Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας στον Κυβερνοχώρο

Συλλογή Εμπειρικών Δεδομένων – Η Παρατήρηση

2016 – Μπράιλας, Α. http://abrailas.github.io 1

ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

2016 – Μπράιλας, Α. 2

Τι είναι η παρατήρηση;

2016 – Μπράιλας, Α. 3

Συμμετοχική Παρατήρηση

• Διευκολύνει άλλες μορφές συλλογής εμπειρικών δεδομένων, όπως τα ερωτηματολόγια, τις συνεντεύξεις και τις ομάδας εστίασης, ως προπομπός τους (pre-studies).

• Διευκολύνει επίσης την ερμηνεία (interpretation) των αποτελεσμάτων άλλων τεχνικών.

2016 – Μπράιλας, Α. 4

Συμμετοχική παρατήρηση: Cool

2016 – Μπράιλας, Α. 5

Σημαντικά σημεία στη Σ.Π.

• Συμμετοχή (soft skills, mimic, pretend and hard realities)

• Παρατήρηση (soft skills, field notes, memory skills,παρατηρητικότητα, naivety, detachment & involvement, να δεις το οικείο ανοίκεια, φαντασία)

• Πρόσβαση • Συγγραφική ικανότητα

2016 – Μπράιλας, Α. 6

Luis Wain at Bethlem Royal Hospital

Το δίπολο

Αναστοχασμός

2016 – Μπράιλας, Α. 7

Παρατήρηση Συμμετοχή

Impression Management

2016 – Μπράιλας, Α. 8 https://cybermethods.wordpress.com/

By L

ütfü

Çak

ın -

Ow

n w

ork,

CC

BY-S

A 4.

0,

http

s://

com

mon

s.wik

imed

ia.o

rg/w

/inde

x.ph

p?cu

rid=4

8923

054

Μπορεί να χρειαστεί να το παίξεις ανίδεος…

Reflect, reflect, reflect …

• About my impression management

• Also ethical considerations. Πόσα ψέματα επιτρέπονται;

2016 – Μπράιλας, Α. 9

2016 – Μπράιλας, Α. 10

Η Εστίαση

Η εστίαση (Focus)

Η εστίαση της παρατήρησης σημαίνει ότι επιλέγω τι θα παρατηρήσω και αποκλείω κάτι άλλο

2016 – Μπράιλας, Α. 11

2016 – Μπράιλας, Α. 12

The trained eye can see more

2016 – Μπράιλας, Α. 13 https://cybermethods.wordpress.com/

“Everyone can look, but actually perceiving is something that has to be learnt. This is a constantly recurring problem when new students arrive. For the first few weeks they “see” nothing at all. When I explain to them at the end of an aggressive incident in the colony that “Yeroen rushed up to Mama and slapped her, whereupon Gorilla and Mama joined forces and pursued Yeroen, who sought refuge with Nikkie,” they look at me as if I am crazy. Whereas to me this is a superficial summary of a fairly simple interaction (only four chimpanzees were involved), the students have only seen a few black beasts chaotically charging around uttering ear-piercing screams. They will probably have missed the hard slap.” (De Waal, 2007, chimpanzee politics, pp. 17-18)

2016 – Μπράιλας, Α. 14

2016 – Μπράιλας, Α. 15 https://cybermethods.wordpress.com/

2016 – Μπράιλας, Α. 16 https://cybermethods.wordpress.com/

2016 – Μπράιλας, Α. 17 https://cybermethods.wordpress.com/

2016 – Μπράιλας, Α. 18 https://cybermethods.wordpress.com/

2016 – Μπράιλας, Α. 19 https://cybermethods.wordpress.com/

2016 – Μπράιλας, Α. 20 https://cybermethods.wordpress.com/

ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΑ

2016 – Μπράιλας, Α. 21

2016 – Μπράιλας, Α. 22 https://cybermethods.wordpress.com/

2016 – Μπράιλας, Α. 23

Αποσκοπεί: • Thick description • Cultural interpretation

2016 – Μπράιλας, Α. 24 https://cybermethods.wordpress.com/

Yale University http://www.yale.edu/sociology/UEP/Home.html

2016 – Μπράιλας, Α. 25

“The mission of the Yale Urban Ethnography Project is to continue to develop a community of participant observers who are working in the traditions of DuBois, Park, Thomas, Blumer, Hughes, Drake and Cayton, Gans, Goffman, and Becker, among others. ”

2016 – Μπράιλας, Α. 26

Εθνογραφία

Η λέξη εθνογραφία κυριολεκτικά σημαίνει να γράφουμε για ένα έθνος. Κάθε έθνος-φυλή χαρακτηρίζεται από μια μοναδική κουλτούρα, από έναν τρόπο να ζεις. Στα σύγχρονα μεγάλα έθνη μπορούμε να έχουμε πολλές επικρατούσες κουλτούρες ή υποκουλτούρες. Το ίδιο ισχύει και για τα ψηφιακά “έθνη”. Έτσι μπορούμε να μιλήσουμε για την κουλτούρα τις Wikipedia, που διαφοροποιείται σε επιμέρους διακριτές κουλτούρες, ανάλογα με το γλωσσικό εγχείρημα ή την ομάδα χρηστών (διαχειριστές, παλαιότεροι χρήστες ή newbies).

2016 – Μπράιλας, Α. 27

“The distinctive features revolve around the notions of people as meaning-makers, around an emphasis on understanding how people interpret their worlds, and the need to understand the particular cultural worlds in which people live and which they both construct and utilize.” (Goldbart & Hustler, 2005)

2016 – Μπράιλας, Α. 28

Ερμηνεία και νόημα

Η εθνογραφία αναφέρεται στην κατανόηση των νοημάτων που αποδίδουν τα μέλη μιας δυνητικής ομάδας στον κόσμο τους και στην κατανόηση των ερμηνειών που κάνουν στα πλαίσια της κουλτούρας που συγκροτούν με την πλαισιοθετημένη δράση τους. Τελικά πρόκειται για την κατανόηση του κόσμου των μελών μιας δυνητικής κοινότητας μέσα από τα δικά τους μάτια, μέσα από το δικό τους βίωμα.

2016 – Μπράιλας, Α. 29

Bronislaw Malinowski with natives on Trobriand Islands.

2016 – Μπράιλας, Α. 30

Κοινωνική Ανθρωπολογία

“For some researchers, it can only be ‘proper’ ethnography if the researcher is a participant observer” in the everyday lives of whichever society or group s/he is studying” (Goldbart & Hustler, 2005)

2016 – Μπράιλας, Α. 31 https://cybermethods.wordpress.com/

Συμμετοχική παρατήρηση

• Marginal participants Για παράδειγμα, ένας ερευνητής που παρακολουθεί τους φιλάθλους μιας ομάδας στους αγώνες της, για να κατανοήσει την κουλτούρα τους

• Full participants Για παράδειγμα, ένας ερευνητής γίνεται δάσκαλος για να κατανοήσει την εκπαιδευτική κουλτούρα

2016 – Μπράιλας, Α. 32

Η “αντικειμενική” εθνογραφία

• Ο πολιτισμένος δυτικός ερευνητής ερευνά με αντικειμενικότητα τους “πρωτόγονους” – άγριους.

• Πλήρη άγνοια για την συνεξέλιξη ανάμεσα σε παρατηρητή και παρατηρούμενο.

• Ο σοφός επί σκηνής, που έχει άγνοια για τη δυσκολία αυτού που αποδίδει – Τι νόημα έχει η φράση “σε νιώθω” για έναν ψυχοθεραπευτή;

2016 – Μπράιλας, Α. 33

Emic - εκ των έσω προσέγγιση

“The emic perspective—the insider’s or native’s perspective of reality—is at the heart of most ethnographic research. The insider’s perception of reality is instrumental to understanding and accurately describing situations and behaviors. Native perceptions may not conform to an “objective” reality, but they help the fieldworker understand why members of the social group do what they do. In contrast to a priori assumptions about how systems work from a simple, linear, logical perspective—which might be completely off target—ethnography typically takes a phenomenologically oriented research approach.” (Fetterman, 2009)

2016 – Μπράιλας, Α. 34

etic - εξωτερική προσέγγιση “An etic perspective is the external, social scientific perspective of reality. Some ethnographers are interested only in describing the emic view, without placing their data in an etic, or scientific, perspective. They stand at the ideational and phenomenological end of the ethnographic spectrum. Other ethnographers prefer to rely on etically derived data first and consider emically derived data secondary in their analysis. They stand at the materialist and positivistic philosophical end of the ethnographic spectrum. At one time, a conflict about whether the causes of human actions are motivated primarily by ideas (ideational, typically emically oriented perspective) or by the environment (materialist, often etically based perspective) consumed the field. Today, most ethnographers simply see emic and etic orientations as markers along a continuum of styles or different levels of analysis.” (Fetterman, 2009)

2016 – Μπράιλας, Α. 35

Emic vs. etic

“Most ethnographers start collecting data from the emic perspective and then try to make sense of what they have collected in terms of both the native’s view and their own scientific analysis. Just as thorough fieldwork requires an insightful and sensitive cultural interpretation combined with rigorous data collection techniques, good ethnography requires both emic and etic perspectives..” (Fetterman, 2009)

2016 – Μπράιλας, Α. 36

Εθνογραφική συνέντευξη

2016 – Μπράιλας, Α. 37 https://cybermethods.wordpress.com/

Εθνογραφία vs. Θετικισμός

2016 – Μπράιλας, Α. 38

Θετικισμός Η αποϊστορικοποίηση των κοινωνικών διεργασιών αποτελούσε μια από τις συνέπειες της κυριαρχίας του θετικισμού στις κοινωνικές επιστήμες (Δαφέρμος, 2010, p. 229). Η θετικιστική επιστημολογία στηρίχθηκε στην παραδοχή ότι οι φυσικές επιστήμες αποτελούν το πρότυπο επιστημοσύνης προς το οποίο οι υπόλοιπες επιστήμες οφείλουν να συμμορφωθούν (Δαφέρμος, 2010, p. 228). Σε μια προσπάθεια του αστικού ορθολογισμού να απαγκιστρωθεί από τις ιδεαλιστικές φιλοσοφικές αντιλήψεις, κυρίως θεοκρατικής προέλευσης, ο θετικιστικός αναγωγισμός έφτασε στο άλλο άκρο: “οι βασικοί μηχανισμοί της λειτουργίας του ατόμου να γίνονται πλέον αντιληπτοί ως προϊόντα «προικοδότησης» του ανθρώπου, όχι πια από το θεό, αλλά από την εξίσου εκτός ιστορίας «φύση»” (Παπαμιχαήλ, 2003, p. 8).

2016 – Μπράιλας, Α. 39

Το βέλος του χρόνου

Η θεωρία του Prigogine για τη μη αναστρεψιμότητα και τη θερμοδυναμική μακράν της ισορροπίας ήρθε να κλονίσει ακόμα περισσότερο τα θεμέλια του θετικισμού στις κοινωνικές επιστήμες. Το βέλος του χρόνου, η αποδοχή της ιστορικής διάστασης των φαινομένων και η απόρριψη της θεώρησης του κόσμου ως ένα μηχανικό αυτόματο, μια μπομπίνα που μπορεί να ξετυλίγεται και να ξανατυλίγεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, καθιστά ανούσια την έννοια της αξιοπιστίας, ως μέτρο της δυνατότητας επανάληψης των αποτελεσμάτων μιας έρευνας.

2016 – Μπράιλας, Α. 40 https://cybermethods.wordpress.com/

Το πρόβλημα της πρόσβασης

2016 – Μπράιλας, Α. 41 https://cybermethods.wordpress.com/

Διαδικτυακή Εθνογραφία

2016 – Μπράιλας, Α. 42

Ιδιαιτερότητες της διαδικτυακής εθνογραφίας

• Πολλές διαδικτυακές κοινότητες είναι “ανοικτές” και εύκολα προσβάσιμες

• Ο καθένας μπορεί να προσποιηθεί κάποιον άλλον, να φορέσει την περσόνα του ερευνητή, του συμμετέχοντα, του “περαστικού”.

• Ηθικοί περιορισμοί (πχ. Μελέτη των διαδικτυακών παιδόφιλων)

• Η διαμεσολάβηση της τεχνολογίας στην επικοινωνία, εισάγει μια επιπλέον χρονοκαθυστέρηση η οποία αλλάζει τα χαρακτηριστικά της επικοινωνίας. Π.χ. ακόμα και στο σύγχρονο chat, έχεις χρόνο να σκεφτείς την απάντησή σου

• Χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς • Εύκολη πρακτικά εμβύθιση σε τοπικές κουλτούρες και

συγκριτική εκτίμησή τους (π.χ. wow server στην Malaysia vs. wow server στην Ευρώπη.

• Ιδιαιτερότητες στις κοινωνικές διεργασίες προβάλλονται και στον κυβερνοχώρο, ενδεχόμενα με διαφορετικές αποχρώσεις.

2016 – Μπράιλας, Α. 43

Προβολή βίντεο

• https://www.youtube.com/watch?v=svP4n089ZrU

2016 – Μπράιλας, Α. 44

Σύνθεση απόψεων

2016 – Μπράιλας, Α. 45

Συστηματική παρατήρηση

2016 – Μπράιλας, Α. 46 https://cybermethods.wordpress.com/

Ερευνητικά ημερολόγια – Storify?

2016 – Μπράιλας, Α. 47

Μελέτη περίπτωσης: WhyEat.net

• Study of an online eating disorder community (http://whyeat.net/)

• Storify: Sociability & usability of a Virtual Eating Disorder Community (https://storify.com/mholland4/sociability-and-usability-of-a-virtual-eating-diso)

• Prezi: https://prezi.com/p6gupyqs0po8/ethnography-of-an-online-forum/

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ MOOCS

2016 – Μπράιλας, Α. 48

2016 – Μπράιλας, Α. 49 https://cybermethods.wordpress.com/

2016 – Μπράιλας, Α. 50

https://www.coursera.org/learn/qualitative-methods

https://www.coursera.org/learn/quantitative-methods

2016 – Brailas, A. 51

Σας ευχαριστώ!