onno hazelaar

Welkom

Eigenaar: Onno Hazelaar

17 juni 2014

'Betekenis van klimaatverandering voor het spoor'

VerDuS-congres

Klimaatverandering

Een gemiddelde hogere temperatuur

en

Extremer weer:•Warmere zomers•Hevigere regenval•Storm•Bliksem

Welke veranderingen voorzien wij?

'Betekenis van klimaatverandering voor het spoor' 2

Welke vragen houden wij ons bezig

•In welke mate de klimatologische ontwikkelingen, zoals aangegeven, van invloed zijn op de robuustheid en bestendigheid van de spoorsystemen en op daarmee op de beschikbaarheid van het spoor?

•Hoe kunnen de effecten op de robuustheid en bestendigheid van de systemen geminimaliseerd worden?

•Wat is nodig om op dit gebied pro-actief de nadelige effecten van de klimaatsveranderingen op te vangen?


Systemen Vragen

Draagconstructies

1. Aanvulling matrix bedreigingen Extreme regenval Hoge temperaturen Stormen Bliksem 2. Gevolgen van deze bedreigingen Bezwijken draagvermogen, afschuiving Wegspoelen brugpeilers Waterniveau tunnels komt te hoog Uitval brugbediening Kabelstoring Omgewaaide bomen op spoor en BVL Inslag bruginstallatie

3. Aanpassingen matrix berijdbaarheid Bedreiging Kans Effect Ondergelopen tunnels ■ ■Oververhitting kabels ■ ■

Uitdroging dijken/grond ■ ■

Uitval kabeltracé ■ ■4. Wat zijn de max. systeemprestaties? Niet vastgesteld

5. Vindt monitoring plaats? RWS en Waterschappen monitoren de waterstanden. Gegevensoverdracht borgen. KNMI monitort lokale neerslag, borging gebruik gegevens bij ProRail.

Inventarisatie Klimaat effect op Draagsystemen 2011

voorbeeld


Risicoanalyse:Impact op het huidige spoorsysteem Extreme regenval (voorbeeld)

voorbeeld


Opmerkelijk•De impact van klimaatverandering wordt zwaarder ingeschat dan twee/drie jaar geleden.

•Sommige risico’s, zoals objecten op het spoor/in de bovenleiding, worden door verschillende systemen als een bedreiging gewaardeerd.

•Focus op:•Uitval van wissels•Gladde sporen•Spoorstaafbreuken•Uitval van relaishuizen •Informatie en kennis van aan-of afwezige afwatering- en drainagesystemen in en naast de spoorbaan.

•Bij meerdere (deel)systemen moeten de gehanteerde parameters voor Monitoring van de gevolgen van extreem weer voor de spoorse systemen verbeteren.

'Betekenis van voor het spoor' klimaatverandering 6

Impact op huidig spoorsysteem

•Diverse lopende acties voor Winter, zomer en herfst met focus op:

•Uitval van wissel•Gladde sporen•Spoorstaafbreuken

Extra focus nodig op o.a.:

•Water (extreme regenval)

Extreem weer doet zich nu al voor!


1998 Tusschenklappenpolder


Wat doet water voor het spoor?

2011 Harderwijk


Wat doet ProRail al

•Risicomatrix extreem weer

•Onderzoek naar “bleu spots”

•Koppelen van database KNMI aan storingsdatabase ProRail


•Is de focus op water naast sneeuw en hitte juist is in het kader van het wegnemen van de grootste risico’s?

•En is de focus op extreme regenval breed genoeg?

•Hoe krijgen wij voor Nederland meer zicht op de klimaat-effecten en de risico’s voor onze mobiliteit veroorzaakt door water?

•Welke onderzoeken zijn nodig en welke tools gaan ons helpen dit te managen?

VRAGEN


Bijlagen:

Alleen gebruiken ter toelichting.


Systemen Vragen

Spoorconstructies

1. Aanvulling matrix bedreigingen Extreme regenval leidt bij ondergrond van klei tot verzadiging van de baan

2. Gevolgen van deze bedreigingen Instabiele ligging van het spoor

3. Aanpassingen matrix berijdbaarheid Bedreiging Kans Effect

Gladde sporen ■■ ■■

Spoorstaafbreuken ■ ■

Spoorspattingen ■■ ■■

4. Wat zijn de max. systeemprestaties? Beleid is robuust spoor en OVS

5. Vindt monitoring plaats? Door Planvorming (regio´s en PVE´s)

6. Top bedreigingen 1. Glad spoor2. Spattingen3. Verzadiging baan

7. Belangrijkste acties Wielrailconditionering / cyclisch slijpen Plan zomerhitte jaarlijks bijstellen Actieplan hoge paden/bermen maken Instabiele baanvakken monitoren

8. Acties geregeld Vertaling Plan zomerhitte naar regelgeving verbeteren Inspectie door Planvorming verbeteren

9. Benodigde kennis/informatie Impact extreem weer per baanvak vaststellen Meetpunten evalueren/bijstellen; bijv. max. afvoer via drainage/spoorsloot

Inventarisatie per hoofdsysteemInventarisatie extreem weer risico’s Geleiden


Systemen Vragen

Draagconstructies

1. Aanvulling matrix bedreigingen Extreme regenval Hoge temperaturen Stormen Bliksem 2. Gevolgen van deze bedreigingen Bezwijken draagvermogen, afschuiving Wegspoelen brugpeilers Waterniveau tunnels komt te hoog Uitval brugbediening Kabelstoring Omgewaaide bomen op spoor en BVL Inslag bruginstallatie

3. Aanpassingen matrix berijdbaarheid Bedreiging Kans Effect Ondergelopen tunnels ■ ■Oververhitting kabels ■ ■

Uitdroging dijken/grond ■ ■

Uitval kabeltracé ■ ■4. Wat zijn de max. systeemprestaties? Niet vastgesteld

5. Vindt monitoring plaats? RWS en Waterschappen monitoren de waterstanden. Gegevensoverdracht borgen. KNMI monitort lokale neerslag, borging gebruik gegevens bij ProRail.

Inventarisatie extreem weer risico’s Dragen (1)


Inventarisatie extreem weer risico’s Dragen (2)

Systemen Vragen

Draagconstructies

6. Top bedreigingen 1. Verweking baan door extreme regenval2. Uitval brugbediening bij hoge temp. 3. Uitspoeling brugpeilers, m.n. bij kleine rivieren, zoals Berkel, Slinge, Dommel

7. Belangrijkste acties Objectgegevens op orde in SAP / archief Maatgevende parameters ontwikkelen voor baan, peilers Drainage monitoren en toepassen

8. Acties geregeld

9. Benodigde kennis/informatie Grenswaarden ontwikkelen voor:drainagecap. in m³ i.r.t. regenval in mm.onderhoud van het drainagesysteemmax. stroomsnelheid brugpeilerslokale neerslag


Systemen Vragen

Terreinvoorziening

1. Aanvulling matrix bedreigingen Stormwinden Extreme regenval Hoge temperaturen Extreme droogte2. Gevolgen van deze bedreigingen Bomen/takken op het spoor Dijkdoorbraken Afschuivende baan Erosie Toename vegetatie en dieren Waterpeilverhogingen Bermbranden Inklinken baan

3. Aanpassingen matrix berijdbaarheid: OBBedreiging Voor-

bereidenAlarmeren Incident

managenEvaluatie Kans Effect

bermbrand - ± - - ■ ■vegetatie - - - - ■ ■dijkdoorbraak - - - - ■ ■knaagdieren - - - - ■ ■waterpeil - - - - ■ ■4. Wat zijn de max. systeemprestaties? Niet gedefinieerd5. Vindt monitoring plaats? Waterpeil door Waterschappen Stormwaarschuwingen door het KNMI6. Top bedreigingen 1. Storm

2. Extreme droogte3. Extreme regenval

7. Belangrijkste acties Preparatie8. Acties geregeld zie OHD 33-49. Benodigde kennis/informatie Gevolgen klimaatontwikkeling voor

temperatuur, windkracht en neerslag

Inventarisatie extreem weer risico’s Doorsnijden (terrein)


Systemen Vragen

Energievoorzieningen

1. Aanvulling matrix bedreigingen

Extreme regenval Hoge temperaturen Extreme storm Extreme kou Bliksem2. Gevolgen van deze bedreigingen

Vollopen van OS/SS Vollopen kasten langs het spoor Bomen op BVL Slappe BVL Breuk BVL Uitval voedingskasten door te hoge temperatuur Stabilteit bvl portalen3. Aanpassingen matrix berijdbaarheid:

Oververhitting instalatie SMC en VL, en oververhitting van de schakelinstall. niet onder TB maar onder EV opnemen. IJzel op BVL Schakelaars onbedienbaar tgv T<-20 BVL >40 Cº, effect: ■ Bliksem in BVL, effect: ■ Regen in OS/SS

4. Wat zijn de max. systeemprestaties

Winddruk Temperatuur RLN00003 / RLN00075. Vindt monitoring plaats?

Weerbureau ProRail melding en alarmering

Inventarisatie extreem weer risico’s Voeden (1)


Systemen Vragen

Energievoorzieningen

6. Top bedreigingen

1. Wind2. IJzel 3. Bliksem4. Hitte

7. Belangrijkste acties

Bomen kappen en snoeien Aanpassen treindienst WP23 Aanpassen BDV8. Acties geregeld

Wind → OVS → IB/aannemer IJzel → Rln → OCCR Hitte → OVS → IB Hitte → OHD → PCA9. Benodigde kennis/informatie

Voor ijzel: kwantificeren ernst i.r.t. risico De nieuwe delta (incl. aanpassingen)

Inventarisatie extreem weer risico’s Voeden (2)


Systemen Vragen

Treinbeveiliging

1. Aanvulling matrix bedreigingen Sneeuwstormen hitte Bliksem Extreme regenval 2, Gevolgen van deze bedreigingen Uitval relaiskasten(RK) na waterdoorlating Uitval door te hoge temperatuur Uitval beveiliging3. Aanpassingen matrix berijdbaarheid Bedreiging Kans Effect

Loss of shunt ? ■■Onderlopen relaiskasten ■ ■

4. Wat zijn de max. systeemprestaties? Vastgelegd in termen van: temperatuur, spanning, weerstand, (bliksem), (lucht) vochtigheid en windkracht (overwegen)

5. Vindt monitoring plaats? Sensoren via centrale regielocatie (OCCR)6. Top bedreigingen 1. Hoge temp.

2. Bliksem3. Wateroverlast

7. Belangrijkste acties Monitoring RK en gebruik airco Bliksemafleiding8. Acties geregeld Temp. beschikbaar op centrale locaties Bliksem: ja Vocht/wateroverlast: ja/nee9. Benodigde kennis/informatie Raadpleeg de SMC´ers voor beoordeling van

de proceskenmerken

Inventarisatie extreem weer risico’s Beveiligen


Systemen Vragen

Transfervoorzieningen

1. Aanvulling matrix bedreigingen Extreme regenval Stormen Extreme winter2, Gevolgen van deze bedreigingen Objecten transfer waaien op het spoor Reizigers kunnen niet verder reizen

3. Aanpassingen matrix berijdbaarheid Bedreiging Kans Effect

Gestrande reizigers ■ ■Reizigers opvang ■ ■

4. Wat zijn de max. systeemprestaties? Stormvastheid is vastgelegd in het Bouwbesluit

5. Vindt monitoring plaats? 6. Top bedreigingen 1. Gestrande reizigers

2. Opvang gestrande reizigers

7. Belangrijkste acties

8. Acties geregeld Er is onvoldoende handhaving van de regelgeving, wat leidt tot incidenten

9. Benodigde kennis/informatie

Inventarisatie extreem weer risico’s Transfer


Analyse Watergerlateerde risico’s

Risicofactor: 1. overstroming en dijkdoorbraak

RisicoanalyseDe kans is zeer klein, mede gezien de maatregelen en wetgeving van de Overheid, maar de effecten zijn ontoelaatbaar groot. De aandacht moet niet zozeer gaan naar het verlagen van de toch al kleine kans, maar vooral naar het borgen van goede calamiteitenplannen en communicatie als het onverhoopt mis gaat.

Aanbevelingen1.(L) Sluit aan op landelijke calamiteitenplannen.2.(M) Breng in kaart welke gebieden overstromingsgevoelig zijn. Neem dan locatiespecifieke beheersmaatregelen als situaties een onacceptabel hoog risico hebben.3.(M) Bezie of de calamiteitencommunicatie voldoende is georganiseerd.4.(M) Evalueer lokale overstromingen en leg data vast.5.(M) Overweeg redundantie van publieksinformatievoorzieningen in aangrenzende gebieden die niet direct worden getroffen door wateroverlast. 6.(H) Onderzoek de noodzaak tot redundantie van de GSM-R hoofdpost in Den Haag.

Risicofactoren (1)


Risicofactor: 2. hoog grondwater inclusief water boven maaiveld

RisicoanalyseDoor aanhoudend hoge waterstanden kan stabiliteit van het baanlichaam worden aangetast (verweking). Het is belangrijk dat de opbouw en kwaliteit van grondlichamen en taluds bekend zijn in relatie met de lokale omstandigheden en watergerelateerde risico’s. In praktijk is dit nog niet voor alle locaties het geval. Er is beter zicht nodig. Houd ook rekening met veranderende klimaatomstandigheden.

Aanbevelingen1.(M) Breng in beeld in welke gebieden regelmatig hoge grondwaterstanden worden gemeten en neem hierbij ook de veranderende klimatologische omstandigheden in overweging.2.(M) Breng vervolgens voor de locaties van aanbeveling 1. via steekproeven de grondsamenstelling in beeld en bezie het risico op instabiliteit. Bepaal aan de hand daarvan ook of dit landelijk dekkend in beeld moet worden gebracht.3.(M) Stel op basis van deze uitkomsten vast of er monitorings- en alarmeringsstructuur moet komen voor de risicogebieden.4.(H) Borg dat leerpunten uit meldingen van verzakking worden geanalyseerd en eventueel worden gekoppeld aan de monitoringsstructuur. Noot: voor een deel gebeurt dit al via het risicoregister van de systeemmanager.1.(H) Borg dat wijzigingen aan het grondwaterpeil worden beoordeeld, zowel ten opzichte van het huidige peil als het absolute peil.Noot: dit is een actie die in de Regio’s uitgevoerd moet worden.

Risicofactoren (2)


Risicofactor: 3. laag grondwater, verzakkingRisicoanalyseDoor wisselende nat – droog situaties kunnen problemen ontstaan. Vooral bij veen- en kleigronden. Door oxidatie van veen en inklinking van klei kunnen verzakkingen ontstaan. De maatregelen komen overeen met die genoemd bij Risicofactor 2. Hoog water inclusief water boven maaiveld. Aangevuld met specifieke aandacht voor verzakkingen.Noot: in Q2-2011 is nader onderzoek verricht naar risico’s van uitdroging, gezien de langdurige droogteperiode. Daarbij is toen gebleken dat er geen risico’s zijn, omdat het baanlichaam zelf niet uit veen bestaat. De beheersing van de grondwaterstanden zijn wel een aandachtspunt.

Aanbevelingen1.(M) Breng in beeld in welke gebieden regelmatig lage grondwaterstanden worden gemeten en neem hierbij ook de veranderende klimatologische omstandigheden in overweging.2.(M) Breng vervolgens voor de locaties van aanbeveling 1. via steekproeven de grondsamenstelling in beeld en bezie het risico op instabiliteit. Bepaal aan de hand daarvan ook of dit landelijk dekkend in beeld moet worden gebracht.3.(M) Stel op basis van deze uitkomsten vast of er monitorings- en alarmeringsstructuur moet komen voor de risicogebieden.4.(H) Borg dat leerpunten uit meldingen van verzakking worden geanalyseerd en eventueel worden gekoppeld aan de monitoringsstructuur. Noot: voor een deel gebeurt dit al via het risicoregister van de systeemmanager.1.(H) Borg dat wijzigingen aan het grondwaterpeil worden beoordeeld, zowel ten opzichte van het huidige peil als het absolute peil. Noot: dit is een actie die in de Regio’s uitgevoerd moet worden.6.(M) Breng daarnaast in beeld in welke gebieden grote zakking van de ondergrond voorkomt. En stel vast hoe groot de risico’s zijn en of beheersmaatregelen nodig zijn.

Risicofactoren (3)


Risicofactor: 4. hevige regenval, slechte weersomstandighedenRisicoanalyseHevige regenval kan uitgelegd worden als:a. langdurige regenval, of b. kortstondige regenval, maar met heel veel water. Ad. a. Hevige regenval lijkt een beperkt zorgpunt, mits de ontwerprichtlijnen zijn gevolgd. Ad. b. De zomer van 2011 laat zien dat er bij het spoor problemen kunnen ontstaan (voorbeeld: twee keer ondergelopen sporen in Den Helder en emplacement Harderwijk blank). Deze problemen betreffen het baanlichaam, maar ook de installaties, denk aan ondergelopen installaties van Treinbeveiliging, wisselinstallaties etc.Er zijn bijzondere aandachtspunten, namelijk technische ruimtes in tunnels en daar waar spooropsluiting plaatsvindt ter plaatse van geluidswallen en “badkuipen”.

Aanbevelingen1.(M*) Verifieer of effecten van klimaatveranderingen nopen tot wijzigen van ontwerprichtlijnen.*) Volgens het DHV rapport is de prioriteit Laag, maar de inschatting vanuit Railsystemen is tenminste Middel. Denk aan de ervaringen deze zomer in Den Helder en Harderwijk.1.(L) Ga na of de staat van technische ruimten in tunnels voldoende is geborgd.2.(M*) Inventariseer waar bij geluidswallen, emplacementen en “badkuipen” problemen met afwatering bestaan. Ga bij deze locaties na welke beheersmaatregelen moeten worden uitgevoerd.*) Volgens het DHV rapport is de prioriteit Laag, maar de inschatting vanuit Railsystemen is tenminste Middel. Het concept - Risicoregister geeft ook inzicht in de problematiek.4. (M*) Bewaak ter lering ook de gevolgeffecten van de onderlopen plaatsen in Den Helder en Harderwijk. *) Deze aanbeveling staat niet in het DHV rapport, maar is een toevoeging vanuit RS.

Risicofactoren (4)


Risicofactor: 5. lokale waterleidingbreukRisicoanalyseLeidingbreuken komen regelmatig voor en het effect kan groot zijn. Er zijn veel situaties met leidingen onder / nabij het spoor en een generieke risico inventarisatie is niet afdoende.Noot: er is bij de Syma ook een factsheet beschikbaar over dit onderwerp.

Aanbevelingen1.(M) Breng voor een representatief pilotgebied de spoorobjecten en leidingen in beeld en ga na wat het risico is. Aandachtspunt zijn de leidingen van vóór 1970. Bepaal vervolgens of additionele inventarisatie- en beheermaatregelen nodig zijn.2.(M) Onderzoek daarbij of waterleidingbedrijven, gemeenten en waterschappen grote lekkages detecteren en of ProRail wordt geïnformeerd op basis van calamiteitenplannen.

Risicofactor: 6. uitval bronbemaling project

RisiconalyseDeze categorie levert geen onacceptabele risico’s op. Het betreft projectenwerk en daarbij horen aparte risico inventarisaties en maatregelen indien deze aan/nabij de spoorbaan plaatsvinden.

AanbevelingenGeen.

Risicofactoren (5)


onno hazelaar

Documents