Nr 13, kwiecień 2012

produkcjibetonukomórkowegowPolsce

Bydgoszcz,P14-17Wrzesień2011

PORADNIK

Więcej na temat betonu komórkowego oraz poradników na stronie internetowej Stowarzyszenia www.stow-bet.com.pl

ABK na stadionach EURO 2012

Szanowni Państwo, którzy nie zapoznali się z poradnikiem nr będziemy sukcesywnie w formie 12 pragnę przypomnieć, że Konferencja skróconej, bądź w całości publikować,

Przed nami kolejna wiosna, została zorganizowana w Polsce z począwszy od niniejszego wydania.nowe nadzieje i nowy sezon budowlany - inicjatywy naszego Stowarzyszenia, a jej Po wielkim wydarzeniu, jakim roku 2012, a co za tym idzie, pełna myślą przewodnią było uczczenie 60-ciu było zorganizowanie 5. Międzynarodowej gotowość Producentów autoklawizowanego lat obecności ABK na ziemiach polskich, Konferencji na temat ABK w 2011 r., betonu komórkowego - (ABK) do oraz wpływ tego materiału na odbudowę Stowarzyszenie w bieżącym roku i latach zaspokojenia najwyższych oczekiwań Polski ze zniszczeń II Wojny Światowej. następnych zamierza powrócić do pracy u naszych Klientów. Nasze przekonanie o Idea Konferencji byłaby nie pełna bez podstaw, czyli przybliżania wiedzy o ABK możliwości pełnego zaspokojenia przypomnienia osiągnięć Polskiej Szkoły na 16 politechnikach w kraju. Naszym oczekiwań naszych Klientów wynika z ABK w rozwoju tej branży w Polsce, zamiarem jest aby wspólnie z Dziekanami faktu, że ponad 42% ścian w Polsce jest Europie i świecie w minionym czasie i Wydziałów Budownictwa zorganizować wznoszona z betonu komórkowego, który dziś. Obecnie Polską Szkołę ABK uosabia na poszczególnych uczelniach seminaria w naszym kraju umacnia swoją pozycję od Profesor Instytutu Ceramiki i Materiałów dla studentów, pokazujące całą gamę blisko 60-ciu lat. Optymizmem napawa i B u d o w l a n y c h P a n i G e n o w e f a możl iwości zastosowania betonu to, że na szczęście za nami już zima, Zapotoczna – Sytek - Kierownik Centrum komórkowego, jak również prefabrykacji krótka ale bardzo mroźna, szczególnie na Badań Betonów Cebet; prof. Jan betonowej w najszerszym ujęciu. Cykl terenach wschodniej Polski, która na M a ł o l e p s z y K i e r o w n i k K a t e d r y spotkań rozpoczęliśmy od seminarium na dobre unieruchomiła wiele placów budów. Technologii Materiałów Budowlanych Politechnice Warszawskiej. Spotkanie to Od paru tygodni inwestorzy ostro AGH oraz prof. Wiesław Kurdowski - odbyło się w dniu 20 marca br.- więcej przygotowują się do startu z budowami, co Akademia Górniczo Hutnicza w Krakowie. szczegółów znajdą Państwa w niniejszym można zauważyć podróżując po naszym Konferencję co jest bardzo istotne numerze Poradnika. kraju. poprzedziła wizyta w firmie SOLBET w W imieniu Redakcji Poradnika Szanowni Państwo, Solcu Kujawskim – w największym dla Projektujących i Budujących z Betonu

Przystępując do redagowania zakładzie produkującym ABK w Europie. Komórkowego chciałbym Państwu niniejszego tekstu, zastanawiałem się, Prezes Zarządu SOLBET Solec Kujawski polecić jako lekturę całą zawartość jakimi istotnymi informacjami dotyczącymi Pan Marek Małecki osobiście zapoznał Poradnika, gdyż jak sądzę, jest ona godna branży ABK podzielić się z Państwem uczestników Konferencji z firmą i jej Państwa uwagi. oprócz zawar tych w n in ie jszym drogą do sukcesu. Ogólny obraz firmy Na zakończenie po raz kolejny odwołuję poradniku. Postanowiłem zacząć od SOLBET w Solcu Kujawskim, a przede się do mojego motta, które towarzyszy przypomnienia atmosfery drugiego wszystkim jej poziom techniczny i Poradn ikowi od chwi l i wydan ia półrocza 2011 r., historycznego dla organizacyjny zrobił na uczestnikach pierwszego egzemplarza: Masz zamiar producentów ABK, szczególnie u nas w Konferencj i ogromne wrażenie i budować dom lub inny obiekt – pamiętaj, Polsce, ale również w Europie i świecie. potwierdził nie zawsze oczywistą prawdę, że „ Najlepszy wybór to beton komórkowy”.Tą wyjątkowość drugiego półrocza 2011 że polscy producenci ABK to najwyższa r., zawdzięczamy wielkiemu wydarzeniu, klasa w Europie i na świeciejakim była 5. Międzynarodowa Konferencja Szczególne zdumienie i podziw uczestników na temat ABK pt. „Zapewnienie Konferencji wywołał fakt, że zakład mimo zrównoważonego rozwoju” – 60 lat blisko 60-ciu lat od chwili uruchomienia obecności betonu komórkowego w prezentuje tak doskonałą kondycję w Polsce, która obradowała na Uniwersytecie każdym szczególe.Technologiczno – Przyrodniczym im. Braci Szanowni Państwo, dorobkiem 5. Śniadeckich w Bydgoszczy w dniach 14 - Międzynarodowej Konferencji jest wiele 17 września 2011 r. Tym z Państwa, bardzo ciekawych referatów, które

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego2

Najlepszy wybór to

Skład i druk: Montana Studio, www.montanastudio.pl

Redaktor Naczelny: Mieczysław SobońZespół redakcyjny: Ireneusz Cielniaszek, Józef M. Kostrzewski,

prof. dr hab. inż. Jan Małolepszy, Jerzy Michalak, Paweł Rabijewski, Paweł Szymański,Tomasz Rybarczyk, prof. ICiMB dr inż. Genowefa Zapotoczna-Sytek

Prezes StowarzyszeniaProducentów Betonówinż. Mieczysław Soboń

BETON KOMÓRKOWY

Aktualności

Aktualności

5. Międzynarodowa Konferencja Autoklawizowanego Betonu Komórkowego, pod hasłem

„Zapewnienie zrównoważonego rozwoju”W dniach 14 – 17 września 2011 roku odbyła się 5. W pierwszym dniu Kon-

Międzynarodowa Konferencja Autoklawizowanego Betonu ferencji, jeszcze przed Komórkowego, pod hasłem „Zapewnienie zrównoważonego

rozpoczęciem obrad, rozwoju” zorganizowana przez Stowarzyszenie Producentów

Prezes Marek MałeckiBetonów wspólnie z Europejskim Stowarzyszeniem gościł uczestników wProducentów Autoklawizowanego Betonu Komórkowego

(EAACA), Centrum Badań Betonów CEBET Instytutu zakładzie w Solcu Ceramiki i Materiałów Budowlanych oraz Uniwersytetem Kujawskim – jednym z Technologiczno - Przyrodniczym w Bydgoszczy. Sponsorem największych zakładów tego ważnego wydarzenia, była Grupa SOLBET.

w Europie. Ten zakład Otwierając 5. Międzynarodową Konferencję na to wizytówka polskiej temat ABK, Prezes Polskiego Stowarzyszenia

Producentów Betonów Pan Mieczysław Soboń branży betonu komór-podkreslił, że dzięki obecności przedstawicieli pięciu kowego – nowocześnie kontynentów, Bydgoszcz w dniach od 14 do 17 września wyposażony, czysty,stała się Światową Stolicą Autoklawizowanego Betonu

zautomatyzowany, z Komórkowego.dwoma turbinamiMerytoryczny program 5. Konferencji w Bydgoszczy wiatrowymi. Zwiedzano wykazał konsekwentne dążenie naukowców oraz

producentów autoklawizowanego betonu komórkowego do linie produkcyjne, magazyny surowców i port na Wiśle, z wykorzystania właściwości i rozwiązań z tego materiału w której wydobywa się piasek do produkcji ABK. Goście spotkali działaniach dotyczących ochrony klimatu, bezpieczeństwa

się z serdecznym przyjęciem, a miłym zaskoczeniem były energetycznego i ochrony środowiska naturalnego, a więc w

wywieszone na terenie zakładu flagi wszystkich krajów, z działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju. Tym samym których przybyli.przyniesie to korzyści nie tylko obecnemu pokoleniu ale

przyszłym pokoleniom i środowisku. Podczas obrad Konferencji zaprezentowano 75 Tematyka Konferencji obejmowała przede wszystkim referatów autorów z 13 krajów. Zostały one pogrupowane w aspekty związane z właściwościami wyrobów z

pięć bloków tematycznych: autoklawizowanego betonu komórkowego, materiałami do

- postęp w dziedzinie surowców i produkcji; łączenia i rozwojem technik konstrukcji oraz wykonywaniem - właściwości wyrobów z ABK , zapraw i materiałów obiektów z ABK, w tym obiektów niskoenergetycznych.

Po otwarciu Konferencji odbyła się sesja wykończeniowych;plenarna, na której zaprezentowano następujące - najnowsze osiągnięcia w technologiach budowy; wykłady : - zrównoważony rozwój w produkcji i zastosowaniu ABK 1. Vincente Leoz-Arguelles „Polityka Unii Europejskiej

oraz trwałość konstrukcji; i perspektywy wynikające z przepisów w zakresie - normy i inne przepisy. budownictwa zrównoważonego”.

2. Jos Cox „Promowanie rozwiązań z ABK w zakresie Każdy uczestnik mógł więc wybrać najbardziej wymagań związanych ze zrównoważonym interesujące go referaty. Obrady przebiegały bardzo budownictwem w Europie”. sprawnie. Mimo ograniczonego czasu prezentacji prelegenci

3. John J. Roberts „Przyszły rozwój murarstwa z tak go wykorzystywali, że był czas na zadawanie pytań, ale zastosowaniem ABK”.często dyskusja przenosiła się w kuluary. Tam też wymieniano 4. Genowefa Zapotoczna-Sytek, Mieczysław Soboń „60 się doświadczeniami i nawiązywano kontakty.lat produkcj i autoklawizowanego betonu

komórkowego w Polsce. Historia i przyszłość”. Oprócz programu merytorycznego Konferencji Konferencja w Bydgoszczy była wielkim zarówno uczestnikom jak i osobom towarzyszącym

międzynarodowym wydarzeniem i zgromadziła 303 zapewniony został ciekawy program towarzyszący, m.in.: rejs uczestników oraz 45 osób towarzyszących z 5 kontynentów i statkiem z Solca Kujawskiego do Bydgoszczy, niezapomniany 32 krajów (m.in. USA, Japonia, Australia, Iran, Nigeria). spektakl w Operze Nova i bankiet we foyer teatru, zwiedzanie

Parku Jurajskiego i Muzeum Ziemi im. Karola Sabatha w Solcu

Kujawskim oraz zwiedzanie Bydgoszczy i Torunia wpisanego

na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Podsumowując Konferencję, Prezes EAACA - Jos Cox

stwierdził, że ABK to uznany na całym świecie uniwersalny

materiał ścienny dla budownictwa użyteczności publicznej i

mieszkaniowej. Konferencja udowodniła, że w ostatnich

latach nastąpił dynamiczny postęp w produkcji wyrobów z

ABK. Jos Cox uważa, że spotkanie w Bydgoszczy miało tak

wysoką poprzeczkę, że trudno będzie ją pokonać

organizatorom kolejnej - szóstej konferencji.

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 3

J.M.K.

Stowarzyszenie Producentów Betonów rozpoczęło - Autoklawizowany Beton Komórkowy - charakterystyka

współpracę z Wyższymi Uczelniami Technicznymi mającą na produktów, normalizacja, jakość produkcji, technologie

celu popularyzację wiedzy o przemyśle prefabrykacji produkcji i stosowania ABK.

betonowej oraz autoklawizowanego betonu komórkowego w Na parterze w przestronnym holu została

Polsce i rozszerzenie praktycznej wiedzy o tych przemysłach w przygotowana wystawa, na której eksponowane były wyroby,

Polsce. bannery, plansze, mapy, itp. Na stoiskach wyłożone były

W tym celu została opracowana mapa wyższych również publikacje, materiały reklamowe, ulotki

uczelni w Polsce i powiązanych lokalnie z nimi firm - członków przygotowane zarówno przez SPB jak i przedsiębiorstwa.

Stowarzyszenia, które wraz z SPB przygotują w formie W spotkaniu uczestniczyło ponad 70 studentów IV i V roku

seminariów prezentacje dot. technologii Politechniki. Zarówno

produkcji, właściwości produkowanych seminarium jak i materiały

wyrobów, oraz ich stosowania. konferencyjne cieszyły się

Seminariom towarzyszyć będzie bardzo dużym

wystawa produkowanego asortymentu zainteresowaniem oraz

wyrobów. Pierwsze seminarium na pozytywną oceną ze strony

Politechnice Warszawskiej odbyło się środowiska naukowego

20 marca br. i składało się z następujących i studentów uczelni.

tematów:

- Informacja nt. przemysłu prefabrykacji betonowej i ABK w

Polsce, działalność SPB i współpraca z organizacjami

europejskimi EAACA, BIBM.

- Prefabrykacja betonowa - charakterystyka produktów,

normalizacja, jakość produkcji, technologie produkcji i

stosowania prefabrykatów betonowych.

Aktualności

Współpraca Stowarzyszenia Producentów Betonówz wydziałami budownictwa wyższych uczelni technicznych w Polsce

Produkcja betonu komórkowego w Polsce i Europie w 2011 rokuWg wstępnych danych produkcja autoklawizowanego zaczerpnięte z danych statystycznych GUS, które nie betonu komórkowego w 2011 roku w Polsce wyniosła ok. uwzględniają wielkości produkcji wykonanej w małych

3 3 zakładach zatrudniających poniżej 50 osób. Stąd należy 4.540.000 m , jest to wzrost o ok. 240 tys. m w porównaniu szacować, że łącznie we wszystkich tych grupach produkcja do 2010 roku. będzie wyższa o ok. 10%. Szczegółowe dane ABK nadal jest najbardziej znaczącym asortymentem wśród uwzględniające również niewielkie zakłady zostaną materiałów ściennych, a jego udział wynosi ponad 43%.opublikowane przez GUS we wrześniu w rocznym sprawozdaniu Udział największych grup wyrobów na polskim rynku za 2011 rok.materiałów ściennych w 2011 roku przedstawia się

następująco: Natomiast wg szacunków Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Autoklawizowanego Betonu Komórkowego

Autoklawizowany beton (EAACA) kraje członkowskie tej komórkowy - (ABK) - 43,30% organizacji osiągnęły w 2011roku

3Ceramika - 33,50% produkcję 16,5 mln. m , co stanowi 7% Silikaty - 9,40% przyrost w porównaniu do 2010 r. Na Pozostali - 13,80% podkreślenie zasługuje znaczny

przyrost produkcji ABK osiągnięty wPowyższe dane dot. wielkości produkcji Turcji. W stosunku do poprzedniego w zakresie ABK, ceramiki budowlanej roku uzyskano tam ponad 20% wzrosti silikatów oraz pozostałych producentów produkcji, a kraj ten zajmuje obecniemate r ia łów śc iennych (g łówn ie drugie po Polsce miejsce w Europie.prefabrykacja betonowa) zostały

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego4

J.M.K.

J.M.K.

Aktualności

Działalność EAACA

W 2011 roku odbyło się jedno

(kwiecień) posiedzenie Komitetu

Wykonawczego EAACA oraz dwa

(luty, czerwiec) posiedzenia Komitetu

Strategicznego. Podczas tych spotkań

jak zawsze dokonywano przeglądu

wprowadzonych w życie podstawowych

dla budownictwa, w tym ABK dyrektyw

Unii Europejskiej, zatwierdzono bilans

EAACA za 2010 rok oraz przyjęto

budżet na 2011 rok. Ponadto przyjęto

projekt zmian w statucie EAACA

uwzględniających rolę Komitetu

Strategicznego oraz Komitetu

Technicznego, utworzono możliwości

członkostwa stowarzyszonego, co

umożliwia członkostwo krajom spoza

Europy. Projekt statutu zostanie

przedłożony do zatwierdzenia

Komitetowi Wykonawczemu EAACA na

posiedzeniu w maju. Z dniem 1

stycznia 2012 roku siedzibą EAACA

jest Berlin. Dużo miejsca podczas

posiedzeń organów EAACA poświęcono

przygotowaniom 5. Międzynarodowej

Konferencji ABK w Bydgoszczy oraz jej

oceny. Władze EAACA bardzo wysoko

oceniły poziom merytoryczny

Konferencji oraz jej organizację i

w y r a z i ł y p o d z i ę k o w a n i a

S towarzyszen iu P roducentów

Betonów oraz sponsorowi – Grupie

Solbet.

Złoty Medal na Międzynarodowych Targach Poznańskich BUDMA 2012

Firma SOLBET osiągnęła kolejny sukces na Międzynarodowych Targach Poznańskich BUDMA 2012

System SOLBET Per fekt zosta ł

nagrodzony Złotym Medalem MTP BUDMA 2012.

W ten sposób doceniono systemowe podejście

do procesu budowania i korzyści z zastosowania

Systemu SOLBET Perfekt.

Nowa i systemowa koncepcja opiera się

na oferowaniu kompletu elementów murowych

wraz z chemią budowlaną (zaprawy, kleje do

systemów ociepleń, tynki, emulsje gruntujące,

kleje do glazury), czyli wyrobów produkowanych

przez firmę SOLBET. Parametry i cechy tych

produktów są starannie dobrane i dopasowane,

przez co są sobie dedykowane.

Ideą opracowania systemu SOLBET Perfekt jest:

- maksymalne uproszczenie wykonywanych robót murowych,

- przyspieszenie prac murowych,

- uniknięcie błędów: wykonawczych i projektowych,

- ułatwienie projektowania i doboru elementów,

- dopracowanie wszystkich detali w konstrukcjach murowych,

- unowocześnienie procesu budowlanego.

System został stworzony z myślą o wszystkich grupach docelowych, czyli w oparciu o

oczekiwania inwestorów, projektantów i wykonawców, by budowało się

prawidłowo, łatwiej, szybciej i oszczędnie.

Rys. 1 Nagrodzony Złotym Medalem system SOLBET Perfekt

Fot. 1 Ekspozycja firmy SOLBET

Fot. 2 Statuetki przyznane firmie SOLBET na MTP BUDMA 2012: Złoty Medal i „Acanthus Aureus”

Oprócz Złotego Medalu została wyróżniona targowa

ekspozycja firmy SOLBET. Projekt i realizacja ekspozycji

zostały wyróżnione przez jury targów nagrodą w konkursie

„Acanthus Aureus”.

W konkursie tym, statuetką Złotego Akanta nagradzane są

stoiska najlepiej zaprojektowane i przygotowane do

realizacji strategii marketingowej firmy podczas targów.

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 5

J.M.K.

T. R.

Aktualności

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego6

Beton komórkowy na stadionach EURO 2012

Zakończyły się już inwestycje związane z budową Ściany z betonu komórkowego były wykonywane przy stadionów na potrzeby mistrzostw Europy 2012. Nie od użyciu zapraw do cienkich spoin, co miało istotny wpływ na dzisiaj wiadomo, że beton komórkowy jest jednym z jakość i estetykę wykonawstwa.najlepszych materiałów murowych stosowanych do budowy ścian. Jego znakomite właściwości począwszy od izolacyjności cieplnej, mrozoodporności czy ognioodporności umożliwiają murowanie ścian w każdym sektorze budownictwa począwszy od budownictwa jedno i wielorodzinnego, przemysłowego, użyteczności publicznej oraz obiektów rolniczych.

Zalety betonu komórkowego zostały również dostrzeżone podczas budowy czterech stadionów: w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu i Wrocławiu w związku z mistrzostwami Europy w piłce nożnej, które odbędą się w czerwcu br. w Polsce. Po raz pierwszy ABK został zastosowany podczas rozbudowy i modernizacji stadionu w Poznaniu, który został zrealizowany jako pierwszy.

P o p o z y t y w n y c h d o ś w i a d c z e n i a c h z Do budowy stadionu narodowego w Warszawie 3Poznania,beton komórkowy został zastosowany również użyto prawie 6000m bloczków TLMB PP2-0,4 o wymiarach

przy budowie pozostałych stadionów. Inwestorzy docenili 625x250x240, 625x250x240 i 625x250x175, a na budowę zalety betonu komórkowego takie jak najwyższą klasę 3stadionu we Wrocławiu ponad 3000m bloczków TLMB odporności ogniowej wynosząca REI 240, najlepsze wśród

PP4-0,6 w wymiarach 625x250x240 i 625x250x200. materiałów konstrukcyjnych parametry izolacyjności cieplnej, a także ich niską wagę w stosunku do objętości pozwalającą na mniejsze obciążenie konstrukcji. Wykorzystano również łatwość kształtowania i wykonania ścian z ABK, co w efekcie powodowało skrócenie cyklu budowy.

P. Sz.

Fot. 1 Stadion Narodowy w Warszawie

Fot. 2 Stadion w Poznaniu

Fot. 3 Stadion we Wrocławiu

Fot. 4 Stadion ERGO ARENA w Gdańsku

Od Redakcji:Poniżej przedstawiamy skrót ciekawego referatu p.Cliffa Fudge zaprezentowanego podczas 5. Międzynarodowej Konferencji ABK w Bydgoszczy pt. „Użycie betonu komórkowego do projektowania ekologicznych i zrównoważonych domów”. Referat mówi o działaniach jakie, podjął i realizuje rząd Wielkiej Brytanii dla wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju w budownictwie. Przedstawione zostały także podstawy projektowania zrównoważonych domów i zaprezentowane przykłady takich domów, które uzyskały wysoką ocenę dzięki użyciu betonu komórkowego. Skrótu dokonała Pani Profesor G. Zapotoczna – Sytek ICiMB Cebet

Tabela 3 przedstawia maksymalną liczbę punktów dostępną Wstęp za każdą „kwestię środowiskową" w ramach każdej z

dziewięciu kategorii. Szczegółowe wymagania dotyczące „Kodeks zrównoważonych domów” został przygotowany przyznawania odpowiednich punktów podano w przez rząd Anglii i Walii przy współpracy z Biurem Badań Przewodniku Technicznym w Kodeksie.Budowlanych i innymi organizacjami. Wymieniony Kodeks został opublikowany w grudniu 2006 r. Kodeks stał się jednolitym standardem narodowym w zrównoważonym budownictwie i jest używany przez projektantów i wykonawców jako zestaw wytycznych i pomoc w wyborze domu. Kodeks mierzy stopień zrównoważenia danego domu przyrównując do kategorii projektowych i ocenia dom jako całość. Jest połączony z Regulacjami Budowlanymi Anglii i Walii. W wyżej wymienionych wymogach Regulacji Budowlanych wyznaczono także minimalne standardy zgodności z Kodeksem.Aby Kodeks ten mógł sprawdzić się w praktyce potrzeba było „Podręcznika Wytycznych Technicznych”, który zawiera informacje na temat tego jak można uzyskać poszczególne punkty, które składają się na całościową ocenę domu.

System oceny zrównoważenia

Kodeks mierzy poziom zrównoważenia domów w dziewięciu kategoriach projektowych i ocenia dom jako całość przy użyciu od jednej do sześciu gwiazdek (sześć to maksymalna Dla każdej z dziewięciu kategorii stosuje się inną wagę; ocena). W Tabeli 1 przedstawiono te dziewięć kategorii i dlatego też liczba punktów uzyskana w danej kategorii nie opisano standardy minimalne dla pięciu z nich. Dwie z nich, zawsze ma takie samo znaczenie jak w innej. Ogólnie uważa efektywność energetyczna i wodna, charakteryzują się się, że wyższe poziomy kodeksowe mają głównie znaczenie minimalnymi standardami, które muszą zostać spełnione na ambicjonalne, jednak mimo to są możliwe do osiągnięcia. każdym poziomie kodeksowym (patrz Tabela 2). Poza tymi Wczesne studia przypadku pokazały także, że osiągniecie wymaganiami minimalnymi Kodeks jest elastyczny i wyższego poziomu wiąże się z poniesieniem znacznych projektanci mogą wybrać na jakich elementach wolą się kosztów. Aby umieścić wymagania dotyczące energii w skupić w celu uzyskania wysokiej oceny ogólnej. kontekście, należy przyjąć, że koncept domu pasywnego

mniej więcej odpowiada poziomowi kodeksowemu 4. W niniejszym artykule nie zamierzam tłumaczyć, jak dokładnie można zdobyć poszczególne punkty, jako że nie wszystkie punkty związane są z projektem domu; wiele z nich jest zależnych od miejsca budowy.

Jak dokonuje się oceny

Z tabeli 3 wynika jasno, że niektóre części Kodeksu mają większe znaczenie niż inne. Na przykład, sekcja energetyczna odpowiada za około 36% ogólnej liczny możliwych do zdobycia punktów, a druga co do ważności jest sekcja. „Zdrowie i samopoczucie”. Aby uzyskać ocenę, projektant musi spełnić wymagania minimalne w każdej kategorii projektowej. Jeżeli wnioskuje się o konkretną ocenę kodeksową, należy również spełnić wymagania minimalne dotyczące energii i wody dla tego poziomu.

Wyniki badań

7

Cliff Fudge, Wielka Brytania

Użycie betonu komórkowego do projektowania ekologicznych izrównoważonych domów

Kategorie Elastyczność

Efektywność energetyczna

Efektywność wodna

Materiały

Odpływ wody powierzchniowej

Odpady

Zanieczyszczenie

Zdrowie i samopoczucie

Zarządzanie

Ekologia

Standardy minimalne obowiązujące na każdym poziomie kodeksowym

Minimalne wymagania wstępne

Brak wymagań minimalnych

Tabela 1. Standardy minimalne dla kategorii projektowych

Poziomkodeksowy

Energia WodaCałkowita liczba

wymaganych punktówze 100 możliwych doPoprawa emisji Co ponad2

wymagania regulacji z 2010

Maksymalne zużyciewody w litrach na

1

2

3

4

5

6

0%

0%

0%

25%

100%

Netto zero węgla

120

120

105

105

80

80

36

48

57

68

84

90

Tabela 2. Wymagania minimalne dotyczące wody i energii, punkty wymagane na każdym z poziomów

Kategorie wpływu naśrodowisko

Liczba punktów wkażdej kategorii

Wagaśrodowiskowa

Wynik za każdypunk kategorii

Suma

31 36,4 1,17

6 9 1,50

24 7,2 0,30

4 2,2 0,55

8 6,4 0,80

4 2,8 0,70

12 14 1,17

9 10 1,11

9 12 1,33

100

Energia i emisja CO2

Woda

Materiały

Odpływ wody powierzchniowej

Odpady

Zanieczyszczenie

Zdrowie isamopoczucie

Zarządzanie

Ekologia

Tabela 3. Całkowita liczba możliwych do uzyskania punktów i ich waga (jako % całkowitej liczby możliwych do uzyskania punktów)

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego8

Przewodnik techniczny zawiera wszelkie informacje „Kodeksu Zrównoważonych Domów” wykazały, że konstrukcje z betonu komórkowego mogą być używane w celu osiągnięcia pokazujące, jak otrzymać punkty w każdej z sekcji. Wszystkie

punkty są podliczane i muszą spełniać wymagania dotyczące najwyższej możliwej oceny zgodnie z Kodeksem ogólnej liczby punktów wymienionych w Tabeli 2. Jednakże po Zrównoważonych Domów. Sprawdzają się one szczególnie zbudowaniu domu należy także wykazać, że został on dobrze w bardzo wymagającej sekcji energetycznej kodeksu. zbudowany zgodnie z projektem. Wymagania w niektórych Beton komórkowy może zaoferować wiele w kwestii trwałości i kategoriach są ze sobą sprzeczne. Być może dobrze byłoby, na odporności ogniowej. Obecnie te kwestie nie są ujęte w przykład, zainstalować większe okna, tak by podnieść ocenę za Kodeksie, ale być może znajdą się tam w przyszłości. Wielu z światło dzienne, ale w tym wypadku należy liczyć się z dużych deweloperów w Wielkiej Brytanii z powodzeniem większymi stratami ciepła, co powoduje podwyższenie emisji zastosowało beton komórkowy w swoich niezwykle opłacalnych CO . rozwiązaniach.2

Podsumowanie

Przykłady domów wykonanych przez developerów z zastosowaniem betonu komórkowego zgodnie z wymaganiami

Andrzej Wiśniewski

Wyroby budowlane w przepisach Unii Europejskiej - nowe regulacje

W dniu 24 kwietnia br. weszło w życie rozporządzenie wspólny język techniczny do stosowania przez producentów Parlamentu Europejskiego i Rady ( UE) nr 305/2011 z dnia 9 wprowadzających wyroby na rynek Unii Europejskiej oraz marca 2011r. ustanawiające zharmonizowane warunki zobowiązuje organy władz publicznych do stosowania tego wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające języka przy definiowaniu wymagań technicznych dla obiektów dyrektywę Rady 89/106/EWG, przy czym podstawowe regulacje budowlanych, które wpływają pośrednio lub bezpośrednio na wynikające z przepisów rozporządzenia będą stosowane od 1 wyroby stosowane w tych obiektach.

Zasadnicze ustalenia przepisów rozporządzenia określające lipca 2013 r. Rozporządzenie to, identyfikowane skrótem CPR, zasady i procedury dotyczące wprowadzania do obrotu i wiąże w całości i powinno być bezpośrednio stosowane we udostępniania wyrobów budowlanych na terenie Unii wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Rozporządzenie określa warunki wprowadzania do Europejskiej, różniące się przy tym istotnie od postanowień obrotu i udostępniania na rynku Unii Europejskiej - a więc Dyrektywy 89/106/EWG w tym zakresie, to:

1. Rozporządzenie rozszerza i modyfikuje listę wymagań również na polskim rynku wyrobów budowlanych poprzez podstawowych, które powinny spełniać obiekty budowlane ustanowienie zharmonizowanych zasad wyrażania właściwości wznoszone na terenia UE. Szczególnie istotne w tym użytkowych wyrobów budowlanych w odniesieniu do ich zakresie jest wprowadzenie dodatkowego siódmego zasadniczych charakterystyk oraz zharmonizowanych zasad w y m a g a n i a p o d s t a w o w e g o Z r ó w n o w a ż o n e stosowania oznakowania CE na tych wyrobach.

W tym zakresie regulacje rozporządzenia zastepują wykorzystanie zasobów naturalnych „Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane, wykonane i postanowienia Dyrektywy Rady 89/106/EWG z dnia 21 grudnia rozebrane w taki sposób, aby wykorzystanie zasobów 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych naturalnych było zrównoważone i zapewniało:wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich

a) recykling obiektów budowlanych oraz wchodzących w ich odnoszących się do wyrobów budowlanych (CPD), skład materiałów i części po rozbiórce;wprowadzonych do polskiego prawa przepisami ustawy - Prawo

b) trwałość obiektów budowlanych;budowlane i ustawy o wyrobach budowlanych. c) wykorzystanie w obiektach budowlanych przyjaznych Głównym celem zmiany sposobu i zasad regulacji unijnego

środowisku surowców i materiałów wtórnych.”rynku wyrobów budowlanych było:Wymagania podstawowe stanowią odniesienie do opracowania - wprowadzenie większej przejrzystości w odniesieniu do zharmonizowanych specyfikacji technicznych wyrobów podstawowych elementów Dyrektywy, w tym ogólnej koncepcji budowlanych tj. norm zharmonizowanych i europejskich opartej na właściwościach użytkowych, w odróżnieniu od dokumentów oceny.koncepcji normatywnej, zawartości i statusu oznakowania CE, 2. W zharmonizowanych specyfikacjach technicznych uznawania wiarygodności oznakowania CE przez władze

określane są zasadnicze charakterystyki wyrobów krajowe oraz użytkowników wyrobów budowlanych oraz roli budowlanych, to znaczy te cechy wyrobu, które odnoszą się jaką odgrywają normy i europejskie aprobaty techniczne,do podstawowych wymagań dla obiektów budowlanych.- zwiększenie wiarygodności całego systemu, w szczególności

3. Jeżeli wyrób budowlany jest objęty normą zharmonizowaną poprzez uściślenie kryteriów wyznaczania i notyfikowania producent takiego wyrobu, przed jego wprowadzeniem do jednostek oraz poprawę koordynacji nadzoru rynkowego. obrotu, jest zobowiązany do sporządzenia deklaracji Istotą nowych regulacji zawartych w rozporządzeniu właściwości użytkowych oraz do umieszczenia na wyrobie jest odejście od definiowania wymagań dla wyrobu oznakowania CE. Deklaracja właściwości użytkowych budowlanego, których spełnienie oznacza, że wyrób jest zawiera deklarowane przez producenta właściwości bezpieczny i może być wprowadzany do obrotu i stosowany w użytkowe wyrobów budowlanych w odniesieniu do budownictwie – na rzecz zagwarantowania, by wyrobom zasadniczych charakterystyk tych wyrobów, zgodnie z budowlanym towarzyszyły wiarygodne dane dotyczące jego zastosowaną normą zharmonizowaną. właściwości użytkowych. Rozporządzenie w tym celu określa

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego

Wyniki badań

9

Deklaracja powinna zawierać właściwości użytkowe wyrobu - wyroby budowlane wprowadzone do obrotu zgodnie z budowlanego, wyrażone w poziomach lub klasach, lub w Dyrektywą 89/106/EWG przed dniem 1 lipca 2013 r. uznaje sposób opisowy, w odniesieniu do wszystkich zasadniczych się za zgodne z rozporządzeniem CPR,

- producenci mogą wystawić deklarację właściwości charakterystyk, co do których w miejscu, w którym producent użytkowych na podstawie certyfikatu zgodności lub deklaracji zamierza udostępniać wyrób na rynku obowiązują przepisy zgodności wydanych przed dniem 1 lipca 2013 r. zgodnie z odnoszące się do deklarowanego zamierzonego zastosowania Dyrektywą 89/106/EWG.lub zastosowań wyrobu budowlanego. Przez umieszczenie

- wytyczne w sprawie europejskich aprobat technicznych oznakowania CE producent bierze na siebie odpowiedzialność opublikowane przed dniem 1 lipca 2013 r., mogą być za zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi stosowane jako europejskie dokumenty oceny.właściwościami użytkowymi oraz za jego zgodność ze

- producenci i importerzy mogą wykorzystywać europejskie wszystkimi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi aprobaty techniczne wydane zgodnie z art. 9 Dyrektywy w rozporządzeniu.89/106/EWG przed dniem 1 lipca 2013 r. jako europejskie 4. W przypadku wyrobów budowlanych nie objętych normą oceny techniczne do końca okresu ważności tych aprobat.zharmonizowaną producent może uzyskać w upoważnionej

Jednostce Oceny Technicznej, na zasadach i w trybie Wszystkie podstawowe regulacje rozporządzenia mają być określonym w rozporządzeniu, europejską ocenę stosowane od 1 lipca 2013 r. Do tego czasu należy również techniczną. Europejska ocena techniczna stanowi dokonać niezbędnych zmian dostosowujących dotychczasowe udokumentowaną ocenę właściwości użytkowych wyrobu przepisy krajowe dotyczące wyrobów budowlanych. W budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych szczególności zasadnicze zmiany dotyczyć będą ustawy o charakterystyk zgodnie z właściwym europejskim wyrobach budowlanych oraz przepisów wykonawczych dokumentem oceny przyjętym przez Organizację Jednostek związanych z tą ustawą. Zlikwidowana zostanie możliwość Oceny Technicznej. Wyrób budowlany, na który została wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych wydana europejska ocena techniczna, może być oznaczonych znakiem budowlanym, jeżeli wyrób taki jest wprowadzony do obrotu, jeżeli jego producent sporządzi objęty normą zharmonizowaną. Wyroby budowlane objęte deklarację właściwości użytkowych i umieści na wyrobie normami zharmonizowanymi lub na które wydana została oznakowanie CE. europejska ocena techniczna będą wprowadzane do obrotu 5. Dla każdego wyrobu udostępnianego na rynku należy i udostępniane na terenie RP na podstawie przepisów dostarczyć deklarację właściwości użytkowych w formie rozporządzenia , z uwzględnieniem przepisów papierowej lub elektronicznej. Jeżeli partia tego samego przejściowych tam zawartych. Należy przy tym zaznaczyć, że wyrobu jest dostarczana jednemu użytkownikowi, może jej wszystkie normy zharmonizowane z Dyrektywą 89/106/EWG towarzyszyć jeden egzemplarz deklaracji. będą zmieniane w ramach ich harmonizacji z rozporządzeniem Deklaracja w formie papierowej powinna być dostarczana na 305/11, a Komisja Europejska będzie publikowała wykazy tych życzenie odbiorcy.zmienionych norm. Ograniczona zostanie, w zakresie Deklaracja właściwości użytkowych jest dostarczana w języku wynikającym z przepisów rozporządzenia, możliwość lub językach wymaganych przez państwo członkowskie, w dopuszczania do jednostkowego zastosowana wyrobów którym wyrób jest udostępniony.

6. Producent może sporządzić deklaracje właściwości budowlanych objętych normami zharmonizowanymi. Należy się użytkowych, jeżeli ocena i weryfikacja stałości właściwości liczyć również z daleko idącymi zmianami w przepisach użytkowych wyrobów budowlanych w odniesieniu do ich określających krajowy system legalizacji wyrobów budowlanych zasadniczych charakterystyk przeprowadzana jest zgodnie z (krajowa deklaracja zgodności i znak budowlany), który był systemem/systemami oceny i weryfikacji stałości koncepcyjnie zbieżny z Dyrektywą 89/106/EWG, a teraz właściwości użytkowych, wskazany we właściwej normie powinien być skorelowany koncepcją wynikającą z zharmonizowanej lub europejskiej ocenie technicznej. rozporządzenia.

Mając na uwadze, że wyroby szeroko rozumianej Rozporządzenie określa 5 systemów oceny i weryfikacji branży betonowej są już w znacznej mierze objęte harmonizacją stałości właściwości użytkowych (1+,1, 2+, 3, 4) , generalnie w ramach Dyrektywy 89/106/EWG, to wydaje się, że w zgodnych z systemami oceny zgodności określonymi w najbliższym okresie działania producentów wyrobów Dyrektywie 89/106/EWG.

7. Obowiązek sporządzania deklaracji właściwości użytkowych betonowych, zarówno prefabrykatów jaki i elementów oraz nanoszenia oznakowania CE nie obejmuje (tylko) murowych, powinny koncentrować się na:

- stosowaniu, tam gdzie jest to obecnie możliwe, znakowania wyrobów budowlanych:- produkowanych jednostkowo lub na zamówienie w CE przy wprowadzaniu produkowanych wyrobów do obrotu,

- przeprowadzeniu szczegółowej analizy produkowanego nieseryjnym procesie produkcji i wbudowywanych przez asortymentu wyrobów w kontekście wymagań wynikających producenta w określonym obiekcie budowlanym,

- produkowanych na terenie budowy w celu wbudowania w z rozporządzenia, w tym w szczególności obowiązku obiekty tam wznoszone, dostosowania deklarowanych właściwości użytkowych

- produkowanych w sposób tradycyjny na potrzeby obiektów w y r o b u w o d n i e s i e n i u d o w y m a g a ń zabytkowych. odnoszących się do deklarowanego zamierzonego

8. Państwa członkowskie wyznaczają punkty kontaktowe ds. zastosowania lub zastosowań wyrobu w miejscu jego wyrobów budowlanych. Punkty kontaktowe ds. wyrobów udostępniania na rynku oraz ograniczenia możliwości budowlanych dostarczają informacje o krajowych stosowania dopuszczenia do jednostkowego zastosowania przepisach mających na celu spełnienie podstawowych wyrobu budowlanego,wymagań dotyczących obiektów budowlanych mających - m o n i t o r o w a n i u p r o c e s u z m i a n w n o r m a c h zastosowanie do zamierzonego zastosowania każdego zharmonizowanych związanych z ich dostosowaniem do wyrobu budowlanego. rozporządzenia, w celu zaplanowania i podjęcia możliwie

wcześnie n iezbędnych dzia łań technicznych i W celu ograniczenia trudności i kosztów ponoszonych przez organizacyjnych związanych ze stosowaniem norm producentów wyrobów budowlanych, a związanych z zharmonizowanych w rozporządzeniu i z zastosowaniem stosowaniem nowych regulacji, rozporządzenie wprowadza zasad i procedur w tym rozporządzeniu określonych.przepisy przejściowe, zgodnie z którymi:

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego10

Właściwości autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK)w świetle aktualnych wyników badań

ICiMB - Centrum Badań Betonów CEBETi Instytutu Techniki Budowlanej

Beton komórkowy jest atrakcyjnym, lekkim materiałem dla danych klas gęstości (wg Załącznika krajowego NA do normy PN-EN 771-4) oraz osiągane w praktyce.budowlanym łączącym w sobie cechy mater ia łu

termoizolacyjnego i konstrukcyjnego. Ogólnym dążeniem w technice jest uzyskanie materiałów możliwie najlżejszych przy jak najwyższej wytrzymałości.Według opinii użytkowników i producentów w betonie komórkowym znaleziono rozsądny kompromis między lekkością a wytrzymałością przy najlepszej izolacji termicznej. Budowane powszechnie obiekty z tego materiału, a głównie budynki mieszkalne, we wszystkich krajach europejskich, a także na innych kontynentach, to domy ciepłe, zdrowe i stosunkowo niedrogie, w których tradycja harmonijnie splata się z nowoczesnością. Wytwórnie betonów komórkowych podlegają ścisłemu nadzorowi wewnętrznemu jak i zewnętrznemu, jakość sprawdzana jest zarówno przez własne laboratoria jak i zewnętrzne jednostki badawcze. W Polsce badania te prowadzą głównie CEBET, ITB oraz Politechniki i Instytuty Naukowe. W niniejszym artykule przybliżamy Czytelnikom najważniejsze właściwości autoklawizowanych betonów komórkowych na podstawie aktualnych badań ICiMB Centrum Badań Betonów CEBET oraz ITB.Informacje te powinny utwierdzić czytających w przekonaniu, iż z betonu komórkowego można wykonać każdy rodzaj ścian (zewnętrznych i wewnętrznych, konstrukcyjnych i działowych). Nie bez powodu stał się on jednym z najczęściej

Badania z ostatnich dwóch lat wykazały, iż za wyjątkiem wykorzystywanych materiałów do budowy ścian. Materiał ten sporadycznych przypadków beton komórkowy posiada zdał również egzamin podczas powodzi w Polsce (bardzo wytrzymałości na ściskanie znacznie wyższe (tablica 1 – dobrze odsychał po zalaniu).rubryka 3), niż podane w załączniku NA minimalne klasy Znaczenie poszczególnych właściwości betonu komórkowego wytrzymałości dla danych gęstości. zależy od jego przeznaczenia. I tak np. w betonie Wnikliwemu czytelnikowi analizującemu uzyskiwane konstrukcyjnym najważniejszą cechą jest wytrzymałość na wytrzymałości na ściskanie wydawać by się mogło, iż obecnie ściskanie, w betonach izolacyjnych – izolacyjność cieplna produkuje się beton komórkowy o niższych wytrzymałościach, zależna od jego porowatości i w konsekwencji od gęstości.W otóż nic bardziej błędnego – obecnie wytrzymałość na ściskanie betonach izolacyjno-konstrukcyjnych wyważona musi być określa się przy zawilgoceniu (6±2) % (jest to stan naturalnego wytrzymałość na ściskanie i gęstość.zawilgocenia muru, w jakim pracuje beton), a nie jak przedtem po wysuszeniu betonu do stałej masy. GęstośćWilgotność betonu komórkowego ma istotny wpływ na wartość wytrzymałości. Badania wykazały, że wytrzymałość ABK Gęstość wyraża stosunek masy betonu komórkowego oznaczona wg obecnie obowiązującej metodyki (przy do objętości, jaką zajmuje, łącznie z porami. Jest to niezmiernie zawilgoceniu (6±2) %) jest z reguły 20% mniejsza od istotna cecha betonu, gdyż od niej w decydującym stopniu wytrzymałości określonej na próbkach w stanie suchym, zależą jego pozostałe parametry. Aktualna Norma Europejska, zgodnie z poprzednią normą.PN-EN 771-4:2011 wprowadzona jako Norma Polska, dla Stabilność produkcji w wytwórniach autoklawizowanych elementów murowych z autoklawizowanego betonu betonów komórkowych sprawia, iż producenci deklarują wyroby komórkowego podaje, że gęstość betonu komórkowego w

3 w Kategorii I. Dla przypomnienia Czytelnikom – do Kategorii I stanie suchym mieści się w zakresie od 300 do 1000 kg/m . zalicza się elementy murowe, których producent deklaruje, że Badania elementów murowych wykazują że w kraju prawdopodobieństwo wystąpienia wytrzymałości na ściskanie produkowany jest głównie beton komórkowy klas gęstości od

3 mniejszej od wytrzymałości zadeklarowanej jest nie większe niż 300 do 750 kg/m .5 %.

Wytrzymałość na ściskanieTrwałość jako mrozoodporność

ABK jest materiałem odpornym na działanie mrozu i nie ulega Wytrzymałość na ściskanie zależna jest od gęstości destrukcji pod wpływem cyklicznych zamrażań i rozmrażań. betonu oraz stopnia zawilgocenia. W zależności od

wytrzymałości na ściskanie produkowane są betony Korzystnie na tę właściwość wpływa struktura betonu komórkowe różnych klas wytrzymałości. Stosownie do komórkowego. Pory w ABK nie ulegają całkowitemu nasyceniu wymogów normy najniższa deklarowana przez producenta wodą, jest miejsce na krystalizację lodu, co ma bardzo korzystny wytrzymałość na ściskanie (określona wg normy PN-EN 772- wpływ na mrozoodporność ABK.1:2011) powinna wynosić 1,5 MPa przy wilgotności betonu (6±2) Badania ABK poddanego 15-tu cyklom zamrażania i % masy i powinna być wyrażona jako wartość średnia lub rozmrażania prowadzone zarówno wg normy PN-89/B-06258, charakterystyczna. p5.10, jak i PN-EN 15304) wykazały, że:W tablicy 1 podano minimalne klasy wytrzymałości na ściskanie

Klasa gęstości Minimalna klasa wytrzymałości *)

Osiągane wytrzymałościna ściskanie

[MPa]

1 2 3

300 1,5 2,0

350; 400 1,5 3,4

450; 500; 550 2,5 5,4

600; 650 3,0 6,6

700; 750 4,0 8,0

800 5,0 w okresie ostatnich 2 lat

nie badano

900 5,0 5,9

1000 5,0 7,4

)* Klasa wytrzymałości to wartość średniej wytrzymałości na ściskanie

Tablica 1 – Minimalne klasy wytrzymałości na ściskanie elementów murowychz ABK dla danych klas gęstości oraz wartości osiągane w praktyce.

1)prof. ICIMB dr inż. Genowefa Zapotoczna - Sytek 2)mgr Bogumiła Górska

1) 2) i Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych – Centrum Badań Betonów CEBET

Wyniki badań

Nr 2/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 11

�spadek wytrzymałości był niewielki i wynosił zwykle poniżej lipcu 1997 r. wykazały, że zalany w czasie powodzi beton wodą 10 %. W okresie 2 lat badań wystąpiło jedynie kilka zawierającą różne substancje organiczne i związki chemiczne, przypadków spadku wytrzymałości powyżej 10 %. W 30-tu a następnie swobodnie wysychający (poprzez wietrzenie) nie przypadkach wystąpił przyrost wytrzymałości od 1 % nawet jest podatny na rozwój mikroorganizmów (bakterii, grzybów, do 12%. pleśni). Stwierdzono jedynie występowanie pojedynczych

�zmiana masy kształtowała się zwykle od -0,5 % do +0,5 % kolonii grzybów. Według opinii ekspertów pojedyncze kolonie masy. Na 90 przebadanych partii wyrobów w 8-ciu partiach grzybów występują praktycznie na każdym rodzaju materiałów nie nastąpiła w ogóle zmiana masy. budowlanych mających kontakt z atmosferą.

Niezależnie od tak korzystnych wyników badań laboratoryjnych ABK poddawanego 15-tu cyklom zamrażania i Absorbcja wodyrozmrażania, w praktyce nie należy dopuszczać do zawilgocenia betonu komórkowego powyżej 30 % masy. Jeśli Stosownie do wymagań normy PN-EN 771-4 trwałe eksploatacyjne zawilgocenie w przegrodach producenci ABK powinni deklarować maksymalną absorpcję budowlanych z ABK przekroczy 30 % masy, mogą wówczas wody elementów murowych po upływie 10, 30 i 90 minut. wystąpić uszkodzenia betonu. Badania elementów murowych wykazały następujące wartości W praktyce, aby nie nastąpiło przekroczenie zawilgocenia absorpcji (cw,s):

2 5nowobudowanych ścian powyżej 30%, należy elementy z po 10 minutach 47-204 g/(m -s° )2 5betonu komórkowego zabezpieczyć przed wpływami po 30 minutach 41 -179 g/(m -s° )2 5atmosferycznymi, przykrywając je podczas składowania oraz po 90 minutach 37 -162 g/(m -s° )

chronić ściany w czasie budowy (osłony z folii). Po zbudowaniu Jak widać różnice są znaczące. Badania wykazały, że domu należy zapewnić warunki umożliwiające szybkie wartości absorpcji są w zasadzie charakterystyczne dla wysychanie ścian przez ogrzewanie pomieszczeń i intensywne wyrobów z danych wytwórni.przewietrzanie.

Akumulacja ciepła i dyfuzja pary wodnej Skurcz

Właściwości akumulacyjne zależą od pojemności Uwzględnienie skurczu elementów z ABK, spowodowanego ich cieplnej materiału. Pojemnością cieplną nazywamy zdolność wysychaniem jest bardzo istotne przy projektowaniu kumulowania(gromadzenia) ciepła przez materiał przy jego konstrukcji. Wartość skurczu ABK – ε , określona w cs,refogrzewaniu. Największą pojemność cieplną ma woda,

warunkach laboratoryjnych (zgodnie z normą PN-EN 680:2008) następnie granit, mniejszą kolejno: ceramika pełna, drewno

w zakresie wilgotności od 30 %, czyli zbliżonej do wilgotności oraz beton komórkowy. Dla wyrobów i materiałów ważna jest elementu murowego bezpośrednio po autoklawizacji, do 6 % nie tylko zdolność akumulacji ciepła (pojemność cieplna), masy (a więc wilgotności ustabilizowanej w murze) wyniosła:ale i jak szybko ciepło to jest gromadzone i oddawane do

otoczenia. Otóż korzystne jest to, iż beton komórkowy od 0,01 do 0,44 mm/mpowoli akumuluje i oddaje zakumulowane (zatrzymane) w

sobie ciepło, co zapewnia komfort cieplny pomieszczeń Z przedstawionych badań wynika, że wartość skurczu poprzez utrzymanie stałej temperatury bez względu na

w zakresie wilgotności od 30 % do 6 % masy są znacząco porę roku i warunki panujące na zewnątrz budynku.zróżnicowane w zależności od pochodzenia wyrobu.Dom z betonu komórkowego chroni nas zimą przed

W normie PN-EN 680:2008, poza oznaczeniem ε szybkim oziębieniem, a latem przed szybkim przegrzaniem. cs,ref

Stabilność temperatury ma bezpośredni wpływ na mikroklimat (w zakresie wilgotności od 30% do 6% masy) wprowadzone pomieszczeń. Im większa stabilność, tym wyższy komfort zostało, także pojęcie skurczu całkowitego ε , oznaczonego cs,tot

cieplny. W domu z betonu komórkowego panują optymalne jako wartość skurczu od początku prowadzenia pomiarów, do warunki cieplno-wilgotnościowe; nie jest ani za sucho ani za momentu osiągnięcia wartości maksymalnej. Dodać należy, iż wilgotno. Taki mikroklimat jest wynikiem paroprzepuszczalności

stosownie do normy PN-EN 12602:2010 przy projektowaniu betonu komórkowego; pochłania on bowiem nadmiar pary

elementów zbrojonych z ABK można przyjmować wartość znajdującej się w powietrzu pomieszczenia, a oddaje ją, gdy w

skurczu jako ε , lub wartość skurczu całkowitego ε , cs,ref cs,totpomieszczeniach jest sucho. Dlatego właśnie mówi się, że pomnożoną przez współczynnik zmniejszający równy 0,5.ściany z betonu komórkowego „oddychają". Betonu Jak wykazały badania wielkość skurczu betonu komórkowego komórkowego, podobnie jak i innych materiałów nie należy zależy od mikrostruktury materiału, czyli od struktury kryształów pokrywać materiałami posiadającymi znikome właściwości i porów. Kształtują się one głównie w środowisku pary dyfuzyjne.

Według normy PN-EN 771-4 producenci zobowiązani są nasyconej w procesie autoklawizacji. Wartość skurczu ma podawać informacje dotyczące paroprzepuszczalności wpływ na zjawisko powstawania rys w konstrukcjach poprzez określenie współczynnika dyfuzji pary wodnej. Badania murowych.tego współczynnika (a ściślej współczynnika oporu dyfuzyjnego) wykazały, że jego wartość kształtuje się od 5 do 18 Naturalna promieniotwórczośći jest w zasadzie charakterystyczny dla wyrobów z danej Za podstawę oceny promieniotwórczości naturalnej wyrobów wytwórni. budowlanych, a więc i ABK, stosownie do wprowadzonych z

dniem 2 stycznia 2007 r. (Dz. U. 2007 nr 4, poz. 29) Odporność na bakterie, pleśnie i grzyb znowelizowanych przepisów i wymagań służą dwa

kwalifikacyjne wskaźniki aktywności:Badania betonu komórkowego na podatność

występowania na nim pleśni i bakterii przeprowadzone przy symulacji warunków niekorzystnego, wilgotnego klimatu - f ≤ 1,2 (niemianowany), który jest miarą sumarycznego 1tropikalnego - tzn. w temperaturze od +25 do +30 °C oraz stężenia naturalnych pierwiastków promieniotwórczych wilgotności względnej powietrza od 95 do 98 % wykazały, że (potasu K-40, radu Ra-226, toru Th-228) oraznawet w takich warunkach beton komórkowy wykazuje całkowitą odporność na bakterie, pleśnie, grzyby. Badanie zachowania się betonu komórkowego po powodzi w Polsce w

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego12

późniejszymi zmianami).f ≤ 240 Bq/kg, określający stężenie radu Ra-226, wyrażony 2

w bekerelach na kilogram.Metody badań i kryteria oceny ujęte są w Poradniku

ITB nr 455/2010 pt. Badania promieniotwórczości naturalnej wyrobów budowlanych - ITB 2010 (dawniej Instrukcji ITB nr 234/2003).Na podstawie badań prowadzonych od 1981 roku przez CEBET stwierdza się, że kryteria te spełniają wszystkie produkowane w kraju betony komórkowe, przy czym betony komórkowe piaskowe zaliczają się do grupy o wyjątkowo niskiej promieniotwórczości, a betony komórkowe popiołowe są przeważnie na poziomie wyrobów ceramicznych. Dla przykładu podaje się wyniki badań ABK z ostatnich dwóch lat:

betony komórkowe produkowane z zastosowaniem piasku: f 0,11 – 0,24 (przeważają wartości poniżej 0,20)1

f 4,44 – 27,48 Bq/kg2

betony komórkowe produkowane z zastosowaniem popiołów lotnych: f 0,29 – 0,94 (w większości przypadków 0,70 – 0,80)1

f 27,00 – 113,55 Bq/kg (w większości przypadków 60 2

– 85 Bq/kg) Izolacyjność akustycznaSzerzej o zagadnieniach promieniotwórczości w art. na str. 13.

Izolacyjność akustyczna czyli zdolność do tłumienia dźwięków Izolacyjność cieplna (Właściwości cieplne) powietrznych zależy głównie od masy materiału, jego budowy

wewnętrznej, a także od rozwiązania przegrody.Minimalna ABK charakteryzuje s ię najkorzystniejszą izolacyjność akustyczna dla ścian zewnętrznych i

izolacyjnością cieplną spośród materiałów konstrukcyjnych wewnętrznych podana jest w normie PN-B-02151-3:1999. Jest stosowanych do wznoszenia ścian zewnętrznych. to norma do obowiązkowego stosowania.Miarą izolacyjności cieplnej jest współczynnik przewodzenia Należy dodać, że ściany wewnętrzne w budynkach ciepła λ zależny od gęstości, porowatości, wilgotności i składu jednorodzinnych nie podlegają wymaganiom akustycznym. surowcowego betonu. Norma podaje jedynie wartości zalecane dla zróżnicowanych Współczynnik λ określa ile ciepła przenika (ucieka) przez ścianę standardów akustycznych budynków.o powierzchni jednego metra kwadratowego w ciągu sekundy w Zgodnie z PN-B-2151-3:1999 w projektowaniu uwzględnia się momencie gdy różnica temperatury pomiędzy zewnętrzną i wartości wskaźników jednoliczbowych wyznaczonych w

o warunkach laboratoryjnych zmniejszonych o 2 dB. Wartości te wewnętrzną stroną ściany wynosi 10 C. W budownictwie dąży oznacza się dodatkowym symbolem R w indeksie (R i R ) i się do jak największego zmniejszenia tego parametru, gdyż A1R A2R

charakteryzuje on termoizolacyjność ściany. Czym mniejsza traktuje jako wartość projektową.wartość współczynnika λ tym ściana cieplejsza i będzie w stanie Przegrody z ABK właściwie zaprojektowane pod względem

izolacyjności cieplnej spełniają w zakresie izolacji akustycznej utrzymać ciepło wewnątrz pomieszczenia.obowiązujące wymagania dla przegród pionowych Istnieje przy tym duże zróżnicowanie wartości

3zewnętrznych (i to nawet wykonane z ABK o gęstości 350 kg/m ) współczynnika przewodzenia ciepła ABK w zależności od i ścian działowych, natomiast wykazują niedostateczną składu surowcowego; z reguły jest on niższy dla betonów izolacyjność akustyczną dla przegród międzymieszkaniowych komórkowych popiołowych, a wyższy dla betonów (w budynkach wielorodzinnych) i ścian międzysegmentowych komórkowych piaskowych.(w jednorodzinnej zabudowie szeregowej).Norma PN-EN ISO 10456 wprowadza dwie wartości Izolacyjność akustyczna ścian międzysegmentowych zwiększa współczynników przewodzenia ciepła materiałów – λ i λ :D U

się jeśli ściany mają grubość 36 cm czy nawet 24 cm i są Na podstawie przeprowadzonych badań producenci deklarują wykonane z betonu komórkowego gęstości 500-600 oraz wartości cieplne swojego betonu komórkowego (λ wartość D obłożone dwustronnie grubymi (15 mm) płytami gipsowo-

deklarowana odpowiadająca warunkom laboratoryjnym lub λ U kartonowymi i jednocześnie zastosowano pływające podłogi na wartość obliczeniowa odpowiadająca warunkom stosowania stropach.materiałów budowlanych, służąca projektowaniu). Poniżej w tablicy 3 przedstawiono wskaźniki oceny

W Tablicy 2 przedstawiono wartości współczynnika λD izolacyjności akustycznej R dla ścian wewnętrznych i R dla A1R A2Ruzyskiwane przez producentów ABK w podziale na klasy ścian zewnętrznych otrzymane na podstawie badań gęstości. laboratoryjnych przeprowadzonych przez Zakład Akustyki ITB Wartość obliczeniową λ współczynnika przewodzenia ciepła U przy współpracy CEBET.uzyskuje się poprzez konwersję wartości deklarowanej uzyskanej w warunkach laboratoryjnych (w CEBET badania te prowadzi się w temperaturze 10 °C, w stanie suchym) do warunków eksploatacyjnych (10 °C i wilgotność eksploatacyjna - zwykle jest to 4 % przy betonie piaskowym i 5 % przy betonie popiołowym).Po przeprowadzeniu konwersji λ (deklarowanego) z uwagi na D

wilgotność i uzyskaniu wartości λ (obliczeniowego), U

stosowanie betonów komórkowych klas gęstości 350, 450, 500, a nawet 550 umożliwia wykonanie ciepłych jednowarstwowych ścian zewnętrznych (o grubościach od 36 do 42 cm) o współczynnikach przenikania ciepła U w granicach 0,19-0,30

2W/(m ·K), a więc spełniających wymagania podane w warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2002 nr 75, poz. 690 wraz z

Klasa gęstości Gęstość betonu

w stanie suchym [kg/m3]

Wartość λD

[W/(m·K)]

1 2 3

300 285 0,085

350 315 340 0,090 ÷ ÷ 0,095

400 335 0,100 ÷ 400 ÷ 0,105

450 410 ÷ 450 0,100 ÷ 0,120

500 455 ÷ 495 0,100 ÷ 0,140

550 505 ÷ 535 0,110 ÷ 0,150

600 560 ÷ 595 0,120 ÷ 0,170

650 605 ÷ 650 0,135 ÷ 0,180

700 660 ÷ 685 0,170 ÷ 0,190

750 730 0,185

Tablica 2 – Osiągane wartości dla betonu komórkowegoλD

Tablica 3 – Wskaźniki izolacyjności akustycznej właściwej R i RA1R A2R

ścian z betonu komórkowego z elementów łączonych na cienkie spoiny

Lp.

Gęstośćobliczeniowa

betonu komórkowego

[kg/m3]

Wartości jednoliczbowych wskaźników RA1R i RA2R w dB, w zależności od grubości ściany w mm

RA1R (ściany wewnętrzne) RA2R (ściany zewnętrzne)

60 120 180 240 300 360 60 120 180 240 300 360

1 340 - - 35 38 41 43 - - 34 35 37 39

2 400 - 34 38 41 44 46 - 33 35 38 40 42

3 500 31 36 41 44 46 48 30 34 37 40 43 45

4 600 33 38 43 46 48 50 32 35 39 42 45 47

5 700 35 40 44 48 50 51 33 36 41 44 46 48

Uwagi:

1. Tablica dotyczy ścian z tynkiem cementowo-wapiennym grubości 10 mm; jednak grubości ścian podano bez tynku

2. Ze wstępnych badań Zakładu Akustyki ITB wynika, że – z pewnym przybliżeniem – podane w tej tablicy wartości

wskaźników R i R można odnosić także do ścian z bloczków łączonych zwykłą zaprawąA1R A2R

-

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 13

Odporność ogniowa przegrodach wynosi od 1 roku do 2 lat (a przy wyjątkowo niesprzyjających warunkach 2-3 lat)

Jest to zdolność obiektu do spełnienia w ustalonym czasie Pierwsze liczby w obu przypadkach dotyczą zwykle (podanym w minutach) określonych wymagań: nośności R, betonu komórkowego wyprodukowanego z zastosowaniem izolacyjności I, szczelności E oraz ewentualnie promieniowania piasku, a drugie z zastosowaniem popiołów. Wynika to z cieplnego W. większej wilgotności ABK z popiołów lotnych.

Elementy budynku, odpowiednio do jego wymaganej Podkreślić należy iż maksymalne odeschnięcie następuje w klasy odporności pożarowej, powinny mieć właściwe klasy pierwszych kilku tygodniach (potwierdziły to również badania odporności ogniowej. Badania odporności ogniowej ścian z ABK ścian budynków z ABK zalanych podczas powodzi). przeprowadzone w Zakładzie Badań Ogniowych ITB przy Przy wilgotności względnej powietrza wewnętrznego współpracy CEBET wykazały, że ściany murowane z ABK pod od 40 - 60% wilgotność ustabilizowana przegród z betonu względem odporności ogniowej spełniają wymagania stawiane komórkowego wynosi zwykle 1,5 - 5% masy, w warunkach materiałom budowlanym dla najwyższej klasy odporności bardziej niekorzystnych od 5-6%. Wielkości te zostały pożarowej budynków – klasa A. Poniżej podano opracowaną na potwierdzone przez CEBET badaniami w budynkach, których podstawie przeprowadzonych badań klasyfikację w zakresie wiek wynosił 25-35 lat. Okazało się, że wilgotność ścian z odporności ogniowej ścian z ABK (Tablica 4). betonu komórkowego piaskowego nie przekracza 3% masy i

dochodzi do 4,7 % masy w ścianach z betonu popiołowego.Przy takim zawilgoceniu przegrody z betonu

komórkowego charakteryzują się dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi. Uzyskane wartości wilgotności przegród przeczą głoszonym niekiedy opiniom o bardzo dużym zawilgoceniu ścian z ABK.

Reasumując:Przedstawione właściwości autoklawizowanych

betonów komórkowych (ABK) w oparciu o aktualne badania ICiMB – Centrum Badań Betonów CEBET i Instytutu Techniki Budowlanej potwierdzają jeszcze raz atrakcyjność tego materiału.

Wskazują, że jest to materiał budowlany, który zapewnia wielopokoleniową trwałość obiektów budowlanych, zapewniając mieszkańcom bezpieczeństwo oraz mikroklimat stwarzający właściwe warunki zarówno do wypoczynku jak i do

Reakcja na ogień pracy.Podkreślić należy, że najlżejsze betony komórkowe

Badania reakcji na ogień wykazały, że zarówno ABK piaskowe klas gęstości od 300 do 500 a nawet 550 (w tym ostatnim jak i popiołowe zaliczają się do klasy A1 – najlepszej klasy przypadku zależy to od składu surowcowego betonu) pozwalają obejmującej najbezpieczniejsze, niepalne wyroby niebiorące jak już wspomniano, na budowanie ścian jednowarstwowych o udziału w pożarze. grubości 36-42 cm, które nie wymagają docieplenia. W ten

sposób można realizować energooszczędne i trwałe budynki Wilgotność przegród szybko, łatwo i prosto.

Autoklawizowany beton komórkowy po zakończeniu Elementy murowe o większej gęstości są zwykle procesu autoklawizacji ma wilgotność od 26% do 36% przeznaczone do wznoszenia ścian dwu i trójwarstwowych. (sporadycznie do 40%). Ściany z betonu komórkowego z dociepleniem pozwalają, w

Szybkość wysychania przegród z ABK zależy od jego zależności od rozwiązań, na zbudowanie obiektu gęstości, a czas potrzebny na ustabilizowanie się wilgotności w energooszczędnego lub pasywnego.

Tablica 4 – Aktualna klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej ścian z ABK

Grubośćściany [cm]

Wskaźnik wykorzystania nośności α

0 0,2 0,6 1,0

11,5 12

EI 120 - - -

17,5 18

EI 240 REI 240 REI 240 REI 120

24 EI 240 REI 240 REI 240 REI 240

30 EI 240 REI 240 REI 240 REI 240

36 36,5

EI 240 REI 240 REI 240 REI 240

42 EI 240 REI 240 REI 240 REI 240

R – nośność, I – izolacyjność, E - szczelność

Jednym z mitów dotyczących betonu komórkowego Promieniowanie jonizujące stanowi nieodzowny składnik jest jego rzekomo wysoka promieniotwórczość. Taka opinia jest ekologiczny biosfery ziemskiej, warunkujący prawidłowy rozwój spowodowana brakiem wiedzy na ten temat, plotkami, a istot żywych. Z drugiej strony wiadomo, że promieniowanie to czasami skutkiem świadomej manipulacji. wywołuje pewne zmiany chemiczne i biologiczne w komórkach Dla właściwego przedstawienia promieniotwórczości i tkankach istot żywych. Dopóki nie są przekroczone określone materiałów i wyrobów budowlanych, w tym wyrobów z betonu poziomy promieniowania jonizującego, nie ma powodów do komórkowego, przyb l iżmy skrótowo zagadnien ie obaw, gdyż organizmy wykazują zdolność do samonaprawienia promieniotwórczości i przeanalizujmy je opierając się na powstałych destrukcji. Z kolei uważa się, że zbyt zaniżone wiarygodnych wynikach badań upoważnionych jednostek poziomy promieniowania również nie są pożądane, gdyż mogą badawczych. przyczyniać się do żywiołowego rozwoju chorobotwórczych

W naszym otoczeniu znajduje się wiele różnych źródeł drobnoustrojów. Istotne znaczenie dla istot żywych mają dwie promieniowania. Wszystko co nas otacza posiada swoją składowe promieniowania jonizującego: promieniowanie naturalną radioaktywność i promieniuje. Promieniowanie to gamma, działające na całe ciało oraz promieniowanie alfa najogólniej określając jeden ze sposobów wysyłania i działające na układ oddechowy. Źródłami promieniowania p r z e n o s z e n i a n a o d l e g ł o ś ć e n e r g i i gamma wewnątrz budynku są naturalne pierwiastki w postaci ciepła, światła, fal elektromagnetycznych lub cząstek promieniotwórcze znajdujące się w wyrobach budowlanych materii. Promieniowanie jest zjawiskiem naturalnym, a jego produkowanych z surowców i odpadów pochodzenia szczególnym rodzajem jest promieniowanie jonizujące mineralnego, oraz zawarte w podłożu gruntowym, a także część nazwane tak, bo wywołuje w obojętnych elektrycznie atomach i promieniowania kosmicznego, przenikającego przez ściany, cząsteczkach materii zmiany w ładunkach elektrycznych czyli dach i stropy.jonizację.

Jak jest naprawdę z promieniotwórczością betonukomórkowegoprof. ICIMB dr inż G. Zapotoczna-Sytek

mgr Kalina Mamont-Cieśla, mgr inż. T. Rybarczyk

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego16

Wszystkie materiały budowlane pochodzenia mineralnego Wskaźnik f ma formę złożoną, uwzględniającą różną wagę 1

zawierają naturalne pierwiastki promieniotwórcze, z których poszczególnych radioizotopów:istotne znaczenie ze względu na poziom promieniowania naturalnego tła jonizującego w środowisku mieszkalnym mają: potas K – 40, pierwiastki szeregu uranowo – radowego w tym izotop radu Ra -226 i jego produkt rozpadu - radon Rn -222 oraz szeregu torowego.Dla zdrowia człowieka niebezpieczne są produkty rozpadu radu. Z rozpadu radu Ra – 226 powstaje gaz radon Rn – 222, który w dalszej kolejności rozpada się samoistnie – groźne są pochodne jego rozpadu – izotopy metali, ołowiu, bizmutu.Radon i pochodne jego rozpadu, będące źródłem p r o m i e n i o w a n i a a l f a , p o c h o d z ą g ł ó w n i e z gruntu oraz – w znacznie mniejszym stopniu – z materiałów budowlanych. Zilustrowano to w tabeli 1.

Dane te są bardzo zbliżone do podawanych przez światowe i krajowe Ośrodki Badawcze zajmujące się problematyką promieniotwórczości.

Chcąc zapewnić odpowiednie warunki higieniczno – zdrowotne w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi lub zwierząt, trzeba eliminować stosowanie wyrobów budowlanych zawierających w nadmiernej ilości naturalne pierwiastki promieniotwórcze: potas K – 40, rad Ra – 226 i tor Th – 228 oraz w p r z y p a d k u d u ż e g o s t ę ż e n i a r a d o n u Rn – 222 w powietrzu pomieszczeń – zastosować rozwiązania techniczno – budowlane, zmniejszające infiltrację radonu z podłoża do budynku.

Wymagania krajowe dla zapewnienia odpowiednich warunków higieniczno – zdrowotnych w pomieszczeniach budowlanych ujęte są w dwóch ustawach: Prawo Budowlane i Prawo Atomowe oraz w rozporządzeniach wykonawczych i w rekomendacjach Unii Europejskiej dotyczących średniego rocznego stężenia radonu w budynkach. Zgodnie z przepisami, budynki przeznaczone na pobyt ludzi lub inwentarza żywego powinny spełniać następujące warunki:- budynek nie może być wykonany z wyrobów budowlanych,

w których przekroczone są graniczne zawartości naturalnych pierwiastków promieniotwórczych;

- średnie roczne stężenie radonu w powietrzu w 3pomieszczeniach nie powinno przekraczać: 200 [Bq/m ] w

3budynkach nowobudowanych oraz 400 [Bq/m ] w budynkach starszych.

Mając na uwadze dwa wyżej wymienione rodzaje promieniowania – gamma i alfa, na które narażone są istoty żywe w budynku, przyjęto za podstawę oceny wyrobów budowlanych dwa kwalifikacyjne wskaźniki aktywności f i f , 1 2

oznaczane laboratoryjnie. Metody badań i kryteria oceny ujęte są w Poradniku ITB nr 455/2010 pt . „Badania promieniotwórczości naturalnej wyrobów budowlanych” - ITB 2010 (dawniej instrukcja Instytutu Techniki Budowlanej ITB 234/2003).

Wskaźnik f informuje o narażeniu całego ciała 1

promieniowaniem gamma przez radionuklidy naturalne: potasu K – 40, radu Ra – 226 i toru Th – 228, występujące w materiale.

warunek bezpieczeństwa jest spełniony, gdy f ≤ 1,21

gdzie:

S , S , S – stężenia odpowiednio: potasu K-40, K Ra Th

radu Ra-226 i toru T 228 w Bq / kgh

Wskaźnik f informuje o zawartości radu Ra-226, który jest 2

izotopem macierzystym radonu a więc pośrednio o stopniu narażenia na promieniowanie alfa radonu Rn–222 i jego krótko-życiowych pochodnych. Warunek bezpieczeństwa, określony jako wartość graniczna stężenia radu w materiale budowlanym, jest następujący:

f = S ≤ 240 Bq/kg2 Ra

gdzie:

S – stężenie radu Ra – 226 w Bq/kg.Ra

Badania i ocena promieniotwórczości materiałów budowlanych

Od 1980 roku prowadzone są przez: Instytut Techniki Budowlanej, Centralny Ośrodek Badawczo – Rozwojowy Przemysłu Betonów CEBET (obecnie ICiMB CBB CEBET), Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR) oraz przez ok. 30 laboratoriów w zakładach produkcyjnych badania powszechnie stosowanych surowców i materiałów budowlanych. Laboratoria te są nadzorowane przez Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, które organizuje również szkolenia personelu i badania porównawcze oraz prowadzi komputerową bazę danych. W bazie tej znajdują się obecnie wyniki dla ponad 40 tys. próbek surowców i materiałów budowlanych.

Według danych z tej bazy dla betonów komórkowych zarówno wskaźnik aktywności f nigdy nie przekroczył wartości 1

1,20 jak i f - wartości 240 Bq/kg, przy czym dla betonów 2

komórkowych piaskowych wartości te są korzystnie bardzo niskie. Dla betonów komórkowych popiołowych średnie wartości f i f są na poziomie wartości uzyskiwanych dla 1 2

ceramiki budowlanej, powszechnie uznawanej za materiały bezpieczne pod kątem narażenia na promieniowanie. Jednocześnie warto zauważyć, że dla wyrobów z ceramiki budowlanej wskaźnik f przekracza niekiedy wartość 1,2. 1

Należy też pamiętać, że element wykonany z betonu komórkowego ma mniejszą masę niż taki sam element wykonany z betonów ciężkich czy ceramiki budowlanej (cegły, pustaki ceramiczne, dachówki, kształtki itd.), a przez to zawiera odpowiednio mniej radionuklidów .

W Tabeli 2 zestawiono średnie wartości wskaźników f i f 1 2

dla najczęściej spotykanych materiałów ściennych. Na tej podstawie oraz przy uwzględnieniu masy materiałów wyliczono i zestawiono również orientacyjne wartości aktywności radu Ra-

2226 w jednym m ścian. Zestawienia dokonano dla celów porównania między sobą poszczególnych materiałów i rozwiązań stosowanych w praktyce.

Źródło radonu % udziału

podłoże gruntowe

materiały budowlane

powietrze atmosferyczne (zewnętrzne)

woda

gaz naturalny (ziemny)

77,9

12,0

9,3

0,2

0,6

Tabela 1. Źródła radonu w powietrzu wewnątrz statystycznego budynku,przy założeniu wymiany powietrza co godzinę

Źródło: Sources, Effects and Risks of Ionizing Radiation. UNSCEAR, New York 1988

kgBq

S

kgBq

S

kgBq

Sf ThRaK

/200/300/30001 ++=

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 17

Tabela 2. Średnie wartości wskaźników aktywności f i f dla wybranych materiałów ściennych.1 2

Uwaga :grubość ścian wynosiła 24cm z wyjątkiem pozycji ostatniej, dla której wynosiła ona 42cm. 2Wartość aktywności Ra-226 w jednym m ściany jest iloczynem

stężenia aktywności Ra-226 (f ) i masy ściany. Porównanie 22aktywności radu Ra-226 w jednym m różnych rodzajów ścian

ilustruje R ysunek 1.

stężeniu radonu, lecz grunt, na którym stoi budynek, oraz łatwość infiltracji radonu z gruntu do wnętrza budynku. Budynki drewniane nie mają zwykle tak solidnych fundamentów jak murowane, co sprzyja dyfuzji radonu z podłoża do budynku.

PODSUMOWANIE

Wprowadzone w Polsce wymagania i zasady kontroli promieniotwórczości naturalnej surowców i wyrobów budowlanych zapewniają spełnienie wymagań higieniczno – zdrowotnych, zarówno krajowych jak i rekomendowanych przez Radę Unii Europejskiej.Podkreślić należy, na podstawie kontroli prowadzonych systematycznie w kraju od 1980 roku, że betony komórkowe zarówno piaskowe jak i popiołowe spełniają

Ocena poziomu promieniowania w budynkach z betonu wymagania w zakresie dopuszczalnych stężeń komórkowego naturalnych pierwiastków promieniotwórczych.

Udział materiałów budowlanych w stężeniu radonu w Z dotychczas przeprowadzonych pomiarów budynkach jest niewielki i wynosi około 12%. Głównym źródłem

kontrolnych wynika, że średni roczny równoważnik dawki radonu (ok. 78 %) jest podłoże gruntowe, stąd ważne jest promieniowania gamma w budynku z betonu komórkowego stosowanie rozwiązań zapobiegających infiltracji radonu z wynosi 0,8 mSv i jest o około 10% niższy niż w budynkach podłoża gruntowego do budynku.murowanych z cegły ceramicznej. Jest to spowodowane Wysoka promieniotwórczość betonu komórkowego

2mniejszą masą 1 m ściany z betonu komórkowego oraz oraz zagrożenie promieniowaniem jonizującym zdrowia większym stężeniem radu Ra – 226 w wyrobach ceramicznych. mieszkańców w budynkach z betonu komórkowego nie Podobnie pozytywne dla rozwiązań z zastosowaniem betonu znajduje potwierdzenia w faktach – jest mitem krążącym komórkowego okazały się wyniki pomiarów radonu wewnątrz wśród części społeczeństwa. Zarówno wyniki badań stężeń budynków wykonanych z betonu komórkowego oraz dla naturalnych pierwiastków promieniotwórczych w betonach porównania w budynkach z innych materiałów budowlanych. komórkowych (piaskowych i popiołowych) jak i wyniki stężeń Program badań, został zrealizowany przez COBRPB CEBET radonu w mieszkaniach z nich wykonanych na tle wyżej (obecnie ICiMB CBB CEBET) we współpracy z Centralnym wymienionych pomiarów w innych materiałach budowlanych i Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR). Wytypowano zrealizowanych z nich budynków wskazują, że betony sześć grup budynków, po dziesięć w każdej grupie, różniących komórkowe są materiałem zdrowym i bezpiecznym z się rodzajem materiału budowlanego, z którego wykonano punktu widzenia ochrony radiologicznej.ściany (Tabela 3). Po uwzględnieniu masy właściwej materiałów widać wyraźnie,

W wybranych budynkach wykonano pomiary stężenia że aktywność ścian w obiektach z rozwiązaniami z betonu radonu za pomocą metody detektorów śladowych typu CR-39 komórkowego, z uwagi na jego niską gęstość, jest niższa aniżeli zgodnie z Instrukcją ITB nr 352/98. Zostały one umieszczone na wykonanych z innych materiałów budowlanych, w tym z pół roku w zamieszkałych budynkach położonych w jednym powszechnie uznawanych za „najzdrowsze” wyrobów rejonie Polski (w promieniu 30 – 40 km). Po tym okresie ceramicznych.detektory przekazane zostały do laboratorium, gdzie określono Przedstawiając wyniki badań stężeń naturalnych pierwiastków średnie stężenie radonu w okresie ekspozycji w promieniotwórczych w betonach komórkowych i w innych poszczególnych budynkach. Wyniki pomiarów przedstawiono materiałach budowlanych oraz stężeń radonu w budynkach ze na Rysunku 2. Pomiary wykazały, że najwyższy średni poziom ścianami wykonanymi z różnych materiałów, mamy nadzieję,

3radonu (mierzony w Bq/m ) występuje w budownictwie że czytelnicy wyrobili sobie własne zdanie, jak to jest z drewnianym. Ponieważ drewno nie jest źródłem radonu, promieniotwórczością betonu komórkowego na tle innych potwierdzają się wyniki badań uzyskane w innych krajach, że materiałów budowlanych.nie materiał jest czynnikiem decydującym o podwyższonym

Materiał budowlany

Masa2Im

ściany[kg]

Wskaźnikaktywności

f1

f2

[Bq/kg]

AktywnośćRa-226 w

2 Im ścian[Bq]

Beton komórkowy piaskowy -bloczek klasy gęstości 600

Silikaty - Silka E 24

Ceramika - pustak UNI-MAX250/220

Beton komórkowy popiołowy -bloczek klasy gęstości 600

Beton zwykły - bloczekfundamentowy

Kermazytobeton - pustak liapor M

Beton komórkowy piaskowy - bloczek klasy gęstości 400

142,73

332,64

228,00

142,73

399,00

213,41

166,52

0,16

0,16

0,54

0,56

0,22

0,36

0,16

20

20

70

80

24

32

20

2855

6653

15960

11419

9576

6829

3330

Rodzaj materiału

Wielka płyta

Drewno Beton kom.

popiołowy

Beton kom.

piaskowy

Cegłaceram.

Betonkom./cegłaceram

Średnie stężenie

3Bq/m47,0 92,3 56,7 61,2 86,2 68,2

Maks. stężenie

3Bq/m108,0 172 99,5 134,7 116 127

Tabela 3. Stężenie radonu w budynkach wykonanych z różnych materiałów budowlanych

Rys. 1

Rys. 2

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego18

dr inż. Paweł Szymański

Błędy wykonawcze, projektowe konstrukcji murowych oraz uszkodzeniaścian na wybranych przykładach

Zagadnienie rysowania się ścian murowych wbrew W ścianach działowych oraz osłonowych, które są pozorom nie jest całkiem proste. Różnorodność kształtu i wypełnieniem szkieletu, rysy powstają na skutek ugięć przebiegu rys oraz miejsc ich występowania wiąże się z dużą elementów konstrukcyjnych podpierających konstrukcje i mają liczbą czynników wywołujących powstawanie tego typu różny przebieg. Początkowo pojawiają się niewielkie uszkodzeń. Zarysowania ścian w konstrukcjach murowych, zarysowania pionowe, a także rysy o wyraźnym przebiegu szczególnie w przypadku ścianek działowych, są zjawiskiem poziomym (rys. 1) oraz ukośnym (rys. 2). Zarysowania poziome niestety dość powszechnym. Wszystkie pęknięcia i przebiegają zazwyczaj przez spoiny wsporne, zaś rysy ukośne uszkodzenia ścian w budynkach są elementem niepożądanym, wzdłuż spoin wspornych i czołowych, ale także przez elementy jednakże można spotkać się z takimi sytuacjami. Przyczyn murowe. Przebieg tych rys zależy od stosunku wysokości H do powstawania uszkodzeń ścian może być wiele. Można szerokości L. Elementy o H/L zbliżonym do 1 wykazują ograniczyć je do trzech następujących powodów: błędy najczęściej zarysowanie w układzie horyzontalnym, tuż przy projektowania, błędy wykonawcze oraz inne np. osiadanie poziomie stropu lub na niewielkiej wysokości licząc od budynków powierzchni stropu. Ściany o nieco większej szerokości

Powstawanie uszkodzeń może być spowodowane najczęściej rysują się ukośnie, a dodatkowo mogą również błędami popełnionymi na etapie projektowania. Mogą one wystąpić zarysowania poziome usytuowane bliżej środka wynikać z nieuwzględnienia w procesie projektowania pewnych wysokości ściany. Natomiast w murach o szerokości znacznie zagadnień ujętych w normach większej niż wysokość, występują najczęściej pionowe Zarysowania ścian wewnętrznych (najczęściej działowych, ale zarysowania oraz ukośne rysy w narożach. W przypadku, gdy także osłonowych) powstają, gdy są one bezpośrednio oparte w ścianie działowej znajdują się otwory drzwiowe lub okienne, na stropach, ryglach ram żelbetowych lub stalowych, w których rysy występują zazwyczaj w rejonie naroży otworów i często powstają ugięcia elementów konstrukcji nośnej. Zazwyczaj mają ukośny bądź poziomy przebieg.spełniane są warunki zachowania dopuszczalnych ugięć Rysy mogą powstać w wyniku jednorazowego stropów podanych w odpowiedniej normie dotyczącej oddziaływania czynników destrukcyjnych, których bezpośredni projektowania danego typu konstrukcji (żelbetowych, wpływ na budynek jest stosunkowo krótkotrwały w czasie, lub stalowych, zespolonych itp.). Zbyt duże ugięcia powodują czynników negatywnych występujących wielokrotnie oraz wystąpienie w ścianie znacznych odkształceń postaciowych, permanentnie w dłuższym okresie czasu. Projektowanie które przekraczają dopuszczalne wartości określone dla żelbetowego elementu zginanego (stropu, belki, nadproża, danego rodzaju muru zawarte w normie w PN-B-03002:2007 rygla ramy itp.) w praktyce sprowadza się do sprawdzenia, czy lub zestawu norm ujętych jako Eurokod 6. jego ugięcia nie przekraczają wartości dopuszczalnych.

Rys.1 Zarysowania ścian działowych w zależnościod stosunku wysokości do szerokości

Rys. 2 Zarysowania ścian działowych gdziewystępują otwory

Wyniki badań

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 19

Takie podejście gwarantuje, że ugięcie projektowanej lecz równie dobrze może być stosowany do innych typów konstrukcji będzie na tyle małe, że nie wywoła w użytkownikach przegród pionowych w budynkach, także do ścianek negatywnych odczuć – będzie niezauważalne. Wszystko jest w działowych. Ściana murowana, zgodnie z zaleceniami normy, porządku, jeżeli na tak zaprojektowanych elementach nie ulegnie zarysowaniu lub powstałe zarysowanie będzie miało konstrukcji nośnej nie zostaną oparte murowane ściany. szerokość rozwarcia nieprzekraczającą 0,3 mm, gdy Okazuje się, że ugięcia tych elementów konstrukcyjnych, maksymalna wartość kąta odkształcenia postaciowego ΘSd pomimo spełnienia odpowiednich warunków normowych, są nie przekroczy podanej w normie wartości dopuszczalnej zazwyczaj na tyle duże, że powodują powstawanie zarysowań Θadm (rys. 3). Spełnienie warunku nie jest jednak możliwe, w ścianach. W celu wyeliminowania zarysowania ściany jeżeli konstrukcja stropu lub belki żelbetowej będzie murowanej wspartej na stropie lub elemencie belkowym należy zaprojektowana jedynie zgodnie z wymaganiami normy dodatkowo spełnić warunek nieprzekroczenia jej deformacji żelbetowej, określającej dopuszczalne ugięcie. Sytuacja postaciowej, charakteryzowanej przez kąt odkształcenia przekroczenia wartości dopuszczalnej kąta odkształcenia postaciowego. Warunek ten, podany w normie PN-B- postaciowego jest bardzo częsta i w tych przypadkach możemy 03002:2007 oraz Eurokod 6, dotyczy ścian usztywniających, liczyć się z zarysowaniami ścian.

Rys. 3 Uproszczony sposób wyznaczenia wartości kąta odkształceniapostaciowego dla ściany bez otworów opartej na stropie

Szczegółowe informacje nt. błędów wykonawczych i projektowych zostaną przedstawione w kolejnym wydaniu poradnika. Na rysunkach poniżej zostanie pokazanych tylko kilka przykładów błędów projektowych i wykonawczych, które doprowadziły do dużych uszkodzeń.

Fot. 2 Zarysowanie się ściany spowodowanenadmiernym ugięciem się stropu oraz brakiemzbrojenia w spoinach poziomych

Fot. 1 Źle wykonane połączenie ściany wypełniającej ze słupem żelbetowym

Fot. 3 Źle wykonane oparcie płyty kanałowej na ścianie nośnej

Jak zapobiegać powstawaniu zarysowań w ścianach?

Odpowiedź na to pytanie jest bardzo złożone. Przede wszystkim prace budowlane należy wykonywać zgodnie z zasadami sztuki budowlanej oraz wytycznymi podanymi w normach dotyczących projektowania konstrukcji murowych. W przypadku błędów projektowych należy ograniczyć ugięcia stropu lub podpierającego ścianę belkowego elementu nośnego w stosunku do wartości dopuszczalnych, określonych dla konstrukcji żelbetowych.

Aby zapobiec pokazanym powyżej uszkodzeniom należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach podczas projektowania i wznoszenia ścian :

PoradyPorady

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego20

- ściany wypełniające wymagają połączenia zarówno wzdłuż górnej krawędzi, ze spodem belki lub stropu, jak i wzdłuż krawędzi pionowych

ze słupami lub ścianami,

- roboty murowe należy prowadzić przy całkowicie rozszalowanych stropach,

- w przypadku ścian o długości większej niż 6 m, a także kiedy parcie i ssanie wiatru może być znaczne (górne kondygnacje budynków wysokich), zaleca się stosowanie mechanicznego oparcia ściany w jej części środkowej, np. w postaci kątowników stalowych zamocowanych z jednej lub z obu stron ściany,

- stropy powinny mieć jak najmniejszą strzałkę ugięcia li/d≤35 lub d ≥li2/150 oraz max. strzałka ugięcia leff /250,

- wykonać szczeliny podstropowe o grubości zapewniającej możliwość ugięcia stropu, bez oparcia na ścianie, oraz uszczelniać szczelinę materiałem trwale plastycznym,

- należy unikać projektowania otworów w środkowej części ścian wypełniających,

- dla otworów w części środkowej należy zazbroić mur w strefie przyotworowej lub wykonać otwór na całej wysokości ściany a wypełnienie ściany nad otworem przymocować do pozostałych części muru zapewniając możliwość niezależnych odkształceń,

- stosować prawidłowe wiązanie murów (0,4H),

- zaleca się wypełnienie spoin pionowych szczególnie gdy l>2H,

- tynki wykonywać możliwie późno, gdy wystąpiła już większość odkształceń,

- tynk ścienny oddylatować od sufitowego,

- dylatacje ścian jedno - lub dwuwarstwowych:co 25m (gdy spoiny pionowe wypełnione),co 20m (gdy spoiny pionowe niewypełnione),

- dylatacje ścian kolankowych co 20m;

- dylatacje ścian szczelinowych:co 8m (warstwa zewnętrzna),co 30m (warstwa wewnętrzna),

- w strefach przypodporowych używać całych kształtek U,

- belki nadprożowe wmurowywać zgodnie z oznaczeniami, nie przycinać i zapewnić odpowiednie podparcie,

- w strefach podokiennych wykonywać zbrojenie spoiny wspornej.

- ściany podłużne i poprzeczne wykonywać równocześnie, odpowiednio je przewiązując.

Rys. 4 Źle wykonane oparcie płyty kanałowejna ścianie nośnej

Tylko przestrzeganie zasad sztuki budowlanej i stosowanie się do norm może spowodować, że unikniemy uszkodzeńścian i kosztownych ich napraw

Porady

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 21

Zaprawa murarska - istotny element konstrukcji murowejmgr inż. Tomasz Rybarczyk

Ściana, jako złożony element konstrukcyjny cienkie spoiny, jeszcze mniej. Zaprawa jednak stanowi istotny element muru. Od zaprawy zależą między innymi cechy

Konstrukcja ścienna to złożony z wielu elementów mechaniczne muru, trwałość oraz cechy związane z fizyką komponent. Na ścianę składają się elementy murowe, zaprawa, budowli przegród ściennych.elementy dodatkowe (klej do mocowania warstwy izolacyjnej, klej do siatki, zbrojenie, łączniki, itp.), warstwy izolacyjne oraz Zaprawa murarska na wiele sposobówwarstwy wykończeniowe (tynki, gładzie, itp.). To oczywiste, że gdy używamy niewłaściwie dobranych produktów to konstrukcja W Eurokodzie 6, zestawie norm do projektowania konstrukcji murowa nie będzie spełniać wymagań technicznych. Nie można murowych: PN-EN 1996-1-1, PN-EN 1996-2 oraz PN-EN 1996-zdawać się na przypadek, każdy element powinien być 3, wraz z krajowymi załącznikami podano wiele terminów właściwie dobrany. Dotyczy to m.in. również zapraw dotyczących zaprawy murarskiej.murarskich.

M. in. w zależności od rodzaju zaprawy zdefiniowano Zaprawa murarska następujące typy zapraw:

- zaprawa mura rska zwyk ła (zaprawa ogó lnego Zaprawa murarska służy do trwałego powiązania ze sobą przeznaczenia)drobnych elementów murowych. Dzięki wypełnieniu spoin - zaprawa murarska do cienkich spoinstanowi również element uszczelniający (ma to znaczenie - zaprawa murarska lekka (ciepłochronna)przede wszystkim w kontekście odporności ogniowej oraz fizyki Najpowszechniej stosowane jest wciąż tradycyjne murowanie budowli). Może też pełnić rolę wyrównawczą, czyli niwelowania na tzw. zaprawę zwykłą (tradycyjną). Zaprawa ta jest zaprawą nierówności elementów murowych. murarską, dla której nie określa się szczególnych właściwości.

Chociaż w praktyce dla takiej zaprawy przygotowywanej na W zależności od wielkości elementów murowych, ich budowie, parametrem technicznym, jakim jest podawany dla tej

kształtu (czy elementy są profilowane na pióra i wpusty, czy nie) zaprawy jest wytrzymałość na ściskanie, czyli marka zaprawy. oraz grubości nakładania zaprawy, (czyli najogólniej mówiąc W praktyce murowanie na zaprawę zwykłą to murowanie ze technologii murowania) zależy jej procentowy udział w spoinami o grubości na tzw. palec, czyli grubość spoin waha się konstrukcji murowej. Z reguły stanowi nie więcej niż 6%, a w od 8 do 15mm. W ten sposób muruje się elementy murowe, zasadzie w obecnych technologiach budowania, gdzie które nie mają dokładnych wymiarów, gdzie spoina pełni

2 również funkcję niwelowania nierówności.elementów murowych na 1m jest niewiele i muruje się je na

Fot. 1 Nierówne elementy murowe wymagają zastosowania zwykłej zaprawy murarskiej, którapełni również funkcję niwelującą

Innym i coraz popularniejszym sposobem wykonywania murów przy użyciu przeznaczonych do tego typu murowania narzędzi jest murowanie elementów murowych na zaprawę do cienkich jest o wiele łatwiejsze od operowania tradycyjną kielnią, przy spoin. Trend ten wynika z tego, że obecnie produkowane której trzeba mieć wprawę. Mimo wszystko jest wciąż grono elementy murowe są elementami o wysokiej dokładności doświadczonych wykonawców, którzy nie są do tego wymiarowej. Murowanie w ten sposób jest dużym ułatwieniem, przekonani.co pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze. De facto, budowanie

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego22

Porady

parametry:- wytrzymałość na ściskanie,- podciąganie kapilarne,- nasiąkliwość,- przyczepność,- mrozoodporność,- skurcz.

W efekcie cechy te mają wpływ na techniczne parametry konstrukcji muru.

W praktyce dba się również o walory estetyczne zapraw. Zaprawy mają różne kolory: mogą być na cemencie białym, na cemencie szarym oraz dodawane są pigmenty.

Właściwa zaprawa do odpowiednich elementów murowych

Trzeba być świadomym, że nie ma zaprawy uniwersalnej do wszystkiego. Tak jak wspomniano, zaprawy powinny być właściwie dobrane do murowanych elementów murowych oraz do warunków, na jakie będą narażone. Patrząc na konstrukcje murowe mające kilkadziesiąt lat, trudno uwierzyć w to, że nie ma zapraw uniwersalnych i do

Najmniej popularne jest stosowanie zapraw lekkich. Są to wszystkiego. Historycznie materiały murowe były kiedyś z zaprawy uważane za tzw. zaprawy ciepłochronne. Dodatkiem jednego, kolokwialnie mówiąc sortu o bardzo zbliżonych powodującym polepszenie izolacyjności cieplnej może być parametrach. Obecnie materiałów murowych jest bardzo dużo i keramzyt, perlit lub granulat styropianowy. Zaprawy te, pomimo, mają one skrajne parametry. I to jest powód obecnego stanu że nazywane są ciepłochronne osiągają współczynnik lambda rzeczy, czyli tak szerokiej oferty. Dlatego zaprawy powinny być na poziome 0,15 - 0,20 W/mK, co oznacza, że są co najmniej dobierane ze szczególną starannością i ostrożnością. Np. dwa razy gorsze pod tym względem od „ciepłych” elementów zaprawa do betonu komórkowego ma inne cechy niż zaprawa murowych. Dodatkowo zaprawy te nakład się na grubość od 8 do ceramiki i zaprawa do silikatów. Nie jest prawidłowe do 15mm. Biorąc te dwie kwestie pod uwagę raczej trudno używanie jednej zaprawy lub dobieranie jej wg klucza uważać je za ciepłochronny element muru. najtańszego produktu. W zasadzie parametry zaprawy powinny

Opisując zaprawy należy wspomnieć o tym, że na być wpisane do projektu, by wykonawca nie miał wątpliwości, co rynku pojawiły się produkty zastępujące zaprawy murarskie na należy zastosować. Duża w tym rola kierownika budowy i bazie cementu. Są nimi pianki pol iuretanowe – inspektora nadzoru, by zwrócić uwagę również na to niesklasyfikowane w żadnej normie murowej (w normach zagadnienie w trakcie wykonawstwa.murowych nie ma nawet wzmianki o konstrukcjach murowych wykonywanych przy użyciu pianki). Jednak, pomimo Rozwiązania systemowe receptą na prawidłowe dopuszczenia tych produktów do stosowania, to czas pokaże, budowaniejak zdadzą egzamin w konstrukcjach na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Obecnie nie jesteśmy w stanie ocenić ich Mając na uwadze powyższe kwestie, bardzo dobrym zachowania się na przestrzeni lat i w obliczu działania rozwiązaniem jest zastosowanie systemowych rozwiązań. W ekstremalnych warunków pogodowych oraz stale działających interesie producentów materiałów, projektanta, kierownika na konstrukcję obciążeń statycznych, dynamicznych, działania budowy i wykonawcy jest to, by wszystko było do siebie ognia i innych istotnych czynników mających wpływ na trwałość dopasowane. Z pewnością takie spojrzenie na tą kwestię, to budynku. bezpieczeństwo i powodzenie przedsięwzięcia budowlanego.

Dlatego coraz częściej zwraca się uwagę na rozwiązania Istotne cechy zapraw systemowe, które zaczynają się od zaproponowania

najlepszego rozwiązania pod względem materiałowym i Zaprawy, jako wyrób budowlany powinny spełniać określone technologicznym. Rozwiązania systemowe to również wymagania techniczno-użytkowe. technologia budowania i odpowiednie dla danej technologii

Z punktu widzenia parametrów muru, których zalecenia wykonawcze. To najlepsze rozwiązania pod oczekujemy można wyróżnić wymagania techniczne stawiane względem konstrukcyjnym i fizyki budowli, tak by budynek był zaprawom murarskim. Wymagania te są podzielone i odnoszą najlepiej skonstruowany i nie było w nim słabych miejsc.się do parametrów zaprawy świeżej, czyli w trakcie aplikacji oraz zaprawy stwardniałej, czyli już wymurowanego muru.

Cech zapraw odnoszących się do aplikacją dotyczą:- dobrej urabialności,- zachowania optymalnego czasu roboczego,- plastyczności,- retencji czyli parametru trzymania wody w świeżej

mieszance,- dobrej przyczepności.

Widać, że powyższe cechy mają na celu zdefiniowanie właściwości zapraw, które mają wpływ na praktyczne walory zaprawy oraz to, by podczas murowania osiągnąć najlepszą jakość prac murarskich. Duża w tym zasługa technologów, którzy optymalizują receptury zapraw pod tym kątem.

Z kolei względem zaprawy stwardniałej ważne są

Fot. 2 Murowanie na zwykłą zaprawę. Niewątpliwie trzeba być murarzem by wykonać taką pracę.

Fot. 3 Murowanie na cienką spoinę, łatwe, szybkie i skuteczne - pod warunkiem dokładnych elementów murowych. Beton komórkowy to umożliwia.

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 23

Porady

Innym sposobem niż wykonanie nadproży z Podpory montażowe należy wypoziomować lub, jeśli belka gotowych elementów prefabrykowanych – belek z betonu będzie długa wyprzeć do góry nadając odwrotną strzałkę ugięcia.komórkowego, jest wykonanie ich przy zastosowaniu kształtek U. Kształtki stanowią szalunek tracony dla elementu 4. Wyrównanie skrajnych podpórżelbetowego wylewanego w kształtkach U. Taki sposób wykonania jest praktykowany wszędzie tam, gdzie zastosowanie nadproży zbrojonych jest niemożliwe, czyli np. w przekryciu szerokich otworów (np. bram garażowych). W kształtkach U wykonuje się również wieńce opuszczone lub inne belki żelbetowe.

Zobaczmy jak można wykonać belkę żelbetową w kształtkach U.

1. Przygotowanie podpór montażowych

5. Oczyszczenie podpór

W pierwszej kolejności należy przygotować podparcie montażowe na którym murowane będą kształtki U.

2. Podparcie montażowe

Miejsca podparć powinny być wyrównane i oczyszczone

6. Murowanie kształtek U

Podpory montażowe będą potrzebne na czas wiązania betonu - elementu żelbetowego wykonanego w kształtkach. Przyjmuje się, że beton potrzebuje 28 dni, aby osiągnąć swoją pełną wytrzymałość.

7. Łączenie kształtek

3. Wypoziomowanie podpór montażowych

Kształtki U należy kleić za pomocą zaprawy do cienkich spoin.

Zdaniem wykonawcy

Krzysztof Śmielak

Wykonanie belki w kształtkach U

8. Murowanie kształtek U 13. Przygotowanie zbrojenia

Należy przygotować zbrojenie wg projektu. Będzie to zbrojenie 9. Naniesienie zaprawy elementu żelbetowego wykonywanego w kształtkach U.

14. Ocieplenie elementu żelbetowego w kształtkach U

Naniesienie zaprawy na powierzchnie boczne kształtki.

10. Naniesienie zaprawy 2 Jeśli element w kształtkach U jest wykonywany w ścianie jednowarstwowej, to oprócz zbrojenia niezbędne jest włożenie warstwy materiału ocieplającego. Ocieplenie daje się do środka kształtek od strony zewnętrznej. Jest to niezbędne przy wykonywaniu tego elementu w ścianie jednowarstwowej.

15. Zalanie szalunku

Na kształtkę przy drugiej podporze nanoszona jest zaprawa w miejscu, gdzie będzie ona podparta.

11. Murowanie kształtek

Następnie do przygotowanego, zazbrojonego i ocieplonego szalunku wlewa się mieszankę betonową.

16. Gotowy element

Kształtki w trakcie murowania12. Wymurowany szalunek

Widok elementu po stwardnieniu betonu. Podpory montażowe można zdjąć w momencie, gdy beton osiągnie swoją wytrzymałość.

Szalunek z kształtek U już wymurowany.

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego24

Porady

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 25

Porady

Wykonanie balkonów

Fot. Popularne rozwiązanie - balkon

mgr inż. Tomasz Rybarczyk

Rys.1 Ocieplona płyta balkonowa - wersja 1, wieniec opuszczony, zintegrowanyz nadprożem, wykonany w kaształtkach U - ściana jednowarstwowa

Rys. 2 Ocieplona płyta balkonowa - wersja 2, wieniec opuszczony,zintegrowany z nadprożem wykonany w kształtkach U -ściana jednowarstwowa

Rys. 3 Ocieplona płyta balkonowa - wersja 1, ściana z ociepleniem

Rys. 4 Ocieplona płyta balkonowa - wersja 2,ściana z ociepleniem

Rys. 5 Zastosowanie łącznika do zamocowania płytybalkonowej w scianie jednowarstwowej

Rys. 6 Zastosowanie łącznika do zamocowania płytybalkonowej w ścianie z ociepleniem

Zdaniem projektanta

W architekturze budynków ogólnie przyjętym Również źle zaprojektowane i wykonane spadki oraz rozwiązaniem jest wykonanie balkonów. Jeśli chodzi o budynki hydroizolacja mają wpływ na destrukcję balkonu i ściany w jednorodzinne, to jest to też popularne rozwiązanie, chociaż o miejscu połączenia z balkonem i poniżej balkonu. Dlatego zasadności wykonania balkonów, gdy ma się kawałek działki należy dokładnie wykonać ten element budynku.można by było dyskutować. Niemniej jednak jest to element Jak już wspomniano, wspornikowo zamocowana płyta budynku, który występuje bardzo często. żelbetowa, to najpopularniejszy sposób wykonania balkonu. Ze względu na to, że balkon ma istotny Przy takim wykonaniu powinno się zwró- wpływ na jakość techniczną budynku, to cić uwagę na właściwe zaizolowanie należy go wykonać ze szczególną sta- cieplne płyty balkonowej (rys. 1, 2, 3, 4)rannością. Balkony w miejscu połączenia W przypadku ściany jednowarstwo- ściany są elementem, który stwarza za- wej nadproże w miejscu przejścia płyty burzenia izolacyjności cieplnej przegrody. można wykonać jako wieniec opuszczo- Typowa konstrukcja balkonu, w ny, wykonany w kształtkach U (rys. 1 i 2). postaci wspornikowo wysuniętej płyty, nieprawidłowo zaprojektowana i wyko-nana może powodować powstanie mo-stka termicznego, czyli pogorszenie izo-lacyjności cieplnej ściany.

W przypadku ściany z ociepleniem izolację płyty balkonowej wykonuje się analogicznie, natomiast nadproża można wykonać z gotowych elementów – belek nadprożowych lub elementów żelbetowych wykonanych na mokro, które są zaizolowane warstwą ocieplenia (rys. 3 i 4).

Najlepszym rozwiązaniem jest rozwiązanie systemowe polegające na użyciu specjalnych łączników termoizolacyjnych (Schöck Isokorb). Łączniki te mają zbrojenie górne oraz specjalną wkładkę izolacyjną. Zastosowanie takich łączników załatwia kwestę konstrukcyjnego zamocowania płyty balkonowej oraz eliminuje powstanie mostka termicznego w miejscu przejścia zbrojenia przez ścianę (rys. 5 i 6).

Na rysunkach przedstawiono również sposoby wykonywania wieńca w obszarze balkonu, w tym tzw. wieńca opuszczonego, który w przypadku ścian jednowarstwowych łatwo można wykonać przy użyciu kształtek U. Równie istotnym, jak właściwa izolacja termiczna w obszarze balkonu, jest prawidłowe zabezpieczenie tej części budynku przed wodą. Rolę taką pełnią warstwy spadkowe, hydroizolacja oraz właściwe ukształtowanie progu i kapinosa. Zwrócenie szczególnej uwagi na powyższe kwestie pozwoli na prawidłowe zaprojektowanie i wykonanie balkonów.

Asortyment

Asortyment produkowanych wyrobówz autoklawizowanego betonu komórkowego (ABK)

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego26

Asortyment

Nr 13/12 PORADNIK dla projektujących i budujących z betonu komórkowego 27

BUDOWA DOMU

Z BETONU KOMÓRKOWEGO

KROK PO KROKU