onderzoek - stadsbeweging · enschede waarderen. in de peiling komt naar voren dat tevreden zijn...
TRANSCRIPT
O N D E R Z O E K
Roel Huisman Jeroen Kamphuis Miguel Verwer
Saxon University of Applied Sciences 16 juli 2018
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA1
VOORWOORD
Vooruligthetonderzoeksrapport‘VitaalondernemersklimaatinOverijssel’.HetonderzoekwordtuitgevoerddoortweedejaarsstudentenvanBestuurskundeenRuimtelijkeOrdeningaanSaxionDeventerinhetkadervanStadsLAB.DitwordtgedaaninopdrachtvandeprovincieOverijssel.Hetonderzoekisuitgevoerdineenperiodevanzevenweken.
RoelHuismanJeroenKamphuisMiguelVerwerDeventer,16juli2018
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA2
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD.................................................................................................................................1
HOOFDSTUK1:INLEIDING...............................................................................................................41.1AANLEIDING......................................................................................................................................41.2SITUATIESCHETS.................................................................................................................................41.2.1OndernemersklimaatEnschede...............................................................................................41.2.2OndernemersklimaatinZwolle...............................................................................................5
1.3DOELSTELLING...................................................................................................................................51.4PROBLEEMSTELLINGENONDERZOEKSVRAGEN.........................................................................................51.5LEESWIJZER.......................................................................................................................................6
HOOFDSTUK2:ONDERZOEKSMETHODIEK.......................................................................................72.1ONDERZOEK-ENWAARNEMINGSEENHEDEN.....................................................................................72.2DATAWERVING-ENVERWERKINGSMETHODEN........................................................................................72.2.1Deskresearch...........................................................................................................................72.2.2Interviews................................................................................................................................7
2.3OVERZICHTONDERZOEKSVRAGENENONDERZOEKSMETHODEN...................................................................9
HOOFDSTUK3:RESULTATEN.........................................................................................................103.1WATWORDTVERSTAANONDEREENGOEDONDERNEMERSKLIMAAT?........................................................103.1.1Degemeenteenschede.........................................................................................................103.1.2DeondernemersinEnschede................................................................................................113.1.3DegemeenteZwolle..............................................................................................................133.1.4DeondernemersinZwolle.....................................................................................................13
3.2WATWORDTERMOMENTEELGEDAANOMEENGOEDONDERNEMERSKLIMAATTESTIMULEREN?...................153.2.1DegemeenteEnschede.........................................................................................................153.2.2DegemeenteZwolle..............................................................................................................17
3.3WELKEMAATREGELENZIJNER(EVENTUEEL)NODIGOMHETONDERNEMERSKLIMAATINENSCHEDETESTIMULEREN?........................................................................................................................................183.3.1Enschede:Verbeterpuntenvanuitdegemeente...................................................................183.3.2Enschede:Verbeterpuntenvanuitdeondernemers..............................................................193.3.3Zwolle:Verbeterpuntenvanuitdegemeente........................................................................203.3.4Zwolle:Verbeterpuntenvanuitdeondernemers...................................................................20
HOOFDSTUK4:CONCLUSIEENDISCUSSIE......................................................................................214.1CONCLUSIE......................................................................................................................................214.1.1HOESTAATERONDERNEMERSKLIMAATERVOOR?...............................................................................214.1.1.1Enschede............................................................................................................................214.1.1.2Zwolle.................................................................................................................................22
4.2VALIDITEITVANHETONDERZOEK.........................................................................................................234.3AANBEBELINGEN..............................................................................................................................234.4DISCUSSIE.......................................................................................................................................23
BIBLIOGRAFIE................................................................................................................................25
BIJLAGEN.......................................................................................................................................26
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA3
BIJLAGE1:VRAGENLIJSTGEMEENTE/ONDERNEMERSLOKET...........................................................................26BIJLAGE2:VRAGENLIJSTWINKELIERS........................................................................................................27BIJLAGE3:INTERVIEWDUCOHOEK:GEMEENTEENSCHEDE..........................................................................29BIJLAGE4:INTERVIEWGERDIENSIGGER:ONDERNEMERSLOKETENSCHEDE......................................................32BIJLAGE5:INTERVIEWINGEMAAS:BINNENSTADMANAGERZWOLLE..............................................................35BIJLAGE6:INTERVIEWJEROENFLEER:PROGRAMMASECRETARISGEMEENTEZWOLLE........................................38
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA4
HOOFDSTUK1:INLEIDING
SindsderecessieisdewinkelleegstandinNederlandsterktoegenomenondanksdatdewinkelhurenzijngedaald.Dehurenvannieuwgeslotencontractenzijnna2008metruim20%gedaaldinreactieopdeafnamevandeconsumptievangoederenenvandeomzetvanwinkels.Voorsommigewinkellocatieshelpteenlagerehuurechterniet:zezijnonrendabelgewordenvoordedetailhandelbijiederniveauvandehuur(Ossokina,Svitak,Teurlings,&Zwanenveld,2016).
IndeprovincieOverijsselisdehedendaagseleegstanderghoog.Verschillendegemeentenhechtenwaardeaaneengoedondernemersklimaatenhebbenditopgenomeninhunverschillendevisies.MetondernemersklimaatwordtvolgenshetEncycloWoordenboekhetgeheelaanomstandighedenvoorbedrijvenbedoeld(Encyclo,2018).Eengoedondernemersklimaatdraagtbijaandeaantrekkelijkheidvanbinnenstedenzodatondernemerszichhiervestigenenblijven.Devestigingsvoorkeurenvanbedrijvenzijnechterafhankelijkvanhetsoortbedrijf(PBL,2014).
HetOverijsselseMKBlevert60%vandebanenenisdemotorvanderegionaleeconomie.Eenvandedoelenvandeprovincieishetstimulerenvanondernemerschap.DezeambitieisookterugtevindenindeverschillendeeconomischeenretailvisiesvandeverschillendegemeenteninOverijssel.Eengoedondernemersklimaatisvanbelangvoordevitaliteitvandebinnensteden(ProvincieOverijssel,2016).
1.1AANLEIDING
DeprovincieOverijsselheeftgemeentelijkeretailvisiesgeanalyseerd.Invrijwelalleretailvisiesstaatdateengoedondernemersklimaatgestimuleerdmoetworden.Watditconcreetbetekentisvaaknietuitgewerkt.DeprovincieOverijsselisbenieuwdnaarwaterwordtverstaanondereengoedondernemersklimaat.InditonderzoekEnschedeenZwolleonderzocht.DitzijndetweegrootstestedenvanOverijssel
Devraagkomtvoortuithetstadspracticum.Ditiseenprogrammadatonderdeelisvandestadsbeweging.Hetstadspracticumheeftalsdoelommetelkaartelerenovervitalebinnensteden.DeStadsbewegingrichtzichopdeontwikkelingvanstadscentraindebredezinvanhetwoord.Zijsluitaanbijdebewegingendeenergieineenstad.HetdoelvandeStadsbewegingisomstadscentraookvoordetoekomstvitaaltehouden.DatdoetzijsamenmetStadsbewegers:inwoners,organisaties,overheden,vastgoedeigenarenenondernemersdiehunstadeenwarmharttoedrageneneenactieverolspelen.DekrachtvandeStadsbewegingzitinhet'vanonderopbouwen'ennietopleggenvanuitdeoverheid.DeStadsbewegingbeschiktoverdiverseondersteuningstoolsdiezij,naarbehoeftevandestad,kaninzetten.VoorbeeldenhiervanzijnStadscafé’sen–chequesenfondsen-envisieontwikkeling.OokvoorgrotereinvesteringenkandeStadsbewegingeenpartnerzijnvandestad(ProvincieOverijssel,2016).
1.2SITUATIESCHETS
1.2.1ONDERNEMERSKLIMAATENSCHEDE
EnschedeismomenteeldegrootstestadvanOverijssel.InhaarCitymarketingsvisiezegtdegemeentedatdestadverderwiluitgroeientoteenondernemendekennisstad,meteencentrumvangrootstedelijkeallureenmeteenbijzonderecultureleuitstraling.EenstaddiezichfeitelijkpositioneertalshartenhoofdstadvanOost-Nederland.InNederlandenindeDuitsebuurstedengenietdestadfaamomwatzijisentebiedenheeft,ondermeerophetgebiedvancultuurenwinkelen.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA5
DiegoedereputatieleidtertoedatpotentielebezoekersaanEnschededenkenalszeeenuitjevanéénofmeerderedagenplannen(GemeenteEnschede,2011).HetovergrotedeelvanhetMKBheeftEnschedenooitoverwogenalsmogelijkevestigingsplaats.Hieraanliggenmetnamebedrijfseconomischeoverwegingentengrondslagendusnietzozeerimagoproblematiek.TenopzichtevanregionaleconcurrentenneemtEnschedegeenvoornamepositieinalspotentielevestigingsplaats
In2014isdePeilingOndernemersKlimaat(POK)inEnschedeuitgevoerd.DitiseenvragenlijstonderondernemersindegemeentegerichtophetinbeeldbrengenhoeondernemershetondernemingsklimaatinEnschedewaarderen.Indepeilingkomtnaarvorendattevredenzijnoverhetondernemersklimaatendatdegemeenteopallethema'sdieindepeilingnaarvorenkwamenvoldoendewerdenbeoordeeld(Ecorys,2014).
1.2.2ONDERNEMERSKLIMAATINZWOLLE
ZwolleisdehoofdstadvanOverijsselendetweedegrootstestadvandeprovincie.OndernemerszijnvanvitaalbelangvoorZwolle.DegemeenteZwollewilbijdragenaaneengoedondernemersklimaatdoorvoorzieningenendienstverleningteoptimaliseren.Daaromishetvoordegemeentegoedomtewetenhoeondernemersoverdestadendedienstverleningvandegemeentedenkenomerachtertekomenwaarruimtevoorverbeteringis.
InZwollein2017eenpeilinggedaanonderdeondernemersvandestad.IndeOndernemerspeiling2017hebben387groteenkleineondernemersviaeenonlineenquêtehunmeninggegevenoververschillendethema’sdieverbandhoudenmetdegemeenteZwolle.Zoweldebedrijfsomgevingenhetondernemersklimaat,alsdedienstverleningdoorgemeenteZwollekomenaandeorde.TenopzichtevanderestvanNederlandscoortZwolleopdemeestepuntengunstig.Zorapporteerttweederdevandeondernemersweinigtotgeenoverlastencriminaliteitindebedrijfsomgeving.36%geeftalsrapportcijfereenachtofhogervoorhetondernemersklimaat.Enmeteen6,8alsrapportcijfervooralgeheledienstverleningscoortZwolleookbovengemiddeld(GemeenteZwolle,2017).
1.3DOELSTELLING
HetdoelvanhetonderzoekisdeprovincieOverijsselinzichtenbiedeninwatgemeentenenondernemersverstaanondereengoedondernemersklimaat.Daarnaastzullendezeinzichtengaanoverwelkefactorenhierwelennietaanbijdragenenwelkemaatregelenereventueelnodigzijnomeengoedondernemersklimaatindeverschillendestedentestimuleren.Deresultatenvanhetonderzoekkunnenaanleidinggevenvoorverderestappen,zoalsbijvoorbeeldeenbijeenkomstmetgemeenteenondernemersofeenaanzetvoorverderonderzoek.
1.4PROBLEEMSTELLINGENONDERZOEKSVRAGEN
Probleemstelling
Watwordtverstaanondereengoedondernemersklimaatenwatiser(eventueel)nodigomditindegeselecteerdestedentestimuleren?
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA6
Onderzoeksvragen
I. Watwordtverstaanondereengoedondernemersklimaat?a.doordegemeente/bestuurdersb.doordecentrummanagersendeondernemers
II. Watwordtermomenteelgedaanomeengoedondernemersklimaattestimuleren?III. Welkemaatregelenzijner(eventueel)nodigomhetondernemersklimaatindegeselecteerdete
stimuleren?
1.5LEESWIJZER
Inhoofdstuk1wordtindeinleidingeenoverzichtgeschetstvandesituatierondomhetondernemersklimaatinEnschedeenZwolle
Inhoofdstuk2istelezenhoehetonderzoekisuitgevoerdenwelkeonderzoeksmethodiekenzijngebruiktvoorditonderzoek.Indithoofdstukwordendeverschillendepartijenuitgelichtwelkerelevantzijnvoorditonderzoekeneenbelangrijkebijdragekunnenleveren.
Inhoofdstuk3wordenderesultatenvandeonderzoeksvragenuitgewerktentoegelichtenwordtdaarmeeantwoordgegevenopdedeelvragenenhoofdvraagvanditonderzoek.
Inhoofdstuk4wordtdeconclusievanhetonderzoekgegeven.Hierwordtdeprobleemstellingbeantwoordt.Ookwordeneraanbevelingengegevenvoordeprovincie.Daarnaastiserruimtevoordiscussie.Hierwordtgereflecteerdhoehetonderzoekisverlopenenhoedestudentendithebbenervaren.Ookwordthierbeschrevenwelkeeventueleproblemenzichhebbenvoorgedaanenhoedezezijnopgelost.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA7
HOOFDSTUK2:ONDERZOEKSMETHODIEK
Voorditonderzoekzalgebruikwordengemaaktvanverschillendeonderzoeksmethoden.Dezewordenindezeparagraaftoegelicht.
2.1ONDERZOEK-ENWAARNEMINGSEENHEDEN
Allereerstwordteringegaanwatdebeideeenhedenzijnenwelkerolzijinditonderzoekspelen.InditonderzoekzijndehetondernemersklimaatendebinnenstadvanEnschededeonderzoekseenheden.Daarnawordtweergegevenhoededeelvragenvanditonderzoekwordenomsloten,hoezebijdragenaanhetbeantwoordenvandehoofdvraag.Daarbijwordtookingegaanopdebetrouwbaarheidvandegebruiktemethoden.
Onderzoekseenhedenkunnenmensenzijn,maarookgroepen,bedrijven,organisatiesofsituaties(Baarda,etal.,2010).Waarnemingseenhedenzijneenhedendiemenbevraagtofobserveert(Baarda,etal.,2010).InditonderzoekzijndewaarnemingseenhedendeondernemersinEnschedeenZwollealsprivatepartijenendegemeentenalspubliekepartijen.
2.2DATAWERVING-ENVERWERKINGSMETHODEN
2.2.1DESKRESEARCH
Nadatdeprobleemstellingendeonderzoeksvragenzijnvastgesteldzaldeskresearchwordenuitgevoerd.Ditomalgemenekennisoverdestedenteverkrijgenenominformatietekrijgenoverhetbeleidvandestedenrondomhetondernemersklimaat.Hiervoorzalgebruikwordengemaaktvanliteratuuronderzoekenverschillendebeleidsdocumentendiegerelateerdzijnaanhetonderwerp.Dedeskresearchwordtgebruiktbijhetbeantwoordenvandeeersteentweededeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.
2.2.2INTERVIEWS
Nahetuitvoerenvandeskresearchwordenergespreksformatsvoorditonderzoekopgesteldwaarnaerinterviewswordenafgenomenmetverschillendepartijen.Voordebetrokkenpartijenzijnersoortgelijkevragenlijstenopgesteld.Hetverschilbevindtzichindevragenomtrentderolvandepartijenenhunervaringomtrenthetondernemersklimaatindeverschillendesteden.Doorverschillendeactorenteondervragenontstaatereenmeerzijdigbeeldvanhetproces.
Onderstaandvindtudebetrokkenpartijendievoorditonderzoekwordengeïnterviewd.Deinterviewszijnmettoestemmingvandegeïnterviewdepersonenopgenomenenwoordelijkuitgeschreven.Dezezijnterugtevindenindebijlagen.
DEGEMEENTEENSCHEDE
DucoHoekisaccountmanagerdetailhandelvoordebinnenstadendeondernemers.Hijhoudtzichmetallerleiverschillendezakenbezig.Alsaccountmanagergaathijregelmatignaarondernemerstoeomingesprektegaanoverwelkezakenerspelenenwelkevragenofproblemenerzijn.Hijisookverantwoordelijkvoordeacquisitie.Datbetekentdathijnamensdegemeenteproactiefprobeertombedrijvenbinnentehalen.Daarnaastondersteunthijookstartendeondernemersalszijdaarbehoefteaanhebben.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA8
HijheeftooknauwcontactmetondernemersverenigingWinkelhart.Hijoverlegtwekelijksmethetbestuurominkaarttebrengenwatelkaarsbehoeftenzijn.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1A,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.
GerdienSiggerishoofdvanhetOndernemersloketvandegemeenteEnschede.HetOndernemersloketEnschedegeeftinformatie,adviesenondersteuningwanneerondernemersvragenhebbenaandegemeente.Zijkaninformatieverstrekkenoverderolvandegemeente,specifiekhetondernemersloketbijdestimulerenvaneengoedondernemersklimaat.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1A,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.
DEGEMEENTEZWOLLE
JeroenFleerissinds2015werkzaambijdegemeenteZwolleenismomenteelprogrammasecretaris.Hiervoorheefthijgewerktalsprojectadviseur.Zijnfocusgebiedisdebinnenstad.Hijisverantwoordelijkallerleisoortenzaken.Ditvarieertvanhetregelenvanalgemenezakentothetveiligstellenvandebegroting.Hijheeftveelcontactmetbewonersenondernemers.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1A,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.
BINNENSTADMANAGERINZWOLLE
IngeMaasisbinnenstadmanagerinZwolle.DezefunctieisonderdeelvanhetZwolleFondsenzijvervultdezesinds2017.Ditdoetzij20uurperweek.Alsbinnenstadmanager.Alsbinnenstadmanagerondersteuntzijondernemersbijallerleiverschillendezaken.OokwanneerondernemersinitiatievenofideeënhebbenisIngealsbinnenstadmanagerheteersteaanspreekpunt.HetZwolleFondsiseensamenwerkingsverbandtussenondernemersvanuitdetailhandel,horecaenpublieksgerichteondernemingenindebinnenstadvanZwolle.Deinformatieuitditinterviewkangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1B,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.
ONDERNEMERS
NaastdegemeentewordterookgesprokenmetondernemersindebinnenstadvanEnschedeenZwolle.Hiervoorwordtgebruikgemaaktvaneenkortevragenlijstwelkebestaatuitveelalgeslotenvrageneneenpaaropenvragen.Devragenzullengaanoverdetevredenheidvanhetondernemersklimaatindegeselecteerdebinnensteden.Deinformatieuitdezeinterviewskangebruiktwordenomantwoordtegevenopdeelvraag1B,detweedeenderdedeelvraageninhetverlengdedaarvandraagthetbijaanhetbeantwoordenvandehoofdvraagvanditonderzoek.Devolledigevragenlijstistevindeninbijlage2.DevragenlijstenzijndoorstudentenvanBestuurskundeenRuimtelijkeOntwikkelingopgesteld.Devragenlijstisopgebouwduitonderstaandeonderdelen:
1. Algemeen2. Voorzieningenendienstverlening3. Ondernemersklimaat4. Verbeterpunten
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA9
2.3OVERZICHTONDERZOEKSVRAGENENONDERZOEKSMETHODEN
Aandehandvandeverworvendatauitdedeskresearchendiepte-interviewskanerantwoordwordengegevenopdeonderzoeksvragen.Doordaterantwoordwordtgegevenopdedrieonderzoeksvragen,wordtdaarmeeantwoordgegevenopdeprobleemstelling.Onderstaandiseenoverzichtweergegevenvandeonderzoeksvragenendeonderzoeksmethodendiewordengebruiktomdevragentebeantwoorden.Onderzoeksvragen Onderzoeksmethoden
Vraag1:Watwordtverstaanondereengoedondernemersklimaat?
a. doordegemeente/bestuurdersb. doordecentrummanagersende
ondernemers
Deskresearch,interviews
Onderzoeksvraag2:Watwordtermomenteelgedaanomeengoedondernemersklimaattestimuleren?
Deskresearch,interviews
Onderzoeksvraag3:Welkemaatregelenzijner(eventueel)nodigomhetondernemersklimaatindeEnschedetestimuleren?
Interviews
Figuur1:Overzichtonderzoeksvragenenonderzoeksmethoden
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA10
HOOFDSTUK3:RESULTATEN
Indithoofdstukwordenderesultatenvanhetgedaneonderzoekperonderzoeksvraagtoegelicht.Deresultatenzijngebaseerdopliteratuuronderzoek,diepte-interviewsenvragenlijsten.Opbasisvandezeresultatenzalinhoofdstuk4eenconclusiewordengeschetst.
3.1WATWORDTVERSTAANONDEREENGOEDONDERNEMERSKLIMAAT?
3.1.1DEGEMEENTEENSCHEDE
MakkelijkondernemenDegemeenteEnschedewilproberenomzoveelmogelijkretailnaardebinnenstadtehalenenleegstandteverminderen.Degemeentestreefternaaromhethaarondernemerszomakkelijkmogelijktemakenenomheneengoededienstverleningteleveren.Devisieisdatondernemersmoetenondernemenennietbijindewachtkamermoetenzitten.DeheerHoekgeeftaandathijnamensdegemeenteregelmatignaardeondernemerstoegaatommetheningesprektegaanoverzakendiespelen.Degedachteachterdezebenaderingisdateengemeentegeenbeleidkanmakenalsdezenietopdehoogteisvanwaterspeeltbijdeondernemers(Hoek,2018).Goedeondersteuningendienstverleningisookeentaakvanhetondernemersloket:daarwaareenondernemerhulpnodigheeftbijhetvestigenofanderevragenen/ofproblemenheeftprobeerthetondernemerslokethemzogoedmogelijktehelpen.Enschedewileenstadzijnwaarhetondernemerszomakkelijkmogelijkwordtgemaakt.Degemeentezetzichhiersterkvoorinomdatzijeenaantrekkelijkvestigingsklimaatwilcreëren.Alsondernemerszichwillenvestigenisdatookgoedvoordewerkgelegenheid,eenbruisendebinnenstadtrektookweerstudentenaanendatisgoedvoordestad(Sigger,2018),(Hoek,2018).
BelangrijkefactorenErzijnverschillendefactorendiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Eenbelangrijkefactorisdedienstverleningenondersteuningvanuitdegemeenterichtingdeondernemers.Persoonlijkebenaderingstaatbijdegemeentecentraalinhaardienstverleningrichtingdeondernemers.Accountmanagerkijkenbijvoorbeeldsamenmetstartendeondernemersnaarwateengoedevestigingsplekzouzijnopbasisvandebehoefteenhetaantalbezoekers(Hoek,2018).DeheerHoekgeeftaandatdesfeerindebinnenstadookergbepalendisvoorbezoekersenondernemers.Eenbruisendebinnenstadisvooriedereenaantrekkelijk.DeeconomievanEnschedeisereentjedieaanhetaantrekkenis.Eenveiligheidsgevoelvoordeondernemersendebezoekerszelfinookbelangrijk.Eendiversaanbodaanverschillendesegmentenisookeenpunt.WatbetrefthetwinkelaanbodheeftEnschedevooriederedoelgroepwelwattebieden.WanneerdestadwordtvergelekenmetgroterestedenzoalsAmsterdamofUtrechtzijnernogeenaantalslagentemaken.
BlurringZoweldeheerHoekalsmevrouwSiggergevenaandatblurringeentoenemendetrendisdiezichinEnschedevoordoet.Blurringstaatookwelbekendalsbranchevervaging.Zijgevenbeidenaandathetbelangrijkisomindebeleidsontwikkelingmeetegaanindetrendsdieerspelenendatditookbijkandragenaaneengoedondernemersklimaat.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA11
Erzijnsteedsmeerwinkelsdiebijvoorbeeldeenkopkoffieofeenglaswijnwillenverkopen.Hethuidigebeleidisvaakeenaantaljaargeledengemaaktendaardoorverouderd.Deeconomieontwikkeltzichsnellerdanhetbeleid.Indatgevalzijndeaccountmanagersnodigdieookrichtingdepolitiekaangevenwatnodigisenwatmogelijkgemaaktmoetworden(Sigger,2018).Hetisbelangrijkdathetbeleidzotoekomstbestendigwordtgemaaktzodathetaansluitopdetrendsdiespelen.
3.1.2DEONDERNEMERSINENSCHEDE
Zoalsinhoofdstuk2alisaangegevenisereenvragenlijstafgenomenonderdebinnenstadondernemersinEnschede.Dezeisingevulddoor13ondernemers.Dezeresultatenwordenhieronderweergegeven.
MotievenvoorvestigingEriseenverschilindemotievenvoorvestiginginEnschedetussendegrotebedrijvenenhetMKB.Hetnadeelvangrotewinkelketensisdatbesluitenomineenstadeenvestigingteopenenvanuithethoofdkantoorwordtbepaald.OmdezeredenisgeprobeerdomookzoveelmogelijkondernemersuithetMKBtespreken.OpbasisvandeafgenomenvragenlijstenzijnerdrieredenendienaarvorenkomenomalsbedrijfinEnschedetevestigen
1. Groeiendestadmetaantrekkelijkeeconomie:ZoweldegrotewinkelketensalshetMKBgevenaandatEnschedeeengroeiendestadismeteenaantrekkelijkeeconomie.Destadtrektveelbezoekers.SommigewinkelketenshebbenmeerDuitsedanNederlandsebezoekers.DeervaringisdatdeDuitsebezoekervaakmeertebestedenheeftdandeNederlandsebezoeker.HetwinkelaanbodindestadisookzeerdiverswaardoorEnschedevooriedereenietstebiedenheeftenhetvoorbedrijvenaantrekkelijkiszichhiertevestigen.
2. Veelstudenten:EnschedeiseengrotestudentenstadinOverijssel.Veelondernemersgevenaandatditvoorheneenbelangrijkeredenisomzichindestadtevestigen.StudentenmakenonderdeelvandedoelgroepvanveelgrotewinkelketenszoalsSnipes,G-StarRAWenH&M.Ondernemersgevenaandatdeaanwezigheidvanstudentenookzorgtvooreenbruisendebinnenstad.Alserveelstudentenzijnishetvoorbedrijvenaantrekkelijkomzichtevestigen.Hetzorgtookvoorwerkgelegenheid.
3. OndernemerskomenuitEnschede:VeelondernemersuithetMKBgevenalsredenaandatzijzichinEnschedehebbengevestigdomdatzijdaarwonen.Insommigegevallenbetreftheteenovernamevaneenfamiliebedrijf.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA12
BelangrijkefactorenOndernemersisgevraagdnaarwelkefactorenvolgenshenbelangrijkzijndiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Inonderstaandegrafiekzijndeantwoordenweergegeven.Ondernemerskondenmaximaaldrieonderwerpenkiezen.
Grafiek1:BelangrijkefactorenvoorhetondernemersklimaatvolgensondernemersinEnschede
BeoordelingondernemersklimaatEnschedeDeondernemersisookgevraagdomeenbeoordelingtegevenvoorhetondernemersklimaatinEnschede.Dezebeoordelingisgedaandoormiddelvaneencijfertegevenopeenschaalvan1tot10.Inonderstaandegrafiekzijndeverhoudingentezien.
Grafiek2:BeoordelingondernemersklimaatinEnschede.
UitdegrafiekkomtnaarvorendateenmeerderheidvandeondernemershetondernemersklimaatinEnschedebeoordeeltmeteen8.Ditis54%.Deoverige46%beoordeelthetondernemersklimaatmeteen7.OndernemersgevenaandatditvooralkomtdoordatEnschedeeengrootaantalbezoekerskentwaaronderveelstudenten.Zoalsdoordegemeentezelfookalisaangegevenzorgtditvooreenbruisendesfeer.Ditresulteertineengemiddeldeeindbeoordelingvan7,5.
Eigeninvullingondernemersklimaat.NetzoalsdemotieventotvestiginginEnschedeisdeondernemersgevraagdnaarwatzijzelfverstaanondereengoedondernemersklimaat.Eenaantrekkelijkeeconomieengoedehuurprijzenwerdenvaakaangegevenalsbelangrijkefactorendiepassenbijeengoedondernemersklimaat.
96
9
65
0 2 4 6 8 10
EconomischbeleidCommunicatiegemeente
Verkeers- enparkeerbeleidVeiligheid
DienstverleningenvergunningverleningZZP-beleid
Arbeidsmarktbeleid
BELANGRIJKEFACTOREN
Aantalantwoorden
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA13
''Eengoedondernemersklimaatisvoormijeenstadmetveelverschillendewinkelsenveelverschillendedoelgroepen.Deeconomiemoetookaantrekkelijkezijnnetalsde stadzelf.Hetmoeterbruisen.Studentendragendaarookergaanbij'' -Ondernemer
OpvallendisdatveelinvullingenovereenkomenmetdemotievendiezijeerderhebbenaangegevenomzichinEnschedetevestigen.Ookwordterveelnadrukgelegdopdestudenten,welkeookeengroterolspeleninderedentotvestiginginEnschede.Hetgroteaantalbezoekersdatbestaatuitverschillendedoelgroepenisvolgensdeondernemersookeenfactorwelkepastbijeengoedondernemersklimaat.Eenenkelekeerwerddedienstverleningencommunicatievandegemeenterichtingdeondernemersgenoemd,maarhierwerdgeennadrukopgelegd.Opbasisvandeafgenomenvragenlijstenkunnendeantwoordensamengevatwordenindevolgendefactorendiepassenbinneneengoedondernemersklimaat:
1. Groeiendestadmetaantrekkelijkeeconomie2. Veelbezoekers,metnamestudenten3. Communicatievandegemeente4. Huurprijzen
3.1.3DEGEMEENTEZWOLLE
GastvrijheidZwolle.WatbelangrijkisaandebinnenstadvanZwolleisdatdezezeergastvrijis.Debinnenstadisverdeeldindeelgebiedendieelkhuneigenidentiteithebben,denkaancultuurbijbijvoorbeelddefundatie.Erwordtgeprobeerddebinnenstadzointerichtendatallestoegankelijkisengastvrijvoordeconsumenten.DeopenbareruimteindebinnenstadvanZwollewordtgoedonderhouden,alsereenprobleemiskanditgemeldwordenenwordteropkortetermijnaanhetprobleemgewerkt.
SamenwerkingondernemersDesamenwerkingmetdeondernemerslooptopditmomenterggoed.Deondernemerswetendegemeentetevindenalserietsnodigis.Datisdanookeenbelangrijkefactorvooreengoedondernemersklimaat.Depersoonlijkebenaderingzorgtervoordatdedrempellagerisomaandebeltetrekken.OokwerkendeondernemersinZwolleonderlingveelsamen.Doorsamenevenementenoptestartenbijvoorbeeld.Watookeenopvallendpuntisisdatdehorecaelkaarnietalsconcurrentenziet,maarjuistopveelvlakkensamenwerken.
3.1.4DEONDERNEMERSINZWOLLE
Zoalsinhoofdstuk2alisaangegevenisereenvragenlijstafgenomenonderdebinnenstadondernemersinEnschede.Dezeisingevulddoor10ondernemers.Dezeresultatenwordenhieronderweergegeven.
MotievenvoorvestigingInZwolleisvooralgefocustophetMKBaangezienvestigingenvangrotewinkelketensvoornamelijkvanuithethoofdkantoorwordenbepaald.OpbasisvandeafgenomenvragenlijstenzijnerdrieredenendienaarvorenkomenomalsbedrijfinZwolletevestigen
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA14
1. BruisendestadmetveelbezoekersVeelondernemersgevenaandatZwolleeenbruisendestadmetveelhoreca.Daarnaastzijnerveelverschillendebezoekersvanalleleeftijden.Erwordtvaakeennadrukgelegdopstudentenendatzijzorgenvooreenaantrekkelijkebinnenstad.NetalsinEnschedegevenmanagersvandegrotewinkelketensaandatvestiginginZwollebepaaldisvanuithethoofdkantoorendatmetnamedestudentendeeluitmakenvandedoelgroepvandezewinkels.
2. OndernemerskomenuitZwolle:VeelondernemersgevenalsredenaandatzijzichinZwollehebbengevestigdomdatzijdaarwonen.Insommigegevallenbetreftheteenovernamevaneenfamiliebedrijf.
BelangrijkefactorenOndernemersisgevraagdnaarwelkefactorenvolgenshenbelangrijkzijndiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Inonderstaandegrafiekzijndeantwoordenweergegeven.Ondernemerskondenmaximaaldrieonderwerpenkiezen.
Grafiek3:BelangrijkefactorenvoorhetondernemersklimaatvolgensondernemersinZwolle
BeoordelingondernemersklimaatZwolleDeondernemersisookgevraagdomeenbeoordelingtegevenvoorhetondernemersklimaatinZwolle.Dezebeoordelingisgedaandoormiddelvaneencijfertegevenopeenschaalvan1tot10.Inonderstaandegrafiekzijndeverhoudingentezien.
Grafiek4:BeoordelingondernemersklimaatinZwolle.
UitdegrafiekkomtnaarvorendateenmeerderheidvandeondernemershetondernemersklimaatinZwollebeoordeeltmeteen7.Ditis60%.Vandeondernemersgeeft20%hetondernemersklimaateen6.Slechts10%geefthetondernemersklimaatinZwolleeen5eneen9.ZoalseerderisgenoemdgevenondernemersaandatdezebeoordelingvaneenvoldoendevooralkomtdoordatZwolleeengrootaantalbezoekerskentwaaronderveelstudenten.Ditresulteertineengemiddeldeeindbeoordelingvan6,8.
855
33
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
EconomischbeleidCommunicatiegemeente
Verkeers- enparkeerbeleidVeiligheid
DienstverleningenvergunningverleningZZP-beleid
Arbeidsmarktbeleid
BELANGRIJKEFACTOREN
Aantalantwoorden
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA15
Eigeninvullingondernemersklimaat.NetzoalsdemotieventotvestiginginZwolleisdeondernemersgevraagdnaarwatzijzelfverstaanondereengoedondernemersklimaat.Veelondernemersgevenaandateengoedverkeers-enparkeerbeleidmetgoedkopeparkeertarievenenvoldoendeparkeermogelijkhedenbijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Opvallendisdatveelondernemersookbenadrukkendateengoededienstverleningencommunicatievandegemeenterichtingdeondernemerseenbelangrijkerolspeeltbijeengoedondernemersklimaat.Zijgevenaandaterineengoedondernemersklimaatruimtemoetzijnvooreigeninitiatievenvandeondernemersendatbeidepartijenopdehoogtezijnvanelkaarsbehoeften.Ditkomtneeropgoedoverlegtussenondernemersengemeente.
Opbasisvandeafgenomenvragenlijstenkunnendeantwoordensamengevatwordenindevolgendefactorendiepassenbinneneengoedondernemersklimaat:
1. Dienstverleningvandegemeente2. Communicatievandegemeente3. Goedoverlegtussenondernemersengemeentemetruimtevoorinitiatieven
3.2WATWORDTERMOMENTEELGEDAANOMEENGOEDONDERNEMERSKLIMAATTESTIMULEREN?
3.2.1DEGEMEENTEENSCHEDE
PersoonlijkebenaderingDegemeenteEnschedezetzichinomhetondernemersklimaatindestadzogoedmogelijktestimuleren.Devisieisdatondernemersmoetenondernemenennietindewachtkamermoetenzitten.Zoalsbij3.1alsisaangegeveniseenpersoonlijkebenaderingrichtingdeondernemersergbelangrijkvoordegemeenteEnschede.Degemeentesteltzichdienstverlenendop.Ondernemerskrijgenbinnendegemeenteeenvastcontactpersoondieheelveelzakenvoorhemkanregelenzoalspersoneelofinformatievoorzieningenoverbijvoorbeeldvergunningen.Uitdeafgenomenvragenlijstkwamnaarvorendatdemeerderheidvandeondernemerszichnognooitheeftgewendtothetondernemersloketvandegemeente.Deredenhiervoorisdatzijtevredenzijnoverdecommunicatieeninformatievoorzieningvandegemeente.Wanneerondernemersvragenofproblemenondervindenwordenzijgoedgeholpendoordeaccountmanagersofanderemedewerkers.
Maaktuofheeftuweleensgebruikgemaaktvanhetondernemersloket?
Antwoord Aantal Percentage
Ja 5 38.5%Nee 8 61.5%
Tabel1:RaadplegingondernemersloketEnschededoorondernemersAandeondernemersisgevraagdomeenaantalonderwerpentebeoordelenopeenschaalvan1tot5.Uitdezebeoordelingblijktdatzijdedienstverleningvandegemeentezeerhoogbeoordelen.Eengrotemeerderheidvan69.2%beoordeeltdedienstverleningmeteen4.15.4%vandeondernemersbeoordeeltdedienstverleningmeteen3eneen5.Debeoordelingisinonderstaandegrafiekweergegeven.Hierdoorkrijgendedienstverleningvandegemeenteeengemiddeldcijfer4.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA16
Grafiek5:BeoordelingdienstverleninggemeenteEnschedeDeondernemerszijnooktevredenmetdehuidigesituatieenvindendatdegemeenteEnschedevoldoendedoetomeengoedondernemersklimaattestimuleren.Ondernemersgevenaandatwanneerzijvragenofproblemenhebbenzijwetenwaarzijmoetenzijn.Zegevenaandatdegemeentehenaltijdgoedvandienstis.Inonderstaandetabelisteziendat92.3%procentvandeondernemersvindtdatdegemeentevoldoendedoetomeengoedondernemersklimaatindestadtestimuleren.
Vindtudatdegemeentevoldoendedoetomeengoedondernemersklimaattestimuleren?
Antwoord Aantal Percentage
Ja 12 92.3%Nee 1 7.7%
Tabel2:Tevredenheidondernemersoverstimulatieondernemersklimaatgemeente
BlurringDegemeenteEnschedeheefthorecatoegelateninwinkelstraten.Datbetekentdatdegemeenteinsommigestraten10tot20%vandegevellengteeenhorecavergunningwilgeven.Inoverlegmetdeondernemersverenigingenendegemeenteraadisditvastgelegdindebestemmingsplannen.Daarnaastissindskortondergeschiktehorecainwinkelstoegestaan.Datbetekentdatwinkels40%vandevoorhetpubliektoegankelijkeinganggebruiktmagwordenvoorhoreca,maarzonderterras.(Hoek,2018),(Sigger,2018).Zoalsin3.1alisgenoemdisditeenontwikkelingdiezichsteedsvakervoordoetindestad.Degemeentevindthetbelangrijkommeetegaanmetdeontwikkelingenenomhieropintespelen.
SamenwerkingondernemersOndernemerswerkenooksamenombijtedragenaaneengoedondernemersklimaat.Datgebeurtperstraat,maarsommigeondernemersdoendatwelenanderenweerniet.OndernemerswerkensameninhetkadervanhetKeurmerkVeiligOndernemen(KVO).Datgaatoverwinkeldiefstalofovereenveiligeinrichting.DatgaatviakanalenzoalsWhatsapp(Hoek,2018).NaastdezeonderlingesamenwerkingheeftEnschedeookondernemersverenigingenzoalsWinkelhart(Winkelhart,2018).Ondernemerskunnendoormiddelvansamenwerkinghetondernemersklimaatookaantrekkelijkermakendoorbijvoorbeelddeveiligheidteverbeteren.Daarheeftiedereenprofijtvan.Hetisbelangrijkdatondernemershetmetelkaaroplossenennietvoorallesnaardegemeentewijzen(Hoek,2018).Tijdenshetinvullenvandevragenlijstwerddeondernemersookgevraagdofzijzichveiligvoelenindebinnenstad.Inonderstaandetabelisdeziendatbijnaalleondernemerszichveiligvoelenindebinnenstad.Erisslechtseenmaalaangegevendateenondernemerzichnietveiligvoeltindebinnenstad.Alsredenwerdopgegevendaterinhetdonkersomseenoncomfortabelesfeerhangt.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA17
Voeltuzichveiligindebinnenstad?
Antwoord Aantal Percentage
Ja 12 92.3%Nee 1 7.7%
Tabel3:VeiligheidsgevoelondernemersEnschede
StartUpTwenteDegemeenteisrecentgestartmetStartUpTwente.Hetgaatomstartup-communities,acceleratorsenonderwijsinstellingen.Departnersstemmendeondersteuningsprogramma’svoordestartersenstartupsindetoekomstbeteropelkaarafenbiedenstrakseengezamenlijke‘reisgids’voordezedoelgroepenopeengezamenlijkeportal.Zoontstaatmeereenheidindeondersteuningvoorstartupsenstartendeondernemersenwordthetbredeaanbodvoorhenopeenplekinbeeldgebracht.DegemeenteEnschedeondersteuntdezeontwikkeling(Sigger,2018),(StartUpTwente,2018).
BrederebenaderingBedrijvenhebbensteedsmeerbehoefteaankenniswerkers.Ditzijnhboenuniversitairgeschooldestudenten.Degemeentewilervoorzorgendatdezemensendanooknahunafstuderenindestadblijvenwonen.HierdoorontstaatereenvicieuzecirkelwaardoorEnschedeeigenlijkeenaantrekkelijkestudentenstadmoetzijneneenaantrekkelijkestadvoorbedrijven.Enschedeheeftin2017eencontractmetkennisinstellingenafgeslotenomdathetbelangvaneengoedestudentenstadeneengoedvestigingsklimaatvooriedereenbelangrijkis.OnderdeelvanditcontractzijndeUniversiteitTwenteenSaxion.(Sigger,2018).
3.2.2DEGEMEENTEZWOLLE
PersoonlijkebenaderingWatbelangrijkisindegemeenteZwolleisdatdegemeentemakkelijkbereikbaarisvoordeondernemers.Ondernemersmoetenmethunvragenterechtkunnenbijdegemeentezonderdatditveeltijdinbeslagneemt.Doordezemaniervansamenwerkenisdepersoonlijkebandmetdegemeenteenondernemersbeter,watzorgtvooreennogbeteresamenwerking(Maas,2018);(Fleer,2018).Uitdeafgenomenvragenlijstkwamnaarvorendatdemeerderheidvandeondernemerszichnognooitheeftgewendtothetondernemersloketvandegemeente.Zoalsineerdereparagrafenalsisgenoemdheeftdegemeentealsdoelomhetondernemerszomakkelijkmogelijktemaken.Wanneerondernemersvragenofproblemenondervindenwordenzijgoedgeholpendoordeaccountmanagers.
Maaktuofheeftuweleensgebruikgemaaktvanhetondernemersloket?
Antwoord Aantal Percentage
Ja 1 90%Nee 9 10%
Tabel4:RaadplegingondernemersloketZwolledoorondernemers
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA18
BestemmingsplanDegemeenteZwollekanhetondernemersklimaatsturenmeteenaantaldingen,bijvoorbeeldeenbestemmingsplan.Indebinnenstadheeftdegemeenteindekerneenbreedbestemmingsplan,namelijkhetbestemmingsplancentrum.Daarishetheelvrijomteondernemenengeschiktvoorveelverschillendefuncties.Alseenondernemereenvraagheeftisereenaccountmanageromdieondernemerstehelpenbijzijnvragen(Maas,2018).
ZwolleFondsDoorhetZwolleFondswillenwehetondernemersklimaatmeerstimuleren.Horecaismakkelijkerteverenigen,bijwinkeliersisdatwatlastiger.Dezezijnvaakindividualistischer.Doordatteversterkenproberenwehetondernemersklimaatooktestimuleren.OokgeefthetZwollefondstrainingenaanwinkeliers.Bijvoorbeeldoverhoeomtegaanmetsocialmedia.Endoordeondernemerssamenmetdegemeentetekijkennaardestraat(Maas,2018).
3.3WELKEMAATREGELENZIJNER(EVENTUEEL)NODIGOMHETONDERNEMERSKLIMAATINENSCHEDETESTIMULEREN?
3.3.1ENSCHEDE:VERBETERPUNTENVANUITDEGEMEENTE
ZoalsindevorigeonderzoeksvragenalwerdgesteldbeschiktEnschedemomenteelovereenondernemersklimaatwaarzoweldegemeentealsdeondernemerstevredenoverzijn.Opeenaantalpuntenisechternogruimtevoorverbetering.Welkemaatregeleneroptermijnpreciesnodigzijnhangtookdeelsafvandeeconomie.
BinnenstadbruisendhoudenZoalsbij3.1alisgenoemdisdesfeerendebelevingvandebinnenstadeenfactorwelkesterkkanbijdragenaaneengoedondernemersklimaat,omdatditbepalendisvoorhetaantalbezoekerswateenstadtrekt.Degemeentegeeftaandatzijdoormoetgaanmethetaantrekkelijkmakenenhoudenvandebinnenstaddoorevenemententeorganiserenzodatmensensteedseenleukebelevinghebben.DeheerHoekgeeftaandatdestadisomrondtekijkenofommensenteontmoeten.Hetnadeelvanonlinewinkelenisdatmenalleenmaarthuiszit.Destadistocheensoortvermaakeneenlegebinnenstadvoedtniet.Hetmoetleukzijnomookspontaandestadintegaanombijvoorbeeldwatteetenoftedrinken(Hoek,2018).Dateenbinnenstadbruisendmoetzijnisookeenveelgenoemdantwoorddoordeondernemersdiedevragenlijsthebbeningevuld.Degemeenteondersteuntinitiatievendievanuitdeondernemerskomenwelkedestadkunnenverbeteren.Daarnaastbiedtdegemeenteookondernemersondersteuningvoorhetorganiserenvanevenementenzoalseenkerstmarkt.Degemeentevindthetbelangrijkondernemerstehelpenomhethoofdbovenwatertehoudenaangezienerveelconcurrentieis.
InternationaliseringMKBHetMKBiseigenlijkonzegrootstewerkgever,maardaarwordtnognietzoveelEngelsgesproken.Alsweinternationalestudentenwillenblijvenaantrekkenomzostagesendergelijketecreërendanzouopdatgebiednogweleenslaggemaaktkunnenworden.InternationalisatievanhetMKBiswelbelangrijk.Jeziethetookbijonsalsgemeente.WehebbenbijvoorbeeldbandenmetstedenzoalsChina,PauloAltoinAmerikaenDuitsland.Datbetekentdatwijalsambtenarenooksteedsmeeronzetalenmoetenbeheersen.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA19
ToekomstbestendigbeleidZoalseerdergenoemdishetbelangrijkdatdegemeenteinspeeltopdeontwikkelingenentrendsdiezichvoordoenendaarmeekanvoldoenaandebehoeftevandeondernemersomzoeengoededienstverleningtebieden.BlurringiseenvandezeontwikkelingendiesteedsmeerinEnschedegaatspelen(Sigger,2018),(Hoek,2018).Deeconomieontwikkeltzichsnellerdanhetbeleidvandegemeente.Indatgevalzijndeaccountmanagersnodigdierichtingdepolitiekaangevenwatnodigisenwatmogelijkgemaaktmoetworden.Indezesituatiezorgthetondernemersloketvoor'jurisprudentie'waardoorhetbeleidmeegaatnaardevolgendefase.Doordatzijmiddenindeeconomiestaatkanzijalsonderdeelvandegemeentebijdebeleidsmedewerkersaangevenwaarbehoefteaanis.DitgeldtookvoorwinkelszoalsGuts&Gustodieveelopslagheeftvanwegeonlineverkopen.Datisookietswatsneltoeneemt.HetbeleidvandegemeenteEnschedelooptindatgevalachterendegemeentemoetzorgendathethaarbeleidtoekomstbestendigmaaktdoorsignalenaftegevenaanhaarbeleidsmedewerkers.
3.3.2ENSCHEDE:VERBETERPUNTENVANUITDEONDERNEMERS
Verkeers-enparkeerbeleidOndernemersgevenaandathetverkeers-enparkeerbeleidbinnendegemeenteEnschedeonvoldoendeis.Erzijnteweinigtotgeenparkeerplekkenvoorondernemersindebinnenstadaanwezig.HiervoormoetenzijbuitenhetcentrumparkerenofgebruikmakenvanbetaaldeparkeerplekkenzoalsdeparkeergarageonderhetVanHeekplein.Inonderstaandegrafiekisteziendatdemeerderheid(46.2%)vandeondernemershetverkeers-enparkeerbeleidbeoordeeltmeteen1ofeen2.Slechts7.7%beoordeelthetparkeerbeleidmeteen3.
Grafiek6:BeoordelingparkeerbeleidEnschede
Degemeentegeeftaandaterookoverlastisindebinnenstadvanfietsenenscooters.Mededoordaterteweinigparkeerplekkenzijnzorgtditvooroverlastbijdeondernemers.Fietsenenscootersgaanmethogesnelhedendoordebinnenstadenwordenvaakslordigbijdewinkelsgeparkeerd.Degemeentegeeftaandatditzoweldoordebezoekersalsdoorhetwinkelpersoneelwordtgedaan(Hoek,2018).
Degemeenteerkentdatditeenterechtprobleemis.Naasthetverkeers-enparkeerbeleidzijnervanuitdeondernemersgeenverbeterpuntenvoordegemeenteEnschede.Overdeandereonderwerpenzijndeondernemersertevreden.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA20
3.3.3ZWOLLE:VERBETERPUNTENVANUITDEGEMEENTE
ZoalsindevorigeonderzoeksvragenalwerdgesteldbeschiktZwollemomenteelovereenondernemersklimaatwaarzoweldegemeentealsdeondernemerstevredenoverzijn.Opeenaantalpuntenisechternogruimtevoorverbetering.Welkemaatregeleneroptermijnpreciesnodigzijnhangtookdeelsafvandeeconomie.
Degrootsteproblemenindestadishetparkerenvanauto’senvanfietsen.Dusditisnogweleenverbeterpunt.DegemeenteZwolleinvesteerdforsindeopenbareruimte.Uiteindelijkwildegemeentealleauto'suitdebinnenstadwerenomdatdezemomenteelnogvooroverlastenhinderzorgen.
Ookzijnhetvaakdezelfdeondernemersdiewatondernemen.Demogelijkheidomoverleggentebundelenoververschillendeonderwerpenisietsvoordetoekomst.Hierdoorkunnennogmeerondernemersmetelkaarafstemmenwatzijgoedvindenvoordebinnenstad.Ditisookeenwenswelkedoordeondernemerswerdbenadrukt.
Zwolleisverderalaardiggoedbezig,debinnenstadisprioriteitnummer1enmetdevisiesisdegemeentealeenheeleind.Openbareruimteiseenproceswateentijdinbeslagneemt.Deverbeterpuntenzittendanookechtopdetails.Indetoekomstmoetookrekeninggehoudenwordenmetduurzamebegrippenzoalshittestressenhevigeregenval.Omdatditonsnogstaattewachtenindetoekomstishetbelangrijkomhieropteanticiperenentereageren.
3.3.4ZWOLLE:VERBETERPUNTENVANUITDEONDERNEMERS
CommunicatieendienstverleninggemeenteVeelondernemersvindendecommunicatievandegemeenterichtingteondernemersnogeenverbeterpunt.Zoalsin3.1alisaangegevenzijncommunicatieendienstverleningbelangrijkefactorendiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat.Deondernemersvindendatermomenteelnogweinigruimteisvooreigeninitiatievenendaterteweinigmethenwordtoverlegdoverbelangrijkezaken.
Verkeers-enparkeerbeleidOndernemersgevenaandathetverkeers-enparkeerbeleidbinnendegemeenteZwolleonvoldoendeis.Erzijnteweinigtotgeenparkeerplekkenvoorondernemersindebinnenstadaanwezig.HiervoormoetenzijbuitenhetcentrumparkerenofgebruikmakenvanbetaaldeparkeerplekkenzoalsdeparkeergarageonderhetVanHeekplein.Inonderstaandegrafiekisteziendatdemeerderheid(46.2%)vandeondernemershetverkeers-enparkeerbeleidbeoordeeltmeteen1ofeen2.Slechts7.7%beoordeelthetparkeerbeleidmeteen3.
Grafiek7:BeoordelingparkeerbeleidZwolle
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA21
HOOFDSTUK4:CONCLUSIEENDISCUSSIE
4.1CONCLUSIE
Inditonderzoekstonddevraagcentraalnaarwaterverstaanwordtondereengoedondernemersklimaat.Dehuidigedefinitievaneenondernemersklimaatishetgeheelaanomstandighedenvoorbedrijvenbedoeld.Tijdensditonderzoekisgeprobeerddezedefinitietespecifiërenenomtoteenduidelijkeredefinitietekomen.
DefinitieondernemersklimaatUitderesultatenenopbasisvanhetgedaneonderzoekkomtkaneengoedondernemersklimaatopdevolgendewijzegedefinieerdworden:Eengoedondernemersklimaatiseenwerkwijzewaarindegemeentede
ondernemersgoedfaciliteertenondersteuntenopdehoogteisvandebehoefteenproblemenvande
ondernemerszodathierpassendbeleidvoorkanwordenontwikkeldwaardoorerprettigeomstandigheden
ontstaan.
Degemeentemoetbereikbaarzijnvoorondernemersenwanneerondernemershulpnodighebbenvandegemeentemoetditopkortetermijnmogelijkzijn.Hetbeleidvooreengoedondernemersklimaatmoetaltijdinoverlegzijnmetdeondernemers,omdatzijgoedwetenwateropdatmomentspeelt.Hetondernemersloketmoetervoorzorgendatdeondernemersgoedeondersteuningendienstverleningkrijgen.Degemeentezorgteropdezemaniervoordathetvoorondernemersmakkelijkwordtgemaaktomzichtevestigenenteondernemen.Bijdeondernemerszelfkomtnaarvorendatzijeenondernemersklimaatgoedvindenalsdeeconomieaantrekkelijkisendehuurprijzenlaag.
4.1.1HOESTAATERONDERNEMERSKLIMAATERVOOR?
4.1.1.1ENSCHEDEHetondernemersklimaatopisopditmomentoppeilinEnschedeendekwaliteitisaanhetgroeien.Ditkomtmededoordegroeiendeeconomie.Hetondernemersklimaatwordtdoorverschillendedingengestimuleerd.Doorbijvoorbeeldhetondernemersloketkunnenondernemersmethunvragenergensterechtenkunnennieuweondernemershulpkrijgenbijhetopstartenvaneennieuwewinkel.Dedienstverleningvandegemeentenaardeondernemerswordtalszeerpositiefbeoordeeld,depersoonlijkebenaderinghelpthiererginmee.Ookhetparkeerbeleidzorgtopditmomentvooreengoedondernemersklimaat.Doorgoedeengoedkopeparkeergelegenheidkomenconsumentensnellernaardebinnenstad.
MaatregelenomeengoedondernemersklimaattestimulerenVoorEnschedegeldtdatomeengoedondernemersklimaattebehoudenindetoekomstzijnereenaantalaandachtspuntendiehetondernemersklimaatnogbeterkunnenstimuleren.Debinnenstadmoetbruisendblijven,ditomdeplekaantrekkelijktehouden.Dooreengoedesfeerindebinnenstadkomenconsumentenvakerenlanger.Debinnenstadmoeteenplekzijnwaarjeelkaarkanontmoeten,ietskanetenendrinkenenwaarjekanwinkelen.Doorevenemententeorganiserenblijftdebinnenstadookbruisend.OokdoordeMKBteinternationaliserenwordteenondernemersklimaatgestimuleerd.Hetisbelangrijkomvoordetoekomstmeetegaanindezeinternationalisering.Omtoekomstbestendigtezijnishetbelangrijkommeetegaanintrends.Hetzogenaamdeblurringiseentrenddiemoetwordenmeegenomenvooreentoekomstbestendigondernemersklimaat.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA22
TevredenheidondernemersDeondernemersgevenaandatzijergtevredenzijnoverhethuidigeondernemersklimaat.Debelangrijkstepuntendiezijaangevenzijn:
1.Groeiendestadmetaantrekkelijkeeconomie2.Veelbezoekers,metnamestudenten3.Communicatievandegemeente4.Huurprijzen
Welgevendeondernemersaandaternogveeltewinnenvaltophetgebiedvanparkeren.Wanneerditaangepaktzalwordenzalhetcijferdatdeondernemersgevenaanhetondernemersklimaatnogkunnenstijgen.Ombeterintespelenopdebehoeftenvandeondernemersiseenherzieningofaanpassingvanhetverkeers-enparkeerbeleidnodig.Realisatievanparkeerplekkendichterbijdeondernemersiseenprioriteit.
DeondernemersgevenhetondernemersklimaatinEnschedeeengemiddeldcijfer7,5.
4.1.1.2ZWOLLE
OpditmomentloopthetondernemersklimaatgoedinZwolle.Ditkomtdoordegoedlopendeeconomieenderuimteomteondernemen.Debelangrijkefactorenvooreengoedondernemersklimaatiseengoedeenpersoonlijkebenaderingtussendegemeenteendeondernemers.Hetisergbelangrijkdatdeondernemersmakkelijkbijdegemeenteaankunnenkomenmethunvragenofproblemen.Doordezepersoonlijkebenaderingwordtdebandtussendegemeenteenondernemersookbeter,watervoorzorgtdatdesamenwerkingweerbeterwordt.Viahetbestemmingsplanwordtergeprobeerdomondernemersgenoegvrijheidtegevenomteondernemen.EnhetZwolleFondsenondernemersverenigingenzorgenvooreengoedebandtussendeondernemersonderling.
MaatregelenomeengoedondernemersklimaattestimulerendeparkeervoorzieningenindebinnenstadvanZwollekannogbetergemaaktworden.Degemeenteziethetliefstdebinnenstadautovrij.Ookvoorhetparkerenvandefietszijnnogveelverbeteringennodig.Ookkomtnaarvorendatnietalleondernemersmetelkaarsamenwerken,hetzijnvaakdezelfdeondernemersdiewatondernemenmetelkaar.Indetoekomstisditeenpuntommeerondernemersbijelkaartebetrekken.Verderzalervoordeinrichtingvandeopenbareruimteopdetailniveaumoetengekekenwordennaarverbeteringen.Ookishetbelangrijkomverderindetoekomsttekijkenendebinnenstadvoortebereidenopklimaatverandering.Hevigeregenvalenhittestresskunnenindetoekomstproblemenveroorzakenindebinnenstad.
TevredenheidondernemersdeondernemersinZwollezijnredelijktevredenoverhetondernemersklimaat.Welgevenzijenkeleverbeterpunten.Datzijn:
1.Communicatieendienstverleninggemeente2.Verkeers-enparkeerbeleid
Doordezeonderwerpennogteverbeterenzalhetgemiddeldecijferdiegegevenisvoorhetondernemersklimaatnogkunnenstijgen.Opditmomentkrijgthetondernemersklimaatvandeondernemerseengemiddeldebeoordelingvaneen6.8.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA23
4.2VALIDITEITVANHETONDERZOEK
Voorditonderzoekzijnertweediepte-interviewsafgenomen.Daarnaastzijnerintotaal23enquêtesingevulddoordeondernemerswaarvan13inEnschedeen10inZwolle.Dezeresultatenbepalendematevanvaliditeitvanditonderzoek.Binnenditonderzoekisersprakevaninternevaliditeitdoordatderesultatenveelalovereenkomenonderdegeïnterviewdepersonenendeondernemers.Doordaterechtermaareenkleinegroepondernemersinbeidestedendeelnamaandevragenlijstisdezenietrepresentatiefvoordegehelebinnenstadenalleondernemers.Deresultatenzijnnietgeneraliseerbaarnaareengroteregroep.Hierdoorontbreektdeexternevaliditeitvanhetonderzoek.
4.3AANBEBELINGEN
EventueelondersteuningbiedenaangemeenteVoorhetondernemersklimaatinEnschedezijneropeenaantalpuntenverbeteringmogelijk.Hetisechterdetaakenverantwoordelijkheidvandegemeentezelfomdezepuntendoortevoeren.Hetzijnzakendieonderdeeluitmakenvanhetgemeentelijkbeleid.Welzoudeprovincie,indiendaarmogelijkhedenvoorzijn,degemeentekunnenondersteunenomtoteengoedewerkwijzeenoplossingtekomenomdeproblemenaantepakken.Ditvraagtechternognaderonderzoek.
NaderonderzoekOpbasisvanditonderzoekisdeeerstestapnaarduidelijkeinvullingvaneengoedondernemersklimaatgemaakt.OmmeerinzichttekrijgeninhetondernemersklimaatinOverijsselzoudeprovincienaderonderzoekkunnenverrichtenomdeverschilleninkaarttebrengenvanhetondernemersklimaatinverschillendestedenvanOverijssel.
4.4DISCUSSIE
AfwijkingvanoorspronkelijkplanVoorafwasdebedoelingombinnenditonderzoektweestedenteonderzoeken,namelijkZwolleenEnschede.Uiteindelijkisgeblekendatwijalsgroepnietgenoegtijdtotonzebeschikkinghaddenombeidestedenuittewerken.Ditkomtdoordateengroepslidanderhalfweekvoordeinleverdatumvanhetonderzoekgestoptwasmetdestudiedaarmeeookstoptemetditonderzoek.HierdoorontstondermeerwerkvoorEnschedeaangezienhiervoorveelinformatieverwerktmoestwordenenwijsindsdienniksmeerhebbenvernomenvanonsgroepslid.Ditheeftgeleidtoteenlastigesituatie.ErisnogoverwogenomZwollemeetenemeninhetonderzoek,maarditbleekniethaalbaarvanwegedepresentatiedatumeneinddatumvanhetstudiejaar.
Omdezeredenhebbenwijbeslotendatwijlievereenstadgoedenuitgebreidonderzoeken,inplaatsvantweestedenwaarbijallebeieenhalfonderzoekisuitgevoerdendeuitwerkingnietmaximaalisendittenkostegaatvandekwaliteit.ErisgekozenomonsbinnenditonderzoekopEnschedeterichtenaangezienditdestadwasmetdemeesteinhoudelijkeinformatiewaarmeeweverderkonden.
SamenwerkingDesamenwerkingtussendegroephebbenwijalsgoedervaren.Decommunicatiewasvanafhetbegingoed.Daarnaasthebbenweveeloverlegmomentengehadmetdebegeleidervanditproject,waarbijdestandvanzakenwerdbesprokenenerweernieuweafsprakenwerkengemaakt.Welwasereenlastigesituatiebinnendesamenwerking.Toenwemeteenpersoonminderverdermoesten.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA24
Opdatmomentwashetevenomschakelenendetakenherverdelen,maarditisuiteindelijkgoedgekomen.
PersonenlastigtevindenTijdenshetzoekennaarjuistepersonenominEnschedeteinterviewenliepenwetegenaanaantalproblemenaan.Hetvindenvandejuistepersoonwasnietaltijdevengemakkelijkaangezienwevaakvanhetkastjenaardemuurwerdengestuurd.Somskwamhetookvoordatdebeoogdepersonengeeninteressehaddenommeetewerkenaanditonderzoek.Hetdoelwasomzoveelmogelijkdiepte-interviewsaftenemenomeenzorepresentatiefbeeldneertezetten.Uiteindelijkishetgeluktomtweediepte-interviewsaftenemen.Ditvondenweweljammer,maardeinterviewsdiezijnafgenomenwarenwelinterviewsmetinhouddieeenmeerwaardeheeft.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA25
BIBLIOGRAFIE
Baarda,B.,Bakker,E.,Julsing,M.,deGoede,M.,Peters,V.,&vanderVelden,T.(2010).BasisboekKwalitatiefOnderzoek.Groningen:NoordhoffUitgevers.
Ecorys.(2014).PeilingOndernemersKlimaat2014(POK).Peiling,Enschede.
Encyclo.(2018).Ondernemersklimaat.Opgeroepenopmei15,2018,vanEncycloWoordenboek:http://www.encyclo.nl/begrip/ondernemersklimaat
Fleer,R.(2018,juni26).(R.Huisman,&J.Kamphuis,Interviewers)Zwolle,Overijssel.
GemeenteEnschede.(2011,juni).StrategischeVisieCitymarketingEnschede2020.Opgeroepenopmei23,2018,vanGemeenteEnschede:https://www.enschede.nl/sites/default/files/strategische-visie-citymarketing.pdf
GemeenteZwolle.(2017).Ondernemerspeiling2017.Rapportage,Zwolle.
Hoek,D.(2018,juni4).(M.Verwer,&B.Zwiers,Interviewers)Enschede,Overijssel.
Maas,I.(2018,juni12).(R.Huisman,&J.Kamphuis,Interviewers)Zwolle,Overijssel.
Ossokina,I.,Svitak,J.,Teurlings,C.,&Zwanenveld,P.(2016).Winkelleegstandnadecrisis:Devastgoedmarktreageertmarktconform.Overheidsingrijpenissomsnodig.Onderzoek,CentraalPlanbureau,DenHaag.
PBL.(2014).Debestendigebinnenstad.Notitie,PlanbureauvoordeLeefomgeving,DenHaag.
ProvincieOverijssel.(2016,augustus23).InvesteringsvoorstelDeStadsbeweging.Opgeroepenopmei2018,14,vanProvincieOverijssel:https://overijssel.notubiz.nl/document/3928859/1/Statenvoorstel_PS_2016_716
ProvincieOverijssel.(2016,april4).ProgrammaMKBenOndernemerschsp.Opgeroepenopmei2018,14,vanProvincieOverijssel:http://www.overijssel.nl/publish/pages/156426/investeringsvoorstel_versterken_mkb_en_ondernemerschap_in_overijssel.pdf
Sigger,G.(2018,juni21).(M.Verwer,Interviewer)Enschede,Overijssel.
StartUpTwente.(2018).Opgeroepenopjuni21,2018,vanStartUpTwente:https://sites.google.com/view/startuptwente/homepage
Winkelhart.(2018).Opgeroepenopjuni4,2018,vanWinkelhart:https://www.winkelhart-enschede.nl
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA26
BIJLAGEN
BIJLAGE1:VRAGENLIJSTGEMEENTE/ONDERNEMERSLOKET
Deel1:Algemeen
1. Kuntuietsvertellenoveruzelf?(Functie/werkzaamheden)2. Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeen
envoordebinnenstad)
Deel2:Voorzieningenendienstverlening
3. Bentumomenteeltevredenmetdevoorzieningenvoorondernemers?(Waaromwel/niet)4. Hoeisdesamenwerkingmetdegemeente/ondernemers?(Waarom)5. Komenerpositieveopmerkingenenklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedan
over?
Deel3:Ondernemersklimaat
6. WatvindtudebestekwaliteitenaandebinnenstadvanEnschede?7. Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?8. WatwordtermomenteelgedaanomhetondernemersklimaatinEnschedetestimuleren?9. Inwelkematewordtersamengewerkttussendeondernemers?(Opwelkevlakkenwordter
samengewerkt,kuntueenvoorbeeldgeven?Isereenondernemersverenigingactief?Hoeervaartudesamenwerking?)Waaromwordterwel/nietsamengewerkt?
10. Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoedondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)
11. WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)12. Watmistunogvoordeondernemersindebinnenstad?13. Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?
Deel3:Verbeterpunten
14. Opwelkbeleidsterreinzoudegemeentemeerinspanningenmoetenverrichten?15. Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)16. Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatte
verbeteren?17. Welkemaatregelenkandegemeente/provincievolgensunemenomhet
ondernemersklimaattebevorderen?18. Watiservoornodigomditvoorelkaartekrijgen?19. Welkemiddelen(tijd,geldenkennis)heeftdegemeentehiervoorbeschikbaar?20. Wie(binnengemeente/ondernemersofanderepartij)zoudenwenogmeermoetenspreken
ommeerrelevanteinformatietekrijgen?Kuntuonsmethem/haarincontactbrengen?
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA27
BIJLAGE2:VRAGENLIJSTWINKELIERS
Deel1:Algemeen
6. Wiebentuenwatzijnuwwerkzaamheden?7. WaaromheeftuervoorgekozenomzichinEnschedetevestigen?
Deel2:Voorzieningenendienstverlening
8. Zijnervoldoendevoorzieningenvoorondernemers?(Bv.collectievevoorzieningen,ondernemersverenigingenenz.)(Ja/Nee)
9. Bentuaangeslotenbijeenondernemersvereniging?(Ja/nee)10. Hoezouudevolgendeonderwerpenbeoordelen?(Schaal1-5)Onderwerp Cijfer
1 2 3 4 5Dienstverleninggemeente Gemeentelijkbeleid Openbareruimte Parkeermogelijkheden Debereikbaarheid
6. Maaktuofheeftuooitgebruikgemaaktvanhetonlinebedrijvenloket/ondernemersloket/ondernemerspleinvanuwgemeente?(Ja/nee)
7. Voeltuzichveiligindebinnenstad?(Ja/nee)
Deel3:Ondernemersklimaat
14. Welkefactoren(max3)zijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?
Onderwerpen
Economischbeleid Communicatiegemeente Verkeers-enparkeerbeleid Veiligheid Dienstverleningenvergunningverleninggemeente ZZP-beleid Arbeidsmarktbeleid
15. Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed
ondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)16. WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)17. Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?18. Opwelkbeleidsterrein(max.3)zoudegemeentemeerinspanningenmoetenverrichten?
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA28
Onderwerpen
Economischbeleid Communicatiegemeente Verkeers-enparkeerbeleid Veiligheid Dienstverleningenvergunningverleninggemeente ZZP-beleid Arbeidsmarktbeleid
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA29
BIJLAGE3:INTERVIEWDUCOHOEK:GEMEENTEENSCHEDE
Naaminterviewer(s): M.VerwerenB.Zwiers
Datuminterview: 04-06-2018
Naam+functierespondent:
DucoHoek,accountmanagerRetail
Naamorganisatie: GemeenteEnschede
Locatieinterview: Gemeentehuis,Enschede
1.Wiebentuenwatzijnuwwerkzaamheden?
IkbenDucoHoekenikbenaccountmanagerdetailhandelvoordebinnenstadendeondernemers.Accountmanagershoudenzichmetallerleiverschillendezakenbezig.Hetzijnnietalleenbeleids-ofvisiemensen.Alsaccountmanagergaikooknaardeondernemerstoe.Daarnaastbenikookverantwoordelijkvoordeacquisitie.DatbetekentdatikookproactiefprobeerombedrijvenbinnentehalenzoalsbijvoorbeeldHudsonsBayofDecathlonenalleanderenationaleeninternationalebedrijvenomdewinkelruimteomtevullen.Weondersteunenvanuitdegemeenteookstartendeondernemersalszijdaarbehoefteaanhebben.Alsjenietweetwaterspeeltkaneengemeenteookgeenbeleidmaken.2.Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeenenvoorde
binnenstad)
Ikbenaccountmanagerretailvoordebinnenstadendaarnaasthebiknogeencollegedieoverdewinkelcentragaat.Daarwerkikveelmeesamen.Erisookeenaccountmanagervoordehorecadiegaatoverdegehelestad.Daarondervallenookdergelijkezakenzoalstoerisme.Wewillenproberenomzoveelmogelijkretailnaarbinnentehalenenleegstandteverminderen.Datgeldtnatuurlijkoveral,maaronsfocusgebiedisdebinnenstad.Datbetekentdatwehetondernemerszomakkelijkmogelijkwillenmakenenhenzogoedmogelijkvandiensttezijn.Onzevisieisdatondernemersmoetenondernemenennietbijindewachtkamermoetenzitten.Ikgaooknaardeondernemerstoeenbenelkedagwelindebinnenstad;Ikhebeenafspraakofikloopgewoonspontaanbijzebinnen.Datdoeiknuzo'n5jaar.Alsmensenjedanherkennendankomenzeooknaarjetoe.Wehebbenvanuitdegemeentegeenbinnenstadmanager,maarwegaanvanuitdegemeentezelfnaardeondernemerstoe.Alstweedehebbenwehorecatoegelateninwinkelstraten.Datbetekentdatweinsommigestraten10tot20%vandegevellengteeenhorecavergunningwillengeven.Datdoenweomdathetrisicoerandersbestaatdateenwinkelstraatvankleurveranderd.Inoverlegmetdeondernemersverenigingenendegemeenteraadisditvastgelegdindebestemmingsplannen.Daarnaastissindskortondergeschiktehorecainwinkelstoegestaan.Datbetekentdatwinkels40%vandevoorhetpubliektoegankelijkeinganggebruiktmagwordenvoorhoreca,maarzonderterras.3.Enschedeheefthetgoedvoorelkaar.ErkomenookveelbezoekersvanuitDuitsland?
Datklopt.Opeenzaterdagkomeneralgauw20.000bezoekersuitDuitsland.Sommigekomenalvroegvanwegedemarkt.Danstaatom5:00demarktalvol.MensenwordendanookvaakinhetDuitsaangesproken.Datvindtmennietaltijdevenprettig.DeeconomiegroeiterwelvanenDuitserskomenhierechtomtewinkelen.Hetmarktpleinhelptdaarookenormbij.EenbelangrijketrekkerisdePrimark.Mensenwinkelenookvoordebeleving.InEnschedehebjeeengrootwinkelaanbodendestadisgemoedelijk,dusiedereenkanerwelslagen.Ikmerkinvergelijkingmetanderestedendatwedaarnetwatsuccesvollerinzijn.Wehebbeninoverlegmetdeondernemersperstraatgekekenwaterhetbesteinzoupassenendaardebestemmingsplannenopontwikkeld.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA30
4.Watvindtudebestekwaliteitenvandebinnenstad?
Datergeenleegstandisendatermooiewinkelszijn.Enschedeheeftwelietsgemoedelijks.AlsjekijktnaarbijvoorbeeldAmsterdamishettedrukentevol.Enschedeheefteenbelangrijkeregionalefunctie.Alsjemensenspreektvan100kilometerrondomdiehierkomen,ofbijvoorbeeldmensenuithetnoordenofhetwestendanhoorjevaakdatzeEnschedeverrassendleukvinden.Hetistocheensoortbelevingenerhangteengezelligesfeer.ErzijngoedewinkelszoalsCostesenG-Star.5.Komenervaakopmerkingenen/ofklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?
Degrootsteklachtishetgrootaantalscootersenfietsersindebinnenstadenmetnameindewinkelstraten.Ookdehoeveelheidauto'sdieerstaan.Ditkomtookdoordatveelgebouwdwordt,dusstaanervooralindeochtendbusjesgeparkeerd.Maardegrootsteklacht,enterechtook,ishetaantalscootersdatdoordebinnenstadscheurtendatmensenhunfietstotbijnaindewinkelparkeren.Diedingenzorgenvoorergernisensomsagressie.Watikhoorisdatdehuurprijzennietgoedkoopzijn.BedrijvengevenaandathethierredelijkduurisinvergelijkingmetDuitsland.Wehebbenmomenteelookeentekortaanhandhaverswaardoorwenietallesindegatenkunnenhouden.Doordatermomenteelcoalitiebesprekingenzijnmoetextrageldnogevenwachten.6.Factorenzoalsgoedkopehuurprijzendragendanookbijaaneengoedondernemersklimaat.Toch?
Ja.Alsdehurenaandehogekantzijnkomenbedrijvenookniethierheen.DuitsewinkelierszijnbijvoorbeeldwelgeïnteresseerdomzichtevestigeninEnschede,maarzevertellenmedandatzehetnietdoenvanwegedetehogehuren,maargoeddatisookdevrijemarkt.Daarkunjealsoverheidnietinsturen.Wekunnenniettegeneenpandeigenaarvragenhoeveelhuurhijmagvragen.7.Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?
Ikdenkdatermomenteelaleenredelijkondernemersklimaatis.Datkomtdoordatweheeldienstverlenendzijn.Webellenbijvoorbeeldmetbedrijvenenondernemerskrijgeneenvastcontactpersoondieheelveelzakenvoorhemkanregelenzoalspersoneelofinformatievoorzieningenoverbijvoorbeeldvergunningen.Wehebbenookeenomgevingsmanagerdieweleensnaarondernemerstoegaan.Zokijkenwesamennaarwateengoedevestigingsplekzouzijnopbasisvandebehoefteenhetaantalbezoekers.Ikweetnietofdatietsisvooreengoedondernemersklimaat,maardatiswelkeinvullingikhetzougeven.Erzullenvasteenaantalmooiedefinitieszijnvanwateengoedondernemersklimaatis,maarhetgaatmijomdepraktijkendevraagwatdegemeentevoorondernemerskanbetekenen.Persoonlijkebenaderingenafstemmingisergbelangrijk.8.Inwelkematewordtersamengewerkttussendeondernemers?Hoeervaartudesamenwerking?
Datgebeurtperstraat,maarsommigeondernemersdoendatwelenanderenweerniet.InhetkadervanhetKeurmerkVeiligOndernemen(KVO)wordterooksamengewerkt.Datgaatoverwinkeldiefstalofovereenveiligeinrichting.DatgaatviakanalenzoalsWhatsapp.DaarnaastzijnerondernemersverenigingenzoalsWinkelhart.9.Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed
ondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)
Degemeentedoethaarbestenwezijnervoordeondernemers.Ofhetvoldoendeisweetiknatuurlijkniet.Zelfhebikooknogwelwatmensenzoalsextraverlichtingofminderleegstand.DebinnenstadvanEnschedeisinvergelijkingmetomliggendestedencompacter.ErgaaneenaantalontwikkelingenspelenzoalsdevestigingvaneennieuweVUE-bioscoopinhetoudepostkantoor.DeoudeOldenzaalsestraatwordtookopdeschopgenomen.Erligtnogeenbesluitoverdekoopzondagen.Ikwileigenlijkdatallewinkelselkezondagopenzijn,maardatbesluitisnognietgenomenvanwegedecoalitiebesprekingen.Aandeanderekantisdatvoordekleinereondernemersergmoeilijk.Omdattecompenserenzoudenzedanmaandagofdinsdagdichtkunnen
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA31
zijn.Hetzijnlastigekeuzes,maardeeconomieblijftmaargroeienendevraagneemttoe,wanttegenwoordigkunjeonlineook24/7winkelen.10.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)
Ikbendaarzelfnatuurlijkverantwoordelijkvoor,maarikheefhetzekerweleen8,5.Ikhebnogweleenpaarwensenzoalshetaanpakkenvandescooteroverlastofdeinvullingvanleegstand.Alsheteen10zouzijndanzouergeenverbeteringmogelijkzijn.Ikvinddatwehetmetelkaarwelgoeddoen.11.Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?
Voorgaatheteromdatikdeondernemersgoedvandienstkanzijn.Hoedienstverlenendenproactiefjerichtingjeondernemersbentenwatjevoorzekuntbetekenen.Alsjemijncollegavanbeleidenstrategiezouvragenkrijgjeeenanderantwoord.Ikziehetalsofzebijmijindewinkelkomen.Hierdoorzorgjeervoordatzenaastgeldverdienengoedwordengeholpenennietvandeenenaardeandereambtenaarwordengestuurd.Eenveiligheidsgevoelvoordeondernemersendebezoekerszelfinookbelangrijk.Eendiversaanbodaanverschillendesegmentenisookeenpunt,maarikdenkdatwedaarinalgoedvoorzien.IndebelevingzijnwenogwelwatvervnaderandstadafalsjeonsvergelijktmetAmsterdamofUtrecht.12.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?
Dathangtdeelsvandeeconomieaf.Deeconomiebeweegtzichvanzelf,dusalleeneenstijgendelijnzalnietzijn.Hetisdenkikbelangrijkhoejestaderdanvoorstaat.IkdenkdatwemoetendoorgaanomEnschedeaantrekkelijktemakenentehoudendoorbijvoorbeeldevenementenzodatmensensteedseenleukebelevinghebben.Destadisomrondtekijkenofommensenteontmoeten.Hetnadeelvanonlinewinkelenisdatjedanalleenmaarthuiszit.Destadistocheensoortvermaakeneenlegebinnenstadvoedtniet.Hetmoetleukzijnomookspontaandestadintegaanombijvoorbeeldwatteetenoftedrinken.IkdenkdatalsweergoedaanwerkenereengoedetoekomstligtvoorEnschede.13.Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatteverbeteren?
Hetbelangrijksteisdatzezichorganiserenenervoorgaan.Wehebbennuhetondernemersfondsdatgeldkrijgtvandereclamebelasting.WezijnookaanhetkijkenofheteenBedrijfsinvesteringszone(BIZ).DaarkomtgeldinbovenopdeWOZ-waardevanhetpand.Daardoorkomtermeergeldbeschikbaarenkunnenerbijvoorbeeldmeerevenementengeorganiseerdkunnenworden.Ikdenkdatondernemersdoormiddelvansamenwerkinghetondernemersklimaatookaantrekkelijkerkunnenmakendoorbijvoorbeelddeveiligheidteverbeteren.Daarprofiterenweallemaalvan.Hetisbelangrijkdatzehetmetelkaaroplossenennietvoorallesnaardegemeentewijzen.13a.Zoudegemeentedeondernemershierinnogkunnenondersteunen?
Ja.Westeuneninitiatievendievanuitdeondernemerskomenvoorbijvoorbeeldhetverbeterenvandestad.Wekunnenookondersteunenmetorganiserenzoalsbijvoorbeeldeenkerstmarkt.Hetisbelangrijkdatwedeondernemershelpenomhethoofdbovenwatertehoudenwanterisveelconcurrentie.Hetisdusnietvooriedereenevenmakkelijk.Ondernemerszijnonderdeelvandestaddusikspreekzeookregelmatig.HetbestuurvanWinkelhartspreekikeenkeerperweek.Jemoetnatuurlijkwelmetelkaaraandepraatomtewetenwatelkaarsbehoeftenzijn.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA32
BIJLAGE4:INTERVIEWGERDIENSIGGER:ONDERNEMERSLOKETENSCHEDE
Naaminterviewer(s): M.Verwer
Datuminterview: 04-06-2018
Naam+functierespondent:
GerdienSigger,hoofdondernemersloketEnschede
Naamorganisatie: GemeenteEnschede
Locatieinterview: Stadskantoor,Enschede
1.Wiebentuenwatzijnuwwerkzaamheden?IkbenGerdienSiggerenbenhoofdvanhetOndernemersloketvandegemeenteEnschede.Hetondernemersloketbestaatuitdrieboten.Deeerstezijndeaccountmanagers.ZijhelpendegevestigdebedrijveninEnschedeadviserenenfaciliterenmetallerleiverschillendezaken.Wezijneensoortsmeerolievoordebedrijvenrichtingdegemeente.Eentweedebootzijndeadviseurswerk.ZijhelpendewerkzoekendenbinnendegemeenteEnschedeomaaneenbaantekomenbijdiezelfdeondernemers.Alslaatstehebbenweeentijdelijkeboot,namelijkacquisitie.Datdoenweinregioverbandmetdedertienanderegemeenten.Zijhebbeneenpaarjaargeledengezamenlijkbeslotenomperinwoner0,50ctapartteleggenomtegaanacquirerenopHTSM.Datheeftdeprovincieverdubbeld,dusdatbetekentdatwedriejaar€620.000beschikbaarhebbenombedrijventeverleidennaarTwentetekomen.2.Hoeisdesamenwerkingtussendegemeente/ondernemers?IkbegreepvanDucoHoekdathijooknaarde
ondernemerstoegaat.
Datklopt.Datisookeenvandetakenvanhetondernemersloket,daarwaareenondernemerhulpnodigheeftbijhetvestigenofanderevragenen/ofproblemenheeftproberenwehemtehelpen.Wewilleneenstadzijnwaarwehetdeondernemerszomakkelijkmogelijkmakenendaardoenweallesaan,omdatweeenaantrekkelijkvestigingsklimaatwillencreëren.Alsondernemerszichwillenvestigenisdatookgoedvoordewerkgelegenheid,eenbruisendebinnenstadtrektookweerstudentenaanendatisgoedvoordestad.Jezietooksteedsmeerdatbedrijvenbehoeftehebbenaankenniswerkers,dushboofuniversitairgeschoolden.Wewillenervoorzorgendatdezemensendanooknahunafstuderenhierblijvenwonen.HierdoorontstaatereigenlijkeenvicieuzecirkelwaardoorweeigenlijkeenaantrekkelijkestudentenstadmoetenzijneneenaantrekkelijkestadvoorbedrijvenendaarwerktEnschedebeleidsmatigaan,maarookdatdegemeentehandenenvoetenlevertvoordeondernemers.WewerkenbijvoorbeeldooksamenmetkennisinstellingenzoalsdeUniversiteitTwenteenSaxion.Daarvoorhebbenwevorigjaareencontractgetekendomdathetbelangvaneengoedestudentenstadeneengoedvestigingsklimaatvooronsallemaalbelangrijkis.3.Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?
Ikdatdatwevooralgoedeondersteuningmoetenbiedendaarwaarondernemerstegendrempelsaanlopen.Erzijnnueenmaalbestemmingsplannennodig,handhavers,vergunningenenzovoorts.Erzijnsteedsmeerwinkelsdiebijvoorbeeldookeenkopkoffieofeenglaswijnwillenverkopen.Hethuidigebeleidisvaaktweeadriejaargeledengemaakt,maardeeconomieontwikkeltzichsnellerdanonsbeleid.Indatgevalzijndeaccountmanagersnodigdieookrichtingdepolitiekaangevenwatnodigisenwatmogelijkgemaaktmoetworden.Wezorgeneigenlijkvoor'jurisprudentie'waardoorhetbeleidmeegaatnaardevolgendefase.Doordatwemiddenindeeconomiestaankunnenwebijonzebeleidsmedewerkersaangevenwaarbehoefteaanis.EenandereontwikkelingisbijvoorbeeldeenwinkelzoalsGuts&Gustodieheelveelopslagheeftomdatdewinkelveelaanonlineverkopendoet.Datisookietswatsneltoeneemt.Onsbeleidlooptindatgevaleen
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA33
beetjeachterenwemoetenzorgendatweonsbeleidtoekomstbestendigmakendoorsignalenaftegevenaanonzebeleidsmedewerkers.4.Komenervaakopmerkingenen/ofklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?
Ikdenkdatwealsondernemersloketergoedvoorstaan.Alserbijvoorbeeldprojectontwikkelaarszijndieeencomplexopkopendanwillenzenatuurlijkwelwetenoferpotentieletoekomstigehuurderszijn.Daarzijndeaccountmanagersweerheelgoedvoor.DecathlonkomtzichinEnschedevestigen,maardaarzijnweweleenjaarmeebeziggeweestomzeteverleidenhierheentekomen.Nuhetgoedgaatmetdeeconomiewillenbedrijvenookuitbreidenofeentweedevestigingbeginnen.Alsondernemersloketmoetenwehenmetdatsoortvragenproberenzogoedmogelijktehelpen.5.Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed
ondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)
Datisaltijdlastigtezeggen,wanteengemeentemoetaltijdkeuzesmakenendatkanikmegoedvoorstellen.Watikweljammervindisdatjeweleensderedeneringhoort'Alshetgoedgaatmetdeeconomiehoevenwenikstedoen'.Juistdanmoeteengemeenteervoorzorgendatheteenstevigeeconomischestructuurneerzet,ookvoordemindereperiodes.Hetblijftlastig,maarikdenkdatwehetopditmomentredelijkredden.6.Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?
EengoedondernemersklimaatisdatdegemeenteondernemersgoedvandienstisenzedewegwijstinEnschede.Daarnaastishetbelangrijkdatervoldoenderuimteisomteschuiven.EenlastigpuntvoorEnschedeisdebereikbaarheid,maardaargaanweaanwerken.Wehebbenbijvoorbeeldgeenluchthavenofeensnelleverbindingmethetnoordenofhetzuiden.DaarvoormoetjenueigenlijkaltijdviaMidden-Nederlandvoordatjekuntzakken.Eentrajectvoorhetopzettenvaneenlobbyvoormeersnelwegenneemtechterjareninbeslag.WezittenmeteenhardegrensmetDuitsland.Datisheellastigomdatzakenzoalshypotheek,belastingenenminimumlonendaarheelanderszijn.Wesamenmetanderegrensstedenaanhetbekijkenhoewedegrensminderhardkunnenmakendoorbijvoorbeeldpersoneeloverenweertelatenwerkenofmeertegaansamenwerken.Datisechterweleenlangeademendaarhebjebijnanationalewetgevingvoornodig,maarjemoeterwelaanblijventrekken.Datiseennadeelvangrenssteden.HetvestigingsklimaatvanEnschedekentz'nbeperkingen,maarwemoetenzorgendatwatwehebbengoedindeetalagekomttestaan.Wehebbengroteziekenhuizen,eenuniversiteiteneenhogeschool.Hetishierontzettendmooiwonen.HetvestigingsklimaatinEnschedeheeftduseenaantalgroteplusplunten,maarookeenaantalminpuntenzoalsdeDuitsegrensendebereikbaarheid.7.DeondernemersindebinnenstadgevenjuistaandateenredenvoorvestigingjuistdeDuitsebezoekers
zijn.SomsmeerdanNederlandsebezoekers.
Kloptja.WehebbenhierindestadveelDuitsebezoekersdieoverhetalgemeenwelmeergelduitgevendandeNederlandsebezoekers.8.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinEnschede?(1-10)
Datislastig.Ikdenkdatalsjeallesbijelkaaroptelthetondernemersklimaatweleen7,5verdient.DegrootsteoorzaakdaarvanblijfthetnadeelvandeDuitsegrensendebereikbaarheid.Deondernemersreagerennaaronsmeteen8ofhoger,dusdatisergpositief.Accountmanagersdoenhetvaakheelgoed,maarookwijalsondernemersloketmoetensomsookmeegaanmetonzecollega'svandebestemmingsplannenenaangevendatbepaaldedingennietmogelijkzijnalsondernemersdeverwachtinghebbendathetondernemersloketzegaathelpen.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA34
9.Ondernemersgavenaandatzijvindendathetparkeerbeleidvandegemeentewelveelverbeteringnodig
heeft,omdatervoorhengeengoedeparkeerplaatsenzijn.
Ikweetmindervanaf,maarikkanmevoorstellendateengemeentekeuzesmoetmaken.Dekeuzevoorvoldoendeparkeerplaatsenvoorbezoekersomdatzijdatprettigvindenbotstnatuurlijkmetdewensvandeondernemersdiedichtbijhunwinkelwillenparkeren.Wehebbennatuurlijkeenhelegroteparkeergarage,degrootstevanNederland,onderhetVanHeekpleinwateigenlijkhartjebinnenstadis.10.Watmistunogvoordeondernemersofinhetalgemeenindebinnenstad?
Naasthetpuntvandebereikbaarheidzouikgeengrotepuntenweten.Misschiendatwedesamenwerkingmetonderwijs,ondernemersenoverheidnogkunnenversterken,maardaarzijnwealgoedestappenvooraanhetzetten.Wehebbenonlangsgeconstateerddatdecommunitiesdieerzijnvoorstartupseigenlijknietwistenvanelkaarwaarzeingespecialiseerdwaren.WezijnrecentbegonnenmetStartupTwentewaarbijaldiecommunitiesdehandenineenslaanenelkaarversterken.11.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)
HetgaatheelgoedmoetEnschedeendeeconomie.Ikdenkdatwedatmoetenproberenzogoedmogelijkvasttehouden.Hetisbinnendegemeenteookdevraaghoeveelgroterwealsstadwillenworden.ErzijnaantoonbaarbedrijvendieaangevendatalswezeniethaddengefaciliteerdzebijvoorbeeldnaarDeventerwarengegaan.Alleswatweerinstekenfinancierenweuiteindelijkweerterug.Elkebedrijfzorgtvooreenstukjewerkgelegenheid.EenmooivoorbeeldisAmsterdaminBusiness,hetaquisitieonderdeelvandegemeenteAmsterdam.DatiseengezamenlijkverbandmetAmstelveen,Almereenvolgensmijnogwatomliggendesteden.DeredeneringdaarachterisdatookalvestigtzicheenbedrijfinAmsterdam,hetookgoedisvoordeinwonersvandeomliggendestedenomdatzijookwerkkunnenvinden.Erisdaareenhelecampagneopingesteld.12.Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatteverbeteren?
HetMKBiseigenlijkonzegrootstewerkgever,maardaarwordtnognietzoveelEngelsgesproken.Alsweinternationalestudentenwillenblijvenaantrekkenomzostagesendergelijketecreërendanzouopdatgebiednogweleenslaggemaaktkunnenworden.InternationalisatievanhetMKBiswelbelangrijk.Jeziethetookbijonsalsgemeente.WehebbenbijvoorbeeldbandenmetstedenzoalsChina,PauloAltoinAmerikaenDuitsland.Datbetekentdatwijalsambtenarenooksteedsmeeronzetalenmoetenbeheersen.13.Welkemiddelen(tijd,geldenkennis)heeftdegemeentehiervoorbeschikbaar?
WebiedenonzeaccountmanagersnubijvoorbeeldtrainingenaanophetgebiedvanzakelijkEngels,dusjemerktdatwesteedsmeerverplichtwordenomteinternationaliserenendatisleuk.Datisietswatdenietiedereondernemersookkunnenaanbieden.Voorinternationaliseringenbeheersingvantaalzijnzijzelfverantwoordelijk.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA35
BIJLAGE5:INTERVIEWINGEMAAS:BINNENSTADMANAGERZWOLLE
Naaminterviewer(s): R.HuismanenJ.Kamphuis
Datuminterview: 12juni2018
Naam+functierespondent:
IngeMaas,binnenstadmanagerZwolle
Naamorganisatie: GemeenteZwolle
Locatieinterview: Stadskantoor
1.Kuntuietsvertellenoveruwwerkzaamheden?
DegeïnterviewdeisIngeMaas,zijisvoor20uurperweekbinnenstadmanagerinZwolle,watvoortkomtuithetZwollefonds.Destichtinghoeftgeenwinsttemaken.Dewinkelenhorecaeigenarenzittenbijelkaarinwerkgroepen.Geldvanuitdegemeenteisaltijdlastig,deondernemersbetalennaarpercentagevanhunWOZ-waarde.degemeentefaciliteertinditgevalvoordeondernemers.
2.Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeenenvoorde
binnenstad)
DeRetailvisieisnetopnieuwgeijkt.Voordebinnenstadishetbelangrijkomtekijkennaarhoejejezelfprofileert.VoorZwolleisgastvrijheidergbelangrijk,enhetonderscheidendepunt.Destadzelfisverdeeldingebieden,elkemeteeneigenidentiteit.Zoalsbijdefundatieiscultuurbelangrijkikhetgebied.Weorganiserenactiviteitenmetdeondernemersdoorsessiestehoudenmetdegemeenteendeondernemers.Degemeentezelfisverantwoordelijkvoorhetinrichtenvanderuimte.Ookisereenhorecavisie.Hierinzijnookdedeelgebiedenendegastvrijheidergbelangrijk.Anderebelangrijketakenzijngastvrijheid,bereikbaarheid,parkeren,parkeerkostenendeontvangstindewinkel.
3.Bentumomenteeltevredenmetdevoorzieningenvoorondernemers?(Waaromwel/niet)
Deopenbareruimteisopditmomentgoedoporde,hetonderhoudervangebeurddanookophoogniveau.Alsereenprobleemis,wordtdatbinneneenweekopgelost.Datisinvergelijkingmetdewijkeneenstuksneller.Verderzijnergeengroteissues,depleinenzijnaangepaktendelaatstegroteherinrichtingis10jaargeleden.VoordemarketingtoolsvalternogveeltewinnenvoorZwolle.4.Hoeisdesamenwerkingmetdegemeente/ondernemers?(Waarom)
Desamenwerkingiserggoed.Deondernemerswetendegemeentetevinden.Natuurlijkisnietaltijdallesperfectmaaroverhetalgemeenisdesamenwerkingerggoed.
5.Komenerpositieveopmerkingenenklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?
Neeerkomenweinigklachtenbinnen,welhorenwevaakdatdeondernemerstevredenzijntussenonzesamenwerking.
6.WatvindtudebestekwaliteitenaandebinnenstadvanZwolle?
Debestekwaliteitenzijndebereikbaarheidendehistorie.Zwolleisookeenonderwijsstad.EneconomischlooptheterggoedinZwolle,ookdoorbijvoorbeelddeIkeaendeWehkamp.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA36
7.Welkefactorenzijnvoorubelangrijkdiebijdragenaaneengoedondernemersklimaat?
Desfeerbelevingenhetonderscheidendekarakter.Datproberenwetebereikendoorindezoektochtdaarnaartoeopkleineschaaldituitteproberen.Watookbelangrijkisdatweeenevenementenstadzijn.Wezijngerichtophetoostenennoorden.Hetzuidenenoostenzijntotaalverschillendinhunopvattingnaareengoedondernemersklimaat.
8.WatwordtermomenteelgedaanomhetondernemersklimaatinZwolletestimuleren?
DoorhetZwollefondswillenwehetondernemersklimaatmeerstimuleren.Horecaismakkelijkerteverenigen,bijwinkeliersisdatwatlastiger.Dezezijnvaakindividualistischer.Doordatteversterkenproberenwehetondernemersklimaatooktestimuleren.OokgeefthetZwollefondstrainingenaanaanwinkeliers.Bijvoorbeeldoverhoeomtegaanmetsocialmedia.Endoordeondernemerssamenmetdegemeentetekijkennaardestraat.
9.Inwelkematewordtersamengewerkttussendeondernemers?
Desamenwerkingenzijngoed.Veelondernemerszijnbijelkaaraangesloten.
10.Vindtudatdegemeentevoldoendeaandachtbesteedtaanhetstimulerenvaneengoed
ondernemersklimaat?(Waaromwel/niet)
Ja,ZwolleFondsdoetveelenkrijgtveelgeld.Defaciliteringiszeergoed.Degemeenteistoegankelijkendeondernemerskunnendaarnaartoe.Ondernemerszijnandersdanburgers.Alzijndefinanciënsomsnoglastigteinnen.
11.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinZwolle?(1-10)
Cijfer7.5,kanbetermaaraleengrotestapgemaakt.
12.Watmistunogvoordeondernemersindebinnenstad?
Hetzijnvaakdezelfdeondernemersdiewatondernemen.Demogelijkheidomoverleggentebundelenoververschillendeonderwerpenisietsvoordetoekomst.
13.Watverstaatuzelfondereengoedondernemersklimaat?
Eenplekwaardesamenwerkingenendemogelijkhedenaltijdcentraalstaan.
14.Opwelkbeleidsterreinzoudegemeentemeerinspanningenmoetenverrichten?
Zwolleisalaardiggoedbezig,debinnenstadisprioriteitnummer1enmetdevisieszijnwealeenheeleind.Openbareruimteaansluiteniseenproces.Verbeterpuntenzittenopdetails.
15.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)
DewegnaarZwollefondsmoetduidelijkerzijn.Ondernemersmoetenmeerinspraakhebben.ViaZwollefondsheelsnelbijdegemeentekunnenzijnisbelangrijk.16.Welkebijdragekunnendeondernemerszelfleverenomhetondernemersklimaatteverbeteren?
Ondernemersmoetenaltijdhunmeningkunnengeven.Ondernemersdieniksdoennietteveelenergieinsteken.Latenzienwatjedoet.Individueelminder,meervoordegroterelijnen.VianieuwsbriefopdehoogtehoudenwatZwollefondsdoet.Bereikenvandeondernemeriserglastig.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA37
17.Welkemaatregelenkandegemeente/provincievolgensunemenomhetondernemersklimaatte
bevorderen?
Vooralhetlatenzienwatjedoetisergbelangrijk.Viaeennieuwsbriefondernemersopdehoogtehoudenwatwedoen.Somsishetbereikenvandeondernemererglastig.
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA38
BIJLAGE6:INTERVIEWJEROENFLEER:PROGRAMMASECRETARISGEMEENTEZWOLLE
Naaminterviewer(s): R.HuismanenJ.Kamphuis
Datuminterview: 26juni2018
Naam+functierespondent:
RemcoFleer,programmasecretarisgemeenteZwolle
Naamorganisatie: GemeenteZwolle
Locatieinterview: Stadskantoor
1.Kuntuietsvertellenoveruwwerkzaamheden?
Jeroenfleerwerkthiersindsbegin2015.Ditiszijneerstebaan.Eerstalsprojectadviseur,vooralindebinnenstad.HijisnuProgrammasecretaris.Zehebbenverschillendeprogramma’slopen.Zijnfunctieisinternallesregelen,vanbudgettentotveiligstellenvandebegroting.Aandeanderekantheefthijveelcontactmetbewonersenondernemers.Heeftookeenaantalprojectengedaan,zoalssfeerverlichtingindebinnenstadvanZwolle.
2.Hoezietheteconomischbeleidendetailhandelbeleidbinnendegemeenteeruit?(Algemeenenvoorde
binnenstad)
HetCentrumvanZwolleishetgrootstewinkelcentrumvandestad.Toenhijbegonwaserheelergcrisis,zewarenbangdatallesuithetcentrumzoutrekken.Hetbeleidslijninhetdetailhandelbeleidisdefocusopdebinnenstad,debinnenstadmagnietverzwaktworden.Zwollegaatkomendejarenmet20000mensengroeien,dusdatbetekendnietdaternietuitbereidmagwordeninbuitencentra.InZwollemaareenplekmetleegstand.Restvandestadgeenleegstand.Beleidisookinzettenwaarvraagnaaris.Mogelijkmakenomietsteontwikkelen.Veelbeleidvoorevenementen,regelsenvergunningen.Heteerstecontactmetondernemersishetbelangrijksteomvertrouwentegeven.Veelondernemerswetenprecieswatzemoetendoen.Erzijnduidelijkeregelsopgesteldvoorevenementenenterrassen3.Komenerpositieveopmerkingenenklachtenvanuitdeondernemers?Waargaandezedanover?
WataltijdwordtgeroemdinZwolleisdeverbindingtussenondernemersverenigingen.Dehorecazietelkaarnietalsconcurrentie,maaralseenversterkingvoorelkaar.4.WatvindtudebestekwaliteitenaandebinnenstadvanZwolle?
WathijheelfijnvindtaanZwolleisdatallesoploopafstandis.Eenkansomnogteontwikkelendegracht.Dieisergmooimaarwordtteweiniggebruikt,jeziethembijnanooit.Zeproberenerwelaantewerken,zoalshetstadsstrandbijvoorbeeld.5.WatwordtermomenteelgedaanomhetondernemersklimaatinEnschede/Zwolletestimuleren?
Zekunnenhetondernemersklimaatsturenmeteenaantaldingen,bijvoorbeeldeenbestemmingsplan.Indebinnenstadhebbenzeindekerneenbreedbestemmingsplan,bestemmingsplancentrum.Daarishetheelvrijheidomteondernemenengeschiktvoorveelverschillendefuncties.Alsereenondernemereenvraagheeftisereenaccountmanageromdieondernemerstehelpenbijzijnvragen.6.WelkcijfergeeftuhetondernemersklimaatinZwolle?(1-10)
Een8
VITAALONDERNEMERSKLIMAAT-ONDERZOEK PAGINA39
7.Watmistunogvoordeondernemersindebinnenstad?
Grootsteproblemenindestad.Hetparkerenvanauto’senvanfietsen.Dusditisnogweleenverbeterpunt.Liefstnogalleauto’suitdebinnenstadenmeervoetgangersgebied.Zeinvesterenforsindeopenbareruimte.8.Hoezietudetoekomstvanhetondernemersklimaatendebinnenstadvoorzich?(Waarom)
Toekomstziethijheelgunstigin,maaraandeanderekantookniet.OmdatZwollenogmet20000mensengroeien,wordtdedrukopdebinnenstadgroter,ditgaatconflictenopleveren.Voorhuurderswordthetmisschienonbetaalbaar.Nuproberenzenietalleennaardebinnenstadbinnendegrachttekijken,maarookbuitendekrachtommisschiendebinnenstadwatuittebereiden.9..Welkemaatregelenkandegemeente/provincievolgensunemenomhetondernemersklimaatte
bevorderen?
Indetoekomst:ontwikkelenindebereikbaarheid,deheftigeregenvalendeenergietransitie.Ookderegelgevingoverzonnepanelenopbepaaldedaken.Hetisnogweleenuitdaginghoeditvormtegeven.Doordehistorischewaardeindestad.10.Watiservoornodigomditvoorelkaartekrijgenenwelkemiddelen(tijd,geldenkennis)heeftde
gemeentehiervoorbeschikbaar?
Budgetisernietomallestedoen.Maareenoptieisfaciliteren,dushelpenzonderergeldtegenovertezetten.Ofmensenstimuleren.Bijvoorbeelddeenergietransitie,welwatgeldbeschikbaar,maarnietomallesoptelossen.Zozijner3mogelijkhedenenzozouerelkekeergekekenmoetenwordenwelkehetbestbijdesituatiepast.