on · n g n 88) $ $:$tu in p d a t e: y 8 n y 2016 11 h 11 n 38 s l n r d e: s) $ de sch be s t e,...

Klimaat(les)m

arathonLeren voor en over het klim

aat

HET TU

INEN

LAN

DSCH

AP, A

LS B

RO

N VA

N EC

OSYS

TEEMD

IENSTEN

Aurelie

De S

met, Kenniscentrum

tuin+, Erasm

ushogeschool Brussel

EEN B

LIK O

P HET K

LIMAAT …

… VA

NU

IT JE EIGEN

TUIN

klimaat(les)m

arathon

EEN V

RAAG

JE: Wie heeft thuis een tuin?

20 maart 2019 | 3

klimaat(les)m

arathon

EEN V

RAAG


20 maart 2019 | 4

VLA

AN

DER

EN:

9% van het grondgebruik

= ‘private tuin’

(Dew

aelheyns, 2014)

klimaat(les)m

arathon

EEN V

RAAG


20 maart 2019 | 5

BRU

SSELS

GEW

EST:

33%VLA

AN

DER

EN:

9% van het grondgebruik

= ‘private tuin’

(Dew

aelheyns, 2014)(Leefm

ilieuBrussel, 2019)

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 6

DAT IS

BES

T WEL V

EEL !

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 7

GRO

ND

GEB

RU

IKVLA

AN

DER

END

AT IS B

EST W

EL VEEL !

9%

© V

alerie Dew

aelheyns(2014)

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 8

GRO

ND

GEB

RU

IKVLA

AN

DER

END

AT IS B

EST W

EL VEEL !

9%

TUINCOMPLEX

© V

alerie Dew

aelheyns(2014)

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 9

HO

E IS D

AT ZO

GEK

OM

EN ?

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 10

19D

EEEU

WSE

IND

USTR

IËLE STA

DH

OE IS

DAT Z

O G

EKO

MEN

?

© C

AN

ON

sociaal werk vlaan

deren

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 11

BELEID

SO

PLOSS

ING

: STIM

ULER

EN PR

IVAAT EIG

END

OM

HO

E IS D

AT ZO

GEK

OM

EN ?

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 12

SU

BU

RBAN

ISATIE -> ‘N

EVELS

TAD

’H

OE IS

DAT Z

O G

EKO

MEN

?

© G

oogle M

aps

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 13

RU

IMTELIJK

STR

UCTU

URPLA

N V

LAAN

DER

ENH

OE IS

DAT Z

O G

EKO

MEN

?

© R

SV

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 14

RU

IMTELIJK

EREA

LITEIT VAN

DAAG

HO

E IS D

AT ZO

GEK

OM

EN ?

© D

ries Luyten

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 15

© K

nack

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 16

© D

M©

Twitter

© B

WM

STR

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 17

© D

M©

Twitter

© B

WM

STR

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 18

© H

LN

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 19

© H

LN

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 20

© H

LN@

DS

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 21

RU

IMTELIJK

EREA

LITEIT VAN

DAAG

HO

E IS D

AT ZO

GEK

OM

EN ?

© photo_new

s

klimaat(les)m

arathon

STU

KJE

NEV

ELSTA

DH

ET TUIN

CO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

20 maart 2019 | 22

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon

STU

KJE

NEV

ELSTA

D>

TUIN

EN

20 maart 2019 | 23

HET TU

INCO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon

STU

KJE

NEV

ELSTA

D>

TUIN

EN>

IND

IVID

UELE

TUIN

IERS

20 maart 2019 | 24

HET TU

INCO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon

STU

KJE N

EVELS

TAD

> TU

INEN

> IN

DIV

IDU

ELE TUIN

IERS >

CU

MM

ULATIEV

EU

ITKO

MST

20 maart 2019 | 25

++

HET TU

INCO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 26

++

STU

KJE N

EVELS

TAD

> TU

INEN

> IN

DIV

IDU

ELE TUIN

IERS >

CU

MM

ULATIEV

E UITK

OM

ST

degeneratie

ondersteu

ning

ECOSYSTEE

M

HET TU

INCO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 27

deg

eneratie

ond

ersteun

ing

ECO

SY

STEE

M ++

STU

KJE N

EVELS

TAD

> TU

INEN

> IN

DIV

IDU

ELE TUIN

IERS >

CU

MM

ULATIEV

E UITK

OM

ST

TYR

AN

NY

OF

SM

ALL D

ECIS

ION

S

Kahn(1966); O

dum(1982);

Cooper

et al. (2007); G

oddard et al. (2010)

HET TU

INCO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 29

deg

eneratie

ond

ersteun

ing

ECO

SY

STEE

M ++

STU

KJE N

EVELS

TAD

> TU

INEN

> IN

DIV

IDU

ELE TUIN

IERS >

CU

MM

ULATIEV

E UITK

OM

ST

TYR

AN

NY

OF

SM

ALL D

ECIS

ION

S

Kahn(1966); O

dum(1982);

Cooper

et al. (2007); G


HET TU

INCO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 30

deg

eneratie

ond

ersteun

ing

ECO

SY

STEE

M ++

STU

KJE N

EVELS

TAD

> TU

INEN

> IN

DIV

IDU

ELE TUIN

IERS >

CU

MM

ULATIEV

E UITK

OM

ST

TYR

AN

NY

OF

SM

ALL D

ECIS

ION

S

Kahn(1966); O

dum(1982);

Cooper

et al. (2007); G


RES

OU

RC

E BY

SM

ALL A

CTIO

NS

HET TU

INCO

MPLEX

ON

DER

DE LO

EP

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 31

MO

GELIJK

E VO

ORZIEN

END

E EC

OSYS

TEEMD

IENSTEN

VAN

TUIN

EN©

Valerie D

ewaelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 32

habitats

hydrologischecyclus

pollinatie

MO

GELIJK

E REGULERENDE

ECO

SYS

TEEMD

IENSTEN

VAN

TUIN

EN©

Valerie D

ewaelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 33

© land8.com

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 34

habitats

hydrologischecyclus

pollinatie

MO

GELIJK

E REGULERENDE

ECO

SYS

TEEMD

IENSTEN

VAN

TUIN

EN©

Valerie D

ewaelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 35

©""ForestW

ander©"M

arc"Keuppens

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 36

spiritualiteit

intellectuele,&,

expressieveinteracties

fysische,interactie,&

,beleving

MO

GELIJK

E CULTURELE

ECO

SYS

TEEMD

IENSTEN

VAN

TUIN

EN©

Valerie D

ewaelheyns

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 37

©"Erik"Vos

©"Bastian

©"gpphotos.com

©"neighbourly.com

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 38

water

plant)gebaseerde)

energiebronnenvoedsel

medicinale)hulpbron

MO

GELIJK

E VOORZIENENDE

ECO

SYS

TEEMD

IENSTEN

VAN

TUIN

EN©

Valerie D

ewaelheyns

genetisch)materiaal

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 39

©"indiaM

ART.com©"planetperm

aculture.wordpress.com

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 40

water

genetisch,materiaal

plant,gebaseerde,

energiebronnenvoedsel

medicinale,hulpbron

spiritualiteit

intellectuele,&,

expressieveinteracties

fysische,interactie,&

,beleving

habitats

hydrologischecyclus

pollinatie

TOT

ALIT

EIT

PO

TEN

TIELE

ECO

SY

ST

EEM

DIEN

STE

N V

AN

TUIN

EN

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 41

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon

BEG

RIPS

BEPA

LING

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 42

klimaat(les)m

arathon

BEG

RIPS

BEPA

LING

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 43

© G

ARM

ON

klimaat(les)m

arathon

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 44

© G

ARM

ON

BEG

RIPS

BEPA

LING

klimaat(les)m

arathon

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 45

© G

ARM

ON

BEG

RIPS

BEPA

LING

klimaat(les)m

arathon

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 46

© G

ARM

ON

BEG

RIPS

BEPA

LING

klimaat(les)m

arathon

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 47

© G

ARM

ON

BEG

RIPS

BEPA

LING

klimaat(les)m

arathon

BEG

RIPS

BEPA

LING

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 48

© G

ARM

ON

klimaat(les)m

arathon

BEG

RIPS

BEPA

LING

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 49

TUINENLANDSCHAP

© K

enniscentrum tuin+

klimaat(les)m

arathon

VIC

IEUZE

CIR

KEL

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 50

gebrekaan((onderzoek

geendata

geenbeleid

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon

KEN

NIS

CEN

TRU

M TU

IN+

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 51

gebrekaan((onderzoek

geendata

geenbeleid

© V

alerie Dew

aelheyns

klimaat(les)m

arathon

KEN

NIS

CEN

TRU

M TU

IN+

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 52

deelnemende

partners

bredepubliek

structurelepartners

kernteam

klimaat(les)m

arathon

KEN

NIS

CEN

TRU

M TU

IN+

DE U

ITDAG

ING

EN

20 maart 2019 | 53

deelnemende

partners

bredepubliek

structurelepartners

kernteam

onderzoeksgroepLED(laagdrem

pelig expertise-en

dienstencentrum)

verwevenheid

onderwijs

klimaat(les)m

arathon

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 54

klimaat(les)m

arathon

FINSTR

AAT

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 55

© G

oogle Maps

klimaat(les)m

arathon

FINSTR

AAT

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 56

© G

oogle Maps

klimaat(les)m

arathon

FINSTR

AAT

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 57

© G

oogle Maps

klimaat(les)m

arathon

FINSTR

AAT

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 58

© EC

TV architecten

klimaat(les)m

arathon

FINSTR

AAT

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 59

© EC

TV architecten

klimaat(les)m

arathon

FINSTR

AAT

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 60

© EC

TV architecten

© H

arry Gruyaert

klimaat(les)m

arathon

REG

ENTPA

RK

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 61

© G

oogle Maps

klimaat(les)m

arathon

REG

ENTPA

RK

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 62

© B

ing Maps

klimaat(les)m

arathon

REG

ENTPA

RK

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 63

klimaat(les)m

arathon

REG

ENTPA

RK

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 64

© A

urelieD

e Sm

et

klimaat(les)m

arathon

REG

ENTPA

RK

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 65

© B

ing Maps

WO

ON

WIJK

EN

SCH

OO

L

tram-

stop

klimaat(les)m

arathon

REG

ENTPA

RK

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 66

© W

olf Rysbrack

© U

lrika Schouteren

klimaat(les)m

arathon

BO

EREN

HO

FVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 67

© G

oogle Maps

klimaat(les)m

arathon

BO

EREN

HO

FVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 68

© G

oogle Maps

klimaat(les)m

arathon

BO

EREN

HO

FVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 69

© G

oogle Maps

klimaat(les)m

arathon

BO

EREN

HO

FVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 71

“To start and plant a first tree w

as just a small trigger,

the spark the inhabitants needed to start and go ahead.

As a (political) anti-parking statem

ent the tree is planted

in the middle of the planned parking

zone, blocking future car circulation.”

Hanne Van Reusel

© H

anne Van R

eusel

klimaat(les)m

arathon

WAER

BEK

EVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 84

Hoekan

deherontw

ikkelingvan

ditpatrimonium

(hethuisen de

omliggende

tuin)kansen

biedenvoor

dorpen

landschap?

Hoe kan een kleinschalige kern een poort naar het landschap w

orden in plaats van als een octopus zijn tentakels hierover uit te

spreiden?

Hoe kan, aan de hand van ontwerpend onderzoek

rond deze case, een richtlijnen-en toetsingskader

ontwikkeld w

orden voor toekomstige projecten op

vlakvan architectuur, stedenbouw

, landschapsontw

erp en de inrichting van de open ruim

te in gelijkaardige, voor Vlaanderen zo typische, contexten?

Hoe kan dit kader tot stand komen in co-creatie m

et de

diverse betrokken stakeholders (experten en burgers, overheden op de verschillende niveaus) om

te kom

en tot een gedragenen

praktischrealiseerbaarvoorstel?

klimaat(les)m

arathon

WAER

BEK

EVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 86

© K

C tuin+

(Robrecht V

an Rom

puy)

Het A

nker, Melle

Dom

ein Hem

elrijk, Essen

klimaat(les)m

arathon

KTA

ZAV

ELENBER

GVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 88

Subject:)Re:$Inform

a,e$:$tu in

ontwerp

Date:

Friday8January

201611h11min38s Central European

Standar d

Time

From: tuin.plus

To:)Stefanie$Devisch

Beste,Spij,g$genoeg$past$dergelijk$p rivéM

project$momenteel$ niet$binnen$on s$didac,sch

programm

Met dankvoor uw

begrip,Vriendelijkegroeten,Aurelie$DeSmet

Kenniscentrumtuin+LandschapsM$enTuinarchitectuurErasmushogeschool$Brussel$ |Campu s$

JeTeLaarbeeklaan$121$|B$M1090$

BrusselT$+32$2$472$5223From

:)Stefanie$De$ visch

<s tefaniedevisch1@hotm

ail.com>

Date:)Friday$20$Novembe r$2015

10:42To:)Aurelie$De$Sm

et

<tuin [email protected]>

Subject:)Informa,e$:$tuin

ontwerp

Geach te ,Kan

Umij i nform

erenof U

voor destudenten

Tuinarchitectuur nogo p

zoekbent n

tewerken?Daar ik

andersmijnprojectgr aag

wil uitbesteden

aantoekom

s,ge

tu inarchitecten

Kan$Umij per kerende

ietslat en

weten?

Bedankt.Met$vrien delijke

groeten,De$VischStefanie

Subject:)RE:innova*eDate:

Monday28Se

From:)SofieVancoillieTo:tuin.plusCC:

VANCOILLIEKaty,

Monday28Sea.vedeelsm

ptember20ptember obielestads

1516h31201516

h0 tuinprojectmin15sCen

8min45sC$$$$$$$$$$$$$$$ ŒSamenhu

tralEuropeGerli

entralEuro$ izen¹n

p anSummerdeDeClerc

eanSummeTime

q,GOOSSENrTime

aagdeSSteven,ge

rij$$$ dossier,alsertmeysman

vingvande$$ ookfoto’sv

sen

opdracht,ooud

andesiteenanisa* espeelp

mdatikdites$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ laats

ni eennotaovinhetcen$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ vaneen

etkoninvultr

brerhetproje

umvanB$$$$$ uisendelenophet$$$ ct.

russel.’sitevancoh

formulier:ousingprojecten

nvoor uit$$aar con cre teproje cte

.

Beste$Mevrouw$DeSmet,InbijlagestuurikuhetgevrIkstuurhiernogevendebesch‘ConceptvooreenstadstuinopevanindividuenensocialprofitorgMet$vriendelijke

groeten,SofieVancoillieSofieVancoillieDirecteur02/550.10.71$]0485/609959sofie.vancoillie@

deovermolen.

beVzw$DeOvermolenCellebroersstraat16 1000BrusselTel:$02/513.09.99Fax:02/503.32.22Van:%tuin.plus[mailto:tuin.plus@

ehb.be]

Verzonden:%vrijdag8258september8

20159:28Aan:%SofieVancoillieCC:%VANCO

ILLIE8KatyL8Gerlinde8De8ClercqL8GO

OSSENS8StevenL8geert

meysm

ansOnderw

erp:%innovatieve8deels8mobiele8stadstuin8project

ŒSamenhuizen¹

Beste,uwonderstaandevraagwerddoorons$goed

ontvangen.Via$deinvulficheinbijlagezouden$wijgraag$nog$watbijkomendeinforma*e

ontvangenoverde

mogelijkeopdracht.Is$hetmogelijkdeficheintevullenenonsterugte

sturenaub?Aandehandvandeingevuldefichezal$uw

vraag$vervolgens$internvoorgelegd$

wordenaanonze

opleidingscommissie,waarnawijterugcontactmetuzullen

opnemen.Watbetreedemogelijkeprojecten/resultatenkunnenwijureedshetvolgende$mee

geven:$voordeEhb$]$opleiding$Landschaps]$en$Tuinarchitectuur$zijn$slechts$enkele$

projectmodaliteiten$mogelijk.

Projecten/opdrachtenmogen$nietconcurren*eelzijntenopzichtevanhetwerkveld,

studiebureausen

klimaat(les)m

arathon

KTA

ZAV

ELENBER

GVO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 91

© R

obrecht Van R

ompuy

ZAVELENBERGRobrecht Van Rom

puy 3 LTA

flex ‘17 - ‘18 S5F Publieke ruim

te i.o.v. Steven Goossens &

Geert M

eysmans

klimaat(les)m

arathon

MIJN

TUIN

LAB

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 97

klimaat(les)m

arathon

EN N

U JIJ …

…

. ZELFS

ALS

HEB

JEG

EENEIG

EN TU

IN!

VO

ORBEELD

EN

20 maart 2019 | 98

© A

oife Kirw

an

klimaat(les)m

arathon20 m

aart 2019 | 99

on · n g n 88) $ $:$tu in p d a t e: y 8 n y 2016 11 h 11 n 38 s l n r d e: s) $ de sch be s t e,...

Documents