o século da razón
TRANSCRIPT
O SÉCULO DA RAZÓN
O ANTIGO RÉXIMEA ILUSTRACIÓNO DESPOTISMO ILUSTRADOOS PRIMEIROS BORBÓNS EN ESPAÑAA GALICIA BORBÓNICAAMÉRICA COLONIALPROPOSTAS DE CAMBIO
O ANTIGO RÉXME
Predominio do mundo rural Agricultura principal actividade económica Desenvolvemento do comercio Industria artesanal
Sociedade estamental Absolutismo
O preominio do mundo rural. A maioría da poboación son labregos
Poucas cidades, moitas aldeas e vilas Desparazamentos escasos, malas comunicacións
A terra concentrada en poucas mans: os señores (NOBREZA E CLERO) Divididas en pequenas explotacións cedidas ós
labregos a cambio de Renda en especie (1/5 ou 1/3 da colleita) Días de traballo ou diñeiro
Agricultura de subsistencia
Agricultura de subsistencia Producción destinada o
autoconsumo e ó pago de rendas, tributos, etc.
Excedentes escasos A maior parte acaba en mans
dos señores: rendas, tributos, décima, malos usos, etc
Moi pouco para vender Cereal é o producto máis
abundante Baixos rendementos
Feramentas escasas e rudimentarias
Escaso abonado Regadío insificente Sementes de baixa
calidade
Agricultura de subsistencia Importancia do barbeito:
rotacións bianuais ou trianuais Para recuperar a fertilidade Manter o gando e abonar
Pouco gando, pero fundamental Forza de traballo Materia prima Alimento Abono
Crises periódicas
Incremento artesanal e comercial Producción artesanal
Pequenos talleres Non máquinas: ferramentas Escasa división do traballo
Control dos gremios Controlan técnicas Conceden permiso para
novos talleres Fixan prezos e producción Funcións asistenciais
Desenvolvemento do sector téxtil Consumo imprescindible Exportación fora de Europa
Incremento artesanal e comercial Comercio local e comarcal
Dificultades de transporte Pouca capacidade de consumo
da poboación rural Feiras e mercados periódicos
Crecemento do comercio a longa distancia Comercio principalmente co
América. Europa exporta productos
elaborados e importa materias primas e alimentos.
Favoreceu o desenvolvemento artesanal e financeiro
Permitiu a acumulación de grandes fortunas
Monarquía absoluta e réxime señorial Monarquía absoluta. Concentración de poder no
monarca: Lexisla Aplica as leis, nomea cargos Exerce a xustiza
Poder de orixe divino Relixión única Represión disidencia relixiosa
Exército estatal permanente Os súbditos non participan, non
hai órganos representativos Na práctica o poder do monarca
está limitado por: O réxime señorial A influencia da Igrexa A falta dunha burocracia eficaz
Réximen señorial Señorio: espacio baixo a
xurisdicción directa dun señor (nobre, eclesiástico)
Nese territorio o señor : nomea cargos (alcaldes,
xuíces alguacís, etc) Xulga Cobra tributos Disfruta de monopolios
(muíño, caza, forno etc) Impón novas cargas
económicas ós labrego (malos usos)
Importantes ingresos, teno ou maís que os que obtén das rendas dos campesiños.
A nobreza Privilexios por nacemento Posúen grandes latifundios. As súas terras están
vencelladas ou amortizadas: non se poden vender.
Exercen a xurisdicción sobre moitos individuos
Abundantes ingresos: As rendas da terra. As derivadas do exercicio da
xurisdicción señorial: tributos, taxas, monopolios, malos usos, etc
Exercen importantes cargos políticos e militares
Non pagan impostos. Diferentes niveis de riqueza e
poder
clero Posúen grandes propiedades,
igrexas, pazos… Abundantes ingresos:
rendas da terra. As derivadas do exercicio da
xurisdicción señorial: tributos, taxas, monopolios, malos usos, etc
A décima Doacións piadosas
Exercían un gran poder ideolóxico e gozaban dun grande prestixio social.
Monopolizaban la educación Establecen a moral pública. Grupo heteroxéneo: dende os
carenais, bispos e abades (fillos segundóns da nobreza) ata pobres curas de aldea
Os campesiños. Nivel de vida moi baixo, mera subsistencia Moitos deles, a maioría, sometidos á xurisdicción señorial. Todos pagan numerosos impostos a señores e ó estado. No século XVIII aumentan as súas obrigas respecto ós señores:
reacción feudal Diferentes situacións
Pequenos propietarios (moi poucos) Arrendatarios (Son a maior parte dos campesiños)
Non teñen terras propias. Teñen que pagar rendas polas terras que traballan. Sometidos á xurisdicción señorial Entre rendas, tributos, décima, taxas e malos usos poden chegar á
pagar máis do 50% da súa producción Xornaleiros.
Non teñen terras. Traballan para outros a cambio dun xornal.
Grupos urbanos Burguesía:
Propietarios de obradoiros, fábricas, comercios. O seu peso económico aumenta co crecemento do
comercio e a artesanía. Reclaman máis poder político e prestixio social
Clases populares urbanas: Traballadores asalariados da industria e o comercio, etc.
Marxinados Pobres que viven de pequenos traballos, da caridade
etc
Réxime demográfico antigo Elevadas taxas de natalidade
Non métodos control Elevadas taxa de mortalidade
ordinaria Mala alimentación Escasa hixiene Pésima atención médica
Mortandades castastróficas Malas colleitas Epidemias Guerras
Elevadísima taxa de mortalidade infantil
Baixo crecemento natural Baixa esperanza de vida
Sociedade relixiosa e intolerante
Maioría da poboación analfabeta
Grande influencia da relixión en todos os a ámbitos da vida Control da educación Establece a moral púbrica, o
que está ben e o que está mal, o que aceptable
Normalmente cada país ten unha relixión oficial e única (algunhas excepcións na europa protestante) Represión da disidencia
relixiosa A inquisición
O pensamento ilustrado
A razón como fonte única de coñecemento A búsqueda da felicidade como aspiración de todo
home. Para poder acadala e necesario un mínimo benestar
material Crenza no progreso da humanidade mediante a
ciencia e a técnica Crítica a sociedade da época
Crítica do absolutismo Crítica dos privilexias de nobreza e clero Crítca da economía: atraso técnco, sistemas de
explotación agraria, etc Crítica da relixión
Tendencias da ilustraciónRadical Rexeitan a monarquía
absoluta. Poropoñen: división de poderes, dereito á participación, etc
Rexeitan os privilexios da nobreza e clero
Rexeitamento das relixións organizadas. Deismo, agnosticismo ou ateísmo
Moderada Acepta a monarquía
absoluta, pero queren poñela ó servicio do pobo. Porpoñen reformas na administración
Aceptan a sociedade estamental con privilexios, pero critican os abusos dos privilexiados Propoñen reformas
económicas Aceptan as relixións
organizadas pero trexeitan as prácticas supersticiosas e defenden a tolerancia
Os monarcas ilustrados
A monarquía absoluta acepta e impulsa as reformas moderadas dos ilustrados
Non se cuestiona o absolutismo nin a sociedade estamental.
Todo para o pobo pero sen o pobo
Reformas do despotismo ilustrado Reformas na administración e a xustiza: reforzar o
poder do monarca e facelo máis efectivo Educación: fundación de academias e sociedades
científicas. Relixión: control da igrexa e nalgún caso tolerancia
relixiosa (imperio alemán, Prusia) Impulso ó desenvolvemento económico Mellora das comunicacións Liberdade de comercio Fomento da industria e das técnicas
Filipe V e o centralismo borbónicoA guera de Sucesión española
Felipe de Borbón herdeiro da Coroa Española rexeitado por Austria, Inglaterra, Holanda, Saboia e Portugal e a Coroa de Aragón que apoian ó archiduque Carlos de Austria
Tratado de Utrech e Rastadt Felipe V rei de España pero
debe renunciar ó trono de Francia
Reparto das posesións españolas en Europa:
Inglaterra consegue Xibraltar, Menorca, o Navío de Permiso e o asento de negros
Autria (Flandes, Milán, Nápoles e Sardeña).
Filipe V e o centralismo borbónico Centralismo reformista
Decretos de Novas Planta Abolición dos foros da coroa de
aragón e imposición das leis de Castela
Imposición da lei Sálica Impide ás mulleres acceder ó
trono Centralización administrativa
Diminue as funcións das cortes Crea o cargo de Intendente
Intentos de recuperar os territorios perdidos en Italia Alianza con Francia Consigue colocar os seus fillos
como herdeiros dos territorios italianos
Fernando VI e o pacifismo
Neutralidade nos conflictos entre Francia e Inglaterra
Reorganización da facenda real: marqués de Ensenada
Contrución dos estaleiros de Ferrol e Cartaxena
Carlos III e o reformismo ilustradoOs gobernos ilustrados Formados por recoñecidos
ilustrados moderados Apoio das Sociedades de Amigos
do País Oposición de sectores da Igrexa As reformas Favoreceu as innovación ténicas na
agricultura, o regadío, etc Fomento das actividades artesanais
Proteccionismo Fábricas Reais Honorabilidade dos traballos artesanais
Fomento do comercio Mellora da rede viaria Supresión do monopolio de Cadiz no
comercio con América Fomento da educación
Creación de sociedades científicas e de escolas de oficios
Renovación urbanística de Madrid
Carlos III e o reformismo ilustradoAs guerras con Inglaterra
Causas: Rivalidade na colonias de
América Ocupación británica de
Menorca e Xibraltar Alianza con Francia
Resultado Pérdida de Florida na Guerra
dos Sete Anos (1756-63) Recuperación de Florida e
Menorca na Guerra de independencia norteamericana (1775-83)
Os Borbóns en Galicia Principais realizacións
Creación da Provincia de Galicia Capitan Xeral e Intendente
Reforzamento das defensas costeiras
Construción do estaleiro de Ferrol
Potenciación do comercio co América Servizo de correos marítimos
con América (1764) Autorización para comerciar
dende A Coruña directamento con América (evitando o monopolio gaditano)
Os Borbóns en GaliciaAtaques ingleses a Galcia Ataque anglo-holandes
a Vigo (1702) Afundimento dos
Galeóns de Rande Invasión Inglesa de
1719 Afectou a moitos
portos de Galicia Ataques e bloqueos a
Ferrol Fracasados ante as
fortes defensas da ría
Labregos Son a maioría da
poboación (80-90%) A maior parte deles
son arrendatários con contratos de foro Contrato de longa
duración Renda en especie
elevada Poden vender o dereito
a usar a terra (usufruto). O comprador debe respetar as condicións do contrato
Nível de vida baixo
Fidalgos Pequena nobreza Importantes ingresos que
proceden de Rendas do patrimonio
propio Rendas que obteñen
como intermediarios entre os propietarios das terras (mosteiros, obispados, alta nobreza) e os labregos.
O pazo como símbolo da fidalguía
Ocupan os cargos importantes dos Concellos
MOSTEIROS ALTA NOBREZA
FIDALGOS
LABREGOS, LABREGOS, LABREGOS
comerciantes Aumentan o seu peso na sociedade co crecemento do
comercio con América Comerciantes Cataláns
Controlan o sector da pesca e a conserva. Introducen innovacións técnicas.
xavega
A ilustración en GaliciaPropostas moderadas Critica dos privilexios de nobreza e cleroPreocupación pola agricultura innovacións técnicas Crítica dos métodos pesqueiros dos catalánsFomento da educaciónCreación de institucións para impulsar a
economía Real Consulado da Coruña Sociedade Económica de amigos del País en
Santiago
AMÉRICA COLONIALAdministración e goberno das colonias Creación de novas institucións de goberno
Virreinatos de Nova Granada e Rio de la Plata Intendencias
Novas conquistas América do Norte: California, Florida
Creación das reducións xesuíticas Comunidades indíxenas Administradas polos xesuítas Explotación comunitaria dos recursos Mal vistas polos colonos españois: impedía o acceso a ricos
recursos e a explotación da man de osbra indíxena Guerras contra Inglaterra (1756-63) e Portugal
Con inglaterra: apoio a Francia e tensións comerciais: contrabando e piratas
Portugal: conflictos na fronteira co Brasil
AMÉRICA COLONIAL Agricultura Formación de grandes
latifundios Propiedade de blancos españois Utilización de man de obra
indíxena Introdución de cultivos
europeos destinados ó consumo americano: olivo, vide, cebada
Creemento dos cultivos orientados á exportación: café, tabaco, caña de azucar, etc
Minería Explotación de prata (Potosó e
Zacatecas)
AMÉRICA COLONIALO monopolio español do comercio As colonias só poden comerciar con España
Só poden comerciar con América comericiantes españois Podían sair dúas flotas ó ano
Facilitar a defensa dos barcos Facilitar o cobro dos impostos das mercancías que chegan de
América O único porto do que poden sair e chegar barcos é
Cadiz onde está a Casa de contratación Facilitar o control fiscal (cobro dos impostos) Dificultar o contrabando
Reformas de Carlos III e o envío de barcos soltos Concede licencias de comercio a algúns outros portos En 1778 acábase co monopolio gaditano e co sistema de flotas:
pódese comerciar dende calquera porto español Mantense o monopolio español
Comercio con América: Productos As colonias
Exportan alimentos (café, tabaco, azucar) e materia primas (coiro, ouro, prata, tintes)
Importan productos manufacturados. España
Exporta manufacturas pero A a maior parte non son fabricadas en España, senón
importados doutros países europeos e reexportados a América
Os beneficios deste comercio acaban en mans de comerciantes Europeos
Importa Plata Café, tabaco, algodón, azucre, etc
Trafico de escravos
Propostas de cambioLocke O pobo delega o poder nos gobernantes (na monarquía
absoluta o poder ven de deus) As leis as fan os parlamentos que representan ó pobo
(nas monarquías absolutas as leis as fan os monarcas sen participación de pobo)
Os gobernos debe defender os dereitos dos gobernados (nas monarquías absolutas os dereitos dos súbditos dependen da vontade do monarca)
Montesquieu O poder político componse de tres poderes diferentes
Facer as leis: lexislativo Fai que se cumplan as leis:ejecutivo Sanciona o incumprimento das leis: xudicial
O poder debe estar repartido en institucións diferentes (nas monarquías absolutas os tres poderes están concentrados no monarca)
Propostas de cambioRousseau O cidadáns teñen dereito participar nos
asunto públicos (nas monarquías absolutas non hai particiapción) Directamente Elexindo representantes
As leis deben facerse co consentimento dos gobernados(nas monarquías absolutas as leis as fan os monarcas sen participación de pobo)
O goberno debe responder ante os gobernados
Adam Smith Mercado regulado pola lei da oferta e a
demanda O estado non debe intervir no mercado
AS ASPIRACIÓNS DA BURGUESÍA A Burguesía recibe ben as novas ideas por:
Sentimento de marxinación respecto a nobreza e clero (acolle ben a idea de igualdade ante a lei)
Apenas participa no poder (acolle ben a idea de participacón, de elección de representantes para facer as leis)
Os monarcas non aproban lesi que favorezan á burguesía (acollen ben a idea de división de poderes que resta poder ós monarcas)
Hai obstáculos para o desnvolvemento económico da comercio e a industria (acollen ben a ideas de Adam Smith)