overberg agri iar 2015

Geïntegreerde Jaarverslag 2015

inhoudsopgawe 1 oor hierdie verslag

2 oor ons

4 ons besigheidsmodel

6 skakeling met ons belanghebbendes

8 ons strategie

10 boodskap van die voorsitter en Groep besturende direkteur

12 wesenlikheid en risiko-aangeleenthede

14 prestasie-oorsig

15 Die Groep

18 Ons filiale

18 – Overberg Agri Bedrywe

19 – Bontebok Limeworks

20 – Promeal

21 – Boltfast

22 – Bredasdorp Slagpale

24 ons direksie

28 korporatiewe bestuur

33 verslag van die Maatskaplike en etiese komitee

34 opgesomde finansiële state

35 gerusstellingsverslag

36 kontakbesonderhede

OmvangDit is vir ons aangenaam om Overberg Agri se derde geïntegreerde jaarverslag aan te bied. Die verslag het betrekking op Overberg Agri Beperk se prestasie vir die finansiële jaar geëindig 28 Februarie 2015. Die vorige geïntegreerde verslag het op die 2014 finansiële jaar betrekking gehad. Die verslag dek inligting oor die Overberg Agri-groep in die geheel en waar “Overberg Agri”, “die Groep” of “ons” gebruik word, verwys dit na Overberg Agri Beperk en sy filiale.

Beduidende veranderinge• Makro-omgewing:Goeielandboutoestandeindie

Suid- en Wes-Kaap het ‘n positiewe uitwerking op Overberg Agri se resultate gehad.

• Suid-Afrikaanseekonomie:Wydverspreideonsekerheid oor opkomende markte het ’n negatiewe impak op die Suid-Afrikaanse ekonomie gehad. Die groeivooruitskatting vir die volle jaar is verlaag en kredietgraderings is afwaarts aangepas as gevolg van arbeidstakings in die mynbou- en vervaardigingsektore, ’n onstabiele geldeenheid en die huidige elektrisiteitstekorte. Ten spyte van die swakker Suid-Afrikaanse ekonomie en strawwe mededinging in die mark, het Overberg Agri Bedrywe, Bontebok Limeworks, Boltfast en Bredasdorp Slagpale hul bydrae tot die Groep se algehele prestasie verhoog.

• Nettobatewaarde:Diebeduidendestygingindie waarde van Pioneer Voedsel Groep (“Pioneer Voedsel”) se aandele het ’n wesenlike uitwerking op Overberg Agri se balansstaat en netto batewaarde gehad. Die aandeelprys van Pioneer Voedsel het van R83.21 per aandeel tot R163.65 per aandeel gestyg, wat die maatskappy se netto batewaarde met R544 miljoen verhoog het.

• Dividend:QuantumVoedselBeperk-aandeleter waarde van R27 miljoen is in die vorm van ’n dividend in spesie van Pioneer Voedsel ontvang.

• Aandeelhouding:OoreenkomstigdieOverbergAgriOntwikkelingstrust se mandaat het die Trust ’n belang van 26% in Boltfast verkry wat deur middel van ’n eksterne lening by ’n finansiële instelling gefinansier is.

GerusstellingDie finansiële state is ekstern deur PricewaterhouseCoopers geoudit en in ooreenstemming met International Financial Reporting Standards (“IFRS”) endieSuid-AfrikaanseMaatskappywet,Nr.71van2008,opgestel.

Die inligting wat in hierdie verslag oor Breë-basis Swart Ekonomiese Bemagtiging (“B-BSEB”) aangebied word, is ekstern deur Invassett B-BBEE (Overberg Agri Bedrywe, Bredasdorp Slagpale, Promeal en Bontebok Limeworks)enMooreStephens(Boltfast)geoudit.

Ons het nie eksterne gerusstelling verkry oor enige ander syfers wat in hierdie verslag aangebied word nie.

VerslagdoeningsreisOns geïntegreerde verslagdoeningsreis duur voort. Ons glo in deursigtige kommunikasie om te verseker dat al ons belanghebbendes, veral ons aandeelhouers, goed ingelig is. Ons het in ons vorige verslae begin om die riglyne van die International Integrated Reporting Council (“IIRC”) se Geïntegreerde Verslagdoeningsraamwerk te implementeer en maak verdere vordering daarmee met hierdie verslag. Ons sal voortgaan om die verslag in die jare vorentoe verder te verbeter deur ‘n bondige verslag voor te lê wat duidelik beskryf hoe ons volhoubare langtermynwaarde skep.

TerugvoeringU mening en terugvoering is baie waardevol om hierdie verslag te verbeter. Rig asseblief u kommentaar of navrae aan die Groepmaatskappysekretaris, Annmarie Steyn.

E [email protected] | T 028 214 3800

oor hierdie verslag

1

Overberg Agri Geïntegreerde Jaarverslag 2015

oor onsDie Caledon Boeren Koöperatiewe Vereniging is op 21November1918ingelyfendieBredasdorpBoerenKoöperatieweVerenigingisop26Januarie1926gestig.Beidekoöperasieshetonderskeidelikin1998en1997namaatskappyeomgeskakel.BNKLandbouenCRKLandbou het in 2005 saamgesmelt om Overberg Agri Beperk te vorm.

Overberg Agri is ‘n ongenoteerde openbare maatskappy met sy hoofkantoor in Caledon in die Wes-Kaap. Dit is ‘n landboumaatskappy met beleggings in uiteenlopende besighede:mynbou,slagpale,troeteldierkosenindustriële hegstukke. Die beleggings is gemaak as gevolg van ‘n behoefte aan diversifikasie om die beperkte groeigeleenthede in die landbou die hoof te bied; om doelwitte ten opsigte van marges, wins en opbrengs op beleggings te bereik; om risiko’s

te versprei; en om die staat van finansiële posisie te verbeter.

Van die maatskappye se bedrywighede is dwarsoor Suid-Afrika versprei. Boltfast het takke in Epping, Durban, Port Elizabeth, Pretoria, Johannesburg, Montague GardensenVredenburg,terwylPromealenBontebok Limeworks produkte landwyd versprei vanuit hulle persele in onderskeidelik Atlantis en Bredasdorp.

Die Groep het ‘n omset van R2 637 miljoen gerapporteer en aan die einde van die 2015 finansiële jaar 1 089 permanentewerknemersindiensgehad.

Overberg Agri-aandele het op 28 Februarie 2015 teen R175.00 per aandeel verhandel.

Maatskappystruktuur

Overberg Agri Bedrywe (Edms) Bpk

Moorreesburgse Koringboere (Edms) Bpk

Bontebok Limeworks (Edms) Bpk

26% Zamani Lime (Edms) Bpk

Promeal (Edms) Bpk

Boltfast (Edms) Bpk26% Overberg Agri Ontwikkelingstrust

Bredasdorp Slagpale

(Edms) Bpk

Overberg Agri Beleggings (Edms) Bpk

100%

100%

74% 100% 74% 100% 100%

Overberg Agri Beperk

• Onshegwaardeaanallebelanghebbendesas‘nonlosmaaklike deel van ons besigheid.

• Onshegwaardeaandieskeppingvan‘nomgewingwaaralle werknemers suksesvol kan wees.

• Onshegwaardeaandieintegriteitvanalonsbelanghebbendes.

• Onshegwaardeaanetiesebesigheidenbeleggings.

• Onshegwaardeaanrespekvirmenswaardigheid,menseregte, die oppergesag van die reg en die omgewing.

• Onshegwaardeaanentrepreneurskapeninnovasie.

Ons waardes

Overberg Agri het waarde geskep deur sterk persoonlike verhoudings

gegrond op gesonde etiese en morele waardes met ons belanghebbendes te bou en

te handhaaf.

2

Hoofkantoor, Caledon

3


Wie is ons?Overberg Agri is ‘n landboumaatskappy wat die grootste deel van sy inkomste uit die landbouwaardeketting verdien. As deel van ons diversifikasiestrategie het ons ook beleggings in die mynbou-, vleis-, troeteldierkos- en hegstukbedrywe gemaak.

Hoe ons geld maakAs ‘n bedryfsmaatskappy is ons primêre fokus die koop, vervaardiging en verkoop van produkte, dienste en oplossings aan ons kliënte. Ons verkoop ons produkte en/of dienste teen ‘n bruto winsmarge en skep daardeur inkomste en die invloei van kontant vir die betrokke entiteit.

Sterk kontantvloei en aandeelhouerswaarde word dienooreenkomstig geskep deur inkomste te verhoog, sowel as deur uitgawes te beperk en bedryfsdoeltreffendheid te verbeter, en daardeur die netto wins waaruit dividende aan aandeelhouers betaal kan word, te verhoog.

AandeleverhandelingDie maatskappy se aandele word deur ‘n interne verhandelingsmeganisme verhandel en word jaarliks aan interne oudits onderwerp. Gespesialiseerde sagteware vir aandeleverhandelingisop30November2012geïnstalleeromdaaglikse verhandeling moontlik te maak. Bod- en aanbodpryse vir die koop en verkoop van aandele word op www.overbergagri.co.za gepubliseerenbygewerk.VerhandelingvindplaasvanMaandagtotVrydagtussen09:00en16:00,openbarevakansiedaeuitgesluit.Alle transaksies deur direkteure van die Groep en sy filiale word ook op ons webwerf gepubliseer en daar is geslote tydperke vir verhandeling deur direkteure ooreenkomstig ‘n formele beleid.

Die Registrateur van Sekuriteitedienste van die Raad op Finansiële Dienstehettot19Augustus2015tydelikevrystellingaanOverbergAgri verleen van die bepalings van artikels 7 tot 17 van die Wet op FinansiëleMarkte,Nr.19van2012,watvereisdatOverbergAgrias ’n beurs moet registreer. Die tydelike vrystelling is onderworpe aan verskeie bepalings en voorwaardes, waaronder die byhou van verhandelingsrekords, die instandhouding van doeltreffende sekuriteits- en rugsteunprosedures, voldoende skeiding van kliënte se fondse en sekuriteite, die publikasie van direkteurstransaksies op ons webwerf binne 12 uur nadat die transaksie plaasgevind het en die handhawing van geslote tydperke. Ons is in gesprek met die Raad op Finansiële Dienste rakende die implementering van ’n alternatiewe model wat tot gevolg sal hê dat die maatskappy se sekuriteitebuitedietrefwydtevandieWetopFinansiëleMarkteop’n oor-die-toonbank-verhandelingsmeganisme sal verhandel.

Uitkering aan aandeelhouersDividende aan aandeelhouers word uit dividendinkomste vanaf die filiale en ons belegging in Pioneer Voedsel befonds en dit is die maatskappy se doelwit om ‘n konstante jaarlikse dividend aan ons aandeelhouers te betaal. Soos in die verlede mag die maatskappy onder spesiale omstandighede ander uitkerings aan aandeelhouers oorweeg in die vorm van spesiale dividende of met die ontbondeling van beleggings.

ons besigheidsmodel

Overberg Agri BedryweInbedryfsedert1918.

Bontebok LimeworksInbedryfsedert1924.Voor die amalgamasie in 2005 was dit in gesamentlike besit van BNKenCRK.

PromealInbedryfsedert1961.In 2006 deur Overberg Agri verkry.

BoltfastInbedryfsedert1983.In 2007 deur Overberg Agri verkry.

Bredasdorp SlagpaleInbedryfsedert1966.

bl. 18

bl. 19

bl. 20

bl. 21

bl. 22

4

Produkte en dienste – ons betrokkenheid by die landbouwaardeketting

Wat ons doen

Bydrae tot bedryfswins na belasting

Uitset en verspreiding. Wie ons bedien binne die waardeketting

Primêre gebruikers van ons produkte

Overberg Agri Bedrywe is ’n verskaffer van landbou- en kleinhandelprodukte, graandienste en tegniese ondersteuning, finansiering en korttermynversekering.

Landbouproduksie: Ons verskaf aan boere al hulle finansiering, versekering, meganisasie en primêre insette wat nodig is vir ‘n suksesvolle oes. Hierdie insette kan deur die kleinhandeltakke of direk van die vervaardigers of verspreiders verkry word. Ons verskaf adviesdienste aan boere. Deur ons graanafdeling laat ons produsente sowel as verbruikers van graan toe om hul voorraad en pryse te bestuur.

Verwerking/Nywerheid: Ons verskaf produkte en dienste van hoë gehalte dwarsdeur die voedsel- en landbouwaardeketting om die verwerkingsbedryf te ondersteun.

Landbou

Bontebok Limeworks vervaardig, bemark en versprei kalk vir die landbou-, voer-, padbou- en watersuiweringsbedrywe.

Landbouproduksie: Ons verkoop landboukalk aan landboukliënte.

Verwerking/Nywerheid: Ons verkoop watersuiweringskalk, voerkalk, afwitkalk, boukalk, padboukalk, Aquastab en Concrim aan die bedryf.

Landbou, padbou- en water-suiwerings-bedrywe

Promeal vervaardig, bemark en versprei nat en droë troeteldierkos aan die kleinhandel- en groothandelmarkte in Suid-Afrika en ander Afrika-lande. Ons is die naasgrootste plaaslike vervaardiger van nat troeteldierkos uit hoë gehalte proteïen- en energiebronne.

Kleinhandel en groothandel: Ons bemark en versprei nat en droë troeteldierkos aan hoofsaaklik kleinhandelaars en ook aan groothandelaars in Suider-Afrika.

Groothandel en kleinhandel

Boltfast is ’n invoerder, verspreider en bemarker van industriële hegstukke aan die mynbou-, konstruksie- en mariene sektore. Ons verkry hegstukke van plaaslike en internasionale verskaffers.

Verwerking/Nywerheid: Ons versprei en verkoop hegstukke aan die mynbou-, konstruksie-, vervaardiging- en mariene sektore. Mynbou-,

konstruksie- mariene en vervaardigings-bedrywe

Bredasdorp Slagpale finansier en verkry vee van produsente. Ons bied slaggeriewe vir beeste en skape en versprei karkasse van hoë gehalte aan die klein- en groothandelmarkte.

Kleinhandel en groothandel: Ons verkoop vleis van hoë gehalte aan klein- en groothandelaars in die Wes-Kaap.

Groothandel en kleinhandel

57%

16%

3%

17%

7%

5


Ons belanghebbendes is die eienaars van ons maatskappy, die aankopers van ons produkte, die verskaffers van ons insette en die bestuurdes van ons bedrywighede. Ons besef dat skakeling met elke groep noodsaaklik is ten einde te verstaan wat hulle moontlike bekommernisse mag wees en wat dit is wat maak dat hulle by ons organisasie betrokke wil wees. Ons besigheidstrategie is ontwerp om hulle belange te dien en langtermynwaarde vir die besigheid te skep.

Die onderstaande tabel beskryf met wie ons op ‘n gereelde grondslag skakel.

skakeling met ons belanghebbendes

Belang-hebbende

Aandeelhouers en beleggers Kliënte

Wie en omvang van die belang-

hebbende

763 aandeelhouers, van wie 70% boere of afgetrede boere en dus kliënte van Overberg Agri Bedrywe is

Bedrywe – 6 278 kliënte

Bontebok–659kliënte

Promeal – 57 kliënte en 10 agente

Boltfast – 4 857 kliënte

Slagpale – 60 kliënte

Kommunikasie-kanale waardeur

met hulle geskakel word

• Algemenejaarvergadering

• Geïntegreerdeverslagdoening

• OverbergAgrisewebwerf

• Persoonlikeskakelingdeurindividuelevergaderings

• Voorleggingsaanbeleggers

• Skakelingmetkliënteindienormalegang van sake

• OverbergAgrisewebwerf

• Spesialeaanbiedingsenpromosies

Hulle bekommernisse

• Doeltreffendestrategie

• Opbrengsopbelegging

• Groei

• Finansiëleenbedryfsprestasieenkapitaalverhoudings

• Dividende

• Vergoedingvanuitvoerendebeamptesen direkteure

• Waardesenetiek

• Produkte/Dienste

• Mededingendepryse

• Beskikbaarheidvanvoorraad

Hoe ons hierdie bekommernisse

aangespreek het

• Onsstrategiemoetdieorganisasieensyfiliale na 2020 lei.

• Onshethoëteikensviropbrengsopekwiteit, winsgewendheid en groei gestel wat teen 2020 bereik moet word.

• Evalueringvandiedireksieenaksieplanne vir verbetering.

• Beleidvirdievergoedingvandirekteuredeur aandeelhouers goedgekeur.

• Onsvisieomdievoorkeur-besigheidsvennoot vir ons kliënte te wees, vorm die grondslag van hierdie verhoudings.

• Onsbied‘nmededingendeprodukteen‘n mededingende prys.

Boereaandeelhouers en -kliënte

Die meerderheid aandeelhouers wat ook ons kliënte is, is vir ons belangrik. Dit is die boere wat die tradisionele ruggraat van

ons besigheid uitmaak.

6

Werknemers GemeenskapBelang-hebbende

1089werknemers

(Groepsvlak:16,filiale:1073)

Al die gemeenskappe waarbinne ons besigheid doen

Wie en omvang van die belang-hebbende

• Jaarlikseprestasie-oorsig

• Elektroniesekommunikasiedeur‘nintranet

• Halfjaarliksenuusbrief

• Personeelvergaderings

• Maandeliksebeplanningsvergaderings

• Persoonlikeinteraksie

• Werknemerswordaangemoedigomasambassadeurs op te tree

Kommunikasie-kanale waardeur met hulle geskakel word

• Loopbaangeleenthedeenbevordering

• Redesvirbesluitneming

• Werksekerheid,-bevredigingen-erkenning

• Opleidingenontwikkeling

• Bedryfsprestasie

• Impakopomgewingengemeenskappe

• Betrokkenheidbygemeenskapsprojekte

Hulle bekommernisse

• Onsvergoedingismededingendenwordjaarliks teen ‘n eksterne norm vergelyk.

• Onsbiedopleidings-enontwikkelingsprogramme.

• Onsbied‘nkorttermyn-aansporingskemavir bestuur en ’n aandele-appresiasieregte-skema vir senior bestuur.

• Deurkommunikasiemaakonssekerdatwerknemers weet wat in die besigheid aangaan.

• Onsisbetrokkebyverskeiesosio-ekonomiese ontwikkelingsprogramme wat ons gemeenskappe bevoordeel.

• Onsmaaksinvolleenvolhoubarebeleggings deur die Overberg Agri Ontwikkelingstrust.

• Deuronsnetwerkvantakkeinlandelikegebiede gee ons aan die plaaslike gemeenskappe geleentheid om met ons besigheid te doen.

Hoe ons hierdie bekommernisse aangespreek het

7


Die Overberg Agri Groep het gedurende die verslagjaar sy strategie om die organisasie en sy filiale na ‘n welvarende toekoms te lei, hersien en bevestig.

Strategiese doelwitteOns strategie is daarop gemik om volhoubare waarde vir al ons belanghebbendes te skep. Volhoubare waarde beteken ons belanghebbendes sal voordeel put uit die groei van die maatskappy.

Ons strategiese doelwitte vir die 2015 tot 2020 finansiële tydperk en die gewenste uitkomste, asook jaar een se prestasie teenoor die vyfjaarstrategie, word in die tabel opbladsy 9saamgevat.

ons strategie

Visie en missieOns visie is om die voorkeurbesigheidsvennoot vir al ons belanghebbendes te wees.

Ons missie soos omskryf in ons primêre besigheidfokus, het ten doel om ons visie ten uitvoer te bring.

Ons missie is om volhoubare waarde vir ons belanghebbendes te skep sodat hulle voordeel kan put uit die groei van die maatskappy.

Om dit te bereik, het ons die volgende strategiesedoelwittevironsselfgestel:

• Skepwaardeviraandeelhouersdeuropbrengs op ekwiteit en winsgewendheid teen2020teverdubbel(Basisjaar:2014)

• Skepwaardevirkliëntedeurprodukteendienste van hoë gehalte aan te bied

• Skepwaardevirwerknemersdeur‘npuikwerkplek te skep waar werknemers kan ontwikkel en groei

• Skepwaardevirgemeenskappedeurmaatskaplike, omgewings- en ekonomiese inisiatiewe te ondersteun

Krige Silo

8

2020 Strategiese doelwitte 2020 Uitkomste Prestasie

Skep waarde vir aandeelhouers deur opbrengs op ekwiteit en winsgewendheid teen 2020 te verdubbel (Basisjaar: 2014)

• Beleggingswatdie teikens vir winsgewendheid ondersteun (samesmeltings en verkrygings)

• ‘nOptimalekapitaalbasis

• Reëlegroeiinomset,winsgewendheid en wesensverdienste deur elke filiaal

• Doeltreffendekostebestuur (bestuur van produkgroepe, marges en koste)

• Goeiekorporatieweburgerskap, m.a.w. bestuur, nakoming en risikobestuur

• Onsaandeelpryshetmet75%gestygvanR100totR175 per aandeel.

• Dienettobatewaardeperaandeelhetmet49%totR245 per aandeel gestyg.

• Wesensverdiensteperaandeelhetmet62%totR13 per aandeel gestyg.

• Vanweëdiewesenlikestygingindiewaardevandie belegging in Pioneer Voedsel, wat die netto batewaarde met R544 miljoen opgestoot het, het die maatskappy nie sy opbrengs-op-ekwiteit-teikens bereik nie (6.4% teenoor 8%).

• Diedividendhetmet180%totR6.10peraandeelgestyg. Dit sluit in die spesiale dividend van R3.16 per gewone aandeel wat verband hou met die likwidasie vanalQuantumVoedselGroep(“Quantum”)seaandele wat Overberg Agri as ’n dividend in spesie van Pioneer Voedsel ontvang het.

• Afgesienvangeneriesegroeigeleenthedeisgeensamesmeltings- en verkrygingstransaksies gesluit nie.

• DieGroephetsyteikenstenopsigtevanwinsgewendheid en wesensverdienste oorskry.

• DieGroephetsyteikenstenopsigtevankorporatiewebestuur, nakoming en risikobestuur bereik.

Skep waarde vir kliënte deur produkte en dienste van hoë gehalte aan te bied en daardeur markaandeel te verhoog

• Weesonskliëntesevoorkeurvennoot

• Bied‘ntotaleoplossingmet produkte en dienste van hoë gehalte

• Verbeteringvandienste

• Tegnologiewatonsprodukte en dienste ondersteun

• DiemaatskappyhetmarkaandeelverhooginOverberg Agri Bedrywe, Bontebok Limeworks, Bredasdorp Slagpale en Boltfast, terwyl Promeal markaandeel verloor het.

• Diedireksiehetdieimplementeringvan’nondernemingshulpbronbeplanning- (ERP) stelsel vir Overberg Agri Bedrywe goedgekeur, wat ’n wesenlike impak sal hê op die maatskappy se vermoë om ons produkte en dienste te ondersteun. Die implementeringsalinMaart2016afgehandelwees.

Skep waarde vir werknemers deur ‘n puik werkplek te skep waar werknemers kan ontwikkel en groei

• Groeivandiebestuurspan deur die ontwikkeling van talent

• Ontwikkelingvandienodige kernvermoëns om die verwagte finansiële opbrengs te lewer

• Gedurendedieverslagjaarhet51%vanonspermanente werknemers opleiding ondergaan met R3.2 miljoen wat aan opleiding en ontwikkeling besteeis.9%vanonswerknemershetbestuurs-entoesighouerskursusse bygewoon.

Skep waarde vir gemeenskappe deur maatskaplike, omgewings- en ekonomiese inisiatiewe te ondersteun

• Voortgesetteverbeteringin Breë-basis Swart Ekonomiese Bemagtiging

• Goeieondersteuningvangemeenskapsgebeure en borgskappe

• Onsisbyverskeiesosio-ekonomieseontwikkelingsprogramme in ons gemeenskappe betrokke waardeur hulle bevoordeel word.

• Sienookdieprestasieoorsigafdelingvanhierdieverslag.

9


Overberg Agri het in die verslagjaar afgeskop met die eerste jaar van ons verfynde vyfjaarstrategie wat die organisasie en sy filiale na 2020 moet lei. Ons het in die 2015 finansiële jaar gefokus op die vaslegging van ons visie om die voorkeurbesigheidsvennoot te wees asook op die vier pilare van ons strategie, naamlik, opbrengs op ekwiteit en winsgewendheid; om produkte en dienste van hoë gehalte vir ons kliënte aan te bied waardeur ons markaandeel kan verhoog; om ’n puik werkplek vir ons werknemers te skep; en om by te dra tot die gemeenskappe waarin ons besigheid doen.

WesensverdienstevanR97miljoenis49%hoëras die ooreenstemmende resultate van die vorige jaar. Ons winsgewendheid het verbeter op die rug van ’n paar goeie landbouseisoene in die Suid- en Wes-Kaap en ons strategiese diversifikasie na ander gebiede en bedrywe soos kalk-mynbou, vleis en industriële hegstukke. Ondanks talle uitdagings in die Suid-Afrikaanse ekonomie en strawwe mededinging in die mark het al die filiale behalwe Promeal hul bydrae tot die Groep se algehele vertoning vergroot. Veranderinge in die troeteldierkos-kategorie het ons genoop om Promeal se besigheidmodel te hersien en ’n handelsmerkvernuwingstrategie is geïmplementeer wat op ons gevestigde handelsmerke, Boss en Petleys, sal fokus. Die ontwikkeling en bestuur van talent is verbeter om hierdie nuwe strategiese rigting te ondersteun. Dié proses het ook tot gevolg gehad dat die netto wins vir die boekjaar kleiner as verwag was, maar die verandering in strategiese rigting is van deurslaggewende belang vir Promeal se toekomstige volhoubaarheid en winsgewendheid.

Die volle jaar se dividend van R6.10 per aandeel is 180% hoër as die totale dividend wat in die vorige jaar verklaaris.’nBrutodividendvanR2.94peraandeel

is op 11 Junie 2015 verklaar en is betaalbaar aan aandeelhouers wat op 30 Junie 2015 as aandeelhouers geregistreer is. ’n Spesiale dividend van R3.16 per aandeel is in Februarie 2015 aan aandeelhouers verklaar en bring die totale dividend per aandeel op R6.10 per aandeel te staan. Ooreenkomstig die huidige dividendbeleid, dat alle dividende met inbegrip van dividende in spesie wat van Pioneer Voedsel ontvang word aan aandeelhouers verklaar word, het die direksie op 27 Februarie 2015 ’n spesiale dividend van R3.16 per gewone aandeel aan aandeelhouers verklaar. Die spesiale dividend het betrekking op die likwidasie van alQuantumVoedselGroep(“Quantum”)seaandelewat Overberg Agri as ’n dividend in spesie van Pioneer Voedsel ontvang het.

Die aansienlike styging in die waarde van Pioneer Voedsel se aandele het ’n wesenlike impak op Overberg Agri se balansstaat en netto batewaarde gehad. Die aandeelprys van Pioneer Voedsel het van R83.21 per aandeel tot R163.65 per aandeel gestyg, wat Overberg Agri se netto batewaarde met R544 miljoen verhoog het. Die klem is hoofsaaklik op die optimalisering van Overberg Agri se kapitaalbasis om die verwagte teikens vir opbrengs op ekwiteit te bereik. Ons sal voortgaan om die optimale gebruik van ons batebasis te evalueer ten einde prestasiedoelwitte te ondersteun, en ons sal volhard met ons pogings om kapitaal vanaf verskillende bateklasse te herontplooi en/of om die Groep se hefboomwerking aansienlik te verbeter. Die verkoop van nie-strategiese eiendomme sal ons kontantposisie verder verstewig en toekomstige houkoste verminder. Ons sal voortgaan om die huidige belegging in Pioneer Voedsel, wat meer as 40% van die maatskappy se totale batewaarde uitmaak, te evalueer. Ons sal hierdie belegging voortdurend teen ander geleenthede opweeg.

boodskap van die voorsitter en Groep besturende direkteur“ Ons het afgeskop met die eerste jaar van ons verfynde vyfjaarstrategie wat die Groep na 2020 moet lei. Overberg Agri is in ’n goeie posisie om die geleenthede en uitdagings te takel wat die toekoms sal bring.”

10

’n Sterk balansstaat verskaf sekuriteit om finansiering teen ’n mededingende koers te bekom. Die direksie het ’n proses goedgekeur om volhoubare en mededingende finansiering te bekom om die Groep se strategiese doelwitte te ondersteun. As deel van die proses is ’n sekuriteringsooreenkoms tussen Overberg Agri Bedrywe en ’n groot finansiële instansie gesluit.

Risikobestuur was weer ’n hoë prioriteit gedurende die verslagjaar. Ons het die risikobestuursplan, -beleid en -raamwerk geïmplementeer en risikobestuur word as ’n doeltreffende bestuursinstrument in die Groep se dag-tot-dag-werksaamhede toegepas. Eksterne gerusstelling isvanMooreStephensasdieinterneouditeurverkry.Hulle het ’n evaluering van die risikobestuursproses in Overberg Agri gedoen en moes bepaal of die beginsels soos vervat in Hoofstuk 4 van King III toegepas word. Die proses het enkele tekortkominge uitgelig. Ons het werk gemaak van die tekortkominge en die aanbevelings geïmplementeer. Die mening word in die interne ouditeur se evalueringsverslag uitgespreek dat die huidige risikobestuursproses praktiese waarde tot die besigheid toevoeg.

’nTransaksiemetMoovFuels(Edms)BpkwaarvolgensOverberg Agri Bedrywe ’n belang van 51% in Moov Fuelssalverkry,salindie2016finansiëlejaarafgehandelword.MoovFuelswatopBredasdorpgesetel is, lewer en verskaf brandstof en smeermiddels aan besighede, groot nywerhede en primêre landbou in die Wes-Kaap en Tuinroete. Die afhandeling van die transaksie is steeds onderworpe aan verskeie voorwaardes, waaronder die finale goedkeuring van die Departement van Energie.

Onsgaanookfokusop:

• nuwebesigheidsgeleenthede wat die Groep se teikens vir winsgewendheid en groei ondersteun;

• optimaliseringvandieGroepsekapitaalbasis;en

• verbeterdedoeltreffendheidenkostebestuurteneinde mededingend in die mark te bly.

Ons beplan om in tegnologie te belê wat hierdie doelwitte ondersteun.

Overberg Agri se finansies is gesond en sal toekomstige groei ondersteun. Die Groep is in ’n goeie posisie om die geleenthede en uitdagings te takel wat die toekoms sal bring. Ons is verbind tot ons visie om die “voorkeurbesigheidsvennoot” te wees en ons sal op so ’n manier besigheid doen dat ons belanghebbendes voordeel sal put uit die groei van die maatskappy.

Ons is dank verskuldig aan ons direksie en bestuur vir hulle voortgesette leiding, leierskap, entoesiasme en toewyding met die skep van die vooruitstrewende maatskappy wat ons geword het, en ons sien uit na nog ’n jaar van vordering.

D de Kock (Deon) Voorsitter van die direksie

AJ Uys (André) Groep besturende direkteur

11


Overberg Agri bestuur risiko deur risiko’s te identifiseer en te ontleed en dan te evalueer of die risiko binne aanvaarbare vlakke bestuur word. Ons besef dat risiko dinamies is en inherent is in al ons eksterne en interne bedryfsomgewings en het onderneem om ’n kultuur van risikobestuur oor die hele Groep heen te vestig. Ons doelwit is die identifisering, assessering, evaluering, bestuur, monitering en rapportering van risiko’s om te verseker dat die risiko’s wat met die navolging van ons strategiese doelwitte geassosieer word, doeltreffend en effektief bestuur word.

Die King III-beginsels van risikobestuur en -beheermaatreëls en die proses soos uiteengesit in ISO31000Risikobestuur:BeginselsenRiglyne,vormdie grondslag van ons benadering tot die bestuur van risiko’s. Die Risikobestuursplan neem Overberg Agri se

wesenlikheid en risiko-aangeleenthede

sleuteldoelwitte in ag terwyl die risikobestuurselemente wat nodig is om die bestuur van risiko suksesvol te integreer in bestaande besigheidsbestuursprosesse wat Overberg Agri ondersteun om ’n risiko-intelligente en lewenskragtige organisasie te word, oorweeg word.

Overberg Agri se direksie sowel as die filiale se direksies het gerusstelling verkry oor die doeltreffendheid van die Groep se risikobestuurstelsel soos gemonitor deur die filiale se uitvoerende bestuur, die Groep se Uitvoerende komitee, die Oudit- en risikokomitee, die interne en eksterne ouditeure asook eksterne diensverskaffers, ten einde gekombineerde gerusstelling ten opsigte van die doeltreffendheid van die risikobestuursproses te verkry.

Die onderstaande tabel weerspieël die Groep se risikoprofiel wat aan ons strategie gekoppel is.

Strategiese doelwitte Sleutelrisiko’s Versagtende strategieë

Skep volhoubare waarde vir ons aandeelhouers

Dat ons nie ’n robuuste strategie en besigheidsmodel het wat volhoubaar is in die huidige politieke, ekonomiese en maatskaplike realiteite van die Suid-Afrikaanse ekonomie nie

Ons besigheidsmodel word jaarliks as deel van ons strategiese proses geëvalueer en indien nodig aangepas. Ons evalueer marktendense en ekonomiese realiteite en pas ons besigheidsmodel daarvolgens aan. Deur ons strategie van diversifikasie na ander bedrywe, bestuur en verminder ons die konsentrasie van risiko in ’n spesifieke bedryf.

Dat ons beleggingsportefeulje nie die Groep se teikens vir groei en winsgewendheid ondersteun nie

Die maatskappy sal voortgaan om geskikte samesmeltings- en verkrygingsgeleenthede te soek en om bestaande beleggings teenoor prestasiedoelwitte te evalueer. Die maatskappy sal voortgaan om die impak van verskeie faktore, waaronder sosio-politiek en ekonomiese faktore, op ons bestaande beleggings se vermoë om prestasiedoelwitte te bereik, te evalueer en te versag.

Dat ons nie ons balansstaat op ’n effektiewe en doeltreffende wyse benut nie

Die maatskappy sal voortgaan om die huidige belegging in ’n enkele genoteerde maatskappy wat meer as 40% van die maatskappy se totale batewaarde uitmaak, te evalueer. Die maatskappy sal voortgaan om die optimale gebruik van ons batebasis te evalueer ten einde die prestasiedoelwitte te ondersteun deur volgehoue pogings om die Groep se hefboomwerking te verbeter. Die verkoop van nie-strategiese eiendomme sal ons kontantposisie verder verbeter en toekomstige houkoste verminder.

Dat ons nie mededingende finansiering kan bekom om ons besigheidsmodel te ondersteun nie

’n Sterk balansstaat verskaf sekuriteit om finansiering teen ’n mededingende koers te bekom. Die direksie het ’n proses goedgekeur om volhoubare en mededingende finansiering te bekom om die strategiese doelwitte te ondersteun. ’n Sekuriteringsooreenkoms is tussen Overberg Agri Bedrywe en ’n groot finansiële instansie gesluit.

12

Strategiese doelwitte Sleutelrisiko’s Versagtende strategieë

Skep volhoubare waarde vir ons werknemers

Dat ons werknemers nie eties optree, vaardig en bevoeg is nie

Ons verskaf deurlopende personeelopleiding om ons mense te ontwikkel en hulle vaardighede te verbeter. Ons ontwikkel bestuurspanne en probeer om ’n sterk etiese kultuur te vestig.

Dat ons nie ’n veilige werkomgewing het nie

Om ’n veilige werkomgewing te verseker, bly ’n prioriteit vir alle werknemers. Deurlopende opleiding word verskaf.

Skep waarde vir ons kliënte deur ’n totale pakket van voortreflike produkte en dienste

Dat ons nie daarin slaag om ’n kultuur van voortreflike dienslewering en innovering te vestig wat ons produkte en dienste ondersteun nie

Vestiging van langtermynvennootskappe met ’n verskaffersbasis wat ons kultuur van voortreflike dienslewering en produkte ondersteun ten opsigte van gehalte, prys en innovasie. Belegging in mensekapitaal, kommunikasie en tegnologie.

Dat ons nie in staat is om mededingende finansiering aan kliënte van Overberg Agri Bedrywe te bied nie

’n Sterk balansstaat verskaf sekuriteit om finansiering teen ’n mededingende koers te bekom. Die direksie het ’n proses goedgekeur om volhoubare en mededingende finansiering te bekom om die strategiese doelwitte te ondersteun. ’n Sekuriteringsooreenkoms is onlangs met ’n groot finansiële instansie gesluit.

Dat ons IT-stelsels nie ons produkte en dienste ondersteun nie

Die implementering van ’n ERP-stelsel in Overberg Agri Bedrywe is goedgekeur en die Groep sal oorweeg om dit in die ander filiale te implementeer. IT-stelsels sal ons interaksie met ons kliënte verbeter en uitbrei.

Skep waarde vir ons eksterne vennote deur die voorkeur-besigheids-vennoot te wees

Dat ons nie aan wetgewing voldoen wat op ons bedryfsomgewing van toepassing is nie

Deurlopende meting aan die hand van die belangrikste wetgewing in ons nakomingslandskap.

Dat ons maatskaplike en ekonomiese omgewing nie bestendig is nie

Deurlopende betrokkenheid by maatskaplike en ekonomiese verbeteringsinisiatiewe.

Dat ons nie ons strategiese vennootskappe koester en verstewig nie

Vorming van langtermyn strategiese vennootskappe met produkverskaffers, diensverskaffers, werknemers, bedryfsorganisasies, plaaslike gemeenskappe en plaaslike en provinsiale regering.

Dat ons nie betrokke is by die opheffing van die plaaslike gemeenskappe waarin ons besigheid doen nie

Sinvolle en volhoubare beleggings deur die Overberg Agri Ontwikkelingstrust.

Dat ons nie ons verantwoordelikheid as ’n goeie korporatiewe burger nakom nie

Deurlopende meting teen beste praktyk en verbetering van die Groep se optrede en kultuur ooreenkomstig die beginsels van goeie korporatiewe burgerskap.

13


prestasie-oorsig

Die GroepOmset

Wesensverdienste

Ekwiteit

Mensekapitaal

Breë-basis Swart Ekonomiese Bemagtiging

Korporatiewe maatskaplike investering

Ons filialeOverberg Agri Bedrywe

Bontebok Limeworks

Promeal

Boltfast

Bredasdorp Slagpale

Die Groep

14

R’miljoen

1 757

2013

2 767

2014

2 637

2015

R’miljoen

33

2013

65

2014

97

2015

R’miljoen

1 196

2013

1 243

2014

1 849

2015

Rand

70

2013

100

2014

175

2015

Sent

1202013

218

2014

610

2015

Omset Die daling in omset kan hoofsaaklik toegeskryf word aan die finale sluiting van Petfood CaterersenNutroSciencegedurendedieverslagjaarasgevolgvandiétweebesighedese swak finansiële vertoning. Die besighede is deur die Graanboere Groep Beperk-transaksie verkry.

WesensverdiensteMetdieuitsonderingvanPromealhetaldiefiliaalmaatskappye’npositiewebydraetotdie Groep se vertoning gelewer en hulle winsgewendheid vergeleke met die vorige jaar verbeter. Die grootste bydrae het gekom van die vier agtereenvolgende goeie landbouseisoene in die Overberg en Swartland.

EkwiteitDie styging in ekwiteit van R606 miljoen gedurende die verslagjaar is grootliks toe te skryf aan die verhoogde waarde van die belegging in Pioneer Voedsel, wat ekwiteit met R544 miljoen verhoog het.

Aandeelprys aan die einde van die jaarDie aandeelprys het gedurende die verslagjaar met 75% gestyg.

Dividend per ekwiteitsaandeelOoreenkomstig ons dividendbeleid is dividende van R2.18 tot R6.10 per aandeel verhoog. Dié syfer sluit ’n spesiale dividend van R3.16 per gewone aandele in wat betrekkinghetopdielikwidasievanaldieQuantum-aandelewatOverbergAgrias’ndividend in spesie van Pioneer Voedsel ontvang het.

Die Groep

15


MensekapitaalOp28Februarie2015hetons1089permanentewerknemers en 133 tydelike werknemers in diens gehad. Die Groep se prestasie word gedryf deur vaardige, entoesiastiese en toegewyde mense. 76% van ons werknemersismanlik(2014:76%)en70%isswart(2014: 74%).

Alle permanente werknemers ontvang ’n totale-koste-van-indiensneming (“TKI”) vergoedingspakket en lidmaatskap van ’n pensioenfonds is verpligtend. Die meeste van ons werknemers is lede van die Overberg Agri Groep se aftreefonds wat 1 062 lede het. Die res van die werknemers behoort aan ’n bedingingsraad se pensioen- of voorsorgfonds. Dié fondse is almal vastebydraefondse en bied sterfte- en ongeskiktheidsvoordele. Alle werknemers het die opsie om aan ’n mediese fonds te behoort en verskeie laekosteprodukte is beskikbaar. Aan die einde van die finansiële jaar was 324 werknemers hooflede van ’n mediese fonds. Dit wil sê 30% van permanente werknemers is lede van ’n mediese fonds.

Die vooruitgang van ons werknemers is vir ons belangrik en ons het R3.2 miljoen aan die opleiding en ontwikkeling van ons mense bestee. R1.3 miljoen is aan bestuurs- en toesighouersopleiding bestee. Opleiding en ontwikkeling is oorwegend gemik op kernvaardighede, bestuursvaardighede, en gesondheid en veiligheid. Gesondheid en veiligheid bly ’n hoë prioriteitvirdieGroepen295werknemershetdieafgelope jaar gesondheids- en veiligheidsopleiding ondergaan.

Elkeen van ons filiale is verantwoordelik vir gesondheid en veiligheid by hulle onderskeie werksomgewings. Daar is ’n gesondheid- en veiligheidskomitee in elke eenheid en oudits word gereeld gedoen om te verseker dat gesondheids- en veiligheidsvereistes nagekom word. Dit is vir ons aangenaam om te bevestig dat daar geen noodlottige ongelukke gedurende die verslagjaar was nie.

Ons gee erkenning aan voortreflike prestasie. ’n Korttermynbonusskema is sedert 2007 in bedryf en is gegrond op die bereiking van maatskappy- en individuele prestasieteikens. Korttermynbonusse word slegs betaal nadat die geouditeerde finansiële jaarstate in Junie elke jaar goedgekeur is en net indien die teikens bereik is. Ooreenkomstig die skema kom werknemers aan die begin van elke jaar ooreen oor die prestasieteikens. Dié teikens moet met die maatskappy se strategiese doelwitte ooreenstem.

Die direksie het ’n langtermyn kontantvereffende aandele-appresiasieregte-skema vir ’n aantal werknemers goedgekeur. Die plan vorm deel van veranderlike vergoeding en word gebruik vir die werwing, behoud en motivering van personeel wat ’n impak op die langtermyn-volhoubaarheid en strategiese doelwitte van die maatskappy het. Die doel is om volhoubare prestasie en waardeskepping op die lang termyn aan te moedig, wat ooreenstem met die Groep se strategie en aandeelhouerswaarde verhoog. Die toepassing van die skema word deur die Vergoedings- en nominasiekomitee gemonitor en beheer en word jaarliks deur die eksterne ouditeure geouditeer. Die maatskappy of werkgewermaatskappy se werklike opbrengs op ekwiteit (“OOE”) vir jaar drie, vier en vyf as ’n persentasie van die begrote OOE sal as die prestasie-aanwyser gebruik word,mitsdieminimumOOE-teikenbereikword.Metdie uitsondering van die Groep besturende direkteur vestig die skema eers op die derde verjaring van die datumwaaropdittoegestaanis,naamlik1 Maart 2014.Die toestaningsdatum vir die Groep besturende direkteuris1Maart2012.Ooreenkomstigdiereëlsvan die skema sal een-derde van die getal aandele wat geallokeer is, op die derde, vierde en vyfde verjaring van die toestaningsdatum vestig.

Breë-basis Swart Ekonomiese Bemagtiging (“B-BSEB”)Ons bedrywe en filiale is uiteenlopend en van die maatskappye word deur spesifieke sektorkodes gereguleer. Om hierdie rede word ‘n gekonsolideerde telkaart vir die Groep nie verkry nie.

MetThembekaCapitalseonttrekkingin2012hetdiehoeveelheid punte wat volgens die eienaarskap-element toegeken word, beduidend verminder. Om hierdie rede het die direksie die B-BSEB-teikenvlakke hersien.

Die direksie het ook die oprigting van die Overberg Agri Ontwikkelingstrust in die verslagjaar goedgekeur. Overberg Agri is verbind tot die bemagtiging van al ons mense, plaaswerkers sowel as personeel, en die begunstigdes van die Trust kan ekonomiese blootstelling aan beleggings verkry terwyl aangewese plaaslike gemeenskappe bevoordeel kan word deur die sosio-ekonomiese projekte wat deur die Trust geïmplementeer word. Die begunstigdes van die Trust moet formeel en individueel as begunstigdes geregistreer word en sluit swart, gekleurde en Indiër-persone in wat die afgelope driejaarpermanentindienswasvan:

• OverbergAgriGroepofeenvansyfiliale,of

• kliëntevanOverbergAgriBedrywe.

16

Op 28 Februarie 2015 was 322 begunstigdes, waaronder 58 plaaswerkers, formeel geregistreer.

DieTrusthetR409000aansosio-ekonomieseprojektebestee, onder meer die opknapping en verbetering van drie skole in die Overberg en die toekenning van driestudiebeurseterwaardevanR96000.DieTrusthet ook ’n 26%-belang in Boltfast met ’n gesekureerde lening van ’n finansiële instansie verkry. Die Trust het verteenwoordiging in die direksie en een van die trustees is as ’n nie-uitvoerende direkteur in Boltfast se direksie aangestel.

Hoewel nie een van die filiale hulle totale telling van die vorige jaar verhoog het nie, oorskry drie filiale reeds ons teiken met die bereiking van vlak 4. Overberg Agri Bedrywe, Promeal, Bredasdorp Slagpale en Boltfast het 43 leerlingskappe vir werkende en werklose swart mense teen ’n koste van R1 miljoen geïmplementeer om die impak van die verlies van eienaarskappunte te verminder.

Die direksie is bekommerd oor die implikasies van die nuwe B-BSEB-kodes op die B-BSEB-vlakke van die onderskeie filiale en ons sal voortgaan om na die beste van ons vermoë aan B-BSEB-wetgewing te voldoen.

Korporatiewe maatskaplike investeringOns korporatiewe maatskaplike bydraes is daarop gemik om ‘n positiewe impak te hê op die gemeenskappe waarin ons funksioneer en fokus hoofsaaklik op opvoeding omdat ons dit as ’n positiewe bydrae op die lang termyn aan die breër gemeenskap beskou.

Die waarde van skenkings en borgskappe gedurende die verslagjaar het R776 432 beloop. Hierdie bedrag sluit alle bydraes uit wat vir B-BSEB gemaak is. Dit is ons beleid om nie enige bydraes aan politieke partye te maak nie.

Overberg Agri Bedrywe bied jaarliks ‘n plaaswerkersdag opCaledonenNapieraan.Ditisvanjaardeurmeeras350 plaaswerkers uit die Overberg-distrik bygewoon. Die hooffokus van die dag is om plaaswerkers te ontwikkel en aan te moedig om verantwoordelikheid vir hul rolle op die plaas en in die gemeenskap te aanvaar. Vanjaar se fokus was op die ontwikkeling van elke persoon se potensiaal, kinderontwikkeling en die regte van kinders. Verskeie demonstrasies, onder andere met koring, kanola en gars, is ook aangebied. Die maatskappy dra ook jaarliks by tot die plaaslike landbouverenigings in die Overberg en nasionale landbouorganisasies deur borgskappe, skenkings en die verskaffing van fasiliteite. Opgeleide werknemers van die maatskappy bied tegniese ondersteuning aan

swart boere. Die bystand wat aan swart boere verleen word, wissel van finansiële bestuur tot die vestiging van studiegroepe. Bredasdorp Slagpale het die afgelope verslagjaar ’n mentorskapprogram vir 12 opkomende swart boere in Bredasdorp geïmplementeer. Bredasdorp Slagpale bied operasionele en finansiële bystand aan hierdie boere in die vorm van finansiering en die voer van lewende hawe. Bredasdorp Slagpale koop ook die lewende hawe en skep sodoende ’n mark en inkomste vir hierdie boere.

Bontebok Limeworks het in 2012 ‘n voorskoolse sorgsentrum op Bredasdorp gebou. Sedert die amptelike opening van die skool in Januarie 2013 het die maatskappy sy finansiële steun aan die skool voortgesit deur die gebou verder op te knap. ‘n Verdere R136 678 is gedurende die verslagjaar bestee om die skool van musiekinstrumente en ’n klimraam te voorsien, ’n heining op te rig en die gebou te verf.

Boltfast het verskeie inisiatiewe gedurende die verslagjaar van stapel gestuur. Die inisiatiewe was oorwegend gemik op die verskaffing van finansiële bystand, kospakkies, klere en toerusting aan liefdadigheidsorganisasies wat hawelose kinders, voedingskemas en primêre skole in behoeftige gebiede ondersteun.

Plaaswerkerdag

17


Totale omset: R2 055 miljoen (2014: R1 842 miljoen)

% bydrae tot die Groep se netto inkomste: 57% (2014: 35%)

Getal permanente werknemers: 624 (2014: 612)

Overberg Agri Bedrywe is in die landbou-omgewing van die Swartland, Overberg en aangrensende streke bedrywig. Die maatskappy fokus op die verskaffing van landbou- en kleinhandelprodukte, graandienste, tegniese ondersteuning, finansiering en korttermynversekering.

Die stewige finansiële resultate van Overberg Agri Bedrywekanhoofsaakliktoegeskryfwordaan:

• buitengewoongoeielandbouseisoeneindieOverberg en Swartland;

• ’nlojalekliëntebasis;

• ’nverminderingvanvastekostemetdieintegrasievanMoorreesburgseKoringboere(“MKB”);en

• uitbreidingvanmarkteenmarkaandeel.

Overberg Agri Bedrywe

’nVerliesvanR9miljoenisgerapporteertenopsigtevan gars wat afgekeur is as gevolg van swak ontkieming. Hierdie bedrag is hoër as die inkomste wat die maatskappy as ’n risiko-premie ontvang het om die risiko te dek.

Aangesien Overberg Agri Bedrywe die afgelope vier jaar telkens groter oeste ingeneem het as waarvoor daar kapasiteit was, was die maatskappy genoop om ’n kapitaaluitleg te maak om die bestaande opbergingskapasiteit vir die hantering van graan te vergroot. Die kapitaalprogram vir die opgradering sal oorloop na die 2015/16 finansiële jaar.

Die onderstaande grafieke, met die uitsondering van die omset-grafiek, is aangepas om die resultate van die normale bedrywighede te toon en sluit die resultate van die belegging in Pioneer Voedsel uit.

OmsetR’miljoen

Die styging in omset kan hoofsaaklik toegeskryf word aandieintegrasievanMKBse bedrywighede by dié van Overberg Agri Bedrywe.

1 129

2013

1 842

2014

2 055

2015

Netto wins na belastingR’miljoen

Winsgewendheid het verbeter op die rug van vier goeie landbouseisoene en die suksesvolle integrasie vanMKB.

17

2013

44

2014

50

2015

EkwiteitR’miljoen

Die styging in ekwiteit is die netto gevolg van die netto inkomste wat gerealiseer is, minus dividende aan die aandeelhouer betaal.

317

2013

386

2014

427

2015

Opbrengs op gemiddelde ekwiteitPersentasie

Die opbrengs op gemiddelde ekwiteit van 12% oorskry die teiken van 11% vir die verslagjaar.

7%

2013

14%

2014

12%

2015

Francois JoubertBesturende direkteur: Overberg Agri Bedrywe

Diploma in Senior Bestuur

Francois het in 2006 by Overberg Agri Bedrywe aangesluit en het verskillende poste by ander sekondêre landboubesighede beklee voordat hy by Overberg Agri aangesluit het. Hy is op 17 April 2012 as die besturende direkteur aangestel.

Ons filiale

18

Totale omset: R88 miljoen (2014: R73 miljoen)



Bontebok Limeworks, geleë in Bredasdorp, is sedert 1924inbedryfenproduseerhoëgehaltekalkvir‘nverskeidenheid gebruike. Die maatskappy vervaardig, bemark en versprei landboukalk, voerkalk, afwitkalk, boukalk, padboukalk, Aquastab en Concrim nasionaal. Die hoofmarkte is landbou, padbou en watersuiwering.

Oond 7 is op 1 Desember 2014 in bedryf gestel, wat die jaarlikse produksiekapasiteit vir gebluste kalk met 13 000 ton verhoog het. Die maatskappy gaan voort met die kapitaaluitbreidingsprojek en die agtste oond sal in Desember 2015 in bedryf gestel word. Die direksie is tans besig om die maatskappy se langtermyn-uitbreidingsprogram, waaronder die impak van die beoogde koolstofbelasting op sy bedrywighede, te evalueer.

Bontebok Limeworks

Die verbetering in die maatskappy se finansiële vertoning in die verslagjaar is hoofsaaklik toe te skryf aan die verhoogde produksie en verkope van alle produkte sowel as verbeterde doeltreffendheid, wat hoër marges tot gevolg gehad het.

OmsetR’miljoen

Die jaar-op-jaar-groei van 20% kan hoofsaaklik toegeskryf word aan ’n styging in verkoopsvolumes. Verkope van hidroksied (+ 2.4%), landboukalk (+ 21%) en voerkalk (+ 10%) het begrote volumes oorskry.

65

2013

73

2014

88

2015


Die styging van 37% in die netto inkomste na belasting kan hoofsaaklik toegeskryf word aan die styging in die verkope van hoër-marge-produkte en verbeterde doeltreffendheid.

7

2013

9

2014

12

2015

EkwiteitR’miljoen

Die styging in ekwiteit is die netto gevolg van die netto inkomste wat gerealiseer is, minus dividende aan aandeelhouers betaal.

59

2013

66

2014

77

2015


Die opbrengs op gemiddelde ekwiteit van 17% oorskry die teiken van 16%.

13%

2013

14%

2014

17%

2015

Johan AlbertsHoofbestuurder: Bontebok Limeworks

Matriek

Johan het in 1989 by Bontebok Limeworks aangesluit en is in 1998 as die hoofbestuurder aangestel.

19





Promeal, geleë in Atlantis, vervaardig, bemark en versprei nat en droë troeteldierkos landwyd aan al die groter kleinhandelaars en groothandelaars in Suid-Afrika sowel as in buurlande. Die aanleg is die naasgrootste vervaardiger van nat troeteldierkos in Suid-Afrika met bekende handelsmerke soos Boss, Top Cat en Petley’s.

Gedurende die verslagjaar is ’n nuwe bestuurspan onderleidingvanTaniaMorgan-Weyersaamgestel.Tydens die oorgangstydperk het die maatskappy verkope en markaandeel ingeboet, maar dié tendens is teen die einde van die jaar omgekeer.

Die handelsmerkvernuwing-strategie waaroor in die vorige verslag gerapporteer is, bly ’n fokuspunt en sal gedurende die volgende finansiële jaar ten volle geïmplementeer word. Die strategie behoort ’n

Promeal

positiewe invloed op die maatskappy se toekomstige winsgewendheid te hê.

’n Kapitaaluitbreidingsprogram ter ondersteuning van die handelsmerkvernuwingsprogram is deur die direksie goedgekeur.

OmsetR’miljoen

Die daling van 3% in omset kan hoofsaaklik toegeskryf word aan die laer verkope in die eerste kwartaal van die jaar.

130

2013

143

2014

139

2015


Die maatskappy kon nie daarin slaag om die gewenste verkoopsvolumes en marges in die verslagjaar te bereik nie, wat tot ’n daling in netto inkomste gelei het. Die aanstelling van die nuwe bestuurspan en die handelsmerk-vernuwingsprogram het ook bykomende eenmalige uitgawes tot gevolg gehad.

8

2013

7

2014

3

2015

EkwiteitR’miljoen

Ekwiteitsvlakke is gedurende die verslagjaar gehandhaaf.

62

2013

60

2014

62

2015


Die daling in opbrengs op ekwiteit was die gevolg van laer winsgewendheid van die maatskappy.

13%

2013

11%

2014

4%

2015

Tania Morgan-WeyerBesturende direkteur: Promeal

BCom (Hons)

Tania het op 1 Maart 2014 by Promeal aangesluit as die besturende direkteur. Voordat sy by Promeal aangesluit het, was sy in diens van Grey Worldwide, Mars Inc, Cadbury in die VK, Foodcorp, Brandhouse Beverages en Green Cross Footwear in verskeie senior bemarkingsverwante posisies.

20




Boltfastisin1983gestigenop1November2007deurOverberg Agri oorgeneem. Die maatskappy spesialiseer in die invoer, verspreiding en bemarking van industriële hegstukke. Die maatskappy het landswyd takke in Kaapstad(EppingenMontagueGardens),PortElizabeth,Durban, Johannesburg, Pretoria en Vredenburg en is besig om sy bedrywighede in Suider-Afrika uit te brei. Metmeeras30000verskillendevoorraaditemsisBoltfast een van die grootste verskaffers van hegstukke in Suid-Afrika. Boltfast se hoofmarkte is die mynbou-, konstruksie-, vervaardiging- en mariene sektore.

Die maatskappy het gedurende die verslagjaar aandele vir kontant aan die Overberg Agri Ontwikkelingstrust uitgereik waarvolgens die Trust nou 26% van Boltfast se uitgereikte kapitaal hou. Die bestuur van die maatskappy glo dat hierdie vennootskap met ’n B-BSEB-trust albei

Boltfast

partye op lang termyn sal bevoordeel danksy die toegang tot nuwe markte vir die maatskappy.

Ten spyte van die arbeidsonrus in die mynbou- en ander sektore gedurende die verslagjaar en ’n trae ekonomiese omgewing het die maatskappy daarin geslaag om sy finansiële resultate te verbeter. Boltfast sal aanhou om sy netwerk uit te brei na gebiede waar die maatskappy nog nie gevestig is nie.

Die vorige besturende direkteur, Daneel Herselman, het op 7 April 2015 bedank om ander geleenthede na te volg en is deur Graham Jackson vervang.

OmsetR’miljoen

Ondanks die strawwe ekonomiese toestande in Suid-Afrika kon die maatskappy daarin slaag omsyinkomstemet9%te verhoog.

190

2013

202

2014

220

2015


Die netto inkomste is op R7 miljoen gehandhaaf omdat geen rente in die 2014 finansiële jaar op die tussenmaatskappylening gehef is nie. Rente is egter in die 2015 finansiële jaar op die lening gehef as gevolg van die 26%-aandeelhouding van die Overberg Agri Ontwikkelingstrust. Die bedryfswins het die afgelope verslagjaar met 73% verbeter.

2013 2014

2

7 7

2015

EkwiteitR’million

Die aandele uitgereik vir kontant en die gerealiseerde netto inkomste was die grootste bydraers tot die styging in ekwiteit.

36

2013

42

2014

61

2015


Die daling in die opbrengs op ekwiteit was die netto gevolg van die netto inkomste wat bestendig gebly het en ’n toename in aandelekapitaal.

7%

2013

17%

2014

14%

2015

Graham JacksonBesturende direkteur: Boltfast

N5

Graham het in 2010 as ’n takbestuurder by Boltfast aangesluit nadat die maatskappy Acorn Fasteners in Pretoria verkry het. Graham is in 2012 in die pos van hoofbestuurder: kusstreek aangestel, ’n pos wat hy tot sy bevordering tot besturende direkteur op 1 Junie 2015 beklee het.

21





Bredasdorp Slagpale, geleë op Bredasdorp, bied slaggeriewe vir skaap en bees wat hoofsaaklik uit die Overberg-streek verkry word, en het ‘n kapasiteit van 486 kleinvee-eenhede per dag. Die maatskappy is ook by lewendehawe-verhandeling en ’n voerkraal vir lammers betrokke. Die maatskappy het homself onderskei in terme van die gehalte van die vleisprodukte wat aan die kleinhandel en groothandel voorsien word. Die handelsmerk, Overberg Vleis, is reeds wyd bekend en vind toenemend byval vanweë die uitsonderlike gehalte van die vleis uit hierdie streek.

Die maatskappy se stewige finansiële resultate kan gekoppel word aan die feit dat die aanleg teen volle kapasiteit bedryf word en dat daar op kort termyn nie in die verhoogde aanvraag voorsien kan word nie.

Die maatskappy het begin met die opgradering van die slagpale van die huidige slag-kapasiteit van 486 kleinvee-

Bredasdorp Slagpale

eenhedeperdagtot950kleinvee-eenhedeperdag.Die tydrowende proses om aan al die regulatoriese vereistes en die omgewingsimpakstudie te voldoen, het ’n negatiewe impak op die geteikende voltooiingsdatum en projekkoste gehad.

OmsetR’miljoen

Die jaar-op-jaar-groei kan hoofsaaklik toegeskryf word aan ’n styging van 20% in die aantal kleinvee-eenhede wat geslag is.

117

2013

122

2014

143

2015


Die volgehoue groei in netto inkomste kan toegeskryf word aan die feit dat die maatskappy daarin kon slaag om die slagpale teen volle kapasiteit te bedryf asook ’n verbetering in marges en doeltreffendheid.

3

2013

5

2014

6

2015

EkwiteitR’miljoen

Die netto inkomste wat gedurende die verslagjaar gerealiseer is, het tot ’n styging in ekwiteit gelei.

16

2013

17

2014

23

2015


Die opbrengs op ekwiteit het tot 28% gedaal, maar sal styg sodra die opgradering afgehandel is.

21%

2013

30%

2014

28%

2015

Dian GiliomeeHoofbestuurder: Bredasdorp Slagpale

Landboudiploma

Dian het in 2006 by Overberg Agri Bedrywe se versekeringsafdeling aangesluit en is in 2011 as die hoofbestuurder van Bredasdorp Slagpale aangestel.

22

Overberg

23


ons direksie Nie-uitvoerende direkteure

MJ Roux (Thys) (54)Diploma in Landbou

ThyshetsedertFebruarie1998opdiedireksie van CRK Landbou gedien en hetmetdieamalgamasieinMaart2005’n direkteur van die Groep geword.

Hy dien op die direksies van Overberg Agri Bedrywe en Bredasdorp Slagpale.

Thysis‘nboerenissedert1984aktiefbetrokke by primêre landbou.

RR Blom (Robert) (46)Diploma in Landbou

Robertisop10Maart2005opdieGroepdireksie aangestel en het sedert Julie2004opdiedireksievanBNKLandbou gedien.


Robertis‘nboerenissedert1991aktiefbetrokke by primêre landbou.

CA Smith (Nelius) (50)BRek (Hons) en GR(SA)

Neliusisop21Augustus2014opdieGroepdireksie aangestel.

Hy dien op Promeal en Boltfast se direksies.

Neliuspraktiseersedert1995as’nouditeur en staan aan die stuur van Boshoff Visser Finansiële Dienste se takkantoor op Bredasdorp. Hy dien op verskeie direksies, onder andere dié van Boshoff Visser. Hy is nie ’n primêre landbouer nie.

D de Kock (Deon) (60)BScAgric

Voorsitter sedert Augustus 2008.

Deonisop10Maart2005opdieGroepdireksie aangestel en het sedert Maart1993opdiedireksievanBNKLandbou gedien.

Hy het op verskeie direksies gedien, onderandereSABMenPioneerVoedsel.

Deon het sedert 2005 op die Vergoedings-, nominasie-, maatskaplike enetiesekomiteegedien.NadatdieVergoedings- en nominasiekomitee endieMaatskaplikeenetiesekomitee van mekaar geskei is, het hy voortgegaan om op die Vergoedings- en nominasiekomitee te dien. Hy is ‘n boerenissedert1981aktiefbetrokkeby primêre landbou.

MR van Breda (Michael) (41)BBusSc (Besigheidsfinansies), Diploma in Rekeningkunde en GR(SA)

Michaelisop22Augustus2013opdieGroepdireksie aangestel.

Hy dien op die direksies van Boltfast en Promeal.

Hy is op 22 Augustus 2014 op die Oudit- en risikokomitee en die Maatskaplikeenetiesekomiteeaangestel.

Hy is ‘n boer en is sedert 2001 aktief betrokke by primêre landbou.

DG de Kock (Douw) (61)BCom en Diploma in Finansiële Beplanning (CFP)

Ondervoorsitter sedert Augustus 2008. Douwisop10Maart2005opdieGroepdireksie aangestel en het sedert Julie2000opdiedireksievanBNKLandbou gedien. Hy is sedert Augustus 2008 voorsitter van die Oudit- en risikokomitee. Douw het sedert 2008 as voorsitter op die Vergoedings-, nominasie-, maatskaplike enetiesekomiteegedien.NadatdieVergoedings- en nominasiekomitee en dieMaatskaplikeenetiesekomiteevanmekaar geskei is, het hy voortgegaan om op die Vergoedings- en nominasiekomitee te dien.Hy tree sedert Oktober 2008 as voorsitter en trustee van die Overberg Agri Groeppensioenfonds op. Hyhetvan1981toteinde2006geboeren is tans ‘n finansiële beplanner en die nakomingsbeampte vir Boshoff Visser Finansiële Dienste.

24

DCH Uys (Dirkie) (49)BCom (Hons)

Dirkie is op 22 Augustus 2013 op die Groepdireksie aangestel.


Dirkieis‘nboerenissedert1996aktiefbetrokke by primêre landbou.

DC Human (Dirk) (47)Diploma in Landbou

Dirkisop10Maart2005opdieGroepdireksie aangestel en het sedert Julie1998opdiedireksievanBNKLandbou gedien.

Hy dien op die direksies van Boltfast en Promeal en is sedert 22 Augustus 2014 ’nlidenvoorsittervandieMaatskaplikeen etiese komitee.

Dirkis‘nboerenissedert1984aktiefbetrokke by primêre landbou.

P Malan (Pierre) (48)BCompt (Hons) en GR(SA)

Pierre is op 6 Februarie 2014 op die Groepdireksie aangestel. Hy is die stigter en meerderheidsaandeelhouer van Acorn Private Equity wat twee private aandelefondse bestuur. Hy dien op die direksies van verskeie maatskappye en het uitgebreide ondervinding van korporatiewe finansiering, waaronder samesmeltings en verkrygings, nuwe noterings, gestruktureerde finansies, regte-uitgifte, kapitaalverkrygings, herstrukturerings en bestuursoornames.

Hy is op 22 Augustus 2014 as ’n lid van die Vergoedings- en nominasiekomitee aangestel.

HP Marais (Helgaard) (57)BAdmin

HelgaardhetsedertFebruarie1999op die direksie van CRK Landbou gedien en het met die amalgamasie in Maart2005‘ndirekteurvandieGroepgeword.

Hy is ’n lid van die Oudit- en risikokomitee en die Vergoedings-, nominasie-, maatskaplike en etiese komitee.NadatdieVergoedings-ennominasiekomiteeendieMaatskaplikeen etiese komitee van mekaar geskei is, het hy voortgegaan om op die Vergoedings- en nominasiekomitee te dien.

Hy dien op die direksie van Bontebok Limeworks.

Helgaard is ‘n alternatiewe direkteur van Omnia Beperk se direksie.

Hy het tot 2007 in die Overberg geboer en fokus tans op die bestuur van sy beleggingsportefeulje.

AC Neethling (Carl) (35)BCompt (Hons) en GR(SA)

Carl is op 6 Februarie 2014 op die Groepdireksie aangestel. Hy is ‘n minder-heidsaandeelhouer van Acorn Private Equity en die hoofbeleggingsbeampte van die Acorn-maatskappyegroep. Hy is op die Raad van Finansiële Dienste se lys van sleutelpersone en dien op die direksies van verskeie maatskappye. Hy het uitgebreide ondervinding van private ekwiteit en beleggings op internasionale vlak, asook in entrepreneuriese ondernemings en landboubesighede in familiebesit, fondsbestuur en strukturering van transaksies.

Hy is op 22 Augustus 2014 as ’n lid van die Oudit- en risikokomitee aangestel.

J vd M Rossouw (Jaco) (59)BCom

Jaco het sedert Februarie 2002 op die direksie van CRK Landbou gedien en hetmetdieamalgamasieinMaart2005‘n direkteur van die Groep geword.


Jacois‘nboerenissedert1979aktiefbetrokke by primêre landbou.

25


ons direksie Uitvoerende direkteure

AJ Uys (André) (46)BScAgric (Hons), MBA

André is op 28 Februarie 2008 op die Groepdireksie aangestel.

Hyisop20Maart2012asGroepbesturende direkteur aangestel.

André was vir vyf jaar die bedryfsbestuurdervanBNKLandboutot die samesmelting in 2005. Daarna is hy aangestel as bedryfsdirekteur met primêre verantwoordelikheid vir die produkte- en debiteure-afdelings.

Hy het op die Vergoedings-, nominasie-, maatskaplike en etiese komitee gedien.NadatdieVergoedings-ennominasiekomitee geskei is van die Maatskaplikeenetiesekomiteehethyvoortgegaan om op beide komitees te dien.

LE Coetzer (Louw) (53)BCompt (Hons)

Louw is op 28 Februarie 2008 op die Groepdireksie aangestel.

Hy is op 17 April 2012 as die finansiële direkteur aangestel.

LouwhetinJulie2001byBNKLandbouaangesluitasdiehoofbestuurder:finansiesenadministrasie.Nadiesamesmelting in 2005 was hy as bedryfsdirekteur verantwoordelik vir Boltfast, Promeal, Bontebok Limeworks, BredasdorpSlagpaleenCAMMotors.Hy was die besturende direkteur van Boltfast tot April 2012.

Hy is op 22 Augustus 2014 as ’n lid van dieMaatskaplikeenetiesekomiteeaangestel.

FGG Joubert (Francois) (46)Sertifikaat in Senior Bestuursprogram

Francois is op 26 Augustus 2008 op die Groepdireksie aangestel.

Hy het op 1 April 2006 by Overberg Agri aangesluit as hoofbestuurder en was verantwoordelik vir Overberg Agri Bedrywe se kleinhandel-, versekerings- en meganisasie-afdelings.

Hy is op 17 April 2012 as die besturende direkteur van Overberg Agri Bedrywe aangestel.

Francois is op 22 Augustus 2014 as ’nlidvandieMaatskaplikeenetiesekomitee aangestel.

26

Bloukraanvoël, Overberg

27


Direksiestruktuur/Bestuur van die Groep en ons filialeDie direksie is verantwoordelik vir die strategiese rigting en bestuur van die Groep, terwyl die volhoubaarheid daarvan terselfdertyd verseker moet word. Die direksie het die maatskappy se waardes gestel en moet verseker dat hierdie waardes in alle aspekte van die besigheid vasgelê word.

DieMaatskaplikeenetiesekomiteeendieVergoedings-ennominasiekomiteefunksioneersedert22 Augustus 2014afsonderlik van mekaar. Die rede vir die besluit hou verband met die omvang en uiteenlopendheid van die twee komitees se verantwoordelikhede. Die gewysigde mandate vir die Vergoedings- en nominasiekomitee endieMaatskaplikeenetiesekomiteeisdeurdieGroepdireksiegoedgekeur.DieOuditenrisikokomiteehetonveranderd gebly.

korporatiewe bestuur

Bywoning

DireksieOudit- en

risikokomitee

Gekombi-neerde

Vergoedings-, nominasie-,

maatskaplike en etiese

komitee tot 21 Aug 2014

Vergoedings- en nominasie-komitee vanaf22 Aug 2014

Maatskaplikeen etiese

komitee vanaf 22 Aug 2014

Getal geskeduleerde vergaderings 5 5 2 2 1

Getal ongeskeduleerde vergaderings 1 2 3 0 0

Totale getal vergaderings 6 7 5 2 1

Lede

ACNeethling 5 4

AJ Uys 6 4 2 1

CA Smith (aangestel 22/8/2014) 4

D de Kock 6 2

DC Human 5 1

DCH Uys 6

DG de Kock 6 7 5 2

FGG Joubert 6 5 1

HPMarais 5 5 4 2

JvdMRossouw 6

JP Viljoen (bedank 21/8/2014) 2

LE Coetzer 6 1

MJRoux 6

MRvanBreda 6 4 1

PMalan 6 2

RR Blom 5

Die voorsitter van die Groepdireksie het al die vergaderings van die Oudit- en risikokomitee as genooide bygewoon. Hy is nie ’n lid van hierdie komitee nie.

28

Die direksie van Overberg Agri Beperk bestaan uit 10 nie-uitvoerende direkteure wat deur die aandeelhouers aangestel word, twee nie-uitvoerende direkteure wat ingevolge artikel 68(1) van die Maatskappywet,2008,endieAktevanOprigting(MemorandumofIncorporation(“MOI”))aangestelword, en drie uitvoerende direkteure. Die voorsitter, Deon de Kock, en ondervoorsitter, Douw de Kock, is nie-uitvoerendedirekteure.Nieeenvandienie-uitvoerendedirekteure is onafhanklik nie. Die direkteure het toegang tot bestuur wanneer ook al nodig.

Die nie-uitvoerende direkteure wat deur die aandeelhouers aangestel word, roteer elke drie jaar.

Die voorsitter van elke direksiekomitee rapporteer na afloop van elke vergadering aan die Groepdireksie oor hul werksaamhede en maak aanbevelings aan die Groepdireksie en die filiale se direksies. Al drie direksiekomitees vervul hul werksaamhede namens al die filiaalmaatskappye.

Oudit- en risikokomiteeDie hoofdoelwit van hierdie komitee is om die direksie behulpsaam te wees in die uitvoering van sy verantwoordelikhede ten opsigte van die bestuur van risiko, beveiliging van bates, finansiële beheer en verslagdoening, interne beheer en korporatiewe bestuur.

Die interne ouditfunksie word uitgekontrakteer.

Vergoedings- en nominasiekomiteeDieNominasiekomiteeidentifiseer,evalueerenmaakaanbevelings aan die direksie oor nuwe aanstellings en die samestelling van die direksies. Die komitee oorsien ook opvolgbeplanning vir die aanstelling van uitvoerende bestuur en nie-uitvoerende direkteure. Die Vergoedingskomitee bepaal en ontwikkel die algemene vergoedingsbeleid vir die vergoeding van direkteure en senior bestuur, vir goedkeuring deur die Groepdireksie, om te verseker dat sodanige vergoeding billik is en dat die vergoedingskale, met inbegrip van aansporingskemas en diensvoorwaardes, markverwant is en die regte individue kan lok, behou en motiveer.

Maatskaplike en etiese komiteeDieMaatskaplikeenetiesekomiteeevalueerenmonitoretiese aangeleenthede, die omgewing, gesondheid, openbare veiligheid, verbruikersverhoudings, nakoming van arbeidswetgewing en goeie korporatiewe burgerskap binne die Groep.

Uitvoerende komiteeDie Uitvoerende komitee hersien en formuleer die strategiese doelwitte vir die besigheid vir goedkeuring deur die Groepdireksie. Die komitee is ook verantwoordelik vir risikobestuur en hersien en evalueer die Groep se besigheidsmodel. Belangrike maatskappybeleide word hersien en goedgekeur of vir goedkeuring aanbeveel. Die komitee bestaan uit die

Ons bestuurstruktuur

Oudit- en risikokomitee

Hoofbestuurs-komitee

Vergoedings- en nominasiekomitee

Uitvoerende komitee

Direksies van filiaalmaatskappye

Maatskaplike en etiese komitee

Overberg Agri Groepdireksie

29


Groep besturende direkteur, Groep finansiële direkteur, die besturende direkteur van Overberg Agri Bedrywe en die Groepmaatskappysekretaris.

HoofbestuurskomiteeDie Hoofbestuurskomitee evalueer die bedryfsprestasie van die verskillende besighede en monitor die implementering en bereiking van strategiese doelwitte en beleide. Die komitee evalueer ook die risiko-bestuursverslae van al die filiaalmaatskappye. Die komitee bestaan uit die Groep besturende direkteur, Groep finansiële direkteur, Groepmaatskappysekretaris, besturende direkteur van Overberg Agri Bedrywe, besturende direkteur van Boltfast, besturende direkteur van Promeal, hoofbestuurder van Bontebok Limeworks en hoofbestuurder van Bredasdorp Slagpale.

Alle direksie-, direksiekomitee- en Hoofbestuurskomiteevergaderings word vooruit volgens ‘n werkskedule gereël wat aan die einde van elke kalenderjaar opgestel word. Bykomende vergaderings word gereël wanneer omstandighede dit vereis. Volledige inligting word vooraf aan almal wat die vergaderings bywoon verskaf om te verseker dat hulle ingeligte besluite kan neem.

‘n Goedkeuringsraamwerk vir korporatiewe bestuur is ingestel om die goedkeuringsvlak van verskeie aspekte binne die Groep te beheer. Die raamwerk word jaarliks hersien en bygewerk.

Direksies van filiaalmaatskappyeElke filiaal beskik oor ‘n eie direksie. Hierdie direksies dra die volle verantwoordelikheid van ‘n direksie en tree op binne die beperkings van ‘n formele direksiehandves en goedkeuringsraamwerk vir korporatiewe bestuur. Direkteure van die Overberg Agri Groepdireksie word in die direksies van filiale aangestel. Ander direkteure kanookmetdiebystandvandieNominasiekomiteeaangestel word indien daardie direksie sekere bykomende vaardighede, kennis of ervaring benodig.

MichelBasson,watop1Maart2014as’nnie-uitvoerende direkteur van Boltfast aangestel is, dien steedsindiedireksie.MoniqueWeitsisingevolge’n aandeelhouersooreenkoms tussen Boltfast en die OverbergAgriOntwikkelingstrustvanaf1 Maart 2015op die direksie van Boltfast aangestel. Twee direkteure, AmareshChettyenCharmaineMabuza,metEricMabuzaas hul alternatiewe direkteur, is deur Zamani Lime (Edms) Bpk, die B-BSEB-aandeelhouers van Bontebok Limeworks, ingevolge ’n aandeelhouersooreenkoms aangestel en dien steeds op Bontebok Limeworks se direksie.

korporatiewe bestuur (vervolg)

Prestasiebeoordeling en opleidingDie verantwoordelikheid vir die prestasie en volhoubaarheid van die Groep rus op die skouers van die direksie. Die Groepdireksie word sedert 2007 aan jaarlikse interne direksie-evaluering onderwerp. Evaluering is gedurende die verslagjaar gedoen deur die invul van vraelyste,watdievolgendeonderwerpeassesseer:

• Omskrywingenbegripvankorporatiewebestuursrolle

• Verbeteringvandireksieprosesse

• Deurlopendeverbetering

• Sleutelfunksiesvandiedireksie

Sedert2009worddiedireksiesvandiefilialeookaan jaarlikse prestasiebeoordeling onderwerp en die direksiekomitees word sedert 2012 ook jaarliks geëvalueer. Individuele evaluering van die direkteure is in 2011 en 2012 gedoen.

‘n Interne self-evaluering wat die invul van ’n vraelys behels het, is gedurende die verslagjaar gedoen. Die doel van die self-evaluering is om die Groepdireksie, die direksiekomitees en individuele direkteure se doeltreffendheid te beoordeel teen beste praktyk en die prestasiedoelwitte wat met die eksterne evaluering gestel is. Die direksie beskou hierdie proses as waardevol en verskeie stappe is op grond van die resultate van die beoordeling gedoen om die algehele beoordelingspunt te verbeter.

Die direksie beskou die deurlopende ontwikkeling van direkteure as belangrik en om hierdie rede word ’n module van “Being a Director” van die Instituut van Direkteure van Suid-Afrika jaarliks aangebied.

Die volgende opleiding/gesprekvoeringsessies is gedurendedieverslagjaarvirdiedirekteureaangebied:

• ’nOorsigvandieekonomieseenpolitiekelandskap(halfdag-werkwinkel)

• BeingaDirector:ModuleIV,aangebieddeurdieInstituut van Direkteure (eendag-werkswinkel)

Maatskappysekretariële diensteDie Groep se maatskappysekretariële dienste is gesentraliseer. Aandelesertifikate, statutêre dokumente, maatskappyregisters en die notules van alle direksie-, direksiekomitee- en aandeelhouersvergaderings word by die hoofkantoor in Caledon bestuur en bygehou.

NakomingsplanDie Groep het ‘n formele nakomingsraamwerk met duidelik omskrewe rolle, verantwoordelikhede en

30

prosedures geformaliseer en geïmplementeer om nakoming van wette, regulasies en toesighoudende vereistes te verseker. Die belangrikste wetgewing is geïdentifiseer en die proses om nakoming daarvan deur die verskillende filiaalmaatskappye te monitor, word oor ‘n tydperk van vyf jaar gedoen. Geen nakomingsgebreke is gedurende die verslagjaar geïdentifiseer nie. NakomingisdieverantwoordelikheidvandieMaatskaplikeenetiesekomitee.

EtiekDaar word van elke direkteur en werknemer van die Overberg Agri Groep verwag om te alle tye aan hoë morele, etiese en professionele standaarde te voldoen.

Overberg Agri se Gedragskode skryf gedrag voor in ooreenstemmingmetdievolgendebeginsels:

• Integriteit–omeerlik,opreg,konsekwent,billik,getrou en openhartig te wees

• Rekenskap–omjouselfteverbindtotditwatonderneem is, om verantwoordelikheid te aanvaar vir jou besluite en optrede en om verantwoording daarvan te doen

• Verantwoordelikheid–omjoupligteenoordiemaatskappy te erken en om daarvolgens te handel en om by te dra tot die goeie beeld van die maatskappy, sy sukses en volhoubaarheid

• Respek–omelkepersoonsewaardigheidteerkenen om alle mense met respek te behandel, ongeag hul kultuur, taal, voorkeure, ras, geslag of mening

Direkteure verklaar hulle belange aan die begin van elke direksievergadering. ’n Direkteur het gedurende die verslagjaar sy belang in ’n potensiële transaksie met ’n filiaal van die Groep verklaar.

‘n Geslote tydperk vir die verhandeling van die maatskappy se aandele deur direkteure en senior bestuurders is van toepassing, gebaseer op die beginsels van meerdere kennis oor die maatskappy se prestasie wat ‘n invloed op die waarde en/of prys van die aandele mag hê. Geslote tydperke geld vanaf die datum van die finansiële jaareinde totdat die maatskappy sy resultate op sy webwerf gepubliseer het.

Die Groep is daartoe verbind om ‘n werksomgewing te verseker wat professioneel en vry van bedrog en korrupsie is. ‘n Formele fluitjieblaser-beleid is ingestel enOverbergAgrihet,soosvereisdeurartikel159(7)indieMaatskappywet,‘nvertroulikefluitjieblaser-blitslynbekendgestel wat 24/7 beskikbaar is en deur Deloitte geadministreer word. Die fluitjieblaser-blitslyn is vir alle belanghebbendes beskikbaar en is nie tot werknemers beperk nie. Die Oudit- en risikokomitee ontvang ingevolge die fluitjieblaser-beleid verslae wat kragtens die beleid gemaak word, waaronder voorvalle wat deur die blitslyn aangemeld is. Een verslag van wangedrag is gedurende die verslagjaar aan die blitslyn gerapporteer en die diens van die betrokke individu is na ’n formele ondersoek beëindig.

31


Bontebok Limeworks

32

Rol van die komiteeDieMaatskaplikeenetiesekomiteeissaamgestelkragtensdievereistesvandieMaatskappywet, 2008.Die komitee vervul sy mandaat namens al die maatskappye in die Overberg Agri Groep asook ten opsigte van bykomende pligte wat deur die Groepdireksie daaraan toegeken is.

Verantwoordelikhede van die komiteeDie komitee het sewe breë verantwoordelikheids-vlakke. Hierdie vlakke het betrekking op die volgende aangeleenthede:

• Markplek

• Werkplek

• Maatskaplikeomgewing

• Omgewingsaangeleenthede

• Korporatiewebestuur

• Nakomingvanwetgewingenbeleide

• OverbergAgriOntwikkelingstrust

Samestelling en funksioneringDie komitee was tot 22 Augustus 2014 deel van die Vergoedings- en nominasiekomitee. Aangesien die omvang en kompleksiteit van die maatskaplike en etiese mandaat uitgebrei het, het die direksie besluit om die twee komitees van mekaar te skei. Die komitee het tot 22Augustus2014uitdievolgendeledebestaan:

MnrDGdeKock(voorsitterennie-uitvoerendedirekteur)

MnrDdeKock(nie-uitvoerendedirekteur)

MnrHPMarais(nie-uitvoerendedirekteur)

MnrAJUys(uitvoerendedirekteur)

Die direksie het die komitee se gewysigde, meer operasioneel gefokusde mandaat gedurende die

verslag van die Maatskaplike en etiese komitee

verslagjaargoedgekeur.Namatediekomiteeontwikkel,sal die fokus van die operasionele na ’n groter oorsig- en strategiese rol verskuif.

NadieskeidingvandietweekomiteesbestaandieMaatskaplikeenetiesekomiteeuitdievolgendelede:

MnrDCHuman(voorsitterennie-uitvoerendedirekteur)

MnrMRvanBreda(nie-uitvoerendedirekteur)

MnrAJUys(uitvoerendedirekteur)

MnrLECoetzer(uitvoerendedirekteur)

MnrFGGJoubert(uitvoerendedirekteur)

MeASteyn(Groepmaatskappysekretaris)

AktiwiteiteGedurende die oorsigjaar het die volgende sake aandag geniet:

• Onswerknemerssegesondheid

• Pensioenfondsopsiesvironswerknemers

• Diemaatskaplikeomgewing

• Opleidingenontwikkelingvanwerknemers

• Etiesebestuur

• Korporatiewebestuur

• Billikeindiensneming

• Nakoming:

1. Wet op Beroepsgesondheid en Veiligheid

2. WetopMisstowwe,Veevoedsel,Landboumiddelsen Veemiddels

• VerslagvandieOverbergAgriOntwikkelingstrust

Geen wesenlike nie-nakoming met betrekking tot die omvang van die komitee se mandaat is onder sy aandag gebring nie.

33


opgesomde finansiële stateOpgesomde gekonsolideerde inkomstestaat vir die jaar geëindig 28 Februarie 2015

2015Rm

2014Rm

2013Rm

Omset 4.68% ▼ 2 637 2 767 1 757 Koste van verkope (2 184) (2 335) (1 436) Bruto wins 5.06% ▲ 453 432 321 Bedryfswins 46.15% ▼ 183 340 280 Nettofinansieringskoste (54) (44) (37) Wins voor belasting 56.30% ▼ 129 296 243 Belasting (28) (42) (7) Wins vir die jaar 60.02% ▼ 101 254 236

Wesensverdienste 49.23% ▲ 97 65 33

Opgesomde gekonsolideerde staat van finansiële posisie soos op 28 Februarie 20152015

Rm2014

Rm2013

RmBATESNie-bedryfsbates 1 979 1 287 1 473 BedryfsbatesVoorraad 359 329 282 Handels- en ander debiteure 477 437 414 Kontant en kontantekwivalente 34 51 39 Ander bedryfsbates 12 26 30 Totale bates 2 861 2 130 2 238

EKWITEIT EN AANSPREEKLIKHEDEEkwiteit 1 849 1 243 1 196 Nie-bedryfslaste 279 157 323 Bedryfslaste – Lenings en afbetalingsverkoopsooreenkomste 460 483 440 Ander bedryfslaste 273 247 279 Totale ekwiteit en aanspreeklikhede 2 861 2 130 2 238

Aantal uitgereikte aandele (’000) 8 389 8 389 8 389 Tesourie-aandele gehou deur filiale (’000) 839 839 130 Nettobatewaardeperaandeel,uitgesluittesourie-aandele(rand) 245 165 145

Opgesomde gekonsolideerde kontantvloeistaat vir die jaar geëindig 28 Februarie 20152015

Rm2014

Rm2013

RmKontantvloei uit/(aangewend in) bedryfsaktiwiteite 27 (25) 294Bedryfskapitaalveranderinge (76) (137) 411Inkomstebelasting (betaal)/ontvang (16) 9 (184)Ander 119 103 67Kontantvloei uit/(aangewend in) beleggingsaktiwiteite (32) 148 (206)Inkomstebelasting betaal met verkoop van beleggings – (25) –Ander (32) 173 (206)Kontantvloei aangewend in finansieringsaktiwiteite (12) (111) (72)Dividende betaal (19) (10) (9)Ander 7 (101) (63)Nettokontanttoename/(afname)virdiejaar (17) 12 16Nettokontant,kontantekwivalenteenoortrokkefasiliteiteaandiebeginvan die jaar 51 39 23Nettokontant,kontantekwivalenteenoortrokkefasiliteiteaandieeindevan die jaar 34 51 39

Die basis van voorbereidingDie opgesomde gekonsolideerde finansiële state is opgestel in ooreenstemming met kriteria deur bestuur bepaal. Onder die gevestigde kriteria van bestuur word die opgesomde gekonsolideerde staat van finansiële posisie, opgesomde gekonsolideerde inkomstestaat, gekonsolideerde kontantvloeistaat en ander relevante inligting geopenbaar. Hierdie opgesomde gekonsolideerde finansiële state word opgestel vanaf die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state van Overberg Agri Beperk vir die jaar geëindig 28 Februarie 2015, wat voorberei is in ooreenstemming met International Financial Reporting Standards.

34

gerusstellingsverslagVERSLAGVANDIEONAFHANKLIKEOUDITEUROORDIEOPGESOMDEGEKONSOLIDEERDEFINANSIËLESTATEAANDIEAANDEELHOUERSVANOVERBERGAGRI BEPERK

Die opgesomde gekonsolideerde finansiële state, wat bestaan uit die opgesomde gekonsolideerde staat van finansiële posisie soos op 28 Februarie 2015 en die opgesomde gekonsolideerde inkomstestaat en kontantvloeistaat vir die jaar wat op daardie datum geëindig het, soos uiteengesit in die paragraaf oor die basis van voorbereiding, is opgestel uit die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state van Overberg Agri Beperk vir die jaar geëindig 28 Februarie 2015. Ons het ’n ongekwalifiseerde ouditmening oor hierdie gekonsolideerde finansiële state uitgespreek in ons verslag gedateer 11 Junie 2015.

Die opgesomde gekonsolideerde finansiële state bevat nie alle openbaarmakings wat deur International Financial Reporting Standards en die Suid-AfrikaanseMaatskappywetmetbetrekkingtotfinansiële jaarstate vereis word nie. Die lees van die opgesomde gekonsolideerde finansiële state is dus nie ’n plaasvervanger vir die lees van die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state van Overberg Agri Beperk nie.

Direkteure se verantwoordelikheid vir die opgesomde gekonsolideerde finansiële stateDie maatskappy se direkteure is verantwoordelik vir die opstel van ’n opsomming van die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state ooreenkomstig die voorbereidingsgrondslag soos in die aantekeninge beskryf en die vereistes van die Suid-Afrikaanse Maatskappywetsoosvantoepassingopopgesomdefinansiële state.

Ouditeure se verantwoordelikheidDit is ons verantwoordelikheid om ’n mening oor hierdie opgesomde gekonsolideerde finansiële state uit te spreek op grond van ons prosedures, wat ooreenkomstig

Internasionale Ouditstandaard (ISA) 810, “Verpligting om oor Opgesomde Finansiële State verslag te doen”, uitgevoer is.

MeningNaonsmeningstemdieopgesomdegekonsolideerdefinansiële state, wat opgestel is uit die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state van Overberg Agri Beperk vir die jaar geëindig 28 Februarie 2015, in alle wesenlike opsigte ooreen met die gekonsolideerde finansiële state, ooreenkomstig die voorbereidingsgrondslae soos beskryf in die aantekeninge, en die vereistes van die Suid-Afrikaanse Maatskappywetsoosvantoepassingopopgesomdefinansiële state.

Die paragraaf “Ander sake” in ons ouditverslag gedateer 11 Junie 2015 meld dat ons, as deel van ons oudit van die gekonsolideerde finansiële state vir die jaar geëindig 28 Februarie 2015, die Direkteursverslag, die Ouditkomitee se Verslag en die Sertifikaat van die Maatskappysekretarisgeleeshetomtebepaalofdaarwesenlike teenstrydighede tussen hierdie verslae en die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state bestaan. Hierdie verslae is die verantwoordelikheid van die onderskeie opstellers. Die paragraaf “Ander sake” verklaar dat ons, met die deurlees van hierdie verslae, nie wesenlike teenstrydighede tussen hierdie verslae en die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state geïdentifiseer het nie. Die paragraaf meld voorts dat ons nie hierdie verslae geoudit het nie, en dus nie ’n mening oor hierdie verslae uitspreek nie. Die paragraaf “Ander sake” het nie ’n uitwerking op die opgesomde gekonsolideerde finansiële state of ons mening daaroor nie.

PricewaterhouseCoopers Ing.Direkteur: JM CalitzGeregistreerde Ouditeur

Kaapstad11 Junie 2015

35


kontakbesonderhedePosadresPosbus 50Caledon7230

StraatadresDonkinstraat 11Caledon7230

Telefoonnommer:0282143800Faksnommer:0282121109Webadres:www.overbergagri.co.za

36

overberg agri iar 2015

Documents