Περιεχόμενα - patakisρονται τόσο στις ενότητες «Πρόσεχε...

3

Περιεχόμενα

Πίνακας online πειραμάτων 10

Ενότητα Μηχανική (σύμφωνα με το βιβλίο της Εrsquo Δημοτικού) 14Η ταχύτητα 16Οι δυνάμεις 18Δυνάμεις με επαφή δυνάμεις από απόσταση 21Πώς μετράμε τη δύναμη 24Τριβή μία σημαντική δύναμη ndash Επιθυμητή ή ανεπιθύμητη 27 Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η τριβή 31Η πίεση 34Η υδροστατική πίεση 37Η ατμοσφαιρική πίεση 41Διαγώνισμα 1 (Η ταχύτητα) 45Διαγώνισμα 2 (Η ταχύτητα) 47Διαγώνισμα 3 (Δυνάμεις Δυνάμεις με επαφή ndash από απόσταση Πώς μετράμε τη δύναμη) 49Διαγώνισμα 4 (Δυνάμεις Δυνάμεις με επαφή ndash από απόσταση Πώς μετράμε τη δύναμη) 50Διαγώνισμα 5 (Τριβή Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η τριβή Τριβή επιθυμητή ή ανεπιθύμητη) 52Διαγώνισμα 6 (Τριβή Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η τριβή Τριβή επιθυμητή ή ανεπιθύμητη) 54Διαγώνισμα 7 (Πίεση Υδροστατική πίεση Ατμοσφαιρική πίεση) 56Διαγώνισμα 8 (Πίεση Υδροστατική πίεση Ατμοσφαιρική πίεση) 58

Ενότητα 1 Ενέργεια 61Μορφές ενέργειας ndash Πηγές ενέργειας 64Το πετρέλαιο η επεξεργασία και η μεταφορά του 68Το πετρέλαιο ως πηγή ενέργειας και ως πρώτη ύλη 73Ορυκτοί άνθρακες ένα πολύτιμο στερεό 79Φυσικό αέριο ένα πολύτιμο αέριο ndash Επιλέγω το πετρέλαιο τους ορυκτούς άνθρακες ή το φυσικό αέριο 83Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας 87Οικονομία στη χρήση της ενέργειας 92

Fysika ST Dim_D diorthindd 3 23022017 410 μμ

4


Διαγώνισμα 1 (Μορφές ενέργειας Πηγές ενέργειας) 98Διαγώνισμα 2 (Μορφές ενέργειας Πηγές ενέργειας) 100Διαγώνισμα 3 (Το πετρέλαιο) 102Διαγώνισμα 4 (Το πετρέλαιο) 105Διαγώνισμα 5 (Ορυκτοί άνθρακες φυσικό αέριο σύγκριση με το πετρέλαιο) 108Διαγώνισμα 6 (Ορυκτοί άνθρακες φυσικό αέριο σύγκριση με το πετρέλαιο) 110Διαγώνισμα 7 (Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας Οικονομία στη χρήση της ενέργειας) 112Διαγώνισμα 8 (Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας Οικονομία στη χρήση της ενέργειας) 114

Ενότητα 2 Θερμότητα 116Η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή 120Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα 124Η θερμότητα διαδίδεται με ακτινοβολία 129Διαγώνισμα 1 (Η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή) 134Διαγώνισμα 2 (Η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή) 137Διαγώνισμα 3 (Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα) 139Διαγώνισμα 4 (Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα) 142Διαγώνισμα 5 (Η θερμότητα διαδίδεται με ακτινοβολία) 144Διαγώνισμα 6 (Η θερμότητα διαδίδεται με ακτινοβολία) 146

Ενότητα 3 Έμβια ndash Άβια 148Τα χαρακτηριστικά της ζωής ndash Το κύτταρο 150Διαγώνισμα 1 (Τα χαρακτηριστικά της ζωής Το κύτταρο) 155Διαγώνισμα 2 (Τα χαρακτηριστικά της ζωής Το κύτταρο) 157

Ενότητα 4 Φυτά 159Τα μέρη του φυτού 161Η φωτοσύνθεση 165Η αναπνοή 169Η διαπνοή 172Διαγώνισμα 1 (Τα μέρη του φυτού Η φωτοσύνθεση) 177Διαγώνισμα 2 (Τα μέρη του φυτού Η φωτοσύνθεση) 179Διαγώνισμα 3 (Η αναπνοή Η διαπνοή) 181Διαγώνισμα 4 (Η αναπνοή Η διαπνοή) 183



5


Ενότητα 5 Ζώα 185Ζώα ασπόνδυλα και σπονδυλωτά ndash Τα θηλαστικά 186Προσαρμογή των ζώων στο περιβάλλον 190Διαγώνισμα 1 (Ζώα ασπόνδυλα και σπονδυλωτά Τα θηλαστικά Προσαρμογή των ζώων στο περιβάλλον) 194Διαγώνισμα 2 (Ζώα ασπόνδυλα και σπονδυλωτά Τα θηλαστικά Προσαρμογή των ζώων στο περιβάλλον) 195

Ενότητα 6 Οικοσυστήματα 197Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα 198Επίδραση του ανθρώπου στα οικοσυστήματα 202Διαγώνισμα 1 (Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα Επίδραση του ανθρώπου στα οικοσυστήματα) 205Διαγώνισμα 2 (Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα Επίδραση του ανθρώπου στα οικοσυστήματα) 207

Ενότητα 7 Αναπνευστικό σύστημα 209Η αναπνοή ndash Αναπνοή και υγεία 211Διαγώνισμα (Η αναπνοή Αναπνοή και υγεία) 214

Ενότητα 8 Κυκλοφορικό σύστημα 216Η καρδιά ndash Μικρή και μεγάλη κυκλοφορία 218Διαγώνισμα 1 (Η καρδιά Μικρή και μεγάλη κυκλοφορία) 220Διαγώνισμα 2 (Η καρδιά Μικρή και μεγάλη κυκλοφορία) 222

Ενότητα 9 Ηλεκτρομαγνητισμός 224Ο μαγνήτης 227Ο μαγνήτης προσανατολίζεται 231Από τον ηλεκτρισμό στον μαγνητισμό ο ηλεκτρομαγνήτης 235Από τον μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό η ηλεκτρογεννήτρια 239Διαγώνισμα 1 (Ο μαγνήτης Ο μαγνήτης προσανατολίζεται) 243Διαγώνισμα 2 (Ο μαγνήτης Ο μαγνήτης προσανατολίζεται) 245Διαγώνισμα 3 (Ο ηλεκτρομαγνήτης Η ηλεκτρογεννήτρια) 247Διαγώνισμα 4 (Ο ηλεκτρομαγνήτης Η ηλεκτρογεννήτρια) 249

Ενότητα 10 Φως 251Η διάθλαση του φωτός 253


6


Φως και χρώματα 257Μια απλή φωτογραφική μηχανή ndash Το μάτι μας ndash Πώς βλέπουμε 262Διαγώνισμα 1 (Η διάθλαση του φωτός Φως και χρώματα) 266Διαγώνισμα 2 (Η διάθλαση του φωτός Φως και χρώματα) 268Διαγώνισμα 3 (Μια απλή φωτογραφική μηχανή Το μάτι μας Πώς βλέπουμε) 270Διαγώνισμα 4 (Μια απλή φωτογραφική μηχανή Το μάτι μας Πώς βλέπουμε) 271

Ενότητα 11 Οξέα ndash Βάσεις ndash Άλατα 273Κατηγοριοποίηση ουσιών σε οξέα και βάσεις ndash Ανίχνευση και εξουδετέρωση των ιδιοτήτων τους 275Εξουδετέρωση ndash Επίδραση οξέων σε άλατα και βάσεων σε λίπη 278Διαγώνισμα 1 (Ανίχνευση Εξουδετέρωση) 283Διαγώνισμα 2 (Εφαρμογές στην καθημερινή ζωή) 287

Ενότητα 12 Μεταδοτικές ασθένειες 290Προστασία από τα μικρόβια ndash Πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών 292Διαγώνισμα 1 (Προστασία από τα μικρόβια Πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών) 295Διαγώνισμα 2 (Προστασία από τα μικρόβια Πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών) 296

Ενότητα 13 Αναπαραγωγικό σύστημα 298Η αρχή της ζωής ndash Η ανάπτυξη του εμβρύου 299Διαγώνισμα (Η αρχή της ζωής Η ανάπτυξη του εμβρύου) 303

Λύσεις στα φύλλα εργασίας της Μηχανικής 305Λύσεις στα φύλλα εργασίας της ΣΤrsquo Δημοτικού 313Λύσεις στα διαγωνίσματα της Μηχανικής 341Λύσεις στα διαγωνίσματα της ΣΤrsquo Δημοτικού 347Απαντήσεις του τετραδίου εργασιών της Μηχανικής 371Απαντήσεις του τετραδίου εργασιών της ΣΤrsquo Δημοτικού 379


9


Γράμμα προς μαθητές γονείς και εκπαιδευτικούς

Αγαπητοί μαθητές γονείς και εκπαιδευτικοίΤο βιβλίο Κατακτώ την κορυφή Φυσικά ΣΤrsquo Δημοτικού απευθύνεται σε μαθητές με απαιτήσεις κυρίως σε όσους θέλουν να εμβαθύνουν στα φυσικά φαινόμενα να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς φυσικής και να προετοιμαστούν μεθοδικά για το Γυμνάσιο Επίσης με το πρωτότυπο διδακτικό υλικό που περιέχει βοηθά τους εκπαι-δευτικούς και τους γονείς ώστε να ενισχύσουν αποτελεσματικά τους μαθητές

Χαρακτηριστικά στοιχεία της γενικότερης φιλοσοφίας του βιβλίου είναι δραστηριό- τητες από την καθημερινή ζωή των μαθητών πειραματικές δραστηριότητες καθώς και δραστηριότητες σύνθεσης και εφαρμογής της γνώσης στη διαδικασία ερμηνείας φυ-σικών φαινομένων Επιπλέον περιλαμβάνει διαδικτυακούς συνδέσμους σε πραγμα-τικά πειράματα (στο εκπαιδευτικό κανάλι TeacherlandEducation στο YouTube) τα οποία μπορείτε να επαναλάβετε στο σπίτι χρησιμοποιώντας απλά υλικά

Η δομή του βιβλίου ανά ενότηταlaquoΡίξε μια ματιά εδώraquo συνοπτικά και ομαδοποιημένα τα πιο σημαντικά σημεία

της θεωρίας που πρέπει να γνωρίζει ο μαθητής laquoΠρόσεχε όμωςraquo επισημάνσεις των δυσκολιών και παρερμηνειών των μαθητών φύλλα εργασίας επαναληπτικά διαγωνίσματα διαβαθμισμένης δυσκολίαςστο τέλος του βιβλίου παρατίθενται πολύ αναλυτικές απαντήσεις τόσο των φύλ-

λων εργασίας όσο και των διαγωνισμάτωνεπίσης απαντήσεις σε όλες τις δραστηριότητες του σχολικού βιβλίου

Οι συγγραφείς


10

Δες online πειράματα


Στον πίνακα που ακολουθεί θα βρείτε μία σειρά πειραμάτων από το διαδικτυακό κανάλι TeacherlandEducation ταξινομημένων ανά ενότητα Ακολουθώντας τους συνδέσμους θα δείτε τα βίντεο σε υψηλή ανάλυση καθώς και λεπτομερείς ερμηνείες τους Τα πε-ρισσότερα από αυτά τα πειράματα απαιτούν απλά υλικά και μπορείτε να τα κάνετε στο σπίτι σας

Να σημειωθεί ότι οι παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα πολλών πειραμάτων αναφέ-ρονται τόσο στις ενότητες laquoΠρόσεχε όμωςraquo όσο και στα διαγωνίσματα του βιβλίου και με τρόπο τέτοιο ώστε να συνδέεται η θεωρία με την πράξη και την επιστημονική ερμηνεία Επίσης αρκετά από αυτά τα πειράματα αναφέρονται και στο σχολικό βιβλίο οπότε οι μαθητές μπορούν να τα ξαναδούν όσες φορές επιθυμούν ώστε να προετοιμαστούν καλύτερα laquoγια το αυριανό μάθημαraquo καθώς και να έρθουν σε επαφή με απλές διατά-ξεις που παρουσιάζουν με εντυπωσιακό αλλά ταυτόχρονα εύκολο τρόπο μία πληθώρα φυσικών φαινομένων από την καθημερινότητά μας

Ενότητα Πείραμα url

Μηχανική

Δυνάμεις με επαφή ndash Δυνάμεις από απόσταση

httpsyoutubetA4wS1SpgR8

Τριβή και μάζα (αργή κίνηση) βιβλίο httpsyoutubejDr0TBU8gZ0

Τριβή και εμβαδόν (αργή κίνηση) βιβλίο httpsyoutubeNsIu8ZXeMos

Ο βόλος που ανεβαίνει httpsyoutube3rhXw3kuZiw

Ο Μασίστας των βιβλίων httpsyoutubes8qkwuPdWSk

Μπορεί ένα μολύβι να σηκώσει μισό κιλό ρύζι βιβλίο

httpsyoutube_mVWGvLsUMc

Μια ζυγαριά από αυγά βιβλίο httpsyoutubeZU3mHd0Wpmw

Δύο πειράματα για την ατμοσφαιρική πίεση httpsyoutubezRSfxWeaHCI

Το νερό με περιστρέφει httpsyoutubeKgMjLARc4is

Το τσαλακωμένο κουτάκι httpsyoutube8_3j5vPrfcY

Μία εφημερίδα ένα ξύλο και η πίεση httpsyoutubelm_ygr6KqBQ

Φτιάχνω ένα Χόβερκραφτ httpsyoutubepI_2nNJoDzI



251

ΦωςΕΝΟΤΗΤΑ

10

Φως10

Ρίξε μια ματιά εδώ

Διάθλαση ονομάζουμε την αλλαγή της πορείας του φωτός όταν συναντά

διαφανή ή ημιδιαφανή σώματα

Στους φακούς οι φωτεινές ακτίνες διαθλώνται οπότε μπορεί να συγκλίνουν

(αυτό συμβαίνει στους συγκλίνοντες φακούς) ή να απομακρυνθούν μεταξύ

τους (αυτό συμβαίνει στους αποκλίνοντες φακούς)

Οι συγκλίνοντες φακοί είναι παχείς στη μέση και λεπτοί στα άκρα τους

Οι αποκλίνοντες φακοί είναι λεπτοί στη μέση και παχείς στα άκρα τους

Το λευκό φως αναλύεται σε πολλά χρώματα αντίστροφα εάν συνθέσουμε

τα χρώματα αυτά θα προκύψει το λευκό φως Το σύνολο των χρωμάτων που

εμφανίζονται κατά την ανάλυση του λευκού φωτός το ονομάζουμε φάσμα

Φωτεινές ακτίνες διαφορετικού χρώματος λέμε ότι αποτελούνται από φω-

τόνια διαφορετικής ενέργειας

Το εσωτερικό μέρος του ματιού αποτελείται από την ίριδα την κόρη και τον

συγκλίνοντα φακό

Η ίριδα είναι το χρωματιστό μέρος του ματιού και η λειτουργία της είναι να

αυξομειώνει το μέγεθος της κόρης

Η κόρη είναι το άνοιγμα στο κέντρο της ίριδας μέσα από την οποία περνά

το φως

Οι εικόνες σχηματίζονται στον αμφιβληστροειδή χιτώνα και μάλιστα ανε-

στραμμένες

Το οπτικό νεύρο μεταφέρει τα οπτικά ερεθίσματα με τη μορφή ηλεκτρικών

ρευμάτων από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα στον εγκέφαλο


252

Φως

Πρόσεχε όμως

Συχνά θεωρούμε ότι το φως ανακλά-ται μόνο στα γυαλιστερά αντικείμενα Αυτό όμως δεν είναι σωστό καθώς ανακλάται σε όλα τα αντικείμενα Απλώς στα γυαλιστερά η ανάκλαση γίνεται προς συγκεκριμένη κατεύθυν-ση ενώ στα μη γυαλιστερά γίνεται σε πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις δηλαδή διαχέεται Αυτός είναι και ο λόγος που βλέπουμε τα αντικείμενα γύρω μας

Βλέπουμε τα αντικείμενα όχι γιατί ξε-κινούν φωτεινές ακτίνες από αυτά ndash αλλά ούτε και γιατί ξεκινούν φωτει-νές ακτίνες από τα μάτια μας Απλώς τα αντικείμενα διαχέουν το φως των φωτεινών πηγών και ένα μέρος του φτάνει στα μάτια μας

Το χρώμα δεν είναι μία εγγενής ιδιό-τητα των σωμάτων αλλά συνδέεται άμεσα με το φως που προσπίπτει στα σώματα Για παράδειγμα η Kοκκινο-σκουφίτσα φαίνεται κόκκινη μόνο εάν φωτιστεί με φως που περιέχει και το κόκκινο χρώμα Εάν φωτιστεί με πράσινο φως δε θα φανεί καθόλου γιατί θα το απορροφήσει εξ ολοκλή-ρου οπότε θα μας δώσει την εντύπω-ση του μαύρου Τέτοια δραστηριότη-τα είναι η 10 σελ 261

Δεν υπάρχουν λευκές και μαύρες φωτεινές ακτίνες Οι λευκές είναι στην ουσία το αποτέλεσμα της σύν-θεσης όλων των χρωματιστών φωτει-νών ακτίνων ενώ μαύρες δεν υπάρ-χουν αφού τότε δεν εκπέμπεται καθόλου φως αλλά αντίθετα απορ-ροφάται εξ ολοκλήρου

Στη ζωγραφική η σύνθεση των χρω-μάτων δεν οδηγεί στα ίδια συμπερά-σματα με τη σύνθεση των φωτεινών ακτίνων Ο λόγος είναι ότι στη ζω-γραφική δεν ισχύει η πρόσθεση αλ-λά η αφαίρεση Για παράδειγμα η κίτρινη μπογιά απορροφά το μπλε φως και δεν επιτρέπει να ανακλαστεί προς τα μάτια μας Όμοια η κυανή μπογιά απορροφά έντονα το κόκκι-νο φως Έτσι ανακατεύοντας την κί-τρινη με την κυανή μπογιά δεν ανα-κλώνται καθόλου το μπλε και το κόκκινο οπότε ανακλάται μόνο το πράσινο


253

26εργασίας

Η διάθλαση του φωτός

Φύλλο

1 Ο Γιώργος αναφέρει στη μαμά του ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει την τριβή

για να ανάψει φωτιά σε ξερά κλαδιά και φύλλα Η μαμά του όμως του απα-

ντά ότι αυτή η διαδικασία είναι αρκετά χρονοβόρα και επίπονη για να τη

χρησιμοποιεί συχνά Του προτείνει επομένως να χρησιμοποιεί ένα κουτί από

σπίρτα και πάντα κάτω από την επίβλεψή της Η απάντηση της μαμάς όμως

δεν αρέσει στον Γιώργο αφού θέλει να βρει έναν πιο laquoεπιστημονικόraquo τρόπο

για να ανάψει τα σπίρτα Τότε θυμάται τους φακούς Μπορείς να προτείνεις

στον Γιώργο μία διαδικασία για να ανάψει τα σπίρτα χωρίς να τα τρίψει στο

πλάι του κουτιού

2 Έχει σημασία το σχήμα του φακού που θα χρησιμοποιήσει ο Γιώργος Ποια

είναι η υπόθεσή σου

3 Ο Γιώργος απαντώντας στην υπόθεσή σου

χρησιμοποιεί τη διπλανή πειραματική διάταξη

Εξήγησε τον ρόλο που έχει η μπαταρία το απλό

ηλεκτρικό κύκλωμα με το λαμπάκι και το χαρ-

τόνι με τις στενές παράλληλες σχισμές

Η διάθλαση του φωτός 26Φως


254

26εργασίας ΦωςΦύλλο

4 Τι περιμένεις να παρατηρήσει στο παραπάνω πείραμα

5 Με κριτήριο την προηγούμενη πειραματική παρατήρηση πώς θα ονόμαζες

τον συγκεκριμένο φακό που δημιουργήσαμε με αυτό το γεμάτο με νερό πο-

τήρι

6 Ο Γιώργος επαναλαμβάνει το προηγούμενο πεί-

ραμα αλλά αντικαθιστά το ποτήρι με ένα δοχείο

απορρυπαντικού σαν αυτό που φαίνεται στο διπλα-

νό σχήμα

Αφού το γεμίσει με νερό τι περιμένεις να παρατη-

ρήσει αν φωτίσει την περιοχή του μπουκαλιού που

έχουμε ονομάσει περιοχή Α στο σχήμα


255

26εργασίαςΗ διάθλαση του φωτόςΦύλλο


τον συγκεκριμένο φακό που δημιουργήσαμε με τη συγκεκριμένη περιοχή του

δοχείου

8 Αν ξανασκεφτείς την πειραματική διαδικασία υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί

που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ευκρίνεια του πειράματος

Μπορείς να προτείνεις τρόπους στον Γιώργο ώστε να τους περιορίσει

9 Μπορείς να σχεδιάσεις στο παρακάτω σχήμα την πορεία κάποιων ακτίνων

φωτός που αρχικά ήταν παράλληλες αλλά στην πορεία τους συνάντησαν το

δοχείο του απορρυπαντικού που είναι γεμάτο με νερό

Μελέτησε και τις δύο περιοχές που σημειώνονται στο σχήμα


256

26εργασ

ίας ΦωςΦύλλο

10 Γενίκευσετώρατιςπειραματικέςπαρατηρήσειςκατάγραψετοόνομακάθεφακούκαιμετάπερίγραψετοσχήματουαλλάκαιτηνεπίδρασηπουέχειστην

πορείαπαράλληλωνακτίνωνφωτός

11 ΟΓιώργοςδιερωτάταιανέναδοχείομενερόπουέχεισχήμασαναυτόπουφαίνεταιστηδιπλανήεικόναμπορείναλειτουργήσειως

φακόςΒοήθησέτοννααπαντήσει

12 ΒοήθησετώρατονΓιώργοναπεριγράψεικαιμεεπιστημονικούςόρουςτισυνέβηώστεναανάψουντασπίρτα

Θαμπορούσεναχρησιμοποιήσειτονσυγκεκριμένοφακόγιαδιευκόλυνση

καισεάλλεςδραστηριότητεςλιγότεροεπικίνδυνες

Οι απαντήσεις του φύλλου εργασίας βρίσκονται στις σελίδες 335-336


257

27εργασίας

Φως και χρώματα

Φύλλο

1 Ο Χρήστος μια ηλιόλουστη μέρα συζητά με τον αδερφό του για τα χρώμα-

τα Τότε ο μικρός λέει στο Χρήστο ότι το φως του Ηλίου είναι το πιο βασικό

χρώμα και αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχει laquoανακατευτείraquo με τα υπόλοιπα

Ο Χρήστος προχωρά τότε στο παρακάτω πείραμα Παίρνει ένα γυάλινο πο-

τήρι και το τοποθετεί με κλίση σε ένα ηλιόλουστο μέρος Μπροστά από το

ποτήρι τοποθετεί ένα λευκό χαρτί όπως φαίνεται στην εικόνα (α)

Στη συνέχεια προσθέτει στο ποτήρι νερό Στην εικόνα (β) φαίνονται τα νέα

αποτελέσματα όπως και στην εικόνα (γ) όπου έχουμε εστιάσει περισσότερο

Σύγκρινε τα αποτελέσματα που παρατήρησες ανάμεσα στο άδειο και το

γεμάτο με νερό ποτήρι

εικόνα α (ποτήρι χωρίς νερό)

εικόνα β (ποτήρι με νερό)

εικόνα γ (ποτήρι με νερό)


27


258


2 Ο Χρήστος όμως δεν εφησυχάζει και προχωρά και σε επόμενο πείραμα Αυτή

τη φορά παίρνει ένα CD και το τοποθετεί πίσω από ένα κερί που στην αρχή

είναι σβηστό ενώ κατόπιν το ανάβει Ποια είναι εδώ η παρατήρησή σου (βλ

τις παρακάτω φωτογραφίες)

με το κερί σβηστό με το κερί αναμμένο

3 Αν στηριχθείς στις παρατηρήσεις από τα δύο προηγούμενα πειράματα ποιο

είναι το συμπέρασμα που προκύπτει για το φως Πώς ονομάζεται το φαινό-

μενο που οδηγεί σε αυτό το συμπέρασμα


259

27εργασίαςΦως και χρώματαΦύλλο

4 Ο μικρός αδερφός του Χρήστου τότε θυμάται ότι τα ίδια υπέροχα χρώματα

υπάρχουν και στο ουράνιο τόξο Ο Χρήστος τού προτείνει τότε να φτιάξουν

το δικό τους ουράνιο τόξο Παίρνουν λοιπόν το λάστιχο του ποτίσματος και

αφού ανοίξουν τη βρύση πιέζουν με ένα δάχτυλό τους το άκρο του έτσι ώστε

να δημιουργήσει μια τεχνητή βροχή Γυρνούν τότε ώστε να έχουν τον Ήλιο

στην πλάτη τους και παρατηρούν τα χρώματα Ποιες προϋποθέσεις υπάρχουν

ώστε να δημιουργηθεί ένα ουράνιο τόξο Ποια είναι η συνεισφορά του κάθε

παράγοντα

5 Ο Χρήστος διερωτάται αν το φαινόμε-

νο που μελέτησε είναι αντιστρέψιμο

οπότε προχωρά και σε επόμενο πείρα-

μα Με ένα κόκκινο λέιζερ στοχεύει τη

μία πλευρά ενός πρίσματος ενώ ταυ-

τόχρονα ο αδερφός του ρίχνει από

πάνω λίγο αλεύρι ώστε να φαίνονται

οι δέσμες του φωτός που δημιουργεί

το λέιζερ

Σύγκρινε το χρώμα της δέσμης φωτός που ξεκινά από το λέιζερ με το αντί-

στοιχο χρώμα της δέσμης που φεύγει από το πρίσμα

Με βάση την παρατήρησή σου πώς θα χαρακτήριζες το συγκεκριμένο χρώμα


260


6 Επίσης ο Χρήστος διάβασε στο σχολικό του βιβλίο για τον Νεύτωνα οπότε

θέλησε να τον μιμηθεί Ο Νεύτωνας όταν τελείωσε το πανεπιστήμιο το 1665

ξέσπασε στην Αγγλία επιδημία πανώλης οπότε και έφυγε από τη μεγάλη πόλη

μετακομίζοντας στο πατρικό του σπίτι σε ένα μικρό χωριό Εκεί έκανε πολλά

πειράματα γύρω από το φως Ένα από αυτά έχει μείνει γνωστό ως δίσκος του

Νεύτωνα Βοήθησε το Χρήστο να εκτελέσει το πείραμα περιγράφοντας τα

υλικά και τη διαδικασία Τι αναμένεις να παρατηρήσει


είναι το συμπέρασμα που προκύπτει για το φως Πώς ονομάζεται το αντίστοι-

χο φαινόμενο

8 Στηριζόμενοςη στα συμπεράσματα από τα πειράματα που περιγράφησαν

πώς θα απαντούσες τώρα στο μικρό αδερφό του Χρήστου σχετικά με τη

θεώρησή του ότι το φως του Ηλίου είναι βασικό χρώμα


261


9 Ένας τρόπος περιγραφής του φωτός είναι και αυτός που χρησιμοποιεί τα

φωτόνια Τα φωτόνια έχουν διάφορες συχνότητες που εμείς τις αντιλαμβα-

νόμαστε ως διαφορετικά χρώματα Μπορείς να ερμηνεύσεις τη διαδικασία

με την οποία βλέπουμε ένα ταξί στην Αθήνα να είναι κίτρινο

10 Στη θεατρική παράσταση της Κοκκινοσκουφίτσας ο φωτιστής επιλέγει να

φωτίσει την πρωταγωνίστρια με έναν πράσινο προβολέα Πώς θα περιέγρα-

φες τότε το χρώμα των ρούχων της Κοκκινοσκουφίτσας Αιτιολόγησε την

απάντησή σου



262

28εργασίαςΦύλλο

1 Η Ξανθή διαβάζει σε ένα περι-

οδικό για φωτογραφικές μηχα-

νές ότι ανάλογα με το μέγεθος

του διαφράγματος μπορεί να

περνά μεγάλη ποσότητα φωτός

ή μικρή αντίστοιχα Υπάρχει τό-

τε ο κίνδυνος στην πρώτη περίπτωση οι φωτογραφίες να βγουν ξεθωριασμέ-

νες ενώ στη δεύτερη περίπτωση να βγουν σκοτεινές Στο μοντέλο φωτογρα-

φικής μηχανής που παρουσιάζεται στην εικόνα ποιο είναι το σημείο της που

παίζει τον ρόλο του διαφράγματος

2 Με ποιον τρόπο θα μπορούσες να κάνεις τότε το είδωλο πιο φωτεινό

3 Υπάρχει όμως κάποιο laquoτίμημαraquo που θα πληρώσεις για την αύξηση της φωτει-

νότητας

4 Στην περίπτωση του ανθρώπινου ματιού ποιο μέρος του παίζει τον ρόλο του

διαφράγματος

5 Στις φωτογραφίες της επόμενης σελίδας παρουσιάζεται ο Βασίλης να βρί-

σκεται σε έναν φωτεινό εξωτερικό και σε έναν σκιερό εσωτερικό χώρο αντί-

στοιχα Αντιστοίχισε την κάθε φωτογραφία στην κατάλληλη περίπτωση αιτι-

ολογώντας την απάντησή σου

Μια απλή φωτογραφική μηχανή ndash Το μάτι μας ndash Πώς βλέ-πουμε 28

Μια απλή φωτογραφική μηχανή ndash Το μάτι μας ndash Πώς βλέπουμε


263

28εργασίαςΜια απλή φωτογραφική μηχανή ndash Το μάτι μας ndash Πώς βλέπουμεΦύλλο

α β

6 Η Ξανθή καθώς πειραματίζεται με μια φωτογραφική μηχανή διαπιστώνει ότι

για να φωτογραφίσει αντικείμενα που βρίσκονται σε διαφορετικές αποστά-

σεις θα πρέπει κάθε φορά να εστιάζει

Ποιο μέρος της φωτογραφικής μηχανής είναι αυτό που βοηθά στην εστίαση

ώστε τα αντικείμενα να απεικονίζονται καθαρά

Στο μάτι μας υπάρχει αντίστοιχο μέρος

7 Οι φωτογραφικές μηχανές έχουν ψηφιακούς αισθητήρες όπου μετατρέπουν

το φως σε ηλεκτρικά σήματα

Στο μάτι μας ποιο μέρος του παίζει αυτό τον ρόλο

8 Η Ξανθή θυμάται να αναφέρουν στο σχολείο ότι τα είδωλα που δημιουργού-

νται τόσο στις φωτογραφικές μηχανές όσο και στο μάτι είναι ανεστραμμένα

Πού οφείλεται αυτό


264


9 Μπορείς να περιγράψεις τον ρόλο του εγκεφάλου στη λειτουργία της όρα-

σης Πώς μεταφέρονται σε αυτόν οι πληροφορίες

10 Σύμφωνα με την Οδύσσεια ο Πολύφημος ήταν ένας μονόφθαλμος Κύκλω-

πας που ζούσε σε ένα νησί ως βοσκός Είχε αιχμαλωτίσει τον Οδυσσέα

και τους συντρόφους του μέχρι που μία μέρα ο Οδυσσέας σκέφτηκε να

τυφλώσει το μοναδικό του μάτι ώστε να μην μπορεί να τους βλέπει και να

του ξεφύγουν

Σύμφωνα με αυτά που γνωρίζεις για την ανθρώπινη όραση ο Πολύφημος

μπορούσε να δει τρισδιάστατα

11 Η Ξανθή τώρα θέλει να περιγράψει την ιδιότητα του εγκεφάλου πάνω στην

οποία βασίζεται η λειτουργία του κινηματογράφου και της τηλεόρασης

Μπορείς να της προτείνεις μία πειραματική διαδικασία με την οποία θα μπο-

ρέσει να στηρίξει την ερμηνεία της


265


12 Κάποιες από τις καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να επιβαρύνουν την

υγεία των ματιών μας Ανάφερε κάποια παραδείγματα από αυτές καθώς και

με ποιες ενέργειες θα μπορούσες να προστατέψεις τα μάτια σου



266

Φω

ς

Φως

Διαγώνισμα 1

1 Η Ξανθή πειραματίζεται με τους φακούς στο σχο-

λείο Στο τέλος σχεδιάζει την πορεία κάποιων φω-

τεινών ακτίνων που φαίνονται στο διπλανό σχήμα

Βρες ποιον από τους δύο φακούς χρησιμοποίησε

αιτιολογώντας την απάντησή σου

φακός 1 φακός 2

2 Στη συνέχεια η Ξανθή κάνει το εξής πείραμα παίρ-

νει ένα μολύβι και το τοποθετεί μέσα σε ένα ποτήρι

που σταδιακά το γεμίζει με νερό Το αποτέλεσμα

είναι το μολύβι να φαίνεται laquoσπασμένοraquo όπως

στην εικόνα

Σε ποιο φαινόμενο οφείλεται αυτό Σχετίζεται με

τις απαντήσεις σου στο προηγούμενο ερώτημα

Δες το βίντεο του πειράματος στο κανάλι httpswwwyoutubecomTeach-

erlandEducation στη διεύθυνση httpsyoutubeTgC4oNTWkzU

3 Ένας φίλος της Ξανθής ο Γρηγόρης κάνει και αυτός ένα πείραμα Παίρνει

ένα πλαστικό μπουκάλι και από τον laquoλαιμόraquo του κόβει ένα κυκλικό κομμάτι

Στη συνέχεια ρίχνει στο κομμάτι αυτό λίγο νερό και το τοποθετεί πάνω σε μία

σελίδα με τυπωμένα γράμματα

C


267

Φω

ς

Τότε βλέπει μεγαλύτερα τα γράμματα που βρίσκονται κάτω από το πλαστικό

κομμάτι με το νερό

α) Τι είδους φακό έφτιαξε ο Γρηγόρης ως προς το σχήμα και ως προς την

επίδραση που έχει στις ακτίνες του φωτός

β) Θα ήταν εξίσου αποτελεσματικός ο φακός εάν είχε επιλέξει να κόψει ένα

σχεδόν επίπεδο κομμάτι από το μπουκάλι


erlandEducation στη διεύθυνση httpsyoutubepiS4FvVx348

4 Η Ουρανία ισχυρίζεται ότι σε

έναν πεντακάθαρο ουρανό είδε

να σχηματίζεται ένα πανέμορφο

ουράνιο τόξο

Μπορεί να έχει δίκιο η Ουρανία

5 Στην εικόνα βλέπεις ένα πείραμα που έκανε ο Φώτης

με τη βοήθεια ενός CD και ενός κεριού

α) Για ποιον λόγο το κερί θα πρέπει να είναι αναμ-

μένο

β) Να περιγράψεις σε ποιο φαινόμενο που ερμηνεύει

η φυσική οφείλεται αυτό το υπέροχο αποτέλεσμα

6 Φωτιστής θεάτρου έχει πέντε προβολείς έναν μπλε έναν κόκκινο έναν κί-

τρινο έναν πράσινο έναν πορτοκαλί Ποιους θα χρησιμοποιήσει για να

φωτίσει με λευκό φως τον πρωταγωνιστή


268

Φω

ς


1 Ο Σπύρος πειραματίζεται με τους φακούς στο σχο-


τεινών ακτίνων όπως φαίνονται στο διπλανό σχήμα

Επίλεξε ποιον από τους δύο φακούς χρησιμοποί-

ησε αιτιολογώντας την απάντησή σου


2 Στη συνέχεια ο Σπύρος κάνει το εξής πείραμα αφού σχεδιάσει σε ένα χαρτί

δύο ορθογώνια ένα λεπτό στο αριστερό μέρος και ένα παχύ στο δεξί τοπο-

θετεί μπροστά τους ένα ποτήρι το οποίο γεμίζει σταδιακά με νερό

Καθώς η στάθμη του νερού ανεβαίνει βλέπει ένα μέρος του λεπτού ορθο-

γωνίου να laquoμεταφέρεταιraquo δεξιά μέχρι τελικά να φανεί εξ ολοκλήρου στο δεξί

μέρος Αντίστοιχα το παχύ ορθογώνιο φαίνεται αριστερά

αρχικά μετά από λίγο στο τέλος

Σε ποιο φαινόμενο οφείλεται αυτό Σχετίζεται με τις απαντήσεις σου στο

προηγούμενο ερώτημα

C


269

Φω

ς


erlandEducation στη διεύθυνση httpsyoutubeWDExCv5fQh8

3 Η Τζένη αναφέρει στη θεία της ότι laquoΤο φως κινείται συνεχώς ευθύγραμμα

ότι και να γίνειraquo Είναι ορθή η άποψη της Τζένης Να αναφέρεις ένα παρά-

δειγμα για να ενισχύσεις το επιχείρημά σου

4 Πυροσβέστης ανακρίνει έναν ύποπτο για εμπρησμό κά-

ποιου δάσους Ο ύποπτος αναφέρει ότι απλώς κουβαλούσε

νερό με ένα μπουκάλι σαν αυτό που φαίνεται στην εικόνα

οπότε δε θα μπορούσε να έβαζε φωτιά με νερό

Ο πυροσβέστης όμως ξέρει φυσική οπότε δεν ξεγελιέται από

τον ύποπτο Μπορείς να περιγράψεις ποιοι μπορεί να ήταν οι

συλλογισμοί του πυροσβέστη που τον βοήθησαν να λύσει

την υπόθεση Σχεδίασε στο σχήμα οποιοδήποτε βοηθητικό

στοιχείο θεωρείς ότι θα υποστηρίξει το επιχείρημά σου

5 Οι οθόνες που χρησιμοποιούμε στις τηλεορά-

σεις και στα κινητά τηλέφωνα αποτελούνται

από μικρά laquoλαμπάκιαraquo τριών χρωμάτων κόκ-

κινα μπλε και πράσινα όπως φαίνεται και στην

εικόνα Κάθε στιγμή ανάβουν σε συνδυασμό

ορισμένα από αυτά τα laquoλαμπάκιαraquo

Ερμήνευσε πώς γίνεται και παρουσιάζουν οι οθόνες άσπρο χρώμα καθώς

και πώς παρουσιάζουν μαύρο χρώμα

6 Ένας ταχυδακτυλουργός σε χριστουγεννιάτικη εκδήλωση θέλει να εξαφανί-

σει από τη σκηνή ένα κόκκινο μαντίλι Γιrsquo αυτό τον λόγο ζητά από τον φωτιστή

να τον φωτίσει με πράσινο φως

α) Ερμήνευσε τη συγκεκριμένη επιλογή του ταχυδακτυλουργού

β) Εάν μπορούσαμε να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του μαντιλιού πριν και

μετά τον φωτισμό τι θα παρατηρούσαμε


270

Φω

ς


1 Στη διπλανή εικόνα φαίνονται όλα

τα βασικά μέρη από το μάτι του

Βασίλη Εάν όχι ποια είναι αυτά

που φαίνονται και ποια αυτά που δε

φαίνονται

2 Εάν ξαφνικά ο Βασίλης βρεθεί μπροστά στα φώτα ενός αυτοκινήτου ποια

επίδραση θα υπάρχει στα μέρη του ματιού

3 Η Ιωάννα κάνει πείραμα χρησιμο-

ποιώντας το μοντέλο μιας φωτο-

γραφικής μηχανής που έφτιαξε με

ένα χαρτόκουτο Τότε ισχυρίζεται

ότι πάνω στο ρυζόχαρτο (το λεπτό

ημιδιαφανές χαρτί στο μέσο του

κουτιού) σχηματίζεται το είδωλο του κεριού όπως φαίνεται στην εικόνα

Το αποτέλεσμα από το πείραμα της Ιωάννας είναι επιστημονικά ορθό Αιτιο-

λόγησε την απάντησή σου

4 Ο Γιάννης αναρωτιέται γιατί χρειαζόμαστε δύο μάτια και όχι ένα μεγάλο

Μπορείς να βοηθήσεις τον Γιάννη να απαντήσει την ερώτηση

5 Η Ζωή ισχυρίζεται ότι για να δούμε ένα αντικείμενο θα πρέπει φωτεινές ακτί-

νες να ξεκινήσουν από τα μάτια μας και να laquoπέσουνraquo πάνω στο αντικείμενο

Θεωρείς ότι η άποψη της Ζωής είναι επιστημονικά ορθή

C


271

Φω

ς


1 Α Ο Βασίλης παραπονιέται ότι δε

βλέπει καλά οπότε επισκέπτεται

τον οφθαλμίατρο στον οποίο κάνει

τις εξής ερωτήσεις

α) Ποιο μέρος του ματιού είναι

αυτό που εστιάζει τις φωτεινές

ακτίνες

β) Πού τις εστιάζει

γ) Πώς εμφανίζεται το είδωλο εκεί Πού οφείλεται αυτό

Ποιες θεωρείς ότι θα είναι οι απαντήσεις του οφθαλμίατρου

Β Η εξέταση του οφθαλμίατρου δείχνει ότι ο Βασίλης πάσχει από μυωπία

Ψάχνοντας στο Διαδίκτυο ο Βασίλης μαθαίνει ότι η συγκεκριμένη πάθηση

σημαίνει πως το μάτι εστιάζει τις φωτεινές ακτίνες πιο μπροστά από το

μέρος που χρειάζεται όπως φαίνεται στο σχήμα

δ) Δείξε στο παραπάνω σχήμα τα μέρη του ματιού που ανέφερες στα

ερωτήματα (α) και (β)

ε) Ποιο είδος φακού από τα παρακάτω θα χρησιμοποιήσει για να βελτιώ-

σει την πάθησή του


C


272

Φω

ς

2 Ποιο όργανο αποτελεί τον τελευταίο laquoσταθμόraquo στη διαδικασία της όρασης

Με ποια laquoμορφήraquo και μέσω ποιου laquoδρόμουraquo μεταφέρονται τα μηνύματα σε

αυτό το όργανο

3 Ποιο από τα τρία σχήματα περιγράφει επιστημονικά ορθώς τη διαδικασία

μέσω της οποίας ο Βαγγέλης βλέπει την μπάλα

σχήμα 1 σχήμα 2 σχήμα 3

4 Η Κωνσταντίνα θέλει να δείξει στην αδερφή της πώς λειτουργεί ο κινηματο-

γράφος Γιrsquo αυτό τον λόγο έκοψε ένα κομμάτι χαρτόνι και ζωγράφισε στη μία

πλευρά ένα κλουβί και στην άλλη ένα πουλί Να περιγράψεις τα επόμενα

βήματα που πρέπει να ακολουθήσει για να πείσει την αδερφή της

κλουβί πουλί


4


Διαγώνισμα 1 (Μορφές ενέργειας Πηγές ενέργειας) 98Διαγώνισμα 2 (Μορφές ενέργειας Πηγές ενέργειας) 100Διαγώνισμα 3 (Το πετρέλαιο) 102Διαγώνισμα 4 (Το πετρέλαιο) 105Διαγώνισμα 5 (Ορυκτοί άνθρακες φυσικό αέριο σύγκριση με το πετρέλαιο) 108Διαγώνισμα 6 (Ορυκτοί άνθρακες φυσικό αέριο σύγκριση με το πετρέλαιο) 110Διαγώνισμα 7 (Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας Οικονομία στη χρήση της ενέργειας) 112Διαγώνισμα 8 (Ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας Οικονομία στη χρήση της ενέργειας) 114

Ενότητα 2 Θερμότητα 116Η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή 120Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα 124Η θερμότητα διαδίδεται με ακτινοβολία 129Διαγώνισμα 1 (Η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή) 134Διαγώνισμα 2 (Η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή) 137Διαγώνισμα 3 (Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα) 139Διαγώνισμα 4 (Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα) 142Διαγώνισμα 5 (Η θερμότητα διαδίδεται με ακτινοβολία) 144Διαγώνισμα 6 (Η θερμότητα διαδίδεται με ακτινοβολία) 146

Ενότητα 3 Έμβια ndash Άβια 148Τα χαρακτηριστικά της ζωής ndash Το κύτταρο 150Διαγώνισμα 1 (Τα χαρακτηριστικά της ζωής Το κύτταρο) 155Διαγώνισμα 2 (Τα χαρακτηριστικά της ζωής Το κύτταρο) 157

Ενότητα 4 Φυτά 159Τα μέρη του φυτού 161Η φωτοσύνθεση 165Η αναπνοή 169Η διαπνοή 172Διαγώνισμα 1 (Τα μέρη του φυτού Η φωτοσύνθεση) 177Διαγώνισμα 2 (Τα μέρη του φυτού Η φωτοσύνθεση) 179Διαγώνισμα 3 (Η αναπνοή Η διαπνοή) 181Διαγώνισμα 4 (Η αναπνοή Η διαπνοή) 183



5









6








9










10






Μηχανική

















251


10

Φως10



















το φως






252

Φως








253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













5









6








9










10






Μηχανική

















251


10

Φως10



















το φως






252

Φως








253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













6








9










10






Μηχανική

















251


10

Φως10



















το φως






252

Φως








253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













9










10






Μηχανική

















251


10

Φως10



















το φως






252

Φως








253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













10






Μηχανική

















251


10

Φως10



















το φως






252

Φως








253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













251


10

Φως10



















το φως






252

Φως








253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













252

Φως








253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













253

26εργασίας


Φύλλο



















254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













254





τήρι




νό σχήμα





255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













255




δοχείου









256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













256

26εργασ











257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













257

27εργασίας


Φύλλο















27


258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













258











259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













259









παράγοντα









το λέιζερ





260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













260
















261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













261












262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













262














νότητας










263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













263


α β














264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













264
















265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













265







266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













266

Φω

ς

Φως





















C


267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













267

Φω

ς

















μένο







268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













268

Φω

ς

















C


269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













269

Φω

ς






























270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













270

Φω

ς






φαίνονται

















C


271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













271

Φω

ς








ακτίνες













C


272

Φω

ς













272

Φω

ς













Περιεχόμενα - patakisρονται τόσο στις ενότητες «Πρόσεχε...

Documents