onderwijs als oefenruimte -...
TRANSCRIPT
OnderwijsAls oefenruimteJe curriculum formatief inrichten
Mijn verhaalGoed om te weten
● Denk in mogelijkheden
● Stel het leren centraal
Mijn verhaalLeeruitkomsten
● Je weet wat formatief (niet) is
● Je kunt curriculum meer formatief inrichten
➔ Je hebt een nuttig uur gehad
● Je kent nieuwe lesideën om formatief te handelen
60 minuten Literatuur Praktijk(ervaring)
Mijn verhaalWat ik ga doen
Bouwstenen
Mijn verhaalGoed om te weten
● Je krijgt de presentatie (maar meeschrijven mag!)
● Leerlingen zijn geen robots
● Ik ben best genuanceerd
● Gebruik Engelse termen bewuste keuze
● Niet alles zal nieuw zijn
● Leerlingen én studenten
Oefenruimte of repetitiehok?
Mijn verhaal4 bouwstenen
LeerdoelenLeren
Motivatie Evalueren
Een aanschouwing
Nationaal Onderwijsmuseum (Dordrecht)
O O O O O OT
Onderwijstijd Toetstijd
Washback effect (Alderson & Wall, 1993)
EvaluerenHoe het vaak gaat
Nationaal Onderwijsmuseum (Dordrecht)
EvaluerenWat de gevolgen kunnen zijn
operation.education.com
l1.nl, 24 juni 2018
1limburg.nl, 28 februari 2019
http://wetten.overheid.nl/BWBR0004593/2016-08-01
https://www.sevendays.nl/blog/school-zonder-cijfers-heaven-or-hell
Laten we het eerst hebben over leren.
Cognitive Apprenticeship Model van Collins, Brown en Holum (1991)
Effectief lerenHet geheugen
Surma et al. (2019)
Effectief lerenWat werkt?
Wat werkt beter?
7 minuten herlezen
Uit het hoofd opschrijven7 minuten lezen
5 min.
5 min.
7 minuten lezen
5 min. 2 dagen
1 week
5 min.
2 dagen
1 week
Een voorbeeld
Testing-effect1917
Roediger III, H. L., & Karpicke, J. D. (2006). Test-enhanced learning: Taking memory tests improves long-term retention. Psychological science, 17, 249-255.
BevindingenEen voorbeeld
Effectief lerenRetrieval
● Retrieval practice (actief kennis ophalen)
➔ Leren is vergeten: haal niet te snel op. Toets betekenisvol.
❏ Quizzes: Kahoot, Socrative, flashcards, 3 uitgebreide vragen, etc
❏ Brain Dump: schrijf alles op wat je nog weet
❏ Retrieve-taking: aantekeningen op gezette tijden
❏ Startvragen: relevante voorkennis activeren of Exit ticket
10 wiskunde oefeningen van hetzelfde type
Test
Nog 5 wiskunde oefeningen van hetzelfde type Test
5 wiskunde oefeningen van hetzelfde type
1 week
1 week 1 week
BevindingenEen voorbeeld
BevindingenEen voorbeeld
Rohrer, D., & Taylor, K. (2006). The effects of overlearning and distributed practise on the retention of mathematics knowledge. Applied Cognitive Psychology, 20, 1209-1224.
10 wiskunde oefeningen van hetzelfde type
Test
Nog 5 wiskunde oefeningen van hetzelfde type Test
5 wiskunde oefeningen van hetzelfde type
1 week
1 week
Test
4 weken1 week
Test
4 weken
Wat werkt beter?Een voorbeeld
Rohrer, D., & Taylor, K. (2006). The effects of overlearning and distributed practise on the retention of mathematics knowledge. Applied Cognitive Psychology, 20, 1209-1224.
Wat werkt beter?Een voorbeeld
Effectief lerenContinue evaluerenDe vergeetcurveEffectief leren
Effectief lerenSpacing
● Retrieval practice (actief kennis ophalen)
● Spaced practice (gespreid kennis ophalen)
➔ Huiswerk is vaak géén spaced practice. Cramming werkt vaak
➔ Spreid steeds verder
❏ Big Basket Quiz (BBQ): willekeurige vragen van voorgaande weken
❏ Power Ticket: terugblikken op vorige lessen
Effectief lerenSpacing
Wat werkt beter?Een voorbeeld
Taylor, K., & Rohrer, D. (2010). The effects of interleaved practice. Applied Cognitive Psychology, 24(6), 837, 848.
Test
1 week 1 week
Blocking
Interleaving
Wat werkt beter?Een voorbeeld
Taylor, K., & Rohrer, D. (2010). The effects of interleaved practice. Applied Cognitive Psychology, 24(6), 837 848.
De bevindingenEen voorbeeld
Wat mensen zelf denkenEen voorbeeld
Kornell, N., & Bjork, R. A. (2008). Learning concepts and categories: Is spacing the “enemy of induction”? Psychological Science, 19, 585–592
Effectief lerenInterleaving
● Retrieval practice (actief kennis ophalen)
● Spaced practice (gespreid kennis ophalen)
● Interleaved practice (afwisselend kennis ophalen)
➔ Onderwerpen moeten nauw verbonden zijn en begrepen worden
❏ The Dice Game: dobbelstenen rollen en begrippen uitleggen
❏ Afwisselende vragen stellen
O O O O O OT
Onderwijstijd Toetstijd
OT
OT
OT
OT
OT
Washback effect (Alderson & Wall, 1993)
Effectief lerenContinue evaluerenContinue evaluerenEffectief leren
Effectief lerenLeerstrategieën
● Retrieval practice (actief kennis ophalen)
● Spaced practice (gespreid kennis ophalen)
● Interleaved practice (afwisselend kennis ophalen)
● Feedback geven
Effectief lerenContinue evaluerenNiveausEffectieve feedback
Elke feedback vraag gaat over vier niveaus:
Taakniveau (inhoud)
Hoe goed de taak wordt begrepen / uitgevoerd.
Procesniveau
Hoe het proces wordt uitgevoerd.
Zelfregulatie niveau
Het zelf-monitoren, sturen, en reguleren van acties.
Zelf niveau (persoon)
Feedback gericht op de persoon en vaak dus niet op de taak.
Kneyber & Sluijsmans (2016)
+ ++ +++ -*
Effectief lerenContinue evaluerenVragen stellenEffectieve feedback
Kneyber & Sluijsmans (2016)Kirschner, P. A., Claessens, L. & Raaijmakers, S. (2019).
Effectieve feedbackRubric van één (single-point)
Effectieve feedbackFeedbacklegenda
Laten we het vervolgens hebben over leerdoelen.
LeerdoelenIn een notendop
● Heldere leerdoelen (of leeruitkomsten)
● Heldere succescriteria
● Heldere stappen daar naartoe
LeerdoelenTaakgericht > prestatiegericht
● Prestatiegericht:
➔ Ik wil mijn diploma halen
➔ Ik wil opdracht 1 tm 5 maken
➔ Ik wil een voldoende halen
● Taakgericht:
➔ Ik wil een dier kunnen opereren
➔ Ik wil niet afgeleid worden door mijn telefoon
➔ Ik wil weten hoe de TBS werkt
Oppervlakkig leren
Extrinsieke motivatie
Dieper leren
Intrinsieke motivatie
Dweck & Leggett, 1988; Kover & Worrell, 2010
LeerdoelenIn een rubric
LeerdoelenIn een notendop
● Gebruik kerndoelen, eindtermen, etc. (als basis)
● Te bereiken doelen, activiteiten:
● Wel: ‘Je kan…’ , ‘Je weet…’ of ‘Je laat zien…’
● Niet: ‘Je gaat…’ of ‘De leerling oefent…’
● Je kunt niet coachen op een checklist
Laten we het nu hebben over motivatie.
MotivatieIKEA Effect
MotivatieZelf-determinatietheorie
● Vind ik dit interessant / belangrijk?
● Kan ik dit? Daagt het genoeg uit?
● Heb ik hier iets over te zeggen?
Ryan & Deci (2000) / Ebbens (2001)
Hattie, 2018
MotivatieSturen en loslaten
MotivatieOm over na te denken
● Verbreden, verdiepen, versnellen
● Een instructie beperkt geen vrijheid
● Jij bent eindverantwoordelijk
● Start vanuit vertrouwen
● Je oogst wat je zaait
LeerdoelenIn een Skill Tree
Laten we het tot slothebben over evalueren.
EvaluerenTwee functies
Evalueren kan twee functies hebben:
Kneyber & Sluijsmans, 2016; Bennet, 2011; Black & Wiliam, 2009
Bij formatief evalueren, worden evaluaties tijdens het leerproces gebruikt om om informatie te verkrijgen over het onderwijsleerproces om hier sturing aan te geven.
Bij summatief evalueren, worden evaluaties gebruikt als afsluiting of als conclusie van het leren.
Beide is goed, beide is nodig: laat het betekenisvol zijn!
EvaluerenFormatief in het kort
● Sociaal-constructivistisch
● Evalueren is een continu proces
● Fouten maken mag
● Leerlingen worden betrokken
● Leren staat centraal
Lev Vygotsky (1896 - 1934)Jean Piaget (1896 - 1980)
Nog wat misvattingen.
Formatief evalueren7 misvattingen
● “Bij formatief toetsen krijg je geen cijfer.”
● “Je cijfer is het gemiddelde van 3 formatieve toetsen.“
● “Formatieve toetsen zijn toetsen.”
● “De toets ‘telt niet mee’, dus deze is formatief.”
● “Formatieve toetsen zijn geplande momenten.”
● “Als het cijfer niet meetelt, dan werken mijn leerlingen niet.”
● “Rubrics en o/v/g zorgt voor formatieve evaluatie.”
Samengevat.
Onderwijs als oefenruimte
Samengevat
● Model, retrieval practice en spaced practice
● Zorg voor heldere doelen, succescriteria en stappen
● Geef leerlingen tussendoor effectieve feedback
● Geef leerlingen richting, rugdekking en ruimte
● Zorg voor voldoende ruimte in je curriculum
● Er mag meer dan je denkt: ga terug naar de essentie
● Zorg er voor dat toetsen iets zeggen over het leerproces
Tot slot.
Formatief evaluerenOm over na te denken
Focus je niet op het begrip ‘formatief’ (toetsen, evalueren of
handelen). Focus je wel op effectief lesgeven en vraag je bij
toetsen af waarom je, wanneer, wat op welke manier toetst.
Oftewel: Geef goed les en laat toetsen betekenisvol zijn.
En ook: Focus niet op het systeem, maar op personen (leraren).
Leesvoer.
Formatief evaluerenLeestips
Waarom doe je wat je doet?
Een praktisch kaartspel om met je team spelenderwijs het curriculum te (her)ontwerpen met bouwstenen als leerstrategieën, feedback, werkvormen en betekenisvol toetsen.
Curriculumkit.nl
CurriculumkitVoorjaar 2020
Bedankt!
Vragen? Opmerkingen? Ideeën?
● www.vernieuwenderwijs.nl
● Vernieuwenderwijs
@Vernieuwenderwijs