateko printzipio eta irizpideei jarraituz.

Gure lanaren norainokoak 2013-2018 aldia hartzen du; halere, gastuaren bilakaeran ez da kontuan hartu 2018. urteari dagokiona, zeren eta Foru Komunitateko Administrazioaren urteko kontuak onetsi gabe bai baitaude.

Bestetik, honako informazio hau aztertu dugu:

• 2013-2017 aldirako farmazia-prestazioarekin lotutako gastu-partiden aurrekontu-betetzeak.

• Farmazia-prestazioari aplikatzekoa zaion araudia.

• O-NOZen prestazioaren kudeaketa-prozedura, horren barne direla ukitutako informazio-sistemen eta barne-kontroleko sistemen berrikuspena.


9

Horrek ekarri du 35 kontrol egitea: horietatik bost orokorrak dira eta 30, berriz, berariazkoak, farmazia-prestazioaren kudeaketa-prozedurarenak.

Kontrol orokorrak entitatearen teknologia informatikoaren azpiegitura orokorrarekin lotuta daude, eta ez dagozkio bereziki aplikazio jakin bati. Informazio-sistemei aplikatzen zaizkien poli-tika eta prozedurak dira, haien funtzionamendu zuzena segurtatzen laguntzen dutenak, eta —egoki funtzionatzen badute— informazioaren segurtasunari, eskuragarritasunari, integritateari eta konfidentzialtasunari buruzko arrazoizko bermea ematen dutenak, eta aplikazioen gaineko kon-trolek zuzen funtziona dezatela ahalbidetzen dutenak.

Berariazko kontrolek xede gisa dute transakzioen eta datuen integritatea, zehaztasuna eta ba-liozkotasuna segurtatzea farmazia-prestazioaren kudeaketa-operazioen prozesu osoan zehar (eskuzkoan zein automatizatuan). Arrazoiz segurtatu behar dute transakzio guztiak osorik, modu egokian eta une egokian hasi, baimendu, prozesatu eta erregistratzen direla, eta, halaber, aplika-tzekoa den araudia betetzen dela.

• 27 proba substantibo egin ditugu, zeinek, besteak beste, honako hauek jasotzen baitituzte: 2017ko azaroko (11,54 milioi euro) eta 2018ko abuztuko (11,80 milioi euro) fakturen berrikus-pena, bai eta 50 farmazia-bulegotako dispentsazioei dagozkien 98 tiketen lagin bat ere, guztira 147 medikamenturi dagozkienak eta 2.941 euroko kopurua egiten zutenak; horietatik gaixoek 704 euro jarri zituzten guztira.

• Kontrol eta proba substantiboak egin ditugu datuak lehen aldiz modu masiboan aztertuz, txosten honen V.1 atalean aipatutako zehaztasunarekin; horrek aukera eman digu aurrez egin-dako beste edozein lanetan baino ebidentzia nabarmen handiagoa lortzeko.

Gure lanaren norainokoak muga nabarmen bat izan du, zeren eta Nafarroako Zerga Ogasunak ez baitigu eman Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalari igortzen zaion fitxategia, herritarren errenta-aitorpenaren laukitxo jakin batzuetako datuak biltzen dituena; informazio hori, ordea, oso garrantzitsua da, zeren eta aukera ematen baitio institutu horri ezagutzeko pertsona bakoitzak medikamentuen ordainketari egiten dion ekarpenaren portzentajea, eta, kenketa eginez, O-NOZi dagokion gastua.

Zehazki, fitxategi hori eskatu ondoren, Tributuen arloko Informazio Sistemen Zerbitzuko Proi-ektuak Bulkatzeko, Prozedurak Hobetzeko eta Segurtasunerako Atalak txosten baten bidez jaki-narazi zigun ezin zela informazio hori laga, zeren eta Ganbera honen eskumenen esparrutik kanpo baitzegoen eta lagatzeak Datuak Babesteari buruzko Legearen printzipio batzuk urratzen baitzituen.

Egoera horren aurrean, Kontuen Ganberako Aholkularitza juridikoak txosten juridiko bat eman zuen, zeinean aztertzen baitzuen fitxategi horretara sartzeari emandako ukoa, eta honako hauek izan ziren konklusio nagusiak:

• Tributuei buruzko 13/2000 Foru Lege Orokorraren 105.1.g) artikuluak honako hau aipatzen du berariaz:

“…..1. Bere eginkizunen barnean zerga administrazioak lortutako datuak, txostenak edo aurrekariak isilpekoak dira, eta aginduz kudeatu behar dituen tributuak edo baliabideak benetan aplikatzeko erabiliko dira bakarrik. Ezin izanen zaizkie hirugarrenei laga edo komunikatu, salbu lagapenak helburu hauek baditu:

…..g) Elkarlana Comptos Ganberarekin, Ekonomia eta Ogasun Departamentuaren fiskalizazio eginki-zunen barnean…”.


10

• Kontuen Ganberari buruzko 19/1984 Legearen 10. artikuluak hauxe ezartzen du:

“…1. Kontrol eta fiskalizazio eginkizunak betetzean, Kontuen Ganberak ahalmena izanen du honeta-rako:

a) Bere eginkizunak betetzeko beharrezkoak dituen datu, txosten, agiri eta aurrekariak eskatzeko Nafa-rroako sektore publikoa osatzen duten erakunde eta entitate guztiei.

b) Bulego publikoetako dokumentazio guztia, liburuak, dirua eta baloreak, gelak, deposituak eta bilte-giak eta beste edozein establezimendu oro har, ikuskatu eta egiaztatzea, bere eginkizunak gauzatzeko beha-rrezkotzat jotzen badu.

2. Kontuen Ganberak epeak ezarri ahalko ditu aurreko paragrafoan aipatzen den informazioa aurkez-teko.

3. Kontuen Ganberak ezarritako epeak ez betetzea edo eskatutako informazioa ez igortzeak ekarri ahalko dute hark honako neurri hauek hartzea:

a) Lankidetzan jardutera behartuta daudenei zuzendutako idatzizko hertsatze-errekerimendua.

b) Kasuko nagusiei jakinaraztea.

c) Nafarroako Foru Diputazioari edo Gobernuari komunikatzea.

4. Kontuen Ganberak Nafarroako Parlamentuari ezagutzera emanen dio laguntza eman beharrekoek laguntza eman ez izana.

• Besteak beste aurreko araudia kontuan hartuta, Nafarroako Zerga Ogasuna ez dago Gan-bera honen fiskalizaziotik kanpo, ez ikuspuntu objektibotik, ez subjektibotik ere, zeren eta ez bai-kaude hirugarren jakin batzuei buruzko informazio-eskaera baten aurrean; izan ere, gure helbu-rua da fiskalizazioaren xedea den prozesurako funtsezkoa den fitxategi jakin bat egiteko proze-dura aztertzea, zeren eta horrek zuzenean eragiten baitu farmazia-prestazioa dela-eta O-NOZek egiten duen gastuaren zehaztapenean.

• Eskatutako informazioak datu pertsonalak edukitzearena ez da informazio hori eskuratzeko inongo muga, zeren eta eskuratze horretarako legezko gaikuntza Ganbera honen fiskalizazio-eginkizuna betearazteko baita.

Azken batean, uste dugu Nafarroako Zerga Ogasunak fiskalizazio honetan Kontuen Ganberari laguntza emateari emandako ukoa ez datorrela bat aplikatzekoa den araudiarekin.

Egitate horrek eragin du ezin iritzia ematea O-NOZen gastuari dagokion zenbatekoa arrazoiz-koa izateari buruz, ez eta hura araudiari egokitzeari buruz ere.

IV. IRITZIA

Nafarroako Gobernuaren erantzukizuna

Farmazia-prestazioaren kudeaketaren erantzukizuna, araudiaren arabera, O-NOZi dagokio.

Aplikazio informatikoen kudeaketak eta haiei euskarria eman eta haiek bermatzen dituzten ak-tiboek farmazia-prestazioaren kudeaketa egokiari eusten diote eta hura bermatzen dute, IBPZNri dagokionez.

Nafarroako Zerga Ogasunak urtero Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalari datu jakin ba-tzuk igorri behar dizkio Nafarroako herritarren errenta-aitorpenari buruz, institutu horrek, informa-zio gehigarriarekin batera, pertsona bakoitzaren ekarpenaren portzentajeak lor ditzan, datu ho-riek zuzenak direla bermatuz.

O-NOZek bermatu behar du farmazia-prestazioaren kudeaketa-jarduerak, haiei lotutako aurre-kontu-eragiketak eta urteko kontuetan islatutako informazioa bat datozela aplikatzekoak diren arauekin, eta beharrezkotzat jotzen dituen barne kontroleko sistemak ezarri behar ditu iruzurrez nahiz akats baten ondorioz sortutako oker materialik gabeko urteko kontuak prestatu eta aurkeztu ahal izateko.


11

Horrenbestez, farmazia-prestazioaren kudeaketa-prozesuko eta informazio sistemetako kon-trolen diseinua, ezarpena eta funtzionamendu zuzena O-NOZi, IBPZNri eta Nafarroako Zerga Ogasunari dagokien erantzukizuna da.

Nafarroako Kontuen Ganberaren erantzukizuna

Gure erantzukizuna da farmazia-prestazioa dela-eta egin dugun fiskalizazioan oinarritutako iri-tzi bat ematea, honako alderdi hauei dagokienez: barne-kontroleko sistema, operazioen legezko-tasuna eta kasuko aurrekontu-partidak.

Horretarako, hura egin dugu Kanpo Kontroleko Erakunde publikoen fiskalizaziorako oinarrizko printzipioen arabera, eta, zehazkiago, ISSAI-ES 200, 400 eta 500 arauen arabera, zeinak fiskali-zazio finantzarioei buruzkoak baitira, eta, zehazkiago, betetzeari buruzko partida berariazko bat berrikusteari eta informazioaren teknologien auditoriari buruzkoak. Printzipio horiek eskatzen dute etikaren arloko eskakizunak bete ditzagula, bai eta auditoretzaren plangintza eta betearaz-tea egin dezagula ere, halako moduz non lortuko baitugu farmazia-prestazioaren kudeaketan erabilitako prozeduren, dauden arriskuen eta arrisku horiek arintzeko ezarritako kontrolen (auto-matikoak zein eskuzkoak) ezagutza egokia, bai eta arrazoizko segurtasun bat izatea ere berriku-sitako aurrekontuko partidetan akats materialik ez egoteari buruz, eta fiskalizatutako ekitaldian egindako jarduerak zein aurrekontu- eta finantza-eragiketak eta finantzen egoera-orrietan islatu-tako informazioa, alderdi adierazgarri guztietan, arau indardunen araberakoak izateari buruz.

Fiskalizazio batek eskatzen du prozedura batzuk aplika ditzagula honakoei buruzko auditore-tza-ebidentzia bat lortzeko: kudeaketan aplikatutako prozedurei buruzkoa, aztertutako aurre-kontu-partidetan ageri diren zenbatekoei eta informazioari buruzkoa eta araudian ezarritako al-derdi garrantzitsuak fiskalizatutako ekitaldietan zehar betetzeari buruzkoa.

Hautatutako prozedurak auditorearen irizpidearen araberakoak dira, horren barne dela kontu orokorren akats materialei buruzko arriskuen balorazioa, bai akats hori iruzurraren nahiz oker baten ondoriozkoa denean, bai legezkotasunaren ez-betetze aipagarrien ondoriozkoa denean ere. Arriskuari buruzko balorazio horiek egiterakoan, auditoreak barne kontrola hartzen du kon-tuan —entitateak urteko kontuak egin ditzan eta legezkotasuna betetzen dela bermatzeko garran-tzitsua baita— inguruabarren araberako auditoria prozedura egokiak diseinatze aldera, eta ez entitatearen barne kontrolaren eraginkortasunari buruzko iritzia emateko xedez. Auditoretza ba-tek barne biltzen du, era berean, aplikatutako kontabilitate-politiken egokitasuna eta zuzendari-tzak egindako kontabilitate-estimazioen arrazoizkotasuna, bai eta aztertutako aurrekontu-partiden aurkezpena ere.

Gure ustez, lortu dugun auditoria-ebidentziak oinarri nahikoa eta egokia eskaintzen du legez-kotasuna betetzeari buruzko gure iritzia emateko eta barne-kontrolari buruzko auditoriari buruzko gure konklusioa ateratzeko.

Hala eta guztiz ere, “Iritzi finantzarioari buruzko abstentzioaren oinarria” paragrafoan deskri-batutako egitateak direla eta, ezin izan dugu auditoretza-ebidentziarik lortu, oinarri nahikoa eta egokia ematen duenik auditoretza finantzarioko iritzia emateko.

IV.1 BARNE KONTROLARI BURUZKO KONKLUSIOA

V.1 ataleko xehakatzearen arabera, kudeaketaren arlo eta azpiprozesuen 35 kontrol berrikusi ziren, eta 27 proba substantibo egin ziren. Honako hauek dira aztertu diren kontrolen betetzeari buruzko gradua eta egindako proba substantiboen emaitza:


12

Eraginkorrak Eraginkorra,

gomendioekin

Ez-eraginkorrak Kontrolak, guztira

Kontrol orokorrak 2 3 0 5 Berariazko kontrolak 16 3 11 30 Guztira 18 6 11 35

Emaitza egokia

Emaitza egokia, gomendioekin

Emaitza desegokia

Proba substanti-boak, guztira

Proba substantiboak 19 4 4 27

Aurreko taulatik ateratzen diren emaitzetatik nabarmentzen dugu ezen ATENEA, HCI eta LA-MIA aplikazioetako erabiltzaileen alten, aldaketen eta bajen kudeaketa-prozesuaren gaineko kon-trola ez dela eraginkorra; izan ere, egiaztatu dugu, txosten honen V. atalean adierazitako beste alderdi batzuen artean, ezen dagoen prozedura ez dagoela gaurkoturik; halere, gaur egun, bi proiektu badaude gaurkotze hori aurrera eramateko.

Gure iritziz, aurreko paragrafoan aipatutakoa kenduta, ondoriozta daiteke farmazia-prestazioaren kudeaketa-prozeduretan eta hari eusten dioten informazio-sistemetan dagoen kon-trol-mailak arrazoizko konfiantza-maila bat ematen dutela honako hauek bermatzeko: haien bete-tze zuzena, egindako transakzioen kontabilizatze egokia, eta emandako informazioaren baliozko-tasuna, integritatea, zehaztasuna, konfidentzialtasuna eta eskuragarritasuna.

IV.2. LEGEZKOTASUNAREN BETETZEARI BURUZKO IRITZIA

Betetzeari buruzko iritziaren oinarria, salbuespenekin

Nafarroako Zerga Ogasunak ez digu eman Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalari, herritar bakoitzaren ekarpenaren ehunekoa lor dezan, urtero igortzen dion fitxategia; hori dela eta, ezin izan dugu egiaztatu ehuneko horiek bat ote datozen araudian ezarritakoekin.

Legezkotasuna betetzeari buruzko iritzia, salbuespenekin

Gure iritziz, “Betetzeari buruzko iritziaren oinarria, salbuespenekin” paragrafoan deskribatu-tako mugengatik ez bada, O-NOZek NFEOri ordaindutako fakturen (medikamentuen prezioak, beherapenak eta ordainketak) zenbatekoekin lotutako gainerako alderdiak bat datoz aplikatzekoa den araudiarekin.

Bestelako gaiak edo oharpenak, legezkotasuna betetzeari buruzko iritzian eraginik ez du-tenak

177/2014 Errege Dekretuak errezetak eman eta fakturatzeko erabili beharreko erreferentziako prezioen sistema ezartzen du; sistema hori urtero gaurkotzen da Nomenclator izeneko fitxategien multzoan.

NFEOk emandako informazioaren arabera, farmaziek ez dituzte fitxategi horretako prezioak erabiltzen gaixoari fakturatzeko; izan ere, prezio horiek beste datu-base propio batzuetatik edo Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiarena den beste datu base batetik lortzen di-tuzte. Prezio horien gaurkotze egokia farmazia bakoitzaren softwarearen araberakoa da, eta are horietako bakoitzarena ere, baina ez dago kontrolik aldaketa horiek egin diren ala ez diren egin jakiteko.

Egiaztatu dugu ezen 2018an, farmazietako softwareek dispentsazioak direla-eta LAMIAra bi-daltzen dituzten datuen arabera, 102.668 kasutan farmaziek araudian ezarritakoaz beste prezio batean eman izan dituztela produktuak. Informazio horren arabera, 589 farmaziek emandako 2.167 produkturi dagozkien 48.740 kasutan, gaixoek behar zena baino 16.511 euro gehiago eta 2.006 euro gutxiago ordaindu izan dituzte; horrek 14.505 euroko eragin garbia du farmazien alde. Gainerako kasuek ez lukete eraginik izanen gaixoak ordaindutako prezioan, honako arrazoi hauek direla eta: ekarpenik ez duten medikamentuak dira, edo ehuneko 100 finantzatzen direnak;


13

gaixoak prezioaren ehuneko 100 ordaindu beharreko medikamentuak dira, eta prezio desberdine-tan saldu ahal dira, araudian ezarritako muga batekin; ekarpen murriztuko medikamentuak dira, zeinetan gaixoak 4,24 euroko gehieneko muga ordaintzen baitu, prezioa zein den ere; edo pre-zioa sartzerakoan hamarrenekotan akatsen bat egin den medikamentuak dira.

Farmaziek gaixoari fakturatzerakoan erabilitako prezioak Nomenclator fitxategitik ez lortzeak, eta horretan egindako akatsek, aurreko paragrafoan aipatu dugun bezala, ez dute eraginik O-NOZen gastuan, eta diru-kopuruak ez du eragin aipagarririk 2018an egindako dispentsazioen guztizkoan (10,39 milioi). Gure ustez, ez da arrazoizkoa gaixoek medikamentu berarengatik zen-bateko desberdinak ordaintzea, araudiak ezarritakoez bestelakoak, nahiz eta egoera hori 2018ko dispentsazioen ehuneko batean baizik ez den gertatu.

IV.3. AUDITORETZA FINANTZARIOKO IRITZIA

Iritzi finantzarioari buruzko abstentzioaren oinarria

Jada aipatu dugun bezala, ez dugu sarbiderik izan Nafarroako Zerga Ogasunak Gizarte Segu-rantzako Institutu Nazionalari bidaltzen dion fitxategira, eta horrek eragotzi digu egiaztatzea zu-zenak ote diren herritarrek medikamentuen eta osasun-produktuen ordainketari egiten dioten ekarpenaren ehunekoak, eta, horrenbestez, O-NOZen gastua, farmazia-prestazioari lotutakoa, zuzena ote den; gastu hori 138,75 milioi eurokoa izan da 2017an.

Iritzi finantzarioari buruzko abstentzioa

“Iritzi finantzarioari buruzko abstentzioaren oinarria” paragrafoan deskribatutako egitatearen eragin oso nabarmena dela eta, ezin izan dugu auditoretzaren ebidentziarik lortu, auditoretzaren iritzi bat emateko oinarri nahikoa eta egokia ematen digunik. Horrenbestez, ez dugu iritzi finan-tzariorik emanen farmazia-prestazioarekin lotutako aurrekontu-partidei buruz.

V. KONKLUSIOAK ETA GOMENDIOAK

Egindako lanaren ondorio nagusiak aurkezten ditugu atal honetan, bai eta antzeman diren hu-tsuneak hobetzeko egokitzat jotzen ditugun gomendioak ere.

V.1. FARMAZIA PRESTAZIOAREN KUDEAKETARAKO PROZEDURA

Farmazia-prestazioaren kudeaketa-prozedura hainbat fasetan banatuta dago, eta fase horiek desberdinak dira, errezeta hori elektronikoki edo paperean agindua izatearen arabera.

Errezeta gehienak elektronikoak direnez, 3. eranskinean preskripzio-mota horretarako faseak jaso ditugu; honako hauek dira, funtsean: medikamentuei buruzko datuak eta herritarraren ekar-penaren ehunekoak kargatzea; preskripzioa; medikamentuaren bisatua, behar denean; dispen-tsazioa; fakturazioa; kontabilizatzea; ordainketa; erkatzak; detektatutako desadostasunen trata-mendua, eta desadostasun horien likidazioa geroztik egitekoak diren fakturetan.

Prozeduraren deskribapena

Ondoren, labur deskribatuko dugu, prozedura hau banatuta dagoen fase bakoitza, paperez egindako errezetei dagokiena barne dela:

a) Medikamentuei buruzko datuak sistemetan kargatzea

Osasun, Kontsumo eta Gizarte Ongizate Ministerioak hilero gaurkotzen ditu agindu daitezkeen medikamentuak (finantzaketa emanen zaiena eta emanen ez zaiena), haien prezioak eta beste-lako ezaugarri batzuk; besteak beste, bisatuaren baldintza (alderdi hori txosten honen 20. orrial-dean zehaztu dugu). Informazio hori autonomia erkidegoei eta farmazialarien elkargo ofizialei igortzen zaie, beren sistemetara sar dezaten, Nomenclator izeneko fitxategien multzo batean.

Nafarroaren kasuan, farmazialariaren profila duen pertsona bat, Farmaziako Prestazioaren Kudeaketarako Zerbitzukoa, da Nomenclator fitxategia teknikoki egokitzearen ardura duena, hura


14

hainbat prozeduraren bitartez LAMIAra sartzeko. Aldaketa horiek batzuetan automatikoak dira, eta beste batzuetan, berriz, eskuzkoak.

b) Herritar bakoitzak egin beharreko ekarpenaren ehunekoari buruzko datuak karga-tzea

Urte bakoitzeko urrian, autonomia erkidegoetako tributu-administrazioek Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalari informazioa igortzen diote herritarren erreta aitorpenaren laukitxo jakin ba-tzuei buruz.

Informazio horri pertsona bakoitzari buruzkoa gehituz —balizko ezgaitasun bati, adinari eta lan-egoerari dagokiona— Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak ekarpenaren ehuneko bana-katua lortzen du. Gaurkotze hori abenduko lehen asterako egoten da prest, eta une horretan datu horiek institutu horretatik osasunaren arloko ministerio eskudunari transmititzen zaizkio, eta horrek autonomia erkidegoei bidaltzen die, beren sistemetan sar dezaten. Zehazki, Nafarroan, LAKORA aplikazioa da portzentaje horiek jasotzen dituena.

Urteko gaurkotze orokor horretaz gainera, egunero herritar jakin batzuentzako portzentajeak berriz kalkulatzen dira Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak erretiroei, onuraduna izatetik titularra izatera iragan direnei, lan-egoerari, baliaezintasunari eta abarrei buruz emandako infor-mazioaren arabera, eta aplikazio horretan sartzen dira.

Aldaketa horiek egunero egiten dira zati bat automatikoa eta bestea eskuzkoa duen prozesu batean. Eskuzko zatia O-NOZeko langileek egiten dute, eta zenbait aldaketatan zentratzen da; besteak beste honako arrazoi hauei zor zaizkien aldaketetan: onuradunaren heriotzagatiko sis-temako balizko bajak edo asegururako eskubidea galtzea; errenta bermatuta edo bestelako pres-tazioak jasotzea; beste autonomia erkidego batzuetarako eskualdatzeak; onuraduna izatetik titu-larra izatera pasatzea, edo titulartasuna aldatzea.

LAKORAk ekarpen-portzentajeei buruzko datuak igortzen dizkie informazio hori behar duten sistema kliniko guztiei: LAMIA, ATENEA, HCI eta abar.

c) Preskripzioa

Jada aipatu dugun bezalaxe, farmazia-prestaziotik datorren gastu ia guztia errezeta elektroni-koaren bidez sortzen da.

Gaixoa kontsultara joaten da, dela oinarrizko osasun laguntzakora dela laguntza espezializa-tukora, eta langile fakultatiboek zein tratamendu behar duen erabaki eta preskripzio hori sinatzen dute; une horretatik aurrera, medikamentua edo produktua edozein farmazia-bulegotan eman daiteke, Nafarroan zein Estatuko gainerako tokietan, autonomia erkidegoen artean dagoen elka-rreragingarritasunari esker.

Gaixoak kronikoki hartu behar dituen medikamentuen preskripzioak behin bakarrik egiten dira, eta urtero berritu behar dira.

Langile fakultatiboek tratamendu-orria inprimatu behar dute, non aipatuko baita zein den agin-dutako medikamentu edo produktua, nola eman behar den eta preskripzioak zenbat iraun behar duen.

Errezeta elektronikoaz gainera, paperezko errezeten bidez ere agindu ohi dira medikamen-tuak. Prozedura hori honako kasu jakin hauetan erabiltzen da:

• O-NOZetik datozen langile fakultatiboak, erretiratu direnak2, paperezko taloitegiak eduki eta ho-rietan medikamentuak agindu ahal dituztenak, beren buruarentzat nahiz beraiekin bizi direnentzat.

• Jardunean (edo kudeaketa-karguak betetzen) dauden langile fakultatiboak, xede berarekin taloitegiak eskatzen dituztenak.

2 1261/2007 Ebazpenak aukera hori jasotzen du, baldin eta pertsona hori lanbidean jarduteko gaituta badago; horretarako, urtero, Farmaziako Prestazioaren Kudeaketarako Zerbitzuan bere gaitasun-ziurtagiria aurkeztu beharko du, Sendagileen Elkargo Ofizialak egina.


15

• Gaixoei etxez etxe egindako bisitak.

• Adineko pertsonentzako egoitzetako langile fakultatiboak.

• Maisu formulak eta estraktuak.

• Alergiaren kontrako txertoak.

• Gaixoak NAIKP kodea eduki ez baiona NOTa edukitzea (edo ez, kasua bada).

• Mutualitateetatik (MUFACE, ISFAS eta MUGEJU) datozen gaixoak, ezarrita dauden ekar-pen-ehuneko handiekin.

• Oraindik ere kode nazionalik ez duten medikamentu batzuen preskripzioa.

• Medikamentu edo produktuen xedea denean lan-istripu batetik edo gaixotasun profesional batetik datorren kontingentzia bat estaltzea.

• Osasun kanpaina.

d) Bisatua

Medikamentu batzuk badaude zeinak, langile fakultatiboek agindu ondoren, bisatu-fase batetik pasatu behar baitira. Honako bisatu mota hauek badaude:

• Bisatu klinikoa

Beren kostu handia edo indikazio oso zehatzak edukitzeagatik osasun kontrol berezi bat behar duten eta aurrez nahitaez agindu beharrekoak diren medikamentuei dagokie. Ezaugarri hori hi-lero zehazten da Nomenclator fitxategian.

Kasu horietan, bisatuaren eskaera automatikoki sortzen da sisteman, eta eskaera hori bai-mentzeaz arduratzen diren langileek eskaera ori baimentzen ez duten arte, medikamentua ezin da eman.

• Bisatu administratiboa

Nafarroan aplikatzen da, patologia batzuetarako edo arrisku-talde batzuetarako egokiak diren medikamentu jakin batzuk finantzatzeko, baldin eta ministerioak zehaztutako baldintza jakin ba-tzuk betetzen badira.

Baldin eta langile fakultatiboek uste badute baldintza horiek betetzen direla, berariaz adieraz-ten dute hori beren preskripzioan, bisatua eskatuz. Aurreko kasuan ez bezala, medikamentu ho-riek beti dispentsatu ahalko dituzte farmazia-bulegoek, alde batera utzita baimena eman den ala ez den eman; baimena eman ez bada, gaixoak medikamentuaren ehuneko ehun ordaindu be-harko du.

Bisatua baimentzeko prozedura, zeina 24 orduko epean burutzen baita, bat bera da: Prestazio eta Itunen Kudeaketarako Zerbitzuko berariazko prestakuntza duten administrari laguntzailearen kategoriako zazpi pertsona (erizaintzako prestakuntza duten bi pertsonaren laguntzarekin) bisatu-eskaerak berrikusteaz arduratzen dira, gaixoaren historia klinikora sartuz, informazioa jasotzeko eta bisatuaren baimena edo ukoa proposatzeko.

Bisatua baimentzeko proposamenak Prestazio eta Itunen Kudeaketarako Zerbitzuko ikuska-tzaile-profileko bost fakultatibok sinatzen dituzte.

Bisatuaren eskaera ukatzea proposatzen bada edo horri buruz informazio gehiago eskatzen bada, arrazoia aipatu beharko da eta eskatzaileari jakinarazi; azken horrek abisu bat jasoko du historia klinikoaren aplikazioan berriz sartu behar duenean; pertsona horrek informazio gehiago edo datu batzuk gehitu ahalko dizkio berrikusleari, bere erabakia har dezan. Kasu horiek guztiak ikuskatzaile-profila duten langileek berrikusten dituzte.

• Zurgatzaileen bisatua.

Produktu horiek bisatzeko aurrekoaz beste prozedura bat badago. Kasu horretan, Farmazia Zuzendariordetzako Kudeaketa Administratiboaren Unitatetik izapidetzen dira, zeren eta histori-


16

koki lehiaketa bat egon izan baita unitate horrek kudeatzen duen erosketa egiteko, eta lehiaketa hori egiteari utzi zaion arren, zerbitzu horrek berak jarraitu du gai hori kudeatzen.

Bisatua izapidetzeaz arduratzen diren langileak administrari laguntzailearen kategoriakoak dira (hamar langile); dena den, kasu horretan, emandako baimena emanen lukeen ikuskatzailea-ren figurarik ez dago.

e) Dispentsazioa

Behin kasuko medikamentua edo produktua aginduta, gaixoa farmaziara joanen da hura eman diezaioten.

Farmaziako langileek gaixo batek pendiente dituen medikamentuetara sartu ahalko dute osa-sun txartela irakurriz edo eskuz NAIKP (Nafarroako identifikazio-kode pertsonala) sartuz; azken aukera horixe da gehien erabiltzen dena.

Gaixoak behar duen medikamentua identifikatuta, farmaziako langileek hura emanen dute, au-rrez haren kupoia ebakiz eta orri batean gehituz. Horri dagokionez, esan beharra daukagu ezen 2019ko otsailetik Medikamentuak Egiaztatzeko Espainiako Sistema sartu dela indarrean, eta ho-rrek berekin dakarrela medikamentuen bilgarri bakoitza identifikatzeko eta zalantzarik gabe traza-tzeko prozedura bat ezartzea.

Nahitaezkoa da gaixoari agindutako produktua ematea, baina haren ordez beste bat eman ahalko da gaixoak eskatzen badu, edo hornidurarik ez badago, edo larrialdi kasu batean; dena den, ezin izanen da eman kostu handiagoa duen beste bat, eta beti adierazi beharko da zein izan den ordeztearen arrazoia.

Une honetara arte deskribatutako prozedura bat dator errezeta elektronikoarekin; baldin eta gaixoa farmaziara paperezko errezeta batekin joaten bada, farmazian entregatu beharko du erre-zeta hori, eta medikamentua/produktua eskuratuko zaio. Baldin eta errezetak ez badu gaixoaren ekarpenaren ehunekoari buruzko informaziorik, araudiak ezartzen du ehuneko 50ekoa aplikatu beharko zaiola. Eskuz egindako errezetetatik datozen dispentsazioei buruzko informazioa ez da LAMIAn erregistratzen; halere, aurreikusita dago datu horiek aplikazio horretan sartzea esparru-akordio berria argitara ematen denetik gehienez ere 12 hileko epean. Hortik aurrera, prozesua errezeta elektronikoaren kasuan dagoen prozesu bera izanen da.

f) Fakturazioa

Hilaren amaieran, farmaziek eskuz edo automatikoki fakturaren laburpen bat beteko dute; la-burpen horretan, errezeta-kopurua eta fakturazio-multzo bakoitzarentzako kupoiak aipatuko dira (errezeta elektronikoak, paperezko errezetak eta, horien barruan, mutuentzako errezetak, txer-toetarako errezetak eta abar).

Kanpoko enpresa da farmazia bakoitzaren paperezko errezetak (gastua farmazia-bulegoek hartzen dute beren gain) eta kupoi-orriak (gastua O-NOZek hartzen du bere gain) digitalizatzeko ardura hartzen duena. Gero, enpresa horrek fakturari dagokionaren hurrengo hilabetearen 10erako artxibo bat egiten du honako hauei buruzko informazioarekin: fakturaren guztizko zenba-tekoa, zerbitzarian jasota dauden Nomenclator fitxategiko prezioen araberako errezeta elektroni-koko dispentsazioak, dagoen araudia aplikatuz egin beharreko deskontuak, eta farmazia jakin batzuei egin beharreko deskontuak, adierazle zuzentzaile bat aplikatuz3.

g) Kontabilizatzea eta ordainketa

Igorritako artxiboa NFEOri igortzen dio kanpoko enpresak, eta horrek Farmaziako Prestazioa-ren Kudeaketarako Zerbitzuari transmititzen dio. Une honetan oraindik ere ez dago errezeten pa-perezko oinarri informatikorik, baina haren zenbatekoa tarte jakin baten barruan badago (300.000-400.000 euro), ontzat eman, kontabilizatu eta NFEOri ordaintzen zaio.

3 “Zalantzazko bideragarritasun ekonomikoa” duten farmazia batzuk badaude, ezarritako fakturazio-zenbateko jakin batera iristen ez direlako. Nafarroan, farmaziaren arloko antolamendu berezia duenez, gisa horretako 70 farmazia badaude, Estatuaren gainerakoan baino gehiago, proportzioz.


17

Oroitidazki hau idazteko egunean, “konturako faktura” horiek ez ditu NFEOk erregistratzen Es-tatuaren Administrazio orokorraren faktura elektronikoen erregistroan (FACE), O-NOZek prozesu hori eskuz egiten duelako; horri dagokionez, aurreikusita dago NFEOrekiko harremanak erregula-tzen duen esparru-akordio berri batek betebehar hori jasotzea.

h) Alderatzeak

Hilabete bakoitzaren 15ean, NFEOk O-NOZi kanpoko enpresak egindako beste fitxategi bat igortzen dio, kupoien digitalizazioarekin, paperezko errezeten informazio osoarekin eta kudea-keta-arloko beste datu batzuekin (preskripzioa egiten duten fakultatiboak, gaixoak eta abar).

Fitxategi horren zati bat erabiltzen da LAMIAko fakturen-alderatzeen moduluan eta Tableau aplikazioan egiaztapen jakin batzuk egiteko; horren bidez, farmazia-prestazioarekin lotutako in-formazioaren data warehouse4 bat aztertu ahal da.

Paperezko errezeta guztiak Farmaziako Prestazioaren Kudeaketarako Zerbitzuari igortzen zaizkio. Horietatik, maisu-formulei, alergiaren kontrako txertoei eta prezintu-kupoirik gabeko beste medikamentu batzuei dagozkienak, beren prezioak Nomenclator fitxategian ezarrita ez ba-dituzte, erabat berrikusiko dira.

i) Lortutako desadostasunen tratamendua

Aurreko alderatzeak hiru hilabeteko epean egiten dira gutxi gorabehera. Kasuko desadosta-sunak lortuta, O-NOZen eta NFEOren arteko baterako bilera bat egiten da, eta hartan desadosta-sun guztiak banaka berrikusten dira.

Farmazia bakoitzari bere desadostasunak komunikatzen zaizkio, eta, kasua bada, 15 eguneko epea ematen zaie haiek zuzen ditzaten. Epe hori iraganik, aldeak berriz biltzen dira, eta behin betiko erabaki bat hartzen da hasiera batean detektatutako desadostasunei buruz.

Hilabete jakin bateko fakturaren zenbatekoaren aldaketa hurrengo hiru hilabeteetako baten fakturan sartzen da.

Prozeduraren analisia

Farmazia-prestazioaren kudeaketaren prozeduraren diseinua aztertu dugu, bai eta LAMIA konfigurazioa eta erabiltzen diren aplikazio desberdinen arteko interfazeak ere, dauden arriskuak identifikatu eta ezarritako kontrolak aztertzeko, haiek arintze aldera; horretarako, 35 kontrolen analisia egiten da eta 27 proba substantibo egiten dira.

Datuen analisi masiboak egin ditugu baliozkotzeak egiteko; izan ere, baliozkotze horiek au-kera emanen digute kudeaketa-prozesuan ezarritako kontrolen funtzionamendua egiaztatzeko; analizatu ditugun erregistroak hurrengo taula honetan aipatzen direnak dira:

2013-2018*, guztizkoa 2018 Agindutakoak 15.227.446 3.747.158 Errezetak 32.321.273 12.962.906 Bisatuak 350.720 83.548 Emateak (elkarreragingarritasunekoak kanpo utzita) 55.933.576 10.447.111 Gaixoen preskripzioetara farmazietatik dauden irispi-deak 42.031.546 7.992.919

Prezioen historikoa 4.998.672 879.594 Aldaketen historikoa Egungo datuak Norbanakoaren osasun txartela 2.075.404 785.444

* Kontuan hartu beharra dago ezen errezeta elektronikoa 2017tik aurrera hasi zela guztiz funtzionatzen.

4 Farmazia-prestazioarekin lotutako informazioaren biltegia.


18

Gainera, 2017ko azaroko eta 2018ko abuztuko fakturak berrikusi ditugu; honako hauek dira datu nagusiak:

2017ko azaroko faktura 2018ko abuztuko faktura Fakturaren zenbatekoa 12.040.607 12.250.588 Beherapenak eta ordainketak -478.441 -438.693 Hiru hilabete lehenagoko fakturaren desados-tasuna -22.786 -10.584

Zenbateko likidoa (aurrekontu-gastua) 11.539.380 11.801.311 Geroko fakturetan kobratzekoak diren desa-dostasunak -13.903 -11.906

Errezetak, guztira: Errezeta elektronikoak Paperezko errezetak

850.250 830.816

19.434

852.383 833.286

19.097 Bilgarriak, guztira

Errezeta elektronikoetako bilgarriak Paperezko errezetetako bilgarriak

973.344 953.812

19.532

978.425 959.262

19.163 Analizatutako erregistroak, guztira

Fakturazioa Nomenclator

972.767 64.292

978.319 66.176

Honako hauek dira kontrolen berrikuspenaren eta proba substantiboak egitearen emaitzak:

Berrikusitako kontrolak Egindako proba substantiboak

Eraginkorra Eraginkorra,

gomendioekin

Ez-eraginkorra

Guztira Emaitza

egokia

Emaitza egokia, gomendioekin

Emaitza desegokia

Guztira

LAMIA, ATENEA eta HCI 2 5 5 12 - - - -

Datuak kargatu Nomenclator fitxategian

2 - 2 1 1 - 2

Gaixoen ekarpena kargatu - - - - 4 - 1 5

Preskripzioa 7 - 6 13 - 1 1 2 Bisatua 4 1 - 5 1 - 1 1 Dispentsazioa 3 - - 3 3 2 2 7 Fakturazioa - - - - 6 - - 6 Alderatzeak - - - - 4 - - 4 Guztira 18 6 11 35 19 4 4 27

Ikusten denez, egindako kontrolen ehuneko 69 eraginkorrak dira; halere, horietatik gainerako ehuneko 25ean egokitzat jo dugu gomendio batzuk egitea haien eraginkortasuna hobetzeko; gai-nerako ehuneko 31, berriz, ez dira eraginkorrak. Proba substantiboen kasuan, emaitza positiboa izan zen kasuen ehuneko 85ean, eta horietatik ehuneko 17an gomendioak egin dira; gainerako ehuneko 15aren emaitza negatiboa da.

Emaitza horiek kontuan hartuta, esan dezakegu ezen, oro har, barne kontrola arrazoizkoa eta egokia dela; halere, honako alderdi hauek aipatu behar ditugu, zeinak funtsean lotuta baitaude eraginkorrak ez diren kontrolekin eta emaitza desegokia eman duten probekin:

ATENEA, HCI eta LAMIA

• Erabiltzaileen altak, aldaketak eta bajak ATENEA, HCI eta LAMIA aplikazioetan kudeatzeko prozedura ez dago gaurkoturik. Horri dagokionez, aipatu beharra daukagu ezen sarbide horien kudeaketa ATENEA eta HCI aplikazioen arduradunei dagokiela, zeren eta erabiltzaileak haien bitartez sartzen baitira LAMIAn.


19

• LAMIAk ez du erabiltzaile administratzaileen auditoretzako “log”5 delakoa erregistratzen; hori dela eta, ez da jasota gelditzen zein administratzailek sortu edo aldatu duen erabiltzaile ba-koitza, ez eta eragiketa horiek noiz egiten diren ere.

• LAMIA erabiliz egiten diren zabaltzeek ezarritako prozedura jarraitzen dute; halere, eskuz egiten direnez, LAMIAko produkzio-urrats guztiak ez dira erregistraturik geratzen.

• LAMIAri buruzko eskaera guztietan, kasuko langileek egindako proben erregistroa geratzen da; probak direla-eta hartutako laginean, aldaketen historikoan ez da beti zuzen gaurkotzen pro-ben exekuzioaren emaitza, eta hori dela-eta batzuetan desberdintasunak daude aldaketen histo-rikoaren eta jarraipen-orriaren artean.

• ATENEA eta HCI aplikazioen pasahitzak —LAMIArako sarbidea ematen duten aplikazioak dira— lau karakter berdinekoak izan daitezke, eta ez dute konplexutasun-baldintzarik eskatzen; alabaina, haietara sartzeko kasuko domeinuaren aldez aurreko baliozkotzea behar da.

• Bai aurreprodukzioko ingurunerako bai produkzioko ingurunerako zabaltzeak eskuz egiten dira; prozedurako urratsak bete eta erregistratuta geratzen dira, eta funtzioen segregazio egokia bermatzen da. Hala eta guztiz ere, egiaztatu dugu ezen garapenak egiten dituzten hiru erabil-tzaile badaudela, produkzioko ingurunera sarbidea dutenak, euskarri-eginkizunak betetzeko eta zabaltzeak baliozkotzeko.

• Egiaztatu dugu ezen, sistema desberdinen “log”en kontrol exhaustiboa duten arren, “log” horiek ostatatuta dauden sareko karpetetarako sarbidearen erregistroa aktibatu gabe zegoela; hori dela eta, ezin ziren haiek aldatu hori jasota geratu gabe. Horri buruz, esan beharra daukagu ezen “log” hori aktibatzera jo dela.

Nomenclator fitxategiko datuak O-NOZen informazio-sistemetan sartzea

• Prozesu hori pertsona bakar batek egiten du, eta lan hori egiteko ezarrita dagoen prozedura zaharkiturik dago.

• Egiaztatu dugu ezen prezioei buruzko eta bisatu-baldintzari buruzko datu guztiak eskuz al-datu ahal direla. Dena den, azken aldaketa egin zuen erabiltzailea eta azken gaurkotzearen data erregistratzen diren arren, operazio horiek ez dute arrasto informatikorik uzten, berrikuste histori-koa bideratzen duenik.

Preskripzioa

• Erizaintzako langileek medikamenturen baten preskripzioa proposatu ahal diete langile fa-kultatiboei, baina azken horiek sinatu beharko dute beti, eraginkorra izan dadin. Egiaztatu dugu ezen gaixo baten tratamendu-orrian sinatzeko gisa ageri den medikazioa, nork proposatu duen alde batera utzita, automatikoki sinatzen dutela langile fakultatiboek aplikaziotik eta gaixoaren tratamendu-orritik ateratzean.

• LAMIAk gaixoen tratamenduaren kalkulu egoki bat egiten du, baina kasu batzuetan bilga-rrien kopurua ez dago mugaturik, eta sistemak kopuru handi bat agintzen ari izateari buruzko alerta deitzen duen arren, ez du eragozten preskripzio hori egin dadin.

• Langile fakultatiboek medikamentu/produktu bat agintzerakoan inprimatu behar duten trata-mendu-orriak ez du informaziorik biltzen haien kostuari buruz, ez eta lehenengo dispentsaziorako epeei buruz ere.

• Erretiroa hartuta dauden baina paperezko errezeten bidez sendagaiak agintzeko taloitegiak dituzten langile fakultatiboen gaikuntza profesionalaren ziurtagiriak ez daude jasota, araudiak kontrakoa ezartzen duen arren. Gainera, ez da kontrolatzen ea langile horiek sendagaiak agin-

5 “Log” deitzen zaio artxibo bateanedo datu base batean sekuentzialki grabatzeari prozesu partikular batean (aplikazioa, sare informatiko baten jarduera eta abar) gertatutako guztiak (gertakariak edo egintzak). Horrela, sistemaren jokabidearen ebidentzia bat eratzen da.


20

https://es.wikipedia.org/wiki/Archivo_(inform%C3%A1tica)

https://es.wikipedia.org/wiki/Base_de_datos

https://es.wikipedia.org/wiki/Red_inform%C3%A1tica

tzen dizkieten gaixoak, beraiek diren hala beraiekin bizi diren senideak diren, horiexek baitira araudiak jasotzen dituen aukera bakarrak.

• Egiaztatu dugu ezen, eskuz egindako paperezko 18 errezetatan (aztertutako errezeta guz-tien ehuneko bat), gaixoaren ekarpen-portzentajea ez datorrela bat LAMIAn ageri denarekin; gai-xoak 14 errezetatan zegokiona baino gehiago ordaindu du; gainerako lauetan, berriz, zegokiona baino gutxiago.

• Eskuz egindako paperezko errezetetatik datozen dispentsazioak ez daude LAMIAn jasota, ez eta gaixoaren historia klinikoan ere, eta ez dira konputatzen koordainketarako ezarrita dagoen mugarako, gaixoak Farmaziako Prestazioaren Kudeaketarako Zerbitzura jotzen ez badu, kasuko zenbatekoa kontuan har dadin.

• Paperezko errezetak soilik berrikusten dira prozeduraren deskribapenean aipatutako kasue-tan, eta egindako kontrolak ez dira jasota uzten.

Bisatua

• Bisaturen fasean, preskripzioa egiten duten langile fakultatiboek ez dituzte kasu guztien es-kaerak justifikatzeko txosten klinikoak, LAMIAren eskuliburuan hala ezarrita dagoen arren; horrek berekin ekartzen du administrazioko langileek kasu horietan gaixoen historia klinikoa kontsultatu behar izatea.

Dispentsazioa

• Araudiak berariaz jasotzen duen arren farmazia-bulegoek medikamentu bat dispentsatzeko gaixo bakoitzaren osasun txartelaren barra-kodea irakurri behar dutela, egiaztatu dugu ezen, az-tertutako aldian, kasu gehienetan, datuetara sartu zela NAIKPa eskuz sartuz, ondoren erakusten dugun bezala.

2013 2014 2015 2016 2017 2018 Eskuz sartzea, NAIKPa sartuz (%) 72 79 84 88 87 85 Osasun txartela irakurriz sartzea (%) 28 21 16 12 13 15 Guztira 100 100 100 100 100 100

Horri dagokionez, esan beharra daukagu ezen txartela irakurri ez izanari buruzko arrazoia ai-patu beharko litzatekeen arren, ia kasu guztietan ez dagoela justifikazio ulergarri bat NAIKPa es-kuz sartu izanari buruz.

Bestetik, nabarmentzekoa da ezen informaziora eskuz iritsi den kasuen portzentaje aipagarri batek ez dakarrela berekin dispentsazio bat egitea, ondoren erakusten dugun bezala:

2013 2014 2015 2016 2017 2018 Eskuz sartzea, dispentsazioarekin 2.195.414 3.481.801 3.871.328 4.320.277 4.505.513 4.502.401 Eskuz sartzea, dispentsaziorik gabe 1.457.841 1.786.308 1.878.163 2.046.316 2.175.898 2.238.243 Eskuz sartzea, guztira 3.653.255 5.268.109 5.749.491 6.366.593 6.681.411 6.740.644 Eskuz sartzea dispentsaziorik gabe/guztizkoa (%)

40 34 33 32 33 33

* Sartze horien ehuneko bata deuseztatzeei dagokie

Ikusi dugun bezala, aztertutako aldian, kasuen ehuneko 34an eskuz sartu zen gaixoen datue-tara, medikamenturik dispentsatu gabe.

NAIKP eskuz sartzeak berekin dakar honako arrisku hauek egotea: “dispentsazioak hutsean” deitzen ditugunak gerta daitezke; halakoak dira O-NOZi medikamentuak fakturatzea dakartenak, medikamentu horiek gaixoari eskuratu gabe, kupoia barne, eta medikamentua gordez; bestetik,


21

okerrak ere gerta daitezke, zeinek ekar baitezakete gaixo bati ematea beste gaixo batentzat agindutako medikamentuak.

Izan ere, horixe da errekerimendu-ebazpenak eman eta zehapenak ezarri diren errezeta elek-tronikoarekin zuzenean lortutako arrazoi nagusia, Ikuskapen Atalak emandako informazioaren arabera; hona hemen horri buruzko xehetasunak:

2013 2014 2015 2016 2017 2018 Ikuskatzea

Ikuskatzearen arrazoia Ofiziozkoa Salaketa Besterik Guztira

98

7 61

166

76

2 103 181

71

1 93

165

49 10 85

144

74

4 69

147

70

3 98

171 Errezeta elektronikoarekin lotutako errekerimenduak

Errekerimenduaren arrazoia Hutsean egindako dispentsazioak NAIKPen zerrenda, gaixoa presente egon ga-beko sartzeei buruzkoa. Itzulitako produktuen dispentsazioa. Bilgarrien zatikatzea Fakturazio-orrian itsatsi gabeko kupoiak Fakturazio-prozeduraren ez-betetzea

1 0 0 0 0 0

0 5 0 0 0 0

2 7 1 0 1 0

3 6 0 0 0 0

1 6 1 1 0 1

3 1 0 0 0 0

Errezeta elektronikoarekin lotutako zehapenak Zehapen kopurua 9 2 3 4 0 3 Diru-kopurua 180.000 60.000 25.000 57.000 0 20.000a

Zehapenaren arrazoia: Hutsean egindako dispentsazioa Kupoirik gabeko medikamentuak, itzulketeta-tik datozenak

7

3b

2

0

3

0

4

0

0

0

3

0

a Zehapen bati dagokion zenbatekoa izapidetzeko dago. b Zehapen bat bi arrazoiengatik ezarri zen.

• Aztertzen ari garen kudeaketaren garrantzia gorabehera, eta nahiz eta O-NOZek LAMIAren garapen informatikoa egin zuen, nabarmendu behar dugu ezen kupoiak digitalizatzeaz arduratzen den kanpoko enpresa izan zela farmazien software desberdinen, NFEOren —faktura-egilea— eta LAMIAren arteko informazio-trukerako eta integraziorako pasarela informatikoa diseinatu zuena.

Alderatzeak

• Alderatzeak egiteaz arduratzen den pertsona hilero Nomenclator fitxategia gaurkotzen eta kargatzen duen bera da; horrek esan nahi du eginkizunen bereizketa ez dela egokiena, eta, gai-nera, pertsona horren lan-zama bereziki aipagarria dela egun jakin batzuetan.

• LAMIAk alderatzeetarako modulu bat badauka, zenbait gurutzatze egiteko balio duena, baina horiek egiten dituen pertsonak ez du guztiz erabiltzen, denborarik ez duelako edo lortutako emaitzen zehaztasun faltarengatik; izan ere, behar duen informazio guztia ez du, eta datuak al-datu behar izaten ditu haiek egin ahal izateko.

Horri buruz esan beharra daukagu LAMIAren azken bertsioa 2018ko abenduan ezarri dela, eta nabarmen hobetu duela datuen tratamendua; horrek, ustez, aukera emanen du aplikazioak es-kaintzen dituen alderatzeak erabilgarriagoak eta produktiboagoak izan daitezen; horri buruzko egiaztapenik, ordea, ez dugu egin.

• Fakturen alderatzeak egiteko prozedura estandarizaturik ez dago, eta halakoak egiten di-tuen pertsonak ez ditu beti alderatze berdinak egiten, eta daukan denboraren arabera, kontrol gehiago edo gutxiago egiten ditu; aurreikusita dago 2018ko abenduan, LAMIAren gaurkotzea ezarri ondoren, prozedura hori formalizatzea. Bestetik, egindako berrikuspen eta gurutzatzeak ez dira jasota uzten.


22

• Faktura berrikusteko prozesuan, ez da egiaztatzen aplikatutako beherapen eta ordainketak aplikatzekoa den araudiari dagozkionik; halere, berrikusitako hilabeteetako fakturetan egiaztatu dugu zuzenak direla deskontatutako eta ordaindutako zenbatekoak.

V.2. FARMAZIA-PRESTAZIOAREN KUDEAKETARAKO PROZESUA BETETZEARI BURUZKO AUDITORETZA ETA AUDITORETZA FINANTZARIOA

Farmaziaren kudeaketari aplikatzekoa zaion oinarrizko araudia betetzeari buruzko auditoretza bat egin dugu, honako alderdi hauei dagokienez:

• NFEOk O-NOZi egiten dizkion fakturen araudian medikamentu eta osasun produktuetarako zehaztutako prezioak aplikatzea.

• NFEOk O-NOZi egiten dizkion fakturen araudian ezarritako beherapenak egitea.

• Herritar bakoitzaren ekarpenaren ehunekoa kalkulatzea, horrek zehazten baitu, kenketa eginez gero, O-NOZek ordaindu behar duen zenbatekoa.

• Medikamentu eta osasun-produktuen prezioa gaixoei aplikatzea farmazia-bulegoetan.

Gure analisia egiteko, prozeduran egindako ebaluazioa kontuan hartzeaz gainera, 2017ko azaroko eta 2018ko abuztuko fakturak aztertu ditugu, eta 98 tiketen lagin bat hartu dugu. Tiket horiek guztira 50 farmazia-bulegotakoak dira, 147 medikamenturi dagozkie eta 2.941 euroko ko-purua egiten dute; horietatik gaixoek 704 euro jarri zituzten guztira. Honako hauek dira horri bu-ruz atera ditugun konklusioak:

• Bai prezioak, bai NFEOk O-NOZi aplikatutako beherapenak aplikatzekoa den araudian eza-rritakoak dira.

• Herritarren ekarpenaren ehunekoari dagokionez, bera baita O-NOZen gastua finkatzen duen parametroa, txosten honen III. atalean aipatu dugun bezala, ezin izan dugu egiaztatu zuzena den ala ez, zeren eta ezin izan baitugu eskuratu Nafarroako Zerga Ogasunak GSINi igortzen dion fi-txategia. Prozesu hori dela-eta egiaztatu ahal izan dugun zati bakarra da O-NOZek 2018ko abenduan egindako datu-gaurkotzeari dagokiona da; izan ere hura zuzena izan zen, eta ministe-rioak igorritako fitxategiari zegokion.

Horri buruz egiaztatu ahal izan dugu ezen, 2018ko abenduan gaixoen ekarpenaren ehune-koari buruz egin dugun urteko azken gaurkotzea eta gero, tiketen berrikusi dugun laginaren bi kasutan, portzentaje hori ehuneko 40koa dela, ehuneko 50ekoa izan beharrean. Horrek esan mahi du kasu horietan O-NOZ araudiaren arabera dagokiona baino kopuru handiagoa ordaintzen ari dela.

V.3. AMAIERAKO KONKLUSIOA ETA GOMENDIOAK

Horrenbestez, Ganberak uste du ezen, errezeta elektronikoaren ezarpenak, haren fakturazioa barne dela, aurrerapen oso garrantzitsua ekarri duela farmazia-prestazioaren kudeaketan, eta aukera eman duela nabarmen hobetzeko kudeaketa horri lotutako gastuaren kontrola. Kudeaketa hori 2017an 138,75 milioi eurokoa izan zen. Kontrol hori, segur aski, hobetu eginen da 2019an SEVEM ezartzen denean; izan ere, horrek berekin ekarriko du medikamentuen bilgarri bakoitza-ren identifikazio eta trazabilitate zalantzarik gabea egiteko prozedura bat ezartzea.

Farmazia-prestazioaren kudeaketari eusten dioten informazio-sistemek bilbe teknologikoa konplexu bat osatzen dute, zeinaren gainean, oro har, kontrol egoki bat bai baitago, eta aplika-tzekoa den araudia bete egiten da. Aplikatutako sistema horien auditoretza-prozedurek aukera eman digute beste lan batzuetan bildutakoa baino ebidentzia nabarmen handiagoa lortzeko; gure ustez, horrexek izan behar du Ganbera honek funts publikoen kudeaketa sakontasun handiagoz ebaluatzeko eta hura hobetzeko etorkizunean egiten dituen lanetarako ildoa, auditatutako enteek horretarako behar den informazio guztia ematen badute.

Bestetik, egiaztatu dugu ezen, IBPZNk azpikontratatutako laguntza erabatekoa eta gure fiska-lizaziorako funtsezkoa izan den arren, Ganbera honek Nafarroako Foru Komunitateko Adminis-trazioaren informatikaren kudeaketari buruz 2016ko ekainean egindako txostenak adierazten


23

zuen bezala, aplikazio informatikoen garapena, mantentzea, euskarria eta jardutea Administra-ziotik kanpo kontratatutako laguntza teknikoen bitartez gauzatzen dela, eta horiei dagokiela haiei buruzko ezagutza teknikoa izatea; egitate horrek eragiten du entitate horietako langileekiko men-dekotasun bat izatea. Txosten horretan jada aipatzen genuen bezala, hori giza-faktorearen ha-lako deskapitalizazio bat eragiten ari da, bai eta Administrazioarentzako arrisku bat ere, zeren eta ez baitauka aztertu ditugun aplikazioei buruzko behar adinako ezagutza teknikoa duen langile propiorik.

Egindako lana kontuan hartuta, ondoren aztertutako kudeaketa hobetzen lagun dezaketen gomendioak azaltzen ditugu:

ATENEA, HCI eta LAMIA

• Erabiltzaileen sarbideen kudeaketa-prozedura gaurkotzea, fluxu-irudi desberdindu bat eza-rriz erabiltzaile-mota bakoitzarentzat, erabiltzaile aktiboen aldizkako berrikuspena jasoko duena.

• LAMIAko erabiltzaileen sorrera-data eta haiek nork egin zituen erregistratzea, sarbideen kudeaketa-prozedura jarraituz eta auditoretzaren loga aktibatuz, gutxienez ere administratzai-leek erabiltzaileak sisteman sortu eta aldatzea monitorizatzeko.

• Erabiltzaile bakoitzari LAMIAko modulu desberdinen rol egokia eskaintzea, esleipen horren arrastoa utziz, bai eta nork baimendu dituen ere, erabiltzaileen historikoa kontrolatu ahal izateko.

• LAMIAn aktibo dauden erabiltzaileen berrikuste eta garbitze exhaustiboa egitea, eta, bi-dezkoa bada, O-NOZen jada zerbitzuak ematen ez dituztenak kentzea.

• Garatzaileak diren erabiltzaileei, horretarako baimenduta egon arren, aldi baterako sarbide ez-jarraitua ematea, irakurle gisa, produkzio-ingurunerako, gorabeherei konponbidea emateko eta zabaltzea baliozkotzeko, nolanahi ere haren jarduera sisteman modu erregularrean monitari-zatuz.

• LAMIAren produkziorako pasatze guztien erregistroa duen log bat mantentzea, produkzio-ingurunean, tresna horretatik aldaketak zuzenean atera ahal izateko.

• ATENEAn eta HCIn pasahitzen politika indartzea, biltzen dituzten datuen konfidentzialta-sun-maila kontuan hartuta.

• Aplikazioen segurtasun-politikak formalizatzea, halako moduz non irisgarriak izanen baitira haien erabiltzaileentzat.

• Probak egitearen egoera aplikazioan gaurkotzea kasuko proba amaitutzat eman baino le-hen, baldin eta okerrak izan badira.

• O-NOZek aplikazio guztietan informazioa integratzeko pasarela edo mekanismo guztiak ezartzea, halako moduz non kontrol egokia eginen baita, betiere inplikatutako prozesuei ahal den segurtasun handiena ematen dieten baldintzak ezarriz.

Nomenclator fitxategiko datuak O-NOZen informazio-sistemetan sartzea

• Eginkizunen segregazio egokia egitea, txostenean zehar identifikatutako farmazia-prestazioko kudeaketa prozesuaren faseetan, zeinetan atazak pertsona bakarrarengan kontzen-traturik baitaude, eta haietarako langile gehiago hartzea.

• Nomenclator fitxategiko informazioa O-NOZen informazio-sistemetan sartzeko prozedura gaurkotzea.

• Nomenclator fitxategiaren gaurkotzeen arabera egindako aldaketen log bat mantentzea, kontuan hartuz LAMIAra eta beste sistema batzuetara sartzen diren datuak direla.

Preskripzioa

• LAMIAn bilgarrien kopurua dela-eta muga bat jasotzea, haiek agintzeko unerako, salbu eta behar bezala justifikatuta dauden salbuespeneko kasuetan.


24

• Sinadura automatikoa kentzea langile fakultatiboek beraiek proposatutako preskripzioetan, gaixoen tratamendu-orritik ateratzerakoan, edo, kasua bada, inguruabar horri buruzko abisu bat sartzea.

• Gaixoari kasuko tratamendu-orria ematea, eta hartan berariaz jasota egotea medikazioaren kostua eta hura farmazian jasotzeko epe balioduna.

• Aztertzea komenigarria den taloitegiak kasu guztietan mantentzea, eta, horrenbestez, pa-perezko errezetak erabiltzeko aukerari eustea, agerian jarri diren gabeziak ikusita.

• Erretirodun langile fakultatiboentzako paperezko errezeten taloitegiak kentzea; taloitegiak edukitzeko aukera horri eutsiz gero, lanbiderako gaitasun-ziurtagiria eskatzea eta kontrolatzea ea preskripzio horien gaixo hartzaileak fakultatiboa bera eta harekin bizi diren senideak diren.

• Paperezko errezeten hartzaile diren gaixoen norbanakoaren osasun txarteleko taldea egoki betetzea, farmaziek erabiltzaileei dagokien ehunekoa kobra diezaieten, baldin eta preskripzio-formatu horri eusten bazaio.

Bisatua

• Preskripzioa egiten duten langile fakultatiboek behar adina datu sartzea medikamentuen bisatua eskatzeko, eta ahal den guztia preskripzio horien baimentzea automatizatzea, gaixoen historia klinikorako sarbidea hertsiki beharrezkoa den kasuetarako mugatuz.

Dispentsazioa

• Behar diren mekanismoak ezartzea farmaziek gaixoaren datu gehienetara sartu ahal daite-zen osasun-txartelaren irakurketaren bidez, eta hala ez bada, horretarako arrazoi zehatza adie-razi.

• Bermatzea gaixoek medikamentu bat eskuratzeagatik ordaindutako prezioak, farmazia-bulego guztietan, bat datozela araudian ezarritakoekin.

Alderatzeak

• NFEOk O-NOZi egiten dizkion fakturetan alderatzeak egiteko prozedura diseinatu eta for-malizatzea.

• Farmazia-prestazioaren hileroko fakturetan jasotako ordainketaren eta beherapenaren zen-batekoak berrikustea, aplikatzekoa den araudiaren araberakoak diren egiaztatuz.

• Farmazia-prestazioaren faktura kontrolatzerakoan egindako berrikuspen, egiaztapen eta alderatzeak jasota uztea.

Alderdi orokorrak

• Aztertzea informatikaren alorreko langileen plantilla egokia ote den, eta, kasua bada, ka-suko enplegu-eskaintza publikoak egitea, eskainitako lanpostuetarako dei eginez, kudeaketa-lanetan erabiltzen diren aplikazio informatikoei buruzko ezagutza teknikoa duten langile propi-oak edukitzeari begira.

• Nafarroako Zerga Ogasunak Nafarroako Kontuen Ganberaren informazio-errekerimenduak betetzea, azken horrek bere eginkizun eta ahalen arabera egindakoak, Ganberak bere fiskaliza-zio-lana guztiz bete ahal dezan.

Txosten hau, araudi indardunak ezarritako izapideak bete ondoren, auditore Karen Moreno Orduña andreak proposatuta egin da, bera izan baita lan honen arduraduna.

Iruñean, 2019ko martxoaren 28an Lehendakaria, Asunción Olaechea Estanga


25

1. ERANSKINA. FARMAZIA-PRESTAZIOAREN KUDEAKETA-PROZEDURAREN ESKEMA TEKNOLOGIKO OROKORRA


26

2. ERANSKINA. FARMAZIA-PRESTAZIOAREN KUDEAKETARI APLIKATZEKOA ZAION OI-NARRIZKO ARAUDIA

Otsailaren 23ko 175/2001 Errege Dekretua, zeinaren bidez onesten baitira maisu-formulak eta farmazia-prestakinak zuzen egiteko eta haien kalitatea kontrolatzeko arauak.

Uztailaren 16ko 197/2001 Foru Dekretua, Farmazia Laguntzari buruzko azaroaren 16ko 12/2000 Foru Legea farmazia bulegoen arloan garatzeko arauak ematen dituena.

Maiatzaren 11ko 618/2007 Errege Dekretua, medikamentuak agintzeko eta dispentsatzeko baldintzetan, bisatu bidez, erreserba bereziak ezartzeko prozedura arautzen duena.

Uztailaren 26ko 1261/2007 Ebazpena, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko zuzendari kudeatzailearena, zeinaren bidez baimena ematen baitzaie Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko taloitegi ofizialak erabiltzeko Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko sendagile erretiratuei, Nafarroako Sendagileen Elkargo Ofizialean kolegiatuta daudenei, beraien eta beraie-kin bizi diren senideen erabilerarako.

Maiatzaren 16ko 823/2008 Errege Dekretua, zeinaren bidez ezartzen baitira giza erabilerarako medikamentuak banatzeari eta dispentsatzeari dagozkien tarteak, kenkariak eta beherapenak.

Martxoaren 26ko 4/2010 Errege Lege Dekretua, Osasun Sistema Nazionalaren kargurako farmazia-gastua arrazionalizatzeari buruzkoa.

Maiatzaren 20ko 8/2010 Errege Lege Dekretua, defizit publikoa murrizteko ohiz kanpoko neu-rriak hartzekoa.

Irailaren 30eko 1936/2011 Ebazpena, Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko zuzendari kudeatzaileak emana. Horren bidez, derrigorrez bete beharreko jarraibideak xedatzen dira, Osa-sunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuan sendagaiak printzipio aktiboaren arabera eta osasun arloko produktuak izendapen generikoaren arabera errezetatzeari dagokionez.

Abuztuaren 3ko 1192/2012 Errege Dekretua, zeinaren bidez arautzen baita Osasun Sistema Nazionaleko asegurudun edo onuradun izaera, Espainian osasun-laguntza sistema horren bidez eta funts publikoen kargura jasotze aldera.

Irailaren 18ko 71/2012 Foru Agindua, Osasuneko kontseilariak emana, farmazia-bulegoen marjinen indize zuzentzailea aplikatzeko prozedura ezartzen duena.

Urriaren 19ko 18/2012 Foru Legea, Nafarroako Foru Komunitatean farmazia-prestazioak osa-tzeari buruzkoa.

2013ko otsailaren 18ko Ebazpena, Osasun eta Farmazia Sistema Nazionaleko Oinarrizko Zerbitzu Zorroaren zuzendari nagusiarena, zeinaren bidez gaurkotzen baita Osasun Sistema Na-zionalaren farmazia-prestaziotik kanpo geratzen diren medikamentuan zerrenda eta bisatu bat ezartzen baita Osasun Sistema Nazionaleko farmazia-prestaziotik kanpo geratu diren baina da-gokien talde terapeutikoaren arabera ezarrita dauden indikazioetarako aparteko kasuetan finan-tzatuta dauden medikamentuetarako.

Otsailaren 25eko 8/2013 Foru Legea, zeinaren bidez Nafarroako osasun-sistema publikoan doako osasun-laguntza jasotzeko eskubidea aitortzen baitzaie Nafarroan bizi diren pertsonei.

2014ko abenduaren 15eko Ebazpena, Osasun eta Farmazia Sistema Nazionaleko Oinarrizko Zerbitzu Zorroaren zuzendari nagusiarena, zeinaren bidez gaurkotzen baita ekarpen murriztu-koak diren ATC taldeetako medikamentuei dagokien gehieneko zenbatekoa, eta gaurkotzen bai-tira asegurudunaren izaera duten pertsonentzako —Gizarte Segurantzako pentsiodunak eta haien onuradunak— farmazia-prestazio anbulatoriorako hileroko ekarpenaren gehieneko mugak.

Osasuneko kontseilariaren /2015 Foru Agindua, LAMIA-Nafarroako errezeta elektronikoaren erregistroa sortu eta arautzen duena eta dagokion datu pertsonalen fitxategia sortzen duena.

Uztaila 27ko 7/2018 Errege Lege Dekretua, Osasun Sistema Nazionalerako ororentzako sar-bideari buruzkoa.


27

3. ERANSKINA. O-NOZEN ERREZETA ELEKTRONIKOA KUDEATZEKO PROZEDURA


28

BEHIN-BEHINEKO TXOSTENARI AURKEZTUTAKO ALEGAZIOAK

NFEO-NAFARROAKO FARMAZIALARIEN ELKARGO OFIZIALAREN ALEGAZIOAK

“Bestelako gaiak edo oharpenak, legezkotasuna betetzeari buruzko iritzian eraginik ez dute-nak” izenburua duen IV. atalari dagokionez:

1. 16. orrialdearen azken paragrafoan (17. orrialdean jarraitzen du), honako hau dio:

“Egiaztatu dugu ezen 2018an, farmazietako softwareek dispentsazioak direla-eta LAMIAra bi-daltzen dituzten datuen arabera, 103.668 kasutan farmaziek araudian ezarritakoaz beste prezio batean eman izan dituztela produktuak. Informazio horren arabera, 589 farmaziek emandako 2.167 produkturi dagozkien 48.740 kasutan, gaixoek behar zena baino 16.511 euro gehiago eta 2.006 euro gutxiago ordaindu izan dituzte; horrek 14.505 euroko eragin garbia du farmazien alde. Gainerako kasuek ez lukete eraginik izanen gaixoak ordaindutako prezioan, honako arrazoi hauek direla eta: ekarpenik ez duten medikamentuak dira, edo ehuneko 100 finantzatzen direnak, eta prezio desberdinetan saldu ahal dira, araudian ezarritako muga batekin; ekarpen murriztuko medikamentuak dira, zeinetan gaixoak 4,24 euroko gehieneko muga ordaintzen baitu, prezioa zein den ere; edo prezioa sartzerakoan hamarrenekotan akatsen bat egin den medikamentuak dira”.

1. alegazioa:

Inon ere ez dago jasota paragrafo horretan gaixoek ordaindutakotzat aipatzen diren zenbateko horiek zehatzak direnik. Izan ere, deigarri gertatzen da ezen paragrafoaren testuan baldintzazko adizkia erabiltzen dela, zeinak adierazten baitu egintza bat gertatzeko posibilitatea, ez ziurta-suna. Estimazioa farmaziek LAMIAra bidalitako softwarearen datuetan oinarritu da, baina ezin izan alderatu farmazietako egunerokoekin ea prezio hori ote zen gaixoari kobratzeko erabiltzen zena. Nabarmendu daiteke ezen datu hori geroztik sekula ere ez dela ez erabili ez analizatu, ze-ren eta ez baitu eraginik NFEOren eta O-NOZen arteko fakturazio-prozesuan; horrenbestez, ezin da baztertu datuak bidaltzerakoan egindako oker bat izatea (hala ulertu izan da hamarrenetan izandako akatsekin), eta ez gaixoaren ekarpena kalkulatzeko oinarri gisa erabili den zenbatekoa-ren okerra.

Arrazoi horiek direla eta, hasieran aipatutako paragrafoa kentzeko eskatzen dugu.

2. 17. orrialdearen bigarren paragrafoan honako hau aipatzen da:

Farmaziek gaixoari fakturatzerakoan erabilitako prezioak Nomenclator fitxategitik ez lortzeak, eta horretan egindako akatsek, aurreko paragrafoan aipatu dugun bezala, ez dute eraginik O-NOZen gastuan, eta diru-kopuruak ez du eragin aipagarririk 2018an egindako dispentsazioen guztizkoan (10,39 milioi). Gure ustez, ez da arrazoizkoa gaixoek medikamentu berarengatik zen-bateko desberdinak ordaintzea, araudiak ezarritakoez bestelakoak, nahiz eta egoera hori 2018ko dispentsazioen ehuneko batean baizik ez den gertatu”.

2. alegazioa:

Jakina da behin-behineko txosten honen 12. orrialdean eta 30. orrialdean aipatzen diren 98 ti-ketetan, 50 farmaziatatik heldutakoetan, akats batzuk detektatu zirela gaixoaren ekarpenean; geure erantzukizuna hartu behar dugu arauaren betetzea bermatzeari dagokionez eta eskerrak eman nahi ditugu auditoretza honek balio izan digulako ezagutzeko akats batzuk egin egiten di-rela, nahiz eta portzentajean oso garrantzitsuak ez izan; hori dela eta, proposatzen dugu aurreko paragrafoa honela idatz dadila:

«Farmaziek gaixoari fakturatzerakoan erabilitako prezioak Nomenclator fitxategitik ez lortzeak, eta horretan egindako akatsek, 50 farmazia-bulegoetan egindako dispentsazioei dagozkien 98 tiketen lagin batean konprobatu dugun bezala, O-NOZen gastuan eraginik izan ez badute ere, eta akatsak ere dispentsazioen guztizkoan ehuneko aipagarri bat ez badira ere, gure ustez ez da arrazoizkoa gaixoek medikamentu bera dela-eta diru-zenbateko desberdinak ordaintzea, eta zen-bateko horiek araudian ezarritakoez beste batzuk izatea».

V. apartatuan, “Konklusioak eta gomendioak” izenekoan:

1. 22. orrialdean, 3. oin-oharrean, hauxe dio:


29

“Zalantzazko bideragarritasun ekonomikoa” duten farmazia batzuk badaude, ezarritako faktu-razio-zenbateko jakin batera iristen ez direlako. Nafarroan, sektorea liberalizatuta dagoenez, gisa horretako 70 farmazia badaude, Estatuaren gainerakoan baino gehiago, proportzioz”.

3. alegazioa:

Nafarroan indarrean den farmazia-antolamenduak aukera ematen badu ere farmazia-kopuru handiago bat irekitzeko, ezin da “sektorearen liberalizazioaz” hitz egin, zeren eta farmazia-bulegoek, Estatuko gainerako lurraldeetan bezala, Farmazia Laguntzari buruzko azaroaren 16ko 12/2000 Foru Legeak erregulatutako jarduera bat izaten jarraitzen baitute; izan ere, foru lege ho-rrek honako hauek ezartzen ditu, besteak beste: titulartasun- eta jabetza-baldintzak, farmazien arteko distantzia eta biztanleen kopurua.

Horrenbestez, honako testu hau proposatzen dugu:

«Zalantzazko bideragarritasun ekonomikoa” duten farmazia batzuk badaude, ezarritako faktu-razio-zenbateko jakin batera iristen ez direlako. Nafarroan, farmaziaren arloko antolamendu be-rezia duenez, gisa horretako 70 farmazia badaude, Estatuaren gainerakoan baino gehiago, pro-portzioz».

Iruñean, 2019ko martxoaren 26an

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialeko lehendakaria, Marta Galipienzo Jiménez

OSASUNBIDEA-NAFARROAKO OSASUN ZERBITZUAREN FARMAZIA-PRESTAZIOAREN KUDEAKETARI BURUZKO BEHIN-BEHINEKO TXOSTENARI EMANDAKO ERANTZUNA

Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuaren farmazia-prestazioaren kudeaketari buruzko behin-behineko txostena aztertuta, Nafarroako Zerga Ogasunak honako alegazio hauek egiten ditu:

1. Nafarroako Zerga Ogasunari gomendatzen zaio Kontuen Ganberari buruzko informazio errekerimenduak bete ditzala.

Behin-behineko txostenak, 34. orrialdean, Nafarroako Zerga Ogasunari honako hau gomenda-tzen dio: ”Nafarroako Kontuen Ganberaren informazio-errekerimenduak betetzea, azken horrek bere eginkizun eta ahalen arabera egindakoak, Ganberak bere fiskalizazio-lana guztiz bete ahal dezan”.

Horri dagokionez, ondorengo alegazio hauek egin behar dira:

Nafarroako Zerga Ogasunak erantzun puntuala eman du, idatziz eta errekerimendu bakoitza dela-eta —horren barne modu informalean egin direnak— arrazoiak emanez; salbuespen baka-rra, azken errekerimendua izan zen, zeina jaso baitzen behin-behineko txostenaren data baino lau egun lehenago; horrenbestez, haren erantzuna oraindik ere izapidetzen ari da.

Ondoren, Kontuen Ganberak egin eta guk jaso ditugun eskaerak aipatzen ditugu, eta Nafa-rroako Zerga Ogasunak haiei erantzuna noiz eman zien:

•2018-12-18an. Kontuen Ganberako informatikako teknikari batek telefono-dei bat egin zuen, eta ondoren posta elektroniko mezu bat igorri zuen, fitxategia igor zedin eskatzeko.

Nafarroako Zerga Ogasunak 2018-12-19an erantzun zuen esanez eskaera formala aurkeztu beharra zutela. Erantzunean zalantza batzuk aurreratzen dira eskaera Nafarroako Tributuei bu-ruzko Lege Orokorraren 105.1 artikuluan ezarritakoaren araberakoa izateari buruz.

•2018-12-20an, teknikari berak posta elektronikoko beste mezu bat bidali zuen, galdetzeko zein bidetatik aurkeztu behar zuten eskaera.

Egun berean, Nafarroako Zerga Ogasunak erantzun zion esanez erregistro bidez aurkeztu behar zutela.


30

•2018-12-21ean, Kontuen Ganberak beste eskaera bat egin zuen Nafarroako Zerga Ogasunak ogasuneko informazio-sistemetan erabiltzaileen eta baimenen kudeaketarako haren esku jarri-tako aplikazio baten bitartez.

Biharamunean, 2018-12-22an, eskaera ikusita eta aipatutako eskaera formala aurkeztu ez zela ikusita, posta elektronikoz erantzun zitzaion.

•2018-12-24an, Kontuen Ganberak posta elektroniko bidez harremanetan jarri zen Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzailearekin, fitxategia laga zekion eskatuz. Kudeaketako zu-zendaritzak Arauen Garapen eta Aholkularitza Juridikorako Zerbitzuko zuzendariari eta Tributuen arloko Informazio Sistemen Zerbitzuko zuzendariari igorri zien mezu hori, eta azken horrek, be-rriz, Proiektuak Bulkatzeko, Prozedurak Hobetzeko eta Segurtasunerako Ataleko buruari, zeina Nafarroako Zerga Ogasuneko segurtasunaren arloko erantzulea baita.

2018-12-27an, Nafarroako Zerga Ogasunak posta elektroniko bidez erantzun zion Kontuen Ganberari, lagapen horrek legezko gaikuntzarik ez zuela esanez.

•Kontuen Ganberak bilera bat eskatu zuen, nahi zuen datu-lagapena ukatu izanari buruz hitz egiteko. Nafarroako Zerga Ogasunak eskatutakoari erantzun eta 2019-01-10ean bilera hori egin zen. Bilerara, honako hauek joan ziren Kontuen Ganberaren izenean: idazkari nagusia, sistema informatikoetako goi mailako teknikari bat eta fiskalizazio-lan jakin hori zuzentzen zuen auditorea; Nafarroako Zerga Ogasunaren izenean, berriz, honako hauek: Arauen Garapen eta Aholkularitza Juridikorako Zerbitzuko zuzendaria, Tributuen arloko Informazio Sistemen Zerbitzuko zuzendaria eta Tributuen arloko Aholkularitza, Dokumentazio eta Zabalkunderako Ataleko burua.

Bileran, Nafarroako Zerga Ogasunak aurrez adierazitako irizpide juridikoa berretsi zuen, eta jakinarazi zuen ordura arteko irizpidea aldatzeko, eskaera formal eta zioduna aurkeztu beharra zegoela, eta Tributuei buruzko Foru Lege Orokorrak ezarritako murriztapenak kontuan hartu be-harko zirela.

•2019-01-14an. Auditoreak posta elektroniko bidez Proiektuak Bulkatzeko, Prozedurak Hobe-tzeko eta Segurtasunerako Ataleko buruari idazki bat igorri zion, eskaera berretsiz; harekin ba-tera, ordea, ez zuen txosten juridikorik aurkeztu.

2019-01-30ean, Nafarroako Zerga Ogasunak lagapenari buruzko txosten bat bidali zion Kon-tuen Ganberari, azken idazkia ikusita; hartan ageri den konklusioa da lagapenerako legezko gai-kuntzarik ez dagoela.

Halaber, dokumentu bat igorri zitzaion non fitxategia egiteko oinarri gisa hartzen diren arau eta irizpideak azaltzen baitira.

•2019-03-18an Nafarroako Zerga Ogasunean Kontuen Ganberaren errekerimendu bat jaso zen, 2019-03-15eko data zuena. Errekerimenduarekin batera, behin-behineko txostenaren 12. orrialdean aipatzen den txosten juridikoa zegoen.

Idazki hau aurkezteko datan, errekerimenduaren erantzuna izapidetzen ari da oraindik.

2.Nafarroako Zerga Ogasunak Kontuen Ganberarekin lankidetzan jarduteari ezezkoa eman izana.

Behin-behineko txostenak honako hau dio 13. orrialdean:

“Azken batean, uste dugu Nafarroako Zerga Ogasunak fiskalizazio honetan Kontuen Ganbe-rari laguntza emateari emandako ukoa ez datorrela bat aplikatzekoa den araudiarekin”.

Gure ustez ez dago justifikatuta Nafarroako Zerga Ogasunak Kontuen Ganberarekin lankide-tzan jarduteari ezezkoa eman izanari buruzko iritzia.

•Datuen lagapen jakin bati ezezkoa emateak ez du esan nahi lankidetzan jarduteari ezezkoa eman izana. Ezezkoa emateko arrazoia legegileak Tributuei buruzko Foru Lege Orokorraren 105. artikuluan ezarritako muga izan da.

•Nafarroako Zerga Ogasunak Kontuen Ganberari, bere fiskalizazio-lana errazteko, beste in-formazio bat igorri dio, zeinak aukera ematen baitio modu exhaustiboan auditatzeko Nafarroako


31

Zerga Ogasunaren jarduketa. Tributuei buruzko Foru Lege Orokorraren 105. artikuluari buruzko interpretazioaren desadostasunak ez dio eragiten informazio horri.

Zehazki, Nafarroako Zerga Ogasunak 2019-01-30ean dokumentu bat igorri zion Kontuen Ganberari, zeinean fitxategia egiteko oinarritzat hartzen diren arau eta irizpideak azaltzen baitira; horrekin batera, eranskin bat dator, zeinean arauak aplikatzen dituen eta datuak automatikoki lortzen dituen programaren iturburu-kodea osorik ageri baita.

Dokumentu hori igorri zen hain zuzen ere lankidetzan jarduteko asmoz eta orduan indarrean zen 15/2004 Foru Legearen 3.2.k) artikuluan —gaur egungo 11/2019 Foru Legearen 6.2.i) artiku-luan— jasotako erakundeen arteko leialtasunaren printzipioa betez.

Bestetik, honako baieztapen hau ageri da behin-behineko txostenaren 17. orrialdean:

“Iritzi finantzarioari buruzko abstentzioaren oinarria

“[...] ez dugu sarbiderik izan Nafarroako Zerga Ogasunak Gizarte Segurantzako Institutu Nazi-onalari bidaltzen dion fitxategira, eta horrek eragotzi digu egiaztatzea zuzenak ote diren herrita-rrek medikamentuen eta osasun-produktuen ordainketari egiten dioten ekarpenaren ehunekoak, [...]”.

Nafarroako Zerga Ogasunak igorritako dokumentuak aukera ematen du aztertzeko Zuzenbi-dearen araberakoak ote diren magnitudeak homogeneizatzeko eta, horrenbestez, errenta-maila zehazteko aplikatutako arauak eta behar diren teknika fiskalak. Halaber, aukera ematen zuen kalkuluak berriz egiteko, Kontuen Ganberak ekarpenaren ehunekoa zuzen kalkulaturik ez egotea-ren susmoak dauzkan kasu zehatzetan, kalkuluan okerren bat ba ote dagoen zehazte aldera.

Bestetik, analisi hori ezin izanen ezen egin GSINi bidaltzen zaion fitxategiarekin, hain zuzen ere bidaltzeko eskatzen zenarekin. Komenigarria da gogoratzea, gainera, Nafarroako Zerga Oga-sunaren jarduketa errenta-maila zehaztera mugatzen dela, eta ez dela iristen ekarpenaren ehu-nekoa zehaztera; izan ere, hori GSINi dagokio eta, horrenbestez, Kontuen Ganberaren jarduketa-esparrutik kanpo dago.

Horrenbestez, uste dugu Nafarroako Zerga Ogasunak Kontuen Ganberari emandako informa-zioak interes handia duela, nahiz eta haren analisia ez den behin-behineko txostenean jaso.

3.Kontuen Ganberak adierazi du nahi zuen datu-lagapena ukatzea ez dela Zuzenbidearen araberakoa

Behin-behineko txostenak honako hau dio 13. orrialdean:

“Azken batean, uste dugu Nafarroako Zerga Ogasunak fiskalizazio honetan Kontuen Ganbe-rari laguntza emateari emandako ukoa ez datorrela bat aplikatzekoa den araudiarekin”.

Horri dagokionez, alegatu beharra dago lagapenari emandako ezezko guztiak Zuzenbidearen arabera oinarritu direla, eta Kontuen Ganberak ez diela ikuspuntu juridikotik ez erantzun, ez aurka egin, 2019-03-15eko errekerimenduarekin datorren txostenera arte, zeina oraindik ebaz-teko baitago.

Aitzitik, Nafarroako Zerga Ogasunak uste du ezen hain zuzen ere Kontuen Ganberaren eska-era dela, formulatu den terminoetan, aplikatzekoa den esparru juridikoan ahokatzen ez dena.

Arauen Garapen eta Aholkularitza Juridikorako Zerbitzuko zuzendaria, José Javier Zabaleta Zuñiga

LEHENDAKARITZAKO, FUNTZIO PUBLIKOKO, BARNEKO ETA JUSTIZIAKO DEPARTA-MENTUAREN ALEGAZIOAK

Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuak farmazia-prestazioa dela-eta egiten duen kudea-ketari buruz Kontuen Ganberak egin duen behin-behineko txostenaren proposamenari dagokio-nez, ekarpen bat egin nahi nuke txostenaren honako konklusio hauei buruz:

•...Ganbera honek Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren informatikaren kudeake-tari buruz 2016ko ekainean egindako txostenak adierazten zuen bezala, aplikazio informatikoen


32

garapena, mantentzea, euskarria eta jardutea Administraziotik kanpo kontratatutako laguntza teknikoen bitartez gauzatzen da, eta horiei dagokie haiei buruzko ezagutza teknikoa izatea; egi-tate horrek eragiten du entitate horietako langileekiko mendekotasun bat izatea. Txosten horretan jada aipatzen genuen bezala, hori giza-faktorearen halako deskapitalizazio bat eragiten ari da, bai eta Administrazioarentzako arrisku bat ere, zeren eta ez baitauka aztertu ditugun aplikazioei buruzko behar adinako ezagutza teknikoa duen langile propiorik.

Garrantzitsua iruditzen zait konklusio horiei buruzko xehetasun batzuk ematea, erreferentzia eginez Estatuko Administrazio Orokorrak enplegu-eskaintza publikoak direla-eta ezarritako mu-rriztapenei; izan ere, horiek ezinezko egin dute zerbitzuaren kanpoko kontratazioa lehengo egoe-rara ekarri. Hori dela eta, txostenaren amaierako testuan honako esaldi hau jaso dadin proposa-tzen dut:

•...Ganbera honek Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren informatikaren kudeake-tari buruz 2016ko ekainean egindako txostenak adierazten zuen bezala, aplikazio informatikoen garapena, mantentzea, euskarria eta jardutea Administraziotik kanpo kontratatutako laguntza teknikoen bitartez gauzatzen da, eta horiei dagokie haiei buruzko ezagutza teknikoa izatea; egi-tate horrek eragiten du entitate horietako langileekiko mendekotasun bat izatea. Txosten horretan jada aipatzen genuen bezala, hori giza-faktorearen halako deskapitalizazio bat eragiten ari da, bai eta Administrazioarentzako arrisku bat ere, zeren eta ez baitauka aztertu ditugun aplikazioei buruzko behar adinako ezagutza teknikoa duen langile propiorik. Azken urteetan, Estatuko Ad-ministrazio Orokorrak aurrekontuei buruzko ondoz ondoko legeetan ezarritako murriztape-nek —langileen berritze-tasei, enplegu-eskaintza publikoei, langileen plantillak handitzeari eta kanpoan kontratatutako langileak barneratzeko mugei buruzkoek— asko zaildu egin dute Nafarroako Gobernuaren zerbitzu informatikoaren kanpoko kontratazioa lehengo ego-erara ekartzea.

Oharra: Esaldia letra lodiz idatzi dugu gehitzea proposatzen dugun testua errazago identifi-katzeko.

Zure esanetara nago erakunde horretatik behar diren azalpen guztietarako.


Lehendakaritzako, Funtzio Publikoko, Barneko eta Justiziako kontseilaria, María José Beau-mont Aristu

FARMAZIAKO ZUZENDARIORDETZAREN ALEGAZIOAK

Behin Kontuen Ganberak igorritako farmazia-prestazioaren kudeaketari buruzko txostenaren zirriborroa aztertuta, eta hura egiteko ardura izan dutenekin bilera egin ondoren, Osasun Depar-tamentuak, Farmaziako Zuzendariordetzaren izenean, honako alegazio hauek egin nahi ditu:

Lehena. 20. orrialdeko c) apartatua. Preskripzioa.

Oraindik ere kode nazionalik ez duten medikamentu batzuen preskripzioa.

Proposamena:

Kode nazionalik ez duten medikamentu batzuen preskripzioa.

Bigarrena. 20. orrialdeko d) apartatua. Bisatua.

Bisatu administratiboa

Nafarroan aplikatzen da, patologia batzuetarako edo arrisku-talde batzuetarako egokiak diren medikamentu jakin batzuk finantzatzeko, baldin eta ministerioak zehaztutako baldintza jakin ba-tzuk betetzen badira.

Proposamena:

Nafarroan aplikatzen da medikamentu jakin batzuetarako; hain zuzen, indikazio jakin batzuk direla-eta finantzatzen direnetarako.

Hirugarrena. 26. orrialdea


33

Nomenclator fitxategiko datuak O-NOZen informazio-sistemetan sartzea.

Prozesu hori pertsona bakar batek egiten du, eta lan hori egiteko ezarrita dagoen prozedura zaharkiturik dago.

Proposamena:

Prozesu hori pertsona bakar batek egiten du, eta lan hori egiteko ezarrita dagoen prozedura gaurkotu gabe dago.

Laugarrena. 29. orrialdea

Aztertzen ari garen kudeaketaren garrantzia gorabehera, eta nahiz eta O-NOZek LAMIAren garapen informatikoa egin zuen, nabarmendu behar dugu ezen kupoiak digitalizatzeaz ardura-tzen den kanpoko enpresa izan zela farmazien software desberdinen, NFEOren —faktura-egilea— eta LAMIAren arteko informazio-trukerako eta integraziorako pasarela informatikoa di-seinatu zuena.

Proposamena:

Aztertzen ari garen kudeaketaren garrantzia gorabehera, eta nahiz eta O-NOZek LAMIAren garapen informatikoa egin zuen, nabarmendu behar dugu ezen kupoiak digitalizatzeaz ardura-tzen den kanpoko enpresa izan zela farmazien software desberdinen, NFEOren —faktura-egilea— eta LAMIAren arteko informazio-trukerako eta integraziorako pasarela informatikoa di-seinatu zuena; izan ere, farmazia-bulego guztiek NFEOri eskuordetua diote O-NOZen errezeten fakturazioa.

Proposatutako aldaketa txiki horiek kontuan har daitezen espero dugu.


Osasuneko kontseilaria: Fernando Domínguez Cunchillos


34

BEHIN-BEHINEKO TXOSTENA DELA-ETA AURKEZTUTAKO ALEGAZIOEI KONTUEN GANBERAK EMANDAKO ERANTZUNA

Eskerrak eman nahi dizkiegu NFEOri; Nafarroako Zerga Ogasunari; Lehendakaritzako, Fun-tzio Publikoko, Barneko eta Justiziako Departamentuari, eta Osasun Departamentuari aurkeztu dizkiguten alegazioengatik. Alegazio horiek behin-behineko txostenari erantsi zaizkio eta hori be-hin betikotzat jotzen da, egindako fiskalizazioaren azalpena direlako eta ez dutelako edukia alda-tzen; horretan, salbuespena da NFEOk egindako zehaztapen bat, zeina 22. orrialdeko oin-ohar batean jaso baita.

NFEOk egindako alegazioen erantzuna

“1. alegazioari” dagokionez, esan beharra daukagu ezen, farmaziako softwareek gaixoei faktu-ratutako prezioei buruz LAMIAri igortzen dizkioten datuak kontuan hartuta, zenbateko horien eta Nomenclator fitxategian ezarritakoen arteko aldeak lortu ditugula, eta horren ondorioz desadosta-sun batzuk ateratzen direla, zeinak egindako dispentsazio guztien ehuneko oso txiki bat baitira.

Baldin eta, alegazioan aipatzen den bezala, ziurtasunik ezin badugu izan egiazki gaixoei ko-bratu zaien prezioari buruz, ezin izanen dugu inolaz ere segurtasunez baieztatu zuzen fakturatu zaien ala ez; egoera hori are kezkagarriagoa izanen litzateke, zeren eta araudiak ezartzen baitu gaixoek ordaindu beharreko prezioek Nomenclator fitxategian ezarritakoak izan behar dutela.

22. orrialdeko oin-oharra aldatu dugu “3. alegazioan” adierazitakoa jasotzeko.

Nafarroako Zerga Ogasunak egindako alegazioen erantzuna

1. puntuari dagokionez, aipatu nahi dugu ezen Kontuen Ganberak, kasu horretan, informazioa eskatzeko ohiko prozedura bete duela, bere eskumenak eta gure erakundeari aplikatzekoa zaion araudia errespetatuz.

2. puntuan jasotako alegazioei dagokienez, honako hau aipatu behar dugu:

Nafarroako Zerga Ogasunak Ganbera honi emandako informazioak ez du auditoretza exhaus-tibo bat egiteko aukerarik ematen; izan ere, fitxategia sortzen duen programaren arauak, irizpi-deak eta iturburu-kodea eman zizkiguten arren, erakunde horri informatu genion ezin genuela horri buruz inongo konklusiorik atera, programa hori eta hartatik ateratzen zen fitxategia aplika-tzen zitzaien datuak falta izateagatik. Hau da, Kontuen Ganberak prozedurei buruzko auditore-tzak egiten ditu, baina beti egiaztatzen du haiek zuzen aplikatzen direla; halakorik ezin izan da egin, ordea, kasu honetan.

Horrenbestez, Nafarroako Zerga Ogasunak Ganbera honi emandako informazioa ez da ez na-hikoa, ez egokia konklusio oinarridun bati iritsi ahal izateko; hori dela eta, gure txostenean ez da gai hori aipatzen.

Kontuan hartuta ezen egindako laginketan gaixoen ekarpenaren ehunekoak direla-eta akatsak badaudela egiaztatu dugula, kasu horietan ezin ditugu kalkuluak berriz egin (adierazi berri ditu-gun arrazoiengatik), eta ezin gara mugatu, ezta ere, akats jakin horiek aztertzera. Gure lana ho-nako honetan datza: funts publikoen kudeaketa egokia egiaztatzea, tratamenduaren xede diren datu guztiak eta Nafarroako Zerga Ogasunak GSINi bidalitako fitxategia aztertuz, hartara, kasua bada, haiek zuzentzeko, O-NOZek araudiaren arabera dagokion gastua bere gain har dezan.

Gaixoaren ekarpenaren ehunekoa zehazteko prozesuak hiru fase dauzka: lehenengoan, Nafa-rroako Zerga Ogasunak GSINi fitxategi bat igortzen dio errenta-mailarekin; bigarrenean, GSINek ekarpenaren portzentajea kalkulatzen du, aurreko informazioa beste parametro batzuei gehituz; hirugarrenean, O-NOZek bere datuak gaurkotzen ditu institutu horrek bidaltzen dizkienekin. Gan-bera honen eskumenen esparruak bere baitan hartzen du lehenengo eta hirugarren faseen fiska-lizazioa; txostenean jasota geratzen den moduan, egiaztatu dugu ezen hirugarrena zuzen egin zela, eta lehenengoa egiaztatzea baizik ez da gelditzen. Baldin eta fiskalizazioaren zati hori egin ahal izan bagenu, zehaztu ahalko genuen ea Nafarroako Zerga Ogasunak jarraitutako prozesua


35

zuzena zen. Zuzena bazen, Nafarroako Gobernuak GSIN premiatu beharko zuen gaixoaren ekar-penaren zenbatekoak zehazteko prozesua berrikus zezan.

Fiskalizazioaren zati hori aurrera eramateko behar zen informazioa falta zenez, ezin izan dugu zehaztu ekarpenaren ehunekoa zehazterakoan izandako akatsa Nafarroako Zerga Ogasunak fi-txategia sortzeko fasean gertatu den ala GSINek geroztik egiten duen tratamenduan gertatu den; ezin izan dugu egiaztatu, ezta ere, zenbat kasu akastun dauden. Hori dela eta, behar adina ebi-dentziarik ez dugu egiaztatzeko O-NOZek egindako gastua, aztertutako kudeaketatik heldu dena, egokia den.

Aurreko guztia alde batera utzita eta kontuan hartuta, Nafarroako Zerga Ogasunak bere ale-gazioetan aipatzen duen bezala, gure errekerimenduaren erantzuna oraindik ere izapidetzen ari dela, Ganbera honek espero du erantzuna baiezkoa izatea, etorkizuneko lanak egiteko behar den informazio guztia edukitzeko eta hartara funts publikoen kudeaketa hobetzen laguntzeko.


Lehendakaria, Asunción Olaechea Estanga


36

npao, 2019-05-028, 63. zk. (ix....

Documents