w w w. e l e k t r o . i n f o . p l n r   1 2 / 2 0 0 6

p r e z e n t a c j a

Kwestia właściwej i bezpiecznej ochrony kabli często jest pomija-

na lub co najmniej niedoceniana na etapie projektu i podczas budowy in-stalacji. A przecież niesprawny bądź uszkodzony przewód może być przy-czyną bardzo poważnej awarii i zatrzy-mania pracy urządzeń. Co więcej, taki przewód, w warunkach, gdzie wystę-puje ryzyko wybuchu, jest potencjal-nym źródłem zapłonu, a w konse-kwencji eksplozji, której skutki mogą okazać się bardzo poważne zarówno dla sprzętu, jak i dla pracowników.

Podstawowym zadaniem syste-mu ochrony kabli jest zabezpiecze-nie przewodów elektrycznych przed uszkodzeniami mechanicznymi wy-stępującymi na skutek tarcia, gięcia, uderzeń, ucisku, czy aktywności gry-zoni. System musi też chronić prze-wody przed wnikaniem wody i in-nych cieczy, czy działaniem czynni-ków chemicznych oraz promieni sło-necznych (zwłaszcza ultrafioletu). Stosowanie specjalistycznych syste-mów ochrony kabli zapobiega uszko-dzeniom przewodów i będących ich efektem awariom maszyn i urządzeń, wadliwemu funkcjonowaniu instala-cji elektrycznych czy uszkodzeniom pojazdów. Pozwala to uniknąć strat fi-nansowych spowodowanych przesto-jami w produkcji i zmniejszyć koszty napraw i remontów.

poliamidowe rury karbowane

Tradycyjnie stosowane do osłony kabli elementy lub całe systemy wy-konane z metali lub poliamidów do-

skonale spełniają swoje zadania. Sys-temy poliamidowe mają nad metalo-wymi tę przewagę, że są wyjątkowo elastyczne i odporne na rdzę i koro-zję. Są również wytrzymałe na działa-nie czynników mechanicznych, pro-mieniowanie UV, charakteryzują się szerokim zakresem temperatur pracy. Używanie do ochrony kabli poliami-dowych rur karbowanych jest jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań. Rury karbowane są bardzo giętkie, dzięki czemu mogą być używane w ograniczonych przestrzeniach. Ich montaż jest zdecydowanie łatwiejszy, niż na przykład w przypadku osłon metalowych. Dobrze sprawdzają się w aplikacjach statycznych, mogą być używane w aplikacjach dynamicz-nych (ruchomych), a nawet w robo-tyce, gdzie mamy do czynienia z wy-soką częstotliwością ruchów.

System ochrony kabli PMA oparty na rurach karbowanych jest z powo-dzeniem stosowany w budowie ma-szyn i urządzeń, w pojazdach drogo-wych i szynowych, w instalacjach wewnątrz i na zewnątrz budynków. Obecny na polskim rynku od kilku lat zdołał już zdobyć sobie zwolenni-ków i jest często używany do ochrony kabli, np. w produkowanych w Pol-sce wagonach i lokomotywach. Jego elementy, dzięki wykonaniu ze spe-cjalnie modyfikowanych odmian tworzyw sztucznych (m.in. polia-midów), spełniają nawet najbardziej wygórowane wymagania środowisk, w których są użytkowane. Modyfika-cje materiałów dostosowują elemen-ty do określonych warunków użyt-kowania.

PMA Ex-System do stref zagrożonych wybuchem

Pomimo dużej popularności po-liamidowych systemów ochrony ka-bli w różnych branżach, używanie ich w strefach zagrożonych wybu-chem nie było do tej pory możliwe. Powodem była niemożność spełnie-nia przez poliamidy wysokich wy-magań ujętych w Dyrektywie 94/9/EU, tzw. ATEX 95. Do niedawna ża-den z dostępnych na rynku syste-mów wykonanych z poliamidów nie spełniał tych wymagań. Pod ko-niec 2005 roku pojawił się na rynku pierwszy elastyczny system ochrony kabli w całości wykonany z poliami-du. Jest to PMA EX-System zaprojek-towany i wyprodukowany w Szwajca-rii przez firmę PMA AG. PMA Ex-Sys-tem jest zatwierdzony do użytkowa-nia w strefach 1. i 2. (gazy) oraz 21/22 (pyły) (zgodnie z Dyrektywą 99/92/EC, tzw. ATEX 137)

wysoka szczelność

W przypadku systemów ochrony kabli wymagania dotyczą m.in. szczel-ności sytemu przed wnikaniem wody i kurzu. System zaproponowany przez PMA AG oprócz rur karbowanych ofe-ruje również szereg końcówek pro-stych i kątowych, złączek oraz ele-mentów mocujących. W zależności od potrzeb końcówki i złączki zapewniają stopień szczelności IP66 lub IP68. Ak-cesoria gwarantujące stopień ochro-ny IP66 są w całości wykonane z po-liamidu, akcesoria zapewniające sto-pień ochrony IP68 mają gwint wyko-

nany z niklowanego mosiądzu. Dzię-ki wykorzystaniu specjalnych złączek system daje możliwość w łatwy i pro-sty sposób (za pomocą jednej złączki) przejść ze sztywnych rur gładkich na elastyczne rury karbowane.

szeroki zakres temperatur pracy

Drugim ważnym wymaganiem sta-wianym systemowi ochrony kabli jest jego odporność na wysokie i ni-skie temperatury. Rozwiązanie kwe-stii wytrzymałości poliamidu na ni-skie temperatury było ogromnym wy-zwaniem dla konstruktorów i inży-nierów materiałowych. Problem bra-ku odporności na działanie niskich temperatur dotyczy większości two-rzyw sztucznych. Zastosowane do produkcji PMA Ex-System specjal-nie modyfikowane składniki polia-mid 11 i poliamid 12 dają elementom odporność na szeroki zakres tempera-tur. System jest dopuszczony do użyt-kowania w temperaturach od -20 do 85°C, zgodnie z wymaganiami dyrek-tywy ATEX 95.

odprowadzanie ładunków elektrostatycznych

Największym utrudnieniem, z ja-kim musieli poradzić sobie projektan-ci systemu, jest skłonność poliami-dów do gromadzenia ładunków elek-trostatycznych. W warunkach zagro-żenia wybuchem, w strefach wybu-chowych wszystkie stosowane kom-ponenty i urządzenia nie mogą posia-dać takiej właściwości, każdy element

44

p r e z e n t a c j a

ochrona kabli i przewodów – PMA Ex-SystemAlicja Cwojdzińska – ASTE Sp. z o.o.

Szwajcarski producent PMA AG zaprojektował innowacyjny poliamidowy system ochro-ny kabli, wykorzystujący elastyczne rury karbowane. System ten spełnia wymagania dy-rektywy ATEX i może być stosowany w strefach zagrożonych wybuchem.

ASTE_ochrona_kabli_i_przewodow_C44 44 06-11-29 16:00:36

w w w. e l e k t r o . i n f o . p ln r   1 2 / 2 0 0 6

musi zapewnić odprowadzanie ładun-ków, które są przecież potencjalnym źródłem zapłonu. Zgodnie z Dyrekty-wą ATEX 95, aby wyrób mógł zostać dopuszczony do stosowania w stre-fach wybuchowych i uznany za nie-gromadzący ładunków, musi spełniać wymagania norm EN 60079-0 oraz EN 60079-7. Zgodnie z nimi odprowa-dzenie ładunków elektrostatycznych (nagromadzonych na przykład w wy-niku pocierania się o siebie dwóch po-wierzchni) poprzez uziemienie syste-mu ochrony kabli jest skuteczne jedy-nie w przypadku, gdy rezystancja po-wierzchniowa jest mniejsza niż 109 W. Uziemienie systemu i odprowadzenie ładunków zapobiega powstaniu iskry. Zastosowane w PMA Ex-System mo-dyfikowany poliamid 11 i poliamid 12 wraz z optymalnym sposobem łącze-nia ze sobą składników zapewniają rezystancję powierzchniową pomię-dzy 106 a 107 W, co zapobiega groma-dzeniu się ładunków.

odporność na warunki zewnętrzne

Elementy PMA Ex-System, tak jak inne wyroby szwajcarskiej firmy PMA AG, charakteryzują się wysoką wytrzymałością i gwarantują wysoki poziom bezpieczeństwa. Poliamid nie zawiera halogenów ani związków kad-mu, dzięki czemu w przypadku spala-nia lub wystąpienia bardzo wysokich temperatur materiał ten jest niskody-mowy i niskotoksyczny. Jest również odporny na paliwa silnikowe, tłusz-cze, oleje, słabe kwasy i zasady oraz inne powszechnie znane rozpusz-czalniki. Dodatkowo nie ulega koro-zji i ma wysoką odporność na działa-nie promieni ultrafioletowych.

szybki i łatwy montaż

Stosowanie poliamidowego syste-mu ochrony kabli jest korzystne nie tylko z punktu widzenia łatwości montażu. Użytkowanie elastycznych rur karbowanych skraca czas montażu oraz obniża inne koszty. W przypadku zakrętów i narożników rury doskona-le pokonują te przeszkody i nie ma po-trzeby wykonywania czasochłonnych prac, takich jak przycinanie określo-nej długości odcinków oraz dopaso-wywanie elementów narożnych.

Rury w systemie PMA można ciąć za pomocą zwykłego noża lub specjalnych nożyc, a ich montaż w końcówce odby-wa się po prostu przez wepchnięcie. Możliwe jest również rozłączenie rur przy użyciu zwykłego śrubokręta. Rury charakteryzują się niezwykłą odporno-ścią na wyginanie, wytrzymują ponad 4 miliony cykli – są idealne do zasto-sowań ruchomych, dynamicznych. Jest to ich zdecydowana przewaga nad kon-wencjonalnymi systemami ochrony ka-bli stosowanymi dotychczas w strefach zagrożonych wybuchem, które nie po-zwalały na aplikacje dynamiczne.

Za zaletami PMA Ex-System przema-wia ponad 30-letnie doświadczenie fir-my PMA AG w ochronie kabli używa-nych przy budowie maszyn, w auto-matyce przemysłowej i przemyśle ko-lejowym. Dzięki innowacyjnym mo-dyfikacjom poliamidu teraz do ofer-ty szwajcarskiego producenta dołą-czyła nowa seria produktów do zasto-sowań w strefach zagrożonych wybu-chem. Mogą one znaleźć zastosowanie w przemyśle chemicznym, rafineriach, wytwórniach olejów, gazu, w farmacji, przędzalniach i fabrykach tkanin.

Dystrybutorem PMA EX-System w Polsce jest firma ASTE Sp. z o.o.

PMA AG istnieje od 1975 r. i jest liderem w produkcji systemów ochrony kabli z tworzyw sztucznych. W skład systemu ochrony kabli PMA wchodzi ponad 6000 produktów: różnego typu rur, oplotów, końcówek, złączek i innych akcesoriów, które oferują doskonałą ochronę kabli w każdych warunkach.

Siedziba PMA AG jest zlokalizowana w okolicach Zurychu w Szwajcarii. Produk-ty firmy są sprzedawane w ponad 30 krajach świata poprzez sieć autoryzowanych dystrybutorów. W Polsce dystrybutorem produktów PMA AG jest ASTE Sp. z o.o. mieszcząca się w Gdańsku.

strona www producenta: www.pma.ch strona www dystrybutora: www.aste.pl

45

rekl

ama

ASTE_ochrona_kabli_i_przewodow_C45 45 06-11-29 16:00:41