4ηΠανελλήνια Μαθητική Προσομοίωση Επιτροπών του ΟΗΕ

για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

«Μαθητές σε ρόλο Διπλωμάτη»

Οδηγός Μελέτης

Συμβούλιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

“Το δικαίωμα στην τροφή και οι διεθνείς επισιτιστικές

κρίσεις : Οι περιπτώσεις της Ερυθραίας και της Υεμένης”

Πρόεδρος: Ανδρέας Πολυχρόνης

Αντιπρόεδρος: Μόνικα Ποντικίδου

Πίνακας Περιεχομένων

1. Καλωσόρισμα του Προεδρείου

2. Ιστορική επισκόπηση: ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών

3. Ρόλος και Αρμοδιότητες του Συμβουλίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

4. Ορισμοί

5. Αιτιές Επισιτιστικής κρίσης

6. Συνέπειες Επιστιστικής κρίσης

7. Οι Περιπτώσεις Υεμένης και Ερυθραίας

8. Διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με την επισιτιστική κρίση και την

παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας

9. Ερωτήσεις προς Διερεύνηση

8. Πηγές

1. Καλωσόρισμα Προεδρείου

Αγαπητοί Διπλωμάτες,

Σας καλωσορίζουμε στην 4η Πανελλήνια Μαθητική Προσομοίωση των Επιτροπών

του Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου με τίτλο «Μαθητές σε ρόλο

Διπλωμάτη» και πιο συγκεκριμένα στο Συμβούλιο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για τη συμμετοχή σας στο συνέδριο - προσομοίωση

και είμαστε σίγουροι πως θα έχουμε μια παραγωγική συζήτηση με εξαιρετικά

αποτελέσματα, σχετικά με ένα ζήτημα ύψιστης σημασίας, το οποίο αφορά το

Δικαίωμα στην τροφή και τις διεθνείς επισιτιστικές κρίσεις, εστιάζοντας στις

περιπτώσεις της Ερυθραίας και της Υεμένης.

Ονομάζομαι Ανδρέας Πολυχρόνης και είμαι απόφοιτος του Τμήματος πολιτικών

επιστημών του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης και υποψήφιος

μεταπτυχιακός Φοιτητής. Φέτος θα είμαι ο Πρόεδρος του Συμβουλίου για τα

ανθρώπινα δικαιώματα και είναι η δεύτερη φορά που συμμετέχω σαν μέλος της

ομάδας των Προεδρείων στο συνέδριο. Μαζί με την Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου

την κ. Μόνικα Ποντικίδου ανυπομονούμε να σας δούμε στο συνέδριο να ακούσουμε

τις απόψεις και τις ιδέες σας και να έχουμε έναν παραγωγικό διάλογο.

Ονομάζομαι Μόνικα-Βασιλική Ποντικίδου και φέτος θα είμαι η Αντιπρόεδρος του

Συμβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα . Κατάγομαι από τη Θεσσαλονίκη και

σπουδάζω Νομική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είμαι ιδιαίτερα

ενθουσιασμένη που για δεύτερη φορά θα συμμετέχω ως μέλους του προεδρείου στο

ΜΡΔ και ανυπομονώ να σας γνωρίσω όλους, να ακούσουμε τις απόψεις σας πάνω

στο ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα που εξετάζουμε και μαζί με τον Πρόεδρο του

Συμβουλίου κ. Ανδρέα Πολυχρόνη ευχόμαστε να συμβάλλουμε σε μια

εποικοδομητική και ενδιαφέρουσα εμπειρία.

Λαμβάνοντας υπόψη το πόσο ξεχωριστή είναι αυτή η ευκαιρία για εσάς και με στόχο

να γνωρίσετε σε βάθος τον κόσμο των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, δημιουργήσαμε

τον ακόλουθο Οδηγό Μελέτης. Σκοπός του είναι να σας κατευθύνει στην

προετοιμασία σας και να σας δώσει τα κατάλληλα ερεθίσματα για σκέψη και έρευνα

και θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε το θέμα αλλά και την ανάγκη για πολιτικές

και δράσεις για την προστασία αυτών των δικαιωμάτων. Ανυπομονούμε να σας

συναντήσουμε όλους από κοντά στο συνέδριο και είμαστε πρόθυμοι να σας

βοηθήσουμε με όποιον τρόπο μπορούμε στη συμμετοχή σας. Ευχόμαστε να

απολαύσετε όσο το δυνατόν περισσότερο αυτή τη μοναδική εμπειρία και να σας

μείνει αξέχαστη! Καλή επιτυχία σε όλους!

Ανδρέας Πολυχρόνης, Πρόεδρος

Μόνικα Ποντικίδου, Αντιπρόεδρος

2. Ιστορική επισκόπηση: ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) αποτελεί έναν παγκόσμιο διεθνή

οργανισμό, που συστάθηκε από 51 ιδρυτικά κράτη (ανάμεσα στα οποία και η

Ελλάδα) στο Σαν Φρανσίσκο στις 26 Ιουνίου του 1945, μετά το τέλος του Β’

Παγκοσμίου Πολέμου ώστε να εξασφαλίσει για το μέλλον την παγκόσμια ειρήνη και

ασφάλεια, ενώ τέθηκε σε ισχύ στις 24 Οκτωβρίου του ιδίου έτους, μετά την κύρωση

του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών από τα κοινοβούλια των κρατών μελών. Σήμερα

αριθμεί 193 κράτη-μέλη.

Οι σκοποί του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών καταγράφονται στο άρθρο 1 του

Χάρτη, με την παράγραφο 3 να εντάσσει σε αυτούς την «ανάπτυξη και ενθάρρυνση

του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων χωρίς διάκριση φυλής, φύλου, γλώσσας

ή θρησκείας».

3. Ρόλος και Αρμοδιότητες του Συμβουλίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

Στις 15 Μαρτίου 2006, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να

αντικαταστήσει την Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Οικονομικού και

Κοινωνικού Συμβουλίου (ECOSOC) με το Συμβούλιο Δικαιωμάτων του

Ανθρώπου. Η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είχε ως σκοπό την

αποτελεσματική προαγωγή και προστασία των ατομικών, πολιτικών, οικονομικών,

κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων όλων. Το Συμβούλιο έχει την ίδια

αρμοδιότητα. Η Επιτροπή αντικαταστάθηκε από το Συμβούλιο διότι κρίθηκε ότι

υπήρχε ανάγκη ενός αναβαθμισμένου οργάνου με διαφορετική σύνθεση με σκοπό να

ενδυναμωθεί θεσμικά η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Το Συμβούλιο άρχισε να λειτουργεί στις 19 Ιουνίου 2006. Έχει 47 μέλη και αποτελεί

επικουρικό όργανο της Γενικής Συνέλευσης.

Το Συμβούλιο διαθέτει μηχανισμό Εποπτείας και Ελέγχου των μελών του

Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών όσον αφορά την πρακτική τους στον τομέα της

προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

4. Ορισμοί

Ανθρωπιστική και Επισιτιστική κρίση Ως ανθρωπιστική κρίση, σύμφωνα με τον

ΟΗΕ, αποτελεί μια κατάσταση κατά την οποία υπάρχει μια ασυνήθιστη και

γενικευμένη απειλή για την ανθρώπινη ζωή, την υγεία ή τη διαβίωση. Οι κρίσεις

αυτές εμφανίζονται συνήθως στο πλαίσιο μιας υφιστάμενης κατάστασης έλλειψης

προστασίας, κατά την οποία προ-υπάρχοντες παράγοντες όπως φτώχεια, ανισότητα,

έλλειψη πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες επιδεινώνονται από μια φυσική

καταστροφή ή ένοπλη σύρραξη με καταστροφικές συνέπειες. Από το τέλος του

Ψυχρού Πολέμου έχει υπάρξει εξάπλωση του είδους της ανθρωπιστικής κρίσης που

έχει γίνει γνωστή ως σύμπλεγμα έκτακτης ανάγκης. Αυτά τα φαινόμενα, που είναι

επίσης γνωστά ως συμπλέγματα πολιτικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, είναι

τεχνητές κρίσεις κατά τις οποίες μια κατάσταση βίας προκαλεί ανθρώπινες απώλειες,

εκτοπίσεις, επιδημίες και πείνα. Αυτά είναι συνδυασμένα με μια αποδυνάμωση ή

ολική κατάρρευση των οικονομικών και πολιτικών δομών και, μερικές φορές, με την

παρουσία μιας φυσικής καταστροφής. Τα συμπλέγματα καταστάσεων έκτακτης

ανάγκης διαφέρουν από τις κρίσεις στο ότι είναι πιο παρατεταμένες, είναι στη ρίζα

τους πολιτικές και έχουν καταστροφικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της ζωής.

Ως αποτέλεσμα, η απάντηση σε αυτές τις κρίσεις συνήθως περιλαμβάνει έναν μεγάλο

αριθμό δρώντων, καθώς και εκείνων που ασχολούνται αποκλειστικά με το

ανθρωπιστικό έργο, συμπεριλαμβανομένων των ειρηνευτικών αποστολών και των

πολιτικών και διπλωματικών σχημάτων. Οι δείκτες με βάση τους οποίους ο ΟΗΕ

καταγράφει τις χώρες που αντιμετωπίζουν ανθρωπιστική κρίση αφορούν στη

σοβαρότητα παραγόντων, όπως η επισιτιστική κρίση ή οι εκτοπίσεις ανθρώπων εν

μέσω βιαιοπραγιών, οι οποίοι άλλωστε ενεργοποιούν πόρους μέσα από αντίστοιχα

ταμεία των Ηνωμένων Εθνών.

Πείνα: Ονομάζεται το αίσθημα που σηματοδοτεί την ανάγκη του οργανισμού να

τραφεί. Σε περιπτώσεις που η απουσία τροφής είναι παρατεταμένη ο όρος

χρησιμοποιείται για να περιγράψει την έλλειψη τροφής. Η πείνα αρχίζει όταν

ορισμένες θρεπτικές ουσίες αρχίζουν να εκλείπουν από το αίμα. Στέλνεται τότε ένα

μήνυμα στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την πείνα, το οποίο αντιδρά όπως το

φρένο στο στομάχι και στα έντερα. Όσο το αίμα διατρέφεται κανονικά, αυτό το

κέντρο του εγκεφάλου καθυστερεί την ενέργεια του στομαχιού και των εντέρων.

Όταν λείψει η τροφή από το αίμα, το κέντρο αντιδρά αμέσως και δραστηριοποιείται

το στομάχι και το εντερικό σύστημα, που εργάζεται πιο εντατικά.

Η πείνα η οποία πλήττει πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα σε μια συγκεκριμένη

περιοχή λέγεται και Λιμός.

Χρόνια πείνα: ( chronic hunger) όταν ένα άτομο αδυνατεί να καταναλώσει αρκετή

ποσότητα φαγητού για να διατηρήσει ένα υγιή και ενεργό τρόπο ζωής για μακρό

χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά του ΟΗΕ 815 εκατομμύρια

άνθρωποι ανήκουν στην κατηγορία ατόμων που υποφέρουν από χρόνια πείνα

Δικαίωμα: Είναι η δυνατότητα των ανθρώπων να απολαμβάνουν κάποιες ελευθερίες

ή εξουσίες, που είναι κατοχυρωμένες στο νόμο, λόγω της ανθρώπινης τους φύσης. Οι

ελευθερίες αυτές δίνουν στο άτομο την δυνατότητα να αναπτύξει την προσωπικότητά

του, τα ταλέντα του, τις αρετές του, τη συνείδησή του και άλλες πνευματικές του

ανάγκες. Τα δικαιώματα διακρίνονται σε ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά. Το

εκάστοτε Σύνταγμα καθώς και άλλες Διεθνείς Συμβάσεις όπως η Οικουμενική

Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (1948) και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση

Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1950) προωθούν και προστατεύουν τα ανθρώπινα

δικαιώματα.

Δικαίωμα στην τροφή : Το δικαίωμα του καθενός για ένα ικανοποιητικό επίπεδο

ζωής για τον ίδιο και την οικογένεια του συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος για

ικανοποιητική τροφή αναγνωρίζετε από την Οικουμενική Διακήρυξη των

ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά , κοινωνικά

και πολιτιστικά δικαιώματα. Συγκεκριμένα το δικαίωμα στην επαρκή τροφή δηλαδή

το να διατρέφεται κανείς επαρκώς και με αξιοπρέπεια αποτελεί μακροχρόνιο διεθνές

ανθρώπινο δικαίωμα στο οποίο έχουν δεσμευθεί πολλές χώρες. Τις τελευταίες

δεκαετίες έχουν εφαρμοστεί συνταγματικές τροποποιήσεις εθνικοί νόμοι στρατηγικές

πολιτικές και προγράμματα που στοχεύουν στην εκπλήρωση όλων των δικαιωμάτων

στην τροφή.

Στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης : Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης έχουν υιοθετηθεί

ώστε να αντιμετωπιστούν κρίσιμα και σημαντικά προβλήματα του καιρού μας τα

οποία έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον και τις ζωές των ανθρώπων παγκοσμίως. Οι

στόχοι αυτοί έχουν ως πεδία ενδιαφέροντος την οικονομία, το περιβάλλον και την

κοινωνία και στοχεύουν στο να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που θα

επιτρέψουν και στις γενιές ανθρώπων που ήδη διαβιούν στον πλανήτη να

απολαύσουν μακροπρόθεσμα ένα καλύτερο επίπεδο ζωής και προστασίας των

βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους , αλλά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις

εκείνες ώστε και οι μελλοντικές γενιές να είναι σε θέση να απολαύσουν τις ίδιες

ευκαιρίες και όσο το δυνατόν τις λιγότερο επώδυνες συνθήκες διαβίωσης.

Στόχος 2 Βιώσιμης Ανάπτυξης για μηδενική πείνα

Ο δεύτερος Στόχος της Βιώσιμης Ανάπτυξης αναφέρεται στην καταπολέμηση της

φτώχειας και την επιδίωξη της μηδενικής πείνα έως το 2030. Αποτελεί έναν από τους

πιο σημαντικούς Στόχους για μία εποχή που πλήττεται από συνεχείς ανθρωπιστικές

κρίσεις και καθώς το δικαίωμα στη τροφή και η πρόσβαση του ατόμου σε πηγές

τροφής είναι τόσο άμεσα είναι τόσο άμεσα συνδεδεμένη με την επιβίωση του.

Συγκεκριμένα ο Στόχος 2 επιδιώκει να επιτύχει μέχρι το 2030 τον τερματισμό της

πείνας και να επιτύχει την πρόσβαση όλων των ανθρώπων που βρίσκονται σε

ευάλωτες καταστάσεις σε ασφαλή και θρεπτική τροφή καθ’ όλο το έτος. Επίσης,

μέχρι το 2030 θέλει να επιτύχει την αντιμετώπιση κάθε μορφή καχεξίας και την

κάλυψη των διατροφικών αναγκών και των έφηβων κοριτσιών, των εγκύων και των

γυναικών που θηλάζουν και των ηλικιωμένων ανθρώπων. Ακόμη, προσπαθεί να

επιτύχει μέχρι το 2030 τον διπλασιασμό της αγροτικής παραγωγικότητας, την

αύξηση των εισοδημάτων των μικροπαραγωγών, των βοσκών, των ψαράδων, της

ισότιμης πρόσβασης σε στέγη και τη εφαρμογή βιώσιμων συστημάτων παραγωγής

για την αύξηση της γεωργικής παραγωγής. Ο Στόχος 2 της Βιώσιμης ανάπτυξης

στοχεύει στην προστασία των ευάλωτων και μοναδικών οικοσυστημάτων, στην

προστασία και διατήρηση της γενετικής ποικιλίας σπόρων, φυτών, ζώων στις

επενδύσεις σε υποδομές στην ύπαιθρο και στην τεχνολογική ανάπτυξη και χρήση

νέων τεχνολογιών όπως επίσης και στην επιδίωξη επενδύσεων οικονομικών και

αγοραστικών νομοθεσιών για την απρόσκοπτη εμπορική κίνηση και την άρση όλων

των εμποδίων και περιορισμών στην παγκόσμια αγορά. Τέλος, προωθείται η

υιοθέτηση μέτρων που διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία των αγορών βασικών

προϊόντων διατροφής και των παραγόντων τους και διευκολύνουν την έγκαιρη

πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικές με τις αγορές, συμπεριλαμβανομένων των

πληροφοριών που σχετίζονται με τα αποθέματα τροφίμων, προκειμένου να

διευκολυνθεί ο περιορισμός της ακραίας αστάθειας των τιμών.

Οξεία Διατροφική αστάθεια (acute food insecurity) : Όταν η ανικανότητα ενός

ατόμου να καταναλώσει αρκετή ποσότητα τροφής Θέτει την ζωή του σε άμεσο

κίνδυνο είναι μια μονάδα μέτρησης που βασίζεται σε διεθνώς αναγνωρισμένα μέτρα

για την ακραία πείνα , όπως τον Ιntegrated Food Security Phase Classification (IPS)

και αντιστοιχεί σε πείνα επιπέδου τρία και πάνω (IPS επίπεδο 3= κρίση, επίπεδο 4 =

έκτακτη ανάγκη, επίπεδο 5= λιμός/ καταστροφή).

Ταξινόμηση του IPS για τη διατροφική αστάθεια

Παρέχει στρατηγικές πρωτοβουλίες για τους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων

που επικεντρώνονται σε βραχυπρόθεσμους στόχους για την πρόληψη , μετριασμό ή

μείωση της έντονης επισιτιστικής αστάθειας που απειλεί τη ζωή. Ειδικότερα, η

ταξινόμηση IPS για την οξεία διατροφική αστάθεια προβλέπει διαφοροποίηση

μεταξύ διαφορετικών επιπέδων βαρύτητας της αστάθειας ταξινομώντας τις μονάδες

ανάλυσης σε 5 διακριτές φάσεις: 1 Ελάχιστη/καμία, 2 Τεταμένη, 3 Κρίση, 4

Έκτακτη ανάγκη και 5 Λιμός / Καταστροφή.

Επισιτιστική ασφάλεια: Η επισιτιστική ασφάλεια ορίζεται ως η συνθήκη κατά την

οποία «όλοι οι άνθρωποι, σε κάθε χρονική στιγμή, έχουν φυσική, κοινωνική και

οικονομική πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτική τροφή για να καλύψουν τις

διατροφικές τους ανάγκες και προτιμήσεις για μια δραστήρια ζωή γεμάτη υγεία» . Σε

γενικές γραμμές, θεωρείται ότι περιλαμβάνει τρεις διαφορετικές διαστάσεις, οι οποίες

πρέπει να ικανοποιούνται ταυτόχρονα και με σταθερό τρόπο μέσα στον χρόνο: α)

διαθεσιμότητα τροφίμων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο· β) φυσική και

οικονομική πρόσβαση στα τρόφιμα σε επίπεδο νοικοκυριού· και γ) διατροφή, ήτοι

κατανάλωση τροφίμων σε ατομικό επίπεδο. Όταν ωστόσο αυτές οι συνθήκες δεν

ικανοποιούνται και δεν πληρούνται τότε αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο της

επισιτιστικής ανασφάλειας και την επισιτιστικής ένδειας.

5.Αιτίες επισιτιστικής κρίσης

Φτώχεια: Οι χώρες που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα επισιτιστικά προβλήματα

ανήκουν κατά κανόνα στις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Σύμφωνα με την

Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), το 98% του παγκόσμιου

υποσιτισμένου πληθυσμού ζει σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σε χώρες με μικρή

παραγωγή που εξαρτώνται από τις εισαγωγές, οι αυξήσεις στις τιμές των

εμπορευμάτων που παρατηρούνται σταθερά τα τελευταία χρόνια, ακόμη και σε πολύ

βασικά είδη όπως σιτάρι, ρύζι και δημητριακά, είχαν καταστροφικές συνέπειες για

τους φτωχούς καταναλωτές. Φυσικά, λόγω των ανεπαρκών κρατικών δομών, οι

χώρες αυτές βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στη διεθνή ανθρωπιστική βοήθεια.

Οι χώρες που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα επισιτιστικά προβλήματα ανήκουν

κατά κανόνα στις φτωχότερες και λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου

Σύμφωνα με την οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ ( FAO) το 98% του

παγκόσμιου υποσιτισμένου πληθυσμού ζει σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σε χώρες με

μικρή παραγωγή που εξαρτώνται από τις εισαγωγές , οι αυξήσεις στις τιμές των

εμπορευμάτων που παρατηρούνται σταθερά τα τελευταία χρόνια ακόμη και σε

βασικά είδη διατροφής , όπως σιτάρι, ρύζι και δημητριακά είχαν καταστροφικές

συνέπειες για τους φτωχούς καταναλωτές. Φυσικά, λόγω των ανεπαρκών κρατικών

δομών οι χώρες αυτές βασίζονται σχεδόν αποκλείστηκα στην διεθνή ανθρωπιστική

βοήθεια για τη σίτιση και παροχή τροφής στους κατοίκους τους.

Αυξήσεις στην πραγματική και ονομαστική αξία τροφίμων

Πόλεμος: Εκτός από τις τεράστιες ανθρώπινες απώλειες και την κοινωνική

αναταραχή που προκαλεί ένας πόλεμος, έχει ως αποτέλεσμα μαζικούς εκτοπισμούς

και εγκαταλελειμμένα χωράφια. Σε συνδυασμό με την οικονομική αστάθεια, τη

μειωμένη παραγωγή και την επιβολή δασμών ως αποτέλεσμα διεθνών συγκρούσεων,

ο πόλεμος αποτελεί μια από τις βασικότερες αιτίες της επισιτιστικής κρίσης, όπως

έχει παρατηρηθεί στην περίπτωση των πολέμων στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση

Ανατολή. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για την Επισιτιστική Κρίση, από τις

51 χώρες που βιώνουν συνθήκες επισιτισμού, οι 18 βρίσκονται σε πόλεμο, με

αποτέλεσμα περίπου 74 εκατομμύρια άνθρωποι να βιώνουν συνθήκες λιμού.

Σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση για τις επισιτιστικές κρίσεις που δημοσιεύτηκε το

2017 και η όποια εκπονήθηκε από τον ΟΗΕ (FAO) την Ευρωπαϊκή Ένωση και το

Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων, προκύπτει ότι η πρόσβαση στην τροφή , η

παραγωγή τροφής και η διάθεση της σε ένας τόπο είναι άμεσα συνδεδεμένη με την

Ειρήνη και τη σταθερότητα που επικρατεί στην εν λόγω περιοχή. Συμφώνα με την

παγκόσμια έκθεση, ωστόσο, όταν επικρατούν συνθήκες πολέμου και κοινωνικής

αναταραχής επικρατούν και συνθήκες επισιτιστικής ανασφάλειας και εκατομμύρια

άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με συνθήκες ακραίας φτώχειας και λιμού. Ο

πόλεμος με όποια μορφή του , έκτος από τις τεράστιες απώλειες και την κοινωνική

αναταραχή που προκαλεί , έχει ως αποτέλεσμα μαζικούς εκτοπισμούς πληθυσμών

που εκτός από την χώρα που πλήττεται λόγω των συγκρούσεων και της οικονομικής

αστάθειας, της μειωμένης παραγωγής και την επιβολής δασμών , ως αποτέλεσμα

διεθνών συγκρούσεων , από την επισιτιστική και ανθρωπιστική κρίση επιβαρύνει και

προκαλεί προβλήματα και στις γείτονες χώρες της τελευταίας λόγω του φαινομένου

των προσφυγικών ροών και της άτακτης μετανάστευσης που παρατηρείται προς τις

χώρες αυτές , εντείνοντας το πρόβλημα και δημιουργώντας πιο δύσκολες και ακραίες

συνθήκες που εμποδίζουν την παροχή τροφή και φροντίδας προς αυτούς τους

ανθρώπους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που επισημαίνει η Παγκόσμια έκθεση για

τις επισιτιστικές κρίσεις είναι το γεγονός ότι από τις 51 επισιτιστικές κρίσεις που

παρατηρηθήκαν και καταγράφηκαν το 2017, οι 18 από αυτές παρατηρήθηκαν σε

χώρες οι οποίες βρίσκονται ακόμη σε πολεμική κατάσταση. Συγκεκριμένα, 11 από

αυτές τις χώρες βρισκόταν στην Αφρική με 74 εκατομμύρια ανθρώπους να

αντιμετωπίζουν συνθήκες λιμού και ακραίας πείνας και 4 στη Μέση Ανατολή και 2

στην Ασία.

Φυσικά φαινόμενα και κλιματική αλλαγή: Φαινόμενα όπως η ξηρασία και η

ερημοποίηση αποτελούν το σημαντικότερο αίτιο της επισιτιστικής κρίσης σε 23

χώρες, τα 2/3 εκ των οποίων βρίσκονται στην Αφρική, και έχουν οδηγήσει πάνω από

39 εκατομμύρια ανθρώπους σε «οξεία διατροφική αστάθεια». Συγκεκριμένα, το

φαινόμενο της ερημοποίησης οφείλεται σε πρακτικές που εφαρμόζονται στη γεωργία,

όπως υπερνίκηση, αποψίλωση των δασών και καύση των χωραφιών. Ένας ακόμη

σημαντικός παράγοντας που επιδρά στο φαινόμενο της εκδήλωσης περιπτώσεων

επισιτιστικής κρίσης αποτελεί η κλιματική αλλαγή τα ακραία φυσικά φαινόμενα που

παρατηρούνται λόγω αυτής και αρκετές επιβλαβείς πρακτικές που εφαρμόζονται στη

γεωργία και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη ερημοποίηση και

ακαταλληλότητα του εδάφους για καλλιεργεί με αποτέλεσμα να παρατηρούνται

περιπτώσεις καταστροφών γεωργικής παραγωγής και επισιτισμού σε πολλές

περιοχές του πλανήτη.

Φαινόμενα όπως η ξηρασία και η ερημοποίηση αποτελούν το σημαντικότερο αίτιο

της επισιτιστικής κρίσης σε 23 χώρες τα 2/3 εκ των οποίων βρίσκονται στην Αφρική

και έχουν οδηγήσει πάνω από 39 εκατομμύρια ανθρώπους σε οξεία διατροφική

ανασφάλεια. Συγκεκριμένα το φαινόμενο της ερημοποίησης οφείλεται σε πρακτέες

που εφαρμόζονται στη γεωργία , όπως είναι η υπερνίκηση αποξήλωση των δασών

για την δημιουργία περισσότερων εκμεταλλεύσιμων γεωργικών- καλλιεργήσιμων

εκτάσεων και καύση υπολειμμάτων γεωργίας στα χωράφια που χρησιμοποιείται

ακόμη και σήμερα ως παραδοσιακή πρακτική σε πολλές περιοχές του πλανήτη και

όχι μόνο σε αναπτυσσόμενες χώρες.

Υπερπληθυσμός: Ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου ο πληθυσμός αναπτύσσεται

ταχύτερα από την οικονομία, με αποτέλεσμα να εξαντλούνται οι φυσικοί και εδαφικοί

πόροι και να μην επαρκούν για τον ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό που ζει κάτω από

το όριο της φτώχειας και υποσιτίζεται.

Τέλος δεν πρέπει να ξεχάσουμε να αναφέρουμε πως σημαντικός παράγοντας που

εντείνει το ήδη υπάρχων πρόβλημα των επισιτιστικών κρίσεων σε πολλές χώρες είναι

η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού που παρατηρείται σε αυτές. Σε πολλές χώρες της

Ασία και της Αφρικής όπου οι γεννήσεις ακόμη και σήμερα ακολουθούν

εντυπωσιακούς ρυθμούς, ο υπερπληθυσμός που παρατηρείται σε αυτές οδηγεί στην

ταχύτερη εξάντληση των διαθεσίμων πόρων με αποτέλεσμα να μην επαρκεί η

διαθέσιμη τροφή για τα ολοένα και αυξανόμενα μεγέθη του πληθυσμού , οι όποιοι

κυρίως είναι άτομα τα όποια ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας χωρίς να

απολαμβάνουν συνθήκες κοινωνικής πρόνοιας, να υποσιτίζονται και να είναι

ευάλωτοι σε ασθενές και λοιμώξεις λογά της αβιταμίνωσης και της έλλειψης

ιχνοστοιχείων και άλλων θρεπτικών ουσιών που θα ενίσχυαν την φυσιολογική άμυνα

του οργανισμού. Στις εν λόγω περιοχές, θρησκευτικοί, κοινωνικοί και πολιτισμικοί

παράγοντες εναντιώνονται στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού

για την πρόληψη και την χρήση προφυλακτικού για την αντιμετώπιση φαινομένων

συνεχών γνησίως αλλά και μετάδοσης ασθενειών με αποτέλεσμα τα παιδιά που

συνεχώς γεννιούνται στις περιοχές αυτές να είναι από τα πρώτα θύματα του λιμού.

6. Συνέπειες επισιτιστικής κρίσης

Παιδικός υποσιτισμός: Το φαινόμενο του παιδικού υποσιτισμού είναι μια από τις

πιο σημαντικές διαστάσεις του φαινόμενου της επισιτιστικής κρίσης. Ο παιδικός

υποσιτισμός παρατηρείται κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες και κυρίως σε

περιοχές όπως η νότια Ασία και η Υποσαχάρια Αφρική, και γενικά σε περιοχές οπού

οι νομοί που απαγορεύουν την παιδική πείνα έχουν ασθενική ισχύ και οπού

επικρατούν συνθήκες αναταραχής και πολέμου. Παιδιά που αντιμετωπίζουν

προβλήματα υποσιτισμού και διατροφής σε ηλικίες από 1-15 χρονών, ζουν σε

συνθήκες ακραίας πεινάς και φτώχειας χωρίς πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική

περίθαλψη ή ακόμη και σε καθαρό πόσιμο νερό. Έχουν καταγράφει πολλά

περιστατικά εργασιακής εκμετάλλευσης παιδιών ανά τον κόσμο αλλά κυρίως στις

περιοχές τις υποσαχάριας Αφρικής και την νότιας Ασίας οπού και οι προσπάθειες για

την αντιμετώπιση των συνθηκών της ακραίας πεινάς και φτώχειας συμφώνα με τους

στόχους τις χιλιετίας δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, η κατάσταση

συνεχίζει να επιδεινώνεται και χιλιάδες παιδιά συνεχίζουν να υποσιτίζονται , να

παρατηρούνται περιστατικά αργής ανάπτυξης αλλά και θάνατοι από ασθένειες που

σχετίζονται με τον υποσιτισμό και την κακή υγιεινή. Επιπλέον, τα παιδιά είναι και

από τα πρώτα θύματα σε περιοχές οπού επικρατούν εχθροπραξίες καθώς από τη φύση

τους είναι πιο ευάλωτα μέλη μιας κοινωνίας με αποτέλεσμα να πέφτουν θύματα από

πολεμικές αναμετρήσεις αλλά και να στερούνται της ανθρωπιστικής βοήθειας , από

άλλες χώρες που είναι βασική για την επιβίωση τους.

Γυναικείος υποσιτισμός: Οι γυναικείοι πληθυσμοί, κυρίως στις περιοχές του

αναπτυσσομένου κόσμου είναι και αυτοί θύματα των συχνών ανθρωπιστικών και

επισιτιστικών κρίσεων που ξεσπούν στην περιοχή, φαινόμενο που παρατηρείται από

τον προηγούμενο αλλά και τις αρχές του τωρινού αιώνα. Χιλιάδες γυναίκες στις

περιοχές της Αφρικής και της Ασίας βιώνουν συνθήκες ακραίας πεινάς και φτώχειας

και φυσικά είναι ευάλωτες στην εκμετάλλευση και σε πολύ ακραίες συνθήκες

διαβίωσης. Συγκεκριμένα και με βάση στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το 75%

των ανθρώπων που βιώνουν συνθήκες ακραίας φτώχειας ζουν σε αγροτικές περιοχές

και το 70% είναι γυναίκες. Αν και σε παγκόσμιο επίπεδο οι γυναίκες παράγουν

σήμερα το 90% της παγκόσμιας τροφής ( Συγκεκριμένα το 68% στην Υποσαχάρια

Αφρική και το 61% στην νότια Ασία είναι τα ποσοστά των γυναικών που

συμμετέχουν στην παραγωγή τροφής) οι γυναίκες είναι από τα κυριότερα θύματα σε

περιπτώσεις επισιτιστικής κρίσης και λιμού. Στην Αφρική συγκεκριμένα τα 2/3 των

γυναικών αρχηγών-νοικοκυριών υποσιτίζονται σε σχέση με τους άνδρες αρχηγούς

από τους οποίους το 1/3 υφίσταται τέτοια προβλήματα. Οι γυναίκες επίσης είναι και

από τα κυρία θύματα και των πολεμικών συρράξεων στις περιοχές οπού επικρατούν

πολεμικές συγκρούσεις και γάντια θύματα εκμετάλλευσης και κακομεταχείρισης. Οι

γυναικείοι πληθυσμοί συχνά γίνονται θύματα εκμετάλλευσης και συχνά τα κορίτσια

σε αυτές τις περιοχές αναγκάζονται να παντρευτούν σε μικρές ηλικίες , τα ποσοστά

της μητρικής θνησιμότητας λόγω των συνθηκών της φτώχειας και της πεινάς έχουν

αυξηθεί δραματικά όπως και τα ποσοστά της εκπόρνευσης γυναικών , καθώς πολλές

γυναίκες αναζητούν οποιαδήποτε εναλλακτική για να γλιτώσουν από την πείνα και

φτώχεια.

Ασθένειες: Οι ανθρωπιστικές κρίσεις, οι λιμοί και οι συνθήκες τις ακραίας φτώχειας

είναι από τα βασικότερα αίτια τραγικών ασθενειών και θανάτων που εκδηλώνονται

λογά της έλλειψης πρόσληψης σημαντικών και αναγκαίων για την επιβίωση και καλή

λειτουργιά του οργανισμού θρεπτικών ουσιών. Παιδιά, γυναίκες, ηλικιωμένοι, άτομα

με αναπηρίες και άλλες ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες έχουν υπάρξει θύματα

αυτών των ασθενειών, καθώς αποτελούν τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες του

πληθυσμού . Ψυχολογικές διαταραχές , αβιταμίνωση –σκορβούτο , ιλαρά, πνευμονία,

διάρροια, χολέρα, εγκεφαλικές βλάβες, τύφλωση, αδυναμία ανοσοποιητικού

συστήματος που σχετίζεται με τον γρήγορο θάνατο ασθενών του HIV/AIDS είναι

ασθένειες και συμπτώματα τα όποια οφείλονται κυρίως σε έλλειψη πρόσληψης

τροφής ικανής για να διατηρηθεί η καλή λειτουργεία του οργανισμού. Βρέφη και

γυναίκες είναι συχνά τα αμεσότερα θύματα αυτών των ασθενειών με πολλά βρέφη να

εμφανίζουν συμπτώματα αργής ανάπτυξης αλλά και εγκεφαλικών παθήσεων λόγω

έλλειψης ιωδίου στη διατροφή τους αλλά και πνευμονικών και καρδιακών

δυσλειτουργιών και παθήσεων. Οι γυναίκες και ακόμη περισσότερο οι μητέρες

αντιμετωπίζουν και αυτές μια παρά πολύ οδυνηρή κατάσταση καθώς στις περιόδους

εγκυμοσύνης σπάνια έως σχεδόν ποτέ αυτές οι γυναίκες σε περιοχές του

αναπτυσσομένου κόσμου δεν έχουν πρόσβαση στις καθημερινές αναγκαίες θερμίδες

που θα εξασφαλίσουν την σωστή ανάπτυξη του εμβρύου αλλά και την δική του

επιβίωση. Χιλιάδες εμφανίζουν αισθήματα κοπώσεως αδυναμίας απώλειας βάρους

και μυϊκής μάζας και είναι χιλιάδες οι περιπτώσεις που βλέπουμε παιδιά, γυναίκες και

άνδρες αποστεωμένους και πεινασμένους σε φωτογραφίες και ρεπορτάζ σε αυτά τα

μέρη του κόσμου , οπού η καθημερινή μάχη με την επιβίωση είναι ο κανόνας.

Παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων: Τα ανθρώπινα δικαιώματα αν και

καθολικώς αποδεκτά δεν είναι παντού διασφαλισμένα και προστατευόμενα ιδιαίτερα

όταν οι συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή ευνοούν την καταστρατήγηση και

την παραβίαση τους , επιστρέφοντας τις κοινωνίες σε πρωτόγονα επίπεδα οπού

επικρατεί ο νόμος του ισχυρού και αυτού που μπορεί δια της βίας να επιβάλει ην

θέληση του. Είτε αυτός είναι το επίσημο κράτος είτε κάποιος άλλον μονοπρόσωπος ή

και πολυπρόσωπος δρών, ο αγώνας για την επιβίωση τοποθετεί σε δεύτερη μοίρα τα

ανθρωπινά δικαιώματα και η παραβίαση τους είναι καθημερινό φαινόμενο κάνοντας

τις συνθήκες διαβίωσης στις εν λόγω περιοχές πραγματικά ανυπόφορες και οι

άνθρωποι εκεί αδυνατούν να ζήσουν μια ζωή απολαμβάνοντας τουλάχιστον τις

βασικές ελευθερίες. Από την απώλεια του δικαιώματος στην έκφραση, στην ζωή,

στην τροφή στην υγεία στην στέγη στην εργασία οι άνθρωποι σε πολλές χώρες του

αναπτυγμένου κόσμου που σε πολλές περιπτώσεις μαστίζονται από επισιτιστικές και

ανθρωπιστικές κρίσεις ζουν ζωές ως σκλάβοι ως δούλοι και συχνά οι ζωές του

καταπιέζονται και εκφοβίζονται από αυστηρές και αυταρχικές κυβερνήσεις που δεν

τροφών κανέναν σεβασμό προς αυτά τα δικαιώματα και δεν διστάζουν να

καθυποτάξουν και να υποβαθμίζουν τους πολίτες τους οποίους έπρεπε κανονικά να

προστατεύουν . Η καταστρατήγηση της δημοκρατίας, η έλλειψη πρόνοιας και

ανάπτυξης ικανής για να διατηρηθεί το κοινωνικό και ανθρώπινο κεφάλαιο ενεργό

είναι μερικοί από τους λογούς που οι περιοχές αυτές αποτελούν τους κύριους

εξαγωγείς ανθρώπων προς τον αναπτυγμένο κόσμο και οδηγούν στην ερημοποίηση

και εγκατάλειψη των πατρογονικών εστιών σε πολλές χώρες.

7. Οι περιπτώσεις της Ερυθραίας και της Υεμένης

7α. Ερυθραία: Η Ερυθραία είναι μια χώρα που γεωγραφικά βρίσκεται στο λεγόμενο

Κέρας της Αφρικής. Η χώρα όπως και πολλές άλλες στην περιοχή έχει πληγεί από

λειψυδρία και υπερβολική ξηρασία για δυο συνεχόμενες περιόδους με αποτέλεσμα να

μειωθεί η παραγωγή τροφίμων στη χωρά και να δημιουργηθούν ελλείψεις σε βασικά

είδη διατροφής. Το φαινόμενο του El Nino που έχει προκαλέσει τις περιπτώσεις

λειψυδρίας στην περιοχή του Κέρατος της Αφρικής εντείνει το πρόβλημα και τις

συνέπειες τις επισιτιστικής-ανθρωπιστικής κρίσης που αντιμετωπίζουν χώρες στην

περιοχή ήδη από τις αρχές του 21 αιώνα. Ωστόσο και σε αντίθεση με τις υπόλοιπες

χώρες στην περιοχή, η περίπτωση της Ερυθραίας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον

καθώς διαφοροποιείται αρκετά. Η ξηρασία, η έλλειψη βροχοπτώσεων και η

καταστροφή σοδειών δεν μπορεί να δικαιολογήσει μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμού

και σημαντικότατες προσφυγικές ροές καθώς δεν αποτελεί τον μονό υπεύθυνο για τις

συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν στην Ερυθραία. Η κυβέρνηση της χωράς υπό

την εξουσία του προέδρου έχει υιοθετήσει μια εχθρική πολιτική καταστολής προς

τους νομαδικούς πληθυσμούς των παραδοσιακών αγροτών της χωράς που αποτελούν

το 80% του πληθυσμού της χωράς. Αναγκαστικές και βίαιες μετακινήσεις του

νομαδικού πληθυσμού, η αναγκαστική στράτευση αγροτών από τα 18 έτη και έπειτα,

η αναγκαστική κολεκτιβοποίηση καλλιεργούμενων εδαφών και η αναγκαστική

πώληση σε ορισμένες από την κυβέρνηση τιμές της σοδειάς των αγροτών αυτών, στο

στρατό ή σε κυβερνητικές υπηρεσίες, έχει στερήσει από τους αγρότες τα δικαιώματα

στη γη, στο προϊόν που παράγουν, έχει καταστρέψει τον νομαδικό τρόπο ζωής τους,

τους έχει καθυποτάξει στην εξουσία του κεντρικού κράτους και η πολίτικη

καταστολής που ακολουθεί η κυβέρνηση θέλει να διασφαλίσει ότι δεν πρόκειται να

γίνει καμία απόπειρα επανάστασης καθώς οι άνθρωποι έχουν υποχρεωθεί να είναι

συνεχώς απασχολημένοι να βρουν τρόπους για να διασφαλίσουν την επιβίωση τους.

Ο Πρόεδρος και οι κυβερνητικές αρχές στην Ερυθραία έχουν αρνηθεί ότι η χωρά

πλήττεται από πείνα και έλλειψη τροφής και πως δεν υφίσταται ανθρωπιστική κρίση,

και μάλιστα έφτασαν σε σημείο να προσφέρουν και βοήθεια σε άλλες χώρες , όπως η

Αιθιοπία . Η εκδίωξη από την χώρα μη κυβερνητικών οργανώσεων που βοηθούσαν

στην συλλογή στοιχείων σχετικά με τις ανθρωπιστικές κρίσεις κάνει ακόμη πιο

δύσκολη της συλλογή δεδομένων για τις διαστάσεις του φαινόμενου της επισιτιστικής

κρίσης και της επισιτιστικής ανασφάλειας και τα πιο επίσημα στοιχεία στην περιοχή

προέρχονται από αυτόπτες μάρτυρες που καταφεύγουν πρόσφυγες σε άλλες χώρες.

Στην Ερυθραία που φαίνεται να παραβιάζει και συνθήκες τις όποιες έχει υπογράψει ,

δεν υπάρχει η ελάχιστη κοινωνική μέριμνα και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες όπως

οικογένειες που αποτελούνται από γυναίκες και παιδιά και ηλικιωμένους, καθώς με

το μέτρο της αναγκαστικής στράτευσης οικογένειες αυτές στερούνται τον ανδρικό

πληθυσμό τους και κατά συνέπεια το κύριο παραγωγικό και εργατικό σώμα της

χωράς περιορίζεται, οι καλλιέργειες μειώνονται ή και εγκαταλείπονται με

αποτέλεσμα το πρόβλημα να εντείνεται συνεχώς. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες που

επικρατούν στην περιοχή συμβάλουν και αυτές στην επιδείνωση της κατάστασης και

από κοινού με την έλλειψη ενημέρωσης, την πολιτική καταστολής που ακολουθεί η

κυβέρνηση, αναγκάζουν εκατομμύρια κατοίκους της χωράς να επιλέξουν να γίνουν

πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες ή και χώρες του δυτικού κόσμου καθώς όπως

υποστηρίζουν ο κίνδυνος παραμονής στην Ερυθραία είναι πολύ μεγαλύτερος για την

επιβίωση τους.

7β. Υεμένη: Συμφώνα με την παγκόσμια έκθεση που δημοσιεύτηκε από τον FAO και

την Ευρωπαϊκή ένωση, η Υεμένη θα συνεχίσει να πλήττεται από την επισιτιστική

κρίση και το 2018 και τα χρόνια που θα ακολουθήσουν στη συνέχεια ,και θα είναι

μακράν η χωρά με το μεγαλύτερο πρόβλημα με εκατομμύρια από τους κατοίκους της

να πλήττονται από την σοβαρή έλλειψη τροφής. Ο Εμφύλιος πόλεμος, που ξέσπασε

εκεί το 2015, και έχει καταστρέψει τη χώρα και προξενήσει πολλά δείνα στους

κατοίκους, είναι ο λόγος που η κρίση στην Υεμένη θα εξακολουθήσει να υφίσταται

και τα θύματα από το λιμό, τις ασθένειες και τη μη παροχή ποσίμου καθαρού νερού

και υπηρεσιών υγείας θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Στην Υεμένη οι εχθροπραξίες

του Εμφυλίου πολέμου που σαρώνει τη χωρά μεταξύ της Κυβέρνησης και των

δυνάμεων των Ηοuthis έχουν προκαλέσει την κατάφορη παραβίαση κάθε έννοιας

του Διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου . Το 60% του πληθυσμού της χωράς έχει

υποστεί τις συνέπειες της ακραίας και οξείας πεινάς με τους παιδικούς πληθυσμούς

να δέχονται σημαντικότατο πλήγμα καθώς από τα 22 εκατομμύρια που έχουν ανάγκη

την ανθρωπιστική βοήθεια 11 εκατομμύρια είναι παιδιά , 5000 παιδιά έχουν πεθάνει

από εχθροπραξίες και την πείνα και 2 εκατομμύρια παιδιά έχουν εγκαταλείψει και τη

σχολική τους εκπαίδευση λόγω της καταστροφής σχολικών υποδομών. Τα ποσοστά

των θυμάτων παιδιών, γυναικών και προσφύγων στη χωρά αναμένεται να αυξηθούν

ραγδαία στο επόμενο διάστημα καθώς δεν διαφαίνεται καμία ελπίδα ειρήνευσης στην

περιοχή. Οι 3 εκατομμύρια πρόσφυγες, οι 11 εκατομμύρια άνθρωποι που

αντιμετωπίζουν πρόβλημα επισιτιστικής ασφάλειας μαρτυρούν με τον πιο δραματικό

τρόπο ότι στην περιοχή τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα θα συνεχίσουν

να προκαλούν νέες αιματοχυσίες και ακόμη περισσότερα θύματα. Η Σαουδική

Αραβία, που προμηθεύει με όπλα το ένα από τα δυο στρατόπεδα της διαμάχης με την

ανοχή της Δύσης επιθυμεί τα στενά του Στενά του Μπα Ελ Μαντέμπ , που

αποτελούν σημαντικότατη εμπορική δίοδο να παραμένουν ανοιχτά και να μην

δημιουργούνται εμπόδια στην ελεύθερη ναυσιπλοΐα και στην μεταφορά του μαύρου

χρυσού, που αποφέρει σημαντικά κέρδη στις χώρες στην Περιοχή της Μέσης

Ανατολής, οι οποίες είναι οι κύριοι πετρελαιοπαραγωγοί του πλανήτη. Στην Υεμένη

οι εχθροπραξίες που έχουν αρχίσει από το 2015 φαίνεται τελευταία να έχουν ως

επίκεντρο το λιμάνι της Χουέιντας σημαντικότατο λιμάνι για την αποστολή και

παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη χώρα. Εδώ λοιπόν βρίσκεται και το κρίσιμο

σημείο της υπόθεσης καθώς το λιμάνι είναι στόχος των αντιμαχόμενων με

αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος για παρακώλυση της παροχής ανθρωπιστικής

βοήθειας κρίσιμης για την επιβίωση χιλιάδων εκατομμυρίων στη χώρα.

8. Διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με την επισιτιστική κρίση και την

παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας

Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων (World Food Programme)

Προσφέρει εξειδικευμένη για κάθε χώρα τεχνική βοήθεια και συμβάλλει στην

ενίσχυση των κρατικών κυβερνητικών δυνατοτήτων στους τομείς της πρόληψης

καταστροφών, της παροχής κοινωνικής πρόνοιας, οικονομικής και κοινωνικής

ένταξης. Λειτουργεί με βάση 5 άξονες: πολιτικές και νομοθεσία, θεσμική ευθύνη,

στρατηγικός σχεδιασμός και χρηματοδότηση, σχεδιασμός εθνικών προγραμμάτων και

συμμετοχή μη κρατικών δρώντων. Αναφορικά με την προσφορά ανθρωπιστικής

βοήθειας, συνδυάζει την εύρεση μακροχρόνιων και ανθεκτικών λύσεων, με δράση

πρώτης γραμμής για τις επισιτιστικές κρίσεις, την υγεία και το περιβάλλον.

Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (Food and Agriculture

Organization of the United Nations)

Αναγνωρίζοντας τη σύνδεση ανάμεσα στις επισιτιστικές κρίσεις και τα προβλήματα

στον τομέα της γεωργίας, ο οργανισμός αυτός λειτουργεί με βάση στόχους για την

εξάλειψη της πείνας και την ανάπτυξη της γεωργίας, μέσω συνεργασιών με εθνικές

κυβερνήσεις , τη στήριξη σχεδιασμών, τη διάδοση τεχνικών γνώσεων και εμπειριών,

την ενίσχυση αποτελεσματικών νομοθεσιών, την ενθάρρυνση συνεργασιών του

δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, την ενεργοποίηση των ΜΚΟ και ιδιωτικών

επενδύσεων.

Διεθνές Ταμείο για τη Γεωργική Ανάπτυξη (International Fund for Agricultural

Development)

To IFAD υποστηρίζει καινοτόμα προγράμματα που στοχεύουν σε περιοχές που

πλήττονται από φτώχεια και οξεία διατροφική αστάθεια, συμπεριλαμβάνοντας κυρίως

γυναίκες, παιδιά και αυτόχθονες πληθυσμούς. Ακολουθεί μια bottom-up approach

(από τη βάση προς την κορυφή), βασισμένη σε κοινοτική δράση και γεωργικά

προγράμματα μικρής κλίμακας. Στόχος του είναι να ενισχύσει τις παραγωγικές

δυνατότητες φτωχών επαρχιακών πληθυσμών, ενάντια στον επισιτισμό και τη

φτώχεια.

Διεθνής Τράπεζα για Ανοικοδόμηση και Ανάπτυξη (International Bank for

Reconstruction and Development)

Προσφέρει οικονομικούς πόρους, γνώση και τεχνικές υπηρεσίες σε φτωχές χώρες,

μέσω συνεργασιών, δανείων, επενδύσεων και συμβουλευτικών υπηρεσιών,

προσανατολισμένων σε περιβαλλοντικές και κοινωνικές πολιτικές.

UNICEF

Δραστηριοποιείται σε διάφορους τομείς όσον αφορά την προστασία των παιδιών και

ειδικά την εξασφάλιση των δικαιωμάτων τους, την ανάπτυξη, την κοινωνική ένταξη

και την πάταξη της φτώχειας και του υποσιτισμού.

International Food Policy Research Institute (IFPRI): Δραστηριοποιείται στον

τομέα της έρευνας και συλλογής δεδομένων με στόχο την ανάπτυξη πολιτικών για

την αντιμετώπιση της πείνας και του υποσιτισμού.

Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου: Η πολύπλευρη δραστηριότητά του

περιλαμβάνει και δράση στον τομέα της τροφικής παραγωγής και ειδικά της

γεωργίας, με τη σύναψη συνεργασιών με στόχο την εξασφάλιση διατροφικής

ασφάλειας.

Παγκόσμια Τράπεζα: Δεσμεύεται για αύξηση επενδύσεων στον τομέα της γεωργίας,

μέσω συνεργασιών και οικονομικών προγραμμάτων. Στην Υεμένη συγκεκριμένα,

έχει δοθεί μία χορήγηση 36 εκατ. Δολαρίων για την ανοικοδόμηση του αγροτικού

τομέα.

Γιατροί χωρίς σύνορα: Η ανθρωπιστική βοήθεια που προσφέρουν κρίνεται

καθοριστική, ιδίως σε περιοχές που πλήττονται από υποσιτισμό και τα συνακόλουθα

προβλήματα υγείας που προκαλεί.

Διεθνής Αμνηστία: Ασχολείται με την έρευνα αλλά και την ανάπτυξη στρατηγικών

σε τομείς προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά όσον αφορά παιδιά και

ευάλωτους πληθυσμούς. Σ’ αυτό το πλαίσιο, έχει αναπτύξει σημαντική δράση στην

Υεμένη και την Ερυθραία, με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και την προώθηση

κατάλληλων πολιτικών.

9. Ερωτήσεις για Διερεύνηση

1. Πως μπορεί να επιτευχθεί η καλύτερη συνεργασία των διεθνών, περιφερειακών

και εθνικών δρώντων που ασχολούνται με την επισιτιστική κρίση για την

δημιουργία μιας νέας στρατηγικής για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης

και των συνεπειών της;

2. Με ποιόν τρόπο πιθανές διεθνείς επενδύσεις στην γεωργία και στην αγροτική

οικονομία καθώς και η χρήση νέων τεχνολογιών θα συμβάλει σημαντικά στην

αντιμετώπιση των συνεπειών της επισιτιστικής κρίσης και θα συμβάλει στην

πρόληψη νέων;

3. Πως μπορεί να επιτευχθεί πιο αποτελεσματική προστασία των γυναικών και

παιδιών και γενικότερα των αμάχων πληθυσμών από τις επιπτώσεις της

επισιτιστικής κρίσης τόσο στην περίπτωση της Υεμένης όσο και στην Περίπτωση

της Ερυθραίας;

4. Εντείνει η επισιτιστική κρίση το φαινόμενο των προσφυγικών ροών προς τις

χώρες του αναπτυγμένου κόσμου και τι μετρά πρέπει να ληφθούν για την

προστασία και την παροχή ασύλου για τους αναγκαστικά εκτοπισμένους

πληθυσμούς από τις χώρες υποδοχής;

5. Μπορούν οι μη κυβερνητικές ομάδες να αποτελέσουν σημαντικό σύμμαχο των

διεθνών οργανισμών στην αποτελεσματική παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και

καταγραφή παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε χώρες που

αντιμετωπίζουν ανθρωπιστικές κρίσεις;

6. Μπορούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να συμβάλουν στο να γίνουν γνωστές

οι επιπτώσεις τις ανθρωπιστικής κρίσης αλλά και να συμβάλουν για την έγκυρη

και σωστή πληροφόρηση των πληθυσμών –θυμάτων της επισιτιστικής κρίσης για

τρόπους αντιμετώπισης και πρόληψης των συνεπειών της κρίσης;

10. Πηγές

https://www.e-mc2.gr/el/node/211

https://www.sdna.gr/genikes-eidiseis/article/618597/pagkosmia-ekthesi-gia-tin-episitistiki-

krisi

https://www.efsyn.gr/kosmos/maties-ston-kosmo/oikologika/105641_oi-emfylioi-polemoi-

fernoyn-peina

https://www.cnn.gr/news/kosmos/story/78097/yemeni-h-episitistiki-krisi-skotonei-ena-paidi-

kathe-deka-lepta

https://www.devex.com/news/conflict-expected-to-deepen-africa-s-hunger-crisis-in-2019-

94195

https://www.efsyn.gr/kosmos/189615_polemoi-kai-klimatiki-allagi-enteinoyn-tin-peina-ston-

kosmo

https://docs.wfp.org/api/documents/WFP0000104035/download/?_ga=2.130731014.808788736.15702

66590-642513306.1570052837

http://www.fao.org/3/x8406e/X8406e01.htm

https://stats.unctad.org/Dgff2012/chapter4/4.2.html

http://ekepek.gr/attachments/article/22/Praktika%20UNESCO%20teliko.pdf

https://www.google.com/search?hl=el&biw=1366&bih=657&ei=cOSnXcK7LM6csAfLmY7

4BA&q=State-

induced+Famine+in+Eritrea%3A+Persecution+and+Crime+against+Humanity&oq=State-

induced+Famine+in+Eritrea%3A+Persecution+and+Crime+against+Humanity&gs_l=psy-

ab.12...1482.3992..4991...0.0..0.0.0.......2....1j2..gws-

wiz.....0.9vDrKFvdbLo&ved=0ahUKEwjCs-SrsaLlAhVODuwKHcuMA08Q4dUDCAs

https://www.worldbank.org/en/topic/agriculture/brief/ensure-food-security

https://www.wto.org/english/tratop_e/agric_e/agric_e.htm

https://www.wto.org/english/tratop_e/agric_e/food_security_e.htm

http://www.ifpri.org/about

https://stats.unctad.org/Dgff2012/chapter4/4.2.html

http://www.ipcinfo.org/ipcinfo-website/ipc-overview-and-classification-

system/ipc-acute-food-insecurity-classification/en/

https://docs.wfp.org/api/documents/WFP0000104035/download/?_ga=2.130731014.808788736.157

0266590-642513306.1570052837

http://www.fao.org/3/x8406e/X8406e01.htm

http://www.fao.org/news/story/en/item/1110352/icode/

https://docs.wfp.org/api/documents/WFP0000104035/download/?_ga=2.130731014.808788736.157

0266590-642513306.1570052837

http://www.fao.org/state-of-food-security-nutrition/en/