สงคมศกษา2

สงคมวทยา

1. มนษย (สตวสงคม) และสตวโลก

2. สรางสงคมโครงสรางสงคมการจดระเบยบทางสงคม

3. สรางวฒนธรรม (มเฉพาะสงคมมนษย)

ตองปรบตวใหเขากบสงแวดลอมตามธรรมชาตเพอความอยรอดและดารงรกษาเผาพนธมใหสญไปเปนกระบวนการเลอกสรรของธรรมชาต สตวโลกทปรบตวดเทานน จงจะอยรอดและดารงเผาพนธตอไป

มนษย สงคม การเปลยนแปลง

สตวสงคมตองการปจจย 4มความแตกตางกน

มความคด วจารณญาณทศนคต เจตคตมความเชอมคานยมมวฒนธรรมสรางสญลกษณ

---

-

-

อยรวมกน-พงพาอาศยกนสรางกฎเกณฑ ระเบยบแบบแผนเพอสาธารณประโยชนสรางบรรทดฐานกาเนดสถาบนขดเกลาสมาชก

หวงวาจะดขนมการพฒนามววฒนาการปฏรปปฏวตการแลกเปลยนแนวโนมหรอทศทางการคาดการณ

(ภาษา อกษร)

--

---

-

--------

(ปจเจกชน)

---

สงคมศกษา3

สงทท าใหความเปนมนษยสมบรณยงขน คอ1. การเรยนร2. มการพฒนา3. มคณธรรม4. มส านก5. รจกคณคา

โครงสรางสงคม

กลมคน ลกษณะความสมพนธ

กลมสงคมฝงชน

ปฐมภมทตยภม

--

--

การจดระเบยบทางสงคม

บรรทดฐานหรอปทสถาน

สถาบน คานยม ความเชอ การขดเกลาและการควบคมทางสงคม

วถชาวบานจารตหรอกฎศลธรรมกฎหมาย

7 สถาบน(การปกครองมอานาจมากทสด)สถานภาพตดตวมาสงคมกาหนดบทบาทและ

สวนตวของสงคมทดควรปลกฝงทตองแกไข

ในหลกเหตผลในอานาจทมองไมเหน

ครอบครวเพอนฝงศาสนาครอาจารยสอมวลชนจงใจหรอใหรางวลลงโทษ

ลวนเปนสวนหนงของวฒนธรรม

--

--

- -

**

--

--

--

-----**

บทบาทขดแยง

*

สงคมศกษา4

การจดระเบยบทางสงคมการจดระเบยบทางสงคม คอ การท าใหคนมาอยรวมกนในสงคมอยางมระเบยบ โดยตองประพฤตปฏบตภายใต

แบบแผน กฎเกณฑอนเดยวกน ซงจะท าใหสงคมด ารงอยไดยงยนและเปนปกตสขเครองมอทใชในการจดระเบยบทางสงคม ไดแก1. คานยม (Value) คอ สงซงเปนทปรารถนาหรอสงทสมาชกของสงคมอยากจะได เพราะหวงในประโยชนทพง

ไดรบเมอบคคลประสบกบการเลอกหรอเผชญกบเหตการณ และตองตดสนใจอยางใดอยางหนง เขาจะน าคานยมมาประกอบกบการตดสนใจ คานยมจงเปนเสมอนแนวทางแหงการประพฤตปฏบตของบคคลโดยทวไป

คานยม หมายถง สงทคนในสงคมเหนวาด ถกตอง พงกระท า นากระท าคานยมทมประโยชนตอการจดระเบยบของสงคม เชน

- การเคารพผอาวโส- ความเออเฟอเผอแผ- ความเปนระเบยบวนย

คานยมทเปนผลเสยตอการจดระเบยบของสงคม เชน- การไมมระเบยบวนย- การไมเคารพเวลา- การยกยองคนมฐานะทางเศรษฐกจ

ความส าคญของคานยม1. เปนสงก าหนดพฤตกรรมของคนในสงคม2. เปนสงทท าใหสงคมสงบหรอวนวายได3. มผลกระทบตอความเจรญและความเสอมของรางกาย

คานยมของสงคมไทย1. มความรก เคารพ เทดทน สถาบนพระมหากษตรย เพราะพระมหากษตรยทรงเปนมงขวญและศนยรวม

จตใจของคนทงชาต ทรงหวงใยและชวยเหลอประชาชนอยางใกลชด2. ยกยองอ านาจ การมอ านาจท าใหคนอนเกรงกลว และเคารพนบถอ น ามาซงสงปรารถนาไดโดยงาย

ฉะนนต าแหนงทมอ านาจจงมคนสวนใหญปรารถนา3. ยกยองคนร ารวย เงนเปนปจจยส าคญในการด ารงชวต จงเปนสงททกคนปรารถนา คนร ารวยจงไดรบ

การยกยองวา มเกยรต มหนามตา แมวาจะมวธการในการไดเงนดวยวธการทไมเหมาะสม4. ยกยองความมจตใจนกเลง หมายความถง มจตใจกลาไดกลาเสย เขมแขง เดดขาด รกพวกพอง รกลกนอง

คนทมจตใจเชนนจงมคนเคารพนบถอกนมาก5. นยมการมยศฐาบรรดาศกด คอ การไดรบแตงตงใหด ารงต าแหนงทมเกยรต เปนเจาคนนายคน มฐานะ

ทางสงคมสง ท างานทไมตองใชก าลง6. ยกยองผมความกตญรคณ คอ การใหความเคารพนบถอตอผมพระคณทเคยชวยเหลอตนมา ไมเนรคณ

ตอทาน7. ยกยองผมความร ใครมการศกษาสง หรอไดรบการศกษามาก กจะเปนทยอมรบนบถอของคนทวไป8. เชอถอในเรองโชคลาง ไมเชอตวเอง9. เคารพผมอายมาก หรอประสบการณมาก ยอมไดรบเกยรตและการยกยองทางสงคม

สงคมศกษา5

2. บรรทดฐานหรอปทสถาน (Norms) หมายถง มาตรฐานทคนสวนมากยดถอเปนหลกปฏบต เปนแบบแผนทระบวา ในสถานการณใดควรปฏบตอยางไร ไดแก ระเบยบ กฎเกณฑตางๆ หรอหมายถง เปนพฤตกรรมซงสมาชกของสงคมนนๆ สามารถคาดการณไดลวงหนาวาทกคนจะตองปฏบตตวอยางนนในรปแบบเดยวกน หากสมาชกของสงคมไมปฏบตตามหรอฝาฝน ยอมมความผดถกลงโทษ ซงมาตรการในการลงโทษอาจจะรนแรงมากนอยตางกนตามประเภทของบรรทดฐาน

บรรทดฐานแยกออกไดเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ1. วถประชา (Folkways) หรอวถชาวบาน2. ศลธรรมจรรยา หรอจารตประเพณ (Mores)3. กฎหมาย (Laws)

วถประชา กฎศลธรรม กฎหมาย- เปนมาตรฐานความประพฤตทเกยว- ของกบเรองของความด ความชวแต เปนแนวทางทสมาชกของสงคมนยม ปฏบต ไดแก มารยาทโดยทวไปตาม สมยนยม

- เปนมาตรฐานความประพฤต ทเกยวของกบเรองของความด ความชว ความมคณธรรมทาง จตใจ เชน ความกตญ ฯลฯ

- เปนมาตรฐานความประพฤตทรฐ บญญตขนเพอใชควบคมความ ประพฤตของสมาชกในสงคมไว เปนลายลกษณอกษร

- สงคมไมเขมงวดหรอไมเครงครดกบ ผละเมดหรอผไมปฏบตตามเทาใดนก มาตรการในการลงโทษจงไมรนแรง อาจเปนเพยงต าหน การถกจองมอง ฯลฯ

- สงคมมกเขมงวดหรอเครงครด กบผละเมดหรอผไมปฏบต มาตรการในการลงโทษจง รนแรงกวาวถประชาชน เชน การไมคบหาสมาคมดวย การนนทา หรอการประจาน หรอการขบไลออกจากกลม ฯลฯ

- บทบาทโทษจะรนแรงมากหรอนอย ตลอดจนผมหนาทเกยวของยอม เปนไปตามกระบวนการยตธรรมท ก าหนดไวชดเจน- เปนการลงโทษทางกฎหมายหรอ การลงโทษอยางเปนทางการ

ทงวถประชาและกฎศลธรรมไมมบทลงโทษทตราไวเปนลายลกษณอกษร เรยกไดวาเปนการลงโทษทางสงคมหรอการลงโทษอยางไมเปนทางการกได

ขอควรสงเกตเกยวกบบรรทดฐาน1. สงคมหนงๆ ยอมมบรรทดฐานทเปนลกษณะเฉพาะของสงคมของตน ดงนนแตละสงคมจงมลกษณะบรรทดฐาน

ทแตกตางกนไปได2. แตละสงคมอาจมการรบรปแบบบรรทดฐานของสงคมอนมาเปนบรรทดฐานของสงคมตนได3. บรรทดฐานยอมมการเปลยนแปลงไดเสมอ

สงคมศกษา6

3. การขดเกลาทางสงคม เปนกระบวนการทางสงคมกบจตวทยา ซงผลท าใหบคคลมบคลกภาพตามแนวทางทสงคมตองการจะเรมตนตงแตบคคลเกดมาเปนกระบวนการทจะตองประสบตงแตเกดจนตาย ทงโดยทางตรงและทางออมจะไดรบรบรรทดฐานและขนบธรรมเนยมประเพณทใชอยในสงคมพรอมทจะใชชวตในแนวทางทสงคมตองการ

กระบวนการขดเกลาทางสงคมจงเปนสงทมนษยจะตองประสบตลอดชวต เพราะมนษยเปนสตวสงคมเพอความเปนมนษยอยางแทจรง

จดมงหมายของการขดเกลาทางสงคม1. เพอปลกฝงระเบยบวนย2. เพอปลกฝงความมงหวง3. สอนใหรจกบทบาทและทศนคตตางๆ4. สอนใหรจกเกดความช านาญหรอทกษะ

คานยม

1. เปนสงทตวเราก าหนดเองดวยความพอใจ โดยการ- ใชความคด พจารณา ประเมนคา ตดสนใจ ดวาถกตองเหมาะสม ดหรอไม- และเลอกในทสด

2. เมอประสบภาวะทตองเลอก คนเราจะใชคานยมเสมอ3. เปนรปแบบของความคด ทใชในการประเมนคาสงตางๆ ทงรปธรรม (ธรรมชาต โบราณสถาน) และนามธรรม

(ความซอสตย ตรงเวลา เคารพอาวโส) และมผลตอการแสดงออก หรอแสดงพฤตกรรมของบคคลตามความคดนน4. คานยมจงมทงสงทด และทควรแกไข (ไมด)5. เปนพนฐานส าคญทกอใหเกดบรรทดฐาน เชน ความกตญรคณคน6. ในขณะทเราตองยอมรบบรรทดฐานของสงคม แตขณะเดยวกนกตองสมพนธกบคนจ านวนมากในสงคม

จงท าใหเกดคานยมตามมา7. เรยงล าดบความสมพนธระหวาง

คานยม (ของสงคม)↑

สมยนยม↑

รสนยม (สวนตว)

สงคมศกษา7

บรรทดฐาน

1. เปนสงทสงคมก าหนด สมาชกตองปฏบตตามโดยไมมสทธโตแยง2. เปนสวนหนงของวฒนธรรม3. มลกษณะเปนกฎเกณฑ เปนแบบแผน เปนมาตรฐานในการประพฤตปฏบตของสมาชกในทกสถานการณ

เชน เปนลกตองเลยงดพอแม (วถชาวบานและจารต)4. เปนแบบอยางของการปฏบตระหวางบคคลตางๆ เชน พอแม-ลก, นาย-บาว, หญง-ชาย, คร-ศษย พอ

คา-ลกคา5. - วถชาวบาน ไมมการลงโทษเปนลายลกษณ

- จารต ไมมการลงโทษเปนลายลกษณ แตมการลงโทษทางสงคมทชดเจน ไดแก การมอง ต าหน นนทาวารายไมพอใจ และการขบไลออกจากสงคม

- กฎหมาย มบทลงโทษเปนลายลกษณอกษร เปนบรรทดฐานทเปลยนแปลงงายทสด

สถาบน

1. เปนแบบแผนพฤตกรรมทปฏบตสบตอกนมา และเปนทยอมรบในสงคม (เหมอนบรรทดฐาน)2. เปนสวนหนงของวฒนธรรม3. มลกษณะเปนรปแบบของความสมพนธแบบเปนทางการ หรอเปนกจกรรม องคกร เพอใหสมาชกของสงคม

ไดมอะไรท ารวมกนเพอชวยพฒนาสงคมในหลายๆ ดาน- เปนกระบวนการทจดไวเปนหมวดหมตามประเภทของความตองการ มการจดระเบยบอยางด- ก าหนดสถานภาพ และบทบาทของผเกยวของ- มความชดเจน เปนรปธรรมแนนอน และเปลยนแปลงยาก

4. เปนระบบของความสมพนธทางสงคม ซงประกอบดวย กระบวนการ วตถ อปกรณ บางอยางมลกษณะเปนนามธรรม

5. บคคลหนงคนอาจจะมหลายสถานภาพ และหลายบทบาทกได และเมอน าไปปฏบตบางครงกเกดบทบาทขดแยงได (สถานภาพขดแยงไมม)

สงคมศกษา8

สถาบนทางสงคมสถาบนสงคมเปนสงทสงคมกอตงใหมขนเพอการด ารงอยของสงคมนน การทสถาบนใดสถาบนหนงจะด ารงอยได

หรอสญสนจงขนอยกบการทคนในสงคมเหนวามคณคามากนอยเพยงใด

สถาบน ต าแหนงทางสงคม หนาท แบบแผนการปฏบตศาสนา - ศาสนา

- ผสบทอดศาสนา- สรางความศรทธาและความเชอทาง ศลธรรมจรรยา- อบรมสงสอนและความประพฤตของ บคคล

- เสยสละ- ซอสตยสจรต- ปฏบตศาสนาไดอยาง ถกตอง

การศกษา - คร อาจารย- นกเรยน

- ใหความรเกยวกบกฎเกณฑทางสงคม- รจกใชแหลงคนควา

- การถายทอดวทยาการ- ฝกทกษะความช านาญ- นกเรยนตองขยนใฝหา ความรเพมเตม

เศรษฐกจ - ผผลต- ผบรโภค

- ผลตสนคาและใหบรการ - ชวยเหลอเกอกลกนใน สงคมขนาดเลก

สอสารมวลชน - เจาหนาทฝายขาวสาร - แพรขาวสารความร - เสนอขาวทเปนจรงนนทนาการ - บคคลทกคนใน

สงคม- สรางเสรมสขภาพรางกายและจตใจ ของสมาชกในสงคม

- ใหรจกหลกเกณฑการ เลนกฬา- มน าใจเปนนกกฬา

ครอบครว - พอ แม ลก พ ปา นา อา

- ใหก าเนดสมาชกใหม- อบรมเลยงด- สงสอนกฎเกณฑและคณคาทางสงคม

- ความผกพนลกซงทาง การสมรสและสายโลหต

การปกครอง - คณะรฐบาล- คณะกรรมการ ตลาการ

- รกษาความสงบเรยบรอยในสงคม- ออกกฎหมาย- ควบคมใหมการปฏบต

- ความรวมมอกนระหวาง ประชาชนและเจาหนาทรฐ- ประชาชนตองเคารพ กฎหมาย- เจาหนาทตองปฏบตหนาท ดวยความยตธรรม

สงคมศกษา9

วฒนธรรม

ตลอดระยะทผานมา ไมวาจะเปนชาวบาน, ขาราชการ, พอคานกธรกจหรอแมแตในหมปญญาชนนกวชาการดวยกนเอง ตางมความเขาใจตอความหมายแหงค าวา "วฒนธรรม" กนอยางชนดผลแผกแตกตางกนออกไป แตกตางกนจนแทบจะไมสามารถหลอมใหอยบนพนฐานแหงความเขาใจไปในแนวทางเดยวกนไดกม

ซงจดนถอวาไมเปนคณตอ "การสานตอวฒนธรรมไทย/ทามกลางกระแสโลกานวตร" ในเวลานเลย ฉะนนเพอเปนการหาบรรทดฐานกลาง ในการท าความเขาใจ ความหมายแหง "วฒนธรรม" รวมกน จงขอรวบรวมค านยามความหมายทนกคด นกทฤษฎดานสงคมวทยาและมนษยวทยาไดใหค าจ ากดความไวอยางหลากหลายมาเปน "หลกคด" ไวดงน

ค าวา "วฒนธรรม" (Culture) เกดจากการรวมค า 2 ค า เขาดวยกนคอ "วฒนะ" เปนภาษาบาล หมายถงความเจรญความงอกงาม ค าวา "ธรรม" เปนภาษาสนสกฤต หมายถง คณความด, ความจรง

ความหมายค าวา "วฒนธรรม" เอดเวรด บ ทายเลอร นกมนษยวทยาทมชอเสยง ใหค าจ ากดความไววา คอสงรวมทงหมด ทซบซอน ประกอบดวยความร ความเชอ ศลปะ กฎหมาย ศลธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณความสามารถอนๆ และรวมถงนสยมนษยในฐานะทเปนสวนหนงของสงคม ศาสตราจารยเฮอรสโควซส นกสงคมวทยาชอดงใหความหมายไววา คอ ทกสงทกอยางทมนษยสรางขน ซงกนความหมายกวางขวางเกนจรยศาสตร, สนทรยศาสตรและขนบธรรมเนยมประเพณ

นอกจากนนนกมนษยวทยาอกกลมหนงยงใหค าจ ากดความอนหลากหลายดงน คอ- เปนรปแบบของความประพฤตทงหมดทไดมา อนไดแก แนวความคด คานยมหรอคณธรรม และสงทงหลาย

ซงเปนมรดกทางสงคมทบรรพบรษของเราไดสะสมไวและตกทอดมาถงคนรนตอมาได โดยการเรยนรจากสญลกษณนนๆ- เปนทกสงทกอยางทเปนผลงานของกลมคน เชน ภาษา การท าเครองมออตสาหกรรม ศลปะวทยาศาสตร,

กฎหมาย, รฐบาล, ศลธรรม และศาสนา เปนตน- เปนทกสงทกอยางทเกดจากการเรยนรดวยการสอสารตอกน ขนบธรรมเนยม จารต และสถาบนตางๆ- เปนทรวมของบรรทดฐาน (Norms), คานยม (Value), ความเชอ (Belief)ความหมายจากนกวชาการไทย- ศาสตราจารย ดร. สาโรช บวศร ใหความหมายไว คอ ความด ความงาม และความจรงในชวตมนษย

ซงปรากฏในรปแบบตางๆ และไดตกทอดมาถงเราในสมยปจจบน- พระธรรมปฎก (ประยทธ ปยตโต) ใหความหมายไว คอ เปนการสงสมประสบการณ ความร ความสามารถ

ภมธรรม ภมปญญาทงหมดทไดชวยมนษยในสมยนนๆ อยรอดและเจรญสบตอมาไดและเปนอยอยางทเปนในบดน

สงคมศกษา10

ประเภทของวฒนธรรม อทธพลของวฒนธรรม1. คตธรรม วฒนธรรมเกยวกบคานยมในการด าเนนชวต เชน ความซอสตย การตรงตอเวลา ความขยนขนแขง2. เนตธรรม วฒนธรรมเกยวกบกฎระเบยบปฏบตในทาง- กฎหมาย ประเพณตางๆ เชน การบวช แตงงาน3. วตถธรรม วฒนธรรมทเกยวกบวตถสงของเครองใชหรอ ความสะดวกสบายตางๆ4. สหธรรม วฒนธรรมเกยวกบมารยาทของสงคม เชน การเขาสงคม การรบประทานอาหาร การปรบตวในสถาน- การณตางๆ

1. ไทยเปนวฒนธรรมผสมผสาน2. ความขดแยงทางวฒนธรรม3. ความลาหลงหรอความลาชาทางวฒนธรรม4. วฒนธรรมใหญ และวฒนธรรมรองหรอวฒน- ธรรมยอย

ความหมายของวฒนธรรม ความส าคญของวฒนธรรม1. หมายถง ทกสงทกอยางทมนษยสรางสรรคขนเพอใชใน การพฒนาและแกปญหาของชวต เพอตอบสนองความ ตองการและจดเปนสงทสลบซบซอน ไมเคยปรากฏวาม มนษยกลมไหนไรวฒนธรรม2. หมายถง ผลงานทมนษยไดสรางสรรคขนระหวางความร ความคด ความเชอ ศลปะ คณธรรม กฎหมาย ขนบ- ธรรมเนยม พฤตกรรม วาจาทาท และกจกรรมทมการ สอสารระหวางวฒนธรรม จงมลกษณะทเดนชด และเปน สากลส าหรบมนษยทกสงคม

1. เปนแบบแผนหรอเปนวถทางในการด าเนนชวต ของแตละสงคมทกสงคมมนษยจะลาหลงหรอ ทนสมยลวนมวฒนธรรม2. สามารถพฒนาและเปลยนแปลงได (ทงเพมเตม และสญสลาย)3. เปนมรดกตกทอดและเปนเอกลกษณของแตละ สงคม4. มใชภาวะธรรมชาต5. น ามาเปรยบเทยบกนไมได (วาวฒนธรรมใดด กวากน)6. มใชสงทดงามเหมอนศลธรรมเสมอไป

สงคมศกษา11

สงคมไทย

โครงสรางของสงคมไทย 1. มประชากรประมาณ 63 ลานคน (ธนวาคม 2544) มจ านวนทเปนเพศหญงมากกวาเพศชายเลกนอย2. มดนแดนทอยอาศยบรเวณใจกลางของคาบสมทรอนโดจน ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต มเนอทประมาณ

5 แสนตารางกโลเมตร หรอประมาณ 321 ลานไร3. ประชากรสวนใหญ (ประมาณรอยละ 80) ประกอบอาชพอยตามชนบท4. ประชากรสวนใหญ (ประมาณรอยละ 70) ประกอบอาชพทางการเกษตร ทเหลอนอกนนประกอบอาชพทาง

ดานธรกจการคา อตสาหกรรมและบรการ ซงสวนใหญของผประกอบอาชพนอกภาคการเกษตรเหลานจะอาศยอยในตวเมอง(รอยละ 20) โครงสรางของสงคมไทยจงประกอบดวย 2 สวนใหญๆ คอ สงคมชนบท และสงคมเมอง

5. ประชาชนกวารอยละ 80 นบถอศาสนาพทธ6. มพระมหากษตรยเปนประมขของชาตสบตอกนมาหลายรอยป และในปจจบนสถาบนพระมหากษตรยเปน

ศนยรวมจตใจและพลงความสามคคของปวงชนชาวไทยทงชาต7. เปนสงคมทก าลงพฒนาอยางรวดเรวทงดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองการปกครอง8. คานยมทปรากฏใหพบเหนโดยทวไป คอ การเคารพผอาวโส การเชอถอโชคลาง รกความเปนอสระ ใจบญสนทาน

และไมอาฆาตพยาบาทนาน9. เอกลกษณและภาพพจนของสงคมไทย คอ ปรบตวเกงมน าใจอธยาศยไมตร รกครอบครว

ลกษณะเดนของระบบสงคมไทยตามทศนะของ ดร. ไพบลย ชางเรยน สรปลกษณะสงคมไทยทส าคญเปนดงน1. เปนระบบชนชน ทงนสบเนองมาจากระบบศกดนาโดยถอเอาเกยรต หรอฐานะทางสงคม หรอฐานะทางการ

ศกษาเปนเครองวด2. เปนสงคมชนบท กลาวคอ ครอบครวมขนาดใหญ ความสมพนธระหวางครอบครวเปนไปตามความรสกหรอ

ขนบธรรมเนยมประเพณ รกถนทอยไมชอบการโยกยาย อาศยอยตามชนบท มการศกษานอย สภาพชวตความเปนอยมลกษณะงาย

3. เปนสงคมทสมาชกโดยทวไปมจตใจโอบออมอาร เออเฟอเผอแผซงกนและกนเสมอ4. เปนสงคมเกษตรกรรม ประชากรสวนใหญประกอบอาชพทางการเกษตร5. คานยม (Social value) ยงนยมยกยองเงน ยกยองอ านาจ ยกยองความเปนผอาวโส และนยมยกยอง

การเปนเจาคนนายคน

สงคมศกษา12

โครงสรางเดนของสงคมไทยประกอบดวย 2 สวนใหญๆ คอ สงคมชนบท และสงคมเมองสงคมชนบท หมายถง กลมคนทอาศยอยในเขตนอกตวเมองออกไป ตามสวน ไร นา และปาเขาสงคมเมอง หมายถง กลมคนทอาศยรวมกนอยอยางหนาแนน มความเจรญและศนยกลางตางๆ ทเกยวกบเศรษฐกจ

สงคมและการเมอง การปกครอง

เกณฑตางๆ สงคมชนบท สงคมเมอง 1. ลกษณะครอบครว - สวนใหญเปนครอบครวขยาย - สวนใหญเปนครอบครวเดยว 2. อาชพ - กสกรรมเปนอาชพหลก - หลายประเภท เชน อตสาหกรรม การคา

งานบรการ ราชการ พนกงาน ธรกจเอกชน 3. ระบบการตดตอสมพนธ - เปนแบบอรปนย - เปนแบบรปนย 4. ขนาดของชมชน - มขนาดเลก - มขนาดใหญ 5. ความหนาแนนของประชากร - ความหนาแนนนอย พลเมอง

แยกกนอยเปนกลมเลกๆ- ความหนาแนนมาก พลเมองอยใกลชดกน เปนกลมใหญ

6. ความแตกและความเหมอน ของประชากร

- ม Homogeneity (ความเหมอน กน) ทางดานเชอชาต วฒนธรรม และลกษณะทางจตวทยาสงคม

- Heterogeneity (ความแตกตางกน) ทางดานอาชพ ฐานะทางเศรษฐกจของ ชาต ศาสนา แนวความคดทางการเมอง

7. ความแตกตางของชนทาง สงคมและเศรษฐกจ

- มนอยกวาเมอง - มความแตกตางกนมา

8. ชวตความเปนอย - โดยทวไปยดมนในคานยมและ วฒนธรรมดงเดมและด ารงชวต อยอยางงายๆ

- สวนใหญคลอยไปตามวฒนธรรมตะวนตก การด ารงชวตประจ าวนคอนขางสบสน ซบซอน

9. การเคลอนยาย10. สงแวดลอม

- การเคลอนยายภายในมนอย- มสงแวดลอมเปนธรรมชาตเปน สวนใหญและมอทธพลตอชวต ความเปนอยมาก

- การเคลอนยายภายในมมาก- มสงแวดลอมเปนอาคารบานเรอนทมอย อยางหนาแนนและเตมไปดวยสถานเรงรมย

สงคมศกษา13

ลกษณะความแตกตาง สงคมชนบท สงคมเมอง1. ประชากรและครอบครว มประชากรจ านวนมาก แตอยกน

อยางกระจดกระจายและเปนครอบครวขนาดใหญ

มประชากรจ านวนมาก แตอยกนอยางหนาแนนจนกลายเปนชมชนแออดและเปนครอบครวเดยว

2. การตงถนฐานของประชากร ตงบานเรอนตามรมถนน แมน าหนองบงและทางรถไฟ

มการแบงเขตเมอง เชน เขตทอยอาศยเขตธรกจ เขตอตสาหกรรม ฯลฯ

3. การศกษา มการศกษาคอนขางต าและขาดแคลนในเรองของสถาบนการศกษา รวมทงอปกรณการเรยนการสอน

เปนศนยกลางการศกษาทกระดบมคณภาพสง อปกรณการเรยนการสอนสมบรณ

4. เศรษฐกจ เปนสงคมเกษตรกรรม และมผลผลตทางการเกษตรต า

เปนศนยรวมการคา พาณชยกรรมอตสาหกรรม และบรการตางๆ

5. การเมองการปกครอง แบงเปนองคการบรหารสวนจงหวดเขตสขาภบาล และเทศบาล

เปนศนยรวมของอ านาจการปกครอง

6. ศาสนา, ขนบธรรมเนยมประเพณ มความเครงครด และเชอถอในระเบยบประเพณ และศาสนาสง

มความเชอถอในศาสนา และเครงครดในขนบธรรมเนยมดงเดมไมมากนกเพราะรบวฒนธรรมตะวนตกไดรวดเรว

7. ความสมพนธทางสงคม มความสมพนธแบบปฐมภมมความผกพนกนแบบเครอญาต

มความสมพนธแบบทตยภมตดตอสมพนธกน

ปญหาสงคมไทย

ปญหาสงคมในชนบทและเมองมความแตกตางกน ดงนตารางเปรยบเทยบปญหาในสงคมชนบทและสงคมเมอง

ปญหาสงคมชนบท ปญหาสงคมเมอง1. ปญหาความยากจนและรายไดต า 1. ปญหาการจราจร2. ปญหาสขภาพอนามยไมแขงแรง ปญหาทพโภชนาการ 2. ปญหาชมชนแออดอนน าไปสปญหาดานอนตามมา3. ปญหาการดอยการศกษา 3. ปญหาสงแวดลอมเปนพษ4. ปญหาดานการคมนาคมขนสง 4. ปญหาสงเสพตด5. ปญหาการเพมจ านวนประชากรในอตราสง ฯลฯ 5. ปญหาการวางงาน

6. ปญหาการฉอราษฎรบงหลวงในระบบราชการ ฯลฯ

สงคมศกษา14

ในปจจบนสงคมไทยมปญหาโดยทวไป ไดแก- ปญหาประชากร- ปญหาสงแวดลอม- ปญหาสงเสพตด- ปญหาอาชญากรรม- ปญหาความยากจน- ปญหาโรคเอดส- ปญหาโสเภณ- ปญหาความมนคงของชาต- ปญหาการฉอราษฎรบงหลวง- ปญหาการวางงาน- ปญหาขาราชการและระบบการบรหารงาน

ลกษณะเดนของสงคมไทย ลกษณะครอบครวไทย1. เปนระบบชนชน ถอเกยรต ฐานะทางสงคม และการศกษา เปนเครองวด

1. สวนใหญเปนครอบครวเดยว มครอบครวขยาย บางในสงคมชนบท

2. เปนสงคมชนบท ครอบครวขนาดใหญ รกทอยไมชอบ โยกยายความเปนอยงายๆ3. เปนสงคมเกษตรกรรมถง 70%4. เปนสงคมเปด (ขอด) และเปนสงคมหลวมหรอออน (ขอเสย)5. คานยมทวไป เคารพอาวโส ยกยองเงน อ านาจ ใจบญสนทาน

2. มความผกพนทางสายเลอดคอนขางแนนแฟน3. ชายเปนใหญกวาหญง4. ชอบนบญาต ทงทางสายบดา-มารดา5. เคารพเชอฟงตามล าดบอาวโส (สวนใหญเปนอทธพลทรบมาจากจน)

การเปรยบเทยบสงคมไทย - สงคมตะวนตก

สงคมไทย สงคมตะวนตก- ความสมพนธแบบปฐมภม - ความสมพนธแบบทตยภม- เนนคานยมดด - เนนคานยมอยด- ยดตวบคคลมากกวา หลกการ (ความถกใจ มากกวาความถกตอง)

- ยดหลกการ, กฎหมายมากกวาตวบคคล (ความถกตองมากกวา ความถกใจ)

- สถาบนครอบครวอบอนใกลชด - สถาบนครอบครวโดดเดยวเงยบเหงา- อาศยธรรมชาตมากกวา - อาศยเทคโนโลยมากกวา- ปญหาสงคม เครยด และรนแรงนอยกวา - ปญหาสงคม เครยด ซบซอน และรนแรงมากกวา

สงคมศกษา15

คานยมใหมๆ ของสงคมไทยทไดจากทรรศนะของนกวชาการไทยและชาวตางประเทศ คอ- การนยมบคคลมากกวาหลกการ จงมกละเมดกฎเกณฑ- การเลงผลเชงปฏบต ไมยดมนในสงทไมเหนผลหรอไมสอดคลองกบผลประโยชน ท าใหไมยดหลกการ

มกยดผลประโยชนตน และตวบคคลเปนส าคญ รกพวกพองค านงถงความสมพนธกนเปนสวนตว (ภาครนสสถาบน)ท าใหลดความส าคญของหลกการลง

- มความเปนปจเจกชนนยมสง แตรกอสระ ไมชอบใครบงคบ ชอบความสะดวกสบาย และขาดระเบยบวนยไมชอบระเบยบแบบแผน กฎเกณฑตางๆ

- นยมคนใจบญ ใจกวาง นยมท าบญสรางกศล สงคมไทยไมพยาบาทนาน ทงใหอภยงายและลมงายไมวาความดหรอความเลว

- นยมแกปญหาเฉพาะหนา วางแผนระยะยาวไมเปน ขาดความคดสรางสรรคแบบเปนระบบ และการเปนผน า- การไมชอบขดใจผอน เกรงใจคน ไมไดแยง ผลท าใหสงคมไทยไมชอบพดจาความจรง ไมยอมรบความจรง

รบความจรงไมได- เชอถอในโชคลางเครองรางของขลง และสงเหนอธรรมชาต แมพระพทธรปกยดถอในดานขลงและศกดสทธ

มากกวาเนอหาสาระของค าสอน

สงคมไทยสมยสโขทย- สงคมมขนาดเลก แคบ การเคลอนไหวทางสงคมมนอย การพฒนาทางสงคมชา สงคมอยกบท- บานเมองสงบ คนมอสระเสร ไมมศกสงครามใหญ จงไมจ าเปนตองใชก าลงคน- พงกอสรางชาตรวมกน ผน าและสมาชกในสงคมจงมความรผกพนกนแนนแฟน- สงคมพงตนเองเปนสวนใหญ การตดตอสมพนธกบสงคมอนยงมนอย

สงคมไทยสมยอยธยา- สงคมเรมขยายตวกวางขน ตดตอสมพนธกบสงคมอนมากขน เชน ชาตตะวนตก โดยเฉพาะดานเศรษฐกจ

มากกวาทางการเมอง- การคาขายเจรญรงเรอง เพราะมทตงทเหมาะสม- ท าศกสงครามมาก เทคโนโลยมนอยมาก ก าลงคนจงเปนเรองส าคญทสดของสงคม การควบคมก าลงคน

จงเปนเรองใหญ ทงในการศก และทางเศรษฐกจเพอเปนแรงงานเกษตร- เกดการผสมผสานทางวฒนธรรมเปนครงแรก ท าใหเกดลทธเทวสทธ ระบบศกดนา ระบบจตสดมภ

สงคมไทยสมยรตนโกสนทร- การเคลอนไหวทางสงคมเกดขนอยางมากมาย เพราะอทธพลของการลาอาณานคมของชาตตะวนตก ท าให

ไทยเราตองปรบตวใหทนสมย ยดหยนรบสถานการณ เพอแลกเปลยนกบการรกษาเอกราช- สงคมพฒนาอยางรวดเรวเพราะอทธพลการรบเทคโนโลย และความเจรญจากตะวนตกในทกดาน- ศกสงครามนอยลง เปลยนเปนการเสยดนแดนและสทธสภาพนอกอาณาเขต

สงคมศกษา16

การเปลยนแปลงและแนวโนมของสงคมไทยแนวโนมของสงคมไทยในอนาคตทส าคญในปจจบน คอ

1. สงเสรมใหเปนประเทศเกษตรอตสาหกรรมใหม (NAIC)2. ลดชองวางระหวางสงคมชนบทกบสงคมเมองใหเหลอนอยลง ดวยการยกระดบความเปนอยของชาวชนบท

ใหดขนตามแผนพฒนาฯ ซงเรมอยางจรงจงตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 เปนตนไป3. ชะลออตราการเพมจ านวนประชากร4. พฒนาประชากรใหมความรความสามารถเพมขน5. พฒนาประชากรใหมวนยมากขน

เมอพจารณารายละเอยดแลว แนวโนมทางสงคมไทยในอนาคตจะมลกษณะดงน1. ดานสงคม

- สถาบนครอบครวเปลยนแปลงไปในทางหญง-ชาย เสมอภาคมากขน ความเขมงวดในการเลยงดบตรนอยลงความใกลชดนอยลง ครอบครวไทยมขนาดเลกลงและเปนครอบครวเดยวมากขน เกดปญหาครอบครวมากขน

- คนรนใหมยอมรบและปฏบตตวด าเนนชวตตามแบบตะวนตกไทย ยดถอขนบธรรมเนยมไทยนอยลง สงคมไทยเปลยนสภาพเปนสงคมเมองมากขนทกท ใชวฒนธรรมตะวนตกเปนแบบแผนมากขน

- การคมนาคมขนสงและการสอสารพฒนาขนอยางรวดเรว เปนไปอยางกวางขวาง ทนสมย เกดการเปลยนแปลงในอตราเรวและสงขน

- การใหความส าคญตอความสขทางวตถนยมหรอบรโภคนยมมมากกวาทางจตใจ- สตรไทยมสทธมากขน ท างานหารายไดชวยครอบครวมากขน ความสมพนธของบคคลในครอบครวเปลยนเปนประชาธปไตยมากขน

- การศกษาเปนการศกษาเพออาชพมากขน การศกษาเพอมวลชนมความเสมอภาคมากขนทงในระบบปดและระบบเปด ทงในระบบโรงเรยนและนอกระบบโรงเรยน การศกษาของประชาชนสงขน

- สงคมมคานยมทางวทยาศาสตรเพมขน เชอในหลกเหตผลเชงวทยาศาสตรมากขน ความใกลชดศาสนาโดยทวไปลดลง

- ปญหาสงคมเพมมากขนและรนแรงขน เชน ทอยอาศย โรคเอดส โสเภณ อาชญากรรม สงแวดลอม2. ดานการเมอง

- ประชาชนมสวมรวมในการปกครองระบอบประชาธปไตยมากขนในกจกรรมทางการเมองทงในระดบทองถน และระดบชาต ประชาชนมความรสกวาชาตบานเมองเปนของทกคน มความเขาใจประชาธปไตยมากขน

- การปกครองแบบเผดจการลดนอยลง การปฏวตรฐประหารท าไดยากขน เพราะประชาชนตนตวมากขนความอคตตอประเทศทมระบบการเมองการปกครองตางกนลดลง

- ความสมพนธระหวางเจาหนาทรฐ-ประชาชน เปนไปในทางบรการประชาชนมากขน ความรสกเปนเจานายลดลง- มการปรบปรงคณภาพของระบบราชการและเจาหนาทรฐใหมประสทธภาพมากขน เพอสนองตอบประชาชนมากขน

3. ดานเศรษฐกจ- อตสาหกรรมยงมความส าคญอยมาก การคาระหวางประเทศทวความส าคญมากขนตามการพฒนาทางเศรษฐกจ- การผลตเปนไปเพอการสงออกมากขนทกท การแบงปนทางเศรษฐกจเพมมากขน- รฐกระจายแหลงเศรษฐกจไปยงภมภาคมากขนทงอตสาหกรรม บรการ โดยเฉพาะภาคตะวนออกและภาคใตเปนเขตเศรษฐกจใหม

- อาชพมหลากหลายมากขน เพราะการพฒนาทางอตสาหกรรมและบรการ แตอาชพทผลตจากทรพยากรโดยตรง ลดลง เชน ปาไม ประมง เหมองแร

สงคมศกษา17

ศาสนาทส าคญ

สรปสาระส าคญ1. ศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจของมนษย เปนกลไกลส าคญในการควบคมตนเอง หรอการอยรวมกน

อยางเปนสขในสงคม2. มลเหตทส าคญของศาสนา คอ ความกลว รองลงไป คอ ความไมร3. ปจจบนศาสนาทมผนบถอแพรหลายอยในโลก ไดแก ศาสนาพราหมณ พทธ ครสต และอสลาม4. ศาสนาพราหมณ เปนศาสนาทเกาแกทยงคงมผนบถอเปนจ านวนมากในปจจบน โดยไดววฒนาการมาเปน

ศาสนาฮนด5. ศาสนาพราหมณ-ฮนด เปนศาสนาประเภทพหเทวนยม เปนศาสนาทไมมศาสดา มคมภรพระเวทเปนหลก

ค าสอนโดยมจดมงหมายสงสด คอ โมกษะ6. ศาสนาพทธเกดในชมพทวป เปนศาสนาประเภทอเทวนยม ศาสดาของศาสนาพทธคอ พระสมมาสมพทธเจา

เปนผทตรสรธรรมดวยพระองคเอง7. พทธศาสนาเปนศาสนาทมองคประกอบครบถวนมจดมงหมายสงสด คอ นพพาน และความเจรญอนสงสดท

พระพทธเจาทรงคนพบ คอ อรยสจ 48. พทธศาสนา มจดมงหมายสงสด คอ การท าลายกเลสโดยสนเชง หรอการเขาสภาวะนพพาน สวนศาสนา

ประเภทเทวนยม มจดมงหมายสงสดคอ การไดไปอยรวมกบพระผเปนเจาบนสวรรค9. ศาสนาทกศาสนาตางกเสนอวธการทจะท าใหมนษยพนจากความทกข และพบกบความสขในรปการทตางกน

ในสวนทเปนรายละเอยด และระดบความเครงครดในการปฏบต 10. โดยสวนรวมแลวศาสนาทกศาสนาไดพยายามชแนะแนวทางใหบคคลเปนคนด มคณธรรม และความสงบสข

ทงนขนอยกบศรทธา และปญญาของบคคลในการเลอกแนวทางปฏบตใหบรรลเปาหมายของศาสนา 11. ศาสนาทงฝายเทวนยมและอเทวนยม มหลกค าสอนทสอดคลองกนหลายเรองไดแก

- เรองนรกและสวรรค- หามพดเทจ- ท าดละเวนชว- มความรกความเมตตา- ความศกดสทธ- โลกหนา

สงคมศกษา18

ศาสนาพราหมณ ศาสนาฮนดก าเนด กอนพทธกาลประมาณ 1,000 ป เปนศาสนาของชาวผวขาว (อารยน)ความเชอหลก เนนการบชาธรรมชาตใหเปนเทวะ (พฒนาจากพหเทวนยม → เอกเทวนยม)คมภร พระเวท (ไตรเวท) - ฤคเวท - ยชรเวท - สามเวทจดหมายสงสด พระพรหมสญลกษณ ตรมรต (1 = 3 ในคมภรปราณะ) - พระพรหม - พระวษณ (นารายณ) - พระศวะหลกค าสอน - หลกอาศรม 4 - หลกวรรณะ 4 (ขนตอนการด ารงชวต) - พระมนธรรมศาสตร

พธกรรม - การบชาเทวะในแมน าคงคา ในเทวสถาน - พธสงสการ (ประจ าบาน)นกาย - นกายพรหม - นกายไวษณพ - นกายไศวะ

ราวตนพทธกาล เปนศาสนาของชาวผวด าพนเมอง(ดราวเดยน)เนนการบชาวญญาณ (อาตมน) + การเวยนวายตายเกด(การสงสารวฏ)คมภรภควทคตา (พฒนามาจากคมภรอปนษท) - เพมอาถรรพเวท

ปรมาตมนหรอมหาพรหมลทธอวตาร (นารายณ 10 ปาง) - รามาวตาร ปางท 7 - กฤษณาวตาร ปางท 8 - พทธาวตาร ปางท 9หลกอาศรม 4 เพอบรรลโมกษธรรม 1. พรหมจาร 2. คฤหสถ 3. วานปรสถ 4. สนยาส- เชอในการสงสารวฏของอาตมนพธศราทธพธสงสการ (ลดบทบาทลงเหลอเฉพาะทส าคญ)เพมนกายศกต

ขอมลเพมเตม - มหากาพยเรองทใหญทสดของอนเดย คอ มหากาพยมหาภารตะ- มหากาพยเรองทรจกแพรหลายทสดของอนเดย คอ มหากาพยรามายณะ

พระพทธศาสนาก าเนด ใกลเคยงกบศาสนาฮนด กอนครสตศกราช 543 ป เปนศาสนาประเภท อเทวนยมความเชอส าคญ เชอในเรองกรรม วบาก กฎแหงกรรม เชอในเหตผลและกฎแหงความเปลยนแปลงของสรรพสง

(หลกไตรลกษณ) เชอวาตนเปนทพงแหงตน ไมเชอในอ านาจศกดสทธของสงทมองไมเหน ท าอยางไรตองไดอยางนนแนนอน (ท าดไดด ท าชวไดชว) ละ เลก ปลด ปลง ปลอย วางความชวและกเลสตณหาใหลดนอยลงเรอยๆ

เนน การด ารงชวตอยดวยความเมตตากรณา และความเสยสละเปนส าคญตามล าดบ

สงคมศกษา19

คมภร พระไตรปฎก มการสงคยานาเปลยนแปลงแกไขได- พระวนยปฎก (ศล 4 หมวด คอ ศล 5, 8, 10, 227)- พระสตนตปฎก (ชาดก หรอ พระสตร)- พระอภธรรมปฎก (หลกค าสอนบาลลวนๆ)

สญลกษณ พระรตนตรย + รปเคารพพระพทธเจา + ธรรมจกรการประกาศศาสนา 1. การมองโลกและชวตในสายตาของศาสนา

2. เหตการณชวงตรสร และการคนพบอรยสจ 43. การเสวยวมตสข และการพจารณามนษย 4 ชนด4. อรยสจ 4 - ไตรสกขา - มรรค 8

หลกค าสอนส าคญ - อรยสจ 4 + ขนธ 5 + ไตรลกษณ + กาลามสตร- โอวาทปาตโมกข (หวใจของพระพทธศาสนา) เปนบทสรปประมวลหลกธรรมทเปนแกนแทของศาสนา ทานพทธทาสสรปวเคราะหไว ดงน

1. อดมการณ คอ ขนต การไมเบยดเบยน และนพพาน2. หลกการ คอ ไมท าบาปทงปวง ท ากศลใหสมบรณ ช าระจตใจใหสะอาดบรสทธ (ท าด เวนชวท าใจใหผองแผว)

3. วธเผยแพร คอ ไมขมข ไมยกตน ไมเหนแกกน ส ารวม นงนอนในทสงดจดหมายสงสด นพพาน (การดบทกขโดยสนเชง) อนตตา หรอสญตา (ความวางเปลา)พธกรรม วนส าคญ คอ วนเพญเดอน 3-6-8 การทอดกฐน การเขาพรรษา ออกพรรษา และการได

อานสงส พธปวารณา พธแสดงอาบต

นกายเถรวาทหรอหนยาน นกายมหายานหรออาจรยวาท1. มงนพพานเปนปรมตถ ดวยการท าด ลดละกเลส ตณหาใหนอยลงเรอยๆ ดวยการปฏบตตามค าสอน อยางเครงครด2. ปฏบตดปฏบตชอบสงสด ไดแก พระอรหนตสาวก เทานน3. เคารพในพระเจาองคเดยว เชอวาม 2 กาย คอ - นรมานกาย - ธรรมกาย4. ใชภาษาบาลจารกพระไตรปฎก ไมมการแตงพระสตร เพมเตม5. นกบวชถอศล 227 ขอ และใชชวตตามแบบอยาง พระพทธเจาในสมยพทธกาลโดยไมเปลยนแปลง แกไข

1. มงเปนพระพทธเจา (ภาวะโพธสตว) ดวยการปฏบตตาม บารม 10 ประการทพระพทธเจาเคยปฏบตแลว เนนเมตตา- บารมส าคญ2. ภาวะโพธสตวเกดขนไดทงชายและหญง

3. เชอในหลกตรกาย - เพมสมโภคกาย (กายทพย) และเคารพในพระโพธสตว หลายองค4. ใชภาษาสนสกฤตจารกพระไตรปฎก (และฉบบภาษาจน) มการแตงพระสตรเพมเตมได5. นกบวชถอศล 250 ขอ และมการลดหยอนขอปฏบตได ตามกาลเทศะและกาลเวลา

สงคมศกษา20

อรยสจ 4

ทกข สมทย นโรธ มรรค

คาสอนเรอง คาสอนเรอง คาสอนเรองชวต คาสอนเรองชวตชวตคออะไร ชวตเปนอยางไร ควรเปนอยางไร ควรเปนอยอยางไร

ขนธ 5 อายตนะ 6 ไตรลกษณ โลกธรรม 8รปเวทนา

ตา รป อนจจตา ลาภห เสยง ทกขตา ยศ

สญญา จมก กลน อนตตตา สรรเสรญสงขาร ลน รส สขวญญาณ กาย สมผส เสอมลาภ

เสอมยศใจ เรองในใจนนทาทกข

วมตต ธรรมขนธ นพพาน

มรรค 8 หรอไตรสกขา มชฌมาปฏปทา

-

--

--

------

------

---

--------

ละตณหา ปฏจจสมปบาท : กรรม อปทาน 4 : ความยดมนสงทงปวงดาเนนอยางไร ถอมน 4 อยาง

กามตณหา เมอสงนม สงนจงม ละอกศลกรรม ปฏบตกศลกรรม กามภวตณหา เพราะสงนม สงนจงม ความคดเหนของตนวภวตณหา เมอสงนไมม สงนกไมม ศลพรต

สงคมศกษา21

ศาสนาครสต ศาสนาอสลามเอกลกษณ ศาสนาแหงความรก (เมตตากรณา เสยสละใหอภย เออเฟอ ชวยเหลอผอนเปนส าคญ)ก าเนด คานาอน (อสราเอล หรอปาเลสไตน) ดนแดนอนศกดสทธ แผนดนทพระเจาทรงสญญา เมอ ค.ศ. 1(พ.ศ. 543)ศาสดา พระเยซ - จซสแหงนาซาเรธ - พระเมสสอาห - ศาสดาพยากรณ - พระผไถบาปคมภร ไบเบล ม 2 ตอน - พระคมภรเกา (ของศาสนายดายทงหมด) - พระคมภรใหม (เฉพาะ 4 ตอนแรก เรยกวาพระวรสาร และพระกตตคณ)จดมงหมายสงสด การไดอยรวมในดนแดนของพระเจาหรอการมชวตนรนดรหลกค าสอนส าคญ 1. ความรก 2 แบบ 2. หลกตรเอกานภาพ 3. อาณาจกรของพระเจา (ครสตจกร)พธกรรม เรยกวา "ศลศกดสทธ 7 ประการ"นกาย สาเหตของการแตกแยกเปนนกายส าคญของทง3 นกาย และหลกความเชอของแตละนกาย - นกายโรมนคาทอลก ค.ศ. 400 - นกายกรกออรโธดอกซ ราว ค.ศ. 500 - นกายโปรเตสแตนต ค.ศ. 1517

ศาสนาแหงความศรทธาในพระเจาองคเดยว (ยนยอมยอมตน นอบนอม สนต)เมองเมกกะ ประเทศซาอดอาระเบย ณ วหารหนด า หรออลกะบะห หรอบานของพระเจา เมอ ค.ศ. 622 ฮจเราะหศกราชท 1 (แปลวา อพยพหลบหน ตรงกบ พ.ศ. 1165)มฮ าหมด - พระนบ - รอซล

อลกรอาน (ธรรมนญชวต) และอลฮะดส - หลกศรทธา 6 ประการ - หลกปฏบต 5 ประการ (พธกรรม)

การไดอยรวมในดนแดนเดยวกบพระอลเลาะหหรอการมสนต

1. หลกศรทธาในพระอลเลาะห 2. การปฏญาณตน 3. มสลมทงโลกลวนเปนพนองกนหลกปฏบต 5 ประการ เรยกวา อบาดะหสาเหตของการแตกแยกเปนนกายส าคญของทง 3 นกายและหลกความเชอของแตละนกายรวมทงขอหามพเศษของศาสนาอสลาม - นกายชอะห - นกายซนน - นกายวาฮะบ

สงคมศกษา22

สรปความสอดคลองของศาสนาทงสแตละศาสนาในโลกมลกษณะรวมกนหลายประการ ในดานเปาหมายสงสดและวถทางด าเนนชวตบคคลทนบถอ

ศาสนาใดกตาม พงควรยดถอท าความดตามหลกการของศาสนานน ดงสรปยอๆ ในสาระส าคญดงน

ลกษณะความสอดคลอง

ศาสนาพราหมณ ศาสนาพทธ ศาสนาครสต ศาสนาอสลาม

สาเหตทเกด กลวภยธรรมชาตจงบวงสรวงใหเทพเจาชวย

กลวทกข คอ การเกดแก เจบ ตาย ตองเรยนรสจธรรมดวยปญญาใหหายกลว

กลวทจะไมรอด เมสซอาคอ พระผชวยใหรอดตองกลบไปอยกบพระเจาดวยการท าความด

กลวความทกขตองปฏบตเพอกลบไปสสนตของพระอลเลาะห

จดหมาย เปนทพงทางใจ เปนทพงทางใจ เปนทพงทางใจ เปนทพงทางใจเปาหมายอนสงสด(ปรมตสจจะ)

การไดอยเปนอนหนงอนเดยวกบพระพรหมหรอปรมาตมน

การบรรลถงการดบทกข ไดแก นพพาน

ชวตนรนดรในอาณาจกรพระเจา

สสนต กลบไปอยกบพระอลเลาะห

ปญหารวมของมนษยชาต

สงทไมตองการ คอความทกข สงทตองการคอ ความสข

ความทกข ความสข ความทกข ความสขทแทจรง

ความทกข ความสขทแทจรง

หลกการท าความด

พระธรรมศาสตร10 ประการ

เบญจศล เบญจธรรมกศลกรรมบถ 10 และโอวาทปาตโมกข

บญญต 10 ประการ หลกปฏบต 5 ประการ

หลกความรกความเมตตาและความเสยสละ

การใหเปนตามฐานะหลกอาศรม 4 (ขอ 3และ 4)

พรหมวหาร 4สงคหวตถ 4

ความรกทไมท ารายผอนใหอภยผผดพลาด

การบรจาคทาน (ซะกาต)บ าเพญประโยชนแกเพอนมนษย

ความอดทน - ความอดกลน ความอดทน- ทมะ ความขมใจ- อกโกธะ ไมโกรธ

- ขนต อดทน- ทมะ อดกลน

การอดทนของพระเยซในเรองการถกตรงไมกางเขน

การถอศลอดในฤดรอมฎอน

หลกการพฒนาตนเอง

- หลกอาศรม 4- หลกปรษารถะ หรอประโยชน 4

- ทฏฐธมมกตถ- ประโยชน 4- อทธบาท 4

ความยากล าบากนน ท าใหบงเกดมความอดทน ท าใหบงเกดอปนสยด อปนสยดท าใหเกดความหวง

ทานนบ กลาววา ผใดมความพยายามผนนจะไดผลส าเรจ

ความเปนศาส- นกชนทดงาม

ปฏบตตามพระคมภรเพอใหบรรลโมกษะ

ยดธรรมใชหลกปฏบตบชา

ปฏบตตามพระคมภรเขาพธศลศกดสทธ

หลกปฏบต 5 และหลกศรทธา 6

สงคมศกษา23

บทสรปจดหมายของศาสนา

จดหมายรวมกนศาสนาตางๆ ทมอยในโลกแทบทกศาสนา ลวนมจดมงหมายทเหมอนกนอยประการหนง คอ สอนใหคนละชว

ประพฤตด สวนวธการสอนนนอาจจะแตกตางกนอยางตรงกนขาม หรอคลายคลงกน เชน ศาสนาพทธใชวธชใหคนเราเหนเหต-ผล วาสงทงหลายเกดจากเหต ถาจะดบกขนอยทเหต เหตดงกลาวนไมใชพระเจา แตเปนปจจยธรรมชาตส าหรบศาสนาประเภทเทวนยม กลาวคอ ฮนด ยว ครสต อสลาม ใชวธการแบบบคลาธษฐาน คอ ใหธรรมชาต

แสดงอ านาจออกมาในนามของพระเจา กลาวคอ พระเจาเปนเหตใหเกดสงตางๆ และความเปนไปของสงเหลานน กบรรลถงความดสงสดได แตศาสนาประเภทอเทวนยม เชน ศาสนาพทธ กลบสอนใหโตแยงวเคราะหหาเหตผลของค าสอนกอนจงจะเชอแลวปฏบตตามจดมงหมายสงสดศาสนาประเภทเทวนยม เชน ฮนด ยว ครสต อสลาม มจดมงหมายสงสดคอ เมอคนเราตายไปแลว วญญาณขน

สวรรค เกดเปนเทวดาหรอเปนอนหนงอนเดยวกบพระเจาตลอดไป ไมกลบมาเกดในโลกมนษยอก เพราะมแตความทกขฉะนนศาสนกชนของศาสนาประเภทเทวนยมจงพยายามท าความดสงสด เพอใหไดบรรลจดหมายสงสด คอ ไปเสวยสวรรคในอาณาจกรแหงพระเจาตลอดไปชวนรนดร ศาสนาฮนดเรยกภาวะทจตหลดพนจากการเวยนวายตายเกดไปรวมอยกบปรมาตมนวา โมกษะ มกต นรวาณ ไกรวลยส าหรบศาสนาประเภทอเทวนยม เชน ศาสนพทธ เปนตน จดมงหมายสงสด คอ นพพาน หรอนรวาน เปนสภาพจต

ทวางเปลาจากกเลส คอ โลภ โกรธ หลง เมอบคคลทมสภาพจตดงกลาวนตาย วญญาณหรอจตของเขา ซงมสวนประกอบ 4 อยาง คอ เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ กหมดสภาพ ไมไปเกดทไหนอกเลย ผถงนพพานจงหมดสนทกขอนเกดจาก เกด แก เจบ ตาย โดยสนเชง สวรรคชนสงสดของศาสนาพทธ คอ ชนพรหมนนมคาเทยบเทากบอาณาจกรพระเจาในศาสนาฝายเทวนยม ส าหรบศาสนาพราหมณ วญญาณของผท าความดสงสดจะไดขนสวรรคชนสงสด คอไปรวมอยกบปรมาตมนหรอมหาพรหม และอาจจะกลบมาเกดเปนมนษย สตวไดอก หลงจากไปบรรลยกลปซงท าใหทกสงทกอยางรวมทงเทวะทกประเภทสญสนสภาพ ยกเวนมหาพรหม วญญาณกจะออกจากปรมาตมน ลงมาเกดเปนอาตมนใหมอก เปนการครบรอบวงจรวฏสงสาร จงสรปไดวา การบรรลภาวะสงสดในศาสนาพราหมณกไมเหมอนกบนพพานในพทธศาสนา เพราะนพพานเปนสภาพทสญสภาพเพราะสนปจจยปรงแตงแลว

ความคดเรองพระเจา

ศาสนาฝายเทวนยมศาสนาพราหมณ-ฮนด แตเดมเปนเอกเทวนยมนบถอพระพรหมเพยงองคเดยวเปนผใหก าเนดทกสงทกอยาง

มอ านาจทกสงทกอยาง ตอมาศาสนาพราหมณกลายเปนพหเทวนยม นบถอเทพเจามากมาย พอถงสมยหลงพทธกาลศาสนาพราหมณกลายเปนศาสนาฮนด และมลทธตรมรตเกดขน โดยพราหมณไดยกเอาพระนารายณกบพระอศวรใหเปนใหญเทากบพระพรหม โดยใหมอ านาจหนาทตางๆ กน คอ พระพรหมเปนผสราง พระนารายณเปนผสงวนรกษาและ

สงคมศกษา24

พระอศวรเปนผท าลาย นอกจากพระเจาทยงใหญทงสามนแลว ชาวฮนดยงนบถอศกต คอ ชายาของพระเจาดวยโดยเฉพาะศกตของพระศวะ ไดแก เจาแมกาลทรคา เปนตน ศกตเปนฤทธเดชของเทวะผเปนสวาม แผไปถงพระชายาดวยเมอเคารพนบถอสามกยอมนบถอภรรยาไปดวยศาสนายว ครสต อสลาม เปนเอกเทวนยม มพระเจาผยงใหญมอ านาจศกดานภาพทกสงทกอยางเพยงองคเดยว

เทานนและยงมเทพบรวารซงมหนาทปฏบตตามโองการของพระเจาโดยหลกการแลว ศาสนาทงสามมพระเจาและเทพบรวารชดเดยวกน สวนชออาจจะแตกตางกนบาง เหมอนกนบาง แตพฤตการณ เวลาและสถานทเปนอนเดยวกนเชน ในเรองพระเจาศาสนายวกบครสต เปนพระเจาองคเดยวกน คอ พระยะโฮวา แตศาสนาอสลามมชอตางออกไปคอ พระอลเลาะห แตมเทพบรวารชอซ ากนหรอคลายกนกบของศาสนายวและครสต เชน เทพยบรออล เปนองคเดยวกบเทพกราเบยล ในศาสนายวและครสต จากหลกฐานในคมภรอลกรอานหลายแหง แสดงวา พระอลเลาะหกบพระยะโฮวาเปนพระเจาองคเดยวกนนนเองศาสนาอเทวนยมศาสนาฝายอเทวนยม เชน ศาสนาพทธ เชน ไมถอวามพระเจา แตยอมรบวามเทวดา ในฐานะเปนสตวชนดหนง

แตสงกวาสตวมนษย ยงมกเลสเชนเดยวกบมนษยแตเบาบางกวา ผทสงกวาเทวดา คอ พระพทธเจา และพระอรหนตทงหลายผสนกเลสแลว พระเจาของศาสนาอเทวนยม คอตวเหตปจจย เหตปจจยนนคอธรรมชาต ซงเปนตนก าเนดของสรรพสงในสากลจกรวาล และสรรพสงจะเปนไปอยางไร จะสนสดลงอยางไรกแลวแตเหตปจจยทสงเคราะหกนเขาเปนสรรพสงนนเอง พระเจาไมสามารถจะบนดาลอะไรไดศลหาศลหาเปนพนฐานเบองตนของความประพฤตของมนษยเปนหลกหรอกฎของการอยรวมกนของมนษยทจ าเปนอยางยง

จะขาดเสยมได ถามนษยขาดหลกศลพนฐานนแลวสงคมกจะวนวายหาความสงบสขไมได เพราะมแตการเบยดเบยนรงแกกน โลภเอาสมบตของคนอน ไมเคารพในสทธในคครองของกนและกน ขาดความสตย มแตการโกหกหลอกลวงมแตการเสพของมนเมา ท าใหขาดความยงคดและความรสกเยยงมนษยสามารถประพฤตรนแรงตางๆ นานา โดยไมรตวฉะนนหลกศลหาหรอกฎพนฐานของสงคม จงมอยในหลายๆ ศาสนา เชน ศาสนาพทธกบเชน มหลกศลหาเกอบจะเหมอนกนแทบทกขอ สวนหลกศลของศาสนายวและครสต กมหลกการใหญคลายๆ กบศลหาของศาสนาพทธกบเชนขอยกมาแสดงดงตอไปน

ยว-ครสต พทธ เชนอยาฆาอยาลวงประเพณอยาลกทรพยอยาเปนพยานเทจอยาโลภเอาของเขา

เวนจากการฆาสตวเวนจากการลกทรพยเวนจากการประพฤตผดในกามเวนจากการพดเทจเวนจากการดมสรา

เวนจากการเบยดเบยนเวนจากการพดเทจเวนจากการลกทรพยเวนจากการเสพกามเวนจากความอยากได

สงคมศกษา25

ความสมพนธของศาสนายว ครสตและอสลาม

ศาสนาทงสามมความสมพนธกนหลายประการ จนท าใหสามารถสรปไดวาเปนศาสนาเดยวกนแตตางสมยกนเทานนคอ ศาสนายวเกดขนประมาณ 1200 ป กอนครสตศกราช เมอสมยโมเสส ศาสนาครสตเกดขนเมอ 4 ป กอนครสต-ศกราช ในสมยพระเยซและศาสนาอสลามเกดหลงครสตศกราช ถง 570 ป ในสมยพระมฮมมด ซงเปนสมยทศาสนายวและครสต เผยแพรในดนแดนอาหรบแลว จะขอยกตวอยางแหงความสมพนธบางประการระหวางศาสนาทง 3 พอสงเขปดงน

1. ศาสนาอสลาม ยอมรบผแทนของพระเจา (นบ) ซงมมาแลว 5 คน- อาดม มนษยคนแรกทพระเจาสรางขนตามคมภรเยนซสของยว- โนฮา ผรอดชวตจากการทพระเจาบนดาลใหน าทวมโลกครงแรก- อบราฮม บรรพบรษของยวและมสลม- โมเสส ผประกาศบญญต 10 ประการ- เยซ ผประกาศศาสนาครสต พระมฮมมดศาสดาผประกาศศาสนาอสลามโดยยอมรบเรองราวของพระนบดงกลาวมาแลวน ศาสนายวและครสต วาเปนบรรพบรษของตนและเปนศาสดาพยากรณของพระเจาองคเดยวกน ในคมภรอล-กรอาน มใจความเกยวของกบเรองราวของยวและครสตอยหลายตอน

2. ศาสนายว ครสต อสลาม เปนพฒนาการตอเนองของแนวความคดเกยวกบการนบถอพระเจาองคเดยว เรมตนดวยศาสนายวเปนเอกเทวนยม นบถอพระยะโฮวาองคเดยวอยางเครงครด เพอความเปนปกแผนของชาตยวทแตกแยกจนไมอาจจะรวมกนเปนประเทศชาตเพอปกปองอธปไตยของตนได ท าใหตองตกไปเปนทาสของชาตอน หลงจากทโมเสสประกาศใหชาวยวนบถอพระยะโฮวาเจาแตเพยงองคเดยว กปรากฏวา ท าใหชาวยวมความสามคคอนดขน จนสามารถตงตนเปนเอกราชและเจรญรงเรองขนอกครงหนงในแผนดนปาเลสไตน จนกระทงตกไปเปนประเทศราชของโรมน ในสมยกอนทพระเยซจะอบตแนวความคดเรองพระเจาองคเดยวน ไดรบการย าเตอนอดครงหนง เมอพระเยซประกาศค าสอน เมอเวลาลวงไป

1200 ป ซงไมคอยมอะไรใหมมากนก หลกใหญของค าสอนของพระเยซ ยงคลายๆ หลกเดมของศาสนายว พระเยซไดปฏรปปรบปรงใหเหมาะสมและรดกมยงขน เชน บญญตเดมสอนวา "อยาฆาคน" พระเยซไดดดแปลงใหมละเอยดกวาเดมวา ไมควรโกรธเคองหรอใชค าหยาบคาย ควรดกนเสยกอน แลวจงไปถวายเครองบชาพระเจา ค าสอนของพระเยซบางขอกเปนการกลบค าของพระเจาอยางหนามอเปนหลงมอ เชน ในคมภรเกาใหลงโทษผกระท าผดแบบแกแคน ถาท าใหเขาตาบอดกตองถกลงโทษใหตาบอดดวย ท าใหเขาฟนหกกตองถกลงโทษใหฟนหกดวย แตพระเยซตอตานบญญตนทรงบญญตใหมความวา อยาท ารายโตตอบผท ารายเรา เขาตบแกมขวาใหหนแกมซายใหตบอก เขาแยงของเราไปกจงใหของนนแกเขาเสยหลงจากทศาสนาครสตเกดขนแลว กาลเวลาลวงไปไหนอก 570 ป พระมฮมมดกไดประกาศโองการของพระเจา

พระองคเดยวกนอกครงหนง เพอจะเตอนชาวอาหรบทก าลงหลงใหลในพระเจาหลายองคทมหาวหารกาบะฮ ถงกบคาดโทษเอาทเดยววา ผนบถอเทพเจามากมายนน จะถงซงความวบต แตกไมไดทงบญญตเกาๆ ของศาสนายวและครสตเลยคมภรอล-กรอานของศาสนาใหม คอ ศาสนาอสลาม กเปนการสรปเนอความจากคมภรเกาของศาสนาทงสองนนเองและมค าสอนใหมๆ เพมขนบางอกสวนใหม ซงถอวาเปนพระคมภรทสมบรณทสดกวาคมภรอนๆ ทเคยประทานแกผอนมากอน

สงคมศกษา26

ความสมพนธของศาสนาพราหมณ พทธและเชน

1. ศาสนาพราหมณและฮนด เปนศาสนาประเภทพหเทวนยม มพธกรรมหยมหยมมากมาย เพอเปนวถทางเขาถงพระเจาหรอสวรรค พราหมณไดสรางพระเจาใหมอ านาจสงสด มนษยจงจ าใจตองยอมตามทพระเจาปรารถนาทกอยางท าใหสงคมเดอดรอน เพราะถกบงคบใหจ าตองท าพธบวงสรวงสงเวยดวยทรพยสนและชวต ชาวฮนดในระยะหลงๆจงไมอาจจะทนตอความกดดนดงกลาวได จงมบางพวกมความคดตอตานพระเจา

2. ศาสนาพทธและเชน ปฏเสธอ านาจของพระเจาวาไมไดเปนผสราง ไมไดเปนผควบคมรกษา และไมไดเปนผท าลาย ผทมอ านาจดงกลาวน คอตวเราเอง ผท ากรรมและผลของกรรมนนแหละจะเปนตวผสราง ผควบคมและผท าลายโดยแทจรง กรรมชวทคนเราท าลงไปแลว ผท าตองไดรบผลตอบสนอง ไมสามารถลางบาปได โดยการท าพธกรรมตางๆดงนนพธกรรมในศาสนาฮนดจงเปนโมฆะ

3. ศาสนาเชนยอมรบความเปนอมฤตภาพของวญญาณ คอ คนตายแลว วญญาณของผท าดสงสดจะไดขนสวรรคไปอยกบพระเจาจนชวนรนดรเชนเดยวกบศาสนาฮนด แตศาสนาพทธเหนวา ความคดเชนนนผด วญญาณเปนอนจจงมนจะด ารงอยเปนนรนดรไดอยางไร ในเมอเหตปจจยตางๆ ทรวมตวกนเปนวญญาณไมสงเคราะหเขาดวยกน วญญาณกจะสญสภาพทนท (สญตา)

4. ศาสนาพทธกบเชน มลกษณะเหมอนกนอยประเดนหนง คอ ใหมเมตตาตอมนษย สตว ไมใหเบยดเบยนรงแกกนฉะนนการฆาสตวบชายญ จงผดหลกการของทงสองศาสนาน แตกตางจากศาสนาพราหมณและยวทหามไมใหฆา ยกเวนฆาเพอบชายญ

5. ศาสนาพทธไมเหนดวยกบการทนกบวชทรมานตวเองเกนไป จนบางทนาสยดสยองและการเปลอยกายของนกบวชท าใหเปนทนารงเกยจของผพบเหน มนษยเปนสตวสงคมเมอยงอยในสงคม มนษยกควรปฏบตตามขนบธรรมเนยมประเพณของมนษย

6. ศาสนาพราหมณและฮนด นบวามอทธพลตอศาสนาพทธและเชนมาก ค าสอนบางอยางปรากฏวาเหมอนกนหรอคลายกน เชน ศาสนาเชน น าเอาความคดเรองปรมาตมนและอาตมนมาใช แตเปลยนชอวา ชวะ ค าสอนเรองกรรมในศาสนาเชนและพทธกคลายๆ กบกรรมในศาสนาฮนด คอ คนเราจะไดดหรอชวขนอยกบกรรมของตน

7. ขนบธรรมเนยมตลอดจนพธกรรมตางๆ ของศาสนาฮนด ไดถกน ามาใชในหมชาวพทธมากมาย ลทธดนตระของชาวฮนดนบวามอทธพลตอชาวพทธมาก ท าใหศาสนาทงสองปนกนจนแยกไมออก เชน พธกรรมทางศาสนาพทธเรองไสยศาสตรส าหรบชาวไทยไดรบเอาวฒนธรรมของฮนดมาใชหลายทาง เชน ภาษาไทย ปจจบนมภาษาบาลสนสกฤตปนอยมากทสด

สงคมศกษา27

รฐและการจดระเบยบการปกครองภายในรฐ

รฐและการปกครองรฐ (State) หมายถง ชมชนทางการเมองอนประกอบดวยดนแดนทมอาณาเขตแนนอน มประชากรจ านวนหนง

อาศยอยและมรฐบาลของตนเองเปนผใชอ านาจอธปไตยหรออ านาจปกครองเหนอดนแดน และประชากรภายในดนแดนอยางเปนอสระไมขนกบใครรฐ ตางกบค าวา "ชาต" อยางไร

ชาต (Nation) เนนเกยวกบวฒนธรรมประเพณ เชอชาต ภาษา ศาสนา และประวตศาสตร สวนรฐจะเนนเกยวกบเรองการเมองการปกครอง ตวอยางเชน

- ประเทศไทยเปนรฐรฐหนง เปนอนหนงอนเดยวกน แบงแยกมได ขางตนนคอขอความทปรากฏในรฐธรรมนญ- ชนชาตไทย เปนชนชาตทมวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณอนดงามสบตอจากบรรพบรษ ศาสนาพทธเปนศาสนาประจ าชาต สรปคอ เรยกประเทศวา รฐ ในความหมายทางการเมอง เรยกประเทศวา ชาตในความหมายทางสงคมวฒนธรรม

องคประกอบของรฐชมชนทางการเมองทมสภาพเปนรฐ ตองมองคประกอบ 4 ประการ1. มดนแดนทมอาณาเขตแนนอน พนทหรอดนแดนนจะมขนาดเลกหรอใหญกได ตวอยางเชน รฐวาตกน

มพนทเพยง 0.44 ตารางกโลเมตร สวนสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนจนมพนทกวาลานตารางกโลเมตร เปนตน2. มประชากรอาศยอยจ านวนหนง จะมากหรอนอยกได เชน วาตกนมจ านวนประชากร 800 กวาคน จนมจ านวน

ประชากร 1,000 ลานกวาคน3. มอ านาจอธปไตย ซงหมายถง สงสดในการปกครองเปนของตนเอง ไมขนกบรฐหนงรฐใด4. มรฐบาล ซงหมายถงองคการและคณะบคคลซงใชอ านาจในการปกครอง เปนอสระไมขนแกรฐบาลของรฐอนใดในบรรดาองคประกอบทง 4 อยาง อ านาจอธปไตยจดวาเปนองคประกอบทส าคญทสด ความเปนรฐจะสนสด

ลงทนทเมอรฐตกไปอยใตการปกครองของรฐอน เพราะแพสงครามหรอการเขาไปรวมตวอนงค าวา "รฐ" กบค าวา "ประเทศ" กไมเหมอนกน ประเทศเปนการเรยกรฐทเปนรฐอยางสมบรณดงกลาว

ขางตนหรออาจจะเรยกดนแดนทยงไมเปนเอกราชวาประเทศกได ตวอยางเชน กอนสงครามโลกครงท 2 เราเรยกประเทศกมพชา ประเทศลาว ทงๆ ทขณะนนทง 2 ประเทศตกอยภายใตการปกครองของประเทศฝรงเศส

สรป เรยกรฐทกรฐอกชอหนงวา ประเทศ แตค าวา ประเทศ ทกประเทศไมจ าเปนตองมสภาพเปนรฐรปแบบของรฐ

แตละรฐทมองคประกอบอยางเดยวกนอาจจะมรปแบบของรฐ (Form of State) แตกตางกนได 2 รปแบบ ดงน1. เอกรฐหรอรฐเดยว (Unitary State)2. สหพนธรฐหรอรฐรวม (Federal State)

สงคมศกษา28

1. รฐเดยว หมายถง รฐทมรฐบาลเพยงรฐบาลเดยว ใชอ านาจปกครองดนแดนทงหมดโดยรฐบาลนนอาจกระจายอ านาจใหทองถนใชบรหารกจการของทองถนไดตามทรฐบาลเหนสมควร ตวอยางเชน ประเทศไทย สงคโปร ญปนฟลปปนสและองกฤษ เปนตน

2. รฐรวม หมายถง รฐทมรฐบาล 2 ระดบ คอ รฐบาลกลาง อยทเมองหลวง ซงมอ านาจในกจการส าคญทเกยวของกบประโยชนสวนรวมของประชาชน เชน เรองการเงน การคลง การตางประเทศ การปองกนประเทศ สวนรฐบาลมลรฐ หรอ รฐบาลทองถน มหนาทเพอมลรฐนนๆ โดยเฉพาะ เชน จดเรองการศกษา สาธารณสขรกษาความสงบเรยบรอยภายในรฐของตนตวอยาง เชน สหภาพพมา ประเทศสหรฐอเมรกา มาเลเซย แคนาดา ออสเตรเลย และสวตเซอรแลนดเปนตน กฎหมายตางๆ ทออกมาจากแตละรฐจะตองไมขดแยงกบทางรฐบาลกลางประเภทของรฐ

รฐในโลกนมจ านวนมากมายกายกอง มขนาดเลกใหญไมเทากน บางรฐมเมองอยเพยงเมองเดยว มประชากรเพยงประชาชาตเดยวอาศยอย บางรฐมขนาดใหญ มอ านาจปกครองเหนอหลายประชาชาต ดงนนเราจงอาจจะแบงประเภทของรฐตามขนาดและจ านวนประชากรออกไดเปน 3 ประเภทดวยกน คอ

1. รฐนคร (City-State) เปนรฐเลกๆ มอาณาเขตจ ากดอยเพยงเมองเดยวหรอนครเดยว ในอดตมมากในประเทศอนเดยและประเทศกรซ ปจจบน ไดแก รฐวาตกน และสาธารณรฐสงคโปร

2. รฐประชาชาต (Nation State) หมายถง รฐขนาดใหญ มเมองหรอนครหลายแหง มอ านาจเหนอประชากรทเปนชนชาตเดยวกน รฐประเภทนเกดจาก

ก. การรวมตวของรฐนครหลายๆ รฐ เชน ประเทศไทยในอดตมเมองสโขทย อยธยาเชยงใหม เปนเสมอนรฐนคร

ข. การแยกตวเปนอสระจากการเปนประเทศเมองขน เชน สหภาพพมา ซงแยกมาจากองกฤษค. ประเทศทวๆ ไปทเปนประเทศเอกราช และไมไดเปนประเทศทมอาณานคม เชน ประเทศไทย ญปน ฯลฯ

3. รฐจกรวรรด (Imperial State) หมายถง รฐทมอ านาจปกครองเหนอประชาชาตตางๆ หลายประชาชาต กลาวคอเปนประเทศทมเมองขน แลวใชอ านาจของตนเขาไปครอบง าดานการปกครอง ตวอยางของรฐประเภทน เชน ประเทศองกฤษ ฝรงเศส สเปน เนเธอรแลนด โปรตเกส เปนตน ประเทศดงกลาวนลวนมเมองขนอยในทวปเอเซยและแอฟรกาตลอดจนหมเกาะตางๆ ทางทะเลใต

หนาทของรฐทมตอประชาชน หนาทของประชาชนทพงมตอรฐ1. ใหความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน2. ใหความมนคงของประเทศโดยการรกษาเอกราช3. ใหความเปนธรรม ความเสมอภาคแกประชาชนทกคน4. ใหประชาชนไดมสทธเสรภาพ5. ใหสวสดการทเหมาะสม6. สรางสมพนธไมตรกบตางประเทศ7. จดหารายไดเพอบ ารงและพฒนาประเทศ8. จดการดานธรกจบางประการเพอขจดปญหาการผกขาด

1. มความรบผดชอบในฐานะทเปนสวนหนงของรฐ2. ปฏบตตนใหถกตองตามกฎทก าหนดไว3. มสวนรวมในการรกษาเอกราชของรฐ4. ชวยพทกษผลประโยชนของสวนรวมเปนการรกษา สาธารณะสมบต5. ใหการบ ารงรฐดวยการเสยภาษอากร6. มสวนชวยพฒนาประเทศ

หนาทของรฐในลกษณะขางตนนเปนอ านาจทรฐไดมอบใหแกบคคลทใชอ านาจบรหาร คอ คณะรฐบาลเปนผด าเนน-งานโดยมงานรบชวงในรปแบบตางๆ

สงคมศกษา29

การจดระเบยบการปกครองภายในรฐระเบยบแบบแผนทางการปกครอง ทระบอ านาจหนาทของสถาบนการปกครองตางๆ ไวอยางชดเจน คอ "รฐธรรมนญ"

สถาบนปกครองทส าคญโดยทวๆ ไป ไดแก1. ประมข ม 2 รปแบบ คอ แบบมพระมหากษตรยเปนประมข และแบบมประธานาธบดเปนประมข โดยทงสอง

แบบนอยภายใตอ านาจรฐธรรมนญ2. รฐสภา มอ านาจหนาทในการออกกฎหมายและควบคมการบรหารราชการแผนดนของคณะรฐมนตรหรอรฐบาล3. คณะรฐมนตรหรอรฐบาล มอ านาจหนาทในการบรหารราชการแผนดน และบงคบใชกฎหมายตางๆ4. ศาล มอ านาจหนาทในการตดสนคดตางๆ ใหเปนไปตามกฎหมายประเทศไทยปกครองในระบอบประชาธปไตยมาตง พ.ศ. 2475 จนถงปจจบน โดยมพระมหากษตรยเปนประมข

อยภายใตรฐธรรมนญ อ านาจอธปไตยเปนของปวงชนชาวไทยรปแบบของรฐ ตามรฐธรรมนญประเทศไทยเปนรฐเดยว ใครจะมาแบงแยกไมไดรปแบบการปกครอง ประเทศไทยปกครองระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภา ซงประกอบดวยรฐสภา คณะรฐมนตร

และศาลอ านาจและหนาทของรฐสภา คณะรฐมนตร และศาล พอสรปไดดงน

รฐสภา (อ านาจนตบญญต) คณะรฐมนตร (อ านาจบรหาร) ศาล (อ านาจตลาการ)1. ก าหนดกฎหมาย2. อนมตงบประมาณแผนดน3. พจารณาการแตงตงคณะรฐมนตร4. ตงกระทถามคณะรฐมนตร เ ม อ ฝ า ยบ ร ห า ร ไม ปฏ บ ตต ามกฎหมาย5. เปดประชมเพอลงมตไมไววางใจ คณะรฐมนตรได

1. น ากฎหมายไปใชปกครองประเทศ2. น างบประมาณแผนดนไปบรหาร แผนดนตามอ านาจหนาททรบ ผดชอบ

พจารณาคดความตางๆ ตามกฎหมายทรฐสภาไดก าหนดไวอยางเครงครด

รปแบบของระบบการเมองการปกครองระบบการเมองการปกครองทส าคญในแตละรฐจะมลกษณะแตกตางกนไป ระบบทส าคญมอย 2 ระบบ คอ

ระบบประชาธปไตยกบระบบเผดจการ การทรฐใดรฐหนงจะใชระบบการเมองการปกครองแบบใด มกจะเปนผลจากประสบการณทางประวตศาสตร สภาพแวดลอมทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม ตลอดจนความคด หรออดมการณของชนชนผน าและประชาชนในประเทศนนๆ นอกจากระบบการเมองการปกครองยงมสวนสมพนธกบระบบเศรษฐกจซงม 2 ระบบ คอ ระบบเศรษฐกจทนนยมและระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยม

สงคมศกษา30

หลกการพจารณารปแบบการปกครอง ใหพจารณาจากอ านาจสงสด คอ อ านาจอธปไตยวาตกไปอยกบผใด ฝายใดดงแยกได ดงน

1. ปกครองโดยบคคลคนเดยว กลาวคอ บคคลผเปนผใชอ านาจสงสด มรปแบบการปกครอง 2 แบบ ไดแก1.1 สมบรณาญาสทธราชย (Absolute Monarchy) พระมหากษตรยทรงเปนผมอ านาจเดดขาดในการปกครอง

และสบทอดต าแหนงโดยการสบสนตตวงศ1.2 เผดจการ (Dictatorship) ผปกครองมอ านาจเดดขาด มาโดยการปฏวตยดอ านาจหรอไดมาจากการ

เลอกตงจากประชาชนเพมอ านาจตนภายหลง2. การปกครองโดยชนกลมนอย แบงเปน

2.1 แบบอภชนาธปไตย (Aristocracy) หรอพวกชนชนสง2.2 คณาธปไตย (Oligarchy) เพอกลมผลประโยชนพวกตน2.3 คอมมวนสต (Communism) โดยกลมพรรคคอมมวนสต

3. การปกครองโดยคนกลมมาก คอ การปกครองในรปแบบประชาธปไตย ประชาชนเปนผใชอ านาจสงสดโดยการเลอกตวแทนไปบรหารประเทศ หากไมพอใจเรยกอ านาจคนได การปกครองประเภทนกระท าเพอผลประโยชนของคนสวนใหญ

หลกการส าคญของการปกครองระบอบประชาธปไตยแบบตางๆแบบรฐสภา แบบประธานาธบด แบบกงรฐสภากงประธานาธบด

1. รฐบาลถกจดตงจากสภาผแทนราษฎร หวหนาพรรคการเมองทมเสยงขาง มากเดดขาดในสภาด ารงต าแหนง นายกรฐมนตร2. คณะรฐมนตรจะเขาด ารงต าแหนงได ตอเมอไดรบความไววางใจจากรฐสภา หากรฐสภาไมใหความไววางใจ คณะรฐมนตรหรอรฐบาลตองลาออก3. รฐสภามอ านาจหนาทในการควบคม การบรหารราชการแผนดนของฝาย บรหาร4. ฝายบรหารมอ านาจในการควบคม ฝายนตบญญตหรอรฐสภาดวยการ ยบสภา ผแทนราษฎรไดทงอ านาจ นตบญญตและอ านาจบรหารตาง เปนอสระและควบคมซงกนและกน

1. ทงฝายนตบญญต และฝายบรหาร ตางไดรบเลอกโดยตรงจากประชาชน2. ประธานาธบดมอ านาจในการแตงตง รฐมนตรรวมคณะในการบรหาร ประเทศไดโดยอสระ3. รฐสภาไมมอ านาจเหนอฝายบรหาร ทส าคญ คอ รฐสภาไมมอ านาจ ในการลงมตไมไววางใจรฐบาลและ ในขณะเดยวกนรฐบาลไมมสทธใน การยบสภาผแทนราษฎร ทงอ านาจ นตบญญตและอ านาจบรหาร ตางแยกจากกนโดยเดดขาด

1. มลกษณะผสมผสานระหวางระบบ รฐสภาและระบบประธานาธบด2. รฐบาลประกอบดวยประธานาธบด นายกรฐมนตรและรฐมนตรอนเพอ ใชอ านาจบรหารรวมกบประธานาธบด โดยนายกรฐมนตรไดรบแตงตงจาก ประธานาธบด3. รฐสภามอ านาจควบคมการบรหาร ของคณะรฐมนตรได ถารฐสภาลง มตไมไววางใจ นายกรฐมนตรและ รฐมนตรตองลาออก สวนประธานา- ธบดยงคงด ารงอยในต าแหนงไดจน ครบวาระ

สงคมศกษา31

เปรยบเทยบลกษณะรปแบบการปกครองระหวางระบอบประชาธปไตยและเผดจการ

ประชาธปไตย เผดจการ1. ในวถชวต วธด าเนนชวตหรอวฒนธรรมทยดหลก ความเสมอภาค เสรภาพ และภราดรภาพของบคคล เปนหลกในการด าเนนชวต ใชเหตในการแกปญหา รบฟงความคดเหนของผอนเสมอ ยอมรบเสยงขางมาก ใชการประนประนอม มน าใจ ประชาธปไตย คอ บชา เสรภาพ เสมอภาคและเหนคณคาศกดศรแหงความ เปนมนษยเสมอกน2. ในเชงอดมการณทางการเมอง หมายถง ระบบความคด และการเมองทถอวาบคคลมความเสมอภาค มเสรภาพ มนษย มความสามารถ มสตปญญาและเหตผล

3. ในเชงรปแบบการปกครอง หมายถง ระบบการ ปกครองทถอวา - ประชาชนมอ านาจสงสดในการปกครองประเทศ โดยประชาชนมอบอ านาจแกผแทน (ส.ส.) ไปใช อ านาจอธปไตยแทนตนเอง - ประชาชนตองมสวนรวมในการปกครองทงทางตรง และทางออม คอ ทางตรง เปน ส.ส. เปนสมาชกพรรคการเมอง ทางออม ตรวจสอบรฐบาลไดและวพากวจารณเสนอแนะ ตชมรฐบาล เชน องคกรกลางและโพลตางๆ

4. คนมความเทาเทยมกน (ทางการเมอง) โดยอ านาจ ของกฎหมาย ถอกฎหมายเปนมาตราฐานในการ ด าเนนการปกครอง แตไมเทาเทยมกน (ทางสงคม) คอ ฐานะ อาชพ ต าแหนง

1. ในวถชวต คอ คนเราแตกตางกนโดยธรรมชาต คนท มความสามารถมากกวายอมมสทธและโอกาสมากกวา ผดอยกวาตองเชอฟงและปฏบตตามผทเหนอกวา นยมใชอ านาจในการตดสนปญหาความขดแยง ถอวา ประโยชนของรฐส าคญกวาสงอนใด และเชอวาโดย ธรรมชาตแลวมนษยไมมเหตผล ไมสามารถปกครอง ตนเองไดตองอาศยผน า2. ในเชงอดมการณและการเมอง หมายถง แนวความคด และการเมองทใหความส าคญสงสดแกรฐและผน าท เปนตวแทนรฐ รฐจะเปนผถายทอดความด ความเจรญ ความสข ความปลอดภยแกราษฎร3. ในเชงรปแบบการปกครอง หมายถง การปกครองแบบ รวมอ านาจไวทผน า ใชอ านาจในการปกครองเดดขาด จ ากดสทธเสรภาพของประชาชน จ ากดการมสวนรวม ทางการเมองของประชาชนลกษณะทวไปของลทธเผดจการเผดจการมหลายแบบ แตมลกษณะรวม ทส าคญดงน - มนษยไมเทาเทยมกนโดยธรรมชาต ผดอยกวาตอง เชอฟงและปฏบตตามผเหนอกวา - ผลประโยชนของรฐโดยสวนรวมส าคญกวาผล ประโยชนของประชาชน - รฐเปนสงสงสด รฐถายทอดความด ความเจรญ ความปลอดภยใหแกประชาชน - มนษยโดยธรรมชาตแลวไมมเหตผล ไมสามารถ ปกครองตนเองได ตองใหผน าทมคณสมบตพเศษ ปกครอง4. บคคลไมเทาเทยมกนทงทางสงคมและทางการเมอง ประชาชนเปนเพยงกลไกของรฐ และพรอมทจะปฏบต ตามค าสงของรฐโดยไมมเงอนไข

สงคมศกษา32

ประชาธปไตย เผดจการ5. มพรรคการเมองหลายพรรค ขอด คณคาของความเปนมนษยสมบรณ ไดปกครอง ตนเอง ใชสทธ เสรภาพ ความเสมอภาค ขอเสย ลาชาหลายขนตอน ไมทนกบสถานการณใน บางครง

5. พรรคการเมองมพรรคเดยว ขอด รวดเรวทนใจมประสทธภาพในการตดสนใจและ การท างานทนสถานการณ ขอเสย คนขาดความกระตอรอรนขาดชวตจตใจมชวต อยไปวนๆ - ไมมคณคาของการเปนมนษยเลยเพราะไมไดใช สทธเสรภาพและความเสมอภาค

สงทเหมอนกนทงระบอบประชาธปไตย - ระบอบเผดจการ คอ1. มชนชนและการคอรปชนทง 2 ระบบ2. มพรรคการเมอง รฐธรรมนญ และการเลอกตงทง 2 ระบบ

(เปนองคกรทางการเมองทวไป แตของประชาธปไตยก าหนดไวชดเจนแนนอนกวา)

ประชาชนกบระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยในการปกครองระบอบประชาธปไตยประชาชนเปนบคคลส าคญ เพราะมสวนรวมก าหนดนโยบายการบรหาร

ประเทศและการบรหารประเทศดงแผนภมตอไปน

ประชาชน ผแทนราษฎร รฐบาล

กาหนดนโยบาย

ขาราชการประจากระทรวง ทบวง กรม

แสดงความตองการ เสนอ

สงไปใหดาเนนการปฏบต

ผลประโยชน

แผนภมความสมพนธระหวางประชาชนกบรฐบาลเผดจการ

รฐบาล นโยบาย หนวยงานรฐ ประชาชน

ปฏบตตามคาสงเพอผลประโยชนของรฐบาล

กาหนด สงไป บงคบ

สงคมศกษา33

แผนภมการตรากฎหมายในการปกครองระบอบประชาธปไตย

ประชาชน

คณะรฐบาลใชกฎหมายรฐ

เลอก ผแทนราษฎร รวมกน สภาผแทนพจารณากฎหมาย สงให คณะรฐบาล

แผนภมการตรากฎหมายในระบบเผดจการทมตอประชาชน

รฐบาลตองการใชกฎหมาย สภารางกฎหมาย ประชาชน

ทาตามกฎหมายทรฐตองการ

สง บงคบ

ตารางเปรยบเทยบขอด ขอเสยของระบอบประชาธปไตยและระบอบเผดจการ

ขอด ขอเสยระบอบประชาธปไตย 1. เปดโอกาสใหประชาชนสวนขางมากด าเนน

การปกครองประเทศ2. เปดโอกาสใหประชาชนทกคนใชสทธเสร- ภาพไดอยางเสมอภาคกน3. ถอกฎหมายเปนมาตรฐานในการด าเนน การปกครอง4. ชวยระงบความขดแยงระหวางรฐบาลกบ ประชาชน และระหวางประชาชนดวย กนเอง โดยสนตวธ

1. มความลาชาในการตดสนใจ ท าการตางๆ ตองมการปรกษาหารอและผานขนตอนมาก2. ตองเสยคาใชจายในการด าเนนการปกครอง มาก3. อาจน าไปสความสบสนวนวายได ถาไมรจก ใชสทธเสรภาพใหอยภายในกรอบกฎหมาย

ระบอบเผดจการ 1. รฐบาลสามารถตดสนใจท าการอยางใด อยางหนงไดรวดเรวกวาระบอบประชา- ธปไตย2. แกปญหาบางอยางไดมประสทธผลกวา ระบอบประชาธปไตย

1. เปนการปกครองโดยบคคลคนเดยว หรอ กลมเดยวเพอประโยชนสวนตนและพวกพอง2. มการใชอ านาจเผดจการกดขและลดรอน สทธเสรภาพ3. ท าใหคนดมความสามารถทไมใชพวกพอง ไมมโอกาสด ารงต าแหนงส าคญ4. อาจน าประเทศชาตไปสความพนาศได

สงคมศกษา34

แผนภมแสดงโครงสรางของระบอบการเมองการปกครอง

ประชาธปไตย

ประชาธปไตยทางตรง ประชาธปไตยทางออม

เผดจการ

เผดจการอานาจนยม เผดจการเบดเสรจนยม

ระบอบการเมองการปกครอง

แบบรฐสภา

แบบประธานาธบดแบบกงประธานาธบดกงรฐสภา

แบบทหาร

แบบพลเรอน

แบบนาซ

แบบฟาสซสตแบบคอมมวนสต

หลกเศรษฐกจกบระบอบการปกครองทนนยม

เผดจการ

สงคมนยม

ประชาธปไตย

ทนนยมเผดจการ ทนนยมประชาธปไตย รฐสวสดการดงเดม

เผดจการสงคมนยม(ระบบคอมมวนสต)

สงคมนยมประชาธปไตย (สงคมนยมเสร)

--

1. ระบบทนนยมสวสดการ ทนนยมสมยใหม ทนนยมประชาธปไตยการเมอง → ประชาธปไตยโดยแทเศรษฐกจ → บคคลมเสรภาพทางเศรษฐกจ มกรรมสทธในทรพยสน ใชกลไกตลาด กลไกราคา แตรฐ

เขาแทรกแซงเพอใหเกดความเปนธรรมในระบบเศรษฐกจ เชน การจดตงรฐวสาหกจ การก าหนดคาแรงงานขนต า การใหจดตงสหภาพแรงงาน การประกนราคาพชผล กจกรรมบางอยางทกระทบคนสวนใหญรฐอาจเอามาท าเอง เชน การขนสงมวลชน ทาเรอ ไฟฟา ประปา รฐจดสวสดการตางๆ ในการรกษาพยาบาล การศกษา และอนญาตใหเอกชนมสทธท าควบคไปกบรฐไดดวย

สงคมศกษา35

- ใหเสรภาพแกบคคลในการรวมกลมอยางกวางขวางและกลมทางเศรษฐกจสงคมเหลานจะพฒนาไปสพรรคการเมอง และกลมผลประโยชน

- รฐมหนาทในการสนองตอบตอความตองการของกลมตางๆ ในสงคม และคอยปกปองคมครอง ไมใหเกดการละเมดสทธระหวางกนดวย

- เชน สหรฐอเมรกา แคนาดา ญปน ออสเตรเลย2. ระบบสงคมนยมประชาธปไตยการเมอง → ประชาธปไตยเศรษฐกจ → สงคมนยมโดยพนฐานยงใชหลกกลไกราคาในการก าหนดการผลต แตรฐแทรกแซงมาก

ในเรองการแบงปนผลประโยชนทางเศรษฐกจ โดยวธการเกบภาษอากร โดยยดหลกวาผมรายไดมากตองเสยภาษสงรวมทงระบบประกนรายไดและสวสดการ

- วางแผนด าเนนการทางเศรษฐกจมาก แตไมเครงครดเทาสงคมนยมคอมมวนสต- รฐโอนกจการส าคญๆ มาด าเนนการเอง ในระดบทมากกวาระบบท 1- ใชระบบสหกรณอยางมประสทธภาพทงดานเกษตรกรรม อตสาหกรรม บรการ- กรณวางงาน รฐจะจายเงนเดอนขนต าทประกนไวไมใหเดอดรอน- รฐใหสวสดการส าคญแกประชาชนโดยไมคดมลคา โดยใชจายเงนจากทรฐเกบมาในรปภาษทคอนขางสง ท าใหรายไดบคคลไมตางกนมาก

- รฐสนบสนนใหมพรรคการเมองทเปนตวแทนของกรรมกรและเมอไดเปนรฐบาลกจะออกกฎเกณฑทอยในอ านาจ ในการด าเนนการตางๆ ตามจดมงหมายได

- เชน นอรเวย สวเดน องกฤษ ในชวงทพรรคแรงงานไดเปนรฐบาล3. ระบบสงคมนยมคอมมวนสตหรอเผดจการสงคมนยมการเมอง → พรรคคอมมวนสตเพยงพรรคเดยว ประชาชนมเสรภาพเทาทรฐก าหนดใหเศรษฐกจ → รฐเขาถอกรรมสทธในปจจยการผลตทกอยาง ยกเวน แรงงาน- เอกชนมกรรมสทธในทรพยสนบางอยางทเปนทรพยสวนตว เชน วทย เสอผา รถจกรยานนอกนนเปนของสงคมสวนรวม

- รฐเขาด าเนนการทางเศรษฐกจเกอบทงหมด ภายใตแผนเศรษฐกจทรฐก าหนดไวอยางเขมงวด รฐหรอสงคมจะเปนผใหความมนคงแกชวต รายไดและสวสดการตามทรฐหรอสงคมเหนสมควร สนบสนนใหใชชวตรวมกนในคอมมนทรฐก าหนดไว

- ไมใชกลไกราคา หากการผลตกบความตองการไมสมดลกไมปลอยใหราคาเปลยนแปลง แตใชวธปนสวน(เขาแถวรอซอสนคา) เปนการบงคบใหออมโดยอตโนมต

- หลกการส าคญไดรบอทธพลจากแนวความคดของมารกซและเลนน ความเชอของกลมนคอ ระบบเศรษฐกจแบบทนนยม เปนระบบทเลวรายจ าเปนตองก าจด

- ภาระในการก าจดสงคมทนนยมนนเปนของชนชนกรรมาชพหรอกรรมกร ภายใตการน าของพรรคคอมมวนสต- เชน อดตสหภาพโซเวยต กอนลมสลายใน พ.ศ. 2534 จน ควบา

สงคมศกษา36

4. ระบบเผดจการทนนยมการเมอง → ระบอบเผดจการเศรษฐกจ → ใชระบบทนนยม- มกเปนประเทศก าลงพฒนาหรอประเทศเกดใหมหลงสงครามโลกครงท 2 โดยผน าตองการผลกดนใหประเทศตนมความเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจ จงพยายามพฒนาดานเศรษฐกจและสงคมตามแบบอยางประเทศตะวนตกโดยการสรางแรงจงใจตางๆ เพอใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนมากขน เชน การลดหยอนภาษอากร การจดนคมอตสาหกรรมและสาธารณปโภคใหครบครน

- มกมปญหาทางดานการเมอง การปกครอง อนเนองมาจากการแกงแยงอ านาจในระหวางผน าดวยกน การรฐ-ประหารโคนลมอ านาจเกดขนบอยครง และมกมหวหนารฐบาลเปนผบญชาการเหลาทหาร

- ผน าจะพยายามออกกฎหมายจ ากดเสรภาพทางการเมองของประชาชน โดยอางเหตผลวาเพอสรางบรรยากาศการลงทนจากตางชาต สวนภาคเอกชนกยงมเสรภาพในทางเศรษฐกจพอสมควรตราบใดทไมกระทบกระเทอนตอเสถยรภาพทางการเมองของผน า

- เชน ไทยในยคจอมมพลสฤษด ธนะรชต เกาหลใตสมยประธานาธบดปกจงฮ อารเจนตนาในยคจอมพลเปรอง

รปแบบการปกครองของไทยคนไทยในปจจบนมความรและความตนตวในเรองการเมองการปกครองมากขนอยางทไมเคยปรากฏมากอน ดงจะ

เหนไดวารายการวทย รายการโทรทศน นตยสารสงพมพตางๆ ประชาชนไดเขามามสวนรวมในการแสดงความคดเหนตอเรองการบรหารบานเมองเปนจ านวนมาก

นบเปนขอดประการหนงของความเปนประชาธปไตย ทประชาชนไดเขามามสวนรวมทางการเมองมากขนคงปฏเสธไมไดวาความตนตวดงกลาวเปนผลมาจากความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยดานการสอสารทท าใหประชาชนสามารถรบรขอมลขาวสารไดอยางกวางขวางและเทาเทยมกน

มสงหนงซงเปนความรพนฐานส าหรบประชาชนและเยาวชนไทยทควรทราบ คอ รปแบบการปกครองไทยทอาจตองมาทบทวนกน เพราะยงมคนอกเปนจ านวนมากเกดความสบสนและเขาใจผดวาประเทศไทยม 76 จงหวด

แมกระทงหนงสอแบบเรยนของนกเรยนในระดบประถมศกษากยงอธบายไวไมถกตองเชนกน จงเปนภาระของกองวชาการและแผนงาน กรมการปกครอง ซงท างานเกยวของกบเรองดงกลาว ตองอธบายถงรปแบบการปกครองไทยเพอสรางความเขาใจทถกตองดงนการจดระเบยบการปกครองของไทย ยดหลกสากลทใชในประเทศตางๆ ทวโลก 3 หลกดวยกน คอ

1. หลกการรวมอ านาจ (Centralization)2. หลกการแบงอ านาจ (Deconcentration)3. หลกการกระจายอ านาจ (Decentralization)

สงคมศกษา37

มาใชและไดตราเปนพระราชบญญตจดระเบยบบรหารราชการแผนดน ฉบบลาสดทมการแกไขปรบปรง คอฉบบป พ.ศ. 2534 แบงการปกครองเปน 3 สวน คอ

1. การบรหารราชการสวนกลาง ใชหลกการรวมอ านาจ ไดแก กระทรวง ทบวง กรม ตางๆ เปนเรองของการก าหนดนโยบาย การวางแผน และการก ากบดแลราชการสวนภมภาคและทองถน

2. การบรหารราชการสวนภมภาค ใชหลกการแบงอ านาจ ไดแก จงหวด และอ าเภอ เปนตวแทนของราชการสวนกลางทสงไปปฏบตหนาท เพอแกไขปญหาและสนองตอบความตองการของประชาชนในภมภาค (สวนกงอ าเภอต าบล และหมบาน ไดก าหนดไวในพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท 2457 ซงเปนสวนยอยของสวนภมภาค หรอจะเรยกวา การปกครองทองทกได)

3. การบรหารราชการสวนทองถน ใชหลกการกระจายอ านาจ เปนการจดใหประชาชนไดปกครองตนเอง โดยเฉพาะบรการดานสาธารณะในเรองตางๆ เชน ดานสาธารณปโภค สาธารณปการ การดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเปนตน ม 6 รปแบบ ไดแก

- เทศบาล- องคการบรหารสวนจงหวด (อ.บ.จ.)- กรงเทพมหานคร และเมองพทยา (รปพเศษ 2 แบบ)- สขาภบาล- องคการบรหารสวนต าบล (อ.บ.ต.)

ซงในอนาคตกคงตองปรบปรงใหเหลอรปแบบนอยลง โดยมเปาหมายทรปแบบเทศบาล ซงสอดคลองกบระบบรฐสภาของประเทศ จะเหนไดวา ถาพจารณาจากการบรหารราชการสวนภมภาค คอ จงหวดและอ าเภอ ตามกฎหมายประเทศไทยเราม 75 จงหวด (ขอมลประชาสมพนธของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ณ 31 ธนวาคม 2538ม 75 จงหวด 749 อ าเภอ 81 กงอ าเภอ 7,255 ต าบล 66,079 หมบาน) สวนกรงเทพมหานคร (กทม.) นน คอ รปแบบหนงของการบรหารราชการสวนทองถน จงไมนบเปนจงหวดทเปนราชการสวนภมภาค

สงคมศกษา38

ประวตการปกครองของประเทศไทย และการเปลยนแปลงทางการเมองไทย

สมยสโขทย + พอปกครองลก( พ.ศ. 1792 1981)

ราชธาน

หวเมองชนใน(เมองลกหลวง)หวเมองชนนอก(เมองพระยามหานคร)หวเมองประเทศราช

เมองศรสชนาลยเมองสองแคว

เมองสระหลวง

เมองซากงราว

สมยอยธยา + สมมตเทพเทวราชา (พ.ศ. 1893 2310)

พระเจาอทอง พระบรมไตรโลกนาถ

พระบรมไตรโลกนาถพระเจาเอกทศน

หวเมองชนในเมองพระยามหานครหวเมองประเทศราช

การปกครองสวนกลาง

การปกครองสวนภมภาค

การปกครองหวเมองประเทศราช

กรมเวยง (ความสงบ)กรมวง (ตดสนคด,ราชสานก)กรมคลง (การคลง,การเงน)กรมนา (ทนา)

เมองชนเอกเมองชนโทเมองชนตร

สมยรตนโกสนทร(พ.ศ. 2325 2475)

รชกาลท 1 รชกาลท 4

รชกาลท 5 รชกาลท 6

รชกาลท 7 ปจจบน

สวนกลาง (12 กระทรวง)สวนภมภาค (ระบบเทศาภบาล)เอกภาพ เสมอภาค ปลอดภยเสรภาพ เศรษฐกจ การศกษา (หลก 6 ประการของคณะราษฎร)

+ ทศพธราชธรรม

(เชนเดยวกบกรงศรอยธยา) + ทศพธราชธรรมสมมตเทพ

สมบรณาญาสทธราชย

ประชาธปไตย โดยยดหลก

-

--

-

-

-

สงคมศกษา39

โครงสรางการปกครองระบบเมองลกหลวงในสมยสโขทย

������สโขทย

������ศรสชนาลย

������นครชม ���

���สองแคว

������สระพลวง

��เมองราชธาน��เมองลกหลวงสทศ (หวเมองชนใน)

เมองพระยามหานคร (หวเมองชนนอก)เมองประเทศราช

โครงสรางการบรหารราชการแผนดนสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ (สวนกลาง)

พระมหากษตรย

สมหพระกลาโหม

กรมอาสากรมชางสบหมกรมมากรมชาง

สมหนายก

ธรรมมาธการณนครบาล(เวยง) (วง)

โกษาธบด(คลง)

เกษตรธการ(นา)

สงคมศกษา40

การปกครองอาณาจกรแบบรวมศนยอ านาจในสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถจนถงสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (สวนภมภาค)

เขตราชธานเขตราชธาน

หวเมองชนใน ตรโท

หวเมองชนนอก

หวเมองชนนอก

เมองประเทศราช

การปฏรปการปกครอง พ.ศ. 2435สมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว หลง พ.ศ. 2435 (สวนกลาง)

พระมหากษตรย

มหาดไทย

ยทธนาธการพระคลงธรรมการ

การตางประเทศกลาโหม นครบาล วง เกษตรพาณชยการ

ยตธรรม โยธาธการ มรธาธร

องคมนตรสภารฐมนตรสภา

สงคมศกษา41

โครงสรางความสมพนธของการปกครองสวนภมภาคในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ขาหลวง

สมหเทศาภบาล

นายอาเภอ

กานน

ผใหญบาน

เสนาบดกระทรวงมหาดไทย

เมอง

อาเภอ

ตาบล

หมบาน

กระทรวงมหาดไทย

มณฑล

สงคมศกษา42

แสดงโครงสรางของกรงเทพมหานคร

สานกตางๆ

ประชาชน (เลอกตง)

สานกงานเขต สภาเขต

ปลดกรงเทพมหานครรองผวาราชการกรงเทพมหานคร

(ฝายบรหาร)ผวาราชการกรงเทพมหานคร

(ฝายนตบญญต)สภากรงเทพมหานคร

เมองพทยา เปนระบบการปกครองทองถนรปแบบพเศษ ซงมปลดเมองพทยา ซงเปนนกบรหารมออาชพทรบจางเขามาจดด าเนนการและมสภาเมองพทยาเปนฝายนตบญญต โดยเลอกตงคนหนงใหเปนนายกเมองพทยาแตไมมอ านาจบรหาร ท าหนาทเปนเพยงตวแทนในพธการตางๆ และเปนประธานทประชมสภาพทยาเหลานน

แสดงโครงสรางของเมองพทยา

สภาเมองพทยา

เมองพทยา

ปลดเมองพทยา

สมาชกจากการเลอกตง 9 คน สมาชกจากการแตงตง 8 คนรองปลดเมองพทยา

กอง กอง กอง

วาจางโดยสญญา

สงคมศกษา43

กฎหมาย

กฎหมาย คอ กฎเกณฑหรอขอบงคบของรฐทใชควบคมความประพฤตของบคคลในสงคมลกษณะของกฎหมาย

1. กฎหมายตองเปนขอบงคบ ค าสง หรอขอหามไมใหกระท า2. กฎหมายตองเปนขอบงคบความประพฤตของสมาชกในสงคมทกคน3. กฎหมายตองมสภาพบงคบ มบทลงโทษ4. กฎหมายตองมาจากรฐาธปตย

ประเภทของกฎหมาย1. ใชองคกรจดท ากฎหมายเปนเกณฑ แบงไดดงน (โดยเรยงตามล าดบความส าคญ)

- กฎหมายทจดท าโดยองคกรพเศษ คอ กฎหมายรฐธรรมนญ- กฎหมายทออกโดยองคกรฝายนตบญญต คอ พระราชบญญต- กฎหมายทออกโดยองคกรฝายบรหาร คอ พระราชก าหนด พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศและค าสงตางๆ

- กฎหมายทออกโดยองคกรสวนทองถน คอ ขอบญญต เทศบญญต และขอบงคบของสขาภบาล2. ใชลกษณะความสมพนธระหวางคกรณเปนเกณฑ ในการแบง

- กฎหมายเอกชน ระหวางเอกชน-เอกชน เชน ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย- กฎหมายมหาชน ระหวางเอกชน-รฐ เชน กฎหมายรฐธรรมนญ กฎหมายอาญา- กฎหมายระหวางประเทศ ระหวางรฐ-รฐ หรอเอกชนของรฐหนงกบอกรฐหนงแบงออกเปน แผนกคดเมองและแผนกคดบคคล

3. ใชบทบาทหรอหนาทของกฎหมายเปนเครองแบง- กฎหมายสารบญญต เชน ประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย- กฎหมายวธสบญญต เชน ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา หมายถง วธการฟองตามคดอาญา

สงคมศกษา44

ความหมายและความส าคญของกฎหมายรฐธรรมนญ

รฐธรรมนญคออะไร?รฐธรรมนญ คอ กฎหมายสงสดของประเทศซงก าหนดการจดการของประเทศและรบรองสทธและเสรภาพบาง

ประการของประชากรของประเทศท าไม? จงเปนกฎหมายสงสดของประเทศ

ทวา "รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศ" เพราะเปนแมบทของการบญญตกฎหมาย เมอบทบญญตของกฎหมายใดขดแยงกบบทบญญตของรฐธรรมนญ กฎหมายนนยอมไมมผลบงคบใชอยางแนนอน หรอเปนโมฆะนนเองงานราชการแผนดนของรฐบาลจะตองเปนไปตามบทบญญตของรฐธรรมนญเทานน

ส าหรบบทบญญตทส าคญของรฐธรรมนญ โดยทวไปนนจะบญญตรากฐานส าคญในการปกครองประเทศไว 3 ทางคอ

1. บญญตถงการพจารณาออกกฎหมายทเรยกวา อ านาจนตบญญต2. บญญตถงการพจารณาออกกฎหมายใชอ านาจปกครองประเทศทเรยกวา อ านาจบรหาร3. บญญตถงการใชอ านาจพจารณาพพากษาคดทเรยกวา อ านาจตลาการนอกจากนแลวยงก าหนดรปของรฐวา จะเปนรฐอนหนงอนเดยวกนหรอเปนสหรฐ และก าหนดฐานะประมขของรฐวา

ประมขของรฐจะมพระมหากษตรย มหาจกรพรรดหรอประธานาธบด รวมไปถงบทบญญตเกยวกบสทธและหนาทของพลเมองวตถประสงคของกฎหมายรฐธรรมนญ

1. ก าหนดรปของรฐ2. ก าหนดลกษณะและหนาทของสถาบนการเมองของรฐ เชน ลกษณะและหนาทของประมขของรฐ ลกษณะ

และหนาทของสภานตบญญตของคณะรฐมนตรของศาล3. ก าหนดความสมพนธระหวางสถาบนการเมองของรฐ4. การใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองประเทศ5. การคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนรฐธรรมนญ แบงออกเปนประเภทใหญๆ คอ1. แบงแยกตามลกษณะของรฐธรรมนญ ซงไดแกก. รฐธรรมนญลายลกษณอกษรข. รฐธรรมนญจารตประเพณ

2. แบงแยกตามวธแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ไดแกก. รฐธรรมนญแกไขเพมเตมงายข. รฐธรรมนญแกไขเพมเตมยาก

สงคมศกษา45

ประชาชนกบรฐธรรมนญการจดท ารฐธรรมนญโดยวธใหราษฎรมาลงคะแนนเสยงแสดงประชามตมประโยชน คอ1. เพอชใหเหนวา ประชาชนเปนเจาของอ านาจอธปไตยอยางแทจรง หรอเพอใหมการจดท ารฐธรรมนญทสอดคลอง

กบรปการปกครองของประเทศประชาธปไตย2. เพอใหประชาชนมสวนชวยจดท ารฐธรรมนญ ท าใหรฐธรรมนญนนมคาเพมมากขน เพราะไดรบความเหนชอบจาก

ประชาชนสวนใหญ

กรอบเบองตนของรางรฐธรรมนญสภารางรฐธรรมนญไดแบงกลมปญหาทรางรฐธรรมนญใหมจะตองหยบมาแกไขปรบปรงเปน 3 กลมดวยกน คอ1. การขยายความคมครองในสทธเสรภาพพนฐานใหกวางขวางและเปนจรงกวาเดม รวมทงการทบทวนแกไข

ก าหนดภารกจและการจดราชการของรฐใหชดเจนเทาทนตอปญหาของบานเมอง2. การปรบปรงกลไกตรวจสอบการใชอ านาจรฐใหมประสทธภาพทงในสวนของการจดการกบผทจรตประพฤต

มชอบและในสวนทเปนหลกประกนสทธเสรภาพของราษฎร3. การทบทวนการปกครองโดยระบบผแทนทงระบบ ทงระบบพรรคการเมอง การเลอกตงและระบบรฐบาล

เพอเอออ านวยหรอสงเสรมใหไดมาซงการปกครองทรบผดชอบ สจรตและมประสทธภาพยงขนประชาชนไดอะไรจากรฐธรรมนญใหม1. สทธในความเปนผเปนคน 4. การปฏรประบบผแทน2. การปฏรปราชการ 5. การขจดความทจรตในบานเมอง3. การปฏรป "ศาล" และระบบตรวจสอบ

ประเภทของกฎหมายแบงตามลกษณะสภาพบงคบกฎหมายทกประเภททบญญต หรอตราขนมาใชบงคบยอมตองมวตถประสงคทจะใหการใชบงคบไดจรงจงหรอ

ทเรยกวา ความศกดสทธของกฎหมาย จงอาจแยกตามสภาพบงคบเปน 2 ลกษณะ คอ กฎหมายอาญาและกฎหมายแพง1. กฎหมายอาญา เปนกฎหมายวาดวยความผดและตองมโทษตามทบญญตไวในกฎหมายอาญา ความผดใน

ทางอาญา คอ การกระท าความผดทกระทบกระเทอนความสงบเรยบรอยของสวนรวมหรอของมหาชน จงอาจกลาวไดวากฎหมายอาญาเปนสาขาหนงของกฎหมายมหาชน

ความผดและโทษในทางอาญานนจะตองถอเปนหลกส าคญวา บคคลจะรบโทษอาญากตอเมอไดกระท าการอนกฎหมายซงใชในขณะกระท านนบญญตวาเปนความผดและก าหนดโทษไว และโทษทจะลงแกผกระท าความผดตองเปนโทษทบญญตไวในกฎหมาย

ความผดในทางอาญากก าหนดไวตามประมวลกฎหมายอาญาและความผดตามกฎหมายอนๆ ทก าหนดความผดและมโทษในทางอาญา คอ ประหารชวต จ าคก กกขง ปรบ และรบทรพยสน

2. กฎหมายแพง ลกษณะของความรบผดในทางการแพงนนแตกตางกบความผดในทางอาญา กลาวคอ ความรบผดในทางแพงหรอการกระท าความผดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย จะไมมโทษในทางอาญา เพราะคดในทางแพงเปนเรองเกยวกบสทธและหนาทของบคคลเทานน ความผดในทางแพง จะมโทษเพยงใหบคคลนนไดรบความเสยหายในทางแพงเทานน เชน เสยสทธ ชดใชคาเสยหาย หรอจายคาสนไหมทดแทน

สงคมศกษา46

ตวอยาง ชายหญงเปนสามภรรยากนแตไมไดจดทะเบยนสมรส กฎหมายจะไมรบรวาเปนสามภรรยากนทงสองฝายจะไมเกดสทธและหนาทอนพงจะไดรบตามกฎหมายแตอยางใดเลย เชน เมอฝายใดฝายหนงตายลงอกฝายหนงกไมมสทธรบมรดกของอกฝายหนงกฎหมายอาญากบความผดอาญา

กฎหมายอาญา หมายถง กฎหมายตามประมวลกฎหมายอาญา ผกระท าความผดตามทบญญตในประมวลกฎหมายอาญาจะถกลงโทษอาญาโทษอาญา โทษส าหรบลงแกผกระท าความผดอาญา มดงน

1. ประหารชวต 2. จ าคก 3. กกขง 4. ปรบ 5. รบทรพยสนความผดทางอาญา ม 2 ชนด ไดแก

1. ความผดตอสวนตว ซงยอมความกนได เชน ความผดฐานหมนประมาท2. ความผดตอแผนดน ซงยอมความไมได เชน ความผดฐานลกทรพย

หมายเหต ความผดอาญา ยงหมายถงความผดทมโทษอาญา โดยอาจเปนความผดตามกฎหมายอน นอกเหนอจากความผดตามกฎหมายอาญา เชน ความผดตามกฎหมายเลอกตง ความผดเกยวกบภาษอากรและสรรพ-สามต ซงมโทษอาญา คอ จ าคกหรอปรบหรอทงจ าทงปรบ

รฐสภารฐธรรมนญก าหนดใหประเทศไทยปกครองดวยระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภา คอ ใหมรฐสภาเปนหลกใน

การปกครอง ซงนอกจากท าหนาทพจารณาบญญตกฎหมาย และเปนตวแทนแสดงเจตนารมณแทนประชาชนแลวยงเปนสถาบนทท าหนาทคดเลอกนายกรฐมนตร และควบคมการบรหารงานของรฐบาล

องคประกอบของรฐสภา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 บญญตใหรฐสภาประกอบดวยสภาผแทนราษฎรและวฒสภา

สมาชกสภาผแทนราษฎร (สส.) และสมาชกวฒสภา (สว.) ตางไดรบเลอกตงจากประชาชน เพอท าหนาทปกครองประเทศแทนประชาชน โดยมสทธ หนาทและวธปฏบตทเหมอนกนและทตางกน ดงน

1. จ านวนสมาชกและอายของสภา

สมาชกสภาผแทนราษฎร (สส.) สมาชกวฒสภา (สว.)1. จ านวนสมาชกทงหมด 500 คน ประกอบดวยสมาชก ซงมาจากการเลอกตงแบบบญชรายชอ 100 คน กบสมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบแบงเขต 400 คน

1. จ านวนสมาชก 200 คน มาจากการเลอกตงทงหมด

2. ประธานสภาผแทนราษฎร เปนประธานรฐสภา 2. ประธานวฒสภา เปนรองประธานวฒสภา3. มอายคราวละ 4 ป นบจากวนเลอกตง 3. มอายคราวละ 6 ป นบจากวนเลอกตง4. เลอกครบอายแลวตองมการเลอกตงใหมภายใน 45 วน สส. ทงหมดพนจากหนาทในทนททสภาหมดอาย

4. เมอครบอายแลวตองมการเลอกตงใหมภายใน 30 วน สว. ทหมดอายแลวยงคงท าหนาทตอไปจนกวา ชดใหมจะเขารบหนาท

สงคมศกษา47

สมาชกสภาผแทนราษฎร (สส.) สมาชกวฒสภา (สว.)5. พระมหากษตรยทรงมพระราชอ านาจทจะยบสภา ผแทนราษฎร ตามทนายกรฐมนตร ถวายค าแนะน า

5. ไมมการยบวฒสภา

6. เมอมการยบสภาหรอต าแหนงวางลงกอนสนอายสภา ตองมการเลอกตงแทนภายใน 60 วน (เวนแตอายสภา จะเหลออยไมถง 180 วน)

6. เมอต าแหนงวางลงกอนสนอายสภาตองมการเลอกตง แทนภายใน 45 วน (เวนแตอายสภาจะเหลออยไมถง 180 วน)

ระบบรฐสภา

ประชาชน

กกต. สภาผแทน วฒสภา ปปช.

ออกกฎหมายเลอก (ถอด) นายก

นายกเลอก (ถอด) รมต.

บรหารราชการแผนดน

แตงตงและถอดถอนบคคลตาแหนงสาคญ

เสนอรางกฎหมาย

เลอกตง

เสนอถอดถอน

กากบกากบ

กฎหมายเลอกตงการเลอกตง หมายถง การทประชาชนเลอกบคคลไปท าหนาทบรหารบานเมองในระดบตางๆ ตามทกฎหมายบญญตไว

เชน เลอกไปท าหนาทบรหารประเทศ ในฐานะเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา เลอกไปท าหนาทบรหารจงหวดในฐานะเปนสมาชกสภาจงหวด เลอกไปท าหนาทบรหารเมองในเขตเทศบาล ในฐานะเปนเปนสมาชกสภาเทศบาล เลอกไปท าหนาทบรหารต าบล ในฐานะสมาชกสภาต าบล เปนตน

ผท าหนาทจดใหมการเลอกตง ด าเนนการและควบคมการเลอกตงทกประเภท เรยกวา คณะกรรมการการเลอกตง(กกต.)

สงคมศกษา48

คณะกรรมการการเลอกตง (กกต.)องคประกอบ คณะกรรมการการเลอกตงประกอบดวย ประธานกรรมการ 1 คน กบกรรมการอนอก 4 คน

ซงพระมหากษตรยทรงแตงตง ตามค ากราบบงคมทลฯ แนะน าของวฒสภา จากผซงมความเปนกลางทางการเมองและมความซอสตยสจรตเปนทประจกษตามกระบวนการสรรหาซงก าหนดไวในรฐธรรมนญ (ประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตง)

คณสมบต คณะกรรมการการเลอกตงตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตอไปน1. มสญชาตไทยโดยการเกด2. อายไมต ากวา 40 ปบรบรณ3. ส าเรจการศกษาไมต ากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา4. ไมเปนบคคลตองหามมใหใชสทธเลอกตง หรอสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร5. ไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมอง สมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถน6. ไมเปนหรอเคยเปนสมาชกผด ารงต าแหนงอนของพรรคการเมองในระยะ 5 ป กอนด ารงต าแหนง7. ไมเปนผตรวจการแผนดนของรฐสภา กรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ตลาการศาลรฐธรรมนญ ตลาการ

ศาลปกครอง กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตหรอกรรมการตรวจเงนแผนดน8. ไมอยในระหวางตองหามมใหด ารงต าแหนงทางการเมอง เนองจากจงใจไมยนบญชแสดงรายการทรพยสน

และหนสน และเอกสารประกอบหรอยนเทจ หรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ9. พนก าหนด 5 ป หลงจากเคยถกวฒสภามมตใหถอดถอนออกจากต าแหนงการกระท าอนตองหาม กรรมการการเลอกตงตอง1. ไมเปนขาราชการซงมต าแหนงหรอเงนเดอนประจ า หรอพนกงาน หรอลกจางของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ

หรอขาราชการสวนทองถน2. ไมด ารงต าแหนงใดในหางหนสวน บรษท หรอองคการทด าเนนธรกจโดยมงหาผลก าไรหรอรายไดมาแบงปนกน

หรอเปนลกจางของบคคลใด3. ไมประกอบวชาชพอสระอนใดวาระการด ารงต าแหนงกกต. มวาระการด ารงต าแหนง 7 ป และด ารงต าแหนงไดเพยงวาระเดยว

คณสมบตของผมสทธเลอกตง1. สญชาตไทย (ผแปลงสญชาต ตองไดสญชาตไทยมาแลวไมนอยกวา 5 ป)2. อายไมต ากวา 18 ปบรบรณ ในวนท 1 มกราคมของปทมการเลอกตง3. มชออยในทะเบยนบานในเขตเลอกตงมาแลวไมนอยกวา 90 วน นบถงวนเลอกตง4. ไมมลกษณะตองหามอยางใดอยางหนงตอไปนในวนเลอกตง

- วกลจรตหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ- เปนภกษ สามเณร นกพรตหรอนกบวช- ตองคมขงอยโดยหมายของศาลหรอโดยค าสงทชอบดวยกฎหมาย- อยในระหวางถกเพกถอนสทธเลอกตง

สงคมศกษา49

แผนภมกระบวนการพจารณารางพระราชบญญต

ค าวา "ยต" หมายความวาใหนายกรฐมนตรด าเนนการเพอประกาศใชกฎหมายได

สภาผแทนราษฎรพจารณา

เสนอรางพระราชบญญต

เหนชอบ ไมเหนชอบ

วฒสภาพจารณา

เหนชอบ ไมเหนชอบแกไข

สภาผแทนราษฎร

เหนชอบ ไมเหนชอบ

ทงสองสภาตงคณะกรรมาธการรวมขนคณะหนงจากสภาละเทาๆ กนตามจานวนทสภาผแทนราษฎรกาหนด เพอทาหนาทพจารณาแลวเสนอรางททาขนไปยงสภาทงสอง

สภาผแทนราษฎร

ไมเหนชอบ

วฒสภา

เหนชอบ ไมเหนชอบ

ยบยง ยบยงยต

หลงจาก 180 วน สภาผแทนราษฎรสามารถนามาพจารณาใหม (พรบ. การเงนไมตองรอ ทาไดทนท) เมอมมตเสยงขางมากอยางไรถอเปนทสดตามนน

ยต

ยต

ตกไป

ตองเรมตนเสนอใหม

ตองเสรจภายใน 60 วน แตถาเปนราง พรบ. เกยวกบการเงน ตองภายใน 30 วนและอาจมมตเลอนออกไปเปนกรณพเศษไดอก 30 วน

หรอพจารณาไมแลวเสรจภายในกาหนด

สงคนไปสภาผแทนราษฎรยบยง

ยต

สงคมศกษา50

พระราชก าหนดใชบงคบไดตอไปถาสภาผแทนราษฎรและวฒสภาอนมตหรอถาวฒสภาไมอนมต แตสภาผแทนยนยนการอนมตดวยคะแนนเสยง

มากกวากงหนงของจ านวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร ใหพระราชก าหนดนนมผลใชบงคบตอไปอยางถาวรเชนเดยวกบพระราชบญญต

แผนภมกระบวนการออกและการใชพระราชก าหนด

คณะรฐมนตร

พระราชกาหนด

สภาผแทนราษฎร

อนมต ไมอนมต

วฒสภา

อนมต ไมอนมต

ยนยน ไมยนยน

สภาผแทนราษฎร

ใชบงคบไดตอไปเหมอนพระราชบญญตทวไป

ตกไปใชตอไปไมได

แตไมกระเทอนกจการทไดเปนไปแลว

(คะแนนเสยงเกนครง) (คะแนนเสยงไมเกนครง)

ใชบงคบเปนกฎหมายไดทนทแตตองเสนอใหรฐสภาอนมตโดยไมชกชา

สงคมศกษา51

ศาลศาลมอ านาจพพากษาอรรถคดตามกฎหมายในพระปรมาภไธยพระมหากษตรยศาลทกศาลตงขนโดยพระราชบญญต แตจะออกพระราชบญญตเพอพจารณาพพากษาคด หรอขอหาอยางใด

อยางหนงโดยเฉพาะแทนศาลซงมอ านาจพจารณาอยแลวไมไดผท าหนาทพจารณามค าสงหรอตดสนคด เรยกวา ผพพากษาหรอตลาการศาลไทยในปจจบนม 4 ประเภท ไดแก1. ศาลรฐธรรมนญ2. ศาลยตธรรม3 ศาลปกครอง4. ศาลทหาร1. ศาลรฐธรรมนญ ประกอบดวย ประธานศาลรฐธรรมนญ 1 คน กบตลาการศาลรฐธรรมนญอนอก 14 คน

ใหด ารงต าแหนงมวาระ 9 ป ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามค าแนะน าของวฒสภามอ านาจหนาทส าคญ คอ1. ควบคมมใหกฎหมายตางๆ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ เพอรกษาความเปนกฎหมายสงสด2. วนจฉยชขาดปญหาเกยวกบอ านาจหนาทระหวางองคกรตางๆ ตามรฐธรรมนญ ค าวนจฉยถอเปนเดดขาด3. วนจฉยวา ผด ารงต าแหนงทางการเมองจงใจไมยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสนและเอกสาร

ประกอบหรอจงใจยนเทจหรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ (เมอคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเสนอใหวนจฉย)

4. วนจฉยวา สมาชกภาพของ สส. หรอ สว. สนสดลง (เมอประธานสภานนๆ สงค ารองท สส. หรอ สว.เขาชอกนรองวา ผนนขาดสมาชกภาพตามทรฐธรรมนญบญญต)

2. ศาลยตธรรม คอ ศาลซงเปนทรจกกนทวไปมาแตดงเดม มอ านาจพจารณาพพากษาคดทงปวง เวนแตคดทกฎหมายบญญตวาเปนคดทอยในอ านาจของศาลอน เชน ศาลปกครอง ศาลทหาร เปนตน

ชนของศาลยตธรรม ศาลยตธรรม ม 3 ชน ไดแก1. ศาลชนตน คอ ศาลทมอ านาจพจารณาพพากษาคดในชนตน เชน ศาลแขวง ศาลจงหวด ศาลอาญา

ศาลแพง กระจายอยตามภมภาคตางๆ2. ศาลอทธรณ คอ ศาลสงถดจากศาลชนตน ซงมอ านาจพจารณาพพากษาบรรดาคดทอทธรณ ค าพพากษาของ

ศาลชนตน ศาลอทธรณตงอยในกรงเทพมหานคร แตมขอบเขตรบผดชอบทวราชอาณาจกร โดยแบงเปนศาลอทธรณและศาลอทธรณภาค 1-3

3. ศาลฎกา คอ ศาลสงสด ซงมอ านาจพจารณาพพากษาบรรดาคดทอทธรณค าพพากษาของศาลอทธรณมศาลเดยวในกรงเทพมหานคร ค าพพากษาของศาลฎกา ถอวาสนสดจะฟองรองตอไปอกไมได เวนแตกรณทผทตองค าพพากษาใหไดรบโทษทางอาญา จะทลเกลาฯ ถวายเรองตอพระมหากษตรยได เรยกวา ทลเกลาฯ ถวายฎกา

3. ศาลปกครอง มอ านาจพจารณาพพากษาคดทเปนขอพพาทระหวางทางราชการกบเอกชน หรอระหวางทางราชการดวยกนเอง ซงเปนขอพพาทเนองมาจากการกระท าหรอละเวนการกระท า ซงตองปฏบตตามกฎหมายหรอซงตองรบผดชอบในการปฏบตหนาทตามกฎหมายบญญต

สงคมศกษา52

ค าวา "ทางราชการ" หมายถง หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอเจาหนาทของรฐทอยในบงคบบญชา หรออยในก ากบดแลของรฐบาล

1. ชนของศาลปกครองศาลปกครองม 2 ชน ไดแก ศาลปกครองกบศาลปกครองสงสด หรออาจจะมศาลปกครองชนอทธรณอกดวยกได

2. คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง คณะกรรมการตลาการศาลปกครองประกอบดวยบคคลตอไปน1. ประธานศาลปกครองสงสด เปนประธาน2. กรรมการผทรงคณวฒ 9 คน ซงเปนตลาการในศาลปกครอง และไดรบเลอกจากตลาการในศาลปกครองดวยกนเอง

3. กรรมการผทรงคณวฒ ซงไดรบเลอกจากวฒสภา 2 คน และจากคณะรฐมนตร 1 คน4. ศาลทหารศาลทหารมอ านาจพจารณาพพากษาคดอาญาทางทหารและคดอนตามกฎหมายนน การแตงตงและการให

ตลาการศาลทหารพนจากต าแหนงใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

สงคมศกษา53

แบบทดสอบ

จงเลอกค าตอบทถกตอง1. ขอใดไมใชองคประกอบของสงคม

1) บคคลใดบคคลหนง 2) บรเวณเขตแดนทแนนอน3) มความสมพนธระหวางบคคล 4) มวฒนธรรมอยางเดยวกน

2. เครองมอในการควบคมสงคมทดทสดคออะไร1) บรรทดฐาน 2) กฎหมาย 3) วถชาวบาน 4) กฎศลธรรม

3. แนวการประพฤตหรอการตดตอระหวางกนและการท าหนาทสนองความตองการและความจ าเปนของสงคมทแบงไว เปนหมวดหมตามประเภทของความตองการทจ าเปนในสงคม คอขอใด1) การปกครอง 2) สถาบนสงคม 3) บรรทดฐาน 4) โครงสรางสงคม

4. กลมปฐมภมมความส าคญตอสงคมอยางไร1) สรางความเปนระเบยบใหกบคนหมมาก 2) เปนกลมสงคมทจ าเปนตอสงคมเมอง3) เปนกลมสงคมกลมแรกทสมาชกสงคมมสวนรวม 4) สรางความมนคงปลอดภยใหแกสมาชกสงคม

5. อะไรเปนองคประกอบส าคญใน "กระบวนการจดระเบยบทางสงคม"1) บรรทดฐาน สถาบน การควบคม 2) บรรทดฐาน บทบาท กลมสงคม3) บรรทดฐาน สถาบน สถานภาพ 4) บรรทดฐาน สถานภาพ บทบาท

6. ขอใดไมใชภาพพจนของสงคมไทยในปจจบนน1) รสนยมสง 2) ชอบคนควาทดลอง 3) การศกษาคอนขางต า 4) ไมนยมอพยพเคลอนยาย

7. นกวชาการตะวนตกมองสงคมไทยวาเปนสงคมทมวฒนธรรมออน หมายความวาอยางไร1) เปนวฒนธรรมผสม 2) เปนวฒนธรรมทขดแยงกน3) เปนวฒนธรรมทเปลยนแปลงเรว 4) เปนวฒนธรรมทไมเครงครดและผสมผสาน

8. ขอใดไมจดเปนความตองการขนพนฐานในการด ารงชวตของมนษย1) ปจจยส 2) ความมนคงปลอดภย3) ความสมฤทธผลในพฤตกรรม 4) ความร ารวย มงคง

9. ผลทเกดจากการทมนษยอยรวมกนในสงคมทเหนไดชดทสด คอขอใด1) วฒนธรรม 2) บรรทดฐาน 3) กฎศลธรรม 4) ระเบยบประเพณ

10. การทนกเรยนตงใจศกษาเลาเรยนเพอใหประสบความส าเรจนน นกเรยนท าไปเพอแรงผลกดนของความตองการพนฐานในขอใด1) ความตองการทางชวภาพ 2) ความตองการทางจตใจ3) ความตองการทางสงคม 4) ความตองการทางวฒนธรรม

สงคมศกษา54

11. ในปจจบนสมาชกในครอบครวของชมชนชนบทไทยมความตองการขอใดนอยกวาสมาชกในครอบครวชมชนเมอง1) ความตองการปจจยส 2) ความตองการเทคโนโลย3) ความตองการดานจตใจ 4) ความตองการเครองอ านวยความสะดวก

12. ปญหาสงคมไทยมแนวโนมซบซอนและรนแรงมากขน เพราะสาเหตใดมากทสด1) การคลายตวในการนบถอศาสนา 2) การนยมวตถมากขน3) การมวถชวตแบบชาวตะวนตกเพมขน 4) ชองวางระหวางรายไดเพมมากขน

13. "ปลกเรอนตามใจผอย ผกอตามใจผนอน" เปนค ากลาวทแสดงใหเหนถงคานยมของสงคมไทยขอใด1) มจตใจเออเฟอเผอแผ 2) มสมมาคารวะ3) รกความเปนอสระ 4) รกความสนกสนาน

14. คานยมทแตกตางกนในสงคมไทยในทกวนน มสาเหตส าคญมาจากอะไร1) พดภาษาตางกน 2) นบถอศาสนาตางกน3) มระบบการเมองตางกน 4) มรปแบบทางเศรษฐกจตางกน

15. การก าหนดระเบยบตางๆ เพอใหสมาชกกลมเกษตรกรถอปฏบตรวมกน จดเปนการสรางบรรทดฐานในรปของ1) กฎหมาย 2) ขอบงคบ 3) จารตประเพณ 4) วถชาวบาน

16. ขอใดแสดงถงเอกลกษณของสงคมไทยไดดทสด1) ในน ามปลา ในนามขาว 2) เมองไทยนด ผคนมน าใจตอกน3) เยนศระเพราะพระบรบาล 4) ผไหวยอมไดรบการไหวตอบ

17. สงคมมความส าคญอยางไร1) สงคมชวยใหมนษยด ารงชวตอยไดยาวนาน2) สงคมท าใหมนษยแตกตางจากสตวอนเพราะสามารถท าหนาทอบรมสมาชกใหมได3) สงคมท าหนาทผลตสมาชกใหม พรอมกบถายทอดระเบยบแบบแผนการด ารงชวตรวมกน4) สงคมชวยใหมนษยมเอกลกษณทางวฒนธรรมตางๆ กน

18. ในครสตศตวรรษท 21 สงคมไทยมแนวโนมจะเปนเชนไร1) จ านวนประชากรทเปนผสงอายจะนอยลง2) คานยมของผทอยในเขตชนบทกบเขตเมองจะแตกตางกนนอยลง3) การยายถนจากเขตเมองสชนบทจะมมากขนเนองจากปญหาของเมองมมากเกนไป4) ครอบครวขยายจะมจ านวนเพมมากขน ทงในเขตชนบทและเขตเมอง

19. ขอใดคอลกษณะทวไปของสงคมไทยปจจบนน1) ใชทรพยสมบต สถานภาพ เกยรต อ านาจ และความดเปนเกณฑในการแบงชนชน2) มโครงสรางสงคมทเครงครดตายตว3) เปนพหสงคมทประกอบดวยประชาชนหลายเผาพนธ4) เปนสงคมทประชาชนสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรมกงอตสาหกรรม

สงคมศกษา55

20. โครงสรางของสงคมหมายถงอะไร1) ความสมพนธระหวางบคคลจ านวนหนงทยดถอแบบแผนในการปฏบตรวมกน2) เปาหมายหรอวตถประสงคของการปฏบตรวมกน3) กลมคนทปฏบตตามหนาทของตน4) ลกษณะของสงคมทมการเปลยนแปลงอยเสมอ

21. "ตงแตเกด เดกไทยคนเคยกบการรบประทานขาวเปนอาหารหลก แตบางคนอาจเปลยนแปลงไปรบประทานขนมปง แทนในภายหลง กไมมใครต าหนวาเปนเรองรายแรง" พฤตกรรมดงกลาวนสอดคลองกบอะไร1) คานยม 2) วถประชา 3) กฎหมาย 4) ศลธรรมจรรยา

22. ประเทศไทยมพลเมองมากพอสมควร การควบคมพฤตกรรมของสมาชกของสงคมนน บรรทดฐานใดจ าเปนทสด1) กฎหมาย 2) คานยม 3) วถชาวบาน 4) กฎศลธรรม

23. "สมศรยงสามของเธอสนชวต เพราะอารมณชววบ เนองมาจากถกท ารายรางกายเปนประจ า" สมศรกระท าผดบรรทดฐานขอใด1) กฎหมายและคานยม 2) วถประชาและคานยม3) กฎศลธรรมและกฎหมาย 4) กฎศลธรรมและวถประชา

24. มนษยมลกษณะเหมอนกบสตวอยหลายดาน ยกเวนลกษณะใด1) ความสามารถในการปรบตวเขากบสภาพแวดลอม2) มลกษณะคลายกบผใหก าเนดหรอบรรพบรษ3) มความสามารถในการสบพนธเพอสรางสมาชกใหม4) มระบบประสาททสลบซบซอนและความคดอานทซบซอน

25. ประเพณลงแขกของไทย สรางสรรคประโยชนของวฒนธรรมในลกษณะใด1) สรางความสมพนธกนในหมสมาชก 2) ชวยใหสมาชกรจกปรบตวใหเขากบสงแวดลอม3) สรางความเปนอนหนงอนเดยวกนแกสมาชก 4) ชวยใหเกดความเปนระเบยบขนในสงคม

26. เพราะเหตใดจงตองมการจดระเบยบทางสงคม1) เพอความเจรญกาวหนาของสงคม 2) เพอพฒนาสงคมใหมนคงขน3) เพอปองกนการเคลอนไหวเปลยนแปลง 4) เพอเปนแนวทางในการปฏบตอยางเครงครด

27. บาน วด โรงเรยน มกมบทบาทคาบเกยวกนทงทางตรงและทางออมอยางไร1) ใหการเรยนรทางสงคม 2) สรางระเบยบกฎเกณฑใหแกสงคม3) ก าหนดสถานภาพทางสงคมและชนชนทางสงคม 4) วนจฉยขอขดแยงระหวางสมาชกในสงคม

28. คานยมเรองใดเกยวของกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศโดยตรง1) การประหยดพลงงาน 2) การพฒนาเทคโนโลย3) ความเสอมโทรมของสงแวดลอม 4) การอพยพของชาวชนบท

29. สมาชกในสงคมไดจดตง "สถาบนสงคม" ขนโดยมวตถประสงคใด1) เพอแบงแยกหนาทของสมาชกในสงคมใหชดเจน 2) เพอตอบสนองความตองการในดานตางๆ3) เพอก าหนดบทบาทของสมาชกในสงคม 4) เพอควบคมสมาชกใหอยในกฎเกณฑทถกตอง

สงคมศกษา56

30. นกายใดทด าเนนตามพระพทธวจนะทวา "ดกรอานนท โดยลวงแหงเรา สงฆจ านงอย จะถอนสกขาบทเลกนอยเสยบางกได"1) นกายเถรวาท 2) นกายหนยาน 3) นกายสามะ 4) นกายอาจรยวาท

31. "ผใดขาดเมตตาแกเพอนมนษย ผนนจะไมไดรบความเมตตาจากอลเลาะห" ค ากลาวนตรงกบหลกธรรมใดในพระพทธศาสนา1) อรยสจ 4 2) ไตรลกษณ 3) อทธบาท 4 4) พรหมวหาร 4

32. ขอใดเหมาะสมทสดในการอยรวมกนระหวางผนบถอศาสนาตางกน1) ไมวพากษวจารณศาสนาอน ใหความสนใจเฉพาะศาสนาของตน2) ไมลบหลความคดหลกในศาสนาอนโดยยงเชอมนในศาสนาของตน3) หลกเลยงการพดคยเรองศาสนากบเพอนตางศาสนา4) ไมถอวาศาสนาเปนเรองส าคญในการด ารงชวต

33. ตามหลกศาสนาพราหมณ-ฮนด อะไรเปนเปาหมายสงสดของชวต1) อาตมน 2) ปรมาตมน 3) โมกษะ 4) สนยาส

34. ค าสอนเรอง "อาณาจกรของพระเจา" ในศาสนาครสตสามารถเขาถงไดดวยวธใด1) ดวยการมศรทธาอยางมนคง 2) ดวยการมจตใจเปนหนงเดยวกน3) ดวยการแสดงความรก 4) ดวยการแสดงความกตญ

35. นกายโปรเตสแตนตตางจากนกายคาทอลกมากทสดในขอใด1) ไมเชอเรองนรกสวรรค 2) ไมเชอเรองบาปก าเนด3) ยอมรบเฉพาะพระครสตธรรมใหม 4) ไมขนตอนครวาตกน

36. บอเกดแหงสจธรรม อนน ามนษยไปสความหลดพนจากบาป และน าไปหาพระเจาหมายถงสงใด1) ศลศกดสทธ 2) พระครสตธรรมคมภร3) พระตรเอกภาพ 4) ศลลางบาป

37. ขอใดคอขอบงคบในหลกปฏบตของพวกมสลม1) การละหมาด 2) การถอศลอด 3) การประกอบพธฮจญ 4) การบรจาคซะกาต

38. ทางปฏบตเพอยกระดบชวตใหสงขนจนกระทงหลดพนจากสงสารวฏ ม 4 ขนตอน ขนตอนใดถอเปนขนตอนทจะเปลองวญญาณจากโลกไปรวมกบปรมาตมน1) พรหมจาร 2) สนยาส 3) วานปรสถ 4) คฤหสถ

39. ชวตคอขนธ 5 ประกอบดวย รปและนาม ขอทกลาวถง ความสข ความทกข ความพอใจ สมใจ เสยใจ ประกอบในขนธ 5 ขอใด1) เวทนา 2) สญญา 3) สงขาร 4) วญญาณ

40. ขอใดคอแกนแทของศาสนา1) การใหค าสอนทเปนแนวทางการด าเนนชวต2) การใหค าอธบายความเปนจรงสงสดของชวตและโลก3) การใหค าอธบายและค าสอนเกยวกบความดความชว4) การใหค าสอนเพอเปนทพงทางใจใหพนจากความกลว

สงคมศกษา57

41. ขอใดถกตองตามค าสอนในครสตศาสนา1) ผทกระท าผดโดยเจตนาจะไดรบการลงโทษจากพระเจาเสมอ2) มนษยจะพนบาปทมมาแตก าเนดกตอเมอยอมรบการสละพระชนมชพของพระเยซ3) มนษยไมสามารถเปลยนแปลงตนเองเพราะพระเจาก าหนดไวแลวใหเราเปนคนเชนไร4) มนษยตองเวยนวายตายเกด จนกวาจะท าความดพอเพยงทจะไดรบเขาอยในดนแดนของพระเจา

42. ขอใดไมใชสงทมสลมตองศรทธา1) พนธะสญญาใหมของศาสนาครสต2) วนพพากษาวญญาณทงหลายของมนษยตามกรรมดกรรมชวทไดกระท าไวขณะมชวต3) กฎธรรมชาตและกฎศลธรรมทพระเจาลขตไวใหแกโลกและมนษย4) หลกตรเอกานภาพ

43. ขอใดกลาวถงหลกธรรมทส าคญและจดหมายปลายทางของศาสนาพทธ ฮนด ครสต และอสลามไมถกตอง1) อรยสจ 4 - นพพาน2) หลกปรษารถะและอาศรม 4 - ไวษณพ3) บญญต 10 ประการและหลกความรก - อาณาจกรพระเจา4) หลกศรทธาและหลกปฏบต - พระอลเลาะห

44. หลกธรรมทสอดคลองกนเดนชดทสดของศาสนาพทธ ครสต อสลาม พราหมณ ฮนด ไดแกขอใด1) ความเออเฟอ 2) ความสนโดษ 3) ความรก 4) ความกตญรคณ

45. เพราะเหตใดสงคมมนษยจงตองม "รฐ"1) เพอตอบสนองความตองการพนฐานของมนษย2) เพอสะดวกในการรกษาขนบธรรมเนยมประเพณของชาตไว3) เพอรกษาสทธและเสรภาพของประชาชน4) เพอความเจรญกาวหนาและความมนคงของประเทศชาต

46. องคกรใดท าหนาทของรฐไดอยางครบถวน1) พระมหากษตรย 2) รฐบาล 3) ประธานาธบด 4) คณะรฐมนตร

47. ขอใดคอลกษณะส าคญของระบบเศรษฐกจแบบผสม1) เอกชนมเสรภาพในการผลต 2) รฐโอนกจการส าคญๆ มาด าเนนการเอง3) รฐเปนเจาของปจจยการผลต 4) รฐสนบสนนใหกรรมกรรวมตวกนเปนสหภาพกรรมกร

48. เหตผลขอใดท าใหเกดรฐ1) มนษยตองอยรวมกนเปนสงคม 2) มนษยตองการขจดความอยตธรรม3) มนษยตองรจกเสยสละและมกฎเกณฑ 4) มนษยตองการอยรอด

49. หวใจส าคญของประชาธปไตยอยทประเดนใด1) ประชาชนมอ านาจตดสนใจ 2) มรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสด3) รฐสภาเปนผออกกฎหมาย 4) รฐบาลบรหารประเทศเพอประโยชนของประชาชน

สงคมศกษา58

50. ขอใดเปนรปแบบการปกครองสวนภมภาค1) หวเมองชนนอกในสมยกรงสโขทย 2) กรมเมองในสมยกรงศรอยธยา3) เมองดสตธานในสมยกรงรตนโกสนทร 4) เมองพทยาในสมยปจจบน

51. การปกครองแบบใดทประเทศไทยไมเคยมใชมากอน1) คณาธปไตย 2) อภชนาธปไตย3) ประชาธปไตยทางตรง 4) เผดจการโดยรฐสภา

52. การทประชาชนในกรงเทพมหานครไปใชสทธเลอกตงนอยกวาประชาชนในตางจงหวดสะทอนใหเหนถงความแตก- ตางระหวางประชาชน 2 กลมน ในประเดนใด1) หนาทของพลเมอง 2) สทธและเสรภาพของประชาชน3) ความเสมอภาคทางการเมอง 4) การมสวนรวมทางการเมอง

53. ความในขอใดอธบายสถานภาพของนครวาตกนไดถกตอง1) มองคประกอบความเปนรฐครบถวน จงมฐานะเปนประเทศเชนเดยวกบประเทศทวไป2) เปนรฐประเภทนครรฐ แตไมเปนประเทศเพราะมขนาดเลกมาก3) ไมเปนรฐ แมวาจะเปนอสระ แตดนแดนอยในอาณาเขตของอตาล4) ไมถอวาเปนรฐในทางการเมอง แตเปนนครทส าคญทางศาสนา

54. ระบบรฐสภาและระบบประธานาธบดมความแตกตางกนในเรองใด1) ทมาของสมาชกสภาผแทนราษฎร 2) ทมาของสมาชกวฒสภา3) ทมาของฝายบรหาร 4) ทมาของฝายตลาการ

55. ขอใดแสดงถงโครงสรางอ านาจทแทจรงของระบอบคอมมวนสต1) อ านาจทางการเมองเปนของมวลชน2) ชนชนทมอ านาจทางการเมองคอชนชนกรรมาชพ3) อ านาจสงสดอยทพรรคคอมมวนสต4) การสบทอดอ านาจทางการเมองอยในกลมผน าทมความสามารถ

56. การปกครองแบบประชาธปไตยยอมดกวาการปกครองโดยคนๆ เดยวหรอกลมคน เพราะเหตใด1) รฐบาลมเสถยรภาพ 2) บรหารบานเมองไดอยางมประสทธภาพ3) เปนทยอมรบของคนสวนใหญ 4) สามารถพฒนาประเทศไดอยางรวดเรว

57. ขอความใดไมถกตอง1) ระบบสงคมนยมเชอวามนษยทกคนตางมศกดศรเทาเทยมกน2) ระบบสงคมนยมสนบสนนการท างานรวมกนของกลมประชาชน3) ระบบทนนยมชวยเพมรายไดของประเทศใหสงขน4) ระบบทนนยมชวยลดปญหาการกระจายรายไดทไมเปนธรรม

58. "ความเสมอภาค" ในระบอบประชาธปไตยนน หมายถงอะไร1) ทกคนตองอยภายใตบทบงคบของกฎหมายเทาเทยมกน2) ทกคนตองมแนวทางในการด าเนนชวตทเทาเทยมกน3) ทกคนตองมการศกษาและฐานะทางเศรษฐกจทเทาเทยมกน4) ทกคนตองมสทธทจะกระท าการตางๆ ไดเทาเทยมกน

สงคมศกษา59

59. "รฐเปนเจาของปจจยในการผลตทงหมด เปนผก าหนดการแจกจายการผลต ราคาสนคา ทกคนตองท างานตามทรฐบาลก าหนด จ ากดเสรภาพผบรโภค" ทกลาวนคอระบบเศรษฐกจแบบใด1) ทนนยมบงคบ 2) สงคมนยมเสร3) สงคมนยมบงคบ 4) สงคมนยมของกลมโลกท 3

60. สาระส าคญทสดของการปกครองระบอบประชาธปไตยคอขอใด1) การมรฐธรรมนญ2) การมการเลอกตงผแทนตามวาระ3) การเปดโอกาสใหจดตงพรรคการเมอง4) การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการปกครองตนเอง

61. ค ากลาวขอใดตอไปนไมถกตอง1) ระบบเผดจการมขอด คอรฐบาลสามารถตดสนใจไดอยางรวดเรวและแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ2) ระบบทนนยมแบบเสรเปนระบบเศรษฐกจทใชกนในประเทศทมการปกครองแบบประชาธปไตย3) ประเทศไทยเปนรฐเดยวทมการปกครองระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภา4) การกระจายอ านาจโดยการเลอกตงผวาราชการจงหวดขดกบรปแบบการปกครองของประเทศไทย

62. หนาทหลกของรฐสภาคอขอใด1) ด าเนนการเลอกตง 2) ควบคมรฐบาล3) รางรฐธรรมนญ 4) ก าหนดแนวนโยบายในการปกครอง

63. ขอใดไมจดวาเปนการปกครองโดยคนสวนนอย (Government of Few)1) คอมมวนสต 2) คณาธปไตย3) อภชนาธปไตย 4) สมบรณาญาสทธราชย

64. "ใหมการถวงดลอ านาจกนระหวางประธานาธบด รฐสภา และศาล" ลกษณะดงกลาวนหมายถงการปกครองแบบใด1) แบบคณาธปไตย 2) แบบประชาธปไตยรฐสภา3) แบบประธานาธบด 4) แบบกงรฐสภากงประธานาธบด

65. "คนเราเกดมาไมเทาเทยมกน" เปนพนฐานทส าคญของความเชอทางการเมองในเรองใด1) การยอมรบความเหลอมล าในสงคม 2) การรกษาความยตธรรมในสงคม3) การรกษาความสงบเรยบรอยในรฐ 4) การยอมรบความมอ านาจสงสดของรฐ

66. หลกการทส าคญของทนนยมในกระแสโลกาภวตน คออะไร1) การกระจายรายไดทเปนธรรม 2) การสงเสรมการลงทนดานอตสาหกรรม3) การแขงขนกนโดยเสร 4) การสงเสรมการคาระหวางประเทศ

67. ลกษณะใดคอการปกครองแบบรฐสภา1) มการแบงแยกอ านาจอธปไตยเปนอสระจากกน2) คณะรฐมนตรซงเปนฝายบรหารมาจากผทรงคณวฒ3) ประธานาธบดมอ านาจเหนอฝายนตบญญต4) มการเชอมโยงอ านาจระหวางฝายนตบญญตกบฝายบรหาร

สงคมศกษา60

68. ในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมขนน คณะรฐมนตรตองรบผดชอบตอองคการใด เพราะเหตใด1) นายกรฐมนตร เพราะเปนประมขฝายบรหาร2) พระมหากษตรย เพราะเปนประมขของประเทศ3) รฐสภา เพราะเปนตวแทนของปวงชน4) องคมนตร เพราะไดรบมอบหมายหนาทจากพระมหากษตรย

69. ปจจยส าคญทน าไปสการปฏรปการปกครองในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว คอขอใด1) การขาดก าลงคนในการบรหารราชการแผนดน2) สภาพเศรษฐกจและสงคมทตกต า3) การแพรกระจายแนวความคดแบบประชาธปไตย4) การขยายอทธพลของมหาอ านาจตะวนตก

70. ขอใดถอเปนการปกครองในสมยสโขทย1) คณาธปไตย เทวราชา 2) ปตาธปไตย ธรรมราชา3) ปตาธปไตย ประชาธปไตย 4) สมบรณาญาสทธราชย พอปกครองลก

71. ถาจะแสดงหลกการกบการปฏบตในการปกครองระบอบประชาธปไตย คใดถกตองทสด1) ความเสมอภาคคกบการไมมชนชน 2) การคดคานรฐบาลคกบการประทวง3) การปกครองตนเองคกบการกระจายอ านาจ 4) เสรภาพคกบการเดนขบวน

72. ขอใดมลกษณะของ "ระบบสงคมนยมประชาธปไตย"1) รฐเปนเจาของกจการใหญแตปลอยใหเอกชนควบคมกจการขนาดกลางและขนาดเลก2) รฐวางแผนใหประชาชนมรายไดเทาเทยมกนดวยการปลอยใหมการแขงขนกนอยางเสมอภาค3) รฐใหผใชแรงงานมเสรภาพในการซอสนคา ในการเลอกงานและไมมการบงคบแรงงาน4) รฐอนญาตใหประชาชนท างานตามความร ความสามารถ เพอความเจรญและกาวหนาของสงคม

73. กลมผลประโยชนชวยสงเสรมการแสดงออกทางการเมองได ยกเวนกจกรรมในขอใด1) ท าใหประชาชนไดมสวนรวมทางการเมอง2) ท าใหเกดบรรยากาศของการตนตวทางการเมอง3) ท าใหเกดเอกภาพในการเรยกรองสทธทางการเมอง4) ท าใหเกดการผลกดนรฐบาลใหถอความยตธรรมเปนทตง

74. "ระบอบการเมองการปกครองทมกระบวนการ" หมายความวาอยางไร1) มขนตอนในการใชอ านาจ2) มการยอมรบวาขอตกลงนนถกตอง3) มการใชอ านาจเพอใหเปนไปในแนวทางทก าหนด4) มหนาทและรบผดชอบในการใชอ านาจตางๆ

สงคมศกษา61

75. เพราะเหตใดจงกลาววาเมองพทยามรปแบบการปกครองสวนทองถนทเรยกวา "แบบผจดการ" (City-manager plan)1) จางนกบรหารมออาชพเขามาบรหารกจการ2) มรปแบบการปกครองทเลยนแบบการบรหารในบรษท3) มการบรหารการทองเทยวอยางอสระไมขนตอสวนกลาง4) มการจดรปแบบการปกครองทมความคลองตวกวาจงหวดอน

76. การทประชาชนในประเทศตางๆ มสทธเสรภาพในระดบทแตกตางกนนน เปนเพราะเหตใด1) อดมการณทางการเมองของแตละประเทศแตกตางกน2) ระบบการปกครองของแตละประเทศแตกตางกน3) ระบบกฎหมายของแตละประเทศแตกตางกน4) การใชอ านาจในการปกครองของแตละประเทศแตกตางกน

77. ค ากลาวขอใด ถกตองทสดเมอกลาวถงรฐธรรมนญ1) รฐธรรมนญเปนเครองชวาประเทศนนมประชาธปไตยตองมรฐธรรมนญ2) ทกประเทศทมการปกครองแบบประชาธปไตยตองมรฐธรรมนญ3) การทคณะปฏวตท าการลมลางรฐธรรมนญได แสดงวารฐธรรมนญไมใชกฎหมายสงสด4) ประเทศใดมรฐธรรมนญประเทศนนยอมมการเลอกตงเสมอ

78. จดเรมตนทางการเมอง ทน ามาซงการเปลยนแปลงการปกครองของไทยในป พ.ศ. 2475 คอขอใด1) เศรษฐกจตกต า 2) ประชาชนยากจน3) ถกครอบง าทางดานความคด 4) ไมพอใจระบอบปกครองเดม

79. การไปศกษาตอตางประเทศของสามญชนรนใหมกอใหเกดผลตอการปกครองของไทยอยางไร1) เกดความตนตวทางการเมอง 2) น าลทธคอมมวนสตมาเผยแพร3) น าอารยธรรมตะวนตกมาเผยแพร 4) รฐบาลใหความส าคญกบการศกษา

80. ความเปนอยทแตกตางของสามญชนกบเชอพระวงศเปนมลเหตของการเปลยนแปลงการปกครองเพอไปสสภาพใด1) การมเสรภาพ 2) การมอสระเสร3) การมคานยมทถกตอง 4) การมความเสมอภาค

81. รปแบบการปกครองในดานใดทชใหเหนความแตกตางของการปกครองในสมยอยธยา วามความแตกตางจากสมยสโขทยมากทสด1) ประมขของรฐและการขนครองราชย 2) ความเปนสมบรณาญาสทธราชอยางแทจรง3) เรมมการจดการปกครองหวเมองประเทศราช 4) การยกเลกทศพธราชธรรม

82. การเปลยนแปลงการปกครองเปนแบบประชาธปไตยของไทยเกดจากสาเหตใดมากทสด1) ความไมเปนธรรมในสงคม 2) การใชอภสทธของราชวงศ3) สามญชนมการศกษาสงขน 4) เศรษฐกจตกต าประชาชนยากจน

83. ระบบรฐสภาและระบบประธานาธบดแตกตางกนในหลกการส าคญประการใด1) ทมาของศาล 2) ทมาของกฎหมาย 3) ทมาของฝายบรหาร 4) ทมาของฝายนตบญญต

84. สถาบนทเกยวของกบการปกครองและการเมองประชาธปไตยคอขอใด1) กลมผลประโยชน พรรคการเมอง และสอมวลชน 2) ชาต ศาสนา และพระมหากษตรย3) ประชาชน ขาราชการ และทหาร 4) ครอบครว โรงเรยน และวด

สงคมศกษา62

85. การเคลอนไหวเพอผลกดนใหรฐบาลด าเนนการตามนโยบายทแถลงไวหรอเพอใหแกปญหาเฉพาะหนากลมผลประโยชน ใดมอ านาจมาก1) กลมผใชแรงงาน 2) กลมขาราชการทหาร 3) กลมนกวชาการ 4) กลมสอมวลชน

86. ในวถทางการเมองและการปกครอง การเลอกตงมความส าคญอยางไร1) ท าใหกระแสเงนตราและเศรษฐกจดขน2) ท าใหเกดการหมนเวยนเปลยนอ านาจในการปกครอง3) ท าใหคนดเขาไปเปนตวแทนของประชาชนในสภา4) ท าใหเกดการพฒนาทางดานสงคม เศรษฐกจ และการเมอง

87. ขอใดแสดงการเรยงล าดบชนของกฎหมายไดถกตองทสด1) พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา กฎทบวง ประกาศกระทรวง2) รฐธรรมนญ พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา ประมวลกฎหมาย3) รฐธรรมนญ พระราชก าหนด ประมวลกฎหมาย ประกาศกระทรวง4) พระราชบญญต พระราชก าหนด ประกาศทบวง ประมวลกฎหมาย

88. บคคลใดมอ านาจท านตกรรมแทนผเยาว1) ผอนบาล 2) ผพทกษ3) ผแทนโดยชอบธรรม 4) ผรบมอบอ านาจจากผเยาว

89. สญญาเชาซอ คอสญญาแบบใด1) เปนสญญาเชาอสงหารมทรพย2) เปนสญญาเชาทรพยทผเชาจะไดสทธในทรพยสนตามสญญา3) เปนสญญาซอขายผอนสง4) เปนสญญาซอขายทรพยสนลวงหนา

90. พนกงานในขอใดเกยวของกบกระบวนการยตธรรมทางอาญา1) พนกงานบงคบคด 2) พนกงานพทกษทรพย3) พนกงานคมประพฤต 4) พนกงานรบทรพย

91. พฒนาการทางการเมองการปกครองในขอใดทประเทศไทยจ าเปนตองเรงด าเนนการ1) การลดจ านวนของพรรคการเมอง 2) การสรางเสถยรภาพของรฐบาล3) การมรฐธรรมนญทเปนประชาธปไตย 4) การมสวนรวมทางการเมองของประชาชน

92. บคคลในขอใดตองหามมใหใชสทธเลอกตงตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย1) คนหหนวกและตาบอด 2) คนชราซงชวยตวเองไมได3) นกพรต นกบวช 4) คณะกรรมการการเลอกตง

93. บตรลกทรพยของบดา กฎหมายใหถอวาเปนความผดอาญาประเภทใด1) ความผดอาญาแผนดน 2) ความผดทยอมความได3) ความผดลหโทษ 4) ความผดทกฎหมายยกเวนโทษให

สงคมศกษา63

94. กลมกฎหมายในขอใดจดอยในประเภทกฎหมายมหาชน1) กฎหมายวธพจารณาความแพง กฎหมายวาดวยครอบครว ประมวลกฎหมายอาญา2) รฐธรรมนญ ประมวลกฎหมายทดน กฎหมายวธพจารณาความแพง3) รฐธรรมนญ กฎหมายวาดวยมรดก กฎหมายวธพจารณาความอาญา4) กฎหมายวธพจารณาความอาญา ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ประมวลกฎหมายทดน

95. ขอใดไมเปนความผดอาญา1) เกบทรพยสนทผอนท าหายเปนของตน 2) ท าใหเกดเพลงไหมโดยประมาท3) ซอสนคาแลวไมยอมจายเงน 4) หลกเลยงไมไปเกณฑทหาร

96. องคกรใดอ านาจวนจฉยขอพพาทอนเนองมาจากการกระท าหรอละเวนการกระท าของหนวยราชการตามรฐธรรมนญ1) ผตรวจการแผนดนของรฐสภา 2) ศาลปกครอง3) ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา 4) ศาลรฐธรรมนญ

97. ขอความขางลางนขอความใดทกลาวถงกฎหมายไมถกตอง1) กฎหมายตองมสภาพบงคบและบทลงโทษ2) กฎหมายคอสงทศาลใชในการตดสนคด3) กฎหมายเปนขอบงคบของประเทศซงทกประเทศไดมาจากพลเมอง4) กฎหมายเปนขอบงคบความประพฤตพลเมอง

เฉลย

1. 2) 2. 1) 3. 2) 4. 3) 5. 1) 6. 2) 7. 4) 8. 4) 9. 1) 10. 3)11. 2) 12. 1) 13. 3) 14. 3) 15. 2) 16. 1) 17. 3) 18. 2) 19. 4) 20. 1)21. 1) 22. 1) 23. 3) 24. 4) 25. 1) 26. 1) 27. 1) 28. 2) 29. 2) 30. 4)31. 4) 32. 2) 33. 2) 34. 3) 35. 4) 36. 2) 37. 1) 38. 2) 39. 1) 40. 1)41. 1) 42. 4) 43. 2) 44. 1) 45. 4) 46. 2) 47. 1) 48. 3) 49. 1) 50. 1)51. 3) 52. 4) 53. 2) 54. 3) 55. 3) 56. 2) 57. 4) 58. 1) 59. 3) 60. 4)61. 4) 62. 2) 63. 4) 64. 3) 65. 2) 66. 3) 67. 4) 68. 3) 69. 3) 70. 2)71. 3) 72. 1) 73. 4) 74. 1) 75. 1) 76. 2) 77. 2) 78. 4) 79. 1) 80. 4)81. 2) 82. 3) 83. 3) 84. 1) 85. 4) 86. 2) 87. 1) 88. 3) 89. 2) 90. 3)91. 4) 92. 3) 93. 2) 94. 2) 95. 3) 96. 2) 97. 3)

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

สงคมศกษา64

ภมศาสตรกายภาพ

ภมศาสตรกายภาพ เปนวชาทศกษาเกยวกบลกษณะแวดลอมทางกายภาพหรอทางธรรมชาต และกระบวนการเปลยนแปลงโดยธรรมชาตทปรากฏอยบนพนโลก

ภมศาสตรกายภาพ มองคประกอบ 4 ดาน ดงน1. ธรณภาค - สวนทเปนของแขงทประกอบเปนเปลอกโลก (หน ดน แรธาต)2. อทกภาค - สวนทเปนพนน า (แมน า คลอง หนอง บง ทะเลสาบ ทะเล มหาสมทร)3. บรรยากาศภาค - สวนทเปนอากาศหมหอโลก (อตนยมวทยา)4. ชวภาค - สวนทเปนสงมชวต (พช สตว มนษย)

ประเทศไทย

ท าเลทตง ขนาด และพรมแดนประเทศไทยตงอยในทวปเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในสวนทเปนภาคพนทวป โดยมทตงสมพนธและสมบรณ ดงนก. เหนอสด - อ าเภอแมสาย จงหวดเชยงราย

- ละตจด 20° 27′ เหนอ- ตดตอกบลาวและพมา

ข. ใตสด - อ าเภอเบตง จงหวดยะลา- ละตจด 5° 37′ เหนอ- ตดตอกบมาเลเซย

ค. ตะวนออกสด - อ าเภอพบลมงสาหาร จงหวดอบลราชธาน- ลองจจด 105° 37′ ตะวนออก- ตดตอกบลาว กมพชาและอาวไทย

สงคมศกษา65

ง. ตะวนตกสด - อ าเภอแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน- ลองจจด 97° 21′ ตะวนออก- ตดตอกบพมาและทะเลอนดามน

และมพนทรวมประมาณ 513,115 ตารางกโลเมตร (ขนาดใหญรองจากอนโดนเซยและพมาในกลมอาเซยน)

การแบงภมภาคในประเทศไทยการแบงภาคหรอภมภาคนน เปนการแบงพนแผนดนในโลกทมลกษณะคลายคลงกนเขาไวดวยกน เพอประโยชน

อยางใดอยางหนง ในประเทศไทยทมการแบงภมภาคแพรหลายนนม 3 อยาง ดงน1. การแบงภาคของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย แบงพนทประเทศเพอการปกครอง แบงได 4 ภาค

คอ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต2. การแบงภาคของกรมอตนยมวทยา กระทรวงคมนาคม แบงพนทประเทศเพอการรายงานอากาศและ

การพยากรณอากาศ แบงได 5 ภาค คอ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคใต(ฝงตะวนออกและฝงตะวนตก)

3. การแบงภาคทางภมศาสตร โดยสมาคมภมศาสตรแหงประเทศไทย แบงพนทประเทศโดยใชหลกเกณฑทางภมศาสตร 3 ประการ ดงน

ก. ลกษณะทางกายภาพ เชน ภมประเทศ ภมอากาศ และโครงสรางทางธรณวทยาข. ลกษณะทางวฒนธรรม เชน ขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม ภาษา ลกษณะประชากรค. เอกสารทางวชาการภมศาสตรและทางราชการอนๆ เชน ขอบเขต จงหวด เขตปฏรปทดน

แบงประเทศได 6 ภาค คอ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนตก ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใตโดยใชชอทศและทตงของภมภาคนนๆ เปนชอภมภาค

ในการแบงภาคทางภมศาสตรกอใหเกดประโยชน ดงนก. ท าใหทราบขอเทจจรงในหมภาคนนๆ มากยงขนข. ท าใหทราบสภาวะแวดลอมของภมภาคตางๆ วามความคลายคลงกนหรอแตกตางกน ตามขอเทจจรงของแตละภาค

ค. ท าใหเกดประโยชนในการใชขอมลไดอยางถกตองและเหมาะสม

หมหนและโครงสรางทางธรณวทยาของไทยประเทศไทยนน มหนทประกอบขนมาเปนเปลอกโลก 3 ชนดก. หนอคน - เกดจากการแขงตวของหนละลายเหลวใตเปลอกโลกข. หนชน - เกดจากการทบถมของหน ดน แร และอนทรยวตถค. หนแปร - เกดจากหนอคนหรอหนชนทแปรสภาพไปเปนหนชนดใหมแตการแบงประเทศไทยมกจะเปนหมๆ ตามลกษณะรวมๆ อายของหนนนๆ โดยส ารวจพบทใดเปนแหงแรก

จะใชชอสถานทนนเปนชอหมหน ถาไปส ารวจพบทใดทมลกษณะเหมอนกนกจะใชชอเดมนน ประเทศไทยมหมหน 7 หม(เรยงจากใหมสดไปเกาสด) คอ กระบ โคราช ล าปาง ราชบร ตะนาวศร ทงสง และตะรเตา

สงคมศกษา66

ตารางหมหนในประเทศไทย (แบงตามธรณกาล)

มหายค ยค อาย/ลานป หมหน ลกษณะเดน สงมชวต

ซโนโซอก (ทราบ) ควอเตอรนาร 2-3 - ดนตะกอนทบถมกนยงไมแขงตว มนษยเทอรเซยร 70 กระบ หนแขงกงรวน หนดนดานมถานหน/

น ามนแทรกในชนหนสตวเลยงลกดวยน านม

มโสโซอกครเตเซยส 135 โคราช หนทราย หนกรวดมน หนดนดานม

หนเกลอแทรก สตวเลอยคลาน(ทราบสง) ยแรสสก 180 ล าปาง หนทราย หนกรวดมน หนดนดาน (ไดโนเสาร)

ไทรแอสสก 225 มหนภเขาไฟแทรก ปาสน เฟนเปอรเมยน 270 ราชบร หนปนสเทาออนสลบหนชนดอน สตวครงบก/น าคารบอนเฟอรส 350 ตะนาวศร หนทราย หนดนดาน มหนแปรแทรก สตวน า/พชน า

พาเลโอโซอก ดโวเนยน 400 เชน หนชนวน(ภเขา) ไซลเรยน 440 ทงสง หนปนสเทาเขม เนอหนแนนอยกน สตวไมมกระดก

ออรโดวเซยน 500 เปนชนหนาๆแคมเบรยน 600 ตะรเตา หนทรายสแดง หนดนดานสแดง สตวชนต า

พรแคมเบรยน 3,000 - ไมมชนหนในไทย มแตเศษหนแทรกอยในชนหนตางๆ

ไมมสงมชวต

โครงสรางทางธรณในประเทศไทยประเทศไทยมโครงสรางทางธรณวทยา 3 ประเภท ดงนก. ทราบ - เปนโครงสรางใหมสดในมหายคซโนโซอก จะพบหมหนกระบ และตะกอนยคควอเตอรนารข. ทราบสง - เปนโครงสรางทมอยไมใหมและไมเกาในมหายคมโสโซอก จะพบหมหนล าปางและโคราชค. เทอกเขา - เปนโครงสรางทเกาแกทสด จะพบหมหนราชบร ตะนาวศร ทงสง และตะรเตาการผนแปรของเปลอกโลก

เปลอกโลกมการเปลยนแปลงตลอดเวลาแบงได 2 ลกษณะก. กระบวนการเทคโทนค เปลยนแปลงเปลอกโลกอยางรวดเรวโดยอาศยพลงงานภายในโลก การเปลยนแปลงน

อยในรปของแผนดนไหวและภเขาไฟระเบด ท าใหเกดภมประเทศดงน- รอยคดโคง (Fold) เชน เทอกเขาในภาคเหนอ ตะวนตกและใต- รอยโกงงอ (Warp) เชน เนนเขาตางๆ ในประเทศไทย- รอยแยกแยะ (Joint) เชน ภหนรองกลา จงหวดพษณโลก- รอยเลอน (Fault) เชน การยกตวและทรดตวของภมประเทศตางๆ ประเทศไทย

สงคมศกษา67

แผนทภมประเทศของประเทศไทยแสดงทวเขาโดยใชเสนแรเงาสด า

สงคมศกษา68

ข. กระบวนการจดระดบ เปลยนแปลงโลกอยางชาๆ โดยอาศยพลงงานจากดวงอาทตยและแรงดงดดของโลกตวการทท าใหเปลอกโลกเปลยนแปลง มดงน

- ฝน กอใหเกด น าตก แผนดนถลม แมน า ล าธาร รองน า หนาดนสกกรอน- แมน า กอใหเกด น าตก แกงน าโจน ทราบ โตรกเขา ทะเลสาบรปแอก กมภลกษณ- น าใตดน กอใหเกด น าพ น าพรอน กเซอร ถ าใตดน หนงอกหนยอย ไมกลายเปนหน- ธารน าแขง กอใหเกด ทราบ ทะเลสาบ ฟยอรด- ลม กอใหเกด แองทะเลทราย สนทราย ทราบสงเลอส โอเอซส หนาดนสกกรอน- คลนทะเล กอใหเกด ชายหาด ถ าทะเล ถ าลอด หนาผาทะเล สนทราย ลากน- แรงดงดด กอใหเกด แผนดนถลม การทรดตวของอาคาร

ภมประเทศทเกดจากการยกตวและทรดตวของเปลอกโลก (รอยเลอน)ภมประเทศทเกดจากการยกตวของเปลอกโลก

- เทอกเขาในภาคตะวนออกและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ- ทราบสงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ- ชายฝงทะเลดานอาวไทย

ภมประเทศทเกดจากการทรดตวของเปลอกโลก- แหลงน าธรรมชาตตางๆ เชน กวานพะเยา บงบอระเพด หนองหาน- ทราบภาคกลาง และฉนวนไทย (ปราจนบร - สระแกว)- ชายฝงทะเลดานอนดามน

ลกษณะภมประเทศทเกดจากการผนแปรของเปลอกโลกในประเทศไทย1. ทราบ (Plain)ก. ทราบชายฝงทะเล คอ ทราบทอยชดกบชายฝงทะเล เกดจากการยกตวของเปลอกโลกหรอการทบถมของตะกอน เชน ทราบรอบอาวไทยและทราบชายฝงอนดามน

ข. ทราบเชงเขารปพด คอ ทราบทอยบรเวณเชงเขา เกดจากตะกอนทแมน าพดพามาจากภเขาทบถมกนเชน บรเวณทราบในภาคเหนอ

ค. ทราบลมแมน า คอ ทราบทเกดจากการทบถมของตะกอนบรเวณ 2 ฟากฝงแมน าและการกดเซาะ- ทราบน าทวมถง เชน ลมแมน าเจาพระยาตงแตนครสวรรคถงอาวไทย- ทราบดนดอนสามเหลยมปากแมน า เชน ทราบภาคกลางตอนลาง ลมแมน าเจาพระยา ตงแตชยนาทถงอาวไทย

- ทราบขนบนได เชน ทราบภาคกลางตอนบน และทราบลมแมน าปาสก- ทราบลกฟก เชน ทราบภาคกลางตอนบน

2. ทราบสง (Plateau)ในประเทศไทยมทเดยวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เรยกวา ทราบสงโคราช เกดจากการยกตวของเปลอกโลก

ใตทะเลทเชอเชนนเพราะดนเคม ฟอสซลและโครงสรางของหนเหมอนเปลอกโลกใตอาวไทย ทราบสงนเปนทราบสง รปโตะหรอทราบสงทวป

สงคมศกษา69

3. ภเขา (Mountain)ก. เทอกเขาทเกดจากรอยคดโคง เชน เทอกเขาในภาคเหนอ ตะวนตกและใต (สวนใหญเปนภเขาหนปน)ข. ภเขายอดตดหรอภเขาบลอก เชน ภกระดง ภหลวง ภเรอ ภขเถา ในจงหวดเลย (สวนใหญเปนภเขาหนทราย)ค. ภเขารปโดม เชน ภเขาโดดๆ ในภาคกลางตอนบน และดอยเตา (สวนใหญเปนภเขาหนแกรนต)ง. ภเขาไฟ เชน ภพนมรง ภองคาร ภกระโดง (บรรมย) มอนจ าปาแดด มอนหนฟ (ล าปาง)

4. ทะเลสาบ (Lake)ก. ทะเลสาบชายฝงทะเล (Lagoon) เชน อาวคงกระเบน จงหวดจนทบร ทะเลสาบสงขลา จงหวดสงขลาข. ทะเลสาบปากปลองภเขาไฟ (Creter Lake) เชน ทะเลสาบบนภกระโดง จงหวดบรรมยค. ทะเลสาบทเกดจากการทรดตวของเปลอกโลก เชน กวานพะเยา บงบอระเพด หนองหานง. ทะเลสาบทมนษยสรางขน (Reservoir) เชน อางเกบน า ทะเลสาบเหนอเขอนจ. ทะเลสาบเกดจากการเปลยนทางเดนของแมน า (Ox Bow Lake) เชน กดตางๆ ในภาคอสาน

5. ชายฝงทะเล (Shore Line)ก. ชายฝงทะเลโผลหรอชายฝงทะเลยกตว (Emerged Coast Line) เชน ชายฝงดานอาวไทยข. ชายฝงทะเลจม หรอชายฝงทะเลทรดตว (Submerged Coast Line) เชน ชายฝงดานอนดามนค. ชายฝงทะเลเปนกลาง เกดจากการทบถมของตะกอน เชน แหลมตะลมพก จงหวดนครศรธรรมราช

6. เกาะ (Island)ก. เกาะรมทวป อยใกลแผนดนใหญ เกดจากการผนแปรของเปลอกโลก เชน เกาะตางๆ ในไทยข. เกาะกลางมหาสมทร อยไกลแผนดนใหญ เกดจากการทบถมของปะการงหรอภเขาไฟใตทะเล เกาะประเภทนไมมในไทย

ภมประเทศในภมภาคตางๆ ของไทยภาคเหนอ * เทอกเขาสง (หลวงพระบาง ผปนน า ถนนธงชย แดนลาว)

- แองทราบระหวางภเขาภาคกลาง * ทราบ (ทราบลมแมน า ทราบดนดอนสามเหลยมปากแมน า)

- ทสงบรเวณขอบตะวนออกและตะวนตกของภาคภาคตะวนตก * เทอกเขาสง (ถนนธงชย ตะนาวศร)

- ทราบลมแมน า (แควนอย แควใหญ แมกลอง เพชรบร)- ทราบชายฝงทะเล (ดานอาวไทย)

ภาคตะวนออก * เทอกเขาสง (จนทบร บรรทด)- ทราบลมแมน า (บางปะกง)- ทราบชายฝงทะเล (ดานอาวไทย)

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ * ทราบสง (ทราบสงโคราช)- เทอกเขาสง (เพชรบรณ ดงพญาเยน สนก าแพง พนมดงรก ภพาน)

ภาคใต * คาบสมทร- ทราบชายฝงทะเล (ดานอาวไทย และอนดามน)- เทอกเขาสง (ภเกต นครศรธรรมราช สนกาลาคร)- เกาะ

หมายเหต * ลกษณะภมประเทศทเดนส าคญของภมภาค

สงคมศกษา70

แผนทแสดงการแบงเขตการปกครองเปนจงหวดและการแบงเขตภาคภมศาสตรของประเทศไทย

สงคมศกษา71

ลมฟาอากาศ (Weather)ลมฟาอากาศ (Weather) คอ สภาพของอากาศทปรากฏในบรเวณใดบรเวณหนงและเวลาใดเวลาหนง ลกษณะเชนน

จะมการเปลยนแปลงตลอดเวลาภมอากาศ (Climate) คอ สภาพของอากาศทปรากฏในบรเวณใดบรเวณหนงเปนประจ าๆ ลกษณะเชนนกคอ

ลกษณะของลมฟาอากาศทปรากฏบอยๆ นนเอง จะไมมการเปลยนแปลงองคประกอบของลมฟาอากาศและภมอากาศ

ก. อณหภม คอ ความรอน-เยนของอากาศ ซงไดรบมาจากดวงอาทตย และการคลายความรอนของโลกโดยมปจจยควบคม ดงน- แนวละตจด เชน ละตจดต า (0°-23.5°) อณหภมสง (เขตรอน)

ละตจดกลาง (23.5°-66.5°) อณหภมปานกลาง (เขตอบอน)ละตจดสง (66.5°-90°) อณหภมต า (เขตหนาว)

- พนดน, พนน า เชน พนดนจะรบความรอนและคลายความรอนเรวกวาพนน าพนน าจะรบความรอนและคลายความรอนชากวาพนดน

- กลางวน-กลางคน เชน กลางวนอณหภมสง กลางคนอณหภมต าข. ความกดอากาศ คอ น าหนกของอากาศทตกลงสพนผวโลก แบงได 2 ชนด คอ

- ความกดอากาศสง H จะมอณหภมต าและทองฟาโปรง- ความกดอากาศต า L จะมอณหภมสงและทองฟามเมฆมาก

ค. ความชน คอ ปรมาณไอน าทมอยในอากาศ ถาอากาศมไอน ามาก เรยกวา อากาศชน ถามไอน านอย เรยกวาอากาศแหง ในทางอตนยมวทยามกจะค านวณหาปรมาณไอน าในอากาศ และจะบอกคาความชนทเรยกวาความชนสมพทธ (ความชนสมพทธ คอ รอยละของอตราสวนระหวางไอน าทมอยจรงในอากาศตอไอน าทอากาศขณะนนรบไดเตมท) ถาคาความชนสมพทธใกล 100 มากเทาไร โอกาสทจะมฝนตกกจะมากเทานน

ภมอากาศในประเทศไทยตามระบบเคปเปน ประเทศไทยมลกษณะภมอากาศแบบปาฝนเมองรอน (Tropical Rain Climate) โดยม

อณหภมของอากาศเฉลยไมต ากวา 18 องศาเซลเซยส แตเนองจากในภมภาคตางๆ ของไทยมปรมาณของฝนทตกแตกตางกนท าใหแบงเขตภมอากาศออกเปนเขตยอยๆ ได 2 เขต ดงน

ก. มรสมเมองรอน (Am.) อณหภมอากาศสงตลอดป ความชมชนจากฝนสลบกบความแหงแลงในรอบปเนองจากอทธพลของลมมรสม ท าใหพชพรรณธรรมชาตเปนปาไมผลดใบเมองรอน อากาศประเภทนพบบรเวณภาคใตและบางจงหวดของภาคตะวนออก (จนทบร, ตราด)

ข. ทงหญาเมองรอน (สะวนนา) (Aw.) อณหภมอากาศสงตลอดป อากาศคอนขางแหงแลง เพราะปรมาณฝนตกนอย ภมอากาศประเภทนพบในภมภาคตางๆ ของประเทศไทยเปนสวนใหญ พชพรรณธรรมชาตเปนปาโปรง หรอทงหญาสลบปาไม

สงคมศกษา72

อทธพลตางๆ ทท าใหภมอากาศในประเทศไทยมความแตกตางกน

1. ท าเลทตง เนองจากประเทศไทยตงอยในเขตรอนของโลกระหวางละตจดท 5° N ถง 20° N ท าใหอณหภมเฉลยของประเทศไทยสง (27°-28° C) ในภมภาคตางๆ จะมท าเลทตงอยใกลและไกลทะเลตางกน ท าใหปรมาณของฝน(ความชมชน) แตกตางกน นอกจากนบางภมภาคมภมประเทศเปนเทอกเขาสงมผลท าใหอณหภมของอากาศลดต าลงบางเชน ภาคเหนอบนภเขาจะมอณหภมต าหรอภาคตะวนออกเฉยงเหนอพนทสวนใหญเปนทราบสงจงมโอกาสรบแสงแดดสงอตราการระเหยของน าสงกวาภมภาคอนๆ เปนตน

สงคมศกษา73

2. ลมประจ า ลมและทศทางของลมประจ าป ลมประจ าฤด ลมประจ าถน และพายมผลโดยตรงตอปรมาณน าฝนในประเทศไทย

ก. ลมประจ าป เนองจากประเทศไทยตงอยในเขตรอนจงไดรบอทธพลของลมสนคาตะวนออกเฉยงเหนอ(ซกโลกเหนอ)

ข. ลมประจ าฤดหรอลมมรสม เปนลมทมอทธพลตอภมอากาศในประเทศไทยมากทสด เพราะอยในเขตทลมมรสมพดผาน โดยแบงออกเปน 2 ประเภท ดงน- มรสมฤดรอน (มรสมตะวนตกเฉยงใต) พดระหวางเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม ในทศทางจาก

ตะวนตกเฉยงใตไปทศตะวนออกเฉยงเหนอ ลมมรสมนจะพดพาความชมชน (ฝน) จากทะเลเขาไปสภมภาคตางๆ ท าใหภมภาคตางๆ มฝนชก แตในบรเวณทะเลอนดามนจะมคลนลมแรงไมเหมาะแกการทองเทยว

- มรสมฤดหนาว (มรสมตะวนออกเฉยงเหนอ) พดระหวางเดอนพฤศจกายนถงเดอนเมษายน ในทศทางจากตะวนออกเฉยงเหนอไปทศตะวนตกเฉยงใต ลมนจะพดพาความหนาวเยนและแหงแลงปกคลมภมภาคตางๆ ยกเวนภาคใตฝงตะวนออกจะมฝนตกชก เพราะลมพดผานทะเลดานอาวไทย น าความชมชน (ฝน)

ค. ลมประจ าถน ประเทศไทยมลมประจ าถนพดอย 2 ลม ดงน- ลมขาวเบา (ลมวาว) เปนลมทพดในชวงมรสมฤดรอนจะเปลยนไปเปนลมมรสมฤดหนาวระหวาง

เดอนตลาคมถงเดอนพฤศจกายน ลมนจะพดจากทางตอนบนของประเทศลงมาทางตอนลาง เปนลมรอน ท าใหขาวกลาในนาสกเรวกอนก าหนด เรยกวา ขาวเบา

- ลมตะเภา เปนลมทพดในชวงมรสมฤดหนาวจะเปลยนไปเปนลมมรสมฤดรอนระหวางเดอนกมภาพนธถงเดอนเมษายน ลมนจะพดจากบรเวณอาวไทยขนไปสบรเวณทราบภาคกลางท าใหอากาศมความชนเพมขน ในสมยโบราณใชลมนพดพาเรอส าเภาทบรรทกสนคาเขามาสกรงศรอยธยา จงเรยกกนวา ลมตะเภา (ในสมยโบราณเรยกเรอส าเภาวาเรอตะเภา)

ง. พาย เปนการเคลอนทของลมทมความเรวสง ประเทศไทยมพายทเกดขนเปนประจ าอย 2 ประเภท ไดแกพายฟาคะนองหรอพายฤดรอน เปนพายทเกดขนในชวงเดอนเมษายนถงพฤษภาคม พายนจะเกดขนใน

พนทแคบๆ ลมกระโชกแรง ในขณะทเกดอาจจะมฟาแลบ ฟารอง ฟาผา และมลกเหบตกกอนทจะมฝนตก ท าความเสยหายแกทรพยสนเปนอนมาก

พายหมน เปนพายทเกดขนเนองจากความกดอากาศสง และความกดอากาศต ามความแตกตางกนมากเปนพายทเกดขนในชวงเดอนสงหาคมถงตลาคม พายหมนนจะมความรนแรงของลมตางกน ตงแตพายดเปรสชน(ความเรวไมเกน 60 กโลเมตร/ชวโมง) พายโซนรอน (ความเรวระหวาง 60-120 กโลเมตร/ชวโมง) และพายไตฝน(ความเรวเกน 120 กโลเมตร/ชวโมง) ส าหรบพายหมนนจะเปนตวเพมปรมาณน าฝนในแตละปของประเทศไทย

3. แนวเทอกเขา ส าหรบแนวภเขานนจะมผลตอปรมาณความชมชนของอากาศทลมพดพามา โดยเฉพาะแนวเทอกเขาทกนทศทางลมประจ าตางๆ ดานทรบลมจะมปรมาณความชมชน (ฝนตก) สง สวนดานหลงของเทอกเขาจะมปรมาณความชนต า เปนเขตเงาฝน ในเรองนใหกลบไปพจารณาวาระหวางแนวเทอกเขาตางๆ ในประเทศไทยกบทศทางการเคลอนทของลมประจ าฤด (ลมมรสม) ประกอบ ท าใหเขาใจมากขน

4. ความชนและปรมาณน าฝนในชวงฤดฝน ในชวงฤดฝนนนเปนชวงทลมมรสมฤดรอนและพายหมนพดผานท าใหมปรมาณฝนและความชนสง แตถาใหชวงมรสมฤดหนาวนนอากาศคอนขางแหงแลง ยกเวนพนทชายฝงทะเลของภาคใตฝงตะวนออกจะมฝนตกและความชนสง ฝนทตกในประเทศไทยม 3 ชนด คอ

สงคมศกษา74

ฝนภเขา จะตกในชวงฤดฝน บรเวณเทอกเขาตางๆ โดยเฉพาะจงหวดระยองและตราดจะมฝนชนดนตกไดปรมาณน าฝนมากตามล าดบ

ฝนปะทะมวลอากาศหรอฝนปะทะมรสม เกดจากลมมรสมพดพาความชนจากทะเลเขามาสแผนดน ท าใหฝนตกแผกระจายเปนบรเวณกวาง ฝนชนดนประเทศไทยไดรบเปนสวนใหญ

ฝนพาความรอน เกดจากการระเหยของความชนบนพนผวโลก แลวสะสมตวในบรรยากาศ จะมฝนตกในชวงบายและค า เนองจากในอากาศมปรมาณไอน าสะสมมาก ฝนชนดนจะพบในภาคใตของไทย

ทรพยากรดน (Soil) ในประเทศไทยดนในประเทศไทยจะแตกตางกนไป เพราะลกษณะภมประเทศ ภมอากาศ วตถตนก าเนดดน สงมชวตในดน

และอายเวลา ดนสวนใหญในประเทศไทยมคณภาพต าเพราะอยในเขตรอนชน การสลายตวของอนทรยวตถรวดเรวเราแบงดนออกเปน 5 กลม คอ

ก. ดนตะกอนลมน า - มความอดมสมบรณสงข. ดนตะพกล าน า - มความอดมปานกลางค. ดนภเขา - เดมมความสมบรณสง เพราะเปนพนทปาง. ดนชายฝงทะเล - มความสมบรณสง (ดนทราย, โคลนตม)จ. ดนเปนกรด-ดาง - ความสมบรณมากบางนอยบางปะปนกนการใชทรพยากรดนในประเทศไทยมกจะใชผดวธ เชน ปลกพชซ าซากหรอใชทดนผดประเภท เชน ดนดเหมาะ

ในการเพาะปลก แตน าไปใชสรางโรงงานอตสาหกรรม เปนตนการอนรกษดนก. ปองกนการกดเซาะพงทลายของดน ดวยการปลกพชคลมดน เชน หญาแฝกข. รกษาความสมบรณของดน ดวยการปลกพชหมนเวยน ปลกพชสลบแถวในพนททมความชนนอย

ปลกพชตามระดบความสงของพนทในพนททมความชนมากและการปลกพชแบบขนบนไดในพนททมความชนปานกลางค. รกษาพนททมความสมบรณไวเพอการเพาะปลก

ทรพยากรน าในประเทศไทยประเทศไทยมปรมาณน าคอนขางมาก เพราะอยในเขตรอนชน แตปญหาเกยวกบทรพยากรน าในประเทศม 2

ประการ คอ ปรมาณน าในฤดกาลตางมไมเทากน และคณภาพของน านบวนจะเสอมลงทกวน ปญหาเหลานสามารถแกไดดงน

ก. รกษาพนทปาไมทเปนแหลงตนน าล าธารข. สรางเขอนและอางเกบน า เพอกกเกบน าไวใชในฤดแลงค. ไมควรทงสงปฏกลและน าเสยลงในแหลงน า

ทรพยากรปาไมในประเทศไทยปาไมเปนทรพยากรธรรมชาตทมคาทงประเภทปาไมตนน าล าธาร (ปาบรสทธ) และปาผลผลต ในปจจบนปาไม

ในประเทศไทยลดลงเปนจ านวนมาก เนองจากการลกลอบตดไม การท าไรเลอนลอย การขยายพนทท าการเกษตรกรรมและการขยายพนทอยอาศยปาไมในประเทศไทยแบงได 2 ประเภทใหญๆ ดงน

สงคมศกษา75

ก. ปาไมผลดใบเมองรอน- ปาเบญจพรรณ ไมมคา ไดแก ไมสก ไมประด ไมแดง ไมมะคา ไมไผ เปนปาไมทมมากทสดในไทย- ปาแดง ไมมคา ไดแก ไมเตง ไมรง ไมพลวง ไมเหยง ไมพยอม- ไมชายหาด ไมมคา ไดแก ไมกระทง สนทะเล

ข. ปาไมไมผลดใบเมองรอน- ปาดงดบ/ปาดบชน ไมมคา ไดแก ไมยาง ไมพะยง ไมตะเคยน หวาย- ปาดบเขา ไมมคา ไดแก ไมกอ ไมยม ไมยาง ไมจ าปปา- ปาสนเขา ไมมคา ไดแก สนสองใบ สนสามใบ- ปาเลนน าเคม ไมมคา ไดแก ไมโกงกาง ไมแสม- ปาพร ไมมคา ไดแก อนทนลน า ไมล าพ

สถตปรมาณพนทปาไม ป พ.ศ. 2541ภาคเหนอ 38.4%ภาคตะวนออก 20.4%ภาคใต 17.2%ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 12.4%ภาคตะวนตก 49.7%ภาคกลาง 14.8%

การอนรกษปาไมก. ประกาศเขตปาสงวนแหงชาต อทยานแหงชาตและเขตคมครองพนธสตวปาข. ปลกปาเพมตามโครงการประชาอาสา จดท าสวนปา หมบานปาไมและโครงการปารกษน าค. ออกพระราชบญญตปดปา (ไมอนญาตในการใหสมปทานท าอตสาหกรรมปาไม)ง. การปลกปาเฉลมพระเกยรตในวโรกาสส าคญๆ ของพระราชวงศ

ทรพยากรแรธาตในประเทศไทยก. แรโลหะเหลก - ลพบร นครสวรรค กาญจนบร ชลบรทองแดง - เลย ขอนแกนบอกไซด - สราษฎรธาน นครศรธรรมราชดบก, แทนทาลม - ระนอง พงงา ภเกตทงสเตน (วลแฟรม) - เชยงราย นครศรธรรมราชทองค า - ประจวบครขนธ ปราจนบร นราธวาสสงกะส - ตากตะกว - กาญจนบรแมงกานส - ชลบร นราธวาส ยะลา เลย

สงคมศกษา76

ข. แรอโลหะฟลออไรด - ล าพน ล าปาง ราชบร กาญจนบร เพชรบร สราษฎรธานยปซม - พจตร สราษฎรธาน นครสวรรค ล าปางเกลอหน - มหาสารคาม อดรธาน อบลราชธาน นครราชสมา ชยภม ยโสธรเกลอทะเล - สมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงครามดนมารล (ดนสอพอง) - ลพบรดนเกาลน (ดนขาว) - ล าปางหนออน - สระบร สโขทย นครนายก ก าแพงเพชรทรายแกว - ระยองโพแตซ - ชยภม นครราชสมา อดรธาน หนองคาย สกลนคร

ค. แรเชอเพลง-กมมนตภาพรงสถานหน - ล าพน ล าปาง กระบน ามน - เชยงใหม ขอนแกน ก าแพงเพชร อาวไทยหนน ามน - ตาก ล าพนกาซธรรมชาต - ขอนแกน อาวไทยยเรเนยม - ขอนแกน (ทอเรยม-พงงา ระนอง ภเกต)

ง. รตนชาตพลอย - จนทบร ตราด กาญจนบร

ทรพยากรอากาศอากาศทบรสทธเปนสงทมความส าคญตอการเจรญเตบโตของสงมชวต แตในปจจบนอากาศไมมความบรสทธ

เพมมากขน เนองจากมลพษในอากาศสงมาก เนองจากการกระท าของมนษยและตามธรรมชาต (ภเขาไฟระเบด ไฟปาละอองเกสรดอกไม ฝนละอองจากอนทรยวตถและอนนทรยวตถ) ส าหรบการกระท าของมนษยนนถาชวยกนอากาศกจะมมลพษนอย เชน หมนตรวจเชคสภาพเครองจกรเครองยนตอยเสมอ ลดการเผาปาและขยะ ลดการใชสาร CFC และสารตะกว ควบคมการใชสารเคมและกมมนตภาพรงสอยางมประสทธภาพแลวอากาศในโลกกจะมความบรสทธมากยงขน

ทรพยากรสตวปาสตวปาเปนสงทชวยรกษาสมดลของระบบนเวศ ในขณะเดยวกนสตวปายงท าหนาทเปนสสนใหกบปาไม แตใน

ปจจบนปาไมมพนทลดนอยลง ปรมาณของสตวปากมผลลดลงตามไปดวย นอกจากนตวการส าคญทท าใหสตวปาลดปรมาณลงอยางมากกคอมนษย เพราะน าสตวปามาเปนอาหาร เปนเครองประกอบยา และมการลาเพอเปนเกมกฬาเปนตน ดงนนการอนรกษใหสตวปามปรมาณเพมขนและคงอยกบโลกตลอดไป รฐบาลไดก าหนดมาตรการส าคญไวดงน

1. ออกพระราชบญญตก าหนดประเภทของสตวบางชนดเปนสตวปาสงวนหามเลยงและมไวในครอบครอง2. ออกพระราชบญญตก าหนดประเภทของสตวปาบางชนดเปนสตวปาคมครองประเภทท 1 ประเภทท 2

โดยพจารณาจากการลาเพอเปนอาหารหรอเกมกฬาหรอไม เปนตน3. ก าหนดพนทปาเปนเขตคมครองและรกษาพนธสตวปา เพอใชเปนทอยอาศยของสตวปา เปนตน

สงคมศกษา77

จ านวนประชากรปจจบนประเทศไทยมประชากรประมาณ 62 ลานคน (พ.ศ. 2542) ประชากรสวนใหญมเชอชาตไทย นบถอ

ศาสนาพทธ รองลงไปกคอ อสลามและครสต ประกอบอาชพเกษตรกรรมประมาณ 60% อาศยอยในเขตทราบลมแมน าทราบชายฝงทะเล ปจจบนยงมอตราการเพมของประชากรสงอย ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 7(พ.ศ. 2535-2539) จะลดลงเหลอ 1.2%

- จงหวดทมประชากรเกน 1 ลานคนม 19 จงหวด (พ.ศ. 2542)ภาคเหนอ เชยงใหม เชยงรายภาคกลาง กรงเทพมหานคร นครสวรรค เพชรบรณภาคใต นครศรธรรมราช สงขลา สราษฎรธานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นครราชสมา บรรมย สรนทร ศรสะเกษ อบลราชธาน รอยเอด ขอนแกน

ชยภม อดรธาน สกลนครภาคตะวนออก ชลบร

- ความหนาแนนของประชากรเฉลย 120 คนตอตารางกโลเมตร เรยงความหนาแนนตามรายภาคไดดงนก. ภาคกลาง (206) ง. ภาคตะวนออก (113)ข. ภาคใต (114) จ. ภาคตะวนตก (56)ค. ภาคอสาน (126) ฉ. ภาคเหนอ (67)

- จ านวนประชากรแตละภาค เรยงจากมากไปหานอยไดดงนคอ ภาคอสาน (21.3 ลาน) ภาคกลาง (18.9 ลาน)ภาคใต (8.1 ลาน) ภาคเหนอ (6.3 ลาน) ภาคตะวนออก (3.91 ลาน) และภาคตะวนตก (3.0 ลาน)

ปญหาประชากรไทยประเทศไทยประสบปญหาทางดานประชากร สบเนองจากการทอตราการเพมของประชากรอยในระดบสง ดงนน

การแกไขปญหาตางๆ เกยวกบประชากรจะตองลดอตราการเพมของประชากรลง ซงเรมตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 3 เปนตนมาถงปจจบนปญหาตางๆ พอสรปไดดงน

ก. ปญหาเศรษฐกจ - ประชาชนสวนใหญเปนเกษตรกร ขาดทท ากน ผลผลตต า ราคาผลผลตต าฝนแลง น าทวม

ข. ปญหาสขภาพอนามย - อาหารไมถกสขลกษณะ อาหารไมถกหลกโภชนาการ โรคขาดอาหาร โรคทางเดน-อาหาร

ค. ปญหาทางดานสงคม - การวางงาน อาชญากรรม ยาเสพตด โสเภณง. ปญหาการศกษา - ปญหาการไมรหนงสอ ปญหาการขาดความรในอาชพ ปญหาการขาดการศกษา

จรยธรรมจ. ปญหาเกยวกบการอพยพยายถนของคนในชนบทสเมอง

- ปญหาการวางงาน ปญหาไมมทท ากน ปญหาภยแลง ปญหาโจรผรายชกชมในชนบท ท าใหผคนอพยพยายถนออกไป

- ความสะดวกในดานสาธารณปโภค สาธารณสข การศกษา และมงานท ามากของเมอง ท าใหผคนอพยพยายถนเขามา

สงคมศกษา78

แนวทางแกไขปญหาก. ลดอตราการเพมของประชากร เพอใหเหมาะสมกบระดบการพฒนาข. รฐบาลพฒนาคณภาพชวตของประชากร โดยจดสาธารณปโภคทงในเมองและชนบทใหทวถงค. รฐบาลปรบปรงการกระจายรายได โดยสงเสรมการลงทนในภมภาค

ทะเลไทยประเทศไทยมอาณาเขตตดตอทะเลถง 2 ทะเล คอก. ทะเลจนใต คอ ทะเลบรเวณอาวไทย ซงเปนสวนหนงของมหาสมทรแปซฟก ทะเลดานนเปนเขตน าตนจดเปนเขตไหลทวป เรยกวา "ไหลทวปซนดา" มความลกบรเวณทลกสดประมาณ 80 เมตร ทะเลเขตนใช เดนเรอขดกาซธรรมชาต น ามนปโตรเลยม ประมง และทองเทยว

ข. ทะเลอนดามน เปนทะเลดานตะวนตกของภาคใต ซงเปนสวนหนงของมหาสมทรอนเดยเปนเขตน าลกนอกจากใชเดนเรอแลวยงใชในการประมง ขดแร (ดบก) และทองเทยว

นานน าในทะเลนานน าในทะเล ตามกฎหมายทางทะเลระหวางประเทศ แบงไดดงนก. นานน าอาณาเขต คอ ทองทะเลทหางจากฝงไมเกน 12 ไมลทะเล เปนอาณาเขตของประเทศหนงข. เขตเศรษฐกจจ าเพาะ (นานน าเศรษฐกจ) คอ ทองทะเลทอยถดออกไปจากนานน า อาณาเขตซงเปนทองทะเลทประเทศบนฝงประกาศสงวนใชซงทรพยากรธรรมชาต เชน สตวน า และแรธาต มกจะประกาศกน 200ไมลทะเล

ค. เขตไหลทวป เปนเขตน าตน ซงประเทศทอยบนฝงจะประกาศสงวนไวซงทรพยากรธรรมชาตง. นานน าสากล เปนนานน าลกทอยไกลจากฝงไมมประเทศใดเปนเจาของประเทศไทยประกาศเขตไหลทวปในอาวไทย ปรากฏวาเหลอมทบอยกบประเทศกมพชา และเวยดนาม

ปจจบนไดเจรจากนเฉพาะกบเวยดนามและตกลงเปนทเรยบรอยแลว

สงคมศกษา79

ภาคเหนอ

1. ภาคเหนอ หรอถนไทยงาม ประกอบดวยจงหวดตางๆ 9 จงหวด คอ แมฮองสอน เชยงใหม เชยงราย ล าพนล าปาง แพร นาน อตรดตถ และพะเยา

2. ภาคเหนอของไทยมอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบาน 2 ประเทศ คอ ทางดานตะวนออกตดตอกบลาวทางดานตะวนตกตดตอกบพมา โดยมจงหวดอตรดตถ นาน พะเยา และเชยงราย เปนจงหวดชายแดนดานลาว จงหวดแมฮองสอน เชยงใหม และเชยงราย เปนจงหวดชายแดนดานพมา สวนจงหวดล าพน ล าปาง และแพร ไมไดเปนจงหวดชายแดน

3. พรมแดนธรรมชาตระหวางประเทศไทยกบลาวในเขตภาคเหนอ คอ เทอกเขาหลวงพระบาง (จงหวดอตรดตถ นาน พะเยา) และแมน าโขง (จงหวดเชยงราย) พรมแดนธรรมชาตระหวางประเทศไทยกบพมาในเขตภาคเหนอคอ แมน าสาละวนกบแมน าเมย (จงหวดแมฮองสอน) แมน าสายกบแมน ารวก (จงหวดเชยงราย) และเทอกเขาชายแดนลาว(จงหวดแมฮองสอน เชยงใหม เชยงราย)

4. ภาคเหนอมลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนภเขาและทสง ซงเทอกเขาตางๆ มลกษณะทอดเปนแนวยาวจากเหนอลงมาใต ประกอบดวยเทอกเขาทส าคญ 4 เทอกเขา คอ เทอกเขาแดนลาว เทอกเขาถนนธงชย เทอกเขาผปนน าและเทอกเขาหลวงพระบาง เทอกเขาเหลานเปนเทอกเขาทเกดจากรอยคดโคงหรอรอยโกงของเปลอกโลก (Fold Mountain)เทอกเขาทมยอดสงสดในประเทศไทย คอ ยอดดอยอนทนนท (2,565 เมตร) ซงอยบนเทอกเขาถนนธงชย ในเขตอ าเภอจอมทอง จงหวดเชยงใหม

สงคมศกษา80

5. เทอกเขาในเขตภาคเหนอ เปนแหลงตนน าล าธารทส าคญของภาคเหนอ และภาคกลาง เปนแหลงทรพยากรปาไมสตวปาและแรธาตทส าคญ แลวเทอกเขาบางเทอกยงเปนแนวพรมแดนระหวางประเทศอกดวย เชน เทอกเขา หลวงพระบางกบเทอกเขาแดนลาว โดยเฉพาะเทอกเขาหลวงพระบางในเขตจงหวดเชยงราย พะเยา นาน และอตรดตถ มความส าคญทางยทธศาสตรมาก

6. ยอดดอยอนทนนทกบดอยสเทพ อยบนเทอกเขาถนนธงชย จงหวดเชยงใหม มโครงสรางเปนหนแกรนตสวนยอดดอยผาหมบกบนเทอกเขาแดนลาว กบยอดหลวงเชยงดาวบนเทอกเขาถนนธงชย จงหวดเชยงใหมมโครงสรางเปนหนปน เทอกเขาผปนน าเปนเทอกเขาอยบรเวณตอนกลางของภาคเหนอ มโครงสรางเปนหนชดล าปางและโคราชดอยขนตาลเปนเทอกเขาหนแกรนตของเทอกเขาผปนน า ซงมอโมงครถไฟขนตาลเชอมระหวางจงหวดล าปางกบล าพนอโมงคนจดเปนอโมงครถไฟทยาวทสดในไทย

7. แองน าทราบระหวางภเขาหรอทราบระหวางภเขา เปนลกษณะภมประเทศทส าคญอกอยางหนงในภาคเหนอเกดจากรอยเลอนในยคเทอรเชยรร เปนบรเวณทแมน าพดเอาตะกอนมาทบถมกนในบรเวณแองทราบนจะมแมน าไหลผานเปนเขตทมความอดมสมบรณมาก จงเปนทตงของชมชนและตวเมองส าคญๆ ทงในอดตและปจจบน เชน แองแมปงแองล าปาง แองแมแจม แองแมตน แองพะเยา แองแพร แองนาน เปนตน

8. แมน าในเขตภาคเหนอทไหลลงสแมน าโขง ไดแก แมน าสาย แมน ารวก แมน าฝาง แมน าอง แมน าเหลานไหลไปลงสแมน าโขง ในจงหวดเชยงราย แมน าสายทยาวทสดและมความส าคญตอการเกษตรกรรมในเขตจงหวดพะเยากบเชยงราย คอ แมน าอง ซงเกดจากกวานพะเยา สวนแมน าสายกบแมน ารวกนนเปนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบพมา บรเวณทแมน ารวกไหลไปบรรจบกบแมน าโขง เรยกวา "สบรวก" หรอรจกกนในนามของ "สามเหลยมทองค า"ซงเปนบรเวณประชด 3 ประเทศ คอ พมา ลาว และไทย (อ าเภอเชยงแสน)

9. แมน าในเขตภาคเหนอทไหลลงสแมน าเจาพระยา ในเขตภาคกลาง ไดแก แมน าปง วง ยม นาน โดยทแมน าปงกบแมน าวงไหลมารวมกนท อ าเภอบานตาก จงหวดตาก เปนแมน าปง และแมน ายมกบแมน านานไหลรวมกนทอ าเภอชมแสง จงหวดนครสวรรค เปนแมน านาน ซงแมน าปง (ปง-วง) ทไหลรวมกบแมน านาน (นาน-ยม) ทต าบลปากน าโพ อ าเภอเมอง จงหวดนครสวรรค เกดเปนแมน าเจาพระยา แมน าปง วง ยม และนาน ในกลมนแมน านานเปนแมน าสายทยาวทสด (740 กโลเมตร)

10. แมน าในเขตภาคเหนอทไหลลงสแมน าสาละวน คอ แมน าเมย แมน ายวมและแมน าบาย โดยเฉพาะแมน าเมยนนเปนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบพมา และไหลจากจงหวดตากขนไปทางเหนอลงสแมน าสาละวนทจงหวดแมฮองสอน

11. กวานพะเยา เปนแหลงน าจดธรรมชาตทใหญทสดในเขตภาคเหนอ เกดจากการทรดตวของเปลอกโลกอยในเขตจงหวดพะเยา นอกจากจะเปนแหลงน าจดธรรมชาตแลว ยงเปนแหลงทรพยากรสตวน าทส าคญของภาคดวย

12. ภาคเหนอเปนภมภาคทอยในแนวละตจดสงสดของประเทศ อยหางไกลทะเล และพนทเปนทสงจงท าใหเปนพสยอณหภม คอฤดรอนอากาศรอนจด ฤดหนาวอากาศหนาวจด โดยจงหวดเชยงรายเคยมอณหภมต าสดของภาค คอ1.5°-2°C และจงหวดอตรดตถเคยมอณหภมสงสดของภาค คอ 44.5°C ภาคเหนอม 3 ฤด คอ ฤดรอน ฤดฝน ฤดหนาวในชวงฤดฝนจะมฝนตกชกบรเวณภเขา (ฝนภเขา) เนองจากอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต และพายดเปรสชนโดยมจงหวดเชยงรายเปนจงหวดทมฝนตกมากทสด และจงหวดล าปางมฝนตกนอยทสด

13. ดนในเขตภาคเหนอแบงออกเปน 3 ประเภท ดงนก. ดนภเขา เปนดนทมคณภาพต า เพราะถกกดเซาะและชะลางจากลมและฝนข. ดนดานตะพกล าน า (ดนเชงเขา) เปนดนทมคณภาพดปานกลาง เหมาะแกการปลกพชไรค. ดนตะกอนลมน า เปนดนทมคณภาพดทสด เหมาะแกการท านาและท าสวนผลไม

สงคมศกษา81

14. ภาคเหนอมพนทปาไมมากกวาภาคอนๆ ทงหมดของประเทศไทย ปาไมทอยมดงน1. ปาไมผลดใบก. ปาเบญจพรรณ เปนปาทพบมากทสดในภาคเหนอ ไมทมคา คอ ไมสก ไมแดง ไมประด ไมตะแบกไมมะคาโมง

ข. ปาแดง/ปาแพะ/ปาโคก เปนปาในเขตแหงแลง และดนมคณภาพต า ไมทมคา คอ ไมเตง ไมรงไมพลวง ไมเหยง

2. ปาไมไมผลดใบก. ปาดบเขา เปนปาในเขตภเขาสง ตนไมขนหนาแนน ไมทมคา คอ ไมยาง หวายและกลวยไมข. ปาสนเขา เปนปาในเขตภเขาสง ไมทมคา คอ สนสองใบ สนสามใบ ไมโอก

15. แรธาตทส าคญในเขตภาคเหนอ มดงน- ทงสเตน ดอยหมอก อ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย- ฟลออไรด จงหวดล าพน จงหวดเชยงใหม จงหวดแมฮองสอน- ยปซม จงหวดล าปาง จงหวดอตรดตถ- ดนขาว (เกาลน) จงหวดล าปาง- ถานหน อ าเภอล จงหวดล าพน และอ าเภอแมเมาะ จงหวดล าปาง- น ามน อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม

16. ประชากรในเขตภาคเหนอแบงออกเปน 2 กลม คอ คนเมอง คอ คนไทยในเขตพนราบสวนใหญ เปนชาวไทยลานนา (ไทยยวน/โยนก) หรอไทยเหนอ และชาวไทยภเขา คอ ชนกลมนอยอาศยอยบนภเขาสง โดยมเผากะเหรยงมประชากรมากทสด รองลงมา คอ เผาเยา เผามง เผามเซอ เผาอกอ และเผาลซอ

17. ลกษณะประชากรในเขตภาคเหนอ (พ.ศ. 2542)- จงหวดทมประชากรมากทสดของภาคและเกนลานคน คอ เชยงใหมและเชยงราย- จงหวดทมประชากรนอยทสดและเบาบางทสดของภาค คอ แมฮองสอน (18 คน/ตารางกโลเมตร)- จงหวดทมประชากรหนาแนนทสด คอ เชยงราย (109 คน/ตารางกโลเมตร)- จงหวดทมการอพยพเขาไปตงถนฐานเพมขนมาก คอ เชยงรายและเชยงใหม- ประชากรในเขตภาคเหนอทไมรหนงสออยในเกณฑสงกวาทกภาค- ประชาชนมรายไดต าเปนท 2 รองจากภาคอสาน- อตราการเกดต ากวาทกภาค แตอตราการตายสง

18. ปญหาทางกายภาพของภาคเหนอมดงนก. ปญหาแนวพรมแดนทตดตอกบประเทศเพอนบาน เชน แนวพรมแดนทเปนปาเขาทรกนดาร และการเปลยนแปลงทางเดนของแมน า

ข. ปญหาภมประเทศเปนภเขาและปาไม เชน เปนแหลงซองสมก าลงของผกอการราย และการลกลอบขนสนคาผดกฎหมาย

ค. ปญหาการท าลายทรพยากรปาไมและแรธาต เชน การลกลอบตดไมท าลายปา การลกลอบขดแรการท าไรเลอนลอยและการพงทลายของดน

สงคมศกษา82

19. ปญหาทางดานประชากรของภาคเหนอ มดงนก. ปญหาความยากจนเนองจากการประกอบอาชพเกษตรกรรม และไมมทดนเปนของตนเองข. ปญหาประชากรขาดการศกษา โดยเฉพาะสตร จงถกลอลวงมาค. ปญหาเกยวกบสขภาพอนามย ประชาชนสวนใหญเปนไขมาลาเรย โรคคอหอยพอก โรคโลหตจาง

20. การประกอบอาชพทส าคญของประชากรในเขตภาคเหนอก. เกษตรกรรม

- ปลกขาว ขาวโพด ถวเหลอง หอม กระเทยม ผกตางๆ พชเมองหนาว ดอกไม ล าไย ลนจ ยาสบเลยงหม โค

ข. เหมองแร- ฟลออไรด ดบก วลแฟรม ถานหน

ค. อตสาหกรรมขนาดยอม- เครองเขน เครองเงน ไมแกะสลก รมกระดาษ ทอผาฝาย ทอผาไหม เซรามก ของทระลก โรงบมใบยาโรงงานผลตอาหารส าเรจรป การทองเทยว โรงแรม การขนสง

ภาคกลาง

1. ภาคกลาง เปนดนแดนแหงทราบลมแมน า ทราบดนดอนสามเหลยมปากแมน าทมเนอทกวางขวางทสดของประเทศเปนดนแดนทเกอบจะลอมรอบดวยทวเขาและทสง มดนตะกอนทอดมสมบรณเหมาะในการเพาะปลกและตงถนฐานจงกลายเปนศนยกลางทางเศรษฐกจการเมอง รวมทงเปนแหลงประชากรหนาแนนทสดของประเทศ

2. ภาคกลางมอาณาเขตตดตอกบภาคตางๆ ของประเทศเกอบทกภาค ยกเวนภาคใตประกอบดวยจงหวดตางๆ22 จงหวด โดยแบงออกเปน 2 สวน ดงน

ก. ภาคกลางตอนบน- สโขทย พษณโลก ก าแพงเพชร พจตร เพชรบรณ อทยธาน นครสวรรค

ข. ภาคกลางตอนลาง- ชยนาท สงหบร ลพบร อางทอง สระบร สพรรณบร อยธยา ปทมธาน นนทบร กรงเทพฯ นครนายกนครปฐม สมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงคราม

3. พษณโลก เปนจงหวดเดยวในภาคกลางทเปนจงหวดชายแดน โดยมอาณาเขตตดตอกบประเทศลาวสวนจงหวดทมอาณาเขตตดตอกบชายฝงทะเลมอย 4 จงหวด คอ กรงเทพฯ สมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงครามโดยเฉพาะสมทรสงครามเปนจงหวดทมพนทนอยทสดของประเทศ

สงคมศกษา83

4. ภาคกลาง แบงลกษณะภมประเทศเปน 3 เขต ดงนก. เขตทราบภาคกลางตอนบน

- พนทตงแตจงหวดนครสวรรคขนไปบรเวณนมทราบลมแมน า ทราบลกฟก (Rolling Plain) ทราบขนบนได (Terrace Plain) และทราบน าทวมถง (Flood Plain) ในเขตลมแมน าปง วง ยม นานนอกจากนยงมภเขาโดด ซงเปนเกาะในทะเลแตเดมในอดต

ข. เขตทราบภาคกลางตอนลาง- พนทในเขตทงราบเจาพระยา หรอทราบดนดอนสามเหลยมบรเวณน เปนทราบลมแมน าเกดจากตะกอนทแมน าพดพามาทบถมกน แมน าเจาพระยาเรมไหลชาลงการตกตะกอนมมาก ท าใหแมน าเปลยนทศทางเดนกลายเปนแมน าแยกสาขากระจายดงน คอ ในการทบถมของตะกอนบรเวณนหนาประมาณ 120 เมตร มน าทวมถงในฤดน าหลาก

ค. เขตทราบบรเวณขอบ- ขอบของทราบทางตะวนออกและตะวนตกของทงราบเจาพระยา บรเวณขอบทางตะวนออก (ลพบรสระบร) เปนทราบสลบเนนเตยๆ เกดจากการสกกรอนของหนปน หนชนวน และหนดนดานบางแหงมหนอคนแทรก เชน หนบะซอลตและแอนดไซด บรเวณขอบทางตะวนตก (อทยธาน ชยนาทสพรรณบร นครปฐม) เกดจากการทบถมของเศษหนทแมน ากดเซาะมาทบถมกน (ดนรวนปนทราย)

5. ความส าคญของภเขาและทสงมตอการระบายน าในเขตทางภาคกลางเปนอยางมาก ดงนก. ทางดานตะวนออก มเทอกเขาเพชรบรณ ดงพญาเยนและเทอกเขาสนก าแพง เทอกเขาเหลานขวางกนทศทางลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ท าใหภาคกลางเปนเขตรบลมมฝนตกชก โดยเฉพาะจงหวดเพชรบรณและนครนายก

ข. ทางดานตะวนตก มเทอกเขาตะนาวศร ซงขวางกนทศทางลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ท าใหภาคกลางตอนบนดานตะวนตกในเขตจงหวดสโขทย พษณโลก ก าแพงเพชรและนครสวรรคเปนเขตทมฝนตกนอยเพราะเปนเขตเงาฝน

สงคมศกษา84

6. ภาคกลางเปนทราบลมแมน าสวนใหญ มแมน าสายส าคญๆ ไหลผานหลายสาย คอ แมน าเจาพระยาแมน าทาจน แมน าลพบร แมน าปาสก แมน านอย แมน าสะแกกรง แมน านครนายก นอกจากนในเขตภาคกลางตอนบนกมแมน าปง วง ยม นาน ไหลผานดวย

- แมน าเจาพระยา เปนแมน าทส าคญทสดของทราบภาคกลาง เกดจากการไหลรวมของแมน าปง (ปง - วง)กบแมน านาน (ยม - นาน) ทอ าเภอเมอง จงหวดนครสวรรค แลวไหลผานจงหวดอทยธาน ชยนาท สงหบร อางทองอยธยา ปทมธาน นนทบร กรงเทพฯ ไหลลงสอาวไทย ทอ าเภอเมอง จงหวดสมทรปราการ บรเวณ 2 ฟากฝงแมน าเปนทราบลมน าทวมถงและดนดอนสามเหลยม ดนอดมสมบรณเหมาะในการเพาะปลกและตงถนฐาน

- แมน าทาจน หรอแมน ามะขามเฒา (ชยนาท) หรอแมน าสพรรณบร (สพรรณบร) หรอแมน านครชยศร(นครปฐม) แมน าสายนแยกจากแมน าเจาพระยา ทอ าเภอทาซง จงหวดอทยธานกบอ าเภอเมอง จงหวดชยนาท แลวไหลผานจงหวดชยนาท สพรรณบร นครปฐม และไหลลงสอาวไทยทอ าเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร ในเขตแมน าสายนมการเกษตรกรรมทงการท านาและท าสวนผลไม

- แมน านอย เปนแมน าสายสนๆ ไหลแยกจากแมน าเจาพระยา ทอ าเภอเมอง จงหวดชยนาท แลวไหลผานจงหวดชยนาท สงหบร อางทอง อยธยา ในทสดกไหลรวมกบแมน าเจาพระยาอกทอ าเภอบางไทร จงหวดอยธยา

- แมน าลพบร เปนแมน าสายสนๆ ไหลแยกจากแมน าเจาพระยาทอ าเภอเมอง จงหวดสงหบร ไหลผานจงหวดลพบร ไหลรวมกบแมน าปาสก ทอ าเภอเมอง จงหวดอยธยา แมน าสายนใชประโยชนในการเกษตร การคมนาคมและยงเปนแหลงปลาน าจด

- แมน าปาสก ไหลอยบรเวณของทางดานตะวนออกของภาคกลางเกดจากเทอกเขาเพชรบรณ ไหลผานจงหวดเพชรบรณ ลพบร สระบร แลวไหลรวมกบแมน าเจาพระยาทอ าเภอเมอง จงหวดอยธยา แมน าสายนเปนประโยชนในการคมนาคมไมสะดวก แตใชในการเกษตรไดด เพราะทราบบรเวณ 2 ฟากฝงแมน าเปนทราบขนบนได

7. ภาคกลางตอนบน มลกษณะและอากาศคลายกบภาคเหนอ คอ ทงหญาเมองรอน (Aw.) เพราะอยหางไกลทะเลและมพสยอณหภมสง นอกจากนเทอกเขาตะนาวศรยงก าบงทศทางของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ท าใหมฝนตกนอย

ภาคกลางตอนลาง มลกษณะอากาศประเภท ทงหญาเมองรอน (Aw.) ในเขตนมฝนตกชก เพราะอยใกลทะเลไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต และมพสยอณหภมต า

8. ภาคกลางมฤดกาล 3 ฤด คอ ฤดรอน (กลางกมภาพนธ-กลางตลาคม) ฤดหนาว (กลางตลาคม-กลางกมภาพนธ) ในชวงฤดฝนจะมฝนตกชก เพราะไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต (มรสมฤดรอน) และพายหมนดเปรสชน จงหวดทมฝนตกชก นอกจากจงหวดชายทะเลของภาคกลางแลว ยงมจงหวดนครนายกกบเพชรบรณซงอยบรเวณเชงเขาดานทรบลม สวนบรเวณทฝนตกนอย คอ จงหวดนครสวรรค ก าแพงเพชรและสโขทย ซงอยในเขตเงาฝนของเทอกเขาตะนาวศร จงหวดทเคยมอณหภมต าสดของภาค คอ เพชรบรณ (พ.ศ. 2503 อณหภม 2°C)จงหวดทเคยมอณหภมสงสดของภาค คอ นครสวรรค (พ.ศ. 2485 อณหภม 43°C)

9. ทรพยากรน าในเขตภาคกลางมความอดมสมบรณมาก เพราะมแมน าล าคลองหลายสาย นอกจากนยงมบงขนาดใหญทเปนแหลงน าธรรมชาตทส าคญ คอ บงสไฟ จงหวดพจตร และบงบอระเพด จงหวดนครสวรรค นอกจากนยงมเขอนกนน าทส าคญ เชน เขอนเจาพระยา จงหวดชยนาท เขอนกระเสยว จงหวดสพรรณบร ซงเปนเขอนชลประทานทส าคญตอการเกษตรกรรมในเขตทราบภาคกลางตอนลางอยางมาก

สงคมศกษา85

10. ในปจจบนปาไมในเขตทราบภาคกลางมไมมากนก เพราะพนทสวนใหญใชเปนแหลงเกษตรกรรม และเปนทอยอาศย เพราะภาคกลางนมประชากรอาศยอยหนาแนน ปาไมทส าคญของภาคกลางม 2 ประเภท ดงน

ก. ปาเบญจพรรณ- เปนปาไมผลดใบ พบมากทางตอนบนของภาค คอ จงหวดอทยธาน ก าแพงเพชร และเพชรบรณมมากทสดของภาค ไมมคา คอ ไมสก

ข. ปาชายเลน- เปนปาไมทอยบรเวณชายทะเล คอ จงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร และสมทรสงคราม ไมทมคาคอ ไมโกงกาง ไมแสม และตะบน ไมเหลานเหมาะใชท าเชอเพลง

11. แรธาตทพบมากในเขตทราบภาคกลางสวนใหญเปนแรอโลหะ เชน ดนเหนยวเหมาะส าหรบใชท าอฐและเครองปนดนเผา นอกจากนยงมแรส าคญ ดงน

น ามน ก าแพงเพชรหนออน สโขทย สระบร ก าแพงเพชรดนมารล (ดนสอพอง) สโขทย ลพบร นครสวรรคไพโรฟลไนต นครนายก สระบรเหลก นครสวรรค ลพบรเกลอทะเล สมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงครามยปซม พจตร นครสวรรค

12. ในเขตทราบภาคกลางตอนบนดนในเขตนเปนดนตะกอน ทมการสกกรอนมาเปนเวลานาน จงมคณภาพต าแตเปนดนรวนมการระบายน าดจงเหมาะแกการปลกพชไร ถาอยในเขตลมแมน าจะใชท านาไดดพอสมควร ในเขตทราบภาคกลางตอนลางดนด เปนดนตะกอนน าพามาทบถม (Alluvial Soils) มกเปนดนเหนยวการระบายน าไมด เหมาะแกการท านา

13. ดนในเขตทราบภาคกลางตอนลางแบงออกเปน 5 ประเภท ดงนก. ดนเหนยวด ากรงเทพฯ ดนตะกอนละเอยดทบถมบรเวณทราบดนดอนสามเหลยมปากแมน าเจาพระยามแรธาตในดนมาก เหมาะแกการท านา ถาปลกผลไมจะตองยกรองใหสง

ข. ดนเหนยวองครกษ ดนเปรยว มความเปนกรดสง อยในเขตจงหวดนครนายก อยธยา และปทมธานฝงตะวนออกของแมน าเจาพระยา ดนนไมเหมาะแกการท านา ควรปลกพชทตองการดนเปนกรด เชนสม มะนาว ถาจะแกความเปนกรดตองใชปนขาวใสลงไป

ค. ดนเหนยวลพบร ดนมความเปนดางสง เพราะมหนปนมาก อยในเขตจงหวดลพบรและสระบร ดนนควรใชปลกพชทตองการดนเปนดางสง เชน ขาวโพด ถาจะแกความเปนดาง จะตองใสเกลอลงในดน

ง. ดนเหนยวทาจน ดนเคมเกดจากการทบถมของตะกอนททะเลพดพามา ดนชนดนไมเหมาะในการเพาะปลกเหมาะทจะท านาเกลอ เลยงปลาน ากรอยและเลยงกง พบในจงหวดชายทะเลของภาคกลาง

จ. ดนรวนก าแพงแสน ดนรวนปนทราย มการระบายน าด เหมาะแกการปลกพชไร พบมากบรเวณแถบทางตะวนตกของภาค ในเขตจงหวดนครปฐม สพรรณบรและชยนาท

สงคมศกษา86

14. ภาคกลางมประชากรประมาณ 18 ลานคน เปนภาคทมประชากรมากเปนอนดบ 2 รองจากภาคอสานความหนาแนนของประชากรจะมมากในเขตตอนลางของภาคและลดนอยลงในเขตตอนบนของภาค จงหวดทมประชากรมากทสดและหนาแนนทสดของภาคและของประเทศ คอ กรงเทพมหานคร เพราะเปนศนยกลางในดานตางๆ ของประเทศ สวนจงหวดทมประชากรรองจากกรงเทพฯ ในเขตภาคกลาง คอ นครสวรรค ภาคกลางมอตราการเพมของประชากรสง เพราะมการอพยพยายถนเขามาตงถนฐานมาก การตงถนฐาน สวนใหญจะอยบรเวณลมแมน าล าคลอง และแนวถนนตางๆ

15. ประชาชนสวนใหญของไทย ประกอบอาชพเกษตรกรรมประมาณ 80% ตองประสบกบปญหาตางๆ เชนฝนแลง น าทวม ดนไมสมบรณ ดนเปรยว ดนเคม ดนเปนดาง กอใหเกดผลผลตตกต า ประชาชนมหนสนมาก ไมมทดนเปนของตนเอง ถกเอาเปรยบจากพอคาคนกลางเสมอๆ มบตรจ านวนมาก อยหางไกลเสนทางคมนาคมขนสง ไมมงานท าจงทงชนบทอพยพเขามาอยในเมองเพอประกอบอาชพ

16. การเพมขนของจ านวนประชากรอยางรวดเรวนน จะพบมากตามชมชนเมองใหญๆ ซงกอใหเกดปญหาดานสงคม เพราะประชาชนสวนมากฐานะความเปนอยต า ยากจน ไรทอยอาศย ไมมงานท า เดกทเกดขนมาไมไดรบการศกษา สขภาพอนามยไมด ท าใหเปนภาระพงพาแกสงคม ลกษณะเชนนเปนอปสรรคตอการพฒนาประเทศ

17. ปญหาตางๆ ทพบในกรงเทพมหานคร เนองจากเปนเมองหลวง ศนยกลางในดานตางๆ และเปนเมองใหญทสดของประเทศจงมปญหาประชากรหนาแนน ปญหาทอยอาศย ปญหาอาชญากรรม ปญหาการจราจรตดขด ปญหามลภาวะเปนพษปญหาคนวางงาน ปญหายาเสพตด ปญหาแหลงอบายมข ปญหาการขาดแคลนอาหาร ปญหาการศกษาและสาธารณสข ปญหาน าทวม เปนตน

18. กรงเทพมหานคร ประสบกบปญหาน าทวมเสมอๆ เพราะกรงเทพฯ ตงอยในพนทต า ซงสงจากระดบน าทะเลปานกลางประมาณ 1.5-2 เมตร มการกอสรางอาคารขนาดใหญมาก เสนทางระบายน าตนเขน และมสงกดขวางมการขดเจาะน าบาดาลมาก ท าใหพนทกรงเทพฯ ทรดอยางรวดเรว ดงนนจงมการก าหนดแนวทางแกไขไวทส าคญ คอ

ก. ควบคมการขดเจาะพนดน และการดดทรายจากแมน าข. ควบคมการกอสรางอาคารในบรเวณพนทลมค. ควบคมการขดบอน าบาดาลง. ขดลอกคคลองตางๆ เพอใหการระบายน าสะดวกขนจ. ชะลอการขยายตวของกรงเทพมหานคร

19. ในเขตทราบภาคกลางตอนลางมแมน าทไหลลงสอาวไทยหลายสาย และในเขตนยงเปนเขตชมชนทประชากรอยหนาแนน จงมการขดคลองเชอมแมน าสายตางๆ เพอใหการคมนาคมขนสงและการเกษตรกรรม คลองทขดมดงน

ก. คลองรงสต เชอมแมน านครนายกกบแมน าเจาพระยาข. คลองบางบวทอง เชอมแมน าเจาพระยากบแมน าทาจนค. คลองพระโขนง เชอมแมน าเจาพระยากบแมน าบางปะกงง. คลองส าโรง เชอมแมน าเจาพระยากบแมน าบางปะกงจ. คลองภาษเจรญ เชอมแมน าเจาพระยากบแมน าทาจนฉ. คลองด าเนนสะดวก เชอมแมน าทาจนกบแมน าแมกลองช. คลองพระยาบรรลอ เชอมแมน าเจาพระยากบแมน าสพรรณบร (ทาจน)ซ. คลองแสนแสบ เชอมแมน าบางปะกงกบคลองผดงกรงเกษม

สงคมศกษา87

ภาคตะวนตก

1. ภาคตะวนตกเปนภมภาคแหงทวเขาและหบเขา เปนดนแดนทเตมไปดวยพชพรรณและสตวปา เปนเขตเงาฝนแตมปรมาณน าในแมน ามาก กระแสน าไหลแรงพอทจะน ามาใชผลตกระแสไฟฟาไดอยางมหาศาล ภมภาคนประกอบดวยจงหวดตางๆ 5 จงหวด คอ จงหวดตาก กาญจนบร ราชบร เพชรบร และประจวบครขนธ ทกจงหวดในภมภาคนเปนจงหวดชายแดนตดตอกบประเทศพมา โดยเฉพาะจงหวดประจวบครขนธกบเพชรบร มอาณาเขตตดตอกบทะเลดานอาวไทย

2. เทอกเขาทส าคญของภาคตะวนตกม 2 เทอก คอ- เทอกเขาถนนธงชย (จงหวดตาก - กาญจนบร)- เทอกเขาตะนาวศร (จงหวดกาญจนบร - ราชบร - เพชรบร - ประจวบครขนธ)เทอกเขาทง 2 นใชเปนแนวพรมแดนระหวางประเทศไทยกบพมา โดยเทอกเขาทง 2 จะมแนวแบงอยท

ดานเจดยสามองค ในเขตจงหวดกาญจนบร

สงคมศกษา88

3. เทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศร เกดจากรอยคดโคงหรอรอยโกงงอของเปลอกโลก (Fold Mountains)ทอดเปนแนวยาวตอเนองมาจากภาคเหนอลงไปสภาคใต บางสวนของเทอกเขาทเรยงซอนกนมรอยเลอนของภเขากลายเปนชองเขาหรอดานทส าคญ ใชเปนเสนทางคมนาคมตดตอระหวางประเทศไทยกบพมา ตงแตสมยโบราณจนกระทงปจจบนน ดานทส าคญมดงน

- ดานแมละเมา (ดานแมสอด) อยทอ าเภอแมสอด จงหวดตาก- ดานพระเจดยสามองค อยทอ าเภอสงขละบร จงหวดกาญจนบร- ดานบองต อยทอ าเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร- ดานสงขร (ดานสนพราว) อยทอ าเภอเมอง จงหวดประจวบครขนธ

4. แนวเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศร ทอดขวางกนทศทางลมมรสมตะวนตกเฉยงใต (มรสมฤดรอนพดมาจากทะเลอนดามน) ท าใหภาคตะวนตกของไทยเปนเขตเงาฝน แนวเทอกเขาจะแบงน าไหลไปทางตะวนตกสเขตพมา และไหลไปทางตะวนออกลงสเขตไทย น าจะไหลจากสนเขาลงสแมน าสายใหญบรเวณหบเขาเปนแนวยาว มลกษณะเหมอนกางปลา การระบายของน าแบบน เรยกวา แบบกางปลา หรอเทรลลส (Trellis Pattern) ซงแมน าแควใหญและแควนอยกมลกษณะเชนน

5. ภาคตะวนตกมแมน าหลายสายเกดจากเทอกเขาตะนาวศรและถนนธงชย แมน าทกสายจะไหลลงสทะเลอาวไทยทงสน เชน แมน าแควใหญ แมน าแควนอย แมน าแมกลอง แมน าภาช แมน าบางกลอย แมน าเพชรบรแมน าปราณบร สวนแมน าเมยจะไหลขนไปรวมกบแมน าสาละวน ทจงหวดแมฮองสอน

- แมน าแควใหญ (แมน าศรสวสด) เกดจากเทอกเขาถนนธงชยทอ าเภอองผาง จงหวดตาก ลงไปทางใตผานอ าเภอศรสวสดและอ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร แมน าสายนยาวทสดในภาคตะวนตก (380 กโลเมตร)แมน าไหลเชยว ใชประโยชนในการผลตกระแสไฟฟาไดด

- แมน าแควนอย (แมน าไทรโยค) เกดจากเทอกเขาตะนาวศร ในเขตจงหวดกาญจนบร ไหลผานอ าเภอสงขละบร อ าเภอไทรโยค และอ าเภอกาญจนบร แมน าสายนมปรมาณน ามากกวาแมน าแควใหญ แตสนกวาและน าไหลไมเชยว

- แมน าแมกลอง เกดจากการไหลรวมกนของแมน าแควใหญและแควนอย ทต าบลปากแพรก อ าเภอเมองกาญจนบร แลวไหลผานอ าเภอทามวง อ าเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร ไหลเขาจงหวดราชบร เรยกวาแมน าราชบร และออกทะเลทอาวไทย ทจงหวดสมทรสงคราม ลมแมน าแมกลอง เปนทราบดนตะกอนทอดมสมบรณ มประชาชนหนาแนนและมโรงงานน าตาลมาก

- แมน าเพชรบร เกดจากเทอกเขาตะนาวศร ทอ าเภอทายาง จงหวดเพชรบร ไหลลงอาวไทย ทอ าเภอบานแหลม จงหวดเพชรบร แมน าสายนเปนแมน าทส าคญทสดของจงหวดเพชรบร ทงในดานเกษตรกรรมคมนาคม และผลตพลงงานไฟฟา

6. ลกษณะชายฝงทะเลของภาคตะวนตก (เพชรบร - ประจวบครขนธ) แบงไดดงนก. บรเวณปากแมน าแมกลองถงปากแมน าเพชรบร เปนโคลนตม ใชท านาเกลอ เลยงกง เลยงหอยแครงและหอยแมลงภ

ข. บรเวณปากแมน าเพชรบรลงไปทางใต เปนหาดทรายทสวยงาม เชน หาดเจาส าราญ หาดชะอ า (จงหวดเพชรบร) และหาดหวหน (จงหวดประจวบครขนธ) ใชเปนสถานททองเทยว ใตเขาตะเกยบในเขตจงหวดประจวบครขนธลงไปจะมเกาะตามชายฝง เชน เกาะทราย เกาะขนก เกาะนมสาว โดยเฉพาะบรเวณอ าเภอเมอง จงหวดประจวบครขนธมอาวส าคญ 2 อาว คอ อาวประจวบครขนธ และอาวมะนาวซงมทวทศนสวยงาม

สงคมศกษา89

7. ภาคตะวนตกมลกษณะภมอากาศประเภททงหญาเมองรอน (Aw.) พนทของภาคอยในเขตเงาฝน เพราะเทอกเขาถนนธงชยและตะนาวศรก าบงทศทางของลมมรสมตะวนตกเฉยงใตทพดเอาความชนจากทะเลอนดามนเขามา นอกจากนจงหวดราชบร กาญจนบร และตาก อยไกลทะเล มพนทสวนใหญเปนภเขาและหบเขา จงท าใหพสยอณหภมสงสวนจงหวดเพชรบรและประจวบครขนธ มพสยอณหภมต า เพราะอยตดกบทะเล ภาคตะวนตกม 3 ฤด คอ ฤดรอนฤดฝน และฤดหนาว ฝนทตกสวนใหญของภาคไดจากอทธพลของพายหมนดเปรสชน จงหวดทมฝนนอยทสดในประเทศไทย คอ ตาก อณหภมของอากาศสงสดทเคยวดไดในภาค ทอ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร (40°C)อณหภมของอากาศต าสดทเคยวดไดในภาคทอ าเภออมผาง จงหวดตาก (4°C)

8. ทรพยากรดนทพบในเขตภาคตะวนตกแบงออกเปน 3 ประเภท ดงนก. ดนในเขตทราบ เปนดนตะกอนน าพา (Alluvial Soils) มความอดมสมบรณสง พบมากทจงหวดกาญจนบร ราชบรและเพชรบร เหมาะแกการเพาะปลกขาว พชสวนและพชไร

ข. ดนในเขตเชงเขา (ลานตะพกล าน า) เปนดนรวนปนทรายมคณภาพปานกลาง เหมาะแกการปลกพชไรเชน ออย สบปะรด หนอไมฝรง ปานศรนารายณ ฝาย ละหง ขาวโพด

ค. ดนในเขตภเขา เปนดนทมคณภาพต า เพราะถกกดเซาะ สกกรอน เนองจากมการถากถางปาท าไรเลอนลอย9. ภาคตะวนตกมการสรางเขอนขนาดใหญ เปนประโยชนในดานการเกษตรกรรม พลงงานไฟฟาและการทองเทยว

ตลอดจนชวยแกปญหาการเกดน าทวมฉบพลนทเคยเกดขนอยเสมอๆ ในอดตเขอนทส าคญในภาคตะวนตกมดงนเขอนอเนกประสงค

- เขอนภมพล กนแมน าปง จงหวดตาก- เขอนศรนครนทร กนแมน าแควใหญ จงหวดกาญจนบร- เขอนเขาแหลม กนแมน าแควนอย จงหวดกาญจนบร- เขอนแกงกระจาน กนแมน าเพชรบร จงหวดเพชรบร- เขอนเพชร กนแมน าเพชรบร จงหวดเพชรบร

เขอนชลประทาน- เขอนวชราลงกรณ กนแมน าแมกลอง จงหวดกาญจนบร- เขอนปราณบร กนแมน าปราณบร จงหวดประจวบครขนธ (เขอนศรนครนทร เปนเขอนทใหญทสดในประเทศไทย)

10. ภาคตะวนตกมปาไมหนาแนนรองจากภาคเหนอ จงหวดทมปาไมมากทสดของภาค คอ กาญจนบร (ปาไผ)จงหวดทมปาไมหนาแนนทสดของภาค คอ ตาก (ปาเบญจพรรณ) จงหวดทมปาไมนอยทสดและเบาบางทสด คอ ราชบรปาไมเขตภาคตะวนตกแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ปาเบญจพรรณ พบมากบรเวณเทอกเขาถนนธงชย และปาดบแลงปาดบเขาพบมากบรเวณเทอกเขาตะนาวศร

11. ภาคตะวนตกมแรธาตอดมสมบรณ ดงนดบก - กาญจนบร ประจวบครขนธ ราชบร ตาก เพชรบรวลแฟรม - อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร อ าเภอสองยาง จงหวดตากตะกว - อ าเภอศรสวสด อ าเภอสงขละบร อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบรสงกะส - อ าเภอแมสอด จงหวดตากเหลก - อ าเภอบอพลอย จงหวดกาญจนบร

สงคมศกษา90

ฟลออไรด - อ าเภอจอมบง จงหวดราชบร อ าเภอศรสวสด จงหวดกาญจนบร อ าเภอทายาง จงหวดเพชรบร

รตนชาต - อ าเภอบอพลอย จงหวดกาญจนบรหนน ามน - อ าเภอแมสอด จงหวดตากฟอสเฟต - จงหวดราชบร (ถ าตางๆ)ทองค า - อ าเภอบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธ

12. ภาคตะวนตกมการปลกออยท าน าตาลทรายมากทสด โดยเฉพาะกาญจนบร มโรงงานน าตาลทรายตงอยรมฝงแมน าแมกลอง โรงงานเหลานท าใหน าในแมน าเนาเสย นอกจากการปลกออยแลวภมภาคนมการปลกสบปะรดมากในเขตเพชรบร และประจวบครขนธ เพอผลตสบปะรดกระปอง

13. ลกษณะประชากรของภาคตะวนตก (พ.ศ. 2542)- เปนภมภาคทมประชากรนอยทสดของประเทศ (3 ลานคน)- จงหวดทมประชากรมากทสดและหนาแนนทสด คอ ราชบร (158 คน/ตารางกโลเมตร) เพราะภมประเทศเปนทราบลมแมน า และตงอยใกลกรงเทพมหานคร

- จงหวดทมประชากรนอยทสดและเบาบางทสด คอ ตาก (29 คน/ตารางกโลเมตร) เพราะพนทสวนใหญเปนภเขาและปาไม ทงยงตงอยไกลกรงเทพมหานคร

- ประชากรสวนใหญตงถนฐานอยในเขตทราบลมแมน าและทราบชายฝงทะเล ประกอบอาชพเกษตรกรรมโดยทวไปประมงบรเวณชายทะเล ปาไมและขดแรบรเวณภเขา

14. ปญหาทางกายภาพทพบมากของภาคตะวนตก มดงนก. การบกรกท าลายปาและสตวน า ปญหาทควรแกไขโดยการก าหนดมาตรการควบคมการตดไมท าลายปาและการลาสตว ลงโทษผกระท าผด และก าหนดเขตสงวนปาไมและสตวปา

ข. การลกลอบขดแร ปญหานตองก าหนดมาตรการควบคมอยางเขมงวด และก าหนดบทลงโทษผกระท าผดใหเดดขาดขน

ค. การขาดแคลนน า ปญหานแกไดโดยการสรางอางเกบน า สรางเขอนกนน าเพอใหมน าใชเพยงพอตลอดป 15. ปญหาทางดานประชากรของภาคตะวนตก มดงนก. การบรการทางดานสงคม ทงทางดานการศกษา สาธารณสข และสาธารณปโภค มนอยและจดไดไมทวถงข. การสงเสรมการทองเทยวยงไมดพอ ทงๆ ทมสถานททองเทยวตามธรรมชาตมาก และบางแหงสถานททองเทยวเสอมโทรมมากขาดการดแลเอาใจใส

ค. ปญหาน าเสยในแมน าแมกลอง เนองจากบรเวณ 2 ฟากฝงแมน ามโรงงานตงอยมาก และเปนทตงของชมชนใหญๆ หลายชมชน

ง. ปญหาชนกลมนอยบรเวณชายแดน มผลตอความมนคงของประเทศมากจ. ปญหากลมอทธพลตางๆ ในแตละทองถน กลมอทธพลตางๆ เหลานมกจะประกอบอาชพผดกฎหมายและมเรองขดแยงระหวางกลมอยเสมอๆ

สงคมศกษา91

ภาคตะวนออก

1. ภาคตะวนออก หรอภาคตะวนออกเฉยงใต เปนดนแดนแหงทราบลมแมน า (แมน าบางปะกง) ทราบชายฝงทะเลทสวยงาม (อาวไทยฝงตะวนออก) และภเขา ภมภาคนอยไมไกลจากกรงเทพมหานคร และเปนเขตทมการสงเสรมในการพฒนาทางดานเศรษฐกจไดเปนอยางด เพราะภมภาคนมผลผลตจากพชไร พชสวน ปาไม สตวน ามาก มการบรการทางดานการคา การทองเทยว และการคมนาคมขนสงเปนอยางด ตลอดจนมการน ากาซธรรมชาตจากอาวไทยมาขนฝงในภมภาคนดวย

2. ภาคตะวนออก ประกอบดวยจงหวดตางๆ 7 จงหวด คอ ปราจนบร สระแกว ฉะเชงเทรา ชลบร ระยองจนทบรและตราด จงหวดทเปนจงหวดชายแดนในภมภาคน คอ สระแกว จนทบร และตราด ซงตดตอกบประเทศกมพชานอกจากนเกอบทกจงหวดจะตดตอกบทะเล (อาวไทย) ยกเวน สระแกว ปราจนบร โดยทตราดมชายฝงทะเลยาวทสด(165 กโลเมตร) และฉะเชงเทรามชายฝงทะเลสนทสด (12 กโลเมตร) ของภาค

3. อาณาเขตของภาคตะวนออก มดงนดานตะวนออก - ตดกบประเทศกมพชา โดยม สระแกว จนทบร ตราด เปนจงหวดชายแดนมเทอกเขา

บรรทด เปนพรมแดนธรรมชาตดานตะวนตก - ตดตอกบภาคกลางตอนลาง และกนอาวไทย โดยทปราจนบรตดตอกบนครนายก

และฉะเชงเทราตดกบสมทรปราการดานใต - ตดตอกบอาวไทยดานเหนอ - ตดตอกบภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยมเทอกเขาสนก าแพง (นครราชสมากบ

ปราจนบร) และเทอกเขาพนมดงรก (บรรมยกบสระแกว) เทอกเขาทง 2 น แบงกนทชองตะโก (เชอมระหวางบรรมยกบสระแกว)

4. ภาคตะวนออกมลกษณะภมประเทศแบงออกเปน 3 ประเภท ดงนก. ทราบลมแมน า - อยบรเวณ 2 ฟากฝงแมน าบางปะกง หรอแมน าปราจนบรข. ทราบชายฝงทะเล - ชายฝงทะเลดานอาวไทย ม อาว เกาะ และหาดทรายค. เทอกเขา

- เทอกเขาจนทบร (ชลบร ระยอง จนทบร) บรเวณตอนกลางของภาคตะวนออก พอกเปนแนวตะวนตกตะวนออกมยอดสงสด คอ ยอดเขาสอยดาวใต (จงหวดจนทบร)

- เทอกเขาบรรทด (จนทบร ตราด) เปนพรมแดนระหวางไทยกบกมพชา แนวเทอกเขาทง 2 ตอเนองกนมแนวแบงทเขาตะแบงใหญ

5. ฉนวนไทย (Thai Corridor) คอ พนทราบระหวางเทอกเขาสนก าแพงกบเทอกเขาจนทบรในเขตจงหวดปราจนบร สระแกว และฉะเชงเทรา เกดจากการผนแปรของเปลอกโลก โดยกระบวนการเทคโทนค คอ การทรดตวของเปลอกโลกในบรเวณนจะมแมน าปราจนบร หรอแมน าบางปะกงไหลผาน

ฉนวนไทย เปนทราบตอเนองระหวางทราบภาคกลางของไทยกบทราบตอนกลางของประเทศเขมร มผลตอการคมนาคมและความมนคงของประเทศเปนอยางมาก

6. แมน าในเขตภาคตะวนออกแบงออกเปน 3 กลม คอก. แมน าทเกดจากเทอกเขาสนก าแพง คอ แมน าบางปะกง (แมน าปราจนบร)ข. แมน าทเกดจากเทอกเขาจนทบร คอ แมน าระยอง แมน าประแส แมน าจนทบร แมน าพงราด แมน าเวฬค. แมน าทเกดจากเทอกเขาบรรทด คอ แมน าตราด (แมน าคลองใหญ)

สงคมศกษา92

- แมน าบางปะกง หรอแมน าปราจนบร เปนแมน าสายทยาวทสดและส าคญทสดของภาคตะวนออกเกดจากแมน าพระปรงและแมน าหนมาน ไหลมาจากเทอกเขาสนก าแพงและรวมกนทอ าเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบรไหลผานจงหวดปราจนบร เรยกวา แมน าปราจนบร จงหวดฉะเชงเทรา เรยกวา แมน าบางปะกงหรอแปดรว ไหลลงอาวไทยทอ าเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา

7. ภาคตะวนออกมภมภาคแตกตางกน 2 ลกษณะ คอก. เหนอเทอกเขาจนทบร (ชลบร ฉะเชงเทรา สระแกว ปราจนบร) มอากาศคอนขางแหงแลง เพราะเปนเขตเงาฝนของเทอกเขาจนทบร เหมาะแกการปลกพชไร เชน ออย มนส าปะหลง ขาวโพด เปนภมอากาศแบบทงหญาเมองรอน (Aw.)

ข. ใตเทอกเขาจนทบร (ระยอง จนทบร ตราด) มอากาศคอนขางชน (ฝนชก) เพราะอยดานรบลมของภเขาอณหภมของอากาศไมแตกตางมาก ภมอากาศแบบนคลายกบภาคใต คอ ฝนตกชกเหมาะแกการปลกผลไม เชน เงาะ ทเรยน มงคด และปลกยางพารา เปนภมอากาศแบบมรสมเมองรอน (Am.)

8. ภาคตะวนออกม 3 ฤดกาลคลายกบภาคอนๆ ของไทย คอ- ฤดรอน อากาศไมรอนมากนก เพราะอยใกลทะเล จงเหมาะแกการตากอากาศ- ฤดฝน มฝนตกชก เนองจากอทธพลของมรสมตะวนตกเฉยงใต และพายดเปรสชน ภาคตะวนออกมฤดฝนยาวถง 6 เดอน

- ฤดหนาว มอณหภมไมต ามากนก เพราะอยใกลทะเลและฤดนสนเพยง 3 เดอนจงหวดทมฝนตกมากทสดของภาค คอ ตราดจงหวดทมอณหภมสงสด และต าสดของภาค คอ ปราจนบร เพราะอยไกลทะเล

สงคมศกษา93

9. ดนในเขตภาคตะวนออกสวนใหญเปนดนปนทราย มการระบายน าดเหมาะแกการเพาะปลก ถาบรเวณทมฝนตกชก (ระยอง จนทบร ตราด) จะเหมาะในการปลกพชสวน (สวนผลไม พรกไทย ยางพารา) ถาบรเวณทมฝนตกนอย(ชลบร ฉะเชงเทรา สระแกว ปราจนบร) จะเหมาะในการปลกพชไร (ออย สบปะรด มนส าปะหลง ขาวโพด) สวนในบรเวณทราบลม แมน าบางปะกง เปนดนตะกอนน าพา เหมาะแกการท านา

10. กจกรรมอตสาหกรรมและการทองเทยวจะตองใชน าปรมาณมาก แตภาคตะวนออกประสบการขาดแคลนน าเพราะแมน าในภาคลวนแตสายสนๆ ดนรวนปนทรายไมอมน า และแหลงน าบาดาลมนอยจงตองแกปญหาดวยการสรางเขอนและอางเกบน า เชน เชอมหวยพระปรง จงหวดปราจนบร และอางเกบน าบางพระ จงหวดชลบร

11. จงหวดปราจนบร จงหวดสระแกว เปนจงหวดทมพนทปาไมมากทสดของภาคตะวนออก สวนจงหวดจนทบรเปนจงหวดทมพนทปาไมหนาแนนทสดของภาค ซงปาไมในภาคตะวนออกแบงได 3 ประเภท คอ

ก. ปาเบญจพรรณ - พบมากในเขตจงหวดฉะเชงเทรา จงหวดปราจนบรข. ปาดบชนและปาดบเขา - พบมากบรเวณเทอกเขาจนทบร และเทอกเขาบรรทดในเขตจงหวดระยอง

จนทบร ตราดค. ปาเลนน าเคม - พบมากบรเวณชายฝงทะเล โดยเฉพาะบรเวณปากแมน าเวฬ (จนทบร ตราด)

มปาไมชนดนกวางขวางทสดของภาค 12. แรธาตทส าคญของภาคตะวนออกเหลก - ชลบร ฉะเชงเทราแมงกานส - ชลบรทรายแกว - ระยองรตนชาต - เขาพลอยแหวน อ าเภอทาใหม จงหวดจนทบร และบานหนองบอน อ าเภอบอไร จงหวดตราด

13. อทยานแหงชาตและเขตรกษาพนธสตวปาของภาคตะวนออกทส าคญ คอ- อทยานแหงชาตเขาสอยดาว เขาคชกฎ เขาสระบาป จงหวดจนทบร- อทยานแหงชาตเขาชะเมา-เขาวง เกาะเสมด-แหลมหญา จงหวดระยอง- อทยานแหงชาตปางสดา เขาใหญ จงหวดปราจนบร จงหวดสระแกว- เขตรกษาพนธสตวปาเขาเขยว จงหวดชลบร

14. ลกษณะประชากรของภาคตะวนออก (ป พ.ศ. 2542)- จงหวดทมประชากรมากทสด และหนาแนนทสดของภาค คอ ชลบร (241 คน/ตารางกโลเมตร) เพราะอยใกลกรงเทพมหานครและเปนศนยกลางการพฒนาของภาคตะวนออก ท าใหเศรษฐกจเจรญมาก

- จงหวดทมประชากรนอยทสด คอ ตราด เพราะอยไกลกรงเทพมหานคร เปนจงหวดชายแดนและมฝนตกชกทสดของภาค สวนจงหวดทมประชากรเบาบางทสด คอ สระแกว (75 คน/ตารางกโลเมตร)

15. ภาคตะวนออกประสบกบปญหาทางกายภาพ ดงนก. ปญหาดนเสอมคณภาพ เนองจากการปลกพชชนดเดยวกนเปนเวลานานๆ นอกจากนลกษณะการเพาะปลกบางครงผดวธ ควรสงเสรมใหเกษตรกรปลกพชหมนเวยน มการบ ารงดน และควรปลกพชเปนแนวเสนชนความสง

ข. ปญหาการลกลอบตดไมท าลายปาและขดแร ในกรณนควรตรวจตราใหเขมงวดมากขน และในขณะเดยวกนควรมบทลงโทษผกระท าผดใหเดดขาดยงขน

ค. ปญหาการขาดแคลนน าส าหรบการบรโภค และเกษตรกรรม ในกรณนควรสรางอางเกบน าใหมากขนคนหาแหลงน าบาดาลปองกนน าเคมไมใหไหลเขามาตามแมน าตางๆ และปองกนรกษาไมใหน าเสย

สงคมศกษา94

16. ภาคตะวนออกประสบกบปญหาประชากร ดงนก. ปญหาเกดจากอตสาหกรรมการทองเทยว เชน สภาพแวดลอมทงธรรมชาตและวฒนธรรมเสย ชมชนแออดคาครองชพสง แหลงอบายมข ยาเสพตด และอาชญากรรม

ข. ปญหาคนสญชาตไทย - กมพชา เชน คนไทยเกาะกงค. ปญหาชายแดนไทย - กมพชา เชน การบกรกจากฝายเวยดนาม การอพยพลภยของชาวอนโดจนการลกลอบขายสนคาผดกฎหมาย (อาวธสงคราม สนคาหนภาษ และการคาตลาดมดบรเวณชายแดน)

ง. ปญหานานน า เชน ปญหาเศรษฐกจจ าเพาะในนานน าอาวไทย ซงไทย เขมร ญวน ตางประกาศนานน าเขตเศรษฐกจจ าเพาะเหลอมทบกน

17. โครงการตางๆ ทจะจดตงในเขตภาคตะวนออก มดงนก. โครงการพฒนาชายฝงทะเลภาคตะวนออก (Eastern seabord) อยในเขตจงหวดระยอง และจงหวดชลบรข. โครงการโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยร ทอาวไผ จงหวดชลบรค. โครงการโรงงานโซดาแอช ทแหลมฉบง จงหวดชลบรง. โครงการสรางทาเรอน าลก ทแหลมฉบง จงหวดชลบรจ. โครงการจดตงนคมอตสาหกรรม ทแหลมฉบง อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร และมาบตาพดทจงหวดระยอง

ฉ. การกอตงนคมอตสาหกรรมท อ าเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

1. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอหรอภาคอสาน เปนดนแดนแหงทราบสง ทงหญาและความแหงแลง เพราะเปนเขตเงาฝน พนทสวนใหญเปนดนทรายไมอมน า แตภมภาคนเปนแหลงวฒนธรรมเกาแกทมความเจรญมาเปนเวลาชานานในปจจบนภมภาคนมความส าคญทางยทธศาสตรการเมองและเศรษฐกจเปนอยางมาก

2. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอประกอบดวยจงหวดตางๆ 19 จงหวด แบงเปน 2 ตอน ดงนก. อสานตอนบน - กาฬสนธ ขอนแกน นครพนม มกดาหาร มหาสารคาม เลย สกลนคร อดรธาน

หนองคาย หนองบวล าภข. อสานตอนลาง - รอยเอด ยโสธร อบลราชธาน ศรสะเกษ บรรมย สรนทร ชยภม นครราชสมา

อ านาจเจรญ3. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอาณาเขตทตง ดงนทศเหนอ - ตดตอกบประเทศลาว โดยมแมน าเหลองและแมน าโขงกนเปนพรมแดนธรรมชาตทศใต - ตดตอกบประเทศกมพชา โดยมเทอกเขาพนมดงรก เปนพรมแดนธรรมชาตและตดตอกบ

ภาคตะวนออกโดยมเทอกเขาสนก าแพงเปนแนวแบงทศตะวนออก - ตดตอกบประเทศลาว โดยมอ าเภอพบลมงสาหาร จงหวดอบลราชธาน เปนดนแดนทาง

ตะวนออกสดของประเทศทศตะวนตก - ตดตอกบภาคกลาง โดยมเทอกเขาเพชรบรณและเทอกเขาดงพญาเยนเปนแนวแบง

4. พนทสวนใหญของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนทราบสงหรอทราบสงรปโตะ ซงสนนษฐานวาอยใตทะเลมากอนแลวยกตวขนสง โดยมขอบสงทางดานตะวนตก (เทอกเขาเพชรบรณ ดงพญาเยน) และดานใต (เทอกเขาสนก าแพง

สงคมศกษา95

-พนมดงรก) นอกจากนบรเวณตอนกลางของภาค ยงมแนวเทอกเขาภพานทอดเปนแนวตะวนตกเฉยงเหนอไปยงตะวนออกเฉยงใต

5. เทอกเขาภพาน ทอดเปนแนวตอนกลางของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ท าใหภมภาคนมพนทแบงออกเปน 2 ตอนซงเรยกวา แอง คอ

ก. แองโคราช เปนแองใหญอยใตเทอกเขาภพาน มแมน ามล-ช ไหลผาน เปนเขตทมประชากรหนาแนนและเปนแหลงเขตแหงแลง

ข. แองสกลนคร เปนแองเลกอยเหนอเทอกเขาภพานมแมน าสงครามไหลผาน เปนเขตทมความชมชนและอดมสมบรณ

6. ภเขายอดตด ทส าคญของภาคอสาน คอ ภกระดง ภเรอ ภรวก และภหลวง อยในจงหวดเลย ภเขาไฟทส าคญของภาคอสาน คอ ภพนมรง ภกระโดง ภองคาร อยในจงหวดบรรมย

7. ทงกลารองไห อยในบรเวณตอนกลางของลมแมน ามล ในเขตจงหวดมหาสารคาม รอยเอด ยโสธร ศรสะเกษสรนทร ในบรเวณนมปญหาดนขาดความอดมสมบรณ ดนเคม ขาดแคลนน าในตอนตนฤด และน าทวมในตอนปลายฤดเพาะปลก ขาดเสนทางคมนาคม การครอบครองทดนยงไมด ดงนนจงมแนวนโยบายแกไขปญหา ดงน

ก. จดระบบการถอครองทดน (ปฏรปทดน)ข. พฒนาแหลงน าค. สรางเสนทางคมนาคมทสงจากระดบน าทวม

สงคมศกษา96

8. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มเทอกเขาทส าคญ ดงนก. เทอกเขาเพชรบรณ อยทางตะวนตกของภาค เปนตนก าเนดของแมน าปาสก ทอดเปนแนวผานจงหวดเลยขอนแกนและเปนแนวแบงภาคอสานกบภาคกลาง (เพชรบรณ)

ข. เทอกเขาดงพญาเยน (ดงพญาไฟ) อยทางตะวนตกของภาค ทอดเปนแนวตอจากเทอกเขาเพชรบรณผานจงหวดชยภม นครราชสมา และเปนแนวแบงภาคอสานกบภาคกลาง (เพชรบรณ ลพบร สระบร)

ค. เทอกเขาสนก าแพง อยทางดานใตของภาค อยในเขตจงหวดนครราชสมา เทอกเขานเปนแนวแบงภาคอสานกบภาคตะวนออก (ปราจนบร สระแกว)

ง. เทอกเขาพนมดงรก อยทางใตของภาค ทอดเปนแนวตอจากเทอกเขาสนก าแพง โดยมชองตะโกเปนแนวแบงผานจงหวดบรรมย สรนทร ศรสะเกษ อบลราชธาน นอกจากนยงเปนพรมแดนธรรมชาตระหวางไทยกบกมพชา

จ. เทอกเขาภพาน อยบรเวณตอนกลางของภาค ทอดเปนแนวผานจงหวดอดรธาน กาฬสนธ สกลนครนครพนม

9. โครงสรางของหนทพบมากในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คอ หนโคราช หนล าปาง ซงมลกษณะเปนหนทรายหนดนดาน หนปน และหนกรวด หนโคราชนมอายระหวาง 70 - 200 ลานป

10. "ชองบก" บนทวเขาพนมดงรก ในเขตจงหวดอบลราชธาน เปนจดรวมของ 3 ประเทศ คอ ไทย ลาว และกมพชา คลายกบบรเวณ "สบรวก" ในเขตอ าเภอเชยงแสน จงหวดเชยงราย ซงเปนจดรวมของ 3 ประเทศ คอ ไทย ลาว พมา

11. แมน าทส าคญของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มดงนก. แมน ามล ไหลอยในแองโคราช เกดจากเทอกเขาดงพญาเยน สนก าแพง ไหลผาน จงหวดนครราชสมาบรรมย สรนทร ศรสะเกษ รอยเอด ไหลลงแมน าโขงทอ าเภอโขงเจยม จงหวดอบลราชธาน สาขาทไหลรวมกบแมน ามล คอ ล าพระเพลง ล าตะคอง ล าปลายมาศ ล าโคมใหญ ล าโคมนอย

ข. แมน าช แมน าทยาวทสดในภาคอสาน ไหลอยในแองโคราช เกดจากเทอกเขาเพชรบรณ และดงพญาเยนไหลผานจงหวดชยภม ขอนแกน มหาสารคาม รอยเอด ยโสธร แลวไหลรวมกบแมน ามลทอ าเภอเมองจงหวดอบลราชธาน สาขาทไหลรวมกบแมน ามล คอ แมน าพรม แมน าพองล าปาว

ค. แมน าสงคราม ไหลอยในแองสกลนคร เกดจากเทอกเขาภพาน ไหลผานจงหวดสกลนคร อดรธานหนองคาย นครพนมและไหลลงแมน าโขงทจงหวดนครพนม

ง. แมน าโขง เปนแมน าสายทยาวทสดในเอเชย เกดจากทราบสงทเบตในจน ไหลมาเปนพรมแดนระหวางไทยกบลาว อย 2 ตอน คอ ตอนบน ในเขตจงหวดเชยงราย (95 กโลเมตร) และตอนลาง ในเขตจงหวดเลย หนองคาย นครพนม มกดาหาร อ านาจเจรญ อบลราชธาน (865 กโลเมตร) แมน าสายนกวางและมปรมาณน ามาก

แมน าในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมระบบการไหลจากดานตะวนตกไปดานตะวนออกลงสแมน าโขง เพราะพนทของภาคสงทางดานตะวนตกและดานใต แลวลาดเอยงไปทางตะวนออกของภาค

12. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมภมอากาศแบบทงหญาเมองรอน คอ มอณหภมของอากาศสงตลอดป อากาศแหงนอกจากนภาคอสานมภมประเทศเปนทราบสงอยหางไกลจากทะเล และยงเปนเขตเงาฝนของเทอกเขาบรเวณขอบของภาคทกนอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต (มรสมฤดรอน) ท าใหภมภาคนมพสยอณหภมสงและอากาศแหงแลง

สงคมศกษา97

13. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมฤดคลายภาคอนๆ คอ ฤดรอน ฤดฝน และฤดหนาวฤดรอน - อากาศรอน แหงแลง จงหวดอดรธาน มอณหภมสงสดของภาค (43.9°C)ฤดฝน - มฝนตกจากอทธพลพายดเปรสชน จงหวดทมฝนตกมากทสดของภาค คอ นครพนม และ

ฝนตกนอยทสด คอ ชยภม เขตเงาฝนทส าคญของภาค คอ เลย ชยภม และขอนแกนฤดหนาว - อากาศหนาวจดและแหงแลง เพราะไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวด

ทมอณหภมต าสดของภาคน คอ เลย (0.1°C) 14. ปาไมทพบมากในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คอ ปาแดง หรอปาโคก ซงเปนปาไมผลดใบ สวนปาเบญจพรรณ

จะพบมากบรเวณตอนบนของภาคและถาบนภเขาสงจะพบปาดบเขา จงหวดทมพนทปาไมมากทสดคอ เลย (ปาเบญจพรรณ)และจงหวดทไมมพนปาในภาค คอ มหาสารคาม

15. แหลงน าธรรมชาตในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นอกจากแมน าสายตางๆ แลว ยงมบงน าจดทเกดจากการทรดตวของเปลอกโลกอกหลายแหง เชน

- หนองหาน จงหวดสกลนคร บงน าจดใหญทสดของภาค- หนองหานกมภวาป จงหวดอดรธาน- บงพลาญชย จงหวดรอยเอด- บงแกนนคร จงหวดขอนแกน- หนองบว จงหวดมหาสารคาม- หนองแวง จงหวดชยภม

16. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนภมภาคทประสบกบความแหงแลงมากทสดของประเทศ จงมการสรางเขอนอางเกบน ามากกวาภมภาคอนๆ ทงหมด โดยมเขอนทส าคญ ดงน

เขอนอเนกประสงค- เขอนอบลรตน กนแมน าพอง จงหวดขอนแกน- เขอนสรนธร กนล าโดมนอย จงหวดอบลราชธาน- เขอนจฬาภรณ กนแมน าพรม จงหวดชยภม- เขอนน าพง กนแมน าพ จงหวดสกลนครเขอนชลประทาน- เขอนล าปาว กนล าปาว จงหวดกาฬสนธ- เขอนน าอน กนหวยน าอน จงหวดสกลนคร- เขอนล าตะคอง กนล าตะคอง จงหวดนครราชสมา- เขอนล าพระเพลง กนล าพระเพลง จงหวดนครราชสมา

17. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มลกษณะเปนทราบสง มอณหภมและการระเหยสง ดนสวนใหญเปนดนทรายและหนลกรง น าฝนทตกลงมาแมจะมปรมาณมากกซมไปไดอยางรวดเรว เพราะดนไมอมน า ไมกอใหเกดความชมชนเพยงพอจงท าใหภมภาคนเตมไปดวยความแหงแลง18. แรธาตทพบมากในภาคตะวนออกเฉยงเหนอเกลอหน - จงหวดอดรธาน มหาสารคาม ชยภม อบลราชธาน นครราชสมาโพแตซ - จงหวดชยภม นครราชสมา อดรธาน หนองคาย สกลนครเหลก-แมงกานส-ทองแดง - อ าเภอเชยงคาน จงหวดเลยกาซธรรมชาต - อ าเภอน าพอง จงหวดขอนแกนยเรเนยม - อ าเภอภเวยง จงหวดขอนแกน

สงคมศกษา98

19. สถตเกยวกบประชากรของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (พ.ศ. 2542)- ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมประชากรมากทสดในประเทศไทย (21 ลานคน)- จงหวดทมประชากรเกนลานคนม 10 จงหวด คอ นครราชสมา อบลราชธาน อดรธาน ขอนแกน บรรมยศรสะเกษ รอยเอด มหาสารคาม สรนทร สกลนคร สวนใหญจะเปนจงหวดทอยบรเวณขอบดานใตและตอนกลางของภาค

20. ประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรมแบบยงชพ มผลผลตต าเพราะดนมคณภาพต าและอากาศแหงแลง ดงนนจงมรายไดคอนขางต า เมอเปรยบเทยบกบภมภาคอนๆ ถาจะต าทสดโดยมจงหวดศรสะเกษ มรายไดตอหวต าทสดของภาคและประเทศ สวนจงหวดเลยจะมรายไดตอหวสงทสดของภาคแมวาประชาชนสวนใหญจะยากจนกตามแตประชาชนของภาคนมจ านวนทอานหนงสอไมออกนอยกวาภาคอนๆ ทงหมด

21. ประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมการอพยพยายถนมากทสด เพราะสภาพการณทางธรรมชาตไมอ านวย(ดนมคณภาพต า) ถาเปนการอพยพภายในภมภาคจะอพยพจากภาคอสานตอนลางไปสอสานตอนบน และถาอพยพออกไปสภมภาคอนสวนใหญจะอพยพไปสภาคกลางตอนลางโดยเฉพาะกรงเทพฯ จงหวดทมการอพยพออกไปสภมภาคอนมากทสด คอ ศรสะเกษ อบลราชธาน และสรนทร ประชากรในภมภาคนมลกษณะการตงถนฐานอยในบรเวณลมแมน าตางๆ เชน มล-ช รอบอางเกบน าและตามแนวเสนทางถนนส าคญๆ

22. ปญหาทางกายภาพทพบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอก. ปญหาสภาพดนและน า ดนสวนใหญเปนดนทรายไมอมน า เกดแหงแลงมากในฤดแลง ถาเปนบรเวณทลมดนตะกอน แมดนจะมคณภาพด แตเกดน าทวมบอยๆ เพราะดนไมดดซบน า

ข. ปญหาดนเคม โครงสรางทางธรณวทยาของเปลอกโลกบรเวณนมหนเกลออยมาก ท าใหไมเหมาะในการเพาะปลก โดยเฉพาะการท านา

ค. ปญหาทงชวง ภาคอสานเปนทราบสง ไมมอาณาเขตตดตอทะเล และเปนเขตเงาฝน ท าใหฝนทมากบลมมรสมตะวนออกเฉยงใตมปรมาณไมมากในตอนตนฤดฝนและหยดหายไป จะมฝนตกมากอกครงตอนปลายฤดฝน โดยไดรบอทธพลของพายหมนดเปรสชน ท าใหการเพาะปลกประสบกบความเสยหาย

23. ปญหาประชากรของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มดงนก. ความยากจนของประชาชน ภาคอสานประชากรยากจนมากทสดในประเทศ เนองจากสงแวดลอมทางกายภาพข. การอพยพยายถนของประชากร ซงเปนปญหาทางกายภาพทพบในภาคอสานเปนสาเหตทท าใหประชาชนออกไปประกอบอาชพในภมภาคอนๆ

ค. ปญหาชายแดนระหวางไทยกบลาว และไทยกบกมพชา- การปะทะกนบรเวณชายแดน เนองจากการบกรกและการก าหนดเขตแดนไมแนนอน- การลกลอบขนสนคาผดกฎหมาย เชน ยาเสพตด อาวธสงคราม และสนคาหนภาษ- การลกลอบเขาเมองโดยผดกฎหมาย จาก ลาว กมพชา และเวยดนาม

ง. ปญหาชาวญวนอพยพ ชาวญวนทอพยพมาเมอประมาณ 30 - 40 ปทแลวมา มอยเปนจ านวนมากซงอยบรเวณจงหวดชายแดนในภาคอสาน ชาวญวนเหลานมขนบธรรมเนยมและวฒนธรรมแตกตางจากคนไทยทวไปและมกจะอยกนเปนกลมใหญๆ

สงคมศกษา99

24. การแกปญหาการอพยพยายถนของประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มดงนก. พฒนาเทคนคในการผลตใหเหมาะสมและมประสทธภาพ เชน ปลกพชไรดกวาท านาข. การสงเสรมการเกษตร โดยปรบปรงใหเกษตรกรไดรบการสงเสรมเปนจ านวนมากทสดค. พฒนาแหลงน าทงขนาดใหญและขนาดเลกง. พฒนาเกษตรกรรมอยางอนนอกจากท านาและปลกพชไร เชน การเลยงปลา การปลกหมอน เลยงไหมและการเลยงสตวใหญ

จ. สงเสรมการประกอบอาชพพเศษ เชน จกสาน ทอผา และเครองปนดนเผา 25. โครงการพฒนาทดนหมบานทงลยลาย อ าเภอคอนสาร จงหวดชยภม เปนโครงการในพระราชด าร ตงขนเมอ พ.ศ. 2519 เหมอนทหบกระพง อ าเภอชะอ า จงหวดเพชรบร- ภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนภาคทมการจบปลาน าจดไดมากทสด คอ ประมาณครงหนงของทจบไดในประเทศ

- โครงการอสานเขยว (พ.ศ. 2531 - 2535) มงพฒนาแหลงน าและฟนสภาพความอดมสมบรณ เปนโครงการในพระราชด ารทกองทพบกรบผดชอบ

ภาคใต

1. ภาคใต คอ ดนแดนแหงคาบสมทรและชายฝงทะเลยาว อดมสมบรณดวยทรพยากรทท ารายไดมหาศาลมาสประเทศและประชาชน เพราะอดมสมบรณดวยแรดบก ยางพารา ปาไม สตวน า และชายฝงทะเลสวยงาม นอกจากนภาคใตยงมภมประเทศ ภมอากาศ ภาษา และวฒนธรรมแตกตางไปจากภมภาคอนๆ

2. ภาคใตประกอบดวยจงหวดตางๆ 14 จงหวด โดยแบงออกเปน 2 เขต ดงนก. ภาคใตฝงตะวนออก คอ จงหวดทมอาณาเขตตดตอกบอาวไทยของภาคใต คอ ชมพร พทลง สราษฎรธานนครศรธรรมราช สงขลา ปตตาน นราธวาส และยะลา

ข. ภาคใตฝงตะวนตก คอ จงหวดทมอาณาเขตตดตอกบทะเลอนดามน คอ ระนอง พงงา ภเกต กระบตรง และสตล

3. ภาคใตเปนคาบสมทรอยทางตอนลางของประเทศไทย มอาณาเขตตดตอ ดงน- ดานเหนอ ตดตอกบภาคตะวนตก (จงหวดประจวบครขนธ) โดยมจงหวดชมพรอยเหนอสด และตดตอกบประเทศพมา (จงหวดระนอง ชมพร) โดยมแมน ากระบร กบเทอกเขาตะนาวศร เปนพรมแดนธรรมชาต

- ดานใต ตดตอกบประเทศมาเลเซย (จงหวดนราธวาส ยะลา สงขลา สตล) โดยมแมน าโกลก และเทอกเขาสนกาลาคร เปนพรมแดนธรรมชาต

- ดานตะวนออก ตดตอกบอาวไทย ซงเปนสวนหนงของทะเลจนใต และมหาสมทรแปซฟก- ดานตะวนตก ตดตอกบทะเลอนดามน ซงเปนสวนหนงของมหาสมทรอนเดย

สงคมศกษา100

4. ลกษณะภมประเทศในเขตภาคใตแบงได 3 ลกษณะ ดงนก. เทอกเขา ทอดเปนแนวตอนกลางของคาบสมทรตอเนองกน 3 เทอก คอ เทอกเขาภเกต เทอกเขานครศรธรรมราชและเทอกเขาสนกาลาคร

ข. ทราบ มอย 2 ลกษณะ คอ1. ทราบชายฝงทะเล สวนใหญอยบรเวณชายฝงตะวนออก เปนทราบทมความกวางมาก ถาเปนชายฝงตะวนตกเปนทราบแคบ

2. ทราบลมแมน า อยบรเวณ 2 สายฝงแมน า เชน ทราบสราษฎรธาน ทราบปตตาน และทราบรอบทะเลสาบสงขลา

ค. หมเกาะ ภาคใตมเกาะมาก สวนใหญอยบรเวณทะเลอนดามน เชน เกาะภเกต เกาะพพ เกาะสรนทรเกาะปนหย เกาะตะรเตา บรเวณอาวไทยมเกาะทส าคญ คอ เกาะสมย เกาะพงน และหมเกาะอางทองเกาะตางๆ เหลานจดเปนเกาะทวปทงสน

5. เทอกเขาในเขตภาคใตเกดจากการโกงงอของเปลอกโลกหรอรอยคดโคง ซงทอดเปนแนวยาวตอเนองกนจากตอนบนของภาคลงไปทางตอนลาง มอย 3 เทอกเขา คอ

ก. เทอกเขาภเกต ทอดเปนแนวผานจงหวดชมพร ระนอง พงงา สราษฎรธาน กระบ และนครศรธรรมราชเทอกเขานมยอดสงสด คอ ยอดพนมเบญจา (จงหวดกระบ สราษฎรธาน)

ข. เทอกเขานครศรธรรมราช ทอดเปนแนวผานจงหวดสราษฎรธาน นครศรธรรมราช พทลง สงขลา และสตล เทอกเขานมยอดสงสด คอ ยอดเขาหลวง (จงหวดนครศรธรรมราช) ซงเปนยอดสงสดในภาคดวย

ค. เทอกเขาสนกาลาคร ทอดเปนแนวพรมแดนระหวางไทยกบมาเลเซย ผานจงหวดสตล สงขลา ยะลาและนราธวาส เทอกเขานยอดสงสด คอ ยอดฮลตตปาซา (ยะลา)

สงคมศกษา101

6. แมน าในเขตภาคใตมลกษณะคลายกบแมน าในภาคตะวนออก คอ เปนแมน าสายสนเกดจากเทอกเขาแลวไหลลงสทะเลแมน าทส าคญมดงน

- แมน าทไหลลงสอาวไทย (ดานตะวนออก)ก. แมน าตาป เปนแมน าทยาวทสดของภาคใต ไหลอยในเขตจงหวดสราษฎรธานข. แมน าครรฐ (แมน าพมดวง) เปนสาขาของแมน าตาป ไหลอยในเขตสราษฎรธานค. แมน าปตตาน ไหลผานจงหวดยะลา และปตตานง. แมน าโกลก เปนพรมแดนระหวางไทยกบมาเลเซย อยในเขตจงหวดนราธวาส

- แมน าทไหลลงทะเลอนดามน (ดานตะวนตก)ก. แมน ากระบร (แมน าปากจน) เปนพรมแดนระหวางไทยกบพมา อยในเขตจงหวดระนองข. แมน าตรง (แมน ากนตง) ไหลอยในเขตจงหวดตรง

7. ทราบชายฝงทมขนาดกวางใหญในภาคใตสวนใหญอยทางดานตะวนออกของภาค มอย 3 แหง คอก. ทราบสราษฎร (ทงสราษฎร) อยในเขตจงหวดสราษฎรธาน มแมน าตาปและครรฐ (แมน าพมดวง) ไหลผานข. ทราบทะเลสาบสงขลา อยในเขตจงหวดนครศรธรรมราช พทลง และสงขลาค. ทราบปตตาน อยในเขตจงหวดยะลา และปตตาน มแมน าปตตานไหลผาน

8. ภาคใตของไทยมชายฝงทะเลยาวไกลกวาภาคอนๆ ของประเทศ เพราะมลกษณะเปนคาบสมทรมทะเลขนาน 2 ดาน ซงชายฝงทะเลทง 2 ดาน มความแตกตางกนมาก ดงน

ก. ชายฝงทะเลดานตะวนออก เปนชายฝงทะเลดานอาวไทยหรอทะเลจนใต ซงเปนสวนหนงของมหาสมทร-แปซฟกบรเวณชายฝงดานนเปนชายฝงแบบยกตว (Emerged Coast Line) มทราบชายฝงกวางหาดทรายเปนเขตพนน าบรเวณชายฝงมสนทราย และเกาะแกงมนอย

ข. ชายฝงทะเลดานตะวนตก เปนชายฝงทะเลอนดามนซงเปนสวนหนงของมหาสมทรอนเดย ชายฝงทะเลแบบจมตว (Submerged Coast Line) มทราบชายฝงแคบๆ ชายฝงเวาแหวง เกาะแกงมมาก เปนเขตน าลก หากทรายมนอยบรเวณแมน าขวากทะเล

9. อทยานแหงชาตทางทะเลทส าคญของไทยอยในเขตภาคใต คอก. เกาะตะรเตา เปนอทยานแหงชาตทางทะเลแหงแรกของไทย อยในเขตจงหวดสตล เกาะตะรเตาเปนเกาะทอยใกลกบพรมแดนมาเลเซยมากทสด เดมเกาะนใชเปนทกกกนนกโทษในสมยกอน

ข. หมเกาะอางทอง เปนอทยานแหงชาตทางทะเลแหงท 2 ของไทย อยในทางตอนใตของจงหวดสราษฎรธาน 10. อาวพงงา เปนอาวทมภมประเทศสวยงามทสดของประเทศไทย อยในทางตอนใตของจงหวดพงงาชองปากพระ เปนนานน าแคบๆ ทกนระหวางเกาะภเกตกบแผนดนใหญสสานหอยลานป เปนบรเวณทมซากดกด าบรรพ (ฟอสซล) ของหอยทบถมกนอยทแหลมโพธ จงหวดกระบ

กรมศลปากรไดประกาศเปนโบราณวตถแหงชาตสะพานตณสลานนท เปนสะพานทยาวทสดในประเทศ อยในเขตจงหวดสงขลา สะพานนเชอมแผนดน

เพอขามทะเลสาบสงขลา 11. ภาคใตของไทยมเขอนใหญอย 2 เขอน คอก. เขอนบางลาง กนแมน าปตตาน ในเขตจงหวดยะลา เปนเขอนอเนกประสงคข. เขอนรชชประภา กนแมน าพมดวง จงหวดสราษฎรธาน เปนเขอนอเนกประสงค

สงคมศกษา102

12. พรหรอเขตทราบลมน าขง ภมประเทศแบบนเปนทราบลม มน าจดขงอยตลอดป พบมากในเขตจงหวดนราธวาสและปตตาน พนทเหลานพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดมโครงการชลประทาน เพอพฒนาพนทพรใหใชประโยชนในการเพาะปลกและเลยงสตว เชน โครงการพรบาเจาะ อ าเภอบาเจาะ และโครงการมโนะ อ าเภอสไหงโกลกและอ าเภอตากใบจงหวดนราธวาส

13. โดยทวไปภาคใตมลกษณะภมอากาศแบบมรสมเมองรอน แตในบางพนท เชน จงหวดชมพร และนราธวาสมฝนตก มากตลอดป จงจดเปนแบบรอนชนแถบศนยสตร

14. ภาคใตม 2 ฤด คอ ฤดรอนและฤดฝน เพราะมทะเลขนานทง 2 ดาน ไดรบอทธพลจากทะเลอยางเตมทท าใหอณหภมไมแตกตางกนมากนกในชวงฤดกาลตางๆ (พสยอณหภมต า) ภาคใตฝงตะวนตกไดรบอทธพลลมมรสมตะวนตกเฉยงใตอยางเตมท จงมฝนตกหนกในชวงฤดรอน และภาคใตฝงตะวนออกไดรบอทธพลจากมรสมตะวนออก-เฉยงเหนอ จงมฝนตกหนกในชวงเดอนธนวาคม-มนาคม ภาคใตจะมฝนตกปรมาณมากในชวงมรสมตะวนออกเฉยงเหนอและพายดเปรสชนพดผานโดยเฉพาะชายฝงตะวนออก

15. ปาไมในเขตภาคใต แบงออกได 3 ชนด คอก. ปาดบชน พบมากในภาคใต ไมทมคา คอ ไมยาง ไมตะเคยน หวาย และไมเคยมข. ปาเลนน าเคม สวนใหญจะพบในบรเวณชายฝงทะเลอนดามน ไมทมคา คอ โกงกาง แสม ล าพ และกะบนค. ปาพร พบในบรเวณพรตางๆ ในเขตจงหวดปตตาน และนราธวาส ไมทมคา คอ อนทนลน า และจก

16. ภาคใตมแรธาตอดมสมบรณ แรทส าคญม ดงนดบก - จงหวดพงงา ระนอง ภเกตทงสเตน (วลแฟรม) - เขาศนย อ าเภอฉวาง จงหวดนครศรธรรมราชแทนทาลม - จงหวดพงงา ระนอง ภเกตฟลออไรด, ยปซม - จงหวดสราษฎรธานลกไนต - อ าเภอเมอง จงหวดกระบแมงกานส - จงหวดนราธวาส จงหวดยะลาทองค า - จงหวดนราธวาสพลวง, เหลก - จงหวดสราษฎรธาน จงหวดนครศรธรรมราช

17. ลกษณะประชากรของภาคใต- ประชากรในจงหวดยะลา ปตตาน นราธวาส และสตล สวนใหญนบถอศาสนาอสลามและพดภาษายาว

(ภาษาถนของมลาย)- ชาวเลหรอไทยใหม เปนพวกทเรรอนอยในทะเลอนดามน อาศยอยตามหมเกาะตางๆ ประกอบอาชพประมงในปจจบนรฐบาลไดใหสญชาตไทยแกชาวเลแลว

- เงาะซาไก และเธมง เปนชาวปาผวด าผมหยก อยในปาลกทางตอนลางของภาค- ประชากรในจงหวดพงงามรายไดประชาชาตตอหวสงทสดของภาค เพราะมแรดบกมาก และมทวทศนทสวยงาม จงเปนแหลงทองเทยวดวย

- ประชากรในจงหวดพทลงมรายไดประชาชาตตอหวต าทสดของภาค เพราะประชากรสวนใหญมอาชพท านา- จงหวดทมประชากรมากทสด คอ นครศรธรรมราช สงขลา และสราษฎรธาน

สงคมศกษา103

18. ปญหาทางกายภาพของภาคใต มดงนก. ปญหาพรมแดนนานน าและชายฝงทะเล ภาคใตมชายฝงทะเลยาวและนานน าตดตอกบประเทศเพอนบานถง 2 ประเทศท าใหบางครงมการจโจมรกรานไดงายจากตางประเทศ มการลกลอบขนสนคาผดกฎหมายและการลกลอบเขาเมองโดยผดกฎหมาย

ข. ปญหาสงแวดลอมทเกดจากสภาพอากาศ ภาคใตมฝนตกหนกและพายพดแรง ท าใหเกดอทกภยและวาตภยบอยๆ

ค. ปญหาดนเคม ภาคใตอยใกลชดกบทะเล ปญหาดนเคมพบทวไป ท าใหการเพาะปลกไมไดผล 19. ปญหาของประชากรของภาคใต มดงนก. ปญหาการท าลายปา เพอตดไม และเปดพนทท าการเพาะปลก ท าใหปาไมลดจ านวนลงเปนอนมากข. ปญหาเกดจากการท าเหมองแร ท าใหดนเสอมคณภาพ ปาไมถกท าลาย น าขน ปรมาณสตวน าลดลงและท าลายทวทศนทางทะเล

ค. ปญหาเกดจากการประมง เนองจากการเปลยนแปลงของน าดานคณภาพและการขยายเขตเศรษฐกจจ าเพาะ ของประเทศเพอนบาน ท าใหปรมาณสตวน าทจบไดลดลง

ง. ปญหาสนคาหนภาษ มการลกลอบน าเขามามาก เพราะมชายฝงทะเลยาวไกลและประเทศเพอนบานเกบภาษสนคาบางชนดต ากวาไทยมาก

จ. ปญหาการลกลอบเขาเมองโดยผดกฎหมาย โดยเฉพาะจากพมาและเวยดนามฉ. ปญหาเกยวกบผกอการรายคอมมวนสต ขบวนการโจรกอการราย และขบวนการโจรแยกดนแดนท าใหความมนคงของประเทศสนคลอน

สงคมศกษา104

แบบทดสอบ ส 503

จงเลอกค าตอบทถกตอง1. กลมจงหวดใดตอไปนไมสามารถปลกยางพาราและท าประมงทะเลได1) ระยอง จนทบร ตราด 2) ระนอง พงงา ภเกต3) ยะลา ปตตาน นราธวาส 4) ลพบร สระบร ก าแพงเพชร

2. "โครงการสะพานเศรษฐกจ" (Land Bridge) มพนทเปาหมายของโครงการอยในเขตจงหวดใด1) ชมพร - ระนอง 2) สราษฎรธาน - พงงา3) นครศรธรรมราช - กระบ 4) สงขลา - ตรง

3. การแบงภมภาคของประเทศไทยดวยวธการตางๆ นนเพอน าขอมลทไดนนไปใชประโยชนในการศกษา ขอใดตอไปนกลาวถกตองตามความเปนจรงมากทสด1) การเรยกชอภมภาคตางๆ นนจะเรยกชอตามทศทางทตงของภมภาคนนๆ2) การแบงภาคทางภมศาสตรนนอาศยลกษณะทางกายภาพและวฒนธรรมเปนหลกส าคญ3) การแบงภาคดวยวธการตางๆ พนทและขอบเขตของภาคตะวนออกเฉยงเหนอไมเปลยนแปลง4) ทกขอเปนไปตามความเปนจรงทงหมด

4. ลมและพายในขอใดตอไปนไมสมพนธกน1) ลมมรสมฤดรอน-ทกภาคของประเทศไทยมฝนตก2) ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ-ภาคใตฝงตะวนออกฝนตกหนก3) ลมขาวเบาหรอลมวาว-ชาวกรงเทพมหานครใชเลนวาวในเดอนเมษายน4) พายโซนรอนและดเปรสชน-ฝนตกหนกในเดอนสงหาคมและกนยายน

5. ลกษณะลมฟาอากาศในประเทศไทยมลกษณะตรงกบขอตอไปน ยกเวนขอใด1) ภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมพสยอณหภมสง2) ความชนสมพทธมคาสงสดในชวงเดอนกนยายน3) ฝนทตกสวนใหญทระยอง จนทบร และตราด เปนฝนภเขา4) ภมอากาศสวนใหญในประเทศไทยเปนแบบมรสมเมองรอน (Am.)

6. เทอกเขาสวนใหญในประเทศไทยเกดจากรอยคดโคง แตเทอกเขาใดเกดจากการยกตวของเปลอกโลก1) เทอกเขาภเกต เทอกเขาสนกาลาคร 2) เทอกเขาภพาน เทอกเขาพนมดงรก3) เทอกเขาตะนาวศร เทอกเขาถนนธงชย 4) เทอกเขาแดนลาว เทอกเขาหลวงพระบาง

7. ทรพยากรดนในภมภาคใดทมอตราการพงทลายสงเนองจากการเกษตรผดวธ1) ภาคเหนอ 2) ภาคกลาง 3) ภาคใต 4) ภาคตะวนออก

8. ปญหาการท าลายทรพยากร เชน การลกลอบขดแร และการลกลอบตดไมแทบจะไมพบเลยในภมภาคใด1) ภาคเหนอ - ภาคใต 2) ภาคตะวนตก - ภาคตะวนออก3) ภาคกลาง - ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 4) ภาคตะวนตก - ภาคเหนอ

สงคมศกษา105

9. ในเขตทราบภาคกลางตอนลางมการขดคลองเชอมแมน าตางๆ ใชไดทงการคมนาคม และการชลประทาน คลองใดไมไดเชอมกบแมน าเจาพระยา1) คลองพระโขนง 2) คลองส าโรง 3) คลองด าเนนสะดวก 4) คลองภาษเจรญ

10. ภมภาคใดควรสงเสรมใหมการทองเทยวมากขน เพราะมคณสมบตดงน ตงอยใกลกรงเทพมหานคร มโบราณสถานเขอน น าตก ปาไม ถ า ภเขา และชายทะเลทสวยงาม1) ภาคเหนอ 2) ภาคตะวนตก3) ภาคตะวนออก 4) ภาคใต

11. แหลงน าจดธรรมชาตทมขนาดใหญทสดของประเทศไทย1) กวานพะเยา จงหวดพะเยา 2) หนองหาน จงหวดสกลนคร3) บงบอระเพด จงหวดนครสวรรค 4) หนองหานกมภวาป จงหวดอดรธาน

12. ภาคตะวนออกมปญหาเรองน าจดทจะน ามาใชในกจการอตสาหกรรม และการทองเทยวเพราะเหตใด1) แมน าในภาคตะวนออกมความยาวไมมาก 2) บรเวณปากแมน าทไหลลงทะเลเขามาผสมกบน าจด3) แหลงน าบาดาลมนอยและคอนขางหายาก 4) ทกเหตผลทกลาวมาในขอ 1), 2), 3)

13. ปญหาใดตอไปนเปนสาเหตทท าใหประชากรในภาคตะวนออกเฉยงเหนออพยพยายถนไปประกอบอาชพในภมภาค อนๆ มากทสดก. ปญหาฝนทงชวงและขาดแคลนน าข. ปญหาดนเคมและขาดความอดมสมบรณค. ปญหาการลกลอบเขาเมองผดกฎหมายง. ปญหาผกอการรายคอมมวนสตคกคาม

1) ก. และ ข. 2) ข. และ ค. 3) ค. และ ง. 4) ก. และ ง.14. ประเทศไทยมเทอกเขาอยมากมาย ซงมลกษณะโครงสรางทางธรณวทยา จดเปนหนทเกาแกทสดในประเทศ ดงนนจงมลกษณะโครงสรางของหนอยในหมหนชดใด1) ตะรเตา ทงสง ตะนาวศร ราชบร 2) ตะรเตา ทงสง ล าปาง โคราช3) ตะนาวศร ล าปาง โคราช กระบ 4) ตะนาวศร ราชบร ล าปาง โคราช

15. จากการศกษาและวเคราะหลกษณะทตงรปรางและพรมแดนไทยนน ทานคดวาขอความใดตอไปนไมเปนไปตามความจรง1) ฉนวนไทย (Thai Corrisor) เปนเขตทราบตอเนองระหวางไทยกบเขมร จงมการล าพรมแดนกนไดงาย2) บรเวณพรมแดนไทยกบลาวในเขตภาคเหนอใชแนวเทอกเขาเปนพรมแดน มปญหาเรองดนแดนคอหมบาน

3 หมบานทจงหวดอตรดตถ3) บรเวณชายฝงทะเลของไทยเปนเขตน าลกเกดจากการทรดตวของเปลอกโลก จงเหมาะในการพฒนาทางดานเศรษฐกจ ประมง และสะดวกในการปองกนประเทศ

4) แนวพรมแดนไทยกบพมาใชสนปนน าและรองน าลกจงไมคอยมปญหาเรองพรมแดน

สงคมศกษา106

16. เพราะเหตใดเขตทราบภาคกลางจงมอายของหนใหมกวาภมภาคอนๆ ของประเทศ1) การเคลอนไหวของเปลอกโลกทเพงเกดขนในระยะเวลาไมนานมานท าใหแผนดนยกตวสงขน2) การทบถมของโคลนตะกอนทแมน าพามา และการงอกของพนทบรเวณชายฝงทะเล3) เทอกเขาและทราบสงทรดตวลง หนแขงของเทอกเขาเดมแตกพพงทบถมกนเปนทราบและทราบลกคลน4) แผนดนใตทะเลยกตวขนในยคเทอรเชยร ซงมล าดบอายทางธรณกาลใหมสด

17. ภเขาโดยทวไปแลวของไทยจดเปนภเขาประเภทโกง (Fold Mountain) แตภเขาตดหรอภเขาบลอก (BlockMountain) อยบางคอภเขาในขอใด1) ภเขาพนมรง ภกระโดง มอนหนฟ 2) ภกระดง ภหลวง ภเรอ3) ภองคาร ดอยเตา เขาศนย 4) มอนจ าปาแดด ภทอก ดอยขนตาล

18. จงหวดใดในขอตอไปนไมจดอยในเขตเงาฝน1) จงหวดกาญจนบร - เลย 2) จงหวดขอนแกน - ตาก3) จงหวดระนอง - ตราด 4) จงหวดก าแพงเพชร - ชยภม

19. กรงเทพมหานคร เปนเมองใหญมประชากรมากและหนาแนนทสดในประเทศไทย ประสบกบปญหาตางๆ มากมายยกเวน ปญหาในขอใด1) ปญหาอาชญากรรม และการวางงาน 2) ปญหาการตดไมท าลายปา และลกลอบขดแร3) ปญหาการจราจรตดขด และแผนดนทรด 4) ปญหาโสเภณ และยาเสพตด

20. ทรพยากรธรรมชาตแรธาตในประเทศไทยมหลายชนด แรธาตในขอใดตอไปนไมสมพนธกบแหลงแร1) ทงสเตน - เชยงราย, นครศรธรรมราช 2) หนออน - สระบร, สโขทย3) รตนชาต - จนทบร, เพชรบร 4) น ามนปโตรเลยม - ก าแพงเพชร, เชยงใหม

21. ขอใดเปนสาเหตทท าใหเกดปญหาทางธรรมชาตในภาคใต1) ทตงเปนคาบสมทรมทะเลขนาบ 2 ดาน ท าใหมพายหมนพดเขามาบอยๆ2) เปนภมภาคทไมมพนทตดตอกบภาคกลาง ประชาชนจงมภาษาพดตางออกไป3) มอาณาเขตตดตอกบมาเลเซย ซงนบถอศาสนาอสลามท าใหประชาชนบรเวณตอนลางนบถอศาสนาอสลามกนมาก4) ประชากรมาเลเซยมฐานะความเปนอยดกวาประชาชนในเขตชายแดนไทย

22. ทรพยากรปาไมมอยทวทกภมภาคในประเทศไทย ภมภาคใดทมปาไมไมสมพนธกนในขอตอไปน1) ภาคเหนอ - ปาเบญจพรรณ, ปาดบเขา, ปาสนเขา2) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ - ปาแดง, ปาเบญจพรรณ, ปาดบเขา3) ภาคตะวนออก - ปาเลนน าเคม, ปาดบชน, ปาสนเขา4) ภาคใต - ปาเลนน าเคม, ปาดบชน, ปาพร

23. เพราะเหตใดรฐบาลจงมโครงการพฒนานคมอตสาหกรรมขนในเขตภาคตะวนออก1) เพราะมโครงการสรางทาเรอน าลกเพอสะดวกในการคมนาคมขนสงสนคาอตสาหกรรม2) เพราะมการจดตงสถานแยกกาซธรรมชาต สามารถน ามาใชในอตสาหกรรมได3) เพราะเปนภมภาคทใกลกรงเทพมหานคร และมประชากรมากพอทจะท าอตสาหกรรมได4) เพราะเหตผลทง 3 ขอ เพราะมปรมาณน ามากสามารถผลตพลงงานไดพอกบการพฒนาอตสาหกรรม

สงคมศกษา107

24. ถาภมภาคบางภมภาคของไทย เชน ภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอาณาเขตตดตอกบทะเลดานเหนอแลวจะท าใหลกษณะของภมภาคอากาศในภมภาคเปนไปในลกษณะใดตอไปน1) พสยของอณหภมระหวางฤดรอนกบฤดหนาวจะสงขน2) พชพรรณธรรมชาตจะเปนปาเบญจพรรณมากกวาปาดงดบ3) ลมมรสมฤดหนาวจะพดเอาความชมชนมาใหภมภาคทงสอง4) พายโซนรอนจะไมอาจสงอทธพลเขามาในภมภาคทงสองไดเลย

25. เพราะเหตใดเทอกเขาในเขตภาคเหนอจงเหมาะส าหรบปลกพชเมองหนาว1) มภมประเทศเหมอนเขตหนาว2) มอณหภมของอากาศเหมอนเขตหนาว3) มดนประเภทเดยวกบดนในเขตหนาว4) เกษตรกรนยมบรโภคอาหารเหมอนเขตหนาว

26. ลกษณะลมฟาอากาศของประเทศไทย ตรงกบขอใดตอไปนก. ภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมพสยอณภมสง เพราะอยไกลทะเลข. พายดเปรสชนทพดผานประเทศไทยเปนพายหมนในเขตรอนค. ฝนภเขาเปนฝนทมาจากลมมรสม ฝนจะตกมาบรเวณภเขาดานรบลมง. เดอนธนวาคมและเดอนมกราคม จะมฝนตกมากในเขตจงหวดระยอง จนทบร ตราด

1) ก., ข., และ ค. 2) ก., ค., และ ง. 3) ก., ข., และ ง. 4) ข., ค., และ ง.27. ขอใดตอไปนกลาวผดจากความเปนจรงเกยวกบภมอากาศของประเทศไทย1) ทตงของประเทศไทยอยระหวางละตจดประมาณ 5° ถง 20° เหนอ จงมอากาศรอน2) ภมภาคตางๆ ของประเทศไทยม 3 ฤด แตภาคใตมเพยง 2 ฤด คอฤดรอนและฤดฝน3) ภมอากาศประเภทมรสมเมองรอน (Am.) เปนภมอากาศทพบมากทสดในประเทศไทย4) ลมมรสมตะวนออกเฉยงใตน าฝนมาตกในพนทสวนใหญในภมภาคตางๆ ของประเทศไทย

28. ประชากรไทยมลกษณะดงตอไปน ยกเวนขอใด1) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 6 มงลดอตราการเพมประชากรเหลอรอยละ 1.32) เขตอ าเภอเมองจงหวดเชยงใหมเปนชมชนขนาดใหญจดเปนเทศบาลแหงเดยวในประเทศไทย3) ประชากรไทยสวนใหญอยในชนบท ประกอบอาชพเกษตรกรรม และเปนพทธศาสนกชน4) จงหวดทมประชากรนอยทสดและเบาบางทสดของประเทศ คอ แมฮองสอน

29. ในเขตทราบสงของประเทศไทย ลกษณะโครงสรางทางธรณวทยาจะพบหมหนชนดใดมากทสด1) หมหนกระบ - ตะรเตา 2) หมหนล าปาง - โคราช3) หมหนราชบร - ตะนาวศร 4) หมหนทงสง - ตะรเตา

30. ลกษณะภมประเทศในขอใดตอไปนเกดจากการยกตวของเปลอกโลก1) เขตทราบภาคกลางของไทย 2) ชายฝงทะเลอนดามนของภาคใต3) เทอกเขาสงในเขตภาคเหนอของไทย 4) ทราบสงโคราชในประเทศไทย

สงคมศกษา108

31. ในเขตทราบภาคกลางมการขดคลองเชอมแมน าสายตางๆ เพอใชในการคมนาคมขนสงและเกษตรกรรม คลองใดเชอมแมน าสายตางๆ ผดจากความเปนจรง1) คลองรงสต เชอมแมน านครนายกกบแมน าเจาพระยา2) คลองพระโขนง เชอมแมน าเจาพระยากบแมน าทาจน3) คลองด าเนนสะดวก เชอมแมน าทาจนกบแมน าแมกลอง4) คลองส าโรง เชอมแมน าบางปะกงกบแมน าเจาพระยา

32. เพราะเหตใดเขตทงราบเจาพระยาจงเปนเขตเกษตรกรรมทส าคญของประเทศไทย1) เปนเขตทราบลมแมน า มดนตะกอนทบถม 2) มความชมชนมากทสดเพราะฝนตกชกทงป3) เปนเขตเดยวทปลกขาวเจาของประเทศ 4) เปนเขตทปลกพชไดทงเมองรอนและเมองหนาว

33. ปาไมเปนทรพยากรธรรมชาตทส าคญ ปาไมในภาคตะวนตกมลกษณะอยางไร1) มปาดงดบขนมากทสดในประเทศ 2) มปาแดงกวางขวางทสดในประเทศ3) มปาเลนน าเคมกวางขวางทสดในประเทศ 4) มจงหวดทมปาไผมากทสดในประเทศ

34. ออบหลวง (เชยงใหม) แพะเมองผ (แพร) ฮอมจอม (นาน) เปนภมประเทศทเกดจากการกระท าของตวการใดตอไปน1) ลม, คลนทะเล 2) แมน า, ฝน 3) น าใตดน, ลม 4) คลนทะเล, แมน า

35. ดานหรอชองเขาในขอใดตอไปนทอยในเขตจงหวดกาญจนบร ซงใชเปนเสนทางตดตอระหวางไทยกบพมาตงแตสมยโบราณจนถงปจจบน1) ดานพระเจดย 3 องค ดานสงขร 2) ดานพระเจดย 3 องค ดานบองต3) ดานแมละเมา ดานสงขร 4) ดานบองต ดานแมละเมา

36. ภาคกลางของประเทศไทยมลกษณะภมประเทศเปนทราบเกดจากการทบถมของตะกอนทแมน าพดมา มลกษณะเปนเพยงดนตะกอนนนเกดขนในยคใดทางธรณกาล1) คารบอนเฟอรส - ดโวเนยม 2) ดาลโอโซนก - มโซโซอก3) ควอเตอรนาร - เทอรเชยร 4) แคมเบรยน - ฟรแคมเบเรยน

37. การปองกนแกไขปญหาสภาวะแวดลอมเปนพษทเหมาะสมและถกตองคอขอใด1) วางผงเมองใหมใหเหมาะสมโดยสรางเขตอตสาหกรรมขนโดยเฉพาะ2) ไมอนญาตใหมการตงโรงงานผลตสนคาประเภททจะกอใหเกดมลพษ3) กลบไปใชระบบผลตแบบเกา ซงอาศยธรรมชาตเปนส าคญ4) ปลอยใหเหตการณปรบตวเองเพราะถาทใดมมลพษมาก ประชาชนในเขตนนกจะจดการกบผท ามลพษใหเกดขนนน

38. การแบงพนทของประเทศออกเปนภมภาคนนๆ มความส าคญตอการศกษาวชาภมศาสตรเปนอยางมากเพราะกอใหเกดประโยชนตางๆ ตอไปน ยกเวนขอใด1) ท าใหทราบขอเทจจรงตางๆ ของบรเวณนนๆ มากยงขน2) ท าใหสามารถแบงประชากรออกเปนกลมๆ ตามเชอชาต ศาสนา และวฒนธรรม ซงสะดวกในการแบงเขตการปกครอง

3) ท าใหสามารถเปรยบเทยบความคลายคลงและความแตกตางกนตามขอเทจจรงของแตละภมภาคได4) ท าใหสามารถเอาขอมลตางๆ ทมอยในภมภาคมาใชใหเกดประโยชนในดานตางๆ ได

สงคมศกษา109

39. ลกษณะภมประเทศในขอใดตอไปน เกดจากการกระท าของแมน าล าธาร1) ทะเลสาบสงขลา จงหวดสงขลา และน าตกเอราวณ จงหวดกาญจนบร2) น าพรอน จงหวดระนอง และหนงอกหนยอยในถ า จงหวดราชบร3) แพะเมองผ จงหวดแพร และออบหลวง จงหวดเชยงใหม4) เขาตะป จงหวดพงงา และหนองหาน จงหวดอดรธาน

40. หมหนราชบร ตะนาวศร ทงสง และตะรเตา เปนหมหนทอยในมหายคพาเลโอโซอก ซงมอายเกาแกมากทสดในประเทศไทย หมหนเหลานพบมากในบรเวณภมประเทศใดตอไปน1) เทอกเขาตางๆ ดานตะวนตกของประเทศ 2) ทราบสงโคราชในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ3) ทราบลมแมน าเจาพระยาในเขตภาคกลาง 4) ทราบชายฝงทะเลทางดานอาวไทยของภาคใต

41. เทอกเขาและภเขาในขอใดตอไปนเปนภเขาไฟทงหมด1) ภกระดง ภหลวง ภเรอ 2) ภพาน ภเขยว ภผาเหลก3) ภองคาร ภพนมรง ภกระโดง 4) ดอยขนตาล ดอยหลวงเชยงดาว ดอยเตา

42. สภาพภมอากาศและลมฟาอากาศในประเทศไทยมลกษณะดงตอไปน ยกเวนขอใด1) ภมอากาศแบบมรสมเมองรอน (Am.) และทงหญาเมองรอน (Aw.) พบอยในประเทศไทย2) ภาคตะวนตกและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอากาศแหงแลงเพราะเปนเขตเงาฝนของเทอกเขาตะนาวศรและ เทอกเขาเพชรบรณ

3) ทวทกภาคของประเทศไทยจะมฤดกาล 3 ฤด คอ ฤดฝน ฤดรอน และฤดหนาว4) พนทบรเวณเขาสงในเขตภาคเหนอมอณหภมต าเหมอนเขตอบอนจงปลกพชเมองหนาวไดด

43. ประเทศไทยไดรบปรมาณน าฝนมากทสดจากฝนประเภทใด1) ฝนภเขา 2) ฝนปะทะมวลอากาศ 3) ฝนการพาความรอน 4) ฝนพายหมน

44. พายใตฝน พายโซนรอน และพายดเปรสชน เปนพายหมนเหมอนกน แตเรยกชอแตกตางกนเพราะเหตใด1) แหลงก าเนดแตกตางกน 2) ความเรวแตกตางกน3) พนททพดผานแตกตางกน 4) ลกษณะการหมนเวยนแตกตางกน

45. ขอใดไมใชปญหาทางกายภาพของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ1) ปญหาดนเคม 2) ปญหาฝนทงชวง3) ปญหาสภาพดนและน า 4) ปญหาการลกลอบขดแรและท าลายปา

46. ภาคใตมลกษณะทางภมศาสตรตรงกบขอใดตอไปนมากทสดก. เทอกเขาทกเทอกเกดจากการโกงงอของเปลอกโลก (Fold Mountain) เหมอนกบเทอกเขาในภาคเหนอและภาคตะวนตก

ข. ภาคใตฝงตะวนตกมชายฝงประเภทยกตวแตภาคใตฝงตะวนออกมชายฝงประเภททรดตวค. ปาไมในภาคใตเปนปาไมประเภทไมผลดใบเมองรอน เชน ปาดบชน ปาเลนน าเคม และปาพรง. เปนภมภาคทมฝนตกชกและมพสยอณหภมต า เปนเพราะทตงของภมภาคอยใกลทะเล

1) ก., ข. และ ค. 2) ข., ค. และ ง. 3) ก., ค. และ ง. 4) ก., ข. และ ง.

สงคมศกษา110

47. ปญหาทางสงคมและการเมองดงตอไปน ปญหาอาชญากรรม ปญหาโจรผรายชกชม ปญหาทอยอาศยและปญหาทพบอยทกวนในกรงเทพมหานครเนองจากสาเหตใดมากทสด1) การอพยพยายถนเขามาของชาวชนบท 2) การขาดแคลนทรพยากรทจะใชบรโภค3) ความเสอมโทรมทางดานจตใจและศลธรรม 4) ความยากจนของประชาชนสวนใหญ

48. ลกษณะของประชากรในขอใดตอไปนทกลาวผดจากความเปนจรงของประชากรไทย1) ประชากรทนอกเหนอจากเชอชาตไทยแลวมเชอชาตอนอกเลกนอย ท าใหประเทศไทยมความเปนอนหนงอนเดยวกนในดานเชอชาตอยมาก

2) ประชากรสวนใหญนบถอศาสนาพทธ นอกจากนยงมนบถอศาสนาอสลามและศาสนาครสตลดนอยกนลงไปตามล าดบ

3) ประชากรทอยในวยเดกและวยชรามนอย สวนใหญอยในวยท างาน ท าใหการพฒนาเศรษฐกจด าเนนไปไดผลตามเปาหมาย

4) ประชากรสวนใหญของประเทศพดภาษาเดยวกนจงไมมปญหากนในเรองการสอความหมายระหวางประชาชนในภมภาคตางๆ

49. ภาคเหนอ ภาคตะวนตก และภาคใตเปนภมภาคทอดมดวยแรธาตนานาชนด แรใดทพบในภมภาคเหลาน1) ถานหน น ามน ฟลออไรด 2) เกลอหน เกลอโพแทช ยเรเนยม3) ดบก แทนทาลม วลแฟรม 4) รตนชาต ทองค า ตะกว

50. การประมงทะเลในเขตใดทไมประสบปญหาเกยวกบเขตเศรษฐกจจ าเพาะ1) ชายฝงทะเลของภาคตะวนออก 2) ชายฝงทะเลของภาคตะวนตก3) ชายฝงทะเลของภาคใตฝงตะวนออก 4) ชายฝงทะเลของภาคใตฝงตะวนตก

51. ลกษณะของดนในเขตทราบภาคกลางเปนดนตะกอนทแมน าพดพามาทบถมกน โดยเฉพาะในเขตทราบภาคกลางตอนลางเปนดนตะกอนละเอยดหรอดนเหนยวซงมคณสมบตแตกตางกน ดนชนดใดทไมเหมาะในการเพาะปลกเลย1) ดนเหนยวด ากรงเทพ 2) ดนเหนยวลพบร 3) ดนเหนยวองครกษ 4) ดนเหนยวทาจน

52. ประเทศไทยมโครงสรางทางธรณวทยาแบงออกได 3 ประเภทคอ ทราบ ทราบสง และเทอกเขาในแตละประเภทมหมหนแตกตางกน หมหนกระบและดนตะกอนทยงไมแขงตวนน สวนใหญพบในโครงสรางธรณวทยาประเภทใด1) ทราบ 2) ทราบสง 3) เทอกเขา 4) ถกทกขอ

53. ภมภาคใดของประเทศไทยประกอบดวยภมประเทศทส าคญคอ ทราบชายฝงทะเล ทราบลมแมน า และเทอกเขาสงเหมาะในการพฒนาอตสาหกรรมเพราะมเชอเพลง แรธาต พลงงาน และผลผลตทางการเกษตรกรรมมาก1) ภาคเหนอ - ภาคตะวนออก 2) ภาคตะวนออก - ภาคตะวนตก3) ภาคใต - ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 4) ภาคกลาง - ภาคตะวนตก

54. ประเทศไทยมลกษณะภมอากาศแบบปาฝนเมองรอน เพราะอณหภมของอากาศสงตลอดป และมปรมาณฝนทตกคอนขางมากฝนทตกในภมภาคตางๆ นน สวนใหญมาจากอทธพลของลมใดตอไปนก. ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ค. ลมขาวเบาและลมตะเภาข. ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ง. พายโซนรอนและดเปรสชน

1) ก. และ ข. 2) ข. และ ค. 3) ค. และ ง. 4) ก. และ ง.

สงคมศกษา111

55. โครงการตางๆ ในขอตอไปน โครงการใดผดจากความเปนจรง1) โครงการพฒนาชายฝงทะเลภาคตะวนออก มงสรางนคมอตสาหกรรมและทาเรอน าลกในเขตจงหวดชลบรและระยอง เปนส าคญ

2) โครงการฮารบปนบารของกองทพบก มงพฒนาจงหวดชายแดนภาคใต คอ จงหวดยะลา นราธวาส ปตตานสงขลา และสตล เปนส าคญ

3) โครงการแกงเสอเตน เปนโครงการพฒนาลมแมน ายมในจงหวดแพร ของกรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ เพอปองกนการบกรกท าลายปา

4) โครงการหมบานทงลยลาย (ชยภม) โครงการเขาหนซอน (ฉะเชงเทรา) และโครงการหมบานหบกระพง (เพชรบร)เปนโครงการในพระราชด าร มงพฒนาทดนเปนส าคญ

56. ในเขตภาคกลางตอนลางมดนตะกอนทมคณสมบตแตกตางกน ดนชนดใดมโอชะในดนมาก เหมาะในการท านาและปลกผลไมมากทสด1) ดนเหนยวองครกษ 2) ดนเหนยวด ากรงเทพ 3) ดนเหนยวลพบร 4) ดนเหนยวทาจน

57. ปญหาประชากรและปญหาทางกายภาพใดทไมพบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอก. ปญหาดนเคมและฝนทงชวงข. ปญหาการอพยพยายถนของประชากรค. ปญหาการลกลอบขดแรและท าลายปาง. ปญหาประชากรหนาแนนและมลภาวะเปนพษจ. ปญหาการลกลอบขดแรและท าลายปา

1) ก. และ ข. 2) ก. และ ค. 3) ค. และ ง. 4) ง. และ จ.58. ประเทศไทยไดประกาศเขตเศรษฐกจจ าเพาะเมอป พ.ศ. 2524 พบวาบรเวณอาวไทยมลกษณะเปนเขตไหลทวปมประเทศตางๆ มชายฝงเกยวของอย 3 ประเทศ ซงเกดปญหาระหวางประเทศในดานพนทกรรมสทธทางทะเลซอนกนประเทศทมปญหากบเรานน คอประเทศใด1) กมพชา - เวยดนาม 2) กมพชา - มาเลเซย3) กมพชา - อนโดนเซย 4) กมพชา - บรไน

59. ความยากจนของประชากรในภาคเหนอเกดจากสาเหตตางๆ ยกเวนขอใด1) การท าลายปาท าใหเกดน าทวมพชผลเสยหาย2) การเพมของประชากรท าใหทท ากนไมเพยงพอ3) ทดนท ากนมนอย ท าใหขนาดของทดนถอครองโดยเฉลยมขนาดเลก4) ขาดระบบชลประทานขนาดเลกในทองถน จงปลกพชไดครงเดยว

60. บรเวณใดของภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมประชากรของแตละจงหวดเกนหนงลานคน1) จงหวดตามทวเขาสนก าแพง และพนมดงรก 2) จงหวดตามทวเขาดงพญาเยน และเพชรบรณ3) จงหวดตามแนวล าแมน าโขง 4) จงหวดตามแนวล าแมน าช

61. ปญหาดนเคมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอเกดขนไดอยางไร1) การสะสมเกลอจากทตางๆ ตามผวดน 2) การสะสมเกลอทไหลซมมาจากชนหน3) การทน าละลายเกลอไหลไปตามล าธาร 4) การทน าน าเอาเกลอจากใตดนขนมาทผวดน

สงคมศกษา112

62. การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทดและมประสทธภาพ ควรจะด าเนนการตามขอใด1) เพมจ านวนเจาหนาทและงบประมาณอยางเพยงพอ2) ประชาชนในทองถน เหนความส าคญและมสวนรวม3) เนนมาตรการทางกฎหมายใหรดกม มบทลงโทษหนก4) จดตงมลนธเพอการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม

63. การขยายโรงงานอตสาหกรรมในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จะชวยแกปญหาดานใดไดตรงทสด1) การยายถนไปหางานท าทอน 2) ความเหลอมล าในดานรายได3) ความยากจนแรนแคนของประชากร 4) การวางงานของประชากรทงในและนอกฤดกาล

64. ขอใดเปนปจจยส าคญท าใหทรพยากรดนสมบรณ1) กาลเวลาท าใหกลมดนมอายตางกน2) สงมชวตในดนท าใหดนเกดการเปลยนแปลง3) ลกษณะภมประเทศทเปนพนทลาดเขาและทเปนทราบ4) ลกษณะอากาศสองแบบ คอ รอนชน และอบอน

65. เหตใดทวเขาภเกตและทวเขานครศรธรรมราชจงมแรดบกและวลแฟรมมาก1) เพราะมหนปนอยมาก 2) เพราะมหนแกรนตแทรกอยมาก3) เพราะมหนบะซอลตกระจายอยทวไป 4) เพราะมหนแรตกตะกอนทบถมอยมาก

เฉลย 1. 4) 2. 3) 3. 4) 4. 3) 5. 4) 6. 2) 7. 1) 8. 3) 9. 3) 10. 2)11. 3) 12. 4) 13. 1) 14. 1) 15. 3) 16. 2) 17. 2) 18. 3) 19. 2) 20. 3)21. 1) 22. 3) 23. 4) 24. 3) 25. 2) 26. 1) 27. 4) 28. 4) 29. 2) 30. 4)31. 2) 32. 1) 33. 4) 34. 2) 35. 2) 36. 3) 37. 2) 38. 2) 39. 3) 40. 1)41. 3) 42. 3) 43. 2) 44. 2) 45. 4) 46. 3) 47. 1) 48. 4) 49. 3) 50. 1)51. 4) 52. 1) 53. 2) 54. 4) 55. 3) 56. 2) 57. 3) 58. 1) 59. 2) 60. 1)61. 4) 62. 2) 63. 1) 64. 2) 65. 2)

สงคมศกษา113

ลกษณะและความส าคญของวชาเศรษฐศาสตรกบวชาภมศาสตรเศรษฐกจ

1. เศรษฐศาสตร เปนศาสตรแขนงหนงทมงแกปญหาพนฐานทางเศรษฐกจของมนษย (จะผลตอะไร (What)ผลตอยางไร (How) และผลตเพอใคร (For whome))

เศรษฐศาสตร เปนการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจ ากด เพอสนองความตองการของมนษยทไมมจดจ ากดไดอยางมประสทธภาพ

เศรษฐศาสตร เปนการศกษาพฤตกรรมของมนษยเกยวกบการเลอกปจจยการผลตทมอยอยางจ ากด เพอใชผลตผลผลตทใหการตอบสนองความพงพอใจไดมากทสด

2. เศรษฐศาสตร แบงออกเปน 2 สาขา คอก. เศรษฐศาสตรจลภาค (Microeconomics) เปนการศกษากจกรรมทางเศรษฐกจทเปนหนวยยอยในระดบ บคคลหรอหนวยธรกจหนวยใดหนวยหนง เชน รายไดหรอรายจายของบคคลใดบคคลหนงหรอผผลตรายใดรายหนง เปนตน

ข. เศรษฐศาสตรมหภาค (Macroeconomics) เปนการศกษากจกรรมทางเศรษฐกจทเปนสวนรวม หรอระดบประเทศ เชน รายไดประชาชาต การเกดปญหาเงนฝด เงนเฟอ เปนตน

3. ไมวายคใดสมยใดความตองการของมนษยไมมจดจ ากด แตทรพยากรทจะสนองความตองการนนกลบมจ ากดท าใหเกดปญหาทางเศรษฐศาสตรขน การศกษาวชาเศรษฐศาสตรจงมความส าคญดงน ก. ท าใหผทศกษาเขาใจถงเหตการณและปญหาตางๆ ทางเศรษฐกจทเกดขนในชวตประจ าวน และสามารถ

แกปญหาเหลานนไดอยางถกตองข. ท าใหผศกษาน าเอาไปใชเปนพนฐานในการประกอบอาชพตางๆ ไดค. ท าใหผศกษาเขาใจการด าเนนงานทางเศรษฐกจของรฐบาล ทงยงประพฤตปฏบตตนใหสอดคลองกบการด าเนนงานของรฐบาลได

4. ภมศาสตรเศรษฐกจ เปนวชาทศกษาความสมพนธระหวางกจกรรมทางเศรษฐกจของมนษยกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต

5. วชาภมศาสตรเศรษฐกจมความส าคญตอวชาเศรษฐศาสตรอยางมาก คอ จะท าใหเราสามารถตอบค าถามทางเศรษฐศาสตรได เชน เราจะรวากจกรรมอะไรบางทก าลงด าเนนอยในปจจบน (What) กจกรรมเหลานนด าเนนการกนอยางไร (How) และกจกรรมเหลานนด าเนนการไปเพอใคร (For Whom) นอกจากนเรายงสามารถรถงกจกรรมเหลานนเกดขนทไหน (Where) และกจกรรมเหลานนเกดขนเมอใด (When)

สงคมศกษา114

กระบวนการทางเศรษฐกจ

1. การผลต (Production) คอ การสรางสนคาและบรการ เพอสนองความตองการของมนษย โดยมงใหสนคาและบรการนนเกดประโยชนในทางเศรษฐกจอยางใดอยางหนง

2. ประโยชนในทางเศรษฐกจ (อรรถประโยชน : Utility) หมายถง การท าใหสนคาและบรการนนๆ มคณคามากขนในทางเศรษฐศาสตร แบงประโยชนในทางเศรษฐกจได 5 ชนด คอ

ก. ประโยชนเกดจากการเปลยนรป (Form Utility) เชน การเอาไมซงมาแปรรปแลวท าเปนโตะ หรอเอาดนเหนยวมาปนเปนอฐ ภาชนะตางๆ เปนตน

ข. ประโยชนเกดจากการเปลยนสถานท (Place Utility) เชน ไขมกจากหอยมกในทะเลน าขนมาท าเครองประดบ เปนตน

ค. ประโยชนเกดจากเวลา (Time Utility) เชน สรายงหมกนานยงมราคาแพง เปนตน ประโยชนในขอนรวมถงการผลตสนคาออกมาเปนรายแรกดวย เชน ผงซกฟอก (แฟบ) ผงชรส (อายโนะโมะโตะ) เปนตน

ง. ประโยชนเกดจากเปลยนโอนกรรมสทธ (Possession Utility) เชน เสอผาจะเปนประโยชนแกผสวมใสมากกวาชางตดเยบเสอผา เปนตน

จ. ประโยชนเกดจากการใหบรการ (Service Utility) เชน แพทยใหการรกษาแกผเจบปวย ครสอนหนงสอใหศษย ทนายวาความใหลกความ เปนตน

3. สนคาหรอทรพย (Goods) คอ สงทบ าบดความตองการของมนษยในทางเศรษฐศาสตร แบงออกเปน 2 ประเภท คอก. ทรพยเสรหรอสนคาไรราคา (Free Goods) เปนสงทมอยตามธรรมชาต ไมตองซอหา เชน อากาศ แสงแดดน าฝน น าในแมน าล าคลอง เปนตน

ข. เศรษฐทรพย (Economic Goods) เปนสงทมนษยสรางขน ทรพยสงของเหลานจะตองมการซอขาย เชนบาน ยา อาหาร เครองนงหม เปนตน

4. การผลต แบงออกเปน 3 ระดบ คอก. การผลตขนตนหรอการผลตขนปฐมภม (Primary Production) เปนการผลตวตถดบ เชน การเกษตรกรรม การประมง การปาไม เหมองแร (ลงทนต า ลงแรงสง ผลตอบแทนต า)

ข. การผลตขนแปรรปหรอการผลตขนทตยภม (Secondary Production) เปนการน าวตถดบทผลตไดมาแปรรปเปนสนคาส าเรจรป เชน อตสาหกรรมตางๆ (ลงทนสง ลงแรงสง ผลตอบแทนสง)

ค. การผลตขนบรการหรอการผลตขนอดม (Tertiary Production) เปนการผลตบรการ เชน การขนสงการประกนภย การทองเทยว การรกษาพยาบาล (ลงทนต า ลงแรงต า ผลตอบแทนสง)

5. ปจจยการผลต (Factor of Production) ในทางเศรษฐศาสตรมอย 4 อยาง คอก. ทดน (Land) หมายถง แหลงผลต ซงหมายรวมถงทรพยากรทอยในบรเวณนนทงหมดข. ทน (Capital) หมายถง สงซงน ามาใชเปนเครองมอในการผลต เชน โรงงาน รถยนต เครองจกร วว ควายค. แรงงาน (Labour) หมายถง แรงกายและปญญาของมนษยเทานนง. ผประกอบการ (Entrepreneurship) หรอผผลต หมายถง ผทจะน าเอาทดน ทน และแรงงานมากอใหเกดการผลต

สงคมศกษา115

6. ปจจยการผลตทง 4 ชนด เพอน ามาด าเนนการผลตจะไดรบผลตอบแทน ในทางเศรษฐศาสตรก าหนดผลตอบแทนปจจยการผลตไวดงน

- ทดน ผลตอบแทน เรยกวา คาเชา (Rent)- ทน ผลตอบแทน เรยกวา ดอกเบย (Interest)- แรงงาน ผลตอบแทน เรยกวา คาจาง (Wage) หรอคาแรง- ผประกอบการ ผลตอบแทน เรยกวา ก าไร (Profit)

7. การผลตสนคาและบรการ จะผลตประมาณมากนอยเพยงใดนนอยกบปจจยทควบคมปรมาณการผลต 3 อยางดงน

ก. ปรมาณของวตถดบข. ความตองการของตลาด (อปสงค)ค. ราคาของผลผลตในตลาด

8. การบรโภค (Consumption) หมายถง การใชประโยชนจากสนคาและบรการในทางเศรษฐศาสตรนน แบงออกเปน2 ลกษณะ คอ

ก. การบรโภคทสนเปลองหมดไป (Destruction) คอ การบรโภคไดเพยงครงเดยว ไมสามารถบรโภคไดอก เชนอาหาร น ามนเชอเพลง เปนตน

ข. การบรโภคทไมสนเปลอง (Diminution) คอ การบรโภคทไดมากกวาหนงครง เชน เครองนงหม ของใชตางๆเปนตน

9. ปจจยทควบคมการบรโภค มอย 3 ปจจย ดงนก. สนคาและบรการทจะบรโภคนนมอยหรอไม

- ถาสนคาและบรการนนมอยกไดบรโภค- ถาสนคาและบรการนนไมมกจะไมไดบรโภค

ข. รายไดของผบรโภค- ถารายไดสง จะไดบรโภคมาก- ถารายไดต า จะไดบรโภคนอย หรอไมไดบรโภคกได

ค. โอกาสทางสงคมของผรบการบรโภค (ความร - ความสามารถ)- ถาความร ความสามารถนอย จะไดบรโภคนอยหรอไมไดบรโภค- ถาความร ความสามารถสง จะไดบรโภคมาก รายไดสง

10. การกระจาย (Distribution) คอ การจ าหนายจายแจกสนคาและบรการซงเปนผลผลตไปยงผบรโภค ตลอดจนการแบงสรรผลตอบแทนไปยงผมสวนรวมในการผลต ในทางเศรษฐศาสตรนน แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

ก. การกระจายสนคา- กระจายปจจยการผลต (ทดน ทน แรงงาน ผประกอบการ)- กระจายผลผลต (สนคาและบรการ)

ข. การกระจายรายได- กระจายผลตอบแทนปจจยการผลต (คาเชา ดอกเบย คาจาง ก าไร)- กระจายผลตอบแทนผลผลต (คาใชจายซอสนคาและบรการ)

สงคมศกษา116

ในการกระจายนมปจจยทควบคมการกระจายอย 3 ประการ ดงนก. สภาพภมศาสตร เชน เมองกบชนบทข. ความรความสามารถของผรบการกระจายค. อปสงคและอปทานในภมภาค

11. การแลกเปลยน (Exchange) หมายถง การน าเอาสนคาอยางหนงไปแลกกบอกอยางหนง ซงมววฒนาการของการแลกเปลยนอย 3 ระยะ ดงน

ก. การแลกเปลยนสนคาโดยตรง (Barter System) คอ การน าเอาสนคามาแลกเปลยนกน เชน ขาวสารแลกกบปย ไขแลกกบเสอผาทใชแลว เปนตน

ข. การแลกเปลยนทใชเงนเปนสอกลาง (Money System) คอ การแลกเปลยนทใชกนในปจจบนค. การแลกเปลยนทใชสนเชอหรอเครดต (Credit System) ในกรณทไมมเงน หรอมเงนไมพอนนการแลกเปลยนจะตองใชความไววางใจตอกน คอ สนเชอ หรอเครดต เชน การใชเชค บตรเครดตแทนตวเงน หรอระบบเชาซอ เปนตน

12. วงจรเศรษฐกจ หมายถง ความสมพนธระหวางหนวยเศรษฐกจตางๆ ในสงคม ซงมทงความสมพนธกนโดยตรงและสมพนธกนโดยออม เชน ประชาชนเสยภาษอากรใหรฐบาล รฐบาลจดสาธารณปโภคใหประชาชน เปนตน

13. "มนษย" ในทางเศรษฐศาสตร ถอวาเปนทงผผลต และผบรโภค- ผผลต เชน เปนเจาของทดน เปนเจาของนายทน เปนแรงงาน หรอเปนผประกอบการ- ผบรโภค เชน เปนผน าเอาผลผลตมาใชประโยชน

14. ลกษณะความสมพนธของหนวยเศรษฐกจตางๆ ในสงคมนนถาแยกตามลกษณะการแลกเปลยนแลวจะมอย3 ลกษณะ ดงน

ก. วงจรเศรษฐกจแบบแลกเปลยนโดยตรงปจจยการผลต (ทดน ทน แรงงาน ผประกอบการ)

ธรกจ ครวเรอน

สนคาและบรการ

วงจรนม ผลด คอ ผผลตและผบรโภคตดตอกนโดยตรง สนคาราคาถกผลเสย คอ สญเสยเวลามากและยงยาก เพราะเปนการแลกเปลยนแบบ (Barter System)

ข. วงจรเศรษฐกจแบบใชเงนเปนสอกลางในการแลกเปลยน

สงคมศกษา117

ปจจยการผลต (ทดน ทน แรงงาน ผประกอบการ)

ธรกจ ครวเรอน

สนคาและบรการ

รายได (คาเชา ดอกเบย คาจาง กาไร)

คาใชจายในการซอสนคาและบรการ

วงจรน ผลด - ผบรโภคกบผผลตตดตอกนโดยตรง ราคาสนคาถก- สะดวกในการแลกเปลยนเพราะใชเงน

ผลเสย - สญเสยเวลามากค. วงจรเศรษฐกจแบบใชเงนเปนสอกลางในการแลกเปลยนโดยผานตลาด

ตลาดปจจยการผลต

ธรกจ

ตนทนปจจยการผลต

รายไดปจจยการผลต

ครวเรอน

ตลาดผลผลตรายรบสนคาและบรการ สนคาและบรการ

คาใชจายในการซอสนคาและบรการ

วงจรน ผลด - สะดวกในการแลกเปลยนเพราะใชงาน- ประหยดเวลา

ผลเสย - ราคาสนคาแพง เพราะตองผานคนกลาง 15. การวดระดบกจกรรมทางเศรษฐกจนนเปนการประเมนผลของการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ หลงจากท

ด าเนนการไดระยะหนงในทางเศรษฐกจนนการประเมนจาก "รายไดประชาชาต" (National Income : NI) 16. รายไดประชาชาต (National Income : NI) หมายถง มลคารวมของสนคาและบรการทประชาชาตผลตขน

ในระยะเวลา 1 ป โดยหกคาเสอมราคาของทรพยากรและภาษทางออมรายไดเฉลยตอบคคล หรอรายไดตอบคคล (Per Capital Income) หมายถง คาของรายไดประชาชาตตอ

จ านวนประชากร 1 คน ในการค านวณรายไดตอบคคลนนค านวณจากสตรตอไปน

รายไดตอบคคล = รายไดประชาชาตจานวนประชากรในประเทศ

สงคมศกษา118

17. ในการค านวณรายไดประชาชาตสามารถค านวณไดจากขอมลตอไปนก. มลคาของผลผลตรวมทประชาชาตผลตขนในระยะเวลา 1 ป หรอ/และข. รายไดรวมของประชาชาตในระยะเวลา 1 ป หรอ/และค. รายจายรวมของประชาชาตในระยะเวลา 1 ป

แตการค านวณนนมกจะประสบปญหาตางๆ ดงนก. ขอมลตางๆ ไมตรงตามความเปนจรงข. ไมสามารถก าหนดคาเสอมราคาของทรพยากรไดถกตองค. ไมสามารถก าหนดราคาของสนคาคงเหลอไดง. สนคาและบรการทไมผานตลาดไมสามารถน ามาค านวณไดจ. การเกบขอมลซ า

ปญหาเหลานท าใหการค านวณรายไดประชาชาตคลาดเคลอน 18. ผลตภณฑประชาชาตเบองตน (Gross National Product : GNP) หมายถง มลคารวมของสนคาและบรการ

ขนสดทายทประชาชาตผลตขนในระยะเวลา 1 ปผลผลตทเปนของคนชาตเดยวกนไมวาจะผลตในประเทศหรอตางประเทศสามารถน ามารวมไดทงหมดเปนคา

GNP (GNP ใชเปนขอมลค านวณรายไดประชาชาต)ผลตภณฑในประเทศเบองตน (Gross Domestic Product : GDP) หมายถง มลคารวมของสนคาและบรการ

ขนสดทายทผลตขนในประเทศในระยะเวลา 1 ปผลผลตทเกดจากการผลตในประเทศทงหมดไมวาผผลตจะเปนคนชาตเดยวกนหรอคนตางชาตน ามารวมกน

เปนคา GDP (GDP ใชเปนขอมลค านวณอตราการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ) 19. การหารายไดประชาชาตทแทจรง (Real National Income) สบเนองมาจากราคาสนคาและบรการในระยะเวลา

หนงๆ นนมการเปลยนแปลง ดงนนการค านวณรายไดประชาชาตรวบรวมไวไดนน อาจจะไมถกตองตามความเปนจรงจงตองมการน ามาท าใหมความถกตองมากทสด จงใชสตรดงน

รายไดประชาชาตทแทจรง = รายไดประชาชาต ดชนราคาปฐานดชนราคาปเดยวกน

×

20. ประโยชนเกดจากการศกษารายไดประชาชาตก. เพอเปรยบเทยบภาวะทางเศรษฐกจของประเทศในระยะเวลาตางๆ กนข. เพอน ามาพจารณาคาครองชพของประชากรวาไดมาตรฐานหรอไมค. เพอเปรยบเทยบฐานะทางเศรษฐกจของประเทศหนงกบอกประเทศหนงง. เพอใชเปนขอมลพนฐานในการก าหนดนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศ

สงคมศกษา119

อปสงค - อปทาน

1. อปสงค (Demand) หมายถง ความตองการในสนคาและบรการในระดบราคาหนงๆกฎของอปสงค (Law of Demand)

ถาราคาสง อปสงคต า (จะท าใหราคาลดลงในทสด)ถาราคาต า อปสงคสง (จะท าใหราคาสงขนในทสด)

เสนอปสงค

สนคา/กก. D

D(บาท) ราคา/กก.

0 10 20 30 40 50

2 4 6 8 10

ราคา/กก. (บาท) อปสงค/กก.1020304050

108642

2. ตวการทท าใหอปสงคเปลยนแปลง ดงน- ราคาของสนคาและบรการ- ความจ าเปนทจะใชสนคาและบรการนนๆ- การโฆษณาของผผลต- การศกษาของผบรโภค- สมยนยม- รายไดของผบรโภค- ราคาสนคาอนทเกยวของหรอสนคาทใชแทนกนได- การคาดคะเนราคา หรอการเกงก าไร- การเพมขนหรอลดลงของจ านวนประชากร

3. อปทาน (Supply) หมายถง ปรมาณของสนคาและบรการในระดบราคาหนงกฎของอปทาน (Law of Supply)

ถาราคาสง อปทานสง (จะท าใหราคาลดลงในทสด)ถาราคาต า อปทานต า (จะท าใหราคาสงขนในทสด)

สงคมศกษา120

สนคา/กก.

(บาท) ราคา/กก.

0 10 20 30 40 50

5 10 20 25

ราคา/กก. (บาท) อปทาน/กก.1020304050

510152025

Sเสนอปทาน

15S

4. ตวการทท าใหอปทานเปลยนแปลง มดงน- ราคาของสนคาและบรการ- ฤดกาลของผลผลต- เทคนคในการผลต- ราคาวตถดบ- ราคาสนคาอนทเกยวของหรอสนคาอนทใชแทนกนได- การคาดคะเนราคา หรอการเกงก าไร- การเพมขนหรอลดลงของจ านวนคแขงขนในตลาด

5. ราคาดลยภาพ (Equilibrium Price) คอ ราคาสนคาและบรการทผบรโภคพอใจทจะซอและผผลตพอใจทจะขายให

ปรมาณดลยภาพ (Equilibrium Quantity) คอ ปรมาณของสนคาและบรการทผบรโภคตองการทจะซอเทากบปรมาณทผผลตตองการทจะขายให

ราคา/กก. (บาท) อปสงค/กก.1020304050

5040302010

อปทาน/กก.3025201510 สนคา/กก.

(บาท) ราคา/กก.

0 10 15 20 25 30

10 20 40 50

S

30S

D

D

ราคาดลยภาพ และปรมาณดลยภาพ คอ คาของจดตดระหวางเสนอปสงคกบเสนอปทานในกราฟจากรปและตาราง - ราคาดลยภาพ คอ กโลกรมละ 20 บาท

- ปรมาณดลยภาพ คอ สนคาจ านวน 30 กก.6. "ทฤษฎของอปสงค-อปทาน" บางครงเรยกวา "กลไกแหงราคา (Price-Merchanism)" ไดเพราะอปสงค-

อปทาน นนขนอยกบราคาของสนคาและบรการ ในขณะเดยวกน ราคาของสนคาและบรการกขนอยกบอปสงค-อปทาน7. ประโยชนของอปสงค-อปทาน1. เพอก าหนดปรมาณการผลตไดอยางถกตอง จะไมมผลผลตขาดหรอเกนความตองการ2. เพอก าหนดราคาผลผลตไดอยางถกตอง ซงเปนราคาทขายไดและมก าไรสงสด

สงคมศกษา121

ระบบเศรษฐกจ

1. ระบบเศรษฐกจ คอ ลกษณะการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจของแตละสงคม เพอบรรลจดหมายสงสดทางเศรษฐกจ (อยด กนด มงคง) สงแวดลอมและปจจยตางๆ ของแตละสงคมตางกน ท าใหลกษณะการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจของแตละสงคมแตกตางกน

2. ระบบเศรษฐกจในโลกนทนยมแพรหลาย นนแบงตามลทธนยม ซงสอดคลองกบลกษณะทางการเมองและการปกครองของประเทศ แบงได 4 ระบบ ดงน

ก. ระบบทนนยม หรอเสรนยม → เอกชนข. ระบบคอมมวนสต → รฐบาลค. ระบบสงคมนยม → รฐบาล > เอกชนง. ระบบเศรษฐกจแบบผสม → เอกชน + รฐบาล

3. ลกษณะของระบบเศรษฐกจตางๆ

ระบบคอมมวนสต ระบบสงคมนยม ระบบเศรษฐกจแบบผสม ระบบทนนยม/เสรนยมลกษณะเดน- รฐบาลเปนเจาของปจจย การผลตอยางสนเชง- รฐบาลเปนผท ากจกรรม ทางเศรษฐกจทงสน- เอกชนไมมสทธท ากจ- กรรมทางเศรษฐกจใดๆ

ลกษณะเดน- รฐบาลเปนเจาของปจจย การผลตทส าคญ- รฐบาลท ากจกรรมทาง เศรษฐกจทมขนาดใหญ รายไดสงเกยวของกบ ประชาชนมากๆ- เอกชนมสทธท าธรกจ ตางๆ ทรฐบาลไมท า (ธรกจขนาดเลก)- รฐบาลจดสวสดการ ใหแกประชาชน

ลกษณะเดน- ระบบทนนยมกบสงคม- กจกรรมทางเศรษฐกจ สวนใหญเปนของเอกชน เหมอนทนนยม- รฐบาลเขามาท าธรกจ เพอคมครองผลประโยชน ใหแกประชาชน- ปญหาทางเศรษฐกจได รบการแกไขจากรฐบาล และเอกชน- รฐบาลจดสวสดการให ประชาชน

ลกษณะเดน- เอกชนเปนผด าเนนกจกรรม ทางเศรษฐกจ- เอกชนเปนเจาของปจจยการ ผลตโดยมกฎหมายรบรอง- มการแขงขนทางดานคณภาพ ประสทธภาพ ราคาและการ บรการโดยมก าไรเปนแรงจงใจ- ราคาสนคาถกก าหนดโดยกลไก แหงราคา (อปสงค-อปทาน)

สงคมศกษา122

ระบบคอมมวนสต ระบบสงคมนยม ระบบเศรษฐกจแบบผสม ระบบทนนยม/เสรนยม

ขอด- เอกชนไมตองรบผดชอบ ทางดานเศรษฐกจ- ทรพยากรถกควบคมการใช จากรฐท าใหไมถกท าลาย

ขอด- การกระจายรายไดด เพราะ รายไดสวนใหญเปนของรฐ ประชาชนจะมรายได ไมแตกตางกนมากนก- ประชาชนไดรบการคม- ครองผลประโยชนจากรฐ ในรปของสวสดการและ สนคาบรการทรฐท า

ขอด- ประชาชนมเสรภาพ ทางเศรษฐกจ- สนคาและบรการมมาก คณภาพดและราคาเยา- ประชาชนไดรบการ คมครองผลประโยชน จากรฐบาลในรปของ สวสดการธรกจท จ าเปนแกการครองชพ- เอกชนมก าลงใจใน การท าธรกจ เพราะ มก าไรเปนแรงจงใจ

ขอด- เอกชนมเสรภาพทางเศรษฐกจ- สนคาและบรการมมาก คณภาพด ราคาเยา- รฐไมตองจดสรรงบประมาณ มาท าธรกจ

ขอเสย- ประชาชนไมมสทธเสรภาพ ทางเศรษฐกจ (รฐบาลท า ทงหมด)- สนคาและบรการมนอย และดอยคณภาพ เพราะ ไมมการแขงขน- ผลผลตต า เพราะประชาชน ไมมขวญและก าลงใจใน การท าธรกจ

ขอเสย- เอกชนถกจ ากดสทธ เสรภาพบางสวน- รฐบาลตองจดสรร งบประมาณมาท าธรกจ และมกจะขาดทน กจกรรม ตางๆ มคณภาพต า

ขอเสย- รฐบาลตองจดสรรงบ- ประมาณมาท าธรกจ มกจะขาดทน

ขอเสย- การกระจายรายไดไมด เพราะ รายไดสวนใหญตกแกนายทน- ประชาชนอาจมปญหาจากราคา สนคาขาดแคลน เนองจาก นายทนรวมตวกน- การใชทรพยากรฟมเฟอย

4. ระบบเศรษฐกจแบบผสม (Mixed Economics System) เปนระบบทไดรบความนยมแพรหลาย และเมองไทยกใชระบบน

5. วตถประสงคของประเทศตางๆ ทเขามาควบคมกจกรรมทางเศรษฐกจ มดงนก. เพอกอใหเกดความเปนธรรมทางเศรษฐกจในสงคมข. เพอใหบรการทางดานสาธารณปโภคแกประชาชนค. เพอคมครองสวสดการของประชาชนง. เพอจดการศกษาและสาธารณสขใหกบประชาชนจ. เพอเรงพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

สงคมศกษา123

การเงน การธนาคาร การคลง

1. เงน (Money) หมายถง สงหนงสงใดทสงคมสมมตขนและยอมรบวามคา ทงยงใชเปนสอกลางในการแลกเปลยน2. เงน (Money) ในทางเศรษฐศาสตรนน แบงออกเปน 3 ประเภท คอก. เหรยญกษาปณ (Coins)ข. ธนบตร (Note Currency หรอ Bank Note)ค. เงนฝากธนาคารประเภทกระแสรายวน (Demand Deposite) ออมทรพย (Saving) ประจ า (Fixed)

3. เหรยญกษาปณ (Coins) เปนเงนเหรยญทสรางขนจากโลหะชนดตางๆ เชน ทองค า เงน ทองแดง และโลหะผสม(นกเกลกบทองแดง) เงนประเภทนสรางขนโดยไมตองมสงค าประกนเพราะคาของมนอยทโลหะนนๆ รฐบาลเปนผผลตเหรยญกษาปณขนมาใชหมนเวยนใหพอเพยงแกธรกจในประเทศ เพราะการผลตธนบตรนนมขดจ ากด เนองจากการผลตธนบตรตองมสงค าประกน เงนเหรยญกษาปณนใชแลกเปลยนระหวางประเทศไมได เพราะปจจบนนแตละประเทศทผลตเหรยญขนใชนนมกจะก าหนดคาของเงนเกนตว (คาของเงนเกนกวาคาของโลหะ) จงไมยอมรบกนระหวางประเทศเหรยญกษาปณทประเทศไทยผลตทกองกษาปณ กรมธนารกษ กระทรวงการคลง เหรยญทใชอยขณะนมชนดราคา 25สตางค, 50 สตางค, 1 บาท, 2 บาท, 5 บาท และ 10 บาท

4. ธนบตร (Note Currency หรอ Bank Note) เปนเงนกระดาษทช าระหนไดตามกฎหมาย ธนาคารกลางเปนผผลตธนบตร การผลตธนบตรตองมสงค าประกน เชน ทองค า เงน เงนทนส ารองทเปนเงนตราตางประเทศ เปนตนการผลตธนบตร จะผลตกนมมลคาเทากบสงค าประกนใชแลกเปลยนระหวางประเทศได ธนบตรของไทยนน ธนาคารแหงประเทศไทยเปนผผลต มชนดราคา 20 บาท 50 บาท 100 บาท 500 บาท และ 1,000 บาท

5. เงนฝากธนาคารประเภทกระแสรายวน (Demand Deposits) ออมทรพย (Saving) และประจ า (Fixed)เงนประเภทนผฝากสามารถสงจายในรปของเชคซงใชแทนเงนไดทนท นอกจากนยงหมายรวมถงเชคของขวญและบตรเครดต

6. สงทใกลเคยงกบเงน (Near Money) คอ สงทมคาตางๆ ซงบางครงจะเปนวาคลายคลงกบเงน แตจะแตกตางกบเงนเพยงเลกนอย เพราะจะน าสงไดชอวาใกลเคยงกบเงนนนไปใชทนทไมได ตองน าไปแลกเปลยนกอน แตการแลกเปลยนนนท าไดโดยงาย สงทใกลเคยงกบเงน ไดแก เชคเดนทาง เชคลวงหนา ตวแลกเงน ตวสญญาใชเงน พนธบตร ทองค า แรเงนเปนตน

7. หนาทของเงน ตองแบงออกเปน 4 ประการ คอก. เปนมาตรฐานในการวดมลคา (Measure of Value)ข. เปนสอกลางในการแลกเปลยน (Medium of Exchange)ค. เปนมาตรฐานในการช าระหนในอนาคต (Standard of Deforred Payment)ง. เปนเครองรกษามลคา (Store of Value)

8. คาของเงน แบงออกเปน 2 ประเภท คอก. คาภายในประเทศ (Internal Value) หมายถง อ านาจในการซอสนคาและบรการของเงนจ านวนหนงเชน เงน 3.50 บาท สามารถขนรถโดยสารของ ขสมก. ได 1 เทยว และคาของเงนเฟอเงนฝด เปนตน

ข. คาภายนอกประเทศ (External Value) หมายถง คาของเงนสกลหนงเปรยบเทยบกบเงนสกลหนง เชนมเงน 1 ดอลลารสหรฐอเมรกาเทากบ 36 บาท (พ.ศ. 2542) และการเพม-ลดคาเงน เปนตน

สงคมศกษา124

9. ปรมาณเงน หรอซพพลายเงนตรา (Money Supply) คอ เงนทกประเภททหมนเวยนอยในระบบเศรษฐกจซงเงนในจ านวนนหมายรวมถง เงนฝากในธนาคารทผฝากสามารถถอนออกไดทกเวลา10. เงนเฟอ (Inflation) เปนสภาวการณทปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจมากเกนไป ซงลกษณะของ

เงนเฟอนนสงเกตไดงายๆ คอ ราคาสนคาและบรการจะสงขนเรอยๆ เศรษฐกจจะมความคลองตวมาก เพราะประชาชนมเงนกนมาก แตเงนนนมคานอยลง11. เงนเฟอแบงออกเปน 3 ระดบ แบงโดยจากราคาสนคาและบรการทสงขนได ดงนก. เงนเฟอออนๆ ราคาสนคาและบรการทสงนนไมเกน 5% ตอป ซงเงนเฟอประเภทนมผลดตอเศรษฐกจเพราะท าใหผผลตมก าลงใจทจะผลตสนคาและบรการ สวนผบรโภคกไมเดอดรอนทจะซอสนคาและบรการในราคาทสงขนระดบน

ข. เงนเฟอปานกลาง ราคาสนคาและบรการสงขนเกน 5% แตไมเกน 20% ตอปค. เงนเฟอรนแรง ราคาสนคาและบรการสงขนเกน 20% ตอป

เงนเฟอปานกลางและรนแรง มผลเสยตอเศรษฐกจมาก รฐบาลจะตองแกปญหาเงนเฟอทเกดขนนโดยเรว12. เงนเฟอเราสงเกตไดจากราคาสนคาและบรการสงขนนนเกดจากสาเหตส าคญ 2 ประการ คอก. อปสงคในสนคาและบรการสงกวาอปทาน (สนคาขาดตลาด)ข. ตนทนการผลตสนคาและบรการสงขน

13. ผลกระทบทเกดจากปญหาเงนเฟอนนมมาก เราแบงออกไดเปน 2 กลม คอก. ผไดผลประโยชนจากเงนเฟอ ผผลต ผถอหน ผเปนลกหน บคคลเหลานไดรบผลประโยชนจากการทเงนมคาลดลง

ข. ผเสยผลประโยชน ผมรายไดประจ า เชน ขาราชการ ผใชแรงงาน เปนตนผทเปนเจาหน ผมเงนฝากกบธนาคาร โดยไดรบดอกเบย บคคลเหลานจะมรายไดเทาเดม แตคาครองชพและ

บรการสงขน เพราะคาเงนลดลง14. เงนเฟอ เนองจากปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจตอนนนมากเกนไป ท าใหราคาสนคาและบรการสงขน

ดงนนการแกปญหาเงนเฟอนน เราจะตองลดปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจ และลดราคาสนคาและบรการลงดงนก. ธนาคารกลางเพมอตราดอกเบยเงนฝากและเงนกแกธนาคารพาณชยข. ธนาคารกลางขายพนธบตรรฐบาลมากขนค. ธนาคารกลางลดเครดตเงนกแกธนาคารพาณชย (ลดการปลอยสนเชอ)ง. เพมภาษทางตรงและทางออมจ. ควบคมอตราคาจาง ราคาสนคาและบรการทจ าเปนแกการครองชพฉ. รฐบาลลดคาใชจายลง (รฐจดงบประมาณเกนดล)

15. การลดคาเงน เปนการปรบปรงคาของเงนประเภทคาภายนอกประเทศ (External Value) แกปญหาดลการคาไดเพราะการลดคาเงนนนจะมผลท าใหสนคาสงออก (Export) มราคาถกลงในตลาดตางประเทศ ขายไดมากขน แตสนคาน าเขา(Import) มราคาสงขน ขายไดนอยลง ท าใหดลการคาดขน16. เงนฝด (Deflation) เปนสภาวการณทปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจนอยเกนไป ซงลกษณะของเงนฝด

นนสงเกตไดงายๆ คอ ราคาสนคาและบรการลดลง เศรษฐกจซบเซาและคนวางงานมาก เพราะประชาชนมเงนนอยสนคาและบรการขายไดลดลง ลดราคาลงแลวกยงไมมคนซอ ในทสดตองลดปรมาณการผลตลง ท าใหคนวางงานมากขน

สงคมศกษา125

17. เงนฝดนนเกดจากสาเหตส าคญ 2 ประการ คอก. อปสงคในสนคาและบรการต ากวาอปทาน (สนคาลนตลาด)ข. ปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจนอยเกนไป เนองจากมการออมสง เชน อตราดอกเบยเงนฝากและเงนกสง การขายพนธบตรรฐบาลมากเกนไป เปนตน

18. ผลกระทบของเงนฝดทมตอเศรษฐกจนนกคลายคลงกบเงนเฟอ คอ มทงผรบผลประโยชนและผเสยผลประโยชน แตละกลมนนตรงกนขามกน ดงน

ก. ผทไดผลประโยชน - ผมรายไดประจ า เชน ขาราชการ เปนตน ผทเปนเจาหน ผทไดรบดอกเบยจากการน าเงนไปฝากกบธนาคาร บคคลเหลานมรายไดเทาเดมและแนนอน แตคาครองชพต าลงเพราะเงนมคามากขน

ข. ผเสยผลประโยชน - นกธรกจการคา ผผลต ผถอหน ผเปนลกหน บคคลเหลานจะมความเปนอยฝดเคอง เพราะเศรษฐกจซบเซาเงนหายากขน เพราะมคามากขน

19. เงนฝดนนเปนสภาวการณทเกดจากปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจนอยเกนไป และเศรษฐกจซบเซาท าใหคนวางงานมากขน ในการแกปญหาเงนฝด จะตองเพมปรมาณเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจใหมากขน ดงน

ก. ธนาคารกลางลดอตราดอกเบยเงนฝาก และเงนกแกธนาคารพาณชยข. ธนาคารกลางลดปรมาณการขายพนธบตรรฐบาลลงค. ธนาคารกลางเพมเครดตเงนกแกธนาคารพาณชย (เพมการปลอยสนเชอ)ง. ลดภาษทางตรงและทางออมจ. สงเสรมการลงทนจากตางประเทศและในประเทศฉ. รฐบาลเพมคาใชจายใหสงขน (รฐจดงบประมาณขาดดล)

20. งบประมาณเกนดล คอ รายไดภาครฐบาลสงกวารายจายเปนการแกปญหาเงนเฟอ เพราะรฐบาลจะมเงนเหลอเกบไวในคลงมาก เงนหมนเวยนกจะนอยลง ถางบประมาณขาดดล คอ รายไดภาครฐบาลต ากวารายจาย เปนการแกปญหาเงนฝด เพราะรฐจะมการน าเงนในคลงมาใชมากขน ท าใหเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจมากขน ประชาชนมงานท ามากขน เปนตน

21. เงนตงตว (Tight Money) คอ สภาวการณทกระแสการเงนเกดชะงกงนทงนสบเนองมาจากสาเหต 2 ประการ คอก. ปรมาณเงนหมนเวยนมจ ากด เนองจากการขาดดลการช าระเงนระหวางประเทศหรอไมมการน าเงนออก มาใชในระบบเศรษฐกจ

ข. นโยบายทางการเงนของประเทศไมแนนอน22. เงนตงตวกอใหเกดปญหาทางเศรษฐกจ มดงนก. ท าใหการคาและการผลตชะงกงน เพราะขาดเงนหมนเวยนข. ถาไปกเงนจากตางประเทศมาใชท าใหประเทศเปนหนมากขน ดงนนการแกปญหาเงนตงตว ตองแกสาเหต ทกอใหเกดเงนตงตว

23. ธนาคาร (Bank) เปนสถาบนการเงนทส าคญในระบบเศรษฐกจ กอใหเกดความคลองตวในระบบเศรษฐกจธนาคารแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ธนาคารกลาง (Central Bank) และ ธนาคารพาณชย (Commercial Bank)

สงคมศกษา126

24. ธนาคารกลาง (Central Bank) เปนสถาบนการเงนสงสดของประเทศ ประเทศเอกราชทกประเทศจะมธนาคารกลางเพอควบคมเกยวกบการเงนของประเทศ ประเทศไทยตงธนาคารกลางขนหลงสงครามโลกครงท 2 โดยมชอวา"ธนาคารแหงประเทศไทย (Bank of Thailand)" หรอเรยกกนวา "แบงคชาต"

ธนาคารกลางมหนาทควบคมปรมาณเงนใหอยในระดบทเหมาะสมดงนก. ผลตธนบตร และออกธนบตรข. เปนนายธนาคารของธนาคารพาณชยและรฐบาลค. ควบคมและตรวจสอบบญชการเงนของสถาบนการเงนตางๆ ทวประเทศง. ควบคมการแลกเปลยนเงนตราและก าหนดอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศจ. รกษาทนส ารองระหวางประเทศฉ. ก าหนดนโยบายทางดานการเงนของประเทศ

25. ธนาคารพาณชย (Commercial Bank) มหนาทหลกส าคญอย 3 ประการ คอ1. รบฝากเงนประเภทตางๆ2. สรางเงนฝากหรอใหกเงน3. ใหบรการดานตางๆ

26. หนาทของธนาคารพาณชย 2 ประการแรก ทกธนาคารจะท าเหมอนกนทกประการ แมแตดอกเบยทจะจายใหผฝากและเกบจากผกยมเปนอตราตามธนาคารกลางก าหนด แตจะแตกตางกนในประการท 3

27. ธนาคารพาณชยแตละแหงจะใหบรการในดานตางๆ แตกตางกน แตธนาคารพาณชยจะจดบรการใหกบลกคามากทสด เพอดงดดลกคาใหมาใชธนาคารของตน โดยธนาคารจะไดรบผลตอบแทนจากลกคาในทสด การบรการทธนาคารจดขนนน เชน การบรการในดานการโอนเงน การบรการในดานเรยกเกบเงน การใหเชาตนรภย การบรการในการเปนตวแทน เชน การช าระคาน าประปา ไฟฟา โทรศพท เสยภาษ เปนตน การบรการในทางดานการคา เชน การเปดLetter of Credit และการเปดเบกถอนเงนโดยใชบตรเอทเอม

28. ตามปกตแลวเราจะแบงประเภทของธนาคารออกเปน 2 ประเภท คอ ธนาคารกลางกบธนาคารพาณชยแตบางครงอาจจะมการจ าแนกเพมมาอกประเภทหนงกได คอ ธนาคารพเศษ ธนาคารประเภทนมหนาทคลายกบธนาคารพาณชยทกประการ แตมหนาทพเศษขนมา จงเรยกกนวา "ธนาคารพเศษ"

ธนาคารพเศษในประเทศไทยมอย 3 ธนาคาร คอก. ธนาคารออมสน มหนาทพเศษ คอ ระดมเงนฝากเพอน าไปใหรฐกยมข. ธนาคารอาคารสงเคราะห มหนาทพเศษ คอ ใหกยมเงนไปซอทอยอาศยหรอซอมสรางทอยอาศยค. ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) มหนาทพเศษ คอ ใหเกษตรกรไดกยมเงนไปใชพฒนาการเกษตรกรรม

ธนาคารพเศษทง 3 แหงนเปนของรฐบาล29. บรษทประกนภย เปนหลกค าประกนในสงคม ซงแบงออกเปน 2 ประเภทกวางๆ คอก. การประกนชวต ซงหมายรวมถงชวตและอวยวะในรางกายข. การประกนวนาศภย เปนการประกนทรพยสนในกรณทช ารด หรอสญหาย เปนตนการประกนภย ผท าหนาทรบประกนภย คอ บรษทประกนภยตางๆ จะไดเบยประกนจากผเอาประกน

สวนผเอาประกนนนจะไดรบผลตอบแทนในความเสยหายจากผรบประกนภย ตามเงอนไขทท าไวตอกน

สงคมศกษา127

30. สหกรณการเกษตร ตงขนเพอใหเกษตรกรทเปนสมาชกไดชวยเหลอกนในดานการขายผลผลต ตลอดจนการจดสรรเงนกใหแกสมาชกโดยคดอตราดอกเบยต า และในปลายปการจายเงนปนผลใหแกสมาชกสหกรณออมทรพยตงขนเพอใหสมาชกน าเงนมาฝาก และเปดโอกาสใหสมาชกไดกยมเงนนน โดยคดอตราดอกเบยต า นอกจากนผฝากเงนคอ สมาชกจะไดรบดอกเบยเปนการตอบแทน สวนสมาชกจะไดรบดอกเบยเปนการตอบแทน สวนสมาชกทกยมเงนจากสหกรณไปจะไดรบเงนปนผลในปลายป ลกษณะเชนนสหกรณออมทรพยกเปนการชวยเหลอกนในหมสมาชกของสหกรณ

31. บรษทเงนทน และบรษทหลกทรพยบรษทเงนทน - รบฝากใหกเงนโดยทวไปบรษทหลกทรพย - นายหนาซอขายหลกทรพย

32. โรงรบจ าน า เปนสถาบนการเงนทรบจ าน าสงของเครองใชตางๆ โดยเฉพาะในการจ าน านนจะแตกตางจากการจ านอง เพราะการจ าน านนจะตองน าสงของหรอเครองใชทใชจ าน าไปใหผรบจ าน ายดไว แตการจ านองนนจะใชเอกสารแสดงความเปนเจาของในทรพยสนทจะใชจ านองใหผรบจ านองยดไวเปนหลกค าประกน สวนทรพยสนยงคงอยกบเจาของในการจ านองจะก าหนดอตราดอกเบยและระยะเวลาไวซงเปนไปตามกฎหมาย

โรงรบจ าน ามทงของรฐและเอกชน ถาเปนของเทศบาล เรยกกนวา สถานธนานบาล และถาเปนของกรมประชาสงเคราะห เรยกวา สถานธนานเคราะห

33. การจ านอง เปนการน าเอกสารแสดงความเปนเจาของในทรพยสนตางๆ ทงทเปนสงหารมทรพยและอสงหารมทรพย ใหผรบจ านองยดไวเปนหลกค าประกนในการกยมเงนของผจ านอง ในการจ านองนนถาเปนธนาคารรบจ านอง ธนาคารจะใชหลกทรพยทเปนอสงหารมทรพยโดยเฉพาะ แตถาสถาบนการเงนอนๆ เชน บรษทเงนทนตางๆจะรบจ านองทงสงหารมทรพยและอสงหารมทรพย

34. ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยหรอตลาดหน เปนสถาบนการเงนทท าหนาทซอขายหนทกชนด ทงหนสามญหนกและหนบรมสทธ

35. บรรษทเงนอตสาหกรรมแหงประเทศไทยและส านกงานธนกจอตสาหกรรมขนาดยอย เปนสถาบนการเงนทสงเสรมการลงทนทางดานอตสาหกรรมโดยเฉพาะ โดยระดมเงนทนจากเอกชน สถาบนการเงนตางๆ ธนาคารพาณชยและหนวยราชการโดยใหนกธรกจกยมไปใชในการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ

36. บรษทเครดตฟองซเอร เปนสถาบนการเงนทรบฝากเงนจากสมาชก (ผฝากทกคนถอเปนสมาชกของบรษท) แลวจดสรรเงนฝากใหสมาชกกยมไปเพอปลกสรางทอยอาศย หรอเชาซอบานทอยอาศย เปนตน โดยสมาชกจะตองน าทดนหรอทอยอาศยนนๆ เปนสงค าประกนและจายดอกเบยใหกบบรษทเปนการตอบแทนการกยมเงน

37. การคลง หมายถง เศรษฐกจภาครฐบาล เกยวกบการหารายไดเพอน ามาใชจายในกจกรรมตางๆ ทเปนประโยชนสวนรวมของประเทศ โดยมรฐบาลเปนผดแลเกยวกบรายรบและรายจายใหเหมาะสม การคลงนนมขอบเขตครอบคลมอย 3 อยาง คอ

ก. รายรบของรฐบาลข. รายจายของรฐบาลค. งบประมาณแผนดน

สงคมศกษา128

38. รายรบของรฐบาลนนไดจากเงนตางๆ 3 ประการ คอก. รายไดของรฐบาล ประกอบดวย ภาษอากร การขายสงของและบรการ รฐพาณชยและอนๆ เชน คาปรบคาภาคหลวง ฤชากร และการผลตเหรยญกษาปณ

ข. เงนก เงนกของรฐบาลนนมทงกภายในประเทศและกจากตางประเทศ เรยกวา "หนสาธารณะ" (เงนกจากตางประเทศจะไมใสในงบประมาณรายรบ)

ค. เงนคงคลง คอ เงนทรฐบาลมอยแตมไดน าออกมาใช เงนนอาจจะเหลอจากงบประมาณในปกอนกได 39. ภาษอากร เปนรายไดสวนใหญของรฐบาล แบงออกเปน 2 ประเภท คอก. ภาษทางตรง (Direct Tax) คอ ภาษทเกบจากผมรายไดโดยตรงหรอผทเปนเจาของทรพยสน เชน ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล ภาษมรดก ภาษดอกเบย (เงนฝากประจ า) ภาษรางวลภาษทะเบยนรถยนต ภาษทะเบยนมอเตอรไซค ภาษทะเบยนเรอ ภาษทดน ภาษทะเบยนปน ภาษโรงเรอนภาษปาย ภาษสนามบน เปนตน

ข. ภาษทางออม (Indirect Tax) คอ ภาษทเกบจากบคคลหนงแลวบคคลนนผลกภาระการเสยภาษนนไปใหอกบคคลหนงแบงออกเปน 3 กลม คอ- ภาษศลกากร เปนภาษทเกบจากการน าเขาและสงออกสนคา- ภาษสรรพสามต เปนภาษทเกบจากการผลตหรอจ าหนายสนคาบางชนด เชน น ามนเชอเพลง กาซบหร สรา เบยร เครองดม ยานตถ ไพ ไมขด ปนซเมนต เปนตน

- ภาษสรรพากร เชน อากรมหรสพ ภาษมลคาเพม เปนตน 40. การเกบภาษเงนไดของไทยใชระบบกาวหนา หมายถง ยงมรายไดสงอตราการเกบภาษสงขนเรอยๆ (5-37%)

41. การกเงนของรฐบาล รฐบาลมแหลงเงนกทงภายในและภายนอกประเทศแหลงเงนกภายในประเทศ คอ ธนาคารแหงประเทศไทย ธนาคารออมสน ธนาคารพาณชย องคการ สถาบน

มลนธ บรษท และประชาชนแหลงเงนกภายนอก คอ องคการระหวางประเทศ สถาบนการเงนตางประเทศ และรฐบาลตางประเทศ เงนก

ภายนอกประเทศจะไมน ามาใสงบประมาณรายรบ เพราะการกเงนจากตางประเทศจะตองมโครงการไปเสนอแหลงเงนจะพจารณาใหกตามโครงการและจะตองน าเงนมาใชเฉพาะในโครงการนนๆ เอาไปใชอยางอนนอกโครงการไมได

42. วตถประสงคของรฐบาลในการใชจายเงน นนมอย 4 ประการ คอก. เพอเพมผลผลตท าใหรายไดประชาชนสงขนข. เพอจดสาธารณปโภคบรการแกประชาชนค. เพอรกษาความสงบภายในง. เพอใชปองกนประเทศ

43. รายจายของรฐบาล แบงออกเปน 12 ประการ คอ1. การเกษตร 7. การสาธารณสข2. การอตสาหกรรมและเหมองแร 8. การบรการสงคม3. การคมนาคม ขนสงและสอสาร 9. การรกษาความมนคงแหงชาต4. การพาณชยและทองเทยว 10. การรกษาความสงบเรยบรอยภายใน5. การวทยาศาสตร เทคโนโลย พลงงานและสงแวดลอม 11. การบรหารงานทวไปของรฐ

6. การศกษา 12. การช าระหนเงนก

สงคมศกษา129

44. งบประมาณแผนดน หมายถง เอกสารประมาณการเกยวกบรายรบและรายจายของรฐบาล งบประมาณแผนดนนนเปนการวางแผนเกยวกบการใชจายของรฐบาลนนเอง ประเทศไทยเรมมงบประมาณแผนดนครงแรกในสมยรชกาลท 5

45. การจดท างบประมาณแผนดน นนเปนหนาทของรฐบาล สวนผทอนมตการใชงบประมาณ คอ รฐสภา โดยประกาศออกมาเปนกฎหมาย เรยกวา "พระราชบญญตงบประมาณประจ าป พ.ศ. ... "

ขนตอนการจดท างบประมาณมดงน1. รฐบาลรวบรวมรายจายจากหนวยราชการตางๆ2. รฐบาลจะสงขอมลทรวบรวมไดในขอ 1 ใหส านกงานงบประมาณ กระทรวงการคลง และสภาพฒนา-การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พจารณาด าเนนการจดท างบประมาณ

3. เมอส านกงานงบประมาณและสภาพฒนาฯ พจารณาและท างบประมาณเรยบรอยจะสงมาใหคณะรฐมนตรพจารณาความเรยบรอยอกครง

4. เมอคณะรฐมนตรพจารณาเรยบรอยกจะเสนอตอรฐสภา เพอพจารณาประกาศใชหรอรบรอง5. รฐสภารบรองประกาศใชเปนกฎหมาย รฐบาลกจะใชงบประมาณนนไดปงบประมาณของประเทศไทย 2543 จะอยระหวาง 1 ตลาคมถง 30 กนยายนของปถดไป เชน ปงบประมาณ

พ.ศ. 2544 จะอยระหวาง 1 ตลาคม พ.ศ. 2543 ถง 30 กนยายน พ.ศ. 2544 เปนตน46. ลกษณะของงบประมาณแผนดน แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอก. งบประมาณขาดดล หมายถง ยอดรายไดของรฐบาล ต ากวา ยอดรายจายจ าตองน าเอาเงนกและเงนคงคลงมาเสรม

ข. งบประมาณเกนดล หมายถง ยอดรายไดของรฐบาล สงกวา ยอดรายจายค. งบประมาณไดดล (สมดล) หมายถง ยอดรายไดของรฐบาล เทากบ ยอดรายจาย

เศรษฐกจระหวางประเทศ

1. เศรษฐกจระหวางประเทศ หมายถง ความสมพนธระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจ ซงมความสมพนธกนอย 3 เรอง คอ การคาระหวางประเทศ การเงนระหวางประเทศและการรวมมอทางเศรษฐกจระหวางประเทศ

2. การคาระหวางประเทศ หมายถง การน าสนคาและบรการจากประเทศหนงไปแลกเปลยนกบอกประเทศหนงซงลกษณะการแลกเปลยนมทงทเปนการแลกเปลยนสนคากบสนคา การแลกเปลยนโดยใชเงนเปนสอกลาง และการแลก-เปลยนโดยใชสนเชอหรอเครดต การคาระหวางประเทศนนเกดขนเนองจากการทประเทศตางๆ มลกษณะทางกายภาพทรพยากรทมความสามารถในการผลตแตกตางกนนนเอง

3. การคาระหวางประเทศกอใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจ ดงนก. ประเทศตางๆ มสนคาครบตามความตองการข. ประเทศตางๆ จะมการผลตสนคาแบบการคาหรอมเศรษฐกจแบบการคาค. การผลตสนคาในประเทศตางๆ จะมการแขงขนกนทางดานคณภาพและประสทธภาพง. กอใหเกดความรความช านาญเฉพาะอยาง แบงงานกนท าตามความถนด

สงคมศกษา130

4. นโยบายการคาระหวางประเทศ (Trade Policy) หมายถง แนวทางปฏบตทางการคากบตางประเทศตางๆมกจะก าหนดขนใชเพอรกษาไวซงประโยชนทางเศรษฐกจของประเทศ นโยบายการคาระหวางประเทศ แบงออกเปน 2ประเภท คอ

ก. นโยบายการคาโดยเสรข. นโยบายการคาคมกน

5. นโยบายการคาโดยเสร (Free Trade Policy) เปนนโยบายการคาทเปดโอกาสใหมการสงสนคาจากประเทศหนงไปอกประเทศหนง ไมมการกดกนใดๆ ทางการคา ประเทศทใชนโยบายนมกจะใชวธการ ดงน

ก. ไมมการเกบภาษคมกน เชน ไมมการตงก าแพงภาษสนคาขาเขา หรอไมมการเกบคาพรเมยม เปนตนข. ไมใหสทธพเศษทางการคาแกประเทศหนงประเทศใดค. ไมมขอจ ากดทางการคาใดๆ เชน ไมมการก าหนดโควตาสนคา เปนตนง. เลอกผลตเฉพาะสนคาทถนด ซงท าใหทนการผลตต า และสนคามคณภาพ

6. นโยบายการคาคมกน (Pretective Trade Policy) เปนนโยบายการคาทจ ากดการน าสนคาเขามาแขงขนกบการผลตในประเทศ นโยบายนมวตถประสงคเพอคมครองการผลตภายในประเทศ ใหสามารถด าเนนการได ประเทศใดทใชนโยบายนมกจะมเครองมอในการคมกน ดงน

ก. การตงก าแพงภาษข. การก าหนดโควตาสนคาค. การหามเขาหรอสงออกของสนคาบางอยางง. การควบคมการแลกเปลยนเงนตราจ. การใหเงนอดหนน

7. ในการคาระหวางประเทศนนจะมสนคาอย 2 ชนด คอก. สนคาเขา (Import) คอ สนคาทน ามาจากตางประเทศเพอเขามาจ าหนายข. สนคาออก (Export) คอ สนคาทสงออกไปจ าหนายในตางประเทศ

8. การศกษาปรมาณการคาระหวางประเทศ และดลการคาระหวางประเทศ ตองศกษาจากมลคาของสนคาเขาและมลคาของสนคาออก

ปรมาณการคาระหวางประเทศ คอ มลคารวมของสนคาเขาและสนคาออก ในระยะเวลา 1 ปดลการคาระหวางประเทศ คอ การเปรยบเทยบระหวางมลคาของสนคาเขากบมลคาของสนคาออก ในระยะ

เวลา 1 ป9. ดลการคาระหวางประเทศ หมายถง การเปรยบเทยบระหวางมลคาของสนคาเขากบมลคาของสนคาออก

เมอเปรยบเทยบแลวจะมอย 3 ลกษณะ ดงนก. ดลการคาเกนดล คอ มลคาของสนคาออก สงกวามลคาของสนคาเขา (ไดเปรยบดลการคา)ข. ดลการคาขาดดล คอ มลคาของสนคาออก ต ากวามลคาของสนคาเขา (เสยเปรยบดลการคา)ค. ดลการคาไดดล (สมดล) คอ มลคาของสนคาออก เทากบมลคาของสนคาเขา

สงคมศกษา131

10. ลกษณะการคาตางประเทศของไทยสรปได ดงนก. ใชนโยบายการคาคมกน เพอคมครองการผลตในประเทศโดยมมาตรการทส าคญ เชน การตงก าแพงภาษสนคาเขา การก าหนดโควตาสนคาน าเขา และการใหเงนอดหนนการผลตหรอสงออก เปนตน

ข. ใหเอกชนมบทบาทในทางการคามากทสด โดยรฐจะเปนผอ านวยความสะดวกให แตบางครงรฐบาลกอาจท าการคากบตางประเทศโดยตรงบาง

ค. ใชระบบภาษศลกากรพกดอตราเดยว คอ สนคาเขาเปนชนดเดยวกนไมวาจะสงมาจากประเทศใดกตามจะเกบภาษศลกากรในอตราเดยวกน

11. ภาวะการคาตางประเทศของประเทศไทยในปจจบนพอสรปได ดงนก. ปรมาณการคาขยายตวสงขนเรอยๆข. ดลการคาขาดดลตดตอกนเปนเวลานานหลายสบปค. ประเทศคคาทส าคญ คอ ญปน สหรฐอเมรกา ฮองกง ประเทศในกลมอาเซยน และซาอดอาระเบยง. สนคาออกของไทยเปนสนคาจากภาคเกษตรกรรม เชน สงทอ อญมณ อาหารส าเรจรป น าตาล กาแฟขาว มนส าปะหลง ยางพารา ดบก

จ. สนคาเขาของไทย คอ สนคาอตสาหกรรม เชน เครองจกร รถยนต เครองไฟฟาและเชอเพลง ฝายใยสงเคราะห ถวเหลอง

12. การขาดดลการคาของไทยตดตอกนหลายป และมแนวโนมการขาดดลเพมสงขนเรอยๆ มผลกระทบตอดลการช าระเงนระหวางประเทศ ดงนนจงตองมการแกปญหาดลการคาดวยการใชมาตรการทส าคญ ดงน

ก. สงเสรมการผลตสนคาเพอการสงออกใหปรมาณมากขน รวมถงการหาตลาดส าหรบการสงออกใหมากขนดวยข. จ ากดการน าเขาสนคาบางชนด เชน สนคาฟมเฟอยตางๆ และสนคาทผลตไดเองภายในประเทศรวมทงการลดอตราการเพมการน าเขาเชอเพลงลง

ค. สงเสรมใหประชาชน และรฐบาลหนมาใชสนคาทผลตขนในประเทศใหมากขน 13. การเงนระหวางประเทศ เปนการแสดงความสมพนธทางดานการเงนระหวางประเทศหนงกบอกประเทศหนง

ซงความสมพนธนสบเนองมาจากการคาขายระหวางประเทศ การกยมเงนและการช าระหน การลงทนระหวางประเทศและการชวยเหลอกนระหวางประเทศ

14. การแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ คอ การน าเงนตราสกลหนงไปแลกเปลยนกบอกสกลหนง การแลก-เปลยนเงนตราเปนสงทส าคญในการด าเนนธรกจระหวางประเทศ การแลกเปลยนเงนตราตางประเทศทถกตองนนตองแลกทธนาคารพาณชยซงมการก าหนดอตราแลกเปลยนไว 2 อยาง คอ

ก. อตราซอ (Buying) คอ อตราทธนาคารรบซอ (ราคาต า)ข. อตราขาย (Selling) คอ อตราทธนาคารขายไว (ราคาสง)

อตราแลกเปลยนทง 2 ประเภท ธนาคารกลางเปนผก าหนด โดยเทยบคาเงนของตนกบทองค า หรอเงนตราสกลอนๆ ภายใตเงอนไขทกองทนการเงนระหวางประเทศก าหนดปจจบนประเทศไทยใชระบบการแลกเปลยนฯ แบบลอยตวชนดมการจดการ (Manage float currency) อตรา

การแลกเปลยนฯ ขนอยกบกลไกตลาด 15. ดลการช าระเงนระหวางประเทศ (Balance of Payment) หมายถง รายงานทแสดงถงยอดรายได และรายจาย

ทประเทศไดรบหรอจายใหแกตางประเทศในระยะเวลา 1 ป

สงคมศกษา132

16. บญชตางๆ ทใชแสดงรายงานดลการช าระเงนระหวางประเทศ มอย 3 บญช คอก. บญชเดนสะพด เปนบญชแสดงดลการคา ดลบรการ และดลบรจาคข. บญชทนเคลอนยาย เปนบญชทแสดงเกยวกบการน าเงนทนไปลงทนระหวางประเทศค. บญชทนส ารองระหวางประเทศ เปนบญชทแสดงการเปลยนแปลงของจ านวนเงนส ารองระหวางประเทศในแตละป

17. ลกษณะของดลการช าระเงนระหวางประเทศ แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอก. ดลการช าระเงนเกนดล คอ รายรบสงกวารายจายข. ดลการช าระเงนขาดดล หรอรายรบต ากวารายจายค. ดลการช าระเงนไดดล (สมดล) คอ รายรบเทากบรายจาย

18. การลงทนระหวางประเทศ (International Investment) คอ การทรฐบาลหรอเอกชนของประเทศหนงน าเงนไปลงทนด าเนนธรกจ เพอแสวงหาก าไร ในอกประเทศหนงซงการลงทนระหวางประเทศนนเกดจากประเทศอตสา-หกรรมทมฐานะร ารวยตองการขยายกจการของตน จงน าเงนไปลงทนในประเทศทก าลงพฒนา ซงเปนประเทศทมทรพยากรอดมสมบรณ แตขาดเงนทนและเทคโนโลย

19. การลงทนระหวางประเทศกอใหเกดทงผลดและผลเสย ซงสรปได ดงนผลดก. กอใหเกดการขยายตวทางการคาระหวางประเทศข. เปดโอกาสใหประเทศทขาดเงนทนและเทคโนโลยไดมการพฒนาอตสาหกรรมค. เปดโอกาสใหประชาชนในประเทศทเทคโนโลยไมกาวหนาไดเรยนรวทยาการและมประสบการณทางดาน อตสาหกรรม

ง. สงเสรมความเขาใจอนดตอกนระหวางประเทศผลเสยก. เกดการเอาเปรยบจากประเทศผเขาไปลงทนตอผรบการลงทนข. ประเทศทรบการลงทนมกเปนเบยลางทางเศรษฐกจของประเทศทเขาไปลงทนค. บางครงเกดความขดแยงระหวางประเทศทรบการลงทนกบประเทศทเขาไปลงทน

20. กองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund : IMF) เปนของสหประชาชาต ตงอยทนวยอรก สหรฐอเมรกา ตงขนมาเพอรวมมอกนในดานการเงนระหวางประเทศ รกษาเสถยรภาพของการแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ และแกปญหาการขาดดลการช าระเงนแกประเทศสมาชก

21. ธนาคารโลก (World Bank) เปนของสหประชาชาต ตงอยทวอชงตน ด.ซ. สหรฐอเมรกา ตงขนมาเพอระดมเงนฝากจากสมาชก และใหสมาชกกยมไปใชในการพฒนาทางดานเศรษฐกจตามโครงการตางๆ โดยอตราดอกเบยต าและระยะเวลาการช าระหนยาวนาน

22. สหภาพยโรป (European Union : EU) มสมาชก 15 ประเทศ คอ เบลเยยม เนเธอรแลนด ลกเซมเบอรกฝรงเศส อตาล กรซ เยอรมน ไอรแลนด องกฤษ เดนมารก สเปน โปรตเกส ออสเตรย สวเดน และฟนแลนด

สงคมศกษา133

23. สมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอสมาคมอาเซยน (Association of South East AsiaNations : ASEAN) มสมาชก 10 ประเทศ คอ ไทย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส อนโดนเซย เวยดนาม ลาว พมากมพชา และบรไน ตงขนเพอสงเสรมความรวมมอทางดานเศรษฐกจ วทยาศาสตรเทคโนโลย สงคมและวฒนธรรมในหมสมาชก

24. องคการกลมประเทศผสงน ามนเปนสนคาออก (Organization of Petroleum Exporting Countries :OPEC) มสมาชก 13 ประเทศ คอ เวเนซเอลา เอกวาดอร ไนจเรย กาบอง ลเบย ซาอดอาระเบย อหราน คเวต กาตารสหรฐอาหรบเอมเรตส อลจเรย อรก และอนโดนเซย ตงขนมาเพอก าหนดราคาน ามนดบใหกบสมาชกสงออกไปขายในตลาดโลก กลมนจดเปนกลมผลประโยชน

25. กลมการคาเสรตางๆEFTA : European Free Trade Association

: เขตการคาเสรยโรป (สวเดน ฟนแลนด นอรเวย ไอซแลนด ออสเตรย สวตเซอรแลนด)EEA : European Economic Area : เขตเศรษฐกจเสรยโรบ (EU + EFTA)

AFTA : ASEAN FREE TRADE AREA : เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN)NAFTA : North American Free Trade Area : เขตการคาเสรทวปอเมรกาเหนอ (USA แคนาดา เมกซโก)

26. ความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางทวปความรวมมอทางเศรษฐกจแหงเอเชยและแปซฟก (Asian - Pacific Economic Cooperation : APEC)เปนองคการทรวมมอกนแกปญหาเศรษฐกจเพอลดความกดดนและรวมมอกนไมใหมการกดกนทางการคา สงเสรมใหมการลงทนระหวางประเทศ ในปจจบนมสมาชก 21 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา แคนาดาออสเตรเลย นวซแลนด ญปน จน เกาหลใต ไตหวน ฮองกง ดนโดนเซย ฟลปปนส ไทย มาเลเซย สงคโปรเวยดนาม รสเซย เปร ชล ปาปวนวกน และเมกซโกความรวมมอทางเศรษฐกจในเอเชย-ยโรป (ASEM : Asia - Europe Meeting) เปนองคกรทรวมมอกนในดานเศรษฐกจ ปจจบนมสมาชกประกอบดวยสมาชกของอาเซยน จน เกาหล ญปน ฮองกงและสมาชกสหภาพยโรป (EU)

27. องคการการคาโลก (WTO : World Trade Organization)ขอตกลงทวไปเกยวกบการคาและภาษศลกากร (GATT : General Agreement on Tariff and Trade)

28. Growth Triangle : สามเหลยมแหงการขยายตวทางเศรษฐกจ สงคโปร อนโดนเซยและมาเลเซย รวมมอกนพฒนาเศรษฐกจ IMTEG : Indonesia-Malaysia-Thailand Economic Growth : การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจระหวางไทย-มาเลเซย และอนโดนเซย

29. G-7 (Group Seven) - กลมประเทศอตสาหกรรมชนน าของโลก ประกอบดวย สหรฐอเมรกา แคนาดาองกฤษ ฝรงเศส เยอรมน อตาล และญปน ถา G-8 หมายถง G-7 + ประเทศรสเซย

30. GSP : Generalized System of Preference ขอตกลงในดานการใหสทธพเศษทางภาษศลกากรทประเทศพฒนาแลวมอบใหแกประเทศก าลงพฒนา

สงคมศกษา134

การพฒนาเศรษฐกจ1. การพฒนาเศรษฐกจ หมายถง การท าใหเศรษฐกจในดานตางๆ ดขน เชน

- การท ารายไดตอหวสงขนอยางรวดเรว- การท าใหระดบราคาโดยทวไปมเสถยรภาพ- มการกระจายความมงคงของระบบเศรษฐกจ- มการจางงานหรอการมงานท ามากขน- มการพฒนาในแตละภาคเทาเทยมกน- ระบบเศรษฐกจมการขยายตวอยางมเสถยรภาพ

2. การพฒนาเศรษฐกจนนมวตถประสงค คอก. เพอยกระดบมาตรฐานการครองชพของประชาชนใหสงขนข. เพอสงเสรมการเพมผลผลตและการลงทนท าใหผลผลตของประเทศสงขนค. เพอความมนคงของชาตทางดานเศรษฐกจสามารถยนอยไดดวยตนเองง. เพอเสถยรภาพทางการเมองเพราะประชาชนมรายไดสงจ. เพอใหระบบเศรษฐกจขยายตว โดยเฉพาะทางดานการคาระหวางประเทศ

3. การพฒนาเศรษฐกจจะตองมปจจยพนฐาน 4 ประการ ดงนก. ประชากร จ านวนประชากรและคณภาพของประชากรข. ทรพยากรธรรมชาต ปรมาณและชนดของทรพยากรมผลตอการผลตค. การสะสมทน การออมและการลงทนภายในประเทศง. ความกาวหนาทางเทคโนโลย วธการผลตและการคดคนสงใหมๆ

4. แผนพฒนาเศรษฐกจ เปนเครองมอในการวางกรอบนโยบายเพอประสานและเชอมโยงการพฒนาของรฐใหถงมอประชาชนตามเปาหมายและวตถประสงคทก าหนด

แผนพฒนาแบงออกเปน 2 ชนด คอก. แผนชน า เปนแผนพฒนาทชแนวทางปฏบตเพอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม แผนประเภทนไมบงคบใหตองปฏบตตาม

ข. แผนเพอการควบคม เปนแผนพฒนาทรฐบาลจดท าและควบคมการปฏบตตามแผน โดยมเจาหนาทวางแผนสวนกลางทมอ านาจเดดขาดและเปนแผนทครอบคลมกจการตางๆ และสาขาการผลตของประเทศไวเกอบทงหมด

5. แผนพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย เรยกวา "แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต" ซงมส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตของส านกนายกรฐมนตร เปนหนวยงานทจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทยมลกษณะเปนแผนชน า

6. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2504-2509) เปนการพฒนาทางดานเศรษฐกจเปนสวนใหญ เชน การพฒนาปจจยพนฐานทางเศรษฐกจ ไดแก การสรางเขอน ถนน น าประปา ไฟฟาขยายการศกษาออกไปยงชนบท และสงเสรมสาธารณสขสประชาชน แผนพฒนาฉบบนประสบความส าเรจเปนอยางดแตมปญหาตามมาทส าคญ คอ การพฒนาเปนไปอยางลาชาเพราะขาดเงนทนและบคลากร ตลอดจนอตราการเพมของประชากรสงขน

สงคมศกษา135

7. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 2 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2510-2514) เนนการพฒนาดานเศรษฐกจเหมอนฉบบท 1 คอ สรางปจจยพนฐานทางเศรษฐกจตอจากแผนท 1 ในแผนนเรมพฒนาก าลงคนและเหนความส าคญของการพฒนาชนบทสงเสรมใหเอกชนเขามามบทบาทในการพฒนาประเทศดวย ในแผนนประสบความ-ส าเรจพอสมควร แตประสบปญหาทส าคญ คอ ดลการช าระเงนขาดดลเปนครงแรกและอตราการเพมของประชากรสงขน

8. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 3 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2515-2519) เนนการพฒนาทางดานเศรษฐกจเหมอนฉบบท 1-2 ในแผนนเรมมการวางแผนครอบครวเปนครงแรก ในชวงแรกของแผนการพฒนาประสบความส าเรจแตชวงหลงประสบความลมเหลวอยางสนเชง เนองจากปญหาทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองทมการเปลยนแปลงเกดขนทงภายในประเทศและตางประเทศ ท าใหการลงทนในประเทศ การสงสนคาออกและรายไดของประเทศเสยหาย

ปญหาทเกดในชวงของแผนน คอ- เหตการณ 14 ตลาคม พ.ศ. 2516- การขนราคาน ามนและการลดปรมาณการผลตของโอเปก- การพายแพของสหรฐอเมรกาในสงครามเวยดนามท าให ลาว กมพชา และเวยดนามเปลยนเปนคอมมวนสต- การนดหยดงานแพรกระจายไปทวประเทศอยบอยๆ- การขบไลฐานทพอเมรกนในประเทศไทยออกไปของนสตนกศกษา

9. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2520-2524) เนนการฟนฟเศรษฐกจทตกต า มงสรางความเปนธรรมทางสงคม โดยลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจลง เสรมสรางสวสดการทางสงคมแกคนสวนใหญในชาตดวยการขยายระบบการชลประทาน และการปฏรปทดน ในแผนนประสบปญหาทส าคญ คอ คาของเงนดอลลารสหรฐอเมรกาตกต า ราคาน ามนยงสงขนเรอยๆ เงนเฟอและเงนฝด เกดขนตลอดระยะของแผนน10. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2525-2529) เนนการฟนฟเศรษฐกจ

ทงทางดานการเงนของประเทศใหมนคง ปรบโครงสรางและเพมประสทธภาพทางเศรษฐกจ พฒนาโครงสรางและกระจายบรการทางสงคม แกปญหาความยากจนในชนบทลาหลง (ภาคเหนอ ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ) ประสานการพฒนาเศรษฐกจและความมนคงของประเทศใหสอดคลอง และสนบสนนปฏรประบบบรหารงานของรฐบาลและกระจายสนทรพยทางเศรษฐกจเรมขยายเมองหลกออกไปในภมภาคตางๆ ในชวงปลายของแผนน ดลการช าระเงนเกนดลเปนครงแรก ดลการคาขาดดลนอยลงและเงนทนส ารองเพมขน11. ปญหาเศรษฐกจไทยในชวงกอนแผนพฒนา ฉบบท 6 มอย 5 ประการ ดงนก. เสถยรภาพทางเศรษฐกจและฐานะทางการเงนของประเทศ อยในสถานะทขาดดล คอ คาใชจายภาครฐบาลสงกวารายรบ ซงมผลมาจากการเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจโลก

ข. ความเสอมโทรมของธรรมชาตและสงแวดลอมทางเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ เพราะการใชทรพยากรธรรมชาตอยางฟมเฟอยโดยไมมการอนรกษ

ค. โครงสรางทางเศรษฐกจออนแอ และพงการน าเขาสง ไมสามารถปรบตวเขากบภาวะของโลก ขาดระบบการบรหารและความรวมมอระหวางรฐกบเอกชน นอกจากนประเทศยงตองพงพาพลงงานน ามนจากตางประเทศเพมมากขน (60-70%)

ง. การพฒนาโครงสราง และกระจายการบรการสงคมรวดเรวเกนไป ท าใหการปรบตวไมทนตอการเปลยนแปลงกอใหเกดปญหาสงคมมากขน

จ. ปญหาความยากจนของชนสวนใหญในชนบทลาหลง เพราะเขาเหลานนเปนเกษตรทมรายไดต าและขาดการศกษา (การศกษาต า)

สงคมศกษา136

12. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 6 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2530 - 2534) เนนการพฒนาประเทศโดยการน าเอาวทยาศาสตรและเทคโนโลยตางๆ มาใช เสรมสรางเสถยรภาพทางการเงนใหมนคง สงเสรมการสงสนคาออกทงทางภาคเกษตรและอตสาหกรรม ลดอตราการเพมของประชากรลงใหเหลอ 1.3% ในปสดทายของแผน และขยายเมองหลกเพมขนจากแผนท 5 ออกไปในภมภาคตางๆ13. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2535 - 2539) พฒนาเศรษฐกจ

ตอเนองจากแผนฯ 6 มงรกษาอตราการขยายตวทางเศรษฐกจใหอยในระดบทเหมาะสมและมเสถยรภาพ มงกระจายรายไดและกระจายการพฒนาไปสภมภาคใหมากขน ทงยงพฒนาคณภาพชวต และรกษาสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาตลดอตราการเพมของประชากรเหลอ 1.2%14. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (ปงบประมาณ 2540 - 2544) เปนการพฒนาทรพยากร

มนษยและคณภาพชวตคนไทย พฒนาคณภาพชวต สงแวดลอม และทรพยากรธรรมชาต เพอการพฒนาอยางยงยนและยาวนาน กระจายความเจรญไปยงสวนภมภาค โดยการพฒนากลมคนในชนบท กระจายอ านาจการบรหารออกไปยงภมภาคและทองถน พฒนาจตใจของมนษยใหมสมรรถภาพจตใจทด คณภาพจตใจดและสขภาพจตด พฒนาอาชพเกษตรกรรมใหมความแขงแกรง อตราการเพมของประชากรอยในระดบทเหมาะสม

กจกรรมทางเศรษฐกจในประเทศ

1. การเกษตรกรรม หมายถง อาชพตางๆ 4 สาขา คอก. การเพาะปลกข. การเลยงสตวค. การปาไมง. การประมง

2. การเพาะปลกและการเลยงสตว ในประเทศไทย มลกษณะทส าคญ ดงนก. เกษตรกรมเนอทถอครองขนาดเลกข. เกษตรกรเปนจ านวนมากไมมทดนเปนของตนเอง ตองเชาทดนท าการเกษตรค. การเพาะปลกสวนใหญตองพงน าฝนง. วธการผลตทางการเกษตรยงไมทนสมย

3. เกษตรกรไทยท าการเกษตรกรรมแลวประสบปญหา พอสรปได ดงนก. ปญหาดานปจจยการผลต คอ เกษตรกรไมมทดนเปนของตวเอง หรอมทดนขนาดเลกตองเชาทดนมาท าการเกษตร ท าใหเสยคาเชาเปนจ านวนมาก ในขณะเดยวกนเกษตรกรยากจนมเงนทนนอยในการท าการเกษตร

ข. ปญหาดานวธการผลต คอ เกษตรกรใชวธการแบบเกาลาสมย ใชพนธทมคณภาพต า ขาดการอนรกษดนท าใหผลผลตตกต า

ค. ปญหาดานการตลาด คอ ผลผลตทางการเกษตรของไทย สวนใหญมตลาดอยภายในประเทศ ท าใหมราคาต าสวนตลาดตางประเทศมนอยและยงมคแขงขนมาก ท าใหผลผลตลนตลาดขายไมได

สงคมศกษา137

4. รฐบาลแกปญหาทเกดกบเกษตรกรดวยวธการ ดงตอไปนก. รฐบาลออกพระราชบญญตการปฏรปทดนเพอการเกษตรกรรมข. รฐบาลตงธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรค. รฐบาลใหความรและเทคโนโลยสมยใหมแกเกษตรกรง. รฐบาลประกนราคาผลผลตทางการเกษตรและหาตลาดใหกวางขนจ. รฐบาลสงเสรมใหเกษตรกรปลกพชเศรษฐกจตามความตองการของตลาดฉ. รฐบาลก าหนดเขตเกษตรเศรษฐกจ

5. เขตเกษตรเศรษฐกจ (Agro Economic Zone) เปนการก าหนดเขตการเพาะปลก และการเลยงสตวใหเหมาะสมแกสภาพสงแวดลอมเพอผลผลตทางการเกษตรจะไดสงขน ในการก าหนดเขตเกษตรเศรษฐกจนนตองค านงถงสภาพภมประเทศลกษณะของดน อณหภมของอากาศและชนดของพชเศรษฐกจ สตวเศรษฐกจ ประเทศไทยแบงเขตเกษตรเศรษฐกจออกเปน 19 เขต แตละเขตจะมพชและสตวทเลยงแตกตางกนออกไปตามความเหมาะสม

6. เขตเกษตรเศรษฐกจของไทย

เขตท จงหวดทตงอยในเขตเศรษฐกจ ผลผลตส าคญทควรสงเสรม1 นครพนม มกดาหาร สกลนคร เลย หนองคาย อดรธาน

หนองบวล าพยาสบ มนส าปะหลง โค กระบอ ไหม

2 ยโสธร อบลราชธาน อ านาจเจรญ ปอ ไหม โค3 กาฬสนธ ขอนแกน มหาสารคาม รอยเอด ปอ ไหม4 บรรมย ศรสะเกษ สรนทร ปอ ไหม ขาวโพด มนส าปะหลง โค กระบอ5 ชยภม นครราชสมา ขาวโพด ปอ โค ฝาย ไหม ละหง มนส าปะหลง6 นครสวรรค เพชรบรณ อทยธาน ขาวโพด ขาวฟาง ยาสบ ฝาย ถวเขยว ถวเหลอง7 ลพบร สระบร ขาวโพด ถวเหลอง ถวเขยว ฝาย ขาวฟาง8 ก าแพงเพชร ตาก พจตร พษณโลก ถวเหลอง ถวลสง ขาวโพด ถวเขยว9 นาน แพร ล าปาง สโขทย อตรดตถ ฝาย ยาสบ ถวเหลอง โค กระบอ10 เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน ล าพน พะเยา ยาสบ ถวเหลอง โค กระบอ11 อยธยา สพรรณบร อางทอง กรงเทพฯ สงหบร

ชยนาท นครนายก นครปฐม นนทบร ปทมธานขาว พชหมนเวยนในนาขาว ออย

12 กาญจนบร ประจวบครขนธ เพชรบร ราชบร โค ออย มนส าปะหลง ขาวโพด ฝาย ละหง13 ฉะเชงเทรา ปราจนบร สระแกว ขาว มนส าปะหลง กระบอ14 สมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงคราม ประมงทะเล มะพราว15 ชลบร ระยอง มนส าปะหลง ประมงทะเล ออย16 จนทบร ตราด ยางพารา ผลไม ประมงทะเล17 ชมพร นครศรธรรมราช พทลง สงขลา สราษฎรธาน ขาว ยางพารา มะพราว โค กระบอ กาแฟ ประมงทะเล18 กระบ ตรง พงงา ภเกต ระยอง สตล ยางพารา มะพราว ประมงทะเล19 ยะลา นราธวาส ปตตาน ยางพารา มะพราว ผลไม กาแฟ

สงคมศกษา138

7. การประมง คอ การจบสตวน า ซงประเทศมการจบสตวน าในบรเวณแมน า คลอง บง อางเกบน า และทะเลสาบเหนอเขอนตางๆ ซงจดเปนประมงน าจด สวนทท ากนบรเวณชายฝงทะเลและในมหาสมทรจดเปนประมงน าเคมและน ากรอยการประมงในประเทศไทยปจจบนมการขยายตวมากขน เนองจากสาเหตส าคญ 2 ประการ คอ

ก. มการเพาะเลยงสตวน าจด และน ากรอยมากขนข. มการออกไปจบสตวน าในเขตนานน านอกประเทศมากขน

8. การประกอบอาชพประมงในปจจบนนชาวประมงประสบกบปญหาตางๆ ดงนก. ปญหาความเสอมโทรมของทรพยากร สตวน าในเขตนานน าของประเทศ ท าใหชาวประมงจบสตวน าไดนอยข. ปญหาการประกาศเขตเศรษฐกจจ าเพาะของประเทศเพอนบาน ท าใหชาวประมงมพนทจบสตวน าลดนอยลงค. ปญหาการขนราคาน ามนเชอเพลง ท าใหชาวประมงมคาใชจายสงขน แตจบสตวน าไดนอยลง ซงเกดจากปญหา 2 ขอแรก

ปญหาเหลานรฐบาลแกไขโดยสงเสรมใหมการเพาะเลยงสตวน าในบรเวณน ากรอยและน าจด นอกจากนยงรวมมอกบตางประเทศในดานการประมงและออกกฎหมายรกษาสภาพสงแวดลอม

9. การปาไม คอ การตดไมและการเกบของปา ในอดตอาชพนมความส าคญมากท ารายไดสง แตในปจจบนปาไมลดจ านวนลงไปเปนอนมากเหลอเพยง 28% ของพนทประเทศ ตองสงซอไมมาจากตางประเทศมาใชในประเทศ ทงนเนองจากสาเหต 3 ประการ ดงน

ก. มการลกลอบตดไมโดยผดกฎหมายมากข. มการบกรกท าลายปาเพอเปดพนทท าการเกษตร (ชาวไทยทวไปและชาวไทยภเขา)ค. การปลกปาไมทดแทนมไมทวถง

10. ปาไมทส าคญของไทย แบงออกเปนประเภทๆ ไดดงนก. ปาไมไมผลดใบ1. ปาดงดบ (ชน) - ยาง ตะเคยน กะบาก เคยน หวาย2. ปาดงดบเขา - กอ จ าปปา มะขามปอม3. ปาสนเขา - สนสองใบ สนสามใบ4. ปาเลนน าเคม - โกงกาง แสม ปรง ตะบน ล าพ

ข. ปาไมผลดใบ1. ปาเบญจพรรณ - สก ประด แดง ตะแบก มะคาโมง ยม เกลอ2. ปาแดง (ปาแพะ, ปาโคก) - เตง รง เหยง พลวง พะยอม

ค. ปาชนดอนๆ1. ปาพร - อนทนลน า จก2. ปาชายหาด - สนทะเล หกวาง กระทง โพทะเล ตนเปดทะเล

สงคมศกษา139

11. แรธาตและแหลงแรทส าคญในประเทศไทยก. แรโลหะเหลก - ลพบร นครสวรรค กาญจนบร ชลบรทองแดง - เลย ขอนแกนบอกไซด - สราษฎรธาน นครศรธรรมราชดบก, แทนทาลม - ภเกต พงงา ระนองทงสเตน (วลแฟรม) - เชยงราย นครศรธรรมราชทองค า - ประจวบครขนธ ปราจนบร นราธวาสสงกะส - ตากตะกว - กาญจนบรแมงกานส - ชลบร นราธวาส ยะลา เลย

ข. แรอโลหะฟลออไรด - ล าพน ล าปาง ราชบร กาญจนบร เพชรบร สราษฎรธานยปซม - พจตร สราษฎรธาน นครสวรรค ล าปางเกลอหน - มหาสารคาม อดรธาน อบลราชธาน นครราชสมา ชยภม ยโสธรเกลอทะเล - สมทรปราการ สมทรสาคร สมทรสงครามดนมารล (ดนสอพอง) - ลพบรดนเกาลน (ดนขาว) - ล าปางหนออน - สระบร สโขทย นครนายก ก าแพงเพชรทรายแกว - ระยองโพแตช - ชยภม นครราชสมา อดรธาน หนองคาย สกลนคร

ค. แรเชอเพลง - กมมนตภาพรงสถานหน - ล าปาง ล าพน กระบน ามน - เชยงใหม ขอนแกน ก าแพงเพชรหนน ามน - ตาก ล าพนกาซธรรมชาต - ขอนแกน อาวไทยยเรเนยม - ขอนแกน (ทอเรย - พงงา ระนอง ภเกต)

ง. รตนชาตพลอย - จนทบร ตราด กาญจนบร

12. การขนสงทางอากาศเปนการขนสงทใชขนสงมวลชนและสนคาทมคาใชจายสง แตประหยดเวลา สนามบนพาณชยนานาชาตของประเทศไทย ปจจบนนมอยดงน คอ กรงเทพฯ เชยงใหม สงขลา ภเกต (อตะเภา เชยงราย ขอนแกนอบลราชธาน)13. การขนสงทางน า เปนการขนสงทเสยคาใชจายนอยทสด แตสนเปลองเวลามาก สวนใหญแมน าล าคลองเปน

เสนทางสวนการคมนาคมทางทะเลประเทศไทยมทาเรอทส าคญ คอ ทาเรอกรงเทพฯ (คลองเตย) ทาเรอสตหบ ทาเรอศรราชา (เกาะสชง) และมโครงการสรางทาเรอน าลกทแหลมฉบง (อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร) สงขลา ภเกต และกระบ

สงคมศกษา140

14. การประกอบอตสาหกรรมในประเทศนนสามารถแบงลกษณะอตสาหกรรมได 3 ประเภท ดงนก. อตสาหกรรมขนาดยอม เปนอตสาหกรรมทท ากนมาชานานแลว และท ากนเปนจ านวนมาก อตสาหกรรมขนาดยอมนบางครงอาจเรยกวา "อตสาหกรรมในครอบครว" เปนอตสาหกรรมทใชวตถดบในทองถน เชนการทอผา การท าเครองปนดนเผา การท ารม การท าเครองเขน เครองเงน ไมแกะสลก โรงงานน าปลาการท าเครองจกสาน การท ามด เปนตน

ข. อตสาหกรรมขนาดกลาง เปนอตสาหกรรมทอาศยวตถดบทางการเกษตรและมการลงทนมากขน อตสาหกรรมประเภทนจดเปนอตสาหกรรมพนฐานทรองรบผลผลตทางการเกษตร เชน โรงงานน าตาล โรงงานถลงแรโรงสขาว โรงงานอาหารส าเรจรป โรงงานตดเยบเสอผาส าเรจรป เปนตน

ค. อตสาหกรรมขนาดใหญ เปนอตสาหกรรมทใชทนสง เทคโนโลยททนสมยมการผลตทซบซอนใชแรงงานมากดงนนอตสาหกรรมประเภทนสวนใหญประเทศไทยจงตองอาศยใหตางประเทศเขามาลงทน เชน โรงกลน-น ามน โรงงานปนซเมนต โรงงานผลตยารกษาโรค และโรงงานผลตอาหารสตว เปนตน

15. ปจจยทสงเสรมใหการพฒนาทางดานอตสาหกรรมของประเทศไทยกาวหนาคอนขางเรว เพราะการพฒนาอตสาหกรรมของไทยเพงเรมหลงสงครามโลกครงท 2 คอ

ก. ทรพยากรธรรมชาตทน ามาใชในการประกอบอตสาหกรรมมมาก และมการส ารวจหาเพมขน เชน กาซธรรมชาตและน ามนปโตรเลยม

ข. แรงงานในประเทศมมากทงยงมคาแรงต าค. รฐบาลใหความส าคญตอการพฒนาอตสาหกรรมเปนอยางมาก ดงมปรากฏในแผนพฒนาเศรษฐกจฯ ฉบบตางๆง. รฐบาลสงเสรมการลงทนทางดานอตสาหกรรม ทงจายภายในและภายนอกประเทศจ. รฐบาลสรางปจจยพนฐานในการพฒนาอตสาหกรรม เชน การสรางถนน การสรางเขอนผลตพลงงานไฟฟาการพฒนาทาเรอ สนามบนและการสอสาร การพฒนาแหลงน า เปนตน

ฉ. รฐบาลก าหนดพนทใชประกอบอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดใหญ (นคมอตสาหกรรม) เปนการสงเสรมใหอตสาหกรรมไดมการพฒนาอยางเตมท นคมอตสาหกรรมทก าหนดขนนมอยในภมภาคตางๆ เชนล าพน ขอนแกน นครราชสมา สมทรปราการ ปทมธาน ชลบร (แหลมฉบง) ระยอง (มาบตาพด) สงขลาสราษฎรธาน เปนตน

สงคมศกษา141

แบบทดสอบ ส 504

จงเลอกค าตอบทถกตอง1. เศรษฐศาสตรจลภาค (Microeconomic) คอขอใด1) ป พ.ศ. 2539 น เศรษฐกจของไทยมภาวะเงนเฟอประมาณรอยละ 6.72) ปนดลบญชเดนสะพดขาดดลประมาณ 3 แสนลานบาท3) คณะรฐมนตรมมตใหเพมคาแรงขนต าในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล อกวนละ 11 บาท4) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 6 มงผลตสนคาเพอการสงออก

2. ขอใดตอไปนกลาวผดจากความเปนจรง1) ผผลตน าเอาทดน ทน และแรงงานมาด าเนนการผลตสนคาและบรการจะไดก าไร (Profit) เปนผลตอบแทน2) ป ค.ศ. 1997 พมาก าหนดใหเปนปทองเทยวเปนการสงเสรมการผลตขนทตยภม (Secondary Production)3) ปจจย 4 ในการด ารงชวตจดเปนสนคาเศรษฐทรพย (Economic Goods) ตามหลกเศรษฐศาสตร4) แพทยทใหการรกษาผปวยนน ตามหลกเศรษฐศาสตรถอวาเปนอรรถประโยชนเกดจากการใหบรการ (Service

Utility)3. การผลตสนคาและบรการนน จะตองมปจจยการผลตครบทง 4 อยาง ขอใดหมายถงปจจยการผลต1) ทดน ทน แรงงาน และผประกอบการ 2) ทดน เงนทน แรงงาน และผผลต3) ทดน เงนทน เครองจกร และแรงงาน 4) ทรพยากร ทน แรงงาน และผผลต

4. ทฤษฎของอปสงค (Law of Demand) ตรงกบขอตอไปน ยกเวนขอใด1) หางสรรพสนคาลดราคาสนคาประจ าปท าใหยอดขายสงขน2) เกษตรกรผเลยงกงกลาด าลดการเลยงลงเนองจากราคากงลดลง3) ราคาน ามนในตลาดโลกมแนวโนมสงขน รฐบาลชกชวนใหประชาชนใชน ามนอยางประหยด4) ปจจบนราคาทองค าลดลงท าใหประชาชนซอมาสวมใสมากขน

5. ขอใดกลาวผดจากรปภาพนราคา/กโลกรม (บาท)

0 10 20 30 40

10203040

S

SD

D50

50

(เสน DD คอ เสนอปสงค และ SS คอ เสนอปทาน)1) เมอราคาสนคา กโลกรมละ 30 บาท จะมสนคาลนตลาดอย 20 กโลกกรม2) ถาราคาสนคา กโลกกรมละ 10 บาท จะมสนคาในตลาดเพยง 20 กโลกกรม3) ราคาดลยภาพคอ กโลกกรมละ 30 บาท และปรมาณดลยภาพคอ 20 กโลกกรม4) ราคาสนคา กโลกกรมละ 20 บาท จะมผซอสนคา 30 กโลกกรม ไมมสนคาขาดตลาด

สงคมศกษา142

6. ระบบเศรษฐกจแบบใดทรฐกบเอกชนรวมมอกนด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยทรฐจะด าเนนกจกรรมทเปนสาธารณปโภคตางๆ สวนกจกรรมอนๆ เอกชนเปนผด าเนนการ ระบบเศรษฐกจแบบนประเทศไทยน ามาด าเนนในปจจบนดวย1) ระบบเศรษฐกจแบบเสรนยม 2) ระบบเศรษฐกจแบบทนนยม3) ระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยม 4) ระบบเศรษฐกจแบบผสม

7. รายไดประชาต (National Income : NI) หมายถงขอใด1) มลคารวมของสนคาและบรการทผลตขนในประเทศไทย ในระยะเวลา 1 ป2) ปรมาณของสนคาและบรการทผลตขนในประเทศในระยะเวลา 1 ป3) รายไดทประชาชาตด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจในระยะเวลา 1 ป รวมกน4) รายไดทประชาชาตด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจในประเทศตลอดทงปรวมกน

8. บตรเครดตของสถาบนการเงนตางๆ จดเปน "เงน" (Money) ประเภทใด1) เหรยญกษาปณ 2) ธนบตร3) เงนฝากธนาคารประเภทกระแสรายวน 4) ถกทกขอ

9. ขอใดตอไปนกลาวถกตองเกยวกบ "เงน"1) เงนฝดและเงนเฟอเปนลกษณะทเกยวของกบคาเงนภายนอกประเทศ2) การลดคาเงนบาทและการเพมคาเงนเยนเปนเรองของคาเงนภายนอกประเทศ3) เชคเดนทาง พนธบตร และทองค า จดเปนเงนประเภทเงนฝากธนาคารประเภทกระแสรายวน4) เหรยญกษาปณและธนบตร เปนเงนทใชช าระหนไดและแลกเปลยนไดระหวางประเทศ

10. ขอใดตอไปนไมจดเปนหนาทของธนาคารพาณชย (Commercial Bank)1) รบฝากเงนประเภทตางๆ 2) ใหกยมเงน3) ใหบรการในดานการโอนเงน 4) ก าหนดอตราแลกเปลยนเงนตรา

11. ธนาคารในขอใดตอไปนมลกษณะแตกตางจากขออนๆ ทงหมด1) ธนาคารออมสน ธนาคารอาคารสงเคราะห 2) ธนาคารกรงไทย ธนาคารทหารไทย3) ธนาคารไทยพาณชย ธนาคารไทยทน 4) ธนาคารกสกรไทย ธนาคารกรงเทพ

12. ขอใดตอไปนผดจากความเปนจรงในกรณทภาวะเงนเฟอก าลงเกดขน1) ราคาสนคาและบรการสงขนเพราะสนคาขาดตลาดและตนทนการผลตสงขน2) ผทมรายไดประจ า เชน ขาราชการ และผใชแรงงานจะเปนผไดเปรยบจากสภาวการณน3) การเพมอตราดอกเบยทงเงนฝาก และเงนก จะแกปญหาเงนเฟอไดด4) เงนเฟอออนๆ นนจะเปนผลดตอเศรษฐกจเพราะผผลตและผบรโภคไมเดอดรอน

13. งบประมาณแผนดนของไทยมลกษณะเปนงบประมาณขาดดลมาเปนเวลาหลายปนนมลกษณะอยางไร1) ยอดรายไดของรฐบาลต ากวายอดรายจาย2) ยอดรายจายของรฐบาลต ากวายอดรายรบ3) ยอดรายไดของรฐบาลสงกวายอดรายจาย4) ยอดรายไดและยอดรายรบของรฐบาลเทากน

สงคมศกษา143

14. การคลงในขอใดตอไปนผดจากความเปนจรง1) ภาษศลกากร ภาษสรรรพสามตและอากรมหรสพ จดเปนภาษทางออม (Indirect Tax)2) ถารายไดของรฐบาลต ากวารายจายจะตองน าเงนคงคลงและเงนกมาเสรมใหเพยงพอ3) รายจายดานการช าระหนเงนกในงบประมาณรายจายนนทงเงนกในประเทศและตางประเทศ4) ปงบประมาณของไทยนนอยระหวางวนท 1 มกราคม ถง 31 ธนวาคม

15. มลคาของสนคาออกสงกวามลคาของสนคาเขา หมายความวาอยางไร1) ดลการคาเกนดล 2) ดลการคาขาดดล3) ดลการคาไดดล 4) ดลการคาสมดล

16. ดลการช าระเงนระหวางประเทศไทยในระยะ 2-3 ปมาน เกนดลมาตลอด เนองจากตางประเทศเขามาลงทนในประเทศมากขน บญชทแสดงเกยวกบการลงทนนคอบญชใด1) บญชเดนสะพด 2) บญชเงนโอน และบรจาค3) บญชทนเคลอนยาย 4) บญชทนส ารองระหวางประเทศ

17. การพฒนาเศรษฐกจ หมายถง การท าเศรษฐกจของประเทศใหเจรญมากขน โดยศกษาไดจากการเพมขนของรายได ประชาชาต ปจจยการพฒนาเศรษฐกจทส าคญทสด คอขอใด1) ประชากรทมคณภาพ 2) ทรพยากรธรรมชาต3) การสะสมทน 4) ความกาวหนาทางวทยาการ

18. การผลตสนคาและบรการนนตองอาศยปจจยในการผลต 4 อยาง คอ ทน ทดน แรงงาน และผประกอบการในทางเศรษฐศาสตรก าหนดใหเรยกชอผลตอบแทนปจจยการผลตแตกตางกนไป อยากทราบวาผลตอบแทนปจจยการผลตในขอใดผดจากความเปนจรง1) ผลตอบแทนทนเรยกวา "ดอกเบย" 2) ผลตอบแทนทดนเรยกวา "คาเชา"3) ผลตอบแทนแรงงานเรยกวา "คาแรง" 4) ผลตอบแทนผประกอบการเรยกวา "คาจาง"

19. "เศรษฐศาสตรมหภาค (Macroeconomic) เกยวของกบขอความใดตอไปน1) ธนาคารพาณชยทกแหงลดอตราดอกเบยเงนฝากและเงนกตามค าสงของธนาคารแหงประเทศไทย เพอความคลองตวในการลงทน

2) หางสรรพสนคาอนดบหนงของกรงเทพมหานครประกาศลดราคาสนคาทกชนด 10-15% เพอสรางยอดการจ าหนายใหเปนไปตามเปาหมายทก าหนด

3) คณะผแทนโรงงานอตสาหกรรมสงทอในประเทศไทย ยนจดหมายไปยงสมาชกสภาผแทนราษฎรของรฐบาลอเมรกน เพอใหทบทวนการออกกฎหมายจ ากดสนคาสงทอจากตางประเทศ

4) การนดหยดงานของพนกงานรถไฟ เพอเรยกรองใหการรถไฟแหงประเทศไทย เพมเงนเดอนพนกงานรถไฟเพราะคาครองชพสงขน

สงคมศกษา144

20. จากตารางนแสดงราคาอปสงค และอปทานของเนอหมในตลาดกรงเทพมหานคร อยากทราบวาปรมาณดลยภาพและราคาดลยภาพคอขอใดตอไปน

ราคา บาท/กโลกรม อปสงค (กโลกรม) อปทาน (กโลกรม)504540353025

102030405060

706050403020

1) 30 กโลกรม, 30 บาท 2) 40 กโลกรม, 35 บาท3) 50 กโลกรม, 40 บาท 4) 60 กโลกรม, 45 บาท

21. ระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยม (Socialism) มลกษณะตรงกบขอใดมากทสด1) เปนระบบเศรษฐกจทมการแขงขนเปนรากฐานทางเศรษฐกจ2) กจกรรมทางเศรษฐกจในระบบนด าเนนผานกลไกแหงราคาโดยมก าไรเปนแรงจงใจ3) รฐเปนของปจจยการผลต การวางแผนและควบคมการผลตบางประเภท4) ทรพยสนและปจจยการผลตทกประเภทไมวาจะเลกหรอใหญเปนของรฐอยางสนเชง

22. การค านวณรายไดประชาชาต (National Income) กอใหเกดประโยชนตอการศกษาเศรษฐกจของประเทศในแงมมตางๆ ยกเวนขอใดตอไปน1) ใชในการวเคราะหภาวะเศรษฐกจของประเทศ2) ใชเปรยบเทยบมาตรฐานการครองชพของประชาชนในประเทศ3) ใชเปนเครองมอในการก าหนดนโยบายเศรษฐกจของประเทศ4) ใชเปรยบเทยบมาตรฐานการครองชพของประชาชนระหวางประเทศ

23. หลงจากทานศกษาวชาเศรษฐศาสตรแลว ทานเหนวาขอใดตอไปนกลาวผดจากความเปนจรง1) เมอราคาสนคาและบรการสงขนอปสงคจะเพมขน และถาราคาสนคาและบรการลดลงอปสงคจะลดลงดวย2) รานกวยเตยว ธนาคาร และส านกงานรบแลกเปลยนรถยนตเปนตวอยางของหนวยผลต3) การวดระดบกจกรรมทางเศรษฐกจในแตละประเทศนนดไดจากรายไดประชาชาต (National Income)4) การแลกเปลยนสนคาและบรการกนโดยตรง (Barter System) จดเปนวงจรเศรษฐกจแบบดงเดม

24. ภาวะเงนเฟอ (Inflation) กอใหเกดปญหาคาครองชพสง และปรมาณเงนในมอประชาชนมมากแตมคานอยนนรฐบาลควรแกปญหานอยางไร1) ลดอตราดอกเบยเงนฝากและเงนกของธนาคารพาณชย2) รฐสรางงานและสงเสรมการลงทนในประเทศใหมากขน3) รฐออกพนธบตรรฐบาลขายแกประชาชนเพมมากขน4) รฐบาลออกกฎหมายลดภาษทางตรงลง

สงคมศกษา145

25. ขอใดตอไปนกลาวถงลกษณะของงบประมาณแผนดนของรฐบาลไดถกตองทสด1) ปงบประมาณนนทกประเทศก าหนดระยะเวลาไวระหวางวนท 1 ตลาคม ถง 30 กนยายนของปถดไป2) เงนคงคลงเปนเงนทรฐบาลสะสมไวจากการทรายรบสงกวารายจายในปกอนๆ3) ถายอดงบประมาณรายรบสงกวารายจาย เรยกวางบประมาณไดดลหรองบประมาณสมดล4) งบประมาณรายจายในแตละปๆ จะไมรวมงบช าระหนเงนกตางประเทศ

26. "ยอดเงนรายรบของประเทศนนหมดในรอบปหนงๆ ซงไดจากการสงสนคาออกไปขายตางประเทศเงนกจากตาง-ประเทศและการลงทนของชาวตางประเทศกบยอดเงนรายจายของประเทศทงหมดในรอบปนนๆ ซงไดมาจากการน าสนคาจากตางประเทศเขาและการช าระหนเงนกทงเงนตนและดอกเบย" ขอความทงหมดนกลาวถงเรองใด1) บญชทนส ารองระหวางประเทศ 2) งบประมาณแผนดนประจ าป3) ดลการคาระหวางประเทศ 4) ดลการช าระเงนระหวางประเทศ

27. การรวมกลมทางเศรษฐกจกลมใดทสมาชกในกลมมงทจะรวมมอกนในดานผลประโยชน แตไมไดใหความชวยเหลอซงกนและกน แมแตจะเขามารวมกนแกปญหาทเกดขนกบกลมกตามจนกระทงไดรบฉายาวา "กลมผลประโยชน"1) กลมประชาคมเศรษฐกจยโรป 2) สภาความชวยเหลอทางเศรษฐกจรวมกน3) สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต 4) องคการกลมประเทศผสงน ามนเปนสนคาออก

28. ปจจบนนประเทศไทยไดขยายสนามบนพาณชยนานาชาตออกไปในสวนภมภาคขนหลายแหง นอกจากกรงเทพ-มหานครแลวยงมทใดอก1) เชยงใหม ขอนแกน ภเกต 2) เชยงใหม สงขลา ภเกต3) เชยงใหม ภเกต อบลราชธาน 4) เชยงใหม ขอนแกน สงขลา

29. การประกาศลดคาเงนบาทของไทยจาก 26 บาทเปน 50 บาทตอ 1 ดอลลารสหรฐอเมรกา กอใหเกดผลอยางไรตอไปน1) หนสนตางประเทศตองช าระเปนเงนดอลลาร เมอคดเปนเงนบาทไทยจะเสยเปรยบเปนจ านวนมาก2) สนคาจากตางประเทศจะมราคาแพงขนและดงราคาสนคาอนๆ ใหแพงตามไปดวย3) ถารฐบาลกเงนตางประเทศเปนดอลลารเมอน าเขามาใชในประเทศจะคดเปนเงนบาทไดมากขน4) การสงสนคาออกไปขายตางประเทศขายเปนดอลลารจะแลกเปนเงนบาทไดมากกวาเดมแมวาราคาขายจะคงเดม กตาม

30. ถาเอกชนและรฐบาลรวมกนรบผดชอบในการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ แตเนนในดานประโยชนของประชาชนสวนรวมเปนหลก ลกษณะเชนนเปนระบบเศรษฐกจแบบใด1) ระบบเศรษฐกจแบบทนนยม 2) ระบบเศรษฐกจแบบสงคมนยม3) ระบบเศรษฐกจแบบคอมมวนสต 4) ระบบเศรษฐกจแบบผสม

31. ในชวตประจ าวนของเรานน เงน (Money) ท าหนาทใดมากทสด1) เปนเครองวดและรกษามลคา 2) เปนมาตรฐานในการช าระหนในอนาคต3) เปนสอกลางในการแลกเปลยน 4) ทงขอ 1), 2) และ 3)

สงคมศกษา146

32. ในปจจบนประเทศไทยอยในภาวะเงนเฟอประมาณรอยละ 4.5 แตยงเปนระดบทถอวาเศรษฐกจก าลงด แตถาภาวะเงนเฟอรนแรงกวานจะกอใหเกดปญหา ขอใดตอไปนผดจากลกษณะเงนเฟอ (Inflation)1) ราคาสนคาและบรการสงขนจากปกอน2) ผมรายไดประจ าจะมความเปนอยดขน3) อปสงคในสนคาและบรการต ากวาอปทาน

4) การลดอตราดอกเบยทงเงนฝากและเงนกเปนการแกปญหาทด33. ขอใดตอไปนกลาวผดจากความเปนจรง1) ธนาคารกรงไทย ธนาคารออมสน และธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรเปนของรฐบาล2) ธนาคารพาณชยทกแหงจะท าหนาทรบฝากเงน สรางเงนฝากและการใหบรการดานตางๆ3) ธนาคารแหงประเทศไทยเปนตลาดซงขายหลกทรพยหรอซอขายหน4) ธนาคารแหงประเทศไทยนอกจากควบคมสถาบนการเงนในประเทศยงผลตธนบตร

34. การใชจายงบประมาณแผนดนของรฐบาลนนมวตถประสงคหลกดงตอไปน ยกเวนขอใด1) สงเสรมการเพมผลผลตทางเศรษฐกจ2) ดแลปองกนประเทศและรกษาความสงบภายใน3) ใหการบรการทางดานการสาธารณสข การศกษา และสาธารณปโภค4) ใหทนอดหนนแกองคกรระหวางประเทศ

35. ขอใดตอไปนกลาวถกตองทสด1) ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษศลกากร ภาษสรรพสามตเปนภาษทางตรงทงหมด2) งบประมาณขาดดล หมายถง ยอดรายไดในงบประมาณต ากวายอดรายจาย3) เงนกในยอดรบของงบประมาณ หมายถง เงนกทงในและตางประเทศ4) การเกบภาษเงนไดของไทยยงไมไดใชอตราภาษกาวหนา

36. มลคาของการน าสนคาเขาและการสงสนคาออกจะแสดงอยในบญชใดของดลการช าระเงน1) บญชเดนสะพด 2) บญชเงนโอนและเงนบรจาค3) บญชทนเคลอนยาย 4) บญชทนส ารองระหวางประเทศ

37. สมาคมอาเซยน (ASEAN) และกลมประชาคมเศรษฐกจยโรป (EC) มปญหาในการรวมกลมคลายกนในเรองใดตอไปน1) การกระจายผลประโยชนไมเทาเทยมกน 2) อปสรรคในการเคลอนยายแรงงานและทน3) การขาดความรวมมอในหมประเทศสมาชก 4) ประเทศสมาชกมลกษณะเศรษฐกจคลายกน

38. การคาระหวางประเทศของไทยมลกษณะตรงกบขอใดตอไปน1) สนคาออกของไทยเปนสนคาเกษตรกรรมเชนเดยวกบสนคาเขา2) ปรมาณการคาของไทยขยายตวสงขนและดลการคาเกนดลทกป3) สนคาออกสวนใหญของไทยสงไปขายใหกบญปนและกลมรฐอนโดจน4) มลคาการสงออกต ากวาการน าเขาทกปในรอบ 20 ปทผานมา

39. โครงการพฒนาชายฝงทะเลดานตะวนออกของรฐบาลมงทจะพฒนาอตสาหกรรมในเขตใดตอไปน1) ฉะเชงเทรา - ชลบร 2) ชลบร - ระยอง 3) ชลบร - จนทบร 4) ชลบร - พทยา

สงคมศกษา147

40. ขอใดไมจดเปนจดมงหมายของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไทย1) เพอชแนวนโยบายของรฐ 2) เพอวางแผนการด าเนนงานของรฐบาล3) เพอประโยชนแกประเทศชาตเปนสวนรวม 4) เพอควบคมกจการและสาขาการผลตตางๆ

41. การขนสงสนคาทางน าของไทยกบตางประเทศนนประเทศไทยใชทาเรอใดเปนส าคญ1) ทาเรอคลองเตย ทาเรอพาณชยสตหบ 2) ทาเรอคลองเตย ทาเรอแหลมฉบง3) ทาเรอศรราชา ทาเรออตสาหกรรมมาบตาพด 4) ทาเรอศรราชา ทาเรอคลองเตย

42. เพราะเหตใดจงกลาววาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฯ เปน "แผนชน า"1) เพราะเปนการควบคมการปฏบตตามแผนไดอยางใกลชด2) เพราะเปนแผนทเจาหนาทสวนกลางเทานนทมอ านาจเดดขาด3) เพราะเปนแผนทบงคบใหปฏบตตามเสมอนเปนกฎหมายของชาต4) เพราะเปนหลกและแนวทางทรฐบาลจะถอปฏบตไดอยางกวางๆ

43. ตามหลกเศรษฐศาสตร ปจจยการผลตในขอใดตอไปนผดจากความเปนจรง1) ทดน คอทตงของแหลงผลตรวมถงทรพยากรทอยในดน บนพนดนและเหนอพนดน2) ทน คอสงตางๆ ทสรางขนมาเปนเครองใชในการผลตในทนไมรวมถง "เงน"3) แรงงาน คอก าลงกายทมาจากมนษยและสตว สวนก าลงความคดมาจากมนษยเทานน4) ผประกอบการ คอผทน าเอาทดน ทนและแรงงานมาท าใหเกดการผลตหรอเรยกวา "ผผลต"

44. ประเทศไทยใชระบบเศรษฐกจแบบผสม (Mixed Economy System) มลกษณะตรงกบขอใดตอไปนก. รฐเปนเจาของปจจยการผลตอยางสนเชงข. รฐจดรฐสวสดการใหกบประชาชนค. เปนระบบเศรษฐกจทผสมระหวางทนนยมกบสงคมนยมง. รฐกบเอกชนรวมกนด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจ

1) ก., ข. และ ค. 2) ก., ค. และ ง. 3) ก., ข. และ ง. 4) ข., ค. และ ง.45. เงน (Money) ท าหนาทในสงคมดานใดมากทสดในชวตประจ าวน1) เปนมาตรฐานในการวดมลคา (Measure of Value)2) เปนสอกลางในการแลกเปลยน (Medium of Exchange)3) เปนมาตรฐานในการช าระหนในอนาคต (Standard of Deferred Payment)4) เปนเครองรกหษามลคา (Store of Value)

46. ขอใดตอไปนกลาวถกตองทสดเกยวกบเงน (Money)ก. เงนคอสงทสงคมสรางขนเพอใชเปนสอกลางในการแลกเปลยนข. รฐบาลเปนผผลตเหรยญกษาปณขนใชโดยไมตองใชสงค าประกนใดๆค. ปรมาณเงนคอเงนประเภทเหรยญกษาปณและธนบตรทหมนเวยนอยในระบบเศรษฐกจง. คาเงนจ านวนหนงสามารถน าไปใชซอสนคาไดจ านวนหนงนน จดเปนคาเงนประเภทคาภายนอกประเทศ

(External Value)1) ก. และ ข. 2) ก. และ ง. 3) ข. และ ค. 4) ค. และ ง.

สงคมศกษา148

47. รายไดสวนใหญของรฐบาลไทยมาจากการเกบภาษอากร ซงแบงไดเปนภาษทางตรงและภาษทางออม ภาษในขอใดตอไปนจดเปนภาษทางออมทงหมด1) ภาษดอกเบยเงนฝาก อากรมหรสพ ภาษทดน 2) ภาษเดนทาง ภาษสรรพสามต ภาษมรดก3) ภาษศลกากร ภาษสรรพสามต อากรมหรสพ 4) ภาษรถยนต ภาษศลกากร อากรสรา

48. สถาบนการเงนในประเทศไทยตางๆ ตอไปนขอใดกลาวถกตอง1) การซอขายหนทกชนดสามารถท าไดทตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยและธนาคารพาณชยทกแหง2) สหกรณการเกษตรและสหกรณออมทรพยเปนสถาบนการเงนทมงใหชวยเหลอทางดานการเงนแกบคคลทวไป3) ธนาคารอาคารสงเคราะห ธนาคารออมสน ธนาคารกรงไทย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตรเปนธนาคารพาณชยของรฐบาล

4) ธนาคารกลางของประเทศไทย มหนาทผลตธนบตรรกษาทนส ารองระหวางประเทศและควบคมธนาคารพาณชยทกแหง คอธนาคารแหงประเทศไทย

49. ธนาคารพาณชย (Commercial Bank) ทกแหงในประเทศไทย มหนาทหลกเหมอนกนในขอตอไปน ยกเวนขอใด1) รบฝากเงนประเภทตางๆ2) การสรางเงนฝากหรอใหกยมเงน3) ก าหนดอตราดอกเบยเงนฝากและเงนก4) การใชบรการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศและการโอนเงน

50. ในดานการคาขายกบตางประเทศนนประเทศไทยประสบปญหาการขาดดลการคาตดตอกนมาเปนเวลาหลายสบปนน แสดงวา ลกษณะการคาของไทยเปนอยางไร1) ปรมาณของสนคาออกต ากวาปรมาณของสนคาเขา2) มลคาของสนคาออกต ากวามลคาของสนคาเขา3) จ านวนชนดของสนคาออกต ากวาจ านวนชนดของสนคาเขา4) มลคารวมของสนคาออกและสนคาเขาลดต าทกป

51. ขอใดตอไปนไมใชลกษณะงบประมาณแผนดนของประเทศไทย1) งบประมาณแผนดนของไทยนนรฐบาลเปนผจดท าแตผอนมตในการใชงบประมาณแผนดน คอ รฐสภา โดยระยะเวลาในการใชระหวางวนท 1 ตลาคม ถง 30 กนยายนของปถดไปเปนปงบประมาณ

2) ถารายไดภาครฐบาลต ากวารายจายในงบประมาณแผนดน แสดงวางบประมาณนนมลกษณะขาดดลจงตองน าเงนกและเงนคงคลงมาเสรมเพอใหดลกน

3) เงนกของรฐบาลนนมทงจากภายในประเทศและตางประเทศ งบประมาณประเภทรายรบจะมเฉพาะยอดเงนกภายในประเทศเทานน สวนงบประมาณประเภทรายจายมทงภายในและตางประเทศ

4) งบประมาณแผนดนรายจายนนมวตถประสงคหลกในการใชจายเพอเพมพนรายไดประชาชาต จดสาธารณปโภคปองกนประเทศ รกษาความสงบภายในและจดสรรเพอชวยเหลอองคกรระหวางประเทศตางๆ

52. เมอเกดปญหาเงนเฟอ (Inflation) หรอเงนฝด (Deflation) เมอใด ท าใหเศรษฐกจของประเทศเสยหาย จงตองแกปญหาดวยวธตางๆ ตอไปนขอใดเปนวธการทผด1) การลดคาเงนเปนการแกปญหาเงนเฟอและยงสามารถแกปญหาดลการคาขาดดลดวย2) การเพมประมาณการขายพนธบตรรฐบาลใหมากขนเปนการแกปญหาเงนฝดไดเปนอยางด3) การลดอตราดอกเบยทงเงนฝากและเงนกของธนาคารพาณชยเปนการแกปญหาเงนฝด4) การจดงบประมาณแผนดนทมลกษณะเกนดลของรฐบาลมสวนในการแกปญหาเงนเฟอ

สงคมศกษา149

53. การทรฐบาลสหรฐอเมรกาไดเรยกรองใหประเทศไทยยอมรบกฎหมายลขสทธและสทธบตร มฉะนนรฐบาลสหรฐอเมรกาจะยกเลกสทธพเศษ G.S.P แกไทย ถามวา G.S.P นนคออะไร1) ระบบการใหสทธพเศษทางภาษศลกากรทประเทศพฒนาแลวใหแกประเทศก าลงพฒนา โดยการลดหยอนหรอยกเวนการเกบอากรขาเขาในสนคาทกประเภท

2) ระบบการปลอดภาษศลากรทประเทศสหรฐอเมรกาตกลงกบประเทศไทยโดยไมเกบอากรขาเขาจากสนคาไทย ทกประเภท

3) ระบบการใชสทธพเศษในโควตาหรอปรมาณการสงสนคาจากประเทศไทยไปขายในประเทศสหรฐอเมรกา4) ทกขอทกลาวมา

54. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงประเทศมลกษณะดงขอตอไปน ยกเวนขอใด1) ในการวางแผนพฒนาเศรษฐกจนนรฐบาลมจดมงหมายเพอปรบปรงโครงสรางการผลตของประเทศ และแกปญหา ความยากจน

2) ปจจยพนฐานในการพฒนาเศรษฐกจประกอบดวยประชากร ทรพยากรธรรมชาต การสะสมทนและความกาวหนา ทางดานเทคโนโลย

3) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 6 มงสงเสรมการเพมผลผลตของประเทศโดยการน าเอาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใช

4) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทกฉบบเปนแผนพฒนาประเภท "แผนเพอการควบคม" และทกแผนมระยะเวลาการใช 5 ป

55. ขอความใดตอไปนกลาวผดจากความเปนจรงของเศรษฐศาสตร1) ปญหาพนฐานทางเศรษฐกจมอย 3 ประการ คอ ผลตอะไร ผลตอยางไร และผลตเพอใคร2) ผลตภณฑประชาชาตเบองตน (Gross National Product : GNP) หมายถง มลคารวมของสนคาและบรการทผลตขนในประเทศระยะเวลา 1 ป

3) ความสมพนธระหวางหนวยเศรษฐกจทเรยกวาหนวยครวเรอนและหนวยธรกจ ซงท าหนาทเปนทงผผลตและผบรโภค เรยกวา วงจรเศรษฐกจ

4) รฐบาลก าหนดใหป พ.ศ. 2530 เปน "ปทองเทยวไทย" เปนการสงเสรมการผลตขนอดม (Tertiary Production)56. ขอใดตอไปนเปนตามทฤษฎของอปทาน (Law of Suppy)1) ชาวนาในเขตภาคเหนอในปจจบนปลกถวเหลองกนมากขนเพราะขายไดราคาด2) ในปนเกษตรกรชาวสวนล าไยขายล าไยไดราคาดเพราะล าไยมปรมาณนอย3) ราคาทองค าในตลาดโลกสงขนเนองจากสถานการณการเมองของโลกตงเครยด4) นกธรกจชาวญปนเขามาลงทนในประเทศไทยมากขนเพราะคาเงนเยนมคาสงขนเมอเปรยบเทยบกบคาเงนบาท

57. เรองของอปสงคและอปทานในขอตอไปนกลาวไมถกตอง1) การก าหนดราคาสนคาและปรมาณของสนคาใหเหมาะสมนนผผลตจะตองศกษาจากอปสงคและอปทานในสนคา นนๆ กอน

2) ราคาของสนคาอนทเกยวของหรอราคาของสนคาอนๆ ทใชแทนกนไดกบสนคาทจะผลตหรอบรโภคจะไมมผลตออปสงคและอปทาน

3) คาของจดตดของเสนอปสงคและเสนอปทานในกราฟแสดงอปสงคอปทานนนคอคาดลยภาพ4) คาดลยภาพ หมายถง ปรมาณของสนคาและราคาของสนคาทผผลตและผบรโภคพอใจทจะผลตและบรโภค

สงคมศกษา150

58. ขอใดตอไปนกลาวผดจากความเปนจรง1) การเปลยนสนามรบเปนสนามการคาของรฐบาลไทยนน จดเปนเศรษฐศาสตรมหภาค (Macroeconomic)2) การพฒนาเศรษฐกจทแทจรงนนคอ การท าใหประชาชนไทยในประเทศมรายได และมาตรฐานการครองชพดขน3) ปจจยทควบคมปรมาณการผลตนน ประกอบดวยปรมาณของวตถดบ อปสงคในสนคานนและราคาของผล-ผลตนนในตลาด

4) ในการผลตสนคาและบรการนนจะตองมปจจยการผลตครบทง 4 อยางคอ ทดน แรงงาน เงนทน และผประกอบการ

59. การแกปญหาทางเศรษฐกจในขอใดตอไปนไมสามารถเปนไปได1) ปญหาเงนเฟอ (Inflation) นอกจากการเพมอตราดอกเบยแลว การเพมภาษทางตรงและทางออม สามารถแกปญหานได

2) ปญหาการขาดดลการช าระเงนระหวางประเทศนอกจากการสงสนคาออกไปจ าหนายในตางประเทศแลว การสงเสรมการลงทนในตางประเทศยงชวยได

3) ปญหาการขาดดลการคา นอกจากการสงเสรมการผลตสนคาเพอสงออกและหนมาใชสนคาทผลตในประเทศแลว การสงเสรมการทองเทยวสามารถแกปญหานได

4) ปญหาทางดานการคาระหวางประเทศสวนใหญ เกดจากการก าหนดนโยบายการคาระหวางประเทศ สามารถแกปญหานไดโดยการรวมมอกนทางเศรษฐกจระหวางประเทศ

60. สถาบนการเงนในขอใดไมไดเปนของรฐบาล1) ธนาคารอาคารสงเคราะห - สถานธนานเคราะห2) ธนาคารทหารไทย - ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย3) ธนาคารกรงไทย - ธนาคารออมสน4) ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร - สถานธนานบาล

61. ภาษทางออม (Indirect Tax) เปนภาษทประชาชนทกเพศทกวยเสยกนเปนสวนใหญ คอภาษในขอใด1) ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษทะเบยนรถยนต ภาษทดน2) ภาษเงนไดนตบคคล ภาษดอกเบย ภาษรางวล3) ภาษสรรพสามต ภาษมหรสพ ภาษสนคาเขา4) ภาษโรงเรอน ภาษมรดก ภาษมลคาเพม

62. งบประมาณแผนดนในขอใดตอไปนผดจากความเปนจรง1) ปงบประมาณของประเทศไทยอยระหวางวนท 1 ตลาคม ถง 30 กนยายนของปถดไป2) งบประมาณขาดดล หมายถง ยอดรายไดต ากวายอดรายจายประจ าป3) รฐบาลเปนผเสนองบประมาณประจ าป แตรฐสภาเปนผอนมตการใชงบประมาณประจ าป4) รายรบและรายจายในงบประมาณแผนดนเกยวกบเงนกนน หมายถงเงนกทงในและนอกประเทศ

63. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 6 (พ.ศ. 2530-2534) นน เนนในขอตอไปน ยกเวนขอใด1) เนนในการสรางปจจยพนฐานทางเศรษฐกจและก าลงคนแผน 22) ลดอตราการสงออกทงเกษตรกรรมและอตสาหกรรม3) สงเสรมการสงออกทงภาคเกษตรและอตสาหกรรม4) เนนการพฒนาประเทศโดยการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย

สงคมศกษา151

64. เขตเกษตรเศรษฐกจ (Agro Economic Zone) เปนการก าหนดเขตเกษตรกรรมใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมดงนนขาวโพด มนส าปะหลง ปอ ไหม และโค นนควรจะด าเนนในเขตใดตอไปน1) อดรธาน ขอนแกน อบลราชธาน 2) เชยงใหม เชยงราย ล าพน3) สระบร ประจวบครขนธ ราชบร 4) สราษฎรธาน ชลบร เพชรบรณ

65. จงหวดในขอตอไปนมความส าคญถกตองตามทกลาว ยกเวนขอใด1) เชยงราย พษณโลก และสงขลา เปนจงหวดทมประชากรเกนลานคน2) ศรสะเกษ พทลง และชลบร เปนจงหวดทประชากรมรายไดต าทสดของแตละภมภาค3) เชยงใหม ภเกต และสงขลา เปนจงหวดทรฐบาลใหมการพฒนาสนามบนเปนทาอากาศยานนานาชาต4) เชยงราย อบลราชธาน และระนอง เปนจงหวดชายแดนของไทย

เฉลย

1. 3) 2. 2) 3. 1) 4. 2) 5. 3) 6. 4) 7. 3) 8. 3) 9. 2) 10. 4)11. 1) 12. 2) 13. 1) 14. 4) 15. 1) 16. 3) 17. 1) 18. 4) 19. 2) 20. 2)21. 3) 22. 4) 23. 1) 24. 3) 25. 3) 26. 4) 27. 4) 28. 2) 29. -) 30. 4)31. 4) 32. 1) 33. 3) 34. 4) 35. 2) 36. 1) 37. 1) 38. 2) 39. 2) 40. 4)41. 2) 42. 4) 43. 3) 44. 4) 45. 2) 46. 1) 47. 3) 48. 4) 49. 3) 50. 2)51. 4) 52. 1) 53. 1) 54. 4) 55. 2) 56. 1) 57. 2) 58. 4) 59. 2) 60. 2)61. 3) 62. 4) 63. 2) 64. 1) 65. 2)

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

สงคมศกษา152

สงคมไทย

การเปลยนแปลงของสงคมไทยสงคมไทย แบงเปน 2 ชวง คอ

1. สงคมไทยสมยโบราณสงคมไทยสมยโบราณมหนวยสงคมยอยๆ เปนองคประกอบทส าคญ แตทคนไทยคนเคย คอ บานกบเมองบานหรอหมบาน เปนครวเรอนหลายๆ ครวเรอนทอยเรยงรายเปนกลม หมบานของไทยมกตงชอตามสภาพ

ภมศาสตร เชน บานเกา บานใหม บานดอน ฯลฯเมองมลกษณะการสรางเมอง 2 อยาง คอ1. การทคนในหมบานเดมมจ านวนเพมมากขน อพยพไปตงครอบครวใหม เกดเปนเมองใหม2. วธท าสงคราม รกรานเมองอนทมท าเลเหมาะสม

ลกษณะของผคนในสมยโบราณผคนในสมยโบราณมความหลากหลายมาก มคนอพยพเขามาตงถนฐานในประเทศไทยจ านวนมาก เรยกวา ผเขา

มาขอพงพระบรมโพธสมภาร ซงพระมหากษตรยไดทรงด าเนนพระราโชบายกบบคคลเหลานนหลายอยาง คอ1. พยายามแบงเขตทอยอาศยใหเปนยานๆ2. ผกใจคนตางแดนดวยการใหความดความชอบ เมอท าประโยชนใหแกประเทศ3. ควบคมอ านาจคนตางถนมใหมอ านาจมากเกนไป4. ผสมกลมกลนกบชนชาตอนโดยการแตงงาน

สงคมศกษา153

การจดระเบยบทางสงคมบานหรอหมบานจดระเบยบทางสงคม โดยใชระบบทางเครอญาต แบงหนาทกนตามวยและเพศมหลกฐานทพบวามหลกเกณฑการแบงสรรผคนตามหนาทและสทธอยางชดเจน โดยใชกฎหมายชอ "พระไอยการ

ต าแหนงนาพลเรอนและไอยการต าแหนงนาทหารหวเมอง" เกดในสมยพระบรมไตรโลกนาถเปนการก าหนดสทธและหนาทของคนโดยดจากการถอครองทดนจากกฎหมายศกดนานสามารถแบงคนออกเปน 2 ชนชน คอ

1. ชนชนผปกครอง ไดแก พระมหากษตรย เจานาย ขนนางและพระสงฆ2. ชนชนผอยใตปกครอง ไดแก ไพรและทาสไพร คอ ราษฎรธรรมดาทเปนเสรชนขนสงกดมลนายหรอกรมกอง อยภายใตการดแลของมลนาย แบงออกเปน

3 ชนชน คอ1. ไพรหลวง เปนไพรทขนตรงตอพระมหากษตรยและพระองคไดแจกจายไปยงกรมกองตางๆ ไมขนกบมลนาย

โดยตรง มหนาทเขาเวรรบราชการ2. ไพรสม เปนไพรทพระมหากษตรยพระราชทานใหแกเจานายและขนนาง มหนาทรบใชมลนายและเขาเวร

รบราชการ เมอมลนายตายตองโอนไปเปนไพรหลวง3. ไพรสวย เปนไพรสมหรอไพรหลวง แตไมสามารถมาเขารบราชการได เพราะอยไกลจงสงของมาแทนทาส มจ านวนนอยกวาไพร ทาสในสงคมไทยสวนใหญเปนทาสทเกดจากการยมเงน เปนทาสไถตวได ทาสทไถตว

ไมได คอ ทาสเชลยศกและทาสในเรอนเบย ทาสมฐานะต าตอย มคาเทากบทรพยสนของนายเงน ทาสมหนาทรบใชมลนายยามสงครามมหนาทเชนเดยวกบไพร2. สงคมไทยสมยใหม

สงคมไทยสมยใหมเรมตงแตสมยรชกาลท 4 เปนชวงทมการตดตอกบตะวนตกอยางเปนทางการ ท าใหเกดการเปลยนแปลงหลายอยาง คอ

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ ท าใหโครงสรางทางเศรษฐกจเปลยนจากการผลตเพอยงชพเปนการผลตเพอการคาท าใหทดนและแรงงานมความส าคญมากขน ขาวกลายเปนสนคาทตองการในตลาดโลก แรงงานเสรจงเปนทตองการมผลท าใหเกดการเลกทาส เลกไพรในสมยรชกาลท 5

การเลกไพร รชกาลท 5 ทรงด าเนนการดงน1. จดตงกรมทหารหนา2. จายเงนแทนคาแรงงานประจ าการ3. ตราพระราชบญญต พ.ศ. 2431 ก าหนดอายไพรหลวงรบราชการ4. ลดเงนคาราชการ5. ประกาศใชพระราชบญญตลกษณะการเกณฑทหาร ร.ศ. 124 พ.ศ. 2448 เปนการประกาศใหมการเกณฑ

ทหารทวประเทศการเลกทาส

รชกาลท 5 ทรงด าเนนการเลกทาสอยางคอยเปนคอยไป ทส าคญคอ1. ประกาศใชพระราชบญญตพกดกระเษยณอายลกทาสลกไทย ก าหนดใหลกทาสทเกดใน พ.ศ. 2411 ซงเปนปท

พระองคครองราชย มคาตวสงสด เมออาย 7-8 ป และอาย 21 ปกเปนไท2. ตราพระราชบญญตเลกทาส พ.ศ. 2448 มผลใชบงคบตงแต 1 เมษายน พ.ศ. 2448

สงคมศกษา154

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ มการเปลยนแปลงการคาโดยมการคาขายกบตะวนตกมากขน พระคลงสนคาไมมบทบาทในการคาขาย การคาเปลยนจากระบบเศรษฐกจแบบยงชพเปนเศรษฐกจแบบการคา

การเปลยนแปลงทางดานสงคม มการปฏรปสงคมในสมยรชกาลท 5 หลายอยางเพอเปนการเตรยมบคลากรเขารบราชการ ท าใหมการจดการศกษาแบบตะวนตกอยางจรงจง รชกาลท 5 มบทบาทในการสรางคนในรปแบบใหมทตางจากระบบการศกษาแบบวงและวด ในสมยเกา คอ โรงเรยนพระต าหนกสวนกหลาบ โรงเรยนแผนท โรงเรยนนายรอยทหารบกโรงเรยนกฎหมาย โรงเรยนนายเรอ ในสมยนนมการตงทนเลาเรยนหลวงเพอสงคนเกงไปศกษาตางประเทศ

การเปลยนแปลงทางการปกครอง เนองจากชาตตะวนตกคกคามดนแดนของเราอยางมาก จงไดเรมมการปฏรประบบราชการตงแต พ.ศ. 2435 โดยยกเลกจตสดมภและตงกระทรวง 12 กระทรวงมาท างานแทน ยดหลกการปกครองหวเมองโดยสวนกลางใหมากทสด การปฏรประบบราชการมผลท าใหเกดรฐแบบใหม เรยกวา ชาตหรอประเทศ

การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมวฒนธรรมไทยปจจบนไดรบอทธพลจากวฒนธรรมภายนอกมากมาย ทส าคญคอ1. อนเดย ไทยรบวฒนธรรมดานการเมองการปกครอง เชน การยกฐานะกษตรยใหเปนสมมตเทพ เปนเทวราช

ตามหลกศาสนาพราหมณ-ฮนด ดานศาสนากมพธกรรมในศาสนาพราหมณมาเกยวของ เชน พระราชพธบรมราชาภเษกส าหรบภาษาและวรรณคด กมการน าเอาภาษาบาล-สนสกฤตมาใชในภาษาไทย

2. จน ศลปกรรมแบบจนรงเรองมากในสมยรชกาลท 3 น าเอาศลปะแบบจนมาผสมผสานในงานกอสราง เรยกวาแบบพระราชนยม เชน วดราชโอรสาราม วดเฉลมพระเกยรต ภาษาจนถกน ามาใชปะปนกบภาษาไทยอยางมาก วรรณกรรมจนเปนทนยมมากในสงคมไทย เชน เรองสามกก ประเพณของจน เชน ไหวเจา เชงเมง กงเตก คนไทยกนยมท าเชนกน

3. ชาตตะวนตก มจดประสงคเขามาคาขายและเผยแพรศาสนา แตเรากไดรบวฒนธรรมของตะวนตกมาปะปนกบวฒนธรรมไทยหลายอยาง เชน รบเอาเรองการสรางปอมคาย การท าขนมหวาน เชน ฝอยทองมาจากโปรตเกส รบเอาความรเรองดาราศาสตรมาจากฝรงเศส

วฒนธรรมไทยกอนสโขทยเปนวฒนธรรมเกยวของกบศาสนาทงศาสนาพทธ พราหมณและฮนด มวฒนธรรมในสมยนทส าคญคอ- วฒนธรรมของแควนทวารวด ซงไดรบอทธพลมาจากอนเดย- วฒนธรรมของแควนศรวชย เปนอทธพลของศาสนาพทธ ลทธหนยาน- วฒนธรรมของแควนหรภญชย มพทธศาสนาเปนรากฐานของวฒนธรรมวฒนธรรมสมยสโขทย- ดานสถาปตยกรรม นยมสรางเจดย 3 แบบ คอ เจดยทรงพมขาวบณฑ หรอทรงดอกบวตม เจดยทรงลงกา

หรอทรงกลม และเจดยทรงเรอนธาต- ดานประตมากรรม สรางพระพทธรปส ารดและเครองเคลอบ เรยกวา สงคโลก- ดานวรรณคด ไดแก ศลาจารกหลกตางๆวฒนธรรมสมยอยธยา- ดานสถาปตยกรรม การปลกบานเรอนม 2 แบบ คอ บานเรอนเครองผก และเรอนเครองสบ สวนการสราง

วดนยมสรางเจดยยอมมไม 12- ดานประตมากรรม สวนใหญเปนพระพทธรปส ารด- ดานจตรกรรม เนนเรองพทธประวต โดยเฉพาะทศชาต

สงคมศกษา155

วฒนธรรมสมยกรงธนบรและตนรตนโกสนทร- ดานสถาปตยกรรม ในสมยรชกาลท 3 นยมเลยนแบบจน เรยกวา แบบพระราชนยม- ดานจตรกรรม วาดภาพประดบฝาผนงโบสถและวหาร- ดานนาฏศลปและวรรณกรรม กวทมชอเสยงในสมยรชกาลท 2 คอ สนทรภ เจาพระยาพระคลง (หน)การเปลยนแปลงทางวฒนธรรมไทยสมยรชกาลท 4-พ.ศ. 24751. วทยาการสมยใหมเขามาโดยคณะมชชนนาร มการตงโรงพมพในไทยครงแรก พ.ศ. 2379 มการตงโรงเรยน

ของคณะมชชนนาร ท าใหคนไทยไดเรยนหนงสอ กระตนใหรฐบาลน าระบบการศกษาในโรงเรยนมาใชแทนการศกษาในครอบครว วงและวด

2. ดานขนบธรรมเนยมประเพณ มการเปลยนแปลงในสมยรชกาลท 4 มาก เชน ใหสทธหญงเลอกคครองรชกาลท 5 เลกการหมอบคลานเขาเฝา การเปลยนแปลงวฒนธรรมมมากในสมยรชกาลท 6 เชน สงเสรมการมภรรยาคนเดยวออกพระราชบญญตนามสกล ใช พ.ศ. แทน ร.ศ. เปนตน

3. ดานศลปกรรม- ดานจตรกรรม รบการวาดภาพเหมอนของจรงมาจากตะวนตก- ดานสถาปตยกรรม น าแบบตะวนตกมาใชในการกอสราง เชน สรางพระทนงอนนตสมาคม มการผสม

ศลปะไทยกบศลปะตะวนตก เชน พระทนงจกรมหาปราสาท

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจของไทยโครงสรางเศรษฐกจของไทยแบงออกเปน 2 ชวง คอ1. เศรษฐกจแบบยงชพ

เศรษฐกจแบบยงชพของสงคมไทยมลกษณะกวางๆ ดงน1. การผลตเพอการบรโภคในครวเรอนหรอชมชน มไดผลตเพอขาย2. การเพาะปลกเปนการพงธรรมชาต3. ชาวนาตองผลตสงของเครองใชทงหมดทมความจ าเปนตอการด ารงชวตเอง4. การแลกเปลยน เปนการแลกเปลยนสนคาในเมองระบบเศรษฐกจแบบยงชพมลกษณะเปนแบบมลนาย-ไพร ซงในสมยกรงรตนโกสนทรตอนตนการคาขาย

กบจนคกคกมาก สนคาของปาทมาจากการเกณฑสวยเปนทนยม ภาษอากรจะเกบในรปของสงของ เชน อากรคานาเกบเปนหางขาว ในสมยรชกาลท 2 มชาวจนอพยพเขามาตงถนฐานในไทย สวนไทยเขามาเปนกรรมกรรบจาง ในสมยรชกาลท 3 มการเปลยนดานการจดเกบภาษอากรโดยจดระบบเจาภาษนายอากร ซงกอใหเกดผลดแกรฐบาล2. เศรษฐกจแบบเงนตรา

เกดขนในสมยรชกาลท 4 มขอรบทส าคญทสด คอ การลงนามในสนธสญญาเบาวรง ซงแสดงใหเหนถงความไมพอใจในสภาพการคาของไทยในชวงนน คอ

1. การคาผกขาดของพระคลงสนคา2. นโยบายการเกบภาษทไมแนนอน3. การใชสทธเลอกซอกอนของรฐบาลไทย

สงคมศกษา156

ลกษณะของระบบเศรษฐกจแบบเงนตรา มผลตอการเปลยนแปลงสงคมไทยดงน1. วตถประสงคของชาวนานอกจากผลตไวบรโภคแลว ยงท าเพอขายสตลาด ซงเปนการสลายตวของเศรษฐกจ

แบบยงชพโดยสนเชง2. สงคมเมองไมผลตขนปฐมภมแตเปนผซอและกระจายการผลตไปสชนบท3. เศรษฐกจไทยถกผนวกเขาเปนสวนหนงของเศรษฐกจโลก

สนธสญญาเบาวรง 2398สนธสญญาเบาวรงกอใหเกดการเปลยนแปลงทส าคญในดานการคากบตางประเทศ คอ1. ยกเลกสนคาผกขาด เลกสนคาตองหาม และยกเลกระบบการคาผกขาดของพระคลงสนคาโดยสนเชง2. ใหพอคาตดตอคาขายกนไดโดยเสร น าสนคาเขามาคาขายไดทกชนด นอกจากอาวธซงเมอน าเขามาตองขาย

ใหรฐบาลเทานน สวนฝนจะตองขายใหเฉพาะเจาภาษฝน ถาเจาภาษไมซอฝนเอาไว ใหบรรทกกลบออกไป3. พอคาสามารถซอสนคาออกนอกประเทศไดทกชนด ไมมการหวงหาม ยกเวน ขาว เกลอ ปลา รฐบาลไทยยงคง

สงวนสทธทจะประกาศหามมใหสงออกนอกประเทศได เมอเกดการขาดแคลนหรอทพภกขภย4. ยกเลกคาธรรมเนยมปากเรอ เปลยนมาเปนการเกบภาษขาเขา-ขาออก รอยละ 3

การเปลยนแปลงทางสงคม การเมองการปกครองและศลปวฒนธรรมของชาตตะวนตก

การเปลยนแปลงทางสงคมและศลปวฒนธรรมของชาตตะวนตกสมยโบราณตะวนตกในสมยโบราณ หมายถง บรเวณรอบๆ ทะเลเมดเตอรเรเนยน ดนแดนของกรกและโรมนตะวนออกกลางเปนบรเวณทมอารยธรรมของอยปตและเมโสโปเตเมย ซงมความเชอในอ านาจลกลบของธรรมชาต

เชอวา ผปกครองมอ านาจผกพนกบศาสนาอยางแนนแฟน กลาวคอกษตรยหรอฟาโรหทรงเปนโอรสของเทพเจา ราหรอเรมรดกทตะวนออกกลางทงไว คอ

- อกษรภาพเฮยโรกลฟกของอยปต - ซกกแรตของสเมเรยน- อกษรลมคนฟอรมของสเมเรยน - สวนลอยแหงบาบโลนของบาบโลเนย- อกษรแทนเสยงของฟนเซย - การแกะสลกสฟงซของอยปต- เทคนคการกอสรางทส าคญ คอ ประมดของอยปต - การแกะสลกภาพนนต าของชาวอสซเรยกรก ยกยองเชดชเสรภาพเหนอสงอนใด กรกรบวฒนธรรมมาจากไมนวน เชอในเทพเจาหลายองค แตไมงมงาย

เหมอนพวกตะวนออกกลาง มนกปรชญาทส าคญ คอ โซเครตส เพลโต อรสโตเตลผลงานทส าคญ คอ การกอสราง ซงรบวฒนธรรมของอยปตมาดดแปลง นยมสรางวหารบนทสงเพอสกการะเทพเจา

ประดบดวยรปแกะสลกเนนสรระของมนษยอยางสมจรง เชน วหารพารเธนอนวรรณกรรมทส าคญ คอ นทานอสป มหากาพยของโฮเมอร

สงคมศกษา157

โรมน เปนนกคด ในขณะทกรกเปนนกปฏบต เคารพระเบยบวนย ย าเกรงอ านาจของพระเจา โรมนแบงคนออกเปน 2 ชนชน คอ พวกพาทรเชยน และพลเบยนซงเปนคนสวนใหญของประเทศ ความเปนนกปฏบตของชาวโรมนเหนไดชดในดานสถาปตยกรรมซงชาวโรมนนยมสรางสาธารณสถานมโหฬารเพอประโยชนของคนสวนรวม เชน สนามกฬาโคลอสเซยม

สมยกลาง เปนสมยทสงคมเมองซบเซา ชมชนกระจดกระจายตามชนบท เขตปกครองแตกแยกเปนแควนเลกแควนนอยทวยโรปมการปกครองแบบฟวดล ศาสนาครสตมอทธพลอยางมาก

ในยโรปตะวนตก ศลปะสมยกลางแบงออกเปน 2 แบบ คอ1. ศลปะโรมาเนสค จดเดนคอสถาปตยกรรมมการสรางวหารขนาดใหญเปนศนยกลางของวด2. ศลปะแบบโกธกพฒนามาจากโรมาเนสค เชน ศลปะทหลดจากอทธพลของกรกและโรมนอยางแทจรง

สถาปตยกรรมสวนใหญจะสรางวหาร ผนงบาง เจาะหนาตาง ตดกระจกส สวางไสวสมยใหม ชวงแรก เกดชนชนกลาง ซงมบทบาทสนบสนนพระราชอ านาจของกษตรยในการตอตานขนนาง

ในระบบฟวดล ท าใหเกดการปกครองแบบราชาธปไตยทสมบรณอกครงในชวงนเกดการฟนฟศลปวทยาการ ซงเปนการรอฟนศลปวรรณกรรมและวชาความรของกรกและโรมนมาใช

ใหความส าคญแกความคดของมนษย เรยกวา แนวคดแบบมนษยนยม การฟนฟศลปวทยาการควรเกดควบคกบการปฏรปศาสนา ตอมาเกดยคแหงความรแจงหรอสมยภมธรรม ซงมสถาปตยกรรม จตรกรรม และประตมากรรมสบทอดมาจากยคราชาธปไตย แตวรรณกรรมและดนตรเปลยนแปลงไปสความเปนสมยใหมชดเจน กลาวคอวรรณกรรมนกเขยนไดแสดงความเชอมนในเหตผล กฎเกณฑ ระเบยบของสงคม และจกรวาล มงสงสอนและใหความเพลดเพลนแกผอานพยายามใหเหนความตองการปรบปรงสงคม เชน งานเขยนของมองเตสกเออ วอลแตร และรสโซ ในดานดนตรเปดโอกาสใหนกแตงเพลง นกดนตร นกรองทมความสามารถเฉพาะตวไดแสดงความสามารถ เชน โมซารท บโธเฟน

สมยใหมชวงหลงชวงนสงคมตะวนตกกลายเปนสงคมทนนยมอตสาหกรรม ซงมความเจรญกาวหนาทางวตถอยางไมหยดยง

มการตนตวเรองการปกครองแบบประชาธปไตยเปนอยางมาก ชนชนกลางไดสรางระบบเศรษฐกจใหม คอ ระบบทนนยมอตสาหกรรม ซงท าใหเกดระบบสงคมนยมตามมา ควบคกบแนวคดแบบเสรนยมในระยะหลงมการน าผลงานคนควาทางวทยาศาสตรไปประยกตใชเปนเทคโนโลยทางอตสาหกรรมอยางมากมายดวยแลว กยงท าใหความเชอทวาวทยาศาสตรจะชวยใหมนษยชาตเจรญกาวหนาตอไปอยางไมมทางสนสดเรยกแนวคดนวา ปฏฐานนยม

ในสมยใหมชวงหลงผลงานดานศลปะและวรรณกรรม จะพบวาแนวการสรางสรรคทจะมอทธพลมาจนถงปจจบนมดงน

1. แนวจนตนยมหรอโรแมนตก เปนการยกยองเชดชเสรภาพ และอารมณความรสกของปจเจกชน- จตรกรรม การเขยนภาพแสดงอารมณอยางเตมท ใชสสดชดเจน- วรรณกรรม พดถงความใฝฝน ความรกทรนแรง ใชถอยค าออนหวาน บรรยายความงดงามของธรรมชาตเชน เรองเหยออธรรม ของ วกเตอร ฮโก

- ดนตร เนนความรสก อารมณ และจนตนาการ เสยงใกลเคยงธรรมชาต ทส าคญ เชน ไชคอฟก2. แนวสจนยมหรอเรยลสตก เปนการถายทอดความเปนจรงทมอยในสงคม โดยไมแทรกความรสกสวนตว

- จตรกรรม เชน คนทบหน ของ กสตาฟ ครเบต- ศลปะการละคร เปนการสะทอนสงคม เชน เรองปศาจ ของ เฮนรค ฮบเซน- วรรณกรรม เปนการตแผชวตจรงในสงคม เชน เรองโอลเวอร ทวสต ของ ชารลส ดกเคนส

สงคมศกษา158

การเปลยนแปลงการเมองการปกครองของชาตตะวนตกสมยโบราณสมยโบราณตะวนตก หมายถง บรเวณรอบทะเลเมดเตอรเรเนยนเทานน บรเวณนจะมชนเผาตางๆ อพยพมาอย

ทส าคญคอ กรกและโรมนในตะวนออกกลาง ศาสนามอทธพลในการปกครองอยางมาก ท าใหเกดระบบการปกครองแบบเทวราช เชอวา

ผปกครองเปนบคคลศกดสทธ ในระบบการปกครองแบบนประชาชนตองเชอฟงผปกครองโดยไมมขอแมการปกครองของกรกในนครรฐตางๆ แบงออกเปน 2 อยาง คอ แบบคณาธปไตยจะปกครองในรฐสปารตา

ซงเปนสงคมทหาร สวนเอเธนสเปนรฐการคา มการปกครองแบบประชาธปไตยทางตรงโรมนเปนรฐทปกครองแบบอภชนาธปไตย มสภาซเนทและมกฎหมายลายลกษณอกษรไวสมยกลาง เปนสมยทอานารยชนเผาตางๆ มารกรานยโรป จกรวรรดโรมนลมสลาย มการสรางการปกครอง

แบบใหม เรยกวา ระบบฟวดลหรอศกดนาสวามภกดขนมาแทน ท าใหกษตรยไมมอ านาจอยางแทจรง อ านาจอยทขนนางและอศวน ซงกระจายอยในชนบท

สมยใหม การปกครองสมยใหมเปลยนจากการปกครองแบบสมบรณาญาสทธราชยมาเปนแบบประชาธปไตยซงมพนฐาน มาจากปจจย 4 ประการ คอ

1. การฟนฟศลปวทยาการ2. การปฏรปศาสนา3. ความคดเหนเกยวกบประชาธปไตย4. ชนชนกลางแนวคดเกยวกบระบอบประชาธปไตยโทมส ฮอบส เปนคนองกฤษ เขยนหนงสอทโดงดง ชอ Leviathan เขามความคดวา มนษยอยโดดเดยว

แยงชงกนไมด จงมาอยรวมกนเปนสงคมและมอบหมายใหคนคนหนงปกครอง คอ กษตรย มนษยตองเชอฟงกษตรยแตกษตรยไมสามารถออกกฎหมายไดตามความพอใจ กษตรยและมนษยตางรวมกนออกกฎหมาย กลาวคอ การปกครองกษตรยตองมาจากความยนยอมของประชาชน

จอหน ลอค เปนคนองกฤษ เขยนสาระวาดวยขนตธรรมและนพนธวาดวยการปกครอง เขาเสนอแนวความคดวาดวยสญญาประชาคมเหมอนฮอบส แตลอคตองการใหมการสรางความสมดลระหวางอ านาจบรหาร ตลาการ และนต-บญญต รฐบาลจะมความชอบธรรมในการปกครองไดเมอมการประกาศกฎหมายทมเหตผล รฐบาลตองมาจากคนทเปนตวแทนของประชาชน ถารฐบาลไมดประชาชนสามารถบอกเลกสญญาได

มองเตสกเออร เปนนกคดชาวฝรงเศส เขยนเรองวญญาณกฎหมาย ไดรบยกยองวาเปนบดาแหงทฤษฎการแบงแยกเพราะเขาเสนอใหมการแบงอ านาจการปกครองเปน 3 ฝาย คอ อ านาจบรหาร อ านาจนตบญญต และอ านาจตลาการแตละอ านาจไมกาวกายกน

ฌอง ฌาคส รสโซ เปนนกคดชาวฝรงเศส เขยนเรองสญญาประชาคม เขาคดวาอ านาจเกดจากการท าสญญารวมกนของมนษย และตงรฐบาลขนมาปกครอง ซงเรยกวา มนษยมเจตจ านงทวไป แตมนษยกยงคงรกษาเจตจ านงเสรของตนอย การทมนษยมารวมกน เรยกวา เปนองคอธปตย รฐบาลตองยอมรบความตองการของประชาชน รฐบาลอาจถกถอดถอนไดถาสนใจเจตจ านวทวไปของประชาชน

สงคมศกษา159

พฒนาการของระบอบประชาธปไตยในชาตตะวนตกการปฏวตการเมองการปกครองในองกฤษพฒนาการการปกครองแบบประชาธปไตยขององกฤษ เรมเมอปลายสมยกลาง โดยมล าดบดงน- พ.ศ. 1758 พระเจาจอหนท 5 ถกขนนางบงคบใหลงนามในกฎบตร Magna Carta ซงเปนการจ ากดอ านาจของกษตรย

- กษตรยไมคอยยอมจงเกดสงครามกลางเมอง และมการปกครองแบบสาธารณรฐระยะหนง ตอมาฟนฟระบบกษตรยขนมาใหม

- พ.ศ. 2231 เกดการปฏวตอนรงโรจน มการประกาศพระราชบญญตวาดวยสทธ (Bill of Rights) ซงเปนการท าใหการปกครองแบบสมบรณาญาสทธราชยสนสดลง

- พ.ศ. 2375 ประกาศใชพระราชบญญตปฏรป (Reform Bill)- พ.ศ. 2410 ขยายสทธการเลอกตงใหสามญชน

การปฏวตการเมองการปกครองในสหรฐอเมรกาแนวคดเรองสญญาประชาคมเขามามอทธพล โดยอาณานคม 13 แหงขององกฤษในอเมรกา ถกตกตวงผลประโยชน

จากองกฤษมาก จงเกดการตอตานองกฤษ เกดเหตการณรนแรงขนเมอรฐสภาองกฤษออกกฎหมายการเดนเรอ เรยกวาNavigater Acts ใหเรอองกฤษเทยบทาบรรทกสนคาของอาณานคมมายงทาเรอองกฤษ โดยบงคบใหคาขายกบองกฤษเทานนและหามคาขายแยงกบองกฤษ นอกจากนนยงออกกฎหมายแสตมปมาขนภาษอก ท าใหชาวอาณานคมไมพอใจประทวงโดยการเผาแสตมป ตอมารฐสภาองกฤษยนยนการผกขาดสนคาเขาใบชา ท าใหอาณานคมรวมตวกนเรยกรองประชาธปไตยและประกาศเอกราช เมอ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1783 อทธพลของการปฏวตอเมรกาสวนใหญมาจากความคดของจอหน ลอค

การปฏวตการเมองการปกครองในฝรงเศสการปกครองของฝรงเศสรงเรองมากในสมยพระเจาหลยสท 14 หลงจากนนเกดความเสอมโทรมทางดานเศรษฐกจ

การเมองและสงคมอยางมาก โดยเฉพาะในสมยพระเจาหลยสท 16 มการเรยกรองเสรภาพโดยเสนอใหรฐบาลแกไขปญหาทเกดจากระบบเกา กษตรยกยอมท าตามโดยการเรยกประชมสภาฐานนดร ซงตกลงกนเรองการลงคะแนเสยงไมไดท าใหมการกอตงสภาแหงชาตขนและมการเดนขบวนไปท าลาย ซงเปนสญลกษณของการเอาเปรยบประชาชน ท าใหการปกครองแบบสมบรณาญาสทธราชยสนสดลง

สงคมศกษา160

การเปลยนแปลงทางการเมองการปกครองสงคมและศลปวฒนธรรมของชาตตะวนออก

การเปลยนแปลงทางการเมองการปกครองเอเชยตะวนตกเฉยงใตในสมยโบราณเนองจากมสภาพภมประเทศทแตกตางกนท าใหผปกครองตองมความเขมแขง สวนใหญเปนกษตรย

ในสมยกลางเมอศาสนาครสตเขมแขงในยโรป ศาสนาอสลามกมามอทธพลแถบน และเนองจากมอาณาเขตตดตอกบยโรปจงมความขดแยงทางดานศาสนากน

เอเชยตะวนออกเฉยงใตประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตสวนใหญตกอยใตการปกครองของตะวนตก และมขบวนการชาตนยมเรยก

รองเอกราชในชวงสงครามโลกครงท 2 เชน พมาถกองกฤษยดครอง เพราะอางวาเคยเปนสวนหนงของอนเดย กลมผน าขบวนการชาตนยม คอ อองซาน อน เนวน โดยญปนชวยเหลอในการจดหาอาวธ มการกอตงสนนบาตเสรชนตอตานฟาสซสต (Anti-Fascist People's Freedom Leage = AFPFL)

เอเชยตะวนออกจน มการปกครองแบบกษตรยทงโดยสบทอดทางสายโลหตและการยดอ านาจการปกครองโดยอางวาเปนบญชา

จากสวรรค การปกครองแบบกษตรยของจน ถกคนดวยการปกครองแบบศกดนา ในสมยราชวงศโจว กษตรยไดตอบแทนบญคณแมทพทชวยแยงอ านาจจากราชวงศเดมดวยการแบงทดนให ในสมยราชวงศจนกลบมาปกครองแบบกษตรยเหมอนเดม โดยยดหลกนตธรรมนยมในการปกครองและพฒนาสงคม และไดสบทอดการปกครองแบบนมาจนถงปลายครสตศตวรรษท 19 จนตองประสบปญหาภายในและถกกดดนจากตะวนตก ค.ศ. 1911 จนไดปฏวตเปลยนแปลงการปกครองเปนระบอบสาธารณรฐ ม หยวนซไข เปนประธานาธบดคนแรก หลงจากอสญกรรมของหยวนซไข จนอยในยคขนศก 3 ป ประเทศอยในสภาพแตกแยก แนวความคดแบบคอมมวนสตเขามาในจน ค.ศ. 1949 พรรคคอมมวนสตไดขนมาบรหารประเทศ การปกครองเปนแนวสงคมนยม มพรรคเดยว ปกครองประเทศ เมอเหมาเจอตงถงแกอสญกรรมจนกาวสยค 4 ทนสมย เศรษฐกจเปนเสรมากขน เดอนมถนายน ค.ศ. 1989 เกดจลาจลทจตรสเทยนอนเหมน รฐบาลปราบปรามนกศกษาอยางรนแรง ค.ศ. 1996 พรรคคอมมวนสตอายครบ 75 ป พรรคไดแถลงวาพรรคยงคงส าคญสงสดในโครงสรางทางการเมองของจน เพราะมสมาชกมากกวา 57 ลานคน

ญปน มจกรพรรดปกครองมานานมาก ระหวางครสตศตวรรษท 9-19 ญปนตกอยภายใตการปกครองของตระกลตางๆ ทผลดเปลยนกนขนมามอ านาจ ซงมต าแหนงเปนโชกนซงเปนต าแหนงทสบทอดตามสายโลหต ครสตศตวรรษท16 ญปนเรมตดตอกบตะวนตก และดวยความหวาดระแวงตะวนตกจงประกาศปดประเทศตงแตครสตศตวรรษท 17-19

ค.ศ. 1868 จกรพรรดมสซฮโตปฏรปประเทศ เรยกวา สมยเมจ ยกเลกต าแหนงโชกน ประกาศใชรฐธรรมนญมรฐสภาไดแอต ประกอบดวย สภาขนนางและสภาผแทนราษฎรเปนผลใหญปนพฒนาไดหลายทาง และขยายอ านาจออกไปนอกประเทศดวยการท าสงคราม การรกรานเพอนบานท าใหญปนตองประสบกบความพายแพในสงครามโลกครงท 2และท าใหอเมรกาเขามาครอบครอง หลงจากเปนเอกราชญปนปกครองแบบรฐสภา

สงคมศกษา161

เกาหลใต ปกครองดวยระบบจกรพรรด มสภาพภมประเทศทถกขนาบดวยญปน จน และรสเซย ท าใหไมมความมนคงในการปกครองในสมยจกรวรรดนยม เกาหลถกแยงชงระหวางจนกบญปน ญปนกบรสเซย และใน ค.ศ.1965 กตกอยภายใตการปกครองของญปนแตยงคงมจกรพรรดปกครองอย เกาหลใตไดรบเอกราชหลงสงครามโลกครงท 2 และมปญหาความแตกแยกทางการเมองท าใหเกดสงครามเกาหล และประเทศถกแบงแยกเปน 2 ประเทศ มการปกครองตางกน จากนนมการเลอกตงเสรและปกครองกนเอง เกดปญหาอยางมากในการปกครอง ประชาชนอดอยาก มการเดนขบวนตอตาน

เกาหลเหนอ ปกครองแบบคอมมวนสต มประธานาธบดปกครอง ประธานาธบดคนแรกบรหารประเทศโดยไดรบความชวยเหลอ จากรสเซยและจน เมอรสเซยลมสลายและจนไมไดใหความชวยเหลอแลว เกาหลเหนอตองประสบปญหาในการพฒนาประเทศ ความคดทางการเมองแตกแยก และเกดภาวะขาดแคลนอาหารอยางหนก ท าใหอเมรกามโอกาสเขามาเพอรวมเกาหล

เอเชยใตอนเดย มกษตรยปกครอง มศกสงครามบอย กษตรยมอ านาจมาก เชอวาตนเปนสมมตเทพ ในสมยเมารยะ

เปนสมยแรกทอนเดยรวมเปนอาณาจกรใหญและไดเขยนต าราเกยวกบการปกครอง เรยกวา ราชศาสตร ครสตศตวรรษท 10 มสลมเขามาปกครองอนเดย ไดจดระบบการปกครองอยางเปนระเบยบเรยบรอยซงเปนประโยชนตอองกฤษในเวลาตอมา ค.ศ. 1858 องกฤษควบคมอนเดยไดเกอบทงหมด และแบงอนเดยออกเปน 500 แควน และยนยอมใหบางสวน มเจาปกครองดแลเอง องกฤษสรางความเปนเอกภาพในการปกครองใหแกอนเดยเปนอยางมาก เพราะมระเบยบบรหารราชการ กฎหมายและการศาลแบบเดยวกนทวประเทศ แมจะมความแตกตางกนทางเชอชาตและภาษากตามหลงสงครามโลกครงท 2 มหาตมคานธ เยาวราลห เนหร กอตงกรรมการกชาต เรยกรองเอกราชส าเรจ พรรคคองเกรสซงมแนวคดสงคมนยมไดรบเสยงขางมาก มเนรเปนนายกรฐมนตรคนแรกและเปนพรรคทไดรบความนยมตลอดมาอนเดยจดไดวาเปนประเทศทมระบบการปกครองแบบประชาธปไตยทใหญมากทสดแหงหนงในโลก การเปลยนแปลงทางการเมองทกดานจะเปลยนแปลงไปในวถทางประชาธปไตยทกครง

ปากสถาน แยกตวออกจากอนเดยแบงเปนปากสถานตะวนตกและตะวนออก โดยปากสถานตะวนออกจดตงประเทศบงกลาเทศขนในป ค.ศ. 1971 ทง 2 ประเทศมแนวโนมปกครองแบบเผดจการ

เอเชยกลางเปนบรเวณทอยในทสงอากาศหนาว คนมอาชพเรรอนเลยงสตว การปกครองของแควนตางๆ ในสมยโบราณมก

จะไดมาดวยการใชกองทพเขาโจมต แควนตางๆ ทมความเจรญมกจะอยทางตะวนออกเฉยงใตของภมภาค เชน อชเบกสถานคาซกสถาน หลงจากพระเจาอเลกซานเดอรมหาราชยดครองเอเชยกลาง เตอรกไดเขามายดครองตอและเผยแพรศาสนาอสลาม ครสตศตวรรษท 13 เจงกรสขาน ชาวมองโกลมายดครอง ตอมาอาณาจกรรสเซยสามารถขบไลมองโกลไดส าเรจประมาณ ค.ศ. 1830 และมอ านาจในดนแดนน การปกครองของมองโกลและชารของรสเซยมลกษณะเหมอนกนคอใหแควนตางๆ ปกครองตนเองและสงเครองราชบรรณาการมาให ค.ศ. 1917 รสเซยเกดการปฏวตของพวกบอลเซอรวชกษตรยถกสงหาร การปกครองเปลยนเปนสงคมนยมคอมมวนสต ระยะแรกมพวกตอตานทไดรบการสนบสนนจากองกฤษแตถกปราบได ประเทศตางๆ ในเอเชยกลางจงถกผนวกเปนสาธารณรฐของรสเซยและถกปกครองอยางเขมงวดท าใหประเทศลาหลงคนจงไมพอใจ ค.ศ. 1980 ประธานาธบดกอรบาชอบรมนโยบายปฏรประเทศ เรยกวา เปรเรสรอยกาหมายถง การเปลยนแปลงและคลาสนอตก หมายถง การเปดกวางผลการด าเนนการท าใหยกเลกสหภาพโซเวยตสงคมนยมและจดการปกครองขนใหมในรปรฐอสระ

สงคมศกษา162

การเปลยนแปลงทางสงคมและศลปวฒนธรรมเอเชยตะวนออกจน ในสมยราชวงศชางมการพฒนาการใชตวหนงสอโดยเขยนบนกระดกสตวเรยกกระดกเสยงทาย ซงแสดงให

เหนความเชอความลลบทางธรรมชาตตอจากราชวงศชางมหลายราชวงศปกครองจนทส าคญคอ ราชวงศโจว ซงมนกปรชญาเกดขนหลายคน เชน ขงจอ เลาจอ เมงจอ

ราชวงศจน เปนก าเนดของค าวาจนและสรางก าแพงเมองจนราชวงศฮน มการขดคลองเพอการชลประทานขนาดใหญ คอ คลองเชอมเมองหลวงกบแมน าฮวงโห สถาปนา

ความเชอของลทธขงจอ เชน ศาสนาประจ าชาต มการสอบจอหงวนเพอเขารบราชการ และเปดเสนทางสายแพรไหมสมยราชวงศถง เปนยคทองของจน ศาสนาพทธเจรญรงเรองมาก เปดเสนทางสายแพรไหมทางทะเลสมยราชวงศซอง จนประดษฐแทนพมพหนงสอได มวธการฝงเขม ประเพณการรดเทาสตรสมยราชวงศมองโกลหรอหยวน เปนราชวงศทจกรพรรดกบไลขานมายดครอง สมยนตดตอกบสโขทย มมารโคโปโล

มารบราชการสมยราชวงศหมง จนขบไลอานารยชนออกไป พยายามฟนฟยคทองของจน ฟนฟการคาขายกบตางประเทศอกครง

โดยจนผลตทงเครองเคลอบและผาไหมออกจ าหนายสมยราชวงศชงหรอเชง เปนราชวงศสดทายของจน เปนพวกแมนจหามทหารของตนแตงงานกบคนจน ต าแหนง

ราชการส าคญกสงวนไวใหคนแมนจ ใหไวผมแบบแมนจ

นกปรชญาเมธจนขงจอ มชวตสมยเดยวกบพระพทธเจา เขาไมพอใจกบความวนวายในสมยราชวงศโจว ขงจอเนนการสรางความ

สมพนธของตนในสงคมทกคนตองปฏบตตามบทบาทและหนาทของตน จกรพรรดถอเปนผปกครองสงสดใหความส าคญตอการศกษาเลาเรยน

เมงจอ คดคลายขงจอเชอวามนษยนนดแตสภาพแวดลอมท าใหเสย มนษยจะดไดตองไดรบการศกษาเลาเรยนเลาจอ เปนเจาของลทธเตาซงมทรรศนะตรงขามกบลทธขงจอ เชอวาโลกเตมไปดวยความเลวราย มนษยควรสละ

ไปอยกบธรรมชาตลทธเตาสอนเรองความรก การถอมตน ความไมเหนแกตว และคดคานพธกรรมตางๆ ของลทธขงจอนยายและเรองสน- ไซอว- ความฝนในหอแดง- วารสารเยาวชนใหมหลซน เปนผใหก าเนดวรรณกรรมใหมของจน เขยนเรองบนทกคนบาอนเดย มอารยธรรมเกาแกในลมแมน าสนธทเมองฮาลมปาโมเอนโอดาโร ซงแสดงใหเหนถงความเจรญของคน

อนเดยสมยโบราณ พบรปปนของมนษยและสตว บางทพบรปองคเทพมาตาแสดงใหเหนถงการบชาเทวดาผหญง

สงคมศกษา163

สมยแควนมคชและราชวงศเมารยะ เปนสมยเรมยคใหมของอนเดยทพยายามจะรวบรวมใหอนเดยเปนอนหนงอนเดยวกน พระเจาอโศกมหาราชจงท าสงครามขยายดนแดนประสบชยชนะหลายครงแตมคนตายเปนจ านวนมาก ท าใหพระเจาอโศกมหาราชเปลยนใจมานบถอศาสนาพทธและไดสรางสถปสญจ และเสาอโศกจารกหลกธรรมทางศาสนา

ราชวงศคปตะ เปนยคทองของอนเดยตรงกบสมยราชวงศถงของจน ไดพฒนารปแบบการปกครองแบบจกรพรรดหรอราชาธราชท าใหกษตรยเปนเหมอนราชาของจกรวาลและเกดระบบบรรณาการขนระบบการปกครองและสงคมของอนเดยสมยนมพนฐานมาจากศาสนาฮนดและพราหมณ สวนวรรณคดมกวทมชอเสยง คอ การทาสแตงบทละครเรองศกลตลา พบภาพวาดทมชอเสยงในถ าอชนตะ ซงเปนภาพเกยวกบพทธประวต มการคาขายทางทะเลกบอาณาจกรโรมน และประเทศตางๆ ในแหลมมลาย ราชวงศคปตะเสอมลง พวกมสลมเขามารกรานตงราชวงศใหม คอ ราชวงศโมกล ปกครองอนเดย ท าใหลกษณะการปกครองผสมระหวางฮนดกบมสลม แตศาสนาฮนดถอวาเปนศาสนาหลก ตอมาองกฤษขยายตวเขามาในอนเดย โดยยดเมองทาส าคญ 3 แหง คอ กลกตตา มทราส บอมเบล และปกครองอนเดยทวประเทศ

ความกาวหนาทางวทยาการในสมยใหม

การปฏวตทางวทยาศาสตรเกดขนในสาขาวชาดาราศาสตร มนกดาราศาสตรทส าคญหลายคน เชน นโคลส คอเปอรนคส กาลเลโอ กาลเลอ ฟรานซส เบคอน การปฏวตทางวทยาศาสตรด าเนนมาถงตอนทเขมขนทสดเมอ เซอรไอแซก นวตน ไดคนพบกฎสากลวาดวยแรงดงดดหรอแรงโนมถวงของมวลสารการปฏวตทางเกษตรกรรมเกดขนในองกฤษเปนประเทศแรก มสาเหตมาจาก

1. การเปลยนแปลงวธการเพาะปลก2. การตอบสนองความตองการของตลาดโพนทะเล3. แรงงานภาคเกษตรลดลง4. การเปลยนกรรมสทธทดนจากขนนางเปนชนชนกลาง5. ความกาวหนาดานเทคนคการเกษตร

การปฏวตอตสาหกรรมสาเหต1. การขยายตวทางการคา2. การเพมขนของประชากร3. เงนทน4. ความกาวหนาของการประดษฐคดคน

การปฏวตอตสาหกรรมระยะท 1 หรอสมยแหงพลงไอน ามลกษณะเดน คอ1. เทคโนโลยทใชไมมความสลบซบซอนมากนก2. สวนใหญเปนเครองจกรในอตสาหกรรมทอผา3. การท าอตสาหกรรมเหลกเปนวสดพนฐานของการท าอตสาหกรรมอนๆ จนไดชอวา การปฏวตยคเหลก4. สนคาทผลตสวนใหญตอบสนองความตองการของโพนทะเล

สงคมศกษา164

การปฏวตอตสาหกรรมระยะท 2มลกษณะเดน คอ1. ก าเนดอตสาหกรรมใหมๆ เชน อตสาหกรรมเคม เครองจกรกล2. มความกาวหนาทางอตสาหกรรมมากขน เพราะมการน าเอาวธคนควาวจยทางวทยาศาสตรมาใช3. มการน าพลงงานใหมๆ มาใช4. ไดชอวาการปฏวตอตสาหกรรมเหลกกลา5. มการจดระบบงานในโรงงานอตสาหกรรมใหมขน6. มระบบการลงทนทมสถาบนการเงนเขาควบคมกจการอตสาหกรรมในฐานะผถอหนรายใหญ

การปฏวตอตสาหกรรมระยะท 3 หรอสมยแหงการคนพบอเลกทรอนกส

มลกษณะเดน คอ1. เปนความกาวหนาทางวทยาการทเกยวกบชวตประจ าวนมากทสด2. จากการคนพบไฟฟาเปนผลใหการสอสารไดรบการพฒนาใหกาวหนามากขนผลดของการปฏวตอตสาหกรรมในดานเศรษฐกจ1. ก าเนดระบบโรงงานซงมการท างานแบบจ าแนกความช านาญเฉพาะอยาง2. การเปลยนแปลงวธการผลต คณภาพและผลผลตท าใหสนคามมาตรฐานเดยวกนและมจ านวนเพมขน3. ท าใหเกดการตดตอกบตางประเทศเพราะมสนคาไมเหมอนกนผลเสยของการปฏวตอตสาหกรรมในดานเศรษฐกจ1. เกดความไมเทาเทยมกนทางดานเศรษฐกจ2. ทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรมผลดของการปฏวตอตสาหกรรมในดานสงคม1. เกดความเจรญของบานเมอง2. เกดความสะดวกสบายในการด าเนนชวตประจ าวน3. อตราการตายลดลง ท าใหมแรงงานทจะใชในโรงงานมากขนผลเสยของการปฏวตอตสาหกรรมในดานสงคม1. เกดปญหาการขดรดแรงงาน2. เกดชนชนกลางใหมและชนชนกรรมาชพ ท าใหเกดการแบงแยกชนชน3. ปญหาชมชนแออด4. เกดความขดแยงในสงคมเนองจากความเหลอมล าทางรายไดผลดของการปฏวตอตสาหกรรมในดานการเมอง1. เกดลทธเศรษฐกจและลทธการเมองใหม คอลทธเสรนยมและสงคมนยม2. ชนชนกลางเขามามอ านาจทางการเมอง3. เกดการตอสของชนชนกรรมกร

สงคมศกษา165

ผลเสยของการปฏวตอตสาหกรรมในดานการเมอง1. การเกดลทธจกรวรรดนยม2. การเรยกรองสวสดการของชนชนกรรมกร3. การแขงขนกนสรางแสนยานภาพ4. ความแตกตางทางดานอดมการณทางการเมองผลกระทบของความกาวหนาทางวทยาการทมตอประเทศไทยหลงจากไทยเปดประเทศเขาสระบบการคาเสรในสมยรชกาลท 4 แลวการขยายตวของอทธพลตะวนตกไดปรากฏ

เดนชดขนดวยสาเหตทส าคญ คอ1. ชนชนน าของไทยรนใหม ยอมรบคต คณคา วทยาการ ความรทงหมดจากตะวนตก2. ระบบเศรษฐกจไทยถกผนวกเปนสวนหนงของเศรษฐกจโลกการพฒนาดานการเกษตรมการน าเครองจกรมาใชในการขดคลองซงเดมใชแรงงานคน เปนเครองจกรของบรษทขดคลองแลคนาสยาม

ขดคลองรงสต เพอขยายพนทเพาะปลกและสงไถเหลกมาใชแตน าหนกมากเกนไป นอกจากนนบรษทกสกรรมสยามน าเครองยนตส าหรบไถนามาใช แตราคาแพงเกนไป เครองจกรกลมามบทบาทดานเกษตรอกอยาง คอ ใชในกจการโรงส

การพฒนาดานคมนาคมรชกาลท 4 ตดถนนเพอใหรถยนตวงในกรงเทพฯ ทส าคญคอ ถนนเจรญกรง ถนนบ ารงเมอง และถนนเฟองนครรชกาลท 5 ตดถนนราชด าเนนฯ เรมโครงการสรางทางรถไฟไปยงภาคตางๆ ของประเทศ ซงระยะแรกสรางเพอ

เหตผลทางการเมอง คอ ปราบกบฏทเกดในภมภาคตางๆ นอกจากนนยงไดน าโทรเลขและโทรศพทเขามาใชเปนครงแรก

ปญหาความขดแยงระหวางประเทศ

สาเหตของสงครามโลกครงท 11. ปญหาแหลมบอลขาน รสเซย และออสเตรย-ฮงการตางแขงขนกนทจะขยายอทธพลเหนอดนแดนตางๆ

ในแหลมบอลขาน ซงสวนใหญอยในการปกครองของตรก ในระยะแรกๆ ออสเตรย-ฮงการ ใหความสนบสนนตรกแตในระยะตอมากพยายามขยายอ านาจและอทธพลของตนในแหลมบอลขาน ในขณะทรสเซยใหการสนบสนนเซอรเบยบลแกเรยและกรซจนกลายเปนกรณพพาททลกลามขยายตว

2. ปญหาลทธชาตนยม การแขงขนในดานผลงานทางเศรษฐกจและการเมองของประเทศในยโรปตงแตตนทศวรรษท 16 เปนตนมากอใหเกดความรสกชาตนยมอยางรนแรงจนเกดสงครามยอยๆ เสมอ ในชวงกอนสงครามโลกครงท 1 ลทธชาตนยมทวความรนแรงมากขน จนเกดความรสกวาสงครามเปนเรองของการรกษาเกยรตภมของชาตในขณะทชนกลมนอยทอยใตการปกครองของมหาอ านาจตองการเอกราช จงรวมตวกนอยางลบๆ สรางความขดแยง

3. ลทธจกรวรรดนยม เกดจากความส าเรจของการปฏวตอตสาหกรรม ท าใหตองแขงขนหาตลาดระบายสนคาและวตถดบ

สงคมศกษา166

4. การแขงขนดานแสนยานภาพ เมอมความขดแยงท าใหประเทศตางๆ เพมแสนยานภาพ ความอดทนในการเจรจาจงนอยลง

5. การขยายตวของระบบพนธมตรทางทหาร ซงเกดจากความหวาดระแวงของประเทศตางๆ ท าใหรวมตวกนทส าคญม 2 ลกษณะ

5.1 กลมไตรภาค คอ เยอรมน ออสเตรย-ฮงการ อตาล5.2 กลมสมพนธมตรสามเสา คอ องกฤษ ฝรงเศส รสเซย

ชนวนทน าไปสสงครามโลกครงท 1อารชดยค ฟรานซส เฟอรดนานด รชทายาทแหงราชอาณาจกรออสเตรย-ฮงการ ถกลอบปลงพระชนมทเมอง

ซาราเจโวขณะเสดจประพาสบอสเนย คนรายเปนชาวบอสเนยสญชาตเซอรเบย ออสเตรยจงยนค าขาดใชเซอรเบยท าตามขอเรยกรองโดยมเยอรมนสนบสนนเมอเซอรเบยปฏเสธ ออสเตรยประกาศสงคราม รสเซยจงระดมพลใหญ เยอรมนขอใหหยดแตรสเซยปฏเสธ ท าใหเยอรมนประกาศสงครามกบรสเซยและฝรงเศสคกรณแบงเปน 2 ฝาย คอ

1. มหาอ านาจฝายกลาง2. ฝายสมพนธมตรกอนสงครามสงบประธานาธบด วดส โรบนสน ประกาศนโยบาย 14 ขอ เพอเปนหลกการในการยตสงคราม

สนธสญญาสนตภาพ1. สนธสญญาแวรซายส2. สนธสญญาแซงต3. สนธสญญาเนยย4. สนธสญญาตรอานอง5. สนธสญญาแซฟสการกอตงองคการสนนบาตชาต กอตงตามสนธสญญาแวรซายสโดยประเทศผชนะสงคราม และประเทศทมได

เปนคสงครามรวมกนจดตงขน แตอเมรกาไมไดเปนสมาชกเนองจากรฐสภาไมตองการใหผกพนกบการเมองยโรปอนเปนนโยบายไมยงเกยวตามหลกการของลทธมอนโร ซงถอเปนจดบกพรองทส าคญทสดของสนนบาตชาตความส าเรจและความลมเหลวของสนนบาตชาต

สนนบาตชาตท าหนาทไดผลดในดานมนษยธรรม เชน การปราบปรามการคายาเสพตด สวนในดานการระงบขอพพาทปรากฏวาสนนบาตชาตประสบความส าเรจเฉพาะการระงบขอพพาทระหวางประเทศสมาชก แตไมอาจยตกรณขอพพาททมหาอ านาจมสวนเกยวของอยดวย เชน กรณญปนรกรานแมนจเรย อตาลรกรานเอธโอเปย อตาลและเยอรมนลาออกจากการเปนสมาชก เยอรมนละเมดสนธสญญาแวรซายสหลายครง

สงคมศกษา167

สาเหตสงครามโลกครงท 21. สนธสญญาแวรซายสและสนธสญญาสนตภาพทไมเปนธรรม2. ความแตกตางของลทธการปกครองเนองจากรสเซยเปลยนการปกครองเปนคอมมวนสตตงแตกอนสงคราม

โลกครงท 1 จะสนสด และเกดการปกครองแบบเผดจการในอตาลและเยอรมน ท าใหกลมประชาธปไตยขดขวาง3. ปญหาเศรษฐกจ ทงประเทศทแพและทชนะตองการแหลงวตถดบและตลาด ส าหรบระบายสนคาผลผลต

มมากเกนความตองการจนขายไมออก น าไปสภาวะเศรษฐกจตกต าทวโลก ประชาชนเรยกรองใหรฐบาลของตนแกไขเปดโอกาสใหรฐบาลเผดจการอยแลวเผดจการมากขน

4. ปญหาเกยวกบดนแดนและอาณานคม กลมประชาธปไตยถกเรยกวากลมม สวนกลมเผดจการถกเรยกวากลมไมม ประชาชนของกลมหลงเรยกรองใหมการแกไขสนธสญญาแวรซายสเกยวกบเรองอาณานคม

5. ความไมรวมมอกนของประเทศมหาอ านาจ ประเทศตางๆ ด าเนนนโยบายตางๆ เพอรกษาประโยชนของตนมากกวาของสวนรวม

6. ความลมเหลวของสนนบาตชาต เนองจากอเมรกาไมไดเขาเปนสมาชกและสนนบาตชาตไมมกองก าลงประจ าระงบกรณพพาทไดทนทวกฤตการณทกอใหเกดสงครามโลกครงท 2

1. เยอรมนยกเลกสนธสญญาแวรซายส2. สงครามอตาลเอธโอเปย3. สงครามกลางเมองสเปน4. เยอรมนรวมออสเตรย5. เยอรมนรวมเชคโกสโลวาเกย6. อตาลยดครองแอลบาเนย7. ปญหาฉนวนโปแลนดฉนวนโปแลนด เปนจดระเบดของสงครามโลกครงท 2 เพราะหลงจากทเยอรมนรวมเชคโกสโลวาเกยและอตาล

ยดครองแอลบาเนยแลว มหาอ านาจตะวนตกกเกรงกลวการรกรานของเยอรมนมากขนและคดวาโปแลนดเปนจดตอไปทเยอรมนคดจะรกรานซงฮตเลอรกเลอกโปแลนดเปนเปาหมายเอาไวเพราะฉนวนโปรแลนดมคนเยอรมนอยมาก แตเยอรมนเสยโปแลนดไปตามสนธสญญาแวรซายส นอกจากนนฉนวนโปแลนดยงแบงแยกดนแดนเยอรมนออกเปน 2 สวน คอปรสเซยตะวนตกและปรสเซยตะวนออก ฮตเลอรเรมดวยการขอสรางถนนผานโปแลนดไปปรสเซยตะวนออก องกฤษและฝรงเศสรวมมอกนคดคานเยอรมนจงยกเลกสนธสญญาทางนาวกบองกฤษ และยกเลกสนธสญญาไมรกรานกนระหวางเยอรมนกบโปแลนดโดยไปท าสญญาไมรกรานกนกบรสเซยท าใหเยอรมนโจมตโปแลนดไดงายขน ฮตเลอรเรยกรองใหรฐสภาของเสรนครดานสท แตงตงสมาชกพรรคนาซในเมองดานสทเปนประมขและเรยกรองใหมหาอ านาจแกปญหาดานสทและฉนวนโปแลนดเปนการดวน โดยใหองกฤษยกเลกสญญาพนธมตรกบโปแลนดแตองกฤษปฏเสธ ฮตเลอรจงสงทหารบกโปแลนดจงเกดสงครามโลกครงท 2 ขนการแบงกลมคสงคราม

1. ฝายอกษะมเยอรมน ญปน อตาล เปนส าคญ2. ฝายสมพนธมตรมองกฤษ ฝรงเศส อเมรกา

สงคมศกษา168

โครงสรางและอ านาจหนาทของสหประชาชาต1. สมชชาใหญประกอบดวย ตวแทนของสมาชกทงหมดปกตประชมสามญปละ 1 ครง มหนาทพจารณาเรองราว

ทกปตามขอบเขตและอ านาจของกฎบตรทระบไว2. คณะมนตรความมนคงมสมาชก 15 ประเทศ มสมาชกถาวร 5 ประเทศ และหมนเวยน 10 ประเทศ

มอ านาจหนาทรบผดชอบโดยตรงตอการจรรโลงสนตภาพระหวางประเทศ3. คณะมนตรเศรษฐกจและสงคมมหนาทประสานงานใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจและสงคมแกประเทศตางๆ4. คณะมนตรภาวะทรสตมหนาทปกครองดแลดนแดนทถกระบใหเปนดนแดนในภาวะทรสต5. ส านกงานเลขาธการท าหนาทบรหารงานตามนโยบายและโครงการทไดรบมอบหมาย ควบคมดแลกจการ

ดานบรหารและธรการขององคกรตางๆ ของสหประชาชาต6. ศาลยตธรรมระหวางประเทศมหนาทพจารณาขอพพาททางกฎหมายระหวางประเทศ และใหค าแนะน า

ดานกฎหมายตามค าขอรองของสหประชาชาตและองคการตางๆ ในเครอของสหประชาชาตสงครามเยน

เมอสงครามโลกครงท 2 สนสดลง มการแขงขนกนระหวาง 2 มหาอ านาจ คอ สรฐอเมรกาและสหภาพโซเวยตซงมอดมการณทางการเมองทตางกนระหวางฝายเสรประชาธปไตยและฝายคอมมวนสต ถอวาเปนความขดแยงครงใหมซงมใชเปนการท าสงครามโดยตรงแตเปนภาวะตงเครยดของโลก เรยกวา สงครามเยน ซงทง 2 ประเทศหนมาแขงขนกนในดานแสนยานภาพ รวมทงผลกดนใหเกดการสรบนอกภมภาค สงครามเยนเรมจากการทรสเซยเขาแทรกแซงการปกครองของประเทศตางๆ โดยเฉพาะยโรปตะวนออก ท าใหสหรฐอเมรกาหวาดกลวการขยายตวของลทธคอมมวนสตโดยประกาศหลกการทรแมน คอ จะใหความชวยเหลอแกบรรดาประเทศตางๆ ใหพนภยคอมมวนสต และประกาศใชแผนการมารแชลโดยใหความชวยเหลอฟนฟเศรษฐกจของยโรปตะวนตก

การสนสดสงครามเยนเกดจากความส านกของ 2 อภมหาอ านาจทเหนวาสงครามโหดรายมาก ตางฝายกด าเนนนโยบายผอนปรน คอ โลกเสรฝรงเศสลาออกจากองคการนาโต เพราะไมอยากเปนสนามรบในสงครามนวเคลยร รสเซยเปลยนผน าจากสตาลนซงถงแกอสญกรรมเปนครสชอฟ และประกาศนโยบายการอยรวมกนอยางสนต การผอนคลายความตงเครยดมมากขนเมอมขอตกลงเฮลซงกในป ค.ศ. 1975 ซงเปนผลของการประชมเกยวกบความปลอดภยและการรวมมอกนของประเทศตางๆ ในยโรปโดยสหรฐอเมรกาและแคนาดามจดมงหมายสรางสนตภาพและความมนคงในยโรปตะวนตกและยโรปตะวนออก และในป ค.ศ. 1975 สหรฐอเมรกาเปลยนนโยบายตางประเทศโดยหนไปเปนมตรกบจนมการเจรจาลดอาวธนวเคลยรระหวางมหาอ านาจทง 2 แตเมอป ค.ศ. 1979 สหภาพโซเวยตสงทหารบกอฟกานสถานท าใหความสมพนธของทง 2 ประเทศแยลงไปอก

ค.ศ. 1985 กอรบาชอฟมนโยบายปฏรปประเทศเรยกวา "เปเรสตรอยกา" และนโยบายเปดกวางทางการเมองคอ "กลาสนอสต" มการประนประนอมกบอเมรกาและจน คอ ยอมถอนทหารออกจากอฟกานสถานและพรมแดนของจนเจรจาใหเวยดนามถอนทหารจากกมพชา มการท าลายก าแพงเบอรลน ประเทศในยโรปตะวนออกเปลยนแปลงการปกครองเปนแบบประชาธปไตย ตอมาในป ค.ศ. 1991 รสเซยลมสลายเปนผลใหสงครามเยนสนสดลงสงครามอนโดจน

อนโดจนประกอบดวยเวยดนาม กมพชา และลาวซงเคยเปนเมองขนของฝรงเศส เมอสงครามโลกครงท 2 สงบขบวนการกชาตไดท าใหประเทศตางๆ แยกตวเปนอสระ

สงคมศกษา169

ในเวยดนามมการแบงเปน 2 ผาย คอ เวยดนามเหนอมผน าขบวนการชาตนยม คอ โฮจมนท เปนผปกครองเวยดนามใต มจกรพรรดเบาไดซงฝรงเศสสนบสนนเปนผปกครอง 2 ฝายตางไมยอมกนจงเกดสงครามกลางเมองโดยมรสเซยและจนหนนเวยดนามใต สงครามนขยายตอไปในลาวและกมพชา ในตอนหลงสหรฐอเมรกาถอนตวท าใหฝายเหนอเปนฝายชนะสงครามเกาหล

สงครามโลกครงท 2 เกาหลเหนอถกรสเซยยดครอง สวนเกาหลใตถกสหรฐอเมรกายดครองโดย 2 ประเทศแบงกนทเสนขนานท 38 องศาเหนอ ทงเกาหลเหนอและเกาหลใตตางไดรบการสนบสนนจากมหาอ านาจ และตกลงสงบศกกนในทสดโดยใหถอวาเสนขนานท 38 องศาเหนอเปนเสนแบงเขตแดนถาวรสงครามในตะวนออกกลาง

ตะวนออกกลางเปนดนแดนทเตมไปดวยน ามนซงถอวาเปนทรพยากรธรรมชาตทส าคญมาก สงครามเกดเมออสราเอลประกาศตงประเทศ การสรบแบงเปน 2 ฝาย คอ บรรดากลมประเทศอาหรบและอสราเอล ความรนแรงของการสรบเกดขนเปนคราวๆ จนถงปจจบน นอกจากนนบางครงกมความขดแยงระหวางประเทศทนบถออสลามดวยกนเองเชน สงครามระหวางอรกกบอหราน อรกกบคเวต กรณของอรก สหรฐอเมรกาชวยขบไลอรกออกจากคเวตดวยแอฟรกา

หลงสงครามโลกครงท 2 แอฟรกาใตรบเอกราชแตมปญหาตามมามากมาย เชน ความยากจน การแบงผวปญหาการแขงขนระหวางมหาอ านาจเพอแสวงหาอทธพล เชน รสเซยและสหรฐอเมรกาแขงขนกนในองโกลาและซาอร

ความเจรญกาวหนาทางวทยาการวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาการ (Knowledge) เปนความรในดานตางๆ ทงหมดของคนในโลกทมการจดระเบยบ พฒนา และสงสมสบทอดกนมาอยางตอเนอง เปนความรในทกๆ ดาน ไมวาจะเปนดานจตวทยา มานษยวทยา เศรษฐศาสตร รฐศาสตร เปนตน

วทยาศาสตร (Science) เปนสาขาหนงของวทยาการ เปนความรทเกดจากกระบวนการศกษาในเรองตางๆ ทเกยวกบความเปนไปตามธรรมชาต โดยอาศยวธการสงเกต ทดลอง หรอวธอนใดกตามทวางรากฐานอยบนการใชเหตผลรวมทงสามารถพสจนใหเหนจรงได โดยแยกสาขาเปนชววทยา ฟสกส เคม สตววทยา เปนตน

เทคโนโลย (Technology) เปนวทยาการทเกยวกบศลปะในการน าวทยาศาสตรประยกต มาใชใหเกดประโยชนในทางปฏบตลกษณะของเทคโนโลย

เทคโนโลยทนยมใชและศกษากนอยม 2 ลกษณะ คอ1. เทคโนโลยในลกษณะทเปนกระบวนการ วธการหรอเทคโนโลยทเปนนามธรรม ซงอาจจะเปนความรความสามารถ

ของมนษยหรออาจจะเปนขอมลขอเทจจรงกได2. เทคโนโลยในลกษณะทเปนเครองมอหรอทเปนรปธรรม ซงอาจแฝงมาในรปของวตถ หรออาจเปนเรองของ

องคกรบรหารและการจดการ

สงคมศกษา170

ผลเสยจากการใชวทยาการและเทคโนโลย1. ปญหาดานสภาพแวดลอม เกดจากการขยายตวอยางรวดเรวของการพฒนาการดานเทคโนโลย ซงท าให

ปรมาณการบรโภคสงขน ท าใหเกดปญหาสภาพสงแวดลอม เชน การผลตทางอตสาหกรรม ซงสงผลกระทบกอใหเกดปญหามลภาวะ โดยท าใหเกดกาซซลเฟอรไดออกไซด ซงเปนผลมาจากการเผาไหมน ามนเชอเพลง กาซเหลานจะละลายปนไปกบฝน ท าใหเกดฝนกรด เปนตน

2. ปญหาจากการประยกตใชทางการเมอง การทหาร เกดจากการน าเทคโนโลยใหมๆ ทกแขนงไปใชในดานทหารเพอพฒนาขดความสามารถในการท าลายลางกนและกน

3. ปญหาทางสงคม เกดจากความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลย ท าใหมปญหาดานศลธรรม จรยธรรมและคณคาของมนษย เชน เทคนคการผสมเทยม โดยเอาลกไปฝากคนอนทอง เมอคลอดแลวคนทตงทองไมยอมคนลกใหหรอการน าอวยวะของคนหนงไปใชกบอกคน อาจท าใหมการขายอวยวะกนขน

4. ปญหาตอการพฒนาประเทศ วทยาการและเทคโนโลยไดกลายเปนทงความหวงและอปสรรคในการพฒนาประเทศส าหรบประเทศทตองการมงมนจะศกษา ท าความเขาใจและดดซบเทคโนโลยเปนของตน วทยาการและเทคโนโลยกเปนเครองมอทจะน าไปสการพฒนาประเทศได แตถาละเลยไมสนใจทจะดดซบเทคโนโลยเปนของตน วทยาการและเทคโนโลยกจะกลายเปนอปสรรคส าคญทท าใหสงคมนนไมอาจพฒนาได

ทมาของเทคโนโลย1. เกดขนโดยผทคดคนไมมพนฐานความรทางวทยาศาสตรทเปนระบบ2. เกดจากการคดคนของนกวทยาศาสตร นกประดษฐ และนกวจย3. เกดจากการกระจายตวของเทคโนโลยทมศกยภาพสงออกไปสจดทมศกยภาพต ากวา

ระดบของเทคโนโลยเทคโนโลยตามลกษณะของการใชแบงออกเปน 3 ระดบ คอ1. เทคโนโลยระดบต า หรอเทคโนโลยชาวบาน เปนเทคโนโลยทชวยใหเราสามารถท างานเดมในแบบเดมไดดขน

หรอทนแรงไดมากขน2. เทคโนโลยระดบกลาง หรอระดบธรรมดา เปนเทคโนโลยทชวยใหท างานไดรวดเรวขน มปรมาณเพมขนและ

มประสทธภาพสงขน3. เทคโนโลยระดบสง เปนเทคโนโลยทสลบซบซอน สมยใหม เปนความสามารถในการคดประดษฐสงใหมๆ หรอ

น าสงใหมมาดดแปลงใหเกดประโยชนมากขนรปแบบในการพฒนาเทคโนโลยม 3 ลกษณะ คอ1. แบบรวมศนย หมายถง อ านาจในการตดสนใจอยทรฐบาล หรอผมอ านาจสงสดของประเทศเทานน2. แบบแทรกแซง หมายถง การทรฐบาลเขาไปแทรกแซงการตดสนใจของภาครฐและภาคเอกชน3. แบบกระจายอ านาจ เปนรปแบบของการตดสนใจทกระจายอ านาจจากรฐบาลไปสหนวยงานระดบตางๆการดอยพฒนาทางเทคโนโลย หมายถง การทประเทศหนงตองพงพาอาศยเทคโนโลยจากประเทศอน เพราะ

คนในชาตของตนไมมความรพอหรอขาดความสามารถในการรบการถายทอดเทคโนโลยจากตางประเทศการดอยพฒนาทางเทคโนโลย เปนสาเหตส าคญของการดอยพฒนาทางเศรษฐกจ

สงคมศกษา171

การดอยพฒนาทางเทคโนโลย เกดจากสาเหตดงน1. เศรษฐกจของประเทศมโครงสรางแบบทวภาค2. วทยาศาสตรและเทคโนโลยมความลาหลง3. ก าลงความสามารถทางเทคโนโลยทมภายในประเทศมกถกละเลย4. มเงอนไขหรอขอผกพนทตดมากบโครงการเงนกใหใชเทคโนโลยจากตางประเทศทงหมด5. รปแบบการพฒนาทางเศรษฐกจมไดผสมผสานกบการพฒนาทางเทคโนโลย6. ผบรหารประเทศและนกการเมองไมใหความสนใจในการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางจรงจงเทคโนโลยทเหมาะสม หมายถง การน าวธการหรอเครองมอทซบซอนมาใชใหเกดประโยชนอยางเหมาะสมกบ

ทรพยากร สภาพแวดลอม สภาพสงคมและสภาพเศรษฐกจปจจบนเทคโนโลยไดกลายเปนปจจยส าคญในการพฒนาประเทศซงท าใหประเทศตางๆ มระดบการพฒนาไมเทากน

จงแบงกลมประเทศในโลกออกเปน 2 กลม คอ1. กลมประเทศทมอตราความกาวหนาทางเทคโนโลย เรยกวา กลมประเทศพฒนาแลว2. กลมประเทศทมการพฒนาทางเทคโนโลยต า เรยกวา กลมประเทศก าลงพฒนาลกษณะและองคประกอบของเทคโนโลยทเหมาะสม1. เทคโนโลยทเหมาะสมตองประกอบดวยลกษณะทส าคญ 2 อยาง คอ

- เหมาะสมกบสภาพแวดลอมของทองถนนน- เหมาะสมกบวตถประสงคของหนวยงานหรอองคกรตางๆ ในเรองของกระบวนการผลต

2. องคประกอบของเทคโนโลยทเหมาะสม คอ สถานท ชวงเวลา และลกษณะของงานทจะใชเทคโนโลยตวอยางของประเทศทประสบความส าเรจจากการน าเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในการพฒนาประเทศ

1. ญปน การพฒนาเทคโนโลยของญปน เรยกวา เปนการพฒนาแบบยอนทาง เปนการพฒนาเทคโนโลยทตองอาศยเทคโนโลยตางประเทศเปนพนฐาน โดยจดระเบยบส าหรบควบคมการน าเขาเทคโนโลย เพอเปดโอกาสใหมการพฒนาเทคโนโลยภายในประเทศควบคไปดวย ท าใหสามารถยกระดบและเพมการผลตเทคโนโลยใหมภายในประเทศใหมากขน

2. เกาหลใต มลกษณะคลายญปนคอ ตองอาศยเทคโนโลยน าเขาเปนพนฐานและทมเทพฒนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนอยางมาก ปจจบนสามารถพฒนาเทคโนโลยใหพฒนากาวหนาใกลเคยงกบญปน และสามารถพฒนาอตสาหกรรมตอเรอชนะญปนดวย

3. ไตหวน ประสบความส าเรจในการพฒนาเกษตรและอตสาหกรรม ซงเปนความส าเรจในการพงตนเอง รฐบาลมนโยบายทมงตรงไปยงระดบลาง คอประชาชนสวนใหญในชนบท โดยพฒนาชนบทแบบผสมผสาน 3 ขนตอน คอ

1. กระจายการถอครองทดนเพอชาวชนบท2. ใหชาวนามโอกาสผลตรวมกนในรปแบบสหกรณ3. ใชเทคนคเพอการเกษตร โดยเรมพฒนาการเกษตรไปสอตสาหกรรม

ระดบเทคโนโลยของไทยปจจบนความสามารถทางเทคโนโลยของไทยจดอยในระบบทเรยกวา การรบเทคโนโลยจากตางประเทศเขามา

แลวน ามาดดแปลงพฒนาตอเลกนอย เพอใชกบกจกรรมดานอตสาหกรรม มไดเกดจากนกวชาการไทย จงท าใหเราตองพงพงเทคโนโลยจากตางประเทศอยางมาก การถายทอดเทคโนโลยเขาสประเทศไมคอยประสบความส าเรจ เพราะขาดความสามารถในการคดเลอกเทคโนโลยทเหมาะสม

สงคมศกษา172

ผลกระทบของการใชวทยาการและเทคโนโลยทมตอมนษย1. ทางดานเกษตรกรรม มผลกระทบหลายอยาง เชน

- การน าวทยาการและเทคโนโลยมาใช เพอชวยผอนแรงทางการเกษตร- การน าสารสงเคราะหทางเคม เพอชวยในการก าจดแมลงและศตรพชตางๆ ท าใหผลผลตทางเกษตรเพมขน- เทคนคใหมๆ ทางการเกษตร ชวยใหมนษยสามารถควบคมใหผลผลตทางการเกษตรออกมาในฤดกาลทตองการ

- วทยาการและเทคโนโลย บางครงกอใหเกดผลเสย เชน การน ายาฆาแมลงมาใชกบผก ผลไม ท าใหเกดสารพษตกคาง

2. ดานอตสาหกรรม มทงผลดและผลเสย ผลด คอ ท าใหปรมาณการผลตในโรงงานอตสาหกรรมมปรมาณเพมมากขน โดยมตนทนต าลง แตสนคาจะมลกษณะเหมอนๆ กน เปนสนคาโหล ผลเสยทเกดขนคอ เกดแนวความคดแบบบรโภคนยมมากขน เพราะการโฆษณาประชาสมพนธมมาก ท าใหเกดการสญเสยทรพยากรอยางสนเปลอง นอกจากนนถาโรงงานอตสาหกรรมเจรญขนมากๆ จะท าใหเกดปญหามลภาวะตามมา เชน น าเสย อากาศเปนพษ และการท าลายชนของโอโซนทเกดจากการเพมขนของกาซคารบอนไดออกไซด

ขอควรค านงในการใชความเจรญกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลย1. ตองดวาเทคโนโลยจะสงผลกระทบในดานบวกหรอในดานลบ ถาผลออกมาทางดานลบมากเกนไปกไมควรท า2. ตองผานการรบฟงความคคเหนจากบคคลหลายฝาย เพอทการใชวทยาการและเทคโนโลยจะสามารถอ านวย

ประโยชนแกมนษยชาตใหไดมากทสด3. ควรค านงถงประโยชนทจะไดรบวาคมกนหรอไม4. ควรค านงถงความสมดลระหวางมนษย เทคโนโลย และธรรมชาต โดยดวาวทยาการและเทคโนโลยสามารถจะ

สนองตอบและสรางสมดลระหวางความเพยงพอทางวตถและความอมเอบใจของมนษยไดหรอไม

การแขงขน การประสานประโยชนทางการเมองและเศรษฐกจระหวางประเทศ

ประเทศตางๆ ในโลก ไมสามารถอยตามล าพงได อาจเปนเพราะขาดแคลนทรพยากรธรรมชาต การตองการแลกเปลยนเทคโนโลย เพราะฉะนนรฐตางๆ จงตองตดตอสมพนธกน การตดตอกนนนแตละรฐกมนโยบายของตนเองเพอรกษาผลประโยชนของตน ซงผลประโยชนนเรยกวา ผลประโยชนของรฐ ซงอาจจะหมายถง ความอยรอดของรฐนนความมนคงของชาต การกนดอยดของประชากร ศกดศรและเกยรตของชาต อดมการณของชาต อ านาจของชาต ดงนนเมอแตละชาตหวงผลประโยชนมากเกนไปจงท าใหเกดความขดแยงกนได

สงคมศกษา173

สาเหตของความขดแยงของรฐ1. สาเหตทางดานเศรษฐกจ เกดจากการมทรพยากรไมเทากน และเกดการแยงกน เชน เลนน กลาววา ความขดแยง

ระหวางเยอรมนกบฝรงเศส กอนสงครามโลกครงท 1 เกดจากการแยงแควนอลซาสและลอรเรน ซงมเหลกและถานหนมาก2. สาเหตทางดานการเมอง การมอดมการณทางการเมองตางกน ท าใหเกดการขดแยงกนได เชน ความขดแยง

ระหวางการปกครองแบบประชาธปไตยกบคอมมวนสต ท าใหเกดสงครามเยน3. สาเหตทางดานสงคมและวฒนธรรม ไดแก ความแตกตางทางศาสนา เชอชาต ภาษา เชน สงครามครเสด

เกดจากความขดแยงของศาสนาครสตกบอสลาม4. สาเหตทางดานจตวทยา เกดจากการตองการความยอมรบ การรกษาศกดศรของประเทศ

ความขดแยงในภมภาคอนๆ ของโลกสงครามระหวางอาหรบกบอสราเอล

เปนสงครามทเกดจากความขดแยงทางศาสนา และเชอชาต ระหวางคนอาหรบทนบถอศาสนาอสลามกบชาวยวทนบถอศาสนายดายในดนแดนปาเลสไตนซงเปนประเทศอสราเอลในปจจบน สงครามครงนเกดขนเมออสราเอลประกาศจดตงประเทศใน ค.ศ. 1948 กลมประเทศอาหรบไมเหนดวยจงประกาศสงครามและมสงครามตอมาหลายครงจนถงปจจบนสงครามอรก-อหราน

สงครามระหวาง 2 ประเทศนบางท เรยกวา สงครามอาวเปอรเซย เกดในป ค.ศ. 1980 เนองจากสาเหตดงน1. การแยงดนแดน ซต อล - อาหรบ2. ปญหาดานเชอชาต เพราะอรกเปนอาหรบ อหรานเปนเปอรเซย ความแตกตางในการนบถอศาสนาคนละ

นกายของผน า 2 ประเทศในขณะนนอรกเปนฝายโจมตกอน สหรฐใหความชวยเหลออรก สหประชาชาตไดเขาไปไกลเกลย โดยในป ค.ศ. 1989 รฐบาล

อรกและรฐบาลอหรานประกาศยอมรบแผนสนตภาพของคณะมนตรความมนคงของสหประชาชาตสงครามเกาะฟอลกแลนด

ฟอลกแลนดเปนหมเกาะอยทางตะวนออกของอารเจนตนา แตเดมนกส ารวจชาวองกฤษมาส ารวจพบและจดเปนอาณานคมของตน มคนองกฤษเขามาตงถนฐาน ตอนหลงถกสเปนซงปกครองอารเจนตนาขบไลชาวองกฤษออกไปตอมาเมออารเจนตนาไดรบเอกราชจากสเปนกปกครองเกาะนโดยไมมใครสนใจ จนกระทงสหรฐประกาศวาเกาะนไมไดเปนอาณานคมของใคร แตองกฤษกเขามาขยายอทธพลในเกาะนอก สหรฐมไดขดขวางเพราะก าลงด าเนนนโยบายตามวาทะบอลโร เมอสหประชาชาตตดสน หมเกาะนกตกอยใตอารกขาของสหประชาชาตในฐานะอาณานคมโพนทะเลของชาตอน แตอารเจนตนาเรยกรองวาเกาะนเปนดนแดนของตน สหประชาชาตจงเรยกอารเจนตนาและองกฤษมาตกลงกนแตตกลงมได ในป ค.ศ. 1982 อารเจนตนายกก าลงเขาปดลอมองกฤษในฟอลกแลนด องกฤษจงสงกองทพไปชวยและองกฤษประสบชยชนะในทสดสงครามอรกปดลอมคเวต

การทอรกท าสงครามกบอหรานท าใหมหนสนมากมาย โดยเฉพาะซาอดอาระเบยกบคเวต แตอรกมน ามนมากและมกองทพทมแสนยานภาพจงไมอยากใชหน คเวตเปนประเทศเลกๆ อยระหวางอรกกบซาอดอาระเบย ในตอนทอรกยตสงครามกบอหรานนนน ามนราคาตกต ามาก อรกหาวาประเทศสมาชกโอเปกขายน ามนมากเกนไปท าใหเสยราคาโดยอรกกลาววาคเวตเปนตวกลางและดดน ามนจากอรกไปดวยแตคเวตปฏเสธ อรกจงเคลอนก าลงเขาปดลอมคเวตคณะมนตรความมนคงสหประชาชาตจดประชม ฉกเฉนและมมตใหอรกถอนกองก าลงออกไป แตอรกกลาววาคเวตเปนจงหวดหนงของตน สหประชาชาตภายใตการน าของสหรฐและประเทศอนๆ สงกองทพไปโจมตอรก และยดคเวตกลบคนได

สงคมศกษา174

การแกไขความขดแยง1. การแกไขโดยวธสนต คอ

- การใชวธทางการทต ซงเปนการประนประนอมระหวางคกรณ โดยใชวธการเจรจาโดยตรง คอ ใหทงสองฝายสงผน ามาเจรจากนหรอการเปนคนกลาง คอ เอาฝายท 3 เขามาชวยใหเกดการเจรจาขน หรอการไกลเกลย คอ ใหฝายท 3เขามาชวยเจรจาดวยเพอหาขอยต หรอการสบสวนหาขอเทจจรง เปนการตงกรรมการหาขอเทจจรง หรอการประนประนอมเปนการไกลเกลย เพอเสนอแนวทางใหยตปญหาทเกดขน

- วธทางกฎหมาย วธนเครงครดมากกวาวธทางการทต ม 2 อยาง คอ1. การตงศาลอนญาโตตลาการ คอ การยตปญหาโดยคกรณเปนผแตงตงศาลอนญาโตตลาการ ซงศาลน

เกดขนครงแรกทกรงเฮก ค.ศ. 18892. การตดสนของศาลยตธรรมระหวางประเทศ เปนการน าขอพพาทขนสการตดสนของศาลโลก เชน กรณ

เขาพระวหาร ซงเปนกรณพพาทของไทยและเขมร2. การแกไขโดยวธการบบบงคบ ซงแบงเปน 2 อยาง

- รทอรชน (Retortion) เปนการแกไขปญหาอยางไมเปนมตรและไมขดตอกฎหมายระหวางประเทศ เชนการตดสมพนธทางการทต

- รไพรซอล (Reprisal) เปนการตอบโตคกรณโดยวธการผดกฎหมาย เชน การไมยอมปฏบตตามพนธ-กรณในสนธสญญาการบอยคอต (Boycott) เปนตน

3. การแกปญหาโดยการใชก าลง คอ การท าสงคราม สงครามทมจดมงหมายเพอสรางดลยภาพแหงอ านาจขนเปนสงครามทเรยกวา "สงครามจ ากดขอบเขต" คอ พยายามใหเกดความเสยหายนอยทสด สวนสงครามทมจดมงหมายเพอสรางความเปนใหญใหกบตนเอง เรยกวา "สงครามเบดเสรจ" เชน กรณสงครามโลกการประสานประโยชน

การขดแยงตางๆ ถาใหเกนเลยจะท าใหเกดสงครามขน ดงนนจงจ าเปนตองประสานความรวมมอกน เพอใหเกดประโยชนแกทกประเทศทตดตอกน การรวมมอระหวางประเทศจงเกดจากสาเหตหลายอยาง คอ

1. เพอหลกเลยงภยพบตของสงคราม2. เพอการพงพาอาศยกนทางเศรษฐกจ3. เพอความกาวหนาทางเทคโนโลย4. การรณรงคของคนบางกลม เพอรกษาผลประโยชนของสวนรวม5. การมองเหนปญหารวมกน

รปแบบของความรวมมอระหวางประเทศ1. การทต เปนการเจรจาตกลงกนโดยอาศยนกการทตเปนหลก ซงมหนาทชวยเหลอและดแลรกษาผลประโยชนของ

คนในชาต การเปนตวแทนของประเทศ การรวบรวมขาวสารขอมลตางๆ เพอเสนอตอรฐบาลของตน และการเขาไปมสวนรวมในการเสนอแนะ และการก าหนดนโยบาย

2. กฎหมายระหวางประเทศ เปนกฎหมายทรฐยอมรบกนเปนสวนใหญ มาจากแหลงส าคญ ดงน- จารตประเพณ- สญญาและขอตกลงระหวางประเทศ- ค าวนจฉยของศาลภายในประเทศและศาลระหวางประเทศ- ความเหนของนกกฎหมายและผเชยวชาญ- หลกเกณฑทวไปของกฎหมาย

สงคมศกษา175

3. องคการระหวางประเทศ ในครสตศตวรรษท 20 องคการระหวางประเทศ จดตงขนเพอวตถประสงค ดงน- จดระเบยบความสมพนธระหวางประเทศ- เพอลดหรอควบคมความขดแยงระหวางประเทศ- เพอความรวมมอกนระหวางประเทศในกจการตางๆ- เพอเปนการปองกนรวมกนของกลมประเทศตอภยคกคามจากภายนอก

องคการระหวางประเทศ แบงตามจดประสงคได 3 ประเภท1. องคการระหวางประเทศเพอความรวมมอดานทหาร เชน องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ (NATO)

องคการกตกาสญญาวอรซอ (WARSAW PACT) เปนตน2. องคการระหวางประเทศวาดวยความรวมมอทางดานเศรษฐกจ เชน กลมประเทศผสงน ามนออก (OPEC)

ขอตกลงเกยวกบพกดภาษศลกากรและการคาหรอแกตต (GATT) เปนตน3. องคการระหวางประเทศ เพอความรวมมอดานอน เชน สมาคม วาย ดบบลว ซ เอ (Y.W.C.A.) เปนตนรปแบบอนๆ ของความรวมมอระหวางประเทศ ทส าคญคอ การลดอาวธ ซงเกดปญหาหลายอยาง คอ1. เรองความมนคงของประเทศ2. ปญหาทางเทคนค เพราะเปนเรองละเอยดออน3. ปญหาดานตรวจสอบ คนไมชอบเปดเผยเรองการสะสมอาวธ

กลมผลประโยชนระหวางประเทศดานการเมององคการสนธสญญาวอรซอหรอกตกาสญญาวอรซอเปนความรวมมอทางทหารของฝายคอมมวนสตในยโรปตะวนออก

เพอเปนการปองกนรวมกนและประเทศภาคสมาชกทกประเทศตางยนยอมใหกองทหารของรสเซยเขาไปตงในประเทศของตนไดกลมผลประโยชนระหวางประเทศกลมเศรษฐกจ

ประชาคมยโรปหรอตลาดรวมยโรป เปนสนธสญญาทางเศรษฐกจของกลมประเทศในยโรปตะวนตก เพอประสานประโยชนในดานการผลตและการคาของประเทศสมาชก พยายามท าใหยโรปเปนตลาดเดยวและพฒนาไปสอนหนงอนเดยวทางการเมองเปนองคกรทางเศรษฐกจระหวางประเทศทเขมแขงทสด และมพลงตอรองทางเศรษฐกจระหวางประเทศมากทสดสมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เปนองคกรทางเศรษฐกจของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไมมมหาอ านาจเปนสมาชก พฒนามาจากสมาคมอาสาขอตกลงทวไปวาดวย อตราพกดภาษศลกากร และการคา หรอ GATT มวตถประสงคเพอสงเสรมการผลตและ

การแลกเปลยนสนคาโดยลดหยอนการกดกนทางการคาและภาษอากรสมาคมการคาเสรแหงยโรป หรอ EFTA เปนการรวมตวทางเศรษฐกจของประเทศยโรปตะวนตกทไมพอใจ

ตลาดรวมยโรปมวตถประสงคคลายตลาดรวมยโรปเขตการคาเสรแหงอเมรกาเหนอ หรอ NAFTA มสมาชก 4 ประเทศ คอ อเมรกา แคนนาดา แมกซโก และชล

NAFTA ถกมองวาเปนองคกรทกดกนสนคาจากทวโลก เพราะจะสงเขาสนคาจากสมาชกเทานน และใหสทธลดหยอนภาษใหเงนสนบสนนแกสนคาเกษตรของสมาชกดวย

กลมประเทศผสงน ามนเปนสนคาออก หรอ OPEC เปนองคกรระหวางประเทศทจดตงเพอความรวมมอดานนโยบายน ามน และชวยเหลอทางดานเศรษฐกจและเทคนคของสมาชก นโยบายสวนใหญเปนการก าหนดปรมาณการผลตและราคาน ามน

สงคมศกษา176

ความแตกตางทางสงคมและวฒนธรรมตอการพฒนาประเทศ

การพฒนาประเทศตางๆ มกจะมความยากงายตางกนขนอยกบความพรอมของแตละประเทศ สาเหตทท าใหการพฒนาประเทศตางกนทส าคญ คอ ความแตกตางทางสงคมและวฒนธรรม ซงมสาเหตดงน

1. ความหลากหลายทางดานเชอชาต เผาพนธ และศาสนา2. ความแตกตางทางดานภมศาสตร เชน อยบรเวณทราบลม สงคมจะเปนสงคมเกษตร ถาอยบรเวณทะเล

ทรายอากาศแหงแลงไมอดมสมบรณ คนจะตองตอสดนรน เชน พวกเบดอน หรอพวกมองโกล แถวทะเลทรายโกบเปนพวกเรรอนอยเปนหลกแหลงไมได เพราะไมมทใดอดมสมบรณพอ

3. ความแตกตางของรปแบบทางเศรษฐกจ ไดแก สงคมอตสาหกรรม และสงคมเกษตรกรรมจะท าใหการด าเนนชวตของคนในสงคมตางกน ถาเปนคนในสงคมอตสาหกรรม จะเปนคนทสนใจเกยวกบเครองจกรเครองกลการด าเนนชวตเปนไปอยางใกลชดสนทสนม ตองพงพาอาศยธรรมชาต จงมกมความเชอในเรองความลลบเหนอธรรมชาต

ความแตกตางทางสงคมและวฒนธรรมในภมภาคตางๆ ของโลกในปจจบน มหลายสาเหต ดงน1. บรเวณวฒนธรรม (Culture area) หมายถง พนทหนงซงมวฒนธรรมเดนเฉพาะตวทเรยกวา เปนเอกลกษณ

ครอบคลมอย บรเวณวฒนธรรมแบงออกได ดงนโลกตะวนตก หมายถง วฒนธรรมของชาวยโรป สหรฐอเมรกา วฒนธรรมเหลานมรากฐานมาจากยโรป เอกลกษณ

ทส าคญ คอ มคานยมของการนบถอความคดของบคคลเปนหลก ยดเหตผลเปนแนวปฏบต มความเชอในครสตศาสนารปแบบทางเศรษฐกจเปนอตสาหกรรม

โลกตะวนออก หมายถง บรเวณทางเอเชยทมวฒนธรรมของอนเดย และจนเปนหลก ยดถอสงคมมากกวาความคดของบคคล ยดพวกพอง เคารพระบบอาวโส เชอในเรองพทธศาสนา เปนสงคมเกษตรกรรม

การแบงบรเวณวฒนธรรมออกตามประเทศตางๆ เชน ไทย องกฤษ ฝรงเศส เปนตนการแบงบรเวณวฒนธรรมในระดบทองถน เชน ภาษาของภาคเหนอและภาษาของภาคอสาน ตางกน

2. เกณฑทางวฒนธรรม แบงเปน- ความเชอ เปนสงทเกดจากการสงสมความรตกทอดกน มาจากบรรพบรษ เชน ลทธไซออนนสม (Zionism)ทเชอวาดนแดนปาเลสไตน เปนดนแดนทพระเจาประทานใหชาวยว

- คานยม เปนสงทคนในสงคมเหนวาเปนสงทดงามสมควรประพฤตปฏบตตาม เชน ชาวจน มคานยมในการมลกชายมากกวาลกสาว

- ศาสนา- เชอชาต เชน ในประเทศแคนาดาประกอบดวยคนเชอชาตองกฤษ และฝรงเศส พวกนจะมวฒนธรรมตางกน

สงคมศกษา177

ปญหาทเกดจากความแตกตางทางสงคมและวฒนธรรม1. ปญหาดานความเชอ เชน ความขดแยงระหวางยวกบอาหรบ ในเรองดนแดนปาเลสไตนหรอความเชอเรอง

การปกครองทดระหวางการปกครองแบบคอมมวนสตและประชาธปไตย2. ปญหาดานคานยมเมอเกดความแตกตางทางสงคม และวฒนธรรม คานยมของคนกจะมความแตกตางกน

โดยเฉพาะในสงคมทก าลงจะมการเปลยนแปลงรปแบบทางเศรษฐกจจากเกษตรกรรมไปสอตสาหกรรม เพราะคานยมเกาจะถกเลกลมไปและมคานยมใหมมาแทนท

3. ปญหาดานศาสนา เกดจากความขดแยงทางดานความเชอทางศาสนาทแตกตางกน เชน การเกดสงครามครเสด ความขดแยงระหวางชาวฮนดกบชาวซกขในรฐปญจาบของอนเดย การสงหารนางอนทรา คานธ โดยพวกซกขการเกดกองทพปฏวตไอรชหรอไอ อาร เอ ซงเกดจากความขดแยงของตน องกฤษทนบถอโปรเตสแตนตกบชาวไอรชทนบถอโรมนคาทอลก

4. ปญหาดานเชอชาต เปนปญหาทเกดจากการไมยอมรบคนเชอชาตอน เชน มการตงกลมตอตานคนผวด าเรยกวา ค คลกซ แคลน (Ku Klux Klan) ออกท ารายคนผวด า ทางภาคใตของอเมรกา

ความรวมมอในการแกไขปญหาความแตกตางทางสงคม และวฒนธรรม เพอการพฒนาประเทศความรวมมอในการแกไขปญหาน ม 2 ระดบ คอ

1. ความรวมมอระดบในประเทศ มองคการหรอหนวยงานของรฐ และภาคเอกชนท าหนาทประสานความแตกตางทางสงคม และวฒนธรรม โดยการสรางความเขาใจระหวางกลมคนในเรองตางๆ ส าหรบประเทศไทยหนวยงานของรฐบาลทท าหนาททางดานน คอ ส านกงานเผยแพรเอกลกษณของชาต

2. ความรวมมอระดบระหวางประเทศ มหนวยงานทอยในความควบคมของสหประชาชาตคอยดแลอย เชนUNESCO เปนหนวยงานทชวยเหลอและสงเสรมใหเกดความรวมมอและความเขาใจทางสงคม และวฒนธรรมระหวางประเทศสมาชก

- ประชาคมยโรป เปนกลมทใหสทธพเศษในการสญจรไปมาเขา-ออกระหวางประเทศสมาชกทเกดการไปมาหาสกน เกดการสอสารแลกเปลยนวฒนธรรมกน

- องคการเอกภาพแอฟรกา OAU ท าหนาทประสานประโยชนระหวางประเทศสมาชกทมความแตกตางกนทางดานเผาพนธและวฒนธรรม

ความแตกตางทางสงคมและวฒนธรรมไทยสงคมไทยมการเปลยนแปลงจากสงคมเกษตรกรรมไปเปนสงคมอตสาหกรรม ท าใหเกดปญหาทางสงคมและ

วฒนธรรมแกสงคมเกษตรหลายประการ คอ1. การมรายไดนอยของคนในสงคมเกษตร ซงเกดจากสาเหตตางๆ หลายอยาง เชน

- การตองพงพาอาศยธรรมชาต และตองลงทน ตองพงวทยาการสมยใหมเพอเพมผลผลต- ไมสามารถก าหนดราคาสนคาของตนได เพราะเปนสนคาทเนาเสยงาย จงตองรบขาย

2. การขาดการศกษาของคนในชนบท เกดจากการทรฐบาลไมสามารถใหบรการดานนไดอยางเตมท ทงๆ ทในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 7 รฐบาลจะสงเสรมการศกษาใหแกประชาชนโดยเฉพาะในชนบทโดยขยายการศกษาภาคบงคบจาก 6 ป เปน 9 ป โดยหลกสตรจะเนนเกยวกบการฝกทกษะและเพมพนความรดานอาชพใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของทองถน

3. ปญหาดานสาธารณสขในชนบท ซงรฐบาลไดก าหนดแนวทางแกไขไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 7 ตอการสนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจ การพฒนาภมปญญาดานการรกษาพยาบาลแบบพนบานการพฒนาสถานบรการทกระดบ และขยายบรการพนฐานดานสาธารณสข เปนตน

สงคมศกษา178

ผลกระทบของความแตกตางทางสงคมและวฒนธรรมทมตอการพฒนาประเทศ แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ1. ผลกระทบทมตอการวางแนวทางการพฒนาประเทศ เนองจากสงคมไทยมความแตกตางกนระหวางสงคม

เกษตรและอตสาหกรรมอยางชดเจน การวางแผนในการพฒนาประเทศจงเปนแนวทางเดยวกนล าบาก เพราะถาสนบสนน ดานหนงกจะเกดผลเสยแกอกดานหนง

2. ผลกระทบทมตอการแจกแจงรายไดระหวางสงคมเมองกบสงคมชนบท ซงอาจน าไปสความขดแยงในสงคมเพราะคนในชนบทไมพอใจวถชวตแบบชนบท และพยายามเรยกรองความเปนอยทดขนกวาเดม ซงจะท าใหเปนอปสรรคในการพฒนาประเทศ

การพฒนาคณภาพของประชากร

การพฒนาคณภาพของประชากรโลกประชากร = พลเมองหรอประชาชนของสงคมหนงประชากรเปนปจจยส าคญในการพฒนาสงคมในวชาเศรษฐศาสตรเรยกวาทรพยากรมนษย

โครงสรางประชากรของโลก มลกษณะดงน1. ประชากรสวนใหญจะอาศยอยตามชนบทของกลมประเทศก าลงพฒนาโดยเฉพาะในทวปเอเชย2. ประชากรจะตงถนฐานอยหนาแนนบรเวณใกลแหลงน า3. การกระจายของประชากรอยในอตราทไมเทากน4. ประชากรในวยเดกของกลมประเทศก าลงพฒนาจะมสดสวนสงกวากลมประเทศทพฒนาแลว5. ประชากรวยชราและวยแรงงานในประเทศก าลงพฒนาจะมนอยกวากลมประเทศทพฒนาแลว

ปญหาประชากรโลกทส าคญในปจจบน1. อตราการเพมไมเหมาะสม คอเพมมากเกนไปท าใหเกดปญหาขนตามมา2. อตราการเพมของประชากรอยในเกณฑทสงเกนไป3. การเพมของจ านวนประชากรเปนไปในอตราสวนทไมเหมาะสม

ผลกระทบทเกดจากการเพมประชากร1. ปญหาการขาดแคลนอาหารบรโภค การขาดอาหารท าใหเกดปญหาทพภกขภาพเกดมากในเอเชยใต2. ปญหาการเสอมโทรมของสภาพแวดลอมทางธรรมชาตการมประชากรมากของเสยกเพมขน3. ปญหาความขดแยงระหวางประเทศ อดตปญหาเกดจากการกระจายประชากรซงน าไปสการแยงชงดนแดนคณภาพชวต หมายถง ความสขทงทางรางกายและจตใจตามสมควรแกอตภาพสอดคลองกบทรพยากร สภาพ

แวดลอมไมเปนภาระและกอใหเกดปญหากบสงคมแนวทางในการแกไขปญหาประชากรโลก

เปาหมายสงสดในการแกปญหาประชากรขององคการสหประชาชาตเนนการขจดปญหาความอดอยากและโรคภยไขเจบของประชากรใหเหลอนอยทสด โดยลดอตราการเพมประชากร โดยใหมคาใกลเคยงกบศนย หมายถง อตราการเกดนาจะเทากบอตราการตาย

สงคมศกษา179

การพฒนาคณภาพของประชากรกบการพฒนาประเทศไทย

ประเทศไทยจ าเปนอยางมากทตองพฒนาประชากร ซงกอนอนเราควรดโครงสรางประชากรของประเทศกอนโครงสรางประชากร

จ านวนประชากรของไทยเพมขนเรอยๆ ซงดจากการเปลยนแปลงประชากรทมเรองของการเกดการตายและการยายถนระหวางประเทศดงน

1. อตราการเกดของไทยลดลง2. อตราการตายลดลง3. มสวนในการก าหนดจ านวนประชากรนอยมากเมอเทยบกบอตราการเกดและอตราการตาย

โครงสรางทางอายของประชากรอตราการเกดและอตราการตายมผลตอโครงสรางทางอายของประชากร ถาอตราการเกดลดลง คนวยเดกจะ

ลดลงดวยจ านวนเดกในวยเรยนจะเปลยนไป ประชากรวยแรงงานและผสงอายจะมมากขน อตราสวนวยทเปนภาระจะเปนผสงอายมากกวาเดกความส าคญของการพฒนาคณภาพประชากรทมตอการพฒนาประเทศ

การพฒนาประชากร หมายถง การพฒนาคนในระยะยาวตองท าอยางตอเนองและมขนตอน ตองท าตงแตเกดโดยเฉพาะการปลกฝงดานวนย ความคด และเรองความจ าเปนในการศกษา ประชากรยคใหมจ าเปนตองมความสามารถในการจดการรวมทงมทกษะใหมๆ การวางแผนประชากรในอดตเปนเรองของอปสงคและอปทานดานแรงงาน แตในปจจบนควรค านงถงสงตางๆ ดงน

1. การปรบปรงประสทธภาพในการจดสรรของตลาดแรงงาน2. นโยบายดานภาษการคา ตลอดจนนโยบายการก าหนดราคาปจจยการผลตอยางเหมาะสมทจะชวยเพมการสราง

ประสทธภาพการสรางงานและการสงเสรมการลงทนทเนนความเปนไปไดดานก าลงคน นอกเหนอจากความเปนไปดานการเงน3. นโยบายการศกษาทเปนไปตามความตองการของประเทศ4. นโยบายการฝกอบรมของรฐบาลโดยผานนโยบายภาษอากร5. นโยบายสงเสรมการลงทนโดยเนนการถายทอดเทคโนโลย การถายทอดลกษณะและการจดการการอบรม

โดยบรษทขามชาตบทบาทของประชากรทมคณภาพตอการพฒนาประเทศ

การพฒนาประชากรของแตละประเทศยอมมลกษณะตางกน แตจะมความคลายกนในกลมประเทศอตสาหกรรมซงมกใชการพฒนาประชากรดวยการศกษาในระดบหนงคอจนถงระดบมธยมศกษา หลงจากนนกมการพฒนาประชากรดวยการฝกอบรม โดยเฉพาะในตลาดแรงงาน ส าหรบประเทศไทยการพฒนาประชากรเนนการศกษาในระดบสง คอระดบอดมศกษามากกวาระดบมธยมศกษา การพฒนาประชากรดวยการฝกอบรมไมเปนทนยมนก ดงนนถาเราอยากพฒนาประเทศใหทดเทยมประเทศอตสาหกรรมเรากตองพฒนาประชากรอยางจรงจง เพอน าไปสการพฒนาเศรษฐกจและสงคมทเจรญกาวหนาตอไป

ปจจบนประเทศไทยมการเพมประชากร รอยละ 1.1 ตอป ยงถอวาเปนการเพมมากเกนไป เพราะดตามสภาพทกดานของประเทศประชากรควรมมากทสดประมาณ 60 ลานคน จงจะพฒนาคณภาพชวตทดได

สงคมศกษา180

สาเหตการเพมประชากรของไทยปกตประชากรจะเพมจากปจจย 3 อยาง คอ1. อตราการเกดสง2. อตราการตายลดลง3. การยายถนสทธแตส าหรบประเทศไทยการยายถนสทธไมใชสงส าคญ เพราะเรามกฎหมายคนเขาเมองก าหนดคนตางดาว ทจะมา

ตงถนฐานสญชาตละไมเกน 200 คนตอปการพฒนาคณภาพของประชากรไทย

คณภาพของประชากรไทยทพงปรารถนาและสอดคลองกบความจ าเปนในการพฒนาประเทศ คอ การมคณธรรมมระเบยบวนย มความรบผดชอบ คดเปนท าเปนท าเปน ขยนอดทน ประหยด

ความส าคญของประชากร1. ทางดานเศรษฐกจ เปนผก าหนดและประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะการใชแรงงาน หมายถง ประชากรท

มอายประมาณ 15-60 ป2. ทางดานการเมอง ดนแดนตางๆ ตองมผน า มการปกครอง มทหารปองกนประเทศการกระจายประชากรของโลก1. การกระจายตามเขตภมศาสตร เขตทมประชากรหนาแนนของโลก คอ เอเชยตะวนออกและเอเชยใตมประชากร

รวมกนประมาณครงหนงของโลกเขตประชากรเบาบาง คอ เขตหนาวทางภาคเหนอของอเมรกาเหนอและยเรเซย ซงเปนเขตอากาศแหงแลง

แบบทะเลทราย2. การกระจายรายได ประเทศทพฒนาแลวรายไดเฉลยของประชากรตอคนตอปสงมาก ตรงขามกบประเทศ

ก าลงพฒนา3. การกระจายของกลมอาย คนในประเทศพฒนาแลวมกมสดสวนใกลเคยงกน คอ เดก คนหนมสาวและ

ผสงอายสวนในประเทศทก าลงพฒนา สดสวนในกลมอายของประชากรจะมลกษณะคลายประมด มประชากรวยเดกมาก

หนมสาวนอยลงและผสงอายมสดสวนต าทสดคณภาพชวตของประชากร หมายถง คณภาพของประชากรในดานตางๆ ทท าใหชวตไมเปนภาระและไมกอใหเกด

ปญหาสงคม

องคประกอบของคณภาพชวต1. มมาตรฐานในการครองชพ2. พลวตของประชากร ซงเปนเรองเกยวกบโครงสรางทางอาย เพศ อตราการเตบโตของประชากร อตราการเกด

การตาย การยายถน3. ปจจยทางสงคมและวฒนธรรม4. กระบวนการพฒนา5. ทรพยากร

สงคมศกษา181

แบบทดสอบชดท 1

จงเลอกค าตอบทถกตอง1. การปกครองสมยอยธยามลกษณะตางจากสมยสโขทยในเรองใด1) รปแบบการปกครอง 2) ลกษณะการปกครองสวนภมภาค3) ขอจ ากดอ านาจของพระมหากษตรย 4) ฐานะของพระมหากษตรย

2. พระอยการต าแหนงนาพลเรอนและพระอยการต าแหนงนาทหารหวเมองเกยวของกบเรองใดมากทสด1) การจดล าดบชนในสงคมไทย 2) การแบงแยกอ านาจของพลเมอง3) การแบงแยกทหารและพลเรอนออกจากกน 4) การปฏรปทดน

3. ขอใดผดเกยวกบไพร1) ไพรเปนพลเมองสวนใหญของสงคมมทงหญงและชาย2) ไพรทถกเกณฑแรงงานสวนใหญเปนชายทมความสงวดจากเทาถงไหลไดประมาณ 40 นว3) ใหบางพวกอาจเสยสวยเปนสงของหรอเงนแทนได4) ในยามสงครามไพรไมจ าเปนตองถกเกณฑแรงงานเพราะตองไปรบ

4. ฐานะการเปนไพรมตงแตเมอใด1) ตงแตเกด 2) เมออาย 9 ป 3) เมอบรรลนตภาวะแลว 4) วดตามความสงของไพร

5. ทาสสวนใหญเปนทาสชนดใด1) ทาสเชลย 2) ทาสสนไถ 3) ทาสในเรอนเบย 4) ทาสทานให

6. ขอใดมเกยวกบทาส1) ทาสเปนสมบตของนายเงนทจะยกขายใหใครกได2) นายเงนจะลงโทษทาสอยางไรกได3) ไพรหลวงทขายตวเปนทาสยงตองรบภาระทจะตองเขาเดอนตอไปดวย4) บดา มารดามสทธขายบตรเปนทาสได

7. มลนายสงสดคอใคร1) พระมหากษตรย 2) เจานาย 3) ขนนาง 4) พระสงฆ

8. ไพรหลวงมลกษณะเปนอยางไร1) เปนไพรทกษตรยพระราชทานใหแกเจานายและขนนาง2) เปนไพรททรงแจกจายไปอยประจ าตามกรมกองตางๆ3) เปนไพรทขนสงกดเปนสวนตวของเจานายและขนนาง4) เปนไพรทไมมหนาทเขาเวรรบราชการ

9. เมอมลนายตายไพรสมจะมทางเลอกอยางไร1) เปนไพรสวย 2) เปนเสรชน3) สมครเปนไพรของมลนายคนใหม 4) โอนเปนไพรหลวง

สงคมศกษา182

10. ขอใดท าใหสงคมมความเหลอมล า1) ระบบมลนาย 2) ระบบศกดนา3) ระบบอปถมภ 4) ระบบการเมองการปกครอง

11. ศลปวฒนธรรมแบบดงเดมสรางผลงานเพอวตถประสงคใด1) เพอประโยชนใชสอย 2) เพอประโยชนในการท าพธกรรมทางศาสนา3) เพอบชาเทพเจา 4) เพอใชเปนเครองมอในการหาเลยงชพ

12. ศลปวฒนธรรมหลวงตรงกบขอใด1) ศลปวฒนธรรมแบบดงเดม 2) ศลปวฒนธรรมแบบประเพณนยม3) ศลปวฒนธรรมสโขทย 4) ศลปวฒนธรรมพระราชนยม

13. สถาปตยกรรมทเปนลกษณะเฉพาะของศลปะอยธยาคอขอใด1) สถปและวหารยอดทรงแบบพกาม 2) พระพทธรปเชยงแสน3) พระพทธรปสมฤทธปางสมาธ 4) เจดยยอมมไม 12

14. ในสมยสโขทยนยมสรางเจดย 3 แบบ ยกเวนขอใด1) เจดยทรงพมขาวบณฑ 2) เจดยทรงดอกบวตม3) เจดยทรงเรอนธาต 4) เจดยทรงระฆงคว า

15. สถาปตยกรรมสมยใหมมงเนนเรองใด1) สถานทราชการ 2) พระบรมมหาราชวง 3) ทอยอาศย 4) วด

16. วรรณกรรมสมยใหมเนนแบบใด1) เลยนแบบตะวนตก 2) เปนต านาน 3) เสยดสสงคม 4) เปนการแปลนวนยาย

17. ขอใดเปนลกษณะของละครพนทาง1) เกดจากการผสมผสานระหวางคอนเสรตโอเปราของตะวนตก2) ใชผหญงแสดงลวนเชนเดยวกบละครใน3) มเฉพาะบทรองและบทเจรจาไมมบทร า4) เรองทแสดงมกเปนเรองทองพงศาวดาร

18. การเปลยนวนขนปใหมเปนวนท 1 มกราคม เกดในยคผน าคนใด1) นายควง อภยวงศ 2) จอมพลสฤษด ธนรชต3) จอมพล ป. พบลสงคราม 4) จอมพลถนอม กตขจร

19. คาผานดานทเรยกเกบจากสนคาทผานขนอน ทตงเกบภาษเรยกวา1) จงกอบ 2) อากร 3) ฤชา 4) สวย

20. ขอใดไมใชลกษณะของเศรษฐกจแบบยงชพ1) ผลตเพอบรโภคในครอบครวหรอชมชน 2) พงธรรมชาตเปนหลก3) ตองผลตสงของเครองใชทงหมด 4) การแลกเปลยนใชเงนเปนสอกลาง

สงคมศกษา183

21. ผลดของระบบเจาภาษนายอากรทดทสดคอขอใด1) รฐบาลหมดภาระในการเกบภาษ 2) ประชาชนมความสะดวกในการเสยภาษ3) รฐบาลไดรบรายไดทแนนอนทกป 4) คนตางดาวมงานท า ไมกอปญหา

22. ขอใดไมใชสวนทชาวตะวนตกไมพอใจสภาพการคาของไทยกอนสนธสญญาเบาวรง1) ลกษณะการคาแบบผกขาดของพระคลงสนคา2) นโยบายเกบภาษในอตราทไมแนนอน3) รฐเกบภาษปากเรอในกรณเรอทมสนคาอตราวาละ 2,000 บาท4) รฐบาลใชสทธเลอกซอกอน

23. ขอใดไมใชสาระส าคญของสนธสญญาเบาวรง1) อนญาตใหพอคาองกฤษตดตอคาขายกบพอคาโดยตรง2) พอคาองกฤษซอสนคาทกชนดออกนอกประเทศไทย3) ตองเกบภาษขาเขาและขาออกรอยละ 34) สนธสญญาจะแกไขไดเมอผานไป 10 ป

24. เคาโครงเศรษฐกจของนายปรด พนมยงค เสนอโครงการแกปญหาเศรษฐกจในรปแบบใด1) แบบทนนยม 2) แบบสงคมนยม 3) สหกรณ 4) คอมมวนสต

25. ระบบภาษอากรทใหเอกชนด าเนนการแทนรฐบาลเกดในสมยใด1) รชกาลท 2 2) รชกาลท 3 3) รชกาลท 4 4) รชกาลท 5

26. การท าเหมองแรสวนใหญอาศยแรงงานพวกใด1) ไพร 2) ไพรและทาส 3) คนจน 4) คนตางชาตทวไป

27. นโยบายชาตนยม ในสมยจอมพล ป. พบลสงคราม ด าเนนการหลายอยาง ยกเวนขอใด1) สงวนอาชพใหคนไทย 2) ก าหนดเขตหวงหามมใหคนจนอยอาศย3) สงเสรมใหประชาชนเขาจบจองทดนสรางตนเอง 4) เรยกรองใหคนไทยขบไลชาวตางชาต

28. อตสาหกรรมทส าคญเกดขนในสมยรชกาลท 2 บรเวณลมแมน าทาจนคอขอใด1) อตสาหกรรมทอผา 2) อตสาหกรรมขนสงทางทะเล3) อตสาหกรรมขาว 4) อตสาหกรรมน าตาลทราย

29. ภายหลงการฉลองพระนครครบรอบ 150 ป มเหตการณใดเกดขน1) การปฏวต พ.ศ. 2475 2) การพระราชทานรฐธรรมนญฉบบแรกของไทย3) การสละราชสมบตของรชกาลท 7 4) การสวรรคตของรชกาลท 8

30. ขอใดไมใชมรดกทชาวตะวนออกกลางโบราณทงไวใหชนรนหลง1) การประดษฐตวอกษร 2) เทคนคการกอสราง3) การปกครองแบบประชาธปไตย 4) การนบถอพระเจาองคเดยว

31. ภาพวาดรปสตวบนผนงถ าอลตามราในประเทศสเปนแสดงถงวฒนธรรมชนสงของมนษยในยคใด1) ยคหนเกาตอนตน 2) ยคหนเกาตอนปลาย3) ยคหนใหมตอนตน 4) ยคหนใหมตอนปลาย

สงคมศกษา184

32. ภาพทวาดสวนใหญในยคหนกลางมจดมงหมายอยางไร1) บชาเทพเจา 2) แสดงเรองราวของผคน3) ความเชอเรองวญญาณ 4) ใหความส าคญกบเทพเจามากกวาเทพ

33. ขอใดไมใชศลปกรรมในยคหนใหม1) เครองปนดนเผา 2) อนสาวรยหน3) เครองใชทางการเกษตรแบบงายๆ 4) ภาพวาดตามฝาผนงถ า

34. ขอใดไมใชความเชอของชาวอยปต1) ความเปนอมตะของวญญาณ 2) เชอวาโลกหนาเปนโลกทอดมสมบรณ3) เชอวาการท ามมมจะท าใหรางกายไมเนาเปอย 4) เชอวาสฟงคจะรกษาความเปนอมตะของวญญาณได

35. มรดกชนส าคญของอมรไลทคออะไร1) ซกแลต 2) สวนลอยบาบโล 3) กฎหมายฮมมราบ 4) คมภรมรณะ

36. เฮเลนนส เปนชอของชนชาตใด1) กรก 2) โรมน 3) สเมเรยน 4) อยปต

37. ชาวกรกนยมสรางประตมากรรมแบบใด1) รปเปลอย 2) รปโป 3) รปสามมต 4) แตงกายเตมยศ

38. ชาตใดเปนชาตแรกทน าศลปะมารบใชมนษยแทนการรบใชเทพเจา1) กรก 2) โรมน 3) สเมเรยน 4) อยปต

39. สาเหตทสปาตารเปนรฐทางทหารเพราะเหตใด1) ประชากรมจ านวนมาก 2) ภมประเทศทรกนดาร3) มชนกลมนอยและชนพนเมองจ านวนมาก 4) มพลเมองชายมากกวา

40. วหารเซนตโซเฟยเปนสถาปตยกรรมแบบใด1) ไบเซนตไท 2) โรมาเนสค 3) โกธก 4) ศลปะอสลาม

41. นครรฐของกรกแตละแหงนยมสรางวหารไวบนทสงเพออะไร1) เพอหนสภาพภมอากาศ 2) เพอบชาเทพเจา3) เพอเปนทอยกษตรย 4) เพอแสดงถงความยงใหญ

42. ขอใดไมเกยวกบโรมน1) เครงครดระเบยบวนย 2) เปนนกคด3) สรางระบบกฎหมายทมประสทธภาพ 4) นยมสรางสาธารณสถานขนาดใหญ

43. ผทมสทธออกเสยงวโตคดคานมตทสภาเซเนตเหนชอบคอขอใด1) พวกพลเบยน 2) พวกพาทรเชยน 3) พวกตรบน 4) พระมหากษตรย

44. แมนเนอรตรงกบยคใด1) ยคโบราณ 2) ยคกลาง 3) สมยใหมตอนตน 4) สมยใหมตอนปลาย

สงคมศกษา185

45. ขอใดเปนลกษณะของศลปะแบบโกธก1) เปนศลปทหลดพนจากกรกและโรมน 2) เปนศลปะทไมเกยวของกบครสตศาสนา3) เปนศลปะทไมสมพนธกบสมยโรมาเนสค 4) ภายในตวอาคารจะไมสวาง เชน วหารโนตรดาม

46. ขอใดไมใชผทเกยวของเกยวกบศลปวฒนธรรมแบบสจจนยม1) บโทเฟน 2) ชารลส ดารวน 3) คานมารก 4) เดอกาส

47. ขอใดไมไดเปนผลงานของลโอนาโด ดารวนช1) ภาพโมนาลซาร 2) ภาพอาหารมอสดทาย3) รปสลกหนออนเดวด 4) ความรอบรทางดานดาราศาสตร

48. ศลปวฒนธรรมแบบโรแมนตกเปนอยางไร1) นยมการใชเหตผล 2) เปนสงทเกดขนจรงในสงคม3) สนใจความกาวหนาทางวทยาศาสตร 4) ชนชมกบความงามในธรรมชาต

49. รปปเอตารเกยวของกบขอใด1) วหารเซนตปเตอร 2) ลโอนาโด ดารวนช 3) วหารพาเทนอร 4) ไมเคลแองเจโร

50. วหารนอทเทอรดามเปนศลปะแบบใด1) ศลปะไบเซนไท 2) ศลปะโรมาเนสค 3) ศลปะโกธก 4) ศลปะอสลาม

51. กระดกเสยงทายท าใหรเรองใดของจน1) การเกษตร 2) ความเชอ 3) การปกครอง 4) การคาขาย

52. ขงจอสอนคณธรรมเรองใดทส าคญทสด1) การปฏบตตามหนาทและบทบาทของตน 2) การปกครองทมคณธรรม3) การเคารพผอนเสมอนตนเอง 4) การเขาหาธรรมชาต

53. ความเชอของใครทสอนเรองความรก การถอมตน ความไมเหนแกตว1) ขงจอ 2) เลาจอ 3) เมงจอ 4) ซนจอ

54. บนทกของคนบาเปนวรรณกรรมทแสดงถงเรองใดของสงคม1) วฒนธรรม 2) ความเชอทางศาสนา 3) ความยตธรรม 4) ความเปนจรงในสงคม

55. นวนยายของจนเรองใดทแสดงความเสอมโทรมของสงคมศกดนาจน1) สามกก 2) ซองกง 3) จนฟงเหมย 4) หลโหลงเมง

56. ขอใดไมใชคณธรรม 5 ประการของขงจอ1) ความสภาพ 2) ความอดทน 3) ความจรงใจ 4) ความเมตตากรณา

57. เครองเคลอบดนเผาของจนเจรญมากทสดในสมยใด1) ราชวงศจน 2) ราชวงศซอง 3) ราชวงศมองโกล 4) ราชวงศแมนจ

58. ราชวงศใดทเปดใหมการสอบจอหงวน1) ราชวงศจน 2) ราชวงศสย 3) ราชวงศฮน 4) ราชวงศซอง

สงคมศกษา186

59. เหตการณใดทท าใหการเผชญหนาระหวางฝายกวอมนตงและคอมมวนสตหยดพกไปชวคราว1) การอสญกรรมของ ดร. ซนยดเซน 2) การรกรานของญปนเหนอดนแดนจน3) การรกรานของเยอรมนเหนอดนแดนจน 4) การท าสงครามระหวางจนกบเกาหล

60. วธกาวกระโดดไกลของจนสมพนธกบขอใด1) ระบบนารวม 2) นโยบาย 4 ทนสมย 3) การปฏวตวฒนธรรม 4) ระบบคอมมน

61. ขอใดไมใชนโยบาย 4 ทนสมยของจน1) การปฏรปทางดานการเกษตร 2) การปฏรปทางดานอตสาหกรรม3) การปองกนประเทศ 4) การปฏรปทางดานการศกษา

62. สสานทชมาฮาลเปนสสานหนออนสะทอนอทธพลของศลปะใด1) กรกและเปอรเซย 2) โรมนและเปอรเซย 3) โรมนและฮนด 4) เปอรเซยและฮนด

63. ค าวา "เศรณ" เกยวของกบขอใด1) ระบบการปกครองของอนเดยสมยราชวงศคปตะ 2) สมาคมพอคาของอนเดยสมยราชวงศคปตะ3) ระบบการปกครองของอนเดยสมยราชวงศเมารยะ 4) สมาคมพอคาของอนเดยสมยราชวงศเมารยะ

64. ค ากลาวทวา "องกฤษเปนผสรางความเปนเอกภาพใหอนเดย" หมายถง เอกภาพในเรองใด1) เชอชาตวฒนธรรม 2) ความรสกชาตนยม3) การเมอง การปกครอง 4) ความมนคงทางเศรษฐกจ

65. วรรณกรรมในสมยแหงความรแจงมลกษณะอยางไร1) สะทอนความเปนจรงของสงคม2) สะทอนใหเหนความเชอและความตองการทจะปรบปรงสงคม3) ศกษาวจารณสงคมในระบอบประชาธปไตย4) ไมคอยเชอมนในเหตผลกฎเกณฑของสงคม

66. ปฏฐานนยมเปนความเชอวาสงใดจะชวยใหมนษยชาตเจรญกาวหนาตอไปอยางไมมทสนสด1) วทยาศาสตร 2) เทคโนโลย 3) ความเชอทางศาสนา 4) ระบบเสรนยม

67. การปกครองแบบประชาธปไตยของตะวนตกสมยใหมมปจจยหลายอยาง ยกเวนขอใด1) การฟนฟศลปวทยาการ 2) การปฏรปศาสนา3) การปฏวตอตสาหกรรม 4) การเกดชนชนกลาง

68. นกเขยนคนใดเสนอแนวความคดทางการเมองการปกครองวาดวยการแบงแยกอ านาจทางการเมองออกเปน 3 สวน คอนตบญญต บรหาร และตลาการ1) จอหน ลอค 2) มองเกสตเออ 3) ฌอง ฌาค รสโซ 4) โทมส ฮอบส

69. หนงสอสญญาประชาคมเปนผลงานของใคร1) จอหน ลอค 2) มองเกสตเออ 3) ณอง ฌาค รสโซ 4) โทมส ออบส

70. โซเครตส เพลโต เกยวพนกบชาตใดมากทสด1) กรก 2) โรมน 3) สเมเรยน 4) อยปต

สงคมศกษา187

71. การประกาศอสรภาพของอเมรกาไดรบอทธพลจากแนวความคดของนกปรชญาคนใด1) จอหน ลอค 2) โทมส ออบส 3) มองเกสกเออ 4) รสโซ

72. ชยชนะอยางเดดขาดของรฐสภาองกฤษคอเรองใด1) กฎบตรแมกนากาตา 2) การปกครองของโอรเวอรคอมเวล3) การปฏวตอนรงโรจน 4) พระราชบญญตวาดวยสทธเสรภาพ

73. ระบบพาณชยชาตนยมมลกษณะทส าคญคอ1) รฐบาลของกษตรยควบคมการผลตสนคาและการคาขายอยางใกลชด2) เอกชนเปนผควบคมการผลตสนคาและการคาขายอยางใกลชด3) มการกระตนใหสงสนคาและน าสนคาเขาเพอแลกเปลยนกน4) ไมสนบสนนใหแสวงหาอาณานคมแตสนบสนนคาขายในดนแดนโพนทะเล

74. อดมสมทสเกยวของกบขอใด1) ลทธสงคมนยม 2) เสรนยม 3) สงคมยโทเปย 4) สงคมคอมมวนสต

75. พมาตกเปนเมองขนขององกฤษดวยเหตผลใด1) องกฤษท าสงครามชนะพมา 2) องกฤษอางวาพมาเปนเมองขนของอนเดย3) พมาขอเปนเมองขนขององกฤษ 4) ฝรงเศสยกพมาใหองกฤษ

76. ประเทศใดทเกรงวาคอมมวนสตในเวยดนามจะขยายตวเหนอดนแดนอนโดจนจงสงทหารมาชวยรบภายใตชอของ "ทปรกษาทางทหาร"1) ฝรงเศส 2) องกฤษ 3) สหรฐอเมรกา 4) แคนาดา

77. มาเลเซยมปญหาในเรองความสมพนธกบอนโดนเซยเนองจากเหตใด1) ประชากรเชอชาตตางกน 2) ประชากรนบถอศาสนาตางกน3) ขดแยงกนเรองผลประโยชนเหนอทองทะเล 4) ขดแยงกนเรองผลประโยชนของการคาระหวางประเทศ

78. ขอใดไมเกยวของกบการปฏรปเมจ1) เลกต าแหนงโชกน 2) ปรบปรงระเบยบบรหารราชการแผนดน3) ประกาศใชรฐธรรมนญ 4) กษตรยไมมอ านาจในการปกครองประเทศ

79. ขอใดไมใชเหตผลทญปนฟนตวอยางรวดเรวหลงสงครามโลกครงท 21) มสหรฐอเมรกาชวยเหลอ2) ความรในเรองระบบโรงงานและการพาณชยยงมอยในญปน3) สหรฐอเมรกาพฒนาการเมองการปกครองญปนตามรฐธรรมนญฉบบใหม4) สหรฐอเมรกาสนบสนนใหญปนสะสมก าลงและชวยฟนฟบ ารงกองทพญปน

80. ระบบเศรษฐกจของเอเชยใตเตบโตอยางเชองชาเพราะ1) ประชากรยากจน2) ขาดการศกษาทมประสทธภาพ3) ขาดระบบการสอสารและคมนาคมทมประสทธภาพ4) ขาดผน าทมประสทธภาพ

สงคมศกษา188

81. เกาหลเหนอมแนวทางพฒนาเศรษฐกจตามแบบสหภาพโซเวยตคอเปนการพฒนาดานใด1) อตสาหกรรมการเกษตร 2) อตสาหกรรมในครวเรอน3) อตสาหกรรมหนก 4) อตสาหกรรมขนาดยอม

82. ลทธซกขเนนเรองใด1) การนบถอเทพเจาหลายองค 2) การบชาธรรมชาต3) การตอตานระบบวรรณะ 4) การยอมรบตรมรต

83. กอนการปฏวตทางการเกษตรวธการเพาะปลกเปนอยางไร1) ท านาแบบนาเปดโลง 2) ท านาแบบนาปดลอม3) เกษตรกรไมมทท ากน 4) มการปลกพชหมนเวยน

84. ขอใดไมใชสาเหตทท าใหองกฤษเปนผน าในการปฏวตอตสาหกรรม1) องกฤษมประชากรเพมขนอยางเหนไดชด2) องกฤษมความพรอมทางดานวชาการ3) องกฤษมความพรอมทางดานทรพยากรทจ าเปนตอการปฏวตอตสาหกรรม4) องกฤษมความพรอมทางก าลงทหาร

85. สาเหตทเยอรมนเรมปฏวตอตสาหกรรมชากวาฝรงเศสเนองจากมปญหาดานใด1) ดานการเมอง 2) ดานเศรษฐกจ 3) ดานสงคม 4) ดานวฒนธรรม

86. ไมเคล ฟาราเดย เปนผลผลตของการปฏวตอตสาหกรรมยคใด1) สมยแหงไอน า 2) การปฏวตอตสาหกรรมยคเหลก3) การปฏวตอตสาหกรรมยคเหลกกลา 4) การปฏวตอตสาหกรรมยคท 3

87. ขอใดมใชผลดของการปฏวตอตสาหกรรมทางดานเศรษฐกจ1) เกดความช านาญการเฉพาะอยาง 2) มการคาขายระหวางประเทศ3) เกดระบบชนชนกรรมาชพ 4) คณภาพของสนคามมาตรฐานเดยวกน

88. การทรฐบาลอนญาตใหบรษทขดคลองแลคนาสยามใชเครองจกรขดคลองรงสตดวยเหตผลใด1) ยนระยะเวลาการท างานของชาวนา 2) ขยายพนทการชลประทาน3) ขยายพนทเพาะปลก 4) สรางความกาวหนาทางการเกษตร

89. ถนนสายใดมไดถกตดขนในสมยรชกาลท 41) ถนนราชด าเนน 2) ถนนเฟองนคร 3) ถนนบ ารงเมอง 4) ถนนเจรญกรง

90. แนวความคดทเนนคณคาความเปนมนษยแตละบคคลเรยกวาอะไร1) สทธมนษยนยม 2) ลทธปจเจกชนนยม 3) ลทธธรรมชาตนยม 4) ลทธสขนยม

91. เหตการณทถอวาเปนการรวมความรสกเปนชาตครงแรกของฝรงเศสคอขอใด1) สงครามนโปเลยน 2) การปฏวตฝรงเศส 3) สงครามรอยป 4) สงครามดอกกหลาบ

92. สนธสญญาใดทถกยกเลกภายหลงการปฏวตในตรก1) สนธสญญาแยงตแยงราเมง 2) สนธสญญาเนยย3) สนธสญญาตรอานอง 4) สนธสญญาแซฟส

สงคมศกษา189

93. ปญหาแหลมบอลขานเปนความขดแยงระหวางชาตใด1) ออสเตรย-ฮงการกบเยอรมน 2) เยอรมนกบรสเซย3) ออสเตรย-ฮงการกบรสเซย 4) ฝรงเศสกบรสเซย

94. กรณการลอบปลงพระชนมทายาทของออสเตรย-ฮงการทเมองซาลาเจโวเปนสงทแสดงถงความขดแยงในดานใด1) เศรษฐกจ 2) ศาสนา 3) เชอชาต 4) การปกครอง

95. ความลมเหลวของสนนบาตชาตนอกจากสหรฐอเมรกาไมไดเปนสมาชกและไมมกองก าลงทหารเปนของตนเองแลว ยงมเหตผลอนส าคญทสดคออะไร1) ประเทศสมาชกไมมความจรงใจในการใหความรวมมอรกษาสนตภาพ2) ไมมเงนทนสนบสนนประเทศสมาชกใหเพมแสนยานภาพ3) ประเทศสมาชกมจ านวนนอยเกนไป4) สนธสญญาสนตภาพไมก าหนดระยะเวลาในการรกษาสนตภาพ

96. ขอใดเปนความลมเหลวของสนนบาตชาต1) มสมาชกจ านวนไมมากพอ 2) มหาอ านาจไมใหความรวมมอ3) ไมมกองทหารเปนของตนเอง 4) ขาดเงนสนบสนน

97. จดระเบดของสงครามโลกครงท 2 คอขอใด1) เมองทาคานซก 2) ออสเตรย 3) แควนอนซาส 4) แควนรอเรน

98. แถลงขอเสนอ 14 ขอ ของวดส โรบนสน เกยวของกบขอใดมากทสด1) สนนบาตชาต 2) สหประชาชาต 3) สงครามเยน 4) สงครามตวแทน

99. ถาจ ากดบทบาทขององคการสหประชาชาตในการรกษาสนตภาพระหวางประเทศซงเปนเรองเกยวกบมหาอ านาจคอ ขอใด1) ปญหาคาใชจายขององคการสหประชาชาต2) ความจ ากดในขอบเขตแหงการด าเนนงานของสหประชาชาต3) ปญหาการขาดการบงคบอยางเดดขาด4) ปญหาการใชสทธยบยง

100. APEC เกยวของกบเรองใด1) การลดอาวธ 2) การคา3) อดมการณทางการเมอง 4) สงคมและวฒนธรรม

สงคมศกษา190

แบบทดสอบชดท 2

จงเลอกค าตอบทถกตอง1. ความรทไดจากการศกษา การพฒนา การจดระเบยบ สงสมสบทอดกนมาอยางตอเนองของมนษยชาต คออะไร1) วทยากร 2) เทคโนโลย 3) วทยาศาสตร 4) ดาราศาสตร

2. ความรทเกดการศกษาเรองตางๆ เกยวกบความเปนไปตามธรรมชาต โดยการสงเกต ทดสอบ เรยกวาอะไร1) วทยาการ 2) วทยาศาสตร3) เทคโนโลย 4) วทยาการและวทยาศาสตร

3. วทยาศาสตรสมยใหม กอตงขนในยคใด1) ยคแหงความรแจง 2) ยคฟนฟศลปวทยาการ3) ยคกลาง 4) ยคใหม

4. เงอนไขส าคญทท าใหเกดแนวคดวทยาศาสตรสมยใหม คอขอใด1) การเจรญทางดานอตสาหกรรม 2) ลทธพาณชยชาตนยม3) ลทธจกรวรรดนยม 4) การเกดชนชนกลาง

5. ขอใดไมเกยวของกบกาลเลโอ1) การคดคานค าสอนของอรสโตเตล 2) การยอมรบความคดของนโคลส โคเปอรนคส3) สรางกลองโทรทศน 4) พบดาวบรวารของดาวพธ

6. ผใดเกยวของกบราชสมาคมแหงลอนดอนมากทสด1) อรสโตเตล 2) นโคลส โคเปอรนคส 3) ฟรานซส เบคอน 4) กาลเลโอ

7. กระบวนการเรยน การวเคราะห และการตรวจสอบ ความถกตองเรยกรวมกนวา1) การก าหนดสมมตฐาน 2) การวเคราะหหาขอมล3) การปฏวตทางวทยาศาสตร 4) ระเบยบวธการทางวทยาศาสตร

8. ขนตอนทส าคญทสดของระเบยบวธการทางวทยาศาสตร คอขอใด1) การศกษาและการสงเกตปรากฏการณตางๆ ทางธรรมชาต2) การวเคราะหขอเทจจรงทพบเหน3) การทดลองและทดสอบเพอตรวจสอบความถกตองของสมมตฐาน4) การสรป วเคราะห ผลการทดสอบ

9. รชารด เทรวชด และยอรช สตเฟนสน เกยวของกบเรองใด1) การผลตของจ านวนมาก 2) การน าเครองจกรไอน ามาใชกบรถไฟ3) การใชสายพานในการผลตสนคา 4) การประดษฐวทยสอสาร

10. นกวทยาศาสตรคนใดทเกยวของกบแกลแวนอมเตอร1) ฮนส ครสเตยน เออรสเตด 2) ไมเคล ฟาราเดย3) เจมส คลารก แมกซเวลด 4) ฟรานซส เบคอน

สงคมศกษา191

11. บคคลใดมไดอยในกลมเดยวกน1) โยฮน กเตนเบอรก 2) อรสโตเตล 3) ลโอนารโด ดาวนช 4) นโคลส โคเปอรนคส

12. ทฤษฎใดเปนจดเรมตนของการประดษฐคดคนเลเซอร1) ทฤษฎทางดานโปลตสเตทฟสกส 2) ทฤษฎทางดานออฟโตอเลกทรอนกส3) ทฤษฎแหงการโนมถวง 4) ทฤษฎคลนแมเหลกไฟฟา

13. เครองมอทส าคญทสด ทท าใหเกดความกาวหนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยคออะไร1) คอมพวเตอร 2) เลเซอร 3) เครองใชไฟฟา 4) เครองทนแรง

14. จดเรมตนทส าคญทผลกดนใหเกดปฏวตอตสาหกรรมในองกฤษ คออะไร1) การปฏวตอตสาหกรรม 2) การปฏวตเกษตรกรรม3) การปฏวตเครองจกรไอน า 4) การคนพบวธการผลตแบบใหม

15. พลงงานทส าคญทสดของมนษยในปจจบนคอขอใด1) พลงงานนวเคลยร 2) พลงงานดวงอาทตย 3) พลงงานไฟฟา 4) พลงงานกล

16. พลงงานจากดวงอาทตยมลกษณะอยางไร1) เปนพลงงานถาวร 2) เปนพลงงานทหาของทดแทนไมได3) เปนพลงงานทมนอย 4) เปนพลงงานกงถาวร

17. หลกการของลเนยรมอเตอร หรอมอเตอรแนวนอน เกยวของกบเรองอะไรมากทสด1) การท างานของเครองจกรไอน า 2) การผลตสนคาดวยคอมพวเตอร3) การผลตรถไฟฟาทลอยไปตามราง 4) การคมนาคมขนสงในยคโบราณ

18. คอมพวเตอร ไดเปรยบเครองคดเลขหลายดาน ยกเวนขอใด1) คอมพวเตอรค านวณไดเรวกวามาก2) คอมพวเตอรมหนวยความจ าขนาดใหญ3) คอมพวเตอรจะถกควบคมการท างานโดยโปรแกรมค าสง4) คอมพวเตอรท าใหการค านวณเกดความสะดวกในทกสถานท

19. เฮนร ฟอรด เกยวของกบอะไร1) การน าเครองจกรไอน ามาใชกบอตสาหกรรมรถยนต2) การน าสายพานมาใชกบอตสาหกรรมรถยนต3) การน าคอมพวเตอรมาใชกบโรงงานอตสาหกรรม4) การน าการวจยมาใชในการผลตสนคา

20. โรงงานอตสาหกรรมอตโนมตเกยวของกบเรองใดมากทสด1) หนยนตคอมพวเตอร 2) การน าเลเซอรมาใชในอตสาหกรรม3) อตสาหกรรมเกยวกบการวจย 4) เงนทนในระบบอตสาหกรรม

21. การน าเอาความรและกระบวนการตางๆ เกยวกบสงมชวตไปใชกบสงมชวต หรอไปจดการกบสงมชวต เพอท าใหเกดผลผลตใหมๆ ทเปนประโยชน เรยกวาอะไร1) เทคโนโลยดานวสดศาสตร 2) เทคโนโลยชวภาพ3) เทคโนโลยคอมพวเตอร 4) เทคโนโลยวทยาศาสตร

สงคมศกษา192

22. การน าหนยนตคอมพวเตอรมาใชในโรงงานอตสาหกรรมมกค านงถงเรองใดเปนส าคญ1) จ านวนเงนลงทน 2) ลกษณะงานทละเอยด3) เปนงานทจ าเจซ าซาก 4) เปนงานทไมมผช านาญการเฉพาะทาง

23. ขอใดไมใชลกษณะของเลเซอร1) เปนล าแสงทมพลงงานสง 2) การวงของแสงไมกระจายเปนมมกวาง3) เปนแสงทมสเดยว 4) มความยาวคลนหลายขนาด

24. ปญหาทเกดจากการน าวทยาการและเทคโนโลยมาใชในเรองของการขาดความรบผดชอบทางสงคมของรฐวสาหกจ เอกชนคอขอใด1) ท าใหสภาพแวดลอมเสยหาย เพราะละเลยการประเมน2) ท าใหการด าเนนชวตของประชาชนถกละเลย3) เสยคาใชจายสงในการแกปญหา4) รฐบาลตองแบกรบภาระ ขณะทผไดผลประโยชนโดยตรงไมตองรบผดชอบ

25. มลเลอรเกยวของกบเรองใดมากทสด1) ปยหมก 2) ด ด ท ก าจดศตรพช3) ปยวทยาศาสตร 4) ปยคอก

26. ภาวะเรอนกระจกเกดจากอะไร1) การเผาไหมของน ามนเชอเพลง 2) การเผาผลาญเชอเพลง3) ความรอนจากดวงอาทตย 4) การสลายตวของกาซซลเฟอรไดออกไซด

27. ขอดของการน าวทยาการและเทคโนโลยมาใชในการเกษตรทสามารถลบลางขอเสยไดคอขอใด1) เสยเงนลงทนนอย 2) ใชประโยชนจากพนทการเกษตรไดมากขน3) แกปญหาพนฐานของมนษยได 4) ท าใหสภาพแวดลอมดขน

28. ขอจ ากดของการผลตทางอตสาหกรรมคออะไร1) ขาดแคลนแรงงาน 2) การลงทนสง 3) ไมมตลาด 4) สนคาเหมอนๆ กน

29. ลทธบรโภคนยม หมายความวาอยางไร1) นยมบรโภคจ านวนมาก 2) บรโภคตามค าโฆษณา3) บรโภคตามความเหมาะสม 4) บรโภคแตสงทด

30. ขอใดไมตองค านงถงในการใชความเจรญกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลย1) การใชเทคโนโลยมทงผลดและผลเสย 2) ความสมดลระหวางเทคโนโลยและธรรมชาต3) รบฟงความคดเหนของบคคลหลายฝาย 4) ดทผลเสยมากกวาประโยชนทไดรบ

31. ขอใดไมใชดชนผลลพธ1) สงตพมพ 2) การขอรบสทธบตร 3) จ านวนนกวจย 4) การคาเทคโนโลย

32. เทคโนโลยเขมซงเปนสนคาออกของไทย คออะไร1) แผงวงจรไฟฟา 2) อญมณและเครองประดบ3) ดบก 4) อตสาหกรรมยา

สงคมศกษา193

33. ขอใดไมใชความตองการ 5 ประการ ของมนษย1) ความตองการอาหาร 2) ความตองการอยอยางปลอดภย3) ความตองการกระท าในสงทตนชอบ 4) ความตองการสะดวกสบาย

34. ความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยทางดานการเกษตร ท าใหเกดผลกระทบทางดานลบตอประเทศดานใดมากทสด1) ตองพงเงนทนจากตางประเทศ 2) ตองสงปยเคมจากตางประเทศ3) ความพงนกวชาการจากตางประเทศ 4) ตองพงพาปจจยการผลตจากตางประเทศ

35. ผลเสยทเกดจากความกาวหนาทางเทคโนโลยของโลกทดกวาระดบเทคโนโลยของไทยทางดานเศรษฐกจมหลายอยาง ยกเวนขอใด1) การสญเสยเงนตราตางประเทศ2) การสญเสยความสมพนธอนดกบตางประเทศ3) การสญเสยอ านาจในการแขงขนทางตลาดตางประเทศ4) การสญเสยการตอรองทางเศรษฐกจ

36. หวใจส าคญของการถายทอดเทคโนโลยอยทอะไร1) เงนทน 2) สภาพแวดลอม3) การพฒนาและการดดแปลง 4) กระบวนการเรยนรของบคลากร

37. การถายทอดเทคโนโลยเกยวกบเรองใด1) การเรยนรเทคโนโลย 2) การคดคนเทคโนโลย3) การไดเทคโนโลยมาจากตางประเทศ 4) การสบทอดเทคโนโลยภายในประเทศ

38. ขอใดเปนการถายทอดเทคโนโลย1) การพฒนาเทคโนโลยพนบานใหมประสทธภาพมาก2) การใชเครองจกรแทนแรงงานคนและสตว3) การน าเทคโนโลยจากตางประเทศมาใช4) การลงทนเพอพฒนาทางดานเทคโนโลย

39. การน าเอาความรทางวทยาศาสตร ภาคทฤษฎมาประยกตใหเกดประโยชนตอการด ารงชวตของมนษยชาตมากขนเรอยๆเรยกวาอะไร1) วทยาศาสตรประยกต 2) วทยาศาสตรประยกตและเทคโนโลย3) วทยาศาสตรประยกตวทยาการ 4) เทคโนโลยประยกต

40. เทคโนโลยทชวยใหการท างานบางอยางสะดวกสบายกวาการท างานดวยมอเปลาเรยกวาอะไร1) เทคโนโลยทเปนรปธรรม 2) เทคโนโลยทเปนกระบวนการ3) เทคโนโลยทเปนวธการ 4) เทคโนโลยทเปนนามธรรม

41. เทคโนโลยทผใชไมจ าเปนตองเขาใจอยางลกซงเกยวกบเทคโนโลย เพยงแตรวธการใชและการเลอกใชไดอยางเหมาะสมคอขอใด1) เทคโนโลยระดบต า 2) เทคโนโลยระดบกลาง3) เทคโนโลยระดบสง 4) เทคโนโลยระดบพเศษ

สงคมศกษา194

42. การทประเทศหนงตองพงพาอาศยประเทศอน ในดานความรทางดานเทคโนโลยเนองจากคนในประเทศนนมความรไมเพยงพอเรยกวาอะไร1) การรบการถายทอดเทคโนโลย 2) ความดอยพฒนาทางเทคโนโลย3) การปฏรปวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4) การประยกตใชเทคโนโลย

43. ลกษณะของเทคโนโลยเหมาะสมหมายถงอะไร1) เหมาะสมกบสภาพแวดลอมของทองถนนนๆ 2) เหมาะสมกบสตปญญาของคนในประเทศนน3) เหมาะสมกบจ านวนประชากรของประเทศนน 4) เหมาะสมกบการเมองการปกครอง

44. ขอใดไมใชองคประกอบของเทคโนโลยทเหมาะสม1) สถานท 2) ชวงเวลา3) ความสามารถของประชากร 4) ลกษณะของงานทใชเทคโนโลย

45. การพฒนาเทคโนโลยของประเทศญปนเปนแบบใด1) แบบรวมศนย 2) แบบแทรกแซง 3) แบบกระจายอ านาจ 4) แบบแบงอ านาจ

46. ค ากลาวทวาญปนมการพฒนาเทคโนโลยแบบยอนทางหมายความวาอยางไร1) ญปนไมตองอาศยเทคโนโลยจากตางประเทศ2) ญปนรบเทคโนโลยจากตางประเทศตลอดเวลา3) ญปนควบคมการน าเขาเทคโนโลยจากตางประเทศและพฒนาเทคโนโลยของตนควบคกนไป4) ญปนพฒนาเทคโนโลยแบบพงตนเอง

47. นโยบาย 4 ขา เปนนโยบายเกยวกบอะไร1) นโยบายทมงกระจายศนยกลางการผลตไปยงจดส าคญของโลก2) เปนนโยบายทมงกระจายศนยกลางทางดานวฒนธรรมไปยงจดส าคญของโลก3) เปนนโยบายสรางชาตตามลทธชาตนยม4) เปนนโยบายสรางชาตตามลทธเศรษฐกจ

48. อตสาหกรรมใดทเกาหลใตผลตไดมประสทธภาพมากกวาญปน1) อตสาหกรรมในครวเรอน 2) อตสาหกรรมเครองจกรกล3) อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา 4) อตสาหกรรมตอเรอ

49. ไตหวน มนโยบายพฒนาประเทศโดยมงตรงไปยงประชาชนในชนบท โดยเนนการพฒนาแบบใด1) แบบสหกรณ 2) แบบผสมผสาน 3) แบบพงตนเอง 4) แบบรวมศนย

50. ปจจบนความสามารถทางเทคโนโลยของไทยจดอยในระดบใด1) พงตนเองไมไดเลย2) น าเทคโนโลยจากตางประเทศมาดดแปลงเลกนอย3) นกวชาการของไทยคดคนเทคโนโลยมาใชประโยชนไดอยางมาก4) การถายทอดเทคโนโลยของไทยมประสทธภาพ

51. อตสาหกรรมสวนใหญของไทยอยในระดบใด1) ผลตชนสวน 2) ตดแปลงชนสวน 3) ประกอบชนสวน 4) แยกชนสวน

สงคมศกษา195

52. ลกษณะรวมของประเทศอตสาหกรรมในแถบเอเชย คอเรองอะไร1) ขาดแคลนวตถดบ2) อตสาหกรรมในระยะแรกตองพงพาเทคโนโลยจากตางประเทศ3) เปนประเทศทผลตอตสาหกรรมหนก และสงขายยงตางประเทศ4) ประชากรดอยคณภาพ

53. การใชระบบปฏวศวกรรมในการถายทอดเทคโนโลยของประเทศทพฒนาแลวหมายถงการท าอยางไร1) การซอเทคโนโลยทกอยางมาใช 2) การน าความรเกยวกบสตรกระบวนการผลตมาใช3) การพฒนาและดดแปลงเทคโนโลย 4) การคดคนเทคโนโลยแบบใหม

54. เศรษฐกจของประเทศสหรฐอเมรกาตกต าเพราะสาเหตใด1) ใหความชวยเหลอตางประเทศมากเกนไป 2) ไปยงกบตางประเทศมากเกนไป3) ประชากรขาดความชวยเหลอ 4) ขาดดลการคาเพมมากขน

55. นโยบายภายหลงสงครามโลกครงท 2 ของประธานาธบดสหรฐ 6 คน มนโยบายเดยวกนคอขอใด1) สกดกนการขยายตวของลทธคอมมวนสต 2) สกดกนการขยายตวของเยอรมน3) ชวยเหลอประเทศสมาชก 4) ชวยเหลอทกประเทศในโลก

56. ขอใดมใชระบบพนธมตรทมลกษณะเปนแนวปดลอมคอมมวนสตในสมยประธานาธบดทรแมน1) NATO 2) CENTO 3) SEATO 4) ASEAN

57. หนวยงานสบราชการลบ CIA ของสหรฐอเมรกากอตงขนในสมยประธานาธบดคนใด1) ทรแมน 2) ไอเซนฮาร 3) เคเนด 4) จอหนสน

58. ในสมยประธานาธบดเคเนด มการเผชญหนากนระหวางสหรฐกบรสเซยในกรณใด1) สงครามเกาหล 2) สงครามอนโดจน3) สงครามตะวนออกกลาง 4) สงครามควบา

59. เหตการณใดทแสดงถงการผอนคลายความตงเครยดของสถานการณโลกทอเมรกาเปนผกระท า1) การเยอนจนของประธานาธบดนกสน 2) การเจรจาลดอาวธของนกสน3) การถอนฐานทพออกจากควบา 4) การถอนฐานทพออกจากประเทศไทย

60. การเจรจาจ ากดขปนาวธ ระยะท าการปานกลางกบรสเซยเกดขนในสมยประธานาธบดคนใด1) เคเนด 2) จมม คารเธอร 3) โรนลด เรแกน 4) จอรช บช

61. ขอใดเปนหนาทหลกของกองทนระหวางประเทศ1) ใหเงนกกบประเทศก าลงพฒนา 2) ดแลระบบการเงนระหวางประเทศ3) จดท าดลการช าระเงนระหวางประเทศ 4) ชวยเหลอการเงนแกประเทศทประสบปญหาเศรษฐกจ

62. ขอใดไมใชสาเหตของความแตกตางทางสงคมและวฒนธรรม1) สภาพภมศาสตร 2) รปแบบทางเศรษฐกจ3) รปแบบการเมอง 4) ความหลากหลายทางดานเชอชาต

63. การด าเนนชวตของพวกเบดอน ขนอยกบอะไร1) สภาพภมศาสตร 2) รปแบบทางเศรษฐกจ 3) รปแบบทางการเมอง 4) รปแบบทางวฒนเมอง

สงคมศกษา196

64. เลนนเชอวาสาเหตในขอใดเปนปจจยส าคญทท าใหเกดความขดแยงระหวางประเทศ1) สาเหตทางการเมอง 2) สาเหตทางทหาร 3) สาเหตทางเศรษฐกจ 4) สาเหตทางสงคม

65. ขอใดมไดเกดจากความขดแยงทางดานสงคมและวฒนธรรม1) สงครามคเวต 2) สงครามกลางเมอง เลบานอน3) สงครามสามสบป 4) สงครามโลก

66. สงครามระหวางอสราเอลและอาหรบเกดจากปญหาดานใด1) ปญหาความเชอ 2) ปญหาคานยม 3) ปญหาศาสนา 4) ปญหาเชอชาต

67. ขอใดมใชคานยมทมพนฐานมาจากยโรป1) ยดเหตผลเปนแนวปฏบต 2) เชอมนในศาสนาครสต3) ยดถอความคดของปจเจกชน 4) ยดถอความเปนพวกพอง

68. วธการแกไขความขดแยงดวยวธบงคบทไมขดตอกฎหมายระหวางประเทศ แตไมเปนมตรคอขอใด1) รทอรชน 2) รไพรซอล 3) การเจรจาโดยตรง 4) การเปนคนกลาง

69. การตงศาลอนญาโตตลาการ เปนสทธของใคร1) ศาลยตธรรมระหวางประเทศ 2) องคการสหประชาชาต3) ประเทศคกรณ 4) คณะมนตรความมนคง

70. สงครามทมจดประสงคเพอใหเกดดลภาพแหงอ านาจคอขอใด1) สงครามจน สงสอนเวยดนาม 2) สงครามโลกครงท 13) สงครามโลกครงท 2 4) สงครามอนโดจน

71. ขอใดมใชสาเหตของการเกดสงครามระหวางอรก-อหราน1) อรกมคนสวนใหญเปนเปอรเซย อหรานมคนสวนใหญเปนอาหรบ2) แยงดนแดนปากแมน าไทกรสยเฟรตส3) แยงจงหวด ค เช สถาน4) ผน านบถอนกายของศาสนาอสลามตางกน

72. คณะมนตรความมนคงเปนองคกรทมหนาทในขอใด1) เปนทประชมใหญของสหประชาชาตและเปนศนยกลางของกจกรรมทงปวง2) มหนาทรบผดชอบดานการปกครองของประเทศทยงมไดรบเอกภาพอยางสมบรณ3) มหนาทในการแกปญหาและรบผดชอบทางดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสทธมนษยชน4) มหนาทตดสน วนจฉย ขอพพาทขดแยงระหวางประเทศสมาชกสหประชาชาต

73. ขอใดเปนสาเหตใหเกดการแยงชงหมเกาะฟอลกแลนด1) ประชากรอารเจนตนาถกคกคามจากประชากรองกฤษ2) อารเจนตนากอบโกยผลประโยชนจากฟอลกแลนด3) องกฤษยงอางความเปนเจาของฟอลกแลนดทงๆ ทอารเจนตนาครอบครอง4) สหรฐอเมรกาสนบสนนองกฤษใหรกรานอารเจนตนา

สงคมศกษา197

74. สาเหตส าคญทสดทท าใหเกดสงครามระหวางอรกกบคเวตคอขอใด1) คเวตโจมตอรกในขณะทท าสงครามกบอหราน2) คเวตชวยเหลออหรานทางดานอาวธ3) อรกกลาวหาคเวตวาดดน ามนของอรกขณะทเกดสงครามกบอหราน4) อรกกลาวหาคเวตวายอมใหอหรานตงฐานทพ

75. องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ มวตถประสงคทแทจรงคอขอใด1) ชวยเหลอทางดานทหารแกสมาชก 2) ตอตานอ านาจของเยอรมน3) ตอตานอ านาจของรสเซย 4) ชวยเหลอทางดานเศรษฐกจแกสมาชก

76. ระบบความมนคงแอตแลนตกเปนความรวมมอระหวางประเทศใด1) สหรฐอเมรกาและองกฤษ 2) สหรฐอเมรกาและฝรงเศส3) สหรฐอเมรกาและแคนาดา 4) สหรฐอเมรกาและเมกซโก

77. องคการสนธสญญาวอรซอร กอตงเพอตอตานหนวยงานใด1) องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ 2) ประชาคมยโรป3) สมาคมการคาเสรยโรป 4) เขตการคาเสรแหงอเมรกาเหนอ

78. จดประสงคในการสกดกนลทธคอมมวนสตของนาโต มงหวงจะสกดกนในภมภาคใด1) อเมรกาเหนอ 2) ยโรปตะวนตก 3) ยโรปตะวนออก 4) เอเชยตะวนออกเฉยงใต

79. สมยทสตารลนเปนผน าโซเวยตด าเนนนโยบายใดในสหรฐอเมรกา1) ประนประนอมในการผลตอาวธ 2) รวมมอในโครงการสตารวอร3) แบงแยกขวอ านาจในยโรป 4) เผชญหนาอยางจรงจงในทกดาน

80. สมาคมอาเซยนผกพนกบขอใด1) SEATO 2) OPEC 3) EC 4) GATT

81. แอฟตา มวตถประสงคคลายหนวยงานใด1) อาเซยน 2) GATT 3) EC 4) นาฟตา

82. ขอใดไมใชองคการระหวางประเทศทมจดประสงคเพอความรวมมอทางดานการทหาร1) องคการสนธสญญาแอตแลนตกเหนอ 2) SEATO3) WARSA W PACT 4) GATT

83. องคการสนนบาตอาหรบ เลยนแบบวตถประสงคของหนวยงานใด1) NATO 2) OPEC 3) EC 4) SEATO

84. ขอใดเปนนโยบายของนาฟตา ทมผลกระทบกระเทอนตอสนคาการสงออกของไทย1) มประเทศในภมภาคเดยวกนเปนสมาชก2) ใหเงนอดหนนแกสนคาเกษตรของประเทศสมาชก3) ใหความรวมมอกบตลาดรวมยโรปเพยงองคการเดยว4) สมาชกขององคการนมสนคาเหมอนประเทศไทย

สงคมศกษา198

85. WTO เนนเรองใด1) การตกลงรวมกนในดานการลงทนระหวางประเทศ2) การรวมกลมเศรษฐกจ3) ขอตกลงวาดวยพกดอตราภาษศลกากรและการคา4) การปลดปลอยภาษประเทศดอยพฒนา

86. ภาวะการคาของโลกซบเซาเกดจากสาเหตใดเปนส าคญ1) มการท าสงครามหลายพนท 2) มการแบงคายของประเทศตางๆ ในโลก3) มหาอ านาจกดกนการคา 4) การรวมกลมการคาของประเทศในภมภาคเดยวกน

87. กลมประเทศโลกท 3 ทางการเมองหมายถงกลมประเทศใด1) กลมประเทศอตสาหกรรม 2) กลมประเทศทพฒนาแลว3) กลมประเทศทก าลงพฒนา 4) กลมประเทศประชาธปไตย

88. สงครามเยนเกดขนเมอใด1) ระหวางสงครามครงท 1 2) หลงสงครามครงท 13) ระหวางสงครามครงท 2 4) หลงสงครามครงท 2

89. การปฏวตสายฟาแลบ เกดขนในประเทศใด1) ฝรงเศส 2) อเมรกา 3) รสเซย 4) อนโดจน

90. ขอใดไมใชลกษณะของสงครามเยน1) ความขดแยงดานอดมการณของอเมรกากบรสเซย2) การขยายอทธพลของอเมรการสเซยในดนแดนตางๆ3) การทอเมรกาและรสเซยใหตวแทนท าสงคราม4) การสรบระหวางอเมรกาและรสเซย

91. เพราะเหตใดเกาหลจงตองแบงเปนเกาหลเหนอและใต1) ความขดแยงระหวางโลกเสรกบคอมมวนสตในสงครามเยน2) ความขดแยงระหวางเผดจการกบประชาธปไตยระหวางสงครามโลกครงท 23) การแยงอ านาจกนเองระหวางผน า 2 กลม4) การขดขวางมหาอ านาจทเขามามอทธพลในเกาหล

92. การกระจายของกลมอายของประชากรในประเทศพฒนาแลวมกมสดสวนเปนอยางไร1) เดกและคนหนมสาวมสดสวนสงกวาผสงอาย2) คนหนมสาวและผสงอายมสดสวนสงกวาเดก3) เดกคนหนมสาวและผสงอายมสดสวนใกลเคยงกน4) เดกและผสงอายมสดสวนใกลเคยงกน

93. ประเทศในขอใดทเมอน าสดสวนอายของประชากรมาเขยนกราฟคลายประมด1) สหรฐอเมรกา 2) องกฤษ 3) ญปน 4) เมกซโก

สงคมศกษา199

94. พลวตของประชากรหมายถงอะไร1) รายไดของประชากร2) โครงสรางอาย เพศ อตราการเกด การตายของประชากร3) คานยมทางศาสนา วฒนธรรม ชวตความเปนอยของประชากร4) ความสามารถของบคคล

95. ขอใดเปนเขตทมประชากรอาศยหนาแนนทสดของโลก1) ยโรปตะวนตก 2) ยโรปตะวนตกและตะวนออก3) เอเชยตะวนออก 4) เอเชยตะวนออกและเอเชยใต

96. ภาวะทโภชนาการตรงกบขอใด1) เปนภาวะทมอาหารลนโลก2) เปนภาวะทมอาหารมคณภาพครบหม3) เปนภาวะขาดอาหารท าใหเกดโรคตางๆ4) เปนภาวะการขาดแคลนปรมาณอาหารไมเกยวกบคณภาพ

97. ขอใดไมใชลกษณะของประชากรทมคณภาพ1) มความสามารถพเศษและมความรเฉพาะ2) มบคลกภาพด3) มความสามารถในการคดปรบปรงและเปลยนแปลง4) มมนษยสมพนธด

98. ปจจยทก าหนดอปสงคก าลงคนของประเทศคออะไร1) อปสงคในผลตภณฑ 2) อปทานในผลตภณฑ3) อปสงคและอปทานในผลตภณฑ 4) ดลยภาพของผลตภณฑ

99. การพฒนาประชากร หมายถง นโยบายการพฒนาคนระยะยาว ซงหมายถงขอใด1) เรมตงแตเกด เขาโรงเรยน ถงตาย 2) เรมตงแตเกด เขาโรงเรยน ไดรบการอบรม3) เรมตงแตเกด เขาโรงเรยน ถงไดท างาน 4) เรมตงแตเกด เขาโรงเรยน

100. แนวทางในการพฒนาคณภาพประชากรดานใดทถอวาเปนการลงทนทางดานทรพยากรมนษย เพอใหไดผลตอบแทนในอนาคตสงกวาทางดานอนๆ1) การเพมคณภาพชวต 2) การมงานท า3) การใหบรการดานสาธารณสข 4) การใหการศกษา

สงคมศกษา200

เฉลย

แบบทดสอบชดท 1 1. 4) 2. 1) 3. 2) 4. 1) 5. 2) 6. 2) 7. 1) 8. 2) 9. 4) 10. 3)11. 1) 12. 2) 13. 4) 14. 4) 15. 3) 16. 1) 17. 4) 18. 3) 19. 1) 20. 4)21. 3) 22. 3) 23. 2) 24. 3) 25. 2) 26. 3) 27. 4) 28. 4) 29. 1) 30. 4)31. 2) 32. 3) 33. 4) 34. 4) 35. 3) 36. 1) 37. 1) 38. 2) 39. 3) 40. 1)41. 2) 42. 2) 43. 3) 44. 2) 45. 1) 46. 1) 47. 3) 48. 4) 49. 1) 50. 3)51. 2) 52. 1) 53. 2) 54. 3) 55. 4) 56. 2) 57. 2) 58. 3) 59. 2) 60. 4)61. 4) 62. 3) 63. 2) 64. 3) 65. 2) 66. 1) 67. 3) 68. 2) 69. 4) 70. 1)71. 1) 72. 3) 73. 1) 74. 2) 75. 2) 76. 3) 77. 3) 78. 4) 79. 4) 80. 3)81. 3) 82. 3) 83. 1) 84. 4) 85. 1) 86. 4) 87. 3) 88. 3) 89. 1) 90. 2)91. 3) 92. 4) 93. 3) 94. 3) 95. 1) 96. 3) 97. 1) 98. 2) 99. 4) 100. 2)

แบบทดสอบชดท 2 1. 1) 2. 4) 3. 2) 4. 4) 5. 4) 6. 3) 7. 4) 8. 3) 9. 2) 10. 1)11. 2) 12. 2) 13. 1) 14. 3) 15. 3) 16. 4) 17. 3) 18. 4) 19. 2) 20. 1)21. 2) 22. 3) 23. 4) 24. 4) 25. 2) 26. 2) 27. 3) 28. 4) 29. 2) 30. 4)31. 3) 32. 1) 33. 4) 34. 4) 35. 2) 36. 4) 37. 3) 38. 3) 39. 2) 40. 1)41. 1) 42. 2) 43. 1) 44. 3) 45. 2) 46. 3) 47. 1) 48. 4) 49. 2) 50. 2)51. 3) 52. 4) 53. 3) 54. 4) 55. 1) 56. 1) 57. 2) 58. 4) 59. 1) 60. 3)61. 2) 62. 3) 63. 1) 64. 3) 65. 4) 66. 1) 67. 4) 68. 1) 69. 3) 70. 1)71. 1) 72. 4) 73. 3) 74. 3) 75. 3) 76. 3) 77. 1) 78. 2) 79. 4) 80. 1)81. 3) 82. 4) 83. 1) 84. 2) 85. 3) 86. 4) 87. 3) 88. 4) 89. 3) 90. 4)91. 1) 92. 3) 93. 4) 94. 2) 95. 4) 96. 3) 97. 4) 98. 3) 99. 3) 100. 4)

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!