Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - eap · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι....

33
Σελίδα 1 Νικόλαος-Κομνηνός Χλέπας Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο Αν. Καθηγητής ΕΚΠΑ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ Η ακατοίκητη νησίδα «Άγιος Γεώργιος» η οποία ήδη αναφέρεται στο διάταγμα συστάσεως του Δήμου Ύδρας αμέσως μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, εμφανίστηκε και στα κυρωμένα αποτελέσματα της προτελευταίας γενικής απογραφής που πραγματοποιήθηκε 2001 ως τμήμα του Δήμου Ύδρας στην ΚΥΑ 6821/Γ5-908/04.06.2002 (ΦΕΚ Β 715/12-6-2002) . Ακολούθησε η σύναψη του υπ' αριθμ. 43503/2005 συμβόλαιου μισθώσεως μεταξύ της εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ ΑΕ» και της ιδιοκτήτριας της νησίδας Άννας θυγ. Γκίκα Νίκα, χήρας που έχει μεταγραφεί στο Υποθηκοφυλακείο Ύδρας (Τμ. 50, αρ. 479), δυνάμει του οποίου, η ανωτέρω εταιρεία μίσθωσε την νησίδα προς εγκατάσταση εκεί αιολικού πάρκου. Στη συνέχεια, εκδόθηκαν οι με αριθ. Πρωτ. Δ6/Φ17.1096/17732/23.03.2006 (ΑΔ-00911) και Δ6/Φ17.1279/17731/ 16.10.2006 (ΑΔ-00989) πράξεις του Υπουργού ανάπτυξης με τις οποίες χορηγήθηκαν άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην εταιρεία «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ ΑΕ» για αιολικούς σταθμούς ισχύος 45 MW και 24 MW αντίστοιχα, στη νήσο Άγιος Γεώργιος. Ωστόσο, στην απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ με αριθμ. 11247/28.12.2012 (ΦΕΚ Β 3465/ 28.12.2012) περί των αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής πληθυσμού-κατοικιών 2011 που αφορούν το μόνιμο πληθυσμό της χώρας, η νησίδα Άγιος Γεώργιος απογράφεται στο Δήμο Λαυρεωτικής. Στη συνέχεια εκδόθηκε η 399/2013 απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που τροποποίησε την παραπάνω από 23.03.2006 απόφαση και έκτοτε προβάλλονται αμφισβητήσεις της διοικητικής υπαγωγής της νησίδας Άγιος Γεώργιος από την πλευρά του Δήμου Λαυρεωτικής ο οποίος διεκδικεί με τον τρόπο αυτό τα έσοδα που θα προκύψουν από το Ειδικό Τέλος ΑΠΕ 3% επί της τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται από τους αιολικούς σταθμούς που θα λειτουργούν στη νησίδα Άγιος Γεώργιος. Με βάση το παραπάνω ιστορικό, ο Δήμος Ύδρας μου έθεσε τα παρακάτω ερωτήματα Ερωτήματα Ι. Η νησίδα «Άγιος Γεώργιος», που υπήχθη στον Δήμο Ύδρας με το ΒΔ της 28/4/1834 (ΦΕΚ 19/Α/1834), συνεχίζει να υπάγεται διοικητικά σ’ αυτόν;

Upload: others

Post on 24-May-2020

13 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 1

Νικόλαος-Κομνηνός Χλέπας Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο

Αν. Καθηγητής ΕΚΠΑ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ

Η ακατοίκητη νησίδα «Άγιος Γεώργιος» η οποία ήδη αναφέρεται στο διάταγμα

συστάσεως του Δήμου Ύδρας αμέσως μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους,

εμφανίστηκε και στα κυρωμένα αποτελέσματα της προτελευταίας γενικής

απογραφής που πραγματοποιήθηκε 2001 ως τμήμα του Δήμου Ύδρας στην ΚΥΑ

6821/Γ5-908/04.06.2002 (ΦΕΚ Β 715/12-6-2002) . Ακολούθησε η σύναψη του

υπ' αριθμ. 43503/2005 συμβόλαιου μισθώσεως μεταξύ της εταιρείας «ΤΕΡΝΑ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ ΑΕ» και της ιδιοκτήτριας της νησίδας Άννας θυγ.

Γκίκα Νίκα, χήρας που έχει μεταγραφεί στο Υποθηκοφυλακείο Ύδρας (Τμ. 50,

αρ. 479), δυνάμει του οποίου, η ανωτέρω εταιρεία μίσθωσε την νησίδα προς

εγκατάσταση εκεί αιολικού πάρκου. Στη συνέχεια, εκδόθηκαν οι με αριθ. Πρωτ.

Δ6/Φ17.1096/17732/23.03.2006 (ΑΔ-00911) και Δ6/Φ17.1279/17731/

16.10.2006 (ΑΔ-00989) πράξεις του Υπουργού ανάπτυξης με τις οποίες

χορηγήθηκαν άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην εταιρεία «ΤΕΡΝΑ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ ΑΕ» για αιολικούς σταθμούς ισχύος 45 MW και 24

MW αντίστοιχα, στη νήσο Άγιος Γεώργιος. Ωστόσο, στην απόφαση της

ΕΛΣΤΑΤ με αριθμ. 11247/28.12.2012 (ΦΕΚ Β 3465/ 28.12.2012) περί των

αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής πληθυσμού-κατοικιών 2011 που

αφορούν το μόνιμο πληθυσμό της χώρας, η νησίδα Άγιος Γεώργιος απογράφεται

στο Δήμο Λαυρεωτικής. Στη συνέχεια εκδόθηκε η 399/2013 απόφαση της

Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που τροποποίησε την παραπάνω από

23.03.2006 απόφαση και έκτοτε προβάλλονται αμφισβητήσεις της διοικητικής

υπαγωγής της νησίδας Άγιος Γεώργιος από την πλευρά του Δήμου Λαυρεωτικής

ο οποίος διεκδικεί με τον τρόπο αυτό τα έσοδα που θα προκύψουν από το Ειδικό

Τέλος ΑΠΕ 3% επί της τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας που θα

παράγεται από τους αιολικούς σταθμούς που θα λειτουργούν στη νησίδα Άγιος

Γεώργιος.

Με βάση το παραπάνω ιστορικό, ο Δήμος Ύδρας μου έθεσε τα παρακάτω

ερωτήματα

Ερωτήματα

Ι. Η νησίδα «Άγιος Γεώργιος», που υπήχθη στον Δήμο Ύδρας με το ΒΔ της 28/4/1834

(ΦΕΚ 19/Α/1834), συνεχίζει να υπάγεται διοικητικά σ’ αυτόν;

Page 2: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 2

ΙΙ. Το γεγονός ότι ο οικισμός του Αγίου Γεωργίου δεν αναφέρεται στο ΒΔ της 31/8/1912

σημαίνει ότι ο οικισμός αυτός αποσπάσθηκε από τον Δήμο Ύδρας; Εάν αποσπάσθηκε, δεν

πρέπει σύμφωνα με τον Νόμο να προσαρτήθηκε σε άλλον Δήμο;

ΙΙΙ. Το γεγονός ότι ένας Δήμος αμέλησε να ασκήσει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά του

σε μία εδαφική έκταση που υπάγεται διοικητικά σ’ αυτόν συνεπάγεται την απόσπαση απ’ αυτόν

της εδαφικής αυτής έκτασης;

ΙV. Η κύρωση της απογραφής έχει έννομες συνέπειες όσον αφορά την διοικητική υπαγωγή

των απογραφέντων οικισμών;

V. Η ΚΥΑ ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/ οικ. 23840 (ΦΕΚ Β 3497/29-12-2014): «Επιμερισμός

ειδικού τέλους στους οικιακούς καταναλωτές σε περιοχές όπου λειτουργούν σταθμοί ΑΠΕ»,

αφορά τον επιμερισμό όλου του ειδικού τέλους ποσοστού 3% του άρθρου 25 του Ν.

3468/2006 που πρέπει να αποδώσουν οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ή μόνο

ποσοστό 1% εξ αυτού που αποδίδεται στους οικιακούς καταναλωτές;

VI. Με το άρθρο 3 της ΚΥΑ ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/ οικ. 23840 (ΦΕΚ Β 3497/29-12-

2014):, στο οποίο ορίζεται «Ως διοικητικά όρια των Δημοτικών ή Τοπικών Κοινοτήτων

χρησιμοποιούνται τα όρια που δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Υποδομής

Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ) http://www.inspire.okxe.gr. Σε περίπτωση απουσίας

δεδομένων χρησιμοποιούνται τα απογραφικά όρια των Δημοτικών ή Τοπικών Κοινοτήτων της

Ελληνικής Στατιστικής Αρχής», καταργούνται οι διατάξεις του Κώδικα Δήμων και

Κοινοτήτων που καθορίζουν τον τρόπο καθορισμού των ορίων των Δήμων και της διοικητικής

υπαγωγής οικισμών;

Απαντήσεις

1. Με το από 3/15 Απριλίου 1833 ΒΔ (ΦΕΚ 12/1833) η Ελληνική επικράτεια

διαιρέθηκε σε Νομούς και Επαρχίες, μεταξύ των οποίων ο Νομός Αργολίδας και

Κορινθίας, ο οποίος περιλάμβανε την επαρχία της Ύδρας, ενώ με το από 28

Απριλίου-10 Μαΐου 1834 ΒΔ «Περί οροθεσίας και της εις Δήμους διαιρέσεως του

Νομού Αργολίδος και Κορινθίας», που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 19/26 Μαΐου-7

Ιουνίου 1834, οριοθετήθηκε ο εν λόγω νομός, διαιρέθηκαν σε δήμους οι επαρχίες

του και συστάθηκε ο Δήμος Ύδρας, ο οποίος περιλάμβανε το «χωρίον» της νήσου

«Άγιος Γεώργιος - Βέλβινα» (καθώς και τη Νήσο Απεροπία-Δοκό, τη Μονή του

Προφήτου Ηλία, τη Μονή Αγίας Τριάδας και τη Μονή Αγίου Νικολάου).

Page 3: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 3

Επισημαίνεται ότι ο Άγιος Γεώργιος-Βέλβινα1 ήταν και το μόνο «χωρίον» όπου

δεν καταγράφονταν, στο εν λόγω ΒΔ της 10ης Μαΐου 1834, μόνιμος πληθυσμός,

δηλ. ήταν η μοναδική ακατοίκητη ενότητα-«χωρίο». Αξίζει επίσης να σημειωθεί

ότι σύμφωνα με το άρθρο 1 του εν λόγω ΒΔ (ΦΕΚ 19/1834) τα όρια του νομού

Αργολίδας και Κορινθίας εκτείνονταν μέχρι τη νησίδα Άγιος Γεώργιος: «Τα

σύνορα του Νομού..άρχονται από του λιμένος Σχοινούντος…..προβαίνοντα μέχρι της

νήσου Αγ. Γεωργίου, ενώνουν ταύτην με τον Νομόν»

Εξάλλου, με το νόμο περί συστάσεως των δήμων (ΦΕΚ 3/ 27 Δεκεμβρίου

1833/10 Ιανουαρίου 1834) ορίζονταν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«ΜΕΡΟΣ Α΄

Περί του σχηματισμού και της διαιρέσεως των δήμων.

Άρθρον 1.

Όλον το Βασίλειον της Ελλάδος θέλει διαιρεθή εις Δήμους εκάστου δε Δήμου θέλει

προσδιορισθή η περιοχή…….

Άρθρον 2.

Τα όρια των Δήμων και περιοχών θέλουν τεθή, λαμβανομένης επιμελώς υπ΄ όψιν της

φυσικής τοποθεσίας….

Άρθρον 3.

Έκαστος υπήκοος του Κράτους πρέπει να ήναι αυτός και η οικογένειά του μέλος Δήμου

τινός.»

2. Ακολούθως δυνάμει του Νόμου ΚΕ/1845 «Περί της διαιρέσεως των

Νομαρχιακών και Επαρχιακών Αρχών» (ΦΕΚ 52 της 8ης Δεκεμβρίου 1845), η

Ελληνική Επικράτεια διαιρέθηκε σε 10 Νομούς και 49 Επαρχίες, μεταξύ των

οποίων ο Νομός Αργολίδος και Κορινθίας, στον οποίο περιλαμβανόταν και πάλι η

Επαρχία της Ύδρας (άρθρο 7 ν. ΚΕ/1845). Σημειωτέον ότι δια του ανωτέρω

Νόμου, η περιφέρεια κάθε Επαρχίας παρέμεινε αμετάβλητη, όπως είχε ορισθεί

βάσει του από 3/15 Απριλίου 1833 Διατάγματος και δια μεταγενεστέρων

αποφάσεων, οπότε και δια του νεότερου Νόμου, η νήσος «Άγιος Γεώργιος»

εξακολουθούσε να παραμένει «οικισμός» υπαγόμενος στα διοικητικά όρια του

Δήμου Ύδρας. Σύμφωνα, άλλωστε, με το άρθρο 13 του ίδιου Νόμου (ΚΕ/1845),

κάθε μεταβολή στα διοικητικά όρια έπρεπε να γίνεται δια νόμου, μετά από

προηγούμενη γνωμοδότηση του Νομαρχιακού ή Επαρχιακού Συμβουλίου:

1 Η ιδιοκτησία Υδραίων και η συνεπαγόμενη διοικητική υπαγωγή της νήσου ‘Άγιος Γεώριος-

Βέλβινα» στην Ύδρα έχει πολύ βαθειές ιστορικές ρίζες τουλάχιστον στην εποχή της Τουρκοκρατίας. Τούτο καταγράφεται και από ξένους περιηγητές. Βλ. λ.χ. Edgar Garston, Greece revisited and sketches in lower Egypt in 1840 with Thirty-six hours of a Campaign in Greece in 1825, London, Saunders & Otley 1842: σελ. 207: «Agios Georgios is a rocky island, of about two and a half miles in length, and a mile in breadth…The Hydriote asked the grant of this island, which was then uninhabited, and his prayer was forthwith accorded by the Pacha…The grant was confirmed by the Porte and has remained unquestioned through subsequent political changes…”

Page 4: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 4

«Άρθρ.13.

η περιφέρεια εκάστης επαρχίας διατηρείται ως ωρίσθη δια του από 3, 15 Απριλίου

Διατάγματος, και δια μεταγενεστέρων αποφάσεων. Πάσα δε κατά τούτο μεταβολή

δεν θέλει γίνεσθαι είμη διά νόμου, προηγουμένης γνωμοδοτήσεως του Νομαρχιακού ή

Επαρχιακού Συμβουλίου».

Συνεπώς, τυχόν μεταβολή των ορίων του Δήμου Ύδρας, θα είχε οπωσδήποτε

καταγραφεί, αφού ο νόμος ΚΕ/1845 προέβλεπε συγκεκριμένη διαδικασία και

συγκεκριμένο τύπο («δια νόμου») που συνεπάγονταν βέβαια και σχετική

δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Συνεπώς, ουδεμία μεταβολή ως

προς τα όρια του Δήμου Ύδρας επήλθε κατά τις επόμενες δεκαετίες.

3. Αργότερα, με το ΒΔ της 16ης Ιανουαρίου 1908 (ΦΕΚ 28/Α/8 Φεβρουαρίου

1908) κυρώθηκαν τα αποτελέσματα της γενικής απογραφής του 1908 «..τα

εμφαίνοντα τον πληθυσμόν του Βασιλείου κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, Πόλεις και

Χωρία…και αποτελώσιν εφεξής τον επίσημον αριθμόν των κατοίκων». Ο Δήμος Ύδρας

ανήκει πλέον στο Νομό Αργολίδος και στον σχετικό πίνακα (σελ. 97) με τα χωρία

και τους συνοικισμούς που τον αποτελούν καταγράφονται βεβαίως μόνον οι

οικισμοί που έχουν έστω έναν κάτοικο αλλά όχι οι ακατοίκητες περιοχές του

δήμου. Έτσι στον εν λόγω Πίνακα καταγράφονται, εκτός της Ύδρας, η

κατοικημένη νησίδα Δοκός και οκτώ πλέον μονές (στην αρχική αναγνώριση του

Δήμου Ύδρας το 1834 ήταν τρεις οι μονές, βλ. παραπάνω), δηλ. οι μονές Αγίας

Ειρήνης, Αγίου Νικολάου, Παλαμηδά, Δοκού (η μόνη εκτός της νήσου Ύδρας),

Αγίας Φωτεινής, Ζούρβας, Αγίας Τριάδος και Προφήτου Ηλιού.

4. Μετά την μεταρρύθμιση του Ελ.Βενιζέλου και την αναβίωση των Κοινοτήτων

με το Νόμο ΔΝΖ/1912 (ΦΕΚ 58/Α/1912) ο Δήμος Ύδρας μετατράπηκε σε

Κοινότητα. Ειδικότερα, τα άρθρα 1, 2, 3 και 5 του εν λόγω νόμου προέβλεπαν

σχετικώς τα εξής:

«Άρθρον 1

Δήμοι είναι : α΄) αι πρωτεύουσαι των νομών, β΄) αι πόλεις αι έχουσαι άνω των 10,000

κατοίκων.

Άρθρον 2

Πας νόμιμος συνοικισμός έχων υπέρ τους 300 κατοίκους και σχολείον

στοιχειώδους εκπαιδεύσεως αποτελεί ιδίαν Κοινότητα. - Ιδίαν κοινότητα δύναται

να αποτελέση και πας συνοικισμός ολιγωτέρων των 300 κατοίκων, εάν έχη

σχολείον, ζητήσωσι δε τούτο το ήμισυ των εκλογέων κατοίκων.-Συνοικισμοί

στερούμενοι σχολείου στοιχειώδους εκπαιδεύσεως αποτελούσιν, ανεξαρτήτως αριθμού

κατοίκων, ιδίαν κοινότητα, εάν κατά την εφαρμογήν του νόμου τούτου τυγχάνωσιν έδραι

Page 5: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 5

δήμων ή κέκτηνται ιδίαν κοινοτικήν περιουσίαν αποδίδουσαν ετησίαν

πρόσοδον άνω των 2000 δραχμών, αλλ΄ εν τη τελευταία ταύτη περιπτώσει δέον να

ζητήσωσι τούτο το ήμισυ των εκλογέων. - Οι συνοικισμοί οι μη αποτελούντες ιδίαν

κοινότητα αποτελούσι μέρος του δήμου εις όν κατά την δημοσίευσιν του νόμου

τούτου ανήκουσιν ή της εγγυτέρας ιδρυθησομένης κοινότητος, πλην εάν δι΄

αιτήσεως υπογεγραμμένης υπό του ημίσεως του συνόλου των εκλογέων

ζητήσωσι την μετ΄ άλλης συνεχομένης κοινότητος ένωσιν. Εν τη περιπτώσει

όμως ταύτη απαιτείται και η συναίνεσις της κοινότητος μεθ΄ ής ζητείται η

ένωσις διά δηλώσεως υπογεγραμμένης υπό του ημίσεως των εκλογέων αυτής.

Άρθρον 3.

Συνοικισμός έχων τα στοιχεία όπως απαρτίση ιδίαν κοινότητα, κατά τας διατάξεις του

άρθρου 2, δικαιούται να ενωθή μετ΄ άλλης κοινότητος, εάν υποβάλη περί τούτου

αίτησιν υπογραμμένην υπό του ημίσεως του συνόλου των εκλογέων αυτού,

συναινέση δε εις τούτο ο μεθ΄ ού αιτείται η ένωσις συνοικισμός διά δηλώσεως

υπογεγραμμένης ωσαύτως υπό του ημίσεος των εκλογέων. - Παρομοία αίτησις απαιτείται

εάν η ένωσις ζητήται μετά δήμου, η συναίνεσίς όμως τούτου λαμβάνεται δι΄ αποφάσεως του

δημοτικού συμβουλίου. - Συνοικισμοί αποτελούντες μέρος άλλης κοινότητος δικαιούνται, άμα

ως ύπάρξωσι παρ΄ αυτοίς οι όροι του άρθρου 2, να ζητήσωσιν διά του ήμίσεος του συνόλου

των εκλογέων την ίδρυσιν εις ιδίαν κοινότητα.

Άρθρον 5.

5. …...-Εντός πέντε μηνών από της ισχύος του νόμου τούτου αναγνωρίζονται διά Β.

Διαταγμάτων προκαλουμένων υπό του Υπουργού των Εσωτερικών ως δήμοι πάσαι αι

κατά το άρθρ. 1 δικαιούμεναι εις τούτο πόλεις, αναγνωρίζωνται δε ωσαύτως ως ίδιαι

κοινότητες οι κατά το άρθρ. 2 εδ. 1 δικαιούμενοι είς τούτο συνοικισμοί και κρίνονται αι

κατά τα εδ. 2, 3 και 4 του αυτού άρθρου και κατά το άρθρ. 3 αιτηθείσαι μεταβολαί. Η

προθεσμία αύτη δύναται να παραταθή διά Β. Διαταγμάτων.» (οι υπογραμμίσεις είναι

δικές μας.

Ενόψει των ως ανωτέρω κυρωθεισών αποτελεσμάτων της απογραφής πληθυσμού

του 1907 (ΦΕΚ 28/Α/8 Φεβρουαρίου 1908) καθίσταται σαφές ότι στην

περίπτωση της Ύδρας, εντός της περιφέρειας του τέως Δήμου Ύδρας, δεν υπήρχε

άλλος συνοικισμός, πλην της ίδιας της Ύδρας, που συγκέντρωνε τις

προϋποθέσεις αναγνώρισης ως κοινότητας, συνεπώς η νέα Κοινότητα Ύδρας

θα ήταν καθολική διάδοχος του παλαιού Δήμου Ύδρας και θα καταλάμβανε τα

ίδια ακριβώς όρια με τον τέως Δήμο Ύδρας. Ουδεμία απόσπαση συνοικισμού

και ουδεμία μεταβολή υπήρξε λοιπόν εντός των ορίων του τέως Δήμου Ύδρας

ο οποίος πλέον μετατράπηκε βάσει του νέου νομικού καθεστώτος εις

Κοινότητα, δηλ. και πάλι σε οργανισμό τοπικής αυτοδιοικήσεως, αλλά

διαφορετικού τύπου επειδή δεν συγκέντρωνε τις προϋποθέσεις που έθετε ο

νέος νόμος ΔΝΖ/1912 για να έχει η Ύδρα το καθεστώς του Δήμου

(πληθυσμός, έδρα νομαρχίας, βλ. ανωτ. Άρθρο 1 του νόμου).

Page 6: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 6

Επιπλέον, τυχόν απόσπαση συνοικισμού μη αποτελούντος «ίδιαν κοινότητα»

μπορούσε να γίνει με τις διαδικασίες και τις προϋποθέσεις της τελευταίας

παραγράφου του άρθρου 2 του ν. ΔΝΖ/1912 και είναι προφανές ότι ήταν όχι

μόνο νομικά αλλά και πρακτικά αδύνατο να συμβεί αυτό για τη μικρονησίδα

του Αγίου Γεωργίου η οποία ήταν ακατοίκητη, ενώ υπήρχε και ζήτημα ως

προς τη δυνατότητα ένωσής της με δήμο (όπως ο Δήμος Λαυρεωτικής-ο

νόμος έκανε λόγο μόνο για ένωση με κοινότητα), ενώ σε κάθε περίπτωση ακόμη

και αν είχε γίνει παρόλα αυτά η ένωση του Αγίου Γεωργίου με το Λαύριο το 1912,

τούτο θα έπρεπε να έχει αποτυπωθεί και σε σχετικό Βασιλικό Διάταγμα, σύμφωνα

με την τελευταία παράγραφο του άρθρου 5 του ν. ΔΝΖ/1912 (βλ. παραπάνω).

Όμως ουδέποτε εκδόθηκε τέτοιο ΒΔ ούτε αναφέρεται στο ΒΔ που αφορά το

Δήμο Λαυρεωτικής.

Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Νόμου ΔΝΖ/1912, οι δημοτικές και

κοινοτικές περιφέρειες καθορίζονται σύμφωνα με τα ήδη αναμφισβήτητα κείμενα

όρια των πόλεων και των χωριών, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη δημοτική και κοινοτική

ιδιοκτησία και την ιδιοκτησία των κατοίκων, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 12

του ίδιου Νόμου, οι κοινότητες που αποτελούνται από νησιά και τσιφλίκια

απαλλάσσονται της υποχρέωσης καθορισμού ορίων.

Ως προς την ιδιοκτησία, επισημαίνεται ότι η νησίδα Αγ.Γεώργιος-Βέλβινα ανήκε

αποδεδειγμένα (από συμβόλαια, δημόσια έγγραφα και μεταγραφές στο

υποθηκοφυλακείο Ύδρας) κατά τον 19ο αιώνα σε Υδραϊκή οικογένεια και

συγκεκριμένα στον Νίκα Νίκα, μετέπειτα στον υιό του Γκίκα Νίκα και ακολούθως

στην θυγατέρα του Άννα Νίκα, συζ. Αγ. Κοτρώνη, άπαντες γεννηθέντες στην

Ύδρα. Σημειωτέον ότι η διοικητική υπαγωγή της ως άνω νησίδας στον Δήμο

Ύδρας αποδεικνύεται από το γεγονός ότι όλα τα συμβόλαια που αφορούν το

ιδιοκτησιακό της καθεστώς έχουν μεταγραφεί στο Υποθηκοφυλακείο Ύδρας, στου

οποίου την χωρική αρμοδιότητα ανήκει όλη η περιφέρεια του Δήμου Ύδρας.

Ανέκαθεν η νησίδα αυτή ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τις οικογένειες της Ύδρας

που την χρησιμοποιούσαν για τις κτηνοτροφικές τους δραστηριότητες, ενώ και οι

επιστάτες στο Φανάρι Αγίου Γεωργίου ήταν Υδραίοι.

5. Σε εφαρμογή των προβλεπόμενων από το ν. ΔΝΖ/1912 εκδόθηκε το από 31

Αυγούστου ΒΔ (ΦΕΚ Α 262/31.8.1912) «περί αναγνωρίσεως των Δήμων και

Κοινοτήτων του Νομού Αργολίδος και Κορινθίας» με το οποίο αναγνωρίστηκε ως

Κοινότητα λόγω πληθυσμού μεγαλύτερου των 300 κατοίκων η Ύδρα, ενώ με

ΒΔ της ίδιας ημερομηνίας που δημοσιεύτηκε στο ίδιο ΦΕΚ υπό τον τίτλο «Περί

προσαρτήσεως εις τον δήμον και τα κοινότητας του νομού Αργολίδος και Κορινθίας

συνοικισμών του νομού τούτου» προβλέφθηκε ότι οι εν λόγω «οικισμοί μη

Page 7: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 7

αποτελούντες κοινότητα» επρόκειτο να «αποτελέσωσιν μέρος των εξής Δήμων και

Κοινοτήτων του Νομού Αργολίδος και Κορινθίας»:… «… η νησίς Δοκός και αι Μοναί

Αγίας Ειρήνης, Αγίου Νικολάου, Παλαμηδά, Δοκού, Αγίας Φωτεινής, Ζούρβας, Αγίας

Τριάδος και Προφήτου Ηλιού (πάσαι πρώην Δήμου Ύδρας) της Κοινότητος Ύδρα». Εν

προκειμένω ήταν δηλ. σαφές ότι η απαρίθμηση, στο ΒΔ, των οικισμών δεν ήταν

εξαντλητική ως προς την εδαφική έκταση της κοινότητας (εξού και γίνεται

λόγος ότι οι οικισμοί θα αποτελούν «μέρος» των Κοινοτήτων), ενώ είναι επίσης

προφανές ότι αναφέρονται μόνον οι κατοικημένοι οικισμοί και περιοχές της

Ύδρας, αφού ταυτίζονται οι οικισμοί που αναφέρονται στο ΒΔ του 1912 με

εκείνους ακριβώς που είχαν απογραφεί ως κατοικημένοι στην απογραφή

πληθυσμού του 1907. Οι μονές μάλιστα που αναφέρονται, πλην της μονής Δοκού

που βρίσκεται στη Νήσο Δοκό, βρίσκονταν όλες στη Νήσο Ύδρα! Κατόπιν

αυτών είναι σαφές ότι η εδαφική περιφέρεια της Κοινότητας Ύδρας ταυτίζεται

με την εδαφική περιφέρεια του Δήμου Ύδρας όπως αυτή είχε προσδιοριστεί

επακριβώς ήδη από το 1834 και παρέμεινε αμετάβλητη και μετά την

αναγνώριση της Κοινότητας Ύδρας (ιδρ. 1912) η οποία και εν προκειμένω

υπήρξε καθολικός διάδοχος του Δήμου Ύδρας (1834-1912) που επί 80 έτη δεν

είχε υποστεί καμία μεταβολή της εδαφικής του περιφέρειάς με απόσπαση ή

προσάρτηση άλλου οικισμού κ.ο.κ.

Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί ότι με άλλο ΒΔ της ίδιας ημερομηνίας

αναγνωρίστηκε ως Δήμος, ο Δήμος Λαυρεωτικής, στον οποίο ρητώς αναφέρεται

ότι προσαρτώνται οι εξής οικισμοί: Καμαρίζα, Θορικόν (Άνω και Κάτω) (πρώην

Δήμου Θορικίων), Βίγλα, Σούνιον, Σούρεζα και Αγριλέζα. Συνεπώς, οιοσδήποτε

ισχυρισμός ότι δήθεν κατά το 1912 επειδή στην αναγνώριση της Κοινότητας

Ύδρας δεν αναφέρεται ρητώς η (ακατοίκητη) νησίς Άγιος Γεώργιος, θα έπρεπε να

συναχθεί το συμπέρασμα ότι η νησίς αυτή ανήκε τότε στο Δήμο Λαυρεωτικής είναι

τουλάχιστον αντιφατικός και παράλογος: Αφού ούτε στο Δήμο Λαυρεωτικής (ούτε

σε οποιονδήποτε άλλο δήμο…) αναφέρεται η Νησίς Άγιος Γεώργιος, πως

συνάγεται το συμπέρασμα σε αυτόν ακριβώς τον ηπειρωτικό δήμο (στο Δήμο

Λαυρεωτικής) πρέπει να ανήκει η εν λόγω νησίδα που βρίσκεται σε ικανή

απόσταση από το Λαύριο, και γιατί όχι και σε κάποιον άλλο, κοντινό νησιωτικό

δήμο της Επαρχίας Κέας, λ.χ. το Δήμο Κέας στον οποίο άλλωστε ανήκε και η

νησίς Μακρόνησος ακριβώς απέναντι από το ηπειρωτικό Λαύριο.. Ο ισχυρισμός

περί αποσπάσεως του Αγίου Γεωργίου από την Ύδρα λόγω μεταβολής του

δημοτικού καθεστώτος με το ΔΝΖ/1912 είναι λοιπόν παντελώς αυθαίρετος και

είναι αδιανόητο να προβάλλεται μολονότι είναι αναμφισβήτητο ότι η νησίδα αυτή

ανήκε στην Ύδρα από το 1834 (αλλά και παλαιότερα) και ουδέποτε εκδόθηκε

πράξη αλλαγής των εκεί ορίων του Δήμου/Κοινότητας Ύδρας μέχρι το 1912,

ούτε υπήρξε απόσπαση κάποιου συνοικισμού/τμήματος της Ύδρας και

αναγνώριση του ως Κοινότητας μετά το ΔΝΖ/1912.

Page 8: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 8

6. Εξάλλου, και η μετά το ν. ΔΝΖ/1912 νομοθεσία που αφορά τον καθορισμό

ορίων των δήμων και κοινοτήτων προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες και όργανα

(Επιτροπή Ορίων), ενώ ως κριτήρια για τον προσδιορισμό των ορίων

επαναλαμβάνονται τα παλαιότερα κριτήρια της ιδιοκτησίας της κοινότητας, της

ιδιοκτησίας των κατοίκων (η νησίδα Άγιος Γεώργιος ανήκε πάντοτε και

αποκλειστικά σε Υδραίους) και οι ανάγκες του συνοικισμού που βέβαια

συνδέονταν περισσότερο και καλύτερα με τη νησιωτική και ναυτική κοινότητα της

Ύδρας, παρά με κάποιο ηπειρωτικό δήμο όπως ο Δήμος Λαυρεωτικής, ο βασικός

λιμένας του οποίου μάλιστα (ο λιμένας του Λαυρίου) βρίσκονταν μακρύτερα από

τη νησίδα Άγ. Γεώργιος απ’ ότι ο λιμένας της Ύδρας. Και μάλιστα, το άρθρο 10

παρ. 19 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ΚΔΚ) του 1936 (ΒΔ της 31ης

Ιουλίου 1936, ΦΕΚ Α 320: «περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον νόμου της

νομοθεσίας περί Δήμων και Κοινοτήτων» επαναλαμβάνει τη διάταξη του άρθρου 10

παρ. 12 του ν. ΔΝΖ/1912 (βλ. παραπάνω), η οποία προέβλεπε ότι οι κοινότητες

που αποτελούνται από νησιά απαλλάσσονται από την υποχρέωση καθορισμού

ορίων – και ευλόγως, αφού δεν επιδέχονται αμφισβήτηση όπως τα χερσαία σύνορα

ή τα σύνορα εντός νησιών. Επιπλέον, στη διάταξη αυτή, αποτυπώνεται και η

Ελληνική παράδοση της οργάνωσης των νησιών σε νησιωτικούς δήμους ή

κοινότητες που συνήθως αποτελούνται από συμπλέγματα μεγαλύτερων και

μικρότερων, κατοικημένων και ακατοίκητων νησιών και νησίδων, για λόγους

πρακτικούς, ι ιστορικούς αλλά και εθνικούς, ενώ αποτελεί εξαίρεση η υπαγωγή

νησιών και νησίδων, ακόμη και των ακατοίκητων σε εδαφικές περιφέρειες

ηπειρωτικών δήμων ή/και κοινοτήτων όπως ο Δήμος Λαυρεωτικής, ο οποίος

άλλωστε ουδέποτε είχε καταγραφεί ως έχων νησίδα που υπάγεται στην περιφέρειά

του. Η παράδοση και οι ιδιαιτερότητες των νησιωτικών δήμων αναγνωρίζονται

άλλωστε σήμερα ρητώς όχι μόνο από την κοινή νομοθεσία αλλά και από το ίδιο το

Σύνταγμα, στο άρθρο 101 παρ. 4, όπως θα αναπτυχθεί σε άλλο σημείο της

παρούσης (βλ. παρακάτω).

7. Προκαλεί λοιπόν εντύπωση, καταρχήν, το γεγονός ότι σε σχετική έκδοση της

Στατιστικής Υπηρεσίας από το 1950 που αναφέρεται στα αποτελέσματα της

απογραφής της 16ης Οκτωβρίου 1940 (δηλ. στις παραμονές της εισόδου της

Ελλάδας στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο), παρουσιάζεται η νησίδα «Βέλβινα ή (Άγιος

Γεώργιος) να ανήκει στο Δήμο Λαυρεωτικής. Τούτο μάλιστα αποτελεί και βασικό

ιστορικό επιχείρημα σε σχετική γνωμοδότηση του καθηγητή Σπυρίδωνος

Φλογαϊτη για λογαριασμό του Δήμου Λαυρεωτικής υπέρ της άποψης περί

εντάξεως της νησίδας αυτής στο Δήμο Λαυρεωτικής «ήδη πριν από το έτος 1912»

(σελ. 6 της γνωμοδότησης Σπ.Φλογαίτη). Ωστόσο, είναι χρήσιμο να εξεταστεί

καταρχήν το νομικό πλαίσιο για την απογραφή αυτή του 1940 καθώς και οι

νομικές συνέπειές της προτού εξαχθούν ορισμένα συμπεράσματα και ως προς τις

Page 9: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 9

ιστορικές καταγραφές που συναντώνται σε ορισμένες εκδόσεις και κείμενα της

εποχής.

Στο σχετικό, λεπτομερές βασιλικό διάταγμα «περί εκτελέσεως του Αναγκαστ. Νόμου

υπ’ αριθ. 1972 του 1939 «περί γενικής απογραφής του πληθυσμού του κράτους» (ΦΕΚ Α

226/23.07.1940) προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«άρθρο 6

1. Ως ομαδική συμβίωσις θεωρούνται τα πρόσωπα τα συγκεντρωμένα εις

ξενοδοχεία….στρατώνας, νοσοκομεία, φυλακάς, πλοία, λέμους και τα παρόμοια…

2. Οι ιδιοκτήται, διευθυνταί ή διοικηταί των ως άνω ομαδικών συμβιώσεων, καθώς και

τα άλλα πρόσωπα των συμβιώσεων τούτων τα’ανήκοντα εις το διοικητικό

προσωπικόν, το βοηθητικό, της φρουρήσεως κλπ…….θα συμπληρώσωσιν

ιδιαίτερον οικογενειακόν δελτίον, χωριστόν από το δελτίον της ομαδικής

συμβιώσεως.

Άρθρο 7

1. Υπόχρεως να συμπληρώση το ατομικόν δελτίον ή να παράσχη τα δια αυτού

αιτουμένας πληροφορίας είναι τόσον ο περιγραφόμενος όσον και ο αρχηγός ή

προϊστάμενος της οικογενειακής ή ομαδικής συμβιώσεως…

Άρθρο 39

1. Ωσαύτως οι Δήμαρχοι και οι Πρόεδροι Κοινοτήτων υποχρεούνται ιδιαιτέρως όπως

καθορίσουσι τους απαρτίζοντας τα περιφερείας των Δήμων και κοινοτήτων

αυτοτελείς οικισμούς…..και επι τη βάσει των παρά της Γεωγραφικής Υπηρεσίας

Στρατού καταρτισθέντων διαγραμμάτων..

Άρθρο 42

1…, 2…, 3. Ουσιώδης παράγων όστις δεόν να μην παροραθή κατά την εις τμήματα

διαίρεσιν είναι και η δυνατότητς της υπό τους απογραφέως διανομής και παραλαβής των

δελτίων της απογραφής εντός των τασσομένων χρονικών ορίων υπό του παρόντος,

λαμβανομένου υπόψιν του βαθμού εκπαιδεύσεως των κατοίκων ως και της καταστάσεως της

συγκοινωνίας του απογραπτέου τμήματος»

Ενόψει των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι τα απογραφικά όρια και οι

απογραφικές αρμοδιότητες καθορίζονταν ad hoc και με βάση τις απογραφικές

ανάγκες και τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε τόπου ώστε να πραγματοποιούνταν η

απογραφή εντός των χρονικών ορίων με τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο.

Στη σχετική ογκώδη έκδοση της ΕΣΥΕ που δημοσιεύτηκε δέκα χρόνια αργότερα,

δηλ. το 1950, υπό τον τίτλο «Πληθυσμός της Ελλάδας κατά την απογραφή της

16ης Οκτωβρίου 1940», πράγματι, μεταξύ των επτά περιοχών που αναφέρεται ότι

υπάγονται στο Δήμο Λαυρεωτικής περιλαμβάνεται για πρώτη φορά και η νησίδα

Άγιος Γεώργιος και μάλιστα για πρώτη φορά όχι ως ακατοίκητη νησίδα αλλά με

απογραφέντες κατοίκους, οι οποίοι είναι τέσσερις και είναι όλοι άρρενες.

Είναι λοιπόν προφανές ότι επρόκειτο για άγημα ή φρουρά ανδρών (μάλλον τρεις

Page 10: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 10

σκοποί-στρατιώτες και ο επικεφαλής τους υπαξιωματικός) που βρίσκονταν πάνω

στο νησί προσωρινά (η νησίδα ήταν ακατοίκητη επί πολλές δεκαετίες) και βεβαίως

ενόψει των πυρετωδών πολεμικών προετοιμασιών της Ελλάδος και της

φρουρήσεως όλων των στρατηγικής σημασίας σημείων ολίγες μόνον ημέρες

πρίν την Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος τον Οκτώβριο του 1940. Για

λόγους ευκολίας της απογραφής (βλ. και παραπάνω διατάξεις), τα δελτία της

απογραφής των ανδρών αυτών διακινήθηκαν προς το δήμο όπου βρίσκονταν τότε

η μονάδα τους, η οποία βεβαίως δεν μπορούσε να είναι η Ύδρα, αφού δεν

βρίσκονταν στρατόπεδο ή η έδρα άλλης στρατιωτικής μονάδας στην Ύδρα κατά

τις παραμονές του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Επιπλέον, η ογκώδης αυτή έκδοση του Εθνικού Τυπογραφείου που έγινε δέκα

χρόνια μετά την απογραφή δεν ταυτίζονταν βέβαια με το επίσημο κείμενο της

απογραφής το οποίο επικυρώθηκε και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της

Κυβερνήσεως πολλά χρόνια πριν την εν λόγω έκδοση και το οποίο (το

επικυρωμένο κείμενο της απογραφής του 1940) είναι βεβαίως και το μόνο το

οποίο έχει νομική ισχύ!

Πράγματι, τα αποτελέσματα της απογραφής του 1940 επικυρώθηκαν και

δημοσιεύτηκαν με το σχετικό διάταγμα του Αντιβασιλέως Αρχ. Δαμασκηνού της

28ης Ιανουαρίου 1946 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α 29 της 2ας Φεβρουαρίου

1946 όπου αναφέρονται τα εξής:

«…αποφασίσαμεν και διατάσσομεν, όπως τα αποτελέσματα της ενεργηθείσης κατά την 16

Οκτωβρίου 1940 γενικής απογραφής του πληθυσμού τα εμφαίνοντα τον πραγματικόν,

νόμιμον και μόνιμον πληθυσμόν του Κράτους κατά νομούς, επαρχίας, δήμους και κοινότητας

ως εις τους προσηρτημένους πίνακας ενδείκνυται δημοσιευθώσιν εν τη Εφημερίδι της

Κυβερνήσεως και αποτελώσιν εφεξής τους επίσημους αριθμούς των κατοίκων, των δημοτών

και των μονίμων κατοίκων του Κράτους»…

Συνεπώς, η κύρωση της απογραφής του 1940 με το εν λόγω διάταγμα αφορά

αυστηρά και μόνο τον αριθμό του πληθυσμού και τις δικές του νόμιμες

συνέπειες (λ.χ. ως προς την κατανομή των βουλευτών σε εκλογικές περιφέρειες,

τον αριθμό των δημοτικών συμβούλων αναλόγως του πληθυσμού του δήμου κ.ο.κ.)

και πάντως όχι τα ακριβή διοικητικά όρια (τις διοικητικές περιφέρειες) των δήμων

και των κοινοτήτων ως προς τον καθορισμό των οποίων ίσχυαν βέβαια οι

προαναφερθείσες διατάξεις του ΚΔΚ του 1936.

Αλλά βεβαίως ούτε και τυχόν άλλοι «Άτλαντες» και Χάρτες της ΕΣΥΕ (στους

οποίους είναι άλλωστε λογικό να εμφιλοχωρούν λάθη ως προς τα ακριβή

διοικητικά όρια) έχουν οιαδήποτε νομική ισχύ ως προς τα όρια των δήμων και

κοινοτήτων.

Page 11: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 11

8. Στις μεταγενέστερες απογραφές πληθυσμού μετά τον πόλεμο, δεν αναφέρονται

ακατοίκητες νησίδες στα αποτελέσματά τους όπως κυρώνονται και δημοσιεύονται

στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, και πράγματι αυτό συμβαίνει με την πρώτη

μεταπολεμική απογραφή της 7ης Απριλίου του 1951, αλλά και με την αμέσως

επόμενη του 1961, όπου στον μεν Δήμο Ύδρας (αναγνωρίστηκε ως δήμος πλέον

με τον ΑΝ 838/1946 – ΦΕΚ 16/20.01.1946) απογράφονται 11 οικισμοί (σελ. 22

σχετικής έκδοσης της ΕΣΥΕ), ενώ στο Δήμο Λαυρεωτικής απογράφονται 4

οικισμοί (Λαύριο, Θόριο, Κ. Σούνιο, Λεγραινά). Τα αποτελέσματα της επόμενης

απογραφής κυρώνονται με την ΥΑ 3893/Ε 637 και δημοσιεύονται στο ΦΕΚ Β

225/14.03.1972 όπου και πάλι στη σελ. 1072 στο Δήμο Λαυρεωτικής του Νομού

Αττικής απογράφονται οι 4 οικισμοί Λαύριο, Θωρικό, Κ. Σούνιο, Λεγραινά, ενώ

στο Δήμο Ύδρας του Νομού Πειραιώς στη σελ. 2080 απογράφονται 11 οικισμοί.

Σύμφωνα με το ΠΔ 256/1979 και μετά την ΥΑ 7908/Δ554 της 12.04.1982

επικυρώνονται και τα αποτελέσματα της απογραφής του 1981 όπου εμφανίζεται η

Ύδρα με 17 οικισμούς και νησίδες, ενώ ο Δήμος Λαυρεωτικής με 6 οικισμούς, ενώ

συστηματικότερη είναι η απογραφή του 1991, τα αποτελέσματα της οποίας

κυρώνονται με την ΥΑ 24197/Γ 3812 της 24.11.1993, όπως ο μεν Δήμος

Λαυρεωτικής με κωδικό Α 2200900 εμφανίζεται με τους ίδιους οικισμούς όπως το

1981, ενώ ο Δήμος Ύδρας με κωδικό Α4700100 εμφανίζεται με 18 οικισμούς

πλέον.

9. Όπως υπογραμμίζεται και εξηγείται αναλυτικά και σε Πρακτικά σχετικού

συνεδρίου της Χαρτογραφικής Επιστημονικής Εταιρείας Ελλάδας2, η επίσημη

καταγραφή των ακατοίκητων μικρονησίδων δεν ήταν τρέχουσα πρακτική στις

Ελληνικές απογραφές:

«Ο τρόπος καθορισμού από την Στατιστική Υπηρεσία διακρίνεται σε δύο χρονικές περιόδους.

Η πρώτη από την απογραφή πληθυσμού του 1879, έως το 1928 και η δεύτερη από την

απογραφή πληθυσμού του 1928, έως σήμερα. Στα δημοσιευμένα αποτελέσματα της

απογραφής του 1879, περιλαμβάνεται για πρώτη φορά μετά το 1836 επίσημος πίνακας των

πόλεων και των χωρίων που απαρτίζουν κάθε δήμο, με πληθυσμιακά στοιχεία. Στο

ενδιάμεσο διάστημα συστάθηκαν πολλοί νέοι συνοικισμοί και χωρία (χωριά), αλλά και

υπάρχοντα χωρία καταργήθηκαν. Στην πρώτη περίοδο ουδεμία έννοια του αυτοτελούς

οικισμού είχε δοθεί με την μορφή ορισμού. Κατά συνέπεια, κάθε δημοτικό (ή κοινοτικό

συμβούλιο) καθόριζε….τους εντός των διοικητικών τους ορίων κατοικημένους τόπους, οι

2 Βλ. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ “Χαρτογραφία & Χωρική Πληροφορία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση” (Πρακτικά 14ου Εθνικού Συνεδρίου Χαρτογραφίας – Πάτρα, 22-24 Οκτωβρίου 2014), Κλεομένης Καλογερόπουλος/Χρήστος Σταύρου, Αναπαριστώντας χαρτογραφικά την Ελλάδα του 1947 και συγκρίνοντάς την με το σήμερα Παραδείγματα σύγχρονης αποτύπωσης

Page 12: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 12

οποίοι απογράφονταν ξεχωριστά. Η δεύτερη περίοδος περιλαμβάνει τις απογραφές

πληθυσμού από το 1928…ο αρχικός ορισμός του αυτοτελούς οικισμού (1928)…. «Πάν

συνάθροισμα συνεχομένων, δηλαδή γειτνιαζουσών στενώς μεταξύ των, οικιών, χωριζόμενον

δι’ ακατοικήτου τινός αποστάσεως από τα άλλα τοιούτα συναθροίσματα»…… Μέχρι και την

απογραφή του 1951, δεν είχε τεθεί το θέμα του καθορισμού των αυτοτελών οικισμών στα

διεθνή στατιστικά συνέδρια και κατά συνέπεια δεν υπήρχαν σχετικές διεθνείς συστάσεις. Για

πρώτη φορά, ετέθη το 1958 και απασχόλησε του Ευρωπαίους Στατιστικούς στο

προπαρασκευαστικό στάδιο της επερχόμενης απογραφής πληθυσμού (1960/1961)».

Εξάλλου, στο ίδιο δημοσίευμα τονίζεται ότι αργότερα προστέθηκαν και οι μικρονησίδες «ανεξαρτήτως προϋποθέσεων» δηλ. ακόμη και όταν δεν κατοικούνται, τούτο δε προβλέπεται ρητώς στα προεδρικά διατάγματα που προηγούνται της απογραφής, όπως συνέβη πριν την απογραφή του 2001. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 3 του ΠΔ 70/ 2000 (ΦΕΚ 63 Α΄) : «Διενέργεια γενικών απογραφών: α) Οικοδομών - Κτιρίων και β) Πληθυσμού - Κατοικιών και Οικοτεχνίας, τα έτη 2000 – 2001», ορίζεται η έννοια του αυτοτελούς οικισμού: «Άρθρο 3 Για τις ανάγκες των απογραφών του άρθρου 1, ως αυτοτελής οικισμός ορίζεται: Ένα σύνολο οικοδομών, οι οποίες γειτονεύουν και τα κτίρια των οποίων δεν απέχουν μεταξύ τους περισσότερο από διακόσια (200) μέτρα αν δεν υπάρχει εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως, και μέχρι χίλια (1000) μέτρα, αν υπάρχει, και περιλαμβάνουν δέκα (10) τουλάχιστον κατοικίες νοικοκυριών ή μια συλλογική κατοικία ή κατοικίες νοικοκυριών και συλλογικές κατοικίες στις οποίες μπορούν να κατοικήσουν κανονικά πενήντα (50) τουλάχιστον άτομα, ανεξάρτητα αν αυτά κατοικούν όλο το έτος ή μία μόνο ορισμένη εποχή. Ως αυτοτελείς οικισμοί ορίζονται και οι μικρονησίδες, ανεξάρτητα από τις ανωτέρω προϋποθέσεις.»

Η εν λόγω διάταξη επαναλαμβάνεται και στο προ της τελευταίας απογραφής του

2011 εκδοθέν ΠΔ 168 /2008 (Άρθρο 3 , ΦΕΚ 223 Α΄ - 4.11.2008, «Διενέργεια

γενικών απογραφών: Οικοδομών – Κτιρίων και Πληθυσμού – Κατοικιών, κατά τα έτη

2010– 2011» για την έννοια του οικισμού και τις μικρονησίδες).

10. Η πρώτη απογραφή όπου εφαρμόστηκαν αυτές οι νέες ρυθμίσεις και ιδίως

η ένταξη των μικρονησίδων (ακόμη και των ακατοίκητων) στην έννοια του

αυτοτελούς οικισμού ήταν η απογραφή του 2001. Στα επίσημα αποτελέσματα της

απογραφής του 2001 καταγράφεται με κωδικό Α 214 ο Δήμος Λαυρεωτικής με 6

οικισμούς, ενώ η Ύδρα καταγράφεται με κωδικό Α41601101 και ακολουθείται από

τους 24 οικισμούς του Δήμου Ύδρας (μεταξύ των οποίων 10 νησίδες, οι 8

ακατοίκητες), στους οποίους συμπεριλαμβάνεται αμέσως μετά τον οικισμό της

Ύδρας ο Άγιος Γεώργιος, ακατοίκητη μικρονησίδα με κωδικό Α41601102.

Page 13: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 13

Ως προς τη χρήση της μικρονησίδας «Άγιος Γεώργιος, αξίζει σχετικώς να

σημειωθεί ότι τελευταίος μισθωτής της περί το έτος 2000 ήταν ο Λουκάς Κόκκος,

μόνιμος κάτοικος Ύδρας, ο οποίος την είχε μισθώσει από τη σημερινή ιδιοκτήτρια

Άννα Νίκα-Κοτρώνη, προκειμένου να την χρησιμοποιήσει για τις κτηνοτροφικές

του δραστηριότητες, όπως αποδεικνύεται από σχετικά συμβόλαια και δημόσια

έγγραφα.

11. Ακολούθως εκδόθηκε ο Ν. 3463/2006 (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων), ο

οποίος και πάλι, ως προς τον καθορισμό ορίων σε δήμους/κοινότητες που

αποτελούνται από νησιά (όπως ο Δήμος Ύδρας, σε αντίθεση με το Δήμο

Λαυρεωτικής που είναι ηπειρωτικός δήμος) προβλέπει ότι δεν γίνεται καθορισμός

ορίων. Επειδή λοιπόν τα διοικητικά όρια του Δήμου Ύδρας, όπως είχαν ήδη

καθορισθεί με το από 28/4/1834 ΒΔ «Περί οροθεσίας και της εις Δήμους

διαιρέσεως του Νομού Αργολίδος και Κορινθίας» (ΦΕΚ 19/Α/1834), με το

οποίο συστάθηκε ο Δήμος Ύδρας, συμπίπτουν με τα φυσικά όρια των νήσων

«ΥΔΡΑΣ», «ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΒΕΛΒΙΝΑΣ» και των λοιπών νησίδων, που

αποτελούν τον Δήμο Ύδρας, δεν γίνεται καθορισμός ορίων σύμφωνα με το άρθρο

10 παρ. 2 του Ν. 3463/2006 (Κώδικάς Δήμων και Κοινοτήτων): «…Όταν η

περιφέρεια του Δήμου ή της Κοινότητας συμπίπτει με τα φυσικά όρια του νησιού, δεν

γίνεται καθορισμός ορίων…».

Η ως άνω διάταξη του ΚΔΚ επαναλαμβάνει αντίστοιχες διατάξεις που

περιλαμβάνονταν σε όλους τους εκάστοτε ισχύσαντες Δημοτικούς και Κοινοτικούς

Κώδικες από το έτος 1936 (ΦΕΚ 320/A/1936) μέχρι σήμερα, ενώ υπήρχε ήδη

και στον προαναφερόμενο Νόμο Εμμ.Ρέπουλη/Ελ. Βενιζέλου ΔΝΖ/1912.

Επισημαίνεται δε ότι μέχρι σήμερα ουδεμία αμφισβήτηση με οποιονδήποτε τρόπο

υπήρξε ποτέ σε σχέση με τα διοικητικά όρια του Δήμου Ύδρας, αφού ουδέποτε

κατατέθηκε από άλλον Δήμο αίτημα για επανακαθορισμό ορίων κατά του Δήμου

μας.

Επιπλέον στο άρθρο 10 παρ. 1 του ΚΔΚ (3463/2006), πάλι επαναλαμβάνοντας

πάγιες διατάξεις της δημοτικής μας νομοθεσίας, ορίζεται ότι «Κάθε Δήμος και κάθε

Κοινότητα έχει ενιαία εδαφική περιφέρεια. Κάθε τμήμα της Χώρας ανήκει στην περιφέρεια

ενός Δήμου ή Κοινότητας, όπως έχει, ήδη, καθοριστεί». (οι υπογραμμίσεις είναι

δικές μας). Συνεπώς, η αλλαγή ορίων δήμου μπορεί να γίνει μόνο σύμφωνα με

τις διατάξεις των άρθρων 11 επ. ΚΔΚ και με τις διαδικασίες κι εγγυήσεις που εκεί

προβλέπονται. Επιπλέον, είναι σαφές ότι η εδαφική περιφέρεια που είναι

θεμελιώδες στοιχείο της ίδιας της υπόστασης ενός εδαφικού οργανισμού όπως

είναι ο δήμος, προστατεύεται από τις διατάξεις τους Συντάγματος (άρθρο 102

παρ. 1) με τη μορφή της θεσμικής εγγύησης υπέρ των οργανισμών τοπικής

αυτοδιοίκησης, αλλά και από τα άρθρα 3 παρ. 1 και 11 του –υπερνομοθετικής

Page 14: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 14

ισχύος- ΕυρωπαΪκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας – ΕΧΤΑ που έχει κυρωθεί με

το ν. 1850/1989 ως προς τον πρώτο βαθμό αυτοδιοίκησης στη χώρα μας.

Συνεπώς, από το 1834 και μέχρι σήμερα τα διοικητικά όρια του Δήμου Ύδρας δεν

έχουν μεταβληθεί και στα όρια αυτά πάντοτε περιλαμβανόταν και η νήσος «Αγ.

Γεώργιος-Βελβίνα». Μάλιστα τα διοικητικά όρια του Δήμου Ύδρας δεν

μεταβλήθηκαν με τον Ν. 2539/2007 «Καποδίστριας».

Εξάλλου, το υπ' αριθμ. 43503/2005 συμβόλαιο μισθώσεως, που έχει υπογραφεί

μεταξύ της εταιρείας «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ ΑΕ» και της

ιδιοκτήτριας της νησίδας Άννας θυγ. Γκίκα Νίκα, χήρας Ευαγγέλου-Αγγέλου

Κοτρώνη, έχει μεταγραφεί στο Υποθηκοφυλακείο Ύδρας, στον τόμο 50, με

αριθμό 479, δυνάμει του οποίου (μισθωτηρίου), η ανωτέρω εταιρεία μίσθωσε την

νησίδα προς εγκατάσταση εκεί αιολικού πάρκου. Μάλιστα στους τίτλους κτήσης

της ιδιοκτήτριας της νησίδας, ήτοι στα υπ' αριθμ. 53505/1937 και 53507/1937

συμβόλαια του Συμβολαιογράφου Αθηνών Κωνστ. Ρούσσου, που έχουν

μεταγραφεί στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Ύδρας, στον τόμο 36

και με αριθμούς 402 και 403 αντίστοιχα ανωτέρω η νησίδα αναφέρεται και

περιγράφεται ως «Νήσος Άγιος Γεώργιος (Σαντζώρτζη) της κοινότητας Ύδρας

τέως Δήμου Υδραίων».

Σχετικώς με τον καθορισμό των ορίων αιγιαλού και παραλίας στη νησίδα

«Άγιος Γεώργιος» εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 3497/23-08-2007 απόφαση του

Γ.Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής (ΦΕΚ Δ 549 – 31 Αυγούστου 2007) υπό τον

τίτλο «Καθορισμός ορίων αιγιαλού και παραλίας στη θέση «ΝΗΣΟΣ ΑΓΙΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ» Δήμου Ύδρας, Νομ. Πειραιά», όπου αναφέρονταν επί λέξει: «

Πρόκειται για περιοχή η οποία βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά της νήσου

Αγ.Γεώργιος. Η νήσος Αγ.Γεώργιος απεικονίζεται στο απόσπασμα φύλλου χάρτου της

Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού κλίμακας 1:50000 Ανατολική Ύδρα». Με την

απόφαση αυτή του Γ.Γ.Περιφέρειας Αττικής επικυρώθηκε η από 7 Φεβρουαρίου

2007 Έκθεση Επιτροπής καθορισμού των ορίων αιγιαλού και παραλίας καθώς και

το από Δεκέμβριου 2006 τοπογραφικό διάγραμμα που τη συνόδευε (και

δημοσιεύτηκε επίσης στο ΦΕΚ). Στην εν λόγω Επιτροπή συμμετείχε βέβαια και η

Διευθύντρια Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Πειραιά, ως μέλος,

αφού βεβαίως ο Δήμος Ύδρας υπάγονταν (και υπάγεται ακόμη) σε αυτή την

πολεοδομική υπηρεσία.

Αξίζει, εξάλλου, να επισημανθεί ιδιαίτερα ότι και μετά τη μεταρρύθμιση του

«Καλλικράτη», στο άρθρο 1 του ν. 3852/2010 «Καλλικράτης» ορίζεται ρητώς και

κατηγορηματικώς ότι στο Δήμο Ύδρας «…..δεν επέρχεται καμία μεταβολή».

Page 15: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 15

12. Αντιθέτως, στο Δήμο Λαυρεωτικής (όπου επίσης δεν επήλθε μεταβολή με το

ν. 2539/1997 «Καποδίστριας»), πραγματοποιήθηκαν μεταβολές με το ν

3852/2010 «Καλλικράτης» και ειδικότερα συνενώθηκε σε αυτό ο τέως Δήμος

Κερατέας και η Κοινότητα Αγίου Κωνσταντίνου (που καταργήθηκαν), δηλ. δύο

ηπειρωτικοί ΟΤΑ που βρίσκονταν στα βόρεια της διοικητικής περιφέρειας του

Δήμου Λαυρεωτικής και σήμερα αποτελούν δημοτικές του ενότητες. Πέραν όμως

αυτού, ουδεμία άλλα εδαφική αλλαγή του Δήμου Λαυρεωτικής προέβλεψε ο νόμος

αυτός, ούτε βέβαια έγινε μνεία περί οιασδήποτε επεκτάσεως της διοικητικής

περιφέρειας του ηπειρωτικού Δήμου Λαυρεωτικής στην θαλάσσια περιοχή που

βρίσκεται στα νότια κι ούτε βεβαίως στην – απομακρυσμένη από το Λαύριο-

νησίδα ‘Άγιος Γεώργιος-Βέλβινα που εξακολούθησε βέβαια να ανήκει στην ενιαία

εδαφική και διοικητική περιφέρεια του Δήμου Ύδρας.

13. Ενόψει αυτής της αδιάκοπης διοικητικής υπαγωγής της ακατοίκητης

νησίδας Άγιος Γεώργιος στο δήμο Ύδρας, το Δημοτικό Συμβούλιο Ύδρας,

ανταποκρινόμενο στο υπ’ αριθμ. 3779/25-01-2011 έγγραφο του Υπουργείου

Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης με το οποίο

ζήτησε ο Δήμος μας να ορίσει τους αυτοτελείς οικισμούς της εδαφικής του

περιοχής με Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, εξέδωσε την 032/2011 (20

Φεβρουαρίου 2011) απόφασή του με την οποίο όρισε τα Φύλλα Αυτοτελών

Οικισμών (ΦΑΟ) του Δήμου Ύδρας. Μεταξύ αυτών των οικισμών, με Α/Α

REC 15866 και Κωδικό Οικισμού 02 συμπεριλήφθηκε η Νήσος Άγιος

Γεώργιος ως αυτοτελής οικισμός του Δήμου Ύδρας. Σε αυτή την απόφασή του

ΔΣ, ο Δήμος Ύδρας ακολούθησε πιστά και ευσυνείδητα την ισχύουσα νομοθεσία

και συγκεκριμένα ιδίως το άρθρο 3 τελ. Εδφ. Π.Δ. 168/08 (ΦΕΚ 223 Α/4-11-

2008) : «Διενέργεια γενικών απογραφών: Οικοδομών – Κτιρίων και Πληθυσμού -

Κατοικιών, κατά τα έτη 2010 – 2011», όπου ορίζονταν ότι «….Ως αυτοτελείς οικισμοί

ορίζονται και οι μικρονησίδες, ανεξάρτητα από τις ανωτέρω προϋποθέσεις…..».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλογη διαδικασία έγινε και στο Δήμο Λαυρεωτικής, ο

οποίος όρισε αντιστοίχως τους οικισμούς του και τα ΦΑΟ (χωρίς βέβαια τη

μικρονησίδα Άγιος Γεώργιος), ενώ με την υπ’ αριθμ. 23/2011 απόφαση του

Δημοτικού Συμβουλίου, όρισε ο Δήμος Λαυρεωτικής για την απογραφή του 2011

ως νέους οικισμούς της Δημοτικής Κοινότητας Λαυρεωτικής τους ακόλουθους

οικισμούς: 1. Άγιος Γεράσιμος, 2. Πέρδικα., 3. Πάνορμος και 4. Εργατικές

Κατοικίες Άγιος Ιωάννης Ρώσσος. Συνεπώς, ο ίδιος ο Δήμος Λαυρεωτικής δεν

συμπεριέλαβε βέβαια τη νησίδα Άγιος Γεώργιος μεταξύ των δικών του οικισμών

το 2011, αφού αυτή ουδέποτε ανήκε στο Δήμο Λαυρεωτικής.

14. Τελικά, με αρκετά μεγάλη καθυστέρηση και συγκεκριμένα με την υπ’ αριθμ.

11247 Απόφαση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΦΕΚ Β 3465- 28/12/2012)

Page 16: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 16

οριστικοποιήθηκαν και δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011.

Σε αυτή την απόφαση η ακατοίκητη σήμερα νησίδα «Άγιος Γεώργιος»

συμπεριλαμβάνεται περιέργως και χωρίς να τηρηθεί καμία από τις διαδικασίες ή

να εκδοθούν οι σχετικές αποφάσεις αρμόδιων οργάνων που προβλέπονται στη

νομοθεσία και στην εγκύκλιο 1 του 2010 της ίδιας της ΕΛΣΤΑΤ (βλ. αναλυτικά

παρακάτω) στους απογραφέντες οικισμούς εντός του ηπειρωτικού Δήμου

Λαυρεωτικής ( με α/α 16055 και «Κωδικό Καλλικράτη» 4905010103 «Άγιος

Γεώργιος,ο (νησίς)»), ως μοναδική νησίδα (όλοι οι άλλοι είναι ηπειρωτικοί

οικισμοί) στον ηπειρωτικό Δήμο Λαυρεωτικής (είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη

και η εγγύτατα του Λαυρίου ευρισκόμενη κατοικημένη νησίδα «Μακρόνησος»

ανήκει στο νησιωτικό Δήμο Κέας). Έτσι πραγματοποιήθηκε εντελώς αυθαίρετη

και παράνομη μεταβολή των απογραφικών ορίων και παρά την σημαντική

απόσταση του «Αγίου Γεωργίου» από τον ηπειρωτικό Δήμο Λαυρεωτικής η

νησίδα «Άγιος Γεώργιος» σε αντίθεση με την προηγηθείσα απογραφή του 2001 δεν

συμπεριλήφθηκε εντός του Δήμου Ύδρας (που ως νησιωτικός δήμος περιλαμβάνει

αρκετές νήσους και νησίδες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ακατοίκητες).

15. Η με αριθμ. 11247/28-12-2012 ΙΦΕΚ 3465/Β728-12-2012) απόφαση της

Ελληνικής Στατιστικής Αρχής «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού -

Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας» εμφανίζει στον

πίνακά της και συγκεκριμένα στη σελίδα 51641 - α/α 16052 και 16055 την

απογραφή «ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ» στη Δημοτική Ενότητα Λαυρεωτικής του Δήμου

Λαυρεωτικής του Νομού Αττικής.» παραβιάζοντας τη νομοθεσία καθώς και τη

σχετική εγκύκλιο. Έτσι, στη σχετική με την απογραφή νομοθεσία και, ειδικότερα

στην Εγκύκλιο την οποία εξέδωσε ως προς τη διενέργεια της απογραφής του 2011

η Ελληνική Στατιστική Αρχή (Εγκύκλιος 1 Πειραιάς 2010) υπό τον τίτλο «Γενικές

Οδηγίες Προπαρασκευής, Οργάνωσης και Διενέργειας των Γενικών Απογραφών»

υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων: «…τα διοικητικά όρια των δήμων καθορίζονται

από τις Πρωτοβάθμιες Επιτροπές ορίων και από τα αρμόδια Διοικητικά

Δικαστήρια της Χώρας». Σε περίπτωση όπου υπάρχουν αμφισβητήσεις που δεν

έχουν επιλυθεί ακόμη, ορίζεται ότι ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης

Διοίκησης θα αποφασίσει (με απόφαση συνοδευόμενη από τοπογραφικό

διάγραμμα) σε ποιο δήμο θα περιληφθεί το αμφισβητούμενο τμήμα εδάφους κατά

την απογραφή (σελ. 13 της Εγκυκλίου): «….επειδή όμως ενδέχεται….να μην έχει

ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή (σ.σ. καθορισμού ορίων από Πρωτοβάθμιες Επιτροπές και

Διοικητικά Δικαστήρια)….τότε, για τις ανάγκες των Απογραφών και μόνο γι’

αυτές, κάθε αμφισβητούμενο τμήμα του εδάφους θα θεωρηθεί, με απόφαση του οικείου

Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ότι ανήκει στο δήμο που πραγματικά

(de facto) περιλαμβάνεται και κατά του οποίου εγέρθηκε αμφισβήτηση. Αν παρόλα αυτά δεν

είναι εφικτός ο προσδιορισμός μιας πραγματικής (de facto) κατάστασης για το

αμφισβητούμενο τμήμα του εδάφους, τότε θα αποφασίσει ο Γενικός Γραμματέας της

Page 17: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 17

Αποκεντρωμένης Διοίκησης σε ποιο δήμο θα περιληφθεί το τμήμα αυτό. Η απόφαση

καθορισμού των ορίων de facto θα συνοδεύεται με τοπογραφικό διάγραμμα

συγκεκριμένης κλίμακας….και θα κοινοποιηθεί απαραίτητα στις Διευθύνσεις…… Τα

διοικητικά όρια που θα καθοριστούν de facto θα σημειωθούν πάνω στους χάρτες με

διακεκομμένη γραμμή.»

Επίσης στις σελίδες 14 και 15 της ως άνω εγκυκλίου, υπό τον τίτλο «Καθορισμός

Αυτοτελών Οικισμών», αναφέρονται, μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα: «...Για να

πραγματοποιηθεί η αναθεώρηση θα αποσταλεί από τον Επόπτη σε κάθε δήμο της

Εποτττείας του το έντυπο «Φύλλο Αυτοτελούς Οικισμού» (ΦΑΟ), με εγκύκλιο του

Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Το ΦΑΟ περιλαμβάνει έξι (6)

στήλες. [...] Στην έκτη στήλη περιλαμβάνεται χώρος με την ένδειξη «Παρατηρήσεις». Η

στήλη αυτή είναι κενή για να γραφεί συνοπτικά, αλλά και με σαφήνεια, η αιτία κάθε τυχόν

μεταβολής (δημιουργία νέου οικισμού, κατάργηση παλαιού οικισμού, επαναπροσδιορισμός

θέσης οικισμού κλπ.) που επήλθε από το 2001 μέχρι της σύνταξης του νέου ΦΑΟ.

Αν σύμφωνα με τους κανόνες που προαναφέρθηκαν για τον καθορισμό των αυτοτελών

οικισμών, δεν επήλθε καμία μεταβολή στην πραγματική κατάσταση των οικισμών του δήμου,

γεγονός που θα επιβεβαιώνεται και από το Δημοτικό Συμβούλιο με νόμιμη

απόφασή του (η οποία θα κοινοποιηθεί στην Δ/νση Στατιστικών Πληθυσμού και Αγοράς

Εργασίας της ΕΛ.ΣΤΑΤ.), τότε καμία διόρθωση δε θα γίνει στο ΦΑΟ...» και

«...Σημειωτέον ότι συνενώσεις οικισμών μπορούν να γίνουν μόνο στην ίδια δημοτική ή

τοπική κοινότητα...».

Σε επόμενο σημείο της Εγκυκλίου αυτής διευκρινίζονται πάλι τα εξής: «..Αν

σύμφωνα με τους κανόνες που προαναφέρθηκαν για τον καθορισμό των αυτοτελών

οικισμών, δεν επήλθε καμία μεταβολή στην πραγματική κατάσταση των οικισμών του

δήμου, γεγονός που θα επιβεβαιώνεται και από το Δημοτικό Συμβούλιο με νόμιμη απόφασή

του (η οποία θα κοινοποιηθεί στη Δ/νση Στατιστικών Πληθυσμού και Αγοράς Εργασίας

της ΕΛ.ΣΤΑΤ.), τότε καμία διόρθωση δεν θα γίνει στο ΦΑΟ. Αν, όμως, επήλθαν

μεταβολές…Στην έκτη στήλη των «παρατηρήσεων» θα σημειωθούν, αντιστοίχως,

περιληπτικά, αλλά και με σαφήνεια οι λόγοι κάθε προσθήκης ή διαγραφής… ».

Περαιτέρω (σελ. 16 της εγκυκλίου) ορίζεται ότι θα χρησιμοποιηθεί «χαρτογραφικό

υλικό το οποίο βασίζεται στη διοικητική διαίρεση της Χώρας που ισχύει μέχρι

31 Δεκεμβρίου 2010 (σχέδιο Ι.Καποδίστριας) και παρακάτω ότι «…Δεν θα γίνουν

διορθώσεις διοικητικών ορίων…αν δεν υπάρχει σχετική απόφαση των

Επιτροπών Καθορισμού Ορίων ή των Διοικητικών Δικαστηρίων..».

16. Ενόψει των ανωτέρω, αλλά και του γεγονότος ότι ουδεμιά από τις ανωτέρω

προβλεπόμενες αποφάσεις Γενικών Γραμματέων και άλλων οργάνων δεν

εκδόθηκαν κι ούτε τηρήθηκαν οι ως άνω διαδικασίες καθίσταται σαφής η

παρανομία της υπ’ αριθμ. 11247 Απόφασης της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής

Page 18: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 18

(ΦΕΚ Β 3465- 28/12/2012) με την οποία οριστικοποιήθηκαν και

δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011, κατά το μέρος που

αφορούν την επίμαχη νησίδα «Άγιος Γεώργιος». Σε αυτή την απόφαση 11247 η

ακατοίκητη σήμερα νησίδα «Άγιος Γεώργιος» συμπεριλαμβάνεται περιέργως και

εντελώς αυθαίρετα και παράνομα στους απογραφέντες οικισμούς εντός του

ηπειρωτικού Δήμου Λαυρεωτικής ( με α/α 16055 και «Κωδικό Καλλικράτη»

4905010103 «Άγιος Γεώργιος,ο (νησίς)»). Έτσι πραγματοποιήθηκε εντελώς

αυθαίρετη και παράνομη μεταβολή των απογραφικών ορίων και παρά την

σημαντική απόσταση του «Αγίου Γεωργίου» από τον ηπειρωτικό Δήμο

Λαυρεωτικής, η νησίδα «Άγιος Γεώργιος» σε αντίθεση με την προηγηθείσα

απογραφή δεν συμπεριλήφθηκε εντός του Δήμου Ύδρας (που περιλαμβάνει

αρκετές νήσους και νησίδες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ακατοίκητες).

Συνεπώς και άλλες πράξεις της διοίκησης που επικαλούνται και στηρίζονται στην

ως άνω 11247 αυθαίρετη και παράνομη, ως προς την επίμαχη νησίδα «Άγιος

Γεώργιος», απόφαση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής πάσχουν νομικά και είναι

παράνομες.

Εξάλλου, ακόμη και τα εκ παραδρομής λάθη στα αποτελέσματα των απογραφών

δεν είναι σπάνια και ακόμη και στην απογραφή εντοπίζονται (ενδεικτικά) ορισμένα

αξιοσημείωτα λάθη¨

- Ως έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης

αναγράφεται λανθασμένα στην 11247 της ΕΛΣΤΑΤ η Κομοτηνή ενώ το

ορθό είναι ότι έδρα είναι η Θεσσαλονίκη (άρθρο 6 ν. 3852/2010).

- Οι οικισμοί «Αστακίδα, η (νησίς)», «Διβούνια, τα (νησίς)» και «Χαμηλή, η

(νησίς)», είχαν περιληφθεί στην Τοπική Κοινότητα Ολύμπου της

Δημοτικής Ενότητας Ολύμπου του Δήμου Καρπάθου, ενώ ανήκουν στο

Δήμο Κάσου,

- Η νησίδα «Άγιος Γεώργιος» που ανήκει στο νησιωτικό Δήμο Ύδρας (της

Περιφερειακής Ενότητας Νήσων) από το 1834 έχει περιληφθεί στη

Δημοτική Ενότητα Λαυρεωτικής του ηπειρωτικού Δήμου Λαυρεωτικής

(της Περιφερειακής Ενότητας Ανατ. Αττικής).

17. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το γεγονός αυτό καθεαυτό της απογραφής από τη

στατιστική αρχή στη μερίδα άλλου δήμου δεν συνεπάγεται από μόνο του και

αντίστοιχη μεταβολή των εδαφικών ορίων και της περιφέρειας του δήμου,

άλλωστε για το λόγο αυτό και μετά την κύρωση των αποτελεσμάτων της

απογραφής με τα παραπάνω λάθη στην 11247 της ΕΛΣΤΑΤ, όλοι οι

ενδιαφερόμενοι και βεβαίως και οι ιδιώτες, οι επενδυτές κλπ εξακολούθησαν να

απευθύνονται στο Δήμο Ύδρας για τα θέματα που αφορούν τη νησίδα Άγιος

Γεώργιος. Το γεγονός ότι η νησίδα «Άγιος Γεώργιος» ανήκει στην διοικητική

περιφέρεια του Δήμου Ύδρας αναγνωρίζει και αποδέχεται η εταιρεία «ΤΕΡΝΑ

Page 19: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 19

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΪ ΓΙΩΡΓΗΣ Α.Ε.», σύμφωνα με την ετήσια οικονομική έκθεσή

της για την χρήση από 1/1/2014 έως 31/12/2014, που είναι ανηρτημένη στην

επίσημη ιστοσελίδα της. Περαιτέρω, ο Δήμος Ύδρας έχει ερωτηθεί και συναινέσει

κατά το παρελθόν, από τις αρμόδιες υπηρεσίες, και για την εγκατάσταση αιολικού

πάρκου και για την υποβρύχια ζεύξη του αιολικού πάρκου με το Λαύριο. Στη

κατοχή του Δήμου Ύδρας βρίσκονται (και έχουν επιδειχθεί και στο

γνωμοδοτούντα) πολλά έγγραφα δημοσίων υπηρεσιών στα οποία αποτυπώνεται η

αντιμετώπιση της νησίδας Αγ. Γεώργιος ως τμήματος της Ύδρας και μετά την

επικύρωση της απογραφής με την 11247 της ΕΛΣΤΑΤ (ΦΕΚ Β 3465-

28/12/2012).

Παρόλα αυτά, ενόψει του επίμαχου λάθους στην απογραφή από την στατιστική

αρχή της νησίδας Άγιος Γεώργιος, καθώς διαφόρων ενεργειών που έτειναν προς

την αμφισβήτηση της δημοτικής μας εδαφικής περιφέρειας και της ένταξης σε

αυτήν της νησίδας ‘Άγιος Γεώργιος» ο Δήμος Ύδρας απευθύνθηκε, μεταξύ άλλων,

και στην ίδια την στατιστική αρχή, η οποία απάντησε στο με αριθ. 2402/2-7-2015

έγγραφό του Δήμου Ύδρας δια του Προέδρου της τέσσερις μήνες αργότερα με το

δικό της έγγραφο με ΓΑΠ 651/22-10-2015 ως εξής:

«Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού, αναφορικά με το αιολικό πάρκο στη νησίδα «Άγιος

Γεώργιος» σας πληροφορούμε ότι ο καθορισμός διοικητικών ορίων εκφεύγει των

αρμοδιοτήτων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Επίσης, όπως ρητά αναφέρεται

και στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας μας….. τα όρια είναι καθαρά απογραφικά, έχουν

συνταχθεί για τις ανάγκες της ΕΛΣΤΑΤ, και δεν διατίθενται ως αποδεικτικά

διοικητικών ορίων. Παρακαλούμε για την κοινοποίηση στην ΕΛΣΤΑΤ τυχόν απόφασης

καθορισμού διοικητικών ορίων»…..» (οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας).

18. Πράγματι, όπως ήδη τονίστηκε, ως προς την εδαφική περιφέρεια των

δήμων, ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων (ΚΔΚ – Ν. 3463/2006), όπως

εξακολουθεί να ισχύει σήμερα, προβλέπει, μεταξύ άλλων, τα εξής;

Άρθρο 10

Εδαφική περιφέρεια Δήμων και Κοινοτήτων

«1. Κάθε Δήμος και κάθε Κοινότητα έχει ενιαία εδαφική περιφέρεια. Κάθε τμήμα της

Χώρας ανήκει στην περιφέρεια ενός Δήμου ή Κοινότητας, όπως έχει, ήδη, καθοριστεί.

2. Όταν η περιφέρεια του Δήμου ή της Κοινότητας συμπίπτει με τα φυσικά όρια του

νησιού, δεν γίνεται καθορισμός ορίων.

3. Σε νησιωτικές περιοχές Δήμοι και Κοινότητες θεωρούνται όμοροι, εφόσον

περιλαμβάνονται σε τοπικό σύμπλεγμα νησιών ή γειτνιάζουν μεταξύ τους.»

Άρθρο 11

Επιτροπή ορίων

Page 20: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 20

1. Τα όρια της περιφέρειας κάθε Δήμου ή Κοινότητας καθορίζονται από επιτροπή που

συγκροτεί ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας είτε αυτεπαγγέλτως είτε κατόπιν

αιτήματος των ενδιαφερόμενων Δήμων ή Κοινοτήτων.

2. Για τον καθορισμό των ορίων λαμβάνονται υπόψη, ιδίως, η δημοτική και κοινοτική

ιδιοκτησία, η ιδιοκτησία των κατοίκων και οι ιδιαίτερες ανάγκες των κατοίκων των

οικισμών.

3…4…5…6….

Άρθρο 12

Διαφορές από την εφαρμογή της νομοθεσίας καθορισμού ορίων της εδαφικής

περιφέρειας των Δήμων και Κοινοτήτων

Οι διοικητικές διαφορές ουσίας που αναφύονται κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας που

αφορά τον καθορισμό των ορίων της εδαφικής περιφέρειας των Δήμων και Κοινοτήτων

υπάγονται στη δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.»

Περαιτέρω, ο ΚΔΚ, ως προς την προσάρτηση οικισμών σε άλλο Δήμο (άρθρο 4

παρ. 3), προβλέπει ορισμένη διαδικασία και σε κάθε περίπτωση την έκδοση

σχετικού προεδρικού διατάγματος, το οποίο άλλωστε προβλέπει και το άρθρο

5 του ίδιου νόμου για άλλες μεταβολές δήμων (όπως την προσάρτηση

διαμερίσματος στο άρθρο 4 παρ. 1). Η υιοθέτηση του τύπου του διατάγματος ή

σε αρκετές περιπτώσεις και του τυπικού νόμου για την αναγνώριση και τις

μεταβολές των ΟΤΑ αποτελεί πάγια πρακτική της Ελληνικής Πολιτείας ήδη

από τον 19ο αιώνα (βλ. παραπάνω) και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

19. H πάγια νομοθετική πρόβλεψη για την έκδοση διατάγματος για τις

μεταβολές δήμων, καθώς και η οργάνωση ειδικών οργάνων και διαδικασιών με

αυξημένες για τον καθορισμό ορίων των ΟΤΑ εναρμονίζονται με την ίδια τη

φύση των ΟΤΑ αλλά και τις συνταγματικές και υπερνομοθετικές (από τον

Ευρωπαϊκό Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας που έχει κυρωθεί με το ν. 1850/1989 και έχει

υπερνομοθετική ισχύ κατά το άρθρο 28 παρ. 1 Συντ.) εγγυήσεις υπέρ τους: Πράγματι,

οι δήμοι, ως κατά τόπο αυτοδιοικούμενοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται και ως

«εδαφικοί οργανισμοί», αφού το έδαφος που ορίζεται από τη διοικητική τους

περιφέρεια, αποτελεί συστατικό τους στοιχείο και καθορίζει το χώρο άσκησης

των αρμοδιοτήτων τους και υλοποίησης της συνταγματικά κατοχυρωμένης

αυτοδιοίκησής τους. Βασική παράμετρος της θεσμικής εγγύησης που

περιλαμβάνει υπέρ των ΟΤΑ το Σύνταγμά μας στο άρθρο 102 (βλ. ενδεικτικά

Χλέπα, Ν.-Κ, Η Πολυβάθμια Αυτοδιοίκηση, Αντ. Ν. Σάκκουλας 1994, σελ. 164

επ., 254 επ.), αποτελεί η προστασία της εδαφικής τους περιφέρειας και

οποιαδήποτε μεταβολή της θα πρέπει να γίνεται με νόμο ή με προεδρικό

διάταγμα, όπως άλλωστε πρόσφατα τονίστηκε και από τη νομολογία του

Συμβουλίου της Επικρατείας, στην περιώνυμη απόφαση της Ολομέλειας ΣτΕ

38/2013 σχετικά με την μεταρρύθμιση του Καλλικράτη:

Page 21: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 21

«…. η σύσταση ο.τ.α., η κατάργησή του (δια συγχωνεύσεώς του με άλλους ο.τ.α.) ή η

μεταβολή των ορίων του (με προσθήκη ή αφαίρεση οικισμών) δεν αποτελούν

ατομικές ρυθμίσεις, αλλά ρυθμίσεις με κανονιστικό περιεχόμενο, εκ μόνο δε του λόγου

αυτού, οι εν λόγω ρυθμίσεις επιτρεπτώς, κατά το Σύνταγμα, επιχειρούνται με

τυπικό νόμο ή με κανονιστικό προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται κατ΄

εξουσιοδότηση τυπικού νόμου, ανεξαρτήτως του ζητήματος αν τα

ρυθμιζόμενα ως άνω θέματα αποτελούν προεχόντως τοπικές υποθέσεις των

προσώπων που συγκροτούν τους οικείους ο.τ.α.(δημοτών) ή των κατοίκων

τους, ή αν αποτελούν προεχόντως υποθέσεις γενικοτέρου ενδιαφέροντος,

υπερβαίνοντος τον κύκλο των ανωτέρω προσώπων.» (ΣτΕ 38/2013).

20. Επιπλέον, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) έχει συγκεκριμένη

αποστολή και συγκεκριμένες αρμοδιότητες που δεν περιλαμβάνουν βέβαια

τον προσδιορισμό ή/και την αλλαγή διοικητικών ορίων και της περιφέρειας

δήμων: Η ΕΛΣΤΑΤ έχει σκοπό τη συστηματική παραγωγή επίσημων

στατιστικών, καθώς και τη διενέργεια επιστημονικών ερευνών και την κατάρτιση

μελετών. Σύμφωνα με τα άρθρα 10 και 11 του ν. 3832/2010 «Ελληνικό Στατιστικό

Σύστημα Σύσταση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής ως Ανεξάρτητης Αρχής», όπως

ισχύει, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) είναι μια Ανεξάρτητη Αρχή

και αποτελεί την εθνική στατιστική υπηρεσία κατά την έννοια του άρθρου 5 του

Κανονισμού (ΕΚ) αριθ.223/2009 για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές, όπως

τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό 2015/759 και απολαμβάνει λειτουργικής

ανεξαρτησίας, καθώς και διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας. Ως

Ανεξάρτητη Αρχή η ΕΛΣΤΑΤ δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά

όργανα ή άλλη διοικητική αρχή και δεν υπάγεται σε κάποιο διοικητικό κλάδο της

δημόσιας διοίκησης που ελέγχεται από την κυβέρνηση. Η λειτουργία της

υπάγεται στον έλεγχο της Βουλής των Ελλήνων.

Συνεπώς, ο καθορισμός των λεγόμενων «απογραφικών ορίων» με πράξεις της

ΕΛΣΤΑΤ ουδεμία επίπτωση έχει στα διοικητικά όρια και στον προσδιορισμό

της εδαφικής περιφέρειας των δήμων, αφού –πέραν των όσων αναφέρθηκαν

παραπάνω ως προς το Σύνταγμα και την ειδική νομοθεσία για τα διοικητικά όρια

των δήμων- η ΕΛΣΤΑΤ δεν διαθέτει σχετική αρμοδιότητα, ενώ αποτελεί

Ανεξάρτητη Αρχή με ειδική και απολύτως συγκεκριμένη αποστολή, δηλ. είναι

κατά κλάδο απολύτως αναρμόδια ως προς τον καθορισμό διοικητικών ορίων

δήμων. Συνεπώς, οι πράξεις της ΕΛΣΤΑΤ (όπως η 11247/28.12.2012 για την

απογραφή του 2011) ουδεμία εκτελεστότητα αναπτύσσουν ως προς τα

διοικητικά όρια των δήμων διότι πάσχουν από κλαδική αναρμοδιότητα ως

προς τον καθορισμό διοικητικών ορίων δήμων και εξ αυτού του λόγου δεν είναι

Page 22: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 22

απλά άκυρες αλλά δεν έχουν υπόσταση (είναι ανυπόστατες) ως προς τον

καθορισμό διοικητικών ορίων δήμων.

21. Ως προς το επίμαχο ζήτημα που προκλήθηκε, μεταξύ άλλων, και με την υπ’

αριθμ. 399/2013 απόφαση της ΡΑΕ που επικαλείται την ως άνω 11247/2012 της

ΕΛΣΤΑΤ, θα πρέπει να εξετασθεί το θεσμικό πλαίσιο που διέπει το Ειδικό Τέλος

ΑΠΕ. Ειδικότερα:

Σύμφωνα με το άρθρο 25 του ν. 3468/2006 (ΦΕΚ 129 Α/27-6-2006) :

Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή

Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης και λοιπές διατάξεις, όπως ισχύει

σήμερα, προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

: «Α. 1. Κάθε παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., στον οποίο χορηγείται άδεια

παραγωγής μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, επιβαρύνεται, από την έναρξη της

εμπορικής λειτουργίας του σταθμού του, με ειδικό τέλος. Το τέλος αυτό αντιστοιχεί

σε ποσοστό 3% επί της, προ Φ.Π.Α., τιμής πώλησης της ηλεκτρικής

ενέργειας στον Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου ή των Μη Διασυνδεδεμένων

Νησιών…

…. Α.3. «Τα ποσά που αντιστοιχούν στο ειδικό τέλος κατά την παράγραφο Α.1

παρακρατούνται από τη ΛΑΓΗΕ ΑΕ και, για την περίπτωση των Μη Διασυνδεδεμένων

Νησιών, από τη ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ και αποδίδονται ως ακολούθως:

(i) Ποσό μέχρι ποσοστού 1% επί της προ Φ.Π.Α. τιμής πώλησης της

ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. αποδίδεται στους κατόχους άδειας

προμήθειας που προμηθεύουν ηλεκτρική ενέργεια σε οικιακούς καταναλωτές

των δήμων, στους οποίους λειτουργούν σταθμοί Α.Π.Ε., με σκοπό το

ανωτέρω ποσό να αποδοθεί στους οικιακούς καταναλωτές μέσω των

λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Δικαιούχοι του ανωτέρω

ποσού είναι οι οικιακοί καταναλωτές, οι οποίοι βρίσκονται εντός των

διοικητικών ορίων της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας του δήμου, όπου

λειτουργούν οι σταθμοί Α.Π.Ε. και έχουν ενεργή σύνδεση κατά την ημερομηνία

εφαρμογής της διαδικασίας που προβλέπεται στην κατωτέρω απόφαση των Υπουργών

Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Το ποσό που

αναλογεί σε κάθε δικαιούχο συμψηφίζεται με τις χρεώσεις που περιλαμβάνονται στο

λογαριασμό κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και

Κλιματικής Αλλαγής καθορίζονται ο τρόπος προσδιορισμού και επιμερισμού των

ανωτέρω ποσών, ο χρόνος εκκαθάρισης, τα ανώτατα όρια καταναλώσεων προς

πίστωση των δικαιούχων, η σχετική διαδικασία και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Με την ίδια κοινή υπουργική απόφαση μπορεί να προβλέπεται η έκδοση αποφάσεων από τη

ΡΑΕ για τον καθορισμό της τεκμαρτής μοναδιαίας πίστωσης για οικιακούς καταναλωτές σε

Page 23: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 23

ευρώ ανά μεγαβατώρα, βάσει της μεθοδολογίας που ορίζεται σε αυτήν, καθώς και ο τρόπος

διάθεσης τυχόν υπολειπόμενου ποσού που προκύπτει από τη μεθοδολογία επιμερισμού,

συμπεριλαμβανομένης και της δυνατότητας διάθεσης στον οικείο δήμο.

(ii) Ποσό ποσοστού 0,3% επί της προ Φ.Π.Α. τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας

από Α.Π.Ε. αποδίδεται υπέρ του Ειδικού Ταμείου Εφαρμογής Ρυθμιστικών και

Περιβαλλοντικών Σχεδίων (Ε.Τ.Ε.Ρ.Π.Σ.).

(iii) Το υπόλοιπο ποσό αποδίδεται κατά ποσοστό 80% στον Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού,

εντός των διοικητικών ορίων του οποίου είναι εγκατεστημένοι οι σταθμοί Α.Π.Ε. και

κατά ποσοστό 20% στον ή τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού, από την εδαφική

περιφέρεια των οποίων διέρχεται η γραμμή σύνδεσης του σταθμού με το Σύστημα

ή το Δίκτυο. Αν ο σταθμός είναι εγκατεστημένος εντός των διοικητικών ορίων

περισσοτέρων του ενός Ο.Τ.Α., τα ποσά από το ειδικό τέλος κατανέμονται σε αυτούς,

ανάλογα με την ισχύ των μονάδων του σταθμού που είναι εγκατεστημένες στην περιοχή

κάθε Ο.Τ.Α. ή, προκειμένου για υδροηλεκτρικό σταθμό με Εγκατεστημένη Ισχύ μικρότερη

ή ίση των δεκαπέντε (15) MWe, ανάλογα με το μήκος του τμήματος του αγωγού που είναι

εγκατεστημένο στην περιοχή κάθε Ο.Τ.Α.. Στην περίπτωση σημειακών υδροηλεκτρικών

σταθμών, χωρίς αγωγό, τα ποσά από το ειδικό τέλος κατανέμονται ισόποσα μεταξύ των

Ο.Τ.Α. εντός των ορίων των οποίων εγκαθίσταται το έργο. Αν η γραμμή σύνδεσης του

σταθμού με το Σύστημα ή το Δίκτυο διέρχεται από την περιοχή περισσοτέρων του ενός

Ο.Τ.Α., τα ποσά του ειδικού τέλους κατανέμονται σε αυτούς ανάλογα με το μήκος του

τμήματος της γραμμής σύνδεσης που βρίσκεται στην περιοχή κάθε Ο.Τ.Α.. Το σημείο

σύνδεσης του σταθμού καθορίζεται με τους όρους σύνδεσής του, που διατυπώνονται από τον

αρμόδιο Διαχειριστή

Α.4. Τα ποσά που αντιστοιχούν στο ειδικό τέλος εγγράφονται σε χωριστό κωδικό του

προϋπολογισμού εσόδων του οικείου Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού («Έσοδα από σταθμούς

παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας») και διατίθενται

υποχρεωτικά και αποκλειστικά, σε ποσοστό 80%, για την εκτέλεση περιβαλλοντικών

δράσεων, έργων τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικής υποστήριξης, σε περιοχές εντός των

ορίων του δημοτικού ή κοινοτικού διαμερίσματος όπου είναι εγκατεστημένος ο σταθμός ή

διέρχεται η γραμμή σύνδεσης και, σε ποσοστό 20%, στην υπόλοιπη περιφέρεια του οικείου

Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού. Κατά την εκτέλεση και λειτουργία των έργων αυτών, με μέριμνα

του οικείου Ο.Τ.Α. που εκτελεί τα έργα, αναρτάται ειδική σήμανση όπου αναγράφεται η

προέλευση των σχετικών πόρων. Οι οικείοι Ο.Τ.Α. υποχρεούνται να υποβάλλουν στον

Υπουργό Ανάπτυξης και τον Γενικό Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας, εντός του

πρώτου τριμήνου κάθε επόμενου έτους, έκθεση με τον απολογισμό της αξιοποίησης των

εσόδων που προέρχονται από το ειδικό τέλος.

5. Αν στον οικείο Ο.Τ.Α. δεν λειτουργεί ταμειακή υπηρεσία, τα ποσά από το ειδικό τέλος

κατατίθενται στην οικεία Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.), υπέρ του δικαιούχου

Ο.Τ.Α., ο οποίος και ενημερώνεται εγγράφως.

Page 24: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 24

6. Εντός του πρώτου διμήνου κάθε έτους, οι αρμόδιοι Διαχειριστές ενημερώνουν,

εγγράφως, τον Υπουργό Ανάπτυξης για τα ποσά που κατέβαλαν σε κάθε δικαιούχο, κατά το

προηγούμενο έτος.

7. Ο Γενικός Γραμματέας της οικείας Περιφέρειας ασκεί έλεγχο νομιμότητας για την

αξιοποίηση, από τους δικαιούχους Ο.Τ.Α., των ποσών που προέρχονται από το ειδικό τέλος,

σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού και υποβάλλει στον Υπουργό Ανάπτυξης

σχετική έκθεση, στο τέλος κάθε έτους.

8. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και

Αποκέντρωσης, Οικονομίας και Οικονομικών και Ανάπτυξης μπορεί να καθορίζονται η

διαδικασία και κάθε ειδικότερο θέμα και αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των

διατάξεων του παρόντος άρθρου.»

Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτουν τα εξής:

- Καθιερώνεται ειδικό τέλος 3% επί της προ ΦΠΑ τιμής πώλησης της

ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ (παρ. Α1 άρθρου 25)

- Από το εν λόγω ειδικό τέλος, ποσοστό 1% αποδίδεται στους κατόχους

άδειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας (παρ. Α3 εδ. I άρθρου 25), οι

οποίοι με τη σειρά τους το αποδίδουν στους οικιακούς καταναλωτές

μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Δικαιούχοι

οικιακοί καταναλωτές είναι εκείνο που βρίσκονται εντός των

διοικητικών ορίων της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας του δήμου όπου

λειτουργούν οι σταθμοί ΑΠΕ. Τα ποσά από αυτό το 1% συμψηφίζονται

με τις χρεώσεις που περιλαμβάνονται στο λογαριασμό κατανάλωσης

ηλεκτρικής ενέργειας κάθε οικιακού καταναλωτή. Στη σχετική διάταξη

παρέχεται εξουσιοδότηση για έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Εσωτερικών

και ΥΠΕΚΑ, η οποία είναι απαραίτητη ώστε να καθοριστεί ο τρόπος

προσδιορισμού και επιμερισμού των ποσών αυτών στους οικιακούς

καταναλωτές (λ.χ. αν θα γίνεται βάσει του ύψους της κατανάλωσης, της

επιφάνειας της κατοικίας ή άλλων κριτηρίων κλπ.) , ο χρόνος της

εκκαθάρισης, ο προσδιορισμός ορίων καταναλώσεων και άλλα θέματα

σχετικά με αυτά.

- Από το υπόλοιπο 2% του ειδικού τέλους, σύμφωνα με την παρ. Α3 εδ. ii

του άρθρου 25 του νόμου, ποσοστό 0,3% αποδίδεται στο ΕΤΕΡΠΣ, ενώ

το υπόλοιπο 1,7%, σύμφωνα με την παρ. Α3 εδ. iii του άρθρου 25, ο

υπόλοιπο ποσό αποδίδεται κατά ποσοστό 80% στον Ο.Τ.Α. πρώτου

βαθμού, εντός των διοικητικών ορίων του οποίου είναι εγκατεστημένοι οι

σταθμοί Α.Π.Ε. και κατά ποσοστό 20% στον ή τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθ-

μού, από την εδαφική περιφέρεια των οποίων διέρχεται η γραμμή σύνδεσης

του σταθμού με το Σύστημα ή το Δίκτυο.

Page 25: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 25

- Τέλος, στην παρ. Α8 του εν λόγω άρθρου 25 παρέχεται και άλλη

εξουσιοδότηση αφού προβλέπεται ότι «Με κοινή απόφαση των Υπουργών

Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομίας και

Οικονομικών και Ανάπτυξης μπορεί να καθορίζονται η διαδικασία και κάθε

ειδικότερο θέμα και αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του πα-

ρόντος άρθρου.» . Με άλλη λόγια, αυτή η δεύτερη εξουσιοδότηση αφορά τη

διαδικασία, ειδικότερα θέματα και λεπτομέρειες αναγκαίες για την

εφαρμογή του άρθρου 25 ν. 3468/2006.

22. Το 2014, επικαλούμενη ρητώς την πρώτη ως άνω εξουσιοδότηση «του άρθρου

25 παρ. Α3 περίπτωση (i)» εκδόθηκε η ΚΥΑ των Υπουργών Εσωτερικών και

ΥΠΕΚΑ με αριθμ. ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014 ΚΥΑ υπό τον τίτλο

«Επιμερισμός ειδικού τέλους στους οικιακούς καταναλωτές σε περιοχές όπου λειτουργούν

ΑΠΕ» που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β 3497 (29-12-2014). Το επίμαχο ζήτημα

προκλήθηκε ιδίως από την παρ. 1 του άρθρου 3 και τα εκεί μνημονευόμενα

«απογραφικά όρια», όμως εδώ πρέπει να γίνει ευρύτερη αναφορά στις ρυθμίσεις

της εν λόγω ΚΥΑ:

«Άρθρο 2

Δικαιούχοι της πίστωσης

Δικαιούχοι της πίστωσης είναι οι οικιακοί καταναλωτές, οι οποίοι έχουν ενεργή

σύνδεση κατά την ημερομηνία εφαρμογής της διαδικασίας της παραγράφου 6 του

άρθρου 4 (δηλ. διαδικασίας ενστάσεων) εντός των διοικητικών ορίων της

Δημοτικής ή Τοπικής Κοινότητας του Δήμου όπου λειτουργούν οι σταθμοί

Α.Π.Ε. και εντός όλου του Δήμου, στην περίπτωση που δεν αποτελείται από

Δημοτικές ή Τοπικές Κοινότητες. Οι οικιακοί καταναλωτές της ανωτέρω

παραγράφου προσδιορίζονται βάσει των στοιχείων του αρμόδιου Διαχειριστή.

Άρθρο 3

Παραδοχές και μεθοδολογία απόδοσης των πιστώσεων στους δικαιούχους

1. Η θέση των σταθμών Α.Π.Ε. προσδιορίζεται από τα στοιχεία που τηρεί η Ρυθμιστική

Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Ως διοικητικά όρια των Δημοτικών ή Τοπικών Κοινοτήτων

χρησιμοποιούνται τα όρια που δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Υποδομής

Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ) http://www.inspire.okxe.gr. Σε περίπτωση

απουσίας δεδομένων χρησιμοποιούνται τα απογραφικά όρια των Δημοτικών ή

Τοπικών Κοινοτήτων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Ο επιμερισμός του

ποσού της πίστωσης από κάθε σταθμό Α.Π.Ε. σε μία ή περισσότερες Δημοτικές ή Τοπικές

Κοινότητες προκύπτει από την επεξεργασία των επιμέρους δεδομένων της ΡΑΕ και

γεωχωρικών δεδομένων…..2…3…4….5…6…

Page 26: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 26

Άρθρο 4

Αρμοδιότητες Φορέων

1. Το Υπουργείο Εσωτερικών ενημερώνει την Εθνική Επιτροπή Γεωπληροφορίας

(ΕΘΕΓ) για τυχόν διοικητικές μεταβολές που επέρχονται στις Δημοτικές ή Τοπικές

Κοινότητες, στους Δήμους και εν γένει στη διοικητική διαίρεση της χώρας.

2. Η Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ) δημοσιοποιεί στην

ιστοσελίδα της τα διοικητικά όρια των Δημοτικών ή Τοπικών Κοινοτήτων ή των Δήμων.

3. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) τηρεί γεωπληροφοριακό σύστημα με τα

απαραίτητα στοιχεία που προβλέπονται στην παρ.1 του άρθρου 3 για την εφαρμογή του

άρθρου 2.

4. …..

5. Το ΥΠΕΚΑ επεξεργάζεται τα στοιχεία της ΡΑΕ και της ΕΥΓΕΠ και δημοσιοποιεί με

ανάρτηση στην ιστοσελίδα του, εντός του πρώτου τριμήνου του κάθε έτους, πίνακα με τον

επιμερισμό των ποσών του άρθρου 1 από κάθε σταθμό Α.Π.Ε. σε μία ή περισσότερες

Δημοτικές ή Τοπικές Κοινότητες. Οι Δημοτικές ή Τοπικές Κοινότητες έχουν δικαίωμα

υποβολής ένστασης κατά του δημοσιοποιημένου πίνακα για τον επιμερισμό των ποσών του

άρθρου 1 από συγκεκριμένους σταθμούς Α.Π.Ε. εντός ενός (1) μηνός από την ημερομηνία

δημοσιοποίησης του πίνακα.

6. Εντός ενός (1) μηνός από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής ενστάσεων της παρ.

5, το ΥΠΕΚΑ εκδίδει απόφαση με τον επιμερισμό των ποσών του άρθρου 1 από τους

σταθμούς Α.Π.Ε. για τους οποίους δεν υπεβλήθησαν ενστάσεις, η οποία κοινοποιείται στη

ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., ως ΔΧΔ. Τις περιπτώσεις που υπήρξαν ενστάσεις, το ΥΠΕΚΑ τις

προωθεί προς επίλυση στην επιτροπή που περιγράφεται στην παρ. 6 του άρθρου 11 του Ν.

4269/2014 (ΦΕΚ Α΄ 142) και μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας επίλυσης των

ενστάσεων, το ΥΠΕΚΑ εκδίδει αντίστοιχες αποφάσεις επιμερισμού των ποσών.

7. Η ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., ως ΔΧΔ, προσδιορίζει τους Δικαιούχους της Πίστωσης (άρθρο

2) και προβαίνει στους υπολογισμούς του άρθρου 3 (παρ. 4, 5 και 6) για όλους του

Δικαιούχους, του Διασυνδεδεμένου Δικτύου και των ΜΔΝ, εντός ενός (1) μηνός από την

έκδοση κάθε απόφασης από τις αναφερόμενες στην παρ. 6.

8….9….

10. Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή της παρούσας, και προκειμένου να γίνει η απόδοση

στους δικαιούχους των αδιάθετων ποσών των προηγούμενων ετών έως την 31.12.2014,

ορίζεται ότι η διαδικασία που περιγράφεται στις παρ. 4, 5, 6, 7, 8 και 9 του άρθρου 4 θα

έχει έναρξη εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας και η ΔΕΔΔΗΕ

Α.Ε., ως ΔΧΔ θα πρέπει να κάνει τις ενέργειες που προβλέπονται στην παρ. 7 εντός δυο

(2) μηνών από την έκδοση της πρώτης απόφασης.»

Η παραπάνω ΚΥΑ ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014 , επικαλείται λοιπόν

ρητώς την εξουσιοδότηση της παρ. Α3 εδ. (i) του άρθρου 25 ν. 3468/2006 και

συνεπώς αφορά αποκλειστικώς (όπως άλλωστε προκύπτει σαφώς και από την

διατύπωση των διατάξεών, της λ.χ. του άρθρου 1 της ΚΥΑ) τα ζητήματα σχετικά

Page 27: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 27

με την προβλεπόμενη κατανομή του ποσοστού 1% στους οικιακούς

καταναλωτές και ουδόλως αφορά ζητήματα σχετικά με την κατανομή του

υπολοίπου 2% (0,3% + 1,7%) που περιλαμβάνει το 0,3% που αποδίδεται στο

ΕΤΕΡΠΣ (βάσει της παρ. Α3 εδ. (ii) του άρθρου 25) και το υπόλοιπο 1,7%

(βάσει της παρ. Α3 εδ. (i) του άρθρου 25) που αποδίδεται κατά ποσοστό 80%

στον Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού, εντός των διοικητικών ορίων του οποίου είναι

εγκατεστημένοι οι σταθμοί Α.Π.Ε. και κατά ποσοστό 20% στον ή τους Ο.Τ.Α.

πρώτου βαθμού, από την εδαφική περιφέρεια των οποίων διέρχεται η γραμμή

σύνδεσης του σταθμού με το Σύστημα ή το Δίκτυο. Επιπλέον, τα ζητήματα

σχετικά με αυτό το ποσοστό 2% μπορούν να ρυθμίζονται με άλλη, διαφορετική

ΚΥΑ άλλων υπουργών για την οποία παρέχεται εξουσιοδότηση στην παρ. Α8 του

εν λόγω άρθρου 25, αφού προβλέπεται ότι «Με κοινή απόφαση των Υπουργών

Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομίας και Οικονομικών και

Ανάπτυξης μπορεί να καθορίζονται η διαδικασία και κάθε ειδικότερο θέμα και αναγκαία

λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου.»

23. Στην παραπάνω ΚΥΑ ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014 ορίζεται

λοιπόν ρητώς, μεταξύ άλλων, ότι (άρθρο 3 παρ. 1) ότι «Σε περίπτωση απουσίας

δεδομένων χρησιμοποιούνται τα απογραφικά όρια των Δημοτικών ή Τοπικών Κοινοτήτων

της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής». Η διάταξη αυτή προκάλεσε και το επίμαχο

ζήτημα ως προς το ποσοστό 1% του Ειδικού Τέλους ΑΕΠ που ερίζεται σήμερα

μεταξύ του Δήμου Ύδρας και του Δήμου Λαυρεωτικής. Ωστόσο, ακόμη και αν

υποτεθεί ότι αυτά τα απογραφικά όρια έχουν ανα-προσδιοριστεί (το 2011

διαφορετικά από το 2001) νομίμως (κάτι που δεν συνέβη στην περίπτωση της

νησίδας του «Αγίου Γεωργίου» το 2011 όπως εκτενέστατα αναλύθηκε παραπάνω),

προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο είναι νοητό να λαμβάνονται τα απογραφικά

και όχι τα επίσημα εδαφικά διοικητικά όρια για τον υπολογισμό δημοτικών

τελών και πιστώσεων υπέρ δημοτών που έχουν αντισταθμιστικό χαρακτήρα

όπως εν προκειμένω. Περαιτέρω, πρέπει να διερευνηθεί κατά πόσο η εν λόγω

ΚΥΑ διαθέτει την απαιτούμενη νομοθετική εξουσιοδότηση ή κατά πόσο

δύναται καν η ίδια να ρυθμίζει ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως τα δημοτικά

όρια.

24. Ως προς το πρώτο τεθέν ζήτημα, είναι σαφές και εν όψει της κατά τα ανωτέρα

αναλυθείσας συνταγματικής και διεθνούς προστασίας της εδαφικής υπόστασης

και των ορίων των δήμων αλλά και ενόψει του ίδιου του χαρακτήρα του

αντισταθμιστικού τέλους που συνδέεται με τις ιδιαίτερες επιβαρύνσεις που

υφίσταται η εδαφική περιφέρεια ενός δήμου και οι κάτοικοι του δήμου από τη

λειτουργία συγκεκριμένων εγκαταστάσεων και τις οποίες ειδικές επιβαρύνσεις

επιχειρεί να εξισορροπήσει και να αντισταθμίσει με την οικονομικού χαρακτήρα

παροχή στο θιγόμενο δήμο και τους κατοίκους του. Συνεπώς, συνδέεται άρρηκτα

Page 28: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 28

με το πραγματικό γεγονός της επιβάρυνσης τμήματος της εδαφικής περιφέρειας

ενός δήμου και των κατοίκων του. Εν προκειμένω, είναι σαφές μάλιστα και από τα

πραγματικά και ιδιοκτησιακά στοιχεία που αναλύθηκαν παραπάνω, ότι η νησίδα

Άγιος Γεώργιος ή οποία αδιαμφισβητήτως εμπίπτει στα διοικητικά όρια του

Δήμου Ύδρας εδώ και αιώνες, ανήκει σε Υδραίους ιδιοκτήτες και

χρησιμοποιείται και αξιοποιείται από Υδραίους (και από Υδραίους ποιμένες) τόσο

πριν όσο και (αδιαλείπτως) μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους. Συνεπώς

είναι αδιανόητη η χρήση, για την κατανομή αντισταθμιστικών τελών, των

λεγόμενων «απογραφικών ορίων», τα οποία έχουν ειδική λειτουργία και στόχευση

για την εξυπηρέτηση της κρατικής υπόθεσης της απογραφής, ενώ έχουν και

προσωρινό χαρακτήρα για την εξυπηρέτηση της απογραφής και

επικαιροποιούνται κάθε φορά που γίνεται απογραφή (τουλάχιστον μια ανά

δεκαετία). Αντιθέτως, τα διοικητικά όρια των ΟΤΑ έχουν πάγιο χαρακτήρα,

αναθεωρούνται υπό αυστηρές προϋποθέσεις, τύπους και διαδικασίες και

προστατεύονται από τις συνταγματικές εγγυήσεις των ΟΤΑ (άρθρο 102), είναι δε

αδιανόητη και αντίθετη προς το Σύνταγμα η είσπραξη και απόδοση τελών που

δεν οριοθετείται εδαφικά από τα διοικητικά όρια του ΟΤΑ, όπως άλλωστε

συμβαίνει με όλα τα τέλη. Συνεπώς, ειδικό τέλος ΑΠΕ 3% και ειδικότερα και

το τμήμα του 1% που αποδίδεται στους οικιακούς καταναλωτές μπορεί να

αποδίδεται μόνο σύμφωνα με τα επίσημα και νομικώς κατοχυρωμένα

διοικητικά όρια των ΟΤΑ και όχι με βάση τα ειδικού σκοπού απογραφικά όρια

της ΕΛΣΤΑΤ.

25. Επιπλέον, ως προς το δεύτερο τεθέν ζήτημα της εξουσιοδότησης για την

έκδοση της επίμαχης ΚΥΑ επισημαίνεται ότι η σχετική διάταξη (την οποία

άλλωστε επικαλείται και η ίδια η ΚΥΑ ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014)

είναι η διάταξη του άρθρου 25 Α3 i 3468/2006 (ΦΕΚ: 129Α) όπως ισχύει όπου

υπενθυμίζεται ότι προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Ποσό μέχρι ποσοστού 1%

επί της προ Φ.Π.Α. τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. αποδίδεται

στους κατόχους άδειας προμήθειας….. με σκοπό το ανωτέρω ποσό να αποδοθεί στους

οικιακούς καταναλωτές μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας….

Δικαιούχοι του ανωτέρω ποσού είναι οι οικιακοί καταναλωτές, οι οποίοι βρίσκονται εντός

των διοικητικών ορίων της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας του δήμου, όπου

λειτουργούν οι σταθμοί Α.Π.Ε. …...Με κοινή απόφαση των Υπουργών

Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθο-

ρίζονται ο τρόπος προσδιορισμού και επιμερισμού των ανωτέρω ποσών, ο χρόνος

εκκαθάρισης, τα ανώτατα όρια καταναλώσεων προς πίστωση των δικαιούχων, η σχετική

διαδικασία και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Με την ίδια κοινή υπουργική απόφαση μπορεί να

προβλέπεται η έκδοση αποφάσεων από τη ΡΑΕ για τον καθορισμό της τεκμαρτής

μοναδιαίας πίστωσης για οικιακούς καταναλωτές σε ευρώ ανά μεγαβατώρα, βάσει της μεθο-

δολογίας που ορίζεται σε αυτήν, καθώς και ο τρόπος διάθεσης τυχόν υπολειπόμενου ποσού

Page 29: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 29

που προκύπτει από τη μεθοδολογία επιμερισμού, συμπεριλαμβανομένης και της δυνατότητας

διάθεσης στον οικείο δήμο….».

Στην παραπάνω διάταξη, όχι μόνον δεν υφίσταται εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση

ζητημάτων που αφορούν τον προσδιορισμό των ορίων των δήμων, αλλά γίνεται

μάλιστα ρητά λόγος για τα «διοικητικά» και όχι για «απογραφικά» όρια της

δημοτικής κοινότητας στα οποία αναφέρεται η παραπάνω ΚΥΑ

ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014. Συνεπώς, η διάταξη της τελευταίας

(παρ. 1 του άρθρου 3) που προβλέπει την χρήση «απογραφικών ορίων» η μάλιστα

ορίων που «δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Υποδομής

Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ) «ως διοικητικών ορίων» είναι εκτός

εξουσιοδότησης, στερείται οιουδήποτε ερείσματος και άρα είναι ανίσχυρη και

δεν πρέπει να εφαρμόζεται. Η ως άνω εξουσιοδοτική διάταξη παρέχει

εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση συγκεκριμένων και ειδικότερων θεμάτων και όχι

βέβαια για την τροποποίηση της έννοιας των «διοικητικών ορίων» που

χρησιμοποιεί ο ίδιος ο νόμος 3468/2006 ή για την απόδοση διαφορετικού

εννοιολογικού περιεχομένου στον όρο «διοικητικά όρια» που χρησιμοποιεί ο

ίδιος ο νόμος 3468/2006 αλλά και πολλές άλλες διατάξεις της νομοθεσίας. Η

κατά το δοκούν αλλαγή του νοήματος και του εννοιολογικού περιεχομένου του

όρο «διοικητικά όρια» πλήττει άλλωστε βαρύτατα την ασφάλεια δικαίου και τον

καταρχήν σταθερό και μη ρευστό χαρακτήρα των διοικητικών ορίων και των

διοικητικών διαιρέσεων που καθορίζουν, μεταξύ άλλων, τη χωρική αρμοδιότητα

όχι μόνο των δήμων αλλά και πολλών άλλων υπηρεσιών, αφού οι δήμοι αποτελούν

τη βάση του διοικητικού μας συστήματος. Η σημασία των διοικητικών διαιρέσεων

αποτυπώνεται και στη διάταξη του άρθρου 101 παρ. 2 Συντ. όπου τίθενται

συγκεκριμένα κριτήρια για την διοικητική διαίρεση της χώρας: «Η διοικητική

διαίρεση της χώρας διαμορφώνεται με βάση τις γεωοικονομικές, κοινωνικές και

συγκοινωνιακές συνθήκες».

26. Περαιτέρω, είναι σαφές ότι η μεταβολή της ένταξης αυτοτελών οικισμών και

ιδίως νησίδων (κατοικημένων ή μη) στα διοικητικά όρια και την εδαφική

περιφέρεια δήμων, ενόψει της πολλαπλής και πολυδιάστατης σημασίας της και

επειδή έχει ευρύτερες επιπτώσεις, δεν είναι ειδικότερο θέμα ή ζήτημα τεχνικό ή

λεπτομερειακό ή τοπικού ενδιαφέροντος ώστε να μπορεί να γίνει με απόφαση

άλλων οργάνων της διοίκησης (άρθρο 43 παρ. 2 Συντ.) και πρέπει να εκδίδεται

σχετικό προεδρικό διάταγμα σύμφωνα με το άρθρο 43 παρ. 1 του Συντάγματος.

Ως προς τα ζητήματα δε που προκύπτουν από τις θεσμικές εγγυήσεις του άρθρου

102 Συντ. υπέρ των ΟΤΑ και της εδαφικής τους περιφέρειας, αρκεί, στο σημείο

αυτό, η παραπομπή στην αναλυτική σχετική επιχειρηματολογία σε προηγούμενο

σημείο της παρούσης (βλ. παραπάνω). Επιπλέον, όμως, επειδή στην περίπτωση του

Δήμου Ύδρας πρόκειται για νησιωτικό δήμο, η προστασία των διοικητικών

Page 30: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 30

ορίων του Δήμου Ύδρας είναι έτι περαιτέρω ενισχυμένη, ιδίως και από τη

στιγμή όπου η έκταση της διοικητικής του περιφέρειας και γενικότερα αλλά και

ειδικότερα εν προκειμένω έχει μεγάλη σημασία για τους διαθέσιμους πόρους και

την οικονομική του ανάπτυξη. Υπό το πρίσμα αυτό, οιαδήποτε κανονιστική πράξη

περιορίζει την περιφέρεια και τους διαθέσιμους πόρους του νησιωτικού Δήμου της

Ύδρας και μάλιστα όχι για λόγους δημόσιου συμφέροντος αλλά προς το συμφέρον

ενός άλλου, ηπειρωτικού δήμου όπως εν προκειμένω ο Δήμος Λαυρεωτικής

παραβιάζει ευθέως τη νέα διάταξη του παρ. 4 του άρθρου 101 του Συντάγματος

που προστατεύει τις νησιωτικές περιοχές::

«Ο κοινός νομοθέτης και η Διοίκηση, όταν δρουν κανονιστικά, υποχρεούνται να λαμβάνουν

υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες των νησιωτικών και ορεινών περιοχών, μεριμνώντας

για την ανάπτυξή τους».

27. Πρέπει να σημειωθεί ότι και η ίδια η διάταξη του άρθρου 3 παρ. 1 της

ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014 περί «απογραφικών» κλπ. ορίων έχει

κανονιστικό χαρακτήρα. Πέραν δε των προαναφερθέντων, ο κανονιστικός

χαρακτήρας της επίμαχης αυτής διάταξης έχει συνέπειες και ως προς το τεκμήριο

νομιμότητας το οποίο επικαλείται η πλευρά του Δήμου Λαυρεωτικής υπέρ της

ισχύος του εν λόγω άρθρου 3 παρ. 1, ενόψει του γεγονότος ότι δεν έχει ακυρωθεί

δικαστικώς η ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014. Σχετικώς, στο έργο των

Απ. Γέροντα/Σωτ.Λύτρα/Προκ. Παυλόπουλου/ Γλ. Σιούτη/ Σπ. Φλογαίτη,

Διοικητικό Δίκαιο. Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, Β Έκδοση 2010,

στις σελ. 187 επ. και 189 επ., η καθηγήτρια Γλ. Σιούτη επισημαίνει, μεταξύ άλλων,

τα εξής:

«..Το τεκμήριο της νομιμότητας χαρακτηρίζει κυρίως τις ατομικές πράξεις. Με την

ευρεία έννοιά του, όμως, χαρακτηρίζει τόσο την ατομική όσο και την κανονιστική

πράξη…..Η διαφορά τους έγκειται στο ότι το τεκμήριο της νομιμότητας δεν έχει

πλήρη εφαρμογή στις κανονιστικές πράξεις, εφόσον αυτές και μετά την πάροδο της

προθεσμίας της ευθείας προσβολής τους, μπορούν να ελεγχθούν παρεμπιπτόντως και να μην

εφαρμοστούν, εφόσον πάσχουν από ελάττωμα που θα επέφερε την ακύρωσή τους, σε

περίπτωση ευθείας προσβολής τους…..Η κανονιστική διοικητική πράξη υπόκειται σε

διαρκή δυνατότητα άσκησης παρεμπίπτοντος ελέγχου της νομιμότητάς της

από όλα τα διοικητικά, πολιτικά και ποινικά δικαστήρια και τα διοικητικά

όργανα. Ο έλεγχος αυτός είναι διηνεκής, δεν υπόκειται δηλ. σε κανένα

χρονικό περιορισμό (ΣτΕ 763/30, 254/49, 32/59, 1552/64, 540/71, 1139/79,

2347/87)….Οι συνέπειες του παρεμπίπτοντος ελέγχου της κανονιστικής πράξης

συνίστανται: πρώτον, στο ότι, η μεν κανονιστική πράξη που κατά τον παρεμπίπτοντα έλεγχο

διαπιστώθηκε παράνομη, θεωρείται ανίσχυρη και, χωρίς να ακυρώνεται, δεν

εφαρμόζεται στην κρινόμενη περίπτωση και, δεύτερον, στο ότι η ατομική πράξη, που

Page 31: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 31

ερείδεται σε αυτή την κανονιστική, χάνει κατ’ αυτό τον τρόπο το νόμιμο έρεισμά της και

ακυρώνεται λόγω των πλημμελειών που εντοπίστηκαν στην κανονιστική πράξη»

Συνεπώς η εκτός εξουσιοδοτήσεως και άνευ εξουσιοδοτικού ερείσματος ΚΥΑ με

αριθμ. ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 23840/23.12.2014 είναι ανίσχυρη και δεν μπορεί

να εφαρμοστεί, ενώ και τυχόν ατομικές διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν ή

θα εκδοθούν βάσει της ΚΥΑ αυτής πρέπει να ακυρωθούν/ανακληθούν, ενώ

δικαιούχοι επί του ποσοστού 1% από το ειδικό τέλος ΑΠΕ είναι οι οικιακοί

καταναλωτές του Δήμου Ύδρας, του δε ποσοστού 1,7% είναι ο ίδιος ο Δήμος

Ύδρας σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 3468/2006

που εφαρμόζονται εν προκειμένω.

Συμπεράσματα:

Ι. Η νησίδα «Άγιος Γεώργιος», που υπήχθη στον Δήμο Ύδρας με το ΒΔ της

28/4/1834 (ΦΕΚ 19/Α/1834), συνεχίζει να υπάγεται διοικητικά στο Δήμο

Ύδρας, αφού ουδέποτε κατεγράφη και επήλθε οιαδήποτε μεταβολή των

διοικητικών ορίων του Δήμου Ύδρας από το 1834 έως σήμερα, σύμφωνα με τη

νομοθεσία. Τυχόν μεταβολή με απόσπαση της μικρονησίδας Άγιος Γεώργιος θα

είχε καταγραφεί και δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, όπως

προβλέπονταν διαχρονικά για τέτοιες μεταβολές από τη νομοθεσία του Ελληνικού

Κράτους.

ΙΙ. Το γεγονός ότι η ακατοίκητη νησίδα του Αγίου Γεωργίου δεν αναφέρεται στο

ΒΔ της 31/8/1912 σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι η νησίδα αυτή

αποσπάσθηκε από τη Κοινότητα Ύδρας, αφού μόνο κατοικημένες ενότητες

(«οικισμοί», μονές κλπ.) αναφέρονται στο εν λόγω ΒΔ και όχι οι ακατοίκητες

μικρονησίδες. Η Κοινότητα Ύδρας αποτέλεσε καθολικό διάδοχο του Δήμου

Ύδρας και μόνο η κατηγορία ΟΤΑ στην οποία ανήκε μεταβλήθηκε (από Δήμος

Ύδρας έγινε Κοινότητα Ύδρας λόγω μικρού πληθυσμού) και ουδείς οικισμός ή

άλλο τμήμα του τέως Δήμο Ύδρας αναγνωρίστηκε ως νέα αυθύπαρκτη κοινότητα

βάσει του νόμου ΔΝΖ/1912. Εξάλλου, η απόσπαση οικισμού από δήμο ή

κοινότητα ρυθμίζονταν από το άρθρο 2 του ν. ΔΝΖ/1912 (βλ. παραπάνω) και

ήταν νομικά και πρακτικά αδύνατο να γίνει (ούτε έγινε άλλωστε) στην περίπτωση

της ακατοίκητης νησίδας «Άγιος Γεώργιος». Εν τέλει, ούτε ως προσάρτηση

οικισμού ούτε ως τμήμα του νέου Δήμου Λαυρεωτικής αναφέρεται η μικρονησίδα

αυτή σε ΒΔ (κατά το άρθρο 5 ν. ΔΝΖ/1912 και συνεπώς από πουθενά δεν

προκύπτει ότι έγινε μεταβολή των ορίων του ΟΤΑ της Ύδρας το 1912 με την

απόσπαση της μικρονησίδας Άγιος Γεώργιος και την προσάρτησή της στο Δήμο

Λαυρεωτικής. Αντιθέτως, είναι σαφές ότι η νησίδα Άγιος Γεώργιος παρέμεινε

Page 32: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 32

τμήμα της περιφέρειας της Κοινότητας Ύδρας.

ΙΙΙ. Η έκταση που υπάγεται διοικητικά σε έναν συγκεκριμένο δήμο δεν αποσπάται

από αυτόν όταν ο δήμος αμελεί να ασκήσει τις συναφείς του νόμιμες υποχρεώσεις

και τα δικαιώματά του στη συγκεκριμένη έκταση. Η διαδικασία και ο τύπος

απόσπασης και προσάρτησης τοπικών διαμερισμάτων και οικισμών ρυθμίζεται στα

άρθρα 4 και 5 ν. 3463/2006, ενώ τα ζητήματα που αφορούν την εδαφική

περιφέρεια και τα όρια των δήμων ρυθμίζονται στα άρθρα 10-13 ν. 3463/2006. Σε

κανένα νόμο δεν προβλέπεται η απόσπαση έκτασης από δήμο επειδή αυτός αμελεί

τα καθήκοντά του. Άλλωστε, είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και ως προς τη

δημοτική ιδιοκτησία προβλέπεται πλέον μετά το 1968 η αδυναμία κτήσης

κυριότητας επί ακινήτων ΟΤΑ με έκτακτη χρησικτησία (ΑΠ 1260/2008).

ΙV. Η κύρωση της απογραφής ουδεμία έννομη συνέπεια έχει όσον αφορά την

διοικητική υπαγωγή των απογραφέντων οικισμών στην περιφέρεια δήμου,

αφού ο καθορισμός της διοικητικής περιφέρειας δήμου και η μεταβολή των ορίων

του (με προσθήκη ή αφαίρεση οικισμών) πρέπει να γίνεται με νόμο ή βάσει

εξουσιοδοτήσεως τυπικού νόμου με κανονιστικό προεδρικό διάταγμα (ΣτΕ

38/2013), ενώ η ΕΛΣΤΑΤ δεν διαθέτει σχετική αρμοδιότητα και αποτελεί

ανεξάρτητη αρχή με ειδική αποστολή, συνεπώς είναι κατά κλάδο αναρμόδια ως

προς τον προσδιορισμό διοικητικών ορίων δήμων και η κύρωση των

αποτελεσμάτων της απογραφής ουδεμία έννομη συνέπεια ή/και εκτελεστότητα

έχει ως προς τα διοικητικά όρια των δήμων.

V. Η ΚΥΑ ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/ οικ. 23840 (ΦΕΚ Β 3497/29-12-2014):

«Επιμερισμός ειδικού τέλους στους οικιακούς καταναλωτές σε περιοχές όπου λειτουργούν

σταθμοί ΑΠΕ», δεν αφορά τον επιμερισμό όλου του ειδικού τέλους ποσοστού

3% του άρθρου 25 του Ν. 3468/2006 που πρέπει να αποδώσουν οι παραγωγοί

ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά μόνο το ποσοστό 1% εξ αυτού που

αποδίδεται στους οικιακούς καταναλωτές. Πράγματι η παραπάνω ΚΥΑ,

επικαλείται λοιπόν ρητώς την εξουσιοδότηση της παρ. Α3 εδ. (i) του άρθρου 25

ν. 3468/2006 και συνεπώς αφορά αποκλειστικώς (όπως άλλωστε προκύπτει

σαφώς και από την διατύπωση των διατάξεών, της λ.χ. του άρθρου 1 της ΚΥΑ)

τα ζητήματα σχετικά με την προβλεπόμενη κατανομή του ποσοστού 1%

στους οικιακούς καταναλωτές. Η κατανομή του υπολοίπου 2% (0,3% +

1,7%) που περιλαμβάνει το 0,3% που αποδίδεται στο ΕΤΕΡΠΣ (βάσει της παρ.

Α3 εδ. (ii) του άρθρου 25) και το υπόλοιπο 1,7% (βάσει της παρ. Α3 εδ. (i) του

άρθρου 25) που αποδίδεται κατά ποσοστό 80% στον Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού,

εντός των διοικητικών ορίων του οποίου είναι εγκατεστημένοι οι σταθμοί

Α.Π.Ε. και κατά ποσοστό 20% στον ή τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού, από την

Page 33: Νικόλαος Κομνηνός Χλέπας - EAP · Νικόλαος-Κομνηνός ... Ι. νησίδα «Άγιος εώργιος», που υπήχθη στον ήμο Ύδρας

Σελίδα 33

εδαφική περιφέρεια των οποίων διέρχεται η γραμμή σύνδεσης του σταθμού με

το Σύστημα ή το Δίκτυο, ρυθμίζεται από το άρθρο 25 ν. 3468/2006. Επιπλέον,

τα ζητήματα σχετικά με αυτό το ποσοστό 2% μπορούν να ρυθμίζονται με άλλη,

διαφορετική ΚΥΑ άλλων υπουργών για την οποία παρέχεται εξουσιοδότηση

στην παρ. Α8 του εν λόγω άρθρου 25, αφού προβλέπεται ότι «Με κοινή απόφαση

των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομίας και

Οικονομικών και Ανάπτυξης μπορεί να καθορίζονται η διαδικασία και κάθε ειδικότερο

θέμα και αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου.».

VI. Με το άρθρο 3 της ΚΥΑ ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/ οικ. 23840 (ΦΕΚ Β 3497/29-

12-2014 ούτε καταργούνται ούτε μπορούν να καταργηθούν οι διατάξεις του

Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων που καθορίζουν τον τρόπο καθορισμού των ορίων

των Δήμων και της διοικητικής υπαγωγής οικισμών. Πέραν από την εκτενώς

αναλυθείσα συνταγματική προστασία της εδαφικής περιφέρειας των δήμων, τη

συνταγματική υποχρέωση μέριμνας για τις νησιωτικές περιοχές (όπως ο Δήμος

Ύδρας) και την ανάπτυξή τους, αλλά και τη συνταγματική επιταγή για ρύθμιση

τέτοιων ζητημάτων με νόμο ή με προεδρικό διάταγμα σύμφωνα με το άρθρο 43

παρ. 1, έγινε σαφές ότι η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 3 της εν λόγω ΚΥΑ δεν

διαθέτει απολύτως κανένα εξουσιοδοτικό έρεισμα στο νόμο 3468/2006 και

συνεπώς είναι ανίσχυρη και δεν καλύπτεται από τεκμήριο νομιμότητας ούτε

μπορεί να εφαρμόζεται από τη διοίκηση η οποία θα πρέπει να προχωρήσει

στην κατανομή των ποσών από το ειδικό τέλος ΑΠΕ σύμφωνα με τα

υφιστάμενα διοικητικά όρια και συνεπώς ως προς τη νησίδα «Άγιος Γεώργιος»

να τα αποδώσει στο Δήμο Ύδρας (το 1,7%) και στους οικιακούς του

καναλωτές (το 1%) της Ύδρας.

Αθήνα, 5 Ιουλίου 2016

Νικόλαος-Κομνηνός ΧΛΕΠΑΣ

Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών