Çocuk gelişimi Önlisans programı Çocukta sanat ve...

Müze Eğitimi Ünite 10

1

ÇOCUKTA SANAT VE YARATICILIKÇocuk Gelişimi Önlisans Programı

Öğr. Gör. Halil İbrahim ERTUĞ

2

Ünite 10

İçİndekİler10.1. MÜZE ZİYARETİ ÖNCESİ ÖĞRETMEN HAZIRLIĞI ............................................................... 310.2. MÜZE ZİYARETİ ÖNCESİ ÇOCUKLARA VERİLECEK MÜZE REHBERLERİ NASIL OLMALIDIR? 410.3. MÜZEDE GERÇEKLEŞRİLECEK MÜZE EĞİTİMİ ETKİNLİKLERİ.......................................... 510.4. MÜZE SONRASI MÜZE EĞİTİMİ ETKİNLİKLERİ ................................................................... 810.5. MÜZE DIŞINDA EĞİTİM ........................................................................................................10

10.5.1. Kamu ve Sivil Kurumlarla İşbirliği ..............................................................................................................1010.5.2. Okul Ziyaretleri ..................................................................................................................................................1010.5.3. Müze Eğitim Paketi ..........................................................................................................................................1010.5.4. Ödünç Verme .....................................................................................................................................................1110.5.5. Müze ve Galeri işbirliği ile Sanatçıların Okullarla Temasını Sağlama ...........................................1110.5.6. Gezici Müze ve Sergiler ..................................................................................................................................11

10.6. KAYNAKÇA .............................................................................................................................12

MÜZE EĞİTİMİÖğr. Gör. Halil İbrahim ERTUĞ


3

Müze eğitimi, genel eğitim bütünlüğü içerisinde özel unsurları olan, planlı ve eğitsel yöntem-lerden yararlanılarak oluşturulan bir eğitim sürecidir. Bu eğitim süreci müze öncesi, müzede ve müze sonrası eğitim olarak sınıflandırılabilir. Müze öncesi okullarda, sivil veya kamu kuruluşla-rında başlayan programlı müze eğitimi, müzede birçok eğitsel etkinlik ve müze sonrasında da tatil beldelerinde, eğitim kamp ve merkezleriyle okul dışı organizasyonlarda ve gezici eğitim araçları ile hemen hemen her yerde devam edebilir.

Müze eğitimi süreci, örgün bir eğitim olarak gerçekleştirilebilmekle birlikte teknolojik araç-ge-reçler ve internet yoluyla yaygın eğitim şeklinde de verilebilmektedir. Yaygın eğitim sayesinde müze eğitimi, müzesi olmayan bölge, il, ilçe ve köylerdeki okullarda da gerçekleştirilebilmek-tedir. Dolayısı ile müze eğitimi hemen hemen her yerde rahatlıkla verilebilmektedir denilebilir. Müze eğitimi sadece örgün eğitim alan bireylere değil hemen hemen her yaş grubundaki birey-lere verilmesi gereken önemli bir eğitim etkinliğidir.

10.1. MÜZE ZİYARETİ ÖNCESİ ÖĞRETMEN HAZIRLIĞIÖğretmenler önce amacına uygun gideceği müzeyi belirlemeli, gerekli izinleri (okul idaresi, veli) almalıdır. Sonra gideceği müze ile bağlantı kurmalı, varsa müzenin eğitim sorumlularından yar-dım almalıdır. Yine öğretmen müze ziyareti öncesi gezi giderlerini belirlemeli, gidilecek araç ile ilgili girişimlerde bulunmalı ve verimli bir müze ziyareti için kullanabileceği ısınma egzersizleri, ön anket, son anket ve çalışma kâğıtlarından oluşan bir müze rehberi hazırlamalıdır.

Öğretmenin müze ziyaret sürecini seviyeye uygun hazırlanmış ön anket ve son anket ile ölçmesi ve en az bir çalışma kâğıdı ile müzede uygulama yaptırması verimi arttırır ve öğrenmenin ne kadar gerçekleştiğini görmesini sağlar.

Öğrencilerimizi belirlediğimiz bir müzeye götürmeden önce onları fikren hazırlamalı, geziyi açıklayarak seçilen müzede neler görebilecekleri hakkında konuşmalıyız. Onları düşündürmeli, fikirlerini söylemede cesaretlendirmeliyiz.

Müzeye gitmeden önce öğrencilere uygulayabileceğimiz bu çalışmalar öğrencilerin kendileri-ni ifade edebilecekleri, yaratıcı düşüncelerini geliştirebilecekleri çalışmalardır. Öğrenciler he-yecanla bu ortamın içine sokulabilmelidir. Böylece müze ziyareti öğrencilerin ilgisini daha çok çeker, öğrenme daha kalıcı ve etkileyici olur.

Öğretmenin müze ziyareti öncesi hazırlıkları şu şekilde sıralanabilir:1. Öğretmen müze ve okul yetkilileri ile önceden görüşme yapmalıdır.2. Öğretmen gerekli yasal izinleri (okuldan, müzeden ve veliden) almalıdır.3. Müze önceden görülmeli ve eserler hakkında (varsa hikâyeleri) bilgi toplanmalıdır.4. Müze yetkilileri -varsa müze eğitimcileri, rehberi veya kuratörü- ile tanışılmalıdır.

Öğrencilerin yaş gruplar, ve neye ilgi duyabilecekler, planlanmalıdır. Yapılacak etkinlikler bu unsurlar dikkate alınarak düzenlenmelidir.

5. Müze eğitimi programı çerçevesinde yapılacak gezi, inceleme ve uygulama çalışmalarının tarihi, saati ve süresi karşılıklı olarak belirlenmelidir.

Çocukta Sanat Ve Yaratıcılık

4

6. Gezi giderleri karşılıklı olarak belirlenmelidir.7. Müzeye ulaşım için (belediye veya okuldan) araç sağlanmalıdır.8. Müze eğitimi ile ilgili müzenin yapısı, koleksiyonları vb gibi unsurlar dikkate alınarak

çalışma yaprakları, oyun kartları, anket ve testler hazırlanmalıdır.9. Öğrenciler için müze rehberi hazırlanmalıdır (Buyurgan ve Mercin, 2005).

10.2. MÜZE ZİYARETİ ÖNCESİ ÇOCUKLARA VERİLECEK MÜZE REHBER-LERİ NASIL OLMALIDIR?Müze rehberinin (dosyasının) içerisinde şunlar olmalıdır:

A) Öğrencilerin İlgisini Çekecek Bir Kapak Tasarımı: Üzerinde gideceğimiz müzenin görüntü-sünün yer aldığı ya da müzede yer alan nesnelerden yola çıkarak düşünülen, farklı tasarımlar-la da hazırlanabilecek bir kapak öğrencileri etkiler. Kapağa gidilecek müzenin adı, ders öğret-meninin adı-soyadı, öğrencinin adı-soyadı ve sınıfı yazılır. Üzerinde kendine ait bilgilerin yer aldığı bir müze rehberi öğrenciyi daha fazla motive eder.

B) Müzede Nasıl Davranılmasına İlişkin Bilgiler: Öğrenciler müzeye gitmeden önce müzede dikkat etmeleri gereken davranışlar konusunda bilgilendirilir ve bu bilgiler müze rehberinin içerisine yazılı olarak koyulur. Bu kurallar öğrencilerimizi götüreceğimiz yaş grubu dikkate alınarak belirlenir. Aşağıda, genel olarak müzelerde dikkat etmemiz gereken davranışlar ve yönlendirmeler örnek olarak verilmiştir. Öğretmenler öğrencilerinin yaş grubu ve götürecek-leri müzeye göre ilaveler ve çıkarmalar yapabilirler.

• Müzede Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar:• Müzede size gerekli olacak malzemeleri yanınıza almayı unutmayınız.• Müzede sergilenen eserlere ve kasalarına (kaidelerine) dokunmayınız, üzerlerine yazı

yazmayınız (bu uyarı özellikle açık hava müzelerine ve ören yerlerine giderken yapıl-malıdır).

• Gürültü yapmayınız,• Anlatılanları dikkatle dinleyiniz, merak ettiklerinizi öğretmeninize ve (varsa) müze eği-

tim uzmanlarına sorunuz.• Müzede yapılan uyarıları dikkate alınız.• Müze rehberinize istediğiniz, gerekli bulduğunuz bilgileri yazınız, çizimleri yapınız.• Merak ettiklerinizi öğretmeninize veya müze görevlilerine sorunuz.• Müzede bir şey yemeyiniz.• Yerlere çöp atmayınız.• Müzede fotoğraf çekmeyiniz / çekebilirsiniz.• Müzede flaşlı çekim yapmayınız / yapabilirsiniz (bu uyarılar gidilecek müzenin kuralla-

rına göre yapılmalıdır).• Gruptan ayrılır, kaybolduğunuzu düşünürseniz görevlilerden yardım isteyerek danış-

maya gidiniz. Orada öğretmeninizin gelip sizi almasını bekleyiniz (bu uyarı küçük yaş grubu çocuklara yapılmalıdır).

• Müzede size sunulan dünyayı tanımaya çalışınız, o günlerle sizin dünyanız arasında köprüler kurunuz. Haydi bakalım heyecanlı bir güne başlamaya hazır mısınız? (Son cümle küçük yaş grubu çocuklar için kullanılır.)


5

C) Müzenin Planı: Öğrencileri götüreceğimiz müzenin planı fotokopi ile çoğaltılarak her reh-berin içine koyulur.

D) Sınıfın Ziyaret Edeceği Galerinin Yeri ve İsmi: Bazen ziyaret edilecek müzenin tümünü gezmek mümkün olmayabilir. Daha verimli ve anlaşılır bir gezi gerçekleştirmek için (müze çok büyük ise) müzenin gezilecek bölümü önceden belirlenir. Bu bilgiler müze rehberi içeri-sinde yer alır.

E) Ön Anket: Öğrencilerin müzeye gitmeden önce bilgilerini, düşüncelerini ölçmek amacıyla ön anket sayfasında onları sıkmayacak birkaç soru hazırlanır. Ön anket sınıfta ya da müzede gezmeye başlamadan önce, girişte uygun bir yerde toplanarak kısa zamanda cevaplandırıla-bilir. Ön anketteki sorular çok fazla olmamalı sınıfın seviyesi dikkate alınmalıdır.

F) Müze ile İlgili Bilgilendirme: Müzeyi ziyaretimizden önce gideceğimiz müze ile ilgili, mü-zenin yeri, tarihçesi, müzede sergilenen eserlerin geldikleri yerler ve genel özellikleri ile ilgili araştırma yapılır. Edindiğimiz bu bilgiler müze ziyaretinde öğrencilere anlatılacaktır. Ancak bu bilgilerin müze rehberinde de özet olarak yer alması müze rehberini zenginleştirir. Özel-likle müzede sergilenen esreler ya da dönemleri ile ilgili hikayeler öğrenilmelidir. Mitolojik hikayeler öğrencilerin ilgisini daha çok çeker; heyecanlarını arttırıp dikkatlerini yoğunlaştırır.

G) Müzede Çizim Yapılabilecek Boş Sayfalar: Müze rehberi içerisine boş bir iki sayfa koyula-bilir. Öğrenciler bu sayfalara istedikleri notları alıp, çizimleri yapabilirler.

H) Son Anket: Müze ziyaretinden önce öğrencilerin müze ile ilgili bilgi ya da düşüncelerini ön anket ile ölçmüştük. Daha sonra müze ziyareti sürecinde edindikleri bilgileri, izlenimleri ve düşüncelerini belirleyebilmek için son anket hazırlanır. Son anket uygulanırken öğrencilerin müzede yaşadıkları süreç ve ilgileri göz önüne alınmalıdır. Eğer yoruldukları gözlemlenirse son anket sınıfta cevaplandırılır. Son ankette sorular müze gezisi sürecini içerecek ve öğren-ciyi sıkmayacak şekilde hazırlanmalıdır.

10.3. MÜZEDE GERÇEKLEŞRİLECEK MÜZE EĞİTİMİ ETKİNLİKLERİ Görsel-İşitsel Etkinlikler: Eğitimde öğrenmenin etkili olabilmesi için müze uzmanları, gelen ziyaretçilere, özellikle de be-lirli program dâhilinde getirilen öğrencilere ön bilgi verme ve heyecan uyandırarak ilgiyi arttır-ma, müzede neleri göreceklerini önceden vererek ön biliş kazandırma, göz ve kulağı etkileyerek bilgiyi daha kolay alabilmelerini sağlama adına bu yöntemi kullanırlar.

Televizyon: Televizyon aracı, kapalı devre yayınlar, canlı yayınlar, belgeseller, kazı çalışmaların-dan görüntüler ve koleksiyonların görüntülerinden arşivler oluşturularak kullanılabilir. Bu aracın eğitim amaçlı kullanılabilmesi için uygun bir ortamın hazırlanması gerekmektedir.


6

Multivizyon: Multivizyon, teknolojik olarak belli bir program dahilinde slaytların art arda perde üzerine yansıtılarak seslendirilmesiyle gerçekleştirilen bir yöntemdir. Sanat eğitiminde görme-ye dayalı gereksinimin bir bölümü bu ve benzeri araçlarla giderilebilir.

Uygulamalı Çalışmalar (Workshops):Müze içerisinde eğitim kapsamında belki de sanat eğitimi için en etkili aktivitelerden biridir. Çünkü uygulamasız bir sanat eğitimi olamayacağından, atölye çalışmaları vazgeçilmez bir alanı oluşturur.

Atölye çalışmaları öğrencilerde özgür yaşantılar elde etmeyi sağlayan mekanlardır. Öğrenciler gördüklerini veya hayal ettiklerini burada somutlaştırabilirler. Öğrenciler gözle gördüklerini, elle hissettiklerini, kulak ile duyduklarını bu atölyelerde yaparak-yaşayarak öğrenmeyi pekiş-tirmiş olurlar. Workshop tekniğinin uygulamaya dönük olması önemli yanlarından biridir. Bu etkinliğe katılanlar yeni bilgi ve becerilerini uygulayarak öğrenirler.

Tartışma (Eleştiri) Odaları:Müzede eleştiri, gerçek sanat eserleriyle dolaysız etkileşimi, yorumlamayı, dikkat yeteneğini ge-liştirebilmeyi, tartışabilmeyi, özgür düşünebilmeyi ve aktif katılımı sağlaması bakımından etkili bir yöntemdir.

Müze ortamındaki farklılık, öğrencilerin kendilerini daha özgür hissetmelerini sağlayarak öğre-nim ortamına katılımlarını sağlayacak, sorulara karşı cevaplar verecek ya da soru sorabilmeleri-ni güdüleyecektir. Öğretimde nesnelerin kullanılması tartışma ortamını hazırlar. Bu tartışmalar sözcük dağarcığı, açıklık, görüş alışverişi, dinleme ve yanıt verme, bulgu bulma gibi becerilerin geliştirilmesini sağlar. Bu yüzden uygulama için müzeler seçilebilir (Hooper-Greenhıll, 1999).

Bilgi Panolart-Grafikler:Bilgi panoları ve grafikler, nesneler ile ziyaretçiler arasında iletişimi sağlayan ve kalıcı bilgileri sunan etkileyici yöntemlerden biridir. Bu tür materyallerin ziyaretçilerde daha fazla ilgi uyandı-racağı ve nesnelere karşı duyarlılığı geliştireceği anlaşılmıştır. Ancak bu panoların ve grafiklerin hazırlanmasında uzmanların, müzecilerin, eğitimcilerin ve grafik tasarımcıların birlikte çalışma-ları gereklidir (Mercin, 2003).

Dokunma Salonu: Dokunmanın, hissetmeye dayalı duyuları geliştirmesi bakımından öğrenmede etkili olması ve sanat eğitiminde de hacim ve derinlik öğrenimini kolaylaştırmasından dolayı önemsendiği bi-linmektedir. Müzeye gelen ziyaretçiler ve özellikle de öğrenciler müzedeki nesnelerin bazılarına dokunmak isteyebilirler. Yine bu bağlamda görme engelliler için eğitim ve öğrencilerde çok farklı duyuları harekete geçirerek, öğrenmeyi sağlamak amacıyla da böyle bir yöntemin kulla-nılması uygun olur.

Dokunma ile müze koleksiyonuyla izleyiciler arasında en yakın temas sağlanır ve nesnenin do-kuları, hacmi, yüksekliği, çıkıntıları ve yapıldığı madde daha kolay anlaşılmış olur. Bu yöntem heykel, seramik, etnografik ürünler, oyma vb. eserler üzerinde daha etkili olabilir.


7

Drama: Earl’a (1997) göre müzede dramanın amacı; geçmişi yorumlamak ve böylece şimdiki zamana eğilebilmektir. Tarihi herkes için ulaşılabilir yapma yollarından biri, drama aracılığı ile konuşmak ve yaşamaktır. Müzede drama, bireysel olarak canlı yorumlanabileceği gibi, tarihi (sanat, bilim vb.) öğrencilerin ortak olarak canlandırmasıyla da gerçekleştirilebilir.

Müzelerdeki eserler model alınarak onların geçmiş yaşantıları canlandırılarak drama yaptırılabi-lir veya bir ressamın, heykeltıraşın, bir tasarımcının vb. değerlerin yaşamlarından alınacak kesit-ler öğrencilere kendi doğal bilgileriyle aniden yaptırılabileceği gibi önceden metinler yazılarak planlı ve zamanlı bir doğaçlama (drama) uygulaması olarak da ortaya konabilir.

Kurslar: Müzede düzenlenecek kurslar çok amaçlı olarak yapılacak faaliyetlerdendir. Düzenlenecek kurs-lar sayesinde öğrencilerin, öğretmenlerin ve halkın eğitilmesi sağlanabileceği gibi müzeye ge-lirde elde edilebilir. Ayrıca sanat öğretmenleri dışındaki öğretmenlere düzenlenecek kurslarla da bilgi ve deneyimler canlı tutularak geliştirilebilir. Müzelerde düzenlenen kursların yardımıyla, müzedeki nesnelerin yapım biçimleri, bezeme özellikleri ile sanatsal değerleri öğretilebilir. Çanak, çömlek yapımıyla ilgili bir kursta malzeme, yapım özellikleri, bezemelerin gelişimi günümüz ürünleriyle arasındaki ilişki verilerek yaratıcılık geliştirilebilir (Atasoy, 1999).

Rehberli Turlar: Rehberli müze turları çoğunlukla geleneksel olarak yapılan bir öğretim yöntemidir. Deneyimli rehberler eşliğinde müzenin bölümleri eğitsel amaçlı gezilir. Müze rehberi eserler hakkında bil-giler verirken aynı zamanda ziyaretçilerin dikkatlerini çekmek için varsa o eserlerin hikâyelerini de aktarabilir.

Sergiler: Müzede eğitim boyutu ele alınarak yapılacak sergileme iki anlamda değerlendirilebilir. Birincisi sürekli sergileme, yani müzenin koleksiyonunu oluşturan asıl eserlerle yapılanı, diğeri de mü-zede düzenlenecek geçici sergilerdir. Bunların dışında yapılan sergilemeler ise genellikle müze dışı eğitim etkinlikleri çerçevesinde “müze dışı sergiler” başlığı altında ele alınabilir (Mercin, 2003).

Sergileme öğrenme yaşantıları içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bilen’e (1996) göre sergileme, görme yoluyla öğrenmeyi sağlayan bir öğretim tekniğidir. Belli bir amaçla yapılmış ya da var olan bir nesne, sanat yapıtları ve diğer benzeri eserlerin sistematik bir düzenleme içinde birleş-tirilerek hizmete sunulması için yararlanılan bir tekniktir. Bu teknikle öğrencinin aktif katılımı, yaratıcılık ve yeteneği gelişir. Bu amaçla müzede sürekli olan sergilemeler çok önemli bir alanı oluşturmaktadır.


8

Sergilemenin etkili olabilmesi için farklı materyalleri kullanmak mümkündür. Bunlar; maketler, etiketler, panolar, grafikler, fon tasarımları, salonlar, hareketli sistemler, ışık vb. birçok donanım sayılabilir. Sergileme yapılırken eğitim ya da yardımcı araç gereçler için mekanların yerleri de ta-sarlanmalıdır, çünkü bu tarz bir düzenlemede amaç, hem izleyicilerin eserlerin karşısında daha uzun süre kalmalarını sağlamak hem de eğitim misyonunun yerine getirilmesine katkı yapmak-tır (Güler ve Mercin, 2008).

Oyunlar:Müzede eğitim kapsamında oyunların, özellikle çocukluk dünyası için çok anlamlı olduğu söy-lenebilir. Oyun, bireyin fiziksel, zihinsel ve sanatsal yeteneklerini geliştirici, yaşantıyı zevkli kılıcı, estetik nitelikleri daha anlamlı hale getirici etkinliklerdir (Bilen, 1996). Oyunlar öğrenciyi aktif olarak öğrenme ortamına katar.

Hazırlanan her oyunda mümkün olduğu kadar öğrencilerin hepsine bir rol verilebilir. Bu tür çalışmaların altyapısı (yazılımı) tamamen yazan kişiye, öğretmene bağlıdır. Oyunlar günlük ha-yattan alınacak rollerle olabileceği gibi geçmişten (tarihten) alınan rollerle de oynanabilir. Bir oyunun başarısı onun hazırlığının ve senaryosunun iyi yazılmasına bağlıdır.

Bilgisayar: Bilgisayarlar günümüzün vazgeçilmez araçları arasındadır. Müze eğitiminde bilgisayar pek çok açıdan kullanılabilir. Bunlar; eserlerin envanterinin çıkartılması, kitap kataloglama, görsel mal-zemenin kataloglanması, kazı alanlarının ve eserlerinin çizimi, reanimasyon-multimedya uygu-lamaları gibi başlıklar altında toplanabilir (Karpuz-Eravşar, 1998).

Özellikle reanimasyon, çocukların ilgisini çekecek bir yöntemdir. Bir eserin kazı alanından itiba-ren müzeye gelene kadar geçen aşamaların animasyon olarak bilgisayar ortamına aktarılması ve bunun sunulması öğrencilerin ilgisini canlı tutacak ve öğrenmeyi kolaylaştıracaktır. Çalışmanın hem görsel, hem işitsel ve hareketli olması genç bireylerde ve çocuklarda etkili öğrenmeyi sağ-layacaktır.

Türkiye’de şu anda bu anlamda yapılmaya çalışılan uygulamalar vardır ama yaygın değildir. Ça-nakkale Askeri Müzesi böyle bir çalışmayı başlatmıştır.

10.4. MÜZE SONRASI MÜZE EĞİTİMİ ETKİNLİKLERİMüze ziyaretinden sonraki eğitim çalışması en az müzedeki eğitim kadar önemlidir. Müzede kazanılan bilgilerin daha kalıcı olması, yaratıcı düşüncelerin geliştirilmeleri, düşünme ve müze ziyareti esnasında elde edilen bilgi ve deneyimlerin daha iyi özümsenebilmesi için birçok çalış-ma yapılabilir.


9

Müze ziyaretinden sonraki müze eğitimi için öğrencilere yaptırılabilecek çalışmalardan ba-zıları aşağıda verilmiştir:1. Müze ziyaretinden sonra öğrencilere son anket doldurtulabilir. Bu ankette öğrencilere

müzenin ne tür bir müze olduğu, müzede en çok hangi bölümleri beğendikleri, müzede eğitsel olarak uygulanan etkinliklerden memnun kalıp kalmadıkları, müze eğitimi anlamında kendilerine göre başka ne gibi etkinlikler yapılabileceği, beklentilerine cevap verilip verilmediği sorulabilir. Öğretmen son anketleri inceleyerek müze ziyareti ile ilgili fikir sahibi olur. Kazanımları ve eksiklikleri değerlendirir. Fark ettiği eksiklikleri öğrencilerle karşılıklı soru cevaplarla tamamlamaya çalışır. Böylece bir sonraki müze ziyaretinde bu eksiklikler giderilebilir.

2. Müze ziyaret sürecinde kullanılan çalışma kağıtlarındaki soruların cevapları okunarak ya da ifade edilerek müzedeki gözlemler ve duygular yeniden hatırlanır ve yorumlanır. Özellikle “Müzede en çok sevdiğin eser hangisidir? Neden?” soruları üzerinde durulur. Her öğrenci konuşturulmaya çalışılır. Seçilen bu eseri tercih nedenleri, eserin özellikleri, malzemesi, mesajları ile ilgili konuşulur, yeniden düşündürülür (Buyurgan ve Mercin, 2005).

3. Müzenin önemi, müzenin tarihçesi, müzede sergilenen eserler, dönemleri ve özellikleriyle ilgili kazanımlar ve duygular karşılıklı soru ve cevaplarla pekiştirilir.

4. Müzede yaptıkları çizimlerden yola çıkarak ya da hayal güçlerini kullanarak farklı tekniklerde resimler yaptırılabilir (pastel, sulu boya, karışık teknik, kolaj, yağlı boya vb.).

5. Müzede sergilenen eserlerden esinlenilerek üç boyutlu (kağıt hamuru, kil, seramik hamuru vb.) çalışma yaptırılabilir. Özellikle küçük yaş grubu öğrencilere bir arkeoloji müzesi ziyareti sonrası yaptırılabilecek en eğlenceli ve üçüncü boyutun kavratılabileceği bir etkinliktir.

6. Müze ziyareti sonrasındaki görsel sanatlar dersinde öğrencilere müzeyi tanıtan broşür ve afiş tasarımları yaptırılabilir.

7. Müzede tutulan notlardan, çizilen resimlerden, eğer çekildiyse fotoğraflardan, broşür ve kartpostallardan yararlanarak, ziyaret edilen müzeyi tanıtan pano hazırlanabilir. Pano, sınıfta ya da okulun uygun bir duvarında sergilenerek görsel etkileşim devam ettirilebilir.

8. Arkeoloji müzeleri geçmişin izlerini günümüze taşıyan müzelerdir. Bir arkeoloji müzesi ziyareti sonrasında öğrencilerimize geçmiş döneme ait bir eser seçmeleri söylenir. Sonra o eserin günümüze kadar nasıl bir gelişim geçirerek geldiğini çizmesini ya da üç boyutlu çalışmalarla yapması istenebilir. Öğrencilerimizin yaratıcı düşüncelerini geliştiren bu çalışma ile örneğin su aynasından bugün kullanılan aynalara geliş sürecini nasıl hayal ettikleri gözlemlenebilir (Buyurgan ve Mercin, 2005).

9. Müze ziyareti sonrası grup projesi yaptırabilir. Bu proje ile öğrencilere, birlikte fikir üretme, paylaşma ve sorumluluk alma duygusu kazandırılabilir. Öğrenciler gruplara ayırılarak, her gruptan, müzede yaptıkları çizimlerden yola çıkarak ortak tasarımlarını oluşturmaları istenebilir (Buyurgan ve Mercin, 2005).

10. Öğrencilerden müzedeki eserlerin eksik betimlenmiş çizimlerini tamamlamaları istenebilir. Bu çalışma iki türlü gerçekleştirilebilir: Birincisi eserlerin aslına uygun biçimde tamamlanması ikincisi ise çizimlerin kendi düşüncelerine göre tamamlamaları beklenebilir. Birinci çizim etkinliğinde öğrencilere bellek eğitimi, ikinci çizim etkinliğinde ise yaratıcılıklarını geliştirici uygulama yaptırılabilir.


10

Müze ziyareti sonrasında bunların dışında da etkinlikler yapılabilir. Bu etkinlikler öğrenci profi-line, müze türlerine, okulun olanaklarına, dersin içeriğine vb. gibi unsurlara bağlı olarak değiş-kenlik gösterebilir. Ayrıca bu noktada öğretmenin bakış açısı da önemlidir. Tüm bu etkinlikler öğrencilerin elde ettikleri kazanımları akılda daha uzun tutabilmelerine, etkinliklerden hoşlan-malarına ve bilgilerini beceriye dönüştürebilmelerine yardımcı olur. Bu uygulamalar özellikle görsel sanatlarda etkili olacaktır.

10.5. MÜZE DIŞINDA EĞİTİMMüzeler, eğitim programlarını müze içerisinde yapılacak etkinliklerle sınırlı tutmaları ile mü-zeye gelmeyen veya gelemeyenler için bir kayıp olacağından hareketle müze dışında da eği-tim etkinliklerine önem verirler. Ayrıca müzeler bu uygulamayı hem kendilerini tanıtmak hem de eğitim olanaklarını sunmak için yaparlar. Müze dışında “müze eğitimi” eğitim kurumlarına (okullarla), ıslah evlerine ve kamu kuruluşlarına gidilerek verilebilmektedir. Bu etkinlikler aşağı-da açıklanmıştır.

10.5.1. Kamu ve Sivil Kurumlarla İşbirliğiMüzelerin eğitim işlevini yerine getirebilmesinin en temel koşullarından biri kurumlarla işbirli-ği yapmasıdır. Eğitim okul dışında da vardır ve mutlaka olmalıdır yaklaşımı ile müzelerin, hem okullar hem de diğer kurumlarla ortaklaşa planlar yapmaları gerekir.

Eğitim kurumları (okullar), işbirliği sayesinde, gerçek nesnelerin olduğu eserlerle dolu müzele-ri kullanarak, ders öğretiminin uygulama kısmını buralarda gerçekleştirebilir ve elde edilecek bilgileri daha kalıcı hale getirebilirler. Eğitimbilimciler gerçek nesneler ve eserlerle yapılacak eğitimin, slayt, tepegöz gibi materyallere göre daha etkili olacağı düşüncesiyle müzelerin ku-rumsallaştırılmasına destek vermişlerdir.

10.5.2. Okul ZiyaretleriOkul ziyaretleri hem müzeyi tanıtmak hem de eğitim amaçlı yapılabilir. Tanıtım için poster, ka-talog, broşür, video kaseti gibi araçlar yardımıyla okul yöneticileri, öğretmenler ve öğrencilere müzedeki eserler hakkında bilgi verilebilir. Öğretim amaçlı okul ziyareti öncesi, okul yöneticileri ve öğretmenlerle bir plan yapılmalıdır. Bu planda okula hangi zamanlarda ve hangi saatler ara-sında gidileceği belirtilir.

10.5.3. Müze Eğitim PaketiBu etkinlik genellikle pratik olması ve çok masraflı olmaması bakımından tercih edilir. Eserlerin fotoğrafları, slaytları, video kasetleri ve birkaç kopya eserinin çanta, valiz gibi taşıma araçlarıyla okullara ya da diğer toplu olan insanların olduğu yerlere gidilerek yapılan eğitim türüdür. Ayrıca bu sistemde okullarda görev yapan öğretmenler de bu paketleri kullanabilirler. Ders konusuyla alakalı olacak bir paketin seçilmesi çok daha faydalı olacaktır.


11

10.5.4. Ödünç VermeÖdünç verme sistemlerinin okul müze işbirliği bakımından önemi çok fazladır. Çünkü birçok müzenin ödünç verme uygulaması iyi bir eğitim programına dönüşebilir. Ödünç verme servis-lerinde çok kıymetli olmayan eserler bulundurulabileceği gibi çok kıymetli eserlerin maketleri veya kopyalan da temin edilebilir. Aynı tür birçok eserden bazıları bu servislere alınabilir.

10.5.5. Müze ve Galeri işbirliği ile Sanatçıların Okullarla Temasını SağlamaMüzeler sanatçıları müzenin birer elemanı gibi düşünerek onlarla sürekli iletişim halinde olur, onlara danışır, hatta mümkün olduğunda onlara müzede çalışma mekanları (atölyeler) düzen-lerler. Böyle bir ilişkinin sonucunda müzeler etkinlik programlarında sanatçıların görüşlerinden yaşantılarından ve deneyimlerinden istifade ederler.

10.5.6. Gezici Müze ve SergilerGezici müzeler okullar ve halk için tasarlanan bir eğitim ve tanıtım yöntemidir. Müze koleksi-yonundan belirlenen nesneler geneli temsil edecek tarzda seçilir ve bu eserler gezici müzenin sergilenecek eserlerini oluşturur. Bu yöntem daha çok okullara ve halkın yoğun olduğu yerlerde uygulanır. İyi bir tanıtım aracıdır. Gezici sergiler, halkın kendi yaşayışından farklı hayat tarzlarını ve sanat eserlerini anlayıp takdir etmesine yardımcı olan başka yöntemdir.


12

10.6. KAYNAKÇA

• İZ BIRAKMAK: ÇOCUK, SANAT VE YARATICILIK, DOÇ.DR. ZEYNEP ÇETİN, ÖĞR. GÖR. BİNHAN KOYUNCUOĞLU, VİZE YAYINCILIK

• ÇOCUKTA SANAT VE YARATICILIK, YRD.DOÇ.DR AYGEN ÇAKMAK, ÖĞR.GÖR. HAVVA HACER GEÇMİŞ, VİZE YAYINCILIK

• SANAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ, PEGEM AKADEMİ, SERAP BUYURGAN, UFUK BUYURGAN

• SANAT EĞİTİMİ VE GÖRSEL SANATLAR ÖĞRETİMİ,PEGEM AKADEMİ,ALİ OSMAN ALAKUŞ,LEVENT MERCİN


13


14

Çocuk gelişimi Önlisans programı Çocukta sanat ve...

Documents