1

:نويسندگان

دانشگاه ،گروه شهرسازي عضو هيات علمي دكتراي تخصصي شهرسازي-( مليحه احمدي) ،تهران ،ايرانآزاد اسالمي ، واحد شهر قدس

malihe_ ahmadi2004@yahoo.com

٢٢١٢٢۴١۶،٠٩١٢٣۴۴۴۶٣۴تلفن ،٩تهران،سعادت آباد،کوی فراز،خيابان بيدار،پالک : آدرس مسئول مكاتبات

دفتر نظارت بر طرحهاي توسعه و عمران ، –كارشناس ارشد معماري ( مرتضي عمراني)وزارت راه و شهرسازي

zomrani@yahoo.com

٠٩١٢٢١۵٣١٩٨،۴۴٨٣٨۶١١، تلفن،٨، پالک ٢شمالی،قائم جنت آباد ،تهران: آدرس

2

زيابي تاثيرات هوشمندسازي شهر با تاكيد بر مولفه هاي توسعه پايدار ار

1دكترمليحه احمدي

2مهندس مرتضي عمراني

چكيده زمينه و هدفالف-

رشد فزاينده جمعيت جهان و گرايش عمده به سوي شهر نشيني ،آثار فاجعه آميزي بر محيط و فضاهاي شهري داشته

شناسايي و ودر شهر "هوشمندي"تبيين مفهوم ، بهدر شهرها با هدف صرفه جويي در منابع ، زمان و انرژي اين پژوهش .است

. پرداخته استبرارتقا كيفيت زندگي شهري معرفي روشهاي موثر

روش بررسيب-

شاخص ها بعنوان "ويژگيهاي شهر هوشمند" شناخت به "توصيفي تحليلي-"با رويكردي ، با توجه به موضوع مورد مطالعه

هوشمندسازي شهرها نتايج حاصل از موثرترين اخص ها و بررسي و ارزيابي آنها ،و با محاسبه امتياز هر يك از ش شده پرداخته

.شوندمي تعيين

يافته ها ج-تحقيق نشان ميدهد نياز و هزينه اصلي شهرهاي هوشمند، ايجاد زيرساخت هاي شهري گسترده اي است كه نه تنها از اين

. بلكه كيفيت زندگي شهروندان را به طور مطلوب ارتقاء مي دهند منظر اقتصادي سودآوري و بهينه سازي را به همراه دارند،

نتايجد-

داراي "ايجاد صرفه اقتصادي كالن "كه نتايج تحقيق در آن منعكس شده است مشاهده مي شود كه نهايياز بررسي جدول

"امكانعامل مهم ديگر. تبرخوردار اس براي هوشمند سازي بيشترين كميت عددي بوده و در نتيجه از تاثير حداكثري

.باشد به اطالعات دقيق در زمينه ايجاد شهرهاي هوشمند مي "دسترسي

واژه هاي كليدي

هوشمندي ، پايداري شهر،شبكه هاي الكترونيكي،مشاركت شهروندي، منطقه بندي

،تهران ر قدس دانشگاه آزاد اسالمي ، واحد شه،گروه شهرسازي دكتراي تخصصي شهرسازي،عضو هيات علمي -1

Email:malihe_ahmadi2004@yahoo.com )مسئول مكاتبات*(ايران

شهرسازیوكارشناس ارشد معماري ،دفتر نظارت بر طرحهاي توسعه و عمران ، وزارت راه -2

Email: 3Tzomrani@yahoo.com3T

3

مقدمهالف- و شهرها را بصورت يكي از بزرگترين مصرف كننده (1)اسكان يافته در حاليكه بيش از نيمي از جمعيت جهان در نقاط شهري

سمي و غيرسمي ، آلودگي هاي محيطي و ايعات هاي مواد و ذخاير طبيعت از يكسو و بزرگترين توليد كننده هاي ضناهنجاريهاي اجتماعي از سوي ديگر تبديل كرده اند، تحقيقات علمي جديد نقش شهر و شهرنشيني را در تحقق امر توسعه

.شايان اهميت بسيار معرفي مي كنند ) 1992(و ني بر كنفرانس سازمان ملل در ريپايدار مبت

هاي زيست محيطي و ناپايداري در توسعه از پيامدهاي شهرنشيني و توسعه صنعتي است ، با اين استدالل كه بيشترين آسيب .شهري نشات مي گيرداز كانونهاي در نتيجه مهمترين نقاط براي تاثيرگذاري و تغيير جهت به سمت توسعه پايدار

وريها و سيستم هاي ارتباطي به مرور همه ابزار ها و ماشين ها و سيستم هاي مديريت و كار بردي به صورت آ ا توسعه فنب در ابعاد شهري نيز با مديريت هوشمند درسيستم ها و خدمات شهري . هوشمندانه و خود كار ساخته و به كار گرفته ميشوند

.سيار وسيعتر و بزرگتري حاصل ميشود صرفه جويي هاي بضمن اشاره به مولفه هاي پايداري "تحليلي، توصيفي"با رويكرد در بستر مراجعه به سوابق وارائه مستندات ، اين مطالعه

عات حمل و نقل وكنترل ترافيك هوشمند ،استفاده از اطال .راهكارهاي موثر در اين زمينه مي پردازدبه ارزيابي و شناخت شهر برد مصالح هوشمند ، بانكداري و خريد و فروش اينترنتي ، سايت هاي اداري مجازي ، آموزش از راه دور ، بهداشت رمكاني ، كا

روش ها و سيستم هايي هستند كه روز به روز توسعه يافته تر و …و درمان از راه دور ، كنترل امنيت و ايمني از راه دور و .رايج تر ميشوند

سيستم هاي جديد كنترل و تحول در نگرش به طراحي شهري با به كار گيري كالبدي و كيفي توسعه شهرهوشمندانه كنترل در مقابله با بحران هاي اجتماعي و بالياي طبيعي ،توسعه زير ساخت ها ، سرمايه گذاري در شهر و ارائه (GIS,GPS)شهر

يابد ي وري هاي جديد و نو گسترش مآ مي آورد و همانگونه كه فنخدمات شهري ، صرفه جويي قابل توجهي در شهر حاصل . ، روش هاي طراحي شهري و كنترل توسعه نيز همراه با آن بهبود يافته و نگرش جديدي به شهرسازي به وجود مي آيد

.است منابعبا مصرف هوشمندانه در حد اقل زمان حاصل اين رويكرد حركت و توليد در شهر و معرفي روشهاي صرفه جويي در منابع ، زمان و انرژي در شهرها و شناسايي ارائه راهكار در مورد حقيقهدف از اين ت

.است برارتقا كيفيت زندگي شهريموثر

روش تحقيقب-و شناسايي شاخص هاي در هوشمندسازي شهر روشهاي مورد عمل شناسايي با توجه به موضوع مورد مطالعه كه هدف

به بررسي و ارزيابي "توصيفي تحليلي-"با رويكردي را داشته كيفيت زندگي شهري و صرفه جويي در انرژي موثر بر ارتقاعوامل در مرحله دوم با مراجعه به پيشينه موضوع و نظريات انديشمندان سعي در استخراج و تثبيت .استشاخص ها پرداخته

است كه سنجه هاي ارزيابي به صورت كمي تعيين شده ودر برآن بوده سپس با تنظيم پرسشنامه اي تالش .موثر بوده ايمشروع شده و بترتيب به "خيلي زياد"در تنظيم پرسشنامه كه نقش هر سنجه از درجه .ماتريس مربوطه جمع آوري شوند

زياد خيلي"براي " 4"هر يك از پاسخ ها به صورت كمي از ميانگين عددي. رسيده است "بي اثر"و "كم "، "متوسط"،"زياد"نسخه توسط افراد مختلف جامعه از 40پرسشنامه به تعداد .در ماتريس مربوطه وارد شده است "بي اثر"براي "صفر"تا "

به ميزان تاثير هر ،در نهايت با جمع بندي نتايج كمي در ماتريس.حيث سن ، جنس ،ميزان تحصيالت تكميل گرديده استتحقيق در فرآيند تهيه طرح هاي توسعه و عمران و بررسي با بررسي و همچنين .ستا شده پرداختهيك از عوامل اشاره شده

روش ها و داده هاي تهيه طرح ها و نحوه منطقه بندي و برنامه ريزي شهر ها به روش سنتي و همچنين مقايسه آنها با روش و تاسيسات هوشمند در ساختمان ها و هاي نوين تهيه اطالعات و نقشه ها در كشور هاي پيشرفته و به كار گيري تجهيزات

كه مزيت هاي بكار گيري سيستم هاي هوشمند و ديجيتالي در شهر ها از جنبه بهينه سازي مصرف انرژي و در شهر هادر اين راستا ضمن تبيين تاثيرات نامطلوب روشهاي سنتي بر كيفيت .نهايت دستيابي به پايداري شهر مورد بررسي قرار گيرد

.اشاره ميگرددهاي موثر بر هوشمند سازي شهرها در شهر ، به ارزيابي فاكتورزندگي ها يافته ج-

مباني نظري

4

سهم بسيار اندكي از آنها فقط با آنكه،انسان ها از ميراث چهار ميليارد ساله كه زمين به آنها هديه كرده سود ميبرند تمام زيستگاه ها را مالك شده و تمام قلمرو ها را فتح . ر داده اند اما چهره جهان را تغيي ،آسيب پذيرند موجودات هستندو

و شهرسازي صنعت،ست كه از كار و فعاليت انسان در زمينه دامداري، كشاورزي ا محيط ساخته شده انسان پديده اي. كرده اندكند و در ‌يعت آگاهانه استفاده ميانسان از محيط و طب.گيري از طبيعت و با كمك علم، هنر و فرهنگ بوجود آمده است‌با بهره

يابد و به توسعه وتكامل علم، هنر، ‌ير محيط، شناخت انسان تكامل مييغا تدر نتيجه ب)1نمودار (. كند‌آنها تغيير ايجاد مي .فرهنگ و تكنولوژي مي انجامد

نگارندگان مقاله:،ماخذ 1نمودار شماره

دگي انسان را توسعه و تكامل ميدهند و خود نيز تكامل ميابند و روابط انساني سياست ، اقتصاد ، علم ، هنر و فناوري كيفيت زنهر چند به موازات پيشرفت فن ارتباطات ، ساخت ،الگو و .روز به روز پيچيده تر شده و ارتباطات و اطالعات پيشرفت ميكند

در . هشتاد قرن بيستم ، رخ داده است كيفيت زندگي شهري نيز متحول شده است ، اما تحوالت دگرگون كننده از اوايل دههپرتو گسترش دانش و فن الكترونيك ، انديشه ماشيني و ارتباطات مدرن بسياري از الگوها و كيفيات زندگي شهري با شتابي

جريان عملي براي رسيدن به هوشمندي در شهرهاي جهان شدت 90از اوايل دهه .پيش بيني نشده شروع به تغيير كرده استدر ادامه آن تمام سياست هاي اجرايي مثل حركت اتوبوسها،فعاليت دانشگاهها ، خريد و فروش ، ارتباطات اداري و . است يافته

كه ژاپني ها شهر 1980ايده شهر هوشمند نيز تا اواسط دهه . بانكداري شروع به تبادل اطالعات به صورت هوشمند كرده انددر آداليد 1980را در اواخر دهه ) MFP(كردند و استراليايي ها شهر عملكردي را در كشور خودشان ايجاد) كان سايي(علم

كه كامپيوتر و اينترنت در مقياس وسيع در زندگي شهري مورد 1990و 1980از دهه . بنا كردند، ايده اي ناشناخته بودر وساعته است كه ام 24ونيك شهري به عبارتي شهر الكتر)2(.مبحث فضاي مجازي اهميت ويژه اي يافتو استفاده قرار گرفت

شهروندان ميتوانند از طريق اينترنت در هر زمان وهر مكان به اطالعات و خدمات .شهري در تمام شبانه روز در آن جريان دارد )3. (مورد نياز خود دسترسي پيدا كنند... آموزشي تفريحي ،تجاري،اداري ، بهداشتي و

محيط انسان ساخت .هنده محيط انسان ساخت به سه عامل اساسي وابسته است عوامل شكل د عوامل طبيعي امكانات و فناوري ها نياز ها

5

مقابله با اثرات جوي و جغرافيايي و شناخت از آنها جهت بهره برداري و صرفه جويي ضروري است مطلوب، براي ايجاد محيطاستفاده از فضاي اجتماعي و طبيعي غير قابل اجتناب است ؛ و در حاليكه رعايت مقررات اجتماعي و حقوق انسان ها جهت

)2نمودار (. مصالح و سرمايه امري بديهي و آشكار است , استفاده از آخرين فناوري ها

نگارندگان مقاله:،ماخذ 2نمودار شماره

شهري توسعه پايدارتعريفي كه بيش از همه مورد استفاده قرار گرفته است ، .)3نمودار (تاكنون تعريف جامعي از توسعه پايدارارائه نشده است

. تعريف كميسيون براندتلد است

نگارندگان مقاله:،ماخذ3نمودار شماره

6

آن نوع توسعه اي كه بتواند نيازهاي كنوني را بدون از دست دادن توانايي هاي نسل هاي آينده در تامين نيازمنديهايشان « : ارائه شده است (1991) كه توسط اتحاديه جهاني حفاظت محيط زيستتعريف ديگري .» تامين كند

. را مورد تاكيد قرار داده است» بهبود كيفيت زندگي انسان در چهارچوب ظرفيت برد اكوسيستمهاي حامي « ه وري در انرژي توسعه پايدار شهري بايد شهري ايجاد كند كه مطابق نيازهاي كاربران آن بوده و اين امر نه تنها بر حسب بهر

)4.(بلكه از لحاظ عملكرد بعنوان مكاني مناسب براي زندگي نيز باشد .» توسعه ، رشد همزمان كيفي و كمي است « . و يا براي تعريف توسعه در مقايسه با مفهوم رشد بتوان اين تعريف را ارائه داد

نگارندگان مقاله:،ماخذ 4نمودار شماره

آسايش و فعاليت هاي انساني سه اصل اساسي و مهم پيش روي طراح است و بايستي همواره در براي فراهم ساختن فضاي

جهت حفظ پايداري و تعادل آن كليه فعاليت ها و تصميمات خود را متمركز كند زيرا مهمترين اصل زندگي بر روي زمين

)4دار نمو.(حفظ و احترام به آن است و بدون آن زندگي انسان به مخاطره مي افتد

)5( :،ماخذ5نمودار شماره

7

افزايش ،كل جمعيت جهان درصد 60تقريبا ،ميليارد نفر 5 جمعيت شهرنشين به حدود 2030شود تا سال ‌بيني مي‌پيشدر صداز 50بيش از اكنون (UNFPA)همچنين بر اساس آمار منتشره توسط صندوق جمعيت سازمان ملل متحد)5مودارن(.يابد

چالش ها و فرصت هايي براي توسعه سازگار با ،اين جوامع بزرگ . كنندميجمعيت جهان درشهر ها و مناطق شهري زندگي ، و توسعه شهر هابا محيط زيست سازگار نمود، بايد طراحي براي اينكه بتوان آنها را بيشتر. محيط زيست ايجاد ميكنند

شهر هاي پايدار انرژي ، مصالح و آب . شود درك و اجرا به درستي و همچنين سبك زندگي و تفكر پايداريساختمان ها .كمتري مصرف ميكنند و آلودگي كمتري به طبيعت وارد ميكنند

پايداري محيط

سالمتي حفظ .منابع و موجودات ديگر است شامل زمين ، آب و هوا ،پيرامون آن طبيعت د شهر و كالبمحيط به معني و مالحظه اثرات آنها بر يكديگر امري است كه طبيعت پيراموني و دروني يستماكو سوو رعايت ظرفيت هاي محيطي شهروندان

الش ها و موضوعات وسيعي در اين زمينه قابل مطالعه و چ. بايد در هرگونه تغيير و دخل وتصرف در آن مورد بررسي قرار گيرد .بررسي هستند

در شهر سازي هوشمند اصول و چارچوبي را ميتوان تصوير نمود كه در همه امور مديريتي و اجرايي مورد هدف و الگو قرار :گيرد

توسعه دانش و ترويج اطالعات با فناوري هاي نوين و هوشمند و صرفه جويي منابع رعايت اصول توسعه پايدار

توسعه شهر يفيو ك يكنترل هوشمندانه كالبد مشاركت شهر وندان

. كوشند زندگي شهري را بهبود بخشند‌شهري در سراسر دنيا به كمك سازندگان و طراحان و پيمانكاران مي مسئوالن بودجه تحت فشار هستند كمك خواهد كرد سازي شده باشند، به مقاماتي كه دايما با كسري ‌هايي كه به درستي پياده‌فناوري

.جويي كنند و كارآمدتر باشند‌كه در مصارف مالي صرفه

كالبدي و كيفي توسعه شهرهوشمندانه كنترل تحوالت و فعاليتهاي مختلف اجتماعي و اقتصادي . شهر همانند يك موجود زنده دايماٌ در حال باز سازي و رشد و نمو است

بديهي . انرژي و منابع به شكل بهينه مصرف ميگردد، ضا و زمين دارد و در صورت كنترل و مديريت صحيح نياز به فدر شهر تغييرات اساسي در ،و به كار گيري سيستم ها و فناوري هاي فوق مدرن است با تغيير اساسي در نحوه فعاليتهاي شهروندان

نياز به كاهش سفر در سياست گذاريها بسيار باالست و )1ويرتص(. كالبد و روش استفاده از اراضي نيز صورت خواهد گرفت مراكز شهري ، محالت شهر و حومه آن عملكرد از اين پس )6.(برنامه ريزي كاربري در تحقق اين هدف نقش بزرگي ايفا ميكند

ت انتقال داده ها سرع. بودو تمركز گرايي كمرنگ تر از گذشته خواهد . شهر هاي سنتي خواهند داشت تقسيمات ي متفاوت با امكانات يابد كه بعد فاصله و موقعيت فعاليتها تاثيري در كيفيت نخواهد داشت و بنا بر اين بسياري از ي به اندازه اي افزايش م

.ابد ي شهري به دور ترين نقاط منطقه گسترش مي

)7( :، ماخذ1تصوير شماره

8

در شهر هوشمند ميتواند به روز باشد و ديگر نميتوان چند سال صرف جمع آوري و ثبت اطالعات مورد نياز براي تصميم گيري سيستمهاي اطالعات مكاني و داده ها و اطالعات كمي و كيفي از جمعيت و فعاليت ها با وجود . و جمع بندي اطالعات نمود

دسترسي به روز به كمبود ها و . ه هاي ماهواره اي و بانك هاي اطالعاتي همه در كنار مديريت شهر قرار دارند عكس ها و نقشتقاضا هاي مردم و سرمايه تراكم جمعيت ، مشكالت زيست محيطي ،نياز به خدمات ،ارزش اراضي ، مالكيت ها ، كيفيت ابنيه ،

. هري را درجهت تصميم گيري ياري ميرساند مديران ش،GISبا كاربرد گذاران و تحليل اطالعات

تحول در نگرش به طراحي شهري

پهنه هاي بر همين اساس د ابه حركت در شهر نظم ميدو استعداد زمين منطقه بندي شهر از نظر نوع فعاليتها در گذشته ، كاربري اراضي متناسب با اين پهنه فعاليت شهر مدرن به مناطق مسكوني ، تجارت و خدمات ، صنعت و تفريح تقسيم شدند و

در عمل مشمول طرح هاي جامع سنتي با ضوابط منطقه بندي خشك و سخت گيرانه . فتها تعريف شده و شكل ميگربه مرور با اين طرح ها اكنون .ند تا خود را با نياز هاي شهر وندان و تحوالت شهر تطبيق دهند يدتغييرات و اصالحات ميگرد

اقتصاد شهر ، و زير ساخت هاي شهري جاي خود را به شهر هاي هوشمند با كار بري هاي سيستم ها ،اهميت يافتن بيشتر در سالهاي اخير دولت هاي محلي در انگليس ادعا نموده اند كاربري هاي مختلط اراضي ميتواند سفر هاي . مختلط داده ا ند

)4. (ه سفر با خودرو ارتقا دهدپايدار را از طريق كاهش نياز ب،مسكن ، تفريح و تجارت در ارتباط نزديك تر قرار گرفتند و بدين ترتيب با توسعه فناوريهاي كارفعاليت هاي شهري مانند ،

روش ها و اشكال خدمات رساني .ارتباطي جديد حمل و نقل در شهر به شكل بهينه در آمد و توسعه هوشمند جايگزين گرديد له آموزش ، مديريت و كنترل و توليد و توزيع خدمات و كاال تغييرات اساسي نموده اند و در همين راستا مديريت و از جم

)6نمودار( .توسعه شهرها نيز در حال تغيير و دگر گوني است

نگارندگان مقاله:ماخذ،6نمودار شماره

محله ها و راسته هاي هوشمند يشو افزا يمجاز است و به كاهش مصرف انرژ يشهر يتهايفعال ياختالط و همجوار يدارهوشمند وپا يدر شهر ساز

.انجامد يم ييخودكفانچه كه در شهر سازي مدرن محدود آاز كاربري هاي مختلط شهري و چند منظوره در نظام كاربري شهر بر خالف استفاده

استفاده .نياز وكاهش مصرف و تنوع و سرزندگي به همراه دارد از قبيل امكان استفاده متناسب با را نتايج مفيدي ،شده است مختلط در سطح شهر در طول ساعات شبانه روز صرفه جويي در زمان و فضا و يها يو چند منظوره از فضاها و كاربر ينهبه

حمل و نقل و ،افيكعملكرد محالت شهري با وجود فناوري هاي جديد ارتقاء يافته است و در تر.ساختمان را به دنبال دارد .مصرف انرژي كمتر نقش خواهد داشت توزيع كاال و خدمات تاثير مثبت و با

9

حمل ونقل و ترافيك هوشمندابزار هاي كار برد . يت آن نقش موثري دارند و هدا فناوري هاي نوين در كسب اطالعات از كيفيت و حجم ترافيك در شهر

GPS ، براي راه يابي و ترابري در شهر به كنترل راه بندان ها و كمتر شدن مسير ها صرفه و كنترل هوشمند نقاط بحرانيبعالوه نقش قوي مراكز فرعي با گرايش به خدمات اطالعاتي هم اكنون به طور عام به .جويي هاي قابل توجهي را در پي دارد

اري در بسياري از شهرها تالش جهت غلبه دستور جلسه سياست گذ). 9و 8.(معرفي شده است "شهر آينده"عنوان يك ويژگي )11و10(.بر وابستگي بر خودرو بوده است

سيستم توزيع خدمات و كاالاگر فعاليت از راه دور يك آرايش شهري چند هسته اي را مورد حمايت قرار دهد ،بطوريكه فاصله هاي بين خانه ها ، مراكز

شود كه بتوان بدون استفاده از وسايل نقليه به آنها دسترسي پيدا كرد ، كاري ،فروشگاههاو مراكز خدماتي به قدري كم با وجود سيستمهاي اطالعاتي و خريد ،فروش و سفارش )12.(احتماالٌ،استفاده از سوخت و نرخ مالكيت خودرو كاهش مي يابد

قت بيشتر مستقيماٌ به دست كاال و خدمات بسياري از واسطه هاي مربوط نيز حذف ميشود و اينگونه خدمات با سرعت و د .به اين ترتيب در زمان و انرژي صرفه جويي خواهد شد .مصرف كننده ميرسد

مقابله با بحران هاي اجتماعي و بالياي طبيعي

و يريپذ رسد و شهر انعطاف يبه حداقل م، با شناخت و هشدار هاي سريع ها يدادشهر با حوادث و رو مقابله يها ينههز اطالعات دقيق از بروز مشكالت و خبر رساني و سيستم هاي .يابد يرا م يرمترقبهالزم را در جهت مقابله با حوادث غ ييتوانا

هشدار دهنده ، از مزاياي سيستم هاي هوشمند در تاسيسات شهري است و با آگاهي و عكس العمل به موقع ضرر و زيان هاي .جاني و مالي را ميتوان كاهش داد

كنيدولت الكترو

ي‌حرفه ا -يكه در نظام علم يمشكالت يژهخود، به و يحل معضالت شهر يجهان برا ياز كشورها ياريدر حال حاضر بس يا "يجيتالشهر د" يرنظ ينياند كه عموما تحت عناو‌آورده يرو يمجاز يايدن يبه راهكارها يست،متعارف موجود قابل حل ن

بوده و از يجيتالو ارائه خدمات تنها محدود به اطالعات د يدتول يي،دهايكررو يندر چن. شوند يم يمعرف "يكدولت الكترون"مسئوالن مربوطه به يارائه اطالعات از سو يعني يينتحت سلسله مراتب باال به پا يكيو الكترون يجيتالارتباطات د يقطر

يشجهت افزا يمختلف شهر يها ينهدر زم نوين يها يندفرا يريدر شهر هوشمند بكار گ. يردپذ يشهروندان صورت منگر نسبت به شهر و مسائل و مشكالت آن يندهآ يدياز افراد جامعه د يككه هر يبه گونه ا وجود داردمشاركت شهروندان

شهر يانعمده م ياز تفاوت ها يكي ينبنابرا. دانند يشهر م يدر جهت هوشمند ساز يرگذارداشته و همواره خود را تاث .به باال است يينپا ازشهروندان يو حل مسائل شهر ييشهر هوشمند در پاسخگو ييتوانا يجيتال،هوشمند و شهر د

يريپذ يتدر مورد شهر خودشان و مشاركت در اداره آن، از مسئول يشترب يآگاه يلاساس شهروندان شهر هوشمند به دل براين ياست كه زندگ يبترت ينبد. كننده خدمات خواهند بود يدخود، تول يدر قبال شهر خود برخوردارند و در سطح مشاركت ييباال

.شود يم يادر شهرهوشمند سرزنده و پو يشهر

نگارندگان مقاله:،ماخذ7نمودار شماره

10

دور كاري و كنترل از راه دوريت نقش اساسي در مدير كار در محل ثابت و در ساعات مشخص در عرصه توليد و مديريت ودر دوره صنعتي در گذشته

مجتمع هاي خدماتي و اداري نياز به فضاهاي خاص در ساعات مشخصي از شبانه روز داشتند و رفت و . جامعه مدرن داشت در حاليكه با نظام دور كاري و .و پر هزينه بود امكانات پاركينگ خود رو ها نيز محدود . آمد در ساعاتي از روز به اوج ميرسيد

همه امور مالي و اداري در هر مكان و ساعتي از شبانه روز بدون نياز به .ن خاص نيازي نيست كنترل از راه دور به زمان و مكاكار از راه دور به معني جايگزيني كامل ويا جزئي رفت و آمد به محل كار از طريق استفاده از . مراجعه حضوري امكانپذير است

دراين روش ممكن است كار در .است...)ي ، مودم ها و ايميل و تلفن ها،كامپيوترهاي شخص(كامپيوتر و تكنولوژيهاي مخابراتي )13.(خانه انجام شود ويا احتماالٌ در مركزي كه از دفتر اصلي به كارمند نزديكتر است

.عالقه فزاينده به كار از راه دور به چهار دليل تقويت شده است )14(مطابق نظر باطات الكترونيكيرشد و ازدياد سريع و همچنين مقبوليت عمومي ارت -١ عالقه شخصي به كنترل دوباره بر دسترسي ها و زمانها -٢ انگيزه براي بهتر كردن همزمان قابليت توليد و همچنين افتصادي بودن كار -٣ خواست جوامع براي كاهش تراكم و آلودگي هوا -۴

آموزش از راه دور

ياطالعات يبه كمك ساختارهاوزشي منظام آها، يريگ يممشاركت شهروندان در تصم يشدر شهر هوشمند، در ضمن افزا بانك هاي اطالعاتي و كتاب هاي آموزشي ديجيتال به كمك . تحول اساسي يافته است يسيستمهوشمند و نظام كارامد

كتاب هاي ديجيتالي و كالس هزينه آموزش با وجود .ان و دانشجويان و سيستم هاي آموزشي آمده اند شهروند تمام آموزش .مجازي ، كنفرانس هاي مجازي و آزمايش و ارزيابي از راه دور ، كاهش چشمگيري دارد هاي

شهرها در عصر اطالعاتدر تكامل شهرها شده است "موج سوم "به عقيده الوين تافلر، انقالبي كه در تكنولوژي اطالعات روي داد ، باعث ايجاد

ش سريع فعاليت هاي از راه دور از قبيل كار ،خريد و آموزش از راه دور ،ممكن است در فضاي فيزيكي شهر ها تاثير افزاي.آموزش از .پژوهش ها نشان ميدهد كه كار از راه دور شكل فيزيكي رفت و آمد به محل كار را تغيير ميدهد) 7نمودار(.بگذارند

ر كالبدي و سازماني مدارس ، دانشگاهها و مطب پزشكان را تغيير داده و نهايتاٌ خريد راه دور و درمان از راه دور ، محل و ساختابه .ما در آستانه تغييرات بنيادين در نوع داد و ستد و تجارت هستيم). 15. (از راه دور شكل بازار ها را متحول خواهد كرد

اندهي فضاهاي شهري و كالبدي را فراهم مي آورد مي توان چهار تغيير عمده را كه موجب تغييراتي در سام"بارسنگ"عقيده . تشخيص داد

.مكانهاي خرده فروشي و تجارت اهميت خود را از دست خواهند داد-1 .كاهش ابعاد ماطق تجاري و خرده فروشي موجب فرسايش قدرت زمين داران خواهد شد-2 .دبعضي از ادارات و فضاهاي خرده فروشي به فضاهاي منسوخ تبديل ميشون-3 )16.(نيازهاي طراحي ساختمان هاي اداري و فضاهاي خرده فروشي تغيير خواهد كرد-4

همانگونه كه مالحظه ميشود تغيير در نوع استفاده از اراضي و دگرگوني شيوه هاي طراحي به تجديد حيات ساختار شهرها .منجر ميگردد

نتيجه گيريبحث ود-ي است كه نه تنها از منظر اقتصادي سودآوري ا هاي شهري گسترده جاد زيرساختاصلي شهرهاي هوشمند، اي نياز و هزينه

اولين مرحله از بنا بر اين . دهندمي مطلوب ارتقاء طورسازي را به همراه دارند، بلكه كيفيت زندگي شهروندان را به و بهينههاي سازي بسترهاي شبكه ز طريق پيادههاي ارتباطي سريع به شهروندان ا وشمندسازي شهرها، ارائه زيرساختهتوسعه و روش ها و سيستم ها مدت و پايدار با ارائه انواع به عنوان يك راه حل طوالني كهسريع با تكنولوژي باال است فوق ارتباطي

كه نتايج نهايياز بررسي جدول . دهدي انرژي را به صورت چشمگيري كاهش ها سازي، مصرف حامل خدمات كنترل و بهينهداراي بيشترين كميت عددي بوده و در "ايجاد صرفه اقتصادي كالن "ق در آن منعكس شده است مشاهده مي شود كه تحقي

11

"از سوي ديگر .عامل مهم ديگر دسترسي به اطالعات دقيق در اين روش ميباشد. نتيجه از تاثير حداكثري برخوردار استعامل اعالم هشدارهاي سريع نيز تاثير كمتري .ه تاثير حداقلي داردداراي كمترين كميت و در نتيج "شناخت نقاط بحراني

حداكثري و حداقلي بوده و متناسب با كميت عددي حاصله در عواملساير عوامل حاصله فيمابين .نسبت به ساير عوامل داردي مدرن ، بسياري از عوامل بطور كلي با هوشمند سازي شهرها از طريق پياده سازي تكنولوژ.جدول داراي تاثير مثبت ميباشند

)1جدول(.مربوط به پايداري ،از جنبه هاي مورد بررسي حاصل ميگردد

بعمنا

ی وي

جفه

صر

ی سان

رات

دمخ

٢۴ ته

اعس

انوند

هر ش

کتار

مشش

زاي اف

گیود

آلش

اه ک

ع وق

مبه

ل الم

س عک

يق دق

اتالع

اطه

ی برس

ست د

ع ري

سای

هدار

هشم

عال ا

النی ک

صاداقت

ه رف

صاد

يج ا

رات

دمخ

شر بي

قتا د

ی بسان

تريش

ت برع

س با

نیسا

رات

دم خ

روود

خيت

لک ما

رخش ن

اه ک

روود

خبه

ی تگ

بسوا

دم ع

ی ران

بحط

نقات

اخشن

ریشه

ی ها

ه بک

شعه

وسه ت

ز بنيا

ش اه

ک

ریشه

ی ها

ضا ز ف

ه اور

نظ م

چندده

تفااس

گیزند

سرو

ع نو

ت

ژینر

ی اوي

جفه

صر

االو ک

ت دما

خسب

تنا م

يعوز

ت

لطخت

مای

يهبر

ارز ک

ه افاد

ست ا

ضیارا

ز ه ا

فادست

ی اها

وش ر

الحص

ا

ریشه

ی ض

اراف

صر م

شاه

ک

عیطبي

ی ها

تم يس

وس اک

ويط

محظ

حف

انزم

ر ی د

وي ج

فهصر

نتايج موثر

ويژگی شهر هوشمند

١ ١ ١ ٢ ٢ ١ ١ ١ ۴ ٢ ٢ ٣

كالبدي و كيفي توسعه شهرهوشمندانه كنترل

ساختمان ها و بلوك هاي هوشمند ۴ ١ ١ ٢ ١ ۴ ۴ ٣ ٢ ٢ ١ ٢ ۴ ۴ ۴ ١

محله ها و راسته هاي هوشمند ٣ ٣ ٣ ٣ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ٣ ١ ٣ ٣

حمل ونقل هوشمند و كنترل ترافيك ۴ ٢ ٢ ٢ ٣ ۴ ۴ ۴ ٣ ۴ ٣ ٢ ۴ ۴ ۴ ٣ ۴ ٣ ۴ ۴

سيستم توزيع خدمات و كاال ۴ ٣ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ٢ ١ ۴ ۴ ٣ ۴ ۴ ۴ ۴ ٣ ۴ ۴ ۴

مقابله با بحران هاي اجتماعي و بالياي طبيعي ٢ ۴ ٢ ٣ ۴ ١ ۴ ٣ ۴ ۴ ۴ ۴ ٣ ٣ ٣ ۴

دولت الكتروني ۴ ١ ٣ ٣ ٣ ٣ ١ ٣ ٣ ٣ ١ ٣ ٣ ۴ ۴ ۴ ١ ۴ ۴ ٣ ٣ ۴ ٢

دور كاري و كنترل از راه دور ۴ ۴ ۴ ٢ ٢ ۴ ۴ ٣ ٣ ۴ ۴ ۴ ٣ ٣ ۴ ١ ۴ ٢ ۴ ٣ ۴ ۴

راه دورآموزش از ۴ ١ ۴ ٢ ١ ١ ٣ ٣ ٣ ۴ ١ ۴ ۴ ٢ ٢ ۴ ٢ ۴ ٣ ٣ ۴ ۴

تجارت هوشمند ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴ ۴

٢٣ ٢٩ 28 ٢۵

١٧

٣۵

١۶

٣٧

٢٣

٢۴

٢٠

٢٣

١٣

٢٧

٢۶

٢٩

٢٩

٢٩

٢٨

٢۴

٢٧

٢٨

٢۶

مجموع نتايج كمي

نگارندگان مقاله: ، ماخذمقايسه ويژگي هاي شهر هوشمند و نتايج موثر بدست آمده ، 1جدول شماره

12

: منابع

1-http://vista.ir/content/11789

شهراكترونيك واقعيت "،»نوين شهري شهر هوشمند، تكوين انقالب«، 1390قيسوندي، حميد، آرمان قيسوندي و كيهان قيسوندي، -2

ايران، نور، دانشگاه آزاد اسالمي واحد نور ن همايش ملي آرمان شهرنخستي ،"شهرهاي فردا

ارائه مدل مفهومي ، اجرايي با تاكيد بر (شهر هوشمند ضرورت هزاره سوم در تعامالت يكپارچه شهرداري الكترونيك"،1390كياني، اكبر ، -3

14،فصلنامه جغرافيايي آمايش محيط ، شماره ")شهرهاي ايران

4-Breheny,M.(1995) ”Conterurbanisation and sustainable urban forms,in Cities in Compatition” (eds

J.Brotchie,M.Batty,E.Blakely,P.Hall and P.Newton),Longman Australia,Melbourne.

5-UN DESA continent population 1950 to 2100.svg

6-Banister,D,Watson,S.andWood,C.(1997) ” Sustainable cities,Transport,Energy,and Urban

Form,Environment and planning” B,24(1)

7-http://www.imagesgoogle.com/smartcity

8-Brotchi,J,Gipps,P.and Newton,P.(1995) ” Urban landuse ,transport and the information economy :

metropolitan imployment,journe to work trends and their implications for transport”,Urban Futures,17.

9-Castells,M.(1989) ”The Informational city :Information Technology,Economic Restructuring and the

Uban Regional Process”,Blackwell,Oxford.

10- Troy,P.(1996) ” Urban consolidation and the family, in The Compact City :A Sustainable Urban

Form ” (eds M. Jenks,E.Burton and K.Williams), E & FN Spon, London.

11-Gordon,P,Kumar,A.and Richardson,H.W.(1989) ”The influence of metropolitan spatial structure on

commuting times”.Journal of Urban Economics,26.

12-Marcus , Jason , 1997,” The Invironmental and Social Impacts Of Telecommuting and

Teleactivities” :Chpt :7, at :http://www.oldgrowth.org/Telecommute/7reduction-auto.html.

13- Dittmar,H.and Cook,K,1997, ” Mean Streets Pedestran Report” , at : http://www.transact

.org/mean/for/html.

14-Quay,Ray,1993,Telecommuniting : ”Possible Futuers For Urban & Rural Communities” , Planning

Commisionals Journal Vol :12 :16

15-Graham,Stephan,1995. ”Cyberspace and the City”,T & CP journal :198.

16 – Bursuk, Mark,1996. ”What Is The Impafct Of Infotech On Commerchial Real Estate” , Presented

To : Real Estate Roundtable Stanford Business School Alumni Association,

at : http//www.telecommute.org/brusk3.html

13

Abstract :

Evaluation of intelligent cities effects with emphases to sustainable development component Introduction: Growing world population and major trends towards urbanization , will have catastrophic effects on the environment and urban spaces. This study aimed to save resources, time and energy in cities, is about the concept of "intelligence" in the city and identify effective methods of improving the quality of urban life. Materials and methods: According to the study,with approach "descriptive-analytical", to identify "features smart city" as indicators discussed,by calculating a score for each indicator, and evaluate them, the most effective results of Intelligent cities are determining . Findings : This study reveals the need and cost of smart cities,is creating the city-wide infrastructure, not only from an economic perspective as well as optimizing their profitability ,but also it is desirable to promote the quality of citizens life. Result: The results of the review of the final table, which is reflected in its, show the "Creating the macro economy" has been the largest numeric quantities and as a result, the effect is maximal for smart cities.Other important factor is the possiblity of " accessibility" for detailed information about creating smart cities. Keywords: Intelligent, city sustainability, electronic networks, citizen participation, zoning