okra-magazine juni 2009
DESCRIPTION
OKRA-Magazine juni 2009TRANSCRIPT
magazinejuni 2009
www.okra.be www.okrasport.beAfgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145
maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 42 nr. 5
128 prijzen op blz. 50!
blz. 30
Welkom in de Kringwinkel
Beeld je in dat je morgen met pensioen gaat.
Al dat fraais en veel meer ligt in de OKRA-winkel voor je klaar.
Jij geniet er al van.
Vertel er ook over aan je buurvrouw, je ex-collega, je broer.
Zeker als ze OKRA nog niet kennen.
Zou je dan…naar Cyprus gaan?
salsa dansen?
naar een breicafé trekken?
als vrijwilliger aan de slag willen?
een cursus Photoshop volgen?
open k
riste
lijk
resp
ectvol actief
Kring
Eindelijk mag ik nog eens genieten van een dag rust. Een wandeling onder een bijna
zomerse zon zint me wel. Op de speelplaats staan kleuters na de middagpauze klaar
richting klasje. “We maken een kringetje van jongens en van meisjes…” Een liedje zo
oud als er kinderen zijn. Ik zong het zelf, onze dochters ook en wie weet binnenkort
onze kleindochters. Ik stap verder en frunnik onbewust aan de trouwring van mijn
moeder. Hij kreeg na haar dood een tweede leven. Net achter mijn trouwring zit hij.
Ook mijn moeder en ik vormen een kring. We geven haar ouders en onze kinderen een
hand. En overbruggen op die manier haar wereld en de mijne.
Een paar nostalgisch ogende tuinstoelen lokken me ‘De tweede weg’ binnen. De kring-
loopwinkel. De geur van ontelbaar veel geleefde levens beneemt me even de adem.
Maar al die spullen die op een tweede, derde of vierde kans wachten, overhalen me om
te kijken, op te pakken, weer neer te zetten, te betasten, te keuren, de prijs te bestu-
deren, een van de medewerkers aan te spreken… Een jongeman koos net een matras
uit. Tweepersoons. In mijn ogen het kopen niet waard. En weer begrijp ik dat wat je
ziet ongelooflijk nauw samenhangt met de ogen waarmee je iets bekijkt. Wellicht denkt
die man aan de heerlijke uren die hij binnenkort op de matras kan beleven. Of is het
bed waar hij nu op slaapt er nog veel erger aan toe. Of - en dat is uiteraard het meest
waarschijnlijke - kan hij zich geen nieuw exemplaar permitteren. En die tuinstoelen?
Waarom heb ik er zin in? Natuurlijk… ze lijken als twee druppels water op de stoelen
waar ik als kind in zat te lezen en te dollen. Thuis, op de koer.
Ik laat de stoelen toch maar staan en zal er nog eens over nadenken. Zijn ze volgende
week weg, tja dan moest dat zo zijn. De jonge vrouw aan de kassa wil er wel een
briefje opplakken. ‘Verkocht’. “Voor een paar dagen kan dat wel.” En zo raken we aan
de praat. Ze werkt hier deeltijds. Altijd beter dan niets. Tot voor kort verkocht ze merk-
kledij in een luxueuze boetiek. Maar dat kan niet meer. Ze heeft een serieuze depressie
achter de rug. De eigenaar vond dat ze te lang wegbleef en dankte haar doodleuk af.
Blij met de zinvolle baan in de kringloopwinkel laat ze terloops vallen dat ze niet veel
meer verdient dan een uitkeringstrekker…
Sofie kreeg hier dus ook een tweede kans, een tweede leven. Zoals de vazen die ze
verkoopt, de kasten en het vaatwerk. Wie hier iets koopt, doet een koopje. Soms tik je
een zeldzaam mooi stuk op de kop voor een prikje. Of vind je het schoteltje waar je al
jaren naar op zoek bent. Jammer dat ook Sofie voor een prikje het beste van zich-
zelf moet geven. Zoals duizenden van haar collega’s. Zowel in de sector van de
sociale tewerkstelling als in de ‘zachte’ sectoren. Luc in de strijkwinkel,
Margot in het woonzorgcentrum, Karel in de instelling voor autistische
kinderen. Wat zou ik hen graag een stem geven.
Lieve Demeester
VOORWOORD
33
ITEM
OKRA-magazine
Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,
Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te
missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt
aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].
inhoud
juni 2009
OKRA juni 2009
25
Ook jouw pensioen gaat omhoog!In 2009 gaan alle pensioenen omhoog. Niet
allemaal tegelijk en niet allemaal even veel.
Wanneer jij kan rekenen op een verhoging van
je pensioen en hoeveel die zal bedragen, leg-
gen we je piekfijn uit.
Verhalen over herinneringenGaston Durnez was kind in de jaren ’30 en ’40.
Hoe hij deze moeilijke jaren beleefde, schreef
hij neer in zijn boek Vroeger waren wij veel
jonger. Maar ook in OKRA-magazine haalt hij
herinneringen op aan zijn bewogen kindertijd.
Van geel naar zwart goudJe denkt waarschijnlijk niet spontaan aan
Charleroi als je een leuke daguitstap uitstip-
pelt. Nochtans heeft deze streek heel wat
moois te bieden. We tronen je mee naar een
verrassend authentiek kasteel en het indruk-
wekkende mijnmuseum in Marcinelle.
14
16
46
46
6 STANDPUNT Werk aan de winkel voor politici!
7 GEZONDHEID Drink dag en nacht
10 PRIKKERTJES
12 OKRA-ZINGEVING Wat als Jezus een vreemdelinge
ontmoet?
14 INFO Ook jouw pensioen gaat omhoog!
16 ACTUEEL Verhalen over herinneringen
18 VRAAG EN AANBOD
20 ANDERS OUD Louis leert schrijven op zijn 79ste
22 SAMEN HET LEVEN KLEUREN OKRA maakt werk van kleur
24 KLEUR HET LEVEN De grote finale
25 OVER WAT TELT ‘Ik mis Bert nog elke dag’
30 IN JE PORTEMONNEE Sociale economie in de Kringwinkel
33 MENU Meer dan kant-en-klaar
36 GROEN Het zachte groen van schaduwplanten
38 OKRA-SPORT Sportelen op de Senior Games
40 BOEKEN Rusland versus Amerika
42 TENTOONSTELLING Cardijn blijft actueel
44 GEDICHT Waarheen daarheen
45 UITJES
46 UIT Van geel naar zwart goud
49 42 WINNAARS!
50 SPEEL EN WIN
52 HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN Mijn fotogalerij
53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
Een blik op jouw mobiliteit
36
In je volgende OKRA-magazine
30 33
Een blik op jouw mobiliteit
OKRA juni 2009
6
STANDPUNT
De crisis wijst duidelijk op een doldraaiende eco-
nomie. Aandeelhouders, bedrijfsleiders en beheer-
ders willen steeds meer hebben. Ik weet wel, we
mogen ze niet allemaal over dezelfde kam sche-
ren. Wie investeert in eerlijke en duurzame eco-
nomie, wie in elke werknemer een volwaardige
partner ziet en wie opbrengst en winst eerlijk ver-
deelt, moet zich niet geviseerd voelen. En we
begrijpen dat er ook ondernemingen het slachtof-
fer zijn van de crisis zonder dat zij ervoor verant-
woordelijk zijn.
Als je enkele weken de media volgt, weet je niet
meer wat je leest, ziet en hoort. In 2008 verdien-
den de toplui van de achttien grootste beursgeno-
teerde Belgische bedrijven samen 33,3 miljoen
euro, weliswaar 14,6 procent minder dan het jaar
voordien. Een topman van een bankholding die in
hetzelfde jaar mocht vertrekken, streek 4,4 mil-
joen euro op inclusief opzegvergoeding en een
speciale bonus van 1,8 miljoen voor de meerwaar-
de die hij creëerde. De grote baas van de grootste
Belgische brouwerij ontvangt als alles goed gaat
met zijn bedrijf in 2013 een extraatje van 3,2 mil-
joen euro in de vorm van aandelenopties. In 2007
werden in ons land voor om en bij de honderd mil-
joen boetes niet geïnd. De ministeries van Financiën
en Justitie ruziën over wie de boetes voortaan kan
innen. Het is dus nog niet zeker waar het geld van
topgangsters die hun gevangenisstraf kunnen
afkopen terecht zal komen.
Alles kan en alles mag. Er is geen lijn meer in
de controle, de sanctionering en de regelge-
ving. Deze normvervaging werd voor het eerst
heel duidelijk toen de fiscale amnestie werd goed-
gekeurd.
Zou er nog werk aan de winkel zijn? Zeker, we
mogen de moed niet verliezen. Samen met de
andere spelers uit het middenveld moeten we
aan de beleidsverantwoordelijken duidelijk
Werk aan de winkel voor politici!
Je kan er niet om heen. Op elke hoek van de straat, aan blinde muren, op
gemeente- en kerkpleinen staan verkiezingsborden. Mannen en vrouwen,
broederlijk naast elkaar. Alleen hun nummer en hun kleur verraden dat ze
grondig van mening verschillen. En dat bleek de voorbije maanden maar al
te duidelijk in de aanpak van de crisis.
maken waarover het echt gaat. We moeten hen
met aandrang vragen de vele memoranda die naar
aanleiding van de verkiezingen zijn gemaakt gron-
dig te lezen en vooral naast elkaar te leggen.
Zo hebben onder andere ACW, ACV, CM,
Welzijnszorg, de Gezinsbond, Zorgnet Vlaanderen
en uiteraard ook OKRA in klare taal aan alle par-
tijen laten weten wat hun bekommernissen, vra-
gen en eisen zijn voor de komende regering. Als de
politici daaruit de grote en gemeenschappelijke
verzuchtingen distilleren, is een nieuw beleidspro-
gramma al voor een groot deel geschreven. De
realisatie ervan zal dan niet enkel gedragen wor-
den door de meerderheid van de bevolking, het zal
hen ook ten goede komen. En dan zullen petities
voor betaalbare woonzorgcentra, betaalbare
thuiszorg, voldoende sociale woningen, recht
op vakantie voor langdurig zieken en gehan-
dicapten, welvaartsaanpassingen voor socia-
le uitkeringen overbodig worden.
Politici die dit helpen realiseren, mogen hun por-
tret het hele jaar op het kerkplein plaatsen.
Jan Vandecasteele
Algemeen secretaris
Zo hebben onder andere ACW, ACV, CM,
Welzijnszorg, de Gezinsbond, Zorgnet Vlaanderen
en uiteraard ook OKRA in klare taal aan alle par-
tijen laten weten wat hun bekommernissen,
vragen en eisen zijn voor de komende regering.
Als de politici daaruit de grote en gemeenschap-
pelijke verzuchtingen distilleren, is een nieuw
beleidsprogramma al voor een groot deel
geschreven.
7
GEZONDHEID
Hevige uitstralende pijn in de
rug ter hoogte van de nieren,
pijn bij het plassen, bloed in de
urine, misselijkheid en braken
zijn ernstige aanwijzingen voor
nierstenen. Vijf tot tien procent
van de bevolking heeft er wel
eens last van. Nierstenen
komen twee tot drie keer meer
Drink dag en nacht!Twee liter water, twee glazen melk en twee sneetjes kaas per dag. Dat is
het makkelijke en goedkope recept om nooit geconfronteerd te worden met
nierstenen. En je bespaart jezelf een hoop problemen en pijn.
stenen. Hoe minder we drinken,
hoe geconcentreerder onze urine
is en hoe makkelijker nierstenen
zich vormen. De opstapeling van
urine en de verwijding van de
urinewegen boven de steen ver-
oorzaken hevige pijn in de rug
langs de zijde waar de niersteen
zit. Deze pijn straalt meestal uit
naar de flank en de geslachtsor-
ganen.
Omdat de meeste nierstenen
calcium bevatten, dacht men
vroeger dat een teveel aan deze
stof de nierstenen veroorzaakte.
Daarom schreven artsen de
patiënt een calciumarm dieet
voor. Ondertussen is deze hypo-
these achterhaald. Heel wat
andere factoren die niets met
calciumrijke voedingsproducten
te maken hebben, kunnen de
uitscheiding van calcium via de
urine beïnvloeden. Vooral een
hoge aanbreng van zout, eiwit-
ten en koolhydraten en overdre-
ven reserves van calcitriol heb-
ben een invloed. Calcitriol is een
nierhormoon dat de opname van
calcium door de nieren regelt.
… oxaalzuur
Zelfs wanneer er veel calcium in
de urine zit, leidt dat niet nood-
zakelijk tot het ontstaan van
een niersteen. Urine bevat
immers ook een stof die de aan-
maak van nierstenen tegengaat,
namelijk citroenzuur. Die stof is
onder andere aanwezig in citrus-
vruchten.
voor bij mannen dan bij vrou-
wen. Vooral jonge en iets oude-
re mannen lijden aan de kwaal.
Toch zijn nierstenen niet leef-
tijdsgebonden.
Calcium en…
Onvoldoende vochtopname is de
voornaamste oorzaak van nier-
Recente onderzoeken wijzen uit
dat calciumrijke voeding de vor-
ming van nierstenen zelfs kan
afremmen. Hoe kan dat? Calcium
vormt in de nieren een verbin-
ding met oxaalzuur, ook een stof
die het ontstaan van nierstenen
in de hand werkt. Als we pro-
ducten eten die veel oxaalzuur
bevatten maar te weinig calci-
umrijke voedingsmiddelen, kan
dit nierstenen veroorzaken.
Voedingsmiddelen als thee,
cola, witte wijn, rabarber, aard-
beien, frambozen, tomaten,
chocolade, noten, bieten en spi-
nazie bevatten veel oxaalzuur.
Het is dus aan te raden zowel
oxaalzuurrijke als calciumrijke
voeding te consumeren. Calcium
voert het teveel aan oxaalzuur
af via de urine en vermindert zo
de kans op nierstenen. Artsen
raden de meeste niersteenpa-
tiënten echter aan zo weinig
mogelijk oxaalzuurrijke voeding
te consumeren.
Ook een overdreven hoeveelheid
urinezuur kan leiden tot de vor-
ming van nierstenen. Dit urine-
zuur is afkomstig van de purines
aanwezig in een aantal eiwitrijke
voedingsmiddelen zoals vlees,
zeevruchten, linzen en gevogel-
te. Anderzijds zijn er ook men-
sen die van nature te veel urine-
zuur aanmaken.
Pijnlijk
De meeste nierstenen zijn klei-
ner dan 4 mm en worden spon-
taan afgevoerd. Daarom vol-
staan pijnstillers en veel drinken
meestal. Grotere nierstenen
moeten verbrijzeld worden met
een niersteenverbrijzelaar of
verwijderd worden met een kijk-
operatie. De grootte van de
steen heeft echter weinig of
niets te maken met de pijn die
hij kan veroorzaken. Kleine
steentjes kunnen heel pijnlijk
zijn en in sommige gevallen heb
je van grote stenen weinig last.
Bij nierkolieken zijn de urinewe-
gen geblokkeerd. Dit wil zeggen
dat de urineafvoer afgeremd
wordt. Het nierbekken is volledig
gevuld met urine die het weefsel
wegdrukt. Als dit te lang duurt,
kan de nier onherstelbaar
beschadigd raken. Heb je koorts,
verwittig dan onmiddellijk een
dokter want dan kan je een
etternier krijgen. Nierkolieken
zijn vrij pijnlijk. De pijn straalt
meestal uit naar de geslachtsor-
ganen. Bij nierkolieken kan je
niet stilzitten en rol je vaak over
de grond van de pijn.
Weg met die steen
Via een echografie, radiografie
OKRA juni 2009
8
GEZONDHEID
Tips om nierstenen te voorkomen
■ Drink minstens twee liter per dag.
■ Beperk het gebruik van zout.
■ Beperk eiwitrijke voeding als vlees, vis, eieren, granen en noten.
■ Vermijd oxaalzuurrijke voeding: spinazie, rabarber, bieten, asperges, noten, choco-
lade, thee, aardbeien en tarwezemelen.
■ Verbruik 900 tot 1 200 mg calcium per dag of twee tot vier glazen melk (of yoghurt,
karnemelk, chocolademelk, enz.) en een tot twee sneetjes kaas.
Met een zout- en eiwitarm dieet voorkom je meteen allerlei hart- en vaatziekten. Een
hoge calciuminname behoedt je tegelijk voor botontkalking of osteoporose. Je hebt dus
meer dan een reden om je voeding aan te passen.
De meeste nierstenen zijn kleiner dan 4 mm en worden spontaan afgevoerd.
9
Rug in de prak, stekende schouders, knieën in puin…Maken uw gewrichten u het leven zuur?
Doe wat!
Kalmerende, beschermende eigenschappenHebt u alles al geprobeerd om de pijn te verlichten en zon-der veel resultaat? Wist u dat dit soort aandoeningen bij de bewoners van Noord-Europa niet voorkomt? Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat de consumptie van vette vis een zeer weldadig eff ect heeft op de gewrich-ten. Dit is te danken aan de hoge concentratie natuurlijke bestanddelen met kalmerende en beschermende eigen-schappen voor het kraakbeen.
Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Op basis van deze onderzoeken heeft het researchcentrum van Phythea Phytalgic samengesteld, een product met na-tuurlijke bestanddelen ter versoepeling van verouderende gewrichten. Dit supplement bevat dus een groot percen-tage wilde visolie dat samen met zink en brandnetel zowel een kalmerend als een beschermende werking heeft. De verbetering is over het algemeen merkbaar na 3 weken gebruik van 3 capsules per dag. Vanwege de perfecte ver-draagbaarheid kunt u Phytalgic bij ernstige gewrichtspro-blemen gedurende een lange periode gebruiken.Wanneer u 3 capsules per dag inneemt, zult u na een gebruik van ca. 3 weken de eerste ef-fecten bemerken.
Onze mening: een uitstekend product dat de beloften waar maakt: gewrichten die geleide-lijk aan soepeler worden, blij-vende verlichting, een levens-comfort hervonden in slechts enkele weken tijd!
Phytalgic van Phythea - Te koop bij uw apotheek
CNK: 2399-202 en NUT/PL-code: 968/1
Ongeveer 16,80€ per doos
Wist u dat bijna één op de twee mensen na hun 45e last krijgen van gewrichtsproblemen die in de loop der jaren kunnen verergeren? De heupen, de rug, de schouders, de han-den… iedere dage-lijkse beweging, zelfs de meest simpele, kan pijnlijk worden.
PUBLIREPORTAGE
Okra_04_02_09.indd 1 05/01/2009 11:47:47
of CT-scan wordt een diagnose gesteld. Vervolgens
kan de steen weggehaald worden op verschillende
manieren.
■ Endoscopische verwijdering van een steen in de
urineleider: de arts brengt een buisje met een
cameraoog in de urineleiders en neemt met een
minuscuul grijptangetje de steen weg.
■ Endoscopische laserbehandeling van een steen
in de urineleider: de arts verpulvert de steen via
een endoscopie tot kleine stukjes die via de urine
langs de normale weg uitgescheiden worden.
■ Endoscopische laserbehandeling van een steen
in de nieren: grotere stenen kunnen niet via de
urineleider afgevoerd worden. Hier maakt de
arts een insnijding van ongeveer 4 mm in de rug
langs waar hij de niersteen verwijdert.
■ Niersteenverbrijzelaar: dit is een apparaat met
een zender dat tegen de rug wordt geplaatst en
gerichte schokgolven geeft. Die verbrokkelen de
steen. Meestal volstaat één behandeling maar bij
grotere stenen van 2 cm en meer zijn soms
meerdere behandelingen nodig.
Wat zullen we drinken?
Het meest probate middel om nierstenen te voor-
komen, is veel drinken. Water is daarbij het meest
aanbevolen. Het maakt niet uit of het kraantjeswa-
ter, mineraal water, plat of bruisend water is. Je
drinkt voldoende wanneer je uitgescheiden urine
helder gekleurd is. De urine mag vooral niet don-
ker zijn. Wacht niet tot je dorst hebt om te drinken.
Dorst is immers een signaal waarmee je lichaam
aangeeft dat het vocht te kort komt. Wanneer je
slechts drie- à viermaal per dag moet plassen,
drink je te weinig. Belangrijk is ook de vochtopna-
me te spreiden over dag en nacht. Wanneer je
’s nachts moet opstaan om te plassen, kan je met-
een ook een glaasje water drinken. Zo blijft de
doorstroming van de nieren verzekerd.
Tekst Chris Van Riet
✂
Kook met seizoensgroenten
Gezonde voeding, voldoende lichaamsbewe-
ging en een goed gewicht kunnen heel wat kanker-
gevallen voorkomen. Met het nieuwe boekje
Belgische seizoensgroenten met tips en trucs wil
de Stichting tegen Kanker ons alvast helpen een
gezondere leefstijl te hanteren. In dit boekje vind
je talrijke heerlijke en gezonde streekgerechten.
De nadruk ligt steeds op seizoensgroenten en -fruit.
Op basis van weekplannen komt elk seizoen aan
bod met de typische producten, af en toe een
feestmaaltijd en gezonde varianten van Belgische
streekgerechten. Ieder recept bevat tips voor
snelle, budgetvriendelijke variaties en ideeën om
restjes tot een heerlijk menu om te toveren.
OKRA juni 2009
10
PRIKKERTJES
PrikkertjesZingen zit in jou
Zingen zit in onze genen. Kinderen bloeien
open bij ritmes en klanken, voor oudere mensen is
zingen ontspannend en sociaal. Voor velen bete-
kent zingen: onthaasten, plezier maken, cultuur
beleven.
Om het zingen meer klank te geven, stelde OKRA
een tijdloos liedboek samen. Ik zing wanneer … 68
liederen voor 55+ is een verzameling van bekende
en minder bekende liederen, uniek om in huis te
hebben of om cadeau te geven. De laatste exem-
plaren bieden we aan tegen de promoprijs van
12 euro in de plaats van 15 euro (incl. verzending).
Interesse? Stuur deze bon naar OKRA-magazine,
Joke Callens, Liedboek, PB 40,
1031 Brussel of mail naam en
adres naar [email protected]
met de mededeling Liedboek.
Het boek wordt bezorgd samen
met een overschrijvingsformulier.
1
1 2Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
2
Je kan Belgische seizoensgroenten met tips
en trucs gratis bestellen bij de Stichting
tegen Kanker via www.kanker.be (Publicaties,
levenswijze en kanker), [email protected] of
02 733 68 68.
Epitact® Adviseur
1 paar kussentjes Indicatieve prijs S 2373-025 - M 2373-678 - L 2373-686 32.35
PIJNLIJKE VOETZOOL, EELTKNOBBELTJES...VOETZOOLKUSSENTJES MET EPITHELIUM 26®
Het vetkussentje aan de voorkant van de voetzool draagt normaal ges-proken zorg voor het verdelen van de druk maar het slijt langzamerhand wat af waardoor pijn, verhitting en eeltknobbeltjes kunnen ontstaan. Om deze pijnen te verlichten, heeft Epitact® voetzoolkussentjes ontwor-pen met een gepatenteerde silicone gel : Epithelium 26® onder de middelvoet die als ware het vetkussentje van de voetzool vervangt. De kussentjes kunnen in de wasmachine gereinigd worden, gaan lang mee en zijn beschikbaar in alle maten, u kunt ze onzichtbaar in uw normale schoenen dragen.Verklaringen van tevreden klanten:“Ik ben echt bijzonder blij met de kussentjes die ik nu een jaar draag, ik doe ze iedere dag in mijn schoenen, sla geen dag over want ik kon gewoon niet meer uit de benen”. Mevrouw B.G.“Sinds ik de Epithelium 26® kussentjes gebruik, is mijn leven volledig veranderd, ik loop beter, ik strompel niet meer vanwege de likdoorns voraan onder mijn voeten”. Mevrouw O.L. “Ik profiteer van deze brief om u te feliciteren met de kwaliteit van uw producten” enzovoort…
1 Digitube® (1 x 10 cm) Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-082 7.60 Middelgrote tenen Code pharma : 2373-710 7.60Grote tenen Code pharma: 2373-728 7.60
LIKDOORNS, EKSTEROGENDIGITUBES® met EPITHELIUM 26®
Om likdoorns te verlichten, heeft Epitact® de Digitube® ontworpen met 1 mm Epithelium 26®. In tegenstelling tot wegwerppleisters, voorkomt deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming druk en wrijving.
1 enkelvoudig HV bescherming Indicatieve prijs S 2373-033 - M 2373-694 - L 2373-702 20.20
HALLUX VALGUS “EELTKNOBBEL”HV BESCHERMING met EPITHELIUM 26®
U hebt een pijnlijke eeltknobbel op de voet. Epitact® heeft een bescherming ontwikkeld met een Epithelium 26®
plaatje om wrijving te voorkomen. Deze gepatenteerde bescherming kan in de wasmachine gereinigd worden, is heel dun en onzichtbaar en past in iedere schoen.
®
BESCHIKBAAR IN DE APOTHEEK Vraag advies aan uw voetkundige
MILLET INNOVATION - ZA Champgrand - BP 64 - 26270 LORIOL - RCS Romans 418 397 055 00025 www.epitact.com
Dankzij Epithelium 26® zijn de pijnlijke rode zones verdwenen.Epithelium 26® is een gepatenteerdesilicone gel en vormt een ware ver-vanging van het vetkussentje onder de voetzool. Dit materiaal is ideaal om druk en wrijving te verlichten. Met E26®Zonder E26®
1 teenbeschermer Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-090 7,60Middelgrote tenen Code pharma : 2373-736 7,60Grote tenen Code pharma : 2373-744 7,60
PULPAIRE LIKDOORNS, INGEGROEIDE NAGELSTEENBESCHERMERS met EPITHELIUM 26®
U hebt een pijnlijke ingegroeide nagel of een likdoorn op het uiteinde van uw teen. Epitact® heeft een teenbe-schermer ontwikkeld met 1 mm Epithelium 26® tussen 2 stofl aagjes om zijn stevigheid veilig te stellen. Deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming voorkomt aldus druk en wrijving.
INNOVERING& FABRICATIE
EIS DE EPITACT® KWALITEIT ! EPITACT® ontwikkelt nu al tien jaar lang met Franse voetkundigen medische toepassingen om pijnlijke voetzolen te verlichten. Het assortiment van EPITACT® is samengesteld uit meer dan 30 gespecialiseerde producten, vervaardigd in Frankrijk, wat ons in staat stelt de traceerbaarheid, een optimale kwaliteit en een onberispelijke doeltref-fendheid te garanderen.
RECLAME
1, Rue du Progrès - 1400 Nivelles - T: 067843591 - F: 067841092 - [email protected]
- 00
1
OP TELEVISIEGEZIEN
OKRA juni 2009
12
OKRA-ZINGEVING
Wat als Jezus een vreemdelinge ontmoet?Ook in de Bijbel is het jaarthema van OKRA ‘Kleur het
leven’ niet ver weg. We zoomen in op een
verrassende passage over solidariteit en anders-zijn.
Jezus wijkt uit naar Tyrus en Sidon. Dat is heidens
gebied. Een Kanaänitische vrouw vraagt hem om
haar dochter te genezen. Aanvankelijk antwoordt
Jezus niet. “Stuur die vrouw toch weg”, zeggen zijn
leerlingen. Jezus beaamt dit en zegt dat hij alleen
gezonden is tot de verloren schapen van het volk
Israël. De Kanaänitische vrouw en haar dochter
horen daar niet bij. Maar de vrouw blijft aandrin-
gen, werpt zich voor Jezus neer en vraagt: “Help
mij toch!” Jezus antwoordt dat het niet goed is om
de kinderen hun brood af te nemen en het aan de
honden te geven. Zijn reactie is dus opnieuw afwij-
zend tegenover deze vrouw van over de grens.
Niveau
De Kanaänitische antwoordt met een ander beeld.
“De honden eten toch de kruimels op die van de
tafel van hun baas vallen.” Handig verandert ze zo
een aantal aspecten van Jezus’ redenering. Dat
hij de Joden prioriteit geeft, accepteert ze. De
vrouw situeert de hondjes immers uitdrukkelijk
onder de tafel van hun baas. Maar dat neemt niet
weg dat ze daar toch de kruimels mogen opeten
die van de tafel vallen. Met andere woorden: de
vrouw zegt dat er hoogstens een niveauverschil is
tussen Jezus en haar, een kwestie van ‘op’ of
‘onder’ de tafel.
‘En weer vertrok Jezus. Hij week uit naar het gebied van Tyrus en Sidon. Plotseling klonk de roep van een
Kanaänitische vrouw die uit die streek afkomstig was: ‘Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David!
Mijn dochter wordt vreselijk gekweld door een demon.’ Maar hij keurde haar geen woord waardig. Zijn
leerlingen kwamen naar hem toe en vroegen hem dringend: ‘Stuur haar toch weg, anders blijft ze maar
achter ons aan schreeuwen.’ Hij antwoordde: ‘Ik ben alleen gezonden naar de verloren schapen van het
volk Israël.’ Maar zij kwam dichterbij, wierp zich voor hem neer en zei: ‘Heer, help mij.’ Hij antwoordde:
‘Het is niet goed om de kinderen hun brood af te nemen en het aan de honden te voeren.’ Ze zei: ‘Zeker,
Heer, maar de honden eten toch de kruimels op die van de tafel van hun baas vallen.’ Toen antwoordde
Jezus haar: ‘U hebt een groot geloof! Wat u verlangt, zal ook gebeuren.’ En vanaf dat moment was haar
dochter genezen.’ (Matteüs 15, 21-28).
13
Iedereen gelijk
Jezus erkent haar gelijk. Hij bekeert zich. Hij keert
zich helemaal om, weg van zijn eigen volk naar
deze vreemde vrouw die hulp nodig heeft. Dankzij
het aandringen van deze vrouw kijkt hij over de
grenzen heen. Hij verlegt een grens in zichzelf in
het besef van zijn roeping. Nu spreekt hij haar voor
het eerst ook rechtstreeks aan. “Vrouw, u hebt een
groot geloof! Wat u verlangt, zal ook gebeuren.” Zo
overschrijdt hij definitief de grens tussen Israël en
de andere volkeren. Voortaan bestaan er voor hem
geen eersten en laatsten meer, geen witten of
zwarten, geen autochtonen of allochtonen, geen
mensen met of zonder papieren maar enkel men-
sen, allemaal en op hun manier kinderen van
God.
Geloof
Matteüs wil met dit verhaal vooral het leer- en
bekeringsproces van Jezus in de verf zetten. De
genezing van de dochter van de vreemde vrouw
wordt immers niet geaccentueerd. Zo wil hij zijn
joods-christelijke gemeente de ogen openen. Meer
dan de genezingskracht van Jezus staat het grote
geloof van deze vreemde vrouw centraal. Daardoor
geeft Jezus zich gewonnen. Het raakt hem zo diep
dat hij over zijn aanvankelijke theoretische bezwa-
ren heenstapt en zijn grenzen verlegt.
Vreemdelingen in de gemeenschap
We moeten dit verhaal ook plaatsen in de kerkge-
meenschap van Matteüs. Blijkbaar bestond daar
veel tegenstand toen ze met een toeloop van hei-
denen geconfronteerd werd. De dubbele afwijzing
van Jezus in dit verhaal vertolkt waarschijnlijk de
mening van velen in die joods-christelijke gemeen-
te. De lezers van Matteüs moesten in het reine
komen met het feit dat de christelijke gemeen-
schap rond de jaren 70-80 meer en meer een
gemengde gemeenschap werd waartoe ook niet-
joden gingen behoren: vreemdelingen, ex-heide-
nen, Grieken en Samaritanen. Met dit verhaal
probeert Matteüs hen tot andere inzichten te bren-
gen. Het voorbeeld van Jezus moet hun ogen ope-
nen. Jezus had met die ‘vreemde eend in de bijt’
aanvankelijk ook moeite. Ook hij heeft geaarzeld
maar uiteindelijk zag hij in dat allochtonen even en
zelfs nog meer gelovig kunnen zijn dan autochto-
nen. Matteüs hoopt dat ook zijn lezers de stap naar
de anderen zullen aandurven. Hij wil dat zij niet bij
hun theoretische bezwaren blijven stilstaan maar
de durf en de moed hebben de ontmoeting met de
vreemdelingen aan te gaan en hen als medemens
te ontmoeten en met hen in dialoog te treden. Dan
zullen ook zij overtuigd worden en gaan inzien dat
deze vreemden geen gevaar maar juist een ver-
rijking kunnen betekenen.
In het Matteüsevangelie zorgt dit verhaal voor een
keerpunt, een radicale ommekeer. De horizon
wordt plots ruimer. Dankzij de Kanaänitische
vrouw die Jezus zonder schroom terechtwijst is het
evangelie niet alleen goed nieuws voor Israël maar
voor alle volkeren. De vrouw doet Jezus grenzen
overschrijden. Het christendom kan zich vanaf dan
verspreiden in een multiculturele en multireligieu-
ze maatschappij. Niet voor niets eindigt het
Matteüsevangelie met de oproep: ‘Ga dus op weg
en maak alle volken tot mijn leerlingen’ (28,19).
Tekst Sylvester Lamberigts
OKRA juni 2009
14
INFO
De Rijksdienst voor Pensioenen
zond onlangs een brief naar alle
gepensioneerden met meer uit-
leg over de pensioensverhoging
waarop ze recht hebben.
Geniet je een werknemerspensioen?
Wanneer je recht hebt op een
werknemerspensioen, kan je een
van deze verhogingen genieten:
■ Als je pensioen inging tussen
1994 en 2008 zal het maande-
lijks bruto bedrag van je
pensioen in juni 2009 met
1,5 procent worden verhoogd.
■ Als je pensioen inging voor
1994, zal het maandelijks
bruto bedrag van je pensioen
in juni 2009 met 2 procent
worden verhoogd. Het gaat
om de oudste pensioenen.
■ Als je een gewaarborgd mini-
mumpensioen geniet, zal dit
bedrag in juni 2009 met 3 pro-
cent worden verhoogd. Deze
toename is niet cumuleerbaar
met de maatregelen hierboven
vermeld voor werknemerspen-
sioenen. De nieuwe bruto
maandbedragen op 1 juni 2009
(volledige loopbaan):
In 2009 gaan alle pensioenen omhoog. Dat is het resultaat van sociaal
overleg en bijkomende overheidstussenkomsten. Zo deden de sociale
partners in het kader van het Generatiepact een voorstel van
welvaartsaanpassing. Om de koopkracht van gepensioneerden te
verbeteren, voorzag de regering dan extra budget in haar relanceplan.
We overlopen de belangrijkste maatregelen.
■ 1 255,69 euro
(gezinspensioen)
■ 1 004,87 euro (alleenstaande)
■ 989,07 euro (overlevingspensioen).
Werknemersregeling Juni 2009
■ Pensioen ingegaan tussen 1994-2008 + 1,5 procent
■ Pensioen ingegaan voor 1994 + 2 procent
■ Minimumpensioen + 3 procent
Wanneer je recht hebt op een
zelfstandigenpensioen, kan je
een van de deze verhogingen
genieten:
■ Als je pensioen inging voor
1 januari 2009 zal het maan-
delijks bruto bedrag van je
pensioen in augustus 2009
met 1,5 procent stijgen.
■ Als je een gewaarborgd mini-
mumpensioen geniet, werd je
pensioen met 20 euro opge-
trokken in mei 2009 (bij vol-
ledige loopbaan). Je pensioen
zal ook met 3 procent worden
verhoogd in augustus 2009.
Deze maatregelen zijn niet
cumuleerbaar met de verho-
ging van 1,5 procent van het
zelfstandigenpensioen. De
nieuwe bruto maandbedragen
op 1 augustus 2009 (volledige
loopbaan):
■ 1 213,43 euro
(gezinspensioen)
■ 920,62 (alleenstaande)
■ 920,62
(overlevingspensioen)
Zelfstandigenregeling Mei 2009 Augustus 2009
Minimumpensioen + 20 euro (volledige loopbaan)
+ 3 procent
Pensioen ingegaan voor 1 januari 2009
+ 1,5 procent
Geniet je een pensioen voor zelfstandigen?
Ook jouw pensioengaat omhoog!
15
Ging je pensioen in 2004 in?
Als je pensioen als zelfstandige of
werknemer inging in 2004 zal het
bruto bedrag in september 2009
worden verhoogd met 2 procent.
Je ontvangt dit bedrag bovenop de
verhogingen die hierboven beschre-
ven zijn. Deze maatregel kadert in
het Generatiepact. Volgend jaar
zijn de pensioenen die ingingen in
2005 aan de beurt.
Heb je recht op de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO)?
In juni 2009 wordt het bruto
bedrag van de IGO met 0,8 pro-
cent verhoogd. Op 1 januari 2010
komt er nog eens 0,6 procent bij.
Geniet je de Tegemoetkoming Hulp Aan Bejaarden (THAB)?
De THAB is een tegemoetkoming
voor mensen met een vermin-
derde zelfredzaamheid. Je ont-
vangt de tegemoetkoming als je
ouder bent dan 65 en een onder-
zoek naar je inkomsten achter de
rug hebt. Op 1 juni 2009 verhoog-
den de inkomstengrenzen van de
THAB met 4,5 procent.
Geniet je een ambtenarenpensioen?
De ambtenarenpensioenen kennen
een systeem van automatische
welvaartsaanpassing, perequatie
genoemd. Dit systeem werd aange-
past op 1 januari 2009. Elk rust- of
overlevingspensioen wordt sinds-
dien verbonden aan een bepaalde
korf. Die stemt overeen met de
laatste sector waarin de gepensio-
neerde of de overleden echtgenoot
was tewerkgesteld. Zo zijn er vijf-
tien korven. Alle pensioenen van
dezelfde korf worden sinds 1 janu-
ari 2009 automatisch verhoogd met
een bepaald percentage, het zoge-
naamde perequatiepercentage. Dit
gebeurt telkens na een referentie-
periode van twee jaar. Het percen-
tage wordt per korf vastgesteld. De
precieze verhoging voor dit jaar
werd per brief meegedeeld.
Wat met het vakantiegeld voor werknemers?
In mei werd samen met het pen-
sioen ook het vakantiegeld uit-
betaald. We geven hier de maxi-
ma. Het zijn bruto bedragen, er
wordt nog bedrijfsvoorheffing
afgehouden.
■ Voor een gerechtigde op gezins-
pensioen: 711,01 euro
■ Voor een alleenstaande:
568,80 euro
Sinds 2009 wordt de inhouding
van de belasting op het vakantie-
geld op een nieuwe manier bere-
kend. De wet bepaalt het percen-
tage dat moet worden afgehou-
den van het pensioen (zie tabel).
Dit percentage hangt af van de
grootte van het belastbaar pensi-
oen dat je in mei ontvangt. Het
belastbaar pensioen is je bruto
pensioenbedrag min de inhou-
ding voor de ziekteverzekering
en de solidariteitsbijdrage. Deze
nieuwe berekening leidt in de
praktijk meestal tot een hoger
netto bedrag van je vakantiegeld
in vergelijking met voorgaande
jaren. Het vakantiegeld kan ech-
ter nooit hoger zijn dan het pen-
sioenbedrag van de maand mei.
Meer info krijg je bij de OKRA-Pensioendienst,
Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel, 02 246 44 45,
[email protected] of [email protected].
Belastbaar maandbedrag van het pensioen in euro Percentage bedrijfsvoorhef-
fing verschuldigd op het
bedrag van het vakantiegeld
■ tot 1 049,99 0■ van 1 050 tot 1 149,99 2■ van 1 150 tot 1 349,99 5■ van 1 350 tot 1 599,99 10■ van 1 600 tot 1 849,99 15■ van 1 850 tot 2 149,99 20■ van 2 150 tot 2 599,99 25■ van 2 600 tot 3 149,99 30■ van 3 150 tot 3 499,99 35■ van 3 450 tot 3 649,99 37■ van 3 650 tot 3 899,99 38■ boven 3 900 39
Voorbeeld
Karel heeft een rustpensioen als alleenstaande van 1 700 euro bruto per
maand. Zijn belastbaar pensioen is 1 639,65 euro (1 700 - 3,55 procent
(60,35), de inhouding voor de ziekteverzekering). Er is geen solidari-
teitsbijdrage verschuldigd. Op zijn vakantiegeld wordt dus 15 procent
ingehouden. Als alleenstaande heeft hij recht op een bruto vakantiegeld
van 568,80 euro. Min 15 procent, maakt dat 483,48 euro netto.
Tekst Bernadette Schalenbourg en Kristel Wijshof
OKRA juni 2009
16
ACTUEEL
Wat betekent de titel van je boek?
Gaston Durnez: “Veel mensen verwachten een
vrolijke titel maar die kon ik er niet aan geven. Tegen
het idee dat vroeger alles beter was, heb ik me
steeds verzet. Vroeger waren we jonger, dat was het
enige voordeel. Ik ben geboren in een groot arbei-
dersgezin in 1928, het jaar van de grote beurscrash.
In de jaren ’20 droeg mijn vader vier van zijn kinde-
ren zelf naar het kerkhof. In de jaren ’30 sloeg de
crisis hard toe. Steeds waren mijn ouders op zoek
naar werk en middelen om hun grote gezin te onder-
houden. De armoede was algemeen, sociale opvang
was er niet. Dat kan je je nu niet voorstellen, zelfs
niet met de huidige crisis. Toen ik twaalf was, diende
de Tweede Wereldoorlog zich aan. Die verhinderde
mij te doen wat ik het liefst had willen doen: stude-
ren. Er was geen sprake van ‘de goede oude tijd’.
Het was armoede troef. Vooral het besef dat je er
niet uit zou raken, deed pijn. Ik zag mijn kameraden
op hun veertiende naar de fabriek vertrekken en
wist dat mij hetzelfde lot te wachten stond.”
En toch liep het anders voor jou.
Gaston Durnez: “Van alle ongelukkige mensen was
ik de gelukkigste. Ik slaagde er wel in mijn kinder-
droom te verwezenlijken. Op mijn zestiende kon ik
als journalist aan de slag. Dat is toevallig gegaan. Al
heel jong schreef en tekende ik. Met een verhaal
won ik de prijskamp van een gewestelijk blad. De
medewerker van dat blad trok zich mijn lot aan en
verwees me naar een school in Koekelberg verbon-
den aan een textielfabriek. Ik leerde er op mijn
veertiende boekhouden maar ook stenografie en
dactylografie. Lang kon ik er niet blijven, ik moest
mee de kost verdienen. Een tijdje later vond ik werk
als typist. Men keek wel verbaasd op toen ik me
aanbod als typist, het was een echt vrouwenberoep.
Maar na een geslaagde proef kon ik toch aan de slag.
Net na de bevrijding werkte ik bij De Nieuwe
Standaard als loopjongen en later als documentalist.
Intussen werd een van mijn verhalen uitgegeven. Ik
wist dat niet, ik had het verhaal ingestuurd voor een
wedstrijd. De publicatie kwam de hoofdredacteur ter
ore en uiteindelijk mocht ik beginnen op de redactie.
Ik ben gebleven.”
Je herinneringen lezen niet enkel als een bio-
grafie maar ook als een sociale geschiedenis
van Vlaanderen.
Gaston Durnez: “Oorspronkelijk was mijn vader
Tachtig is hij intussen maar aan
inspiratie ontbreekt het hem niet.
Voor zijn nieuwste boek greep
Gaston Durnez terug naar zijn jeugd
in de jaren ’30 en ’40. In Vroeger
waren wij veel jonger maakt hij
komaf met het idee dat vroeger
alles beter was, al was natuurlijk
niet alles kommer en kwel.
Verhalen over
herinneringen
17
‘zwingelaar’ in de vlasindustrie in Wervik. Dat was
altijd al een proletarische stad, het was niet mak-
kelijk om er steeds aan werk te raken. Daarom trok-
ken mijn ouders met hun jonge gezin naar het
Brabantse Asse. Mijn vader heeft vele beroepen uit-
geoefend, van metser tot metaalarbeider, hij leerde
met zijn ogen. Maar breed hebben we het nooit
gehad. Van stempelgeld was nog geen sprake, dat
werd pas mondjesmaat ingevoerd in de jaren ’30.
Toen werd trouwens ook de congé payé een feit. Kan
je je dat voorstellen? Elke dag werken, zonder ooit
een dag vrij te kunnen nemen? Bovendien was je
ook niet zeker van je werk. Die eerste zomer met
congé payé was vreemd. Tot hun eigen verbazing
waren de arbeiders thuis. Mensen gingen niet op
vakantie, ook niet naar zee. Ze klusten wat in huis,
zaten op café of werkten in hun hofje. Ik hoorde het
verhaal van een postbode die niet geloofde dat
iemand anders zijn ronde zou verzorgen. De eerste
dag ging hij mee met zijn vervanger om hem de weg
te tonen, de tweede dag ging hij voor alle zekerheid
nog eens mee. De derde en de vierde dag gebeurde
hetzelfde. Heel zijn vakantie liep de postbode met
zijn vervanger mee.”
De sociale vooruitgang was echter minimaal.
Gaston Durnez: “De armoede bleef groot. Zelf
heb ik nooit honger gehad maar toch neep het dik-
wijls. We aten geen vlees en het was zeker geen
vette keuken. We woonden ook ‘op den buiten’ en
dat was een groot voordeel. Er waren boeren in de
buurt die kinderen wel eens lieten komen voor een
goede maaltijd. En mijn vader kweekte een beetje
groenten. We wisten trouwens waar we bessen en
fruit konden vinden. In de buurt was groen genoeg!
Maar organisaties als het Werk van Koningin Astrid
waren broodnodig. Die deelden kleren uit aan
mensen in armoede. Zelf droeg ik altijd de kleren
van mijn oudere broers af. Enkel bij mijn plechtige
communie kreeg ik een nieuw pak. Gemaakt op de
groei, uiteraard.”
Net na je communie brak de oorlog uit. Hoe
was dat?
Gaston Durnez: “De sterkste herinneringen heb ik
aan de vlucht. Mijn vader dacht dat het net zo zou
zijn als tijdens ’14-’18 en was van oordeel dat we
veiliger zouden zijn in Wervik. De vlucht was hels
maar de tocht naar huis nog veel erger. We beland-
den in beschietingen. Ik hield er een blijvende schrik
aan over, nog steeds kan ik geen sirenes verdragen.
Ook het einde van de oorlog heeft een grote indruk
op mij gemaakt. Tijdens de ijskoude Hongerwinter
was het moeilijk om iets brandbaars te vinden. We
trokken kilometers door de kou naar de spoorweg-
berm in Ternat. Daar zeefden we de grond in de
hoop kooltjes te vinden die van de treinen waren
gevallen. We waren er niet alleen. Met ons karretje
trokken we door de sneeuw terug naar huis. Nu lij-
ken de bergen er amper hellingen te hebben, toen
leek er geen einde te komen aan de beklimmin-
gen.”
Ik zag mijn kameraden op hun veertiende naar de fabriek
vertrekken en wist dat mij hetzelfde lot te wachten stond.
Hoe gaaf zijn de herinneringen aan je jeugd?
Gaston Durnez: “De jeugd is voor vele schrijvers
een bron van inspiratie. Ik heb er trouwens al vaker
over geschreven in cursiefjes en stukjes allerhande.
Toch stond ik aanvankelijk niet te springen om er
een boek over te schrijven. Daarvoor was het emo-
tioneel te moeilijk. Een vervolg komt er zeker niet,
om dezelfde reden. Maar het is waar, ik heb veel
herinneringen aan mijn jeugd. Het geheugen is trou-
wens iets eigenaardigs. Als je je iets herinnert, kun-
nen er plots andere dingen uit het verleden meeko-
men waarvan je dacht dat je die al vergeten was. En
natuurlijk zijn je herinneringen gekleurd door de
verhalen van anderen, dingen die je later las. Je
weet nooit in hoeverre je eigen herinneringen
geconstrueerd of echt zijn. Daarom noem ik dit boek
trouwens ook verhalen over mijn herinneringen. Dat
lijkt me correcter.”
Tekst Nele Joostens
Foto François De Heel
Gaston Durnez, Vroeger waren wij veel jonger.
Een jeugd in Vlaanderen, Lannoo, Tielt, 2008,
411 blz., 17,95 euro.
Maak kans op een gratis exemplaar. Kijk op
blz. 51!
OKRA juni 2009
18
■ TentoonstellingDe scholen van Beringen Mijn houden op 12 en 13 september een tentoonstelling over Uw schooltijd op de tuinwijk.Klasfoto’s, films, een verhaal of andere info zijn welkom. Alles wordt terugbezorgd.
Stasia Rodasik, Beverlosesteenweg 482, Beverlo, [email protected]
■ MoedergroepWij zijn een organisatie die opvoe-dingsondersteuning geeft aan gezinnen met jonge kinderen in kansarmoede. We startten in mei een nieuwe moedergroep waar moeders creatief bezig kunnen zijn en contacten kunnen leggen. Hiervoor zoeken we nog materi-aal zoals naalden, garen, brei-naalden, wol, stoffen... Kan je helpen, neem contact op via [email protected].
■ Ik wou‘Ik wou dat de wereld verlaten was en alle mensen er af, dan was de wereld voor mij alleen en kon ik er doen wat ik wou.’ Kan iemand de ontbrekende regels van dit gedicht bezorgen?
Jeanne Martens, Wolvenstraat 13, 9280 Wieze
■ PaternostersKan iemand mij helpen mijn ver-zameling uit te breiden? Graag paternosters met achtergrondin-formatie.
Thérèse Herpers, Elzenstraat 10, 8800 Roeselare, 051 22 59 19, [email protected]
■ ModeltreinenIk zoek treinen en toebehoren om mijn baan en verzameling uit
VRAAG EN AANBOD
Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen
we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar
OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar
[email protected]. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.
Vraag en aanbod
te bouwen. Liefst model HO maar andere zijn ook welkom.
Philemon Criel, Everparkstraat 35, 9940 Evergem, 09 253 57 44, [email protected]
■ PaternosterIk ben op zoek naar een pater-noster uit de abdij van Sint-Sixtus in Westvleteren.
Urbain Vanwildemeersch, Beekstraat 105, 9800 Deinze, 09 380 31 33
■ RouwbrievenIk verzamel rouwbrieven en bid-prentjes van Vlamertingenaars of gewezen Vlamertingenaren.Kosten worden vergoed.
Wilfried Valcke, Kasteelweg 43, 8908 Vlamertinge, 057 20 16 03
■ SmyrnaIk zoek zwarte Smyrna-wol om oud tapijt te repareren. Een over-schotje volstaat!
Frida Poetou, E. Poetoustraat 23, 9030 Mariakerke-Gent, 09 226 42 74 (tussen 20.00 en 21.00 uur)
■ ZomerliedekenWie kan mij de rest van dit gedicht bezorgen? Het begint met: ‘Wat is vandaag de zomer mooi. Ik ruik het lekker geurig hooi, bijeen gezet aan scho-ven!’
André Kockx, Antoon van Dijckstraat 78/5, 2018 Antwerpen
■ KnutselaarIk ben 55+ en knutsel graag met kinderen. Ik kan alles gebruiken wat jij misschien weggooit. Zoals alle soorten schrijf- en tekenma-teriaal, penselen, lapjes, lintjes,
doorzichtige dozen… Alles is wel-kom.
Annie Vanzieleghem, Klein Katrol 16, 8530 Harelbeke, 056 25 90 54, [email protected]
■ FilmprojectorWie kan mij helpen aan een film-projector super 8 (Dual)?
Marcel Cornelis, Molenwalstraat 67, 9032 Wondelgem
■ Jean VasseurIk zou graag iets vernemen over Jean Vasseur. Hij was pastoor in Frankrijk, van Laversines, Rochy-Conde en Theronne, in Oise tegen Beauvais.
Veerle Bieseman, P O Box 14125, Bredell, 1623, Zuid-Afrika, [email protected]
■ PostzegelsIk verzamel postzegels, telecards en bierviltjes. Ik heb veel ruilma-teriaal.
Marleen Van Aken, Vrijheidshoek 6, 2850 Boom, [email protected]
■ Klas ’59Ik zoek oudgediende grenadiers klas ’59, mannen van o.a. de steuncompagnie en anderen.
Arthur Van Lembergen, Blokveldstraat 5, 9310 Baardegem, 052 35 89 38, [email protected]
■ BoekIk zoek het boek De Bourgondische uitdaging van Jean-Philippe Lecat, tegen vergoeding.
Marleen, 055 60 32 44, [email protected]
19
■ VlaggetjesWie is geïnteresseerd in driehoe-kige fietsvlaggetjes? Ik bezit een verzameling van o.a. Brugge, Scherpenheuvel, Brussel, Antwer-pen enz.
Et. Haverhals, Gerard Stijnenlaan 35, 2180 Ekeren
■ Le gamin et le chienIk zoek de tekst van dit gedicht over een blinde en zijn hond.
Diane Van Vlierberghe, Prins Boudewijnlaan 44, 9100 Sint-Niklaas
■ SchuifpuzzelIk zoek een schuifpuzzel uitgege-ven door de krant De Morgen met als tekst ‘De Morgen blijft.’
Christiane Trioen, Ommegangstraat 98, 9420 Mere, 050 41 79 46, [email protected]
■ Polo FoxDoor waterschade is de handlei-ding van mijn Polo Fox van 1990 onbruikbaar geworden. Wie heeft een exemplaar of eentje dat ik kan kopiëren?
Hilda Kiekemans, Wilgengaarde 9, 1702 Groot-Bijgaarden, 02 466 78 98
■ KantklossenIk doe aan kantklossen en zoek een patroon van een vrouwtje dat zit te klossen.
Jeannine Vandendriessche, Stasegemsesteenweg 58,8500 Kortrijk, [email protected]
■ WijnflessenGratis af te halen: vijf flessen van ongeveer 15 à 20 en 25 liter om wijn of porto te maken en een fruitpersmolen.
Etienne Seys, Gemeenteplein 20 bus 19, 8790 Waregem, 056 61 41 48 (na 16.00 uur)
■ KleinkunstWie kan mij helpen aan de dub-bel-cd’s van dertig jaar klein-
kunstklassiekers (deel 3 en 4). Aldi verkocht ze een tijdje gele-den.
Erna Favoreel, Wilgenstraat 18, 8560 Wevelgem, 0497 28 24 75 of 056 41 20 06
■ LarousseIk bezit de reeks Geschiedenis van de wereld van Larousse in 140 delen. De volgende delen ontbreken echter: 107, 122, 123, 129, 130, 135, 137.
Etienne Altruy, Tulpenstraat 46, 8020 Oostkamp, 050 84 07 07
■ Vierde LansiersIk ben op zoek naar volgende personen uit mijn legerdienst bij de Vierde Lansiers, Werl, 1957: De Wilde, Huysentruyt, Somers en De Sadeleer.
Marcel Baguet, Kruisstraat 46, 9660 Brakel, 055 42 35 67, [email protected]
■ SantjesIk zoek bidprentjes, santjes, oude religieuze prentjes waar een Onze-Lieve-Vrouw op staat.
Josiane Degroote, Edewallestraat 6, 8610 Handzame, 0472 30 39 00, [email protected]
■ LourdessteenIk erfde een steen afkomstig uit de echte Massabiëlle grot van Lourdes en geef hem graag cadeau aan iemand die hem wil inbouwen in een Lourdesgrot of een kapelletje.
Lieve Van Oyen-Maes, 015 61 07 56, [email protected]
■ BidprentjesIk verzamel bidprentjes van per-sonen die geboren of overleden zijn in Moorsele. Ik kan heel wat dubbels in ruil geven.
André Witdouck, De Linde 24, 8560 Moorsele, 056 40 03 60
■ GezochtIk ben op zoek naar volgende per-sonen in Turnhout: Jeannine Aerts, Rik Van Mechelen, Mia Van
Mechelen (woonde in de Lindekesstraat), Jan Segers, Frans Nuyts, Rosa en Ivonne (ik ken geen familienaam). Deze perso-nen zijn tussen de 70 en 75 jaar.
Theresa Nooyens, Nijverheidstraat 12, 2390 Halle, 03 366 62 64 (’s avonds)
■ LitanieIk zoek de lange Litanie van alle heiligen die vroeger gedurende drie dagen werd gebeden bij de overledene.
Rosa Verschueren, Langstraat 43, 2223 Schriek
■ BoerinnekensdansKan iemand mij de muziek en tekst bezorgen van het succes-lied van de Expo 58, De Boerinnekensdans?
Michel Folens, Oude Ieperstraat 5, 8560 Gullegem, 056 41 21 22
■ PostzegelsIk verzamel gestempelde postze-gels, liefst Belgische. Indien gewenst kan ik ruilen.
Willy Sander, Koningin Astridstraat 17, 9800 Deinze
■ PostzegelsIk zoek Belgische gestempelde postzegels en wil ook ruilen met manco-lijst.
Lea Bolsens, Dijkstraat 34,9120 Melsele
■ Gounthier De moestuin wordt mijn nieuwe passie. Om de bruikbare sugges-ties zoek ik een leesbaar exem-plaar van de tuingids van de al lang vergane firma Zaden Gounthier.
Willy De Troyer, Kraaineststraat 8, 9420 Erpe-Mere, 053 80 38 47, [email protected]
■ Maurits Daels Ik zoek een bidprentje van mijn oom, Marcel Maurits Daels, echt-genoot van Martha Maria Olieux. Ze woonden in Wevelgem.
Z. Odette Lefevre, Mariakerkelaan 35, 8400 Oostende
“Tot mijn dertiende ging ik naar school. Toen, in
1943, werd mijn vader door de Duitsers wegge-
haald. Hij is niet teruggekomen. Mijn moeder bleef
met vijf kinderen alleen, de jongste was drie
maanden. Ik was de enige zoon, we hadden een
kleine boerderij. Eten hadden we dus wel. En ik
ging werken om de rest van de kosten te betalen.
Ik kwam bij een elektricien terecht, daar leerde ik
de stiel. Kort na de oorlog stierf mijn moeder. Mijn
oudere zus en ik zorgden voor de kleintjes, ik was
toen zestien en werd politiek wees. Daardoor
mocht ik op pensionaat op kosten van de staat.
Maar ik zag het niet zitten om tussen gastjes van
dertien jaar te gaan zitten. Daarvoor was ik te
beschaamd. Ik had het misschien beter wel gedaan.
Dat ik niet kon schrijven, heeft me de rest van mijn
leven achtervolgd.”
Heb je dan niet leren lezen en schrijven op
school?
Louis: “Het waren de haantjes de voorste die wer-
den geholpen op school, de slechtsten bleven ach-
ter. We hielpen elkaar maar de meester trok zich
van de achterblijvers niets aan. Ik ben ontzettend
verlegen. Als ze op school bruut deden tegen mij,
klapte ik dicht.
Lezen had ik op school geleerd. Maar schrijven
niet, of toch niet schrijven zonder fouten. Ik lees
de Humo zonder probleem. En versta ik een woord
niet, dan neem ik het woordenboek.”
Had je dat niet nodig voor je werk bijvoor-
beeld?
Louis: “Op mijn achttiende ging ik in de koolput
werken. Net na de oorlog konden ze in de mijnen
Louis leert schrijven op zijn 79ste
Gisteren werd Louis 79 jaar. Vandaag trakteert hij zijn klasgenoten op
taart. Louis leert schrijven, beter schrijven, bij Basiseducatie. “Maar ik was
wel zenuwachtig toen ik de eerste keer naar de les kwam.” Toen hij 75
was, kreeg Louis een hoorapparaat. “Sindsdien hoor ik de klanken beter.
Daarom begon ik zo laat aan de schrijfles.”
OKRA juni 2009
20
ANDERS OUD
Louis: “Te weten dat ik kan schrijven, doet zoveel deugd.”
21
werkvolk gebruiken. Iedereen uit de gevangenis-
sen hadden ze in de koolmijn gestoken om er te
werken. Zo belandde ik als jonge snaak tussen
zware jongens. Maar ook tussen Duitse krijgsge-
vangenen. Ik leerde Duits, Frans en Italiaans. Ik
werkte samen met een Duitser. We werkten de
hele nacht beneden in de put, tegen ’s morgens
kwamen we boven de grond. Nee, ik was niet lastig
op hem om wat er met mijn vader was gebeurd. Hij
is toch gewoon een mens zoals jij en ik. Die was
ook verplicht om mee te doen in de oorlog.
Haatdragend ben ik niet geweest. Twaalf jaar heb
ik in de mijn gewerkt, toen was mijn huis afbe-
taald.
Na de koolmijn en een tussenjob kon ik bij de
Stella in Leuven beginnen in het onderhoud. De job
van elektricien heb ik al doende geleerd. Ze zeg-
den ons wat we moesten doen: we moesten niet
lezen, niet schrijven, niet denken. En toch is niet
kunnen schrijven een gemis dat me al die jaren
achtervolgd heeft. Ik heb in mijn leven hard
gewerkt en een zware verantwoordelijkheid gedra-
gen voor mijn zusters. Nu nog ben ik voor hen in
de weer.”
Vond je vrouw het een probleem dat je moei-
lijk kon schrijven?
Louis: “Ik leerde mijn vrouw kennen op mijn twin-
tigste, op mijn 21ste waren we getrouwd. Na de
zorg voor mijn zusters wilde ik mijn eigen leven
beginnen leiden. Mijn vrouw heeft nooit geweten
dat ik niet kon schrijven. Zij had geleerd, ik draaide
het altijd zo dat zij schreef. ‘Jij hebt een mooier
geschrift dan ik’, zei ik dan. Ze was gevleid, en ik
was er van af. Ik heb haar ook nooit verteld dat ik
naar de schrijfles ging. Ik zei dat ik computerles
volgde. Dat was niet helemaal gelogen. Voor die
computerles zette ik de stap naar Basiseducatie.
Maar ik voelde snel dat die lessen te hoog gegre-
pen waren.”
Mijn vrouw heeft nooit geweten dat ik niet kon schrijven. Zij had geleerd, ik draaide het altijd zo
dat zij schreef.
Is je leven heel erg veranderd nu je beter kan
schrijven?
Louis: “Ik durf veel meer dan vroeger. Ik ben nog
altijd traag in het schrijven want ik herlees mijn
tekst en verbeter mijn fouten. Als je weet dat je
fouten schrijft, ben je daar beschaamd over. Maar
van die gêne ben ik verlost. Schrijven, doe ik niet
zo vaak. Te weten dat ik het kan, doet zoveel
deugd. Het is niet gemakkelijk om op latere leeftijd
opnieuw te leren. Maar ik heb er zoveel plezier aan
om naar de les te komen.
Pas nu heb ik ontdekt dat door het statuut van
politiek wees alle dokters- en apothekerkosten
worden terugbetaald. Ik heb meteen naar mijn
zusters gebeld en ook voor hen alles geregeld.
Twee jaar geleden is mijn vrouw gestorven.
Aangezien we geen kinderen hebben, moest ik alle
papieren zelf afhandelen. En dat is me gelukt.
Binnenkort rijd ik naar Italië voor een vakantie. Dat
is geen enkel probleem. Ik vind mijn weg en ik
spreek Italiaans. (Louis demonstreert het meteen,
met alle gebaren en zonnigheid erbij.) Vroeger
vroegen ze me of mijn moeder misschien Italiaanse
was. Nu moet ik veel vaker naar mijn woorden
zoeken. Zo jammer dat ik het begin te verleren.”
Tekst Katrien Vandeveegaete
Foto Cois Van Roosendael
Bij Basiseducatie kan je terecht voor computerlessen, leren lezen en
schrijven, lessen rijbewijs, …
Voor een centrum in jouw buurt: www.basiseducatie.be of 015 44 65 00.
OKRA juni 2009
22
SAMEN HET LEVEN KLEUREN
‘Bezinnen met iconen’
“Elk jaar organiseren we een bezinningsdag voor
bestuursleden”, vertelt Moniek Decru van de
Oostendse werkgroep zingeving. “We wilden het
dit jaar over een andere boeg gooien en zochten
een invalshoek die nauw aansluit bij het jaarthe-
ma. Daarom organiseerden we een uitstap naar
het orthodoxe kerkje van Pervijze en een bezinning
vanuit iconen. Die formule bleek erg succesvol. Er
namen meer dan honderd bestuursleden uit de
regio Oostende deel. Normaal bereiken we heel
wat minder mensen. En bovendien waren de aan-
wezigen enthousiast!
In de kerk legde vader Thomas uit wat de muur-
schilderingen betekenen en hoe een orthodoxe
eucharistieviering in elkaar zit. Wist je dat die twee
uur duurt?
In de namiddag gaf Simonne D’Heye ons uitleg
over de iconen. We kwamen bijvoorbeeld te weten
dat twee vingers opwaarts gericht naar de hemel
wijzen en de drie vingers die samen worden
gehouden duiden op de Drievuldigheid van God.
We leerden ook dat de roodpaarse kleur staat voor
het goddelijke, blauw voor het menselijke. Als
Maria een blauw kleed en een rode mantel draagt,
betekent dit dat zij een mens is maar een goddelijk
kind heeft gedragen. Simonne legde ons alles rus-
tig uit en er speelde zachte muziek. Het was een
mooi bezinnend samenzijn.
De reacties achteraf waren heel positief. Deelnemers
noemden het boeiend en rustig. Ideaal dus voor
OKRA maakt werk van kleur
Wellicht is het je al eerder opgevallen. Dit jaar kiest OKRA voor kleur,
veel kleur. Een heel jaar lang werkt OKRA immers rond het thema
‘Samen het leven kleuren’. Dat dit niet blijft bij loze woorden, blijkt als
we de bedrijvigheid in de trefpunten onder de loep nemen. Vier
willekeurige activiteiten uit vier uiteenlopende regio’s.
een activiteit van OKRA-ZINGEVING in het kader
van het jaarthema.”
‘Filippijns koken voor Poverello’
Denise Sellekaerts is een actief OKRA-lid uit het
Leuvense. Een tijdje geleden sloegen enkele men-
sen uit de regio de handen in elkaar en organiseer-
den een bijzondere activiteit. “Samen met enkele
Filippijnse dames hebben we gekookt voor de
Leuvense afdeling van Poverello. Drijvende kracht
achter dit bijzondere initiatief was de Leuvense
ACW-pastor Lydia Van Hirtum.
Toevallig las ik de uitnodiging voor deze activiteit
en ik voelde me onmiddellijk aangesproken.
Koken voor een grote groep samen met vrouwen
uit verschillende culturen, leek me erg boeiend.
Vooraf kwamen we twee keer samen met de
Filippijnse dames. Zij maken deel uit van
Filipiniana, een organisatie waarmee OKRA wel
vaker samenwerkt. Filipiniana verenigt Filippijnse
en Belgische mensen en wil de verstandhouding
tussen beide groepen verbeteren. Met allerlei
acties trachten ze ook geld in te zamelen voor de
Filippijnen. Maar dat was niet de bedoeling van
deze activiteit.
Samen stelden we het menu op. We serveerden
zelfgemaakte vegetarische loempia’s, een soep
met kip en rijstnoedels, gemarineerde kip met
okra’s, saus en rijst en als toetje bananencake.
Zulke uitgebreide maaltijd bereiden voor zestig
mensen, is niet van de poes. Maar eigenlijk ging de
23
samenwerking heel vlot. Wij van OKRA en de
Filippijnse dames leerden van elkaar. We hebben
trouwens niet alleen gekookt maar zorgden ook
voor mooie tafelversiering.
Al tijdens de maaltijd bleek dat ook de mensen van
Poverello enthousiast waren. Ze vonden het heel
lekker en vroegen wanneer we terug zouden
komen. Het was in ieder geval een boeiende erva-
ring die ik iedereen aanraad. Ik werd er innerlijk
rijker van.”
Russische liedjes
Ook in Erondegem bleef ‘Samen het leven kleuren’
geen loos motto. Als voorzitter van haar trefpunt
organiseerde Ria Van Heeswijk een Russische
namiddag. “We nodigden het echtpaar Serguey en
Natalia Kozlov uit. Zij vluchtten uit Rusland en
wonen al een tijdje in België. Ik leerde Serguey
kennen toen ik een tijdje geleden in het ziekenhuis
verbleef. Hij werkt er als verpleegkundige. In
Rusland was hij chirurg maar als hij zijn beroep
ook hier wilde uitoefenen, moest hij opnieuw vier
jaar studeren. Dat was onmogelijk, hij kende de
taal immers nog niet. Na enkele jaren slaagde hij
er toch in als verpleger te werken.
Samen met zijn vrouw gaf hij voor ons een optre-
den met Russische liedjes. Ze droegen traditionele
klederdracht en begeleidden zichzelf op gitaar. Wij
serveerden tussen de liedjes wodka en toastjes
met lompviseieren. Voor echte kaviaar was ons
budget net niet groot genoeg. (lacht) Maar onze
hapjes werden ook gesmaakt. Serguey en Natalia
hadden bovendien rode biet op Russische wijze
gemaakt. Lekker!
Er was heel veel belangstelling voor deze namid-
dag. Maar liefst 53 van onze 85 leden hadden zich
ingeschreven. Zeker toen ze konden meezingen,
was het enthousiasme groot. ’t Was echt een
mooie dag!”
Antwerpen opent de wereld
OKRA-Antwerpen ziet het jaarthema groots.
Honderden leden ontdekten er cultuur en verschei-
denheid in Antwerpen, Vlaanderen, België en de
verre wereld. Op 26 mei leerden de vele geïnteres-
seerden hoe ze in Roemenië eieren schilderen en
smoutebollen bakken, genoten ze van een mode-
show uit verschillende culturen en proefden ze van
de Turkse keuken. Enkele reizigers brachten een
verslag van hun inleefreis naar de Dominicaanse
Republiek en Marokkaanse vrouwen leerden hoe je
handen en voeten decoratief met henna beschil-
dert. Veel aandacht ging bovendien naar de reisbe-
stemmingen van OKRA-Antwerpen. Een dansgroep
uit Rhodos, een film uit Schotland. “Muziek, woord-
kunst, dans, film en gastronomie, het was er alle-
maal op onze werelddag”, zegt Bart De Wachter
van OKRA-regio Antwerpen. “En het enthousiasme
was groot. We hopen dat nu nog meer trefpunten
zin hebben om met dit boeiende jaarthema aan de
slag te gaan.”
Tekst Nele Joostens
Heel wat ploegen hadden ook supporters meegebracht. Zij zorgden voor een geani-meerde sfeer.
KLEUR HET LEVEN
OKRA juni 2009
24
ITEM
Stuur mij, discreet in een blanco enveloppe,vrijblijvend de gratis brochure nr. 1127 over
IncoSan-slips en andere producten.
Zekerheid ZONDER verband, luier-broekjes of inlegkruisjes! IncoSanpasvorm slips van 100% katoengeven u absolute zekerheid. Nagebruik gewoon in de wasma-chine: dat bespaart honder-den euro’s.
Stuur de compleetingevulde bon naar
IncoSan BVBA,Postbus 32, B-3960 Bree
OF bezoekonze website
www.incosan.be
Naam: m / v
Adres:
Postcode: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
IncoSan BVBAPostbus 32B-3960 Bree
[email protected] producten www.incosan.be
vernieuwdewebsite!
Urineverlies?IncoSan-slips
100% zekerheiden urenlang droog!
OKRA
Discreter, hygiënischer en comfortabeler kanniet! Naast slips verkopen wij ook producten
voor zwaarder urineverlies, incontinentiever-zorgingsproducten en een vochtabsorberende
matrasbeschermer.Vul de bon in voor een gratis brochure nr. 1127.
Op 14 mei was de spanning in de Brugse Hallen te snij-
den. Ruim 160 quizzers gaven het beste van zichzelf
tijdens de grote finale van de OKRA-Cultuurquiz. Hier
alvast een paar sfeerbeelden. Meer foto’s, de winnende
ploegen… op www.okra.be.
De grote finale
Tijdens de quiz werd er diep nagedacht, druk gediscussieerd en af en toe eens flink gelachen.
Uiteindelijk ging de ploeg Wilrijk Valkenveld met de overwinning naar huis. Ploeg Altena uit Kruibeke werd verdienstelijk tweede, Onze-Lieve-Vrouw ter Schelde uit Antwerpen sleepte de derde plaats in de wacht. Burgemeester van Brugge Patrick Moenaert reikte de prijzen uit.
Foto’s Cois Van Roosendael
OVER WAT TELT
25
Nieuwmoer, het rustige achterpoortje van
Kalmthout vlakbij de Nederlandse grens, was tot
vier jaar geleden de heerlijke woonplek van Dora
Baets en haar man Bert De Winter. De kinderen
waren het huis uit en Dora en Bert hadden nog
veel plannen. Maar de onverbiddelijke ziekte sneed
genadeloos door hun geluk heen. In korte tijd
bezweek Bert aan botkanker. Hij was 64, Dora 66.
Achter elke deur in het mooie, oude huis werd de
stilte voorgoed hoorbaar.
‘Ik mis Bert nog elke dag’
Dora Baets: “Bert was politie-
agent in de gemeente. Hij had
het naar zijn zin maar na een
hartinfarct mocht hij van de
dokter niet meer op nachtdienst.
Hij kwam op het politiebureau
terecht. Dat lag hem niet, hij
was liever onder de mensen. Op
medisch voorschrift kreeg hij
een andere taak. Zo belandde
hij op de vreemdelingendienst in
Daar kreeg Bert plots veel pijn
in de benen. Te veel gestapt?
Zichzelf overtroffen? De oefe-
ningen van de kinesist thuis
hielpen niet. De huisdokter dacht
aan een geknelde zenuw. De
specialist zette cortisonespui-
ten, zonder resultaat. Van de
orthopedist hoorden we het ver-
dict: botkanker. ‘Een secundaire
kanker, die elders begon. Om de
juiste behandeling te geven,
moeten we die andere kanker
vinden.’ De longen bleken de
oorzaak. En die waren het vorige
jaar nog grondig onderzocht en
goed bevonden…
Bert heeft verschrikkelijk afge-
zien. Als ik aan dat half jaar
chemobehandeling denk, het
was een hel. Op een zondag in
september pakte hij me vast en
zei: ‘Dora, ik kan die pijn niet
een fijne ploeg, waar hij tot zijn
zestigste heeft gewerkt.
Enkele jaren liep alles goed en
gingen we samen op reis. Maar
dan werd Bert ziek. In 2003
kreeg hij overbruggingen maar
geen enkel onderzoek van hart
en longen toonde aan dat er
meer aan de hand was. Na de
revalidatie trokken we naar
Kreta voor een stapvakantie.
OKRA juni 2009
26
OVER WAT TELT
meer verdragen. Ik moet in de
psychiatrie of ik word gek.’ Bij
de huisdokter hoorden we dat
Berts ziekte op dat moment
‘pijn’ was en dat we die moesten
bestrijden. De dosis pijnstillers
ging snel de hoogte in want de
pijn kwam steeds sterker en in
ijltempo terug. Op 10 oktober is
Bert gestorven.”
Dora vertelt het verhaal met
het slechte einde op rustige
toon maar steeds stiller, net
als de tranen die geluidloos tus-
sen de kopjes koffie en de cho-
colade paaseitjes op tafel val-
len. Verdriet heeft geen eigen
toonaard.
Ik mis hem nog verschrikkelijk
“De laatste maanden van zijn
leven waren het zwaarst. Je kan
niets doen, alleen toekijken hoe
die mens afziet. Ik mis hem nog
steeds verschrikkelijk, vooral
’s avonds. Het was zo’n koude
winter toen. Ik rilde in bed zonder
zijn warmte naast mij. Mijn kinde-
ren zegden, om goed te doen:
‘Moeke, koop toch een elektrische
deken!’ Maar ja, een deken…
Het gevoel van gemis gaat niet
over, dat is nog even sterk als
tijdens de eerste weken.
Ondertussen heb ik wel mijn
plan leren trekken en doe ik veel
alleen. In de paasvakantie had ik
hier vijf dagen na elkaar volk in
huis. Ik heb vijf kinderen en
veertien kleinkinderen jonger
dan acht. De kinderen kwamen
een schommel plaatsen en de
kindjes waren mee. Iedereen
bleef eten aan de grote tafel.
Daarna waren we allemaal
samen op het paasfeest en paas-
maandag. Op dinsdag viel alles
ineens stil. Dat was moeilijk. Als
je bezig bent, is alleen zijn min-
der erg.
Ik spreek zelf weinig over mijn
verdriet. Er zijn niet veel men-
sen die weten dat ik Bert zo mis.
Ik vermoed dat sommigen mij
een lustige weduwe vinden
omdat ik veel op reis ga, met
van alles bezig ben en graag
plezier maak.
Weinigen vragen zomaar hoe het
met me gaat. Sommigen doen
dat wel: een van mijn zussen en
een nicht die haar man ook ver-
loor aan kanker, nog vroeger
dan ik.
Mijn kinderen spreken wel regel-
matig over Bert. Ook de klein-
kinderen hebben het over hem.
Ze horen hun ouders vertellen,
ze waren nog heel klein toen
hun grootvader stierf. Mijn oud-
ste kleinkind Sara is acht en
heeft een tekening gemaakt van
mij en mijn man. Twee ‘gelij-
kende’ figuren met een hartje
tussen hen in. Die tekening is
het zonnetje op mijn prikbord in
de keuken.”
In de woonkamer staat een spre-
kende foto van Bert. De laatste
die van hem werd gemaakt op
witte donderdag van zijn sterf-
Dora Baets: “Het gevoel van gemis is nog even sterk als tijdens de eerste weken.”
27
jaar. Hij weet hoe het met hem
zal aflopen maar er zit nog geen
wanhoop in zijn ogen. Er hangt
ook een mooi getekend portret
van Bert, gemaakt door Dora’s
broer. En op de schouw prijkt de
gekruisigde Christus van Albert
Servaes. Vindt Dora troost in het
geloof?
Ik geloof niet zomaar in een voortbestaan
“Of godsdienst een troost is voor
mij? Ik ben in mijn geloofsbele-
ving sterk geëvolueerd. Ik heb
destijds les gevolgd in het voor-
uitstrevend catechetisch cen-
trum in Antwerpen. De vrouwe-
lijke directeur zei me ooit: ‘Als
ze in Rome zouden weten wat
sommige proffen hier aan de
studenten vertellen, slaan ze
ons allemaal in de ban.’
Ik herinner me dat ik in de nor-
maalschool meer dan eens in de
clinch lag met de directeur die
godsdienst gaf. Ik kon niet over-
weg met die autoritaire, dogma-
tische en enggeestige manier van
denken. Dat catechetisch cen-
trum opende voor mij een andere
wereld. Zo ben ik niet blijven ste-
ken in de godsdienst van mijn
jeugd. Ik ging me bezighouden
met ontwikkelingssamenwerking
op allerlei gebied. Ik heb ervaren
dat heel veel mensen over de
hele wereld sterke religieuze
gevoelens hebben. Zij zitten niet
in het schuitje van het katholieke
geloof, ze zijn hindoe of boed-
dhist of god weet wat.
Nu, met het sterven van Bert,
heb ik bij mezelf ontdekt dat ik
eigenlijk niet geloof in een voort-
bestaan. Ik geloof wel dat we
allemaal een stukje zijn van het
grote geheel. Dat we elk onze
waarde hebben en dat anderen
ons ‘voortleven’ uitmaken. Het
programma Hallelujah Händel op
Klara in de paasdagen was zo
iets. Händel leeft voort in zijn
muziek die men vandaag nog
speelt. Hij blijft iets betekenen
voor muzikanten en luisteraars.
Maar zoveel miljoenen mensen
verdwijnen volkomen omdat nie-
mand nog over hen spreekt of
nog iets over hen weet. Dat vind
ik treurig. Ik denk dat ik het
‘voortbestaan’ van mijn man
moet uitmaken. Ik moet over
hem spreken en naar de foto’s
kijken met de kinderen
en de kleinkinderen.
Dat hebben we met
Pasen nog gedaan. Zo
zie ik een voortbe-
staan.
Ik geloof in voortbestaan in het
leven dat je doorgeeft, op gelijk
welke manier. Alle mensen, ook
zij die geen kinderen hebben,
geven leven door. Ze schrijven,
maken muziek, bouwen, ontwer-
pen, brengen mensen bij elkaar.
Neen, in hemel, hel of vagevuur
geloof ik niet. Wel in een ander
soort voortbestaan waarin elke
mens zijn waarde heeft.
En soms, als ik met een pro-
bleem zit, zeg ik: ‘Kom jongen,
hoe zou jij dat oplossen? Ik weet
het niet, je moet mij helpen!’
Dan praat ik met Bert, of is dat
bidden? Als ik denk aan al die
gezinnen die ik van nabij ken en
waar het soms moeilijk gaat,
vraag ik vaak aan Bert: ‘Wil jij
ervoor zorgen dat het daar een
beetje beter gaat?’
Ik ben religieus en ik heb riten
nodig. Ik kan enorm genieten
van schoonheid. Klassieke
muziek bijvoorbeeld die over de
eeuwen heen ontroert, dat noem
ik religieus. Daarover praten met
Bert en hem om raad vragen als
ik het even niet zie zitten of niet
weet wat ik het best zou doen,
dat is een troost.”
De nocturnes van Chopin dwar-
relen door het stille huis in deze
landelijke straat. Slechts af en
toe passeert een tractor of een
vrachtwagen. Toch is de rest van
de wereld dichtbij in alles wat
Dora onderneemt en bezighoudt.
Wou Dora de wereld zien of
vooral meemaken hoe het er in
de achtergestelde landen aan
toe gaat en of wij daar iets kun-
nen aan doen?
Alleen op reis
“Toen de kinderen klein waren,
trokken we samen naar
Hengelhoef in Houthalen. Daar
ontmoetten we andere ouders
en speelkameraden voor onze
kinderen. Een beetje reizen werd
het toen we met de grotere kin-
deren naar boerderijen in het
Zwarte Woud trokken. Eens de
kinderen uit huis waren, gingen
we met twee op reis. We hadden
nog vele plannen.
Sinds de dood van Bert ben ik
al vaak alleen op reis geweest.
Ik denk dat ik het ‘voortbestaan’ van mijn man moet uitmaken.
Ik moet over hem praten.
OKRA juni 2009
28
OVER WAT TELT
Hij had er moeten bij zijn,
waarom kan ik dit nog en hij
niet? Dat is een weerkerend
schuldgevoel.
In 1984, de tijd van de
Sandinisten, was Bert met
Getuigen voor Vrede naar
Nicaragua geweest. Hij ging
alleen want ik bleef bij de kin-
deren. Onze jongste was pas
negen. In 2002 trok hij met
Wereldsolidariteit naar Bolivië.
Al had ik toen de handen vrij, ik
kon niet mee want Wereldsoli-
dariteit aanvaardde geen kop-
pels in het reisgezelschap. Bert
kwam zeer onder de indruk
terug van deze ervaringsreis.
We zouden beslist eens samen
naar Bolivië gaan. Dat is er niet
van gekomen.
Een half jaar na Berts dood
kreeg ik de kans om met elf
anderen onder leiding van Jan
De Cock naar Bolivië te gaan
om er gevangenissen te bezoe-
ken en te spreken met de men-
sen. Jan De Cock reisde een
jaar lang de wereld rond en
leefde bij de gewone mensen.
Hij verbleef zelfs in gevange-
nissen. Hij is een ervaren, boei-
ende gids. Toch heb ik lang
geaarzeld om mee te gaan.
Bert was een goeie fotograaf.
Ik had zijn foto’s van de zilver-
mijnen in Potosi gezien en
zoveel andere beelden die wij
op deze reis zouden tegenko-
men. Ik was bang voor de con-
frontatie maar besliste toch om
mee te gaan. Het was vaak een
harde reis maar ook dat was
een ontmoeting met Bert.
Jan De Cock zou mij nog naar
een ander land loodsen. Over
zijn ervaringen in gevangenis-
sen in Noord-Kivu had hij een
boek geschreven, De kelders
van Congo. Onvoorstelbaar. ‘Ik
zou in Congo een nieuwe gevan-
genis willen bouwen’, vertelde
hij ons. ‘De commissie Recht-
vaardigheid en Vrede van Congo
staat er achter maar ik moet
aan geld raken.’ Dat lukte hem
en met vijftien mensen zijn we
mee op Bouwkamp getrokken
naar Congo. Drie weken samen-
leven tussen de zwarten.
Stenen doorgeven, cement
maken. Bouwen zoals in de
middeleeuwen.
Met het ACW ben ik ook naar
de donkere zijde van de
Dominicaanse Republiek ge-
reisd en dit jaar in oktober ga ik
met Broederlijk Delen terug
naar Bolivïë. Overal reist Bert
een beetje mee.
En dan Zuid-Afrika. Bert en ik
droomden ervan om daar ooit
samen naartoe te trekken. Ik
ben er onlangs met een nicht
geweest, met Anders Reizen.
We sliepen in tentjes, heerlijk
in zo’n fantastisch land. Maar
weer was er dat schuldgevoel.
Bert was er zo graag naartoe
gereisd en ik was daar zonder
hem. Ik heb ontzettend geno-
ten van die reis maar ik stel me
vragen over de toekomst van
dit land. Veel blanken trekken
weg. De nieuwe wetten die
blanken en zwarten - terecht -
gelijke kansen moeten geven,
falen in hun toepassing. De
eeuwenlange achterstelling
van een deel van de bevolking
wordt niet in een handomdraai
weggeveegd. Men is bang dat
het ANC vooral in handen komt
van de Zoeloes, een krijgsvolk
met een weinig vreedzaam
verleden. Terwijl de Xosa’s van
het volk van Mandela en de
Basutu’s uit Lesotho uit heel
wat zachtaardiger hout zijn
gesneden. Zo’n paradijselijk
klimaat en natuur, zo’n ver-
scheidenheid van mensen, het
zou zo boeiend, zo heerlijk
kunnen zijn.”
Al die goede herinneringen
brengen Bert niet terug. Ze hel-
pen Dora wel om de stilte en de
eenzaamheid als een traagwer-
kend medicijn te ervaren.
Tekst Hilde Masui
Foto’s François De Heel
Waarom kan ik dit nog en hij niet? Dat is een weerkerend schuldgevoel.
vakantie
PAKKET
€ 9,95i.p.v. € 29,65*
*Normale winkelwaarde
Is uw vakantie ook niet compleet zonder een puzzelboek van Denksport of een leuk ontspannend boek? Dan mag het vakantiepakket van Denksport zeker niet in uw koffer ontbreken. Want naast 3 van de leukste Denksport-puzzelboeken krijgt u de meeslepende thriller “De Indiase Bruid” van Karin Fossum cadeau! En dit alles voor de stuntprijs van maar € 9,95 ipv € 29,65!
Superstunt3 puzzelboeken
+ bestseller!Verkrijgbaar vanaf 12 juni!
KEE036_adv_zomer_Okra A.indd 2 04-05-2009 10:58:37
Dankzij het duo-legaat kunt u een deel van uw bezit aan het Rode Kruis nalaten én uw erfgenamen bevoordelen.
Bij een duo-legaat neemt het Rode Kruis de successierechten van uw erfgenamen ten laste. Dit levert hen een aanzienlijke besparing op en helpt het Rode Kruis helpen!
GRATISinfonamiddag voor
uw vriendenkring
of vereniging
Bespaar op successierechten dankzij het duo-legaat.Vraag vrijblijvend informatie op: tel. 015 44 34 11 of [email protected]
Ik wil graag schriftelijk meer informatie over een duo-legaat aan het Rode Kruis ontvangen. Stuur mij een folder en bijkomende informatie a.u.b.
Ik wil de mogelijkheden van een duo-legaat graag persoonlijk en discreet bespreken met Michel Dumont van het Rode Kruis.
Ik wil graag een infonamiddag over legaten organiseren voor mijn vriendenkring of vereniging.
Stuur deze bon naar: Rode Kruis-Vlaanderen, Legaten, Motstraat 40,2800 Mechelen. Fax 015 44 36 01 of mail naar [email protected]
Voornaam:
Naam:
Straat:
Nummer: Bus:
Postcode: Gemeente:
E-mail:
Uw vraag wordt strikt vertrouwelijk behandeld. code O
Het Rode Kruis respecteert uw privacy. De informatie die we van u ontvangen wordt uitsluitend voor wervings- en communicatiedoeleinden door het Rode Kruis in een bestand opgenomen. De wet van 11 december 1998 i.v.m. bescherming van de persoonlijke levenssfeer t.o.v. ge-gevensverwerkingen, verleent u toegangsrecht tot deze gegevens en de mogelijkheid ze te verbeteren. Identifi catienummer register geautomatiseerde verwerkingen: 000392255. Indien u liever niet meer gecontacteerd wordt door het Rode Kruis, kruis dan dit vakje aan: .
Paraat. Altijd, overal.
RKV-00257_Legaten-AdOkra.indd 1 02-04-2009 10:22:43
OKRA juni 2009
30
IN JE PORTEMONNEE
Je brengt er je oude zetels naartoe,
snuistert er tussen honderden
spulletjes en misschien tik je er wel een
mooi, uniek servies op de kop. De
Kringwinkel. Maar wist je dat de
Kringwinkels ook honderden mensen
tewerkstellen die moeilijker op de
gewone arbeidsmarkt terechtkunnen?
Joris De Brone, directeur van de Brugse
Kringwinkels, weet er alles over.
Sociale economie
Joris De Brone: “Eigenlijk zijn onze
winkels slechts een middel om onze
echte doelstelling te verwezenlijken.
We willen tewerkstelling creëren voor
iedereen die nood heeft aan arbeid en
niet op de gewone arbeidsmarkt
terecht kan. We mikken voornamelijk
op laaggeschoolden die al vijf jaar
inactief zijn. Zo hebben we een sociale
werkplaats maar komen er ook men-
sen bij ons terecht via het OCMW of
via arbeidszorg. Zij hebben het vaak
te zwaar in een sociale werkplaats
maar kunnen wel een aantal halve
dagen per week aan de slag. Hier zijn
ook jongeren die deeltijds werken en
deeltijds studeren maar die moeilijk-
heden hadden bij hun tewerkstelling.
Bij ons lukt het vaak wel, we zwaaien
niet voortdurend met het vingertje en
toch pikken de jongeren een aantal
arbeidsattitudes op. Te laat komen,
accepteren ook wij niet.”
Pech kan iedereen hebben
“Hier werken heel uiteenlopende men-
sen, het zou hen geen recht doen ze
onder één noemer te stoppen. Velen
hadden ooit pech, op welke manier
dan ook. En dat kan ieder van ons
overkomen. Sommigen kregen geen
kans op de reguliere arbeidsmarkt,
anderen willen daar niet werken. Zo
31
in de Kringwinkelzijn er bij ons chauffeurs aan de
slag die hier van negen tot vijf
werken. Ze ontvangen evenveel
loon per uur als in de privésector
maar maken hier veel minder
lange dagen. Zij stellen die vrij-
heid op prijs en kiezen bewust
voor dit bedrijf. Mensen zijn echt
graag bij ons, we organiseren tal
van opleidingen, de sfeer is goed
en iedereen kan werken op zijn
ritme. Maar uiteraard moet ook
hier de productie worden
gehaald.
We begeleiden onze werknemers
heel nauwgezet. Per vijf mede-
werkers is er een begeleider. Die
omkadering gebeurt heel natuur-
lijk onder het motto: ‘Doe wat je
als moeder doet als je je kind leert
afwassen: doe zelf de afwas.’ Doe
hetzelfde werk en luister intussen
wat er scheelt of wat er minder
goed loopt. Zo houden we de vin-
ger aan de pols en kunnen we op
tijd ingrijpen.
Eigenlijk zijn we een bedrijf zoals
een ander. Je kan dan wel sociaal
zijn, ook wij moeten ons perso-
neel aan het einde van de maand
kunnen betalen. De helft van onze
middelen komt uit subsidies die
we ontvangen voor onze sociale
tewerkstelling, de andere helft
komt uit de opbrengst van de ver-
koop in onze winkels.”
Zes ton per dag
Joris neemt me mee naar de los-
kade van het centrale magazijn.
Kasten en zetels worden uitgela-
den, metaal en hout krijgen onmid-
dellijk een plaatsje in een van de
containers. “Elke dag komt hier
zes ton materiaal binnen”, impo-
neert Joris me meteen. Ofwel
brengen de mensen het binnen via
onze winkels, ofwel contacteren ze
ons telefonisch. Dan gaan we na of
het materiaal nog herbruikbaar is.
Dat is onze grootste vereiste. Als
dat zo is, maken we een afspraak
en gaat een van onze chauffeurs
de goederen ophalen. Ter plaatse
gaat hij nog even na of de stukken
inderdaad in aanmerking komen.
Hier aangekomen, wordt het mate-
riaal onmiddellijk gesorteerd. We
hebben verschillende afdelingen
die ervoor zorgen dat het materi-
aal opnieuw verkocht kan worden.”
Joris leidt me naar het textielate-
lier. Kleren worden er gekeurd,
gesorteerd en van een prijs voor-
zien. Om verkocht te kunnen wor-
den, moeten de kleren vlekkeloos
zijn. De elektrische toestellen
komen in het elektro-atelier
terecht. De medewerkers voeren
er herstellingen uit, controleren de
toestellen en maken ze schoon.
Dirk toont me de koelkasten. Hij
plaatst er een toestelletje in dat de
temperatuur nauwgezet meet. Aan
de hand van een uitdraai van de
gegevens weet hij of de diepvries
goed functioneert. “We hoeven de
diepvries niet telkens te openen
om de temperatuur te kennen, dit
is veel betrouwbaarder.” Was-
machines worden eveneens uit-
voerig getest. Joris: “Zo kunnen
we een garantie van zes maanden
geven op onze grote, elektrische
toestellen.” In het houtatelier wor-
den meubels hersteld en soms
helemaal blank geschuurd. “Een
nieuwe verf of vernis zetten we er
niet op, dat laten we over aan de
smaak van de klant.”
Creatieve projecten
Joris: “De helft van het materiaal
dat hier binnenkomt kan - al dan
niet na herstelling - opnieuw wor-
den verkocht. De andere helft
wordt ontmanteld. Hout, metaal,
textiel en glas worden zorgvuldig
verwijderd. Sommige materialen
gaan naar andere sorteercentra
voor verdere verwerking. Met
andere stukken gaan we zelf aan
de slag. Daarin zijn we zeer crea-
tief. Zo ontwierp een van onze
medewerkers de ‘Spoetnik’. Dat is
een vuurkorf gemaakt van de
trommel van een wasmachine. Hij
monteerde er pootjes op en zorg-
de ervoor dat er zelfs op gewokt
kan worden. Hopelijk wordt zijn
‘Spoetnik’ deze zomer een hype!”
“De Kringwinkels hebben hun
oubollige en armoedige imago al
een tijdje achter zich gelaten.
Vroeger dachten sommigen zelfs
dat de winkels enkel toegankelijk
waren voor mensen die het OCMW
stuurde. Dat is uiteraard nooit zo
geweest. Vandaag is de Kringwinkel
net zoals de beenhouwer of de
Vandaag is de Kringwinkel net zoals de beenhouwer of
de kruidenier: iedereen vindt zijn weg naar onze winkels.
Joris De Brone: “Je kan dan wel sociaal zijn, ook wij moeten ons personeel kunnen betalen.”
OKRA juni 2009
32
IN JE PORTEMONNEE
kruidenier: iedereen vindt zijn weg naar onze win-
kels. Jonge mensen kopen geen meubels meer die
de rest van hun leven moeten meegaan. Ze kopen
wat ze vandaag mooi vinden en schaffen iets nieuws
aan als ze het beu zijn. Ook de vintagehype speelt
in ons voordeel: stukken uit de jaren ’60 en ’70 zijn
zeer gegeerd. Sommige klanten zijn echte schat-
tenjagers: ze komen regelmatig langs en gaan op
zoek naar dat ene waardevolle servies of die bijzon-
dere zetel die zo mooi bij de rest van hun interieur
zou passen. We wijzigen ons aanbod regelmatig,
daardoor is een bezoekje aan een Kringwinkel
steeds een beetje een avontuur.”
“Vroeger hadden we wel eens problemen met opko-
pers. Zij haalden de beste stukken eruit en discus-
sieerden over de prijs. Dat zorgde voor heel wat
wrevel, zowel bij onze medewerkers, de andere
klanten als de mensen die ons goederen leverden.
Nu laten de opkopers ons links liggen, gelukkig. We
proberen de prijs van onze goederen zo te bepalen
dat die niet te hoog is maar ook niet meer interes-
sant voor opkopers. Dat is telkens een moeilijke
oefening. Bovendien is het voor onze medewerkers
niet altijd makkelijk om echt waardevolle stukken te
herkennen. Daarvoor gaan we regelmatig naar
beurzen en bijscholingen. Wat maakt een stoel tot
een echte designstoel? We proberen te weten wat
we aanbieden zodat we het tegen een juiste prijs en
met een correcte uitleg kunnen verkopen.”
Crisis
“Of we iets merken van de crisis? Dat kunnen we
niet ontkennen. De verkoop daalde gevoelig. Die
evolutie is nu gekeerd. In februari haalden we ver-
schillende keren de media waardoor de verkoop
vanaf maart opnieuw steeg. Hoe dit verder zal evo-
lueren, valt natuurlijk af te wachten. Maar sinds
oktober vorig jaar daalde ook het aanbod gevoelig
en ging de kwaliteit van de aangeboden goederen
erop achteruit. Dat heeft ook te maken met de con-
tainerparken. Mensen moeten daar nu betalen om
hun materiaal achter te laten en zoeken andere en
gratis manieren om van hun overbodige stukken af
te raken. Dat is niet zo’n gunstige evolutie voor ons.
Wij hechten veel belang aan de kwaliteit van de
goederen die we verkopen. Daarop gebeurt trou-
wens een strenge controle door de overkoepelende
werking van de Vlaamse Kringwinkels. Onze goede
naam is ons veel waard.”
Tekst Nele Joostens
Foto’s Frank Bahnmuller
ZOMER IN DE THUISZORGWINKEL
AutoGlideEen ideaal hulpmiddel dat het in- en uitstappen in de wagen vergemakkelijkt.In het bijzonder indien de persoon slechts tot aan de zijkant van de auto-zetel kan komen, biedt de AutoGlide hulp bij de juiste positionering in het midden van de autozetel.(normale prijs € 99)
Car comforterBiedt je de nodige rug- en zitvlak-steun die meestal ontbreekt in een auto. Prijs : € 198
Actie GRATIS fi etszadel TEMPUR t.w.v. €39
www.thuiszorgwinkel.be
€74,25
Fietshelmactieprijs€19,50
Plan je een daguitstap of neem je enkele dagen vakantie? Kom dan eerst nog eens langs bij de Thuiszorgwinkel voor het verhogen van je comfort. Van 12 juni tot en met 31 juli plaatstde Thuiszorgwinkel allerlei artikelen in het zonnetje.
Actieprijs
NIEUW
€26
BetterbackLage rugsteun met zit, zorgt voor een correcte zithouding en voorkomt achteruit kantelen van het bekken.(normale prijs € 102,15)
Actieprijs €86,83
Lees meer over onze aanbiedingen op de website
Het lijkt wel een sprookje. Zij was stewardess bij Sabena en vloog de
wereld rond, hij woonde in New York en hopte van de ene job naar de
andere. Ze werden verliefd, trouwden en kwamen na enkele omzwer-
vingen in België wonen.
“Dat is de eenvoudige versie van
het verhaal maar het was wel iets
ingewikkelder”, begint Owen.
“We ontmoetten elkaar in het
appartement van een gezamen-
lijke vriend in New York. Al snel
raakten we aan de praat en wer-
den we verliefd. Het was niet zo
eenvoudig om elkaar in die peri-
ode vaak te zien. Zo vaak vloog
Fernande niet naar New York en
dan moest er natuurlijk nog tijd
zijn om af te spreken. Maar we
verloofden ons en planden een
huwelijk in België. Intussen ont-
ving ik kaartjes uit de hele
wereld: Moskou, Acapulco… Soms
was ik een beetje ongerust.
In 1964 trouwden we in België.
Het was een groots huwelijk. Dat
we niet in de States trouwden,
was logisch. Fernande had een
grote familie, terwijl ik niet zo’n
goede band had met mijn familie.
Dat is niet onlogisch, eens je het
huis uit gaat in Amerika, verhuis
je soms heel ver. Maar na onze
honeymoon in Europa gingen we
toch in Amerika wonen. Eigenlijk
reisden we voortdurend heen en
weer. Na acht jaar in de States,
kwamen we terug naar België. Ik
was niet een van die Amerikaanse
businessmen die zich niet wilde
integreren en snel geld wilde ver-
dienen. Eerst werkte ik in een
bakkerij, daarna in een margari-
nefabriek. Later kwam ik wel
terecht bij een Amerikaans bedrijf
in België. Toen dat zijn activitei-
ten stopte, trokken we terug naar
Amerika. Uiteindelijk zijn we daar
een drietal jaar gebleven. Intussen
hadden we drie zonen en waren
we van oordeel dat ze beter naar
een Vlaamse dan naar een
Amerikaanse school konden gaan.
Sinds het begin van de jaren ’80
wonen we permanent in België.
We kochten een oude, vervallen
33
MENU
Meer dan kant-en-klaar
boerderij, knapten ze helemaal op
en genieten elke dag van onze
grote tuin en leuk huis.”
“Ik merkte heel erg hoe de hou-
ding van Europeanen tegenover
Amerikanen de voorbije decen-
nia veranderde. Toen ik hier in
de jaren ’60 voor het eerst kwam,
werd ik heel warm onthaald.
Amerikanen werden nog steeds
geassocieerd met de bevrijders
uit de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens de Vietnam-oorlog
bekoelden de relaties al en tij-
dens het Bush-regime had ik het
gevoel dat ik echt moest verber-
gen dat ik Amerikaan was. Op
een radiozender voor Amerikanen
in het buitenland werden zelfs
tips gegeven om je Amerikaanse
identiteit zo goed mogelijk te
camoufleren. Hopelijk verandert
die houding opnieuw onder
Obama.”
Polynesische kipsalade
4 stukken gekookte kip ■ 4-5 stengels bleekselder ■
100 gr druiven zonder pit ■ 1 klein blikje ananasblokjes ■
2 grote wortelen ■ 50-100 gr gepelde amandelen.
Voor de saus: 150 gr mayonaise ■ 1 dl zure room ■
1,5 theelepel citroensap ■ 1-2 theelepels currypoeder ■
zout.
Snijd de kip in blokjes (1), rasp de wortelen (2) en
snijd de selder in stukjes (3). Meng de kip, de sel-
der, de druiven, de ananas, de geraspte wortelen
en de amandelen in een grote kom.
Meng de mayonaise, de zure room, het citroensap,
het currypoeder en het zout (4). Proef en kruid bij
indien nodig. Meng de saus onder de groenten, het
fruit en de kip. Serveer met maïsbrood.
Chicken burger
Voor 2 personen: 2 kipfilets ■
2 hamburgerbroodjes ■ 1 teentje look
■ 1 tomaat ■ ijsbergsla ■ 1 ei ■ 2 eet-
lepels karnemelk ■ paneermeel ■ boter
■ peper ■ zout.
Voor de saus: 4 eetlepels mayonaise
■ 2 eetlepels mosterd ■ 3 eetlepels
honing ■ peper ■ zout.
Maak de sla en de look schoon.
Pel de tomaat en snijd in stuk-
jes. Breek het ei in een komme-
tje, meng met de geperste look
en de karnemelk. Doe het
paneermeel in een diep bord en
vermeng met peper en zout.
Haal de kipfilets door het eimeng-
sel en daarna door het paneer-
meel. Verhit wat boter in een
pan, bak de kipfilets langs
weerszijden goudbruin en laat
nog 10 min. zachtjes garen.
Bereid de saus: meng alle ingre-
diënten en breng op smaak met
peper en zout. Snijd de broodjes
middendoor en rooster ze met
het snijvlak naar beneden. Leg
de onderkanten op een plank.
Bedek ze eerst met saus, daarna
met blaadjes sla en daarboven
de kipfilets, de stukjes tomaat
en ten slotte de rest van de
saus. Dek de broodjes met hun
bovenhelften dicht en serveer
onmiddellijk.
Bij het paneermeel kan je extra
kruiden voegen: koriander,
peterselie, paprika…
OKRA juni 2009
34
MENU
1
2
3
4
■ Hoppen Joka (oogbo-nen met rijst): wordt met Nieuwjaar opge-diend met ham en groenten. De kok ver-stopt een muntstuk tussen de rijst en de bonen. Wie het muntje treft, staat een geluk-kig jaar te wachten.
■ Gevulde kalkoen met maïsbrood en zoete aardappel: traditio-
Muffins met blauwe bessen
(blueberry muffins)
100 gr boter ■ 175 gr suiker ■ 2 eieren
■ vanille-essence ■ 250 gr bloem ■
2 theelepels bakpoeder ■ 1,5 dl karne-
melk ■ 250 gr blauwe bessen
(± 12 stuks).
Doe de zachte boter in een
mengkom, voeg suiker toe en
klop tot een romig mengsel.
Klop de eieren en de vanille-
essence eronder. Zeef de bloem
en het bakpoeder en giet beide
bij het eimengsel. Voeg lang-
zaam de karnemelk toe tot een
homogeen mengsel ontstaat.
Was de bessen en dep ze droog.
Schep ze voorzichtig door het
beslag.
Vet de muffinvormen in met wat
boter en giet het beslag erin.
Verwarm de oven op 180°C en
laat de muffins 35 min. bakken.
Blauwe bessen kan je in
Amerika in het wild plukken. Ze
zijn verwant met onze bosbes-
sen maar zijn groter en zoeter.
Peanut soup
(romige pindasoep)
1 takje witte selder ■ 1 ui ■ 50 gr boter
■ 2 eetlepels bloem ■ 8 dl kippenbouil-
lon ■ 125 gr pindakaas ■ 1 citroen ■
geroosterde pinda’s ■ peper ■ zout.
Maak de selder en de ui schoon
en snijd ze fijn. Verhit wat boter
in een pan en bak de fijngesne-
den groenten. Strooi eerst de
bloem erover en giet dan al roe-
rend de kippenbouillon erbij.
Schep de pindakaas bij de soep
en laat 10 min. sudderen onder
voortdurend roeren. Breng op
smaak met peper, zout en 1 of
2 lepels citroensap. Hak de pin-
danoten grof. Strooi ze over de
soep net voor het opdienen.
Pinda is geen noot maar een
peulvrucht. De vrucht van de
pinda groeit ondergronds, van-
daar de naam aardnoot.
Chili con carne
(rundvlees met chilipepers)
1 kg runderstaartstuk ■ 1 ui ■ 6 verse
rode chilipepers ■ olie ■ 4 teentjes
look ■ 250 ml runderbouillon ■ 1 eet-
lepel Worchestershiresaus ■ 1 theele-
pel bruine suiker ■ 1 laurierblad ■
2 theelepels gedroogde tijm ■ ½ thee-
lepel gemalen komijn ■ cayennepeper ■
zout ■ 2 eetlepels fijn maïsgriesmeel.
Snijd het vlees in blokjes. Pel de
ui en snijd fijn. Snijd de chilipe-
pers in de lengte open, verwij-
der de zaadjes en snijd in ringe-
tjes.
Verhit olie in een kom en bak het
vlees en de ui. Voeg de geperste
look en de chilipepers toe. Voeg
de runderbouillon, Worcester-
shiresaus, suiker, laurierblad,
tijm, komijn, cayennepeper en
zout toe. Laat 1,5 uur sudderen.
Af en toe roeren en indien nodig
water toevoegen.
Net voor het opdienen binden
met wat maïsmeel en opdienen
met maïsbrood.
35
Tekst Nele Joostens en Kristien De Scheemaeker
Foto’s Emy Elleboog
neel het bekendste feestgerecht op Thanksgiving Day.
■ Maple syrup (esdoorn-siroop): wordt bereid uit het sap van de sui-keresdoorn.
■ Sweet potato (zoete aardappel): voedzaam wortelgewas, met geel-achtig of oranje vruchtvlees. Wordt gekookt of in de oven
gebakken. Gekonfijte zoete aardappel is
een lekkernij op Thanksgiving.
■ Pecannoten: ver-want aan walnoten maar zoeter en met een sterker aroma, een zeer geliefde smaak. Wordt gebruikt in hartige en zoete bereidingen.
De Amerikaanse keuken
Amerika is bij uitstek een smeltkroes van culturen en zo vormde zich ook de hedendaagse keuken. Het ontbijt is zeer uitgebreid met cornflakes, toast, pannenkoeken, wafels, eieren, bacon, gekookte ham en worst. De Amerikaanse keuken telt veel kant-en-klare gerechten als hamburgers, barbecue en picknicks. Er is een overvloed aan rundvlees, gevolgd door varkensvlees, kip en kalkoen. Ook vis wordt geregeld geserveerd. De Verenigde Staten zijn ook een paradijs voor zoetbekken met taartjes, koekjes, desserten, een overvloed aan fruit, roomijs in alle smaken en kleuren, sorbets en soft-ice. Vaak worden er grote porties opgediend. De grote koelkast in de keuken is een heus meeting point voor het gezin. Koffiebars serveren koffie in alle maten en soorten.
Enkele specialiteitenMaple syrup.
OKRA juni 2009
36
GROEN
Nergens valt het zonlicht mooier
op de bladeren van de bodem-
bedekkende vaste planten en
lage struiken dan in de onderbe-
groeiing van een bos. De blade-
ren van de bomen filteren het
licht en de stammen werpen
schaduwstrepen over de varen-
veren, de bosanemonen, de
salomonszegels, en de klimop
die her en der tegen de stam-
men omhoog klimt. Bovendien
wisselt de lichtinval van uur tot
uur. De zachte, groene schoon-
heid van de schaduwplanten is
een balsem voor het oog.
Tuinliefhebbers laten zich door
de strepen zonlicht en het spel
van licht en schaduw op de bla-
Ze hebben grote bladeren om het schaarse licht te vangen.
Sommige zijn diep ingesneden als varenveren. Andere lijken
reuzengrote schotels op een stevige steel. En alle leven ze op
in de schaduw en de drup. Vele schaduwplanten behoren tot
het mooiste groen dat een tuin te bieden heeft. Als ze
bovendien bloeien, is dat een toemaatje, niets meer.
deren inspireren en proberen
een even mooi effect te creëren
in hun tuin. Onder allerlei bomen
en struiken doen ze aan ‘scha-
duwtuinieren.’ Bovendien groei-
en diezelfde schaduwplanten al
even graag in de slagschaduw
van het huis.
De ene schaduw is de andere niet
Vooral onder lindebomen, plata-
nen, sparren en de meeste
esdoorns is het erg donker.
Daaronder groeien slechts plan-
ten die diepe schaduw kunnen
verdragen. Dit is een beperkt
groepje. Misschien is Aster diva-
ricatus wel de topper onder de
echte schaduwplanten. Ook
varens kunnen donkere schaduw
aan. Een aantal bomen zoals
notenbomen, Robinia’s en
Gleditsia’s laten nog heel wat
zonnestralen door. Ook fruitbo-
men zijn mild voor de planten
die onder hun kruin groeien.
Onder deze bomen is schaduw-
tuinieren redelijk gemakkelijk en
heb je de keuze uit een groot
aantal planten. Varens combine-
ren er met Hosta’s en azalea’s.
Elfenbloemen stoeien met zeld-
zame Uvalaria’s, inheemse salo-
monszegels en christoffelkruid.
Een plantengeslacht dat einde-
loos veel variatie vertoont en
waarvan de soorten en cultivars
schaduwpartijen vullen is
Geranium of ooievaarsbek. Ook
longkruid, akelei, monnikskap
en schoenmakersplant behoren
tot een lange reeks schaduw-
planten die het onder bomen
naar hun zin hebben.
schaduwplantenHet zachte groen van
37
In stadstuinen
Op een plek die in de schaduw
van een muur ligt, krijgen plan-
ten beduidend meer licht dan
onder de meeste bomen. Die
situatie doet zich vaak in stads-
tuinen voor. Hoge muren scher-
men de zon af, die slechts gedu-
rende enkele uren per dag een
gedeelte van de tuin kan berei-
ken. In een ommuurde stadstuin
zijn schaduwplanten op hun
plaats. Maar het is er vaak licht
genoeg om enkele planten te
proberen die volgens de boeken
zon nodig hebben. De keuze is er
groot. Ligularia’s in soorten,
Hemerocallis of daglelie, groot-
bloemtellima, Tricirtis, Trollius,
Veratrum, Thalictrum en Trillium
mogen er een plekje opeisen.
Weldoende schaduw
Niet alleen de schaduwplanten
met hun grote bladeren waar-
mee ze in het schaarse licht toch
nog aan fotosynthese kunnen
doen, houden van een lommer-
rijk plekje. Tuinliefhebbers zijn
maar al te blij met een rust-
plekje in de schaduw,
een zithoek waarin je
op de heetste zomer-
dagen verkoeling
vindt. Bovendien evo-
lueren de meeste tui-
nen van een zonovergoten open
tuin naar een schaduwtuin. Al
was het maar omdat kleine
bomen groot worden. Om die
reden zijn schaduwplanten in de
mode gekomen. Trilliums, elfen-
bloemen, daglelies, Geraniums
“Een volkorenbrood, gesne-den graag.”“Wat een stralende dag. Het zal weer gauw te warm wor-den.”“Voor mij mag het regenen. Het wordt droog in de tuin”, antwoord ik.Drie dames die zo jong moge-lijk proberen te lijken, kijken me verstoord aan. Ik was het vergeten. Mooi weer betekent heet weer, badpakkenweer, vakantie, opgeblazen rubber-
bootjes, kinderen in hun blootje en zonnecrème sme-ren, rimpelen als een oude appel en weer andere crème smeren.Omdat ze morgen op het strand liggen, staan ze er ook niet bij stil dat schroeiend heet kustweer allesbehalve ideaal weer is. Niet voor hoog-bejaarden, niet voor wie hooi-koorts heeft en, zij het met minder vervelende gevolgen, niet voor tuiniers.
Geef mij maar groeizaam weer, lekker van temperatuur, af en toe een buitje, of op zijn minst een briesje dat de heet-ste ogenblikken afkoelt. Niet dat ik niet tegen de zon kan. Ik heb lang geleden geleerd me met voldoende kledij tegen de zon te beschermen zoals mensen uit het zuiden doen. En ik heb in datzelfde zuiden geleerd bomen te prij-zen om hun verkoelende en deugddoende schaduw.
Dertig jaar geleden plantte ik mijn notenboom. Geen enkele airco kan er tegenop. Investering? Niets, geen euro, zelfs geen oude frank, want het boompje heb ik gekregen van een vriend. Mijn vriend is overleden. Zijn boom staat nog overeind. Net als de her-innering. Wie zei ook weer dat God schaduwen schiep en herinneringen omdat hij een doorslag, of moderner een uitdraai, wil van alle dingen?
en Hosta’s zijn echte liefheb-
bersplanten. Bovendien kiemt er
in een schaduwhoekje minder
vervelend onkruid en hoef je
niet voortdurend te schoffelen
en te wieden. Daardoor is tuinie-
ren in de schaduw vaak ook
minder arbeidsintensief. Het is
veeleer componeren met bladvor-
men, -kleuren en -tinten. En
omdat planten veel langer in blad
staan dan in bloei, is het elke
zomer volop genieten van de
groene schaduwtuin met malse
bladeren.
Tekst en foto’s Ivo Pauwels
Schaduw of herinnering?
Salomonszegel, een schaduwplant die we af en toe nog in onze bossen vinden
Varens groeien ook in pot zelfs in diepe schaduw.
Trillium sessile, een van de mooiste schaduwplanten.
Tuinieren in de schaduw is componeren met bladvor men,
-kleuren en -tinten.
OKRA juni 2009
38
OKRA-SPORT
“Sportelen! Je hebt de spotjes
op radio en tv misschien al
gehoord of gezien”, begint Ann,
terwijl we over de pier in
Blankenberge slenteren, de
voorjaarszon op de snoet.
“Sportelen betekent dat je niet
noodzakelijk wil winnen of de
beste zijn. Het gaat erom samen
plezier te maken, te lachen of
gewoon wat bij te praten. Kortom
samen van het leven en de sport
genieten.”
Verbeterde versie
“Vorig jaar werden de Senior
Games een overdonderend suc-
ces. Meer dan vierduizend vijf-
tigplussers zakten af naar
Blankenberge. We moesten zelfs
kandidaten weigeren. Dit jaar
willen we iedereen de kans geven
deel te nemen. Daarom spreiden
we de Senior Games over twee
dagen”, gaat Ann enthousiast
verder. “Maar we willen ook het
comfort voor de deelnemers ver-
beteren. Zo blijft het evenement
niet meer beperkt tot het Bloso-
sportcentrum. Ook het vakantie-
domein De Floreal wordt omge-
toverd tot één groot sportter-
rein. Je kan nu proeven van golf,
korfbal, curling of kin-ball. Het
worden, bij wijze van spreken,
de verbeterde Senior Games.”
Goed weer
“De troeven van deze Senior
Games?” Ann grijnst. “Ten eer-
ste is er het aanbod. Ieder kan
sporten op eigen maat en tempo.
Je kan samen genieten en kie-
zen uit ruim 25 recreatieve
sportactiviteiten en diverse
competities. Ten tweede vinden
de Games plaats in het unieke
September lijkt meer dan ooit de sportmaand te worden. Naast de start
van ‘Elke stap telt!’ en het negende petanquetornooi zijn er ook de Senior
Games. Dit grootse evenement, ingericht door Bloso en de Vlaamse
seniorensportfederaties, wordt het uithangbord van de sportelcampagne.
Ann De Bruycker van Bloso vertelt er meer over.
kader van onze Belgische kust.
Tot slot kunnen alle deelnemers
genieten van een feestelijk
optreden van Gunther Neefs.
Trouwens in tegenstelling tot
vorig jaar hebben we zelfs het
goede weer besteld!” (lacht)
Tekst Wim Bogaert
Foto Bloso archief
Sportelen op de Senior Games
Info
De Senior Games vinden plaats op 29 en 30 september 2009 te
Blankenberge.
Op 29 september zijn er recreatieve competities in bowling, petanque, badminton,
curvebowls, zwemmen en tennis.
Op 30 september zijn er recreatieve competities in bowling, petanque, dans, tennis
en lopen.
Volgende activiteiten vinden op beide dagen plaats: aquarobics, Afrikaanse dans,
baseball, boogschieten, bowling, curling, fietsen, fitbal, fitheidstest, golf, golffris-
bee, kin-ball, klimmen, koersbal, korfbal, latino en salsa, minigolf, nordic walking,
oosterse vechtsporten, petanque, sauna (met badkledij), squash, start to run,
stoelgymnastiek, tai-chi, tennis, volksdans, volksspelen en wandelen.
Deelnameprijs: 7 euro (deelname, verzekering, gadget, lunchpakket, koffie,
soep, water en een optreden van Gunther Neefs); busvervoer 5 euro.
Meer info: Bloso West-Vlaanderen 050 50 23 20, [email protected];
OKRA-SPORT 02 246 44 35, [email protected]; www.seniorgames.be.
39
PUBLIREPORTAGE
In het Euro Space Center kom je alles te weten over de exploratie en de gevolgen voor ons dagelijks leven van de ontdekking van de ruimtevaart. Het bezoekerscircuit bevat veel meer dan een gewone expositie.
WORD RUIMTEREIZIGER VOOR EEN DAG
WO
RD
EE
N R
UIM
TE
RE
IZIG
ER
VO
OR
ÉÉ
N D
AG VOOR EEN BLIK IN DE RUIMTE
■in
fo@
tapa
ge.b
e
Heb je zin om een droomreis door tij d en ruimte tegemoet te gaan ? Beleef samen met je OKRA groep, je kleinkin-deren, je vrienden of je buren een uniek en origineel daguitstapje !Geef jezelf een adembenemend spektakel. Stap in voor een fantastische odyssee vanaf de oorsprong van het universum met de Big Bang tot aan de meest futuristische projecten van ruimtelij ke verkenningen.Ontdek het Europese laboratorium van het Internationale ruim-testation en kom aan boord van het op ware grootte gebouwde Amerikaanse ruimteveer. Aan het einde van de reis beleef een waanzinnige rit op een asteroïde in onze dynamische cinema.Test ook de maanwandelingsimulator en zet enkele stappen op de maan.Buiten geniet van een activiteitenparcours met o.a. een ruim-tewandeling van 6 km, een reuze zonnestelsel, een galactisch labyrint, maquettes, enz...
Tussen 1 juni en 31 december 2009 biedt het Euro Space Center aantrekkelijke en uitzonderlijke tarieven voor OKRA groepen (vanaf 20 mensen) en voor individuele OKRA leden aan.
Vraag vrijblijvend onze OKRA voorkeurstarieven en programma’s aan voor Groepen Gezinnen
Naam
Okra afdeling
Adres
Straat
Postcode Gemeente
Stuur deze bon terug naar het EURO SPACE CENTER, tav Catherine Vuidar, Rue devant les hêtres 1, 6890 Transinne Per email : [email protected] – Per fax : +32.61/ 65 64 61
Op een oppervlakte van ongeveer 1 700 m² biedt het Center een groots spektakelparcours, een reis in de ruimte van de oorsprong van het heelal tot de meest futu-ristische projecten in de explora-tie van de ruimte. Alles wordt in het werk gesteld om de bezoeker mee te nemen in een werkelijke space odyssey, een droomreis in de geschiedenis van de verovering van de ruimte, een tijdreis in de geschiedenis van de ruimtevaart.
SpaceshuttleDoe jezelf een droomreis cadeau en beleef een adembenemend spektakel. Stap in voor een opeen-volging van shows, een fantasti-sche odyssee vanaf de oorsprong van het universum met de Big Bang tot aan de meest futuristi-sche projecten van ruimtelijke verkenningen. Ontdek het Europese laboratorium van het internationale ruimtestation en de op ware grootte gebouwde Amerikaanse spaceshuttle. Beleef een gekke ruimterace in de dyna-mische en beweegbare cinema.
Buiten geniet je van een groene ruimte om in een baan rond het Euro Space Center tot rust te komen. Het activiteitenparcours stelt je attracties en spellen gekoppeld aan wedstrijden voor: een reuze zonnestelsel, een galac-tisch labyrint en een ruimtewan-deling van 6 km.
Euro Space Center biedt ook pro-gramma’s op maat van groepen. Wat dacht je van een bezoek aan het Space Center gevolgd door een geleid bezoek aan het kasteel van Lavaux Sainte Anne? Ook een bezoek aan een schapenkwekerij, een toer door het boekendorp Redu of een kijkje in het Klokken- en beiaardmuseum in Tellin zijn mogelijk. Informeer bij het Euro Space Center!
Info
Tickets: volwassenen: 11 euro; kinderen -6 jaar: gratis; kinderen 6-12 jaar: 8 euro; senioren: 10 euro.Alle dagen open van 10.00 tot 16.00 uur behalve op maandag tijdens de school-periode.Euro Space Center, rue devant Hêtres 1, 6890 Transinne, 061 65 01 33 of 34, fax 061 65 64 61, [email protected], www.eurospacecenter.be.
Laagland
Joseph O’Neill, de auteur van Laagland, is op zijn
zachts gezegd een kosmopoliet. Hij werd geboren
in Ierland uit een Turkse moeder en Ierse vader,
groeide op in Den Haag, was advocaat in Londen en
woont nu in New York. En daar speelt deze roman
zich af.
Vier jaar woonde en werkte Hans van den Broek als
financieel analist bij een bank. Zijn vrouw Rachel
werkte er als advocate. Ze hadden een zoontje
Jake. Maar de aanslagen van 11 september slaan
het gezin uiteen. Nadat Rachel met hun zoontje
terug naar Londen trok, voelt Hans zich verloren in
een stad die niet langer de zijne is. Hij probeert het
contact met vrouw en kind in stand te houden en
vliegt eenmaal per maand over en weer. De een-
zaamheid in New York probeert hij op te vangen
met cricket, de sport uit zijn jeugd. Hij zoekt de
stadsparken op om samen met immigranten cricket
te spelen en zo een stukje geborgenheid terug te
krijgen. Op een van die wedstrijden ontmoet hij
Chuck Ramkissoon, een dromer en fantast uit
Trinidad. Deze intrigerende figuur hoopt zijn droom
waar te maken: hij wil een groot cricketstadion
bouwen.
Deze totaal verschillende figuren schijnen het toch
goed met elkaar te kunnen vinden. Maar algauw
ontdekt Hans dat Chuck niet zo onschuldig is. Dat
belet hen echter niet samen te dromen…
Het grootste deel van het verhaal speelt zich af
op Brooklyn. Joseph O’Neill geeft schitterende
evocaties van de smeltkroes, rake beschrijvingen
van de vreemde vogels in de omgeving van Hans.
Hij heeft een sterk inzicht in de gevoelswereld
van de hoofdpersoon en ook een flinke dosis rela-
Rusland versus Amerika
Romanliteratuur is onbegrensd,
zowel in tijd en ruimte als in thema
en plot. Dit nummer brengen we
een klassieke Russische roman,
gekneld tussen twee moderne
Amerikaanse romans. En toch…
raken ze elkaar in hun snijpunt: alle
drie tasten ze de menselijke ziel af. Joseph O’Neill. Wally Lamb.
tiverende humor. Of het hoofdthema nu de men-
selijke eenzaamheid in de grootstad is, de ont-
reddering van de hoofdfiguur na een relatiebreuk
of het nog steeds actuele thema van de American
dream. O’Neill leverde een sprankelend en origi-
neel boek af.
Vleugelslag
Wie Wally Lamb (1950) niet kent, doet er goed aan
een boek van hem te lezen. Na zijn boeiende
Vergeef me en Walvismuziek is er nu Vleugelslag. Ik
zal niet beweren dat het laatste boek grootste
Nobelprijsliteratuur is. Maar dat hoeft niet altijd.
Ook onderhoudende, menselijke verhalen kunnen
boeien en verrijken. Vooral als ze herkenbaar zijn.
En dat is het geval met Vleugelslag, zeker in het
licht van de gebeurtenissen in Dendermonde en
Winnende.
De auteur is niet alleen hoogleraar Engelse taal- en
letterkunde aan de universiteit van Connecticut, hij
geeft ook les in de vrouwengevangenis. Daar speelt
zich een groot gedeelte van zijn laatste roman af.
Caelum Quirk ziet op de televisie de beelden van de
schietpartij op de Columbine High School van
20 april 1999. Zelf is hij er docent maar op het
bewuste ogenblik is hij de begrafenis van zijn tante
aan het regelen. Zijn vrouw Maureen, verpleegster
op de school, is er wel. Ze overleeft het drama
maar moet er een zeer zware tol voor betalen.
We volgen de hoofdpersonen gedurende de daarop-
volgende jaren en maken zo een stukje Amerikaanse
geschiedenis mee: 11 september 2001, de oorlog in
Irak en de orkaan Katrina in New Orleans.
De auteur confronteert zijn personages en de lezer
met geweld. Hij laat ons zien hoe mensen kunnen
OKRA juni 2009
40
BOEKEN
© R
yan P
fluger
© E
lena
Seib
ert
ontsporen maar toch ook hun leven weer op de rails
krijgen.
Zoals in zijn vorige boeken toont Lamb zich een
geboren verteller met veel psychologisch inzicht.
Hoewel het altijd om gevoelige thema’s gaat, wordt
hij nooit melig of zeemzoeterig. Hij hanteert zelfs
regelmatig een sterke dosis bijtende humor.
Wereldliteratuur
Leven & lot is een kanjer in de Russische literatuur
uit de tweede helft van de 20ste eeuw. De manier
waarop het boek tot bij ons is gekomen, is op zich
al bijzonder. In 1960 nam de KGB alle manuscripten
in beslag. Pas in 1980 dook er in het Westen een
originele kopie op.
Grossman (1905-1964) was oorlogsjournalist in het
Rode Leger. Hij rapporteerde over de slag bij
Stalingrad en trok mee tot Berlijn. Hij was een van
de eersten in de concentratiekampen Majdanek en
Treblinka. Zijn verslag uit 1943 over de uitroeiing
van de Joden in Oekraïne kan beschouwd worden
als een van de eerste verslagen over de
Holocaust.
Leven & lot wordt terecht vergeleken met Oorlog en
vrede van Tolstoj, waarin de gebeurtenissen van de
Napoleontische oorlogen worden weergegeven.
Hier staat de Tweede Wereldoorlog centraal met
vooral aandacht voor de slag bij Stalingrad. De
auteur voert een hele ris aan personages op in
Vasili Grossman.
41
tientallen locaties: van het front tot de steppe, van
de vernietigingskampen tot Moskou, van Hitler tot
Stalin… Dat maakt het de lezer zeker niet makke-
lijk. Maar als je de moed hebt om door te bijten,
krijg je er veel voor terug. De auteur vertelt over
mensen die terecht zijn gekomen in een onwezen-
lijke tijd, over twijfels tussen goed en kwaad, trouw
en ontrouw, kracht en breekbaarheid en over vra-
gen naar het grote gelijk van politieke doctrines.
Elke mens staat in voor
zijn eigen bestaan dat
hij min of meer in de
hand kan houden of
kan controleren, het
leven. Daarnaast echter moet hij ook afrekenen
met de dingen waarop hij geen vat heeft, het lot.
De auteur maakt niemand verwijten. Hij probeert
te begrijpen wat zijn personages overkomt en hoe
ze reageren op die situaties.
Leven & lot is geen makkelijk boek maar bezit een
grote rijkdom. De eerste tweehonderd bladzijden
zijn zwaar omdat je door het bos de bomen niet
meer ziet. Langzaam valt alles op zijn plaats en
vind je je weg in de vele personages en locaties. De
roman is een echte aanrader als je je wilt werpen
in het historische en het literaire. Leven & lot is een
groot monument van de wereldliteratuur.
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
Leven & lot is een groot monument uit de
wereldliteratuur.
Joseph O’Neill, Laagland, De Bezige Bij, Amsterdam 2009, 298 blz., 18,90 euro.
Wally Lamb, Vleugelslag, Mouria, Amsterdam, 2009, 678 blz., 25 euro.
Vasili Grossman, Leven & lot, Balans, Amsterdam, 2008, 887 blz., 45 euro.
Info
De tentoonstelling ‘Kardinaal Cardijn en de geschiedenis van de KAJ’
loopt tot eind november in de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Laken.
Open van dinsdag tot zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur, zondag van 12.30
tot 17.00 uur.
Te bereiken: Trein tot Brussel Zuid, metro 2 of 6 richting Koning
Boudewijn, halte Bockstael. Te voet via de Koning Leopold I-laan.
OKRA juni 2009
42
TENTOONSTELLING
Jozef Senave woonde samen met zijn ouders bij ‘de
kardinaal van de arbeiders’. Vader Senave was
chauffeur, moeder zorgde voor het huishouden.
“Cardijn was een speciale man die heel bekommerd
was om het lot van jonge arbeiders en arbeidsters.
Hij hield van een regelmatig en sober leven.
’s Morgens stond hij op om 6 uur, om 7 uur ging hij
naar de mis, om 8 uur ontbeet hij. Dat was elke dag
hetzelfde: een snee gebakken spek met eieren.
Daarna nam hij de kranten door en vertrok. In de
namiddag ontving hij mensen thuis. Om 18.30 uur at
hij zijn avondmaal waarna hij zich terugtrok met een
boek en een pijp of sigaar.”
Naar Zweden
Henri Vanlerberghe, gewezen schatbewaarder van de
KAJ, was nauw betrokken bij de realisatie van de ten-
toonstelling. “Ze is opgebouwd uit vijf blokken: de
jonge Cardijn, de kajottersbeweging in opmars, de
internationale dimensie, heroriëntering en hoogbloei
en de internationale erkenning met balans.” Bij het
laatste blok gewijd aan de lekenmissionarissen, ont-
moeten we een groepje oud-vrijgestelden dat in 1966
naar Zweden trok onder leiding van Marc Deseyn:
“Het was niet vanzelfsprekend naar een land te gaan
dat geen ontwikkelingsland was. De directe aanleiding
was het Vaticaans Concilie. Cardijn hield er indrin-
gende betogen over de jeugd, de arbeiderswereld, de
derde wereld en de godsdienstvrijheid. De aanwezige
Zweden waren zo onder de indruk dat ze de KAJ uit-
nodigden om ook bij hen zulke lekenwerking op poten
Cardijn blijft actueelEind april werd de Expo Cardijn in de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Laken officieel
geopend. Ook vandaag blijft de stichter van de kajottersbeweging inspireren.
te zetten. We vertrokken. We waren er gastarbeiders,
de mannen werkten op scheepswerven, de vrouwen in
de verpleging.”
Arbeid en betaalbaar wonen
Ook de leiding van de huidige KAJ is van de partij.
Nostalgie is een zaak, de ontwikkeling van de bewe-
ging in de huidige samenleving een andere. Of de KAJ
nog zin heeft, vragen we aan nationaal voorzitter
Bart Holvoet en nationaal secretaris Bram Vermeire.
“De KAJ heeft nog steeds dezelfde doelstellingen. Wij
willen jongeren via vorming leren geloven dat zij hun
milieu zelf kunnen bepalen en veranderen. We van-
gen vele verhalen op van jonge arbeiders. Zij vormen
het vertrekpunt van onze acties. Vandaag werken we
vooral rond arbeid. Men gaat er dikwijls vanuit dat
jongeren makkelijker ontslagen kunnen worden
omdat ze elders aan de slag kunnen. Dat is echter
niet zo. Een ander thema dat ons ook bezighoudt, is
betaalbaar wonen. Ga maar eens op zoek naar een
betaalbare huurwoning als jongere, niet makkelijk.
De KAJ en de Cardijngedachte zijn vandaag meer dan
nodig!” We lopen langs het grafmonument van
Cardijn en lezen een van zijn uitspraken: ‘Elke jonge
arbeidster, elke jonge arbeider, is méér waard dan al
het goud van de wereld’. Een bezoek aan deze ten-
toonstelling is méér dan de moeite!
Tekst Erik Lauwers
Foto’s Cois Van Roosendael
43
Vrij blijven bewegen
Meer weten? Bel de A.Vogel infolijn op 011 31 51 72, stuur een e-mail naar [email protected] of surf naar www.avogel.be. Schrijf u in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief, boordevol tips en interessante weetjes om goed voor uzelf te zorgen. §
2090181
A.Vogel Alchemilla + Glucosamine• Voor behoud van soepele gewrichten en veerkracht• Opbouw van kraakbeen• Dagdosering van 1500 mg plantaardige glucosamine
Verkrijgbaar bij uw apotheker.
2090181_okra.indd 1 03-04-2009 10:58:37
OKRA juni 2009
44
GEDICHT
Waarheen daarheenGa liever die brief niet schrijven,
met de scherpe pen van gelijk
op geschept papier van zo is het,
want morgen zul je hem langzaam
in repen scheuren want het brandmerk
in de rug, van gelijk, is ondragelijk.
Ga nu liever slapen maar morgen,
snel morgenvroeg op de vleugels
van het ongelijk naar haar toe:
zij zal je niet zonder glimlach verstoten.
En leid dan het wolkje wit aan de lijn,
als een verre ballon boven ’t hoofd;
ik raad je een platte strohoed te dragen,
een streepbroek de pijpen hoog omgeslagen;
om met blote tenen het gras door te gaan.
Waarheen daarheen. Ga nu maar slapen.
Relativeren
Zelden een gedicht gelezen waarin ‘ons grote gelijk’ zo wordt gerelativeerd.‘Er eens over slapen’ zou de volksfilosoof zeggen. De dichter doet het met klaterende beeldspraak. Verend en dansend op woorden. Waarheen brengt het ons als we afstand doen van ons eigen grote ik? Vredig… daarheen.
Hugo Verhenne
J.B. CharlesUit Geliefde gedichten die iedereen kent, maar niet kan vinden.Gekozen door Wim Zaal,Arbeiderspers, Amsterdam, 1972.
45
UITJES
In Her Shoes
Vrouwen en schoenen… Voor de
meeste vrouwen is schoenen kopen
een niet te onderdrukken versla-
ving. Niet alleen Imelda Marcos had
deze microbe. Belgische vrouwen
kopen gemiddeld 3,7 paar schoe-
nen per jaar. Toon me de schoenen
die je draagt en ik zeg je wie je
bent. Schoenen weerspiegelen de
persoonlijkheid van de vrouw. Ze
zijn een statussymbool.
De tentoonstelling In Her Shoes
biedt een overzicht van dames-
schoenen ontworpen door bekende
en minder bekende designers en
fabrikanten van 1900 tot nu.
Van 30 mei tot 8 november
2009 in het Modemuseum
Hasselt,
Witte Nonnenstraat 19,
3500 Hasselt, 011 23 96 21,
www.modemuseumhasselt.be.
Van dinsdag tot zondag van
10.00 tot 17.00 uur.
Tickets 5 euro per persoon.
Het museum ligt op 10 min.
wandelen van het station.
Een gratis duoticket voor dit
schoenenepos? Zie blz. 53!
Er groeit iets in Meise!
‘Graines de mémoire’
De Chinees-Cambodjaanse kunste-
nares Phet Cheng Suor woont en
werkt in Parijs. Met bloemen, blade-
ren, papier, zaden en plantaardige
kleurstoffen creëert ze kimono’s uit
magnoliabladeren, ‘overgangshabij-
ten’ uit moerbeibast, kleurrijke
plantaardige glasramen, rituele boe-
ken,… Daarbij maakt ze gebruik van
de rijkdom van de plantenverzame-
lingen in de Nationale Plantentuin in
Meise. Aangetrokken door de
geneeskrachtige planten maakte ze
de link met de Chinese geneeskun-
de. Een leuke ontmoeting tussen de
westerse en de Chinese cultuur.
Tot 18 oktober 2009 in de
toren van het Kasteel van
Bouchout in de Nationale
Plantentuin in Meise,
02 260 09 70,
www.plantentuinmeise.be.
De Plantentuin is elke dag open
van 9.30 tot 18.30 uur
(kassa open tot 17.30 uur).
Toegangsprijs 5 euro; 60+, per-
sonen met beperkingen en stu-
denten 4 euro; <12 jaar en bege-
leiders van personen met beper-
kingen gratis. Het ticket geeft
toegang tot de tentoonstelling en
alle collecties van de Plantentuin.
De Plantentuin ligt op 3 km van
het Atomium; autosnelweg A 12
afrit 3 ‘Meise’.
Bus ‘De Lijn’ 250 en 251 vanaf
het Brusselse Noordstation of
vanaf metrostation Koning
Boudewijn (lijn 6).
Maak kans op een gratis
duoticket! Zie blz. 53!
Kroningsfeesten Tongeren
Tongeren, de oudste stad van
België, organiseert sinds de mid-
deleeuwen heiligdomsvaarten.
Toen in 1890 het genadebeeld van
Onze-Lieve-Vrouw ‘Oorzaak Onzer
Blijdschap’ door monseigneur
Doutreloux werd gekroond, besloot
de Tongerse bevolking de heilig-
domsvaarten uit te bouwen tot
zevenjaarlijkse Kroningsfeesten.
Dit jaar trekt de Kroningsprocessie
van 5 tot 12 juli viermaal door de
Tongerse straten. Het avondspel
wordt even vaak opgevoerd op de
Grote Markt. Meer dan drieduizend
inwoners van Tongeren nemen
eraan deel. OKRA-trefpunt
Tongeren werkt actief mee. De
Kroningsprocessie en het
Kroningsavondspel kan je gratis
bijwonen. Maar je kan ook tribune-
plaatsen voor de processie en zit-
plaatsen voor het avondspel reser-
veren.
Van 5 tot 12 juli in Tongeren,
www.kroningsfeesten.be.
Op 7 juli is er een OKRA-seni-
orendag.
Prijs tribuneplaats tijdens de
processie (niet voor het avond-
spel): 8 euro (speciaal tarief),
avondspel: 12,50 euro,
te reserveren bij Esther
Vandebroek, 011 26 59 45,
met vermelding van aantal tic-
kets en facturatie-adres.
Reserveren voor 15 juni.
OKRA juni 2009
UIT
Van geel naar zwart goud
Geef toe, Charleroi komt niet spontaan bij je op
wanneer je aan een uitstap denkt. Toch ligt deze
industriestad in een overwegend groene
provincie die bovendien op een verrassend
speelse manier je culturele bagage spekt. Ben je
klaar voor twee verborgen Henegouwse parels?
Niet alle kasteelheren moeten het bijltje erbij neer-
leggen en uit wanhoop have en goed verkopen.
Sommige adellijke families slagen erin hun erfgoed
toegankelijk te maken voor de gewone sterveling.
Geen vanzelfsprekende klus! Want het verleden
levendig houden tussen verweerde muren is één
ding. Met moderne middelen hiervoor de nodige
fondsen werven, is iets anders. Voor de erfgena-
men van het kasteel van Louvignies werd het een
levensvervulling.
Zingen in de kersenboom
In Louvignies, een weggedoken dorpje in
Henegouwen, word ik hartelijk ontvangen door de
dochter des huizes, Florence de Moreau de Villegas
de Saint-Pierre, een mondvol namen zoals dat
hoort bij edellieden. De opdringerige ganzen wor-
den verjaagd, de hin-
nikende paarden in de
nabije stallen liefdevol
toegeroepen.
Het kasteel wordt nog
steeds bewoond door
haar ouders, zij het
vooral ’s zomers. Zelf
woont ze in de oranje-
rie. “Tijdens de koud-
ste maanden is het te
duur om alle kamers te
verwarmen. En in je
bontjas aan het ontbijt
zitten, is nu eenmaal
niet zo romantisch”,
lacht Florence.
Nochtans blijkt de keu-
ken de warmste plek
van het huis. Althans het plaatsje dat momenteel
als keuken wordt gebruikt. Geen luxe maar primi-
tieve gezelligheid. Vroeger was het wel anders. De
jonge barones loodst ons naar de 19de-eeuwse kel-
derkeuken. Fornuis, potten en pannen, zelfs de
gevulde weckpotten staan erbij alsof je zo aan de
slag kan. Tuinverse groenten wachten om inge-
maakt te worden. Want alle groenten en fruit wer-
den ‘geweckt’. “De 19de-eeuwse kokkin heerste
over haar keukenpersoneel als een echte vorstin.
Ze verdiende zoveel als een chef in een driester-
renrestaurant vandaag. Een anekdote? Wanneer ze
de keukenmeiden opdroeg om kersen te gaan pluk-
ken, eiste ze dat ze de hele tijd zongen. Zo wist ze
dat ze zelf niet van het fruit snoepten!”
Zeventig onderbroeken
Ik krijg eindelijk een logische verklaring voor de
brede kasteeltrappen. Je moest immers converse-
rend naar boven kunnen schrijden. De slaapkamers
liggen er ook verbazend intact bij. Jurken, onder-
goed, sjaals en kousen… alles straalt verfijnde
vrouwelijkheid uit. De barones steekt niet onder
stoelen of banken dat ze wat graag in deze tijd had
geleefd. De kanten parasols en ellebooglange gei-
tenleren handschoenen behoedden de dameshuid-
jes voor een zongebruinde huid. Want wit moest je
zijn, een bewijs dat je van voorname afkomst was.
Ook de strijkkamer onthult haar geheimen. Daar er
slechts tweemaal per jaar gewassen werd, waren
zeventig onderbroeken geen overbodige luxe. We
tellen 65 open en vijf gesloten ‘slipjes’. Vragen
wanneer je wat moest dragen, vinden we wat indis-
creet. Het zal ongetwijfeld te maken hebben met de
lange, wijde rokken. Lakens werden vochtig gestre-
ken via een systeem met zware keien en grote
houten deegrollen. Ingenieus! “Lakens en ander
linnen gingen vervolgens op de bleek op het gras-
veld waar een boer ’s nachts de wacht hield.”
De verschoten kleuren en afbladderende verf mag
dan al wat verval verraden, in de eetkamer staat de
tafel gedekt alsof de gasten zo kunnen binnenval-
len. Florence nodigt ons op de koffie in het salon.
We nippen van onze porseleinen kopjes en hante-
ren de zilveren melkkan met adellijke schwung.
Kasteelvrouw voor een halfuurtje.
Verpleegster
Onze gastvrouw bezit niet alleen een wespentaille,
ze is bovendien een bezig bijtje. Ze organiseert ten-
toonstellingen en schreef een boek over haar
memorabele tante, gravin Maria van den Steen de
46
De tafel staat gedekt in het
kasteel van Louvignies.
Jehay, die tijdens de Eerste Wereldoorlog haar kas-
teel verliet en naar het front trok om de gewonde
soldaten te verzorgen. Haar tweede boek verschijnt
binnenkort, onthult ze fier.
“Dit kasteel bevat immers een schat aan informa-
tie. Alle kook-, kas- en dagboeken werden bewaard
want plaats is er zat. Verschillende initiatieven
staan op stapel. Ik ben o.a. bezig aan een project
rond gezonde voeding voor zwaarlijvige kinderen.
Daarbij wil ik uitgaan van oude fruit- en groente-
soorten om de kinderen opnieuw de smaak van
authentieke vruchten te leren ontdekken.”
Ongetwijfeld erfde ze het vurige temperament van
haar tante Maria. Deze gedreven barones slaagde
er in de kloof tussen het gewone volk en de moder-
ne adel iets te verkleinen.
Bloedstollend
De afstand van Louvignies naar Marcinelle overbrug
je in minder dan een halfuur. De mijnsite van
Marcinelle heet Le Bois du Cazier, genoemd naar de
familie du Cazier, de laatste eigenaars van de mijn.
Op 8 augustus 1956 gebeurde zich in deze mijn een
ramp. Door een menselijke fout ontstond kortslui-
ting in een van de liften waardoor brand uitbrak.
275 mijnwerkers zaten in de val. Er volgden vijftien
bange dagen. Uiteindelijk overleefden 262 van hen
het drama niet. Een afgezonderde groep zette
iedere dag een kruisje op de muur. Wanneer een
reddingsploeg hen bereikte op de veertiende dag
na de ramp, vonden ze dertien kruisjes...
Aan de voet van de twee schachtbokken realiseerde
men enkele informatieve ruimten. Die geven niet
alleen de gebeurtenissen weer van de verschrikke-
lijke dagen na de ramp maar bevatten ook indruk-
wekkend cultureel erfgoed.
In de ‘Ruimte 8 augustus 1956’ kom je alles te weten
over deze desastreuze dag. De jongste mijnwerker
die stierf, was nauwelijks veertien jaar oud. Zijn
vader en broer overleefden evenmin. Foto’s van de
slachtoffers en hun
‘medailles’, een soort
identificatiepenning die
de kompels droegen en
dat slechts hun perso-
neelsnummer vermeldde,
hangen er als stille getui-
gen. Sprekende terracot-
ta beelden evoceren ver-
driet en wanhoop van
wachtende familieleden.
Maar liefst twaalf natio-
naliteiten telde men onder
de slachtoffers. Italianen,
Turken, Grieken maar ook
Hongaren en Russische
jongens dolven hier het
zwarte goud.
47
Het kasteel van Louvignies.
De indrukwek-kende mijn-schacht van Le Bois du Cazier.
OKRA juni 2009
48
UIT
Meer dan Val Saint-Lambert
Het aanpalende Industriemuseum dompelt je onder in
het industriële verleden van Charleroi. Je staat er oog
in oog met de authentieke douchezaal en het atelier
van de mijnlampen. De machinekamer is indrukwek-
kend. In ‘De zaal der Gehangenen’ zie je hoe de kledij
van de kompels omwille van de stank via een katrol-
systeem omhoog werd getrokken. Hun kleren werden
slechts enkele keren per week gewassen.
In het Glasmuseum ten slotte wacht je een memo-
rabele collectie hedendaagse glaskunstwerken.
Gaandeweg ontdek je vijf millennia geschiedenis van
glastechnieken en -kunst. Glas is een merkwaardig
product. Ook al is je tafel niet gedekt met het fijnste
kristal, glas vind je overal in huis. Het raam waar-
door je kijkt, de bokaal erwtjes, het wijnglas, je
flacon met favoriete parfum… Sinds mensenheuge-
nis wordt dit onmisbare materiaal in Charleroi
geproduceerd.
Kasteel van Louvignies, 1 rue de Villegas,
Chaussée Notre-Dame-Louvignies,
7063 Soignies, 02 771 08 95 of 067 41 04 19,
www.chateau-louvignies.be.
Van juli tot september open voor het
publiek op zondag van 14.00 tot 18.00 uur.
Voor groepen van Pasen tot Allerheiligen
en op afspraak.
Le Bois du Cazier, 80 rue du Cazier, 6001
Marcinelle, 071 88 08 56, www.leboisduca-
zier.be. Open van dinsdag tot vrijdag van
9.00 tot 17.00 uur. Tijdens weekend en
feestdagen van 10.00 tot 18.00 uur.
Tickets: 6 euro; groepen 5 euro per
persoon, de site is toegankelijk voor
personen met een handicap.
Bereikbaar
Met de trein tot Charleroi Zuid - TEC Bus 1
en 52.
Met de auto via de A54 of de R3, neem de
A503 afslag 34 Marcinelle Haies.
Glas wordt vloeibaar wanneer je het smelt op
1 400°C. Door zijn opmerkelijke plasticiteit kan het
met de hand worden vervormd, gegoten, geperst,
uitgerekt, gelamineerd, geblazen, gekleefd… Rond
500°C wordt het weer hard en breekbaar. Tot het
einde van de 19de eeuw was het glasblazen louter
een ambachtelijke aangelegenheid.
Hoewel de traditionele vormgevingsprocessen bijna
ongewijzigd bewaard blijven in de zeldzame
ambachtelijke glasfabrieken en de ateliers van
kunstenaars, is 95 procent van de massaproductie
vandaag volledig geautomatiseerd.
We kennen vooral Val Saint-Lambert als belangrijke
glasleverancier. Maar belangrijke zusterbedrijven en
glasfabrikanten in Manage en de streek van Bergen
zijn eveneens waardevolle leveranciers. Een bezoek
aan het Glasmuseum op de site van Le Bois du
Cazier zal je dan ook niet onberoerd laten.
Tekst en foto’s Chris Van Riet en Le Bois du Cazier
Maak kans op een gratis duoticket voor Le Bois du Cazier of voor het kasteel van Louvignies! Zie blz. 53.
Info
De ‘Ruimte 8 augustus
1956’ in Le Bois du
Cazier.
De mijn-schachten van
Le Bois du Cazier in de
verte.
Op 8 augustus 1956 voltrok zich in Le Bois du Cazier een ramp: 262 kompels lieten het leven.
42 winnaars! ■ Wie wint het arrangement
voor twee Hemelse Klanken te Mechelen?
Ludo Nelen uit Essen.
■ Wie krijgt een waardebon van 125 euro?
René Julliams uit Merksem.
■ Wie kan beginnen in De vergeefse wake?
Ann J. Spierings uit Kasterlee, Lievina Van Den Berghe uit Deftinge, Gerrit Smet uit Eksaarde, Dierickx-Pauwels uit Waarschoot, Michaël Gonnissen uit Zutendaal.
■ Wie krijgt Het pigment?
Walter Vermeersch uit Landegem, Joris Derave uit Nerename, Lucienne Coeman uit Wakken, Marie-Jeanne Delacourt uit Dendermonde, André Hermie uit Eeklo, Christiane De Brucker uit Herdersem, Clarys uit Maarkedal, Resi Paquay uit Bottelare, Maurits Castelein uit Waregem, Lieve Tavernier uit Brugge.
Winnaars kruiswoord april 2009. Meer dan 4 000 deelnemers!
■ Wie wint Als een vis op het land?
Marie-Jeanne Herpoel uit Ingooigem, Michel Goris uit Vilvoorde, Lodewijk Van Rillaer uit Muizen, Magda Storms uit Erps-Kwerps, Robert Lenaerts uit Stabroek.
■ Wie kan aan de slag met De avonturen van de thuiskok. Heerlijk gemakkelijke recep-ten voor de liefhebber?
Simonne Vanhoutte uit Roeselare, Sylvie Keppens uit Lede-Wanzele, Paula Vandoorne uit Moorslede, Maria Cautaert uit Dendermonde, Louis Geeroms uit Sint-Amands.
■ Wie kan beginnen in Milleke Melleke Mol?
Nijs uit Haasrode, Roger Pollentier uit Koekelare, Gode-lieve De Blieck uit Belsele, Jacqueline De Vos uit Bornem, Jan Verschueren uit Meerle.
■ Wie krijgt Kinderen van Stalin?
R. Raspoet uit Wambeek, Jozef Oplossing kruiswoordraadselapril 2009.
Oplossing sudokumei 2009.
Coudron uit Kuurne, Jos Volders uit Scherpenheuvel, Nelly Cloet uit Geluwe, Gabriël Roggemans uit Mechelen, Louis Cos uit Turnhout, Lydie Den Haese uit Zwijnaarde, Jan Rijcken uit Hamont-Achel, Godelieve Land-schoot uit Mol-Millegem, Willy Andries uit Mechelen.
Oplossing: zomerbollen. Antwoord op de schiftingsvraag: Zorgnet Vlaanderen.
49
SPEEL EN WIN
OKRA juni 2009
50
HORIZONTAAL1 landbouwwerktuig 7 bediende 12 stand der edelen 13 Duits gebergte 16 drietal 17 tuinafscheiding 18 dier van zuiver ras 20 eenkleurig 21 voormid-dag 22 loog 23 slaapplaats 25 ten laat-ste 26 gevoelvol 27 zeer keurig 29 zeeschade 31 Europeaan 33 gelaats-kleur 35 rommel 37 snaarinstrument 38 door middel van 39 plaats in Nebraska 40 genoeg 41 Europese rivier 44 gezichtsas 47 plaats in Zuid-Korea 48 arbeidsduurverkorting 50 Engels dichter 52 flauw, grappig 54 kunstenaar 56 hoofdcommissaris 58 plaats in de Verenigde Staten 59 strook 60 vanaf 61 mannelijk schaap 63 tent-lat op een schip 65 departement 66 vrouwelijk dier 68 klepper 69 luizenei 70 land in Midden-Amerika 71 uitroep van verwondering.
VERTICAAL 1 woestijn in Afrika 2 hetzelfde 3 wig 4 klasse 5 huur op lange termijn 6 afde-ling (afk.) 7 gering 8 etage 9 onver-bloemd 10 aanwijzing 11 wc 14 rivier in Frankrijk 15 voedingsstof 18 eetbaar knolletje 19 interest 22 strook grond langs de weg 24 kleur 26 theesalon 28 getild kunnende worden 30 toestand van rust 32 gesteldheid 34 kwast in hout 36 pers. voornaamwoord 37 col-lectieve arbeidsovereenkomst 42 naar beneden 43 niets uitgezonderd 45 holte onder de arm 46 snoekachtige zeevis 47 lichte verwonding 48 Grieks marktplein 49 geestdrift 51 slapheid 53 inleidend gedeelte 55 verbouw 57 kledingstuk 60 haal met een borstel 62 mengsel 64 et cetera 65 naald-boom 67 nikkel 69 noordoost.
SPEEL EN WIN
Winnaars april 2009 op blz. 49!
Stuur je oplossing naar
OKRA-magazine, Kruiswoord juni 2009, PB 40, 1031 Brussel, vóór
30 juni 2009. De winnaars verschijnen in het septembernummer 2009.
Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).
Oplossing kruiswoord juni 2009
1 2 3 4 5 6
Naam:
Straat: Nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Tel.: E-mail:
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:
Schiftingsvraag: Hoe oud was Gaston Durnez toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak?
Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!
Kruiswoordraadsel
7
1
Kruiswoordraadsel
8 9 10
5 4
6
102
9
7 11
83
11
51
SPEEL EN WIN
SudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9
moeten één keer voorkomen in
alle kolommen, in alle rijen en in
elk van de 9 vierkantjes van 3
keer 3 vakjes.
128 prijzen!
■ 72 boottochten met de Seastar Geniet op een originele manier van de skyline tus-sen Oostende en Nieuwpoort via een tocht met de Seastar. Observeer de bedrijvigheid van de vissers en het havenverkeer van dichtbij. Een ideale zee-uitstap met de kleinkinderen. Kinderen tot drie jaar gratis. Kinderen tot twaalf jaar genieten een fikse korting. (waarde 18,50 euro)
■ Drie mobiele telefoonsDe MEDION SP1200 mobiele telefoon combineert technologie met eenvoud: handige grote toetsen, een gebruiksvriendelijk keuzemenu, een contrastrijk dis-play met een duidelijk en lees-baar lettertype, een luidspreker-functie, een geïntegreerde antenne en drie snelkeuze-toet-sen. (waarde 99 euro)
■ Waardebon van 125 euro… Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.
Info
De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,
059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
www.dekinkhoorn.be.
Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,
059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
[email protected], www.ravelingen.be.
Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,
6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
www.olfossedouth.com.
■ 52 boekenTien exemplaren van Laagland van Joseph O’Neill (waarde 18,90 euro).Tien exemplaren van Vleugelslag van Wally Lamb (waarde 25 euro).Vijf exemplaren van Leven & lot van Vasili Grossman (waarde 45 euro).Tien exemplaren van Vroeger waren wij veel jonger van Gaston Durnez (waarde 17,95 euro).Twaalf exemplaren van BodyBoek (waarde 24,95 euro).Vijf exemplaren van Fietsen in de grensstreek ten zuiden van Vlaanderen (waarde 12,95 euro).
OKRA juni 2009
52
HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN
“Moeder je moet bijblijven.” Onder dat motto kreeg ik een gsm, een computer en een printer. Nu volgde een digitaal fototoestel. Het kan ondankbaar lijken maar ik sta er niet om te juichen.Een gsm kan nochtans nuttig zijn. Een computer heeft ook heel wat voordelen maar verslaafd ben ik nog niet aan surfen op het internet. En een printer is wel handig. Maar een digitaal fototoestel? Ik heb een fototoestel dat goed werkt en waarmee ik heel wat mooie foto’s heb gemaakt. Het voldoet nog altijd. Voordelen van zo’n digitaal ding worden opgesomd. Het is handig, je hebt geen film nodig, er zijn geen beperkingen en je kan veel foto’s maken zonder zorgen. En de foto’s zijn zo weer gewist indien nodig. Het kan me allemaal niet overtuigen. Dat je veel foto’s kan nemen, weet ik. Na de vakantie kreeg ik van een kleindochter een massa beelden op de computer. Ze stuurde me 481 foto’s. Zoek het maar uit! Delete wat je niet nodig hebt, raadde ze me aan. Wegwerpfoto’s van een wegwerpmaatschappij noem ik dat bij mezelf. Je hoeft niet meer uit te zoeken wat je wil fotograferen, doe maar raak!
Ik houd nochtans van foto’s. De beelden uit mijn jeugd zijn een kostbaar bezit. Ik koester ze, die kleine zwart-wit fotootjes met een gekartelde witte rand. Veel heb ik er niet. Een foto maken, was des-tijds een hele gebeurtenis. Zo nu en dan werden we op een zomerse dag op een rijtje gezet en maakten onze ouders enkele foto’s. Op winterse zondagavon-den bekeken we de kiekjes gezellig samen.Ter gelegenheid van onze plechtige communie trok-ken we in vol ornaat naar een beroepsfotograaf. Daar moesten we dan echt poseren. Na een week konden we de proefafdrukken ophalen, daaruit kozen we de mooiste foto. Die werd bijzonder mooi afgewerkt. Vakmanschap was meesterschap.Bij ons thuis hing enkel de grote foto van het te jong gestorven broertje in een kader tegen de muur. Op de kast in de ‘beste kamer’ stond een foto van mijn vader als jonge soldaat. Toen wij allemaal onze communie hadden gedaan, verrasten we mijn moe-der met een grote kader. Wij met ons elven achter glas. Ook die kader werd opgehangen in de ‘beste kamer’.
Zorgvuldig kleefde ik al mijn foto’s in mijn eerste fotoalbum. Al snel bevatte het boek kinder-, school-, jeugd- en familiefoto’s. Toen we trouwden, lieten we de gebruikelijke trouwfoto maken. Die kwam niet aan de muur maar werd bewaard in een speci-aal album. Een tijdje later kwamen er kinderen en had ik geluk want ik kreeg mijn eerste fototoestel. Maar een amateurfotograaf uit de buurt nam de mooiste foto’s.En toen kwamen de kleinkinderen. We kregen een eerste, ingekaderde foto. Die zetten we natuurlijk op een mooi plaatsje in de woonkamer. Het bleef niet bij één kleinkind. Het tafeltje in de woonkamer werd te klein. In de inkomhal kwam een grotere siertafel.Ik kreeg een nieuwe hobby: op allerlei rommel-markten ging ik op zoek naar kadertjes. Grote, kleine, prachtige, eenvoudige. Elke foto kreeg een aangepaste kader. Kleinkinderen, kinderen, ouders, grootouders, overgrootouders. Een hele familiege-schiedenis bij elkaar. Langzaam raakte de tafel vol. “Zou je niet stoppen met verzamelen”, vroeg Marcel me. “Ja”, zei ik. “Er is geen plaats meer.”Toch kon ik het niet laten om nog een kadertje te kopen als ik met een van mijn zussen op stroop-tocht ging. “Heb je weer een kader gekocht?” hoorde ik. “Wie ga je daar nu nog insteken?” Dat was een goede vraag. Ik wist het zelf nog niet. Maar het was een mooie kader, helemaal intact met bol-glas. Ik kon hem niet laten liggen. Voorlopig zette ik hem leeg op de kast in de woonkamer. Tot ik een mooie foto ontdekte in een verzamelmap. Eentje van Marcel van voor we trouwden.Zorgvuldig maakte ik het mooie glas proper en stak er de foto achter. “Wie heb je daar nu weer ingesto-ken?” vroeg Marcel. “Een vroegere vrijer”, ant-woordde ik. “Wie was dat dan wel?” “Gij natuurlijk!” Met ongeloof bekijkt hij de foto in de kader. “Ben ik dat? Zag ik er vroeger echt zo goed uit?” “Natuurlijk”, stel ik hem gerust. “Waarom denk je dat ik op je verliefd werd?”Aan iedereen die binnenkomt vraagt hij: “Weet je wie dat is?” Blijkbaar is hij niet gespeend van enige ijdelheid.Foto’s en herinneringen. Een zalig bezit om van te genieten als je ouder wordt.
Wivina
Mijn fotogalerij
Elke foto kreeg een aangepaste kader. Kleinkinderen, kinderen, ouders, grootouders, overgrootouders. Een hele familiegeschiedenis bij elkaar.
Dit is de laatste keer dat Wivina hoort, ziet en schrijft voor OKRA-magazine. Na zowat tien jaar geeft ze graag de pen door. Bedankt Wivina, we zullen je missen!
Win gratis duoticket
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Win gratis duoticketUitjes gelezen blz. 45? Ben jij ook zo’n schoenenfreak? Dan moet je beslist je hartje ophalen in Hasselt. Maak kans op een van de twintig gratis duo-tickets voor de tentoonstelling In her Shoes (waarde 10 euro). Stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, In her shoes, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling In her shoes.
Info zie blz. 45.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
OKRA-LIDKAART = GELD WAARD✂Win gratis duoticket
Uit gelezen blz. 46? In de ban van het kasteelleven van de 19de eeuw? Maak kans op een van de twintig gratis duo-tickets (waarde 16 euro) voor het kas-teel van Louvignies. Stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Louvignies, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Louvignies.
Info zie blz. 48.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Win gratis duoticketUit gelezen blz. 46? Wil je graag kennis-maken met deze belangrijke erfgoedsite in Wallonië? Maak kans op een van de vijftig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor Le Bois du Cazier, het mijnmuseum te Marcinelle. Stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Mijnmuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Mijnmuseum.
Info zie blz. 48.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Derde nacht gratis in OostendeBoek tot 30 juni drie nachten in Oostende op zondag, maandag of dinsdag en geniet gratis van de derde nacht.
Hotels uit alle categorieën nemen deel. Toerisme Oostende vzw voorziet bovendien een gratis begeleide wandeling en diverse kortingen en voordelen voor Beaufort Inside in het Mu.ZEE.
Win gratis duoticketUitjes gelezen blz. 45? Gefascineerd door de plantaardige technieken van de Chinees-Cambodjaanse Phet Cheng Suor in de Nationale Plantentuin van Meise? Maak kans op een van de twintig gra-tis duotickets (waarde 10 euro) en stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Meise, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Meise.
Info zie blz. 45.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Reserveer via www.1nachtgratis.be of 059 70 11 99.
Op 4 en 5 juli 2009 vinden de gezelligste zomerfeesten van de Kempen plaats in het kasteeldomein de Merode te Westerlo. Maak kans op een van de 114 gratis duotickets (waarde 14 euro) en stuur deze bon vóór 15 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Westerlo, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar
[email protected] met de mededeling Westerlo.
Info
Kasteelfeesten Westerlo, Kasteel de Merode, Polderstraat 51, 2260 Westerlo. Zaterdag 4 en zondag 5 juli, open van 10.00 tot 19.00 uur, www.kasteelfeesten-westerlo.be. Tickets 7 euro.
Op vertoon van je OKRA-lidkaart krijg je 10 procentkorting op de toegangsprijs van Euro Space Center.
Meer info? Zie blz. 39.
10 procent korting Euro Space CenterWord een ruimtereiziger
OKRA juni 2009
54
OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, [email protected]
RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet
RedactieraadAureel Chanterie, Magriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Wivina Somers, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne
Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge
Vormgevinggevaert graphics nv
Coverbeeld Frank Bahnmuller
DrukCorelio Printing, Erpe-Mere
ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 [email protected]
Oplage: 178 170 exemplaren
Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.
OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
Het juli- en augustusnummer 2009 verschijnt uiterlijk op 27 juni 2009.
colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 [email protected]/antwerpen
BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 [email protected]/brugge
BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 [email protected]/brussel
IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 [email protected]/ieper
KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 [email protected]/kempen
KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 [email protected]/kortrijk
OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 [email protected]/limburg
Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 [email protected]/mechelen
Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenPoel 8, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 [email protected]■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected]■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected]■ Gent Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 [email protected]■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]
Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 [email protected]/oostbrabant
OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 [email protected]/oostende
RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 [email protected]/roeselare
TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 [email protected]/tielt
Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected]■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender
open k
riste
lijk
resp
ectvol actief
02 246 57 72
02 246 44 47
02 246 57 72
02 246 39 44
02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07
02 246 44 34
02 246 44 47
OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 44
Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | 02 246 44 41
55
Doe net zoals Boogie Boy
de GRATIS HOORTEST en vind een oplossing voor uw
hoorprobleem.Gelieve deze coupon af te geven in het Hoorcentrum of op te sturen
naar Dialogue - Technologiestraat 65 - 1082 Brussel.
JA contacteer mij voor een GRATIS HOORTEST stuur mij een infopakket toe
NAAM:
ADRES:
TEL.
HOORCENTRUM
HOORCENTRA
Iemand om mee te praten
Elke mens is anders. Elke mens leeft anders. Daarom hebben onze audiologen de Audio Lifestyle Test ontwikkeld, een eenvoudige vragenlijst die u
de weg wijst naar het hoorapparaatje dat perfect bij uw lifestyle past. De test is slechts één van de manieren waarop wij ons inzetten om de ideale oplossing te vinden voor uw hoorprobleem: praktisch, comfortabel, effi ciënt en persoonlijk. Wij hebben de knowhow, de technologie en vooral de mensen om u te helpen: gediplomeerde, door het Riziv erkende audiologen die hun werk met enthousiasme doen en die de tijd nemen om echt naar u te luisteren. Want alles begint met de dialoog.
Vroeger had ik eenhoorprobleem, maar
nu heb ik een oplossing gevonden bij Dialogue
VOOR MEER INFO: BEL GRATIS 0800 94 229 OF WWW.DIALOGUE.BE
Wist u dat...1 miljoen Belgen slechthorend zijn?
OKRA
‘In vertrouwen met Dialogue’Boogie Boy [Paul Ambach]
Geniet volop van uw vitaliteit
Er zijn dingen waar je je geen zorgen meer om hoeft te maken en daar ben je best blij om. Maar toch wil je vitaal blijven om die dingen te kunnen blijven doen die je graag doet. Om aan je energiebehoeften te beantwoorden geeft het multivitamine complex Supradyn Vital 50+ je alle essentiële elementen :- antioxidanten, vitamines, mineralen en oligo-elementen, in aangepaste dosis, om de natuurlijke energie in je lichaamscellen te activeren - ginseng dat de bloedcirculatie en het zuurstoftransport door het lichaam en naar de hersenen verbetert.
Verkrijgbaar in de apotheek.
BAY-
09-S
UV-
04-N
L+FR
Supradyn Vital 50+Stimuleert uw natuurlijk energie