Iml. 2 Eagrán 12 Nuachtlitir Mhíosúil Chonradh na Gaeilge 15 Deireadh Fómhair 2007

SAN EAGRÁN SEO:SAN EAGRÁN SEO:

1. Cás Cúirte MháireNic an Bhaird

2. Achainí Chomhairlena nUachtarán

3. Moladh Mór ónSeanadóir

4. Seimineár anOireachtais

5. Ranganna Gaeilgein Áth Buí

6. Rún GaelscoileannaTeo. i leith anTumoideachais

7. Crosfhocal MhíDheireadh Fómhair

8. Ainmniúcháin do“Cré na Cille”

Is mór an dea-scéal é don Chonradh naGaeilge go bhfuarthas Máire Nic an Bhairdneamhchiontach as iompar mídhleathachle gairid. Caitheadh cás Mháire amach taréis di achomharc a dhéanamh de bharr goraibh amhras faoi iontaoibh fhianaise nabpóilíní tar éis go bhfuarthas ciontach í asiompar mídhleathach de bharr go raibh síag caint i nGaeilge.Dúirt Dáithí Mac Cárthaigh, UachtaránChonradh na Gaeilge, 'Tá muid an-sásta igConradh na Gaeilge, go raibh Máire Nican Bhaird sásta an fód a sheasamh ar sona céad teanga agus í os comhar cúirte. Níhamháin sin, ach bhí sí sásta éilimhéagsúla a dhéanamh le go n-éistfí lenacás i nGaeilge. Taispeánann an easpa seirbhísí Gaeilge acuireadh ar fáil di an géarghá atá le hAchtGaeilge don Tuaisceart sa tseirbhíscúirteanna agus, dár ndóigh, san earnáilphoiblí tríd is tríd. Tá súil agam go

dtiocfaidh maitheas as an éagóir seo a rinneadh ar Mháire agus go n-achtófaíAcht Gaeilge don Tuaisceart láithreach.Thug Conradh na Gaeilge tacaíocht doMháire Nic an Bhaird ón gcéad lá agusd'fhreastail siad ar fhormhór na gcásannacúirte le linn an tráma uile a d'fhulaing sí.Tá súil ag lucht na heagraíochta anois gombeidh sí an ann bogadh ar aghaidh lenasaol agus an eachtra seo a chur taobhthiar di.

Cás Mháire Nic an Bhaird Caite AmachCás Mháire Nic an Bhaird Caite Amach

Tacaíocht do Mháire Nic an Bhaird

A Thaoisigh, a charaIarrann muid ort mar Thaoiseach seasamh leRáiteas an Rialtais i leith na Gaeilge (Nollaig2006) ina ndearbhaítear, inter alia, "Cuirfear oideachas lán-Ghaeilge ar ard-chaighdeán ar fáil do dhaltaí scoile arb émian a dtuismitheoirí/gcaomhnóirí é."Tá cinneadh an Aire Oideachais agusEolaíochta, Mary Hanafin, TD, a chur cosc leluath-thumoideachas iomlán sa Ghaeilge iranganna naíonán sna scoileanna lán-Ghaeilge bun os cionn leis an ráiteas sin.Is córas an-éifeachtach é an luath-thu-moideachas iomlán agus bíonn caighdeánardchumais sa Bhéarla agus sa Ghaeilge agpáistí a fhreastalaíonn ar scoileanna lán-Ghaeilge dá bharr.Tá sé riachtanach go dtarraingeofaí siar cior-clán 44/07 agus go dtabharfaí an rogha doscoileanna an luath-thumoideachas iomlán achur ar fáil i nGaeilge más mian leo, mar atharla roimhe seo.Is sinne,Cathal Ó Feinneadha, Maolsheachlainn Ó Caollaí,

Pádraig Ó Snodaigh,Albert Fry, Íte Ní Chionnaith, Áine de Baróid, Gearóid Ó Cairealláin, Tomás Mac Ruairí, Séagh Mac Siúrdáin, Nollaig Ó Gadhra, Dáithí Mac Cárthaigh, Uachtarán ReathaComhairle na nUachtarán

Achaini Chomhairle naAchaini Chomhairle nanUachtaránnUachtarán

Maoinithe ag: 1.

Vótaíocht Nua ar ShuíomhVótaíocht Nua ar ShuíomhIdirlín an ChonarthaIdirlín an Chonartha

An mbainfear Acht Gaeilgeamach don Tuaisceart?

• Bainfear• Ni bhainfear

Má tá tuairim agat maidir leisan gceist seo thuas is féidirvóta a chaitheamh ach gab-háil isteach ar ShuíomhIdirlín an Chonartha ageolas@cnag.ie

Trasna1 cleas; dallamullóg (3)3 seasc (6)8 náid (7)11 gan a bheith in ann rudaí a choimeád faoi rún (12)14 rud nach bhfuil beo (2)15 an cineál aimsire a bhíonn in áit (6)16 an t-alt? (2)17 teach mór poiblí (5)Síos2 ar dhath an tsneachta (3)3 gan bhruith; gan chócaireacht (3)4 gealach (2)5 anáil; puth (2)6 duine a théann ar bhus nó ar thraein (9)7 teach le ceadúnas chun deochanna meisciúla a dhíol (9)9 bláth beag bán (7)10 curadh (6)12 uaigneach; singil (8)13 ceol; seó (7)

Dearbhán €30 don Siopa Leabhar le buachan. Cuirigí

cóip den chrosfhocal seo, agus é líonta amach i gceart ar

ais chuig: An Crosfhocal, Conradh na Gaeilge, 6 Sráid

Fhearchair, Áth Cliath 2.

Ainmniúcháin do “Cré na Cille”Ainmniúcháin do “Cré na Cille”

Nuachtlitir MhNuachtlitir Mhíí Dheireadh FómhairDheireadh Fómhair

Ainmníodh "Cré na Cille" don Gné-Scannán is Fearr ag anMagners Irish Film Festival, Bostún, Meirceá.Ón chéad taispeántas do "Cré na Cille" mí na Nollag seocaite i nGaillimh tá aitheantas náisiúnta agus idirnáisiúntafaighte ag an scannán Gaeilge. Rinne an Magners IrishFilm Festival cuir síos ar mar;"�a fiercely funny black comedy, wonderfully acted and

beautifully shot."Tá "Cré na Cille" imithe i bhfeidhm go mór ar mholtóirí ar fudan domhain. Bhí an gné-scannán lánfhada roghnaithe donchomórtas Jin Jue ag an Shanghai International FilmFestival mí Meitheamh 2007. Go náisiúnta chuir FéileScannán Chiarraí síos ar mar; " �an scannán Gaeilge is fearr i mbliana" Is gné scannán lánfhada í "Cré na Cille", bunaithe ar an

úrscéal clúiteach leis an ainm céanna.Tá an léiriú déanta ag ROSG mar cheiliúradh 100 bliain ar

bhreith an údair Máirtín Ó Cadhain.Tá ROSG sásta go mbeidh "Cré na Cille" á thaispeáint donchéad uair ag an 9ú Magners Irish Film Festival i mBostúnan mhí seo chugainn.Tá ríméad ar léiritheoir an scannáin Ciarán Ó Cofaigh " �ismór an onóir a bheith páirteach i bhféile scannán adhéanann ceiliúradh ar Éirinn agus na hÉireannaigh ar anscaileán".Is scéal dorcha lonnaithe i reilig i gConamara é "Cré naCille", faoin éad is faoin bhfuath atá ag beirt deirfiúracha dá

chéile, coimhlint a théann in olcas le haois, agus a leantarde fiú san athshaol. Anuraidh rinneadh scannánú in áitean-na éagsúla thart timpeall ar Chonamara.Taispeánfar "Cré na Cille" Dé Sathairn an 10ú Samhain ag5:00i.n. ag an Harvard Film Archive i mBostún. Rinne TG4, scéim Sound and Vision faoi ChoimisiúnCraolacháin na hÉireann, Alt 481 agus an Roinn GnothaíPobal Tuaithe agus Gaeltachta cómhaoiniú ar "Cré naCille".Faoi láthair tá "Cré na Cille" á theaspáint thart timpeall nahÉireann ag Féilte éagsúla scannáin. Beidh sé á thea-spáint sa Daingean Dé Luain an 29ú Deireadh Fómhair marchuid do Shamhlaíocht Fhéile Scannán Chiarraí.

4. Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig

Rún Gaelscoileanna Teo. iRún Gaelscoileanna Teo. ileith an Tumoideachaisleith an Tumoideachais

Thionól GAELSCOILEANNA TEO. Cruinniú GinearáltaUrghnách ar an Satharn 29 Meán Fómhair in Áth Luaindo gheallsealbhóirí an chórais luath-thumoideachais inÉirinn chun ciorclán 0044/2007 a phlé a d'eisigh anRoinn Oideachais agus Eolaíochta mí Iúil 2007. Is é fei-dhm an chiorclán seo ná iachall ar na bunscoileannalán-Ghaeilge 2.5 uair an chloig de Bhéarla a theagascgo foirmiúil sa tseachtain (mar T2) faoin dara théarma derang na naíonáin shóisir. Ag an gcruinniú lae labhair painéal de shaineolaitheagus cleachtóirí dhúchasacha ar shaintréithe agus arshainriachtanais an chórais luath-thumoideachais.Léiríodh do na toscairí na dea-chleachtais atá i bhfeidhmagus dea-thorthaí an chórais luath-thumoideachais abhfuil ardchaighdeán oideachais le baint amach ann ingach ábhar an churaclaim, sa Bhéarla ach go háirithe.Ardaíodh imní géar faoi impleachtaí thromchúiseacha anchiorcláin d'fheidhmiú éifeachtach an chórais agus doshealbhú na Gaeilge mar mheán teagaisc aguscumarsáide na scoileanna. Chuir urlabhraí thar ceannCumann Múinteoirí Éireann, Declan Kelleher, Leas-Uachtarán, i gcoinne feidhmiú an chiorcláin nuair a deirsé "go raibh sé náireach nár shíl an tAire go raibh aonghá le bonn taighde dá cinneadh". Léirigh sé go bhfuilCumann Múinteoirí Éireann ag tacú go láidir le h-éileamh GAELSCOILEANNA TEO., ar an gceist seoagus ghlaoigh sé ar an Aire filleadh ar an gceist agus "anbotún seo a leigheas". Thug Bláthnaid ní Ghréacháin, Ardfheidhmeannach nahEagraíochta aitheasc don toscaireacht inar chuir sí síosar an éagóir atá déanta ar an earnáil agus ar nascoileanna tríd an chiorclán atá ag baint an rogha ó nagaelscoileanna faoi mhúnla ar leith den tumoideachas achur i bhfeidhm a bhfuil an-rath agus ardchaighdeánaitheanta ag baint leis, sé sin córas an luath-thu-moideachais iomlán in Éirinn. Baineadh an rogha seo, adeir sí, trí chur chuige neamheolaíoch, aineolach agusfrith-oideachasúil - sé sin, mar "gur dóigh" leis an Aire

nach ndéanfaidh an cinneadh seo aon dochar donGhaeilge. Chuir sí tús lena hóráid le cur i gcuimhne arphríomhthosaíocht ó chlár an Rialtais comhaontaitheinar rinneadh geallúint do neartú na gaelscolaíochtaagus i bhfianaise sin, d'ardaigh sí an cheist cé ashílfeadh gur céim in aghaidh na Gaelscolaíochta aghlacfadh Aire Rialtais mar chéad sprioc d'fheidhmiúClár an Rialtais nua? Ag labhair di ag an ócáid, deir Bláthnaid "Táim an-sástale toradh an chruinnithe mar gur thug sé deis do na ran-npháirtithe a guid tuairimí meáite a roinnt linn. Beidh natuairimí seo mar bhunús agus mar threoíocht dárbhfeachtas ar chosaint an chórais luath-thu-moideachais." Soiléiríodh na bearta atá le glacadh ag an eagraíochtmar chuid dá bhfeachtas i seisiún dúnta do na comhal-taí san iarnóin. Ritheadh rúin ag deimhniú seasamhagus cur chuige na hEagraíochta sa bhfeachtas poiblíatá curtha sa tsiúl agus ag éileamh go ndéanfaidh antAire an ciorclán a aistharraingt láithreach agus feidhmiúde réir mholtaí an CNCM chun tús a chur le clár taighdecuimsitheach faoi cheist an luath-thumoideachais iom-lán. Glacadh leis na rúin d'aonghuth. Ábhar mór sástachta a bhí sa chruinniú d'Uachtarán nahEagraíochta, Mícheál Ó Broin, a chuir in iúl "go dtugannsé ardú meanmaim dúinn san earnáil an tacaíocht atáléirithe ag na scoileanna agus ag eagraíochtaíoideachais agus Gaeilge. Ní mór dúinn a bheithmorálach as an ardchaighdeán oideachais atá á bhaintamach againn inár scoileanna agus atá á léiriú ag aontaighde atá déanta ar an gceist seo". Is í GAELSCOILEANNA TEO. eagraíocht chomhor-daithe na scoileanna lán-Ghaeilge. Cabhraíonn sí le tui-smitheoirí agus le grúpaí áitiúla scoileanna nua a bhunúagus tacaíonn sí leis na scoileanna atá bunaithe cheanaféin. Tá 168 bunscoil agus 43 iar-bhunscoil lasmuighden Ghaeltacht (ar bhonn 32 contae) ag cur oideachaislán-Ghaeilge ar fáil faoi láthair.

Ta cúrsaí comhrá Gaeilge á réachtáil ag Áth Buí leGaeilge, craobh de Chonradh na Gaeilge faoi láthair. Táméid áirithe spásanna fós fágtha ar na cúrsaí seo a tho-saigh ar 16 Deireadh Fómhair. Bíonn na cúrsaí seo arsiúl idir 7.30 agus 9.30 oícheanta Mháirt. Cuirtear nacúrsaí seo in oiriúint do shiollabas Theastas Eorpach naGaeilge agus i measc na n-ábhar éagsúil a chlúdaídtearsna ranganna seo tá: ag bualadh le daoine,siopadóireacht, laethanta saoire, an baile, imeachtaísóisialta, caitheamh aimsire, ag an deireadh seachtaine,bia agus deoch, tinneas agus gortaithe srl... Le haghaidhtuilleadh eolais faoi na ranganna seo nó faoi conas na

cúrsaí seo a eagrú déan teagmháil leis lucht na craoib-he ar 046 9487894 nó ag info@athbui.com.

Ranganna Gaeilge in Ranganna Gaeilge in ÁÁth Buth Bu íí

2. Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig 3.

Bhí an Seanadóir clúiteach David Norris i mBaile LochaRiach le deireannas le lámhleabhair eolais fá ghrúpaí isseirbhísí poiblí a sheoladh ar son 'Ionad AchainníTeaghlaigh Bhaile Locha Riach'.Foilseacháin dhátheangacha a bhí sa dialann pobail afuair tacaíocht ó Fhoras na Gaeilge le haghaidh anaistriúcháin Ghaeilge is cló.Bhí breis agus 200 duine i láthair ag an seoladh oifigiúilagus chuir eagraíochtaí pobail uile an-suim sa lámh-leabhar agus é aitheanta go forleathan go raibh gá iséileamh ar a leithéid ar feadh i bhfad.Ag labhairt ag an ócáid, dúirt an Seanadóir Norris gondeachaigh íomhá Ghaelach an bhaile go mór i bhfeidhm air, cuireadh iontas ar a raibh i láthair nuair alabhair sé féin i nGaeilge ag inse d'éisteoirí gur chóir dochách a bheith bródúil aisti, gur le gach Éireannach anGhaeilge agus nár cheart d'éinne smaointiú gur ledream amháin í.Thug an seanadóir cuairt ar 'Gaeilge Locha Riach' lecomhghairdeas a ghabháil leo as an dea-obair a bhí

curtha i gcrích acu leis an Ghaeilge a chothú is a sprea-gadh sa chomharsanacht. Bhronn Pól Mag Lionáin,Príomhoide Ghaelscoil Riabhach, cóip de 'An SeachtnDícheall' ar an Seanadóir Norris ag inse dó go raibhroinnt eolais i dtaobh thograí gaelacha an cheantairle léamh ann.

Seimineár an OireachtaisSeimineár an Oireachtais

Moladh Mór ón SeanadóirMoladh Mór ón Seanadóir

Tá lucht na hArd-Oifige ag súil go mbeidh na slu-aite i láthair ag an seimineár seo ar Shathair anOireachtais. Ta géarghá lena leithéid de sheirbhído phobal óg na Gaeilge agus táthar ag súil le hionchurfiúntach ó na cainteoirí éagsúla agus, dar ndóigh, ónurlár. Ma tá a thuilleadh eolais uait faoin seimineár seoná bíodh leisce ar bith ort teagmháil a dhéanamh lelucht na hArd-Oifige.